Inhoudsopgave Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Symbolen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Overzichtskaart. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Toeristische tips. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 De mooiste wandelingen op Lanzarote. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 GPS-Tracks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Geografische en vulkanologische begrippen. . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Wandelen op Lanzarote . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Landschappen, plaatsen en bezienswaardigheden . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Inlichtingen en adressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Dienstregeling van de belangrijkste buslijnen. . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Klimaattabel voor Lanzarote . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 La Graciosa 1 De noordelijke route naar Playa de las Conchas. . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 2 Op de Agujas Grandes, 266 m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 3 Naar de zuidkust van La Graciosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Het noorden van Lanzarote met Risco de Famara Rondom Quemada de Orzola. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Van Yé op Monte Corona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Op de Camino de Guatifay naar Playa del Risco. . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Het bergpad van Guinate. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Los Helechos, 581 m. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Rondom Haría. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Playa de Famara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Naar Sporthotel La Santa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Tenesar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Van Teguise naar Haría. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Van Costa Teguise naar Los Cocoteros. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Montaña Corona, 229 m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
16 17 18 19 20
Aan de rand van de vuurbergen en in het nationaal park Timanfaya Montaña del Cuervo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 De vulkaanbergen bij Mancha Blanca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Rondom Caldera Colorada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Rondom Caldera Blanca, 458 m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Ruta del Litoral 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
4
Rother Lanzarote inleiding.indd 4
6-2-14 10:45
21 Ruta del Litoral 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 22 Het vulkanische natuurpad van Termesana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
Puerto del Carmen, Ajaches-bergen en het zuiden Op de promenade van Puerto del Carmen naar Arrecife . . . . . . . . . 92 Montaña Blanca, 595 m. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Montaña de Guardilama, 603 m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 laya Quemada. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Van Puerto del Carmen naar P Op Montaña de la Cinta, 439 m. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Van Yaiza naar Atalaya de Femés, 609 m. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Van de zoutpannen van Janubio naar El Convento. . . . . . . . . . . . . . . 108 Rondom Pico Redondo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Van Femés naar Puerto del Carmen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Grote wandeling rondom Femés. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Naar de Papagayo-stranden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 Montaña Roja, 197 m. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 De promenade van Playa Blanca naar Faro Pechiguera. . . . . . . . . . 130 Register. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Symbolen
8 met trein/bus bereikbaar C eetgelegenheid onderweg 7 geschikt voor kinderen ì plaats met eetgelegenheid f restaurant h kerk, kapel d windmolen ± ° (uitkijk-)toren / vuurtoren
Rother Lanzarote inleiding.indd 5
K p o w l ] ë ×
parkeerplaats top pas, col kampeerterrein picknickplek uitkijkplaats zwemwater waterreservoir
5
6-2-14 10:45
Toeristische tips Bij het gebruik van deze gids
Het ontwaken van de lente aan de voet van Monte Corona.
De beschrijvingen van de wandelingen worden voorafgegaan door een korte samenvatting van de belangrijkste informatie. Na een inleidende karakterisering van de wandeling volgt de uitgebreide beschrijving van de route. In het kleurige wandelkaartje is de route ingetekend, een hoogteprofiel laat in één oogopslag de stijgingen en dalingen van de desbetreffende wandeling zien. In het register staan alle genoemde wandeldoelen, plaatsen, begin- en steunpunten en alle belangrijke etappedoelen vermeld. Overzichtskaarten informeren over de locatie van de afzonderlijke wandelingen.
Vereisten
De meeste wandelingen volgen gemarkeerde paden en paadjes. Dit neemt echter niet weg dat sommige wandelingen tredzekerheid en richtingsgevoel vereisen. Denk erom dat de omstandigheden bij ongunstig weer aanzienlijk zwaarder kunnen worden. Om de diverse vereisten beter te kunnen inschatten zijn de nummers van de wandelingen in verschillende kleuren aangegeven. Gemakkelijk Deze routes zijn merendeels voldoende breed, niet al te steil en ook bij slecht weer redelijk veilig begaanbaar. Ze zijn ook voor kinderen en ouderen zonder problemen te bewandelen. Tamelijk moeilijk Deze paadjes en bergpaden zijn overwegend smal en kunnen over korte gedeelten een beetje steil en winderig zijn. Alleen tredzekere bergwandelaars moeten zich hieraan wagen. Kortere passages kunnen hogere eisen aan het oriëntatievermogen stellen. Moeilijk Deze bergpaden en muilezelpaden zijn smal en steil. Hier en daar kunnen ze zeer riskant zijn, in sommige gevallen zal men ook zijn handen moeten gebruiken. Alleen ervaren bergwandelaars met een goed oriëntatievermogen moeten zich aan deze routes wagen. 8
Rother Lanzarote inleiding.indd 8
6-2-14 10:45
Bereikbaarheid
Meer dan twee derde van de in deze gids voorgestelde wandelingen zijn met de bus bereikbaar. Een dienstregeling met de belangrijkste verbindingen vindt u op pagina 28.
Duur van de wandelingen en routemarkeringen
De opgegeven tijden betreffen alleen de wandeltijden – zonder rust- of fotopauzes! In de kopregel van iedere wandeling wordt de totale tijd van de wandeling aangegeven, de tijdsduur van de afzonderlijke etappes vindt u in de hoogteprofielen. Onlangs zijn enkele paden gemarkeerd. De bordjes staan doorgaans echter alleen aan het begin van de wandeling en op enkele belangrijke splitsingen. Op de routes zijn heel weinig markeringen te vinden. Verder kunnen ook steenmannetjes hulp bieden.
Uitrusting
Afgezien van enkele gemakkelijke wandelingen op het strand en op grindpistes is voor alle andere wandelingen goed schoeisel met profielzolen nodig. Voldoende drinkwater, bescherming tegen regen of zon en een warme trui voor koele dagen mogen niet ontbreken.Voor vogelaars wordt een verrekijker aanbevolen.
De mooiste wandelingen op Lanzarote La Graciosa Naar een onberoerd droomstrand op het kleine zustereiland van Lanzarote (wandeling 1, 4.45 uur).
De vulkaanbergen bij Mancha Blanca Op gemakkelijke lavapaden naar bizarre kraters en calderas aan de rand van het landschapspark (wandeling 17, 2.40 uur).
Playa del Risco Imposante afdaling door het Famara-klif naar de zeestraat El Río – een heel geliefde wandelklassieker op Lanzarote (wandeling 6, 3 uur).
Caldera Blanca Spectaculaire rondwandeling om een gigantische ingestorte krater (wandeling 19, 3.10 uur).
Los Helechos Luchtige wandeling rondom de vulkaan op de kraterrand met spectaculair uitzicht op het noorden van het eiland en La Graciosa (wandeling 8, 1.35 uur). De rondwandeling van Haría Uitzichtrijke rondwandeling door het ‘Dal van de duizend palmbomen’ (wandeling 9, 2.30 uur).
Rother Lanzarote inleiding.indd 9
Vulkanisch natuurpad voor educatieve doeleinden Bij de door de parkopzichter geleide wandeling door het landschapspark Timanfaya maakt u direct kennis met de vulkanische erfenis van Lanzarote (wandeling 22, 2.40 uur). Rondom Pico Redondo De rustige rondwandeling door het ruwe Ajaches-massief kan met een afdaling naar de oostkust tot een grote wandeling uitgebreid worden (wandeling 30, 2.40 uur).
9
6-2-14 10:45
De noordelijke route naar Playa de las 1 Conchas
4.45 uur
87
Naar het droomstrand van La Graciosa
Het beeld van het landschap dat de wandelaar tegenkomt in Caleta del Sebo is bijna hetzelfde als in Timboektoe. De kubusvormige huizen staan letterlijk in het zand, de straten in het dorpje zijn, net als alle andere wegen op het eiland, niet geasfalteerd. De hoogtepunten van de afwisselingrijke wandeling rond het noordelijke deel van het eiland zijn de beklimming van de Montaña Bermeja en Playa de las Conchas, een fantastisch ongerept strand. Beginpunt: haven van Caleta del Sebo. Veerbootverbinding van Orzola (zie p. 29). Naar Orzola met bus 09 van Arrecife of met de auto. Hoogteverschil: stijgend en dalend 260 m elk. Zwaarte: gemakkelijke wandeling op kustpaden en zandpistes. Op het rotsachtige kustpad voor Pedro Barba moet u tredzeker zijn. Eten en drinken: cafetaria’s in Caleta del Sebo. Onderdak: in pension Enriqueta ( 928
842 051, www.pensionenriqueta.com) zijn eenvoudige tweepersoonskamers te huur. Op de camping aan de rand van Caleta del Sebo kunt u gratis kamperen; hiervoor is een vergunning vereist, verkrijgbaar via internet: www. reservasparquesnacionales.es. Overige infrastructuur: in Caleta del Sabo is een bank met geldautomaat, een postkantoor, een apotheek, supermarkten en een winkel die mountainbikes verhuurt.
Vanaf de haven van Caleta de Sebo gaat u langs de pier naar een kleine bakker in het centrum (Panadería Queda). Daar gaat u ter hoogte van het kleine strand rechtsaf en komt u twee telefooncellen tegen in de zandige dorpsstraat, waar u na ongeveer 100 m de parochiekerk Virgen del Mar bereikt. Het portaal van deze kleine kerk, die helemaal in maritieme sfeer is gehouden, is overdag bijna altijd open. U loopt verder in deze straat naar het noordelijke einde van de bebouwde kom. De straat buigt na 300 m linksaf, u loopt verder rechtdoor over een verhard plein met aanlegplaatsen voor boten. Aan de rand van het dorp loopt u het zandpaadje op dat langs de vlakke kust loopt. Aan de rechterkant geniet u van het uitzicht over de zeestraat El Río op het Famara-klif, aan de linkerkant van de lichtgebogen dubbele toppen van Las Agujas Grandes. Het kustpad gaat over in een piste, waarop u rond de Caleta del 32
Rother Lanzarote wandelingen.indd 32
6-2-14 10:49
Bij Playa Lambra overspannen zwarte basaltbruggen het water.
Aguardiente (Brandewijn-baai) loopt. In de verte duiken de witte huizen van Pedro Barba op. Na een half uurtje op de piste gelopen te hebben gaat deze een beetje omhoog en zwenkt naar links, eilandinwaarts. Hier gaat het kustpad verder en brengt u naar een fantastisch klein strand met goudgeel zand bij de toegang tot een klein ravijn. Het pad loopt snel verder als muilezelpad, ongeveer 15 tot 20 m boven het water langs de voet van de zwarte steile kust Morros Negros. U bereikt uiteindelijk de aanlegplaats voor boten van Pedro Barba, die tegelijkertijd een klein zandstrand beschermt. Het plaatsje is een vakantiekolonie met fraaie bungalows met Arabisch geïnspireerde architectuur. Palmbomen, agaven, jonge drakenbloedbomen en zuilcactussen omgeven de huizen met een voor het eiland haast overdadig groen. Pedro Barba maakt in de winter meestal een volledig verlaten indruk. In de zomervakantie genieten de Spaanse huizenbezitters van de rust die in het plaatsje heerst – nergens anders op de Canarische eilanden kunnen de mensen zo afgezonderd leven. U verlaat Pedro Barba op de toegangsweg naar de piste, die in een grote bocht naar links naar de rug van de Agujas Grandes loopt. Na 10 minuten komt u bij een splitsing waar u naar rechts gaat en steekt u een met stenen bezaaide vlakte over. Op de vlakte gaat u rechts om de 20 m hoge Lomo del Burro (Ezelsrug). Voor u lijkt het eiland Alegranza als een walvis in de zee te zwemmen. Links daarvan rijst de imposante heuvelrug Montaña Clara op. U nadert Playa Lambra. De lage zandduinen zijn hier bezaaid met miljoenen kleine slakkenhuisjes. Bij een splitsing aan de westrand van het strand buigt een
Rother Lanzarote wandelingen.indd 33
33
6-2-14 10:49
piste scherp linksaf, eilandinwaarts, u blijft dicht bij het water en bereikt na 3 minuten een tweede afbuiging naar links. U loopt verder rechtdoor en na 3 minuten komt u bij de bizarre, zwarte basaltformaties aan de Baja de las Majapalomas. Hier is door de zee een ongeveer 75 m lang kanaal ontstaan, dat door drie natuurlijke basaltbruggen wordt overspannen. Na het bezoekje aan de bruggen loopt u 3 minuten terug op het pad en volgt nu rechts de piste die landinwaarts loopt, naar Montaña Bermeja. U blijft voortdurend op de hoofdpiste die langs de oostelijke helling van de Montaña Bermeja loopt. Na ongeveer 25 minuten vanaf de zee loopt rechts een pad omhoog naar de zuidelijke uitloper van een bergkam van de roodachtig gekleurde berg. Dagjesmensen moeten nu beslissen wat het belangrijkste is: naar de top klim-
34
Rother Lanzarote wandelingen.indd 34
6-2-14 10:49
Het superstrand Playa de las Conchas voor de achtergrond van het rotseiland Montaña Clara.
men of toch liever die korte tijd tot de afvaart van de veerboot op het strand doorbrengen en gelijk naar beneden naar Playa de las Conchas.Van de uitloper van de bergkam loopt een duidelijk paadje naar het kruis op de top van Montaña Bermeja (152 m). De korte beklimming wordt met een fantastisch uitzicht over de Chinijo-archipel beloond. Na de afdaling bent u nog maar een paar minuten van Playa de las Conchas verwijderd. Dit superstrand behoort tot het beste, dat de Canarische Eilanden in dit opzicht te bieden hebben: wit poederzand over een lengte van 400 m, glashelder, turkooiskleurig water en als imposante achtergrond het rotsachtige eiland Montaña Clara. Met het oog op de felle branding en de gevaarlijke onderstroom moet u de zwempret beperken tot het pootjebaden. Vanaf het strand volgt u in zuidelijke richting de brede piste (het zou kunnen dat deze inmiddels verhard is), die na een pad dat er van links op uitkomt landinwaarts buigt. Snel wordt duidelijk wat nog ontbreekt aan het geluk van de eilandbewoners – een vuilverbrandingsinstallatie. De piste stijgt licht en loopt uiteindelijk door de brede doorgang tussen de vulkanen Agujas Grandes en Montaña del Mojón. In het oosten duikt Risco de Famara weer op, die als een muur voor u lijkt te staan. Bij een kruising tussen de beide vulkanen houdt u half rechts aan op de hoofdpiste. Uiteindelijk ziet u Caleta de Sebo weer, tot de haven zijn het nu nog maar 20 minuten.
Rother Lanzarote wandelingen.indd 35
35
6-2-14 10:49
2 Op de Agujas Grandes, 266 m
2.45 uur
8
Wandeling naar de top over ongebaande paden op het dak van La Graciosa
Van de vier vulkaankegels op het eiland La Graciosa komt Agujas Grandes de eer toe de hoogste daarvan te zijn. De klim naar de top over ongebaande paden wordt beloond met een grandioos uitzicht op de Chinijo-archipel. Beginpunt: haven van Caleta del Sebo. Veerbootverbinding van Orzola (zie p. 29). Naar Orzola met bus 09 van Arrecife of met de auto. Hoogteverschil: stijgend en dalend 265 m elk. Zwaarte: klim naar de top over ongebaande, steile paden met veel losse
stenen, waarbij u tredzeker moet zijn en geen hoogtevrees moet hebben. De oriëntering levert geen probleem op, omdat u vanaf de berg het hele eiland ziet liggen. Eten, drinken en onderdak: zie wandeling 1.
Vanaf de haven van Caleta del Sebo loopt u bij de pier naar de kleine bakkerij Queda en bij fietsverhuur El Veril loopt u rechtdoor en iets omhoog. Gelijk daarna passeert u links een bankfiliaal. Bij het laatste rijtje huizen is het net van pistes een beetje onoverzichtelijk. U loopt verder rechtdoor en na 150 m komt u op de hoofdpiste die loopt in de richting van de vulkaan Agujas Grandes die een opvallend patroon heeft. Na 20 minuten houdt u rechts aan en loopt in de richting van omheinde velden aan de voet van de vulkaan. Daarachter ziet u twee pistes die op de oostflank van de berg in noordoostelijke richting omhoog gaan. U wandelt op de onderste van deze twee pistes. Dicht bij de velden passeert u een grote cisterne die door een muur is omgeven. U ziet dat hier zelfs drie pistes in noordoostelijke richting afbuigen, u houdt rechts aan en kiest de middelste piste. Het pad gaat nu licht omhoog op de oostelijke helling van de vulkaan. Na ruim een kwartier kijkt u links boven u naar het lage gedeelte tussen Agujas Grandes en Agujas Chicas. Hier ver36
Rother Lanzarote wandelingen.indd 36
6-2-14 10:49
Van de top van Agujas Grandes kunt u vanuit vogelperspectief in de krater van Montaña del Mojón kijken.
laat u de piste en loopt over ongebaande paden omhoog naar het zadel. Het onderste en middelste deel van de helling zijn tamelijk steil en bezaaid met losse stenen, verder omhoog liggen de stenen vast tegen elkaar aan en is het tredzekerder. In de pas staat u nu op de brede kam die beide toppen met elkaar verbindt. U kijkt in westelijke richting naar beneden in de uitgestrekte krater. Op de kam klimt u links omhoog naar de zuil op de top van Agujas Grandes (266 m) die na ruim vijf minuten in zicht komt. Vanaf het hoogste punt van La Graciosa ligt de hele Chinijo-archipel aan uw voeten. U wandelt verder op de halfcirkelvormige kraterrand in zuidwestelijke richting en kunt van daar kijken in de trechter van Montaña del Mojón. Vanaf de zuidrand van de krater keert u zich naar het noordwesten, naar een steenmannetje, tot de met korstmos bedekte, rotsachtige kraterrand stijl naar beneden zakt.Voorzichtig daalt u nu over ongebaande paden in de krater af naar een droge bedding, die na regen de kratergrond ontwatert naar het westen. Aan de rechterkant van de bedding loopt een paadje naar beneden over de met stenen bezaaide westelijke helling. U volgt dit paadje, voor u liggen Montaña Bermeja en het eiland Montaña Clara. Het paadje vervaagt vrij snel. Aan de voet van de krater loopt u in de richting van velden die door stenen muren zijn omgeven. Hier komt u rijstroken tegen, u houdt links aan en komt bij een omheinde tuin waarvan de palmbomen en acacia’s in het droge landschap er als een oase uitzien. De piste komt uit op de onverharde weg die van Playa de las Conchas komt. Deze voert u links door de brede pas tussen Agujas Grandes en Montaña del Mojón weer terug naar Caleta del Sebo.
Rother Lanzarote wandelingen.indd 37
37
6-2-14 10:49
