Checklist voor een reguleringsimpactanalyse
Achtergrondinformatie Meer informatie voor de opmaak van een reguleringsimpactanalyse kunt u vinden in de RIA-leidraad. De RIA wordt opgemaakt in de RIA-sjabloon. Instructies voor het invullen kunt u lezen in deze checklist of in de RIA-leidraad. Raadpleeg de RIA-leidraad en de overige instrumenten op www.bestuurszaken.be/RIA. Beschouw uw RIA als een presentatie. Dat wil zeggen: • Wees duidelijk en beknopt. Zorg voor een goede structurering. Vermijd bijkomstigheden die de lezer overstelpen met cijfers en technische details waardoor de hoofdzaak wordt gemist of verdoezeld. • Vermijd lange, moeilijke zinnen en paragrafen. Herwerk elke zin tot ieder woord telt. Gebruik begrijpbare taal. Hou uw leespubliek in het oog. Ga er niet vanuit dat iedereen dezelfde voorkennis heeft. Vermijd jargon dat niet wordt begrepen door een leek. Laat uw ontwerpversie nalezen door iemand die niet vertrouwd is met het onderwerp. • Zorg dat uw RIA zelfstandig leesbaar is, zonder dat de lezer verplicht is er andere documenten bij te nemen.
Leidraad voor de opmaak van een Regulerings-
impactanalyse
(RIA )
14111_RIA_handleiding_opmaak.indd 1
27/11/12 14:35
CHECKLIST RIA
1
1
Gegevens van het advies
1.1
Gegevens van de regelgeving nummer taal- en wetgevingtechnisch advies
Dit nummer wordt toegekend door de Juridische Dienst van de Kanselarij. U kunt dat nummer pas invullen nadat u het wetgevingtechnisch en taalkundig advies over uw tekst hebt ontvangen.
bevoegde minister(s) van de regelgeving
Vul de bevoegde ministers in van de regelgeving waarover deze RIA gaat.
Ria en JoKER
Werd in deze RIA een kind- en jongereneffect rapportage (JoKER) geïntegreerd? Ja/neen.
link naar regelgevingsagenda Vul hier de link in met de regelgevingsagenda. Meer informatie over de regelgevingsagenda vindt u op www.bestuurszaken.be/regelgevingsagenda.
1.2 Gegevens van de aanvrager emailadres
Vul het emailadres in van de persoon die het RIA-advies aanvraagt.
organisatie
Vul de organisatie in waar de persoon die het RIA-advies aanvraagt is, tewerkgesteld. Dat is ofwel de Vlaamse overheid ofwel een Kabinet.
beleidsdomein
Vul het beleidsdomein in waar de persoon die het RIA-advies aanvraagt, is tewerkgesteld.
entiteit
Vul de entiteit in waar de persoon die het RIA-advies aanvraagt, is tewerkgesteld.
CHECKLIST RIA
2
2
Titel en fase Vermeld in de concept- en planningsfase de werktitel en vermeld vanaf PP De uitvoering van een RIA vergt een aantal analytische stappen. Ze worden in figuur 4
de goedkeuringsfase deIn detitel deworden regelgevende akte. samengevat. rest van van deze leidraad die 16 stappen van een RIA-proces Vermeld vanaf de goedkeuringsfase de verkorte titel, dat is dezelfde titel die u ook PP beschreven en worden tips en voorbeelden gegeven om een RIA op een goede manier uit te voeren.
in het ‘Betreft’ van dezalnota aande chronologie de Vlaamse Regering In realiteit een RIA-proces van de geschetste stappen zeldenvermeld. strikt volgen, maar zal er sprake zijn van een iteratief proces. De bepaling van de scope en diepgang van een RIA bijvoorbeeld, is in de praktijk zelden een eenmalige beslissing die wordt genomen aan het begin van het RIA-proces, maar een proces dat rekening houdt
VERSIE:
met voorlopige resultaten en de mening van belanghebbenden. Ook de organisatie van
Verduidelijk in welke fase en in welke stap dit document werd opgemaakt. PP feedback kan op meerdere tijdstippen in het proces gebeuren, en is niet noodzakelijk gekoppeld aan een specifieke fase.
Gebruik daarvoor onderstaande figuur. Figuur 4 - Stappen in het RIA-proces
fase 1
fase 2
concept en planning
fase 3
analyse en redactie
1
ORGANISATIE EN PLANNING
8
UITWERKING NULOPTIE
2
PROBLEEMANALYSE
9
dATAVERZAMELING
3
dOELBEPALING
10 EFFEcTENANALYSE
4
BELEIdSOPTIES
11 KEUZE TUSSEN BELEIdSOPTIES
5
ScOPING
12 UITVOERING EN OPVOLGING
6
VALIdERING
13 EINdREdAcTIE
7
ORGANISATIE FEEdBAcK
goedkeuring
fase 4
publicatie en opvolging
14 EERSTE PRINcIPIëLE GOEdKEURING 15 AcTUALISERING VAN dE RIA 16 INdIENING EN BESPREKING IN VLAAMS PARLEMENT
REGELGEVINGSAGENdA
• concept en planningsfase: verduidelijk welke stap. • analyse en redactiefase: verduidelijk welke stap. • goedkeuringsfase: verduidelijk welke stap: eerste principiële, tweede principiële, definitieve goedkeuring. > Op www.bestuurszaken.be/stroomschema wordt de goedkeuringsfase 16
gedetailleerd weergegeven. 14111_RIA_handleiding_opmaak.indd 16
3
27/11/12 14:50
Samenvatting Neem een samenvatting van de RIA op, eventueel met inbegrip van de resultaten PP van de kind- en jongereneffectrapportage (JoKER).
CHECKLIST RIA
3
4
Probleembeschrijving Vermeld welk maatschappelijk probleem er rijst en maak voldoende onderscheid PP tussen de deelproblemen. Voeg telkens de oorzaak van het probleem en de deelproblemen toe. PP Onderbouw de probleemstelling met kwantitatieve inschattingen. Vermeld of er al PP dan niet onderzoek is uitgevoerd naar de probleemstelling. Beschrijf waarom de bestaande maatregelen onvoldoende zijn om het probleem PP op te lossen. Vermeld of een evaluatie werd uitgevoerd over de bestaande maatregelen. Vermeld de ontwikkeling van de probleemstelling in de tijd. PP Beschrijf de juridische context. Vermeld ook de vrije beleidsruimte die door PP bestaande (hogere) regelgeving nog gelaten wordt. Beschrijf de politieke context. Vermeld de politieke vrije beleidsruimte die nog PP gelaten wordt (regeerakkoord, e.a.).
5
Beleidsdoelstelling Beschrijf de algemene doelstelling, maar vooral de specifieke of operationele PP doelstellingen die gelinkt zijn aan de maatschappelijke (deel)problemen. Beschrijf de doelstelling en de gewenste gevolgen bij voorkeur in meetbare PP termen (SMART: Specifiek, Meetbaar, Aanvaard, Realistisch en Tijdgebonden).
6
Opties Vermeld naast de beschrijving van de nuloptie minstens twee alternatieve PP beleidsopties. Vermeld relevante beleidsopties: beschrijf daarom voldoende gedetailleerd hoe die PP opties een antwoord bieden op de probleemstelling en de doelstelling. Beschrijf hoe en welk gedrag bij welke doelgroep wordt aangemoedigd of ontmoedigd. Vermeld vergelijkbare opties: beschrijf daarom in alle beleidsopties (ook de PP nuloptie) dezelfde inhoudelijke krachtlijnen. Vermeld realistische opties: beschrijf daarom beleidsopties die effectief PP onderzocht en overlegd (zullen) worden via consultatie en/of politiek overleg. Vermeld als dat al relevant is, ook alternatieve implementatieopties. PP Vermeld of er opties tijdens het besluitvormingsproces zijn weggelaten of PP toegevoegd en waarom.
CHECKLIST RIA
4
7
Analyse van de effecten
7.1
Doelgroepen Beschrijf alle relevante doelgroepen (= zowel de doelgroepen waarop de rechtsregels rechtstreeks van toepassing zijn als de doelgroepen die van de rechtsregels indirect effecten ondervinden). Bij de beschrijving van de doelgroepen kunt u de Quick Scan-tabel voor duurzame ontwikkeling als leidraad gebruiken. Zorg dat u zeker de doelgroepen die u in de regelgevingsagenda hebt opgenomen, mee opneemt. Meer informatie kunt u vinden op http://do.vlaanderen.be/QuickscanDO.
Heeft het initiatief een effect op...
Voor volgende betrokken partijen... Burgers
Kinderen & jongeren
Mensen in armoede
Mensen met een handicap
Gender
Holebi’s
Bedrijven
Etnisch Culturele Minderheden
Ouderen
Andere overheden en organisaties
Algemeen
Ecologische pijler Klimaat? Milieukwaliteit? Natuur en biodiversiteit? Lokale leefkwaliteit? Open ruimte? Natuurlijke hulpbronnen & voorraden? Sociale pijler Werkgelegenheid & jobkwaliteit? Inkomensongelijkheid? Onderwijs? Welzijn & volksgezondheid? Huisvesting? Cultuur & vrijetijdsbesteding? Respect voor mensenrechten? Mobiliteit? Economische pijler Investeringen & competitiviteit? Internationalisering? Innovatie? Ondernemerschap & KMO’s? Infrastructuur & logistiek? Eco-efficiëntie? Institutionele pijler Brussel? Lokale besturen?
Quick Scan-tabel
CHECKLIST RIA
5
Maak als dat relevant is, voldoende subcategorieën binnen de doelgroepen. PP Vermeld uit hoeveel organisaties, personen, … de doelgroepen bestaan. PP Vermeld ook als die aantallen in de onderzochte opties veranderen. Vermeld de precieze rol van de doelgroepen. PP Vermeld alle doelgroepen in alle opties op dezelfde manier, zodat ze onderling PP met elkaar vergelijkbaar zijn. Vermeld of er kinderen en jongeren (< 25j) rechtstreeks of onrechtstreeks effect PP
ondervinden van de beoogde maatregel (JoKER). Zo ja, in welke hoedanigheid? Zo nee, waarom niet? Maak daarbij gebruik van de JoKER-handleiding: www.sociaalcultureel.be/jeugd/joker_opmaak.aspx. HANDLEIDING
VOOR DE OPMAAK VAN EEN KIND- EN JONGEREEFFECTRAPPORT (JoKER)
Vermeld welke lokale besturen er betrokken zijn en welke rol ze vervullen PP (weerslag op lokale besturen). Vermeld welke entiteiten van de Vlaamse overheid er betrokken zijn en welke rol PP ze vervullen (weerslag op het personeelsbestand). ,,Nuloptie: voortzetten van een bestaande toestand
Beschrijf per doelgroep de effecten van het voortzetten van de huidige toestand PP (= nuloptie). JoKER: gebruik voor de effecten op kinderen en jongeren (< 25 j.) de JoKERPP handleiding: www.sociaalcultureel.be/jeugd/joker_opmaak.aspx. Beschrijf de nuloptie als een verdere verfijning van de probleemstelling(en) en PP zorg er dus voor dat de verschillende deelproblemen nog herkenbaar zijn in de effectbeschrijving. Gebruik zoveel mogelijk bestaande (kwantitatieve) gegevens om de effecten van PP het voortzetten van de bestaande toestand te onderbouwen. Hou hierbij rekening met de evolutie in de tijd. Vermeld als dat relevant is, ook de huidige administratieve lasten voor de PP doelgroepen, de beheerskosten voor de overheid, en de kosten voor de uitvoering en handhaving. Vermeld de relevante indirecte effecten van het voortzetten van de nieuwe PP beleidsmaatregel(en). Maak daarbij voldoende onderscheid tussen economische, sociale, ecologische en institutionele effecten. Maak daarbij gebruik van de Quick Scan voor Duurzame Ontwikkeling: do.vlaanderen.be/QuickscanDO. Vermeld de eventuele (ongewenste) neveneffecten van het voortzetten van de PP bestaande toestand.
CHECKLIST RIA
6
,,Optie 2: nieuwe beleidsmaatregel(en) – gekozen optie GEKOZEN OPTIE
Beschrijf voor dezelfde doelgroepen als in de nuloptie de belangrijkste effecten PP van nieuwe beleidsmaatregel(en). JoKER: gebruik voor de effecten op kinderen en jongeren (< 25 j.) de JoKERPP handleiding: www.sociaalcultureel.be/jeugd/joker_opmaak.aspx. Vermeld als dat relevant is, ook de huidige administratieve lasten voor de PP doelgroepen, de beheerskosten voor de overheid, en de kosten voor de uitvoering en handhaving. Beschrijf de effecten zodat de vergelijking met de effecten van de nuloptie kan PP worden gemaakt. Vermeld de relevante indirecte effecten van het voortzetten van de nieuwe PP beleidsmaatregel(en). Maak daarbij voldoende onderscheid tussen economische, sociale, ecologische en institutionele effecten. Maak daarbij gebruik van de Quick Scan voor Duurzame Ontwikkeling: do.vlaanderen.be/QuickscanDO.
,,Optie 3: nieuwe beleidsmaatregel(en)
Beschrijf de belangrijkste effecten van nieuwe beleidsmaatregelen voor dezelfde PP doelgroepen als in de nuloptie. JoKER: gebruik voor de effecten op kinderen en jongeren (< 25 j.) de JoKERPP handleiding: www.sociaalcultureel.be/jeugd/joker_opmaak.aspx. Vermeld als dat relevant is, ook de huidige administratieve lasten voor de PP doelgroepen, de beheerskosten voor de overheid, en de kosten voor de uitvoering en handhaving. Beschrijf de effecten zodat de vergelijking met de effecten van de nuloptie kan PP worden gemaakt. Vermeld de relevante indirecte effecten van het voortzetten van de nieuwe PP beleidsmaatregel(en). Maak daarbij voldoende onderscheid tussen economische, sociale, ecologische en institutionele effecten. Maak daarbij gebruik van de Quick Scan voor Duurzame Ontwikkeling: do.vlaanderen.be/QuickscanDO. Noot: er zijn meerdere opties mogelijk.
CHECKLIST RIA
7
8
Vergelijking van de opties Vermeld de beslissingscriteria die werden gehanteerd bij het maken van een PP
GEKOZEN OPTIE
keuze. Vermeld de argumentatie van de finale keuze. PP
Vanaf ‘9 Uitvoering’ geeft u in het RIA-sjaboon enkel de informatie voor de door u gekozen optie.
9
Uitvoering Beschrijf hoe en wanneer de regelgeving uitgevoerd zal worden. Noteer ook PP
GEKOZEN OPTIE
of er extra initiatieven nodig zijn voor de feitelijke toepassing van de nieuwe regelgeving (uitvoeringsbesluiten, IT-ondersteuning, handleiding, opleidingen, communicatie, enzovoort). Beschrijf de beheerskosten voor de overheid en vermeld specifiek wat de PP impact is op het personeelsbestand van de Vlaamse overheid. (weerslag op het personeelsbestand van de Vlaamse overheid) Beschrijf de budgettaire inpasbaarheid van de nieuwe beleidsmaatregel, ook op PP langere termijn. (weerslag op de begroting van de Vlaamse overheid)
10
Beschrijf de administratieve lasten voor de doelgroepen en vermeld of ze gemeten PP
GEKOZEN OPTIE
werden.
11 GEKOZEN OPTIE
Administratieve lasten
Handhaving Beschrijf hoe toezicht over het voorstel in kwestie georganiseerd zal worden. PP Vermeld of en hoe de inspectiedienst betrokken werd bij de opmaak van PP de regelgeving. Vermeld de impact van het voorstel op de werking van de inspectiedienst. Beschrijf hoe men de doelgroepen zal sanctioneren. PP
CHECKLIST RIA
8
12
Evaluatie Beschrijf hoe de uitwerking van de wetgeving zal worden gevolgd (monitoring). PP Vermeld wanneer en hoe een ex-post evaluatie zal worden uitgevoerd. PP
GEKOZEN OPTIE
13
Consultatie Meer informatie over consultatie kunt u vinden in de consultatiecode.
GEKOZEN OPTIE
Raadpleeg de consultatiecode op www.bestuurszaken.be/wetsmatiging > klik door naar: Publicaties. Interne consultatie binnen de Vlaamse overheid Vermeld welke beleidsdomeinen/velden bij de consultatie betrokken werden. PP Vermeld met welke entiteiten en hoe er binnen de Vlaamse overheid overleg werd PP
ConsultatieCode Stappenplan voor publieke raadpleging bij de voorbereiding van regelgeving
Deelhandleiding RIA
georganiseerd (ambtelijke werkgroep, SOIA, mededeling CAG, enzovoort) en op welke manier dit overleg liep. Externe consultatie Informele consultatie ter voorbereiding van eerste principiële goedkeuring door PP
1
Ria > consultatie
39845_RIA_deelbroch1 v7.indd 1
23/10/12 14:15
Vlaamse Regering. JoKER: doe voor de effecten op kinderen, jongeren (<25j.) en hun rechten een PP beroep op jeugd- en kinderrechtenorganisaties (zie JoKER-handleiding: http://www.sociaalcultureel.be/jeugd/joker_opmaak.aspx). Formele consultatie na de eerste principiële goedkeuring door Vlaamse Regering. PP Vermeld welke stakeholders geconsulteerd werden en op welke manier die consultatie verliep. Noteer (in een bijlage) de belangrijkste opmerkingen/adviezen en vermeld op welke manier met die opmerkingen en adviezen rekening werd gehouden. Repliek op adviezen Noteer (in een bijlage) de repliek op de adviezen van de strategische adviesraden PP of andere externe adviesorganen. Bij ontwerpdecreten moet die repliek in de memorie van toelichting worden opgenomen.
14
Contactinformatie Vermeld de contactpersoon die in de regelgevingsagenda wordt vermeld. PP Meer informatie over de regelgevingsagenda vindt u op www.bestuurszaken.be/regelgevingsagenda.
CHECKLIST RIA
9
Colofon Verantwoordelijke uitgever Vlaamse overheid Luc Lathouwers Secretaris-generaal Departement Bestuurszaken Boudewijngebouw Boudewijnlaan 30, bus 30 1000 Brussel Redactie Dienst Wetsmatiging (Departement Bestuurszaken) Contact Departement Bestuurszaken Dienst Wetsmatiging
[email protected] 02 553 17 11 www.bestuurszaken.be/wetsmatiging Bestellen
[email protected] www.bestuurszaken.be/wetsmatiging December 2012
