centrale werkplaatsen op zondag

centrale werkplaatsen op zondag

1

uitgave n.a.v. centrale werkplaatsen op zondag 5 mei 2013

Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven (AGSL) [email protected]

Concept en realisatie Communicatie stadsvernieuwing & AGSL Redactie Geert Antonissen, Karlien Stroeykens, Tania Vandenbroucke

Verantwoordelijke uitgever College van burgemeester en schepenen

Fotografie Geert Antonissen, Karlien Stroeykens, Erna Vanesch, Henderyckx (luchtfoto’s) schepen van communicatie Els Van Hoof schepen en voorzitter AGSL Mohamed Ridouani Directeur communicatie Alfons Verdyck Met dank aan het college van burgemeester en schepenen I SLAC I SWaL I Matexi I Dijledal I buurtbewoners I Jeugdcentrum Vleugel F Contact en meer info www.leuven.be/centralewerkplaatsen Inhoudstafel www.agsl.be

pag 04.

Communicatie stadsvernieuwing Stadskantoor Professor Van Overstraetenplein 1 3000 Leuven [email protected] 016 272 272

INHOUDSTAFEL blz. 3 welkom blz. 4 programma Centrale Werkplaatsen op zondag blz. 6 inleiding blz. 9 Centrale Werkplaatsen in Kessel-Lo blz. 10 een korte geschiedenis blz. 13 projectgeschiedenis blz. 16 overzichtsplan blz. 18 openbaar domein blz. 20 verkeer en parkeren blz. 22 woningproject AGSL - Matexi blz. 24 Leuvense stadswoningen blz. 25 Smidsestraat en woonstraten blz. 26 sociale koopwoningen blz. 30 Treinpark blz. 31 Locomotievenstraat blz. 32 De Werkhuizen blz. 34 Blauwputplein blz. 37 fietsafhandelcentrale blz. 38 hal 9 blz. 42 parkeerstrip blz. 43 appartementen West en Werfplein blz. 44 Central Park 3010 blz. 46 hallen 4 en 5 blz. 48 luchtfoto’s blz. 50 partners Centrale Werkplaatsen op zondag

Beste bezoeker De Centrale Werkplaatsen nieuwe stijl ontluiken. Dit hart van de deelgemeente Kessel-Lo is na decennia van aftakeling en verval al enkele jaren terug aan het openbloeien. De stad Leuven en het AGSL zorgen er - samen met een lange reeks private en publieke partners - voor dat deze plek vol geschiedenis opnieuw een plaats krijgt in de hedendaagse stad. Door de grootte en de complexiteit van het gebied is dit een werk van lange adem. Wie wil ontdekken wat reeds gebeurd is en vooral wat er voor de deur staat, kan zijn of haar gading vinden op deze eerste “Centrale Werkplaatsen op zondag”. Tegelijk ruik je vandaag ook al de toekomstige sfeer van deze plek, dankzij de vele activiteiten die de verschillende partners organiseren. In dit boekje vind je het complete dagprogramma en heel wat andere nuttige info. Daarnaast krijg je ook een beknopte omschrijving van elke deelproject dat er mee voor zorgt dat de Centrale Werkplaatsen weer het nieuwe hart voor Kessel-Lo wordt. Veel plezier. Communicatie stadsvernieuwing stad Leuven

3

PROGRAMMA

3

5

4 3

Smidsestraat

Werkhuizenstraat

Diestsesteenweg

2

6 1

Karel Schurmansstraat

1. hal 9: centraal onthaalpunt 2. tijdelijk buurtpark, langs Locomotievenpad 3. woonstraten 4. Atelierstraat, integratiedienst 5. kijkwoning Matexi 6. WC (in Werkhuizenstraat) 4

Doorlopend Hal 9 is open van 13.00 uur tot 18.00 uur (nr. 1 op plan) • informatie over de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de site • heel de namiddag eten en drinken door Spit vzw • versmarkt: lokale boeren presenteren en verkopen hun producten • tentoonstelling stedelijke academie • muziekoptredens en jongerentheater • knutselworkshops voor kinderen door de jeugddienst • vertrekpunt voor rondleidingen op het terrein Langs Locomotievenpad (nr. 2 op plan) • graffitispuiters stellen live de werking van de jeugddienst voor • geef doorlopend jouw ideeën voor de invulling van het tijdelijke buurtpark ‘Central Park 3010’ Kijkwoning projectontwikkelaar Matexi (Ketelmakerij 2) (nr. 5 op plan) • van daaruit kan je begeleid ook nog andere werfwoningen van deze ontwikkelaar bezoeken.

In de Atelierstraat (nr. 4 op plan) • eetstandjes uit China, Indonesië, Latijns-Amerika en Ethiopië • muziek Stedelijke integratiedienst (te bereiken via Atelierstraat) (nr. 4 op plan) • tentoonstelling ‘Geland in Leuven’ Algemene rondleidingen Ontdek de ontwikkelingen op de Centrale Werkplaatsen 13.30 u. / 14.00 u. / 14.30 u. / 15.00 u. / 15.30 u. / 16.00 u. / 16.30 u. Duur: ongeveer 45 minuten Start: centraal onthaalpunt, hal 9 (nr. 1 op plan) Workshops In hal 9 (nr. 1 op plan) • 13.00 u. tot 14.00 u.: knutselworkshops voor kinderen • 16.00 u. tot 17.00 u.: knutselworkshops voor kinderen

Woonstraten (nr. 3 op plan) • speeltoestellen 5

Aan tijdelijk buurtpark (nr. 2 op plan) • tussen 14.00 uur en 16.00 uur extra uitleg over de inrichting van het tijdelijke buurtpark ’Central Park 3010’ – dat buurtbewoners op de Centrale Werkplaatsen zullen inrichten. In Atelierstraat (nr. 4 op plan) • kruiden uit Irak: 13.00 u. tot 14.00 u. • verhalen en legendes uit de Filippijnen: 14.00 u. tot 15.00 u. • praatgroep ‘Kom binnen’: 14.00 u. tot 15.00 u. • afvalrecyclage in de Filippijnen (knutselen): 15.00 u. tot 16.00 u. • de Filippijnen leren kennen via kunst: 16.00 u. tot 17.00 u. • Arabisch schrift: 15.00 u. tot 16.00 u. • decoratie met bananenbladeren: 13.00 u. tot 14.00 u. en 16.00 u. tot 17.00 u. Muziek en straattheater hal 9 (nr. 1 op plan) • 13.45 u. tot 14.15 u.: High Hi • 14.30 u. tot 15.15 u.: INSEXXX, straattheater JONNA • 15.30 u. tot 16.00 u.: My dog is radioactive • 17.00 u. tot 17.45 u.: INSEXXX, straattheater JONNA 6

Centrale Werkplaats inleiding

Het hart van Kessel-Lo gaat weer slaan. De plek waarrond deze deelgemeente gedurende bijna 150 jaar was gegroeid, komt weer tot leven. Verschillende nieuwe projecten pompen vers bloed in deze omgeving en veel open ruimte genereert de nodige zuurstof in deze dichtbevolkte deelgemeente. Het was hier, achter het station, dat sinds de jaren ‘60 van de 19de eeuw, stelselmatig grote spoorwegateliers werden gebouwd. De honderden arbeiders die er werkten, woonden in de arbeiderswoningen die tot vandaag het straatbeeld rond de Centrale Werkplaatsen bepalen. In hun

sen

zog vestigden er zich ook vele handelaars en ambachtslui in de buurt. Al die activiteit zorgde ervoor dat het oorspronkelijk landelijke KesselLo een enorm ingrijpende economische, sociale en stedenbouwkundige ontwikkeling kende en veranderde in een dichtbevolkte gemeente. Opnieuw een onderdeel van de stad Sinds 1993 is de industrieële functie van dit gebied definitief geschiedenis. Het verdwijnen van iedere spoorwegactiviteit, maakte van dit deel van Kessel-Lo een blinde, ommuurde plek: een vervuilde restruimte zonder veel betekenis voor de stad. Omdat zulke situaties nefast zijn voor de ontwikkeling en de leefkwaliteit van de omgeving, besliste de stad al gauw om het voortouw te nemen in de hele herontwikkeling. Samen met het Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling (AGSL) en een reeks van private en publieke partners, timmert de stad nu

al enkele jaren aan de herontwikkeling om hier een nieuw centrum te maken voor Kessel-Lo, met tal van stedelijke en publieke functies (integratiedienst, jeugddienst, fietsafhandelcentrale, academie, bibliotheek, conservatorium, gemeenschapscentrum, ruimte voor gemeenschapsonderwijs, handel en horeca, ...) en een mooi en aantrekkelijk openbaar domein (park, pleinen en fietsverbindingen). Deze voormalige industriële vesting wordt zo letterlijk opengetrokken naar de buurt en wordt steeds meer een onderdeel van de stad. Door de interessante ligging vlakbij het station en de Leuvense binnenstad, is dit terrein ook voorbestemd om een antwoord te bieden op de grote woningvraag in Leuven. Als grondeigenaar kon het AGSL ook een groot aandeel betaalbare woningen afdwingen. 7

Opvallend is dat de publieke ruimten (van hal 9 tot het park) de geschiedenis van deze plek niet zomaar van tafel vegen, maar ze grotendeels integreert in de herontwikkeling. Zo blijft de industriële oorsprong van deze plek tastbaar. Lange adem De transformatie van de Centrale Werkplaatsen is een werk van (zeer) lange adem. Dit is typerend bij zulke zogenaamde “Brownfields” (verlaten industriegebieden die veelal vervuild zijn in het verleden en daarom niet eenvoudig “recycleerbaar”). Zo heeft men na de verhuis van de laatste spoorwegactiviteiten, eerst jarenlang de grond moeten saneren. Daarnaast zorgen ook de omvang van het gebied en de aanwezigheid van grote, historische gebouwen ervoor dat het hele proces handenvol

tijd en geld kost. Tel daarbij de soms moeilijk voorspelbare financiering van bepaalde publieke projecten … en het is duidelijk waarom de hele omvorming meer dan twee decennia zal overbruggen. Uiteraard was (en is) deze geleidelijke ontwikkeling soms ietwat vervelend, maar anderzijds biedt het wel de mogelijkheid om de plannen steeds verder te verfijnen en te verbeteren én – niet onbelangrijk in deze tijden – geld te vinden om de plannen om te zetten in de realiteit. Tegelijk biedt deze geleidelijke ontwikkeling ook de kans aan initiatiefrijke bewoners om – samen met de stad en grondeigenaar AGSL – tijdelijke invullingen te geven aan gebouwen en open ruimten. Zo groeit er ook een band tussen het beleid en de bewoners.

»» totaal investeringsbudget (private en publieke middelen): 125 miljoen euro »» timing: de ambitie is dat alles klaar is tegen eind 2018, behalve de invulling van hallen 4 en 5 (wel al een casco restauratie) 8

Centrale Werkplaatsen in Kessel-Lo en omgekeerd

De ondertitel van de Centrale Werkplaatsen luidt niet toevallig “een hart voor Kessel-Lo”. Deze plek is namelijk niet alleen de historische bron waaruit de huidige deelgemeente ontsproten is, het is ook de plek die in de toekomst cruciaal zal zijn voor de verdere ontwikkeling van deze deelgemeente. Dat komt niet alleen door de centrale inplanting en de grootte, maar vooral door de vele stedelijke en publieke functies die er komen. Deze gaan sowieso de omliggende buurt beïnvloeden. Om-

gekeerd hangt het welslagen van de ontwikkeling van de Centrale Werkplaatsen ook grotendeels af van de (ruime) omgeving. Daarom willen de stad en het AGSL de ontwikkelingen van de Centrale Werkplaatsen niet los bekijken van de rest van KesselLo en bestuderen ze continu hoe beide elkaar kunnen versterken. Clusters De omgeving van de Centrale Werkplaatsen bestaat niet alleen uit woonwijken, maar ook uit opval-

9

lend veel zogenaamde “thematische clusters”: wijken waar bepaalde publieke functies geconcentreerd zijn. Zo is er het meer commerciële centrum rondom het Baron August De Becker Remyplein, de sportsite met o.a. het Boudewijnstadion en het zwembad, het Heuvelhof met het deelgemeentehuis, het Provinciaal Domein, de Abdij van Vlierbeek, de begraafplaats Diestseveld enz. Clusters beïnvloeden elkaar Omdat deze clusters op een steenworp van elkaar verwijderd liggen, beïnvloeden ze elkaar rechtstreeks. Zo zou een verhuis van de bibliotheek en de academie van Kessel-Lo uiteraard niet alleen gevolgen hebben voor het functioneren van de Centrale Werkplaatsen zelf, maar ook ruimte geven aan de plekken waar ze weggaan. Daarom gaat men de komende jaren al deze zaken in kaart brengen en de ontwikkelingen op elkaar af stellen. Zo bekijkt men vandaag hoe het bestaande gebied rond het Baron August De Becker Remyplein in de toekomst zowel fysisch als functioneel kan aansluiten op de Centrale Werkplaatsen zodat beide elkaar kunnen gaan versterken. 10

Een korte geschieden ontstaan

De oorsprong van Kessel-Lo De Leuvense Centrale Werkplaatsen zijn een typisch product van de zich ontwikkelende spoorwegen in de 19de en 20ste eeuw. Het omvangrijke complex werd oorspronkelijk opgetrokken in het derde kwart van de 19de eeuw door de maatschappij Le Grand Central Belge en bleef - ook na de nationalisatie in 1898 – jarenlang de hele ruimtelijke en sociale ontwikkeling van de deelgemeente Kessel-Lo bepalen. Ligging op het treinnetwerk De Centrale Werkplaatsen hebben hun ontwikkeling mee te danken aan de ligging van Leuven in het in opbouw zijnde spoorwegnetwerk van de 19de eeuw. Oorspronkelijk was het de Belgische staat die het spoorwegnet vorm gaf. Tussen 1834 en 1844 ontwikkelde ze verschillende hoofdlijnen vanuit Mechelen. Toen deze hoofdverbindingen waren aangelegd, liet de staat het aan de privésector over om het spoorwegnet fijnmazig uit

nis

te bouwen. Zo ontstonden talrijke privé-maatschappijen die elk instonden voor de aanleg en exploitatie van een deel van het Belgische spoorwegnet. Deze privé-spoorlijnen waren vaak niet erg rendabel omdat ze, in tegenstelling tot het staatsnet, vrij ongeordend en streekgebonden aangelegd werden. Daarom besloten verschillende maatschappijen de exploitaties van hun lijnen in

1864 onder te brengen in één gemeenschappelijke maatschappij: Le Grand Central Belge. Deze beheerde al gauw een heel spoorwegnetwerk waarin Leuven vrij centraal lag. Omdat de toenmalige herstellingsplaatsen te klein geworden waren voor het steeds verder groeiend aantal treinen én omdat Le Grand Central Belge de ambitie had om met behulp van een technische 11

hoogwaardige uitrusting de herstellingen rationeel en goedkoop te kunnen uitvoeren, besliste men in 1863 een centraal atelier op te richten nabij Leuven: de Centrale Werkplaatsen Van Kessel-Lo. Op deze plek werden dan ook decennialang locomotieven onderhouden en verbouwd. Tegelijk ontwikkelde men er ook verschillende prototypes. De opbouw van de Centrale Werkplaatsen in de 19de en 20ste eeuw De hele site werd van meet af aan in zijn geheel ontworpen en gebouwd. Maurice Urban, broer van directeurgeneraal Jules Urban, tekende de plannen zo dat alle werkhuizen en magazijnen logisch waren ingeplant en de opeenvolgende taken zeer efficiënt verliepen. De eerste reeks grote gebouwen stonden aan de kant van de Diestsesteenweg, ongeveer halverwege het terrein. Over het hele terrein verspreid, lagen finaal niet minder dan 24 sporen. De

12

treinen op al deze sporen geraakten in de verschillende gebouwen via rolbruggen en draaischijven. In de loop der jaren veranderde de functie van de meeste bouwwerken en bouwde men voortdurend kleine ateliers bij. Even na de eerste wereldoorlog werd zelfs een nieuw complex opgetrokken dat gebruik maakte van de structuur van een arsenaal in Hoboken. Deels beschermd In 1996 beschermde Ruimte en Erfgoed verschillende onderdelen van de Centrale Werkplaatsen: hallen 4 en 5 met hun tussenhallen, de indrukwekkende hal 9 en de weegbrug. Al deze constructies zijn nog steeds goede voorbeelden van de industriële spoorwegarchitectuur uit de vorige decennia. Daarnaast zijn deze complexen ook beschermd omdat ze mee aan de wieg stonden van de ruimtelijke en sociale ontwikkeling van de deelgemeente Kessel-Lo, zoals we deze vandaag nog steeds (her)kennen.

Projectgeschiedenis wat is er al gebeurd?

Een reconversie van lange adem De voormalige Centrale Werkplaatsen zijn een indrukwekkend relict van de industriële revolutie. De herontwikkeling van deze enclave valt , dan ook niet eenvoudig in een keurslijf van opeenvolgende ontwikkelingsfases te dwingen. Dit komt niet alleen omdat de site ongeveer 8,5 ha groot is en ze oorspronkelijk sterk vervuild was, maar ook omdat er een veelheid aan projecten plaatsvinden. Daarom een korte

schets van het hele herontwikkelingsproject … tot vandaag. Initiatie- en verkenningsfase (19921995) Nog voor de laatste spoorwegactiviteiten definitief stopgezet waren, tekende men al een eerste visie uit op de herontwikkeling van de Centrale Werkplaatsen. De Werkplaatsen waren namelijk een belangrijk onderdeel van de studie die de toekomstige ontwikkelingen van de zeer ruime

13

Leuvense stationsomgeving bekeek. Het Projectteam Stadsontwerp onder leiding van de latere Vlaamse Bouwmeester Marcel Smets, zocht in opdracht van de stad uit hoe de verschillende sites in de omgeving (de stationssite, de Philipssite, de Vaartkom, de Centrale Werkplaatsen enz.) de jaren nadien konden evolueren. Meteen begreep iedereen de kansen die de Centrale Werkplaatsen boden. De plek vormt niet alleen een essentieel onderdeel van de deelgemeente Kessel-Lo, maar ligt ook op een steenworp van het station en de Leuvense binnenstad. Het ontwikkelingsplan ging dan ook uit van een volledige herinrichting van de site en focuste op de ontwikkeling van een nieuw woongebied (met gemengde typologieën) in combinatie met veel publieke ruimte en gemeenschapsfuncties. Deze uitgangspunten vormen nog steeds de leidraad in de hele ontwikkeling, al is er sinds het midden van de jaren ’90 heel wat gebeurd. Onderzoeksfase In 1996 al beschermde Ruimte & Erfgoed een aanzienlijk deel van de site: de hallen 4/5 met hun tus14

senhallen, de hal 9 en de weegbrug naast de site van de Centrale Werkplaatsen. Deze bescherming luidde een ‘re-visie’ in van het eerder gemaakte Ontwikkelingsplan. Tegelijk begon de NMBS met de sanering van het terrein. In 1996 startte een verkennend bodemonderzoek dat twee jaar later uitmondde in een beschrijvend bodemonderzoek. Beide resulteerden in 1999 in het zogenaamde “bodemsaneringsproject voor de Centrale Werkplaatsen” (BSP). Dit omschreef precies hoe de sanering moest verlopen om de site te kunnen omvormen tot woonzone. De NMBS, de stad en Tucrail maakten een overeenkomst op om de gronden te saneren en bouwrijp te maken. In 2003 - precies 10 jaar geleden verliet de NMBS definitief de site en startte de daadwerkelijke ‘stadsontwikkeling’ door de stad Leuven. Zowel een actualisering van het oorspronkelijk ontwikkelingsplan (in 2003), als de uitwerking hiervan in een ‘project- en ontwikkelingsplan’ (2003), vormden vanaf toen de basis voor ‘het stadsvernieuwingsproject’. In 2004 kreeg de ontwikkeling van

de Centrale Werkplaatsen een extra impuls: de Vlaamse overheid besliste om het project gedurende verschillende jaren te ondersteunen met een subsidie van 4,5 miljoen euro. Na de aankoop van de gronden door de stad Leuven (2006), werd het nieuwe autonoom gemeentebedrijf stadsontwikkeling Leuven (AGSL) vanaf 2007 eigenaar van de gehele site. Vanaf dat moment was het dan ook het AGSL dat de Centrale Werkplaatsen verder ontwikkelde, weliswaar steeds in nauw overleg met de stad. Planuitwerkingsfase Na dit lange en complexe parcours, kon de eigenlijke uitvoering van het project- en ontwikkelingsplan van start gaan. In 2003 deelde men het ontwikkelingsproces op in zes verschillende deelprojecten en het bijbehorende openbaar domein. Elk deelproject heeft vandaag nog steeds een specifiek programma en een specifieke ontwikkelingswijze omdat er ondermeer met zowel private- als publieke partners moet samengewerkt worden. Hierdoor kent ook elk deelproject zijn eigen (ontwikkelings-)snelheid.

SANERING Door de voormalige spoorwegactiviteiten was zowel de bodem als het grondwater vervuild. Om dit terrein te ontwikkelen, was het noodzakelijk op voorhand bodemsaneringswerken uit te voeren en de niet beschermde gebouwen te slopen. Tussen 1996 en 1998 liep er een bodemonderzoek dat de bodemverontreiniging in kaart bracht. In 1999 werd het bodemsaneringsproject, een studie voor een mogelijke saneringswijze, door OVAM goedgekeurd. In 2002 startte dan de effectieve bodemsanering. De sanering gebeurde op initiatief en op kosten van de NMBS. Naast deze saneringswerken uitgevoerd door de NMBS, zorgde de stad voor het bouwrijp maken van de gronden. Zo werd(en) gedurende de afgelopen jaren: • verontreinigde grond afgegraven • grondwater gesaneerd • niet beschermde gebouwen afgebroken • assenlaag verwijderd • de plek van het voormalige benzinestation gesaneerd. 15

Wat komt waar?

De Centrale Werkplaatsen worden een nieuw centrum voor Kessel-Lo, met tal van gemeenschapsfuncties, een aantrekkelijk groot publiek domein voor de brede buurt, de kenmerkende industriële hallen, en een mix van diverse woningen. Er zijn zes deelprojecten met telkens het bijbehorende openbaar domein. 01. woonwijk Matexi/AGSL 02. sociale koopwoningen a. groot centraal park: Treinpark b. centrale as: Locomotievenstraat 03. De Werkhuizen: academie/sociale huurwoningen/fietsafhandelcentrale/handelsruimte c. Blauwputplein 04. beschermde hal 9: jeugdcentrum 05. toekomstige privaat woningproject, nu tijdelijk buurtpark ‘Central Park 3010 d. Werfplein 06. beschermde hallen 4 en 5: broedplaats voor duurzamen en stedelijke activiteiten 16

Werkhuizenstraat

overzichtsplan

0307 c 09

08

05 d 10

05 04

03 05

04

06 01

b a 02

01

01

01

06

Smidsestraat

© THV Vectris - Groep Infrabo

Diestsesteenweg

b 01

a 02

02

02

Karel Schurmansstraat 17

Openbaar domein

© THV Vectris - Groep Infrabo

E4 F

E3

E2

B H

A

I

C

G D Karel Schurmansstraat

A. Treinpark B. Locomotievenstraat C. Blauwputplein D. Werfplein E. Smidsestraat F. Stoomstraat G. woonstraten 1. Paswerkerij 2.Ketelmakerij 18

E1

Smidsestraat

Werkhuizenstraat

Diestsesteenweg

3. Koperslagerij 4. Atelierstraat H. parkeerstrip I. tijdelijk buurtpark: Central Park 3010

03 Een nieuwe stadswijk heeft nood aan een goed openbaar domein. Om de centrumrol waar te maken, plant de stad hier daarom een aantrekkelijk en groot publiek domein voor de brede buurt met woonstraten en woonerven, pleinen, veel verbindingen voor zachte weggebruikers, een groen park. Op de Centrale Werkplaatsen zal zo meer dan de helft van het terrein, ongeveer 4,5 hectare publiek toegankelijk zijn. Dit moet zorgen voor de nodige ademruimte in de dichtbebouwde omgeving van de Centrale Werkplaatsen. Ook brengt dit stadsvernieuwingsproject oplossingen op een bredere schaal om de omliggende woonwijken voor voetgangers en fietsers veiliger en comfortabeler te linken met de sta-

tionsomgeving. De stad en AGSL lieten al een masterplan opmaken voor de volledige heraanleg van het openbaar domein. Zo kan ze de homogeniteit inzake materiaal en groenvoorzieningen van het geheel bewaren. De uitvoering van dit openbaar domein gebeurt in deelprojecten, die gekoppeld zijn aan de realisatie van de aangrenzende gebouwen. Zo zijn beide samen klaar en kan - bij de intrek in een nieuw gebouw - dadelijk gebruik gemaakt worden van de aangrenzende straat, park, plein, … De deelprojecten van dit openbaar domein worden in deze brochure dan ook telkens voorgesteld bij het bijbehorende bouwproject.

»» Bouwheer openbaar domein gedeelte bij sociale koopwoningen: VMSW (Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen) »» Bouwheer overig openbaar domein: AGSL »» Ontwerpers project VMSW: NV Groep Infrabo »» Ontwerpers projecten AGSL: THV NV Groep Infrabo - cvba Vectris 19

Verkeer en parkeren

Het verkeer op de site wordt zo georganiseerd dat – net zoals bij de andere stadsvernieuwingsprojecten in Leuven – de auto het straatbeeld niet zal bepalen. Parkeren gebeurt daarom voornamelijk ondergronds - met meer dan 600 parkeerplaatsen - zodat het bo-

20

vengrondse publieke domein zo veel mogelijk autovrij blijft. Het autoverkeer van en naar de Centrale Werkplaatsen gebeurt via de twee bestaande aantakpunten op de Diestsesteenweg: de Werkhuizenstraat en de hiervoor heraange-

legde Smidsestraat. Zo kunnen bewoners snel naar hun parkeerplaats. Doorgaand autoverkeer op de site is niet mogelijk. De nadruk ligt – qua mobiliteit – dan ook op het zachte verkeer. Voetgangers en fietsers kunnen het terrein in de toekomst wel in alle richtingen doorkruisen. Voor hen komen er ook rechtstreekse toegangen vanaf de Diestsesteenweg en via openingen in de muur vanaf de Karel Schurmansstraat. Naast fietspaden komt er ook nog andere fietsinfrastructuur op de site: zo komt een fietsafhandelcentrale onder het Blauwputplein en komen er fietsparkeerplaatsen aan hal 9 en aan de academie. De volledige Centrale Werkplaatsen worden één groot woonerf met de bijbehorende aangepaste snelheid, parkeerverbod, spelende kinderen toegelaten, ...

STADVERNIEUWINGSFONDS De Vlaamse overheid ondersteunt steden financieel bij de realisatie van goed onderbouwde en doordachte stadsvernieuwingsprojecten met een multifunctioneel karakter. Voor het stadsvernieuwingsproject van de Centrale Werkplaatsen is in 2004 een bedrag voorzien van 4,5 miljoen euro, op voorwaarde dat daarnaast veel middelen komen uit de privé sector. De stad wendt deze subsidies aan om het publieke deel (o.a. invulling beschermde hallen, bouwrijp maken terreinen, aanleg openbare groenzone, …) in het project gedeeltelijk te financieren.

21

Het eerste woonproject op de site een publiek private samenwerking

»» project kwam tot stand door publiek private samenwerking tussen AGSL (grondeigenaar, bouwheer openbaar domein) en Matexi (bouwheer woningen) - VBM en WIT architecten (ontwerpers) »» Programma: 169 woningen, waarvan 33% verkocht als Leuvense stadswoning »» Ontwerpers woonblok langs Diestsesteenweg en woonstraten: VBM Architecten (nu: Bogdan & Van Broeck Architects bvba en LAVA architecten) »» Ontwerpers appartementsblok langs Smidsestraat: Wit Architecten »» Huidige fase: alles is gebouwd 22

De woningen die projectontwikkelaar Matexi op deze site bouwde, is het eerste concreet zichtbare project. De woningen zijn net klaar. De aanleg van de woonstraten die AGSL aanlegt, loopt op de laatste benen. Dit woonproject omvat ongeveer de helft van de voorziene woningen op heel de site. Langs de Smidsestraat is er een appartementsgebouw met een ondergrondse autoparking. Het gebouw bestaat uit twee volumes: • een lager gedeelte aan de Smidsestraat dat zich aanpast aan de hoogte van de bestaande woningen. Hier is ook plaats voor een handelsruimte. • een hoger volume dat zich richt op het park. Tussen deze 2 volumes ligt de toegangsstraat. Dwars op de Diestsesteenweg zijn er in totaal 3 woonstraten met rijwoningen met een eigen tuin. De stra-

ten zijn als woonerf ingericht. Onderin is een ondergrondse parking waardoor de woonerven maximaal autovrij blijven. De straatkanten van de rijwoningen zijn verschillend uitgewerkt om elke woning een eigen identiteit te geven. De achterkanten zijn dan weer strak en overal gelijk. De doorgangen naar de woonstraten zijn overbouwd en daarin zitten appartementen. Langs de Diestsesteenweg tenslotte is de langsbebouwing verder gezet om de wand van de Diestsesteenweg te vervolledigen. Op de verdiepingen zijn hier appartementen en op de gelijkvloerse verdieping zijn er lokale handelsfuncties. Door de publiek-private samenwerking kon de stad een aantal voorwaarden rond duurzaam bouwen opleggen voor de woningen. 23

Leuvense stadswoningen niet goedkoop, wel goedkoper

tekening © Reinart Croon

»» Meer info Leuvense stadswoningen: www.agsl.be [email protected] 24

33% van de woningen van Matexi werden verkocht als Leuvense stadswoning. Omdat veel jonge gezinnen Leuven verlaten op zoek naar een beter betaalbare woning, hebben de stad en het AGSL het concept van ‘Leuvense stadswoningen’ ingevoerd. Op de Centrale Werkplaatsen kon je zo woningen van de ontwikkelaar Matexi goedkoper aankopen. Daar stond een bepaalde inkomensgrens tegenover, en ook een engagement om in de woning voor minstens 20 jaar te blijven wonen. Als aan deze voorwaarden was voldaan, verkocht het AGSL – de grondeigenaar – de grond goedkoper, via middelen van het Vlaamse stedenfonds. Daarnaast deed de ontwikkelaar ook een inspanning en kreeg je als koper ook een korting op de woning zelf. Ook in andere stadsvernieuwingsprojecten komen er op termijn Leuvense stadswoningen.

Smidsestraat

Woonstraten

De heraanleg van de Smidsestraat was belangrijk in de hele herontwikkeling van de Centrale Werkplaatsen. De verbreding van de straat was nodig om de nieuwe wijk voldoende toegankelijk te maken. En meteen zorgde deze heraanleg ervoor dat de bestaande huizen meer lucht en licht kregen, dat bomen de straat meer kleur konden geven, dat er veilige voetpaden kwamen… In de heraangelegde Smidsestraat merk je al goed dat de site wordt opengetrokken naar de omgeving.

De straten rondom de woningen van de ontwikkelaar Matexi zijn als woonerven aangelegd. Ze kregen namen die verwijzen naar vroegere functies op deze voormalige spoorwegwerkplaatsen: Paswerkerij, Koperslagerij, Ketelmakerij en de Atelierstraat.

heraangelegd

rond woningen Matexi

Sommige van deze straten zijn autovrij, andere zijn autoluw.

»» Bouwheer Smidsestraat en woonstraten: AGSL »» Ontwerpers: THV Groep Infrabo - Vectris

25

Sociale koopwoningen

parkwoningen, rijwoningen en bel-étagewoningen

parkwoningen rijwoningen bel-étagewoningen

tekeningen © Nero architecten

»» »» »» »» 26

Bouwheer woningen: SWaL Ontwerpers woningen: Nero architecten Huidige fase: aanbesteding Contact SWaL: [email protected]

De sociale huisvestingsmaatschappij SWaL zal op de Centrale Werkplaatsen 74 sociale koopwoningen bouwen. De woningen komen langs de Karel Schurmansstraat, tussen hal 9 en de Smidsestraat. Verschillende woningtypes moeten hier zorgen voor een aantrekkelijk aanbod voor diverse gezinsgroottes. Verder komen er in de – ondertussen al verlaagde – muur in de Karel Schurmansstraat toegangen voor voetgangers en fietsers. Trappen en hellingen lossen hier het hoogteverschil tussen straat en terrein op.

Woningen Er komen negen bakstenen woonblokken met telkens 4 parkwoningen in, twee gelijkvloerse en twee op de verdieping. De gelijkvloerse woningen hebben een tuin. De woningen op de verdieping zijn duplexwoningen (met een verdieping in de woning) en hebben telkens een terras. Deze woningen sluiten aan op het centrale Treinpark op de site en het park waaiert uit tussen de woningen.

27

28

Naast hal 9 komt een bouwblok met bel-étagewoningen: • met een parkeergarage op -1 en op de gelijkvloerse verdieping • met tien ééngezinswoningen met telkens één verdieping boven deze parkeergarage • met 7 appartementen op de derde verdieping

In het verlengde van deze bel-étagewoningen komen er 21 rijwoningen met een tuin die grenst aan de Karel Schurmansstraat. Ook hier zijn er grotere en kleinere rijwoningen voor verschillende gezinsgroottes. Een gedeelte van dit terrein is in 2012 verder bouwrijp gemaakt. De Vlaamse overheid heeft zopas subsidies goedgekeurd voor dit project zodat de bouw ervan nu ook effectief in 2013 kan starten. Eerst zoekt de sociale huisvestingsmaatschappij nog een aannemer.

tekeningen © Nero architecten 29

Treinpark

groen park, centraal op het terrein Het Treinpark ligt centraal op het terrein en heeft een oppervlake van 1,5 ha - ongeveer even groot als het Leuvense stadspark. Het park komt bewust op een plek die vroeger ook onbebouwd en open was. Een tweede herinnering aan vroeger is het tracé van het voormalige uiterste spoor op de site dat nu als houten wandelpad zal aangelegd worden (a). In het park komen er drie delen, elk met een eigen sfeer: »» Bouwheer park: VMSW »» Medefinanciering: AGSL »» Ontwerpers: Groep Infrabo »» start eerste fase aanleg: eind mei 2013

• een open ruimte tegenover hallen 4 en 5 (b) • een meer intieme ruimte met bomen tussen het woonproject van Matexi en de sociale koopwoningen (c) • een speeltuin voor peuters en kleuters op de hoek tussen de Karel Schurmansstraat en de Smidsestraat (d) Er komt ook een bufferbekken voor het bufferen van het regenwater. Hier komt specifieke aangepaste beplanting. Grote hagen zorgen voor een overgang en afscherming tussen het park en de parkwoningen in het sociaal woonproject.

Werkhuizenstraat

Locomotievenstraat

30

b a hal 9

c d

Locomotievenstraat

centrale as voor voetgangers en fietsers De Locomotievenstraat vormt een centrale as tussen de Werkhuizenstraat en de Smidsestraat, in het verlengde van het reeds aangelegde gedeelte als doorsteek naar het station.

Deze straat krijgt een knip in het midden zodat doorgaand autoverkeer hier niet mogelijk is. Fietsers en voetgangers kunnen deze verbinding wel volledig gebruiken.

tekening © THV Groep Infrabo - Vectris

»» definitieve aanleg gedeelte Locomotievenstraat aan woningen Matexi: klaar tegen najaar 2013

31

De Werkhuizen

wonen boven de academie

tekeningen © Jan Maenhout

Langs de Werkhuizenstraat komt een opvallend gekleurde nieuwbouw ‘De Werkhuizen’, in opdracht van het AGSL en de sociale huisvestingsmaatschappij Dijledal. »» Bouwheer: Dijledal / AGSL »» Ontwerper: architectenbureau Jan Maenhout »» Huidige fase: aanbesteding 32

Op de gelijkvloerse verdieping komen er aan de zijde van de Diestsesteenweg handelsruimten. Die sluiten aan op de handelszaken van de steenweg. Verder op het terrein zal de gelijkvloerse verdieping de academie voor Kessel-Lo huisvesten, die nu nog verspreid zit over verschillende filialen. Vier ateliers met de nodige bergruimten zorgen daar voor het aanbod. Op de verdiepingen komen er sociale huurappartementen die erg toegankelijk zijn voor ouderen en personen met een handicap. Aan het project is een ondergrondse parking gekoppeld, waar ook plaats is voor een fietsafhandelcentrale. De bouw start dit najaar.

Ontwerp De gelijkvloerse verdieping vormt een volledig glazen sokkel. Ter hoogte van de Rondestraat is er een onderdoorgang in het gebouw zodat je ook uit die straat de site van de Centrale Werkplaatsen rechtstreeks kan bereiken. Op deze sokkel komen aan de zijde van het toekomstige plein nog drie verdiepingen. Aan de kant van de Werkhuizenstraat springt deze derde verdieping naar achter zodat de hoogte beter aansluit op de bestaande woningen van de straat. De verdiepingen zijn opgebouwd uit gekleurde panelen. Voornamelijk komen groen en blauw voor, met hier en daar rode of gele accenten.

33

Blauwputplein

groot stedelijk plein aan De Werkhuizen

De meest structurele ingreep in het gebied is het plein bovenop een ondergrondse parking die de auto’s moet stallen van zowel de bewoners als de gebruikers van de nieuwbouw en de toekomstige functies in hallen 4 en 5 en van de fietsafhandelcentrale.

Het plein zelf verbindt de Centrale Werkplaatsen met de wijk rondom het De Becker Remyplein en kondigt de Centrale Werkplaatsen aan voor de passanten langs de Diestsesteenweg. Trappen en hellingen overbruggen het hoogteverschil tussen de Diestsesteenweg en het binnengebied.

»» Bouwheer: AGSL »» Ontwerper: THV Groep Infrabo - Vectris »» Huidige fase: wordt aansluitend aangelegd met gebouw De Werkhuizen 34

plan © THV Groep Infrabo - Vectris Diestsesteenweg

Werkhuizenstraat

Werkhuizen

bomendak naast hallen 4 en 5

35

Het plein heeft een grootte van 70 meter op 110 meter (ongeveer de oppervlakte van het Mgr. Ladeuzeplein). Aan de kant van het nieuwe gebouw van Dijledal/AGSL krijgt het plein door het gebouw een echte pleinwand. Voor dit gebouw met de academie erin, komt op het plein een langgerekte strip waar plantvakken en houten terrassen en lichtkoepels voor de ondergrondse parking elkaar afwisselen. Op deze strook kunnen de kinderen van de academie spelen en activiteiten uitoefenen. De rest van het plein is opgebouwd uit grote betonvlakken die een bepaald tegelpatroon vormen om opnieuw een zekere schaal te geven aan het plein.

tekeningen © THV Groep Infrabo - Vectris 36

In het ontwerp van dit plein namen de ontwerpers ook al de zone tussen het plein en hallen 4 en 5 op. Bomen zullen het plein hier afbakenen. Verder tekenden de ontwerpers ook de toegang tot de hallen 4 en 5 vanaf de Diestsesteenweg in. Deze twee laatste ingrepen zullen wel pas aangelegd worden samen met de herinrichting van de hallen.

Fietsafhandelcentrale

uniek concept in Vlaanderen

De ondergrondse fietsafhandelcentrale zal fietsen stockeren. Om het fietsgebruik te stimuleren, wil de stad voldoende fietsenstallingen plaatsen voor de fietsende bezoeker uit de binnenstad. In de binnenstad staan de fietsenstallingen vaak vol met achtergelaten fietsen. Het nieuwe politiereglement laat toe om deze stallingen vaker en reglementair te ruimen als fietsen drie weken onaangeroerd op dezelfde plek blijven staan. Deze opgehaalde

fietsen zullen dan in deze fietsafhandelcentrale gestockeerd worden. Het gaat hierbij om gestolen fietsen, fout gestalde fietsen, weesfietsen, .. De stad zal een registratiesysteem invoeren waarbij fietseigenaars op een website kunnen nagaan of hun fiets zich in de fietsafhandelcentrale zicht bevindt. Deze fietsafhandelcentrale is een onderdeel van het gebouw De Werkhuizen.

zicht op de toegang tot de fietsafhandelcentrale, vanaf de Diestsesteenweg

37

Beschermde hal 9

een tweede leven als jeugdcentrum

»» Bouwheer: stad Leuven »» Ontwerper: Karel Vandenhende »» Huidige fase: dossier ingediend voor subsidies bij de Vlaamse overheid Ruimte en Erfgoed, de provincie kende al subsidies voor 20 % van de verwachte kosten toe. 38

Het meest opvallende beeld van de oude Centrale Werkplaatsen waren zonder twijfel de grote hallen. Omwille van de erfgoedwaarde, besliste de Vlaamse overheid een deel van deze hallen als monument te beschermen. De meest indrukwekkende van deze hallen is zonder twijfel de grote hal 9, op de hoek van de Werkhuizenstraat en de Karel Schurmansstraat. Het gebouw dat dateert uit de jaren 20 van de vorige eeuw, is binnenin één open ruimte waarvan het dak gedragen wordt door grote ijzeren spanten. In deze voormalige ketelmakerij gaat de stad haar jeugdcentrum vestigen. Het wordt de nieuwe thuis voor de stedelijke jeugddienst met kantoren, vergaderlokalen en een infopunt.

AGSL onderzoekt de mogelijkheid om deze ruimten ook in te zetten voor andere functies van de stad die op de site zullen komen. Zo zouden de speelboxen van hal 9 kunnen dienen als naschoolse kinderopvang, de ontmoetingsruimte als auditorium voor lezingen van de academie of als repetitieruimte voor het toekomstige conservatorium in hallen 4 en 5, ... Het AGSL denkt aan een vorm van parkmanagement om het aanbod aan stedelijke infrastructuur op heel het terrein zo efficiënt mogelijk te benutten.

Daarnaast is er ook plaats voor een hele reeks jeugdvoorzieningen: grote ontmoetingsruimten, atelierruimten, overdekte speel- en sportruimte, repetitieruimten, … zowel voor dagwerking als voor avondjeugdwerking. 39

Ontwerp • Op de plaats waar vroeger ook bijgebouwen stonden, komt er tegen hal 9 een nieuwe voorbouw in staal en glas. Dit vrij smalle volume met twee bouwlagen, geeft hal 9 een gezicht naar de Centrale Werkplaatsen. Hier komen de meer administratieve functies: op de gelijkvloerse verdieping zitten de publiek toegankelijke ruimten van de jeugddienst (onthaal, infopunt, …). Op de verdieping komen dan de kantoren en de vergaderruimten.

40

• In de hal zelf komen losse blokken, die vrij staan van de wanden. Zo kunnen de ontwerpers de openheid en de structuur van de hal en het zicht op de binnengevels optimaal behouden. Deze volumes staan zo opgesteld dat er in de hal twee speelplekken ontstaan: het ene met een oppervlakte vergelijkbaar met een minivoetbalveld en het andere te vergelijken met een basketbalveld. Tussen de volumes zelf zijn er kleinere speelplekjes.

• Tussen hal 9 en de Karel Schurmansstraat komt er een sleuf met ruimte voornamelijk voor bergingen. Op de kop - aan de zijde van het Treinpark - komt nog wel een speellokaal met aangrenzende buitenspeelruimte voor de allerkleinsten zodat zij in alle rust kunnen spelen.

• Op de kop van de hal, aan de Werkhuizenstraat, zal een half ingegraven betonnen ontmoetingsruimte de avondwerking opvangen. De buitenruimte rond hal 9 kent een enorm hoogteverschil met de Karel Schurmansstraat en de Werkhuizenstraat. Door in deze zone de bergingen en de ontmoetingsruimte te plaatsen, wordt deze restruimte toch interessant. Door hier bovendien ook nog trappen en hellende vlakken te maken, lossen de ontwerpers het hoogteverschil op voor voetgangers en fietsers.

tekeningen en foto’s © Karel Vandenhende

41

Parkeerstrip en buitenspeelruimte

wordt samen aangelegd met herinrichting hal 9

Buitenspeelruimte

Langs de Werkhuizenstraat komt er tussen de bomen een parkeerstrook voor kort parkeren: ouders kunnen hun kinderen hier laten uitstappen wanneer ze bijvoorbeeld naar de academie gaan. Hier is ook ruimte voor fietsenparkings. Ten slotte dient deze strook ook als toegang van de ondergrondse ontmoetingsruimte voor de avondactiviteiten. (nr. 1 op plan hiernaast)

In de ruimte tussen hal 9 en de Karel Schurmansstraat komt er bergruimte en een speelruimte voor de allerkleinsten. Deze kinderen zullen ook van een buitenspeelruimte kunnen genieten. Dit speelterreintje zal afgesloten zijn zodat deze kleintjes hier veilig kunnen spelen. (nr. 2 op plan hieronder)

© THV Groep Infrabo - Vectris

»» Bouwheer openbaar domein: AGSL »» Ontwerper: THV Infrabo - Vectris 42

Werkhuizenstraat

Parkeerstrip

1

3 4 hal 9

2

Appartementen West en Werfplein toekomstig woonproject

Naast de reeds voorgestelde woonprojecten, is er in de toekomst nog plaats voor één andere woonontwikkeling op de Centrale Werkplaatsen, tussen het Werfplein aan hal 9 en de Locomotievenstraat. Op deze plek werd in 2012 de voormalige NMBSparking opgebroken, waardoor het terrein er nu braak bij ligt. In 2013 zal het AGSL een kader opstellen met richtlijnen waarbinnen een nog aan te stellen private ontwikkelaar dit woonproject kan bouwen. Deze richtlijnen zullen veel aandacht schenken aan de mogelijkheden van nieuwe vormen van samenwonen en aan de klimaatneutrale ambities die de stad Leuven zich stelt. Omdat deze private ontwikkeling op dit terreingedeelte nog niet onmiddellijk gepland is en in afwachting van het definitieve park op de Centrale Werkplaatsen, geeft het AGSL (de grondeigenaar) dit terreintje vrij om in te richten als tijdelijk buurtpark. (nr. 3 op plan hiernaast)

Werfplein (nr. 4) Tussen het nieuwe jeugdcentrum en de toekomstige woningen wordt een tweede plein aangelegd, gebaseerd op het ontwerp van het stedelijk plein aan de academie. De ontwerpers kiezen hier voor dezelfde betonverharding en ook hier komt er tussen het gebouw en het plein een strip. Deze strip bestaat uit een afwisseling van houten vlonders, plantenvakken en speelvakken en kan dan zo voor verschillende activiteiten van het jeugdcentrum gebruikt worden. Ter hoogte van de ingang van het jeugdcentrum komt een boom. Onder dit plein komen parkeerplaatsen. Daarom wordt dit plein samen aangelegd met de nieuwe woningen.

»» Bouwheer openbaar domein: AGSL »» Ontwerper: THV Infrabo - Vectris 43

Central Park 3010

een tijdelijk park voor en door de buurt

tekeningen en referentiebeelden © Central Park 3010 initiatiefnemers

Een initiatief vanuit de buurt Enkele buurtbewoners dienden een projectvoorstel in in het kader van de actie ‘Kom op voor je wijk’. Via deze actie kan je beperkt subsidies krijgen voor inrichtingen die een bredere buurt kunnen dienen. Ondertussen besliste de stad deze subsidies onder andere toe te kennen aan dit tijdelijke buurtpark. Zo kunnen de initiatiefnemers middelen krijgen om dit park fijn aan te kleden.

44

Tijdelijke inrichtingen zorgen voor een positieve sfeer De stad en het AGSL vinden de komst van dit buurtpark een belangrijke stap in de volledige herontwikkeling van de Centrale Werkplaatsen. Stadsontwikkeling is een werk van lange adem: er is vertraging door onvoorziene omstandigheden, ideeën en behoeften veranderen in de loop van de jaren, … Daarom ondersteunt de stad graag tijdelijke initiatieven die op kortere termijn toch al mee voor de toekomstige sfeer kunnen zorgen.

Omdat op de Centrale Werkplaatsen al heel wat mensen wonen en omdat de aanleg van het definitieve park vertraging oploopt, kan dit tijdelijke buurtpark ondertussen de rol van groene ontmoetingsplek voor de buurt opnemen en zo de betrokkenheid van buurtbewoners stimuleren. Het biedt dus een tijdelijk alternatief vooruitlopend op het definitieve park. Stadsdiensten ondersteunen waar nodig bij dit initiatief dat vanuit de buurtbewoners zelf gegroeid is. De uitvoering van het buurtpark zal in twee fasen gebeuren: 1) Ingroening: gelijk trekken van het terrein en inzaaien 2) Inrichting door de buurtbewoners, met middelen van ‘Kom op voor je wijk’

Vandaag - op 5 mei 2013 - kunnen jullie alvast jullie ideeën voor de aankleding van het park lanceren. Eerste ideeën van de initiatiefnemers zijn onder andere: samen ontwerpen en aanleggen van zitgelegenheden, vlindertuinen, vogelkastjes, groenten- of kruidentuintjes, kunstobjecten, speeltuigen... Na een eerste selectie van deze ideeën, zal er een gezamenlijk inrichtingsweekend georganiseerd worden waarbij iedereen kan helpen. Informatie voor de buurtbewoners volgt nog!

Ondertussen kan je de ontwikkelingen al volgen en kan je met je ideeën al terecht op http://www.facebook.com/groups/centralpark3010

referentiebeelden 45

Hallen 4 en 5

broedplaats voor duurzame en stedelijke activiteiten

Een overdekte binnenstraat zou de functies in het gebouw zelf, maar ook breder op de site, linken aan elkaar. Deze overdekte binnenstraat biedt meteen ook ruimte aan allerhande tijdelijke activiteiten, of gewoon als ‘lege ruimte’ om ontmoeting uit te lokken. Na een haalbaarheidstudie en een verkenning van de private markt, heeft de stad besloten hier een groot stedelijk complex te maken met verschillende publieke en private functies die een belangrijke rol voor de deelgemeente Kessel-Lo kunnen spelen. Het resultaat moet een ambitieus gemengd en duurzaam project worden waar de ene functie de andere kan versterken. Dit wordt afgestemd op het totale programma van functies op de Centrale Werkplaatsen. Zo zal de stad bekijken of ruimten van hal 9 complementair ingezet kunnen worden met ruimten in de hallen 4 en 5 en de toekomstige academie. 46

centrale binnenstraat © Jan Maenhout

De stad heeft in grote mate al uitgemaakt welke functies hier een plaats kunnen krijgen: stedelijke functies zoals ruimte voor de bibliotheek van Kessel-Lo, de spelotheek, het conservatorium en een gemeenschapscentrum. Ook het gemeenschapsonderwijs krijgt hier ruimte om het tweedekansonderwijs verder uit te bouwen.

centrale binnenstraat © Jan Maenhout

Ten slotte is er ook nog ruimte voor een private invulling. Hier denkt de stad zeker aan een horecafunctie, misschien een gezond restaurant in de sociale economiesector. Verder heeft ook de marktverkenning een aantal bijkomende ideeën opgeleverd – die zeker nog niet definitief beslist zijn – maar waarbij het initiatief om hier een lokale voedselmarkt in te richten wel in het oog springt.

© Open Schuur

In 2013 zal het AGSL deze ideeën scherp stellen en een financiële

haalbaarheid van het geheel onderzoeken. Daarna worden er dan een concreet bouwteam gezocht en subsidiedossiers opgemaakt. Dit alles maakt dat de definitieve herinrichting van deze hallen 4 en 5 nog niet onmiddellijk gepland is. Ondertussen zullen er in augustus 2013 instandhoudingswerken aan deze hallen starten. Deze dienen om het verkommeren van de hallen tegen te gaan. Wanneer deze werken gebeurd zijn, wil de stad ook hier tijdelijke activiteiten toelaten. Zo kunnen – net als het tijdelijke buurtpark Central Park 3010 – ook deze hallen mee voor de nodige sfeer op de site zorgen in afwachting van de definitieve inrichting. Het Blauwputplein krijgt tegen de hallen 4 en 5 een bomenstrook. Deze strook wordt in detail ontworpen en aangelegd met het geheel van hallen 4 en 5, net als de toegangsruimte tot hallen 4 en 5 vanaf de Diestsesteenweg.

»» Initiatiefnemer: AGSL / stad Leuven »» Haalbaarheidsstudie: Architectenbureau Jan Maenhout »» Voorstudie en opvolging instandhoudingswerken: MAAT_WERK architecten

47

Centrale Werkplaatsen jaar na jaar ...

jaren ‘80

2006

2011 48

2007

2008

2012 49

Partners

Centrale Werkplaatsen op zondag

Huidige en toekomstige bewoners van de Centrale Werkplaatsen die deze dag voor activiteiten zorgen: Jeugdcentrum Vleugel F krijgt in de toekomst een nieuw thuis in hal 9. Jeugdcentrum Vleugel F is de stedelijke jeugddienst die van Leuven een jeugdvriendelijke plek wil maken waar kinderen en jongeren zichzelf kunnen zijn. Hun belangen behartigen bij het beleid is hierbij één van de belangrijkste doelen. Door het organiseren van heel wat activiteiten zoals o.a. grabbelpas, speelpleinen, skatekampen, winterspeeltuin en een buitenspeeldag, focust de jeugddienst zich vooral op datgene wat kinderen en jongeren boeit, interesseert en bezighoudt. Bovendien gaat ze onder het label ‘mijnLeuven’ aan de slag met jongeren om samen projecten op te zetten en hen te betrekken bij het beleid. 50

De stedelijke integratiedienst huist nu al in de nieuwe gebouwen langs de Diestsesteenweg. De integratiedienst ondersteunt het inclusief diversiteitsbeleid van de stad Leuven. Alle Leuvenaars moeten vanzelfsprekend op een gelijkwaardige manier kunnen samenleven. Met zijn ruim 150 nationaliteiten is onze stad meer dan ooit ‘divers’. Samenleven is zoeken naar hoe we mekaar vinden en hoe we samen inspelen op veranderingen. De integratiedienst werkt daarom aan positieve beeldvorming. Samen willen we bereiken dat die diversiteit de normaalste zaak van de wereld is of wordt. De stedelijke academie – afdeling Kessel-Lo krijgt een plek in het nieuwe gebouw De Werkhuizen. Slac Beeldende Kunst wil in Leuven een kwaliteitsvolle brede opleiding aanbieden binnen een goed uitgebouwd pedagogisch kader met

Initiatiefnemers Centrale Werkplaatsen op Zondag: Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven (AGSL) (gebiedsontwikkeling) en de dienst communicatie stadsvernieuwing van de stad Leuven, in samenwerking met verschillende stadsdiensten (directie data en facilitair beheer - cel evemenenten, gebouwbeheer, studiedienst gebouwen - groendienst, reinigingsdienst, dienst weg- en rioolbeheer, cel gebiedsgerichte werking), sociale huisvestingsmaatschappijen Dijledal en SWaL en... een sterke artistieke invulling. Wij bieden een gevarieerd aanbod aan voor alle leeftijden, kinderen, jongeren en volwassenen. In dit deeltijds kunstonderwijs kunnen de studenten zowel overdag, gedurende de avonduren als tijdens het weekend les volgen. Ontwikkelaar Matexi heeft de eerste woningen op de Centrale Werkplaatsen gebouwd. Matexi ontwikkelt omgevingen met alle nodige voorzieningen om het leven praktisch en aangenaam te maken in de buurt. Voor mensen die niet alleen nieuwsgierig zijn naar de eigenheid van hun persoonlijke woning, maar actief openstaan voor al wat de wereld rondom hen te bieden heeft. Bij Matexi krijgt u verrassend veel voor uw budget. Dankzij hun expertise, ervaring, en wil om oprecht samen te werken met alle betrokkenen, hebben zij niet alleen een duidelijke visie op

morgen en overmorgen, maar ook de kennis en kunde om die ingevingen vandaag al om te zetten in omgevingen. Daardoor draagt Matexi bij aan een wereld waar het beter wonen en (samen)leven is.

Andere partners die voor activiteiten zorgen deze dag: Initiatiefnemers Central Park 3010: www.facebook.com/groups/centralpark3010 ‘Open Schuur’: organisatie versmarkt met lekkere producten van lokale boeren (een idee dat mee wordt onderzocht voor in hallen 4 en 5). www.openschuur.be Spit vzw: catering, een voorproefje van een ‘gezond restaurant’ (een idee dat mee wordt onderzocht voor in hallen 4 en 5). www.spit.be 51

Waarom zijn de Centrale Werkplaatsen ooit gebouwd? Wat is en was de invloed van deze plek op de ontwikkeling van Leuven in het algemeen en de deelgemeente Kessel-Lo in het bijzonder? Welke invloed hadden de reusachtige hallen op de herontwikkeling van deze plek? Waarom blijft een groot deel van de site onbebouwd? En vooral, wat gaat hier de komende jaren nog allemaal veranderen en hoe zal deze plek binnen enkele jaren aanvoelen? Op deze en vele andere vragen krijg je een antwoord in dit boekje en tijdens de eerste Centrale Werkplaatsen op zondag.

buurtbewoners Central Park 3010