08 Donderdag November2007
www.boijmans.nl
Formatiecrisis
België op ontploffen
Champions League
2-0 verlies voor PSV
Een wet die het stemrecht van Franstaligen rond Brussel inperkt, heeft de politieke crisis in België tot een hoogtepunt gebracht. De aangenomen wet gaat tegen de grondwet in en heeft dus een tegengesteld effect. Een regeerakkoord lijkt ver weg. 07
Surrealisme en design
‘Inspirerend’ De Pers
Hardheid: daarin zat ’m gisteravond in Istanbul het verschil. PSV ging ten onder tegen elf Turkse bikkels van Fenerbahçe. Kansloos voor de volgende ronde zijn de Eindhovenaren nog niet, maar dan moeten nu de echte mannen opstaan. 27
,!04/0 -/4/2/,! & 3,%#(43 % 6ODAFONE "ASIS
BELMINUTEN NU VOOR MAAR
% PER MAAND
3-3 GRATIS h'3-v NAAR EN WIJ NEMEN CONTACT MET U OP
OF WWWGSMNLDEPERS
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Deskundige ‘De veiligheid van het kind staat niet voorop’
Jeugdzorg snapt weinig van eerwraak Jeugdzorg heeft te weinig kennis van eerwraak en stuurt jongeren te snel terug naar het ouderlijk huis. Dat leidt tot levensgevaarlijke situaties, zegt deskundige Karima Ouchan. Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Hulpverleners van Bureau Jeugdzorg denken nog veel te ‘blank’. Daardoor zien ze het risico van eerwraak over het hoofd en sturen ze
ondergedoken jongeren, geheel overeenkomstig de bestaande procedures, na zes weken weer terug naar huis. En dat kan fataal zijn. ‘Ze onderschatten de gevaren enorm’, zegt leerlingbegeleidster Karima Ouchan van het ROC van Twente. ‘Zo moest een leerling van ons laatst onderduiken in Rotterdam, vanwege dreigende eerwraak. Omdat ze minderjarig is, kwam Jeugdzorg in beeld. Vervolgens was ze al snel weer thuis. Alleen wordt ze nu niet meer door haar vader, maar door haar
moeder bont en blauw geslagen.’ Het is een van de vele voorbeelden. Volgens Ouchan komen kinderen te snel thuis doordat de hulpverleners de culturele context niet kennen. ‘Westerse ouders die zeggen dat ze meewerken, bijvoorbeeld aan een agressietraining of het programma Families First, doen dat meestal ook. Ouders uit een oosterse cultuur zeggen weliswaar ‘ja’, maar gaan intussen gewoon op de oude voet verder. Dat verschil moet je wel aanvoelen.’ De instantie denkt vooral vanuit de
ouders, terwijl juist de veiligheid van het kind voorop zou moeten staan. ‘De jongere heeft te weinig zeggenschap. Waarom mag hij of zij zelf niet aangeven of het te gevaarlijk is om naar huis terug te keren?’ In plaats daarvan werkt Jeugdzorg erg procedureel. ‘Eerst een weekje bijkomen, in de derde week telefonisch contact, in de vijfde het eerste bezoek en na zes weken is het kind weer thuis’, zegt Ouchan. ‘Vervolgens houden de hulpverleners de thuissituatie – overigens ook in autochtone gezin-
nen – niet scherp in de gaten. Terwijl we weten dat er doden vallen door mishandeling én zelfmoord.’ Wat haar mateloos irriteert, is dat de kinderen steeds een andere begeleider krijgen. ‘Vandaag is het Piet, morgen Jannie, overmorgen Carolien. Zo bouw je geen vertrouwensband op. Sterker: de jongere verliest het vertrouwen volledig, zegt voor de vorm dat het goed gaat en komt vervolgens bij mij uithuilen.’ Lees verder op pagina 6
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................................................................................................................................................................
er hinkelen 5 kilomet ger met een tij
onder wat er hoelahoe pen
Guinness Book Ashrita Furmans teller staat op 166
Records als levenswerk Of hij nou 27 uur moet jodelen of een sinaasappel met zijn neus vooruit moet duwen, de Amerikaan Ashrita Furman (53) pakt elke uitdaging aan om zijn recordaantal vermeldingen in het Guinness World Records Book uit te breiden. Dennis Rijnvis AMSTERDAM
...
Als Ashrita Furman de telefoon opneemt in New York is hij in gedachten bij een wedstrijd kikkerspringen. ‘Ik ga het wereldrecord op de tien meter aanvallen’, vertelt hij. ‘De tijd die ik moet verbeteren, is 11,37 seconden. Ik ben al weken aan het trainen. Mensen doen vaak denigrerend over zoiets als kikkersprongen maken. Maar voor mij is het een serieuze zaak. In feite is het zelfs topsport. Tijdens het springen moet je met je handen je grote tenen vasthouden. Dat gaat heel snel pijn doen, kan ik je verzekeren.’ Vandaag is het Guinness World Record Day. De bedoeling is zo veel
eitjes balanceren
mogelijk mensen verleiden tot een recordpoging. Vorig jaar waren er meer dan 100.000 deelnemers in 21 landen. Niemand lijkt zo fanatiek als recordspecialist Ashrita Furman. ‘Als kind was ik al gefascineerd door het Guinness Book’, licht hij zijn passie toe. ‘Het is eigenlijk een soort getuige-
lk op 22 kratten me ren je kin balance
nis van de extreme prestaties waartoe de mens in staat is. Het is een eer om daaraan te kunnen bijdragen. Maar ik vind mijn recordpogingen vooral geweldig leuk om te doen.’ ‘Ik beschouw mezelf als een groot kind en meestal raak ik ook geïnspireerd door spelletjes van kinderen. Ik zie een jongetje hinkelen of hoelahoepen en denk: hoe lang zou ik dat vol kunnen houden? Daarna probeer ik zelf om bijvoorbeeld vijftig mijl te hinkelen. In totaal spring en op e pogost en heb ik nu al 166 van die records ick me t puppy verbroken.’ Furman heeft zo zijn methoden om een hinkelmarathon leuk te houden: ‘Ik bereid me goed voor. Ik had bijvoorbeeld een speciale strip in mijn schoen gelijmd om te voorkomen dat mijn voeten zouden verbranden door de constante wrijving tijdens het hinkelen. Verder heb je vooral veel geestelijke veerkracht nodig. Als je me twintig jaar geleden had gevraagd of ik tot deze prestaties in staat was geweest, dan had ik ook gezegd: onmogelijk!’ Lees verder op pagina 8
ach te bow r uit len
onder water en touwtjespring
zak lopen jak lopen
De Twee
2
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE DE REÜNIE
MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM
Oude generatie ‘Echt terug komt het nooit weer. Wat was het mooi, hè?’
Q&A 06-45762XXX
Contrarevolutie van oude toneelmeesters 101.TV
Toneelmeesters worden weer geëerd. Jeroen Krabbé, zelf bijna pensionado, is blij met de hernieuwde bewondering voor acteurs. ‘In de jaren zeventig hebben we ze bijna vermoord.’
...
Thijs van Leer (59), de bebakkebaarde fluitist, stopt even bij Jeroen Krabbé (62) die met een glas champagne staat te genieten van het gezelschap bejaarde acteurs in de foyer van de Stadsschouwburg in Amsterdam. Ze zijn er allemaal weer, van Dresselhuys tot aan List, om te vieren dat Ramses Shaffy (74) met een borstbeeld wordt geëerd in de koninklijke toneeltempel. Het dwarsfluiticoon, dat net een sentimentele aubade heeft gebracht aan zijn oude drinkbroeder, begint lyrisch te praten tegen Krabbe. ‘Die AVRO-serie van je vond ik heel goed. Eindelijk weer een beetje kwaliteit op de buis. Mooie geschiedschrijving, Jeroen.’ Krabbé ontvangt de loftuiting nederig, maar haalt vandaag ook
DE BIJEENKOMST
een beetje zijn gelijk. Dit is zijn wraak op de Actie Tomaat-generatie, u weet wel: die opstandige toneelspelers die in 1969 een revolutie ontketenden tegen de in hun ogen belegen toneelelite en haar onnatuurlijke geposeerde speelstijl. ‘Ik was toen al tegen die opstand. Vreselijk! Waarom moest Ellen Vogel zo hard worden aangepakt?’ Maar het revolutionaire tij is gekeerd: toneelspelers mogen weer sterren zijn. En Krabbé is hun beschermengel, met als voorlopig hoogtepunt zijn enthousiaste presentatie van de AVRO-docuserie over de vaderlandse film- en toneelgeschiedenis. Krabbé: ‘Ik ben blij dat we onze oude acteurs eren. In de jaren zeventig was het bijna afgelopen, omdat ze toen met de grond werden gelijkgemaakt.’ Maar het is niet gelukt, merkt hij. ‘Ik zie nu dat we weer ontzag krijgen voor de sterren. Het is zo belangrijk dat er weer gezichten zijn.’ Onlangs zagen we hem in dezelfde ruimte ook al glimmen, toen Joop van den Ende
Naakt protest voor de persvrijheid ‘Ik ben blij dat we onze oude acteurs eren.’ MARCO OKHUIZEN/HH
een dvd-box presenteerde van het werk van de lange tijd vergruisde Ko van Dijk. ‘In Nederland was het bon ton om je af te zetten tegen vakmanschap en ambachtelijkheid. Heel raar eigenlijk. Als je in Engeland naar het theater gaat, was je er trots op dat je Laurence Olivier had gezien.’ De nieuwe hoeder van de toneelcanon hoopt dat er over twintig jaar een nieuwe generatie wordt gelauwerd, zoals nu Rames Shaffy. ‘Dan ben ik al dood’, gniffelt hij. ‘Ik denk dat Pierre Bokma, Gijs Scholten van Aschat en Halina Reijn in de voetsporen zullen treden van de grote namen
uit de jaren zestig, zeventig en tachtig. Die zitten hier dan weer.’ Helemaal gerust is hij er niet op. Het tv-aanbod is versnipperd geraakt en internet heeft de aandacht afgeleid van potentiële kijkers. ‘Echt terug komt het nooit weer. Wat was het mooi hè?’ In de zaal zelf vloeit de rode wijn als in de beste jaren van café Reijnders. Schouwburgdirecteur Melle Daamen, op zijn perzikkleurige gympies nog láng niet bejaard natuurlijk, kijkt geamuseerd toe. ‘Nou, we willen ook wel iets aan innovatie blijven doen hoor.’ 1
Bridget maakt pin-up kalender ‘Wat doe jíj eigenlijk voor de kindjes in Afrika?’
Bridget Maasland houdt van honden. Maar verwar de RTL-presentatrice niet met geflipte dierenliefhebbers als Brigitte Bardot. Haar huis is bijvoorbeeld geen toevluchtsoord voor tientallen keffertjes. ‘Ik heb maar één hond. Kom op! Ik woon in Amsterdam.’ De Partij voor de Dieren kan ook niet op haar stem rekenen. Kip en vis staan gewoon op het menu van Maasland. ’Ik vind dat activisme allemaal iets té. Al ben ik het met veel punten wel eens hoor.’
Maasland presenteert vandaag een pin-up verjaardagskalender. Samen met een aantal BN’er-vriendinnen wordt er geposeerd met de viervoeter. Allemaal ten bate van haar stichting Dutchypuppy. ‘Iedereen wilde meteen meedoen. Al was het woord pinup nogal verwarrend. Maar ik bedoel de mooie pin-ups uit de jaren vijftig.’ Waar andere beroemde Nederlanders naar Biafra vliegen om wereldleed inzichtelijk te maken voor de geijkte goede doelen, houdt Maasland het dichterbij huis. ‘Roemenië, Bulgarije
daar weten ze echt nog niet met dieren om te gaan.’ Van een parttime bevlieging is geen sprake. ‘Ik ben hier elke dag mee bezig. Ook mijn ouders werken zich trouwens een slag in de rondte hiervoor.’ Soms is er kritiek. Veel mensen vinden dat de blondine haar energie verspild aan dierenleed. ‘Net kwam er ook weer een journalist naar mij toe. Die zei: Wat doe je eigenlijk voor de kindertjes in Afrika? Dan vraag ik : wat doe jíj dan? En dan blijft het vaak stil.’ 1
Bridget als pin-up.
101.tv -presentatrice Marleen Dijkhoff wond zich zo op over de ‘GPD inlogaffaire’ dat ze naakt protesteerde bij het Ministerie van SZW in Den Haag. Uw geëngageerde hoofdredactie besliste dat u naakt moest protesteren? ‘Dit idee kwam eigenlijk met zijn allen tot stand na een brainstormsessie. Zo van: laten we dit doen.’ U stond te trappelen om met de borsten bloot te gaan? ‘Niet meteen. Normaal doe ik dit soort dingen ook echt nooit. Maar het was niet zomaar ordinair strippen zonder doel. Dit is functioneel bloot.’ Wordt een carrière bij bijvoorbeeld Nova nu niet wat moeilijker? ‘Ach, ze weten in ieder geval al hoe mijn tieten eruit zien.’ Had uw actie het gewenste effect? ‘Nou. Er gluurden veel ambtenaren naar buiten. Ik heb nog nooit zoveel lachende ambtenaren gezien. Ik wist überhaupt niet dat ze bestonden.’ Maar u bent toch ook een soort ambtenaar maar dan bij de publieke omroep? ‘Ja hoor! Maar die andere ambtenaren zijn zo serieus, dat zijn bijna geen mensen meer. Dan ben ik toch echt een ander soort ambtenaar. Hier wordt namelijk wel veel gelachen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Bladval
L TOMMY
WIERINGA
angzaam heb ik de bomen in de kloostertuin zien leegwaaien. Er vallen gaten in het scherm van bladeren – daarachter zijn opeens, fragmentarisch nog, landerijen en een weg. Met elke windvlaag komt de naaktheid van de bomen dichterbij. Stop! wilde ik roepen, goed zo, zo is het op z’n allermooist! maar het bos schudt alles van zich af. Direct onder de kamer die mij voor een week is toegewezen door de gastenbroeder, staat een boom die ik ken als de gouden iep. Hij steekt mooi af tegen
het oranjerode bos daarachter. Zijn rui is bescheidener, minder dramatisch – dag na dag dwarrelt het blad tot aan zijn voet, niet verder, zodat het een heldergele ring vormt. Dan komt er een man met een bladblazer. Hij kruipt in je hoofd en blaast je gedachten weg. Ik verlang naar een man met een hark, maar dat komt omdat ik 33 jaar in de vorige eeuw heb geleefd. De bladblazer is van daarna. De man manoeuvreert het blad op een langgerekte hoop, zodat het lijkt of er een dunne reus in de tuin begraven
ligt. Deze hoop verzuimt hij op een kar te scheppen en weg te brengen, zodat een groot deel van het blad weer verwaait. De man is volkomen doordrongen van de zinloosheid van zijn bestaan, en handelt daarnaar. Na een paar dagen komen er alsnog mannen met harken, die vanuit een centrum een steeds verder uitwaaierend wak in het bladerdek harken. Gedurende de dag is het heel aangenaam om naar deze dingen te kijken, maar ’s avonds, wanneer er geen bruikbare dingen meer zijn om op te schrijven, bekruipt mij een hardnekkige verveling. Deze verdrijf ik met vliespinda’s en draaien aan de volumeknop van mijn iPod, zodat Ralph
Kirschbaum soms hard en soms zacht in mijn oren zucht terwijl hij de cellosuites van Bach speelt. Hoewel prachtig, denk ik dat wat ik nu in mijn hoofd hoor, niet is wat Bach in zijn hoofd hoorde. De uitvoering van het idee is onvermijdelijk een proces van reductie. De eerste gedachte was groter, zuiverder, de menselijke maat kwam er nog niet aan te pas. Veel pleit ervoor om alle grote kunst als een teken van onmacht te beschouwen, een nederlaag. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Prins Harry niet vervolgd (1)
Prins Harry niet vervolgd (2)
Prince boos op fans
De Britse prins Harry wordt niet vervolgd voor het schietincident waarbij twee beschermde roofvogels werden gedood.
Justitie heeft besloten dat er niet genoeg bewijs is dat de prins en twee metgezellen de zeldzame blauwe kiekendieven hebben neergeschoten.
Prince heeft gedreigd juridische stappen te ondernemen tegen een aantal fansites. Die hebben volgens de zanger onrechtmatig foto’s en ander materiaal van hem gepubliceerd.
Nieuws
3
Voices of Africa Persvrijheid
Journalisten laten het ongefilterde Afrika zien Afrika gaat de wereld haar ware gezicht laten zien. De beste journalisten van het continent gaan op pad met de modernste apparatuur om, zonder tussenkomst van wie dan ook, verslag te doen van hun leven. Godelief Swank AMSTERDAM
…
‘Als ik president was van Kenia, zou ik het staatsgezag decentraliseren.’ De jonge Charles Bett kijkt vastberaden de camera in. ‘Met een federaal systeem zouden onze stammen en
gemeenschappen zich veel meer vertegenwoordigd voelen. En we zouden de nationale hulpbronnen eerlijker over het land verdelen.’ Dit interview, opgenomen op een parkeerplaats in een buitenwijk van Nairobi, zou normaal gesproken de krant niet halen. Nu wordt Betts mening gehoord door duizenden Afrikanen, Amerikanen en Europeanen. Wereldwijd. En dat is precies wat de bedenkers van Voices of Africa voor ogen hebben. Sinds drie maanden doen getalenteerde journalisten uit Ghana,
Mozambique, Zuid-Afrika en Kenia met een mobiele telefoon met GPRStechniek en een uitklapbaar toetsenbordje, verslag van het leven van alledag. Ze filmen dansende mensen op straat, interviewen presidentskandidaten, schrijven artikelen over mensenrechten en fotograferen woonwijken. Binnen vijf minuten staan die nieuwsbijdragen online. Zonder internetverbinding, zonder dat de journalist als zodanig herkenbaar is –iedere Afrikaan heeft wel een mobiele telefoon- en zonder tussenkomst van bemoeizuchtige over-
heidsfunctionarissen. ‘En dat is juist het unieke’, zegt Evans Wafula, reporter uit Kenia. Hij liep in de acht jaar dat hij als journalist voor diverse Afrikaanse media werkte, regelmatig tegen de grenzen van de persvrijheid op. ‘Het duurde gemiddeld drie dagen voordat mijn bijdragen werden gepubliceerd. Eerst moest de hoofdredacteur het goedkeuren, dan ging de woordvoerder van de overheid er nog eens overheen. Mijn stukken gingen door heel veel handen, én ik was afhankelijk van internet, waar-
door ik niet heel Kenia kon dekken.’ Wafula stuurt nu iedere maand gemiddeld acht videoverslagen, twaalf artikelen en een nog groter aantal foto’s vanaf zijn mobiel naar www. voices-of-africa.com. ‘Dit project promoot de persvrijheid en daarmee de democratie in Afrika’, stelt hij. ‘In december zijn er verkiezingen in Kenia, en volgende week interview ik de drie belangrijkste presidentskandidaten. Met mijn mobiele telefoon. Dat is fantastisch.’ Lees verder op pagina 7
Nanobuisjes Test op muizen
Radiostraling kookt kankergezwellen dood koolstofnanobuisjes (buisvormige moleculen opgebouwd uit koolstofatomen) zijn in staat radiostraling ‘op te vangen’ en zetten deze zeer efficiënt om in warmte. Wanneer deze buisjes in de tumorcellen zijn aangebracht, wordt de onschuldige radiostraling in een klap levensgevaarlijk. De methode was eerder uitgetest op celkweekjes, maar Curley en zijn team hebben de stap gemaakt naar proefdieren. Ze namen muizen met diep liggende tumoren en injecteerden de tumorcellen met nanobuisjes. Twee minuten bestralen bleek voldoende om de tumor om zeep te helpen. De schade aan de direct daaraan grenzende, gezonde cellen was miniem. Deze aanpak is revolutionair en veelbelovend. Curley verwacht dat hij en zijn team over een paar jaar de eerste experimenten op mensen mogen uitvoeren. Hij zoekt nu naar een subtielere middel om de buisjes in de tumorcellen te krijgen, bijvoorbeeld door ze te koppelen aan eiwitten die tumorcellen ‘herkennen’ en zich eraan vasthechten. Wie weet zijn twee minuten in de magnetron straks ruim voldoende om gezond weer op te staan. 1
Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Schietpartij aangekondigd op YouTube
Acht doden bij bloedbad op Finse school Een 18-jarige scholier heeft gisteren een bloedbad aangericht op een middelbare school in het Zuid-Finse Tuusula, 100 kilometer van Helsinki. Tijdens de les trok Pekka-Eric Auvinen een pistool en opende het vuur op klasgenoten en leraren. Tenminste acht personen, waaronder de rector, kwamen om het leven. Auvinen schoot
zich kort daarna door het hoofd en overleed later op de dag in het ziekenhuis. Auvinen had de moordpartij aangekondigd op YouTube. In het inmiddels verwijderde filmpje ‘Jokela High School Massacre 11/7/2007’ zijn beelden te zien van de school en Auvinen die zijn pistool op de camera richt. 1 ZIE OOK WWW.DEPERS.NL
Georgië
Noodtoestand afgekondigd in Georgië Novum/AP AMSTERDAM
...
President Michail Saakashvili van Georgië heeft gisteren de noodtoestand uitgeroepen in de hoofdstad Tblisi in verband met de groeiende politieke onrust in het land. Premier Zoerab Nogaideli heeft dat bekendgemaakt in een televisietoespraak. Volgens Nogaideli is er een couppoging gedaan en moet nu worden op-
getreden. De verordening zal binnen twee dagen aan het parlement ter goedkeuring worden voorgelegd, zei de premier, zoals de Georgische grondwet voorschrijft. Volgens Saakashvili is Rusland verantwoordelijk voor de politieke onrust in Georgië. Het politieoptreden tegen de betogers is volgens hem de enige manier waarop de orde kan worden hersteld. Volgens Saakashvili hebben geheimagenten de op-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
positie tot demonstreren aangezet. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken ontkent dit. Lees meer op pagina 10
Amerikaanse onderzoekers zijn erin geslaagd tumoren bij muizen te vernietigen door middel van radiostraling. Twee minuten bestralen bleek al voldoende. De tumorcellen waren van tevoren ingespoten met koolstofnanobuisjes. Het bestrijden van tumoren door middel van straling is al een eeuw oud. Nu worden daar nog radioactieve straling en röntgenstraling voor gebruikt, die beide in staat zijn diep in het lichaam door te dringen, en kankercellen te beschadigen. Het grote nadeel van deze straling is dat ze ‘onderweg’ naar de tumor in het gezonde weefsel ook grote schade aanrichten. De nieuwe aanpak, ontwikkeld door Steven Curley van de Universiteit van Houston (vorige week gepubliceerd in het vakblad Cell) maakt gebruik van radiostraling. Deze dringt ook diep door in het lichaam en is vrijwel onschadelijk voor gezonde cellen – maar niet voor tumorcellen, als je deze tenminste op de juiste wijze voorbehandelt. Curley en zijn team maken hiervoor gebruik van een merkwaardig en nog niet goed begrepen verschijnsel:
Pathuis
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Tot de dood ons scheidt.... Onderzoekje: 15 procent van de Nederlanders zou een relatie niet verbreken vanwege de kosten. De belangrijkste reden om samen te blijven? Een gezamenlijk huis.
U ontvangt een gratis reinigingsbeurt bij Palthe t.w.v. € 18,- als u kleding koopt vanaf € 100,- met uw MasterCard* creditcard bij de Bijenkorf, THE SOCIETY SHOP, Suitsupply, Hout-Brox of Setpoint. Dus ga snel naar een van de vestigingen bij u in de buurt en haal meer uit uw MasterCard.
* Deze actie loopt vanaf 15 oktober tot en met 11 november 2007. De Palthe waardebonnen zijn geldig tot en met 31 december 2007.
4
Achtergrond Binnenland
Ontslagrecht Strijd wordt vooral voor de camera’s uitgevochten
Crisis om imago en prestige lopen jaren al genoeg ruzie gemaakt met de vakbeweging, vinden veel CDA’ers. Juist omdat de kwestie zo gevoelig is, had Donner wel wat handiger kunnen opereren. In het regeerakkoord staat alleen een vage verwijzing naar het ontslagrecht. Toch oefende hij grote druk uit op werkgevers en werknemers om eruit te komen. Toen dat niet lukte, kwam hij zelf met een plan dat wel erg veel op dat van de werkgevers leek. Bedrijven konden werknemers zonder reden ontslaan. Als ze maar een vergoeding betaalden. Maar ook voor Donner staat er veel prestige op het spel. Hij voelde er weinig voor om minister van Sociale Zaken te worden. Veel liever was hij teruggekeerd als minister van Justitie. Premier Balkenende haalde hem naar verluidt over met een interessante politie missie: hij mocht zijn tanden zetten in het ontslagrecht.
Hakken in het zand
FNV-voorzitter Agnes Jongerius en minister Piet-Hein Donner lijken soms de beste vrienden. GERARD TIL/HH
De strijd om het ontslagrecht wordt nu voor de camera’s uitgevochten. De oplossing ligt achter de schermen. Daar kunnen imago’s soms wel even opzij worden gezet. Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG
...
Toch gek hoe iets kan lopen. In hun verkiezingsprogramma’s zeggen PvdA en ChristenUnie dat ze niet willen tornen aan het ontslagrecht. Het CDA zegt er helemaal niets over. En waarover hebben de coalitiepartijen nu ruzie? Het ontslagrecht. Crisissfeer of niet, minister PietHein Donner van Sociale Zaken heeft zijn gevoel voor humor nog niet verloren. In de troonrede staat dat het ontslagrecht wordt herzien, zei hij dinsdag op een symposium. ‘Heeft u het
niet gehoord? Dat klopt. Het stond in de troonrede van 1947.’ Al jaren wordt er gepleit voor aanpassing van het ontslagrecht. En al jaren komt het er niet van. Lang genoeg gewacht, vindt de CDA-minister. Het moet nu eindelijk maar eens gebeuren. Maar hoe vaker Donner het zegt, hoe meer weerstand hij oproept. Het ontslagrecht is in Den Haag een discussie geworden, een kwestie of misschien zelfs wel een crisis. En dan gaan er andere zaken meespelen. Imago en prestige bijvoorbeeld. ‘Als je eenmaal in de actiemodus zit, is het heel moeilijk om dat om te draaien’, legt FNV-voorzitter Agnes Jongerius het mechanisme uit. ‘Dan gaan al je tijd, energie en inspanningen daarin zitten.’ De strijd wordt in de media in quotes en soundbites uitgevochten.
,!04/0 -/4/2/,! & 3,%#(43 %
Op tv worden de achterbannen bediend en tegelijk de inzetten verhoogd. En als de spelers er zelf niet uitkomen, worden ze een handje geholpen. Na de mislukte participatietop in juni gaf werkgeversvoorzitter Bernard Wientjes aan een commerciële zender eerst een genuanceerd antwoord. ‘Maar eigenlijk wil ik dat u precies zegt wanneer de regering met een voorstel moet komen’, zei de verslaggever. ‘Oké’, gehoorzaamde Wientjes. ‘Voor de zomer moet er een voorstel liggen, anders loopt het helemaal mis.’
Lekker overzichtelijk Zo is de discussie de laatste maanden steeds zwart-witter geworden. Lekker overzichtelijk. Werkgevers staan tegenover werknemers. CDA is voor. PvdA is tegen. Versoepelen is goed voor werkgevers. Flexibilisering is slecht voor werknemers. Dat het niet zo simpel is, weten alle partijen ook wel. De arbeidsmarkt is veranderd en een stuk ingewikkelder geworden. Vroeger werkten werknemers decennia voor hetzelfde bedrijf. Nu stappen ze veel va-
KORT
Scholier (12) bekent brandstichting Almere
Een 12-jarige jongen uit Almere heeft bekend brand te hebben gesticht in het Nautilus College in zijn woonplaats. Een gebouw van de school aan de Operetteweg in de Muziekwijk brandde op 12 oktober geheel uit. De politie pakte de leerling van de school vorige week maandag op. Niemand raakte gewond. Tijdens het onderzoek meldde een ouder van een van de leerlingen dat zijn zoon mogelijk betrokken was bij de brand. Toen de jongen werd verhoord, bekende hij. De leerling is voorgeleid aan de rechter-com-
BELMINUTEN NU VOOR MAAR
% PER MAAND
WWWGSMNLDEPERS "ESTEL DIRECT TELEFONISCH
VAN TOT UUR LOKAAL TARIEF
3-3 GRATIS h'3-v NAAR EN WIJ NEMEN CONTACT MET U OP
Genoeg ruzie gehad Zoiets kan Donner aanstaande zaterdag ook gebeuren op het congres van zijn partij. Binnen het CDA is lang niet iedereen het eens met zijn pleidooi voor versoepeling. Er is de afge-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... ...................................... 111
6ODAFONE "ASIS
ker over. Vroeger stonden werknemers zwakker en moesten ze beschermd worden. Nu zijn veel werknemers erg gewild, andere groepen vallen juist buiten de boot. Hoe daar mee om te gaan is de echte vraag. Dat is een discussie die juist ook binnen partijen wordt gevoerd. PvdA-leider Wouter Bos pleitte in het verleden voor aanpassing van het ontslagrecht. Een van de argumenten is juist erg sociaal-democratisch: werkgevers zouden langdurig werklozen eerder een kans geven als ze weten dat ze ze makkelijker kunnen ontslaan. Mensen verliezen dus misschien iets makkelijker hun baan, ze krijgen er ook makkelijker één. Maar in de verkiezingscampagne mocht hij dat standpunt niet verdedigen. Hij werd teruggefloten door zijn partij, die er (nog) niet aan toe is.
Donners al te ambitieuze optreden gaf de bonden het excuus de deur dicht te gooien. Jongerius weet dat ze sterk staat omdat de PvdA sinds kort de hakken in het zand heeft gezet. De zaak lag al moeilijk, maar sinds de partij onder druk van het CDA af moest zien van het Europese referendum zit er helemaal geen rek meer in. Het CDA moet eerst bakzeil halen. ‘Politieke kwesties zijn de boventoon gaan voeren’, constateert hoogleraar Paul van der Heiden. Als lid van de Sociaal Economisch Raad zag hij vorig jaar hoe werknemers en werkgevers achter gesloten deuren dichtbij een akkoord waren. Op het laatste moment haakten de vakbonden af. ‘Maar de kwestie is er natuurlijk nog steeds en er zal ooit een oplossing voor moeten komen. Van der Heiden ziet een parallel met de discussie over de WAO. Tegenover journalisten werd daar jarenlang ruzie over gemaakt, maar uiteindelijk werd er wel een compromis gevonden. Achter de schermen kunnen imago’s soms even opzij worden gezet en is de sfeer vaak stukken beter. Gaat dat met het ontslagrecht ook gebeuren? Na de participatietop stond Agnes Jongerius voor alle camera’s geduldig uit te leggen hoe fout Donner en de werkgevers het wel niet zagen. Een boos hoofd en een vastbesloten blik. Totdat de verslaggevers weg waren en ze stralend de werkgevers tegemoet trad. ‘Wat zullen we doen jongens? Gaan we nog even wat drinken?’ 1
missaris, die heeft bepaald dat hij twee weken in bewaring moet blijven. Die mag hij thuis uitzitten. 111
Taxibeleid Amsterdam CS verscherpt
Op de taxistandplaats bij het Centraal Station van Amsterdam staan vanaf volgend jaar alleen nog maar ‘kwaliteitstaxi’s’. Taxi’s moeten vanaf 1 maart voldoen aan een aantal specifieke eisen. Zo moet een taxibedrijf over een landelijk kwaliteitskeurmerk beschikken en roetfilters in de auto’s hebben gebouwd. Ook is stratenkennis van de stad vereist. De gemeente betaalt mee aan de kosten die gemaakt moeten worden om aan de eisen te voldoen,
tot een maximum van 350 euro per chauffeur. Als een taxibedrijf aan de voorwaarden voldoet, krijgen chauffeurs een toegangspas, waarmee ze de slagboom bij de standplaats kunnen openen. 111
FIOD vindt grondstoffen voor drugs in boerderij
Bij een inval in een boerderij in het Limburgse Horst heeft de FIOD-ECD dinsdagavond een opslag gevonden van grondstoffen voor synthetische drugs. Het gaat om twintigduizend liter chemicaliën. Een 28-jarige Limburger is aangehouden. Een woordvoerder kon niet zeggen of er nog meer verdachten worden gezocht.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...............................................................................
Jarig
112-beller heeft lak aan politie
Jan Douwe Kroeske wordt vandaag 51. Proficiat, Jan!
De politie heeft de telefoon van een man uit Delfzijl ingenomen omdat hij herhaaldelijk onnodig naar 112 belde. Agenten hadden hem al op zijn gedrag aangesproken, maar hij ging gewoon door.
Binnenland Nieuws
5
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Motie
M Container slaat overboord en breekt open
Bananen vissen op de Waddeneilanden Helaas waren ze nog niet rijp, maar ze lagen voor het grijpen op Terschelling en Ameland. Negen containers
van een vrachtschip op de Noordzee sloegen dinsdag overboord. Eén brak open in de branding. 1 WFA
Rechtszaak Advocaat dreigt met kort geding
Gezondheid Holleeder houdt proces in greep Willem Holleeder is vandaag in de rechtbank aanwezig als het Openbaar Ministerie begint aan het requisitoir. Zijn gezondheid laat het toe dat hij kan komen. De strafeisen zijn morgen in principe bekend. Merel van Leeuwen AMTERDAM
...
Holleeder werd maandag na de zitting in de bunker in Amsterdam-Osdorp onwel. Hij was duizelig en werd naar het ziekenhuis in Leiden overgebracht. Diezelfde avond keerde hij terug naar zijn cel in het gevangenisziekenhuis in Scheveningen. Artsen hebben hem gisteren onderzocht. ‘Holleeder is oververmoeid en zijn fysieke conditie is verder achteruit gegaan’, aldus Kuijpers. ‘Zijn hartfuncties zijn gebrekkig, maar hij wil bij de zitting aanwezig zijn.’ De verdachte vertelde maandag in de rechtbank nog uitgebreid over zijn broze conditie. In april werd de
rechtszaak opgeschort, omdat Holleeder een hartoperatie moest ondergaan. Maar zijn zwakke hart heeft hem bij het proces geen parten gespeeld, zo zei Holleeder. ‘Ik zit hier gewoon en heb nergens last van. Het lijkt wel of ik geen hart nodig heb.’ Met die opmerkingen lijkt Holleeder het lot enigszins te hebben getart. Een andere kink in de kabel aan het einde van de langdurige rechtszaak rond de afpersing en bedreiging van vier vastgoedhandelaren, is de dreiging van een kort geding door de advocaat van Jan-Dirk Paarlberg. Deze zakenman wordt ervan verdacht een rol te hebben gespeeld bij het wegsluizen van de afgeperste gelden van de in 2004 vermoorde vastgoedhandelaar Willem Endstra. Paarlberg staat niet terecht in de zaak van Holleeder. Mogelijk moet hij zich later voor de rechter verantwoorden. Zijn raadsman Gabriël Meijers wil nieuwe documenten inbrengen in de zaak tegen Holleeder, omdat hij vindt
dat de rechtbank volledig geïnformeerd moet zijn. Deze stukken tonen volgens Meijers aan dat Paarlberg niets illegaals heeft gedaan. Als het Openbaar Ministerie de stukken niet toevoegt aan het dossier, stapt hij morgen naar de rechter. Volgens een woordvoerster van de rechtbank heeft het kort geding geen gevolgen voor de zaak tegen Holleeder en acht medeverdachten. ‘Het heeft geen opschortende werking. Mocht de rechter Meijers gelijk geven, dan kunnen die stukken ook na het requisitoir worden ingebracht.’ Kuijpers overweegt zich echter te voegen in het kort geding als het zover komt. Of het requisitoir in dat geval ook doorgang zal vinden, is de vraag. ‘Het kan nog alle kanten op’, aldus Kuijpers. De planning is nu zo dat Holleeder op 22 november het laatste woord heeft, waarna de rechtbank naar verwachting begin december uitspraak doet. 1
inister Cramer zat in het deel van de Kamer dat ‘vak K’ wordt genoemd; twee rijen stoelen voor bewindslieden achter een houten schot. Ze nam een slokje van haar thee. Zonder het na te kijken bracht ze het kopje tot vlak boven het schoteltje, bedacht zich, en nam nog een slok. Het tafereel herhaalde zich tot het kopje leeggedronken was. Er was een motie ingediend, maar die had ze nog niet gelezen. Het wachten was op een Kamerbode met kopieën. Het was stil in de Kamer. De twee leden van de SP hadden niets meer te bespreken, een PVV’er verviel in staren, de stenograaf ontspande h aar vin ger s, met de pink streek de voorzitter een lok uit haar ogen. Het was niet druk op de tribune. Er zat een man, die er altijd zat. Hij lachte veel, maar werd boos als je hem iets vroeg. Een jonge vrouw was door de provincie Zuid-Holland gestuurd om te kijken of er nog iets te lobbyen viel. Dat viel er niet. Een student journalistiek uit Zwolle durfde naar een verslaggeefster op de perstribune te lopen. Hij vroeg of hij eens met haar mocht praten – het was in het kader van het
vak loopbaanoriëntatie. Ze lachte, het was een leuke jongen, en diepte langzaam een kaartje voor hem op. De kamerbode nam veel papieren mee, waarvan een paar voor de neus van de minister belandden. Ze begon te lezen. Er liep al een tijdlang een discussie over permanente bewoning van recreatiewoningen. Het mocht niet, maar het gebeurde veel. De motie stelde voor om het verschil tussen gewone huizen en recreatiewoningen op te heffen, en daarmee de discussie. Er waren genoeg parken in Nederland waar ze deze motie zouden ondersteunen. De minister stond op en ging achter het spreekgestoelte staan, die elektrisch op de gewenste hoogte kan worden gebracht en een schermpje bevat waarop de spreektijd kan worden bijgehouden. Ze droeg een paars mantelpak waar haar grijze haren mooi bij uitkwamen. Het was geen goede motie, zei ze, ze had er argumenten bij. Voor enkele minuten schorste de voorzitter de vergadering. Daarna werd iets anders behandeld. 1
Een jonge vrouw keek of er nog iets te lobbyen viel. Dat viel er niet.
Protest op straat
Directeuren repareren het toilet Novum AMSTERDAM
...
Circa vijfhonderd directeuren en leraren van basisscholen in Amsterdam zijn gisteren de straat opgegaan om te demonstreren tegen de werkdruk. Directeuren zouden hun werk niet meer naar behoren kunnen uitvoeren omdat administratiemedewerkers en conciërges zijn wegbezuinigd. Vooral gesubsidieerde banen zijn verdwenen. De tijd van basisschooldirecteuren zou daardoor worden opgeslokt door zaken als het repare-
ren van wc’s en het maken van kopietjes. Dat gaat ten koste van het leiding geven aan de leraren en het formuleren van onderwijskundig beleid, zo luidt de klacht. Onderwijswethouder Hennah Buyne (PvdA) kreeg een petitie aangeboden. De demonstranten eisen een conciërge en een administratief medewerker voor elke school. De Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) ondersteunt de actievoerders. Het probleem speelt landelijk, maar het protest wordt eerst lokaal op poten gezet. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ...............................................................................
Lont ontvangt dreigmails en beledigende telefoontjes
In 18 van de 36 partnerlanden is homoseks strafbaar
Cramer wil buitenjacuzzi nog niet verbieden
KOENDERS OP DE BRES VOOR RECHTEN HOMOSEKSUELEN
111
‘ANTIHOMO-RAADSLID’ DOET AANGIFTE VAN DISCRIMINATIE Het deelraadslid voor de ChristenUnie in Amsterdam-Zuidoost, Yvette Lont, heeft aangifte gedaan tegen de VVD-fractie in het stadsdeel en haar fractievoorzitter Eddy Meyer. De liberalen zouden hebben aangezet tot discriminatie tegen ‘een christen’. Lont zegt veel dreigmails, discriminerende teksten en beledigende telefoontjes te hebben ontvangen. Ook hiervan heeft zij aangifte gedaan. De politica krijgt extra politiebewaking
KORT
en stelt dat ze mede door de actie van de VVD in haar bewegingsvrijheid is belemmerd. Lont wil dat de deelraad zich uitspreekt over de handelwijze van de VVD. Lont trok vorige week een voorstel in om praktiserende homoseksuelen uit bestuursfuncties van de partij te weren. Meyer stelde dat Lont homo’s discrimineert en deed aangifte tegen haar. Eddy Meyer had de aangifte niet verwacht. Hij is verrast en ook ‘een beetje bevreemd’.
Energievretende consumentenproducten zoals jacuzzi’s in de tuin, waterbedden en terrasverwarmingen worden voorlopig nog niet verboden. Wel gaat het ministerie van Milieu proberen dit soort producten te ontmoedigen. Dat zei minister van Milieu Jacqueline Cramer (PvdA) tijdens de behandeling van de begroting van het ministerie van VROM in de Tweede Kamer. Ze noemde het ‘een lastig moreel vraagstuk’. De PvdA en GroenLinks hadden de minister gevraagd na te denken over een verbod .
In achttien van de zesendertig landen waar Nederland een ontwikkelingsrelatie mee heeft is homoseksualiteit strafbaar. Dat blijkt uit een onderzoek dat minister Koenders voor Ontwikkelingssamenwerking heeft uitgevoerd naar de rechten van homoseksuelen in ‘partnerlanden’ van Nederland. De straf voor homoseksuele handelingen varieert in deze landen van gevangenisstraffen tot de doodstraf. Koenders heeft Nederlandse am-
bassades in ontwikkelingslanden gevraagd te pleiten voor het afschaffen van de strafbaarstelling van homoseksualiteit en voor bestrijding van discriminatie. Koenders vindt het van groot belang dat homoseksualiteit niet langer strafbaar is in ontwikkelingslanden. ‘Nederland zal zoveel mogelijk gelijkberechtiging van homoseksuelen bevorderen. Lastige discussies gaan we niet uit de weg’, zegt de bewindsman.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Stoken voor de mussen (1)
Stoken voor de mussen (2)
Stoken voor de mussen (3)
De gemeenteraadsfractie van GroenLinks in Utrecht wil dat de gemeente een halt toeroept aan verwarmde terrassen in de Domstad.
‘Stoken voor de mussen past niet binnen het beleid van de gemeente om klimaatneutraal te worden in 2030’, zei een woordvoerder.
Uit een Duits onderzoek blijkt dat een terraspaddenstoel per uur ongeveer 3,5 kilo kooldioxide uitstoot. Dat is evenveel als een auto tijdens een rit van 25 kilometer.
Nieuws Binnenland
6
Zelfverdediging Nu te snel verdacht
Klap uitdelen aan dief moet mogen Wie zichzelf verdedigt tegen een inbreker of een overvaller, moet door de politie niet meer automatisch als verdachte worden behandeld. Novum AMSTERDAM
...
Dat stelt een meerderheid van de Tweede Kamer. Alleen mensen die zich daarbij aan geweld te buiten gaan, zouden moeten worden opgepakt. In andere gevallen zouden zij slechts als getuige moeten dienen. Als een winkelier nu een klap uitdeelt aan een overvaller, gaan beiden ‘in hetzelfde busje naar het politiebureau’, stelt VVD-Kamerlid Fred Teeven. Ten onrechte, vindt ook CDAcollega Sybrand van Haersma Buma. Zo’n winkelier is immers ‘ook of vooral slachtoffer’.
In de huidige praktijk zit iemand in zo’n situatie ‘meteen in het defensief’, zegt PvdA-Kamerlid Aleid Wolfsen. ‘Je wordt als verdachte geregistreerd, je komt als meneer X of Y in de krant, er wordt proces-verbaal tegen je opgemaakt. Dat willen we niet meer.’ De VVD wil het recht op zelfverdediging zelfs wettelijk vastleggen, maar volgens PvdA en CDA is dat niet nodig omdat de huidige wet voldoende mogelijkheden biedt. Het Platform Detailhandel Nederland reageert enthousiast op de plannen van de Tweede Kamer. Volgens een woordvoerder van de werkgeversorganisatie komen winkeliers vaak ten onrechte in de hoek van verdenkingen. ‘Zulke verdachtmakingen kunnen uitermate traumatiserend werken.’ 1
Karima Ouchan: ‘Bedreigde jongeren hebben nu geen veilige haven.’ ERIC BRINKHORST
Eerwraak Karima Ouchan ziet het acht van de tien keer misgaan
WORD JIJ DE MAN/ VROUW VAN...? WEKELIJKS STELLEN TWEE SINGLES ZICH IN DE PERS AAN JOU VOOR. BEN JIJ GEÏNTERESSEERD IN EEN DREAMDATE MET EEN VAN DEZE TWEE SINGLES? SURF DAN NAAR WWW.DEPERS.NL/DREAMDATE EN REAGEER!
Maarten NICKNAME: maarten79 LEEFTIJD: 28 jaar PROVINCIE: Zuid-Holland Nieuwsgierig, open, doorzetter, muziek, architectuur
Inge NICKNAME: Margrietha LEEFTIJD: 38 jaar PROVINCIE: Zuid-Holland
Willen we soms eerst een magazijn vol lijken? Vervolg van pagina 1
...
Ouchan weet waarover ze praat. Op 15-jarige leeftijd werd ze als ‘te westers’ door haar vader naar Marokko ontvoerd. Uiteindelijk kwam het goed en ontwikkelde ze zich tot ervaringsdeskundige in eerwraakzaken. In 2003 werd ze aangesteld op het ROC van Twente, na de tragedie van Zarife. De 18-jarige leerlinge werd op vakantie in Turkije doodgeschoten door haar eigen vader, die het niet kon verkroppen dat ze een westers leven leidde en traditionele regels aan haar laars lapte. Vier jaar later zijn de gevaren nog steeds levensgroot. ‘We proberen altijd eerst om het zelf op te lossen, maar elke maand sturen we een stuk of tien leerlingen door naar externe hulpverlening. In 80 procent van de gevallen gaat dat niet goed. Ik ken zelfs drie gevallen die bijna in doodslag eindigden. Gelukkig wist de politie, die er wel goed bovenop zit, dat te voorkomen. Zij hebben die deskundigheid wél, maar bij het Bureau Jeugdzorg houd ik mijn hart vast.’
Naast mishandeling zijn er andere risico’s. ‘Sommige ouders sturen hun dochter naar het land van herkomst of huwelijken haar uit aan een achterneef, om de schande uit te wissen. Bij eergelateerd geweld moet de eer nu eenmaal gezuiverd worden, in welke vorm dan ook.’
Drie gevallen eindigden bijna in doodslag Dat is niet voorbehouden aan de islamitische cultuur, benadrukt de Marokkaanse. ‘Het komt ook voor bij hindoestanen, en zelfs bij ZuidAmerikaanse families. Het zijn machoculturen, die uitgaan van de superioriteit van de man. Als jonge vrouwen bezig zijn met hun carrière of de andere sekse ontdekken, wordt dat gezien als een verlies van eer. Ouders staan soms onder grote druk van de gemeenschap. Wat doe je als men-
sen je winkel mijden en je praktisch failliet gaat?’ Ook al zijn er bij Jeugdzorg veel mensen die ‘ontiegelijk hun best’ doen, toch heeft Ouchan nog wel wat tips voor ze. Zoals bijvoorbeeld beter communiceren met de politie, die inmiddels wél verstand van zaken heeft. ‘Zorg voor deskundigheid op het gebied van eergerelateerd geweld door collega’s van andere herkomst binnen te halen. En sluit aan bij de trainingen over eerwraak van het ministerie van Justitie en van Wonen, Wijken en Integratie.’ Volgens Ouchan werken ook de departementen van Onderwijs en Volksgezondheid nog te weinig mee aan oplossingen. ‘Het grootste probleem van dit moment is dat bedreigde jongeren geen veilige haven hebben. Daar moet snel iets aan gedaan worden. We leven nu eenmaal in een multiculturele samenleving, met veel geweld. Word wakker! Of moeten we soms eerst een magazijn vullen met lijken?’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... ...................................... KORT
gale vuurwerk werd ook vuurwerk voor particulieren gevonden.
uit, waarna agenten hem uiteindelijk konden inrekenen.
Meer arrestaties verwacht na vuurwerkvondst
111
111
Verdachte steekpartij opgepakt bij fietscontrole
Tienduizenden moeten huurtoeslag inleveren
111
Ondernemend, reislustig, grappig, lief en sociaal
VERGROOT JE KANS OP EEN DREAMDATE MET MAARTEN OF INGE: MAAK PERSOONLIJK KENNIS TIJDENS DE ONLINE SPEEDDATE OP LYMIC.NL, A.S. DONDERDAG OM 20.30 UUR. DEZE ACTIE WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:
vakantie ! jouw gratis Spaar voor
Een 50-jarige man uit het Flevolandse Nagele is opgepakt nadat de politie zo’n 8.500 kilo vuurwerk in zijn schuur vond. De politie verwacht op korte termijn meer mensen aan te houden. Het vuurwerk lag onveilig opgeslagen: dat zou desastreuze gevolgen kunnen hebben. De vondst werd gedaan in een schuur op het erf van de boerderij van de man. Het gaat om vijftien tot achttien pallets met onder meer lawinepijlen, vlinderbommen, visgranaten en big spanish crackers ter waarde van tienduizenden euro’s. Naast het ille-
Een controle op fietsverlichting heeft dinsdagavond in Doetinchem geleid tot de aanhouding van een verdachte van een steekpartij. De 29-jarige Doetinchemmer wordt ervan verdacht op 18 oktober een vrouw te hebben neergestoken in Zeddam. Hij werd herkend door een landelijk opsporingsbericht. De man fietste dinsdagavond zonder verlichting in het centrum van zijn woonplaats. Toen hij een stopteken kreeg, ging hij ervandoor. Op de Prins Hendrikkade ging de verdachte onder-
Ongeveer 55.000 mensen moeten de huurtoeslag van vorig jaar terugbetalen. Zo’n vijftienduizend mensen moeten meer dan duizend euro teruggeven. Dat blijkt uit een brief van staatssecretaris van Financiën De Jager (CDA) aan de Tweede Kamer. De voorlopige toeslagen waren te hoog ingeschat. Daardoor bleken veel mensen achteraf recht te hebben op minder huurtoeslag. Volgens De Jager hebben 42.500 mensen te weinig gekregen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Zomaar bij het vuil (1)
Zomaar bij het vuil (2)
Vuilnismannen hebben gisteren langs de A1 een patroongordel met 71 oefenpatronen gevonden.
De patronen zijn van het type 7.62 en geschikt voor een MAG machinegeweer. Deze geweren worden gebruikt bij Defensie.
Buitenland Nieuws
7
Formatie Walen sturen aan op noodkabinet
België staat op barsten De Franstalige Belgen zijn woedend. In een district rond Brussel mogen ze voortaan alleen nog op Vlaamse partijen stemmen. De beslissing bracht de politieke crisis in België gisteren tot een hoogtepunt. Remco de Jong BRUSSEL
...
De politieke crisis tussen Vlaamse en Franstalige partijen heeft gisteren in België een hoogtepunt bereikt. Franstalige politici verlieten demonstratief het parlement toen daar werd gestemd over een wet die het stemrecht van Franstaligen die rond Brussel wonen inperkt. Ze mogen volgens die wet alleen nog op Vlaamse partijen stemmen, omdat ze formeel in Vlaanderen wonen. Na het vertrek van de Franstaligen werd de wet, die het kiesarrondissement Brussel/Halle/Vilvoorde splitst, met een grote meerderheid van Vlaamse stemmen aangenomen. De stemming kwam er nadat kabinetsformateur Yves Leterme tot op het laatste moment had geprobeerd een compromis te bereiken met de partijen die onderhandelen over regeringsdeelname. De liberale en christelijke Franstalige partijen zijn echter fel tegen de splitsing, omdat hen dat veel stemmen kan kosten in de regio rond Brussel. Het dossier heeft een hoge symboolwaarde gekregen in de strijd tussen Vlaamse en Franstalige politieke partijen. De onenigheid over de toekomst van België is zo groot, dat de liberale Mouvement Réformateur en de christelijke CDH nu al maanden weigeren in te stemmen met Vlaamse wensen over een staatshervorming,
die meer macht zou geven aan de Belgische gewesten. Overigens staat de Belgische grondwet niet toe dat de zes miljoen Vlamingen de vier miljoen Franstaligen wetten opleggen. De Franstalige partijen kunnen nu allerlei procedures in werking stellen om de splitsingswet uit te stellen of zelfs ongedaan te maken. Het aannemen van de wet heeft dan ook een tegengesteld effect. In tegenstelling tot de Vlaamse wens voor een snelle splitsing, zal het zeker nog een jaar duren voor deze een feit is. Bovendien zal tegen die tijd toch weer een compromis moeten worden bereikt met Franstaligen. De stemming in het parlement is een nederlaag voor formateur Leterme, die graag een compromis had gesloten met toekomstige regeringspartners. Mogelijk kan hij toch gewoon zijn werk voortzetten, maar zal hij een beperkt regeerakkoord maken met alleen sociaal-economische afspraken. Ook Franstalige partijen leken gisteren voorstander van zo’n zaken- of noodkabinet, die mogelijk slechts tot 2009 regeert, het jaar waarin Belgen weer naar de stembus gaan, voor regionale verkiezingen. Een coalitie van liberale en christelijke partijen is de meest logische gezien de uitslag van de verkiezingen op 11 juni. Het heeft ook geen zin om andere Franstalige of Vlaamse partijen bij de besprekingen te betrekken, omdat grofweg ook de andere partijen in het noorden en zuiden van het land loodrecht tegenover elkaar staan als het gaat over een staatshervorming. 1
Bezoek aan de VS
Sarkozy zet zijn beste beentje voor De Franse president Nicolas Sarkozy maakt zich erg geliefd tijdens zijn eerste staatsbezoek aan de Verenigde Staten. Nog voordat hij zijn toespraak voor het Amerikaanse Congres begon, ontving hij een drie minuten durende staande ovatie. De boodschap waarmee Sarkozy afreisde naar de
VS is dan ook erg positief. Hij steunt Bush in Afghanistan en Irak, maakt zich zorgen over Iran en dankt de VS uitvoerig voor het bevrijden van Frankrijk in de Tweede Wereldoorlog. Sarkozy wil ‘Amerika’s hart heroveren’. Het lijkt hem tot nu toe aardig te lukken. 1 AP
Voices of Africa
Een reportage over corruptie staat binnen vijf minuten online Vervolg van pagina 3
...
Initiator van Voices of Africa is de Nederlandse stichting Africa Interactive, die huist in Haarlem. ‘Het is vooral bedoeld om Afrika aan de wereld te laten zien’, zegt coördinator Olivier Nyirubugara. ‘De wereld geeft Afrika immers richting. Doordat de internationale gemeenschap druk uitoefent en hulp
aanbiedt, dicteert ze in feite de Afrikaanse politiek. Met Voices of Africa zien mensen hoe het er werkelijk aan toe gaat in Afrika.’ En dat is niet altijd pais en vree, blijkt uit de verslagen. Zo fotografeerde een Keniaanse reporter stiekem hoe een arrestant werd mishandeld op het politiebureau. ‘Als hij een notieblok, camera en opnameapparatuur mee had gesjouwd was
hem dat nooit gelukt’, concludeert Nyirubugara. ‘Met dit mobiele telefoonproject kun je een interview afnemen, terwijl omstanders denken dat je aan het bellen bent. En je kunt een reportage over corruptie of schending van mensenrechten binnen vijf minuten online hebben.’ De coördinator komt zelf uit de Centraal-Afrikaanse Republiek, een klein land tussen Tsjaad en Congo. Hij
weet dat je als Afrikaanse journalist niet te veel moet opvallen. ‘Het is een kwetsbaar beroep.’ Zimbabwe, Soedan en Rwanda prijken nog hoog bovenaan zijn verlanglijstje – volgens hem zijn het de gevaarlijkste landen. Al benadrukt hij dat er niet alleen maar politieke rellen en primeurs op de site komen te staan. Een jonge Zuid-Afrikaanse die vertelt dat het gigantische zieken-
huis van township Soweto volgens haar beter in deelklinieken kan worden opgedeeld is net zo waardevol. Of het verhaal van de vijftienjarige Rabaroe, een Mozambiquaanse jongen die iedere ochtend met een gigantische broodmand op zijn hoofd zijn ronde maakt langs dorpen en een heel typisch fluitje heeft. Ook een verhaal dat gehoord moet worden. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Zes oud-werknemers Duits crematorium veroordeeld
Een Duitse rechtbank heeft zes voormalige werknemers van een crematorium veroordeeld voor het stelen en doorverkopen van gouden vullingen uit de as van doden. De mannen, tussen de 29 en 54 jaar oud, hebben vanaf 2001 bij honderden doden vullingen gestolen. In totaal verkochten ze voor een bedrag van 135.000 euro aan gouden vullingen aan juweliers. De rechter veroordeelde de verdachten tot voorwaardelijke gevangenisstraffen van negen tot twintig maan-
den en deelde in totaal voor 35.000 euro aan boetes uit. De mannen kregen een voorwaardelijk gevangenisstraf omdat geen van hen een strafblad had, zo verklaarde de rechter.
proef schoot de USS Lake Erie met twee raketten kort na elkaar twee ballistische raketten neer die vanaf Hawaii waren gelanceerd.
111
Ahmadinejad: Iran heeft nu 3.000 centrifuges
Proef met ballistische raketten marine VS gelukt
De Amerikaanse marine heeft dinsdag 160 kilometer boven de Stille Oceaan twee ballistische raketten tegelijkertijd onderschept. Het ging om een proef in het kader van de ontwikkeling van een raketafweersysteem. Het is voor het eerst dat de Amerikanen erin zijn geslaagd om binnen enkele minuten twee ballistische raketten voor de korte afstand neer te halen. Bij de
111
Iran beschikt officieel over 3.000 werkende centrifuges die uranium verrijken, zo heeft de Iraanse president Ahmadinejad bekendgemaakt. ‘We hebben nu het streefgetal van 3.000 bereikt’, zei hij in Birjand. De president zei al eerder dat Iran er in was geslaagd om 3.000 centrifuges te installeren in de ondergrondse verrijkingsfaciliteit in Natanz, maar gisteren zei hij dat voor de eerste keer officieel.
‘De gesprekken tussen soldaten moeten nu beginnnen’
TURKSE TROEPEN HOUDEN OEFENING BIJ IRAAKSE GRENS Ongeveer honderd Turkse commandotroepen hebben gisteren bij de Iraakse grens een oefening gehouden. Ter voorbereiding op een mogelijk inval in Noord-Irak om bases van de Koerdische PKK-rebellen uit te schakelen heeft het leger tienduizenden militairen in het bergachtige grensgebied gelegerd. Volgens de Turkse president Abdullah Gül is voor het Turkse leger het moment aangebroken voor overleg met de Amerikaanse strijd-
krachten, om een mogelijk offensief tegen de Koerdische rebellen in Irak te coördineren. Tegen journalisten zei Gül dinsdag dat het tijd is dat de soldaten aan het woord komen. ‘We hebben onze beslissing genomen. De tijd voor overleg tussen diplomaten is voorbij, de gesprekken tussen soldaten moeten nu beginnen’, zei hij in de krant Radikal. Turkije heeft herhaaldelijk aangegeven bereid te zijn tot een inval in Irak.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Gezellig bij de boom! (1)
Gezellig bij de boom! (2)
Ook op deze dag...
Een Duitse adventkalender toont een afbeelding van een beruchte seriemoordenaar uit de jaren twintig, Fritz Haarmann.
Haarmann vermoordde 24 mannen en staat nu met een bijl afgebeeld bij de ‘deur’ van 1 december. De kalender verkoopt als een trein.
1895 - De Duitse fysicus Wilhelm Conrad Röntgen ontdekte na experimenten met elektriciteit het bestaan van röntgenstraling. Hiermee won hij in 1901 de Nobelprijs voor de Natuurkunde.
8
Nieuws Buitenland
Carrière van een recordbreker Niemand haalde zo vaak het Guinness Book als Ashrita Furman. Hij is recordhouder in 67 disciplines. In totaal verbrak hij al 166 keer een record. Zijn carrière begon in 1986 toen hij ‘voor de grap’ 20 kilometer koprollend aflegde. Drie jaar later rende hij een dubbele marathon terwijl hij non-stop jongleerde met drie ballen. Daarna volgden nog vele ongelooflijke records. Zo wandelde Ashrita in 1998 maar liefst 160 kilometer met een gevulde melkfles op zijn hoofd. Maar ook het wereldrecord ‘sinaasappel duwen met je neus’ staat op zijn naam. Furman runt een vegetarisch restaurant in New York. ’Ik beschouw mezelf als een groot kind.’ REUTERS
Guinness World Record Day Ashrita Furman is recordhouder der recordhouders
‘Het koprollen was loodzwaar’ Vervolg van pagina 1
...
‘Maar in de jaren zeventig begon ik te mediteren volgens de leer van mijn Indiase leraar Sri Chinmoy. Ik leerde van hem om innerlijke rust te bereiken en daar kreeg ik veel energie van. Dat klinkt zweverig en het is moeilijk uit te leggen hoe het precies voelt. Maar doordat je negatieve gedachten, of eigenlijk al je gedachten, uitbant, heb je geen belemmeringen meer. Je kunt langer doorgaan en levert ongelooflijke prestaties.’ Moeilijke momenten kent Furman tijdens zijn recordpogingen ook. ‘Natuurlijk. Die keer dat ik aan een koprolmarathon van twintig kilometer begon bijvoorbeeld. Na acht kilometer was ik al ontzettend misselijk. Ik kon niet meer, ik moest overgeven en negatieve gedachten begon-
nen te overheersen. Maar er waren veel toeschouwers en journalisten en ik wilde absoluut niet opgeven. Toen heb ik een minuutje gemediteerd. De laatste kilometers gingen daarna als vanzelf.‘ Naast het breken van bestaande records verzint de Amerikaan ook compleet nieuwe vaardigheden zoals wandelen met een melkfles op je hoofd of onder water jongleren. ‘Ik vind het leuk om mijn talenten te combineren tot disciplines die nog nooit iemand heeft beoefend. Maar zulke recordpogingen zijn niet gemakkelijk, want je krijgt er niet zomaar toestemming voor. Ik wil binnenkort bijvoorbeeld een record hoelahoepen in het water vestigen. Maar de mensen van het Guinness Book hebben een extra eis gesteld: ze willen dat mijn hoofd compleet on-
der water is tijdens de recordpoging. Nu train ik in een duikerspak. Maar het is onmogelijk om met zuurstofflessen op je rug te hoelahoepen. Daarom werk ik nu aan een constructie waarbij alleen de zuurstofflessen zich boven water bevinden. Uiteindelijk zal het me lukken.’ Furman heeft ten slotte nog een goede raad voor mensen die zelf in het Guinness Book willen komen. ‘Je kunt alleen een record verbreken als je een vaardigheid vindt waar je echt heel veel plezier in hebt, want je moet ontzettend veel oefenen. Ik zing bijvoorbeeld graag. Toen ik in het Guinness Book zag dat iemand in Oostenrijk het record jodelen had verbroken, leek het me geweldig dat ook te proberen. Ik oefende elke dag en brak het record door 27 uur achter elkaar te jodelen. Ik moet er wel bij zeggen dat mijn vrienden in die tijd niet graag in mijn buurt waren.‘ (De dag na het interview brak Furman het wereldrecord op de tien meter kikkerspringen. Zijn tijd was 9,95 seconden.) 1
Furman vestigt een nieuw record ‘fitness’ op de rug van een olifant. AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Indiase peuter had vier armen en vier benen
LAKSHMI SUCCESVOL VERLOST VAN OVERTOLLIGE LEDEMATEN Een marathonoperatie om een Indiaas meisje van twee te verlossen van de vier extra ledematen waarmee zij ter wereld kwam, is succesvol verlopen. De toestand van het kind, Lakshmi, is stabiel. Meer dan dertig artsen werkten mee aan de spectaculaire operatie. Na het wegnemen van de overbodige ledematen moesten de organen van het meisje worden hersteld en moest haar bekkenstreek worden gereconstrueerd. Het meisje had behalve dub-
bele ledematen onder meer twee vergroeide ruggengraten, vier nieren en vergroeide zenuwen. Lakshmi is vernoemd naar de vierarmige hindoegodin en wordt in haar geboortedorp door sommigen zelf ook als een godin beschouwd. Een circus wilde het kind kopen, waarna haar ouders haar ter bescherming verstopten. Of Lakshmi haar benen nu zal kunnen gebruiken is nog niet duidelijk. Voor de operatie kon dit niet.
KORT 111
Scholier overleden na mishandeling door leraar
Een 14-jarige Indiase scholier is overleden na in de klas door zijn leraar te zijn mishandeld omdat hij in zijn schrift zat te krabbelen. Dat heeft de krant Hindustan Times gisteren gemeld. De jongen, Ajay Kumar, lag sinds 23 oktober in het ziekenhuis aan de beademing en overleed dinsdag. De politie is een onderzoek gestart. Volgens zijn vader sloeg de leraar zijn zoon net zolang tot hij bewusteloos raakte. Minister van Onderwijs Singh zei dat scholen geen lijfstraffen mogen geven.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Ook op deze dag...
Het weer
1923: Adolf Hitler doet zijn eerste greep naar de macht. Zijn ‘Bierkellerputsch’ in Munchen wordt echter neergeslagen.
Munchen: 6°C/5°C, regen Bonn: 12°C/5°C, bewolkt Berlijn: 10°C/5°C, regen
Buitenland Nieuws
9
VS Predikant Will Bowen moppert niet meer en is gelukkig
Lieve mensen, klaag toch alsjeblieft eens wat minder! De Amerikaanse predikant Will Bowen stopte een paar jaar terug met klagen en werd een gelukkig mens. Nu wil hij dat iedereen hetzelfde doet. 4,5 miljoen Amerikanen volgden inmiddels zijn voorbeeld.
kantoor voor de verspreiding van de polsbandjes. Er zijn er inmiddels meer dan 4,5 miljoen verstuurd. Christelijke vrijwilligers pakken ze in en sturen ze de wereld over. Toch is het geen religieuze actie. ‘Ik wil niemand van mijn protestantse denkbeelden overtuigen. We zijn langs geweest bij synagogen, in katholieke kerken. We hebben aanhangers op de kleuterschool en in het Pentagon.’
Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Hoe zou de wereld eruit zien als niemand ooit nog klaagde? Volgens de Amerikaanse predikant Will Bowen (47) zou iedereen gelukkiger zijn. Zijn organisatie ‘A complaint free world’ verspreidt paarse armbandjes, gratis. De bedoeling is dat je het armbandje van pols wisselt elke keer dat je klaagt. Als het ding 21 dagen achter elkaar aan dezelfde pols zit, ben je complaint free.
Gewoonte doorbreken Volgens Bowen is het wetenschappelijk aangetoond dat 21 dagen genoeg zijn om een gewoonte te breken. Zelf deed hij er drie maanden over, en brak hij drie armbandjes door ze steeds van pols te wisselen. Maar het lukte. En nu is hij gelukkig. ‘Mijn hoofd maakt geen klachten meer aan, omdat ik ze toch niet uitspreek.’ Jaren terug was Bowen verkoper van advertenties. Hij werkte voor de Gouden Gids en verkocht radiocommercials. Maar hij vond zijn leven te
Geen zelfmedelijden Will Bowen heeft geen klachten.
oppervlakkig. ‘Ik was eind dertig, ging scheiden, woonde opeens alleen. Het was echt zo’n moment om alles te veranderen.’ Hij besloot predikant te worden. ‘Ik hoefde geen glamour, en geld maakte ook niet zoveel uit.’ Nu is Bowen hard op weg beroemd te worden. Van zijn boek A complaint free world zijn miljoenen exemplaren verkocht. De paarse armbandjes verspreidt hij gratis. Alleen als mensen er meer dan vijf bestellen, moeten ze betalen. Deze zomer was hij te gast in de talkshow Oprah Winfrey, die hem natuurlijk wonderful vond. En na de uitzending werd hij meteen herkend op straat. De kerk waar hij elke week zijn mis houdt, wordt nu ingezet als hoofd-
Will Bowen doet een beetje denken aan een softe Emile Ratelband. ‘Als je niet meer klaagt, kun je meer. Je leven wordt beter. Als je maar wílt.’ Hij zegt mails te hebben gekregen van genezen migrainepatiënten, kinderen die vroeger gepest werden, herenigde koppels. ‘Wil je een beter leven? Meer geld? Een gezonder relatie? Stop met klagen!’ De predikant wil daarentegen niet dat mensen binnenvetters worden. ‘Je mag wel praten over wat je niet bevalt. Maar dóe er dan ook wat aan. Of zeg het tegen de persoon die er wat aan kan doen. Krijg geen zelfmedelijden.’ Volgens Bowen is er een verschil tussen een feit en een klacht. ‘Het is koud buiten. Dat is een feit. Maar: Dat heb ik weer, moet ik vroeg op, is het ook nog koud. En ik ga al zo’n rotdag tegemoet. Dat is klagen!’ 1
Noodtoestand in Pakistan
Bhutto zet grote demonstratie door Novum/AP AMSTERDAM
...
De Pakistaanse oppositieleidster Benazir Bhutto gaat morgen in Rawalpindi demonstreren tegen de noodtoestand in haar land. Ze doet dit ondanks waarschuwingen van de autoriteiten dat de politie daar hard tegen zal optreden. Het Pakistaanse parlement hechtte gisteren zijn goedkeuring aan president Musharrafs beslissing om de noodtoestand af te kondigen. Volgens de staatstelevisie is het parlement unaniem akkoord gegaan. De burgemeester van Rawalpindi, een garnizoensstad even ten zuiden van Islamabad, zei dat de politie massaal op de been zal zijn om mensen weg te houden uit het park waar
Bhutto haar aanhangers morgen wil toespreken. De politie zal voorkomen dat het demonstratieverbod wordt overtreden, aldus de burgemeester, die ook over aanwijzingen zegt te beschikken dat er opnieuw geprobeerd zal worden een aanslag op Bhutto te plegen. Toen de voormalige premier vorige maand na acht jaar ballingschap terugkeerde vielen bij een tegen haar gerichte aanslag meer dan 140 doden. In een opiniestuk in The New York Times riep Bhutto de VS en andere Westerse landen op van Musharraf te eisen dat er binnen zestig dagen verkiezingen worden gehouden, onder toezicht van buitenlandse waarnemers. ‘Het is gevaarlijk om in verzet te komen tegen een militaire dictatuur, maar het is nog gevaarlijker om
dat niet te doen’, schrijft Bhutto. ‘Het is tijd dat de westerse democratieën met daden laten zien waar ze staan, in plaats van alleen met woorden.’ De VS en andere landen, zoals Groot-Brittannië, hebben er wel bij Musharraf op aangedrongen de voor januari geplande verkiezingen te laten doorgaan, maar hebben geen concrete maatregelen getroffen, zoals het opschorten van hulp. Nederland is tot nu toe het enige land dat dit heeft gedaan. Bhutto overlegde gisteren met andere oppositiepartijen over een gezamenlijke strategie tegen de noodtoestand. Haar concurrent Nazaw Sharif liet het afweten. Voor hem heeft Bhutto afgedaan, omdat ze eerder met Musharraf heeft onderhandeld over samenwerking. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .......................................
Dieren voelden lawine aankomen
KORT
VEE REDT INWONERS VAN BEDOLVEN MEXICAANS DORP Hoewel San Juan Grijalva, een dorp in de Mexicaanse deelstaat Chiapas, vrijwel volledig werd bedolven toen het maandag werd getroffen door een modderlawine, zijn waarschijnlijk slechts zestien van de zeshonderd inwoners om het leven gekomen. Dat de andere inwoners ontkwamen hebben ze te danken aan hun vee, dat voelde dat er iets te gebeuren stond en kort voor de lawine naar hoger gelegen gebied vluchtte. Veel
mensen kwamen hun bed uit om hun dieren terug te halen. Vanuit de heuvels zagen ze hoe een aardmassa hun huizen bedolf. Tot nu toen zijn twee lichamen geborgen. Twaalf tot veertien mensen worden nog vermist. President Félipe Calderon maakte bekend dat de regering omgerekend 480 miljoen euro uittrekt voor hulp aan de door zware overstromingen getroffen deelstaat Tabasco. Het geld is ook bedoeld voor de wederopbouw.
111
Proces tegen Seselj van start voor tribunaal
Voor het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag is gisteren het proces begonnen tegen de Servische nationalist Vojislav Seselj. Hij is aangeklaagd voor het aanwakkeren van de etnische spanningen die tot het bloedige uiteenvallen van Joegoslavië hebben geleid en wordt medeverantwoordelijk gehouden voor de wreedheden die door Servische paramilitairen zijn begaan. Zijn proces is een van de laatste mogelijkheden om de Servische autoriteiten aansprakelijk te stellen voor wreedheden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Verkeerde zoon (1)
Verkeerde zoon (2)
Een Saoedisch en een Turks jongetje, die vier jaar geleden per ongeluk zijn verwisseld in een ziekenhuis, keren terug naar hun eigen ouders.
De Turkse vader bracht de zaak aan het licht met een DNA-test. De Saoedische vader wist van niets en eist 13 miljoen dollar schadevergoeding.
Spanje
De Iberische lynx heeft ’t gered Het zag er hopeloos uit voor de Iberische lynx. Twee jaar geleden waren er nog maar 150 van de dieren over in zuid- en centraal-Spanje. Ze leefden in twee kleine kolonies in Andalusië. Maar ze hebben het gered. Er zijn er nu zo’n honderd meer. Dit jaar zijn er liefst 44 welpen geboren. De Spaanse minister van Milieu maakte gisteren bekend dat ze de lynx van de lijst van bedreigde dieren gaat halen. Ook gaat ze fors in de buidel tasten om het dier te blijven beschermen. Wetenschappers hebben tegelijkertijd vastgesteld dat de dieren teruggaan naar hun oorspronkelijke leefomgeving, noordelijk van Andalusië in Castilla-La Mancha. 1 FOTO: REUTERS
Achtergrond Buitenland
10
Georgië Ontevreden burgers demonstreren al de hele week in de straten van Tbilisi
Saakashvili vecht tegen ongeduld Mikhail Saakashvili was vier jaar geleden de grote held van Georgië. Nu is juist hij, de jonge president, het mikpunt van protesten. De Georgiërs worden ongeduldig. Mark van Assen AMSTERDAM
...
Het kan verkeren. In de donkere laatste dagen van 2003 stroomden de straten van Tbilisi vol met Georgiërs die eindelijk weer zicht kregen op een betere toekomst. Hun held was Mikhail Saakashvili, een moedige jonge politicus die het opnam tegen de corrupte bende van Eduard Sjevardnadze. Hij beloofde gouden bergen, en de menigte slurpte zijn woorden gretig op. In januari 2004 werd hij president, met als opvallende first lady de Nederlandse Sandra Roelofs. Bijna vier jaar later roeren de inwoners van de Georgische hoofdstad zich opnieuw. Het zijn bijna dezelfde beelden. Schreeuwende mensen voor het parlementsgebouw aan de Rustaveli Avenue, wuivende rood-witte vlaggen en politieagenten die tekeergaan met traangas en waterkannonnen. Ook de protesten hebben bijna hetzelfde karakter. De Georgiërs zijn de armoede en corruptie zat, roepen ze. Ze willen af van hun president, die zich volgens hen niks aantrekt van de wet en trekjes vertoont van een dictator. De president zelf wil van geen wijken weten. Hij ontkent alles en geeft de schuld aan de hetzerige oppositie.
Boze Georgiërs roepen voor het parlementsgebouw in Tbilisi om het aftreden van hun president, Mikhail Saakashvili . AP
De naam van de president is nu echter Mikhail Saakashvili, de held van de Rozenrevolutie van 2003. En hij was nog wel zo voortvarend van start gegaan. De mensen waren dol op hem, en vooral op zijn vrouw. Hij bracht de orde terug in de wankele samenleving, tolereerde geen corruptie meer, wist weer investeerders te lokken en haalde met groot vertoon
de Amerikanen binnen. De Georgiërs vonden het prachtig na de zware jaren onder de Russen, de daaropvolgende burgeroorlog en het straffe regime van Sjevardnadze. Maar Saakashvili leek al bij zijn aantreden voor een bijna onmogelijke taak te staan. Georgië was zó ver weggezakt dat zelfs de meest boude maatregelen niet meer waren dan een voorzichtig
beginnetje. Een voorbeeld: de verlichting van de snelweg van Tbilisi naar het vliegveld ging aan voor de passagiers die op weg waren naar hun nachtvlucht. Daarna werd het donker. Er was niet genoeg energie. Natuurlijk is er de laatste jaren veel gebeurd. Maar of Saakashvili de strijd tegen het ongeduld van zijn bevolking kan winnen, is zeer onzeker. Dat
ongeduld is weliswaar niet reëel, want Georgië was bij zijn aantreden in feite een derdewereldland. Leg dat echter eens uit aan mensen die nog steeds moeten rondkomen van enkele tientallen euro’s per maand. Wat Saakashvili zeker niet moet doen, is de protesten hardhandig de kop indrukken. Met de laatste president die dat deed, liep het niet goed af. 1
#!"$% " "%&
".$%#/&
&" . "/& "" "$
&$ ! #
* !$ &"$&""##$" "$ )$ !
#$ !"%#$ $%#$) "+) "($" #$"%' %#"%#$"#$ " &
#$ '
"#"#
%# Jamie Oliver
39.95
" Herman den Blijker
29.95
Buitenland Achtergrond
11
In Phnom Penh is de vooruitgang niet te stuiten. Luxe-appartement kopen? Wel snel zijn, want de prijzen stijgen binnenkort weer met 5 procent. Micha Kat PHNOM PENH
...
Dertig dollar, dat kost het om een uzi of een AK-47 leeg te knallen op een papieren target. Ik kies voor de uzi en raak mijn doel met drie van de dertig kogels. Tijdens het vuren corrigeert een sergeant van het Cambodjaanse leger af en toe mijn houding. Wil ik ook nog wat granaten gooien of mijn geluk beproeven met een raketwerper? Bij het afrekenen wordt de dollar voor het blikje cola niet vergeten. We bevinden ons op een van de drie shooting ranges vlak buiten de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh, waar toeristen cowboytje kunnen spelen en het leger de schamele soldij kan aanvullen met dollars, nog steeds de gangbare valuta in Cambodja. ‘Hier komen vooral veel Engelsen’, meldt de sergeant. ‘Want in Engeland zijn geen wapens.’ Tien jaar geleden, toen ik Phnom Penh voor het eerst bezocht, waren deze schietbanen nog een sensatie. Ze trokken allerhande weirdo’s aan, wellicht ook omdat je op levende doelen kon schieten, zoals kippen en koeien. Maar dat is nu verboden. De schietbanen zijn gewoon geworden, en strak georganiseerd en gereguleerd. Ze vormen een bizar overblijfsel van het gewelddadige verleden van deze door tragedie verscheurde stad. Phnom Penh was dertig jaar geleden nog vrijwel verlaten omdat de toenmalige leider Pol Pot een hekel had aan steden en de complete bevolking het platteland opjoeg. Terug in het centrum van de stad zink ik neer in een leren fauteuil bij een van de luxe grands cafés aan de boulevard, met prachtig uitzicht op de Tonle Sap-rivier. Achter mij probeert een Canadese jongen de serveerster te versieren. Even verderop zitten twee westerse heren op leeftijd cocktails te drinken met beeldschone Cambodjaanse vrouw-meisjes. Toerisme is booming business in Penh (1,3 miljoen inwoners). Het aantal bezoekers groeit jaarlijks met meer dan 10 procent. ‘Dat komt mede doordat Cambodja steeds positiever in het nieuws komt’, zegt Menno van Essen (40), die sinds 2003 een reisbureau runt in de stad. Veel toerisme is nog steeds gerelateerd aan seks, ook al doet de overheid er van alles aan om met name kindermisbruik te bestrijden. Zo is er een indringende advertentiecampagne (‘Sexually exploit a child in this country? Go to jail here or at home’) en een 24-uurs hotline van de politie. De ‘normale’ toeristen komen naar
De contrasten tussen extreme rijkdom en schrijnende armoede zijn op veel plekken in Phnom Penh bizar. AP
Cambodja ’Wilt u de raketwerper nog proberen?’
Als God in Phnom Penh Cambodja voor de beroemde tempels van Angkor Wat, maar pakken dan ook een paar dagen mee in Phnom Penh. Van Essen: ‘De ontwikkelingen zijn hier de laatste jaren erg snel gegaan. Luxe wooncomplexen, winkelcentra, restaurants en hotels schieten als paddestoelen uit de grond. De prijzen rijzen de pan uit. Een beetje appartement kost nu al gauw 2.000 dollar per maand. Ik zag laatst een advertentie waarin grond werd aangeboden voor 1.000 dollar per vierkante meter.’ De contrasten tussen extreme rijkdom en armoede zijn bizar. Enorme Lexussen met airco en tv rijden in op fietstaxi’s, achter hoge hekken en muren staan villa’s van een protserigheid die je in Wassenaar niet tegenkomt. Waar komt al dat geld vandaan? Cambodja heeft geen industrie en expor-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... KORT 111
Rouw na dodelijkste aanslag sinds val taliban
President Hamid Karzai van Afghanistan heeft gisteren drie dagen van nationale rouw afgekondigd voor de slachtoffers van een zelfmoordaanslag op parlementsleden in het noorden van het land. Karzai zei dat er minstens 41 mensen zijn omgekomen bij de aanslag in Baghlan, waarmee die de dodelijkste is sinds de val van het taliban-bewind in 2001. Hij kondigde een diepgaand onderzoek aan. De aanslag kan ook het werk zijn geweest van Al-Qaida. De taliban hebben ontkend erbij betrokken te
zijn geweest. De aanslag was gericht tegen een delegatie van achttien parlementsleden die een werkbezoek bracht aan Baghlan. 111
Doema wil opschorting wapenverdrag uit 1990
Het Russische parlement heeft unaniem ingestemd met de opschorting van het in 1990 gesloten verdrag over conventionele wapens in Europa. Aangenomen wordt dat president Vladimir Poetin daarmee wil protesteren tegen de plannen om delen van een Amerikaans raketafweersysteem te plaatsen in voormalige Oostbloklanden. Poetins voorstel werd met 418 tegen nul stemmen aangenomen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Vallende koe Onderweg in de Amerikaanse staat Washington werd het minibusje van een echtpaar met een enorme klap getroffen door een 270 kilo zware koe. Het beest was van een zestig meter hoog klif gevallen.
teert niets behalve wat kleding uit sweatshops. Menno van Essen: ‘Veel geld komt uit het buitenland. Er zitten meer dan honderd hulporganisaties in de stad die bulken van de poen.’ We zien dat die avond als we gaan eten in Malis, een trendy restaurant.
‘Een beetje appartement kost hier al gauw 2.000 dollar per maand’ Voor de ingang staan grote landcruisers met enorme UNESCO-logo’s op de zijkanten. En veel van die grote villa’s zijn gehuurd als kantoor door clubs als USAID en UNDP. In 2005 brachten hulporganisaties
volgens het Amerikaanse State Department 504 miljoen dollar binnen. Daarnaast is er veel crimineel geld uit onder meer de verkoop van tropisch hout en wapenhandel. Opmerkelijk is ook het onstaan van een superrijke elite van tycoons, net als in Rusland. ‘Begin jaren tachtig, na de val van de Khmer, was het hier het Wilde Westen’, zegt Van Essen. ‘Wie toen de kostbaarste locaties heeft ingepikt, is nu helemaal binnen.’ In 1999 verscheen het boek Off the Rails in Phnom Penh van de Amerikaanse journalist Amit Gilboa. Het boek beschrijft de levensstijl van een groep expats die zich te buiten gaat aan seks en drugs en sloeg in als een bom. Het Phnom Penh van toen is niet meer. De weirdo’s van toen hebben plaats gemaakt voor de raiders van het cowboy-kapitalisme. Zo ont-
wikkelt een investeringsmaatschappij uit Zuid-Korea in het noordelijk deel van de stad een gigantische super-moderne luxe-enclave met duizenden woningen en tientallen wolkenkrabbers. Supermarkten, zwembaden, ziekenhuizen, fitness-clubs: aan niets zal het de inwoners van Camco City gaan ontbreken. In de expo-ruimte informeer ik of er nog wat vrij is. ‘Dat zal moeilijk worden’, zegt de verkoper. ‘Alle penthouses zijn al weg.’ Ook de townhouses (tussen de 150.000 en 270.000 dollar) zijn al uitverkocht. ‘Een Koreaans investeringsfonds kocht zeven complete torens voor 60 miljoen dollar’, meldt de verkoper. Ik kan nog wel een appartement kopen voor 125.000 dollar. ‘U moet snel zijn, want per december gaan alle prijzen met 5 procent omhoog.’ 1
12
Nieuws Economie
Overname
Hoger bod TomTom op Tele Atlas Edward Deiters AMSTERDAM
...
De biedingsoorlog rond Tele Atlas is gisteren een versnelling hoger gezet. TomTom biedt nu 2,9 miljard euro voor de digitale kaartenmaker. Hiermee overtroeft het zijn Amerikaanse concurrent Garmin, dat vorige week met een bod van 2,3 miljard euro kwam en zo de eerste bieding van TomTom (2 miljard) in de schaduw zette. Het bod van TomTom op Tele Atlas van 30 euro per aandeel is ‘heel aantrekkelijk’. Dat zei bestuursvoorzitter Harold Goddijn gisteren tegen persbureau Betten. Hij wilde niet speculeren op eventuele verhoging van het bod. Goddijn kon ook niet aangeven of er sprake is van een ‘knock out’-bod. ‘Dat kun je nog niet weten, dat zullen we in de loop van de tijd wel zien’. TomTom maakte vanmorgen eveneens bekend meteen 25,8 miljoen aandelen Tele Atlas te kopen, een belang van 28,3 procent. Het grootste deel hiervan, zo’n 15,8 procent, haalde TomTom weg bij een beleggingsfirma van de familie De Pont, investeerders van het eerste uur in Tele Atlas. Die streek hiermee minimaal 450 miljoen euro op. 1
Geen weg meer terug voor TomTom. BAS BEENTJES/HH
Recruitment Marktwaardetests
Heeft je collega wel een leaseauto? Hoe krapper de arbeidsmarkt, hoe meer geld bedrijven uittrekken voor recruitment. Om daar van mee te profiteren, lanceerde Ilse Media de website Mijnmarktwaarde.nl. Annemieke van Dongen AMSTERDAM
...
Ook Ilse Media stort zich in de strijd om de personeelsadvertentie. Het moederbedrijf van Nu.nl en Startpagina heeft een website ontwikkeld waarop hoger opgeleide werknemers hun marktwaarde kunnen toetsen. Wat verdienen mensen met een soortgelijke functie en hebben zij wel een auto van de zaak? ‘Nu er flinke krapte ontstaat op de arbeidsmarkt en bij veel bedrijven de functioneringsgesprekken weer in het verschiet liggen, willen we werknemers bewust maken
van hun positie op de arbeidsmarkt’, legt productmanager Mirelle Bos van Ilse Media uit. En dat is heel slim, want zo slaat de uitgeverij twee vliegen in één klap. De testjes op Mijnmarktwaarde.nl zijn leuk: je hoeft immers niet in een professionele crisis te verkeren om nieuwsgierig te zijn naar wat je collega’s verdienen. En als je vervolgens ontdekt dat zij wél een leaseauto hebben, wordt de verleiding om even door te klikken naar de personeelsadvertenties nu eenmaal groter. Met de arbeidsvreugdetest kun je toetsen welke bedrijfscultuur bij je past en of je werk nog genoeg uitdaging biedt. De beloningstest, die je alleen kunt maken als je je registreert, is vrij specifiek. ‘Als uit de test blijkt dat functiegenoten vaak wel een auto van de zaak hebben, krijg je twee da-
gen later een rapportage in je mailbox met onder andere een top vijf van meest gangbare leaseauto’s’, zegt Bos. En een vacature van de concurrent die je wél een Ford Focus biedt? Bos: ‘Nee, je persoonlijke gegevens blijven privé. Alleen als je aangeeft aanbiedingen van derden te willen ontvangen, wordt je e-mailadres doorgegeven.’ Ilse Media is niet de enige uitgever die al dan niet latent werkzoekende werknemers probeert te strikken met testjes. Ook Monsterboard en Intermediair bieden soortgelijke marktwaardetesten, al zijn die wat minder uitgebreid. Nadeel van Mijnmarktwaarde.nl is de beperkte doelgroep. Die bestaat uit ‘hoger opgeleiden met enige werkervaring’, maar functies in bijvoorbeeld het onderwijs en de zorg zijn niet in de database opgenomen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ............................................................................... KORT
Winst halveert: zaken bij AOL gaan nog steeds moeizaam
Voorraden ruwe olie dalen minder sterk dan verwacht
TIME WARNER BOEKT WINST VAN 1,1 MILJARD DOLLAR
111
van
t/m
In de VS zijn de wekelijkse voorraden ruwe olie minder sterk gedaald dan verwacht. Dat blijkt uit cijfers van het Amerikaanse ministerie van Energie. De voorraden ruwe olie namen in de week tot 2 november af met 821.000 vaten tot 311,9 miljoen, terwijl analisten een afname van 1,5 miljoen verwachtten. De benzinevoorraden namen onverwacht af, met 819.000 vaten tot 194,3 miljoen vaten. De voorraden stookolie en diesel stegen met 98.000 vaten tot 135,4 miljoen.
15 NOV 25 2007 Ahoy Rotterdam
Kaarten: E 20 t/m E 42,50 (excl. servicekosten) bij Ticket Service via de grotere postkantoren, VVV’s, GWK’s, Free Record Shop, 0900-300.1250*, www.ticketservice.nl, de bekende voorverkoopadressen en kassa Ahoy of via Tele Ticket Service 0900-45.000.45*, www.teleticketservice.com *E 0,45 pm.
www.notp.com
Time Warner, de moedermaatschappij van America Online, HBO en CNN, heeft in het derde kwartaal van 2007 een nettowinst geboekt van 1,1 miljard dollar ten opzichte van 2,3 miljard dollar in dezelfde periode vorig jaar. De omzet van Time Warner steeg in het derde kwartaal met 8,6 procent, tot 11,8 miljard dollar. De groei kwam vooral voort uit het kabelsegment, film en entertainment: Harry Potter en Oceans 13 deden het goed. Bij America
Online (AOL) daalde de omzet met 38 procent naar 1,2 miljard dollar, nadat de verkoop van de internetactiviteiten in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland de omzet uit abonnees terugdrong met 56 procent. De omzet uit advertenties bij AOL steeg met 13 procent. De omzet bij de kabeldivisie steeg met 25 procent naar 4 miljard dollar. Het concern maakte bekend de verwachting voor het gehele jaar te handhaven.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...............................................................................
Wijsheid
Zwijgend vergaderen
‘De domste reden om een aandeel te kopen is dat het stijgt.’ - Warren Buffett
Even in stilte nadenken tijdens een vergadering levert veel meer creatieve ideeën op dan alleen discussiëren. En dat komt ten goede aan de innovativiteit van het bedrijf, volgens een Tilburgse wetenschapper.
Economie Nieuws
13
Banken
Van de weer opgelaaide kredietcrisis merkt ING helemaal niets Amerikaanse ceo’s nu zo worstelen. Ook bij de Franse bankgigant Société Générale was voor topman Daniel Buton niets aan de hand. De cijfers waren gisteren conform verwachting, wat voor beleggers een hele geruststelling was. Deutsche Bank is weliswaar gedwongen ruim 2 miljard euro af te schrijven, maar Joseph Ackerman staat niet onder druk om af te treden. Hetzelfde geldt voor de baas van UBS, de Zwitserse bank die door de crisis in de rode cijfers is terechtgekomen.
Redactie economie AMSTERDAM
...
In de VS heeft de opnieuw opgelaaide kredietcrisis bij grote banken al twee slachtoffers geëist. Zowel Merrill Lynch als Citigroup heeft onlangs zijn topman verloren. Moeten de Europese bankbazen al vrezen voor hun baan? Het lijkt er niet op. Michel Tilmant, ceo van ING, mocht gisteren bekendmaken dat de bank niet te lijden heeft onder niet-aflosbare hypotheken; het fenomeen waarmee veel
Michel Tilmant. AP
Tilmant had het gisteren dus gemakkelijker dan enkele van zijn Europese collega’s. De Belg maakte bekend geen afschrijving te hoeven doen op slechte hypotheken. Het enige slechte nieuws dat hij had, ging over de achterblijvende prestaties van de verzekeringstak. Het moment dat de Europese financiële wereld echt opgelucht kan ademhalen, laat nog even op zich wachten. Pas als alle grote banken gerapporteerd hebben over hun cijfers is met zekerheid vast te stellen dat de
Downloaden The Pirate Bay heeft de Zweedse wet aan zijn kant
Vechten voor gratis cultuur Met een beetje fantasie zijn het de piraten van de 21e eeuw. Ze bevechten de entertainment-industrie. ‘Cultuur moet voor iedereen toegankelijk zijn’, vindt Mikael Viborg, de juridische stem van The Pirate Bay. Joost van Tilburg STOCKHOLM
...
Het vanuit Zweden opererende The Pirate Bay is de nummer een bestemming voor illegale downloads op het internet. Per dag komen meer dan twee miljoen bezoekers de website bekijken voor nieuwe films, muziek of software, die vervolgens worden gedownload zonder er een cent voor neer te leggen. Populaire downloads zijn films als Transformers, I Now Pronounce You Chuck & Larry en Pirates of the Caribbean. Films die in de bioscoop draaien, zijn via The Pirate Bay al gratis op je computerscherm te zien. Illegaal downloaden is al lange tijd een heet hangijzer voor de entertainmentindustrie. Het voorkomen van deze praktijken kost de multinationals veel geld en moeite, maar waar pioniers als Napster en Kazaa door een gang naar de rechter op de knieën werden gekregen, blijft The Pirate Bay rustig doorgaan. De reden daarvoor is dat de Zweedse website werkt als een zoekmachine. De illegale bestanden staan niet daadwerkelijk op de website. Het enige wat The Pirate Bay namelijk doet, is doorverwijzen naar plekken waar die muziek, films of software wél, nog steeds illegaal, te krijgen zijn. De website gebruikt daarvoor zogenoemde bittorrent-files, een manier om computerbestanden te delen zonder dat het nodig is
een centrale distributeur te hebben. In plaats daarvan worden de films, muziek of software verdeeld over een groot aantal computers, die allemaal een stukje van het bestand bezitten. Bittorrents hebben als voordeel dat de druk op een netwerk of website enorm gereduceerd kan worden, waardoor de techniek voor zowel legale als illegale verspreiding van grote bestanden ideaal is. Juridisch gezien zijn deze bittorrents op dit moment nog een veilige haven voor The Pirate Bay. ’Zolang het hebben van bittorrents op je website in Zweden legaal is, gaan we ermee door. En mocht de wet hier worden veranderd, dan gaan we gewoon verder in een ander land’, vertelt Viborg strijdvaardig. The Pirate Bay wordt door een groep studenten gerund vanuit de Zweedse hoofdstad Stockholm. De website draait van advertentie-inkomsten, en van gulle gevers, zowel particulieren als bedrijven, die het initiatief van vrije verspreiding van cultuur willen steunen. Hoe romantisch dat ook mag klinken, voor de entertainmentindustrie zijn dit waarschijnlijk de meest gehate studenten ter wereld. ‘We krijgen dagelijks veel mailtjes binnen van bedrijven als Sony, EA Sports, en Warner Bros. dat ze ons voor de rechter willen slepen. Maar tot nu toe kunnen ze, zolang de Zweedse wet niet verandert, niets doen. Microsoft stuurde ons een tijd geleden nog tientallen mailtjes per dag, maar ze zijn erachter gekomen dat het toch niets helpt, en zijn er maar mee opgehouden’, zegt Viborg lachend. Niet voor niets is The Pirate Bay inmiddels vijand nummer een van de MPAA, de associatie die de Ameri-
Via The Pirate Bay kun je films met bijvoorbeeld Johnny Depp vinden.
kaanse film promoot en in dit geval ook beschermt. John Malcolm, executive vice-president van de MPAA, beschuldigde de website in een interview met The Guardian van illegaal gedrag en gaat zelfs zover om de operators ervan criminelen te noemen.
Een titel die ook veel muzikanten aan de Zweden geven. Vorige maand gaf popster Prince al te kennen juridische stappen te willen ondernemen tegen onder meer The Pirate Bay, terwijl rockgroep Metallica zich al jaren geleden uitsprak over de negatieve ge-
crisis hier geen slachtoffers eist, even afgezien van de grote problemen bij enkele Duitse regionale banken. Met spanning kijken beleggers uit naar de situatie bij Fortis, dat vandaag met cijfers komt. In welke mate ABN Amro is getroffen door de crisis weten we pas begin volgend jaar. De volgende update volgt pas op 28 februari omdat de bank rapporteert op hetzelfde moment als overnemende partij Royal Bank of Scotland dat doet. 1
volgen van het illegale downloaden. Ook voor Nederlandse bands is een neerwaartse tendens in de platenverkoop ingezet door sites als The Pirate Bay. Jasper Geluk, toetsenist bij de Nederlandse rockband The Sheer, merkt de gevolgen: ‘Illegaal downloaden is zonder twijfel negatief voor de platenmarkt. Het is heel simpel. Er worden minder platen verkocht dan tien jaar geleden. Als muzikant merk je dan dat de budgetten voor bijvoorbeeld opnames of videoclips omlaag gaan. En dat is jammer, want het kost gewoon geld om een nieuwe, mooie plaat te kunnen maken.’ Maar áls de mensen achter The Pirate Bay al criminelen zijn te noemen, dan wel van het soort met dezelfde spirit als Robin Hood: stelen van de rijken om te geven aan de armen. ‘Ik vind dat alles vrij toegankelijk moet zijn op cultureel gebied. Daarnaast profiteren deze muziek-, film-, en softwarebedrijven juist van een website als The Pirate Bay. Voor Microsoft of Adobe is dit pure marktpenetratie’, wil Viborg nog even duidelijk maken. In mei 2006 werd geprobeerd om The Pirate Bay definitief het zwijgen op te leggen. Door de Zweedse autoriteiten werden tijdens een inval alle servers ingenomen. Daarmee werd het netwerk platgelegd. Boze tongen beweren dat dit gebeurde onder druk van de MPAA. The Pirate Bay was niet eens een week uit de lucht om daarna met hernieuwde kracht verder te gaan waar het mee bezig was. De eerste paar dagen zelfs met servers die in Nederland stonden. De autoriteiten verzochten The Pirate Bay echter vriendelijk doch dringend de activiteiten te staken. Hoewel de wet in Nederland niet anders is dan in Zweden, besloten de studenten toch terug te keren naar thuishaven Stockholm waar de servers van The Pirate Bay op dit moment vanuit een aantal geheime locaties draaien. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Witwassen en valsheid in geschrifte
KORT 111
TRIO GEARRESTEERD IN FRAUDEZAAK AUTOBRANCHE De opsporingsdienst FIOD-ECD heeft drie personen opgepakt op verdenking van witwassen en valsheid in geschrifte in de autobranche. Er zou voor vier miljoen euro gefraudeerd zijn. In een woning is 300.000 euro aan contanten gevonden, laat het Openbaar Ministerie weten. Over de identiteit van de verdachten is niets bekendgemaakt. De aanhoudingen werden verricht na doorzoekingen in Barendrecht, Wassenaar, Rockanje,
Hagemeyer doet opnieuw overname in Letland
Andelst, Leerbroek, Nieuwkuijk, Langerak en Eindhoven. Aanleiding voor het strafrechtelijk onderzoek zijn volgens het OM controles van de belastingdienst over de jaren 2002 tot 2006. Met valselijk opgemaakte leenovereenkomsten hebben de verdachten gedaan alsof gelden werden verstrekt door buitenlandse rechtspersonen, zo vermoedt justitie. Die leningen zouden vervolgens zijn verstrekt aan in Nederland gevestigde autodealers.
Hagemeyer heeft SIA Energo, een distributeur van elektrotechnische materialen in Letland, overgenomen. Dat heeft het Naardense handelshuis gisteren bekendgemaakt. Een overnamesom wordt door Hagemeyer niet genoemd. De acquisitie van Energo, door Hagemeyers werkmaatschappij Elektroskandia Oy in Finland, volgt op de eerder deze maand bekendgemaakte acquisitie van Kolorits. Met deze twee overnames in Letland wordt Hagemeyer naar eigen zeggen de belangrijkste distributeur van elektro-
technische materialen in deze regio, met een geschatte gezamenlijke jaaromzet van ruim 30 miljoen euro. Energo heeft een jaaromzet van ruim 10 miljoen euro en meer dan 50 werknemers. 111
Euro bereikt hoogste niveau ooit op 1,47 dollar
De euro heeft op een stand van 1,4707 Amerikaanse dollar gisterochtend een nieuw hoogtepunt bereikt. De dollar zakte in de loop van de ochtend verder weg nadat China aankondigde de reserves te willen spreiden over verschillende valuta. De markt rekent erop dat China op zoek gaat naar een sterkere valuta dan de Amerikaanse
dollar om de reserves in te beleggen. Het vorige record van de dollar ten opzichte van de euro werd dinsdagmiddag bereikt en stond op 1,4574. 111
Public Bank Malaysia en ING gaan samenwerken
ING Group heeft een tienjarige alliantieovereenkomst gesloten met Public Bank Berhad, de op een na grootste bank van Maleisië. Public Bank gaat de verzekeringsproducten van ING exclusief verkopen via zijn distributiekanalen, waaronder bijna 300 nationale en regionale kantoren. De alliantie kan een van de topdriespelers worden in de bank- en verzekeringssector in Maleisië.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Vluchtelingen aan het werk
Domme Belg?
Slimme Belg!
In Amsterdam is een speciaal uitzendbureau voor mensen met een vluchtelingenstatus geopend, onder de naam Goed Werk.
Een Belg kocht jarenlang waardeloze aandelen van de Congolese Spoorwegen die al dertig jaar failliet zijn. Zijn bank lachte hem al die tijd uit.
Voor dumpprijzen tot 11 cent bemachtigde hij in totaal 463.000 aandelen. Nu lacht hij als laatst: de curatoren keren per aandeel alsnog 9 euro uit, waardoor hij in een klap vier miljoen euro rijker is.
14
Nieuws Economie
Autofabrikanten Verlies General Motors 25 miljard
Toyota lijkt GM echt voorbij De twee grootste autoproducenten van de wereld kwamen gisteren met cijfers. Voor de een was het huilen, voor de ander niet. Edward Deiters AMSTERDAM
...
Toyota mikt op een winst van 13,9 miljard euro. BERT SPIERTZ/HH
De Japanse autobouwer Toyota kwam gisteren met glanzende cijfers. De winst voor belasting in het derde kwartaal steeg met 2,7 procent tot 3,62 miljard euro. Het bedrijf stelde ook meteen de winstverwachting over heel 2007 naar boven bij en mikt voor het hele jaar nu op een winst van 13,9 miljard euro. Het zou het zevende recordjaar op rij worden voor de Japanners. Toyota passeerde in het eerste kwartaal van dit jaar voor het eerst het Amerikaanse General Motors (GM) als grootste autoproducent ter wereld. Een hegemonie die sinds 76 jaar bestond. Toyota verkocht in de eerste drie
maanden wereldwijd ruim 2,3 miljoen voertuigen, een toename van 9,2 procent. GM haalde de 2,3 miljoen auto’s maar net en zag de verkopen met slechts 3 procent stijgen. Hoofdreden van de sprint van Toyota zijn de schrikbarend gestegen benzineprijzen, waardoor de vraag naar kleine en zuinige modellen als Corolla en Camry explosief steeg. Ook Toyota’s hip/groene hybride Prius scoort bijzonder goed. Als producent van merken als Chevrolet, Hummer en Saab heeft GM niet de milieutroef in handen die Toyota wel heeft. Het leidde de afgelopen jaren tot dalende verkoopcijfers, en gisteren zelfs tot het grootste kwartaalverlies ooit. GM nam in het derde kwartaal een voorziening van ruim 25 miljard euro door aanhoudende verliezen. De omzet daalde flink: naar 28,1 miljard euro tegen 31,4 miljard euro een jaar eerder. Een jaar eerder stond er in Detroit onderaan de streep ook al een
min van 94,4 miljoen euro. De miljardenlast die GM gisteren bekendmaakte, heeft onder meer te maken met het wegvallen van toekomstige belastingvoordelen waar het bedrijf eerder wel op had gerekend. Pas aan het eind van het jaar zal een duidelijke winnaar om de eerste plaats bekend worden. Beide ondernemingen wisselen nu per kwartaal van plek. In het derde kwartaal had GM qua aantal verkochte auto’s een nipte voorsprong, maar over het eerste half jaar verkocht Toyota weer beter. De Japanners sleten 4,72 miljoen auto’s tegen de 4,67 miljoen auto’s van GM. Toch lijkt de strijd tussen de twee aartsrivalen op een ander vlak al lang beslecht. Toyota is GM in beurswaarde inmiddels voorbij en schrijft jaar na jaar stevige winsten in de boeken, waardoor het veel meer geld over heeft om te investeren in schone auto’s, nieuwe technologieën en gewilde modellen. 1
een integratieperiode is Tom Tom dan één van de mooiste groeibedrijven voor na 2008. Tom Tom voert de overnameprijs op en laat Garmin de hoofdprijs betalen Dit is het meest waarschijnlijke scenario, aangezien Garmin het zich niet kan permitteren om Tele Atlas mis te lopen. In dit geval klopt Tom Tom de concurrent flink wat geld uit de zakken, profiteert en passant mee door het belang van 28,3% in Tele
Atlas en kan marktaandeel winnen. Tom Tom schat haar tegenstander verkeerd in en biedt meer dan gepland In dat geval gaat Tom Tom de komende jaren gebukt onder hoge rentelasten die nooit goedgemaakt kunnen worden met synergievoordelen. Het laat zich raden dat beleggers dit zwaar afstraffen en in dit geval wordt Garmin de grote winnaar. 1
Beurs Beurs vandaag Tom Tom versus Garmin
Potje navigatiepoker Het woord is weer aan Garmin, nu Tom Tom haar probeert uit te roken met het sterke verhoogde bod op Tele Atlas. De tactieken en drie scenario’s hoe dit navigatorengladiatorengevecht afloopt. AMSTERDAM
...
Als topman Harold Goddijn van Tom Tom het slim speelt kan zijn bedrijf de winnaar op de beurs worden. In het overnamegevecht om de digitale kaartenmaker Tele Atlas heeft Garmin veruit de beste kaarten in handen. Het bedrijf heeft een meer dan dubbel zo grote beurswaarde (20,5 versus 9,2 miljard dollar), een grotere kasstroom en een eigen vermogen dat driekwart boven dat van TomTom ligt.
Dit weerhield Goddijn er gisteren niet van om te pokeren. Hij verhoogde zijn inzet uit juli met 8,75 euro tot een bod van 30 euro voor elk aandeel Tele Atlas. Het is nu de beurt aan Tom Tom’s Amerikaanse erfvijand Garmin, dat vorige week 24,50 bood voor Tele Atlas, met ene tegenbod te komen of de handdoek te werpen. Garmin heeft niet alleen diepere zakken dan Tom Tom, maar kent meer noodzaak om een kaartenproducent in eigen huis te hebben. De onderneming houdt zoveel mogelijk in eigen hand: van de afdeling research & development tot de daadwerkelijke productie van de apparatuur. Tom Tom is juist goed in marketing van navigatieapparaatjes. De productie wordt uitbesteed. Het grote voordeel van Goddijn is
daarom dat het voor Tom Tom niet fnuikend is als hij de biedingsstrijd verliest. Hij wil Garmin zo veel mogelijk laten bieden, of zelf voor een mooie prijs Tele Atlas kopen. Door meteen flink boven het bod van Garmin te gaan, dwingt hij de Amerikanen ook een grote stap te zetten. Het partijtje poker kent drie mogelijke uitkomsten: Garmin capituleert en Tom Tom koopt Tele Atlas voor een redelijke prijs De kans dat Garmin de overnamestrijd staakt is klein en de kans dat het gevecht rondom Tele Atlas de prijs niet enorm ver heeft opgevoerd is nog veel kleiner. Als Tom Tom de kaartenmaker voor een redelijke prijs koopt, krijgt de onderneming er een snelgroeiende afdeling bij. Na
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Hansen Natural 111
Sinds de beursgang op 19 augustus 2004 is Google het feestvarken op de beurs. Het aandeel steeg in al die tijd dik 600%. Toch zijn er sinds die datum negen Amerikaanse aandelen die het nog beter deden, waaronder Apple (1200%) en de beste: ene Hansen Natural. Hoe goed haar energiedrankjes zijn, maakt vooral haar eigen aandeel duidelijk: +2368,2% sinds 19 augustus 2004.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: RECORDREGEN! 111
Goud staat op het punt de 27 jaar oude recordprijs van 850 dollar per ounce te doorbreken. Olie schrijft dagelijks nieuwe all-time highs en ruikt de mijlpaal van 100 dollar voor een vat. De dollar boekt ook iedere dag dieptepunten en zakt snel weg richting 1,50 dollar voor een 1 euro. Is het toeval dat deze drie items zij-aan-zij (diepte)records schrijven? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Dollar
Koren (op de molen)
Spiegelen
CEES SMIT (VERM.BEHEERDER TODAY’S BEHEER)
JOOP BRESSER (FONDSMANAGER DELTA LLOYD)
JACQUES POTUIJT (IEX, VEB+CASH-COLUMNIST)
111
111
111
‘De goud- en olieprijs zijn genoteerd in dollars. Als die daalt, is het logisch dat die twee stijgen. Deze producten lopen zelfs harder dan ik vanuit de valuta zou verwachten. Een andere reden dat goud en olie stijgen komt voort uit onrust in de wereld en laat nu juist de lagere dollar voor reuring zorgen…’ 1
‘Nee dit is volstrekt geen toeval. De beste bescherming - een zogenaamde hedge in beursjargon - tegen een lage dollar is de grondstoffenmarkt en in het bijzonder olie en goud. Dat is weer koren op de molen voor de hedge funds.’ 1
‘Deze zaken zijn nauw gerelateerd. Goud- en oliewinning hebben hun oorspong buiten de Amerikaanse economie. Oliesjeiks die de waarde van de dollar zien dalen zijn er als de kippen bij de prijs voor olie te verhogen. Nog nauwer is de relatie tussen goud en de dollar die elkaar volledig spiegelen.’ 1
Economie Achtergrond
15
dat het een notering kon krijgen. Voor verlieslatende ondernemingen zou dan de nieuwe markt kunnen dienen. Op die manier hadden we de debacles bij KPNQwest, Versatel, UPC en World Online kunnen voorkomen.’
‘Ik heb altijd bewondering gehad voor mensen als Jan Aalberts’ Over de historische beursgang van World Online. U had zelf ook niet gezien dat Nina Brink het grootste deel van haar aandelen vlak voor de beursgang had verkocht, terwijl dat gewoon in het prospectus stond. Was u even onoplettend? ‘Onzin. Het was verborgen in het prospectus. Als je probeert de waarheid te verdoezelen in een prospectus van meer dan 200 pagina’s, dan kun je dat de lezer niet kwalijk nemen. Ongelooflijk dat de WOL-verdediging beweert dat het belang van de bestuursvoorzitter niet relevant is. Als je weet dat de bestuursvoorzitter op 6 dollar heeft verkocht, dan koop je toch nooit op 43 euro?’
Als u in het laatste decennium even de bestuursvoorzitter van een onderneming had mogen zijn, welke onderneming zou u dan kiezen?
De Vries op de plek waar veel bestuurders hem al jaren wensen. EVERT-JAN DANIELS / HOLLANDSE HOOGTE
Interview Peter Paul de Vries: ‘Nina Brink was vooral gericht op het herstellen van haar imago’
Vaarwel opperbetweter Peter Paul de Vries was nog student toen hij in 1989 bij de VEB solliciteerde. Hij zat er achttien jaar, waarvan twaalf als voorzitter. Zijn afscheidstournee eindigt hier.
dering schud ik hen gewoon de hand en drink een glaasje jus met ze.’ Het allerallerlaatste interview met opperbetweter Peter Paul de Vries.
Looft u eens wat prijzen uit. Wie was de slechtste bestuursvoorzitter van een beursfonds in uw tijd als voorzitter van de VEB?
Eric Smit AMSTERDAM
...
Peter Paul de Vries roept het al enkele weken: ‘Dit is mijn laatste interview, dan duik ik onder de radar’. De beleggersvoorman nam twee weken geleden afscheid van ‘zijn’ Vereniging voor Effectenbezitters (VEB) en hij wil zijn opvolger liever niet voor de voeten lopen. Zeer weinig bestuurders en commissarissen zullen met weemoed aan zijn voorzitterschap terugdenken. De Vries wist ze jarenlang met zijn zuigende kritiek tot op het bot te tarten. Één belaagde topman, Richard Homburg, ging hem zelfs in een vergadering te lijf. Toch werd het volgens De Vries nooit persoonlijk. ‘Na de verga-
‘Dat is moeilijk. Wellicht zijn er mensen die Wagenaar van Getronics verwachten, maar dat is iemand die – nadat hij het goed had gedaan als CFO – niet in staat bleek het bedrijf als topman te leiden. Veel erger vind ik die managers die beleggers bewust hebben misleid en daar zelf voordeel van hebben gehad. Denk eens aan Paul Kuiken van Landis of Sam Asseer van LCI.’
Wie was wat u betreft de beste? ‘Ik heb altijd bewondering gehad voor mensen als Abel Slippens (Sligro) en Jan Aalberts (Aalberts Industries). Autonoom groeien en acqui-
reren. Een consistente groeistrategie die op lange termijn uitstekende resultaten oplevert. En geen exorbitante beloningen! Verder heb ik grote bewondering voor een bedrijf als TomTom. Daar mag heel Nederland trots op zijn.’
‘Ik ben blij met een lekker stukje appeltaart of een geitenkaassalade’ Heeft u Aalberts en Slippens ook persoonlijk hiervoor bedankt? ‘Ze weten het beiden en inmiddels krijgt ook Slippens breed erkenning.’
Noemt u uit dit rijtje eens iemand met wie u een kopje koffie zou willen drinken: Cees van der Hoeven, Nina Brink, Richard Homburg, Rijkman Groenink, Marco van
Basten, Hans Klok misschien? ‘Ik zou met iedereen wel een kopje koffie willen drinken. Met Van der Hoeven, Brink en Homburg heb ik ook koffie gedronken. Van der Hoeven was vriendelijk en correct, maar dat neemt niet weg dat hij cruciale fouten heeft gemaakt. Het gesprek met Homburg was verreweg het leukst. Een absolute non-conformist, met laarzen en twee oude brommers in zijn kamer, in het oude kantoor van WoltersKluwer. En hij vertelde honderduit over zijn plannen. Brink was zakelijk en vooral gericht op het herstellen van haar imago. Groenink ken ik al sinds halverwege de jaren negentig.’
Welk bedrijf had wat u betreft nooit een notering aan de AEX mogen krijgen? ‘Ik heb er in de haussejaren voor gepleit om de regel te handhaven dat een bedrijf drie van de laatste vijf jaar winst moest hebben gemaakt, voor-
‘Ik ben waarschijnlijk niet geschikt voor die functie. Als Buffetiaan kies ik voor Berkshire Hathaway. Het managen van een portefeuille deelnemingen en het beleggen in ondergewaardeerde groeiers.’
Welke rol speelt geld eigenlijk voor u persoonlijk? ‘Geen grote rol. Ik verdien genoeg om van te leven, ik hield als student al over. Ik houd niet van dure auto’s, ook niet van kaviaar. Ik ben blij met een lekker stukje appeltaart of een geitenkaassalade.’
Tot slot, wat zou u alle bestuurders en commissarissen van beursgenoteerde ondernemingen willen toewensen? ‘Kritisch vermogen. Geloof niet zomaar wat u wordt verteld. Steek uw priem in de kozijnen. Kijk hoe de concurrenten het doen. Stel vragen en schrijf de antwoorden op in een schriftje en kijk het schriftje een jaar later weer in. Het is belangrijk dat bestuurders en commissarissen kritisch en scherp blijven. Dat lukt niet in een sfeer waarbij hoffelijkheid en vriendschap prevaleren boven zakelijkheid en een gezonde kritische inslag. Welke commissaris durft hardop te zeggen dat zijn collega niet goed functioneert?’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
‘Meegesleurd door Belgisch zusterbedrijf’
CARAVANBOUWER KIP OP RAND VAN FAILLISSEMENT Kip Caravans is gisteren failliet gegaan. Het bedrijf uit het Drentse Hoogeveen, dat al meer dan zestig jaar caravans bouwt, dreigt te worden meegesleurd in het faillissement van het zusterbedrijf in België. Banken en de kredietverzekeraar trokken gisteren de stekker eruit. Kip is onderdeel van de Tirus groep, waar onder anderen de Belgische caravanmerken Beyerland, Chateau en Chrystal onder vallen. Bij die bedrij-
ven vallen 245 ontslagen, Kip zelf heeft 75 werknemers. Het bedrijf hoopt op een doorstart. Op de website schrijft Kip dat het marktaandeel zich juist aan het herstellen was. Ook met de orderportefeuille is niets mis. Kip sloot de afgelopen Kampeer & Camping RAI succesvol af. Directeur Maarten de Roos zei dat het bedrijf ‘eigenlijk gezond’ is. Na het faillissement wil hij het bedrijf kopen. CNV en FNV hopen op een doorstart.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Beleggerswijsheid ‘Geld alleen maakt niet gelukkig. Je hebt ook aandelen, obligaties, goud en onroerend goed nodig.’ - Danny Kaye
Dagblad De Pers elke dag geheel gratis op úw kantoor? Ga naar www.depers.nl/opkantoor en vul uw gegevens in.
Meld u nu aan en ontvang een halfjaarabonnement op
National Geographic of Quest.
16
Cultuur
Film Vietnam, 9/11 en nu het Midden-Oosten
Het oorlogsfront komt naar Hollywood Over Vietnam werden vele films gemaakt. 9/11 werd cinematografisch verwerkt met United 93, World Trade Center en Flight 93. Met tal van nieuwe drama’s wordt nu ook het Amerikaanse oorlogstrauma omtrent het Midden-Oosten aangepakt. Eric le Duc AMSTERDAM
...
Deze maand geven actiefilm The Kingdom en Robert Redfords bewogen drama Lions for Lambs (recensie pagina 17) het startschot voor een reeks films die het beleid van George Bush in het Midden-Oosten aan de kaak stelt. The Kingdom beloofde engagement over de Amerikaanse buitenlandpolitiek, maar was vooral een vermakelijke actiefilm. Wat kunnen we de komende tijd verwachten? De Zuid-Afrikaanse regisseur Gavin Hood richtte zich op de angst voor terrorisme van buitenaf en binnenuit. Met zijn Rendition (januari 2008) toont hij zijn afkeer van de war on terror door de gevaren van controversiële Amerikaanse anti-terrorismewetten te laten zien. Het persoonlijke verhaal over de gevolgen van een politiek gewenste arrestatie is een onthullend drama waarin de zaken integer worden aangepakt. Republikeins Amerika reageerde als door een bij gestoken op de film. Hoe durfde Hood te twijfelen aan de National Security? Zijn verregaande maatrege-
John Cusack in ‘Grace is Gone’, waarin hij de echtgenoot speelt van een vrouw die in Irak sneuvelt.
len om het terrorisme in te dammen immers niet onvermijdelijk? Critici en de publieke opinie staan echter pal achter Hoods kijk op de paranoïde wetgeving, waardoor de film al voor een Oscar getipt wordt. Het heikele onderwerp van het Amerikaanse politieke beleid en de berichtgeving daarover wordt belicht door Brian De Palma. Zijn Redacted (maart 2008) is een krachtig docu-
drama gebaseerd op het 14-jarige Iraakse meisje Abeer Qasim Hamza, dat in maart 2006 door Amerikaanse soldaten werd verkracht en vermoord. Met Redacted beweert De Palma dat de waarheid altijd het eerste oorlogsslachtoffer is en dat het – soms beestachtige – gedrag van G.I.’s in Irak door politici en media wordt verdraaid of goedgepraat. Het kwam hem op een storm van protest te staan
van conservatief Amerika. Our boys die moorden en verkrachten? Onmogelijk! Maar na de ‘cover-ups’ over Abu-Ghraib, Guantanamo Bay en wereldwijde geheime CIA-gevangenissen weet het grootste deel van de bevolking inmiddels beter. Het grootste, primaire leed van de oorlog in het Midden-Oosten wordt verbeeld door Paul Haggis en James Strouse. Haggis toonde zich als schrij-
ver en maker van Million Dollar Baby en Crash al sociaal bewogen en komt eind januari 2008 met In the Valley of Elah. Daarin trekt hij zich het verdriet en de onrust van het thuisfront aan door een radeloze vader (Tommy Lee Jones) te laten zoeken naar zijn zoon die na een missie in Bagdad spoorloos is verdwenen. Met aan het stuur de man die medeoprichter is van de organisatie Artists for Peace and Justice, is ook In the Valley of Elah een pittig pamflet tegen de oorlog in Irak geworden dat Democratisch Amerika omarmde en dat door de Republikeinen argwanend voor kennisgeving werd aangenomen. Ook debuterend regisseur James Strouse verdiepte zich in de hel die familie en vrienden van soldaten in het Midden-Oosten moeten doorstaan. Centraal in zijn Grace is Gone (Nederlandse releasedatum onbekend) staat een vader die weduwnaar wordt als zijn in Irak dienende vrouw sneuvelt en die bang is zijn dochters de waarheid te vertellen. Veel meer dan een larmoyant familiedrama is Grace is Gone niet, maar in een land waar tweederde van de bevolking tegen de oorlog in Irak en Afghanistan is, werd de film juichend onthaald en won het de publieksprijs op het Sundance Film Festival. Het toont de waardering voor een significant deel van Hollywood dat de oorlog in het Midden-Oosten ook beu is en middels gedurfde films poogt te rouwen, te verwerken en aan te klagen.
Film Casey Affleck schittert in schurkendrama
Niet langer ‘het broertje van’ Eric le Duc AMSTERDAM
...
Met z’n 160 minuten is het sfeervolle, maar strooptrage The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford een veel te lange film geworden. Zeker voor een western waarvan de titel al verraadt wie de fameuze outlaw het zwijgen oplegt. Wat dit karakterdrama toch de moeite van het bekijken waard maakt, is de rol van Casey Affleck (32). Vol overgave kruipt hij in de huid van Robert Ford, een bandiet met rotte tanden die zijn charismati-
sche leider Jesse James (Brad Pitt) omlegt. Met zijn glansrol treedt Caleb Casey Affleck definitief uit de schaduw van zijn oudere, Oscarwinnende broer Ben. Meteen al na zijn veelbelovende debuut in Gus Van Sants zwarte komedie To Die For (1995) leek Casey een puike carrière tegemoet te gaan. Maar na rolletjes in Chasing Amy en het met twee Oscars bekroonde en door zijn broer Ben geschreven Good Will Hunting (1997) stokte de loopbaan van Casey. Met bijrollen in middelmatige films als Desert Blue, 200
van
Kijk op de actiesite www.vandale.nl/acties of vraag de cadeau-actiefolder bij je boekhandel.
29 29
Cultuurtoeristische Van Dale
MET EEN VAN DALE en dit klokje GRATIS!
Niemand minder dan regisseur Steven Soderbergh en acteur George Clooney trokken Casey’s carrière uit het slop door hem de rol van bendelid Virgil Malloy te geven in de kraakavonturen Ocean’s Eleven, Twelve en Thirteen. Maar het wordt nog beter. Na The Assassination of.. zal de jongste Affleck te zien zijn in Gone Baby Gone, in Nederland vanaf 17 januari 2008 in de bioscoop te zien. In deze ver-
september december
BIJ DE TIJD woordenboek
Gered door George Clooney
van
Ontdek jouw Van Dale NU
Cigarettes en Drowning Mona acteerde Casey in de marge van Hollywood.
GRATIS!
*
elk klokje bij rom, * Gratis oek of cdVan Daleb orraad strekt vo zolang de
Groot 4-talig beeldwoordenboek Junior spreek woorden boek Mijn TweedE Van Dale
www.vandale.nl/acties
Casey Affleck in The Assassination of Jesse James.
filmde thriller van Dennis Lehane’s gelijknamige roman speelt Casey een privédetective die de kidnapping van een kind moet oplossen. ‘Een heerlijk project om te doen’, aldus Affleck, en wel omdat broer Ben in de regisseursstoel zat. ‘In de buurt van mijn broertje kon ik lekker
mezelf zijn. Of ik nou een marsmannetje wilde nadoen of een asbak kleien, Ben gelooft in me.’ Het zou zomaar kunnen dat Casey na deze film niet langer ‘het broertje van’ is, maar andersom. Of niet? ‘Ik weet zeker dat ik nog veel van hem kan en zal leren.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Acteur in het zonnetje gezet
TOM CRUISE GEËERD VOOR FILMCARRIÈRE IN MUSEUM Tom Cruise is in New York geëerd voor zijn filmcarrière. De 45-jarige acteur werd in het zonnetje gezet door het Museum of the Moving Image. Het was de 23e keer dat een Hollywoodster werd geëerd door het instituut. Onder anderen Steven Spielberg, Tom Hanks en Mel Gibson gingen Cruise voor. De acteur, die in 1983 doorbrak met de film ‘Risky business’, vindt het niet eenvoudig de favoriete film uit zijn carrière aan te wijzen. ‘Dat vind ik
moeilijk omdat ik heel trots ben op de films en de keuzes die ik heb gemaakt en op de mensen met wie ik heb samengewerkt’, verklaart hij. De afgelopen kwarteeuw werd Tom Cruise drie keer genomineerd voor een Oscar, voor zijn rollen in de films ‘Born on the fourth of july’ (1989), ‘Jerry Maguire’ (1996) en ‘Magnolia’ (1999). Hij nam echter tot dusverre nooit een Academy Award mee naar huis.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
XYP valt uit elkaar De Britse zangeres Emma Winterbourne is uit XYP gestapt. Vorige maand werd al bekend dat Christon Kloosterboer de groep zou verlaten. XYP bestaat na hun vertrek nog uit vier bandleden.
Cultuur
Interview Journalist maakt filmdebuut met ‘Ben X’
Pop
De wereld van een autist
Boyzone maakt te kleffe muziek Redactie cultuur/Novum ... De Britse zanger Mika wil niet dat Boyzone het door hem geschreven nummer I gave it all away uitbrengt. Boyzone had het liedje opgenomen in het kader van de comeback van de boyband, maar Mika geeft geen toestemming, meldt The Sun. Mika vindt de Boyzone-versie te klef. Dat is doodzonde, zegt een woordvoerder van Boyzone, want het nummer klonk als een echte Boyzoneklassieker. Ook is ze ervan overtuigd dat het een nummer één-hit zou worden, wat ook Mika bepaald geen windeieren gelegd zou hebben. Toch blijft Mika bij de afwijzing omdat ‘Boyzone nu eenmaal niet in zijn straatje past’. Hij zou alleen met ‘interessantere’ artiesten willen werken. Boyzone, met zanger Ronan Keating als voorman, ging zeven jaar geleden uit elkaar. Onlangs kondigden de bandleden aan weer bij elkaar te komen. Er zijn al plannen voor een nieuw album en een tournee. 1
De Vlaamse filmjournalist Nic Balthazar maakte met Ben X een eerste film die prompt meerdere prijzen won op het filmfestival van Montréal, aan 25 landen werd verkocht en de Belgische inzending voor de Oscars is. Balthazar: ‘De afgelopen maanden zijn een groot geluksmoment.’ Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
‘Een filmjournalist is gewoon nóg een eikel met een script op zak zeggen ze in Amerika toch altijd? Nou, bij mij is dat echt zo’, zegt Nic Balthazar lachend. De 43-jarige Vlaming, in Nederland beter bekend als presentator van het inmiddels ter ziele Filmfan, maakt de laatste maanden heel wat mee rond de promotie van zijn film Ben X. ‘Ik dacht altijd al: dat moet een aangenaam leven zijn, films maken. Beetje interviews geven in een mooi hotel in Amsterdam. Beetje babbelen over je passie. Nu weet ik dat ik juist dacht, mijn leven is zo fijn nu.’ Ben X vertelt het verhaal van Ben die lijdt aan het Asperger-syndroom, een vorm van autisme die communiceren bemoeilijkt. In het dagelijks leven wordt hij daarom gepest, maar in de virtuele wereld van zijn favoriete game Archlord is hij wel een held – en heeft hij zelfs een vriendinnetje. De film is gebaseerd op uw boek ‘Niets Was Alles Wat Hij Zei’, waar u ook een theaterstuk van maakte. Waar komt dit allemaal vandaan? ‘Stichting Lezen vroeg mij een paar jaar terug een boek te schrijven. Op dezelfde dag dat ik zei ‘vooruit’ sprong in Gent een jongen van het Graafkasteel. Hij was zeventien en autistisch en schreef in zijn afscheidsbrief dat hij al het gepest niet meer aankon. Die jongen was letterlijk doodgepest. In de krant zei zijn moeder dat niets haar ooit zou kunnen troosten. Toen dacht ik: misschien moet ik het toch proberen, hoop bieden waar er geen is. In Montreal noemde men Ben X een uplifting tragedy. Het blijft een tragedie en het blijft een verschrikkelijk verhaal, maar ik wilde er wel een zeker optimisme tegenoverstellen.’ Waarom speelt een game zo’n grote rol in deze film? ‘Je kunt smalend beweren dat videogames hersendodend zijn, dat is er-
17
Country
Eerbetoon aan Willy Nelson Loser in één wereld, held in een andere.
Redactie Cultuur/Novum AMSTERDAM
gens ook zo, maar het is ook een hele intrigerende wereld, waar vriendschappen worden gesmeed en liefdes ontstaan. En mensen die zich in het dagelijkse leven moeilijker handhaven kunnen daar wel iemand zijn. Zoals Ben.’ Hoe kwam u op het idee om die virtuele wereld met de echte te vermengen? ‘Ik wilde geen film maken over een autist, maar vanuit een autist. Rainman is het bekendste voorbeeld, maar dat verhaal wordt verteld vanuit Tom Cruise en niet vanuit zijn autistische broer. Door de werkelijke wereld te laten opgaan in de virtuele wereld waarin Ben vlucht, kon dit serieuze verhaal er ook nog eens sexy uitzien.’ Maar hoe doe je dat als je heel weinig budget ter beschikking hebt? ‘Anderhalf miljoen euro voor een film is geen bittere armoe, maar toch, in de VS maken ze er een videoclip mee. Het is mijn grote trots dat het gelukt is zonder één eurocent uit te geven. Steven Spielberg belt gewoon Pixar en die maken wat, wij moesten een andere oplossing vinden. Dus zijn we, volgens mij als eerste in de wereld, gaan filmen in een game. Wij
sloten een deal met het spel Archlord, dat fantastische decors heeft.’ Hoe kwam u bij Archlord? ‘Dat was echt een aaneenschakeling van kleine wonderen. We waren in Campzone op het Lowlandsterrein, waar zo’n 1.200 mensen zo’n 14 uur per dag gamen. Daar kwamen we in contact met Codemasters, de maker, en die zagen een kans om hun spel op een positieve manier in een film terug te zien en niet als het hersendodende brein dat de jeugd corrumpeert. Dat spel leende zich ook heel goed voor Ben, die zijn draai niet vindt in de echte wereld, maar hier zichzelf tot een superheld kan omtoveren.’ Hoe was het om met virtuele acteurs te werken? ‘Dat is heel grappig. In armoede moeten werken brengt je op ideeën waar men dan achteraf in Amerika van zegt: ‘Wow man, that’s great!’ Praktisch werkte het zo dat een vijftal gamers speelde met personages die waren aangekleed zoals Ben X en zijn vriendinnetje in het spel. Die poppetjes heb ik gewoon zelf ontworpen. Het enige probleem was dat anderen die tegelijkertijd Archlord speel-
den, kwamen kijken. We gebruikten namelijk level 99 karakters, als je die als vreemde opeens in een spel ziet, is het alsof Prince langsloopt en Sharon Stone een zoen geeft. Dus soms moesten we de andere gamers waarschuwen: ‘We’re making a movie here.’ Wat vindt u zelf het meest geslaagd? ‘Simpele dingen zoals hoe angstig Ben iedere morgen het schoolplein oploopt omdat hij die chaos en dat lawaai niet aankan. Een aantal autistische jongeren zei me: je weet niet half hoezeer jouw beeld klopt. We weten niet hoe je het hebt gedaan, maar dat is wat wij meemaken.’ Hoe zou u in Filmfan uw eigen film hebben ingeleid? ‘Ik heb altijd een hekel aan het woord criticus gehad omdat het impliceert dat je probeert de fout te zoeken in iets. Dat wil ik niet en dat weiger ik. Ik heb altijd getracht – en zeker in Filmfan – enthousiast te vertellen over films die ik juist wel goed vond. Ik wil altijd alleen maar zeggen: stel je open, kijk nog eens goed. Maar over Ben X kan ik heel simpel zijn. Ik zou zeggen: ‘Let op: u gaat nu een weergaloos meesterwerk zien.’ 1
...
Countryzanger Willie Nelson heeft dinsdag tijdens de 55e editie van de jaarlijkse BMI Country Awards een prijs ontvangen voor zijn belangrijke bijdrage aan de muziek. De BMI Icon Award gaat naar ‘artiesten die een unieke en onuitwisbare invloed hebben gehad op hele generaties muzikanten’. Tijdens de awardshow in Nashville waren optredens van onder anderen Toby Keith, Josh Turner, Keith Urban, Kris Kristofferson en Emmylou Harris. De 74-jarige Nelson werd in de jaren zeventig beroemd, voornamelijk met liedjes die hij voor anderen schreef. Zo scoorden onder anderen Ray Price, Patsy Cline en Faron Young hits met liedjes van zijn hand. In de jaren tachtig had hij zelf nog een hit met het nummer Always on my mind. Eerdere winnaars van de prestigieuze prijs zijn onder anderen Dolly Parton, James Brown, Isaac Hayes en Stills & Nash. Woensdag is er een tweede show waar countrymuzikanten worden geëerd. Dan vindt de 41e editie van de Country Music Awards plaats. Wederom in Nashville, dat wordt beschouwd als het centrum van de countrymuziek. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
RECENSIE | FILM
PRAATFILM MET BALLEN Eric le Duc
...
Dat ook Hollywood inmiddels z’n buik vol heeft van de Amerikaanse Midden Oosten-politiek, blijkt uit de film Lions for Lambs. In dit gelaagde oorlogsdrama laat regisseur Robert Redford zien dat de war on terror in Afghanistan doorwerkt in alle lagen van de maatschappij. In Washington onthult de Republikeinse senator Ir-
ving (Tom Cruise) aan journaliste Roth (Meryl Streep) een nieuw offensief in Afghanistan. In Californië spoort politicologiedocent Malley (Redford) een getalenteerde pupil aan tot meer maatschappelijke betrokkenheid en op een Afghaanse bergtop vechten twee Amerikaanse soldaten voor hun leven. Het resultaat is een goed bedoeld en krachtig geacteerd drieluik waarin de sociaal geëngageerde Redford actuele en interessante discussies aanzwengelt. De ‘praatfilm’ die zo ontstaat is alleszins boeiend, hoewel alleen de oorlogsscènes in het Afghaanse gebergte écht spannend worden. Jammer ook dat liberaal Redford
wel heel erg voor zijn linkse parochie preekt. Wat meer politiek perspectief en filmisch hoor en wederhoor waren op hun plaats geweest. Gaan
RECENSIE | FILM
BEN X: STRAK GEREGISSEERD CYBERDRAMA MET MANCO’S Elaine Brand ...
Ben is een autistische jongen en wordt al zijn hele leven gepest. Hij ontvlucht zijn zielige bestaan naar cyberspace, waar hij een held is. Als de pesterijen een hoogtepunt bereiken bedenkt hij een macaber wraakplan. Ben X is een opvallend speelfilmdebuut van Nic Balthazar. Heel vernieuwend zijn de scènes die online in het bestaande spel
Archlord zijn opgenomen, waarbij hij een aantal topgamers met virtuele personages hele scènes liet spelen. Deze worden vloeiend afgewisseld met de live scènes. De tuttige interviews met personages tussendoor breken helaas volledig de prachtige, strakke stijl. En waarom wordt tiener Ben gespeeld door iemand van bijna dertig? De mooie vormgeving komt ook wel over op dvd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Anouk
Hiep hiep!
Actie Radiohead geen succes
Vandaag is een spannende dag voor Anouk. Haar ex-manager Cees van Leeuwen spande een kort geding tegen haar aan, omdat de zangeres hem nog geld verschuldigd zou zijn. Vandaag is de uitspraak.
De Amerikaanse zangeres en gitariste Bonnie Raitt wordt vandaag 58. Gefeliciteerd!
Drie van de vijf fans hebben niets betaald voor het downloaden van het album In rainbows van de Britse band Radiohead. Vanaf 10 oktober kon het voor een willekeurige prijs worden gedownload.
Lifestyle
18
Club Rembrandt Gastvrije club in voormalige bioscoop
Werelds uitgaan in de lichtstad Club Judge | Feije Frantzen
...
Eindhoven heeft er in 2006 een club van wereldformaat bij gekregen. De oude bioscoop Rembrandt werd toen door partyorganisatie Extrema en twee partners, waaronder de voormalige eigenaar van de DansSalon, omgetoverd tot Club Rembrandt. Daar, in hartje Eindhoven, staat nu een club met vijf zalen, waar vanaf het begin met durf werd geprogrammeerd. Het gebouw waar voorheen een bioscoop was gehuisvest, stond al maanden op de lijst om gesloopt te worden. Maar Marcel Mingers, directeur van Extrema, zag de potentie en kreeg uiteindelijk van de gemeente groen licht. Met kerst 2006 opende de club zijn deuren en zo komt het dat Extrema nu niet alleen als externe organisatie feesten houdt, maar ook eigen onderdak heeft. En inmiddels hebben naast Extrema onder anderen Nopeisdope, Sappig, Veronica en VibeIndustries hun weg gevonden naar Club Rembrandt. In tegenstelling tot sommige clubs in de Randstad, kent deze club in de vijfde stad van Nederland een geweldige gastvrijheid. Iedereen is welkom en dat leidt tot een gevarieerd publiek. Wie na entree de garderobe aandoet, zal merken dat het wel wat kost, namelijk €1,-, maar dat je dan ook snel wordt geholpen door het klantvriendelijke personeel. Het gevarieerde publiek is waarschijnlijk ook een gevolg van het gevarieerde programma. In Club Rembrandt is plaats voor house, disco, electro, minimal, funk, urban en nog veel meer. Op vrijdag vinden er fees-
VRIJDAG 9 NOVEMBER
clubjudge.com Club Rembrandt is nog geen jaar open, maar heeft al een waslijst aan dj’s mogen verwelkomen.
ten plaats als Freakend, Nopeisdope, Sappig en We All Love 80s & 90s; elke zaterdag is er Club Rembrandt met een uitgebreide line-up en zeer uiteenlopende stijlen en eens in de zoveel weken is er op zondag Vette Shit Ouwuh! Door deze variëteit aan feestconcep-
ten, heeft Club Rembrandt ook al een waslijst aan dj’s welkom mogen heten, onder wie Afrojack, Benny Rodrigues, Gregor Salto, Baggi Begovic, Leroy Styles, Don Diablo, Joris Voorn, Darko Esser, Sidney Samson, D-Rashid, Philip Young, Luciën Foort en vele anderen.
De zalen zijn uitgerust met uitstekende licht- en geluidsinstallaties en hebben een strak interieur met hoge plafonds en moderne kroonluchters. De ruimten zijn overigens niet alleen mooi, maar ook aangenaam, want door de airco blijft het de hele avond koel. Naast de aankleding en tempe-
ratuur is het ook met de hygiëne in orde, getuige de schone bars en vloeren. Wanneer alle zalen – de rode zaal, groene zaal, foyer, chocolate lounge en chill out – zijn geopend, kan Club Rembrandt bijna 2000 mensen herbergen. Ook zijn er, wanneer men de voeten even wil laten rusten, 250 comfortabele zitplekken. Maar hoe druk het ook is, bij de entree hoef je nooit langer dan tien minuten te wachten om de club te mogen betreden. Voor deze entree wordt, afhankelijk van het feest, 5 tot 15 euro gevraagd en de feesten duren van 23.00 tot 05.00 uur. Voor de bar hoef je nooit langer dan enkele minuten te wachten en de drankprijzen zijn gemiddeld in vergelijking met andere door Club Judge gekeurde clubs. Zo kost bier of frisdrank 1 munt (2 euro), een mixdrankje 2 munten en een dubbele mix 3 munten. Er is geen uitgebreide kaart, maar er zijn wel cocktails verkrijgbaar. En wanneer na enkele consumpties de nood hoog is, is het fijn dat de toiletruimte duidelijk is aangegeven, dat er voldoende toiletten zijn, dat deze schoon zijn en dat het gebruik gratis is. De Effenaar en de Rechter, de andere grote clubs in Eindhoven, hebben dus concurrentie gekregen van Club Rembrandt, maar vooralsnog lijkt Eindhoven groot genoeg om drie clubs te herbergen. Club Rembrandt is met feesten als Nopeisdope, Freakend en Sappig alleen maar een enorme aanwinst voor het nachtleven in het Zuiden. En wij kunnen ons niet anders voorstellen dan dat dit zo blijft. 1
ZATERDAG 10 NOVEMBER
ZONDAG 11 NOVEMBER
ZONDAG 11 NOVEMBER
ZONDAG 11 NOVEMBER
Escape Venue, Amsterdam 23:00 – 05:00 uur VVK 10 euro / DVK 17 euro
Starlight, Nijkerkerveen 22:00 – 03:00 uur 7,50 euro
Happy Dayzz, Culemborg 15:00 – 00:00 uur VVK 10 euro / DVK 15 euro
Westergasterras, Amsterdam 17:00 – 00:00 uur VVK 28 euro
Quignon, Utrecht 18:00 – 01:00 uur VVK 12,50 euro / DVK 15 euro
House, eclectic, latin D-Rashid, Sunnery James, Ryan Marciano, Rishi Romero, Quintino
Hardstyle A-lusion, The Prophet, Bird, Moreno, Klaver
Classic, hardtrance, trance Bas & Ram, Jochen Miller, Marcel Woods, Mike S, Pat C
House, techhouse Junior Jack, Kid Creme, Roog, Marnix, Godard, Ben Liebrand, Sander Hucke
House, electro Benny Rodrigues, Victor Coral, Tony Cha Cha, Basti Lourenz, Rejay
WWW.ESCAPE.NL
WWW.STARLIGHT.NL
WWW.HAPPYDAYZZ.NL
WWW.WESTERGASTERRAS.NL
WWW.QUIGNON.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ............................................................................... Louie Vega
STRP Festival 2007
MASTER AT WORK BRENGT HEMELSE SOUL
VAN KUNST IN DE MIDDAG NAAR KNALFEEST IN DE NACHT
Soulheaven in de Panama brengt je al dat goeds wat ‘real house’ te bieden heeft. De aftrap op 5 oktober met Osunlade mag dan ook een waar spektakel genoemd worden. Vrijdag 9 november staat er wederom een levende legende aan het house-roer in de persoon van Louie Vega (Masters at Work, USA). Al ruim twintig jaar bevindt deze deejay/producer/ labeleigenaar zich aan de wereldtop. Samen met Kenny Dope maakte hij
STRP festival is een van de grootste art & technology festivals in Europa en heeft een 4 dagen durend multidisciplinair programma met meer dan 120 kunstwerken, performances en artiesten. Het ligt in de lijn van Robodock en TodaysArt van eerder dit jaar. Na het succesvolle debuut in 2006, vindt van 22 tot en met 25 november de tweede editie plaats. De vier hallen van het voormalige Philips-complex Strijp-S te Eindhoven worden in de middag be-
in de jaren negentig furore als Masters at Work. Als deejay wordt Louie Vega nog altijd beschouwd als een van besten ter wereld. Hij is de ongekroonde koning van de internationale deephouse. Zijn weergaloze techniek, geniale platenkeus en uitzonderlijke gevoel voor timing maken hem de ‘Miles Davis’ van de internationale dance scene. Verwacht deze avond een ongekende mix van underground house en U.S. Garage.
volkt door verschillende androïden en audiovisueel artwork, om op zaterdagavond los te kunnen gaan tot 06.00 uur de volgende ochtend. Zo is de performance van 5MM (DJ Akufen en VJ Coutu-Dumont) een audiovisueel pareltje van diepe soundscapes en vervreemdende projecties. Van een heel andere orde: het Franse Aufgang dat uit twee grand-piano’s en elektronica bestaat, oftewel Jeff Mills meets Keith Jarrett!
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Twaalfjarig Lunapark
Zaandam fetisj hoofdstad
Paradiso
Dit befaamde Rotterdamse house (classics) evenement viert zaterdag haar twaalfde levensjaar in Outland Rotterdam.
Shows, shockerende acts en verrassende artiesten zullen Zaandam zaterdag tot fetisj hoofdstad van het land kronen.
Naast special guests Jamie Anderson (GB) en Terry Lee Brown Jr (DE) staan uiteraard ook earth residents Per, Estroe, ONNO en Sandrien zaterdag voor ‘forward thinking music’ in Paradiso.
Lifestyle
19
Mode Designstore Coming Soon in Arnhem opent deuren
Alles uit een Nederlands brein De ‘hyperactuele’ designstore Coming Soon opent vandaag officieel de deuren. De winkel hanteert een strikt deurbeleid. Alleen designproducten afkomstig uit een Nederlands brein zijn welkom. Geneviève van Velzen ARNHEM
...
Het is fashionable: anno 2007 mag je weer ongegeneerd trots zijn op Nederland. En terecht, vindt Judith Ter Haar, mede-eigenaar van Coming Soon, een ‘hyperactuele’ shop op het gebied van mode en design in hartje Arnhem. ‘Er mag wat meer chauvinisme bij in Nederland, zeker als het gaat om designproducten van eigen bodem. We (Nederlanders, red.) zoeken veel te vaak kwaliteit buiten onszelf. Laten we nu eens binnen onszelf op zoek gaan naar kwaliteit.’ Coming Soon had de deuren niet in een beter maatschappelijk klimaat kunnen openen, concludeert ze. ‘Overal in het land worden debatten gevoerd over de Nederlandse identiteit. De discussie waarin identiteit centraal staat, hebben we dus mee.’ In het heldere interieur staan de ontwerpen van de jonge honden en oude rotten uit Neêrlands mode- en designcircuit naast elkaar. Er is overal eyecandy. Een mantel van diepblauw kasjmier van Alexander van Slobbe, de oversized T-shirts met metalprint van het jonge label And Beyond, Daniëlle Smits’ kettinkjes van keramiek, pumps van Spijkers en Spijkers en helderblauwe Rucanors (Rubber Canvas Organisatie) voor sneakerfans. Voor nog geen twee euro heb je een button Buzz-works. Naast kleding, design en accessoires zijn er ook koffietafelboeken en is de gelimiteerde oplage van het parfum van Orson + Bodil te koop. Ook de showcollectie (jeans met gouden blush) van Diesel hangt in de winkel. Diesel? Ja, ook Diesel.
Unieke mix De link met Nederland is snel gemaakt. Nederlander en creative director Wilbert Das staat aan het roer van het Italiaanse label. Ter Haar: ‘Alles wat we hier hebben is door een Nederlander verzonnen, dat is de voorwaarde.’ De mix van literatuur, mode en design in Coming Soon is uniek in het land, maar niet in Europa. De winkel wordt regelmatig vergeleken met het Franse Collette, een trendy winkel in Parijs. Ter Haar snapt de vergelijking, maar benadrukt het
De discussie waarin de Nederlandse identiteit centraal staat heeft Coming Soon in ieder geval mee. LOUIS TE POULLE
grote verschil tussen de twee winkels. ‘Collette is er meer voor fashion victims. Het gaat daar erg om de trends en hypes, minder om de inhoud.’ Ter Haar laat zich in haar keuzes leiden door haar decennialange ervaring in de modebranche en haar ideologie. ‘Alleen kwaliteit komt er in. Ik wil laten zien wat er op dit gebied gebeurt in het land. We mogen trots zijn op ontwerpers die we hier opleiden. Maar het lijkt er op dat niemand in Nederland beseft hoeveel talent we hier hebben.’ Ter Haar hanteert aan de deur een streng doch rechtvaardig fashionregime. Een constante aanvoer van de nieuwste designproducten moet er voor zorgen dat de winkel avant-garde blijft. Niet alle gerenommeerde Nederlandse designproducties passen bij de uitstraling van Coming Soon. Het parfum van Viktor & Rolf
komt er niet in want dat ligt al bij veel parfumeries. Ook de wereldhit van jeansmerk G-Star, de Elwood, is er niet te vinden.
Etalage voor studenten In het historische pand waar Coming Soon is gevestigd, vertelt Willem Hillenius, initiatiefnemer en voorzitter van het college van bestuur van ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, over de achtergrond van zijn geesteskind. ‘We liepen al een paar jaar met het idee om een plek te creëren voor mensen die net zijn afgestudeerd. Studenten hebben namelijk een etalage nodig midden in de binnenstad zodat ze gezien worden. Ze moeten niet ergens in de periferie zitten.’ Echter, een plek in het stadshart is duur. Om het financiële plaatje rond te krijgen, vond hij partners in de Provincie Gelderland en de gemeente Arnhem.
Over uiterlijk vier jaar draait Coming Soon hopelijk zelfstandig. Verder moet Coming Soon ook functioneren als platform en netwerkplek voor alumni. ‘Tijdens hun studie zijn studenten niet bezig met het opbouwen van een netwerk, maar met het ontwerpproces. Ze zijn daardoor erg in zich zelf gekeerd. Na het afstuderen komen veel studenten in een gat terecht, want dan blijkt opeens dat niet iedereen in ze geïnteresseerd is.’ Wat nu precies typisch Nederlandse mode en design is, Ter Haar weet het niet te benoemen. ‘Nederlands ontwerp is niet in een term te vangen. Over het algemeen zijn de designers heel erg individueel. En dat is toch ook weer heel erg Nederlands.’ 1 Coming Soon, Kerkstraat 23, Arnhem
Het interieur. LOUIS TE POULLE
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ...............................................................................
Lancering collectie
Modeontwerpster komt met nieuwe Notify-collectie
Amsterdam hippe Italiaanse eettent rijker
CAVALLI BIJ H&M
STELLA MCCARTNEY ZET ZICH GUSTAVINO: ITALIAANS MET DENIM IN VOOR GOED DOEL RESTAURANT EN VINOTECA
Vanaf vandaag is bij H&M de gelegenheidscollectie van Roberto Cavalli te verkrijgen. Volgens H&M vertegenwoordigt de collectie een overdadige en succesvolle lifestyle. Eerder werkte de modeketen samen met topontwerpers als Karl Lagerfeld, Stella McCartney en Viktor en Rolf. De jaarlijkse collectie van een beroemde ontwerper is voor klanten een mogelijkheid om goedkoop aan stukken van designers te komen.
Beatle-dochter Stella McCartney heeft met Denim-label Notify een exclusieve voorjaars- en zomercollectie gelanceerd, waarvan de inkomsten ten goede komen aan Marine Connection. Deze organisatie zet zich in voor het welzijn van walvissen, dolfijnen en de oceanen. De kledingcollectie van de ontwerpster, die een baby verwacht, is vanaf deze maand te krijgen in haar eigen zaken en in een aantal warenhuizen.
Aan de Amsterdamse Zuidas zorgt het pas geopende restaurant Gustavino van chefkok Rogier Nieuwenhuis voor nog meer internationale allure. Nieuwenhuis, die eerder de souschef was in de keuken van het authentieke Italiaanse restaurant Toscanini, opende met Gustavino een combinatie van restaurant en wijnbar. In het nieuwe concept wil Nieuwenhuis elke maand een culinaire regio van het pastaland belichten. Uiteraard komen de beken-
de gerechten als antipasti en pizza’s voorbij, alsmede primi, secondi en dolci. De wijnen in Gustavino komen daarentegen uit alle hoeken van de wereld. Het door architect Ronald Hooft ontworpen interieur past in het mondiale karakter van dit stukje Amsterdam. Binnenkort start het restaurant ook een take-away-service en wijnproeverijen. Het restaurant is dagelijks geopend van elf uur ’s morgens tot middernacht.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Campari Calendar 2008
What Women Want (1)
What Women Want (2)
De nieuwe Campari Calendar 2008 is dinsdagavond in Milaan gelanceerd. Op de foto’s schittert actrice en model Eva Mendes.
Voor de Haagse vrouw ‘who knows what she wants, and knows how to get it’ is gisteren het boek What Women Want Den Haag gelanceerd.
In het boek worden de meest trendsettende winkels voor vrouwen op het gebied van fashion, beauty en lifestyle in kaart gebracht. Het boek staat bol van de exclusieve, hippe en modieuze adressen.
20
Reizen
Nú in de winkel
SCOTT VENNING
ROGIER TIMMERMANS
HIROSHI NAMEDA
Nieuw-Zeeland (1) Noordereiland
Hete geisers, diepe kloven en De bergen van Nieuw-Zeeland waren ooit zo heilig, dat de Maori’s hun ogen afwendden als ze erlangs liepen. Nu kijken de vele reizigers op het Noorder- en Zuidereiland de natuur recht in de ogen. Tien redenen om af te reizen naar dit land van gloeiend hete geisers, diepe kloven en wilde wateren. Deel 1: Noordereiland. Koen-Machiel van de Wetering AUCKLAND
...
AUCKLAND – Maori hiphop Che Fu, Savage, Scribe en Deceptikonz: het zijn slechts enkele van de vele artiesten uit de grote Maori hiphop scene. In Auckland heb je de beste kans om enkele van deze stoere
jongens in actie te zien, bijvoorbeeld in de naast elkaar gelegen clubs Mojo en Europa aan Custom Street. KAIKOHE – Borrel los in Ngawha Springs Deze theebruine, troebele, beige en kalkwitte zwavelbaden worden al meer dan duizend jaar door de Maori’s gebruikt en schijnen een heilzame werking te hebben tegen gewrichtspijnen en huidaandoeningen. Goedkoop, authentiek en ontspannend. Tip: spoel je zwembroek meerdere malen grondig uit, anders stinkt je koffer zelfs nog op Schiphol. Waka Tai-A-Mai Heritage Journeys, tel. 0272907047,
[email protected]. nz
ROTORUA – ‘Zorb’ van een heuvel Stap in een doorzichtige plastic bal, houd je hart vast en rol in volle vaart van een 200 meter lange heuvel. Van de natte variant – eerst wordt een emmertje water in de bal geleegd – word je een stuk minder misselijk. Zorb Rotorua, www.zorb.co.nz, tel. 073575100. OTOROHANGA – Verkleed je als Marmite Altijd al uitgedost als een potje Marmite uit je dak willen gaan? Op naar het Kiwiana Festival in Otorahanga, dat elk jaar in maart gehouden wordt! Visitor Centre Otorohanga, www.kiwianatown.co.nz, tel. 07-8738951. TAUMARUNUI – Voel de spirit van
Whanganui River Een van de langste (329 kilometer) en mooiste rivieren van Noordereiland, die voor de lokale Maori’s een spirituele betekenis heeft. Whanganui River Guides zorgen dat je met je kano heelhuids door de vele stroomversnellingen komt én de ware aard van de rivier leert begrijpen. Whanganui River Guides, www. whanganui.riverguides.co.nz, tel. 078958778. TONGARIRO NATIONAL PARK – Ontdek het andere Mordor Hoewel dit park als decor fungeerde voor het onheilspellende Mordor in The Lord of the Rings, heeft het ook een heel ander gezicht. Naast dampende scheuren in de vulkanische
aardkorst vind je er namelijk ook kristalheldere meren, maagdelijk regenwoud en uitgestrekte skipistes. De grootste eyecatchers van het park, de bergen Ngauruhoe (Mount Doom), Ruapehu en Tongariro, werden in 1887 door een Maori-chief geschonken aan de Nieuw-Zeelandse regering, op voorwaarde dat deze rekening zou houden met hun heilige betekenis. WHITE ISLAND – Verken de maan Voor de bekendste vulkaan van Nieuw-Zeeland hoef je niet te klimmen, maar stap je in de boot of helikopter. Dit maanachtige eiland steekt namelijk slechts 321 meter boven de zeespiegel uit. Tot 1934 werd op White Island zwavel gewonnen, maar
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................................................................................................................................................................................
Mythes Nieuw-Zeeland ontkracht
MET DE CAMPER VAN NOORD NAAR ZUID? Veel mensen denken dat je het allerbeste met een camper door NieuwZeeland kunt trekken, beginnend in het noorden, eindigend in het zuiden. Maar waarom eigenlijk? Twee mythes ontkracht.
Camper of auto?
Veel bezoekers kiezen voor een camperreis omdat dit goedkoper zou zijn dan een auto plus accommodatie en dat ze meer vrijheid hebben. Maar men vergeet vaak de extra kosten voor een camper zoals eigen risico,
campings, de ferry tussen het Zuideren Noordereiland en benzinekosten. Hierdoor blijkt een camper vaak even duur te zijn als een auto, zo niet duurder. Nog een nadeel van een camper: het reizen gaat langzamer, waardoor je minder tijd hebt op de bestemming zelf. Tot slot: veel campings moeten net als hotels en lodges vooraf geboekt worden, maar lodges en hotels zijn vaak prachtig gelegen op privé-terreinen waar geen campers mogen komen.
Van noord naar zuid?
Reizigers starten vaak in het noorden en eindigen in het zuiden. Auckland op het Noordereiland is de meest logische plek om te beginnen met een reis, want hier ligt de enige internationale luchthaven van betekenis. Maar is dit ook de beste manier om te reizen? Er is een aantal goede redenen om tegen de richting in te reizen en te starten in Queenstown (Zuidereiland) en richting Auckland (Noordereiland) te rijden. Op de eerste plaats ziet Nieuw-Zee-
land er op deze manier ‘beter’ uit. Doordat de zon vanuit het noorden schijnt, zie je een dieper perspectief van het landschap, met duidelijkere achter elkaar gelegen ‘lagen’, heuvels die richting horizon steeds lichter van kleur zijn. Ook is er minder verkeer die kant op aangezien de meeste reizigers naar het zuiden rijden. En tot slot: het huren van een auto of camper is goedkoper, omdat de meerderheid richting het zuiden rijdt en alle auto’s daar dus blijven staan!
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Groots internetplan voor Afrika
25 nieuwe luchthavens nodig
Skydiven zonder parachute
Over vijf jaar moet meer dan eenderde van alle Afrikanen toegang hebben tot internet, vinden vertegenwoordigers van de Wereldbank, de VN en technologiebedrijven. Nu kan 4 procent internetten.
Met de groei van het aantal luchtvaartpassagiers in Europa zijn er tegen 2025 zo’n 25 nieuwe luchthavens nodig, aldus de Belgische krant De Morgen.
Is het binnenkort mogelijk te skydiven en heelhuids te landen zonder parachute? Bekijk de video op columbusmagazine.nl
Reizen Columbus Magazine
21
De lekkerste bountyeilanden (1)
Favoriete droomeiland van Columbus
Ze liggen eindeloos ver uit elkaar, sommige ongelofelijk afgelegen, maar hebben één ding gemeen: ze zijn op eilandgebied het neusje van de zalm. Deel 1 in een reeks van 5: Long Island in de Bahama’s. Floor Vink HAARLEM
... ROGIER TIMMERMANS
ROGIER TIMMERMANS
wilde wateren tegenwoordig wagen alleen toeristen zich erop. Niet zonder het nodige risico: de vulkaan stoomt voortdurend en soms zijn er zelfs aardbevingen en uitbarstingen. Vanwege de hoge temperatuur is het kristalheldere water rondom het eiland een van de beste plekken in Nieuw-Zeeland om te duiken. www.bayofplentynz.com GREAT BARRIER ISLAND – Terug naar de basis Altijd al een vleugje willen opsnuiven van de ouderwetse ontdekkingsreizigers-mentaliteit? Dan ben je op dit ongerepte, nauwelijks bewoonde eiland op het goede adres. Er is geen openbaar vervoer, geen vaste waterleiding en geen elektriciteitsnet. Wel vind je er talloze stranden, hot springs
en hiking trails. Mocht je plotseling heimwee krijgen naar de grote stad, dan ben je met de ferry in twee uurtjes weer terug in Auckland. www.greatbarriernz.com WELLSFORD – In galop op ‘t strand De dramatische filmmuziek moet je er zelf bij bedenken, maar hier kun je met je haren wapperend in de wind over een verlaten strand galopperen. Pakiri Beach Horse Ride organiseert tochten over het strand. Maori-paden van verschillende lengtes, oude legendes en inheemse maaltijden krijg je er ‘gratis’ bij. Onderweg passeer je oude Pohutukawa-bossen, die rood bloeien in de zomer, oerbos en Nikau-palmbomen. www.horseridenz.co.nz
Vliegen
Air New Zealand vliegt twee maal daags van Londen naar Auckland in NieuwZeeland via Los Angeles of Hongkong. Vanaf € 1.586 all-in, www.airnewzealand.com
Long Island was in 1492 een van Columbus’ eerste ontdekkingen. In de gehele lengte van het honderd kilometer lange eiland – slechts zes kilometer breed – loopt een weg langs koloniale kerkjes, havens, kalksteengrotten en kleine dorpjes met spannende namen als Deadman’s Cay, Burnt Ground en Doctor’s Creek. Vroeger hadden kolonisten katoenplantages en hielden ze er vee en schapen. Toen de slavernij werd afgeschaft in 1834 raakten de katoenplantages in verval. Er zijn nog vele ruïnes uit die tijd te zien, prachtig overgroeid door de jungle. Logischerwijs komen de meeste mensen hier voor de bountystranden, maar er is meer. Je komt veel lokale bewoners tegen die deels werken in toerisme, maar net zo regelmatig nog ouder-
wets boeren en vissen. Er zijn ruige heuvels in het binnenland. Durfals gaan duiken met witte haaien bij de in het noorden gelegen kaap Santa Maria. Zonaanbidders gaan naar de mooiste, parelwitte zandstranden in het oosten en het westen. De zuidkant is door de ligging weer het best om te snorkelen en te duiken. Er zijn nog 69 Bahama-eilanden, maar in tegenstelling tot sommige van de andere eilanden heeft Long Island zijn grote doorbraak nog niet gehad. Reizen
Diverse maatschappijen vliegen met een tussenstop op Nassau (hoofdstad Bahama’s) vanaf € 600 all-in retour. Daar vlieg je door naar Deadman’s Cay, Long Island vanaf € 154 all-in retour.
Slapen
Chez Pierre Eco-resort, verblijf vanaf € 112, www.chezpierrebahamas.com Stella Maris Resort, vanaf € 124, www.stellamarisresort.com
Het gehele artikel is te lezen in Columbus editie 9. Volgende week: Ilha Benguerra, Mozambique.
Slapen
Flagstaff Lodge, www.flagstafflodge.co. nz, Stone Store Lodge, www.stonestorelodge.co.uk
Meer tips en een reportage over het Noordereiland lees je in de Columbuseditie die nu in de winkel ligt. Volgende week: de 10 beste tips over het Zuidereiland.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................ ...............................................................................
72 DAGEN VAST IN DE ANDES Wat drijft een gestrande reiziger in nood om door te zetten als alle hoop al verloren is? In de nieuwe serie Trapped op National Geographic Channel krijgen we de aangrijpendste overlevingsverhalen te zien. De eerste aflevering zondag gaat over een beroemd en bizar avontuur, eerder verfilmd als Alive. De geschiedenis begint op vrijdag de dertiende. Het is 1972, een vliegtuig komt in nood boven het Andesgebergte en verongelukt op de grens van Argentinië en Chili. Aan boord is
✂
Overlevenden aan het woord
een jong rugbyteam. De 32 overlevenden komen in de sneeuw terecht, waar de temperatuur daalt tot -32 graden. Binnen enkele dagen zijn ze door de voedselvoorraad heen. Hulp blijft uit en drie rugbyspelers gaan uiteindelijk op pad om hulp te zoeken en proberen achter een bergtop te komen... De serie Trapped bestaat uit vijf documentaires over reddingsoperaties waarin ook de overlevenden aan het woord komen. Trapped, vanaf zondag 11 november om 22.00 uur wekelijks op National Geographic Channel.
"
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Columbus Magazine
Reisreporters gezocht
Columbus Magazine is een reisglossy over de wereld buiten de gebaande paden. Met bijzondere verhalen, informatie en schitterende foto’s.
Columbus werft reisreporters op www.columbusmagazine.nl. Wie de mooiste reisfoto’s én beste reistips uploadt, kan op reportage gestuurd worden!
!
22
TV-Gids
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Sesamstraat Onafhankelijke Senaatsfractie EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Sterren in de zorg NOS Journaal Babyboom Ik vertrek
22.00 22:25 23:10 00:05 00:20
17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
ER Pauw & Witteman NOS Journaal Pauw & Witteman
21:30
Netwerk De Nationale Wetenschapsquiz 2007: De voorrondes Andere tijden
17:00 17:05 17:15 17:35 17:48 18:00 18:25 18:45 19:00 19:21 19:30
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Holland Doc: Mijn beste vrienden Dode Dichters Almanak Nova/Den Haag vandaag
RTL 5
17:00 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
Goede tijden, slechte tijden Achmea Kennisquiz Baby’s wil is wet
22.00 Friends for War Child concert
22.00 22:00 22:30 22:55 23:00 23:25 00:00 00:10
RTL 4
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Nederlandse legendes Robbedoes en Kwabbernoot Oggy en de kakkerlakken AVRO Smartkidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 20:25
22.00 22:00 22:15 22:50 23:34 23:45
Nederland 3
17.00 NOS Journaal Nederland helpt MAX & Loretta That’s the question Man bijt hond Herinnert u zich deze nog? Natuurlijk Nico
20.00 20:25 20:50
20.00 20:00 20:30 21:25
Nederland 2
Keuringsdienst van Waarde NOS Sportjournaal NOS Journaal De nieuwste show De wereld draait door NOS Journaal De wereld draait door
22:00 22:30 22:55 23:05 23:10 00:05
Wilma Nanninga privé 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
Jensen! Flodder The nanny De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
20.00 20:30 21:30
Prison break Heroes
22.00 22:30 23:15 23:45 00:15
Jensen! Ambilight opening night De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
SBS 6
17.00 17:45 18:00 18:55 19:50
Who’s next The A-Team Law & order De Pfaffs
20.00 20:30
17:05 18:05 19:00 19:25
Levensgevaarlijk! RTL Poker: Master Classics of Ooker 2007
20:00 20:30 21:30
The flying doctors Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum House Close to home
17:05 18:00 18:55
17.00 The O.C Charmed McLeod’s daughters
20.00 20:00 20:30
Sex and the city Pretty woman
22.00 22:55 00:50
22.00 22:30 22:45 22:50 23:20 00:20
Veronica
17.00
20.00 Nicolas Cage week: Leaving Las Vegas
22.00 22:35 23:30
Net 5
17.00
17:20 17:30 18:00 18:55 19:25 19:55
Something to talk about Sex and the city
17:00 17:30 18:20 19:10
Everybody loves Raymond Ally McBeal Dr. Phil Oprah Winfrey show
20.00 20:00 20:30
The specialist
22.00 22:30 23:25 00:25
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Trauma Team: Critical hour Airline USA
De Club van Sinterklaas Kim Possible Two and a half men Friends Spin city Seinfeld
20.00 20:30
RTL 8
17.00
Een plek onder de zon Waargebeurd verhaal: Untamed love
22.00 F.A.B.S.: Search for a Video Model Undercover lover James Blunt: Return to Kosovo
22:20 23:10 23:40 00:05 00:15 00:20
As the world turns The nanny 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Een plek onder de zon
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ÉÉN
CANVAS
17.00 17:00 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:35 21:15 21:45
Het weer Thuis We are from Belgium Koppen Het leven zoals het is De Marollen
22.00 22:20 23:05 23:26 23:27 23:30 23:55
De slimste mens ter wereld Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer ‘Allo ‘allo! De rode loper
17:05 17:30 17:45 17:55 18:00 18:05 18:15 18:30 18:50 19:10 19:25 19:35
Terzake Sporza: Tennis Terzake
22.00 22:15 22:20 22:50
BBC 2
17.00 House of Mouse in het Disney Festival Zoé Zezako Op schok Spring Sporza: Tennis Karrewiet Spring Go go stop En daarmee basta! Zap Jr. High Karrewiet Instant star
20.00 20:00 20:10 21:40
BBC 1
Dag boek Black out Rare streken
17:00 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30 19:55
17.00 Raven - The secret temple Hedz Chute! Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws Queen’s speech response by the Liberal Democrats
20.00 20:00 20:30 21:00
The One show EastEnders Waterloo Road
22.00 22:00 23:00 23:25 23:35 00:35 01:20
BBC World
The street Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws Question time This week Weerbericht
17:25 18:10 18:55 19:00 19:30
17.00 Food poker The weakest link Queen’s speech response: Liberal Democrats Eggheads Strictly come dancing: It takes two
20.00 20:00 21:00
Rick Stein’s Mediterranean escapes Autumnwatch
22.00 22:00 22:30 23:00 23:30 00:15 00:20 01:05
The life and times of Vivienne Vyle The Peter Serafinowicz show The Graham Norton show Newsnight Weerbericht Heroes Bowls
17:00 18:30 18:45 19:30 19:45
World news today World business report Sport today World business report Sport today
20.00 20:00 21:30
World news today Click
22.00 22:30 23:15 23:45 00:30 01:00 02:30 03:30 04:00
HARDtalk World business report Sport today HARDtalk News America World business report Inside sport World news today
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ARD
ZDF
17.00
17.00
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
20.00 20:00 20:15 21:45
Tagesschau Contergan Contergan - Die Opfer, die Anwälte und die Firma
22.00 22:15 22:43 22:45 23:45 00:15 00:35 02:20 02:25 02:45 03:05
Tagesthemen Das Wetter im Ersten Schmidt & Pocher POLYLUX Nachtmagazin Der große Eisenbahnraub Tagesschau Harry und die Hendersons Harry und die Hendersons Sturm der Liebe
17:00 17:15 17:40 17:50 19:00 19:20 19:25
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute Ein Fall für zwei heute Weerbericht Notruf Hafenkante Kaya Yanar testet Deutschland heute-journal
22.00 22:12 22:15 23:00 00:00 00:15 00:45 01:30 01:35 02:40
Weerbericht Rap, Koran und Oma Bonke: Nordstadt - ein deutsches Viertel Maybrit Illner heute nacht Auf dem Wege Allahs Ganz oben: Türkisch - Deutsch Erfolgreich heute Johannes B. Kerner heute
Wheeler dealers: VW type 25 Wheeler dealers: VW type 25 How it’s made Stunt junkies: Flaming rail slide Mythbusters: Deadly straw
20.00 20:00 21:00
20.00 20:15 21:45
17:00 17:30 18:00 18:30 19:00
Dirty jobs: Mushroom farmer Dr G: Medical Examiner: Ashes to ashes
22.00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55
National Geographic
17.00
True crime scene: High rollers Rides: Power Tour Really big things Perfect disaster: Mega flood Zero hour: Massacre of the Nepalese royals
17:00 17:30 18:00 19:00
Crittercam-WildTech Adventures: Emperor penguins Crocodile chronicles: Crocs of darkness Earth investigated: Survival Seconds from disaster: The Kursk
20.00 20:00 20:30 21:30
I didn’t know that Megastructures: Diamond diggers Inside 9/11: Zero hour
22.00 22:30 23:30 00:00 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00
Eurosport
17.00
Inside 9/11: End Game Mad labs Seconds from disaster: King’s Cross fire Inside 9/11: Zero hour Inside 9/11: End Game Earth investigated: Survival Guardians of nature: Greece Seconds from disaster: The Kursk
18:00 18:15
Eurogoals flash Tennis
20.00 20:00
Tennis
22.00 23:00 00:00
Voetbal: UEFA Cup Voetbal: Champions League
Service
Gevaarlijke kennis O
m te beginnen wil ik u gaarne bedanken voor de werkingsgelden die u mij en mijn departement de laatste zes jaar ter beschikking hebt gesteld. Ik kan u met trots zeggen: uw financiële inbreng is niet alleen ten goede gekomen aan mijzelf en mijn medewerkers, maar ook aan de wetenschap in het algemeen en dus aan de gehele mensheid. Uw vertrouwen heeft ons de gelegenheid gegeven met een ploeg van twaalf mensen voltijds te werken aan het onderzoek naar de allerkleinste bouwstenen van de natuur. Ik recapituleer even waar we zes jaar geleden zijn begonnen. Van een atoom weten we dat het niet het kleinste deel is maar dat we het uit elkaar kunnen halen. Een waterstofatoom bestaat uit een kern en een elektron dat rond die kern draait. De kern zelf is samengesteld uit een proton en een neutron. In zowel proton als neutron zitten drie kleinere deeltjes, die we quarks noemen. Samen met het elektron vormen de quarks de echte elementaire deeltjes. Alles, maar dan ook alles is opgebouwd uit quarks en elektronen. Zo ongeveer kunnen we de stand van zaken in de wetenschap zes jaar geleden samenvatten. U herinnert zich dat ik als hypothese poneerde dat we nog kleiner kunnen gaan. In mijn visie bestaat elk apart quarkje uit een variabel aantal onooglijk kleine kubusjes, die we de naam norio geven. Als we die allerkleinste norio’s kunnen identificeren, isoleren en ten slotte manipuleren, dan kunnen we op den duur omzeggens alles omtoveren tot alles, alleen maar door de norio’s anders te
23
ordenen en te stapelen. Dan kunnen we van een glas water een pot witte verf maken en van een braamstruik een gesneden brood. Ik voorspelde zes jaar geleden al dat het een uiterst moeilijke en hachelijke onderneming zou zijn om een norio te identificeren. Nochtans was dat de enige mogelijkheid om te bewijzen dat onze hypothese steek houdt. We waren verplicht een norio
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
Geachte leden van de commissie
te vangen. We wisten: ofwel we slagen daarin, en dan maken we een historische sprong in de geschiedenis van de wetenschap, ofwel we slagen niet, en dan zullen hoongelach en schampere spot ons de rest van ons wetenschappelijk leven blijven achtervolgen. Na meer dan vijf jaar zweten, zwoegen, zoeken, vallen en opstaan, soms wanhopig, soms hoopvol maar altijd onversaagd, hebben wij dan
Wim Helsen
uiteindelijk, ik zeg het niet zonder trots, geachte leden van deze eerbiedwaardige commissie, hebben wij dan, twee weken geleden, een norio achtereenvolgens kunnen detecteren, isoleren en vangen in een proefbuis. Vraag niet hoe we het gedaan hebben, dat weten we zelf ook niet meer, maar het is gelukt, en ik kan u nu, in wereldpremière, de norio laten zien, de kleinste bouwsteen van het heelal.
Tenminste, dat was de bedoeling. De poetsvrouw heeft, in haar ijver om u zo aangenaam en proper mogelijk te ontvangen in deze vergaderruimte, het proefbuisje, dat hier een half uur geleden nog op de tafel stond, omvergegooid, en het buisje is met inhoud en al op de vloer stukgevallen. U begrijpt dat het onbegonnen werk is om de norio in kwestie terug te vinden, ook al hebben we daartoe tegen beter weten in wanhopige pogingen ondernomen, tot vlak voor u hier binnenkwam. Samengevat: u en ik, wij weten dat de hypothese bewezen is en dat de norio bestaat. Om nu ook de rest van de wereld daarvan te overtuigen, zouden we het hele zoekproces moeten reconstrueren, zodat we opnieuw een norio kunnen vangen. Dat zal een hele klus zijn, vermits we niet meer precies weten hoe we het gedaan hebben. Vandaar mijn nederige vraag aan u, mijn liefste mooie commissieleden van de bovenste beste plank, om mij en mijn team voor nog eens zes jaar van financiële middelen te voorzien. Ik reken op uw begrip, uw groothartigheid, uw liefde voor de wetenschap en uw financiële steun. Alvast enorm bedankt. Dank u wel. Echt waar. 1
Wim Helsen is een Vlaamse cabaretier en academicus. Voor De Pers schrijft hij elke week een ongeweten verhaal over de wonderlijke geschiedenis van de wetenschap. Tekening: Marisa Branco
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
ARGUS
Operatie meisje met vier armen en benen geslaagd
WAT IS EEN WINTERSLAAP? al@din is de digitale vraag- en antwoorddienst van de openbare bibliotheken. Tot 16 november organiseert al@din een actie die aansluit op de campagne Nederland Leest. Stel een vraag aan al@ din op aladin.bibliotheek.nl over De gelukkige klas (het thema van de campagne) en win een opleiding naar keuze t. w.v. 1.500 euro! Deze column is een samenwerking tussen Dagblad De Pers en al@din. © 2007 - René Leisink
Een winterslaap stelt dieren in staat een ongunstig jaargetijde door te komen. De dieren verkeren daarbij in een lethargische (inactieve en bewegingsloze) toestand, waarin de stofwisseling, de ademhaling en de bloedsomloop sterk verminderd zijn. De temperatuur van het dier wordt dan ongeveer gelijk aan die van de omgeving. Deze winterslaap, de ‘echte winterslaap’, komt voor bij insecteneters (bijvoorbeeld vleermuizen en egels) en knaagdieren (zoals marmotten, hamsters en eikelmuis). Deze dieren leggen een voorraad bruin vet aan als reservevoedsel. Als zo’n dier ontwaakt, dan heeft het een behoorlijke tijd nodig om de lichaamstemperatuur weer op peil
te brengen en om met een normale snelheid te kunnen reageren. Ook bij roofdieren komt een langdurige slaapperiode voor (bijvoorbeeld bij de ijsbeer). Deze dieren worden echter niet lethargisch en zijn na het wekken direct actief. Ze hebben een gewone vetvoorraad. Deze slaap wordt ook wel winterrust genoemd. Ook bij koudbloedige dieren komt een soort winterslaap voor. Deze is echter geheel anders dan bij zoogdieren.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
...
Vandaag
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteuren Frank Poorthuis, Dirk Koppes artdirector Marc de Kruijf marketing Chantal Arendsen distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen Pers Gennep
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
...
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.
Het is overwegend bewolkt en soms valt er een beetje regen. Vanavond gaat het echter harder regenen. Bovendien zijn dan flinke windstoten, onweer en hagel mogelijk. Het wordt 11 tot 13 graden, maar vanavond koelt het snel af. De wind draait dan naar noordwest en wakkert aan.
WEERBERICHT NEDERLAND
Morgen
Langs de kust waait een harde tot stormachtige noordwestelijke wind, kracht 7 tot 8. Boven land is de wind iets minder fors, maar wel zeer vlagerig. Verder vallen er enkele buien, mogelijk met hagel, onweer en zware windstoten. Het wordt slechts 7 tot 9 graden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 8 november
hoogste max. temp.: 16,7ºC in 2005 laagste min. temp.: -7,7ºC in 1908
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
Buien Buien Buien Buien
13˚C 13˚C 11˚C 13˚C
Puzzel met De Pers
24
ZWEEDS RAADSEL:
1
tijdmeter schraagpijler
tochtgenoot
helleveeg
kloosteroverste
vroeger
2
3
4
5
6
CRYPTOGRAM 1
bedorven
lof
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4
5
1 grondsoort oprijlaan
6
drietal zenuwtrek
8 Europeaan leesteken
2 Engelse taxi
5
7
loofboom kledingstuk
9
6
10 rustteken
zedig
11
brandstof ieder golfterm ongeluksvogel
zanggodin
deel van een schoen
deel van een kachel
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Literkan; 4. halfstok; 6. Moab; 8. chicane; 9. echt; 10. geleerde; 11. oerdrift. VERTICAAL: 1. Lahore; 2. effect; 3. ketting; 5. knaller; 6. meneer; 7. bedekt.
HORIZONTAAL: 1. Hangt in de keuken van de gevangenis (8); 4. Bouwer die het wel gelooft (8); 6. Een stoot van benzine (4); 8. Die plakker krijgt zo te horen geen adem (7); 9. Speech voor de ankerplaats (4); 10. Laurel met een voorwerp van niveau (8); 11. Duur boek (8). VERTICAAL: 1. Gloeiende kandelaar (6); 2. Stoot van een onhandige bokser (6); 3. Ambtenaar voor z’n brood (7); 5. Een kapitalist heeft het land aan de natuur (7); 6. Gratis voor de klinker (3,3); 7. Er wordt over gepraat als die vissen in beweging komen (6).
4
3
BRAINSNACK®
SUMBRERO®
Zweeds -a-d-e-samourette -bot-deur watje-eng -s-elp-test-fiber -ais-solo edelsteen -era-eind Reistas Kronen
Kakuro® & Sumbrero®
4
13
22 13
6
5 1 8 6 4 7 9 3 2
6 7 9 2 8 3 4 1 5
8 6 1 9 3 2 7 5 4
4 9 2 5 7 6 1 8 3
7 3 5 8 1 4 2 6 9
9 5 6 3 2 1 8 4 7
2 4 3 7 6 8 5 9 1
1 8 7 4 9 5 3 2 6
1 8 3 2 4 5 7 6 9
9 4 2 6 7 8 3 5 1
5 7 6 9 1 3 4 2 8
2 1 7 3 8 4 6 9 5
6 5 4 7 9 2 8 1 3
8 3 9 5 6 1 2 7 4
3 6 1 8 2 9 5 4 7
7 9 8 4 5 6 1 3 2
4 2 5 1 3 7 9 8 6
4 9 5 2 1 6 8 3 7
8 6 7 4 5 3 2 9 1
3 2 1 7 9 8 5 6 4
6 1 8 9 4 5 3 7 2
5 7 3 8 2 1 6 4 9
9 4 2 3 6 7 1 8 5
7 8 9 1 3 2 4 5 6
2 5 4 6 8 9 7 1 3
1 3 6 5 7 4 9 2 8
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vor3 16 23 35 14 4 men de getallen in de zwarte 1 3 6 8 driehoekjes de som van cijfers 3 17 2 1 8 9 11 van 1 tot en met 9, die hori26 4 8 9 5 zontaal of verticaal in de aan13 16 8 grenzende vakjes worden inge6 2 7 9 10 vuld. De Sumbrero® links is 3 2 1 6 4 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 3 4 3 moeten worden ingevuld. De 0 1 1 1 doet helemaal niet mee. Per 4 7 9 som mag elk cijfer maar één 2 2 2 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
12
10
23 3
3 2 4 1 5 9 6 7 8
17
6
3
7
24
18
13
10
13
12
19
3
11
3
3
4
10
Op welke coördinaten zou logischerwijs het zevende blokje geplaatst moeten worden?
SUDOKU 2
5 9
SUDOKU 1
7
SUDOKU 7
5
7
4
1
5
6
9
2
4
9
3
3
6
4
5
4
2
5
3 8
7
1
1
5
4
7
6
5
8
9
7
6
2 6
16
3
7
6
8
KAKURO®
8 4
19
14
34
23
20
7
16
8
14
7
5 3
8
1
5
6
2
17
15 23
5 29
9
1
8
3 7
4 6
8
2
2
5
9 1
6 3
7 4
6 2
1 1
5
6
3
3
4
3
2 8
9
1
10
9
10
4
15
13
4 5
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
COLUMN
Interlanden zoekt enthousiaste
bezorgers
Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN bezorging op maandag tot en met vrijdag vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)
[email protected]
Klimaat Niels Klaassen
...
Best treurig is het: de regering wil medio 2008 een algemeen rookverbod instellen in de horeca. Wat dit betekent? Dikke rijen rokende mensen buiten bij de restaurants, cafés en bordelen. Een beetje jammer is het wel, de gezelligheid is buiten te vinden in plaats van waar ze hoort: binnen. Op zichzelf is het rookverbod best begrijpelijk: je wordt ziek van roken en van meeroken ook. Dus laat als roker de niet-roker met rust en ‘pafje-peuk buiten’. Dat Nederland niet achter kan blijven bij de andere Europese landen is een feit. Maar let wel: de eerste landen waar een rookverbod in de horeca gold (Spanje, Italië)
zijn wel degelijk landen waar buiten roken een feest is. Gemiddeld is het in die landen ongeveer 140 graden warmer dan hier, en dus speelt het leven zich buiten af in plaats van binnen. De buitenbarretjes en -terrasjes zijn er oververtegenwoordigd. Dat is mooi voor de rokers: zij kunnen blijven roken tijdens het uitgaan omdat hun klimaat het toelaat dat je buiten uitgaat. Het rookverbod in de horeca is daar totaal geen straf voor de roker. Maar dan Nederland. Een rookverbod in de horeca zal betekenen dat de roker welgeteld vijf avonden in het jaar niet bevriest wanneer hij zijn pafke buiten ophijst. De rest van het jaar staat hij met zijn sigaret in de hand te verkleumen. Oneerlijk dus. Zoals politiek denkers
eeuwen geleden al stelden: men moet het landsbestuur aanpassen aan het klimaat. In warme landen heeft men meer temperament en is een democratie als bestuursvorm bijvoorbeeld onwerkbaar, terwijl in koudere landen men meer berekenend en afgewogen handelt, zodat een democratie dus meer op haar plaats is. Nederland hoeft niet de Zuid-Europese landen te volgen. Daar is een rookverbod in de horeca vergelijkbaar met wanneer men hier zou zeggen ‘niet drinken in de woestijn’. Er is hier geen woestijn, dus heeft het drinkverbod geen waarde. Zoals in Spanje en Italië een rookverbod in binnengelegenheden niets waard is: alles is namelijk buiten! 1
Sport
Annette Gerritsen: ‘Ik rijd te gehaast, wil te snel.’ SOENAR CHAMID
Jan Bos: ‘Ik schaats niet slechter dan pakweg zes jaar geleden.’ FRANCOIS WIERINGA
Schaatsen
Gerritsen moet zich minder haasten HEERENVEEN
...
Haastige spoed is zelden goed. Vooral voor Annette Gerritsen. De blonde schaatsster uit de DSB-ploeg heeft er een handje van om zo nu en dan als een ongeleid projectiel over het ijs te vliegen. ‘Ik rijd te gehaast, wil te snel’, erkent ze. Technisch gezien heeft Gerritsen veel weg van de jeugdige Erben Wennemars. Ook hij wilde vooral hard schaatsen en lette daarbij soms te weinig op het afmaken van zijn slagen. Gerritsen: ‘Dat kost heel veel kracht en dat merk je vooral in het laatste rondje van bijvoorbeeld een 1.000 meter.’ Zo ook tijdens de NK Afstanden in Heerenveen toen ze op die afstand de rust niet kon bewaren. Toch klokte ze een goede tijd. ‘Normaal schaats ik ‘1.17’ in topvorm, nu gebeurde het bij een slechte technische race.’ Het geeft aan dat de carrière van Gerritsen in de lift zit. Sinds ze twee seizoenen geleden de overstap maakte van Jong Oranje naar DSB en onder leiding kwam te staan van trainer Jac Orie, groeide ze geleidelijk. Toen ze
eind vorig seizoen doorkreeg dat ze enorme vooruitgang boekte met haar 500 meter, besloot ze deze zomer nog harder te gaan trainen om te laten zien hoe goed ze was. Gerritsen trok zich op aan haar elf jaar oudere ploeggenoot Marianne Timmer (‘Ik keek tien jaar geleden met open mond naar hoe zij twee keer goud won op de Spelen van Nagano’) en lijkt dit seizoen op hetzelfde niveau te zitten. Ze won op de NK Afstanden de 500 meter en werd tweede op de 1.000 meter. Ter vergelijking: Timmer werd derde en zesde. Gerritsen denkt per toernooi, per race. Dat moet deels van Orie. ‘Houd je focus, laat je niet afleiden’, zegt hij regelmatig tegen haar. Nu gaan haar gedachten uit naar het snelle Noord-Amerikaanse ijs. ‘Ik ben heel benieuwd waar ik nu internationaal sta. Ik heb natuurlijk heel hard getraind en een paar stapjes voorwaarts gemaakt, maar de Duitse Jenny Wolf reed laatst in eigen land al 38,0 op de 500 meter. Als ik me daar aan spiegel, weet ik dat ik er nog lang niet ben.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Verwijzingen naar WOII niet meer getolereerd
SCHERPE CONTROLE CLUBS OP SPREEKKOREN BIJ KLASSIEKER Feyenoord en Ajax gaan zondag tijdens de klassieker in Rotterdam extra controleren op kwetsende spreekkoren en spandoeken. Beide clubs deden gisteren een dringende oproep aan de eigen aanhang om zich te gedragen tijdens het altijd beladen duel. ‘Gezonde rivaliteit is mooi en hoort bij de klassieker. Maar er zijn grenzen aan wat wij toelaatbaar achten’, aldus de oproep van Ajax en Feyenoord op hun websites.
De twee aartsrivalen waarschuwen de eigen aanhang dat spreekkoren of spandoeken waarin bijvoorbeeld wordt verwezen naar de jodenvervolging of het bombardement op Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog niet meer worden getolereerd. Als supporters toch over de schreef gaan, is de kans groot dat de klassieker de komende vijf jaar zonder uitpubliek wordt gespeeld. Feyenoord zet bij het duel extra camera’s en stewards in.
25
WERELDBEKER Het wereldbekerseizoen gaat beginnen en de sprinters zijn uitgevlogen naar de ijsbanen van Salt Lake City en Calgary, waar traditiegetrouw veel records sneuvelen. Voor Jan Bos (32) en Annette Gerritsen (22) zijn de wereldbekerwedstrijden een kans om zich na de NK Afstanden voor het eerst weer internationaal te meten. Bos kent inmiddels het klappen van de zweep. Hij is voormalig wereldkampioen en tweevoudig winnaar van zilver op de Olympische Spelen. Gerritsen is minder gelouterd. ‘Ik ben heel benieuwd naar waar ik nu sta.’ TEKST: GEERT JAN HAHN
Schaatsen
Jan Bos voelt zich nog geen opa HEERENVEEN
...
Zeg niet tegen Jan Bos dat hij mindere resultaten behaalt omdat hij een dagje ouder wordt. ‘Ik kan niet zeggen dat ik veel slechter ben geworden dan pakweg zes jaar geleden’, dient de wereldkampioen sprint van 1998 zijn criticasters van repliek. Hij kijkt zelfs al halsreikend uit naar het WK van dit seizoen, halverwege januari, in Heerenveen. ‘Een podiumplaats moet zeker haalbaar zijn.’ De 32-jarige Bos wordt door zijn jongere teamgenoten bij Team Telfort ‘Opa Jan’ genoemd. Maar de krakkemikkigheid lijkt eruit bij de Hierdenaar. Bos had vooral hinder van een zwakke rug. Dat brak hem op bij de explosieve start. Hij veranderde zijn trainingsmethode om die rug minder te belasten. Grootste aanpassing is de uitvoering van de squat, een oefening om meer spiermassa te kweken in voornamelijk de bovenbenen en de billen. Waar Bos in het verleden heel veel tweebenige squats deed, voert hij nu alleen nog eenbenige squats uit. ‘Je
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... KORT 111
NEC ontbindt contract van Ferne Snoyl na arrestatie
NEC ontbindt per 1 januari het contract van Ferne Snoyl. De Nijmegenaren kwamen gisteren met de in opspraak geraakte middenvelder overeen dat hij tot die tijd op non-actief blijft en dus niet meer voor de club uitkomt. Snoyl werd anderhalve week geleden geschorst nadat hij enkele dagen eerder door de politie was opgepakt voor huiselijk geweld. De 22-jarige Snoyl kwam kort na zijn arrestatie vrij, maar miste de wedstrijden tegen Ajax, FC Groningen en AZ. De oud-speler van Feyenoord was bezig aan zijn tweede
seizoen in Nijmegen. NEC wil geen nadere mededelingen doen over de achtergrond van het ontslag. 111
Ook geblesseerde Edith Bosch niet naar NK judo
Edith Bosch neemt zaterdag niet deel aan het Nederlands kampioenschap judo in Rotterdam. De judoka heeft te veel last van een handblessure. De oud-wereldkampioene veroverde in haar loopbaan acht titels op het nationale kampioenschap. ‘Na het WK in Rio de Janeiro kwam ik erachter dat het kapsel in mijn hand was gescheurd. Tijdens een training kreeg ik er weer een tik op en daardoor kan ik nu niet voluit trainen’, zegt Bosch. De judoka
zet de onderste ruggenwervels minder onder druk. Nu heb ik er weinig last meer van.’ Bos kan weer ontvlammen zonder dat de man met de hamer direct genadeloos toeslaat. Toch vielen de resultaten op de afgelopen NK Afstanden tegen. Zowel op de 500 meter als de 1.500 meter schaatste hij zich niet bij de beste vijf. Hierdoor mag hij zich de komende twee weekeinden tijdens de wereldbekerwedstrijden in Salt Lake City en Calgary alleen maar etaleren op de 1.000 meter. ‘Het had toch wel een beetje harder gemogen in Heerenveen’, zegt Bos. Op zijn 1.000 meter op de NK kijkt hij daarentegen tevreden terug. ‘Met heel slappe benen reed ik een goede rit en de snelste ronde van alle deelnemers. Dat geeft weer een hoop vertrouwen.’ Zijn persoonlijk record op de kilometer (1.07,53) reed Bos in Salt Lake City tijdens de Olympische Spelen, bijna zes jaar geleden alweer. De randvoorwaarden om bij die tijd in de buurt te komen zijn volgens hem goed. ’Ik moet alleen nog wat aan mijn openingen werken. Dan rollen er heel mooie tijden uit.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... wil geen risico nemen voor de Olympische Spelen van volgend jaar. Eerder haakten bij de vrouwen Deborah Gravenstijn, Elisabeth Willeboordse en Carola Uilenhoed af. 111
Oud-TVM’er Hamburger bekent epo-gebruik
Bo Hamburger heeft bekend van 1995 tot 1997 epo te hebben gebruikt. De voormalige Deense wielrenner schrijft dat in zijn gisteren verschenen biografie De hoogste prijs - Bekentenis van een wielrenner. Hij reed die bewuste periode in dienst van het Nederlandse TVM, dat in 1999 verdween na een dopingschandaal in de Tour de France van 1998.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Shirtje ruilen (1)
Shirtje ruilen(2)
Shirtje ruilen (3)
Argentijn Luciano Leguizamón heeft zich een berg ellende op de hals gehaald door na het rustsignaal op het veld shirtje te ruilen met Juan Sebastián Verón in de derby tegen Estudiantes.
De spits van Gimnasia La Plata is uit de selectie gezet en wordt zelfs bewaakt.
De aanhang van Gimnasia reageerde furieus toen Leguizamón de grote vedette van de aartsrivaal bleek te bewonderen. Coach Julio Falcioni zag zich genoodzaakt hem te wisselen in de tweede helft.
26
Sport
Volleybal Nederlands team veegt vloer aan met Tsjechië
Voetbal
Grapjes maken in eenzijdig duel
Toetreding G14 oninteressant voor Chelsea
Met groot vertoon van macht versloegen de Nederlandse volleybalsters gisteren Tsjechië. ‘We hebben mooi volleybal laten zien’, oordeelde bondscoach Avital Selinger. ‘Maar de tegenstander had weinig te bieden.’
Novum AMSTERDAM
...
Geert Jan Hahn EINDHOVEN
...
De Tsjechische bondscoach Tána Krempaska stond zo nu en dan met haar handen in het haar. Niet alleen omdat er uit de speakers in de Eindhovense sporthal ontzettend slechte schlagermuziek kwam, maar vooral vanwege het teleurstellende resultaat tegen Oranje. Voorafgaand aan dit Olympisch pre-kwalificatietoernooi stond Tsjechië te boek als de lastigste tegenstander van Nederland. Op het EK won Oranje nog wel met 3-0, maar op datzelfde toernooi vertoonde het team van Krempaska ook goed spel door het de latere kampioen Polen in de poulefase erg moeilijk te maken. Maar het waren slechts spaarzame momenten dat middenaanvalster Milada Spalová een achterover gespeelde tempobal van haar spelverdeelster keihard op de grond sloeg of een gedurfde service van de Tsjechen ook daadwerkelijk inviel. Een galavoorstelling hoefde het team van Selinger daarom niet per se van het duel te maken, de fouten werden aan de overkant van het net toch
Manon Flier heeft alle reden tot lachen, want Oranje won gisteravond simpel met 3-0 van Tsjechië. PROSHOTS
wel gemaakt. En op de momenten dat er een succesvolle Tsjechische aanval leek aan te komen, stond een Nederlands blok onder leiding van middenaanvalster Caroline Wensink en aanvoerster Ingrid Visser al klaar om deze te ontmantelen.
Nederland ging niet mee in het zwakke spel van de Tsjechen en kon zo uiteindelijk freewheelend op de 3-0 overwinning afgaan. De speelsters maakten grapjes onderling om elkaar nog een beetje scherp te houden. Grootste opwinding ontstond er nog
in Eindhoven toen invalster Blom haar eigen gepareerde aanval met succes blokkeerde met haar linkeroor. Vandaag speelt Nederland om 18.00 uur het volgende duel in het Olympische pre-kwalificatietoernooi tegen Hongarije.
Chelsea voelt er weinig voor toe te treden tot de G14, de belangenvereniging van de grote Europese voetbalclubs. ‘Als we officieel een uitnodiging voor een lidmaatschap zouden ontvangen, dan denk ik dat we hier vriendelijk voor zouden bedanken’, liet algemeen directeur Peter Kenyon weten. De Engelse topclub was tot dusverre uitgesloten van een lidmaatschap van de G14, dat het aantal leden tot veertig clubs wil uitbreiden. Toetreding tot de G14 is in de ogen van Kenyon niet meer interessant omdat de voetbalwereld sinds de oprichting van de belangenvereniging zeven jaar geleden te veel is veranderd. ‘De G14 heeft nog nooit een echte dialoog met de Europese voetbalbond UEFA gevoerd. Er zijn op dit moment veel onderwerpen die besproken en opgelost moeten worden. Dit moet echter samen met de UEFA.’ Kenyon pleit voor de oprichting van een onafhankelijke werkgroep voor alle Europese voetbalclubs. Deze organisatie moet met de UEFA samenwerken om de problemen in de voetbalwereld aan te pakken. De G14 wil bijvoorbeeld een betere vergoeding voor clubs waarvan een speler tijdens een interland geblesseerd raakt. Nu draaien clubs grotendeels zelf op voor de schade. 1
d r e d n o h er vi ljoen mi eintr artjes ka %%%gi`ek[\EJ$bXXikXlkfdXXkaXXic`abjfg[lliqXXd^\gif[lZ\\i[gXg`\i% Dk_\kb\lid\ibmXe[\=fi\jkJk\nXi[j_`g:fleZ`c=J: %
Sport
27
Champions League Niemand bij Einhovense ploeg neemt het voortouw
PSV ten onder in Turkse lawaaiput In stadions als dat van Fenerbahçe moeten echte mannen het voortouw nemen. Maar de PSV-spelers konden de kolkende lawaaiput niet aan en verloren met 2-0 van de bikkelharde Turken. Remco Janssen ISTANBUL
...
Als er een stadion wereldwijd gevreesd wordt, dan is het wel Sükrü Saraçoglu van Fenerbahçe. Daar schreeuwen, zingen, fluiten en juichen 45.000 Turken negentig minuten lang. PSV-coach Jan Wouters blufte voorafgaand aan de Champions League-ontmoeting dat hij er wel van hield als speler om in zulke stadions aan te treden. Dan gaf hij nét dat beetje extra, dan liep hij nét dat stapje harder. Manhaftige taal van de interim bij de Eindhovenaren, maar de stoere woorden sloegen allerminst over op zijn tijdelijke spelersgroep. Binnen een half uur stond PSV tegen Fenerbahçe op een uitzichtloze 2-0 achterstand, zonder zelf een kans gehad te hebben. De piepjonge Dirk Marcellis kent geen gelukkige start van zijn carrière in de Champions League. Bij zijn debuut vorig jaar tegen Liverpool incasseerde hij al rood, bij zijn derde wedstrijd werkte hij een voorzet van Colin Kazim-Richards in eigen doel. Het doelpunt kon de ongelukkige Marcellis niet eens verweten worden. Achter gleed spits Semih Sentürk in, die zonder de hulp van de PSV-verdediger ongehinderd had kunnen afmaken. In de chaos die daarna toesloeg bij PSV liet Sentürk zien dat hij geen hulp van Marcellis nodig had om te
PSV-doelman Gomes redt spectaculair. Zijn teamgenoot Dirk Marcellis kijkt toe, evenals Semih Senturk. REUTERS
scoren. Via een één-tweetje met sterspeler Alex sloop de spits het strafschopgebied in en schoof de bal langs Gomes. Waar Koeman het niet aandurfde om, door afwezigheid van Jason Culina, Tommie van der Leegte speeltijd te gunnen, daar durfde Wouters dat opmerkelijk genoeg wel. Op 30-jarige leeftijd maakte Van der Leegte zodoende zijn Champions League-debuut, hoewel hij al wel vijf UEFA
Cup- duels achter de rug heeft met FC Twente en… PSV. Zijn laatste Europese duel met de Eindhovenaren was op 31 oktober 1995, tegen Leeds United. ‘VDL’ bikkelde, schoffelde en beukte erop los, maar als enige gaatjesdichter kon hij eenmaal in balbezit weinig uitrichten. De voorhoede van PSV, met Danko Lazovic en Jefferson Farfán, liet zich nauwelijks zien. Spelmaker Ken-
neth Perez kon alleen gevaarlijk worden uit vrije trappen. Om nog te proberen om iets te forceren, haalde Wouters na een uur Perez naar de kant en bracht pinchhitter Danny Koevermans erin. Ook Koevermans met zijn sterke lijf sneeuwde onder in het powervoetbal van Fenerbahçe. De opvolger van Ronald Koeman, als dat niet Martin Jol wordt, mag straks de Europese brokstukken bij elkaar vegen. Hoop is er nog wel in de
laatste twee duels, aangezien koploper Inter Milan uit heel wat minder vertrouwen toont dan thuis in Guiseppe Meazza. En die andere tegenstander die nog rest, CSKA Moskou, gaf gisteren zo maar een 2-0 voorsprong tegen die Italianen uit handen (4-2). Maar wil PSV in het restant van de poulefase nog een kans hebben, dan moet de ploeg zich wel meer mans tonen dan in Istanbul. 1
Korfbal
‘Tsjech’ Edwin Bouman speelt vandaag tegen zijn eigen land Geert Jan Hahn AMSTERDAM
...
Het fenomeen schaatsbelg in de persoon van Bart Veldkamp was bekend, terwijl atlete Lornah Kiplagat de omgekeerde route bewandelde en als Keniaanse voor Nederland ging lopen. Een van de weinige, en misschien wel de enige Nederlandse korfballer die actief is voor een ander land, is Edwin Bouman. De 35-jarige Gelder-
lander woonde van 1996 tot 2006 in Tsjechië. Hij verhuisde erheen voor zijn werk, raakte er verliefd en besloot in Midden-Oost-Europa te blijven. ‘Mijn toenmalige vriendin Martina Tauchmanova, nu mijn vrouw, speelde ook korfbal. Toen ben ik daar training gaan geven en competitie gaan spelen.’ Bouman had na vijf jaar recht op de Tsjechische nationaliteit. Daardoor mocht hij ook uitkomen voor het nationale korfbalteam, waar zijn
partner al voor speelde. ‘Ik heb nooit een vreemd gevoel gehad bij het uitkomen voor Tsjechië. Ik woonde er en werkte als wetenschapper, dan is het normaal dat je je er thuis voelt.’ Om diezelfde reden voelt Bouman zich niet bezwaard om vandaag tegen Oranje de halve finale te spelen. ‘Het is hooguit apart. Jos Roozenboom heb ik bijvoorbeeld vroeger nog trainen gegeven. Nu is hij mijn tegenstander.’ Veel kans geeft Bouman zijn tweede
vaderland niet. ‘Een overwinning kun je niet verwachten. Nederland heeft individueel betere spelers, levert meer trainingsarbeid en de Nederlandse competitie is de beste ter wereld. Als we zouden winnen, zou het niet terecht zijn.’ Desalniettemin leeft het WK in Tsjechië. De Tsjechische tv zendt vanaf de halve finale de wedstrijden live uit, Bouman en zijn ploeggenoten ontvangen uitnodigingen voor andere sportevenementen en zelfs poli-
tieagenten herkennen de korfballers. Bouman en zijn vrouw worden wellicht na hun actieve carrière nog bekender in Tsjechië. Binnen afzienbare tijd gaan er gesprekken plaatsvinden tussen het echtpaar en de bond om hen het nationale team te laten leiden. ‘Ik heb nog geen definitieve keuze gemaakt, maar ze willen zowel mij als mijn vrouw graag houden. Een combinatie van trainer en assistent is zeker mogelijk.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ............................................................................... CHAMPIONS LEAGUE 111
Manchester United verpulverde gisteravond in de Champions League Dinamo Kiev. Het team van Alex Ferguson won met 4-0 van de ploeg uit de Oekraïne. Het treffen tussen Olympique Lyon en VfB Stuttgart eindigde gisteravond in 4-2. Sevilla won van Steaua Boekarest met 2-0. Het Barcelona van Frank Rijkaard versloeg met 2-0 Glasgow Rangers. Sporting Lissabon speelde gelijk tegen AS Roma: 2-2. Internazionale tegen CSKA Moskou eindigde in 4-2. De wedstrijd tussen Slavia Praag en Arsenal eindigde onbeslist: 0-0.
Training van gisteren verliep probleemloos
Vandaag wacht treffen met Serena Williams
EMANUELSON LIJKT KLAAR TE ZIJN VOOR FEYENOORD
JUSTINE HENIN WINT OOK TWEEDE PARTIJ IN MADRID
Ajax kan waarschijnlijk zondag in de competitietopper tegen Feyenoord weer beschikken over Urby Emanuelson. De 21-jarige verdediger lijkt hersteld van een knieblessure, die hij twee weken geleden opliep in het uitduel bij FC Utrecht. Hij viel toen na een klein halfuur uit. Gisteren trainde de international zonder problemen mee met de selectie van interimtrainer Adrie Koster.
Justine Henin is zo goed als zeker van een plaats in de halve finale van de WTA Tour Championships in Madrid. De Belgische nummer één van de wereld was in de Spaanse hoofdstad, waar de beste acht speelsters van het jaar het tegen elkaar opnemen, te sterk voor de Servische Jelena Jankovic: 6-2, 6-2. Dinsdag rekende ze in haar eerste partij in de gele groep al in twee sets af met Anna Chakvetadze. Jankovic speelde lang niet goed ge-
PICS UNITED
noeg om het de titelverdedigster moeilijk te kunnen maken. Alleen de boeiende tweede game van de tweede set bracht het publiek naar het puntje van de stoel, maar ook daarin trok Justine Henin aan het langste eind. ‘Die game duurde heel lang, dat ik hem uiteindelijk won was heel belangrijk voor mijn vertrouwen’, jubelde de Belgische na afloop. Henin speelt vandaag haar laatste poulewedstrijd tegen Serena Williams.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Wapperende Valderrama (1)
Wapperende Valderrama (2)
Wapperende Valderrama (3)
De Colombiaanse oud-voetballer Carlos Valderrama, technisch directeur van Júnior uit Barranquilla, heeft de scheids beledigd.
Valderrama wapperde twee weken geleden met een bankbiljet naar scheidsrechter Oscar Ruiz, hiermee suggererend dat deze was omgekocht.
Verder maakte Valderrama de arbiter uit voor dief. Ruiz heeft nu besloten stappen te ondernemen tegen Valderrama, die geen excuses wil aanbieden voor zijn daad. Ruiz ontkent te zijn omgekocht.
winkels + meer winkels = meer service Met z’n tweeën bereik je meer.