VGCt-congres, 17 november 2011
COMET voor negatief zelfbeeld
Maaike Maarsingh Gezondheidszorgpsycholoog Psychotherapeut i.o. PsyQ Haaglanden Depressie Ambulant
Inhoud 1. Depressie en negatief zelfbeeld 2. Behandeling van negatief zelfbeeld bij depressie 3. COMET voor negatief zelfbeeld bij depressie 4. Werkt het? • Pilotstudie • RCT 5. Conclusies
Inhoud
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
1. Depressie en negatief zelfbeeld 2. Behandeling van negatief zelfbeeld bij depressie 3. COMET voor negatief zelfbeeld bij depressie 4. Werkt het? • Open studie • RCT 5. Conclusies
Depressie en negatief zelfbeeld
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
Negatief zelfbeeld is: – Symptoom van depressie (DSM-IV) – Etiologische factor voor depressie (o.a. Brown, Bifulco & Andrews, 1990) – Risicofactor voor terugval in depressie (Evans et al., 2005, Mongrain & Leather, 2006)
Behandeling van negatief zelfbeeld bij depressie
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
Geen algemeen geaccepteerde evidence-based behandelingen voor negatief zelfbeeld Fennell (1997, 2006) McManus, Waite & Safran (2009) Rigby & Waite (2006) Hall & Tarrier (2003)
Zelfbeeld verbetert tezamen met depressie?
COMET lijkt effectief voor negatief zelfbeeld
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
COMET for treating low self-esteem in patients with eating disorders (RCT) (Korrelboom, de Jong, Huijbrechts & Daansen, 2009) COMET for treating low self-esteem; a baseline controlled study in a routine clinical setting with patients with eating disorders and personality disorders (Korrelboom, van der Weele, Gjaltema & Hoogstraten, 2009)
COMET for treating low self-esteem in patients with personality disorders (RCT) (Korrelboom, Marissen & van Assendelft, 2011)
COMET voor negatief zelfbeeld
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
Rationale:
Leren voelen wat je al weet 4 stappen: 1. Vaststellen negatief zelfbeeld 2. Vaststellen incompatibele eigenschappen en ervaringen 3. Voelbaar maken incompatibele eigenschappen en ervaringen 4. Contraconditioneren
Pilotstudie RCT
Conclusie
COMET voor negatief zelfbeeld
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
Rationale:
Leren voelen wat je al weet 4 stappen: 1. Vaststellen negatief zelfbeeld 2. Vaststellen incompatibele eigenschappen en ervaringen 3. Voelbaar maken incompatibele eigenschappen en ervaringen 4. Contraconditioneren
Pilotstudie RCT
Conclusie
COMET voor negatief zelfbeeld
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
Rationale:
Leren voelen wat je al weet 4 stappen: 1. Vaststellen negatief zelfbeeld 2. Vaststellen incompatibele eigenschappen en ervaringen 3. Voelbaar maken incompatibele eigenschappen en ervaringen 4. Contraconditioneren
Pilotstudie RCT
Conclusie
COMET • Illustraties voor negatief zelfbeeld • Imaginatie • •
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
Positieve zelfverbalisatie Rationale: Manipulatie van lichaamshouding en Leren voelen watgezichtsuitdrukking je al weet • Muziek 4 stappen: 1. Vaststellen negatief zelfbeeld 2. Vaststellen incompatibele eigenschappen en ervaringen 3. Voelbaar maken incompatibele eigenschappen en ervaringen 4. Contraconditioneren
Pilotstudie RCT
Conclusie
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
COMET • Activeren van het goede gevoel over zichzelf (imaginatie, zelfspraak, voor negatief zelfbeeld houding/gezichtsuitdrukking en muziek) Rationale:
•
Pilotstudie RCT
Conclusie
Vervangen van het positieve beeld door een Leren voelen beeld wat jevan aleen weet moeilijke situatie, met behoud van positieve zelfspraak, houding 4 stappen: en muziek 1. Vaststellen negatief zelfbeeld 2. Vaststellen incompatibele eigenschappen en ervaringen 3. Voelbaar maken incompatibele eigenschappen en ervaringen 4. Contraconditioneren
Werkt het?
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
Pilotstudie Maarsingh, Korrelboom & Huijbrechts (Dth, 2010) Voor- en nametingen • • • • •
Ambulante setting COMET in een groep, 8 wekelijkse sessies; 12 groepen Korte screening vooraf N = 86; 69 vrouwen, 17 mannen; gemiddelde leeftijd 39 jaar (SD = 10) Hoofddiagnose depressieve stoornis: 59%; bipolair: 12%; andersoortige depressieve stoornis: 20%; (ged.) in remissie: 9% • RSES, BDI-II, PUL • Post hoc: vergelijkingsgroep; N = 24
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
RSES (globale zelfwaardering)
Pilotstudie RCT
Conclusie
- Gepaarde t-toetsen; Cohen’s d - Significant en groot effect
RSES
30 25 20 15
Voor
10
Na
5 0 Total e groep
MDD
Bi pol a i r
Andere dep.
Dep. i n remi s s i e
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
BDI-II (depressie)
Pilotstudie RCT
Conclusie
- Gepaarde t-toetsen; Cohen’s d - Significant en groot effect
BDI-II
30 25 20 15
Voor
10
Na
5 0 Total e groep
MDD
Bi pol a i r
Andere dep.
Dep. i n remi s s i e
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
PUL (self-efficacy)
Pilotstudie RCT
Conclusie
- Gepaarde t-toetsen; Cohen’s d - Significant en groot effect (behalve soc. opt. in bipolaire groep ) 35 30 25
POS (auton.)
20
POS (soc.opt.)
15
POS (auton.)
10
POS (soc.opt.)
5 0 Voor
Na
Totale groep
Voor
Na
MDD
Voor
Na
Bipolair
Voor
Na
Andere dep.
Voor
Na
Dep. in remissie
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
Verschillen COMET en vergelijkingsgroep
Pilotstudie RCT
Conclusie
BDI-II BDI-II BDI-II
RSES RSES RSES
30
30
25
25 20
20 Voor 15
Na
Voor 15
10
10
5
5
Na
0
0 COMET +TAU
COMET + TAU
COMET +TAU
Vergelijkingsgroep
COMET + TAU
Vergelijkingsgroep
Vergelijkingsgroep
Vergelijkingsgroep
PUL-sociaal optimisme PUL-sociaal optimisme PUL-sociaal optimisme
PUL-autonomie PUL-autonomie
25
10
20
8
15
Voor Na
10
6
Voor Na
4 2
5
0
0 COMET +TAU
COMET + TAU
Vergelijkingsgroep
Vergelijkingsgroep
COMET +TAU
COMET + TAU
Vergelijkingsgroep
Vergelijkingsgroep
Werkt het?
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
RCT Korrelboom, Maarsingh & Huijbrechts (Anxiety & Depression, 2011) • • • •
Ambulante setting Screening vooraf; informed consent en randomisatie COMET + TAU vs. TAU only N = 61; 49 vrouwen, 12 mannen; gemiddelde leeftijd 40,9 jaar (SD = 10,2) • Depressieve stoornis, eenmalig: 15%; depressieve stoornis , herhaald: 59%; andersoortige depressieve stoornis: 25% • RSES, BDI-II, SERS SF-20, RSS • Follow-up: 3 en 6 maanden na einde groep
RSES (globale zelfwaardering)
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
- ANCOVA - Significant en groot effect RSES
30 25 20
Voor
15
Na
10 5 0 COMET + TAU
TAU
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
BDI-II (depressie)
Pilotstudie RCT
Conclusie
- ANCOVA - Significant and groot effect BDI-II
30 25 20
Voor
15
Na
10 5 0 COMET + TAU
TAU
SERS-SF (positief zelfbeeld)
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
- ANCOVA - Significant en groot effect BDI-II
50 40 30
Voor
20
Na
10 0 COMET + TAU
TAU
SERS-SF (negatief zelfbeeld)
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
- ANCOVA - Significant en groot effect SERS (neg)
50 40 30
Voor
20
Na
10 0 COMET + TAU
TAU
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het?
RSS (rumineren)
Pilotstudie RCT
Conclusie
- ANCOVA - Significant en gemiddeld effect RSS
50 40 30
Voor
20
Na
10 0 COMET + TAU
TAU
Conclusie
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
COMET is een effectieve interventie bij depressieve patiënten met een negatief zelfbeeld
Tekortkomingen
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
Vragen?
Depressie en negatief zelfbeeld Behandeling van negatief zelfbeeld COMET voor negatief zelfbeeld Werkt het? Pilotstudie RCT
Conclusie
Dank voor uw aandacht!
[email protected]