COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS JAARVERSLAG 2007

inhoudstafel mededeling van de voorzitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 DEEL 1 DE COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS (CREG) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS • JAARVERSLAG 2007

1. De taken van de CREG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2. De organen van de CREG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2.1. De Algemene Raad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2.2. Het Directiecomité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 3. Het beleidsplan .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 4. Het huishoudelijk reglement van de CREG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 5. Het personeel van de CREG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 6. De samenwerking met andere instanties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 6.1. De CREG en de Europese Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 6.2. De CREG binnen de CEER en ERGEG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 6.3. De CREG en de gewestelijke regulatoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 6.4 De behandeling van vragen en klachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 7. De financiën van de CREG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.1. De federale bijdrage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.1.1. De federale bijdrage gas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.1.2. De federale bijdrage elektriciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7.2. De fondsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 7.2.1. Het CREG-fonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 7.2.2. Het sociaal fonds voor energie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 7.2.3. Het denuclearisatiefonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 7.2.4. Het fonds broeikasgassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 7.2.5. Het fonds beschermde klanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 7.2.6. Het fonds ter compensatie van de inkomstenderving van de gemeenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 7.3. De rekeningen 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 7.4. Het verslag van de bedrijfsrevisor over het boekjaar afgesloten op 31 december 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Nijverheidsstraat, 26-38 • 1040 Brussel Tel. +32 (0)2 289.76.11 • Fax +32 (0)2 289.76.09 E-mail: [email protected] • www.creg.be

DEEL 2 DE EVOLUTIE VAN DE ELEKTRICITEITSMARKT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS

JAARVERSLAG 2007

1. De Europese elektriciteitsmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 1.1. Het derde wetgevend pakket van de Europese Commissie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 1.2. Het European Electricity Regulatory Forum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 2. De Belgische elektriciteitsmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 2.1. De openstelling van de Belgische elektriciteitsmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 2.2. De opgevraagde elektrische energie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 2.3. De elektriciteitslevering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 2.3.1. De activiteit van elektriciteitslevering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 2.3.2. De maximumprijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 2.3.3. De indexeringsparameters Nc en Ne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 2.4. De liquiditeit van de groothandelsmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 2.4.1. De Belgische elektriciteitsbeurs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 2.4.1.1. Het marktreglement van Belpex. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 2.4.1.2. De werking van de Belgische elektriciteitsbeurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 2.4.2. De virtuele productiecapaciteiten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 2.5. De elektriciteitsproductie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 2.5.1. De evolutie van de Belgische productiemarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 2.5.2. De studie over de perspectieven inzake elektriciteitsbevoorrading voor de periode 2008-2017. . . . . . . . . . . . . 27 2.5.3. De installaties voor de productie van elektriciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 2.5.4. De domeinconcessies. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 2.6. Het rapport van de Commissie Energie 2030 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 2.7. De elektriciteitstransmissie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 2.7.1. Het beheer van het transmissienet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 2.7.1.1. Het technisch reglement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 2.7.1.1.1. D e algemene voorwaarden van de contracten van toegangsverantwoordelijke, de toegangscontracten en de aansluitingscontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 2.7.1.1.2. Het reservevermogen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 2.7.1.1.3. De compensatie van de kwartuuronevenwichten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29







JAARVERSLAG 2007


2.7.1.2. De regionale integratie van de elektriciteitsmarkten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 2.7.1.3. Het beheer van de beschikbare capaciteit op de koppelverbindingen met het buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . 30 2.7.1.4. De evolutie van de buitenlandse handel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 2.7.2. De transmissietarieven. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 2.7.2.1. De tariefmethodologie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 2.7.2.2. De tarieven voor 2006. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 2.7.2.3. De tarieven voor 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 2.7.2.4. De wijzigingen van het reglementair kader. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 2.7.2.5. De tarieven voor 2008-2011. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 2.8. De distributietarieven. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 2.8.1. De tariefmethodologie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 2.8.2. De tarieven voor 2006. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 2.8.3. De tarieven voor 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 2.8.4. De tarieven voor 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.8.5. De rechtspraak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2.8.6. De wijzigingen van het reglementair kader. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 2.9. De door Electrabel aangekondigde verhoging van de elektriciteitsprijzen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 2.10. De verbetering van de werking en de opvolging van de elektriciteitsmarkt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 DEEL 3 DE EVOLUTIE VAN DE AARDGASMARKT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 1. De Europese aardgasmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 1.1. Het derde wetgevend pakket van de Europese Commissie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 1.2. Het European Gas Regulatory Forum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 2. De Belgische aardgasmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 2.1. De openstelling van de Belgische aardgasmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 2.2. De aardgasvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 2.3. De aardgaslevering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 2.3.1. De leveringsondernemingen van aardgas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 2.3.2. De maximumprijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 2.3.3. De indexatieparameters G, Iga en Igd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 2.4. De bevoorrading in aardgas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 2.5. Het rapport van de Commissie Energie 2030 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 2.6. Het aardgasvervoer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.6.1. De vervoersvergunningen voor aardgas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.6.2. De toegang tot het vervoersnet en de opslaginstallaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.6.3. Het beheer van het vervoersnet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.6.3.1. De aanstelling van de beheerders van de vervoersinstallaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.6.3.2. De interactie tussen de Belgische markt en de doorvoermarkt voor gas: procedures tegen de CREG . . . . . . . . . . 48 2.6.3.3. De gedragscode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 2.6.3.4. Het indicatief vervoersprogramma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 2.6.3.5. Het standaard aansluitingscontract. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 2.6.3.6. De regionale integratie van de aardgasmarkten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 2.6.4. De investeringen in het vervoersnet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 2.6.4.1. De congestie op het vervoersnet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 2.6.4.2. Het tweede vTn-project. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 2.6.4.3. De interconnectie Blaregnies/Taisnières . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 2.6.4.4. De open season LNG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 2.6.4.5. De uitbreiding van de opslagcapaciteit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 2.6.4.6. De studie over de investeringsstop in de L-gasmarkt en de omschakeling naar H-gas . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 2.6.5. De vervoerstarieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 2.6.5.1. De tariefmethodologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 2.6.5.2. De tarieven voor 2006. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 2.6.5.3. De tarieven voor 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 2.6.5.4. De tarieven voor 2008-2011. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 2.6.5.5. De wijzigingen van het reglementair kader. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 2.6.5.6. De rechtspraak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

2.7. De distributietarieven. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 2.7.1. De tariefmethodologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 2.7.2. De tarieven voor 2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 2.7.3. De tarieven voor 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 2.7.4. De tarieven voor 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 2.7.5. De rechtspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 2.7.6. De wijzigingen van het reglementair kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 2.8. De door Electrabel aangekondigde verhoging van de gasprijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 2.9. De verbetering van de werking en de opvolging van de aardgasmarkt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Bijlage: De lijst van de akten van de CREG in de loop van het jaar 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Lijst van tabellen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Leden van de Algemene Raad op 31 december 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Directies en personeel van de CREG op 31 december 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Tekort vastgesteld voor 2007, aanvulling inbegrepen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Resultatenrekening op 31 december 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Balans op 31 december 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Nettolevering aan de afnemers aangesloten op de netten met een spanning hoger dan 70 kV voor de jaren 2006 en 2007 . . . 23 Evolutie van de kosten voor elektriciteitstransmissie volgens spanningsniveau, exclusief toeslagen en B.T.W. . . . . . 32 Distributietarieven goedgekeurd of voorlopig vastgesteld door de CREG in 2006 en 2007 . . . . . . . . . . . . . . . 36 Verdeling per sector van de Belgische aardgasvraag tussen 2001 en 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Leveringsondernemingen van aardgas in 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Evolutie van de tarieven voor overbrenging van aardgas tussen 2002 en 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Tarieven voor overbrenging van aardgas bestemd voor de nationale markt in 2007, exclusief toeslagen en B.T.W. . . . . 52 Europese vergelijking van de gemiddelde tarieven voor overbrenging in 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Evolutie van de tarieven voor de opslag van aardgas tussen 2002 en 2007, exclusief toeslagen en B.T.W.. . . . . . . . 54 Tarieven voor het gebruik van het distributienet in 2006 en 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

lijst van figuren

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Opsplitsing per sector van het elektriciteitsverbruik in 2006. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Gemiddelde prijzen op de beurzen Belpex, APX en Powernext in 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Gemiddeld uitoefenpercentage per uur en per product in 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Evolutie van de maandgemiddelden van de capaciteit aangeboden op D-1 op de koppelverbinding met Frankrijk in 2006 en 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Evolutie van de controleerbare distributiekosten tussen 2003 en 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Evolutie van het aardgasverbruik per sector gedurende de periode 1990-2007 (1990=100), aangepast volgens de klimaatschommelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Verdeling per sector van de Belgische vraag naar H-gas en L-gas in 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Verdeling van de bevoorrading per ingangszone in 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Samenstelling van de geaggregeerde bevoorradingsportefeuille van de actieve leveranciers in België in 2007 . . . . . 46 Europese vergelijking van de gemiddelde tarieven voor overbrenging in 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Evolutie van de controleerbare distributiekosten tussen 2004 en 2007. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Verantwoordelijke uitgever Bernard LACROSSE Nijverheidsstraat, 26-38 1040 Brussel Lay-out en vormgeving www.inextremis.be





lijst van figuren

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.



jaarverslag 2007

Mededeling van de Voorzitter

2007 was in meer dan één opzicht een belangrijk jaar voor de CREG. Naast de uitoefening van haar wettelijke taken maakte de Commissie, op vraag van de Minister van Energie, verschillende studies over strategische en actuele onderwerpen, zoals de stijging van de elektriciteitsen aardgasprijzen. Dit getuigt van de groeiende bezorgdheid van de overheid over de werking van deze markten, die sinds 1 januari 2007 volledig geliberaliseerd zijn. Tegelijk heeft het nieuwe Directiecomité, dat in het begin van het jaar door de Regering benoemd werd, zich toegelegd op het tot stand brengen van de reorganisatie van de CREG die door de wetgever was opgelegd. Voortaan dient de Commissie haar doelstellingen en de manier waarop ze deze wil bereiken, vast te leggen in een beleidsplan dat onderworpen is aan de goedkeuring van de Regering. Elk jaar zal een vergelijking gemaakt worden tussen, enerzijds, de geformuleerde doelstellingen en, anderzijds, de realisatie ervan zoals die blijkt uit het jaarlijks activiteitenverslag van de CREG. De CREG heeft ook initiatieven genomen om de concurrentie op de elektriciteitsen de aardgasmarkt te bevorderen. Deze initiatieven beoogden onder meer de wetgeving te verbeteren, de toegang tot het net te vergemakkelijken en de bevoorradingszekerheid te versterken. De Commissie blijft in dit verband trouwens actief samenwerken met de verschillende nationale en internationale instanties. In verscheidene van haar akten heeft de CREG erop gewezen dat het noodzakelijk is dat zij een permanente monitoring van de elektriciteitsen de aardgasmarkt zou kunnen uitvoeren. Tot op vandaag controleerde de Commissie enkel de gereguleerde transmissie- en distributieactiviteiten. Er is echter geen opvolging meer van de prijzen en praktijken in de activiteiten die openstaan voor concurrentie, namelijk de productie/invoer en de levering, terwijl de eerste twee activiteiten toch als feitelijke monopolies dienen beschouwd te worden. Sinds de liberalisering wordt er door de overheid geen enkele controle meer uitgeoefend op de energieprijs, niettegenstaande dit element de grootste component vormt in de eindafrekening van de verbruikers. Er zijn dus middelen nodig die toelaten een permanent toezicht in te stellen op de activiteiten die aan concurrentie onderhevig zijn, en dit zowel wat de prijsvorming als wat de opvolging van de gangbare praktijken in dit verband betreft. Ondanks enkele specifieke bepalingen, is in de realiteit gebleken dat de huidige Belgische wetgeving de regulator onvoldoende middelen heeft gegeven om de activiteiten die openstaan voor concurrentie van nabij te volgen, zoals voorzien wordt door de Europese richtlijnen. Vandaar ook het belang om de bestaande teksten te preciseren en te verduidelijken. Op het ogenblik van de redactie van dit verslag staat de federale Regering op het punt dit te doen. Van zodra het Parlement deze hervormingen zal aangenomen hebben, is het nuttig de draagwijdte ervan te evalueren. Het jaar 2008 wordt een belangrijke etappe in de liberalisering in België. Naast de overgang van de jaarlijkse tarieven naar tarieven die voor vier jaar gelden voor de aardgas- en elektriciteitstransmissie, is er ook nog de verbetering van de toegangsregels tot de elektriciteitsen gasnetten. Verder zal dit jaar gekenmerkt worden door de hervorming van de sociale tarieven en de sterkere integratie van de elektriciteitsmarkten van Duitsland, België, Frankrijk, Luxemburg en Nederland. Op internationaal vlak heeft de Europese Commissie de prioriteiten vastgelegd die de krachtlijnen van nieuwe Europese richtlijnen zouden kunnen vormen. Onder de voorgestelde maatregelen bevinden zich ook de versterking van de nationale regulatoren en het waarborgen van hun onafhankelijkheid.

CREG Jaarverslag 2007

3

Bovendien zou de fusie tussen Gaz de France en Suez belangrijke veranderingen in het energielandschap met zich mee moeten brengen. De voorwaarden die de Europese Commissie als tegengewicht voor deze operatie oplegt, kunnen de concurrentie in België vergroten, vooral op de aardgasmarkt. Tegelijk groeit in de Belgische politiek ook de wil om verschillende marktspelers van significante omvang op de elektriciteitsmarkt aanwezig te zien. Het feit dat deze twee perspectieven inderdaad de werking van de geliberaliseerde markten kunnen verbeteren, neemt niet weg dat er nog verdere maatregelen genomen dienen te worden. Het gaat hier om het versterken van de beschikbare capaciteit op de koppelverbindingen, de toename van de transparantie en de liquiditeit van de elektriciteitsen aardgasbeurzen en het opdrijven van de investeringen in de productiemiddelen voor elektriciteit, alsook in de transmissie- en distributienetten voor elektriciteit en aardgas. Naast de liberalisering wordt de elektriciteitsen aardgassector ook met andere belangrijke problemen geconfronteerd: de structurele stijging van de brandstofprijzen, fase II van het protocol van Kyoto en de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, evenals de bevoorradingszekerheid inzake energie. Om de invloed van deze problemen op de openstelling voor concurrentie zo klein mogelijk te houden, is het van essentieel belang om over een coherent, stabiel en eenvormig regelgevend kader op Belgisch en Europees vlak te beschikken. Wat daarbij op het spel staat, is de goede bevoorrading van de burgers en de ondernemingen in elektriciteit en aardgas, die levensnoodzakelijke goederen voor onze samenleving vormen.

François Possemiers Voorzitter van het Directiecomité April 2008

4


1. De Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (Creg)

CREG

CREG

1. De taken van de CREG Op grond van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt (elektriciteitswet) en de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen (gaswet), is de CREG belast met een raadgevende taak ten behoeve van

de overheid inzake de organisatie en werking van de elektriciteitsen aardgasmarkt enerzijds, en met een algemene taak van toezicht en controle op de toepassing van de betreffende wetten en reglementen anderzijds.

2. De organen van de CREG 2.1. De Algemene Raad De bevoegdheden van de Algemene Raad werden grondig gewijzigd in 20071. Hij beschikt niet langer over de bevoegdheid om de wijze waarop het Directiecomité zijn taken vervult te evalueren. Het administratief toezicht op de CREG werd immers overgedragen aan de Ministerraad2. Bovendien moet de Algemene Raad voortaan zijn adviezen over de kwesties die hem voorgelegd worden door het Directiecomité binnen de veertig dagen na de aanvraag verstrekken. Deze termijn kan ook verkort worden op gemotiveerde vraag van het Directiecomité. De samenstelling van de Algemene Raad werd daarentegen niet gewijzigd in 2007. Het mandaat van de leden dat op 20 februari 2007 verstreek, werd nog niet volledig hernieuwd3. In afwachting van deze hernieuwing, die begin 2008 zou gebeuren, bleef de Algemene Raad verder werken zoals in 2006. In 2007 werd het voorzitterschap van de Algemene Raad waargenomen door de heer Marc LEEMANS. Daarenboven liet de permanente deelname van een vertegenwoordiger van de Minister van Energie toe om de werkzaamheden van de Algemene Raad toe te spitsen op de dringendste problemen en om de Algemene Raad op 1 Ingevolge de inwerkingtreding, op 30 januari 2007, van artikel 134 van de wet van 20 juli 2006 houdende diverse bepalingen. 2 Zie punt 3, p. 10. 3 Een ministerieel besluit van 23 februari 2007 houdende ontslag en benoeming van bepaalde leden van de Algemene Raad werd op 2 maart 2007 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. 4 Punt 2.6., p. 28.

periodieke wijze te informeren over de bekommernissen van de regering inzake aardgas en elektriciteit. De Algemene Raad behandelde in 2007 onder meer de volgende onderwerpen, die verder in dit verslag besproken worden: • het voorlopig rapport van de Commissie Energie 20304; • de sociale tarieven5; • het huishoudelijk reglement6; • de stopzetting van de investeringen op de L-gasmarkt en de omschakeling naar H-gas7; • de studie over de door Electrabel aangekondigde verhoging van de elektriciteitsen aardgasprijzen8; •d e koninklijke besluiten over de meerjarentarieven voor de elektriciteitstransmissie en het aardgasvervoer en hun indexering9; • de gevolgen van de arresten van het hof van beroep van Brussel voor de evaluatiebevoegdheid ex ante en ex post van de transmissie- en distributietarieven10; • de evolutie van de elektriciteitsprijzen in België op de groothandelsmarkt11. Bovendien keurde de Algemene Raad op zijn vergadering van oktober 2007 unaniem het ontwerpbudget 2008 van de CREG goed. Hij kon het echter niet eens worden over de financiering van een studie in verband met de afschrijvingen in de elektriciteitsen aardgasdistributie, die buiten budget werd voorgesteld door het Directiecomité in antwoord op een vraag van de Minister van Energie. 5 6 7 8 9 10 11

Punt 2.3.2., p. 23 en 45. Punt 4, p. 10. Punt 2.6.4.6., p. 50. Punt 2.9., p. 39. Punt 2.7.2.4., p. 33 en punt 2.7.6., p. 59. Punt 2.8.5., p. 37 en punt 2.7.5., p. 58. Punt 2.4., p. 24. CREG Jaarverslag 2007

7

Tabel 1 : Leden van de Algemene Raad op 31 december 2007 CREG

EFFECTIEVE LEDEN

PLAATSVERVANGENDE LEDEN

Federale regering

ROOBROUCK Nele MABILLE Luc FAUCONNIER Marie-Pierre HOUTMAN Eric

VANLOUBBEECK Michael DAMILOT Julien DEMEYERE Frank

Gewestregeringen

BIESEMAN Wilfried DEVUYST Philippe GLORIEUX Jacques

BALFROID Fabienne TANGHE Martine LEFERE Raphaël

Representatieve werknemersorganisaties die zetelen in de Nationale Arbeidsraad

LEEMANS Marc DE LEEUW Rudy VERCAMST Jan PANNEELS Anne SKA Marie-Hélène

BERT Nadine VANHEMELEN Valérie DECROP Jehan GALLER Jean-Claude VAN MOL Christiaan

Representatieve werknemersorganisaties die zetelen in de Raad voor het Verbruik

WILLEMS Tom VAN DAELE Daniel

MAES Fre SPIESSENS Eric

Organisaties die de promotie en de bescherming van de algemene belangen van de kleine verbruikers tot doel hebben

LABARRE Vincent SCHOCKAERT Chantal

ADRIAENSSENS Claude LESAGE Olivier

Representatieve organisaties van de industrie, het bank- en VEN Caroline het verzekeringswezen die zetelen in de Centrale Raad voor CHAPUT Isabelle het Bedrijfsleven AERTS Kristin

VANDERMARLIERE Frank CALOZET Michel VAN DER MAREN Olivier

Representatieve organisaties van het ambacht, de kleine en ERNOTTE Pascal middelgrote handelsondernemingen en de kleine nijverheid VANDENABEELE Piet die zetelen in de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven

WERTH Francine VAN GORP Michel

Grote elektriciteitsverbruikers

CLAES Peter

BOSCH Claire

Grote aardgasverbruikers

BRAET Luc

EELENS Claire

Producenten die behoren tot de Beroepsfederatie van de Producenten en Verdelers van Elektriciteit in België

DE GROOF Christian HEYVAERT Griet

SIMONS Mariane GREGOIRE Claude

Producenten hernieuwbare energiebronnen

JACQUET Annabelle

VERBRUGGEN Aviel

Producenten warmtekrachtkoppeling

PEERSMAN Inneke

MARENNE Yves

• INTER-REGIES

DECLERCQ Christine HUJOEL Luc PEETERS Guy DE BLOCK Gert

BURTOMBOY Marc DRAPS Willem VERSCHELDE Martin HOUGARDY Carine

Transmissienetbeheerder

GERKENS Isabelle

AERTSENS Walter

Gasondernemingen, andere dan de distributieondernemingen, behorend tot het Verbond der Gasnijverheid

LEBOUT Didier NIEUWLAND Dominique GILLIS Michaël

DEBERDT Dirk LAMMENS Griet LEYEN Ingrid

Milieuverenigingen

CLAEYS Bram PATERNOSTRE Véronique

ANGE Mikaël DELLAERT Peter

Tussenpersonen

STERCKX Luc

LAMBRECHTS Véronique

Leveranciers

PUTMAN Philippe

DUTORDOIR Sophie

Voorzitter van het Directiecomité van de CREG

POSSEMIERS François

-

Distributienetbeheerders: • INTERMIXT

Bron: Ministerieel besluit van 23 februari 2007 houdende ontslag en benoeming van bepaalde leden van de Algemene Raad (Belgisch Staatsblad van 2 maart 2007)

8


DE ALGEMENE RAAD CREG

Marc Leemans

Caroline Ven

Voorzitter

Vice-Voorzitter

Het Directiecomité

François Possemiers

Guido Camps

Voorzitter

Directeur

Bernard Lacrosse

Dominique Woitrin

Directeur

Directeur CREG Jaarverslag 2007

9

CREG

2.2. Het Directiecomité Het Directiecomité staat in voor het operationeel bestuur van de CREG en stelt alle handelingen die nodig of dienstig zijn voor de uitvoering van de opdrachten bedoeld in artikel 23, §2, van de elektriciteitswet en artikel 15/14, §2, van de gaswet. Het is een college dat beraadslaagt volgens de gewone regels van beraadslagende vergaderingen. Sinds de inwerkingtreding, op 30 januari 2007, van de wet van 20 juli 2006 houdende diverse bepalingen, is het Directiecomité samengesteld uit een voorzitter, belast met het management van de CREG, en drie directeurs, benoemd bij koninklijk besluit overlegd in Ministerraad voor een hernieuwbare termijn van zes jaar.

Het voorzitterschap wordt waargenomen door de heer François POSSEMIERS12. De directie voor de technische werking van de elektriciteitsen aardgasmarkt wordt geleid door de heer Dominique WOITRIN13. De directie voor de controle op de prijzen en de rekeningen wordt geleid door de heer Guido CAMPS14. De administratieve directie wordt geleid door de heer Bernard LACROSSE15. De principes inzake hun vergoeding worden geregeld in het ministerieel besluit van 26 januari 200716.

3. Het beleidsplan Overeenkomstig de elektriciteitswet dient het Directie comité voortaan17, vóór 30 oktober van elk jaar, aan de Minister van Energie een beleidsplan over te maken, samen met het ontwerpbudget van de CREG voor het volgend jaar. Dit beleidsplan moet de strategische doelstellingen in uitvoering van het algemene politieke beleid van de regering bevatten, evenals de bijzondere regels en voorwaarden voor het vervullen van de opdrachten waarmee de wetgever de CREG heeft belast18. Zo kan door de Minister van Energie een vergelijking gemaakt worden tussen, enerzijds, de beleidsdoelstellingen en, anderzijds, de vooruitgang inzake hun realisatie zoals die blijkt uit het jaarlijks activiteitenverslag van CREG.

wettelijk kader, evenals de markante elementen op Europees en Belgisch vlak die een invloed zouden moeten hebben op de ontwikkeling van de elektriciteitsen de aardgasmarkt, maar ook op de werking van de CREG. Vervolgens beschrijft het uitvoerig zestien hoofddoelstellingen die het Directiecomité voor 2008 heeft vastgesteld, verdeeld in vijf werkingsgebieden (het adviseren van de overheid, het controleren van de toepassing van de wetgeving, het goedkeuren van de tarieven voor het gebruik van de netten en het opvolgen van de prijzen op de elektriciteitsen aardgasmarkt, het faciliteren van de werking van de elektriciteitsen aardgasmarkt en, op federaal vlak, het beheren van de fondsen en openbare dienstverplichtingen). Het beleidsplan werd op 22 oktober 2007 aan de Minister van Energie overgemaakt, samen met het ontwerpbudget van de CREG voor het jaar 2008.

Het beleidsplan dat het Directiecomité heeft voorbereid voor het jaar 2008, bevat in eerste instantie het toepasselijk

4. Het huishoudelijk reglement van de CREG

10

Ingevolge de wijziging van de samenstelling en de werking van de CREG door de wet van 20 juli 2006 houdende diverse bepalingen, en overeenkomstig artikel 24 van de elektriciteitswet, stelden het Directiecomité en de Algemene

Raad gezamenlijk een nieuw huishoudelijk reglement19 op, dat in juli 2007 ter goedkeuring aan de Koning werd voorgelegd. In 2007 werd er ter zake nog geen koninklijk besluit uitgevaardigd.

12 Koninklijk besluit van 15 januari 2007 tot benoeming van de voorzitter van het Directiecomité van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (Belgisch Staatsblad van 31 januari 2007). 13 Koninklijk besluit van 15 januari 2007 tot benoeming van de directeur van de directie voor de technische werking van de gasmarkt en de elektriciteitsmarkt van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (Belgisch Staatsblad van 31 januari 2007). 14 Koninklijk besluit van 15 januari 2007 tot benoeming van de directeur van de directie voor de controle op de prijzen en de rekeningen van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (Belgisch Staatsblad van 31 januari 2007). 15 Koninklijk besluit van 15 januari 2007 tot benoeming van de directeur van de administratieve directie van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (Belgisch Staatsblad van 31 januari 2007).

16 Ministerieel besluit van 26 januari 2007 houdende de principes inzake de vergoeding van de voorzitter en de leden van het directiecomité van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas en tot bepaling van de vergoeding voorzien in artikel 2 van het koninklijk besluit van 3 mei 1999 tot vaststelling van de regels toepasselijk op de voorzitter en de leden van het directiecomité van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas inzake onverenigbaarheden en belangenconflicten (Belgisch Staatsblad van 31 januari 2007). 17 Ingevolge de inwerkingtreding, op 30 januari 2007, van artikel 135 van de wet van 20 juli 2006 houdende diverse bepalingen. 18 DOC 51 2518/009, Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, 9 juni 2006, Wetsontwerp houdende diverse bepalingen. 19 Voorstel (C)070702-CDC-698 (beschikbaar op www.creg.be).


CREG

5. Het personeel van de CREG Op 31 december 2007 telde de CREG eenenzestig personeelsleden, zonder de voorzitter en de directeurs. Tabel 2 : Directies en personeel van de CREG op 31 december 2007 Voorzitterschap van het Directiecomité POSSEMIERS François DEVACHT Christiane FIERS Jan ROMBAUTS Josiane VANDEN BORRE Tom JACQUET Laurent LOCQUET Koen

Voorzitter van het Directiecomité Directieassistente Secretaris van het Directiecomité

WOITRIN Dominique GOOVAERTS Wendy GHEURY Jacques MARIEN Alain MEES Emmeric VAN ISTERDAEL Ivo CLAUWAERT Geert CUIJPERS Christian DE WAELE Bart VAN HAUWERMEIREN Geert PIERREUX Nicolas TIREZ Andreas

Directeur Directieassistente

CAMPS Guido FELIX Kim de RUETTE Patrick LAERMANS Jan WILBERZ Eric ALLONSIUS Johan CORNELIS Natalie COURCELLE Christophe CUPPENS Wouter DEBRIGODE Patricia MAES Tom BARZEELE Elke BERTIAUX Hiram CLUDTS Stephan DE DONCKER Filip DE LEEUW Han DUBOIS Frédéric HERNOT Kurt

Directeur Directieassistente

LACROSSE Bernard SELLESLAGH Arlette DELOURME Freddy HERREZEEL Marianne DE PEUTER Caroline VAN KELECOM Inge ESSER Mercédès HAESENDONCK Herman LOI Sofia CEUPPENS Chris DE DONCKER Nadine WYNS Evelyne JUNCO Daniel LAGNEAU Vincent GORTS-HORLAY Pierre-Emmanuel SCIMAR Paul LECOCQ Nathalie PINZAN Laurent BORN Raphaël CHICHAH Chorok HEREMANS Barbara MARTINET Paul PARTSCH Gwendoline ROOBROUCK Myriam STEELANDT Laurence SMEDTS Hilde ZEGERS Laetitia HENGESCH Luc

Directeur Directieassistente Hoofdadviseur Assistente Office manager Polyvalente secretaresse

Hoofdadviseurs Eerstaanwezend adviseurs

Directie voor de Technische werking van de markten

Hoofdadviseurs

Eerstaanwezend adviseurs Adviseurs

Directie voor de Controle op de prijzen en rekeningen

Hoofdadviseurs

Eerstaanwezend adviseurs

Adviseurs

Administratieve Directie

Algemene Raad Algemene administratie

IT-dienst Financiën

Studiedienst, documentatie en archieven

Vertalers Coördinatrice

Polyvalente bedienden Logistiek medewerker Informaticus Adjunct-informaticus Verantwoordelijke voor de dienst financiën Boekhoudster Administratief medewerker

Eerstaanwezend adviseurs Adviseurs Documentalist


11

CREG

6. De samenwerking met andere instanties 6.1. De CREG en de Europese Commissie

6.3. De CREG en de gewestelijke regulatoren

In juli 2007 stelde de CREG, in samenwerking met de gewestelijke regulatoren, een rapport op ten behoeve van de Europese Commissie met het oog op de publicatie van diens jaarverslag over de vooruitgang inzake de creatie van een interne markt voor elektriciteit en aardgas20. Het rapport van de CREG geeft een overzicht van de Belgische elektriciteitsen aardgasmarkt en bespreekt in het bijzonder de groot- en kleinhandelsmarkt, de nettarieven, de bevoorradingszekerheid en de openbare dienstverplichtingen.

De maandelijkse plenaire vergaderingen van de CREG en de drie gewestelijke regulatoren werden in 2007 tot juni georganiseerd onder het voorzitterschap van de VREG en tot december onder het voorzitterschap van BRUGEL.

6.2. De CREG binnen de CEER en ERGEG De activiteiten van de CEER21 en van ERGEG22 hadden in 2007 hoofdzakelijk betrekking op het opstellen van een advies over het derde wetgevend pakket van de Europese Commissie23. Dit advies, bestaande uit zes verschillende documenten, handelt over de effectieve unbundling tussen de leverings-/productieactiviteiten en het beheer van de netten, het wettelijke en regulatoire kader voor een Europees systeem van energie-regulering, de netwerkregulering, ETSO24plus en GIE25plus, de bevoegdheden en de onafhankelijkheid van de nationale regulatoren en tenslotte de transparantievereisten voor elektriciteit en aardgas. Daarnaast heeft ERGEG in 2007 rapporten opgesteld over de inwerkingstelling van de bestaande Europese regelgeving en nieuwe richtlijnen uitgewerkt. Wat de regionale initiatieven betreft, organiseerde ERGEG hierover in maart 2007 een eerste conferentie met als doel de coördinatie tussen de verschillende regio’s te optimaliseren. De CREG neemt in dit kader deel aan de werkzaamheden van de ‘North-West’-regio binnen de gas regional initiatives26 en is de lead regulator van de electricity regional initiatives27 in de ‘Central-West’-regio. De documenten van de CEER en ERGEG zijn beschikbaar op hun website28.

In april 2007 hebben de regulatoren voor de derde keer een gezamenlijke publicatie verspreid over de ontwikkeling van de elektriciteitsen aardgasmarkt in België29. De voornaamste thema’s die in 2007 door de regulatoren behandeld zijn: de volledige openstelling van de elektriciteitsen aardgasmarkt in Brussel en Wallonië, de vergelijking van de tarieven van de leveranciers op de websites van de gewestelijke regulatoren en de samenwerking met de federale ombudsdienst.

6.4. De behandeling van vragen en klachten Sinds haar oprichting in januari 2000 heeft de CREG, op vrijwillige basis, iets meer dan 10.000 schriftelijke en mondelinge vragen beantwoord. In de toekomst zal het merendeel van deze vragen behandeld worden door de ombudsdienst voor energie, die werd opgericht bij wet van 16 maart 200730. Deze dienst is bevoegd voor de verdeling van de vragen en klachten over de werking van de elektriciteitsen de aardgasmarkt en voor de behandeling van elk geschil tussen een eindafnemer en een elektriciteitsof aardgasmaatschappij met betrekking tot de materies die onder de bevoegdheid van de federale overheid vallen. Op 31 december 2007 had de Koning echter de leden van de dienst nog niet benoemd. Evenmin had Hij de regels die van toepassing zijn op belangenconflicten en de basisprincipes van hun bezoldiging vastgesteld of de regels inzake de werking van de dienst en de nadere regels voor de berekening van de ombudsbijdrage bepaald. In afwachting van deze koninklijke besluiten, heeft de CREG de verbruikers verzocht zich met hun vragen over de energiemarkt in het algemeen tot de Informatiedienst van de FOD Economie31 te richten.

20 Dit rapport is beschikbaar op http://energy-regulators.eu. 21 In 2007 telde de CEER 29 leden, met name de regulatoren van de 27 EU-lidstaten plus Noorwegen en IJsland. 22 ERGEG is een officieel adviesorgaan van de Europese Commissie, opgericht bij besluit van de Europese Commissie (2003/796/EC) van 11 november 2003 (http://energyregulators.eu). De CEER bereidt in grote mate het werk van ERGEG voor. 23 Punt 1.1., p. 21. 24 European transmission system operators (ETSO). 25 Gas Infrastructure Europe (GIE). 26 Punt 2.6.3.6., p. 48.

12


27 Punt 2.7.1.2., p. 29. 28 http://www.energy-regulators.eu. 29 Beschikbaar op www.creg.be. 30 Wet van 16 maart 2007 tot wijziging van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen en van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt (Belgisch Staatsblad van 26 maart 2007). 31 Deze dienst is bereikbaar van maandag tot vrijdag van 8u30 tot 17u00 per telefoon (groen nummer): 0800 12033; fax (groen nummer): 0800 12057; e-mail: [email protected]; post: Vooruitgangstraat 50, B-1210 Brussel.

7.1. De federale bijdrage De federale bijdrage is een toeslag geheven op de verbruikte hoeveelheid energie. De elektriciteit- en aardgasleveranciers innen deze federale bijdrage bij hun klanten en spijzen daarmee de verschillende door de CREG beheerde fondsen. De Europese instellingen hebben de toelating van de Minister van Energie gekregen om, met terugwerkende kracht tot in 2003, vrijgesteld te worden van de federale gas- en elektriciteitsbijdrage die vanaf dat jaar aangerekend werd. In 2007 hebben enkel het Europees Parlement, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s een aanvraag tot terugbetaling van de betaalde bedragen (313.504 €) ingediend.

7.1.1. De federale bijdrage gas Aangezien de CREG elk trimester een vierde van de jaarlijkse behoeften van de gasfondsen verdeelt onder de houders van een leveringsvergunning voor aardgas, stemmen de opbrengsten precies overeen met de verwachte bedragen. Zo spijzen deze leveranciers rechtstreeks het CREG-fonds, het sociaal fonds voor energie en het fonds beschermde klanten32. De bedragen verwacht in 2007 bevatten het basisbedrag van elk fonds voor het jaar 2007 evenals, in voorkomend geval, een aanvullend bedrag om de terugbetaling van de Europese instellingen te garanderen.

7.1.2. De federale bijdrage elektriciteit De leveranciers storten elk trimester het bedrag van de federale bijdrage dat ze hun klanten gedurende het vorige trimester hebben aangerekend, in één daartoe voorzien fonds. Op basis van hun attesten33 verdeelt de CREG deze bedragen vervolgens onder het CREG-fonds, het sociaal fonds voor energie, het denuclearisatiefonds, het fonds broeikasgassen en het fonds beschermde klanten34. In 2007 stortte de Administratie van de Thesaurie, ter compensatie van de verminderingen van federale bijdrage (degressiviteit) die overeenkomstig de elektriciteitswet door de elektriciteitsleveranciers worden toegekend aan sommige van hun afnemers, 42.168.933 € in het fonds federale bijdrage, alsook 2.465.105 €. Deze bedragen stemmen respectievelijk

32 De wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen (I) voorziet echter in de oprichting van een bijkomend fonds voor de financiering van de prospectieve studie over de aardgasbevoorradingszekerheid, dat gefinancierd zal worden door de eindafnemers in de gassector. In 2007 werd er echter nog geen uitvoeringsbesluit genomen. 33 Zie jaarverslag 2006, punt 5.1., p. 57.

CREG

7. De financiën van de CREG overeen met het bedrag van de degressiviteit voor 2007 en met het saldo van de degressiviteit voor 2006. In 200635 had de CREG vastgesteld dat de alimentatie van de vijf fondsen door de elektriciteitssector (via de rechtstreekse bijdrage en de degressiviteit) lager lag dan de verwachte totaalbedragen. De CREG heeft hiermee rekening gehouden bij de berekening van de federale bijdrage 2007 om het gebrek aan opbrengsten van de verschillende fondsen in 2006 te compenseren. Bijgevolg bevatten de bedragen verwacht voor 2007, het basisbedrag van elk fonds voor het jaar 2007 evenals een aanvullend bedrag om het vorige tekort te compenseren en de terugbetaling van Europese instellingen te garanderen. Per 31 december 2007 bedroeg het totale kastegoed van het fonds federale bijdrage 38.816.253 €. Daarvan kon 1.623.214 € echter niet onder de fondsen verdeeld worden omdat het bedragen betrof die voorbehouden waren voor verschillende specifieke bestedingen. De geattesteerde degressiviteit voor het laatste trimester van 2007 bedroeg 10.001.977 €, terwijl 9.500.000 € forfaitair gestort werd door de Administratie van de Thesaurie. Er zal dus nog een aanvullend bedrag van 501.977 € moeten opgevraagd worden bij de FOD Financiën. Tot slot zijn de leveranciers nog 565.011 € verschuldigd. Op basis hiervan kan nog 38.260.027 € onder de vijf fondsen verdeeld worden. In 2007 bedraagt het tekort gemiddeld 10,8 % voor de verschillende fondsen. Tabel 3 toont het tekort dat voor elk fonds werd vastgesteld. Tabel 3: Tekort vastgesteld voor 2007, aanvulling inbegrepen (€)

CREG

960.240

sociaal fonds energie

2.657.320

denuclearisatie

7.390.116

broeikasgassen

3.735.751

beschermde klanten

2.578.452 Bron: CREG

Het tekort dat in 2007 voor de verschillende fondsen werd vastgesteld, had diverse gevolgen voor de uitbetaling aan de begunstigden ervan.

34 De wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen (I) voorziet echter in de oprichting van een bijkomend fonds voor de financiering van de studie over de elektriciteitsbevoorradingsvooruitzichten, dat gefinancierd zal worden door de eindafnemers in de elektriciteitssector. In 2007 werd er echter nog geen uitvoeringsbesluit genomen. 35 Zie jaarverslag 2006, tabel 15, p. 58.


13

7.2. De fondsen CREG

7.2.1. Het CREG-fonds Het koninklijk besluit van 8 juni 200736 stelde de dekking van de totale werkingskosten van de CREG voor het jaar 2007 vast op 12.342.344 €. Dit bedrag, dat voor 69 % wordt gedragen door de elektriciteitssector en voor 31 % door de aardgassector, wordt verdeeld onder het budget van de CREG (12.436.934 €) en het theoretisch op peil brengen van de reserve (- 94.590 €). 832.054 € bestemd voor de installatie en de initiële werking van de ombudsdienst, blijft nog altijd beschikbaar. De rekeningen 2007 van de CREG worden uitvoerig beschreven in punt 7.3.

7.2.2. Het sociaal fonds voor energie Voor het jaar 2007 was een totaal bedrag van 46.714.099 € (27.144.211 € afkomstig van de elektriciteitssector en 19.569.888 € van de aardgassector) voorzien om de OCMW’s te helpen bij hun taak van begeleiding en financiële maatschappelijke steunverlening op het vlak van energie. Slechts 26.236.215 € werd uiteindelijk in 2007 opgetekend voor elektriciteit. Voor gas werd slechts 18.128.161 € opgetekend, omdat het in het verleden door het gasfonds te veel geïnde bedrag (1.455.183 €) reeds beschikbaar was en ook verrekend werd. Naast het aan de OCMW’s verschuldigde saldo voor 2006 (16.786.670 €), heeft het kastegoed het mogelijk gemaakt in 2007 32.079.130 € uit te keren zoals voorzien door de FOD Maatschappelijke Integratie. Daarentegen is de CREG er niet in geslaagd om de bijkomende 4.000.000 € vrij te maken die nodig zijn voor de financiering van de aankoop van gasconvectoren37. De belegging van deze bedragen bij de Nationale Bank van België bracht, in afwachting van hun besteding, 52.512 € aan interesten op. Per 31 december 2007 beliep het globale beschikbare bedrag van het fonds 14.471.460 €, met inbegrip van de interesten en de nog te verdelen bedragen van het fonds federale bijdrage.

7.2.3. Het denuclearisatiefonds

14

Per 31 december 2007 bereikte het globale bedrag van het fonds 14.755.738 €, met inbegrip van de nog te verdelen bedragen van het fonds federale bijdrage.

7.2.4. Het fonds broeikasgassen Dit fonds, dat uitsluitend gespijsd wordt door de federale bijdragen aangerekend door de elektriciteitssector, diende voor het jaar 2007 27.047.702 € te bedragen. Er werd echter slechts 26.695.890 € opgetekend. De vierde schijf van 2006 (575.000 €) en het totale voorziene bedrag voor 2007 (2.300.000 €) werden door de CREG doorgestort in het organiek begrotingsfonds van de FOD Leefmilieu, dat bestemd is voor de jaarlijkse financiering van het federaal beleid ter reductie van de emissies van broeikasgassen. Bovendien werd op verzoek van de FOD Leefmilieu het bedrag van 2.300.000 € met betrekking tot het boekjaar 2008 vervroegd gestort. De belegging van deze bedragen bij de Nationale Bank van België bracht, in afwachting van hun besteding, 1.380.446 € aan interesten op. Per 31 december 2007 bereikte het globale bedrag van het fonds 57.147.038 €, met inbegrip van de interesten en de nog te verdelen bedragen van het fonds federale bijdrage. Een bijkomend bedrag van 50.000.000 €, vastgesteld bij koninklijk besluit38, werd overgedragen van het fonds broeikasgassen aan het fonds Kyoto Joint Implementation/Clean Development Mechanism (JI/CDM). Deze overdracht vult de bestaande middelen aan die specifiek bestemd zijn voor de financiering van projecten ter reductie van de emissies van broeikasgassen in het buitenland, wat België in staat stelde emissiequota te verwerven met het oog op het bereiken van zijn doelstellingen in het kader van het Kyoto-protocol. In 2007 werd het fonds aangesproken voor een bedrag van 149.218 €. Voor het Kyoto-fonds bracht de belegging van deze bedragen bij de Nationale Bank van België, in afwachting van hun besteding, 2.150.825 € aan interesten op. Per 31 december 2007 bereikte het globale bedrag van het fonds 62.328.804 €, interesten inbegrepen.

Dit fonds, dat uitsluitend gespijsd wordt door de federale bijdragen aangerekend door de elektriciteitssector, moest voor het jaar 2007 55.000.000 € bedragen. Naast de betaling van het saldo van 2006 (18.795.000 €), kon de CREG het N.I.R.A.S. echter slechts 32.559.000 € overmaken van de 41.250.000 € die het in 2007 had moeten ontvangen om zijn denuclearisatieopdracht te vervullen.

Dit fonds had voor het jaar 2007 25.520.000 € voor elektriciteit en 16.440.000 € voor aardgas39 moeten bedragen. Uiteindelijk werd in 2007 27.285.157 € opgetekend voor elektriciteit en 16.451.404 € voor aardgas.

36 Koninklijk besluit van 8 juni 2007 tot vaststelling van de bedragen die bestemd zijn voor de financiering van de werkingskosten van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas voor het jaar 2007 (Belgisch Staatsblad van 19 juni 2007). 37 Koninklijk besluit van 26 juli 2007 tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 februari 2005 tot uitvoering van de wet van 4 september 2002 houdende toewijzing van een opdracht aan de openbare centra voor maatschappelijk welzijn inzake de begeleiding en de financiële maatschappelijke steunverlening aan de meest hulpbehoevenden inzake energielevering (Belgisch Staatsblad van 10 augustus 2007).

38 Koninklijk besluit van 27 december 2006 tot wijziging van het koninklijk besluit van 28 oktober 2004 tot vaststelling van de beheersmodaliteiten van het fonds voor de financiering van het federale beleid ter reductie van de emissies van broeikasgassen. 39 De bedragen voor elektriciteit en aardgas, verschenen in het koninklijk besluit van 26 april 2007 tot vaststelling van de bedragen voor 2007 van de fondsen die bestemd zijn voor de financiering van de werkelijke kostprijs ingevolge de toepassing van maximumprijzen voor de levering van elektriciteit en aardgas aan beschermde residentiële afnemers, houden evenwel rekening met de aanvullingen (Belgisch Staatsblad van 13 juni 2007).


7.2.5. Het fonds beschermde klanten

De belegging bij de Nationale Bank van België van deze bedragen bracht, in afwachting van de besteding van het elektriciteitsen het gasfonds, respectievelijk 1.289.333 € en 676.239 € aan interesten op. Per 31 december 2007 bedroegen de globale bedragen 49.883.438 € voor het elektriciteitsfonds en 29.904.296 € voor het gasfonds, met inbegrip van de interesten en de nog te verdelen bedragen van het fonds federale bijdrage.

7.2.6. Het fonds ter compensatie van de inkomstenderving van de gemeenten Eveneens beheerd door de CREG maar onafhankelijk van de vorige fondsen, heeft dit fonds, dat gespijsd wordt door de distributienetbeheerders voor elektriciteit (DNB), de compensatie van het inkomstenverlies van de gemeenten ingevolge de liberalisering van de elektriciteitsmarkt tot doel. Sinds 2004 bedroeg de unitaire toeslag 4,91 €/MWh, maar het Waalse40 en het Brusselse gewest41 hadden onmiddellijk beslist om hun inwoners ervan vrij te stellen. Sinds 1 juli 2007 werd de toeslag beperkt tot 2,50 €/MWh, zodat het fonds nog maar gespijsd werd met een bedrag van 143.212.943 €. Het vierde voorschot van 2006 (40.187.092 €) en de eerste drie voorschotten van 2007 (101.024.918 €) werden uitgekeerd aan de Vlaamse gemeenten, de enige begunstigden. De regularisatie van het jaar 2005 door de DNB’s (3.982.604 €) en het ongebruikte saldo van de 2.000.000 € die in 2006 voorbehouden werden om de administratieve kosten van de leveranciers te dekken (1.724.901 €), werden eveneens aan de gemeenten uitgekeerd.

40 Besluit van de Waalse regering van 23 december 2004 tot vrijstelling van de federale bijdrage ter compensatie van het inkomstenverlies dat de gemeenten wegens de liberalisering van de elektriciteitsmarkt lijden. 41 Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 16 december 2004 houdende vrijstelling van de federale bijdrage ter compensatie van de inkomstenderving van de gemeenten ingevolge de liberalisering van de elektriciteitsmarkt. De vrijstelling is evenwel beperkt tot de jaren 2004, 2005 en 2006.

In 2007 bracht de belegging van deze bedragen bij de Nationale Bank van België, in afwachting van hun besteding, 160.880 € aan interesten op. Per 31 december 2007 bereikte het globale bedrag van het fonds 3.222.067 €, interesten inbegrepen.

CREG

De inwerkingstelling van de modaliteiten voor de terugbetaling aan de ondernemingen uit de sector die residentieel beschermde klanten tegen sociale maximumprijzen hebben bevoorraad, ging in 2007 verder met een bedrag van 11.687.466 € voor de elektriciteitsleveranciers en 4.207.646 € voor de aardgasleveranciers. Bijkomende aanvragen tot terugbetaling van 4.133.506 € voor elektriciteit en van 731.635 € voor aardgas wachten nog op hun geldigverklaring, terwijl andere terugbetalingsaanvragen die betrekking hebben op de jaren 2004 tot 2007 nog niet overgemaakt werden aan de CREG.

7.3. De rekeningen 2007 Het totaal van de lasten van de CREG voor het boekjaar 2007 bedraagt 12.302.328 €, wat overeenkomt met 98,9 % van het voorziene totaalbudget. Wel dient genoteerd dat, terwijl de personeelskosten onder de budgetlimieten bleven (94,7 %), dit niet het geval was voor de werkingskosten (111,6 %). De advocatenkosten met betrekking tot de beroepen ingesteld tegen de beslissingen van de CREG, vertegenwoordigen immers op zich alleen al 650.546 €, wat overeenkomt met 20,8 % van het voorziene budget voor de werkingskosten. De teveel geïnde toeslag (689.207 €) die de aardgasleveranciers in 2006 effectief van hun afnemers terugkregen, werd geregulariseerd in 2007. Deze regularisatie vult de opbrengsten aan met betrekking tot het deel van de bijdrage voorzien om de werkingskosten van de CREG te dekken. Het bedrag van deze opbrengsten die in 2007 door de aardgasleveranciers werden vrijgemaakt, was echter nog niet gekend op 31 december 2007. De regularisatie van het teveel geïnde dat werd vastgesteld in de rekeningen van de CREG in 2006 (562.830 €), werd uitgevoerd ten gunste van de aardgassector. Als gevolg van de vernieuwing van de leden van het Directiecomité in 2007, werd de provisie voor de dekking van hun wettelijke vergoedingen bij het verstrijken van hun mandaat gedeeltelijk gebruikt en geactualiseerd42. Van de opbrengsten van de federale bijdrage elektriciteit in 2007 werd 159.446 € aangewend voor de gedeeltelijke heropbouw van de reserve van de elektriciteitssector, waarvan in 2006 een bedrag van 321.732 € werd afgenomen om het tekort van de elektriciteitssector te dekken. Zodoende is, voor het boekjaar 2007, het overschot van de opbrengsten tegenover de reële lasten van de CREG, dat 797.808 € bedraagt, uitsluitend het gevolg van een overschot voor aardgas. Bijgevolg zal daarmee rekening gehouden worden bij de eerstvolgende berekening van de toeslagen en zal er een regularisatie doorgevoerd worden.

42 Ministerieel besluit van 26 januari 2007 houdende de principes inzake de vergoeding van de voorzitter en de leden van het Directiecomité van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas en tot bepaling van de vergoeding voorzien in artikel 2 van het koninklijk besluit van 3 mei 1999 tot vaststelling van de regels toepasselijk op de voorzitter en de leden van het directiecomité van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas inzake onverenigbaarheden en belangenconflicten (Belgisch Staatsblad van 31 januari 2007). CREG Jaarverslag 2007

15

Tabel 4 : Resultatenrekening op 31 december 2007 (€) CREG

RUBRIEK Personeelskosten

BESCHRIJVING Bezoldigingen en lasten Dotatie voorzieningen voor vergoedingen bij vertrek leden van het Directiecomité Dotatie voorzieningen vakantiegeld Uitzendkrachten Aanwervingskosten Opleidingen, seminaries Leasingwagens personeel Belasting over de Toegevoegde Waarde Subtotaal Instanties Vergoedingen Algemene Raad (presentiegeld en diverse onkosten) Subtotaal Subtotaal "Personeelskosten" Externe experts Externe studies Communicatiedienst Vertalers, Revisor, Sociaal secretariaat Juridische bijstand rechtszaken Subtotaal Werkingskosten Huur lokalen en gemeenschappelijke lasten Huur parkeerruimten Onderhoud lokalen en veiligheid Onderhoud materiaal Documentatie Telefoon, post, internet Kantoorbenodigdheden Vergaderings- en representatiekosten Reiskosten (incl. naar het buitenland) Lidgeld aan verenigingen Verzekeringen, taksen en diverse kosten Belasting over de Toegevoegde Waarde Subtotaal Werkingskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Afschrijvingen op leasing Subtotaal Financiële kosten Financiële lasten op leasing en leningen Andere Subtotaal Subtotaal "Werkingskosten" TOTAAL VAN DE LASTEN Opbrengsten Toeslagen werkingskosten Regularisatie Gasleveranciers dienstjaar n-1 Regularisatie CREG elektriciteit dienstjaar n Regularisatie CREG gas dienstjaar n Diverse bijdragen Subtotaal Financiële opbrengsten Opbrengsten van vlottende activa Overige financiële opbrengsten Subtotaal Uitzonderlijke opbrengsten Overige uitzonderlijke opbrengsten Subtotaal TOTAAL VAN DE OPBRENGSTEN RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR

2007 9.105.016

2006 8.563.516

- 701.026

454.000

- 100.647 20.603 36.495 72.999 253.423 60.803 8.747.665

- 15.300 7.094 99.609 71.388 236.675 68.516 9.485.497

64.482 64.482 8.812.147 766.915 32.146 96.908 650.546 1.546.515 885.791 61.927 113.251 34.076 100.449 46.913 69.525 75.338 29.881 33.081 133.079 245.549 1.828.860 99.227 11.472 110.699 1.940 2.167 4.107 3.490.181 12.302.328 12.395.059 689.207 - 159.446 - 797.808 22.599 12.149.611 131.460 17 131.477 21.240 21.240 12.302.328 0

73.779 73.779 9.559.276 287.477 32.518 111.760 405.313 837.068 869.182 63.549 118.844 34.775 92.661 54.510 62.543 89.223 31.275 33.765 127.029 157.688 1.735.044 111.446 12.988 124.434 3.258 3.062 6.320 2.702.867 12.262.143 12.104.159 272.609 321.732 - 562.831 10.078 12.145.746 97.270 3 97.273 19.124 19.124 12.262.143 0 Bron: CREG

16


Tabel 5 : Balans op 31 december 2007 (€)

2007

PASSIVA EIGEN VERMOGEN Overgedragen winst Voorzieningen Arbeidsovereenkomsten leden van het Directiecomité SCHULDEN Schulden op meer dan één jaar Sectoriële reserve CREG Leasingschulden Schulden op ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Handelsschulden Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Diverse schulden (Sociaal fonds voor energie) Diverse schulden (Fonds broeikasgassen) Diverse schulden (Denuclearisatiefonds) Diverse schulden (Kyoto-fonds JI/CDM) Diverse schulden (Fonds beschermde klanten elektriciteit) Diverse schulden (Fonds beschermde klanten gas) Diverse schulden (Fonds gemeenten) Diverse schulden (Ombudsdienst) Schulden Europese instellingen Regularisatierekeningen TOTAAL PASSIVA

2007

CREG

ACTIVA VASTE ACTIVA Immateriële en materiële vaste activa Informatica- en telefoonmateriaal Kantoormeubilair en decoratie Inrichting van het gebouw Leasing Materiaal in leasing Financiële vaste activa Diverse borgstellingen VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen Geldbeleggingen en beschikbare waarden Fonds federale bijdrage CREG fonds en ombudsdienst Sociaal fonds voor energie Fonds broeikasgassen Denuclearisatiefonds Kyoto-fonds JI/CDM Fonds beschermde klanten elektriciteit Fonds beschermde klanten gas Fonds gemeenten Contentieux Kassen Regularisatierekeningen TOTAAL ACTIVA

2006

202.040 39.092 12.615 150.333 23.417 23.417 344 344

194.240 33.765 40.383 120.091 44.569 44.569 344 344

1.087.798 2.856 1.084.942 236.990.191 38.816.253 4.363.518 7.604.457 48.977.417 2.929 61.298.749 42.518.905 29.866.784 3.204.608 335.629 942 2.035.296 240.339.086

6.034.657 816.019 5.218.638 177.867.544 28.582.304 4.639.343 11.439.563 78.485.374 529 10.310.820 26.457.052 14.508.553 3.443.147 0 859 962.558 185.103.913 2006

1.314.222 262.974 262.974

1.314.222 964.000 964.000

1.703.304 1.690.500 12.804 236.486.624 10.613 1.856.484 1.761.127 14.471.460 57.147.038 14.755.738 62.328.804 49.883.438 29.904.297 3.222.067 832.054 313.504 571.961 240.339.086

1.591.026 1.560.364 30.661 181.230.231 13.908 1.797.810 2.024.201 18.840.247 84.320.698 11.819.564 10.327.197 32.996.414 14.810.198 3.447.939 832.054 0 4.434 185.103.913 Bron: CREG


17

7.4. Het verslag van de bedrijfsrevisor over het boekjaar afgesloten op 31 december 2007 CREG

Overeenkomstig de opdracht die ons werd toevertrouwd door het Directiecomité krachtens artikel 9 §1 van het koninklijk besluit van 10 oktober 2001 (tot goedkeuring van het huishoudelijk reglement), hebben wij de eer U verslag uit te brengen over de rekeningen over het voorbije boekjaar. Dit verslag omvat ons oordeel over het getrouwe beeld van de rekeningen evenals de vereiste bijkomende vermeldingen en inlichtingen.

Verklaring over de rekeningen zonder voorbehoud

Naar ons oordeel geeft de staat van activa en passiva afgesloten op 31 december 2007 evenals de resultatenrekening voor het boekjaar 2007, een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de Commissie, op basis van de waarderingsregels aangenomen door het Directiecomité.

Wij hebben de controle uitgevoerd van de rekeningen van de Commissie over het boekjaar afgesloten op 31 december 2007, opgesteld op basis van de waarderingsregels aangenomen door het Directiecomité. Deze rekeningen zijn samengevat in een staat van activa en passiva, waarvan het totaal 240.339.086 EUR bedraagt, en in een resultatenrekening, waarvan het saldo 0 EUR bedraagt, overeenkomstig de koninklijke besluiten van 24 maart 2003 betreffende de financiering van de Commissie, en het totaal van opbrengsten en lasten 12.302.328 EUR bedraagt.

Bijkomende vermeldingen en inlichtingen

Het opstellen van de rekeningen valt onder de verantwoordelijkheid van het Directiecomité. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het opzetten, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen van de rekeningen die geen afwijkingen van materieel belang, als gevolg van fraude of van het maken van fouten, bevatten; het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels; en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

• Zoals vermeld in het jaarverslag opgesteld door het Directiecomité, was het bedrag van de regularisatie voor het boekjaar 2007 tussen de gasleveranciers en de Commissie, te berekenen overeenkomstig artikel 5 §2 van het koninklijke besluit van 24 maart 2003 betreffende de financiering van de Commissie door de aardgasmarkt, ongekend op de datum waarop de rekeningen per 31 december 2007 van de Commissie werden vastgesteld en kon het dus niet in aanmerking genomen worden. De regularisatie in verband met het vorige boekjaar werd integendeel geboekt.

Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze rekeningen te uiten op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de rekeningen geen afwijkingen van materieel belang, als gevolg van fraude of van het maken van fouten, bevatten. Overeenkomstig voornoemde controlenormen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de Commissie, alsook met haar procedures van interne controle. Wij hebben van het directiecomité en van de verantwoordelijken van de Commissie de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording van de bedragen opgenomen in de rekeningen onderzocht. Wij hebben de gegrondheid van de waarderingsregels en de redelijkheid van de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen gemaakt door de Commissie

18

beoordeeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel.


Wij vullen ons verslag aan met de volgende bijkomende vermeldingen en inlichtingen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de rekeningen te wijzigen : • Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, wordt de boekhouding gevoerd overeenkomstig de algemene regels van de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding van de ondernemingen.

• Wij hebben geen enkele overtreding van de “elektriciteitsen gaswetten” of hun uitvoeringsbesluiten vastgesteld, voor wat betreft de verrichtingen die uit de rekeningen van de commissie blijken. Battice, 15 februari 2008

André KILESSE Bedrijfsrevisor

2. De evolutie van de elektriciteitsmarkt

elektriciteit

1. De Europese elektriciteitsmarkt 1.1. H et derde wetgevend pakket van de Europese Commissie

1.2. Het European Electricity Regulatory Forum

In navolging van het in maart 2006 gelanceerde Groenboek, met als titel “Een Europese strategie voor duurzame, concurrerende en continu geleverde energie voor Europa”, stelde de Europese Commissie in januari 2007 een derde wetgevend pakket voor43. Dit pakket bevat twee voorstellen tot wijziging van de richtlijnen 2003/54/EG en 2003/55/EG, twee voorstellen tot wijziging van de verordeningen (EG) nr. 1228/2003 en 1775/2005 en een nieuw voorstel van verordening tot oprichting van een Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulatoren.

Op 24 en 25 september 2007 vond de vergadering van het Forum van Florence plaats. Dit Forum is een overlegplatform dat de ontwikkeling van de interne elektriciteitsmarkt beoogt44.

De voornaamste maatregelen die voorgesteld worden, betreffen: • de effectieve scheiding van de productie- en leveringsactiviteiten enerzijds en het beheer van de netten anderzijds; • de versterking van de bevoegdheden en de onafhankelijkheid van de nationale regulatoren; • de oprichting van een onafhankelijk mechanisme ter bevordering van de samenwerking tussen nationale regulatoren; • de creatie van een mechanisme dat aan de transmissienetbeheerders moet toelaten om de coördinatie van het beheer en de veiligheid van de netten, de grensoverschrijdende uitwisselingen en de exploitatie van de netten te verbeteren; • een verhoogde transparantie van de werking van de energiemarkten.

43 Alle documenten zijn beschikbaar op http://ec.europa.eu/energy/electricity/ package_2007/index_en.htm. Het eerste wetgevend pakket bestaat uit de elektriciteitsen gasrichtlijnen van 1996 en 1998 en het tweede uit de elektriciteitsen gasrichtlijnen van 2003.

Het belangrijkste thema betrof de nieuwe wetgevende voorstellen van de Europese Commissie45 die door deze laatste werden toegelicht tijdens het Forum. Het Forum drong er enerzijds op aan dat er snel maatregelen zouden genomen worden opdat de verordening (EG) nr. 1228/2003 betreffende de voorwaarden voor toegang tot het net voor grensoverschrijdende handel in elektriciteit, volledig zou gerespecteerd worden. Anderzijds wees het Forum op de nood aan een snelle en coherente implementatie van de bestaande verplichtingen inzake transparantie en op het belang van een goede coördinatie van de bestaande regionale initiatieven.

44 De conclusies van het Forum en alle bijbehorende documenten zijn beschikbaar op de website van de Europese Commissie: www.ec.europa.eu/energy/electricity/florence/ index_en.htm. 45 Punt 1.1. hierboven.


21

2. De Belgische elektriciteitsmarkt 2.1. D e openstelling van de Belgische elektriciteitsmarkt

2.3. De elektriciteitslevering

elektriciteit

2.3.1. De activiteit van elektriciteitslevering Als gevolg van de volledige openstelling van de Belgische elektriciteitsmarkt sinds 1 januari 2007, kunnen de Waalse en Brusselse residentiële afnemers voortaan vrij hun stroomleverancier kiezen. Qua volume vertegenwoordigen deze afnemers ongeveer 10 % van de Belgische markt.

2.2. De opgevraagde elektrische energie Volgens de statistieken overgemaakt aan de CREG46, wordt de elektrische energie die door het ELIA-net werd opgevraagd, met andere woorden het nettoverbruik plus de netverliezen47, voor 2007 geraamd op 86.748,9 GWh. Het opgevraagde piekvermogen wordt geraamd48 op 13.769,7 MW. Figuur 1 toont het relatieve aandeel van de verschillende sectoren in het totale verbruik van elektrische energie. Voor de opspliting werd uitgegaan van voorlopige gegevens voor 2006. De industrie neemt bijna de helft van het totale elektriciteitsverbruik voor haar rekening. Het huishoudelijke verbruik vertegenwoordigt ongeveer 26%, terwijl de handel en openbare diensten samen goed zijn voor ongeveer 20 % van het totale elektriciteitsverbruik. Figuur 1 : O psplitsing per sector van het elektriciteitsverbruik in 200649

4,0 %

1,9 %

1,1 % Industrie Huishoudelijk

19,9 %

andel en openbare H diensten

Tabel 6 toont het marktaandeel van ELECTRABEL N.V. en de overige leveranciers inzake netto elektriciteitslevering50 aan de grote industriële klanten aangesloten op het federaal transmissienet51 (net met een spanning hoger dan 70 kV en waarop het technisch reglement52 van toepassing is). Volgens een eerste raming bedraagt het marktaandeel van ELECTRABEL N.V. ongeveer 87,7 %, wat neerkomt op een afname met ongeveer 2,4 procentpunten ten opzichte van 2006. Het totale volume aan energie dat door de eindafnemers van het transmissienet werd afgenomen, daalde lichtjes van 14.281,1 GWh in 2006 tot 14.211,3 GWh in 2007. In 2007 veranderde geen enkel toegangspunt op het federale transmissienet van leverancier. Verder heeft het Directiecomité, in het kader van zijn bevoegdheid om vergunningen voor te stellen voor de levering van elektriciteit aan afnemers aangesloten op het transmissienet, eind 2007 een vergunningsaanvraag ontvangen van DUFERCO ENERGIA S.R.L. Op 31 december 2007 had het Directiecomité hierover echter nog geen voorstel uitgebracht. Op 31 december 2007 waren er twaalf leveranciers in het bezit van een federale vergunning voor de levering van elektriciteit: EDF Belgium N.V., ELECTRABEL N.V., ENDESA Energía SAU, ENECO Energie International B.V., E.ON Sales & Trading GmbH, ESSENT Belgium N.V., ESSENT Energy Trading B.V., GASELYS SAS, NUON Belgium N.V., RWE Key Account GmbH, RWE Solutions AG en SPE N.V.

Energie Vervoer Landbouw

26,4 %

46,7 %

Bron: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie

46 Bij het opstellen van dit verslag beschikte de CREG niet over de totale opgevraagde elektrische energie in België. De CREG bezit enkel gegevens overgemaakt door ELIA die echter geen rekening houden met de kleine lokale productie-eenheden waarvoor ELIA niet over metingen beschikt. 47 De netverliezen vertegenwoordigen de verliezen aan actieve elektrische energie veroorzaakt door het transport en de distributie van elektriciteit. 48 Bron: ELIA, voorlopige gegevens, januari 2008. Deze bedragen houden geen rekening met de lokale productie waarvoor ELIA geen metingen verricht (in principe lokale productie-eenheden <25 MW).

22


49 Bij het opstellen van dit verslag waren de gegevens voor 2007 nog niet beschikbaar. 50 Deze cijfers houden geen rekening met het deel dat rechtstreeks door lokale productie wordt geleverd. 51 Op basis van de door ELIA verstrekte voorlopige gegevens (januari 2008). 52 Punt 2.7.1.1., p. 29 ev.

Tabel 6 : Nettolevering aan de afnemers aangesloten op de netten met een spanning hoger dan 70 kV voor de jaren 2006 en 2007 Verbruikssites 1 jan. 2007

Leveranciers

Verbruikssites 31 dec. 2007

Afgenomen energie in 2006 (GWh)

Afgenomen energie in 2007 (GWh)

65

65

12.860,9 (90,1%)

12.468,6 (87,7%)

Andere leveranciers

10

11

1.420,1 (9,9%)

1.742,7 (12,3%)

Totaal

71*

72*

* Vier verbruikssites werden gelijktijdig door twee leveranciers bevoorraad

2.3.2. De maximumprijzen Met de evolutie van de verkoopprijzen na de openstelling van de markten en de daling van de distributietarieven is gebleken dat de elektriciteitstarieven voor de beschermde afnemers, op basis van de oude tariefformules van toepassing op de captieve markt, in een aantal gevallen minder interessant waren dan sommige commerciële tarieven aangeboden op de geliberaliseerde markt, in het bijzonder in de zones met de laagste distributietarieven. Een nieuw ministerieel besluit van 30 maart 200753 heeft de oude tariefformules vervangen door sociale prijzen, die om de zes maanden worden vastgelegd voor de afnemers die genieten van een normaal tarief, een tweevoudig uurtarief of een uitsluitend nachttarief. Daarbij wordt uitgegaan van het principe om deze prijzen uit te drukken per kWh, zonder vaste term noch bijdrage, en ze af te stemmen op het laagste commerciële tarief in de distributiezone met de laagste tarieven. Dit besluit geeft aan welke berekeningsmethoden en typeklanten voor deze berekening gebruikt worden. De CREG is belast met het berekenen en het publiceren op haar website van deze sociale maximumprijzen. Het ontwerp van ministerieel besluit dat uitliep op het ministerieel besluit van 30 maart 2007, gaf aanleiding tot een verdeeld advies van de Algemene Raad, een afspiegeling van de meningsverschillen die tot uiting kwamen tijdens het onderzoek van de voorbereidende nota van het Directie comité van 200554.

14.281,1

elektriciteit

ELECTRABEL N.V.

14.211,3 Bron: ELIA (voorlopige gegevens, januari 2008)

garanderen dat zij zouden gekregen hebben indien de nieuwe tarieven bepaald door het besluit van 30 maart 2007 van toepassing waren geweest sinds 1 augustus 2007. De programmawet van 27 april 2007, gepubliceerd op 31 december 2007, voorziet in de automatische toepassing van maximumprijzen voor de levering van elektriciteit en aardgas aan beschermde residentiële klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie. De organisatie van de uitwisseling van de nodige gegevens tussen de leveranciers, de distributienetbeheerders en de Kruispuntbank wordt toevertrouwd aan de FOD Economie. Op 31 december 2007 was nog geen enkel uitvoeringsbesluit verschenen. De Algemene Raad heeft in dit verband zijn unanieme steun verleend aan de inspanningen van de regering om de toekenning van sociale tarieven te automatiseren, waarbij de noodzaak wordt benadrukt om in een eenvoudig toekenningsysteem te voorzien, zowel voor de rechthebbenden als voor de leveranciers.

2.3.3. De indexeringsparameters Nc en Ne Met de volledige vrijmaking van de elektriciteitsmarkt vanaf 1 januari 2007 en het definitief verdwijnen van de oude sociale tarieven op 1 november 2007, is het gebruik van de indexeringsparameters Nc en Ne (die de evolutie van de brandstofkosten weergeven die in de gecentraliseerde productie-eenheden gebruikt worden, alsook de evolutie van de andere prijscomponenten van elektriciteit: lonen en materialen) niet langer verplicht. Ze worden dus niet langer in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd.

Het laattijdig verschijnen van het besluit van 30 maart 2007 maakte de eerste toepassing van het nieuwe sociaal tarief, gepland voor 1 augustus 2007, onmogelijk. Een ministerieel besluit van 27 augustus 200755 voorzag bijgevolg in de verdere toepassing van de oude sociale tarieven van augustus tot oktober 2007 en nieuwe prijzen voor de drie volgende maanden. Het principe voor de berekening van de prijzen van deze laatste drie maanden bestaat erin de afnemers, volgens bepaalde berekeningsmodaliteiten, hetzelfde voordeel te

Omdat deze parameters echter door talrijke elektriciteitsleveranciers gebruikt worden, hoofdzakelijk op de laagspanningsmarkt en in talrijke bestaande contracten in de elektriciteitsector maar ook in andere industriële sectoren, heeft het Directiecomité besloten om deze parameters ook in 2007 te blijven berekenen en ze maandelijks op zijn website te publiceren.

53 Ministerieel besluit houdende vaststelling van sociale maximumprijzen voor de levering van elektriciteit aan de beschermde residentiële klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie (Belgisch Staatsblad van 6 juli 2007). 54 Jaarverslag 2005, punt 2.3.3., p. 10.

55 Ministerieel besluit houdende de bekendmaking van de sociale maximumprijzen van toepassing op de periode vanaf 1 augustus 2007 tot en met 31 januari 2008 voor de levering van elektriciteit aan de beschermde residentiële klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie (Belgisch Staatsblad van 30 augustus 2007).


23

2.4. De liquiditeit van de groothandelsmarkt 2.4.1. De Belgische elektriciteitsbeurs 2.4.1.1. Het marktreglement van Belpex elektriciteit

In maart 2007 stelde Belpex N.V. een eerste wijziging van het reglement voor de uitwisseling van energieblokken (marktreglement) voor. Deze wijziging betrof de invoering van een nieuw soort deelnemerschap aan de Belpex DAM56, namelijk een beperkte onrechtstreekse deelname via een tussenpersoon die een volledige toegang heeft tot de Belpex DAM. Belpex is van oordeel dat dit lidmaatschap de mogelijkheid biedt aan kleinere verbruikers, producenten of handelaars om deel te nemen aan de Belpex DAM. Volgens Belpex betreffen de voornaamste bekommernissen van deze kleinere marktspelers immers de hoge toegangsprijs en de operationele complexiteit van de transacties op de Belpex DAM.

Na wijziging van het marktreglement op de punten aangehaald door het Directiecomité, werd het uiteindelijk goedgekeurd door de Minister61.

Het Directiecomité staat positief tegenover de creatie van dit nieuwe soort lidmaatschap om de toegang tot de elektriciteitsbeurs voor kleinere marktspelers aantrekkelijker te maken. Het heeft dan ook de Minister van Energie geadviseerd57 om het voorstel van Belpex goed te keuren, maar formuleerde wel hetzelfde voorbehoud als in zijn beslissing over de voorwaarden voor toegang tot de beurs58. Het Directiecomité had bovendien ook bedenkingen bij een aantal andere punten van het voorstel, waaronder de relatief hoge jaarlijkse deelnemersprijs voor dit nieuwe soort lidmaatschap.

In 2007 liggen de prijzen op de drie markten dus gemiddeld vrij dicht bij elkaar en relatief laag (figuur 2). Zo bedraagt de gemiddelde jaarprijs op Belpex in 2007 41,8 €/MWh, terwijl de gemiddelde maandprijs gedurende de eerste negen maanden van 2007 tussen 26 en 41 €/MWh ligt. De laatste drie maanden van het jaar zijn de prijzen echter sterk gestegen (tot 87 € MWh in november). Opmerkelijk is dat tijdens deze laatste drie maanden van 2007 de gemiddelde maandprijzen op APX voor het eerst in 2007 lager kwamen te liggen dan de prijzen op de Belgische en Franse markt.

Op 21 mei 2007 heeft de Minister uiteindelijk de wijziging van het marktreglement, voorgesteld door Belpex, goedgekeurd59. In oktober 2007 diende Belpex een tweede voorstel tot wijziging van het marktreglement in en dit met het oog op de oprichting van twee markten, de CoDAM en de CIM. Het Directiecomité heeft de Minister van Energie echter geadviseerd60 om dit voorstel tot wijziging van het marktreglement van Belpex af te keuren. Het grootste probleem dat door het Directiecomité in het voorstel van Belpex werd vastgesteld, is het gebrek aan definitie van de CoDAM en CIM en het opheffen van elke expliciete verwijzing naar de reeds bestaande Belpex DAM. Het marktreglement bevatte bovendien een reeks algemene regels, zonder te verduidelijken op welke markt deze van toepassing zouden zijn. Hoewel deze regels vaak op de 56 Day Ahead Market. 57 Advies (C)070510-CDC-690 (beschikbaar op www.creg.be). 58 Beslissing (B)060825-CDC-552 (beschikbaar op www.creg.be). 59 Ministerieel besluit van 21 mei 2007 tot goedkeuring van de wijziging van het marktreglement voor de uitwisseling van energieblokken (Belgisch Staatsblad van 5 juni 2007). 60 Advies (A)071206-CDC-731 (beschikbaar op www.creg.be).

24

drie betrokken markten van toepassing konden zijn, kon het Directiecomité de precieze werking van deze markten in de praktijk niet achterhalen. Daarnaast formuleerde het Directiecomité nog enkele bedenkingen bij bepaalde artikelen die vrij vaag of onvolledig waren.


2.4.1.2. D e werking van de Belgische elektriciteitsbeurs De koppeling van de ‘DAM’-markten van België (Belpex), Nederland (APX) en Frankrijk (Powernext) was een succes in 2007: de drie markten functioneerden slechts zelden geïsoleerd van elkaar. Belpex en Powernext lieten gedurende 88 % van de tijd dezelfde prijzen noteren, Belpex en APX gedurende 73 % van de tijd.

In dit kader heeft het Directiecomité in november 2007 de Algemene Raad attent gemaakt op de evolutie van de prijzen en de grensoverschrijdende stromen tussen Nederland, België en Frankrijk. Dit aspect zal in 2008 onderzocht worden in de werkgroep “Marktwerking” van de Algemene Raad die in 2007 gestart is met het onderzoek van de werking van Belpex, na ongeveer één jaar werking van de elektriciteitsbeurs62. Op Powernext wordt gemiddeld ongeveer zes keer zo veel verhandeld als op Belpex. Op APX is dat gemiddeld bijna drie keer zoveel als op Belpex. In 2007 bedroeg het totaal verhandelde volume op de Belpex DAM63 7,6 TWh voor een Belgisch elektriciteitsverbruik van 88,8 TWh64. Het verhandelde volume van Belpex vertegenwoordigt dus ongeveer 8,5 % van de Belgische markt. Het totale aangekochte volume op Belpex in 2007 bedroeg 6,8 TWh, het verkochte volume 4,9 TWh. Precies door de marktkoppeling en de in- en uitvoer met Frankrijk 61 Ministerieel besluit van 20 december 2007 tot goedkeuring van de wijzigingen aan het marktreglement voor de uitwisseling van energieblokken (Belgisch Staatsblad van 15 februari 2008). 62 Zie ook jaarverslag 2006, punt 2.4.1., p. 31. 63 Het erkenningsbesluit van 11 januari 2006 (jaarverslag 2006, p. 31) laat Belpex toe om een “day ahead”-markt voor de uitwisseling van energieblokken in België te organiseren (‘de Belpex DAM’). 64 Berekening gebaseerd op de voorlopige verbruikscijfers van Elia.

en Nederland, zijn er verschillen merkbaar tussen het aangekochte en verkochte volume. De verzadiging van een interconnectie leidt tot een ontkoppeling van de beurzen die zich aan elke kant van de interconnectie bevinden. Door de ontkoppeling treedt er een prijsverschil op tussen deze twee beurzen dat “congestion rents” veroorzaakt. In 2007 bedroegen de totale congestion rents die optreden bij de toewijzing van de capaciteit op dagbasis op de interconnecties 43 miljoen €, waarvan 12 miljoen € op de zuidelijke grens in de richting Frankrijk-België en 2 miljoen € in de andere richting, evenals 15,6 miljoen € op de noordelijke grens in de richting Nederland-België en 13,4 miljoen in de andere richting65.

elektriciteit

De congestion rents waren zeer volatiel in 2007, waarbij tijdens bepaalde dagen zeer hoge waarden werden genoteerd. Op 22 mei 2007 bijvoorbeeld werd op de zuidelijke grens in de richting Frankrijk-België een congestion rent van 6,7 miljoen € vastgesteld. Op de noordelijke grens, in de richting Nederland-België, werd er op 12 en op 15 november 2007 een congestion rent van respectievelijk 1,9 miljoen € en 3,5 miljoen € vastgesteld. Deze hoge bedragen zijn het gevolg van een prijspiek op de Belpex DAM, terwijl de andere beurs die zich aan de andere kant van de verzadigde interconnectie bevindt, veel lagere prijzen laat noteren. De noordelijke interconnectie is gelijkmatiger verzadigd in de richting België-Nederland. De zuidelijke interconnectie is nagenoeg niet verzadigd in de richting België-Frankrijk.

Figuur 2 : Gemiddelde prijzen op de beurzen Belpex, APX en Powernext in 2007

€/MWh 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 januari

februari

maart

april

mei Belpex

juni

juli APX

augustus september

oktober november december

Powernext Bron: CREG

65 Deze bedragen worden verdeeld tussen de netbeheerders en de marktspelers die deze capaciteit op jaar- en/of maandbasis terugverkochten aan de markt op dagbasis.


25

2.4.2. De virtuele productiecapaciteiten

elektriciteit

De virtuele productiecapaciteiten (VPP) bestaan uit opties die de houders ervan het recht verlenen om, op ieder uur van een welomlijnde periode, een bepaalde productiecapaciteit (van het basis-66 of piektype67) van het net af te nemen tegen een vooraf vastgestelde prijs, ook de uitoefenprijs genoemd. Deze opties werden verkocht via zeven veilingen waarvan de eerste plaatsvond in december 2003 en de laatste in mei 2005. Sindsdien werden er geen veilingen meer georganiseerd. Op een maximumtotaal van 2,03 TWh werd er in 2007 1,7 TWh uitgeoefend, wat neerkomt op een uitoefenpercentage van 84 % tegenover 95 % in 2006. Bij de basisproducten werd er 1,37 TWh uitgeoefend, goed voor 97,8 % van de beschikbare capaciteit van VPP-basisproducten, in vergelijking met 99,8 % in 2006. Wat de piekproducten betreft werd er 0,34 TWh uitgeoefend, of 53,6 % van de beschikbare capaciteit van VPP-piekproducten, in vergelijking met 86 % in 2006.

Figuur 3 toont het gemiddelde uitoefenpercentage per uur en per product (basis of piek) in vergelijking met de uitoefenprijs en de groothandelsprijs in de Belgische regelzone zoals vastgesteld op de Belpex DAM. De basisproducten worden nagenoeg de hele tijd aan bijna 100 % uitgeoefend, terwijl het uitoefenpercentage van de piekproducten duidelijk een correlatie vertoont met de groothandelsprijs. Begin 2007 bedroeg de maximale VPP-capaciteit 295 MW (195 MW basis, 100 MW piek). Deze is in het laatste trimester van 2007 teruggevallen tot 180 MW (135 MW basis, 45 MW piek). Zonder nieuwe veilingen van VPP-producten zullen de totale uitoefenbare VPP’s in 2008 minder dan 100 MW bedragen en uitgeput zijn na het derde trimester van 2008.

Figuur 3 : Gemiddeld uitoefenpercentage per uur en per product in 2007

%

€/MWh 80

100 90

70

80 60 70 50

60 50

40

40

30

30 20 20 10

10 0

0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12

13 14

15 16 17

% use Base

% use Peak

execution price Base (right axis)

execution price Peak (right axis)

18 19 20

21 22 23

24

average price BE (right axis) Bron: CREG

66 De basis-VPP zijn producten die toelaten energie te nomineren met een uitoefenprijs van 12 €/MWh.

26


67 De piek-VPP zijn producten die toelaten energie te nomineren met een uitoefenprijs van 29 €/MWh.

2.5. De elektriciteitsproductie

bouw van een WKK-eenheid. In maart 2007 heeft de Minister van Energie hiervoor een vergunning toegekend71.

2.5.1. De evolutie van de Belgische productiemarkt

Deze studie werd op 1 oktober 2007 overgemaakt aan de Minister van Energie en in november 2007 voorgesteld aan de Algemene Raad.

2.5.2. D e studie over de perspectieven inzake elektriciteitsbevoorrading voor de periode 2008-2017 De wet van 1 juni 2005 heeft, in de elektriciteitswet, het indicatief programma van de productiemiddelen voor elektriciteit waarvan de uitwerking was toevertrouwd aan de CREG, vervangen door een studie over de perspectieven van elektriciteitsbevoorrading (de zogenaamde prospectieve studie), op te stellen door de Algemene Directie Energie69. Op verzoek van deze Directie en om voor de nodige continuï teit ten opzichte van de indicatieve programma’s te zorgen, neemt de CREG deel aan de opvolging van de eerste prospectieve elektriciteitsstudie 2008-2017 en levert ze meer bepaald een bijdrage inzake de evaluatie van de bevoorradingszekerheid van België op het vlak van elektriciteit. Overeenkomstig artikel 3 van de elektriciteitswet behoudt de CREG overigens een adviesbevoegdheid inzake het ontwerp van prospectieve studie.

2.5.3. De installaties voor de productie van elektriciteit In januari 2007 bracht het Directiecomité een voorstel70 uit voor het toekennen van een individuele vergunning aan EXXONMOBIL PETROLEUM & CHEMICAL B.V.B.A. voor de 68 69 70 71 72 73 74 75 76

Studie (F)070927-CDC-715 (beschikbaar op www.creg.be). Jaarverslag 2005, punt 2.5.2., p. 16. Voorstel (E)070112-CDC-614. Ministerieel besluit van 7 maart 2007. Voorstel (E)070222-CDC-619. Ministerieel besluit van 16 mei 2007 (Belgisch Staatsblad van 7 juni 2007). Voorstel (E)070308-CDC-662. Voorstel (E)070308-CDC-620. Voorstel (E)070315-CDC-665.

In februari 2007 bracht het Directiecomité een voorstel72 uit voor het toekennen van een individuele vergunning aan ELECTRABEL N.V. voor de bouw van een WKK-eenheid op de site van LANXESS-RUBBER N.V. te Zwijndrecht. De vergunning hiervoor werd in mei 2007 door de Minister toegekend73.

elektriciteit

In september 2007 heeft het Directiecomité op eigen initia tief een studie gemaakt over de ontoereikende productiecapaciteit van elektriciteit in België68. De studie vestigt de aandacht op het toenemende risico om de Belgische elektriciteitsvraag in de eerstvolgende jaren niet meer permanent te kunnen dekken, wegens het tekort aan productiecapaciteit van elektriciteit waarmee België geconfronteerd dreigt te worden. Zo voorziet de studie in het hoofdscenario bijvoorbeeld dat er tegen 2012 nood zal zijn aan bijkomende productiecapaciteit ten belope van 2.000 MW basiseenheden. De studie somt de mogelijke gevolgen van het tekort aan productiecapaciteit op en beveelt diverse maatregelen op korte en middellange termijn aan.

In maart 2007 bracht het Directiecomité drie voorstellen uit voor het toekennen van individuele vergunningen. Het eerste voorstel betreft de bouw door de Intercommunale INTRADEL C.V.B.A. van een eenheid voor de valorisatie van de energie van afvalverbranding te Herstal74. Het tweede voorstel betreft de bouw door SPE N.V. van twee opencyclus gasturbines te Angleur ter vervanging van een oude productie-eenheid die al enkele jaren niet meer gebruikt wordt75. Het derde voorstel, tenslotte, betreft de bouw door ELECTRABEL N.V. van een eenheid voor de valorisatie van energie uit procesgas op de industriële site van SIDMAR te Gent76. Deze drie voorstellen werden in mei 2007 gevolgd door drie ministeriële vergunningen77. In april 2007 bracht het Directiecomité een voorstel78 uit voor het toekennen van een individuele vergunning aan MARCINELLE ENERGIE N.V. voor de bouw van een STEGeenheid en een eenheid voor de valorisatie van energie uit hoogovengas op de site van CARSID N.V. te Marcinelle. De Minister heeft hiervoor een vergunning toegekend in mei 200779. In juni 2007 bracht het Directiecomité een voorstel80 uit voor het toekennen van een individuele vergunning aan ELECTRABEL N.V. voor de aanpassing van eenheid 4 van de kerncentrale te Doel. De aanpassing betreft de vervanging van de lagedrukrotoren van de stoomturbine van Doel 4 en heeft een verhoging van het vermogen van ongeveer 4 % tot gevolg. De Minister heeft hiervoor een vergunning toegekend in augustus 200781. In augustus 2007 bracht het Directiecomité een voorstel82 uit voor het toekennen van een individuele vergunning aan ELECTRABEL N.V. die de vervanging van de lagedrukrotoren van de stoomturbine van Tihange 3 beoogt en die een verhoging van het vermogen van ongeveer 4 % tot gevolg heeft. De vergunning hiervoor werd in november 2007 door de Minister toegekend83.

77 Ministerieel besluit van 8 mei 2007 (Belgisch Staatsblad van 21 mei 2007) en ministeriële besluiten van 14 en 16 mei 2007 (Belgisch Staatsblad van 7 juni 2007). 78 Voorstel (E)070419-CDC-676. 79 Ministerieel besluit van 16 mei 2007 (Belgisch Staatsblad van 29 mei 2007). 80 Voorstel (E)070628-CDC-695. 81 Ministerieel besluit van 17 augustus 2007 (Belgisch Staatsblad van 3 september 2007). 82 Voorstel (E)070830-CDC-708. 83 Ministerieel besluit van 13 november 2007 (Belgisch Staatsblad van 24 januari 2008).


27

elektriciteit

In oktober 2007 bracht het Directiecomité een voorstel84 uit voor het toekennen van een individuele vergunning aan ELECTRABEL N.V. voor de vervanging van de stoomgeneratoren van Doel 1, die een verhoging van het vermogen van ongeveer 10 % tot gevolg heeft. Op 31 december 2007 had de Minister voor deze aanpassing nog geen vergunning toegekend. Op 31 december 2007 waren er nog twee aanvragen voor een individuele productievergunning in behandeling bij de CREG. In het totaal werd er in de loop van 2007 door de Minister voor ongeveer 1.200 MW aan bijkomend productievermogen vergund. Van de 730 MW bijkomend productievermogen die door de Minister in 2006 werd vergund, was er op 31 december 2007 reeds ongeveer 330 MW gerealiseerd of in aanbouw.

2.5.4. De domeinconcessies In april 2007 heeft het Directiecomité, met toepassing van artikel 14, §1, van het koninklijk besluit van 16 juli 200285, een voorstel van contract tussen ELIA SYSTEM OPERATOR N.V. en C-POWER N.V. betreffende de aankoop van groene stroomcertificaten voor elektriciteit geproduceerd via offshore windenergie goedgekeurd86. In mei 2007 bracht het Directiecomité een voorstel87 uit tot toekenning van een domeinconcessie aan BELWIND N.V., mits het opleggen van bijzondere voorwaarden. Het betreft een windmolenpark met een vermogen van 330 MW op de ‘Blighbank’, ongeveer 46 km van de Belgische kust. Op 5 juni 2007 kende de Minister de domeinconcessie toe88. In juni 2007 heeft C-POWER N.V. de start van de werken voor de aanleg van de onderzeese kabel en de aansluitingsinstallaties van het offshore windmolenpark op de Thorntonbank aan het Directiecomité gemeld. Overeenkomstig artikel 7, §2, van de elektriciteitswet, was het Directiecomité van mening dat was voldaan aan de voorwaarden vervat in dit artikel voor de betaling van de eerste schijf van de voor de financiering in aanmerking te nemen kosten89.

84 Voorstel (E)071004-CDC-720. 85 Koninklijk besluit van 16 juli 2002 betreffende de instelling van mechanismen voor de bevordering van elektriciteit opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen. 86 Beslissing (B)070418-CDC-682. 87 Voorstel (E)070524-CDC-684. Zie ook jaarverslag 2006, punt 2.5.4, p. 35. 88 Belgisch Staatsblad van 21 juni 2007. 89 Jaarverslag 2006, punt 2.5.4., p. 35.

28


2.6. Het rapport van de Commissie Energie 2030 Op 6 december 2005 werd bij koninklijk besluit90 een Commissie voor de analyse van het Belgische energiebeleid tegen het jaar 2030, de zogeheten ‘Commissie Energie 2030’, opgericht. Deze dient een rapport op te stellen waarin de strategische keuzes van het Belgische energiebeleid op lange en middellange termijn, op basis van door haar bepaalde scenario’s en in overleg met de studiediensten van het Federaal Planbureau, worden voorgesteld. Op verzoek van de Minister van Energie heeft de CREG vanaf september 2006 meegewerkt aan de evaluatie van het voorlopige rapport van de Commissie Energie 2030. Op 1 maart 2007 heeft het Directiecomité van de CREG zijn studie91 over het voornoemde rapport goedgekeurd, waarin het zijn opmerkingen en aanbevelingen formuleert met het oog op het opstellen van het eindrapport door de Commissie Energie 2030. Het Directiecomité wijst onder meer op de nood aan een uitvoerige analyse van de socio-economische en milieuaspecten van de onderzochte beleidskeuzes en op de soms al te restrictieve werkhypothesen die de realistische reikwijdte van bepaalde resultaten compromitteren. Verder is het Directiecomité van mening dat de door de Commissie Energie 2030 gedane aanbevelingen ondersteund dienen te worden door bijkomende kwantitatieve analyses. De Algemene Raad heeft zijn advies over het voorlopige rapport92 op 2 maart 2007 aan de Minister overgemaakt. Het advies werd voorbereid door een ad hoc werkgroep die voorafgaandelijk presentaties, informatievergaderingen en hoorzittingen van externe experts organiseerde, samen met de andere instanties die verzocht werden zich erover uit te spreken (Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling). Zo kwam de Algemene Raad unaniem tot een aantal vaststellingen over het voorlopige rapport, maar bleef hij verdeeld met betrekking tot de invalshoek van de studie, de gebruikte hypothesen en de gekozen scenario’s, waardoor er meningsverschillen naar voren kwamen in de concrete aanbevelingen inzake de facturering van de prijsstijgingen aan de verbruikers, de mogelijkheid om de nucleaire optie open te houden en, ten slotte, de raming van het potentieel aan hernieuwbare energie en de uitwisseling van quota op Europees vlak.

90 Koninklijk besluit van 6 december 2005 tot instelling van een Commissie voor de analyse van het Belgisch energiebeleid tegen het jaar 2030 (Belgisch Staatsblad van 19 december 2005). 91 Studie (F)070301-CDC-661 (beschikbaar op www.creg.be). 92 Advies AR070302-036 betreffende het Preliminary report, Belgium Energy Challenges towards 2030 (beschikbaar op www.creg.be).

2.7. De elektriciteitstransmissie 2.7.1. Het beheer van het transmissienet

In september 2007 keurde het Directiecomité de evaluatiemethode voor de bepaling van het primair, secundair en tertiair reservevermogen voor 2008 en het resultaat van de toepassing ervan goed97.

2.7.1.1. Het technisch reglement elektriciteit

2.7.1.1.3. De compensatie van de kwartuuronevenwichten 2.7.1.1.1. D e algemene voorwaarden van de contracten van toegangsverantwoordelijke, de toegangscontracten en de aansluitingscontracten In 2007 bracht het Directiecomité drie beslissingen uit over wijzigingen die ELIA voorstelde aan de algemene voorwaarden van de contracten van toegangsverantwoordelijke. De belangrijkste wijzigingen betroffen de regeling van inconsis tenties van energieoverdrachten wanneer één van de toegangsverantwoordelijken de marktbeheerder is. In eerste instantie weigerde het Directiecomité om de door ELIA voorgestelde wijzigingen goed te keuren93, omdat het van oordeel was dat ze discriminerend en onbillijk waren tegenover de marktspeler. Ten slotte kon het Directiecomité een voorstel van ELIA aanvaarden, maar maakte niettemin een voorbehoud voor wat de toepassing ervan betrof94. In 2007 nam het Directiecomité ook twee beslissingen over wijzigingen die ELIA voorstelde aan de algemene voorwaarden van de toegangscontracten. De belangrijkste wijzigingen hadden tot doel de aanduiding van de toegangsverantwoordelijken en de toeganghouders in de tijd te beperken. In een eerste beslissing95 keurde het Directiecomité de voorgestelde wijzigingen goed, met uitzondering van twee artikelen die het ELIA verzocht te herzien. Daarop diende ELIA bij de CREG een aanvraag tot herziening van een van deze twee artikelen in, wat aanleiding gaf tot een goedkeurende beslissing vanwege het Directiecomité96. In november 2007 hield het Directiecomité op zijn website een raadpleging over de algemene voorwaarden van de aansluitingscontracten die ELIA aan de netgebruikers aanbiedt. Deze raadpleging werd half december 2007 afgesloten. Op basis van zijn analyse en de ontvangen reacties, zal het Directiecomité zijn beslissing tot goedkeuring of aanpassing van de algemene voorwaarden die door ELIA zullen worden voorgesteld, in de loop van het jaar 2008 publiceren. 2.7.1.1.2. Het reservevermogen De transmissienetbeheerder ELIA dient het primair, secundair en tertiair reservevermogen dat bijdraagt tot het waarborgen van de veiligheid, de betrouwbaarheid en de efficiëntie van het transmissienet in de regelzone te evalueren en te bepalen. Hij dient zijn evaluatiemethode en het resultaat ervan ter goedkeuring mee te delen aan de CREG. 93 94 95 96

Beslissingen (B)070633-CDC-668 en (B)070920-CDC-713 (beschikbaar op www.creg.be). Beslissing (B)071025-CDC-726 (beschikbaar op www.creg.be). Beslissing (B)071025-CDC-724 (beschikbaar op www.creg.be). Beslissing (B)071219-CDC-738.

De transmissienetbeheerder ELIA bewaakt, handhaaft en herstelt, desgevallend, op elk moment het evenwicht tussen aanbod en vraag van elektrisch vermogen in de regelzone, met name ten gevolge van de eventuele individuele onevenwichten veroorzaakt door de verschillende toegangsverantwoordelijken. Overeenkomstig het technisch reglement, dient ELIA een voorstel van werkingsregels van de markt bestemd voor de compensatie van de kwartuuronevenwichten ter goedkeuring voor te leggen aan de CREG. Eind 2007 keurde het Directiecomité het voorstel van ELIA voor 2008 goed98, mits het versterken van de monitoring die deze laatste in 2007 uitvoerde. De inwerkingtreding van het voorgestelde mechanisme is gepland op 1 januari 2008.

2.7.1.2. D e regionale integratie van de elektriciteitsmarkten De vijf regulatoren van de regio Centraal-West-Europa, die België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland omvat, publiceerden in februari 2007 hun actieplan voor de periode 2007-2009, met het oog op het versnellen van de regionale integratie van de elektriciteitsmarkten99. Dit plan maakt een lijst van verschillende prioritaire domeinen die een interventie vereisen en identificeert specifieke acties met een aangepaste inwerkingstellingskalender. Deze prioritaire domeinen zijn: het harmoniseren en verbeteren van expliciete veilingmechanismen, het tot stand brengen van een marktkoppeling op basis van de energiestromen (flowbased), het invoeren van grensoverschrijdende intraday- en balancinghandel, het opstellen van een gemeenschappelijke methode voor de berekening van interconnectiecapaciteiten, het maximaliseren van interconnectiecapaciteiten, het uitwerken van een regionaal investeringsplan voor het transmissienet, de transparantie en het regionale markttoezicht. In het kader hiervan hebben de regulatoren hun gemeenschappelijk standpunt inzake deze veilingregels gepubliceerd100, na raadpleging van de representatieve regionale organisaties van de marktspelers en na overleg met de transmissienetbeheerders over de algemene voorwaarden van de regels voor veilingen van grensoverschrijdende capaciteit op maanden jaarbasis.

97 98 99 100

Beslissing (B)070927-CDC-703 (beschikbaar op www.creg.be). Beslissing (B)071213-CDC-732 (beschikbaar op www.creg.be). Beschikbaar op www.creg.be. http://energy-regulators.eu.


29

elektriciteit

In dezelfde context en om de toepassing van nieuwe richtsnoeren inzake congestiebeheer (bijlage bij verordening (EG) nr. 1228/2003 betreffende de voorwaarden voor toegang tot het net voor grensoverschrijdende handel in elektriciteit) in de regio Centraal-West-Europa mogelijk te maken, publiceerden de vijf regulatoren hun rapport dat de modaliteiten beschrijft voor het in werking stellen van het luik transparantie van deze richtsnoeren101. Dit rapport werd voorafgegaan door een uitvoerige raadpleging van de marktspelers. Ten slotte neemt de CREG actief deel aan het pentalaterale energieforum dat werd opgericht in 2007 en dat de regeringen, de regulatoren, de transmissienetbeheerders en de elektriciteitsbeurzen van de regio Centraal-West Europa verenigt. De vergaderingen in dit kader leidden tot de ondertekening, op 6 juni 2007, van een memorie van verstandhouding met het oog op de inwerkingstelling van een marktkoppeling op basis van de energiestromen (flowbased) enerzijds en de verbetering van de voorwaarden op het vlak van bevoorradingszekerheid anderzijds.

2.7.1.3. Het beheer van de beschikbare capaciteit op de koppelverbindingen met het buitenland Wat de koppelverbinding België-Frankrijk betreft, heeft het Directiecomité, ofschoon voorstander van de maximalisatie van de capaciteit toegekend over de langst mogelijke periodes, toestemming gegeven102 voor de herschikking van de capaciteit toegekend over de verschillende tijdsperiodes in het voordeel van de dagcapaciteit, zoals voorgesteld door ELIA.

In april 2007 nam het Directiecomité een beslissing103 waarbij toestemming werd gegeven voor de invoering van een mechanisme voor de toekenning van intraday capaciteit op de koppelverbinding België-Frankrijk, zoals voorgesteld door ELIA. In december 2007 nam het Directiecomité een beslissing tot afwijzing104 van het voorstel van ELIA om de regels van de maandelijkse en jaarlijkse veilingen van de beschikbare capaciteit te wijzigen, omdat het geen verbetering betekende ten opzichte van de vorige versie van de veilingregels. Wat betreft het volume van de capaciteit toegekend op de koppelverbinding België-Frankrijk, geeft figuur 4 de evolutie weer van het maandgemiddelde van de capaciteit aangeboden op D-1 in de richting Frankrijk-België voor 2006 en 2007. De eruit voortvloeiende jaargemiddelden zijn ongeveer gelijk, ondanks de versterking van de koppelverbinding in januari 2007 ten gevolge van het overschakelen van de lijn Chooz (F) Monceau op 220 kV over haar hele lengte en de installatie van een dwarsregeltransformator in het onderstation van Monceau. Wat de koppelverbinding België-Nederland betreft, gaf het Directiecomité in september 2007 toestemming105 voor de uitvoering van het voorstel van ELIA om de regels voor de maandelijkse en jaarlijkse veilingen van de beschikbare capaciteit te wijzigen.

Figuur 4 : Evolutie van de maandgemiddelden van de capaciteit aangeboden op D-1 op de koppelverbinding met Frankrijk in 2006 en 2007 MW 3500

3000 2500 2000

1500

1000 500

0 januari

februari

maart

april

mei

juni 2007

101 Beschikbaar op www.creg.be. 102 Beslissingen (B)070412-CDC-677 et (B)071122-CDC-729 (beschikbaar op www.creg.be). 103 Beslissing (B)070412-CDC-678 (beschikbaar op www.creg.be).

30


juli

augustus september

oktober

november

december

2006

104 Beslissing (B)071211-CDC-733 (beschikbaar op www.creg.be). 105 Beslissing (B)070913-CDC-711 (beschikbaar op www.creg.be).

Bron: CREG

2.7.1.4. De evolutie van de buitenlandse handel

Een belangrijk deel van de fysische energiestromen komt voort uit de grensoverschrijdende transits van elektriciteit doorheen het Belgische net. De fysische transits vertegenwoordigden volgens ELIA ongeveer 7,2 TWh107 in 2007, of een toename ten opzichte van 2006 met 0,2 TWh. De niet-genomineerde stromen vloeiden in 2007 grotendeels van noord naar zuid tijdens de maanden januari tot april en van september tot december. In februari vloeiden de nietgenomineerde stromen zelfs volledig in de richting van noord naar zuid. De maximale niet-genomineerde stromen van noord naar zuid bedroegen ongeveer 2.700 MW. In de andere richting bedroeg het maximum ongeveer 1.400 MW. In mei 2007 werd op de zuidgrens het intraday-mechanisme voor interconnectiecapaciteit opgezet. In 2007 werd er via dit mechanisme 70,6 GWh geïmporteerd vanuit Frankrijk en 89,8 GWh geëxporteerd naar Frankrijk. Wat de belangrijkste uitbreidingen van het transmissienet in 2007 betreft, nam ELIA de 150 kV verbinding tussen Monceau en Thy-le-Château in dienst. Daarnaast werden ook voorbereidende werken uitgevoerd voor de indienstneming van de dwarsregeltransformatoren op de noordgrens.

2.7.2. De transmissietarieven 2.7.2.1. De tariefmethodologie De huidige regulering beoogt nog steeds in hoofdzaak een gereguleerde toegang tot de vervoersnetten voor elektriciteit, op basis van niet-discriminerende en vooraf bekendgemaakte tarieven. De tarieven voor de toegang tot het net vormen daarom een belangrijke factor. Het jaar 2007 was het laatste jaar van een regulatoir regime waarbij de toegangstarieven bepaald werden op een zogenaamde ‘cost plus’-basis volgens dewelke de tarieven de netbeheerder (ELIA) dienen toe te laten om zijn kosten, evenals een billijke marge ter vergoeding van het kapitaal dat hij in het net heeft geïnvesteerd, te dekken. Van belang hierbij is dat het moet gaan om werkelijke (en dus niet forfaitair geschatte) redelijke kosten. Dat laatste houdt bijvoorbeeld in dat zij de 106 Bron: ELIA (voorlopige gegevens, januari 2008). 107 Berekeningsmethode ETSO.

elektriciteit

De netto fysische invoer van elektrische energie in België bedroeg ongeveer 6,6 TWh in 2007106 of een afname met zowat 3,4 TWh ten opzichte van 2006. Daarmee komt de netto fysische invoer min of meer terug op het niveau van 2005 (6,2 TWh). De bruto fysische invoer bedroeg in 2007 ongeveer 15,7 TWh tegenover 18,7 TWh in 2006. De bruto fysische uitvoer bedroeg dan weer 9,0 TWh tegenover 8,6 TWh in 2006.

toets met de kosten van gelijkaardige netbeheerders moeten kunnen doorstaan, dat zij tot stand komen met respect van het at arm’s length-principe en dat er duidelijke tegenprestaties moeten bestaan vanwege de leveranciers. Het Directiecomité beoordeelt de toegangstarieven voorgesteld door de netbeheerder via een ex ante controle op de redelijkheid van de kosten, van de billijke winstmarge en van de in aanmerking genomen volumes. Er is tevens een ex post controle voorzien. Het Directie comité gaat dan na of de tijdens een bepaald exploitatiejaar toegepaste toegangstarieven al dan niet geresulteerd hebben in een bonus of een malus. Het bedrag van dergelijke bonus of malus wordt in de regel voor de helft toegekend aan de netbeheerder en wordt voor de andere helft opgenomen in de kostenbasis voor de toegangstarieven van het exploitatiejaar dat volgt op datgene waarin het Directiecomité deze bonus of malus vaststelde. Daarnaast wordt het exploitatieoverschot of -tekort op zijn beurt overgedragen naar de tarieven van laatstgenoemd exploitatiejaar. Er is sprake van een overschot of tekort indien het resultaat van de netbeheerder hoger, dan wel lager ligt dan de billijke winstmarge bepaald op basis van de richt lijnen108 van de CREG. Met het oog op hun toepassing vanaf 1 januari 2008 werden deze algemene principes in de loop van de jaren 2005, 2006 en 2007 in belangrijke mate geherdefinieerd en aangepast. Dat nieuwe regulatoire stelsel wordt behandeld in punt 2.7.2.4 hieronder.

2.7.2.2. De tarieven voor 2006 In maart 2007 bezorgde het Directiecomité, overeenkomstig het koninklijk besluit van 4 april 2001, de Minister van Energie en de transmissienetbeheerder zijn verslag over de tarieven toegepast door deze laatste in 2006109. Dit verslag stelt vast dat de blijvende kritische beoordeling door het Directiecomité van de redelijkheid van de kosten en van de billijke aard van de vergoeding van het in het net geïnvesteerde kapitaal sinds 2002 tot een voortdurende daling van de transmissietarieven voor de netgebruikers heeft geleid. Voor representatieve typeklanten wordt deze daling gemiddeld geschat op 47 % ten opzichte van de eerste negen maanden van het jaar 2002. In het licht van de controle van de tarieven van het jaar 2006 onderzocht het Directiecomité overigens de jaarlijkse verslagen over de resultatenrekeningen van het transmissienet voor het exploitatiejaar 2006, die door ELIA in februari 2007 108 Richtlijnen (R)030618-CDC-218 met betrekking tot de billijke winstmarge toepasselijk op de transmissie- en de distributienetbeheerders van elektriciteit actief op het Belgische grondgebied, 18 juni 2003. 109 Verslag TE2006-1 (beschikbaar op www.creg.be). CREG Jaarverslag 2007

31

werden overgemaakt. Naast een analyse van de verschillen tussen de rekeningen van 2006 en de budgetten ingediend voor 2006, ging het Directiecomité na of de richtlijnen inzake de billijke winstmarge werden nageleefd. elektriciteit

In vergelijking met 2006 hebben de transmissietarieven (exclusief toeslagen en B.T.W.) een verdere, belangrijke kostendaling voor de netgebruikers tot gevolg variërend tussen 9,53 % en 12,15%, afhankelijk van het spanningsniveau. Deze kostendaling zet zich sedert 2002 nog steeds voort en varieert tussen 52,43 en 54,35%, zoals blijkt uit tabel 7 hierna.

Na afloop van dit onderzoek besliste110 het Directiecomité om het voor ELIA vastgestelde exploitatieoverschot ten gunste van de toekomstige tarieven te verhogen tot 20.760.932,81 €. Dit bedrag wordt afgetrokken van de kosten die als basis zullen dienen voor het tariefvoorstel 2008-2011.

Op 14 september 2007 sprak het hof van beroep te Brussel zich uit over een beroep ingediend door ELIA tegen de beslissing van het Directiecomité om, met ingang vanaf januari 2007, voorlopige transmissienettarieven op te leggen. Het hof achtte een aantal door ELIA ingeroepen middelen gegrond en heeft de bestreden beslissing vernietigd en geoordeeld dat het aan het Directiecomité toekomt om zich opnieuw uit te spreken over het aangepast tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2007. In hetzelfde arrest vernietigde het hof van beroep, op grond van dezelfde motieven, ook een beslissing met betrekking tot de bonus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2005, die het Directiecomité in 2006 genomen had. Ook hier oordeelde het hof dat het aan het Directiecomité toekomt om ter zake een nieuwe beslissing te nemen113.

2.7.2.3. De tarieven voor 2007 Zoals in het punt 2.7.2.1. hiervoor werd aangehaald, is een goede tarifering van cruciaal belang voor de organisatie van de toegang tot het transmissienet: het opleggen van inadequate toegangstarieven kan immers een bron van concurrentievervalsing zijn. In 2006111 legde het Directiecomité voorlopige transmissienettarieven op voor een periode van drie maanden, met ingang vanaf 1 januari 2007. Bij gebrek aan nieuwe voorstellen vanwege de transmissienetbeheerder heeft het Directiecomité deze voorlopige tarieven hernieuwd, telkens voor een periode van drie maanden, vanaf respectievelijk 1 april, 1 juli en 1 oktober 2007112.

Tabel 7 : Evolutie van de kosten voor elektriciteitstransmissie volgens spanningsniveau, exclusief toeslagen en B.T.W. Typeklant 1 Afname in de netten 380/220/150 kV

Typeklant 2 Afname transformatie naar 70/36/30 kV

Typeklant 3 Afname in de netten 70/36/30 kV

Typeklant 4 Afname transformatie naar middenspanning

7.000

6.500

6.000

5.500

Gebruiksduur (u/jaar) €/MWh

% t.o.v. vorige periode

€/MWh


€/MWh


€/MWh

2002 januari – september (1)

6,4014

2002 oktober – december en 2003 januari – maart

5,1503

-19,54%

6,7534

-25,65%

9,2888

-28,60%

11,5320

-26,91%

2003 april – december

4,8239

-6,34%

6,3065

-6,62%

8,6259

-7,14%

10,9897

-4,70%

2004

4,4098

-8,58%

5,8862

-6,66%

8,2113

-4,81%

10,0685

-8,38%

2005

3,8417

-12,88%

5,1782

-12,03%

7,4714

-9,01%

8,7815

-12,78%

2006

3,4357

-10,57%

4,5834

-11,49%

7,0442

-5,72%

8,2754

-5,76%

2007

3,0232

-12,01%

4,1466

-9,53%

6,1883

-12,15%

7,3562

-11,11%

Globale tariefdaling 2007 sinds (1)

9,0838

-52,77%

13,0100

-54,35%

15,7773

-52,43%

Noot 1 : De in deze tabel opgenomen bedragen zijn uitgedrukt in functie van de afgenomen energie, namelijk in Euro per MWh afgenomen per uur. Noot 2 : V oor elk van de vier spanningsniveaus werd rekening gehouden met een representatieve gebruiksduur van de afname voor rechtstreeks op het transmissienet aangesloten verbruikers die niet over een lokale productie beschikken.

110 Beslissingen (B)070614-CDC-658E/03 en (B)070705-CDC-658E/04. 111 Jaarverslag 2006, punt 2.7.3.4, p. 40.

32



-53,37%

Bron: CREG

112 Beslissingen (B)070315-CDC-658E/01, (B)070614-CDC-658E/02 en (B)070913-CDC658E/05. 113 Een tabel die een overzicht bevat van de rechtspraak betreffende de CREG is beschikbaar op www.creg.be.

2.7.2.4. De wijzigingen van het reglementair kader

De wet van 20 juli 2006 bracht bovendien een aantal belangrijke wijzigingen aan op het vlak van de tarieven115. Eén ervan betrof de kalender voor de toepassing van de meerjarentarieven: voor transmissie worden deze van toepassing vanaf het exploitatiejaar 2008 en voor de distributie vanaf het exploitatiejaar 2009. In dit kader werd het koninklijk besluit van 8 juni 2007 aangenomen116 op voorstel117 van het Directiecomité. Dit besluit legt de regels vast met betrekking tot de vaststelling van en de controle op het totaal inkomen en de billijke winstmarge, de algemene tariefstructuur, het saldo tussen kosten en ontvangsten en de basisprincipes en procedures inzake het voorstel en de goedkeuring van de tarieven, van de rapportering en kostenbeheersing door de beheerder van het nationaal transmissienet. Naast de definities en de overgangsmodaliteiten bevat dit koninklijk besluit bepalingen met betrekking tot (i) het totaal inkomen van de netbeheerder en de billijke marge; (ii) de algemene tariefstructuur; (iii) de toe te passen procedures; (iv) de jaarverslagen, de gegevens en informatie die de netbeheerder aan de CREG dient te verstrekken met het oog op de controle van de tarieven door deze laatste; en (v) de kostenbeheersing. Het nieuwe regime vastgelegd in dit koninklijk besluit waarborgt de netbeheerder, gedurende een regulatoire periode van vier jaren, een totaal inkomen dat volstaat om zijn wettelijke taken uit te voeren en een billijke winstmarge als vergoeding voor het in zijn net geïnvesteerde kapitaal. Het inkomen van elk jaar van de regulatoire periode wordt opgesplitst in ‘beheersbare’ kosten, met name kosten waarop de netbeheerder een rechtstreekse controle heeft, en ‘onbeheersbare’ kosten. Het voornoemde koninklijk besluit van 8 juni 2007 bevat een opsomming van deze kosten.

elektriciteit

De wet van 16 maart 2007114, die meer bepaald artikel 12quater van de elektriciteitswet wijzigt, bevat een nieuwe procedure die de redelijkheid beoogt te garanderen van de prijzen die aan de netbeheerder worden aangeboden voor de levering van ondersteunende diensten.

De meest opvallende vernieuwing is dat - en dit in tegenstelling tot de vroegere ‘cost plus’-regulering - aan de netbeheerder een winstverhogende incentive wordt geboden via het saldo uit de beheersbare kosten: elk jaar komt het verschil tussen de werkelijke beheersbare kosten en de gebudgetteerde aan de netbeheerder toe. Een dergelijk, eerder klassiek stelsel van ‘incentive based’- regulering, wordt ook in andere landen toegepast: de door de netbeheerder gerealiseerde kostenverlaging moet immers op termijn ook leiden tot tariefverlagingen voor de netgebruikers. De meest opvallende ontwikkelingsregel is die voor de beheersbare kosten: daarvoor is een indexeringsmechanisme voorzien, met zowel een ex ante als een ex post berekening. Het Directiecomité heeft hierover een advies uitgebracht in maart 2007118. Het koninklijk besluit van 8 juni 2007 bevat ook alle bepalingen met betrekking tot de billijke winstmarge. Deze laatste resulteert uit de toepassing van een jaarlijks evoluerend rendementspercentage op een eveneens jaarlijks evoluerend gereguleerd actief. De berekening van het rendementspercentage blijft gebaseerd op het zogenaamde ‘Capital Asset Pricing Model ’ met als basis de risicovrije rentevoet (rendement OLO op 10 jaar), verhoogd met de Belgische marktrisicopremie (voortaan 3,50%) gewogen met een wegingsfactor Bèta, eigen aan de netbeheerder. De berekening van het gereguleerd actief blijft gebaseerd op de afgeschreven economische waarde van het transmissienet, maar wordt voor taan verhoogd met de behoefte van de netbeheerder aan bedrijfskapitaal (in plaats van, zoals vroeger, zijn nominaal bedrijfskapitaal). Het is belangrijk te vermelden dat bovendien ook een investeringsverhogende stimulans is ingebouwd: op het ogenblik van de buitendienststelling van materiële vaste activa mag vanaf 1 januari 2008 immers ook de op de betreffende activa rustende meerwaarde uit het initieel gereguleerd actief ten laste gelegd worden van het door de tarieven te dekken totaal inkomen, voor zover het overeenstemmende bedrag van die meerwaarde geboekt wordt als een investeringsreserve en dus binnen de onderneming blijft en aangewend kan worden als bron van autofinanciering.

Het totaal inkomen komt tot stand door op het als referentie gehanteerd inkomen van het eerste jaar een aantal ontwikkelingsregels toe te passen, om zo het inkomen van het tweede, derde en vierde jaar ervan af leiden. Door rekening te houden met de te vervoeren volumes, worden van het aldus verkregen totaal inkomen van de vier jaren, nominaal constante eenheidstarieven afgeleid die, behoudens buitengewone omstandigheden of een aanpassing van de dienstverlening, voor de volledige duur van de regulatoire periode gelden.

Het Verslag aan de Koning van het koninklijk besluit van 8 juni 2007 vermeldt over de billijke marge het volgende: ‘Het pakket van aanpassingen (behoefte aan bedrijfskapitaal, S-factor, gewijzigde formule voor vennootschapsbelasting, maximaal gebruik van de beurskoers van de aandelen van de netbeheerder zelf én berekeningsmodaliteiten van bêta) mondt uit in een globaal evenwichtige marge, objectief dat ook de Commissie voor ogen had bij de op basis van haar discretionaire bevoegdheid geformuleerde Richtlijnen’. Dit houdt een uitdrukkelijke bevestiging in van de richtlijnen van de CREG inzake de billijke winstmarge die toegepast werden tot in 2007.

114 Wet tot wijziging van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen en van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt (Belgisch Staatsblad van 26 maart 2007).

115 116 117 118

Jaarverslag 2006, punt 2.7.3.5., p. 41. Belgisch Staatsblad van 29 juni 2007. Jaarverslag 2006, punt 2.7.3.5, p.41. Advies (A)070315-CDC-663. CREG Jaarverslag 2007

33

elektriciteit

Het koninklijk besluit legt de netbeheerder ook het gebruik op van een factor voor de verbetering van diens efficiëntie en productiviteit, waarvan de waarde wordt vastgelegd bij koninklijk besluit, op voorstel van de CREG na overleg in de Ministerraad. In dit kader heeft het Directiecomité het gespecialiseerde studiebureau SUMICSID belast met de opdracht een voor ELIA haalbare factor te berekenen voor de verbetering van zijn productiviteit en zijn efficiëntie. Na overleg met ELIA heeft het Directiecomité in oktober 2007 haar voorstel119 aan de Minister overgemaakt. Eind 2007 heeft het Directiecomité tevens een advies120 overgemaakt aan de Minister van Energie over het voorstel van ELIA tot bepaling van de reductiecoëfficiënt voor de mobiele belasting op het tarief voor het onderschreven vermogen. Het koninklijke besluit van 7 december 2007121 legde de waarde van deze coëfficiënt uiteindelijk vast op 7%. De Algemene Raad van zijn kant betreurde dat de regering de koninklijke besluiten betreffende de indexeringsformule van de meerjarentarieven had aangenomen zonder zijn advies af te wachten, dat nochtans gevraagd werd door de Minister van Energie. Daarnaast betreurde de Algemene Raad eveneens het feit dat hij slechts kennis heeft kunnen nemen van de koninklijke besluiten inzake de meerjarentarieven na hun publicatie in het Belgisch Staatsblad.

2.7.2.5. De tarieven voor 2008-2011 In uitvoering van het voornoemde koninklijk besluit van 8 juni 2007 deelde het Directiecomité in juni 2007 aan ELIA de normen en criteria mee in rekening te nemen bij de beoordeling van het redelijk karakter van de elementen van het inkomen van haar tariefvoorstel 2008-2011. Zoals vermeld in punt 2.7.1.1.2. hierboven, keurde het Directiecomité in september 2007 de evaluatiemethode voor de bepaling van het primair, secundair en tertiair reservevermogen voor 2008 en het resultaat van de toepassing ervan goed. Op 6 juli 2007 informeerde ELIA het Directiecomité en de Minister van Energie over de problemen die zich voordeden bij het verwerven van het nodige primaire en secundaire reservevermogen. In dit kader maakte het Directiecomité eind oktober 2007 een advies122 over de ondersteunende diensten over aan de Minister van Energie. Na verdere besprekingen met alle betrokken marktspelers, op initiatief van de Minister van Energie, gaf dit in de loop van december 2007 aanleiding tot voldoeninggevende afspraken. Op 29 juni 2007 diende ELIA, binnen de wettelijke termijn, een tariefvoorstel met budget in voor de regulatoire periode

119 Voorstel (C)071011-CDC-693. 120 Advies (A)071122-CDC-728. 121 Ministerieel besluit van 7 december 2007 tot bepaling van de reductiecoëfficiënt voor de mobiele belasting (Belgisch Staatsblad van 12 december 2007). 125 Advies (A) 071025-CDC-727.

34


2008-2011. Het Directiecomité besliste echter om dit te verwerpen123 en somde een aantal voorwaarden op waaraan een aangepast tariefvoorstel diende te voldoen om alsnog een goedkeuring te verkrijgen. Aangezien ELIA in haar aangepast tariefvoorstel, ingediend op 26 november 2007, tegemoet kwam aan de voorwaarden gesteld door het Directiecomité, keurde laatstgenoemde op 13 december 2007 de door de ELIA in haar aangepast tariefvoorstel opgenomen nettarieven goed124. Behoudens buitengewone omstandigheden, invoering van nieuwe diensten of aanpassing van de bestaande diensten, blijven deze tarieven met ingang van 1 januari 2008 nominaal onveranderd van kracht gedurende de volledige regulatoire periode die eindigt op 31 december 2011. INTER-ENERGA, waarvan de netten met een nominale spanning tussen 30 kV en 70 kV in het verleden aangemerkt werden als netten met een transmissiefunctie, diende binnen de wettelijke termijn een tariefvoorstel met budget in voor de netten met een transmissiefunctie. Aangezien INTER-ENERGA zijn verplichtingen niet is nagekomen binnen de termijnen, zijn er voorlopige tarieven van toepassing125.

2.8. De distributietarieven 2.8.1. De tariefmethodologie In tegenstelling tot de elektriciteitstransmissie126, werd de methodologie voor het goedkeuren van de distributietarieven niet gewijzigd in 2007. Wel werd in 2007 een belangrijke wijziging doorgevoerd wat de methode voor het vaststellen van de bonus/malus betreft. Tijdens de voorgaande boekjaren maakte de CREG immers een onderscheid tussen, enerzijds, de verschillen tussen de gebudgetteerde en de reële cijfers die het resultaat waren van kostenbeheersing (of het gebrek aan kostenbeheersing) en die bestempeld werden als bonus (malus) en, anderzijds, de verschillen die inherent zijn aan de budgettering (budgetfouten, niet realiseren van gebudgetteerde projecten, verschillen in de volumeramingen, enz.), die bestempeld werden als exploitatieresultaat. De CREG paste het principe toe volgens hetwelk de bonus (malus) voor de helft werd toegerekend aan de distributienetbeheerder en voor de helft aan de eindverbruiker. In zijn arresten van 27 februari 2007 oordeelde het hof van beroep te Brussel dat de CREG niet kon gevolgd worden waar zij een onderscheid maakte tussen een exploitatieresultaat en een bonus (malus). Volgens het hof van beroep vormt het totaal van deze twee bedragen de bonus/malus en moet dit bijgevolg voor de helft worden aangerekend aan de distributienetbeheerder en de eindverbruiker. Bovendien was het hof van

123 124 125 126

Beslissing (B) 071025-CDC-658E/06. Beslissing (B) 071213-CDC-658E/09. Beslissing (B)071025-CDC-629E/06. Punt 2.7.2.1. hiervoor.

De CREG schikte zich naar dit arrest en paste bijgevolg deze principes toe voor het vaststellen van de bonus / malus resulterend uit de toepassing van de tarieven in 2006127. De CREG is echter van oordeel dat deze methode elke aanmoediging tot kostenvermindering wegneemt bij de distributienetbeheerders, die integendeel ertoe worden aangezet hun gebudgetteerde tarieven en, in het bijzonder, hun gebudgetteerde winstmarge te overschatten. Bovendien beperkt de door het hof van beroep verdedigde definitie van de bonus/ malus in belangrijke mate de bevoegdheid om de redelijkheid van de kosten te beoordelen tijdens het onderzoek van de jaarlijkse rapportering (zie punt 2.8.5. hierna). Deze arresten zullen onvermijdelijk tariefstijgingen tot gevolg hebben, die zich vanaf het jaar 2008128 zullen laten voelen.

2.8.2. De tarieven voor 2006

van het Brusselse hof van beroep van 27 februari 2007130. Het onderzoek door het Directiecomité en de inwerkingstelling van deze nieuwe methodologie ging gepaard met de toekenning, enerzijds, van een bonus aan negen distributienetbeheerders voor een totaal bedrag van 9.214.454,86 €, voor de helft toe te wijzen aan deze laatsten en voor de helft aan de distributietarieven van 2008 en, anderzijds, van een malus aan zeventien andere distributienetbeheerders voor een totaal bedrag van 37.025.706,89 €, voor de helft toe te wijzen aan deze laatsten en voor de helft aan de distributietarieven van 2008. Alles bij elkaar zullen de distributietarieven (exclusief toeslagen) van 2008 dus met 13.905.626,02 € verhoogd worden. Noteer dat voor de vorige boekjaren de CREG een globaal overschot had vastgesteld, dat in mindering werd gebracht van de tarieven. Zo werd bijvoorbeeld voor de boekjaren 2004 en 2005 een totaal overschot van respectievelijk 127.221.716,19 € en 52.933.820,18 € bepaald, wat het mogelijk maakte de tarieven van 2006 en 2007 met deze respectieve bedragen te verlagen.

elektriciteit

beroep van oordeel dat deze bonus/malus het verschil vormt tussen het reële resultaat dat voortvloeit uit de toepassing van de door de CREG goedgekeurde tarieven en het gebudgetteerde resultaat (billijke winstmarge) dat door deze tarieven gedekt wordt, met als gevolg een verbod op de herberekening ex post van de billijke winstmarge op basis van de reële evolutie van het geïnvesteerde kapitaal, zoals de CREG tijdens de voorgaande boekjaren deed.

2.8.3. De tarieven voor 2007 Het Directiecomité keurde in 2006 de tarieven van vijf distributienetbeheerders voor het jaar 2007 goed en legde de overige eenentwintig voorlopige tarieven van drie maanden op. De tarieven van deze laatsten werden hernieuwd voor elk van de drie andere kwartalen van het jaar 2007.

In maart 2007 maakte het Directiecomité, overeenkomstig het koninklijk besluit van 11 juli 2002, zijn verslag over de distributietarieven toegepast in 2006129 over aan de Minister van Energie en de betrokken distributienetbeheerders. Dit verslag geeft een overzicht van het verloop van de procedure die tot de goedkeuring van de (voorlopige) tarieven van de distributienetbeheerders voor het jaar 2006 heeft geleid. Verder geeft het de punten aan waarop het Directiecomité de tariefvoorstellen heeft laten aanpassen opdat deze beter zouden voldoen aan de criteria vastgelegd in de elektriciteitswet en in het koninklijk besluit van 11 juli 2002. Het verslag herneemt tot slot alle toegepaste tarieven en onderzoekt de cijfermatige impact van deze tarieven op de afnemers, berekend op basis van profielen van typeklanten. Met het oog op het vaststellen van een bonus/malus werd het onderzoek van de jaarlijkse rapportering van de distributienetbeheerders over het exploitatiejaar 2006, zoals de vorige boekjaren, aangevuld met controles ter plaatse van de rekeningen en van de boekhoudkundige organisatie van de betrokken netbeheerders. De methodologie voor het vaststellen van een bonus/malus werd overigens gewijzigd om gevolg te geven aan de arresten

127 Punt 2.8.2. hierna. 128 Punt 2.8.5. hierna.

129 Verslag TE2006-2 (beschikbaar op www.creg.be). 130 Punt 2.8.1. hiervoor.


35

Tabel 8 : Distributietarieven goedgekeurd of voorlopig vastgesteld door de CREG in 2006 en 2007 (€/kWh) €/kWh

Residentieel laagspanning 3.500 kWh/jaar (1)

Industrieel middenspanning 30.000 kWh/jaar; 30 kW

Industrieel middenspanning 1.250.000 kWh/jaar; 500 kW

elektriciteit

2006 (2)

2007 (2)

∆ 2007/2006

2006 (2)

2007 (2)

∆ 2007/2006

2006 (2)

2007 (2)

∆ 2007/2006

AGEM

0,0425

0,0452

6,4%

0,0445

0,0498

11,7%

0,0170

0,0192

12,7%

AIEG

0,0376

0,0391

4,0%

0,0712

0,0492

-30,9%

0,0169

0,0166

-2,3%

AIESH

0,0565

0,0560

-1,0%

0,0507

0,0452

-10,8%

0,0213

0,0187

-12,5%

ALE

0,0502

0,0428

-14,8%

0,0562

0,0503

-10,4%

0,0206

0,0173

-16,1%

0,0755

0,0583

-22,8%

0,0280

0,0216

-22,8%

DNB BA

niet van toepassing (3)

EV/GHA

0,0869

0,0873

0,4%

0,0663

0,0625

-5,8%

0,0157

0,0147

-6,5%

GASELWEST

0,0438

0,0443

1,1%

0,0331

0,0406

22,5%

0,0118

0,0139

18,0%

GASELWEST Wallonië

0,0449

0,0468

4,1%

0,0350

0,0422

20,7%

0,0137

0,0161

17,7%

IDEG

0,0525

0,0550

4,7%

0,0409

0,0354

-13,5%

0,0169

0,0158

-6,8%

IEH

0,0462

0,0486

5,3%

0,0470

0,0392

-16,5%

0,0188

0,0169

-10,2%

IMEA

0,0371

0,0401

8,2%

0,0237

0,0349

47,0%

0,0096

0,0135

40,6%

IMEWO

0,0326

0,0366

12,1%

0,0211

0,0333

58,2%

0,0083

0,0128

54,0%

INTER-ENERGA

0,0492

0,0471

-4,3%

0,0322

0,0274

-14,9%

0,0103

0,0094

-8,6%

INTEREST

0,0624

0,0596

-4,6%

0,0453

0,0410

-9,5%

0,0182

0,0174

-4,6%

INTERGEM

0,0353

0,0403

14,2%

0,0228

0,0329

44,2%

0,0085

0,0123

44,9%

INTERLUX

0,0646

0,0633

-1,9%

0,0529

0,0416

-21,3%

0,0206

0,0174

-15,8%

INTERMOSANE

0,0536

0,0548

2,2%

0,0501

0,0469

-6,4%

0,0201

0,0195

-2,7%

INTERMOSANE Vlaanderen

0,0541

0,0690

27,7%

0,0486

0,0453

-6,6%

0,0185

0,0179

-3,1%

IVEG

0,0475

0,0475

0,0%

0,0313

0,0375

19,7%

0,0113

0,0130

15,0%

IVEKA

0,0336

0,0344

2,3%

0,0228

0,0303

33,0%

0,0085

0,0112

32,0%

IVERLEK

0,0357

0,0401

12,4%

0,0210

0,0318

51,4%

0,0083

0,0122

47,4%

PBE

0,0484

0,0487

0,5%

0,0292

0,0292

-0,2%

0,0119

0,0114

-3,9%

PBE Wallonië

0,0416

0,0416

-0,2%

0,0294

0,0290

-1,3%

0,0131

0,0125

-4,6%

SEDILEC

0,0441

0,0489

10,9%

0,0387

0,0342

-11,5%

0,0155

0,0148

-4,1%

SIBELGA

0,0410

0,0465

13,2%

0,0489

0,0526

7,4%

0,0205

0,0205

-0,1%

SIBELGAS NOORD

0,0402

0,0246

-38,8%

0,0331

0,0231

-30,1%

0,0130

0,0096

-25,9%

SIMOGEL

0,0378

0,0401

6,2%

0,0425

0,0418

-1,8%

0,0158

0,0162

2,4%

WAVRE

0,0269

0,0250

-6,8%

0,0420

0,0351

-16,4%

0,0206

0,0181

-12,4%

WVEM

0,0470

0,0505

7,5%

0,0211

0,0360

70,3%

0,0119

0,0128

7,5%

Gemiddelde

0,0462

0,0473

2,31%

0,0406

0,0399

-1,8%

0,0154

0,0153

-0,5%

(1) Verbruik tijdens daluren van 1.300 kWh in 2006 uitgebreid tot 1.900 kWh in 2007 als gevolg van de uitbreiding van de daluren tot het weekend; gratis kWh in Vlaanderen niet in mindering gebracht van de tarieven. (2) Tarieven inclusief wegenisretributie in het Waalse en Brusselse Hoofdstedelijk Gewest. (3) DNB BA bedient geen enkele huishoudelijke afnemer.

Er kunnen aanzienlijke tariefverschillen tusssen distributienetbeheerders worden vastgesteld, die gerechtvaardigd worden door, enerzijds, topografische en technische factoren eigen aan de beleverde gebieden en, anderzijds, door de omvang van de openbaredienstverplichtingen en het al dan niet in rekening brengen van de wegenisretributie in de tarieven. Andere factoren, zoals de overdracht van saldi van de voorgaande jaren (bonus/malus), dragen eveneens bij tot deze tariefverschillen.

36

Bron: CREG

Gemiddeld blijven de distributietarieven bovendien gevoelig lager dan in 2003, het jaar vanaf hetwelk de CREG bevoegd is om ze goed te keuren. Sinds 2003 heeft de CREG immers belangrijke kostenbedragen afgewezen, wat jaar na jaar een verlaging van de distributietarieven ten voordele van de verbruiker tot gevolg had.

In vergelijking met 2006 bleken de tarieven toegepast in 2007 gemiddeld 2,31 % hoger voor de huishoudelijke afnemers (3.500 kWh). De industriële afnemers profiteren daarentegen van een lichte daling van hun tarieven met ongeveer 0,5 % voor een verbruik van 1.250 MWh per jaar en 1,8 % voor een verbruik van 30 MWh per jaar.

Figuur 5 geeft de evolutie weer van de gebudgetteerde controleerbare kosten131 en de reële controleerbare kosten die goedgekeurd werden door het Directiecomité. Tussen 2003 en 2007 zijn de gebudgetteerde controleerbare kosten gedaald met ongeveer 22 %, wat neerkomt op een gemiddelde daling op jaarbasis van ongeveer 6 %. De reële controleerbare kosten daalden in dezelfde mate, namelijk met 14 % tussen 2003 en 2006, wat neerkomt op een gemiddelde jaarlijkse daling van om en nabij 5 %.

131 D e controleerbare kosten worden gedefinieerd als de totale kost verminderd met (1) belastingen en toeslagen (wegenisretributie inbegrepen), (2) kosten verbonden aan de openbare dienstverplichtingen, (3) transmissiekosten (met inbegrip, in voorkomend

geval, van die van de distributienetten upstream van de distributienetbeheerder), (4) in voorkomend geval, kosten verbonden aan de netten van openbare verlichting, (5) kosten van de netverliezen, (6) kosten van de meet- en telactiviteit.


Figuur 5 : Evolutie van de controleerbare distributiekosten tussen 2003 en 2007 (in constante k€ van 2003*)

1.400.000,00

elektriciteit

- 4% 1.300.000,00

- 8% 1.200.000,00

- 12% - 12%

1.100.000,00

- 6%

- 1,4%

- 5%

- 1,8%

1.043.971,72

1.040.702,51

1.025.603,69

1.071.477,79

1.113.038,11

1.111.804,53

1.265.268,95

900.000,00

1.207.296,11

1.313.686,39

1.000.000,00

Goedgekeurd budget 2006

Reëel goedgekeurd 2006


800.000,00 Reëel Goedgekeurd budget 2003 goedgekeurd 2003

Reëel Goedgekeurd budget 2004 goedgekeurd 2004

Reëel Goedgekeurd budget 2005 goedgekeurd 2005

*De kosten werden gedeflateerd aan de hand van het indexcijfer van de consumptieprijzen.

Bron: CREG

2.8.4. De tarieven voor 2008

2.8.5. De rechtspraak

Tijdens het laatste trimester van 2007 onderzocht het Directiecomité de tariefvoorstellen van de distributienetbeheerders voor het exploitatiejaar 2008. Die gaven eerst aanleiding tot beslissingen waarbij de goedkeuring werd geweigerd, met vermelding van de punten van het voorstel die aangepast dienden te worden. De aangepaste tariefvoorstellen die vervolgens werden ingediend, hebben voor achttien distributienetbeheerders geleid tot beslissingen tot goedkeuring van de tarieven voor het jaar 2008 en tot het opleggen van voorlopige tarieven voor een periode van drie maanden, te rekenen vanaf 1 januari 2008, voor de overige acht.

De invloed van de arresten van het hof van beroep te Brussel op de tarieven is van uiteenlopende aard.

Uit het onderzoek van de tariefvoorstellen blijkt dat 2008 zal gekenmerkt worden door een onafwendbare en belangrijke stijging van de distributietarieven van de meeste distributienetbeheerders, en dit onder meer als gevolg van verschil lende arresten van het hof van beroep te Brussel132. Onder de overige factoren die deze stijging verklaren, dienen ook de hoge prijzen vermeld te worden van de energie die nodig is om de netverliezen te compenseren, evenals de stijging van de rentevoeten die de vergoeding van het geïnvesteerde kapitaal verhogen.

De gevolgen van de wijziging van de methode voor het vaststellen van de bonus/malus 2006 die voortvloeit uit de arresten van 27 februari 2007, zullen merkbaar zijn vanaf het exploitatiejaar 2008, door minder hoge overdrachten dan de vorige jaren (zie punt 2.8.1. hiervoor) en door de toekenning van een bonus aan sommige distributienetbeheerders die niet uitsluitend het gevolg is van kostenbeheersing. Het hof van beroep te Brussel toonde zich ook zeer streng met betrekking tot bepaalde discretionaire bevoegdheden van het Directiecomité. Dat laatste vreest zelfs dat het zijn wettelijke taken niet meer naar behoren zal kunnen vervullen. Zo beschikt het Directiecomité volgens het hof niet over enige reglementaire bevoegdheid inzake de vaststelling van afschrijvingsregels ; is het beperkt in zijn bevoegdheid tot het bepalen van de winstmarge ; moet het de boekhouding als hoeksteen van de tarifering aanvaarden ; beschikt het slechts over een beperkte beoordelingsmacht inzake de redelijkheid van de kosten; en, wat de gasdistributie betreft, mag het niet meer de redelijkheid beoordelen van kosten die door een andere bevoegde overheid zijn opgelegd.

132 Punt 2.8.5. hierna. CREG Jaarverslag 2007

37

Om al deze redenen heeft het hof van beroep te Brussel beslist om de aangevochten beslissingen te vernietigen.

elektriciteit

In 2007 heeft het Directiecomité bijgevolg de beslissingen voor vier distributienetbeheerders met betrekking tot het exploitatiejaar 2006 moeten herzien. Om deze correcties daadwerkelijk ingang te doen vinden, heeft het Directiecomité besloten de tarieven voor het exploitatiejaar 2006 niet opnieuw te berekenen, wat een regularisatie van de facturen van 2006 zou meebrengen, maar de correcties die voortvloeien uit de arresten toe te rekenen aan de tarieven van 2008. In een arrest van 4 september 2007 verklaarde het hof verder dat het tariefbesluit van 11 juli 2002, dat als grondslag dient voor de tariefbeslissingen van het Directiecomité met betrekking tot de elektriciteitsdistributie, onwettig was. Volgens het hof waren de redenen aangevoerd om de hoogdringendheid te motiveren bij het raadplegen van de afdeling wetgeving van de Raad van State, niet pertinent. Tot slot besliste het hof in zijn arresten van 12 november en 11 december 2007 dat het verwerpen door de CREG van de kosten van de netverliezen omwille van hun onredelijkheid niet uitsluitend mocht steunen op de vergelijking van deze prijs met de evolutie van de parameters Nc en Ne. Volgens het hof moest de CREG zich ook baseren op een vergelijking van de voorgestelde kosten met de overeenstemmende kosten van gelijkaardige goed presterende ondernemingen. Bijgevolg mag de CREG niet op eigen gezag beslissen over de redelijkheid van de prijs van een kost zonder rekening te houden met de markt133. In dit kader stelde het Directiecomité op eigen initiatief een wijziging voor van de koninklijke besluiten van 11 juli 2002134 en van 29 februari 2004135. Deze wijzigingen beogen de bevoegdheden van de CREG te bekrachtigen en een uniformering toe te laten van het tariefbeleid toegepast op de distributie van aardgas en elektriciteit. Als gevolg van het einde van de legislatuur hebben deze voorstellen tot niets geleid. Het Directiecomité heeft echter het voornemen om ze aan de nieuwe Minister van Energie voor te leggen. Ondertussen heeft de wetgever de twee voornoemde besluiten bekrachtigd in de wet houdende diverse bepalingen (I) van 21 december 2007136. Verder heeft het Directiecomité, ten einde de kostendalingen bekomen tijdens de periode 2003-2006 te vrijwaren, zich ook proactief getoond en in samenwerking met de distributienetbeheerders een oplossing gezocht om in onderling

133 Een tabel die een overzicht bevat van de rechtspraak betreffende de CREG is beschikbaar op www.creg.be. 134 Voorstel (C)070403-CDC-673. 135 Voorstel (C)070403-CDC-674. 136 Belgisch Staatsblad van 31 december 2007.

38


akkoord een einde te maken aan beroepen ingesteld tegen zijn beslissingen. Het slaagde erin een dading af te sluiten met de distributienetbeheerders van de gemengde sector, die een einde stelde aan alle geschillen met deze laatsten. De Algemene Raad heeft van zijn kant aangedrongen op de noodzaak om een voorspelbaar en stabiel reguleringskader tot stand te brengen door de wetgeving terzake aan te passen. De wetgeving op het vlak van gas- en elektriciteitstarieven is immers voor interpretatie vatbaar. In dit verband heeft hij het Directiecomité gevraagd een overzichtstabel op te stellen die, per categorie van distributienetbeheerders, alle vastgestelde boni/mali weergeeft. De Algemene Raad wenst tevens van het Directiecomité de gegevens te ontvangen over de omvang van de herwaardering van de investeringen, alsook een vergelijking tussen de tarifaire toestand die het gevolg is van de voorwaarden opgelegd door de verschillende arresten van het hof van beroep en de toestand die het Directiecomité tot stand had kunnen brengen indien het nog over zijn vroegere bevoegdheden had beschikt.

2.8.6. De wijzigingen van het reglementair kader De algemene tarifaire principes werden geherdefinieerd in 2005137 en 2006138 , maar de meeste wijzigingen zijn nog niet van toepassing voor de elektriciteitsdistributie. De meerjarentarieven die vanaf 1 januari 2008139 voor de elektriciteitstransmissie gelden, werden immers nog niet uitgebreid tot de elektriciteitsdistributie, waarvoor de jaarlijkse tarifering onder het ‘cost-plus’-stelsel van toepassing blijft.

2.9. De door Electrabel aangekondigde verhoging van de elektriciteitsprijzen Op 15 juni 2007 kondigde ELECTRABEL CUSTOMER SOLUTIONS N.V. vanaf 1 september 2007 een verhoging van zijn aardgasprijzen aan voor heel zijn residentieel en professioneel klantenbestand, waarbij het de netto stijging van de invoerprijzen als reden aanhaalde. Het kondigde tevens een verhoging aan van zijn elektriciteitsprijzen voor professionele afnemers, op basis van de prijzen op de groothandelsmarkten. Op verzoek van de Minister van Energie onderzocht het Directiecomité140 de oorzaken en de gevolgen van de aangekondigde prijsverhoging en stelde het maatregelen voor om ze te verhelpen.

137 Wet van 1 juni 2005, zie jaarverslag 2005, punt 2.6.3.5., p. 24. 138 Wet van 20 juli 2006, zie jaarverslag 2006, punt 2.7.3.5., p. 41. 139 Punt 2.7.2.5. hiervoor. 140 Studie (F)070727-CDC-704 (beschikbaar op www.creg.be). Het persbericht nr. 56 dat de studie samenvat, is eveneens beschikbaar op http://www.creg.be/pdf/Pers/2007/ compress01082007nl.pdf.

De Algemene Raad van zijn kant betreurt dat hij slechts over de publieke versie van de studie van het Directiecomité kon beschikken om zijn werk te doen, en dit omwille van het verzet van de ondernemingen die bij de studie betrokken waren. Alvorens zijn werkzaamheden te hervatten, heeft de Algemene Raad besloten om te wachten op de beslissing van de Raad van de Mededinging, die de zaak ook zelf onderzoekt op vraag van de Minister van Energie.

2.10. De verbetering van de werking en de opvolging van de elektriciteitsmarkt Naar aanleiding van een beslissing van de federale regering van mei 2006 om de CREG, van bij de installatie van het nieuwe Directiecomité141, van de nodige wettelijke middelen te voorzien om haar taak ten volle te vervullen, heeft deze laatste in maart 2007 een studie142 gemaakt over de wijzigingen die nodig zijn aan de bestaande wetgeving. Deze laatste beogen de CREG toe te laten de activiteiten op te volgen die aan concurrentie onderhevig zijn en die niet langer onder de controle van de overheid vallen, namelijk de productie/invoer en de levering. Ondanks enkele specifieke bepalingen, blijkt in de realiteit immers dat de huidige Belgische wetgeving de regulator onvoldoende middelen geeft om de bepalingen van de Europese richtlijnen uit te voeren. Deze laatste stellen dat de reguleringsinstantie op zijn minst de taak moet toevertrouwd worden om een daadwerkelijke mededinging en een efficiënte werking van de gas- en elektriciteitsmarkt te verzekeren, door voortdurend toezicht te houden op de activiteiten die aan concurrentie onderhevig zijn, zowel op het vlak van hun werking als op dat van de prijsvorming.

Aansluitend op deze studie heeft het Directiecomité naar aanleiding van de federale regeringsvorming, net als in 2003, in juli 2007 een Memorandum aan de Formateur143 overgemaakt en technische fiches opgesteld die wijzigingen aan de bestaande wetgeving voorstellen en die bestemd zijn voor de nieuwe Minister van Energie.

elektriciteit

Het Directiecomité betreurt dat noch de CREG, noch enige andere instantie, momenteel over wettelijke middelen beschikt om zich tegen de aangekondigde prijsstijgingen te kunnen verzetten. Toch dient genoteerd dat de Raad voor de Mededinging over de bevoegdheid beschikt om op te treden tegen restrictieve mededingpraktijken (zoals predatory pricing).

Deze teksten bevatten denkpistes en concrete voorstellen van het Directiecomité aan de toekomstige regering om een optimalisering van de bestaande aardgas- en elektriciteitsmarkt mogelijk te maken en actuele of potentiële problemen op de geliberaliseerde markt te verhelpen. De aangehaalde punten zijn enerzijds gebaseerd op vaststellingen en opgedane ervaringen en anderzijds op recent ingenomen standpunten van de Europese Unie, zoals het verslag van de Europese Commissie van 10 januari 2007 over de vooruitgang met betrekking tot de creatie van de interne markt voor elektriciteit en gas. In dit kader nam de Ministerraad, tijdens zijn vergadering van 23 november 2007, kennis van een mededeling van de Minister van Energie over mogelijke wijzigingen aan de elektriciteitsen gaswetten met het oog op het versterken van de rol van de CREG144.

De studie stelt eveneens aanpassingen aan de gas- en elektriciteitswetten voor, onder meer met betrekking tot de publicatie van de akten van de CREG, de toepassing door de marktspelers van de door de CREG goedgekeurde transmissie- en distributietarieven, de bepaling van de afschrijvingen en de bonus/malus door te rekenen in de distributietarieven, de grote investeringen in de gassector, het aansluitingscontract voor het vervoersnet voor aardgas, de beroepen tegen de beslissingen van de CREG en de ‘corporate governance’. 141 Zie punt 2.2., p. 10. 142 Studie (F)070315-CDC-666.

143 ‘Memorandum aan de formateur voor een betere werking van de elektriciteitsen gasmarkt’. 144 Bron : http://presscenter.org/archive/20071123/77566848dc2a31fe894ccb3365f51f9b/ ?lang=fr.


39

3. De evolutie van de aardgasmarkt

1.1. H et derde wetgevend pakket van de Europese Commissie De lezer wordt verwezen naar punt 1.1. op pagina 21 van dit verslag.

1.2. Het European Gas Regulatory Forum Het Forum van Madrid, het overlegplatform dat de ontwikkeling van de interne aardgasmarkt beoogt, kwam in 2007 tweemaal bijeen145. Tijdens zijn vergadering in februari stond het Forum uitgebreid stil bij de Verordening (EG) nr. 1775/2005 betreffende de voorwaarden voor de toegang tot aardgastransmissienetten. Het Forum besprak met name het tussentijds rapport van ERGEG inzake de monitoring van de naleving van de transparantievereisten vastgelegd in voornoemde verordening. De Europese Commissie van haar kant stelde een ontwerp van verklarende nota voor over de verplichtingen inzake transparantie vastgelegd door dezelfde verordening.

aardgas

1. De Europese aardgasmarkt Het Forum kwam ook in oktober samen en besteedde een belangrijk deel van de discussie aan het derde wetgevende pakket van de Europese Commissie. Het Europees Parlement en de Raad werden door het Forum uitgenodigd om snel tot een akkoord te komen over deze voorstellen. Inzake de problematiek van de ontheffing van nieuwe investeringen (artikel 22 van de gasrichtlijn 2003/55/EG) gaf de Europese Commissie indicaties voor de toepassing van de criteria vereist voor de ontheffing. Het Forum benadrukte de nood aan een goed regulatoir kader dat investeringen aanmoedigt. Verder werden in 2007 op het Forum volgende onderwerpen besproken: de interoperabiliteit, de regionale initiatieven, de richtlijnen voor een goede praktijk inzake open seasons en balancering en het gestandaardiseerd platform op het vlak van publicaties van gegevens door GTE146.

2. De Belgische aardgasmarkt 2.1. De openstelling van de Belgische aardgasmarkt Door de volledige openstelling van de Belgische aardgasmarkt sinds 1 januari 2007, kunnen nu ook de Waalse en Brusselse huishoudelijke afnemers vrij hun aardgasleverancier kiezen. Qua volume vertegenwoordigen deze afnemers

nagenoeg 10 % van de Belgische markt. De cijfers voor het jaar 2007, opgenomen in de tabellen hierna, zijn dan ook de eerste die van toepassing zijn op de volledig geliberaliseerde Belgische aardgasmarkt.

145 De conclusies van het Forum en alle daarbij horende documenten zijn beschikbaar op de website van de Europese Commissie: www.ec.europa.eu/energy/gas/madrid/ index_en.htm.

146 Gas Transmission Europe vertegenwoordigt de vervoersnetbeheerders.


43

Het aardgasverbruik kende een zeer lichte daling in 2007 (- 0,6%) van 190,4 TWh in 2006 naar 189,3 TWh in 2007 onder invloed van de lagere afname vanwege de openbare distributie, maar vooral door de bijzonder zachte temperaturen die tijdens de winter en de lente van 2007 werden opgetekend.

aardgas

De analyse per sector van de aardgasvraag toont een sterke stijging van het verbruik in de sector van de elektriciteitsproductie (+ 9,3%) en tegengestelde evoluties voor de sectoren van de distributie (- 6,5%) en de industrie (- 0,4%).

Het relatieve aandeel van L-gas in de totale aardgasafname bleef in 2007 overigens dalen. In 2006 vertegenwoordigde het aandeel van L-gas 28,1% van de totale bevoorrading in aardgas. In 2007 is het opnieuw gedaald tot 27,0%. Figuur 7 : Verdeling per sector van de Belgische vraag naar H-gas en L-gas in 2007 (in TWh) 60.0

2006

2007

50.0 40.0 TWh

2.2. De aardgasvraag

30.0 20.0 10.0 0.0

H

L

Openbare Distributie

H

L

Elektriciteitsproductie

H

L

Industriele Afnemers Bron: CREG

Tabel 9 : Verdeling per sector van de Belgische aardgasvraag tussen 2001 en 2007 (in TWh) Sectoren

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

∆ 2007/2006

Distributie

81,1

78,3

83,1

88,3

87,0

88,3

82,6

-6,5%

Industrie (rechtstreekse klanten)

52,2

54,7

50,7

49,3

50,4

50,2

50,0

-0,4%

Elektriciteitsproductie (gecentraliseerd park)

37,5

40,9

51,1

49,7

52,5

51,9

56,7

+9,3%

170,8

173,9

184,9

187,3

189,9

190,4

189,3

-0,6%

Totaal

Bron: CREG

Figuur 6 : Evolutie van het aardgasverbruik per sector gedurende de periode 1990-2007 (1990 = 100), aangepast volgens de klimaatschommelingen 400 380 360 340 320 300 280 260 240 220 200 180 160 140 120 100 80 huishoudelijk en equivalent industrie elektriciteits productie totaal

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 100

99

105

109

116

116

113

122

129

134

143

137

146

145

155

158

162

100

92

100

103

111

124

132

131

138

149

155

145

152

141

137

140

139

169 139

100

118

122

127

133

161

171

180

240

295

271

255

278

348

338

357

353

386

100

99

105

109

116

125

129

134

148

162

165

156

166

171

172

177

178

186

Bron: CREG

44


2.3. De aardgaslevering

INTERNATIONAL B.V., E.ON BELGIUM N.V., DELTA ENERGY B.V., AIR LIQUIDE TECHNISCHE GASSEN B.V. en NORSK HYDRO ENERGIE AS.

2.3.1. De leveringsondernemingen van aardgas In 2007 ontving de CREG dertien aanvragen voor het verkrijgen van een leveringsvergunning voor aardgas.

De Minister van Energie kende in 2007 in totaal aan elf leveringsondernemingen een leveringsvergunning voor aardgas toe: DISTRIGAS N.V., E.ON RUHRGAS AG, GAZ de FRANCE N.V., TOTAL GAS & POWER Ltd., WINGAS GmbH, ESSENT ENERGY TRADING B.V., ENECO ENERGIE

aardgas

Vier van deze aanvragen hadden betrekking op nieuwe vergunningen en gingen uit van de ondernemingen ENECO ENERGIE INTERNATIONAL B.V., E.ON BELGIUM N.V., DELTA ENERGY B.V. en AIR LIQUIDE TECHNISCHE GASSEN B.V. Zes andere waren afkomstig van zes van de zeven houders van een leveringsvergunning waarvan de vergunning verstreek in 2007 en één ging uit van een houder waarvan de vergunning afliep in januari 2008. Voor al deze aanvragen verleende het Directiecomité een positief advies147. Twee aanvragen waren nog in behandeling op 31 december 2007.

Zoals blijkt uit tabel 10 waren er van de vierentwintig houders van een leveringsvergunning, zes actief in 2007, met inbegrip van de nieuwkomer ESSENT ENERGY TRADING B.V. Het aandeel van DISTRIGAS N.V. neemt in 2007 verder af in vergelijking met 2006, zij het niet spectaculair (- 2,4%). Het verlies wordt voornamelijk door GAZ de FRANCE N.V. binnengehaald (+ 1,7 %), dankzij nieuwe leveringen aan elektrische centrales en bijkomende leveringen aan industriële afnemers. Het aandeel van de groep SUEZ-GDF wijzigt daardoor nauwelijks: van 93,9 % in 2006 naar 93,4 % in 2007. In 2007 beschikt de groep nog steeds over een feitelijk monopolie in België.

2.3.2. De maximumprijzen De lezer wordt verwezen naar punt 2.3.2. op pagina 23 van dit verslag, dat mutatis mutandis van toepassing is op aardgas. Wat aardgas betreft, vervangt het ministerieel besluit van 30 maart 2007148 evenwel de oude sociale tarieven A, B en C door één enkel sociaal tarief.

Tabel 10 : Leveringsondernemingen van aardgas in 2007 Verkoopvolume in 2007 (TWh) Ondernemingen RUHRGAS A.G. DISTRIGAS N.V. GAZ de FRANCE NÉGOCE TOTAL GAS & POWER NORTH EUROPE N.V. WINGAS GmbH ESSENT ENERGY TRADING B.V. GASELYS SAS NUON BELGIUM N.V. NUON ENERGY TRADE & WHOLESALE N.V. ELECTRABEL CUSTOMER SOLUTIONS N.V. ACCORD ENERGY Ltd. SPE N.V. RWE GAS VERKOOPMAATSCHAPPIJ B.V. ELECTRABEL N.V. ENI (UK) Ltd. EDF N.V. EDF BELGIUM N.V. ESSENT BELGIUM N.V. MERRIL LYNCH COMMODITIES (EUROPE) Ltd NORSK HYDRO ENERGIE AS ENECO ENERGIE INTERNATIONAL B.V. E.ON Belgium N.V. DELTA Energy B.V. AIR LIQUIDE Technische Gassen B.V.

Thuismarkt Duitsland België Frankrijk België Duitsland Nederland Frankrijk België Nederland België Verenigd Koninkrijk België Nederland België Verenigd Koninkrijk Frankrijk België België Verenigd Koninkrijk Noorwegen Nederland België Nederland Nederland

Datum vergunning 30.03.07 30.03.07 04.05.07 13.06.07 03.09.07 02.11.07 24.01.03 16.06.03 16.06.03 18.09.03 18.09.03 18.09.03 08.01.04 16.03.04 07.07.04 29.11.05 29.11.05 29.11.05 09.06.06 02.02.07 16.07.07 03.09.07 02.11.07 20.12.07

Thuismarkt 530,9

Elders 180,3 36,2 n.b. 0 n.b. 1,8 0 0 n.b. 0 n.b.

Totaal 711,2 184,2 n.b. 0 n.b. 93,4 0 0 n.b. 0 n.b.

22,5 n.b. 108,3 0 23,5

België* 0 148,0 28,8 0 11,3 1,0 0 0 0 0 n.b. 0,000031 n.b. 0 0 0 0,178

n.b. 0 26,9 0 9,29

n.b. 0 135,2 0 33,0

0 0 n.b. 0 6,418 n.b.

0 0 0 0 0 n.b.

0 n.b. n.b. 0 0 n.b.

0 n.b. n.b. 0 0 n.b.

469,9 110 150,2 90,5 0 n.b. n.b. n.b. n.b.

* Deze cijfers slaan alleen op de vervoersmarkt : leveringen aan klanten aangesloten op het vervoersnet en op de afnamepunten van de distributienetten. Voor afzonderlijke statistieken over de levering op de vervoers- en distributiemarkt, kan de lezer de gezamenlijke publicatie van de vier energieregulatoren op de website van de CREG raadplegen. ** Betreft de respectieve marktaandelen van de houders van een leveringsvergunning voor toegang tot het vervoersnet, op basis van de cijfers in de kolom “België”. Deze marktaandelen zijn gemiddelde waarden voor het jaar 2007 en geven niet noodzakelijk de toestand op 31 december weer.

147 Adviezen (A)070510-CDC-687, (A)070719-CDC-701, (A)070913-CDC-710, (A)071025CDC-722; en Adviezen (A)070222-CDC-623 (E.ON RUHRGAS AG), (A)070222-CDC-624 (DISTRIGAS N.V.), (A)070503-CDC-685 (TOTAL GAS & POWER Ltd.), (A)070327-CDC-669 (GAZ de FRANCE N.V.), (A)070719-CDC-702 (WINGAS GmbH), (A)071004-CDC-716 (ESSENT ENERGY TRADING B.V.) en (A)071206-CDC-730 (GASELYS S.A.S.). BP ENERGY MARKETING B.V. diende geen nieuwe aanvraag in.

Marktaandeel België** 0 78,2% 15,2% 0 6,0% 0,5 % 0 0 0 0 0 0 % 0 0 0 0 0,1 % 0 0 0 0 0 0 0 Bron: CREG

148 Ministerieel besluit houdende vaststelling van sociale maximumprijzen voor de levering van aardgas aan de beschermde residentiële klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie (Belgisch Staatsblad van 19 juni 2007).


45

Figuur 8 : Verdeling van de bevoorrading per ingangszone in 2007

2.3.3. De indexatieparameters G, Iga en Igd

aardgas

Door de volledige vrijmaking van de aardgasmarkt vanaf 1 januari 2007 en het definitief verdwijnen van de oude sociale tarieven op 1 november 2007, is het gebruik van de indexatieparameters G, Iga en Igd (die de evolutie van de brandstofkosten weergeven via de aankoopprijs van aardgas aan de Belgische grens en de evolutie van de andere prijscomponenten van het gas : lonen en materialen) niet langer verplicht. Ze worden dus niet langer in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. Aangezien de parameters Igd en G gebruikt worden in talrijke bestaande contracten, niet alleen in de aardgassector maar ook in andere industriesectoren, heeft het Directiecomité echter besloten om deze parameters ook in 2007 te blijven berekenen en ze maandelijks op zijn website te publiceren. Omdat de formule van parameter G echter hoofdzakelijk gebaseerd is op aardolie-indexen149, vertoont ze vandaag geen voldoende correlatie150 meer met de gasbevoorradingsprijs. Sedert het einde van het Algerijns contract en de vervanging ervan door een contract met Qatar begin 2007, hebben de meeste leveranciers immers contracten die gedeeltelijk gebaseerd zijn op een gasparameter, de hub van Zeebrugge. Elke leverancier op de gasmarkt heeft dus zijn eigen energieparameter, wat een vergelijking van de verschillende offertes er zeker niet gemakkelijker op maakt.

2.4. De bevoorrading in aardgas De aardgasleveranciers hebben de keuze uit een reeks ingangspunten om hun Belgische klanten met H-gas te bevoorraden. De aardgasklanten die L-gas verbruiken, worden rechtstreeks bevoorraad vanuit Nederland of onrechtstreeks via het interconnectiepunt Blaregnies met Frankrijk. Er wordt vooral aardgas ingevoerd via de ingangszone Zeebrugge, waar ook de aardgashub gelegen is voor de korte termijn aardgashandel. Indien men rekening houdt met de invoer van LNG, wordt 47,2 % van de Belgische aardgasvraag via Zeebrugge ingevuld. Het einde van het historische bevoorradingscontract met Algerije, het nieuwe bevoorradingscontract met Qatar dat relatief minder belangrijk is en de evolutie van de internationale prijzen, verklaren de forse terugval in 2007 van het belang van LNG in de Belgische bevoorrading (11,0 % in 2007 tegenover 22,7 % in 2006). De bevoorrading via het oosten daarentegen is gegroeid van 13,3 % in 2006 tot 16,6 % in 2007 en de marktsignalen geven aan dat deze trend zich zal verder zetten.

149 Zie advies (F)061116-CDC-601 over de nieuwe definitie van de parameter G (beschikbaar op www.creg.be).

46


LNG terminal 11,0 % Noorden (Zandvliet) 3,7 %

Westen (Zeebrugge); 36,2 %

Noorden (L-gas) 24,2 %

Blaregnies* (H-gas) 5,3 % Blaregnies* (L-gas) 3,1 %

Noordoosten

('s Gravenvoeren, Dilsen) Oosten Bron: CREG 9,3 % (Eynatten) 7,3 % * De ingangspunten van Blaregnies worden gebruikt "in tegenstroom" van de fysieke stromen, gebruikmakend van de op die punten overheersende doorvoerstromen.

De aardgasleveranciers die actief zijn op de Belgische markt beschikken over een gedifferentieerde bevoorradingsportefeuille waarin de rechtstreeks met de aardgasproducenten afgesloten langetermijncontracten veruit de belangrijkste component zijn. In 2007 bestond de bevoorradingsportefeuille van België minder uit aardgas afkomstig uit de verhandeling met andere leveranciers (10,2 % in 2007 tegenover 16,2 % in 2006), en dit door de komst van nieuwe leveranciers die kunnen terugvallen op hun eigen specifieke internationale bevoorradingportefeuille. Figuur 9 : Samenstelling van de geaggregeerde bevoorradingsportefeuille van de actieve leveranciers in België in 2007 Andere contracten < 1 jaar; 7,9 % Andere contracten > 1 jaar; 2,3 %

Contracten met de producenten < 5 jaar; 10,1%

Contracten met de producenten > 5 jaar; 79,6% Bron: CREG

2.5. H et verslag van de Commissie Energie 2030 De lezer wordt verwezen naar punt 2.6. op pagina 28 van dit verslag.

150 De parameter Iga, die voortvloeit uit parameter G, kampt met hetzelfde correlatieprobleem.

2.6. Het aardgasvervoer 2.6.1. De vervoersvergunningen voor aardgas Overeenkomstig het koninklijk besluit van 14 mei 2002 bracht het Directiecomité in 2007 negenentwintig adviezen uit over aanvragen tot het verkrijgen van een vervoersvergunning. Zes van deze adviezen (positief) hadden betrekking op aanvragen die in 2006 werden ingediend en drieëntwintig, waarvan twee negatieve, op aanvragen ingediend in 2007.

Het tweede negatieve advies had betrekking op de aanleg van een leiding met een druk van 4 bar door FLUXYS N.V. Omdat dit drukpeil typisch tot de openbare distributie behoort en niet tot het aardgasvervoer, achtte het Directiecomité, omwille van de transparantie en de eerbied voor de rol die elk van de netbeheerders is toebedeeld, het verkieslijk dat het de distributienetbeheerder zou zijn die de geplande uitbreiding zou realiseren en niet FLUXYS N.V. Verder ontving het Directiecomité in juni 2007 een adviesaanvraag betreffende de gedeeltelijke overdracht van een vervoersvergunning van FLUXYS LNG N.V. aan FLUXYS N.V. Aangezien FLUXUS LNG N.V. deze overdracht koppelde aan de aanstelling van FLUXYS N.V. tot beheerder van de LNGterminal te Zeebrugge, kon deze overdracht alleen worden vergund indien de aanstelling van FLUXYS N.V. aanvaardbaar bleek. Het Directiecomité, dat een negatief advies uitbracht over de aanstelling van FLUXYS N.V. tot beheerder van de LNG-installatie151, verleende bijgevolg ook een negatief advies over de aanvraag tot gedeeltelijke overdracht door FLUXYS LNG N.V.

2.6.2. D e toegang tot het vervoersnet en de opslaginstallaties

Het Directiecomité oordeelde, op basis van het door PGS ingediende aanvraagdossier, dat onzekerheden bleven bestaan over het feit of PGS beantwoordde aan de wettelijke criteria waaraan moet voldaan worden om van een afwijking te kunnen genieten. Verder meende het Directiecomité dat FLUXYS N.V. niet alle beschikbare middelen had aangewend om de ontwikkeling van de opslag van Poederlee mogelijk te maken zonder daartoe een beroep te moeten doen op de gevraagde afwijking.

aardgas

Het eerste negatieve advies had betrekking op de bouw van een drukreduceerstation door FLUXYS N.V. op vraag van de openbare distributie. Hoewel het Directiecomité altijd het belang van een voluntaristisch ontwikkelingsbeleid van distributienetten erkend heeft, was het van mening dat deze ontwikkeling niet mocht gebeuren in weerwil van economische overwegingen, zowel op het vlak van het vervoersnet als op dat van de distributienetten. Aangezien het Directiecomité de vereiste informatie niet had ontvangen om zich ervan te verzekeren dat de investering met het openbaar belang overeenstemde, bracht het een negatief advies uit.

en het recht van toegang voor een ondergrondse opslagsite in watervoerende lagen gesitueerd in Poederlee153. De aanvraag van PGS, voor 25 % filiaal van FLUXYS N.V. en voor 75 % van GAZPROM, had betrekking op het toekennen van de totale opslagcapaciteit voor een periode van 25 jaar aan GAZPROM.

In zijn advies wees het Directiecomité daarnaast ook nog op het belangrijke tekort aan opslagcapaciteit op de Belgische markt en bracht het in herinnering dat de exploratie- en exploitatievergunning van de site van Poederlee in het verleden werd verleend voor doeleinden van openbaar nut.

2.6.3. Het beheer van het vervoersnet 2.6.3.1. D e aanstelling van de beheerders van de vervoersinstallaties In uitvoering van artikel 8, §2, van de gaswet publiceerde de Minister van Energie op 21 februari 2007 een bericht waarbij elke houder van één of meer vergunningen voor aardgasvervoer, aardgasopslag of LNG-installatie, werd uitgenodigd om zijn kandidatuur in te dienen teneinde, naargelang van het geval, te worden aangesteld als beheerder van het aardgasvervoersnet, beheerder van de opslaginstallatie voor aardgas of beheerder van de LNG-installatie. In mei 2007 verzocht de Minister van Energie het Directie comité om zich uit te spreken over de kandidaturen van FLUXYS N.V. voor de drie voormelde functies. Het Directiecomité kon na onderzoek van het dossier geen gunstig advies geven over de aanstelling van FLUXYS N.V. als beheerder van de LNG-installatie. Het gaf daarentegen, onder bepaalde voorwaarden, een gunstig advies over de aanstelling van FLUXYS N.V. als beheerder van de aardgasopslaginstallatie en beheerder van het aardgasvervoersnet154.

Op verzoek van de Minister van Energie bracht het Directiecomité in april 2007 een advies152 uit, dat negatief was, over de aanvraag van POEDERLEE GAS STORAGE N.V. (PGS) om een afwijking te bekomen inzake de tarifaire methodologie

151 Punt 2.6.3.1. hierna. 152 Advies (A)070419-CDC-683.

153 Deze mogelijk toekomstige opslagplaats is gelegen naast de bestaande ondergrondse opslagplaats voor aardgas in Loenhout. 154 Advies (A)070628-CDC-697 (beschikbaar op www.creg.be). CREG Jaarverslag 2007

47

2.6.3.2. D e interactie tussen de Belgische markt en de doorvoermarkt voor gas: procedures tegen de CREG

gedragscode, waarna een voorstel van koninklijk besluit zal worden overgemaakt aan de Minister van Energie.

2.6.3.4. Het indicatief vervoersprogramma

aardgas

In november 2006 werden door FLUXYS, DISTRIGAS en DISTRIGAS&C° verschillende beroepen ingesteld tegen de beslissing van de CREG om FLUXYS en DISTRIGAS&C° in gebreke te stellen om de doorvoeractiviteiten van DISTRIGAS&C° over te dragen aan FLUXYS enerzijds en tegen de studie van de CREG over de waardebepaling van deze overdracht anderzijds155. Op 5 maart 2007 wees de Raad van State de vordering tot schorsing af die door DISTRIGAS&C° en DISTRIGAS werd ingesteld tegen de voornoemde beslissing en studie, omwille van het feit dat, respectievelijk, de beslissing tot ingebrekestelling slechts een voorbereidende beslissing uitmaakt waartegen geen beroep bij de Raad van State kan ingesteld worden en de studie geenszins een administratieve beslissing is in de zin van artikel 14 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State. Ondanks dit arrest beslisten zowel DISTRIGAS en DISTRIGAS&C° als FLUXYS om hun beroep tot vernietiging dat ze gelijktijdig hadden ingesteld bij de Raad van State te handhaven. DISTRIGAS&C° stelde overigens beroep in tegen de beslissing van de Voorzitter van de Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel van 27 februari 2007 die de eis van DISTRIGAS&C° om de publicatie van de voornoemde beslissing en studie van de CREG te verbieden ongegrond achtte wegens gebrek aan hoogdringendheid. Op 11 december 2007 vernietigde het hof van beroep te Brussel de beslissing van de Voorzitter van de Rechtbank van Eerste Aanleg en verbood het de CREG de voornoemde beslissing en studie te publiceren.

2.6.3.3. De gedragscode Eind 2006 organiseerde de CREG een openbare raadpleging over het op te stellen voorstel van nieuwe gedragscode156. Op basis van de voor raadpleging voorgelegde oriëntatienota, het verslag van de raadpleging en de regelmatige discussies met FLUXYS N.V., stelde het Directiecomité een ontwerp van code op die in verschillende fasen tot stand kwam. Deze ontwerptekst werd in januari 2008 aan FLUXYS N.V. en FLUXYS LNG N.V. overgemaakt om hen de gelegenheid te bieden hun opmerkingen, suggesties en commentaar op formele wijze over te maken. De CREG plant in de loop van 2008 een tweede openbare raadpleging met betrekking tot de nieuwe ontwerptekst van

155 Jaarverslag 2006, punt 2.7.2.2., p. 16. 156 Jaarverslag 2006, punt 2.7.2.3., p. 16. 157 Beslissingen (B)071213-CDC-734 en (B)071213-CDC-736 (beschikbaar op www.creg.be).

48


Op 29 juni 2007 dienden FLUXYS N.V. en FLUXYS LNG N.V. hun voorstellen voor indicatief vervoersprogramma voor de periode 2008-2009 in, respectievelijk met betrekking tot de vervoers- en opslagdiensten en de terminalling-diensten te Zeebrugge. Ingevolge besprekingen met de diensten van de CREG, werden deze voorstellen op 26 november 2007 vervangen door nieuwe, die op hun beurt aangepast werden op 7 december 2007. Wat het voorstel over de vervoersdiensten betreft, werden alle opmerkingen en voorstellen van de CREG door FLUXYS N.V. in acht genomen in het eindvoorstel. Wat het voorstel over de opslagdiensten betreft, blijven er enkele struikelblokken bestaan, maar is het Directiecomité van mening dat het door FLUXYS N.V. ingediende voorstel toch rekening houdt met de fundamentele bekommernissen van het Directiecomité. Bijgevolg besliste dit laatste om de voorstellen van FLUXYS N.V.157 en FLUXYS LNG N.V.158 goed te keuren. Het Directiecomité heeft beide ondernemingen gevraagd om ten laatste op 30 juni 2008 hun voorstellen van indicatief vervoersprogramma voor de periode 2009-2010 in te dienen, hierbij rekening houdend met de opmerkingen vervat in zijn eerdere beslissingen.

2.6.3.5. Het standaard aansluitingscontract Na een eerste openbare raadpleging, die werd afgesloten eind september 2006, met betrekking tot het ontwerp van aansluitingscontract van FLUXYS N.V. en naar aanleiding van de invoeging van de definitie van het begrip ‘belangrijkste voorwaarden’ in artikel 1, 51°, van de gaswet door middel van de wet van 27 december 2006 houdende diverse bepalingen (I), heeft het Directiecomité aan FLUXYS N.V. gevraagd om, op basis van de inbreng van de marktspelers, een voorstel van standaardcontract voor de toegang van de eindafnemer tot het aardgasvervoersnet (het standaard aansluitingscontract genoemd) ter goedkeuring over te maken. In oktober 2007 werd het door FLUXYS N.V. ingediende voorstel van standaard aansluitingscontract op de website van de CREG gepubliceerd en werden de betrokken partijen opnieuw uitgenodigd om hun opmerkingen, aanvullingen en commentaar aan de CREG over te maken. Na onderzoek ervan, organiseerde de CREG in de loop van november 2007 verscheidene overlegvergaderingen met FLUXYS. 158 Beslissing (B)071213-CDC-735 (beschikbaar op www.creg.be). Opgemerkt kan worden dat het voor FLUXYS LNG het eerste indicatief vervoersprogramma betreft dat door de CREG werd goedgekeurd.

Op basis van zijn verdere analyse en de ontvangen reacties zal het Directiecomité in de loop van 2008 een beslissing nemen tot goedkeuring of aanpassing van het voorstel van standaard aansluitingscontract van FLUXYS N.V. Deze beslissing zal op zijn website gepubliceerd worden.

2.6.3.6. D e regionale integratie van de aardgasmarkten

In oktober 2007 werd binnen de groep van de Europese Noord/Noordwest-regio, met als leden Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië, Noord-Ierland, Ierland, Denemarken, België en Zweden159, de samenwerking bezegeld door de ondertekening van een Memorandum of Understanding (MoU). Ondanks het feit dat het niet wettelijk bindend is, zou het MoU er mee voor moeten zorgen dat de beslissingen en processen van de betrokken regulatoren efficiënter, consistenter en meer gecoördineerd verlopen. In 2007 lag het accent alvast op onderwerpen zoals de transparantie, de balanceringsregels, de bereikbaarheid van de hubs en de grensoverschrijdende primaire en secundaire capaciteit, met voor de CREG als prioriteit de coördinatie, in samenwerking met de Franse regulator, van het dubbel open season-proces en het afstellen van vervoersdiensten rond het Frans-Belgisch interconnectiepunt Taisnières/Blaregnies. Dit laatste aspect heeft er intussen voor gezorgd dat het aantal actieve leveranciers verdubbeld is op dit ingangspunt van de Franse markt. Vanuit dit regionaal initiatief van ERGEG werd ook mee ondersteuning gegeven aan een nieuw initiatief, het Gasplatform, dat naar analogie met het Pentalateraal Energieforum voor elektriciteitsmarkten, de overheden, de regulatoren en de netbeheerders van vijf landen, zijnde Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland en België samenbrengt. In dit kader staan voornamelijk de regionale marktwerking en de bevoorradingszekerheid voor aardgas prioritair op de agenda.

2.6.4. De investeringen in het vervoersnet 2.6.4.1. De congestie op het vervoersnet Hoewel de open seasons positieve resultaten opleveren en meerdere investeringsinitiatieven in de startblokken staan, slaagt FLUXYS N.V. er moeilijk in om tijdig nieuwe vervoerscapaciteit aan te bieden. De vertragingen en herzieningen van belangrijke investeringsprojecten hebben tot gevolg dat de bevrachters niet steeds bijkomende ingangscapaciteit

aardgas

Opgericht in de lente van 2006 in de schoot van ERGEG, hebben de drie gasregio’s, onder leiding van de regulatoren, in 2007 hun werkzaamheden verder gezet door drempels voor handel en concurrentie te verwijderen met het oog op het versnellen van de regionale integratie van de gasmarkten.

kunnen onderschrijven. Deze situatie van contractuele congestie geldt zowel voor de nationale markt als voor de doorvoeractiviteiten. Zo is bijvoorbeeld extra aardgasbevoorrading vanuit Duitsland te Eynatten, zolang de aanleg van een tweede vTn-project niet is uitgevoerd, een belemmering voor de toegang tot de Belgische aardgasmarkt. Op basis van de huidige ontwikkelingen zal er opnieuw voldoende capaciteit beschikbaar zijn in 2012. Tot dan zal er noodgedwongen een aangepast congestiebeleid moeten gevoerd worden. De CREG heeft het uitblijven van zowel investeringen als een aangepast congestiebeleid herhaaldelijk aangeklaagd bij FLUXYS N.V. De aansporingen hebben echter niet de verhoopte resultaten opgeleverd, althans niet op korte termijn.

2.6.4.2. Het tweede vTn-project De in september 2006 afgesloten internationale open season voor bijkomende vervoerscapaciteit via Eynatten en via Zelzate over het Belgische aardgasnet, leverde het vooruitzicht op van een belangrijke bijkomende capaciteitsvraag. Ondertussen is de realisatie van het compressiestation te Zelzate in zijn eindfase, maar laat de aanleg van een bijkomende leiding vanuit Eynatten op zich wachten. Deze versterking is niet enkel belangrijk voor de Belgische doorvoeractiviteiten, maar is ook noodzakelijk om de nationale aardgasbevoorrading te kunnen vrijwaren in de toekomst. De bevoorrading via de Duitse vervoersnetten wordt steeds belangrijker voor de werking van de Belgische aardgasmarkt.

2.6.4.3. De interconnectie Blaregnies/ Taisnières In maart 2007 heeft de CREG met de Franse regulator (CRE) besloten om een gemeenschappelijke werkgroep op te richten, in samenwerking met de Belgische (FLUXYS) en Franse (GRTgaz) gasvervoerders. Deze werkgroep heeft tot doel de toegang via België naar Frankrijk te verbeteren. In eerste instantie ging de aandacht uit naar de transparantie van de toegangsvoorwaarden voor de doorvoer via België naar Frankrijk en de ingangscapaciteit in Frankrijk te Taisniè res. Aangemoedigd door de twee betrokken regulatoren, organiseerden FLUXYS en GRTgaz in dit kader een gecoördineerde marktbevraging (open season) om de vervoerscapaciteit via België naar Frankrijk te vergroten. Bijna veertig bevrachters hebben hun belangstelling voor deze operatie bevestigd. Naast het vooruitzicht van bijkomende vervoerscapaciteit, biedt FLUXYS tevens diensten aan die het gebruik van het vervoersnet stimuleren. Deze maatregelen hebben tot gevolg gehad dat op 1 december 2007 twaalf bevrachters toegangscapaciteit onderschreven hebben in Taisnières, terwijl er dat op 1 december 2006 slechts zes waren.

159 Polen en Noorwegen zijn eveneens vertegenwoordigd als waarnemende leden. CREG Jaarverslag 2007

49

Tegelijk heeft FLUXYS in 2007 nieuwe diensten gelanceerd om de ontwikkeling van de secundaire markt te vergemakkelijken en op die manier het gebruik van de doorvoercapaciteit te optimaliseren.

aangekondigd binnen de L-gasmarkt dat in verschillende fasen zal worden uitgevoerd. De eerste fase, verwerkt in de studie, onderzoekt het potentieel, de modaliteiten en de kosten van een omschakeling van L-gasklanten op H-gas.

2.6.4.4. De open season LNG

Het stappenplan wil de betrokken marktspelers informeren over de zones die, vanuit het oogpunt van de vervoersnetbeheerder, het eerst in aanmerking zouden kunnen komen voor een omschakeling naar H-gas.

aardgas

De bouw van een vierde LNG-opslagtank en bijkomende hervergassingsinstallaties op de LNG-terminal in Zeebrugge is in zijn eindfase, waardoor de opslagcapaciteit in 2008 verdubbeld zal worden van 4,5 tot 9 miljard m3. Deze uitbreiding is het resultaat van een open season gerealiseerd in 20032004. De totale capaciteit is reeds voor meerdere jaren onderschreven door drie bevrachters: QATAR PETROLEUM/ EXXON MOBIL, DISTRIGAS en SUEZ LNG TRADING. De ingebruikname van de nieuwe capaciteit is voorzien in de loop van 2008. In december 2007 heeft FLUXYS LNG een nieuwe open season gelanceerd voor bijkomende LNG-terminallingcapaciteit. Afhankelijk van het resultaat van deze open season, kan bijkomende capaciteit beschikbaar worden gesteld vanaf 2015-2016.

De studie spreekt zich evenwel niet uit over de totale omschakeling naar H-gas, aangezien deze vraag behandeld dient te worden in de prospectieve studie betreffende de zekerheid van aardgasbevoorrading die door het Bestuur Energie tegen maart 2008 zal opgesteld worden. Deze studie van het Directiecomité kon op een grote belangstelling rekenen van de Algemene Raad, die in zijn schoot hiervoor een werkgroep oprichtte die belast is met het opvolgen van deze problematiek.

2.6.5. De vervoerstarieven 2.6.4.5. D e uitbreiding van de opslagcapaciteit

2.6.5.1. De tariefmethodologie De uitbreidingsinvesteringen van de ondergrondse opslag te Loenhout zijn gestart. Het is de bedoeling om de opslagcapaciteit te verhogen met 15 % tot een nuttig volume van 700 miljoen m³ en om de injectie- en uitzendcapaciteit uit te breiden. De ingebruikname van deze bijkomende capaciteit is gepland tegen de lente van 2010. Daarnaast is in mei 2007 seismisch onderzoek gevoerd om de mogelijkheid in te schatten van een nieuwe ondergrondse opslag te Poederlee. Afhankelijk van deze resultaten zal in de loop van 2008 beslist kunnen worden om al dan niet te starten met de bouw van een tweede ondergrondse opslagsite.

2.6.4.6. De studie over de investeringsstop in de L-gasmarkt en de omschakeling naar H-gas In september 2007 bracht de CREG in samenwerking met FLUXYS N.V. een studie uit over de investeringsstop in de L-gasmarkt en de omschakeling naar H-gas160. Deze studie vindt haar oorsprong in het voorstel van indicatief plan van bevoorrading in aardgas 2004-2014161, waarin een stijgend tekort aan piekcapaciteit binnen het L-gasvervoersnet werd vastgesteld vanaf de winter 2008-2009. De CREG beval als oplossing aan om de bijkomende capaciteit te bekomen door het realiseren van een kostenefficiënte omschakeling van eindafnemers. De studie werkt deze aanbeveling tot omschakeling op technisch vlak uit. In dit kader wordt een globaal onderzoek

160 Studie (F)070913-CREG-691 (beschikbaar op www.creg.be). L-gas staat voor laagcalorisch gas, terwijl H-gas hoogcalorisch gas is.

50


De toegang tot de vervoersnetten voor aardgas wordt geregeld volgens dezelfde algemene tariefbeginselen als diegene die van toepassing zijn voor elektriciteit162, behalve wat de bepaling van de bonus/malus betreft. Om deze vast te stellen, wordt het resultaat van het boekhoudkundig jaar bepaald door het verschil tussen de reële opbrengsten en de reële kosten. Er is sprake van een exploitatieoverschot of -tekort wanneer het resultaat respectievelijk hoger of lager ligt dan de billijke winstmarge, berekend overeenkomstig de richtlijnen van 18 juni 2003. Dit exploitatieoverschot of -tekort wordt verrekend in de tarieven van het volgende jaar. De algemene tariefbeginselen werden opnieuw gedefinieerd in 2005, 2006 en 2007 met het oog op hun toepassing vanaf 1 januari 2008. Dit nieuwe regulatoire systeem wordt hierna besproken in punt 2.6.5.5.

2.6.5.2. De tarieven voor 2006 In maart 2007 maakte het Directiecomité, overeenkomstig het koninklijk besluit van 15 april 2002, zijn verslag over de tarieven voor overbrenging en opslag van gas, alsook voor het gebruik van de methaangasterminal van Zeebrugge, toegepast door FLUXYS N.V. en FLUXYS LNG N.V. in 2006, over aan de Minister van Energie en aan de voornoemde ondernemingen163.

161 Voorstel (F)040923-CREG-360 (beschikbaar op www.creg.be). Zie ook jaarverslag 2004, punt 2.9., p. 21 en punt 3.3., p. 27. 162 Punt 2.7.2.1., p. 31. 163 Verslag TG 2006 (beschikbaar op www.creg.be).

Dit verslag stelt onder andere vast dat de aanhoudende daling van de vervoerstarieven sinds 2002 en van de opslagen LNG-terminallingtarieven sinds 2004, zich in 2006 heeft voortgezet met gelijklopend een toenemende verbetering van het dienstenaanbod aan de netgebruikers.

De tarieven voor overbrenging van aardgas Sinds 1 april 2004 vormt het entry/exit165 -overbrengingssysteem de basis voor de tariefstructuur voor de activiteit van overbrenging van aardgas, met naleving van het principe van de perequatie van de tarieven. De gereguleerde tarieven voor het jaar 2007 waarop dit systeem van toepassing is, worden in tabel 11 weergegeven. aardgas

In het licht van de controle op de tarieven van 2006 onderzocht het Directiecomité de jaarlijkse rapportering over de resultatenrekeningen van het vervoersnet voor het exploitatiejaar 2006 die door FLUXYS en FLUXYS LNG in februari 2007 werden overgemaakt. Naast een analyse van de verschillen tussen de rekeningen van 2006 en de budgetten ingediend in 2004, onderzocht het Directiecomité tevens de toepassing van de wettelijke bepalingen betreffende de afzonderlijke rekeningen en de afwezigheid van kruissubsidies tussen elke categorie van activiteiten, evenals de naleving van de richtlijnen in verband met de billijke winstmarge. De kosten met betrekking tot het kostencentrum ‘Regulatory Affairs’, het verschil inzake meting en de activiteit van HUBERATOR, werden bovendien aan een grondiger onderzoek onderworpen.

2.6.5.3. De tarieven voor 2007

De overbrengingstarieven stabiliseren zich na vijf jaar van aanhoudende daling en vertonen in 2007, ten opzichte van 2006, een stijging die nagenoeg overeenstemt met de inflatie (2%). Deze stijging blijft evenwel bescheiden in het licht van de grote investeringen die gedaan werden om de preventie en de veiligheid op het net te versterken, de toenemende vraag naar aardgas te dekken en de gebruikers nieuwe diensten aan te bieden. De investeringen voorzien in het indicatief vervoersplan van FLUXYS N.V. lopen niettemin aanzienlijke vertraging op (zie punt 2.6.4. hiervoor).

Na onderzoek besliste het Directiecomité164 het door FLUXYS N.V. vastgestelde exploitatieoverschot ten bate van de toekomstige tarieven te verhogen met een bedrag van 4,7 miljoen euro voor de overbrengingsactiviteiten en 1 miljoen euro voor de opslagactiviteiten. Wat FLUXYS LNG N.V. betreft, besliste het Directiecomité om het over te dragen bedrag met 0,6 miljoen euro te verhogen. Deze bedragen zullen in mindering gebracht worden van de kosten die aan de basis liggen van het tariefvoorstel 2008-2011.

Tabel 11 : Evolutie van de tarieven voor overbrenging van aardgas tussen 2002 en 2007 in €/(m³/u)/j

Tarieven 2002

Tarieven 2003

Tarieven 2004*

Tarieven 2005*

Tarieven 2006*

Tarieven 2007*

∆ 2007/2006

∆ 2007/2002

Hoge druk (HD) Vaste capaciteit

33,4

31,4

30,5

30,1

29,8

30,4

2,0%

-9,0%

Vaste capaciteit – SLP

33,4

31,4

32,4

30,1

29,8

30,4

2,0%

-9,0%

11,7

10,7

10,6

10,5

10,5

10,5

0,0%

-10,3%

8

7,8

7,6

7,8

2,6%

Middendruk (MD) Vaste capaciteit Entry Vaste capaciteit (HD) Exit Vaste capaciteit (HD)

22,5

22,3

22,2

22,6

1,8%

Vaste capaciteit – SLP (HD)

24,4

22,3

22,2

22,6

1,8%

Vaste capaciteit (MD)

10,6

10,5

10,5

10,5

0,0%

Vaste capaciteit – SLP (MD)

10,6

10,5

10,5

10,5

0,0%

*Tarief entry/exit : totaal van het ingangstarief en het herleveringstarief.

164 Beslissingen (B)070913-CDC-656G/01 en 657G/01 en beslissingen (B)071025-CDC656G/02 en 657G/02.

Bron: CREG

165 Voor een gedetailleerde beschrijving van het entry/exit systeem, zie jaarverslag 2004, punt 3.5.1.1., p. 30.


51

Tabel 12 : Tarieven voor overbrenging van aardgas bestemd voor de nationale markt in 2007, exclusief toeslagen en B.T.W. OVERBRENGING

TARIEF 2007 Ingang

Herlevering

Ingang (Entry) Vaste capaciteit

7,8 €/m³(n)/u/jaar

Voorwaardelijke capaciteit

7,0 €/m³(n)/u/jaar

Onderbreekbare capaciteit niveau 1

6,2 €/m³(n)/u/jaar

Onderbreekbare capaciteit niveau 2

4,7 €/m³(n)/u/jaar

Operationele onderbreekbare capaciteit

4,7 €/m³(n)/u/jaar

aardgas

Herlevering (Exit) HD Vaste SLP-capaciteit

22,6 €/m³(n)/u/jaar

Vaste niet-SLP-capaciteit

22,6 €/m³(n)/u/jaar


20,4 €/m³(n)/u/jaar

Vaste injectiecapaciteit Loenhout (jaarlijks)

18,2 €/m³(n)/u/jaar

Onderbreekbare injectiecapaciteit Loenhout (jaarlijks)

10,9 €/m³(n)/u/jaar

Operationele onderbreekbare injectiecapaciteit Loenhout (jaarlijks)

10,9 €/m³(n)/u/jaar

Switch capaciteit H-/L-gas

24,7 €/m³(n)/u/jaar

Voorwaardelijke capaciteit HUB

16,3 €/m³(n)/u/jaar

Capaciteit NDM

27,7 €/m³(n)/u/jaar

MBT 1e schijf

17,0 €/m³(n)/u/jaar

MBT 2e schijf

13,6 €/m³(n)/u/jaar

MBT 3e schijf

10,2 €/m³(n)/u/jaar

MBT 4e schijf

6,8 €/m³(n)/u/jaar

Capaciteit directe leiding vaste prijs

3,5 €/m³(n)/u/jaar

Capaciteit directe leiding variabele prijs

0,3 €/m³(n)/u/km/jaar

Vaste SLP-capaciteit

10,5 €/m³(n)/u/jaar

Vaste niet-SLP-capaciteit

10,5 €/m³(n)/u/jaar

MD

Onderbreekbare capaciteit

6,3 €/m³(n)/u/jaar


9,5 €/m³(n)/u/jaar

Complementaire RF

13,0 €/m³(n)/u/jaar

Complementaire CIT SLP

2,4 €/m³(n)/jaar

Complementaire CIT niet-SLP

2,4 €/m³(n)/jaar

Complementaire DIT

5,0 €/m³(n)/jaar

Variabel

0,86 €/1.000 m³(n)

Flexibiliteit Rate Flexibility CIT

DIT Odorisatie 7,2 €/m³(n)/u/jaar

Dedicated PRS Mengstation H-gas in L-gas Vast

13,6 €/m³(n)/u/jaar

Variabel

20,5 €/1000 m³(n)

Bijkomende opstart

12.000 €/opstart

Verlenging operationele periode in maart

47.300 €/jaar

L-inject dienst

12 €/m³(n)/u/jaar

Aansluiting

2.000 €/aansluiting

Afkoppeling

2.000 €/afkoppeling

Connection Agreement fee*

0,1 €/m³(n)/u/jaar

Capaciteitsopheffing

5.000 €/opheffing

Overdracht van capaciteit en/of flexibiliteit Overdracht**

200 €/transactie

Inschrijving voor het elektronisch systeem voor automatische reservatie

1.000 €/jaar

* Een forfaitair bedrag van 1000 €/jaar is van toepassing voor alle onderschreven capaciteiten kleiner dan 10.000 m³(n)/u. ** Het bedrag is betaalbaar door elk van beide partijen.

52


Bron: CREG

Seizoensgebonden tarief *** = jaarlijks tarief voor de capaciteit in kwestie, vermenigvuldigd met een coëfficiënt die verschilt van maand tot (capaciteitselement) maand (zie onderstaande tabel) en vermenigvuldigd met het aantal dagen per maand Januari

Februari

Maart

April

Mei

4,2

4,2

2,4

1,8

1,1

Juni 1,1

Juli

Augustus

September

Oktober

November

December

1,1

1,1

1,2

1,2

2,4

3,6

Kortetermijntarief *** = dagelijks tarief voor de capaciteit in kwestie, vermenigvuldigd met een coëfficiënt die verschilt van maand tot maand (capaciteitselement) (zie bovenstaande tabel) en vermenigvuldigd met een factor 1,2 en vermenigvuldigd met het aantal dagen per maand + commodity fee

0,2 % aan het herleveringspunt

0.0 Bron: CREG

*** Enkel van toepassing voor het herleveringstarief

aardgas

Uit een externe vergelijkende studie (figuur 10) blijkt dat de tarieven voor overbrenging van FLUXYS N.V. op internationaal vlak nog steeds onder het gemiddelde van bepaalde andere Europese vervoersondernemingen liggen. Een vergelijkende studie van ERGEG166 (tabel 13) nuanceert deze vaststelling echter in de mate dat:

• de onevenwichtskosten gedragen door de netgebruikers van FLUXYS N.V. de hoogste zijn van alle profielen die in de vergelijking werden opgenomen en het kostenverschil op het net van FLUXYS N.V. en dat van de andere operatoren het grootst is voor de kleine onevenwichten.

•o ver een afstand van 60 km, FLUXYS N.V. gemiddeld 40 % duurder is voor alle profielen dan het gemiddelde van GTS, GRTgaz en TIGF en zelfs 72 % duurder dan GTS;

Figuur 10 : Europese vergelijking van de gemiddelde tarieven voor overbrenging in 2007 160 140

Average tariff €/m3/h/a

120 100 80 60

Ireland

BGE

Spain

Snam Rete Gas

Enagas

Germany

E.ON

Sweden

Germany

Ontras

Nova

Germany

RWE

Italy

Germany

Austria

OMV

Wingas

France

GRTgaz

Germany

BEB

Luxembourg

Denmark

Energinet. dk

Stoteg

UK

Belgium

National Grid

GTS

0

Fluxys

20

Netherlands

40

Bron: Arthur D. Little, Extern consultant voor GTS, juli 2007

Tabel 13 : Europese vergelijking van de gemiddelde tarieven voor overbrenging in 2007 Country

France

France

Belgium

Denmark

Hungary

Netherlands

TSO

GRTgaz

TIGF

Fluxys

Energinet.dk

MOL

GTS

86

73

96

149

125

76

78-95

66-81

90-105

129-163

105-139

54-115

Average tariff, Avg. =100 Spread

Bron: ERGEG, juli 2007

166 ‘Gas Transmission Tariffs. An ERGEG benchmarking report’, 18 juli 2007. CREG Jaarverslag 2007

53

Tabel 14: Evolutie van de tarieven voor de opslag van aardgas tussen 2002 en 2007, exclusief toeslagen en B.T.W. Tarieven 2004

Tarieven 2005

Tarieven 2006

Tarieven 2007

∆ 2007/2006

∆ 2007/2004

Loenhout Standaardeenheid

€/standaardeenheid

Injectiecapaciteit

€/m³(n)/u/jaar

Opslagvolume

€/m³(n)/jaar

Uitzendcapaciteit

€/m³(n)/u/jaar

108,7 Diensten niet aangeboden in 2004

107,7

101,5

112,3

10,64 %

33,5

34,8

42,1

20,98 %

0,017

0,017

0,017

3,31 %

0,00 %

19,5

20,7

24,3

17,39 %

26,7

26,5

24,1

-9,06 %

Dudzele Standaardeenheid

€/standaardeenheid

28,5

-15,44 % Bron: CREG

aardgas

De tarieven voor de opslag van aardgas De opslagdiensten van FLUXYS N.V. omvatten het vullen van de opslag met aardgas, het behoud van het volume van het opgeslagen aardgas en de herinjectie ervan in het vervoersnet vanuit de twee opslaginstallaties die op dit ogenblik beschikbaar zijn, met name de opslag in watervoerende lagen te Loenhout en de LNG-opslag van de Peak-Shaving te Dudzele. Na vijf jaar van aanhoudende daling, is het tarief voor opslag in vloeibare vorm nog met 9 % gedaald tussen 2006 en 2007. Daarentegen is het tarief voor opslag in watervoerende lagen met 11 % gestegen als gevolg van de investeringen in de uitbreiding van de opslag van Loenhout met het oog op het vergroten van het opgeslagen volume (+17 %) en van de emissiecapaciteit (+25 %), en omwille van de exploitatiekosten van het opslagproject in Poederlee.

betreffende ‘de algemene tariefstructuur en de basisprincipes en procedures inzake de tarieven en de boekhouding van de aardgasvervoersondernemingen actief op het Belgische grondgebied voor hun nieuwe transportinfrastructuren erkend als zijnde van nationaal of Europees belang en noodzakelijk om hun ontwikkeling op lange termijn mogelijk te maken’. Gelet op het feit dat dit geactualiseerde voorstel nog geen definitief bedrag van de investeringen bevatte en dat de hypotheses in verband met het rendementspercentage niet bijgewerkt waren, besliste het Directiecomité om het geactualiseerde meerjarentariefvoorstel af te wijzen169 en verzocht het FLUXYS LNG N.V. om een nieuw tariefvoorstel voor te leggen zodra de definitieve bedragen van de gerealiseerde investeringen gekend zijn. Dit nieuwe tariefvoorstel moet bovendien rekening houden met de notionele interestaftrek en met een preciezere raming van de rendementspercentages voor de jaren na 2007.

2.6.5.4. De tarieven voor 2008-2011 De LNG-terminallingtarieven De werking van de LNG-terminal van Zeebrugge, geëxploiteerd door FLUXYS LNG N.V., omvat de ontvangst en het lossen van de LNG-tanker, de bufferopslag van het LNG en de emissie ervan in het vervoersnet na hervergassing. Naast deze standaarddiensten kan men ook intekenen op de flexibiliteitsopslag en de onderbreekbare emissiecapaciteit. Tijdens het eerste trimester van 2007 bleven de tarieven van 2006 nog van toepassing. Vanaf 1 april 2007 werden nieuwe langetermijntarieven toegepast in het kader van de uitbreiding van de LNG-terminal van Zeebrugge. Deze tarieven vormen maximumtarieven die voor 20 jaar gelden: € 750.443 per slot167, 1,95 €/kWh/u/jaar voor bijkomende emissie en 96,39 €/m³/jaar voor bijkomende opslag. Omdat de terminaluitbreiding niet in dienst werd gesteld in het jaar volgend op de goedkeuring van het meerjarentariefvoorstel168, legde FLUXYS LNG N.V. een geactualiseerd tariefvoorstel aan de CREG voor, met toepassing van artikel 22, §3, van het koninklijk besluit van 15 december 2003 167 Slot = lossen, opslaan en hervergassen op 10,35 dagen voor een LNG-tanker van 140.000 m³ LNG (110 slots) per jaar. 168 Beslissing (B) 040930-CDC-354.

54


Voor de regulatoire periode van 2008-2011 diende FLUXYS N.V. op 29 juni 2007 twee tariefvoorstellen met budget in, enerzijds met betrekking tot de doorvoer van aardgas en anderzijds met betrekking tot de overbrenging en de opslag van aardgas. Beide tariefvoorstellen werden door het Directiecomité verworpen, evenals de daaropvolgende ingediende aangepaste tariefvoorstellen170. Wat de doorvoer betreft, verzocht het Directiecomité FLUXYS N.V. om het geheel van inlichtingen in de wettelijk voorziene vorm over te maken. Wat de overbrenging en de opslag betreft, legde het Directiecomité voorlopige tarieven op gebaseerd op de tarieven van het jaar 2007, die werden goedgekeurd op 21 december 2006. Deze tarieven dienen door FLUXYS N.V. te worden toegepast vanaf 1 januari 2008 tot alle rechtsmiddelen zijn uitgeput of totdat over de twistpunten tussen het Directiecomité en FLUXYS N.V. een akkoord wordt bereikt. In 2007 diende FLUXYS N.V. tevens een aanvraag in tot goedkeuring van een afwijkend tariefvoorstel voor de uitbreiding van de opslaginstallaties van Loenhout die door het 169 Beslissing (B)070405-CDC-660. 170 Beslissingen (B)071025-CDC-656G/03 en 656G/04 en beslissingen (B)071219-CDC656G/05 en 656G/06.

Directiecomité werd afgewezen171, onder meer omwille van het niveau van de billijke marge voor de vergoeding van het geïnvesteerde kapitaal en de onvoldoende specificatie van de operationele kosten en de kapitaalkosten. Het Directie comité verzocht FLUXYS N.V. bijgevolg een budget in te dienen met een herwerkt tariefvoorstel dat de voorgeschreven procedures naleeft, wat ze nog niet gedaan had op het ogenblik dat dit verslag werd opgesteld.

2.6.5.5. De wijzigingen van het reglementair kader Zoals werd uiteengezet in het jaarverslag 2006173, heeft de wet van 20 juli 2006 verscheidene belangrijke wijzigingen op het vlak van de tarieven ingevoerd. Ze bepaalt onder meer de kalender voor de toepassing van de meerjarentarieven, die voor het vervoer ingaan vanaf het exploitatiejaar 2008 en voor de distributie vanaf het exploitatiejaar 2009. In het kader hiervan werd het koninklijk besluit van 8 juni 2007 tot bepaling van ‘de methodologie voor het vaststellen van het totale inkomen dat de billijke marge bevat, betreffende de algemene tariefstructuur, de basisprincipes en procedures inzake tarieven, de procedures, de bekendmaking van de tarieven, de jaarverslagen, de boekhouding, de kostenbeheersing, betreffende de inkomensverschillen van de beheerders en de objectieve indexeringsformule bedoeld in de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen’ aangenomen174 op voorstel175 van het Directiecomité. Voor een algemene bespreking van de inhoud van het voornoemde koninklijk besluit van 8 juni 2007176 wordt de lezer verwezen naar punt 2.7.2.4. op pagina 33 van dit verslag dat

171 Beslissing (B)070129-CDC-616. 172 Voorstel (C)071025-CDC-694. 173 Punt 2.7.6.5., p. 22. 174 Belgisch Staatsblad van 29 juni 2007. 175 Jaarverslag 2006, punt 2.7.6.5., p. 22. 176 Belgisch Staatsblad van 29 juni 2007. 177 Koninklijk besluit van 15 december 2003 betreffende de algemene tariefstructuur en de basisprincipes en procedures inzake de tarieven en de boekhouding van de aardgasvervoersondernemingen actief op het Belgische grondgebied voor hun nieuwe transportinfrastructuren erkend als zijnde van nationaal of Europees belang en noodzakelijk om hun ontwikkeling op lange termijn mogelijk te maken.

• de berekening van de billijke winstmarge voorziet twee verschillende risicopremies, namelijk 3,50 % voor het aardgasvervoer en 4,30 % voor de aardgasopslag en de LNG-installatie. De wegingsfactor voor de risicopremie is vast en bedraagt 0,65. In de formule voor het rendementspercentage is er geen begrenzing voorzien op 33 % van het gereguleerd actief dat door eigen vermogen zou worden gefinancierd;

aardgas

Tenslotte maakte het Directiecomité in oktober 2007 aan de Minister van Energie een voorstel over van koninklijk besluit ‘betreffende de waarde van de gedurende de regulatoire periode 2008-2011 door de beheerder van het aardgasvervoers net, de beheerder van de opslaginstallatie voor aardgas en de beheerder van de LNG-installatie toe te passen factor voor productiviteitsen efficiëntieverbetering’172. Het Directiecomité stelde een factor voor van 4 % per jaar in reële termen wat de beheerder van het aardgasvervoersnet en de beheerder van de opslaginstallatie voor aardgas betreft, en een factor van 0 % wat de beheerder van de LNG-installatie betreft.

mutatis mutandis van toepassing is op aardgas, met uitzondering van de volgende aspecten:

• de boekhoudkundige verplichtingen van de netbeheerder worden expliciet vermeld en bepalen onder meer dat het boekjaar dient gelijk te zijn aan het kalenderjaar en dat de netbeheerder verplicht is een analytische boekhouding te voeren die onderworpen is aan de goedkeuring van de CREG; • wat de regulering van de doorvoer van aardgas betreft, maakt het koninklijk besluit geen onderscheid tussen overbrenging en doorvoer, waardoor voor beide activiteiten sprake is van tarieven gebaseerd op de werkelijke kosten verhoogd met een billijke winstmarge. Daarnaast wordt bepaald dat, wat de doorvoer betreft, er tarieven mogelijk zijn die rekening houden met de afgelegde afstand en dat de aanvraag tot goedkeuring van de doorvoertarieven tarieven moet omvatten die van toepassing zijn op het geheel van alle in België gelegen doorvoerinstallaties. Tevens dient vermeld dat het koninklijk besluit van 15 december 2003177 werd ingetrokken en vervangen door een koninklijk besluit van 8 juni 2007178 met betrekking tot de tarieven voor de nieuwe installaties of uitbreidingen van installaties voor activiteiten op het vlak van opslag, LNG en aardgasdoorvoer, die kunnen genieten van afwijkingen inzake de toepassingsduur van de tarieven en inzake de billijke marge. De principes179 blijven echter dezelfde, terwijl toch rekening wordt gehouden met het beperktere toepassingsgebied dat wordt bepaald in de gaswet. Het nieuwe besluit dringt aan op de toepassing van één enkel tarief voor het gebruik van, enerzijds, een nieuwe installatie of installatieuitbreiding en, anderzijds, bestaande installaties die het mogelijk maken om dezelfde dienst aan te bieden.

178 Koninklijk besluit van 8 juni 2007 betreffende de algemene tariefstructuur en de basisprincipes en procedures inzake de tarieven en de boekhouding van de beheerders bedoeld in de wet van 12 april 1965 actief op het Belgisch grondgebied voor hun uitbreidingen van installaties of nieuwe aardgasvervoersinstallaties voor opslag van aardgas en voor hun uitbreidingen van installaties of nieuwe aardgasvervoersinstallaties voor LNG, alsook voor hun uitbreidingen van installaties of nieuwe aardgasvervoersnetten voor de capaciteit bestemd voor doorvoer, noodzakelijk om de ontwikkeling op lange termijn van deze installaties toe te laten (Belgisch Staatsblad van 19 juni 2007). 179 Jaarverslag 2003, punt 1.2.2.1. (a), p. 45.


55

Tenslotte maakte het Directiecomité in april 2007 een positief advies180 over aan de Minister van Energie over het ontwerp van koninklijk besluit betreffende de indexeringsformule bedoeld in artikel 15/5quater, § 3, 1°, van de gaswet, mits correctie van enkele vergissingen en er voldoende rekening wordt gehouden met de opmerking over het toepassingsgebied.

in zijn arresten van 27 februari 2007 werd weerhouden, namelijk dat de bonus/malus wordt vastgesteld aan de hand van het verschil tussen het reële resultaat en het gebudgetteerde resultaat, zonder dat dit laatste kan herberekend worden om rekening te houden met de reële evolutie van het gereguleerd actief (zie punt 2.8.1., p. 34).

2.7.2. De tarieven voor 2006 2.6.5.6. De rechtspraak aardgas

In zijn beslissing van 19 oktober 2006 had het Directiecomité beslist de door FLUXYS N.V. vastgestelde bonus ten bate van de toekomstige tarieven te verhogen, respectievelijk met 1,7 miljoen euro en met 0,2 miljoen euro voor de acti viteiten van overbrenging en opslag181. FLUXYS N.V. stelde een beroep tot vernietiging van deze beslissing in bij het hof van beroep van Brussel. Bij arrest van 4 september 2007182 verklaarde het hof dit beroep ongegrond. Het is met name van oordeel dat het Directiecomité geldig het principe van de continuïteit van de openbare dienstverlening kon inroepen om uitspraak te doen over de exploitatiebonus of -malus en dit ondanks het verstrijken van de vastgestelde termijn voor de uitoefening van de mandaten van sommige leden van het Directiecomité. Het Hof is bovendien van mening dat het Directiecomité geen kennelijke beoordelingsfout heeft gemaakt en geen enkele van de desbetreffende bepalingen van de gaswet en van het tariefbesluit van 15 april 2002 heeft geschonden. Het Hof is zelfs van oordeel dat het Directiecomité erop heeft toegezien dat de tarieven werden vastgesteld in functie van de kosten en dat de afwezigheid van kruissubsidies tussen de activiteiten van overbrenging en doorvoer werd nageleefd183.

Met het oog op het vaststellen van een bonus/malus werd het onderzoek van de jaarlijkse rapporteringen van de distributienetbeheerders over het exploitatiejaar 2006, zoals de vorige boekjaren, aangevuld met controles ter plaatse van de rekeningen en van de boekhoudkundige organisatie van de betrokken netbeheerders.

Anders dan voor elektriciteit wordt, omwille van een verschillend tariefbesluit, de hele bonus of malus voor gas toegewezen aan de tarieven, wat overigens reeds gebeurde tijdens de vorige boekjaren. Wel werd in 2007 een belangrijke wijziging doorgevoerd voor wat betreft de behandeling van de billijke winstmarge bij de berekening van de bonus/ malus. Omdat de definitie van het begrip bonus/malus dezelfde was in de tariefbesluiten voor aardgas én elektriciteit, heeft de CREG zich voor wat de aardgasdistributie betreft geconformeerd aan de definitie die door het hof van beroep

De methodologie voor het vaststellen van een bonus/malus werd overigens gewijzigd om gevolg te geven aan de arresten van het hof van beroep van Brussel van 27 februari 2007187. Het onderzoek door het Directiecomité en de inwerkingstelling van deze nieuwe methodologie ging gepaard met de toekenning, enerzijds, van een bonus aan zeven distributienetbeheerders voor een totaal bedrag van 7,9 miljoen euro, volledig in mindering te brengen van de distributietarieven van 2008 en, anderzijds, van een malus aan de overige elf netbeheerders voor een totaal bedrag van 22,7 miljoen euro, in meerdering te brengen van de distributietarieven van 2008. Alles bij elkaar zullen de distributietarieven (exclusief toeslagen) van 2008 dus met 14,8 miljoen euro verhoogd worden. Opgemerkt kan worden dat voor de vorige boekjaren de CREG een globaal overschot had vastgesteld, dat in mindering werd gebracht van de tarieven. Zo werd voor de boekjaren 2004 en 2005 een totaal overschot van respectievelijk 43,5 miljoen euro en 35,1 miljoen euro bepaald, wat het mogelijk maakte de tarieven van 2006 en 2007 met deze respectieve bedragen te verminderen.

180 Advies(A)070416-CDC-681. 181 Beslissing (B)061019-CDC-531/1. Zie jaarverslag 2006, punt 2.7.6.2., p.18. 182 2006/AR/3139, R. n° 2007/6160, n° 2037. 183 Een tabel die een overzicht bevat van de rechtspraak betreffende de CREG is beschikbaar op www.creg.be.

184 Punt 2.6.5.1. hiervoor. 185 Verslag TG 2006 (beschikbaar op www.creg.be). 186 Voor meer informatie over het DEA-model (Data Envelopment Analysis), zie jaarverslag 2004, punt 3.5.2., p. 56. 187 Punt 2.7.1. hiervoor.

2.7. De distributietarieven 2.7.1. De tariefmethodologie De methodologie voor het goedkeuren van de distributietarieven werd in 2007 niet gewijzigd, in tegenstelling tot diegene die van toepassing is op het vervoer van aardgas184.

56

In maart 2007 maakte het Directiecomité, overeenkomstig het koninklijk besluit van 29 februari 2004, zijn verslag over de distributienettarieven toegepast in 2006185 over aan de Minister van Energie en de betrokken distributienetbeheerders. Het verslag vermeldt dat er in 2006 voorlopige tarieven voor een hernieuwbare periode van drie maanden werden opgelegd aan alle gemengde distributienetbeheerders, terwijl de zuivere distributienetbeheerders tarieven konden toepassen die door het Directiecomité werden goedgekeurd voor het hele jaar 2006. Dit verslag stelt bovendien dat het Directiecomité de distributienetbeheerders zal blijven onderwerpen aan een benchmarkoefening van het type DEA186, om hen aan te zetten tot een betere kostenbeheersing en een efficiënter beheer.


2.7.3. De tarieven voor 2007 Het Directiecomité keurde voor het jaar 2007 de tarieven van vier distributienetbeheerders goed en legde de overige veertien voorlopige tarieven van drie maanden op. De tarieven van deze laatsten werden hernieuwd voor elk van de drie andere kwartalen van het jaar 2007.

In vergelijking met 2006, bleken de in 2007 toegepaste tarieven gemiddeld 3 % lager voor de huishoudelijke afnemers

Wat de huishoudelijke afnemers in het bijzonder betreft, blijven de distributienettarieven bovendien gemiddeld gevoelig lager dan hun peil van 2004, het jaar vanaf hetwelk de CREG bevoegd is om ze goed te keuren. Sinds 2004 heeft de CREG immers belangrijke kostenbedragen afgewezen, wat jaar na jaar een verlaging van de distributienettarieven ten voordele van de verbruiker tot gevolg had.

aardgas

Er kunnen aanzienlijke tariefverschillen tussen distributienetbeheerders worden vastgesteld, die gerechtvaardigd worden door, enerzijds, topografische en technische factoren eigen aan de beleverde gebieden en, anderzijds, door de omvang van de openbare dienstverplichtingen en het al dan niet in rekening brengen van de wegenisretributie in de tarieven. Andere factoren, zoals de overdracht van saldi van de voorgaande jaren (bonus/malus), dragen eveneens bij tot deze tariefverschillen.

(22 MWh/jaar) en 9 % lager voor de industriële afnemers (36.000 MWh en 12 MW piek). Voor de professionele afnemers (2.300 MWh/jaar) wordt daarentegen een gemiddelde stijging van 3 % vastgesteld.

Figuur 11 geeft de evolutie weer van de gebudgetteerde controleerbare kosten188 en de reële controleerbare kosten die goedgekeurd werden door het Directiecomité. Tussen 2004 en 2007 zijn de gebudgetteerde controleerbare kosten gedaald met ongeveer 3 %, wat neerkomt op een gemiddelde daling op jaarbasis van ongeveer 1 %.

Tabel 15 : Tarieven voor het gebruik van het distributienet in 2006 en 2007 (€/MWh) Huishoudelijke afnemer verwarming 22 MWh/jaar €/MWh

2006

∆ 2007/2006

2006

2007

10,53

-4,3%

2,35

2,19

10,62

9,73

-8,4%

2,80

11,95

10,87

-9,0%

2,54

7,28

7,58

4,2%

ALG

11,00

GASELWEST IDEG IGAO IGH

2007

Professionele afnemer 2.300 MWh/jaar ∆ 2007/2006

Industriële afnemer 36.000 MWh/jaar – piek 12.000 kW 2006

2007

-7,0%

0,37

0,42

∆ 2007/2006

2,67

-4,6%

0,47

0,44

-6,9%

2,99

17,9%

0,91

0,66

-28,0%

1,37

1,43

3,8%

0,23

0,23

0,6%

13,3%

11,40

10,78

-5,5%

2,63

2,92

11,0%

0,63

0,48

-23,9%

IMEWO

8,46

9,58

13,2%

1,96

2,20

12,3%

0,47

0,52

12,4%

INTERGAS

8,02

7,99

-0,3%

INTERGEM

9,33

8,82

-5,5%

2,23

2,09

-6,1%

0,44

0,40

-9,1%

INTERLUX

21,71

12,55

-42,2%

3,95

4,69

18,7%

1,63

1,04

-36,6%

IVEG

8,73

9,51

9,0%

1,73

1,99

15,0%

1,18

1,22

4,0%

IVEKA

7,94

8,86

11,6%

1,85

2,03

9,7%

0,48

0,51

7,8%

IVERLEK

8,70

9,03

3,8%

2,00

2,04

1,8%

0,21

0,22

8,4%

INTER-ENERGA

11,20

11,55

3,1%

2,66

2,70

1,5%

1,22

1,28

4,8%

SEDILEC

9,99

10,77

7,8%

2,33

2,94

26,0%

0,78

0,65

-16,7%

SIBELGA

12,20

12,20

0,0%

4,00

3,74

-6,5%

2,19

1,96

-10,7%

SIBELGAS

9,50

8,78

-7,6%

2,60

2,34

-10,0%

0,58

0,53

-8,9%

SIMOGEL

13,88

9,74

-29,9%

2,57

1,84

-28,5%

1,23

1,10

-10,3%

WVEM

10,30

10,66

3,5%

1,94

2,00

3,2%

0,93

1,03

11,4%

Gemiddelde

10,68

9,97

-3,1%

2,44

2,52

3,1%

0,82

0,75

-8,9% Bron: CREG

188 De controleerbare kosten worden gedefinieerd als de totale kosten min belastingen en toeslagen (inclusief wegenisretributie), kosten verbonden aan de openbaredienstverplichtingen, aansluitingskosten en overdrachten van de voorgaande jaren. CREG Jaarverslag 2007

57

Figuur 11 : Evolutie van de controleerbare distributiekosten tussen 2004 en 2007 k€ 620.000

602.854

-0,4%

600.000

600.607

0,1%

601.278 -2,5%

-3,4%

-4,6%

582.492 580.000

586.046

aardgas

573.871 -11%

560.000

540.000

536.851

520.000

500.000 Goedgekeurd budget 2004

Realiteit 2004


Realiteit 2005


Realiteit 2006


Bron: CREG

De reële controleerbare kosten zijn tussen 2004 en 2006 gedaald met ongeveer 1,5 % of een gemiddelde daling op jaarbasis van om en nabij 0,75 %. In tegenstelling tot het elektriciteitsnet kent het gasnet nog een expansie, wat verklaart waarom de kosten niet in dezelfde mate gedaald zijn.

2.7.4. De tarieven voor 2008 Tijdens het laatste trimester van 2007 onderzocht het Directiecomité de tariefvoorstellen van de distributienetbeheerders voor het exploitatiejaar 2008. Dit leidde aanvankelijk tot beslissingen waarbij de goedkeuring werd geweigerd, met vermelding van de punten van het voorstel die dienden aangepast te worden. De aangepaste tariefvoorstellen die vervolgens werden ingediend, hebben voor veertien distributienetbeheerders geleid tot beslissingen tot goedkeuring van de tarieven voor het jaar 2008 en voor de overige vier tot het opleggen van voorlopige tarieven voor een periode van drie maanden te rekenen vanaf 1 januari 2008.

189 Zie punt 2.7.5. hierna. 190 In 2004 en 2005 kon daarentegen een globaal overschot geboekt worden, waardoor een daling van de tarieven voor 2006 en 2007 mogelijk was (zie punt 2.7.2. hierboven).

58


Uit het onderzoek van de tariefvoorstellen blijkt dat het jaar 2008 zal gekenmerkt worden door een onafwendbare en belangrijke stijging van de distributietarieven van de meeste netbeheerders en dit onder meer als gevolg van verschillende arresten van het hof van beroep van Brussel189. Onder de overige factoren die deze stijging verklaren, valt tevens de stijging van de rentevoeten te noteren, hetgeen een hogere vergoeding van het geïnvesteerde kapitaal en de boeking van een globaal tekort met betrekking tot het jaar 2006 met zich meebrengt190.

2.7.5. De rechtspraak Wat de gevolgen betreft van de arresten van het hof van beroep te Brussel, het voorstel van het Directiecomité tot wijziging van het koninklijk besluit van 29 februari 2004191 en het akkoord tussen het Directiecomité en de distributienetbeheerders, wordt de lezer verwezen naar punt 2.8.5. op pagina 37 en 38 van dit verslag.

191 Voorstel (C)070403-CDC-674.

2.7.6. De wijzigingen van het reglementair kader De algemene tariefprincipes werden in 2005192 en 2006193 geherdefinieerd, maar de meeste wijzigingen zijn nog niet van toepassing voor de aardgasdistributie. De meerjarentarieven die vanaf 1 januari 2008 van toepassing zijn voor het aardgasvervoer werden immers nog niet uitgebreid tot de aardgasdistributie, waarvoor de jaarlijkse tarifering onder het ‘cost-plus’-stelsel van toepassing blijft. aardgas

2.8. De door Electrabel aangekondigde verhoging van de gasprijzen De lezer wordt verwezen naar punt 2.9. op pagina 39 van dit verslag.

2.9. De verbetering van de werking en de opvolging van de aardgasmarkt De lezer wordt verwezen naar punt 2.10. op pagina 39 van dit verslag.

192 Wet van 1 juni 2005, zie jaarverslag 2005, punt 2.6.3.5., p. 24. 193 Wet van 20 juli 2006, zie jaarverslag 2006, punt 2.7.6.5., p. 22. CREG Jaarverslag 2007

59

Bijlage: D e lijst van de akten van de CREG in de loop van het jaar 2007 TE2006-1 15.03.2007

Verslag betreffende de transmissienettarieven bedoeld in artikel 12, §1, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, met betrekking tot het exploitatiejaar 2006

TE2006-2 15.03.2007

Verslag over de distributienettarieven, bedoeld in artikel 12, §1, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, met betrekking tot het exploitatiejaar 2006

TG2006 22.03.2007

Verslag over de tarieven voor de aansluiting op het aardgasvervoersnet en de distributienetten en het gebruik ervan, evenals over de tarieven voor de ondersteunende diensten, toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006

Bijlage

(E)070112-CDC-614 12.01.2007

• Voorstel betreffende de toekenning van een individuele vergunning voor de bouw van een WKKeenheid van 127 MW door de B.V.B.A. EXXONMOBIL Petroleum & Chemical te Antwerpen

(A)070118-CDC-615 18.01.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l’octroi d’une autorisation de transport pour le remplacement et le déplacement d’une station de détente et de comptage à Anderlues

(B)070129-CDC-616 29.01.2007

• Décision relative à la demande d'approbation de la proposition tarifaire dérogatoire de la SA FLUXYS pour l'extension des installations de stockage de Loenhout

(A)070201-CDC-617 01.02.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l'octroi d'un avenant à l'autorisation de transport pour la construction d'un barrage 66,2 bar / 63,5 bar et la construction d'un nœud de vannes DN400 au poste existant à Verlaine

(A)070208-CDC-618 08.02.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. FLUXYS voor de toekenning van een vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Antwerpen (ESSO) Station

(E)070222-CDC-619 22.02.2007

• Voorstel betreffende de toekenning van een individuele vergunning voor de bouw van een installatie voor de productie van elektriciteit door de N.V. Electrabel op de site van de N.V. Lanxess Rubber te Zwijndrecht

(E)070308-CDC-620 08.03.2007

• Proposition relative à l'octroi d'autorisations individuelles couvrant l'établissement de deux installations sur le site de la centrale d'Angleur par SPE S.A.(V)

(A)070215-CDC-621 15.02.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een vervoersvergunning voor de vervoersinstallaties DN400 HD Antwerpen (Lillo Scheldelaan – Zandvliet RG Station), DN300 HD Antwerpen (Scheldelaan – BASF 3)

(A)070215-CDC-622 15.02.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l'octroi d'un avenant à l'autorisation de transport pour la suppression du passage aérien de la canalisation DN250 BP Ghlin dans le Pont du Belvédère à Ghlin

(A)070222-CDC-623 22.02.2007

• Avis relatif à l’octroi d’une autorisation individuelle de fourniture de gaz naturel à E.ON Ruhrgas AG

(A)070222-CDC-624 22.02.2007

• Avis relatif à l’octroi d’une autorisation individuelle de fourniture de gaz naturel à DISTRIGAZ S.A.

(B)625E/01 tot (B)625E/03 • AGEM : beslissingen over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven 30.08.2007  19.12.2007 toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)626E/01 tot (B)626E/07 • DNB BRUSSELS AIRPORT : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor 22.03.2007  19.12.2007 de periode van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)627E/01 tot (B)627E/06 • EV/GHA: beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 22.03.2007  19.12.2007 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel • Vertrouwelijk en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008

60


(B)628E/01 tot (B)628E/08 • INTER-ENERGA : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode 27.03.2007  19.12.2007 van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2006, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)628G/01 tot (B)628G/07• INTER-ENERGA : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode 27.03.2007  19.12.2007 van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2006, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008

Bijlage

(B)629E/01 tot (B)629E/06 • INTER-ENERGA : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de 27.03.2007  25.10.2007 transmissie-infrastructuur met een spanningsniveau tussen 30 en 70 kV voor de periode van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast voor de netten met een transmissiefunctie tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel met budget voor de netten met een transmissiefunctie voor de regulatoire periode 2008-2011 (B)630G/01 tot (B)630G/03• INTERGAS ENERGIE : beslissingen over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit 30.08.2007  19.12.2007 de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)631E/01 tot (B)631E/08 • IVEG : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 1 april 27.03.2007  19.12.2007 tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2006, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)631G/03 tot (B)631G/07• IVEG : beslissingen over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel met budget voor het 30.08.2007  19.12.2007 exploitatiejaar 2006, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)632E/01 tot (B)632E/08 • PBE : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 1 april 27.03.2007  19.12.2007 tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2006, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)633E/01 tot (B)633E/08 • WVEM : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 1 27.03.2007  19.12.2007 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2006, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)633G/03 tot (B)633G/07• WVEM : beslissingen over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel met budget voor het 30.08.2007  19.12.2007 exploitatiejaar 2006, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)634E/01 tot (B)634E/07 • GASELWEST : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode 22.03.2007  19.12.2007 van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)634G/01 tot (B)634G/07• GASELWEST : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode 22.03.2007  19.12.2007 van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 • Vertrouwelijk


61

(B)635G/01 tot (B)635G/07• IGAO : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 1 april 22.03.2007  19.12.2007 tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)636E/01 tot (B)636E/07 • IMEA : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 1 april 22.03.2007  19.12.2007 tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)637E/01 tot (B)637E/07 • IMEWO : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 22.03.2007  19.12.2007 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 Bijlage

(B)637G/01 tot (B)637G/07• IMEWO : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 22.03.2007  19.12.2007 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)638E/01 tot (B)638E/07 • INTERGEM : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode 22.03.2007  19.12.2007 van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)638G/01 tot (B)638G/07• INTERGEM : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode 22.03.2007  19.12.2007 van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)639E/01 tot (B)639E/07 • IVEKA : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 1 april 22.03.2007  19.12.2007 tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)639G/01 tot (B)639G/07• IVEKA : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 1 april 22.03.2007  19.12.2007 tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)640E/01 tot (B)640E/07 • IVERLEK : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 22.03.2007  19.12.2007 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)640G/01 tot (B)640G/07• IVERLEK : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de periode van 22.03.2007  19.12.2007 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)641E/01 tot (B)641E/07 • SIBELGAS NOORD : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de 22.03.2007  19.12.2007 periode van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008

• Vertrouwelijk

62


(B)641G/01 tot (B)641G/07• SIBELGAS NOORD : beslissingen over de goedkeuring van de voorlopige tarieven voor de 22.03.2007  19.12.2007 periode van 1 april tot en met 30 juni, van 1 juli tot en met 30 september en van 1 oktober tot en met 31 december 2007, over de vaststelling van een bonus of malus resulterend uit de tarieven toegepast tijdens het exploitatiejaar 2006 en over de vraag tot goedkeuring van het tariefvoorstel en het aangepaste tariefvoorstel met budget voor het exploitatiejaar 2008 (B)642E/01 tot (B)642E/04 • AIEG : décisions relatives à la constatation de l’existence d'un bonus ou d’un malus résultant 30.08.2007  19.12.2007 des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire et de la proposition tarifaire adaptée, accompagnées du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)643E/01 tot (B)643E/04 • AIESH : décisions relatives à la constatation de l’existence d'un bonus ou d’un malus résultant 30.08.2007  19.12.2007 des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire et de la proposition tarifaire adaptée, accompagnées du budget pour l'exercice d'exploitation 2008

Bijlage

(B)644E/01 tot (B)644E/04 • ALE : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 15.03.2007  20.09.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus et à la constatation de l'existence d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 (B)644E/06 tot (B)644E/07 • TECTEO : décisions relatives à la demande d'approbation de la proposition tarifaire et de la 22.11.2007  19.12.2007 proposition tarifaire adaptée, accompagnées du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)645G/01 tot (B)645G/06• ALG : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 22.03.2007  19.12.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation de l'existence d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire et de la proposition tarifaire remaniée, accompagnées du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)646E/01 tot (B)646E/04 • RéGIE DE L'ELECTRICITE DE LA VILLE DE WAVRE : décisions relatives à la constatation de 30.08.2007  19.12.2007 l’existence d'un bonus ou d’un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)647E/01 tot (B)647E/07 • IDEG : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 22.03.2007  19.12.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués au cours de l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)647G/01 tot (B)647G/07• IDEG : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 22.03.2007  19.12.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation de l'existence d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)648E/01 tot (B)648E/07 • IEH : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 22.03.2007  19.12.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués au cours de l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)649G/01 tot (B)649G/07• IGH : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 22.03.2007  19.12.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la détermination de l'existence d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)650E/01 tot (B)650E/07 • INTEREST : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 22.03.2007  19.12.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués au cours l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008

• Vertrouwelijk


63

(B)651E/01 tot (B)651E/07 • INTERLUX : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant 22.03.2007  19.12.2007 du 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués au cours l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)651G/01 tot (B)651G/07• INTERLUX : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant 22.03.2007  19.12.2007 du 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la détermination de l'existence d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)652E/01 tot (B)652E/07 • INTERMOSANE : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période 22.03.2007  19.12.2007 allant du 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 Bijlage

(B)653E/01 tot (B)653E/07 • SEDILEC : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 22.03.2007  19.12.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)653G/01 tot (B)653G/07• SEDILEC : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 22.03.2007  19.12.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la détermination de l'existence d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)654E/01 tot (B)654E/07 • SIMOGEL : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période 22.03.2007  19.12.2007 allant du 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)654G/01 tot (B)654G/07• SIMOGEL : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la période allant du 22.03.2007  19.12.2007 1er avril au 30 juin inclus, du 1er juillet au 30 septembre inclus et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la détermination de l'existence d'un bonus ou d'un malus résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire accompagnée du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)655E/01 tot (B)655E/04 • SIBELGA : décisions relatives à la constatation d'un bonus ou d’un malus résultant des tarifs 30.08.2007  19.12.2007 appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire et de la proposition tarifaire adaptée, accompagnées du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)655G/01 tot (B)655G/04• SIBELGA : décisions relatives à la constatation de l'existence d'un bonus ou d’un malus 30.08.2007  19.12.2007 résultant des tarifs appliqués pour l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d'approbation de la proposition tarifaire et de la proposition tarifaire adaptée, accompagnées du budget pour l'exercice d'exploitation 2008 (B)656G/01 tot (B)656G/06• FLUXYS : décisions relatives à la constatation d'un bonus ou d’un malus résultant des tarifs 13.09.2007  19.12.2007 appliqués au cours de l'exercice d'exploitation 2006, à la demande d’approbation et à la proposition tarifaire remaniée relative aux tarifs de raccordement et d’utilisation du réseau de transport ainsi que des services auxiliaires pour les années 2008-2011 et à la demande d’approbation relative aux tarifs de transit sur le réseau de transport pour les années 20082011 (B)657G/01 tot (B)657G/02• FLUXYS LNG : décisions relatives à la constatation d'un bonus ou d’un malus résultant des 13.09.2007  25.10.2007 tarifs appliqués au cours de l'exercice d'exploitation 2006 (B)658E/01 tot (B)658E/09 • ELIA SYSTEM OPERATOR : décisions relatives au renouvellement des tarifs provisoires pour la 15.03.2007  13.12.2007 période allant du 1er avril au 30 juin, du 1er juillet au 30 septembre et du 1er octobre au 31 décembre 2007 inclus, à la constatation d'un boni ou d'un mali résultant des tarifs appliqués au cours de l'exercice d'exploitation 2006 et à la demande d’approbation de la proposition tarifaire et de la proposition tarifaire adaptée, accompagnées du budget pour la période régulatoire 2008-2011 • Vertrouwelijk

64


(B)070405-CDC-660 05.04.2007 (F)070301-CDC-661 01.03.2007

• Décision relative à la demande d'approbation de la proposition tarifaire pluriannuelle actualisée de la SA FLUXYS LNG pour l'utilisation des capacités du terminal GNL de Zeebrugge à partir du 1er avril 2007 Studie over het voorlopige rapport van de Commissie Energie 2030, met als titel ‘Belgium’s Energy Challenges Towards 2030’ • Proposition relative à l'octroi d'une autorisation individuelle couvrant l'établissement d'une unité de production d'électricité associée au renouvellement d'une usine de valorisation énergétique des déchets à Herstal

(A)070315-CDC-663 15.03.2007

• Advies over het ontwerp van koninklijk besluit betreffende de indexeringsformule bedoeld in artikel 12 quater, §1, 2°, van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt

(A)070201-CDC-664 01.02.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een bijvoegsel bij de vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Voeren (Moelingen) – station

(E)070315-CDC-665 15.03.2007

• Voorstel betreffende de toekenning van een individuele vergunning voor de bouw van een productie-eenheid van 304,8 MW door de N.V. ELECTRABEL te Gent

(F)070315-CDC-666 15.03.2007

(A)070322-CDC-667 22.03.2007

Bijlage

(E)070308-CDC-662 08.03.2007

Studie houdende wijzigingen aan de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt en aan de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige producten en andere door middel van leidingen met het oog op een verbeterde werking en de opvolging van de elektriciteitsen gasmarkt • Advies over de aanvraag van de N.V. FLUXYS voor de toekenning van een vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Liedekerke – ontspanning

(B)070322-CDC-668 22.03.2007

Beslissing betreffende de wijzigingen van de algemene voorwaarden van de contracten van toegangsverantwoordelijke aangeboden door de netbeheerder aan de netgebruikers

(A)070327-CDC-669 27.03.2007

• Avis relatif à l'octroi d'une autorisation individuelle de fourniture de gaz naturel à GAZ DE FRANCE S.A.

(A)070327-CDC-670 27.03.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Turnhout – Station

(A)070405-CDC-671 05.04.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een bijvoegsel bij de vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Voeren ('s Gravenvoeren Telling) – station

(A)070405-CDC-672 05.04.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een bijvoegsel bij de vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie DN250 HD Tienen - Raffinaderij

(C)070403-CDC-673 03.04.2007

• Voorstel van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 11 juli 2002 betreffende de algemene tariefstructuur en de basisprincipes en procedures inzake de tarieven voor de aansluiting op de distributienetten en het gebruik ervan, de ondersteunende diensten geleverd door de beheerders van deze netten en inzake de boekhouding van de beheerders van de distributienetten voor elektriciteit

(C)070403-CDC-674 03.04.2007

• Voorstel van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 29 februari 2004 betreffende de algemene tariefstructuur en de basisprincipes en procedures inzake de tarieven en de boekhouding van de aardgasdistributienetbeheerders actief op het Belgisch grondgebied

(A)070405-CDC-675 05.04.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l'octroi d'une autorisation de transport pour une station de détente et de comptage 66,2/14,7 bar à Neufchâteau (Tournay) Station

(E)070419-CDC-676 19.04.2007

• Proposition relative à l’octroi d’autorisations individuelles couvrant l’établissement de deux installations de production d’électricité sur le site de Carsid par Marcinelle Energie S.A.

(B)070412-CDC-677 12.04.2007

Beslissing over de aanvraag tot goedkeuring van het voorstel van de N.V. Elia System Operator betreffende de methoden voor congestiebeheer op de koppelverbinding Frankrijk-België

(B)070412-CDC-678 12.04.2007

Beslissing over de aanvraag tot goedkeuring van het voorstel van de N.V. Elia System Operator betreffende de methoden voor congestiebeheer en de methoden voor de toekenning van de beschikbare capaciteit op de koppelverbinding Frankrijk-België aan de toegangsverantwoordelijken

• Vertrouwelijk


65

Bijlage

(A)070419-CDC-679 19.04.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l’octroi d’un avenant à l’autorisation de transport relative à la canalisation DN250 HP Mons (Obourg – Nimy) suite au détournement de la canalisation DN150 HP Mons - CBR Obourg

(A)070419-CDC-680 19.04.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een bijvoegsel bij de vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Tessenderlo (Haven) – station

(A)070416-CDC-681 16.04.2007

• Advies over het ontwerp van koninklijk besluit betreffende de indexeringsformule bedoeld in artikel 15/5quater, § 3, 1°, van de wet van 12 april 1965 betreffende het vervoer van gasachtige produkten en andere door middel van leidingen

(B)070418-CDC-682 18.04.2007

• Beslissing betreffende de vraag tot goedkeuring van het voorstel van contract voor het aankopen van groenestroomcertificaten tussen de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR en de N.V. C-POWER

(A)070419-CDC-683 19.04.2007

Advies over de aanvraag van de NV Poederlee Gas Storage in oprichting tot afwijking inzake de tarifaire methodologie en het recht van toegang

(E)070524-CDC-684 24.05.2007

• Voorstel betreffende de aanvraag door de naamloze vennootschap BELWIND van een domeinconcessie voor de bouw en de exploitatie van een offshore windmolenpark in de Noordzee

(A)070503-CDC-685 03.05.2007

• Avis relatif à l’octroi d’une autorisation individuelle de fourniture de gaz naturel à Total Gas &Power Limited

(A)070503-CDC-686 03.05.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een bijvoegsel bij de vervoersvergunning voor de vervoersinstallaties DN400 HD ’s Gravenvoeren – Fexhe-le-HautClocher en Voeren (‘s Gravenvoeren) Station Dam Telling

(A)070510-CDC-687 10.05.2007

• Advies over de toekenning van een individuele leveringsvergunning voor aardgas aan ENECO Energie International BV

(A)070510-CDC-688 10.05.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. FLUXYS voor de toekenning van een vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Kampenhout - ontspanning

(A)070510-CDC-689 10.05.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l’octroi d’un avenant à l’autorisation de transport pour l’aménagement de la station de détente à Engis (Awirs)

(A)070510-CDC-690 10.05.2007

Advies over de aanvraag tot goedkeuring van de door Belpex voorgestelde wijzigingen aan het Belpex Marktreglement

(F)070913-CREG-691 13.09.2007

Studie betreffende investeringsstop L-gasmarkt en omschakeling op H-gas

(C)071011-CDC-693 11.10.2007

• Voorstel van koninklijk besluit betreffende de waarde van de gedurende de regulatoire periode 2008-2011 door de beheerder van het nationaal transmissienet voor elektriciteit toe te passen factor voor productiviteitsen efficiëntieverbetering

(C)071025-CDC-694 25.10.2007

• Voorstel van koninklijk besluit betreffende de waarde van de gedurende de regulatoire periode 2008-2011 door de beheerder van het aardgasvervoersnet, de beheerder van de opslaginstallatie voor aardgas en de beheerder van de LNG-installatie toe te passen factor voor productiviteitsen efficiëntieverbetering

(E)070628-CDC-695 28.06.2007

• Voorstel betreffende de toekenning van een individuele vergunning voor de aanpassing van de installatie voor de productie van elektriciteit Doel 4

(A)070628-CDC-696 28.06.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. FLUXYS LNG tot gedeeltelijke overdracht van de vervoersverguning A322-1355

(A)070628-CDC-697 28.06.2007

Advies over de kandidaturen van de N.V. FLUXYS voor de functie van beheerder van het aardgasvervoersnet, beheerder van de opslaginstallatie voor aardgas en beheerder van de LNG-installatie GNL

(C)070702-CDC-698 02.07.2007

Voorstel tot wijziging van het huishoudelijk reglement van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas

(A)070712-CDC-699 12.07.2007

• Vertrouwelijk

66


• Avis relatif à la demande de la S.A. Fluxys pour l'octroi d'une autorisation de transport pour la canalisation DN150 HP Couvin (Frasnes) – IDEG

(A)070712-CDC-700 12.07.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. Fluxys pour l'octroi d'une autorisation de transport pour la canalisation DN250 HP Messancy (Habergy) – Arlon (Weyer)

(A)070719-CDC-701 19.07.2007

• Advies over de toekenning van een individuele leveringsvergunning voor aardgas aan E.ON Belgium N.V.

(A)070719-CDC-702 19.07.2007

• Avis relatif à l'octroi d'une autorisation individuelle de fourniture de gaz naturel à WINGAS GmbH

(B)070927-CDC-703 27.09.2007

Beslissing over de vraag tot goedkeuring van de evaluatiemethode voor en de bepaling van het primair, secundair en tertiair reservevermogen voor 2008

(F)070727-CDC-704 27.07.2007

Studie over de door elektriciteitsprijzen

Electrabel

aangekondigde

verhoging

van

de

aardgas-

en

• Avis relatif à la demande de la S.A. Fluxys pour l'octroi d'un avenant à l'autorisation de transport pour la canalisation DN100 Nivelles – Arjo-Wiggings

(A)070719-CDC-706 19.07.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. Fluxys pour l'octroi d'une autorisation de transport pour la canalisation DN150 HP Wanze

(A)070830-CDC-707 30.08.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Zelzate (Rosteyne) – Gent (Moervaart)

(C)070830-CDC-708 30.08.2007

• Proposition relative à l'octroi d'une autorisation individuelle couvrant l'augmentation de puissance de l'unité 3 de la centrale nucléaire de Tihange

(A)070906-CDC-709 06.09.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l’octroi d’une autorisation de transport pour la canalisation DN250 BP Neufchâteau (Tournay – Chaussée de Bertrix)

(A)070913-CDC-710 13.09.2007

• Advies over de toekenning van een individuele leveringsvergunning voor aardgas aan DELTA Energy B.V.

(B)070913-CDC-711 13.09.2007

Bijlage

(A)070719-CDC-705 19.07.2007

Beslissing over de aanvraag tot goedkeuring van het voorstel van de N.V. Elia System Operator betreffende de methodes voor congestiebeheer en de methodes voor de toekenning van de beschikbare capaciteit aan de toegangsverantwoordelijken op de koppelverbinding BelgiëNederland

(A)070920-CDC-712 20.09.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Beveren (Kallo Koestraat) – Station Ontspanning

(A)070927-CDC-713 27.09.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een bijvoegsel bij de vervoersvergunning voor de vervoersinstallatie Brugge (Zeebrugge) Station (LNG Terminal)

(B)070920-CDC-714 20.09.2007

Beslissing betreffende de wijzigingen van de algemene voorwaarden van de contracten van toegangsverantwoordelijke aangeboden door de netbeheerder aan de netgebruikers

(F)070927-CDC-715 27.09.2007

Studie over de ontoereikende productiecapaciteit van elektriciteit in België

(A)071004-CDC-716 04.10.2007

• Advies over de toekenning van een individuele leveringsvergunning voor aardgas aan ESSENT Energy Trading BV

(A)070927-CDC-717 27.09.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l’octroi d’une autorisation de transport pour la canalisation DN250 HP Charleroi (Roux – Centrale électrique Amercoeur Repowering)

(A)070927-CDC-718 27.09.2007

• Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l’octroi d’une autorisation de transport pour la canalisation DN250 HP La Louvière (Houdeng-Goegnies Station – Duferco 2)

(Z)070920-CDC-719 20.09.2007

• Beleidsplan voor het jaar 2008

(E)071004-CDC-720 04.10.2007

• Voorstel betreffende de toekenning van een individuele vergunning voor de aanpassing van de installatie voor de productie van elektriciteit Doel 1

(A)071018-CDC-721 18.10.2007

• Advies over de aanvraag van de N.V. Fluxys voor de toekenning van een vervoersvergunning voor de vervoersinstallaties DN 250 HD Heers – Tongeren (Lauw) en Tongeren (Lauw) Station

(A)071025-CDC-722 25.10.2007

• Avis relatif à l'octroi d'une autorisation individuelle de fourniture de gaz naturel à Air Liquide Technische Gassen B.V.

• Vertrouwelijk


67

(B)070830-CDC-723 30.08.2007 (B)071025-CDC-724 25.10.2007 (A)071025-CDC-725 25.10.2007 (B)071025-CDC-726 25.10.2007

Beslissing over de wijziging van de algemene voorwaarden van de toegangscontracten aangeboden door de netbeheerder aan de netgebruikers • Avis relatif à la demande de la S.A. FLUXYS pour l’octroi d’un avenant à l’autorisation de transport pour la station de détente Liège (Jupille) Beslissing betreffende de wijziging van de algemene voorwaarden van de contracten van toegangsverantwoordelijke aangeboden door de netbeheerder aan de netgebruikers

(A)071025-CDC-727 25.10.2007

• Advies betreffende de dreigende onbeschikbaarheid van een aantal ondersteunende diensten voor Elia, de elementen die ten grondslag liggen aan de onmogelijkheid om voor het exploitatiejaar 2008 te beschikken over de nodige ondersteunende diensten aan een redelijke prijs, en de pistes of aanbevelingen om hieraan te verhelpen

(A)071122-CDC-728 22.11.2007

• Advies over het voorstel van Elia System Operator N.V. ter bepaling van een reductiecoëfficiënt op het tarief voor het onderschreven vermogen die van toepassing is voor mobiele belasting

Bijlage

(B)071122-CDC-729 22.11.2007

Beslissing over de aanvraag tot goedkeuring van het voorstel van de N.V. Elia System Operator betreffende de methoden voor congestiebeheer en de methoden voor de toekenning van de beschikbare capaciteit aan de toegangsverantwoordelijken op de koppelverbinding FrankrijkBelgië

(A)071206-CDC-730 06.12.2007

• Avis relatif à l’octroi d’une autorisation individuelle de fourniture de gaz naturel à GASELYS S.A.S.

(A)071206-CDC-731 06.12.2007

Advies over de aanvraag tot goedkeuring van de door Belpex voorgestelde wijzigingen aan het Belpex marktreglement

(B)071213-CDC-732 13.12.2007

Beslissing over het voorstel van de N.V. ELIA SYSTEM OPERATOR betreffende de werkingsregels van de markt voor de compensatie van de kwartuuronevenwichten

(B)071211-CDC-733 11.12.2007

Beslissing over de aanvraag tot goedkeuring van het voorstel van de N.V. Elia System Operator betreffende de methoden voor congestiebeheer en de methoden voor de toekenning van de beschikbare capaciteit op de koppelverbinding Frankrijk-België aan de toegangsverantwoordelijken

(B)071213-CDC-734 13.12.2007

Beslissing over de vraag tot goedkeuring van het indicatief vervoersprogramma van de N.V. FLUXYS, voor wat betreft haar opslagactiviteiten, voor de periode 2008-2009

(B)071213-CDC-735 13.12.2007

Beslissing over de vraag tot goedkeuring van het indicatief vervoersprogramma 2008-2009 van de N.V. FLUXYS LNG

(B)071213-CDC-736 13.12.2007

Beslissing over de vraag tot goedkeuring van het indicatief vervoersprogramma van de N.V. FLUXYS, voor wat betreft haar overbrengingsactiviteiten, voor de periode 2008-2009

• Vertrouwelijk

68

• Décision relative au plan comptable analytique déposé par la S.A. Fluxys






lijst van figuren

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.








JAARVERSLAG 2007


COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS JAARVERSLAG 2007

Recommend Documents