Chronische Borreliose - Ziekte van Lyme

N I E UW S B R I E F V O O R A RT S E N E N T H E R A P E UT E N

Chronische Borreliose Ziekte van Lyme De ziekte van Lyme komt steeds vaker voor: sommige bronnen beweren zelfs dat het een van de snelst groeiende infectieziekten ter wereld is. Hoeveel is er bekend over deze ziekte, die door een spiraalvormige bacterie - een zogenaamde spirocheet - veroorzaakt wordt? Deze spirocheet heeft de naam Borrelia burgdorferi (Bb). Recent onderzoek heeft veel nieuwe informatie opgeleverd. Zo werd er tot enkele jaren geleden aangenomen dat Lyme veroorzaakt werd door de beet van een teek. Inmiddels is gebleken dat er veel mensen zijn die de ziekte van Lyme hebben zonder ooit in contact te zijn gekomen met een teek. Inmiddels is duidelijk dat Borrelia burgdorferi ook overgedragen kan worden door luizen, vlooien en muggen. Verder kan de ziekte ook worden overgedragen via sperma, urine, bloed en zelfs traanvocht. Vandaar dat er binnen families vaak meerdere mensen besmet raken, ook zonder contact met teken. De symptomen van Lyme zijn zodanig dat de ziekte gemakkelijk met andere ziektebeelden kan worden verward. In veel gevallen kunnen diagnoses van bijvoorbeeld MS, ALS of Parkinson feitelijk gevallen van de ziekte van Lyme zijn. Een aantal recente onderzoeken gaat er nu zelfs van uit dat bij 50% van de patiënten met ernstige chronische aandoeningen sprake is van een Bb-infectie. Bb is zo gevaarlijk omdat wij hier te maken hebben met een bijzondere

De teek (Ixodes ricinus): een belangrijke maar niet de enige - verspreider van de Ziekte van Lyme.

VERDER IN DEZE UITGAVE


Natuurgeneeskundige en ayurvedische benadering
mycoplasma-infectie, dat wil zeggen een infectie als gevolg van een bacterie-achtig organisme, met als groot verschil dat deze spirocheet géén celwand heeft en bacteriën wel. Dat is ook de reden waarom normale antibiotica bij Lyme nauwelijks effect sorteren. Het werkingsprincipe van antibiotica tegen bacteriën berust op het oplossen van de celwand ervan. In dit artikel zullen een aantal aspecten van de ziekte van Lyme aan bod komen, zowel vanuit modern (natuur-)geneeskundig als vanuit ayurvedisch perspectief. De ziekte van Lyme is een gecompliceerde aandoening die vele ontwikkelingsstadia kent en die zich in vele organen en weefsels kan manifesteren. Dergelijke aandoeningen vragen om een veelzijdige aanpak, onder meer afhankelijk van de omstandigheden, het stadium en de betrokken weefsels. Meerdere middelen voor de onderscheiden situaties zullen aan de orde komen. Het gaat hier veelal om suggesties ter ondersteuning van de behandeling, terwijl een aantal middelen ook de pathogene oorzaak zelf aanpakken. LYME: EEN NIEUWE EPIDEMIE? In de Verenigde Staten worden jaarlijks naar schatting 200.000 nieuwe gevallen van Lyme vastgesteld. Sommige deskundigen gaan ervan uit dat in de VS inmiddels 1 op de 15 mensen een Bb-infectie heeft. Ofschoon is komen vast te staan dat Lyme door veel meer dan alleen teken overgedragen kan worden, is tot op heden niet duidelijk waarom de ziekte zich recentelijk zo snel verbreid heeft. Wel duidelijk is dat het hier gaat om een mycoplasma-fectie, waarbij kan worden aangetekend dat ook bij andere chronische aandoeningen infecties door mycoplasma’s een belangrijke oorzaak zouden kunnen SPECTRUM 13 - 1



Raga’s als muziektherapie Twee nieuwe muziek-CD’s . . . . . . blz. 4



De werkzaamheid van actieve zuurstof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . blz. 5



Internationaal Therapeut 2005, Seminar Robert W. Bradford. . . . . blz. 6



Open Dag Holisan . . . . . . . . . . . . blz. 6



Holisan Agenda – Ons actuele aanbod van workshops en seminars: introductielezing Ayurveda, anti-aging, polsdiagnose . . . . . . . . blz. 7

zijn. Mycoplasma’s worden steeds vaker in verband gebracht met aandoeningen zoals AIDS, chronisch vermoeidheidssyndroom, Wegener’s granulomatosis, Sarcoidosis, Lupus en Alzheimer. In de meeste gevallen is een van de gevolgen van de infectie een intracellulaire aantasting van de mitochondriën. Schade aan mitochondriën leidt tot een vermindering van energieafgifte aan de neuronen. Dit leidt dan weer tot ernstige zwakte en vermoeidheid, een syndroom dat bij alle zojuist genoemde aandoeningen zeer herkenbaar is. De vraag blijft waarom deze mycoplasma-gerelateerde infecties toenemen. Redenen kunnen zijn: toegenomen vervuiling, stress en - volgens sommigen - de gevolgen van bio-research op het gebied van virussen en bacteriën (bijvoorbeeld ten behoeve van biologische oorlogvoering). Afgezien van de vragen omtrent het waarom, blijft het van acuut belang te kijken naar behandelmethoden die daadwerkelijk verbeteringen kunnen bewerkstelligen - vaak niet eenvoudig bij complexe aandoeningen zoals de ziekte van Lyme, maar ook niet De in deze nieuwsbrief opgenomen informatie is uitsluitend bestemd voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg.

onmogelijk. Een makkelijk inzetbaar middel is bijvoorbeeld coenzym Q10, dat helpt bij de afgifte van energie vanuit de mitochondriën en zo bijdraagt aan een vermindering van vermoeidheid en zwakte. COMPLICATIE: HET SCHADELIJKE EFFECT VAN NEUROTOXINEN Een Lyme-infectie is in vele gevallen niet duidelijk aanwijsbaar. Indien er slechts weinig spirocheten in het lichaam aanwezig zijn, uit de infectie zich op een relatief milde en symptomatische manier. Alleen wanneer de spirocheten zich vermenigvuldigen, manifesteren zich meer symptomen. Vaak doet zich een plotselinge vermenigvuldiging voor na of als gevolg van een traumatische gebeurtenis, zoals stress, verwonding of ongeluk. Dergelijke acute stress-situaties geven de mycoplasma de gelegenheid om HDL-cholesterol (‘goed’ cholesterol) in het lichaam te consumeren, wat uiteindelijk tot symptomen leidt. Cholesterol in een cel of celwand is noodzakelijk voor het voortbestaan ervan. De mycoplasma tast de gliale cellen aan die zich rondom de neuronen bevinden, en teneinde die beschadiging te herstellen wordt er cholesterol uit de cellen gebruikt. Als die reparatie niet meer goed kan plaatsvinden, sterft uiteindelijk ook de neuroncel als gevolg van overwerk. Een bijkomende factor is de productie van neurotoxinen door de spirocheet Borrelia burgdorferi. Neurotoxinen zijn bijzonder schadelijke substanties die een affiniteit met het zenuwweefsel hebben en derhalve juist dat weefsel aantasten. Het is een interessant gegeven dat Lyme zich vaak uit via zenuwstelsel-gerelateerde symptomen. Gevallen van de ziekte van Lyme worden in dit verband vaak ten onrechte aangezien voor gevallen van MS, ALS en Parkinson. Een algemene aanpak op de volgende terreinen is noodzakelijk om verbetering te bewerkstelligen: • immuun-modulatie - correctie van immuundysfunctie • een directe en breed-spectrum-aanpak met antimicrobe effect gericht op de spirocheten, bijvoorbeeld door middel van quinovinezuur glycosiden in TOAvrije Cat’s Claw. • het blokkeren van de schadelijke neurotoxische effecten op de cellen, enzymen en hormonen, bijvoorbeeld met behulp van fytotherapeutica en zenuwweefsel-ondersteunende oliën (visolie, omega 3 en 6-oliën) • het ondersteunen en versterken van de betroffen weefsels, in eerste instantie het zenuwweefsel, door kruiden of andere middelen die de weefsels ver-

sterken. In ayurvedische termen gaat het dan om zogenaamde rasayana’s voor de betrokken weefsels. Een goed voorbeeld is Mucuna pruriens, een veelgebruikt kruid bij Parkinson, dat in veel gevallen een connectie met Lyme heeft. ONDERSTEUNENDE SUPPLEMENTEN Bij Lyme worden soms met succes, soms ook met negatieve gevolgen, vaak antibiotica ingezet. Met of zonder antibiotica, zijn ondersteunende supplementen en fytotherapeutische behandeling van essentieel belang voor een succesvolle uitkomst van de behandeling. De volgende algemene supplementen worden geadviseerd ter ondersteuning bij de behandeling van Lyme (gebaseerd op een artikel uit de Townsend Letter for Doctors, alsmede op informatie van Dr. Joseph Mercola): • Fytotherapeutica die het immuunsysteem ondersteunen of moduleren, waaronder bijvoorbeeld Ginseng en Withania somnifera • Anti-inflammatoire middelen: visolie, omega 3 en 6 olie, Noni-vrucht • Multivitaminen (hoge potentie) en mineralenformules • Coenzym Q10 en andere substanties die de mitochondriën voeden • Cognitief ondersteunende supplementen zoals L-Carnithine, mogelijk ook plantaardige middelen (bijvoorbeeld Mucuna pruriens) • Immuunondersteunende polysacchariden, bijvoorbeeld Aloe vera • Andere fytotherapeutische middelen voor specifieke symptomen (zie onderstaande paragrafen over de ayurvedische perspectieven) • Bij allopathische antibiotica: fytotherapeutische antischimmel-remedies teneinde lever en nieren te ontgiften, alsmede culturen als acidophilus om de darmflora weer op te bouwen Daarnaast zijn er nog een aantal ondersteunende maatregelen op het gebied van leefstijl en dieet: • Vermijd suikers, aangezien zij de schadelijke organismen voeden • Vermijd alcohol • Vermijd stress en neem veel rust • Ondersteun het zenuwsysteem, eventueel met behulp van counseling en therapie • Vermijd het gebruik van teveel vitamine C en Grapefruit-extract in combinatie met allopathische antibiotica SPECTRUM 13 - 2

DE AYURVEDISCHE BENADERING Er zijn in ayurvedische klassieke teksten weliswaar geen verwijzingen naar de ziekte van Lyme te vinden, maar wel gegevens over geljksoortige condities. In de klassieke Ayurveda werd nauwelijks aandacht geschonken aan het geven van namen op grond van uiteindelijke manifestaties van specifieke ziekten. Veeleer benadrukte men de hoofdoorzaken van bepaalde verstoringen of van bepaalde groepen verstoringen en keek men vervolgens naar de dynamiek die er dan kan ontstaan. Het begrijpen van die dynamiek geeft volgens Ayurveda ook goede handvaten om te komen tot een goede keuze van remedies teneinde een specifieke ziekte-dynamiek om te keren, en weer terug te brengen naar een punt van evenwicht en gezondheid. Wat betreft de ziekte van Lyme is het daarom interessant om te trachten deze ziekte te beschrijven in ayurvedische termen van mogelijke hoofdoorzaken en dynamiek. Daarbij spelen de Tridosha – Vata, Pitta en Kapha – en het uit balans zijn daarvan als een van de oorzaken een rol, zoals dat bij iedere aandoening het geval is. Vervolgens speelt bij het bepalen van de oorzaak ook een pathogene impuls een rol, in ayurvedische termen aangeduid met de omschrijving Sukshma Adarshana, hetgeen verwijst naar Krumi – ofwel parasieten – die zeer subtiel en fijn zijn. Sukshma betekent ‘subtiel’, ‘fijn’, of ‘diep penetrerend’. Dat is precies wat we zien als het gaat om Borrelia burgdorferi. De spirocheet Bb is een mycoplasma zonder celwand die zich hierdoor bijna onzichtbaar in het organisme kan begeven en zich daar diep in de weefsels kan nestelen. Deze ‘diep penetrerende’ vorm van Krumi kan ook doordringen in weefsels die eigenlijk het moeilijkst aan te tasten zijn, omdat zij het diepst in het systeem liggen of door de andere weefsels het best beschermd worden: de Majja Dhatu – het zenuwweefsel – en de Shukra Dhatu – het voortplantingsweefsel. Maar de ziekte van Lyme tast ook alle voorgaande weefsels aan, met name de Mamsa Dhatu – het spierweefsel. Zo zijn we via de Dhatu’s (de lichaamsweefsels) aangeland bij de plaats waar de ziekte van Lyme zich manifesteert in het lichaam. Bepaling van de weefsels waarin de ziekte zich manifesteert, is van belang bij de keuze van middelen die de aangetaste weefsels ondersteunen en versterken. Ayurveda heeft zich gespecialiseerd in het selecteren van specifieke (kruiden-) remedies voor specifieke lichaamsweefsels of -systemen.

AYURVEDISCHE RICHTLIJNEN Zoals gezegd is Lyme een complexe aandoening en bij de hieronder gesuggereerde adviezen en richtlijnen gaat het veeleer om ondersteunende maatregelen bij de behandeling van Lyme dan om een directe genezing van deze ziekte. In veel gevallen is een op het individu afgestemde aanpak vanuit meerdere disciplines gewenst. Bijvoorbeeld een aanpak op basis van én fytotherapeutica (bijvoorbeeld ayurvedische middelen), én supplementen, én in sommige gevallen een allopathische antibioticakuur (alhoewel hierover de meningen uiteenlopen). PERSOONLIJKE CONSTITUTIE EN DE AARD VAN DE ZIEKTE In Ayurveda wordt altijd uitgegaan van het paradigma van de Prakruti ofwel de basisconstitutie van iemand in relatie tot de Prakruti van de ziekte – zeker in het geval van een externe pathogene impuls zoals het geval is bij Lyme. Met andere woorden: de basisconstitutie van de ‘patiënt’ kan Vata, Pitta, Kapha of een mengvorm van twee daarvan zijn, en daarmee dient bij de behandeling altijd rekening te worden gehouden. De behandeling kan derhalve in het algemeen altijd ondersteund worden door zogenaamde Dosha Pratyanika: remedies die de basisconstitutie van de persoon in kwestie ondersteunen. Bijvoorbeeld Ashwagandha voor Vata, Shatavari voor Pitta, en Punarnava voor Kapha. Met name Shatavari (Asparagus racemosus) en Ashwagandha (Withania somnifera) zullen we nog terugzien in hun hoedanigheid van remedie voor respectievelijk de aard van de pathogene impuls alsmede de wijze waarop de ziekte zich ontwikkeld en de plotselinge aanleiding daartoe. Meer daarover verderop in dit artikel. De ziekte van Lyme is vanuit ayurvedisch perspectief een meervoudige systemische aandoening veroorzaakt door de spirocheet Bb, welke geclassificeerd kan worden als een pathogeen met een Pitta-karakter. Het gaat derhalve ook om een Pitta-aandoening, onafhankelijk van de basisconstitutie van de patiënt. Dat impliceert wel dat de aandoening meer gevolgen kan hebben voor een persoon met een Pitta-basisconsitutie, daar de aard van de ziekte en die basisconstitutie elkaar in dat geval versterken. Wanneer de ziekte van Lyme overgebracht wordt door teken of beten van andere dieren, uit zich dat in veel gevallen in een rode ringwormachtige infectie van de huid, een typische uitslag (erythema) die zich kringvormig uitbreidt met een duidelijk

en onaangetast centrum. In ayurvedische termen kan men zeggen dat hier een reactie of overprikkeling optreedt van Brajaka Pitta – de Pitta in de huid. Er treedt een gelokaliseerde infectie op met een incubatieperiode van 7 tot 14 dagen. In deze periode doen zich soms typische Pitta symptomen voor die zich dan al kunnen uitstrekken tot verschillende weefsels (Dhatu’s), bijvoorbeeld: • Erythema, Pitta in de huid • Hoofdpijn, Pitta algemeen of in de Majja Dhatu • Stijfheid in nekgebied, Pitta in de Rasa Dhatu • Gewrichtspijn, Pitta in de Asthi Dhatu • Spierpijn, Pitta in de Mamsa Dhatu De toxinen van de spirocheet blokkeren in feite de Rasa/Rakta en veroorzaken van daaruit allerlei Pitta symptomen, die in veel gevallen echter zo mild zijn dat zij nauwelijks opgemerkt of weer vergeten worden. De pathogene factoren dringen vervolgens diep in de weefsels en cellen door en kunnen vervolgens – vaak na een ander plotseling trauma – weer de kop op gaan steken en ernstige problemen gaan veroorzaken. Over het algemeen spreekt men in ayurvedische termen bij plotseling trauma over een sterke Vata impuls en mogelijk daaruit voortvloeiende Vata verstoring. Ernstige Vata verstoring leidt tot uitputting, verzwakking, atrofie, etcetera – allemaal symptomen die we in een gevorderd stadium van Lyme kunnen aantreffen. Ayurveda werkt in dat geval met anti-Vata remedies als Withania somnifera – tevens een sterk immuunmodulerend middel. Uitwendig wordt aanbevolen: massageolie op basis van ingrediënten die met name de Mamsa Dhatu (spierweefsel) ondersteunen, en kracht en energie geven (meerdere alternatieven). In dat geval zijn we in het tweede stadium van de ziekte aangekomen: de spirocheet verplaatst zich opnieuw door de Rasa/Rakta en nestelt zich nog dieper op zwakke plekken. De ziekte kan zich nu gaan uiten in de volgende symptomen van chronische aard: • Arthritis • Spierpijnen • Hartritmestoornissen (Vyana Vaya Dushti) • Pericarditis (ontsteking – Pitta – van Avalambaka Kapha) • Lymfadenopathie (Pitta in de Rasa Dhatu) • Meningoencephalitis (Pitta in de Majja Dhatu)

SPECTRUM 13 - 3

Al deze aandoeningen kunnen ernstig tot gevaarlijk worden, indien de Dhatu Agni’s in deze weefsels (het metabolisme in deze weefsels) laag zijn. In dat geval kan stadium twee dus zeer ernstige consequenties hebben. Als derde stadium kan worden beschouwd de situatie waarbij iemands immuniteit en Dhatu Agni’s eigenlijk vrij sterk zijn, maar de ziekte zich toch nestelt en langzaam uitbreidt. In dat geval kunnen er weliswaar minder kwaadaardige, maar toch weer chronische condities ontstaan, waaronder bijvoorbeeld arthritis met een permanent karakter, of chronische encephalopathie. BEHANDELING VANUIT AYURVEDISCH PERSPECTIEF Direct nadat een infectie is geconstateerd - bijvoorbeeld na het waarnemen van een erythrema na een tekenbeet - kan de plek zelf extern behandeld worden met planten en kruiden met een antibacteriële werking. Voorbeelden hiervan zijn: • Curcuma longa (geelwortel) • Azadirachta indica (Neem) • Embelia ribes • Neem-olie • Tea tree-olie Afgezien van de twee oliën is het aan te bevelen genoemde kruiden ook intern te gebruiken. Dergelijke remedies met een antibacteriële werking kunnen helpen pathogenen te neutraliseren en de immuunrespons te versterken. Aangezien - zoals hierboven reeds aangegeven - de infectie leidt tot een voornamelijk Pitta-reactieve respons, is het aan te bevelen zo vroeg mogelijk de volgende kruiden als algemene aanpak in te zetten: • Asparagus racemosus • Tinospora cordifolia • Embelia ribes

Azadirachta indica (Neem). Antibacterieel; geschikt voor de in- en uitwendige behandeling van erythrema

• Mahasudarshan (een traditioneel mengsel van bittere fytotherapeutica) • Azadirachta indica Wanneer de ziekte zich alsnog in specifieke symptomen gaat manifesteren, of zich al als zodanig manifesteert, is het daarnaast aan te bevelen om op de volgende gebieden ook symptomatische behandeling ter ondersteuning in te zetten: Arthritis (Pitta-type) • Commiphora mukul, bij voorkeur in combinatie of samengesteld met Tinospora cordifolia • Asparagus racemosus • Extern: massage met Mahanarayanaolie, gevolgd door gember/zout bad Immunologische dysfuncties • Asparagus racemosus • Withania somnifera ( bij vermoeidheid, zwakte, atrofie) • Aloe vera • Noni Pericarditis • Terminalia arjuna (en samenstelllingen daarvan) Lymfadenopathie • Balsamodendron mukul, bij voorkeur samengesteld met Bauhinia acuminata • Boerhaavia diffusa • Andrographis panniculata (is antitoxisch, versterkt tevens de lever en is zeer aan te bevelen bij chronische vermoeidheid) Musculaire arthritis, fibromyalgie • Balsamodendron mukul, bij voorkeur in combinatie of samengesteld met voor het spier- en lymfeweefsel • Withania somnifera • Tinospora cordfolia • Extern: massage met Mahanarayana olie, Basugandar olie, Baladir olie

Raga’s als muziektherapie WAT IS EEN RAGA? Een raga is een melodische structuur voor compositie en improvisatie; een dynamische muzikale eenheid die met zijn geheel eigen vorm een uniek muzikaal idee belichaamt. Raga’s hebben hun eigen toonladder, maar kunnen onderling verschillen wat betreft de volgorde en hiërarchie van de klanken, de intonatie en versieringen, de relatieve sterkte en duur van de klanken en specifieke benadering. Deze muzikale kenmerken maken elke raga uniek. LANGE GESCHIEDENIS Raga’s zijn voortdurend in ontwikkeling. Dat blijkt uit hun fascinerende en complexe geschiedenis, die honderden en soms wel duizenden jaren teruggaat. Andere raga’s zijn slechts enkele tientallen jaren geleden ontstaan of herontdekt. Vrijwel alle raga’s hebben in de loop der eeuwen veranderingen ondergaan, en vele van hen zijn in vergetelheid geraakt. Belangrijk kenmerk van een raga is dat deze een bepaalde emotie of een zekere ‘sfeer’ oproept die zich moeilijk laat omschrijven. Een raga ‘kleurt’ de geest, behaagt en ontroert de luisteraar en stimuleert een emotionele respons. Het concept van de raga, dat zich in de loop van 2000 jaar ontwikkeld heeft, laat zich hierbij moeilijk in enkele woorden omschrijven. Het is een niet vast omschreven concept waarin de associatie van een bepaalde raga met een specifieke emotionele toestand, een seizoen of een tijdstip, hoe ongrijpbaar ook, net zo relevant is als de melodische structuur. HEILZAME EFFECTEN In het Raga Research Centre in Chennai, India, wordt door een team van musici, artsen en psychologen een interdisciplinair onderzoek uitgevoerd naar therapeutische invloed van raga’s. Klassieke raga’s lijken een heilzaam effect te hebben op tal van lichamelijke klachten, uiteenlopend van slapeloosheid, hoge en lage bloeddruk tot mentale aandoeningen. SURAJIT DAS Sinds kort zijn bij ons 2 CD’s met raga’s van Surajit Das verkrijgbaar. Surajit Das werd in Kolkatta geboren in een muzikale familie. Op zijn negende kreeg hij zijn eerste lessen op de sitar. Na enkele jaren ontwikkelde hij een grote belangstelling voor Indiase klassieke muziek. Zijn verdere opleiding kreeg hij van de welbekende sitar-docent Kashinath Mukherjee. In 1983 verkreeg hij zijn masters’ degree in Indiase klassieke muziek aan de Proyag Sangeet Samity-universiteit in Allahbad. Professor Chinmoy Lahare, een welbekende klassieke zanger, droeg bij aan zijn muzikale vorming. In 1988-1989 maakte Surajit Das zijn eerste Europese concerttournee. Surajit woont sinds 1990 in Nederland.

Ayurvedic Music Therapy - Surajit Das Een CD met bijzondere raga’s die speciaal zijn geselecteerd vanwege hun heilzame effecten op geest en lichaam. Alle raga’s worden vertolkt volgens de oorspronkelijke muzieknotatie en klassieke opbouw. Prijs: 15,93 (excl. btw)

CVS-, MS-, ALS-, Parkinsongerelateerde symptomen • Balsamodendron mukul, in verschillende samenstellingsvormen • Withania somnifera • Asparagus racemosus • Mucuna pruriens • Bacopa monnieri • Extern: massage met Mahanarayana olie, Basugandar olie, Baladir olie

Ayurvedic Healing Cycle - Surajit Das Muziek kan een effectief middel zijn om de kwaliteit van het leven te verbeteren. Wie op bepaalde momenten van de dag naar de bijpassende muziek luistert, kan daarmee de gezondheid ondersteunen. Ayurvedic Healing Cycle bevat ontspannende raga’s voor elk moment van de dag. Prijs 15,93 (excl. btw) SPECTRUM 13 - 4

De werkzaamheid van actieve zuurstof Geozoneerde olie is inwendig en uitwendig toepasbaar bij belasting door pathogene kiemen, schimmels, bacteriën en parasieten. Deze middelen zijn veelal samengesteld uit diverse plantaardige oliën. Ze bevochtigen het slijmvlies van mond, keel en het gehele maag-darmkanaal. Omdat ze gemakkelijk in het bloed opgenomen worden, bereiken ze op deze manier alle organen. Het immuunsysteem wordt ontlast, omdat pathogene kiemen, met name anaëroben, geëlimineerd worden. In geozoneerde olie wordt actieve zuurstof (trioxolan) gebonden aan bijvoorbeeld ricinus- en olijfolie. Om het werkingsgebied breder te maken, worden ook wel etherische alsemolie, etherische kruidnagelolie of walnootolie toegevoegd. WERKINGSPRINCIPE Actieve zuurstof in de vorm van trioxolan is uitermate werkzaam tegen anaëroben. Anaëroben beschikken niet over een afweer tegen zuurstof. Dit in tegenstelling tot de afweer van menselijke cellen door middel van catalase, superoxidedismutase en vitaminen. Alsem- en kruidnagelolie zijn anthelmintisch, antiseptisch en parasiticide. Walnootolie is een goede dragersubstantie en


Effectieve behandeling bij pathogene kiemen
zorgt voor een effective verdeling van de werkzame stoffen in het lichaam. TOEPASSINGEN Geozoneerde olie wordt gekenmerkt door een breed toepassingsgebied: • Huidziekten: huid- en schimmelnagels, vaginale schimmels, eczemen, neurodermitis, psoriasis, jeuk, doorliggen. Bij huidziekten kan het middel ook als zalf worden gebruikt. • Verkoudheid: sinusitis, ontstekingen in mond en keel, tandvleesontstekingen, paradontose. • Darmziekten: darmschimmels, gistingshaarden, constipatie, extreem darmmilieu, vervuilde darm, Clostridium, opgeblazenheid, parasieten. • Ter ontlasting van het immuunsysteem.

DOSERING Verdraagbaarheidstest: de eerste dag 1 druppel. Indien het middel goed verdragen wordt, is de dosering op de tweede dag 2 druppels, 3 maal dagelijks, een half uur voor de maaltijd in een half glas water. Daarna wordt de dosering dagelijks met 2 druppels vermeerderd: 3 x 4, 3 x 6, 3 x 8, 3 x 10. De dosering van 3 x 10 is de maximale dosering die gedurende minstens 3 weken dient te worden ingenomen. Bij zware belasting wordt de maximale dosis gedurende 6 weken ingenomen.

Productnieuws Pro ductnieuws

Ozol en Parozol Geozoneerde oliën waren tot voor kort niet in Nederland verkrijgbaar. Met de komst van Ozol en Parozol is daar nu verandering in gekomen. Ozol en Parozol zijn met ozon (actieve zuurstof) verrijkte oliën die worden toegepast vanwege hun positieve invloed op de darmflora. Ozon verhoogt het zuurstofgehalte, wat goed is voor de gunstige bacteriën in de darmen. Ozol bestaat voor 80% uit ozoniden, vervaardigd uit olijf- en ricinusolie, opgelost in olijf- en ricinusolie. Parozol, een combinatie van olijfolie, ricinusolie en de olie van walnoot, kruidnagel en alsem, wordt vaak gebruikt als alternatief voor de Clark-kuur (zie www. holisan.nl). Door de oliebasis worden de werkzame stoffen makkelijker opgenomen dan bij droge kruiden het geval is. Er kan

VOORZORGEN • Bij colitis: Eerst verdraagbaarheid testen (zie “Dosering”). Indien colitis aanwezig is, kunnen bijwerkingen ontstaan. In dat geval dient eerst de colitis te worden behandeld. • Bij hoge bloeddruk: Regelmatige controle is noodzakelijk. • Bij neurodermitis: Bij neurodermitis worden door de gangbare doseringen zuurdepots gemobiliseerd. Maximaal 3 x 6 druppels per dag wordt verdragen. • Bij salmonellen: Bij aanwezigheid van salmonellen of tyfusbacteriën moet rekening worden gehouden met onverdraagbaarheidsreacties.

daarom met kleinere doses worden volstaan. Zowel Ozol als Parozol is verkrijgbaar in een verpakking van 50 ml. De prijs van Ozol bedraagt 15,08 (excl. btw), Parozol kost 20,78 (excl. btw). SPECTRUM 13 - 5

SATVA TEA Ons assortiment traditionele kruidenmelanges, te gebruiken als thee, is onlangs uitgebreid met Satva Tea. ‘Satva’ is het ayurvedische woord voor helderheid, klaarheid en lichtheid. Satva Tea is een zuiveringsthee die ama en slakken in het lichaam opruimt. De thee bevat uitsluitend kruiden van Europese bodem: kervel, prei, brandnetel, tijm, weegbree en heermoes. Gebruik Satva Tea als reinigingskuur, bij een tekort aan energie, bij een gevoel van zwaarte. Satva Tea draagt bij aan een gezond lichaamsgewicht als het gebruikt wordt na de maaltijd. Niet gebruiken bij zwangerschap. Neem 3 maal daags een mok, tussen de maaltijden, 5 dagen lang. Eventueel daarna nog eens 5 dagen herhalen. Inhoud: 50 gram. Los verpakt. Prijs: 6,50 (excl. btw).

HOLISAN OP INTERNATIONAAL THERAPEUT 2005 Op zaterdag 12 en zondag 13 november 2005 vindt in Apeldoorn de vakbeurs Internationaal Therapeut 2005 plaats. Deze beurs, de grootste in zijn soort, is speciaal gericht op iedereen die beroepsmatig met gezondheid bezig is. Zoals in voorgaande jaren zal Holisan ook ditmaal weer op Internationaal Therapeut aanwezig zijn. Op standnummer 434 vindt u een overzicht van onze ayurvedische middelen, maar ook van de bio-electronica (frequentie-apparatuur, microscopen) in ons assortiment. KORTINGSKAARTEN Op dit moment hebben wij een beperkt aantal kortingskaarten beschikbaar voor geïnteresseerden. Met deze kaart (geldig voor 1 persoon) ontvangt u 7 euro korting op de toegangsprijs van 10 euro. U betaalt dus slechts 3 euro. Onze afdeling marketing (tel: 0320-251313) vertelt u graag meer.

Productnieuws Pro ductnieuws SURANI - NIEUWE LIJN VOOR DE HUID Voor de behandeling van de rode, ruwe, droge en geprikkelde huid is er nu de Surani-lijn: 4 nieuwe producten voor uitwendig gebruik, gebaseerd op traditionele ayurvedische formules. Surani-producten vullen elkaar aan en dienen bij voorkeur gelijktijdig gebruikt te worden. Surani kwath en lepana hebben een diepreinigende werking. Dit verwijdert dode huidcellen en is goed voor de huidflora. Surani taila is een kruidenolie met voedende eigenschappen. Ondersteunt het herstellend vermogen van de huid, dringt diep in de weefsels door en werkt langdurig. Surani scrub is een 100% zeepvrije scrub, speciaal voor de rode, gevoelige en geprikkelde huid.

AVIRAYUR HPA IN VEGETARISCHE CAPSULES Sinds de introductie heeft Avirayur HPA zich ontwikkeld tot een gewaardeerd levermiddel dat veel wordt voorgeschreven. Avirayur HPA, nu nog verkrijgbaar in een verpakking van 100 tabletten, zal binnenkort geleverd worden in vegetarische capsules. Het middel sluit daarmee aan bij onze overige capsule-producten, die vrijwel allemaal in Vcaps geleverd worden.

Seminar Robert W. Bradford 3 december 2005 Kaarst/Düsseldorf - Duitsland In het kader van zijn Europese lezingentournee brengt prof. R.W. Bradford op 3 december een bezoek aan Duitsland. Prof. Bradford zal spreken over nieuwe verschijningsvormen van Borreliose, de meest recente onderzoeksresultaten op het gebied van oxidologie en de mogelijke therapievormen.

Oxidologie ROS The ROS Theory of Degenerative Disease HLB Blood Test High Resolution Blood Morphology Tijdens de seminar zal Robert Bradford live demonstraties verzorgen met de microscoop. Tevens is er ruimte voor discussie. De deelnamekosten bedragen 75 euro/persoon. Bij aanmelding voor 30 oktober zijn de deelnamekosten 55 euro/persoon. Aanmeldformulieren zijn verkrijgbaar bij onze klantenservice, telefoonnummer 0320-251313.

20 jaar Ayurveda in Nederland

Open Dag Op 8 januari 2006 bestaat Holisan 20 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum organiseren wij op deze datum een Open Dag. Een unieke kans om kennis te maken met ons gehele assortiment. Enkele punten uit het programma: • Ontvangst met koffie en thee. • Demonstratie van traditionele ayurvedische ayurvedische massagetechnieken. massagetechnieken. • Nieuwe benodigdheden voor Panchakarma (ayurvedische yurvedische reinigingskuren): reinigingskuren): Svedan Saunabox en The Ayurveda Massage Table. • Introductie van de nieuwe Devi-huidverzorgingslijn en Surani-producten voor de echte probleemhuid. • Diverse demonstraties van de HC-4000, onze geavanceerde microscoop voor donkerveld donkerveld en fase-contrast microscopie. • Maak kennis met diverse nieuwe boeken over Ayurveda. Veel van deze boeken waren tot voor kort niet in Nederland verkrijgbaar. • Proef ons nieuwste nieuwste product: Grana Granaatappel-concentraat, atappel-concentraat, anti-oxidant anti-oxidant en vrije radicalenvanger. Zoals altijd zijn wij tijdens de Open Dag bijzonder geïnteresseerd in uw ervaringen met onze producten. Ons assortiment wordt voortdurend aangepast en verbeterd. Ook uw feedback speelt daarbij een belangrijke rol. Nadere details vindt u binnenkort in ons volgende Holisan Spectrum en op www.holisan.nl

Holisan gaat digitaal Binnenkort informeert Holisan u ook via een digitale nieuwsbrief. Elke vier weken wordt u geïnformeerd over Ayurveda en innovaties op het gebied van gezondheid. Weerstand, afvallen, voortplanting, anti-aging zijn slechts enkele van de onderwerpen die u verwachten kunt. Meld u nu aan voor deze kostenloze nieuwsbrief via nieuwsbrief [email protected] @holisan.nl SPECTRUM 13 - 6

Holisan agenda

Aanmelden

Informatieve bijeenkomsten Regelmatig organiseren wij cursussen, lezingen en presentaties over gezondheid. Deze informele maar zeer informatieve bijeenkomsten zijn bedoeld voor artsen, therapeuten, diëtisten, medisch en paramedisch personeel en voedingsdeskundigen. Prima gelegenheden om ervaringen uit te wisselen en uw kennis te vergroten. De bijeenkomsten zijn meestal gratis toegankeljk.

Zaterdag 29 oktober 2005 - Introductielezing gevorderden Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

Zaterdag 26 november 2005 – Maag- en darmaandoeningen Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

Tijden: Ontvangst: 9.30-10.00 uur met koffie en thee. Ochtendprogramma: 10.00-12.00 uur. Lunch: 12.00-13.30 uur. Middagprogramma: 13.30-17.00 uur. Het verdient aanbeveling beide dagdelen van een lezing te volgen. Desgewenst kunnen de dagdelen ook afzonderlijk worden bijgewoond. Volgt u zowel het ochtend- als het middagprogramma, dan wordt u een lunch aangeboden. Vooraanmelding via de aanmeldcoupon is gewenst. Locatie: Holisan BV - Merwede 30 - 8226 NA Lelystad (routebeschrijving op de website).

het middagprogramma.

het middagprogramma.

Zaterdag 4 februari 2006 - Ayurvedische polsdiagnose Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

het middagprogramma.

Zaterdag 25 februari 2006 – Urinewegen en prostaat Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

het middagprogramma.

Zaterdag 29 oktober 2005 - Introductielezing Ayurveda voor gevorderden In de Introductielezing Ayurveda zijn onderwerpen zoals geschiedenis en filosofie, de drie dosha’s en de zeven dhatu’s behandeld. In deze vervolglezing zullen deze zaken worden uitgediept aan de hand van de 16 lichaamssystemen (srotamsi). Speciale aandacht zal daarbij uitgaan naar de specifieke ziektebeelden die aan ieder van deze lichaamssystemen gerelateerd zijn. Voor de behandeling zijn tal van kruidenremedies beschikbaar die van nut kunnen zijn voor de dagelijkse praktijk van therapeut en behandelaar. Deelname is kostenloos.

Zondag 19 maart 2006 - Anti-Aging Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

het middagprogramma.

Zaterdag 1 april 2006 – Introductie tot Ayurveda Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

het middagprogramma.

Zaterdag 26 november 2005 - Maag- en darmaandoeningen Zaterdag 29 april 2006 – Voorjaarsklachten en hooikoorts Het maag-darmstelsel vormt in ayurveda hét centrale kanaal van het lichaam, in meerdere opzichten. Niet alleen wat betreft locatie, maar ook wat betreft de rol van toevoer en afvoer van tal van substanties. In deze lezing komt aan bod hoe de drie dosha’s over het maag- en darmgebied verdeeld zijn. Ook wordt ingegaan op Ana Vaha Srotas en Purisha Vaha Srotas en gangbare remedies voor deze systemen. Ayurveda beschikt traditioneel over een zeer rijk palet aan middelen om maag en darmen te ondersteunen. Deelname is kostenloos.

Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

het middagprogramma.

Zaterdag 27 mei 2006 - Ondersteunende kankertherapie Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

het middagprogramma.

Zondag 18 juni 2006 – Infectieziekten

Zaterdag 4 februari 2006 - De ayurvedische polsdiagnose De ayurvedische polsdiagnose is een techniek, maar bovenal een kunst. Een goede instructie is vereist, maar daarbij ook zeer veel oefening en ervaring. In dit seminar zal de nadruk liggen op de wijze waarop de dosha’s (vata, pitta en kapha) zich in de polsslag weerspiegelen. Hoe kun je de prakruti (basisconstitutie) waarnemen? Hoe kun je de vikruti (constitutie van dat moment) vaststellen via de pols?

Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

het middagprogramma.

Zaterdag 2 september 2006 - Het immuunsysteem Ik kom met .... personen naar: het ochtendprogramma

Deze bijeenkomst biedt de mogelijkheid om uitgebreid te oefenen onder supervisie van een Ayurveda-arts met een jarenlange ervaring met polsdiagnose. Deelname is kostenloos.

het middagprogramma.

Naam: Zaterdag 25 februari 2006 – Urinewegen en prostaat

Adres:

Ayurveda rekent de urinewegen en de prostaat tot respectievelijk de Mutra Vaha Srota’s en de Shukra Vaha Srota’s. Wanneer mannen ouder worden komen deze systemen - die beide nauw verbonden zijn met Apana Vata - in toenemende mate onder druk te staan. Bij het ouder worden neemt Vata toe, tevens verzamelen zich gifstoffen in daarvoor gevoelige weefsels. Hoe dit in zijn werk gaat en welke effectieve middelen er zijn om de prostaat en de urinewegen gezond te houden of te behandelen, hoort u tijdens deze interessante lezing. Deelname is kostenloos.

SPECTRUM 13 - 7

Postcode, Woonplaats: Tel. nr.

Opsturen in een gefrankeerde envelop naar:

Holisan BV Postbus 242 8200 AE Lelystad

Holisan agenda Nieuwsbrief voor artsen en therapeuten.

Zondag 19 maart 2006 – Anti-Aging Vergrijzing is één van de belangrijkste problemen van de Westerse maatschappij, aan het begin van de 21e eeuw. Duizenden jaren geleden was ouder worden ook al een thema dat mensen bezighield. Tal van ayurvedische teksten behandelen het onderwerp uitvoerig. Een van de specialiteiten van Ayurveda is de Rasayana ofwel verjongingstherapie. In deze informatieve lezing wordt het ayurvedische concept van ouder worden belicht, evenals de methoden om het verouderingsproces te keren. Er is ruim aandacht voor voeding, leefstijl, denkwijze en de vaak wonderlijke ayurvedische middelen. Deelname is kostenloos.

Zaterdag 1 april 2006 – Een introductie tot Ayurveda en ayurvedische middelen Een algemene kennismaking met Ayurveda met aandacht voor alle belangrijke thema’s. Een populaire lezing die wij op speciaal verzoek herhalen. Aan de orde komen de overeenkomsten en verschillen met andere therapeutische systemen. Ook is er ruim aandacht voor de 6000 jaar oude ontstaansgeschiedenis van deze boeiende totaalgeneeskunde. Een deel van de lezing is gereserveerd voor een beschrijving van de voornaamste middelen uit de ayurvedische kruidenfarmacologie. Een aanrader! Deelname is kostenloos.

Holisan Spectrum is een uitgave van Holisan BV. De in deze nieuwbrief opgenomen informatie is uitsluitend bedoeld voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. Deze nieuwsbrief is met grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Niettemin stelt Holisan BV zich niet aansprakelijk voor eventuele schade, voortvloeiend uit eventuele onjuistheden of onvolledigheden.

Zaterdag 29 april 2006 – Voorjaarsklachten en hooikoorts In het voorjaar vindt in het lichaam een belangrijke omschakeling plaats. De kapha-kwaliteiten van de winter maken plaats voor lichtere kwaliteiten die bij de lente horen. Een teveel aan kapha dat moeite heeft het lichaam te verlaten, kan in het voorjaar en in het begin van de zomer problemen veroorzaken, waaronder allergieën zoals hooikoorts. Tijdens deze lezing zal dieper op deze thematiek worden ingegaan. Een aantal gangbare ayurvedische preparaten zal aan de orde komen. Deelname is kostenloos.

Zaterdag 27 mei 2006 – Ondersteunende therapie bij de behandeling van kanker Een op de drie tot vijf mensen krijgt vandaag de dag kanker. Een eeuw geleden was dat nog een op de honderdvijftig. Er zijn tal van allopatische behandelingen die tegenwoordig kunnen worden ingezet. Ayurveda beschouwde in zijn klassieke teksten kanker al als een vergevorderd stadium van disbalans, waarbij krachtig ingrijpen - inclusief chirurgie - soms noodzakelijk is. Daarnaast kan er veel gedaan worden aan het ondersteunen van de dosha’s tijdens de behandeling. Zo kan een als gevolg van chemotherapie verhoogde pitta dosha met kruiden weer in balans worden gebracht. Wat is er vanuit Ayurveda nog meer mogelijk in de ondersteunende therapie? Deelname is kostenloos.

Zondag 18 juni 2006 – Infectieziekten Het begrip ‘infectieziekten’ staat voor een breed scala aan ziektebeelden, vaak met geheel eigen kenmerken en symptomen. Ayurveda leert door al deze bomen toch het bos te blijven zien. Aan bod komen: de westerse en ayurvedische visie op infectieuze klachten; ontstaan en preventie. Over het belang van dieet, leefstijl, denken, emoties en werkzame ayurvedische middelen wordt tijdens deze lezing het nodige gezegd. Deelname is kostenloos.

Holisan Health Products Postbus 242 8200 AE Lelystad Nederland Tel: 0320-251313 Fax: 0320-255805 e-mail: [email protected] www.holisan.nl Copyright © 2005

Zaterdag 2 september 2006 – Het immuunsysteem Ayurveda heeft een geheel eigen, complex en verfijnd beeld van het immuunsysteem. Daarbij speelt het begrip Ojas een belangrijke rol. Veel moderne aandoeningen, waardonder chronische vermoeidheid, MS en AIDS hebben met een ernstig verlies of aantasting van Ojas te maken. Ayurveda heeft traditioneel veel aandacht besteed aan het versterken - zowel voor behandeling als preventie - van Ojas. Leefstijl, dieet, kruidenpreparaten - maar ook yoga en spiritualiteit - zijn hier nauw mee verbonden. Deelname is kostenloos.

SPECTRUM 13 - 8

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.