CE-markering Speelgoed Wat? Waarom? Hoe? Carine Renard Dienst Reglementering Veiligheid Vlaamse dag van de CE-markering – Agentschap Innoveren & Ondernemen – 08/06/2016 http://economie.fgov.be
inhoud / overzicht
I. Voorstelling van KB: wat is speelgoed? + korte inhoud II. De verschillende marktdeelnemers III. Hoe breng ik een veilig/conform speelgoed op de markt? IV. Rol van aangemelde instanties V. Vragenronde VI. Nuttige links
http://economie.fgov.be
I. Voorstelling van KB: wat is speelgoed? + korte inhoud
http://economie.fgov.be
Wat is speelgoed? Speelgoed = elk product dat, al dan niet uitsluitend, ontworpen of bestemd is om door kinderen jonger dan 14 jaar bij het spelen te worden gebruikt – – – –
http://economie.fgov.be
elk product dat al dan niet uitsluitend ontworpen of bestemd is om door kinderen jonger dan 14 jaar bij het spelen te worden gebruikt.
Bijlage 1
Dit is geen speelgoed! (1)
http://economie.fgov.be
Dit is geen speelgoed! (2)
http://economie.fgov.be
KB speelgoed in een notendop KB van 19/01/2011 betreffende de veiligheid van speelgoed (~ Speelgoedrichtlijn 2009/48/EG)
Aantal uitzonderingen: bv. speeltoestellen voor openbaar gebruik, speelgoedvoertuigen met verbrandingsmotor, openbare automatisch bediende speeltoestellen met muntstukken Verplichtingen van marktdeelnemers Essentiële veiligheidseisen: algemene veiligheidseis (art. 10) + bijzondere veiligheidseisen (bijlage II) Administratieve vereisten: waarschuwingen, informatie aan consument, EGverklaring van overeenstemming, CE-markering Beoordeling van overeenstemming: beoordelingsprocedures, EGtypeonderzoek, technische documentatie
http://economie.fgov.be
II. De verschillende marktdeelnemers
http://economie.fgov.be
De verschillende marktdeelnemers Fabrikant: natuurlijke of rechtspersoon die speelgoed vervaardigt of laat ontwerpen of vervaardigen, en dit speelgoed onder zijn naam of merknaam op de markt brengt; Gemachtigde: natuurlijke of rechtspersoon in EG die schriftelijk door de fabrikant is gemachtigd om namens hem specifieke taken te vervullen; Importeur: natuurlijke of rechtspersoon in EG die speelgoed uit een derde land in de EG in de handel brengt; Distributeur: natuurlijke of rechtspersoon in de toeleveringsketen, verschillend van fabrikant of importeur, die speelgoed op de markt aanbiedt http://economie.fgov.be
Fabrikant, importeur of distributeur? Merknaam van de firma op het speelgoed of verpakking, en/of de firma heeft het speelgoed zodanig gewijzigd dat de overeenstemming met de toepasselijke eisen in het gedrang komt fabrikant De firma voert het speelgoed rechtstreeks in van buiten Europa importeur De firma voert het speelgoed in vanuit een andere lidstaat distributeur Pas hier op met licensing
http://economie.fgov.be
Verplichtingen van de marktdeelnemers (1) Fabrikant
Gemachtigde
Importeur
Distributeur
TD opstellen
x
TD bewaren
10 jaar nadat in handel is gebracht
10 jaar nadat in handel is gebracht
TD verstrekken op verzoek
x
x
10 jaar nadat in handel is gebracht
op een met redenen omkleed verzoek
EG-VvO opstellen
x
EG-VvO bewaren
10 jaar nadat in handel is gebracht
10 jaar nadat in handel is gebracht
10 jaar nadat in handel is gebracht
op een met redenen omkleed verzoek
Naam en contactadres
x
Identificatie van het speelgoed
x
TD = technisch dossier EG-VvO = EG-verklaring van overeenstemming http://economie.fgov.be
x
Verplichtingen van de marktdeelnemers (2) Fabrikant
Importeur
Procedures om de overeenstemming Zien erop toe dat fabrikant juiste van hun serieproductie te blijven beoordelingsprocedure heeft toegepast waarborgen Voorzien het speelgoed van passende instructies en informatie aangaande veiligheid
Distributeur Betrachten de nodige zorgvuldigheid ivm toepasselijke eisen
Zorgen voor de instructies en informatie Controleren de aangaande veiligheid in juiste talen overeenstemmingsmarkeringen Controleren de aanwezigheid van instructies en informatie aangaande veiligheid in juiste talen Zorgen voor gepast opslag- en vervoersomstandigheden
http://economie.fgov.be
Zorgen voor gepast opslag- en vervoersomstandigheden
Verplichtingen van de marktdeelnemers (3) Fabrikant
Importeur
Acties bij non-conformiteit en risico speelgoed
Acties bij non-conformiteit en risico speelgoed
Klachtenregister, overzicht recall en incidenten met product
Steekproeven op verhandeld speelgoed + onderzoek klachten
Steekproeven op verhandeld speelgoed
Distributeur Acties bij non-conformiteit en risico speelgoed
Klanten distributeurs informeren over incidenten en recalls Andere marktdeelnemers identificeren
http://economie.fgov.be
Andere marktdeelnemers identificeren
Andere marktdeelnemers identificeren
III. Hoe breng ik een veilig en conform speelgoed op de markt?
http://economie.fgov.be
Hoe breng ik een veilig/conform speelgoed op de markt? 1. 2. 3. 4.
Veiligheidsbeoordeling maken Toepassen van de beoordelingsprocedures Pas alle administratieve vereisten toe Breng het product op de markt en neem de nodige maatregelen
http://economie.fgov.be
1. Veiligheidsbeoordeling maken Analyse van de gevaren die het speelgoed kan opleveren + potentiële blootstelling: – chemisch – fysisch – mechanisch – elektrisch – hygiënisch – radioactieve – ontvlambaarheid (Bijlage II)
Altijd rekening houden met het voorzienbaar gebruik van het speelgoed door kinderen, niet enkel met het bedoeld gebruik! http://economie.fgov.be
Bijzondere veiligheidseisen (1) (bijlage II) Risico op verstikking – Speelgoed voor kinderen < 3j – Speelgoed bestemd om in de mond te stoppen, ook voor kinderen > 3j
Risico op verstikking door afsluiting van de luchtstroom – als gevolg van externe obstructie van mond en neus – als gevolg van interne obstructie van de luchtwegen (door voorwerpen die in de mond of keelholte of bij ingang van lagere luchtwegen klem zitten, zoals bv. zuignap)
http://economie.fgov.be
Bijzondere veiligheidseisen (2) (bijlage II) Speelgoed in levensmiddelen – eigen verpakking – verpakking: groot genoeg om niet te kunnen worden ingeslikt en/of ingeademd – waarschuwing “Bevat speelgoed. Toezicht door volwassenen aanbevolen” – Speelgoed stevig aan levensmiddel bevestigd is verboden
http://economie.fgov.be
Bijzondere veiligheidseisen (3) (bijlage II) Risico op verdrinking – Risico op verlies van drijfvermogen van het speelgoed, en van de steun aan het kind: zo klein mogelijk
Projectielen – geen risico op lichamelijk letsel
http://economie.fgov.be
Bijzondere veiligheidseisen (4) (bijlage II) Chemische risico’s – stoffen ingedeeld als kankerverwekkend, mutageen of giftig voor de voortplanting (CMR) van de categorieën 1A, 1B of 2 mogen niet worden gebruikt in speelgoed – uitzonderingen voor bepaalde stoffen: • aanwezig in concentratie die afzonderlijk ≤ de desbetreffende concentratie die in richtlijn 1999/45/EG en verordening 1272/2008 is vastgesteld voor de indeling van mengsels die deze stoffen bevatten • stoffen en mengsels totaal niet toegankelijk voor kinderen • er is een besluit genomen om het gebruik ervan toe te staan http://economie.fgov.be
Bijzondere veiligheidseisen (5) (bijlage II) Chemische risico’s – Nikkel: toegestaan in speelgoed en onderdelen ervan in roestvrij staal en in onderdelen van speelgoed voor de geleiding van elektriciteit (Aanhangsel A van bijlage II). – nitrosamines en nitroseerbare stoffen: verboden in speelgoed voor kinderen < 3 j en in speelgoed bedoeld om in de mond te steken, als de migratie ≥ 0,05mg/kg voor nitrosamines, en 1mg/kg voor nitroseerbare stoffen – Specifieke grenswaarden voor chemische stoffen in speelgoed bestemd voor gebruik door kinderen < 3 j of in ander speelgoed bedoeld om in de mond te steken (Aanhangsel C van bijlage II): • brandvertragers TCEP, TCPP, TDCP: gehaltelimiet 5 mg/kg • Bisfenol A: migratielimiet 0,1 mg/l • In 2017: conserveermiddelen CMI/MI, BIT, en formamide http://economie.fgov.be
Bijzondere veiligheidseisen (6) (bijlage II) Chemische risico’s – het gebruik van 55 allergene geurstoffen in speelgoed is verboden (sporen zijn toegestaan indien technisch niet te voorkomen)
– etikettering noodzakelijk voor 11 allergene geurstoffen
http://economie.fgov.be
Bijzondere veiligheidseisen (7) (bijlage II) Elektrische risico’s – geen elektrische spanning hoger dan 24V gelijkstroom of gelijkwaardige wisselstroom
Hygiënische risico’s – speelgoed bestemd voor kinderen < 3j moet gereinigd kunnen worden. Speelgoed in textiel moet gewassen kunnen worden (uitz. bevat mechanisme dat beschadigd kan worden bij het wassen)
http://economie.fgov.be
2. Toepassen van de beoordelingsprocedures 2 mogelijkheden
Module A: procedure van interne productiecontrole Volgen van geharmoniseerde norm EN 71 en ev. EN 62115 en norm dekt alle relevante veiligheidseisen Besluit 768/2008/EG http://economie.fgov.be
Module B + C EG-typeonderzoek door aangemelde instantie + procedure voor overeenstemming met het type
(Geharmoniseerde) norm(en) speelgoed (1) EN 71-reeks Veiligheid van speelgoed: – EN 71-1: Deel 1 : Mechanische en fysische eigenschappen – EN 71-2: Deel 2 : Brandbaarheid – EN 71-3: Deel 3 : Migratie van bepaalde elementen – EN 71-4: Deel 4 : Scheikundedozen – EN 71-5: Deel 5 : Scheikundig speelgoed (dozen) met uitzondering van dozen van scheikundige proeven – EN 71-7: Deel 7: Vingerverf - Eisen en beproevingsmethoden – EN 71-8: Deel 8: Speeltoestellen voor thuisgebruik
http://economie.fgov.be
(Geharmoniseerde) norm(en) speelgoed (2) EN 71-reeks Veiligheid van speelgoed: – EN 71-9: Deel 9: Organische chemische verbindingen - Eisen – EN 71-10: Deel 10: Organische chemische verbindingen Monstervoorbehandeling en extractie – EN 71-11: Deel 11 : Organische chemische verbindingen – Analysemethoden – EN 71-12: Deel 12: N-nitrosamines en N-nitroseerbare stoffen – EN 71-13: Deel 13: Reuk- en smaakspellen, speelgoed makeup sets en speelgoed smaaksets – EN 71-14: Deel 14: Trampolines voor huishoudelijk gebruik EN 62115: Elektrisch speelgoed - Veiligheid http://economie.fgov.be
EG-typeonderzoek (Module B + C) Indien geharmoniseerde norm(en) niet alle voor het speelgoed relevante risico’s dek(t)(en) Indien de geharmoniseerde norm(en) niet of slechts gedeeltelijk word(t)(den) toegepast Indien fabrikant een verificatie door derden nodig acht
http://economie.fgov.be
3. Pas alle administratieve vereisten toe Naam en contactadres van fabrikant en importeur aanbrengen op speelgoed (indien niet mogelijk op verpakking of bijgevoegd blad)
Aanbrengen van waarschuwingen (bijlage V) Technische documentatie (bijlage IV) : geheel van relevante gegevens over de middelen die de fabrikant gebruikt om het speelgoed veilig te maken EG-verklaring van overeenstemming (bijlage III) CE-markering http://economie.fgov.be
Waarschuwingen (1) (bijlage V) Zijn verplicht wanneer dit voor een veilig gebruik van het speelgoed nodig is – beperkingen van gebruikers: ten minste minimum- of maximumleeftijd en, in voorkomend geval, de nodige vaardigheden
Mogen niet strijdig zijn met het gebruik van speelgoed waarvoor het bestemd is Voorafgegaan door het woord “Waarschuwing” of “Waarschuwingen”
http://economie.fgov.be
Waarschuwingen (2) (bijlage V) voor bepaalde categorieën speelgoed specifieke waarschuwingen verplicht: – – – – – – – – – –
http://economie.fgov.be
speelgoed niet bestemd voor kinderen < 3j speeltoestellen functioneel speelgoed chemisch speelgoed schaatsen, rolschaatsen, inlineskates, skateboards, autopeds en speelgoedfietsen voor kinderen waterspeelgoed speelgoed in levensmiddelen imitaties van PBM speelgoed bestemd voor boven een wieg, ledikantje of kinderwagen verpakkingen van geurstoffen in geurbordspelen, cosmeticatest en smaakspellen
Waarschuwing 0-3 jaar Speelgoed dat geschikt is voor kinderen <3j Waarschuwing mag niet
Speelgoed gevaarlijk voor kinderen < 3 j en doelgroep NIET duidelijk Waarschuwing is verplicht
Waarschuwing mag
Korte aanduiding van gevaar (mag in gebruiksaanwijzing)
Indien waarschuwing aanwezig, ook korte vermelding van gevaar
Doelgroep moet duidelijk door fabrikant aangegeven worden, maar mag niet strijdig zijn met het gebruik http://economie.fgov.be
Speelgoed gevaarlijk voor kinderen < 3 j en doelgroep WEL duidelijk
Speelgoed voor kinderen jonger dan 3 jaar
http://economie.fgov.be
Speelgoed voor kinderen ouder dan 3 jaar
http://economie.fgov.be
Welke info moet het speelgoed vergezellen? Identificatie speelgoed
Naam & Adres
CE-markering
Instructies & informatie over veiligheid
Waarschuwing
Speelgoed
X
X
X
X
X(4)
Verpakking
X1
X1
X
X
X
Document
X1
X1
X2
X
X
Bevestigd etiket
X(2)
X
X
Toonbankdisplay
X3
1 Wanneer dit door de omvang of aard niet mogelijk is
3 Als technisch onmogelijk is en indien toonbankdisplay gebruikt wordt als verpakking
2 Bij klein speelgoed of speelgoed met kleine onderdelen
4 Bij klein speelgoed dat zonder verpakking wordt verkocht
http://economie.fgov.be
http://economie.fgov.be
Technische documentatie = belangrijke documenten (Bijlage IV)
Uitvoerige beschrijving van het ontwerp en de vervaardiging Uitgevoerde veiligheidsbeoordelingen Beschrijving van de gevolgde beoordelingsprocedure Kopie van EG-verklaring van overeenstemming Adres van de plaatsen van vervaardiging en opslag Kopieën van documenten geleverd aan aangemelde instantie Testverslagen + beschrijving van middelen die de overeenstemming van de productie met de geharmoniseerde normen waarborgen (Module A) Certificaat van EG-typeonderzoek, afgeleverd door aangemelde instantie + beschrijving van middelen (Module B + C)
http://economie.fgov.be
4. Breng het product op de markt en neem de nodige maatregelen
om op de hoogte te blijven van de risico’s van de producten om de gebruikers te kunnen informeren of producten te kunnen terugroepen
http://economie.fgov.be
IV. Rol van de aangemelde instanties
http://economie.fgov.be
EG-typeonderzoek (1) Tussenkomst van aangemelde instantie (AI) (notified body) is vereist module B + C van Besluit 768/2008/EG Aangemelde instanties: te vinden in de NANDO databank van EC: http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/nando/
http://economie.fgov.be
EG-typeonderzoek (2) Module B: – behelst slechts ontwerpfase fabrikant levert een model van speelgoed aan AI – AI: onderzoekt het technisch ontwerp van het product, verifieert of het aan de eisen van de speelgoedrichtlijn voldoet geeft een certificaat van EG-typeonderzoek uit waaruit de overeenstemming blijkt – altijd gevolgd door andere module(s) waardoor de overeenstemming van de producten met het goedgekeurde EGtype wordt aangetoond module C voor speelgoed.
http://economie.fgov.be
EG-typeonderzoek (3) Module C : – behelst slechts de productiefase – de fabrikant waarborgt zelf de overeenstemming van het speelgoed met het type dat wordt beschreven in het certificaat van EG-typeonderzoek en met de eisen van de toepasselijke wet- en regelgeving (geen AI nodig in deze module)
http://economie.fgov.be
V. Vragenronde
http://economie.fgov.be
VI. Nuttige documentatie en links slechts een muisklik ver ...
http://economie.fgov.be
Belgische websites http://economie.fgov.be/veiligheid => geconsolideerde wetgevingen, interpretaties van reglementeringen
Pronorm.info: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/leven_onderneming/o ndersteuning_premies/Pronorm_info => gratis informatiedienst voor ondernemingen over productnormen
NBN – Normalisatiebureau: www.nbn.be => normen opzoeken en aankopen
http://economie.fgov.be
Europese websites informatiecampagne CE-markering Europese Commissie: http://ec.europa.eu/growth/single-market/ce-marking/ NANDO-databank van aangemelde instanties: http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/nando/ website ‘Toys Directive’ van de Europese Commissie: http://ec.europa.eu/growth/sectors/toys/ Toelichtend oriëntatiedocument over speelgoedrichtlijn van de EC: http://ec.europa.eu/growth/sectors/toys/safety/guidance/index_en.htm
http://economie.fgov.be
Gebruikte afkortingen
AI: aangemelde instantie EG-VvO: EG-verklaring van overeenstemming PBM: persoonlijke beschermingsmiddelen TD: technisch dossier
http://economie.fgov.be
Bedankt voor uw aandacht!
http://economie.fgov.be
Dienst Reglementering Veiligheid Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid North Gate Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel T 02 277 76 99 (secretariaat) F 02 277 54 39
[email protected] http://economie.fgov.be/veiligheid
http://economie.fgov.be