2013 BTW vrijstelling zorgsector
Johan Marrink Stichting ZZP Nederland 14-10-2013
Btw in de zorgsector De Belastingdienst liet vrijgestelde ZZP’ers in de zorgsector begin dit jaar plotseling weten dat hun btw-vrijstelling was ingetrokken, hierdoor zijn veel zelfstandigen in problemen geraakt. ZZP’ers die rekeningen stuurden aan ziekenhuizen die niet btw-plichtig zijn konden hun tarieven niet op de btw-maatregel verhogen. Hierdoor moest men 21% van hun uurtarief afdragen aan de staat. Primair standpunt van de Belastingdienst is dat het verlenen van gezondheidskundige diensten door zelfstandigen die factureren aan een ziekenhuis moet worden gezien als het uitlenen van arbeid en dus btw-plichtig zijn. In dit White-paper proberen we duidelijkheid te scheppen over de huidige (14-10-2013) stand van zaken.
Btw-vrijstelling in het algemeen De Belastingdienst hanteert een aantal regels voor btw-vrijstellingen in de zorg en verzorging. Het betreft hier artikel 11 van de Wet omzetbelasting 1968, lid c (ziekenhuisvrijstelling en lid g (artsenvrijstelling). Lid c: ‘Het verzorgen en het verplegen van in een inrichting opgenomen personen, alsmede handelingen die daarmee nauw samenhangen, waaronder begrepen het verstrekken van spijzen en dranken, geneesmiddelen en verbandmiddelen aan die personen.’ Lid g (artsenvrijstelling): ‘vrijgesteld is de gezondheidskundige verzorging van de mens door beoefenaren van een (para) medisch beroep die een op dit beroep gerichte opleiding hebben voltooid waarvoor regels zijn opgesteld volgens de Wet BIG of gezondheidskundige verzorging van de mens door beoefenaren van een (para) medisch beroep waarvoor regels, met inbegrip van kwaliteitseisen betreffende opleiding en beroepsuitoefening, zijn vastgesteld door de minister van VWS en welk beroep is vermeld in een door deze minister bij te houden register, voor zover gezondheidskundige verzorging tot het gebied van deskundigen van dit beroep behoort en onderdeel vormt van de bedoelde opleiding.’ Het bedoelde register van lid g is er nooit gekomen. In dat geval zijn de wetteksten van voor 2010 van toepassing.
Stichting ZZP Nederland – Regattaweg 482 – Groningen – (050) 3144 344 – zzp-nederland.nl
1
Dat zijn hele stukken wettekst, maar dit komt op het volgende neer: -
Een eerste onderdeel betreft de diensten die vallen onder de Wet BIG: diensten op het vlak van de gezondheidskundige verzorging van de mens door beoefenaren van een medisch of paramedisch beroep die een op dit beroep gerichte opleiding hebben voltooid waarvoor regels zijn gesteld bij of krachtens de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg, voor zover deze diensten tot het gebied van deskundigheid van dit beroep behoren en onderdeel vormen van bedoelde opleiding;
-
Diensten die door tandtechnici als zodanig worden verricht; de leveringen van tandprothesen door tandartsen en tandtechnici; het vervoer van zieken of gewonden met ambulance-automobielen;
-
Het tweede deel gaat over AWBZ; de diensten, bedoeld in artikel 2, eerste lid, onderdelen a tot en met e, en h, van het Besluit zorgaanspraken AWBZ, verleend aan personen ten behoeve van wie in een indicatiebesluit op grond van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten is vastgelegd dat ze op de in die onderdelen bedoelde zorg zijn aangewezen, alsmede huishoudelijke verzorging, bedoeld in de Wet maatschappelijke ondersteuning, verleend aan personen ten behoeve van wie ingevolge die wet vaststaat dat ze op de verzorging zijn aangewezen.
Beide artikelen stellen dus dat de diensten die een zelfstandige aanbiedt op het gebied van medische handelingen en het verlenen van zorg aan mensen die niet zelfredzaam zijn, vrijgesteld zijn van btw. Wat dit inhoudt kunt u verderop in dit stuk lezen, maar sinds enige tijd hanteert de Belastingdienst een ander principe, waardoor ZZP’ers plotseling wel btw-plichtig zijn.
Afwijkende mening Belastingdienst Op dit moment hanteert de Belastingdienst de stelregel dat, indien u werkt als ZZP’er voor een ziekenhuis of instelling u btw-plichtig bent. De Belastingdienst hanteert de stelling dat als u factureert aan een instelling dat u uw arbeid ter beschikking stelt. Hieruit concludeert de Belastingdienst dat ZZP’ers btw-plichtig zijn, ongeacht of er zorg aan de patiënt verleend wordt. Als u rechtstreeks aan de patiënt/cliënt factureert en voldoet aan de beroepseisen is er niets aan de hand, u was btw vrijgesteld en blijft dat ook. Maar voor het factureren aan een instelling bent u wel btw-plichtig. Instellingen voor verpleging en verzorging zijn bijvoorbeeld: -
Ziekenhuizen Stichting ZZP Nederland – Regattaweg 482 – Groningen – (050) 3144 344 – zzp-nederland.nl
2
-
Psychiatrische inrichtingen
-
Rusthuizen
-
Verzorgingstehuizen
-
Verzorgingsflats
-
Verpleegtehuizen
-
Internaten
Onenigheid over de toepassing van vrijstellingen Er is de laatste maanden veel discussie geweest over zelfstandigen in de zorg en een btwvrijstelling. We hebben als ZZP-organisatie via diverse brieven gecorrespondeerd met de staatssecretaris van Financiën over onze bezwaren tegen de aangepaste regels en de onjuistheid van de toepassing van de vrijstellingen. Volgens de Wet op de omzetbelasting geldt de btw-vrijstelling wanneer een gezondheidskundige handeling verricht aan de patiënt mits de handeling verricht wordt door iemand met een BIG geregeld beroep (zowel geregistreerd- als niet geregistreerd beroep zie pagina 5 en 6). De Belastingdienst is van mening dat bij facturatie via een ziekenhuis of instelling er sprake is van levering van diensten aan het ziekenhuis of instelling. De rechtbank oordeelde eerder al in meerdere processen dat “de diensten van de betreffende zelfstandigen zijn aan te merken als gezondheidskundige verzorging van de mens. Anders dan dat de Belastingdienst meent is daarvoor niet vereist dat sprake is van een zakelijke overeenkomst tussen verpleger en patiënt.” Daarnaast kan er geen sprake zijn van het ter beschikking stellen van arbeid. Het Hof: “Naar oordeel van het Hof kan bij een ‘eenpitter’ geen sprake zijn van het uitlenen van personeel en kan evenmin sprake zijn van het ter beschikking stellen van arbeid”. Diverse rechtszaken heeft de Belastingdienst reeds verloren en onlangs heeft ZZP Nederland in een hoger beroep vs. de Belastingdienst gestaan. Ook dit proces is gewonnen, hierdoor kan de stelling van de Belastingdienst geen stand meer houden. De Belastingdienst kan tot 15 november cassatie bij de Hoge Raad instellen… Niet voor maatschap of detachering Voor medici die via een maatschap of via detachering werken ligt de zaak anders, diverse rechtszaken zijn hierover gevoerd en vrijwel allemaal verloren. De Rechtbank is van mening dat het hier wel kan gaan om het te beschikking stellen van arbeid. Stichting ZZP Nederland – Regattaweg 482 – Groningen – (050) 3144 344 – zzp-nederland.nl
3
Hoe nu verder? Voorlopig kunt u nog niets ondernemen en zullen de mensen die nu btw-plichtig gesteld zijn de btw moeten afdragen over het derde kwartaal en hierover een bezwaarschrift moeten sturen. Dit bezwaarschrift is voor leden van ZZP Nederland beschikbaar via de website, in het besloten ledengedeelte kunt u dit downloaden. Link: | download bezwaar | Het is nog even afwachten of de Belastingdienst in cassatie tegen deze uitspraak gaat. Indien dit niet gebeurt zal de Belastingdienst moeten aangeven hoe zij voortaan gaan handhaven en wat er zal gebeuren met de onterechte bedragen die al betaald zijn aan de staat.
Indien we naar aanleiding van de uitspraken van het Hof mogen concluderen dat de btw-heffing voor ZZP’ers in de zorg onterecht wordt toegepast door de Belastingdienst geldt het volgende:
AWBZ Zorg (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) AWBZ zorgdiensten en huishoudelijke verzorging zoals bedoeld in de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) zijn vrijgesteld van btw. Het betreft hier: -
Huishoudelijke hulp
-
Bevordering van zelfredzaamheid
-
Uitlenen van verpleegartikelen voor lichamelijke aandoening (max. 26 weken)
-
Kraamzorg, zowel commercieel als niet-commercieel
Voor de AWBZ-zorg moet de klant aan wie de zorg wordt verleend een indicatiebesluit hebben van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). De aanspraak op Wmo-zorg moet de gemeente hebben goedgekeurd. AWBZ- of Wmo-zorg wordt voor een aantal uren per dag of week en voor een bepaalde periode toegewezen. Koopt de klant meer zorg in dan toegewezen? Dan is ook die zorg vrijgesteld, als die van dezelfde soort is en wordt verstrekt binnen de periode waarvoor de zorg is toegewezen.
Stichting ZZP Nederland – Regattaweg 482 – Groningen – (050) 3144 344 – zzp-nederland.nl
4
Het Besluit Zorgaanspraken AWBZ is sinds 1 januari 2013 aangepast, maar de gevolgen voor de btw vrijstelling zijn nog niet verwerkt. Volgens de belastingdienst geldt dezelfde vrijstelling zoals die ook van kracht was voor 1 januari 2013. Dit betekent dat als uw diensten voor 1 januari waren vrijgesteld van btw, dit ook nu nog geldt.
Alternatieve geneeskunde (geen vrijstelling) Alternatieve geneeswijzen die niet onder de Wet BIG vallen zijn NIET vrijgesteld van btw. Zelfstandigen die zich bezighouden met alternatieve geneeskundige verzorging, ook wel nietreguliere, complementaire of integrale geneeskunde genoemd, vallen buiten de Wet BIG. Dit houdt in dat biologische of natuurlijke geneeskunde, neuraal therapie, regulatietherapie, osteopathie, chiropractie of acupunctuur enz. niet zijn vrijgesteld van btw. Ook als het gaat om een gecombineerde behandeling is de gehele dienst btw-plichtig. Volgens onze jurist mr. Van Esch is dit aanvechtbaar omdat de huidige wetgeving in strijd zou zijn met de Europese richtlijn.
Wet BIG In de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG) is vastgesteld dat beroepen die onder de Wet BIG vallen vrijgesteld zijn van btw. Daarbij gelden de onderstaande criteria: -
De diensten worden verricht door beoefenaren van een beroep waarvoor regels zijn gesteld bij of krachtens de Wet BIG;
-
De diensten betreffen de gezondheidskundige verzorging van de mens;
-
Voor zover de Wet BIG daarin voorziet, zijn de beroepsbeoefenaren in het daartoe gestelde register ingeschreven;
-
De
verrichte
diensten
behoren
tot
het
deskundigheidsgebied
van
de
betrokken
beroepsbeoefenaar en vormen een onderdeel van de BIG-opleiding; -
Het gaat om diensten verricht aan de individuele patiënt.
Geregistreerd en niet geregistreerd De Wet BIG onderscheidt twee categorieën beroepen: artikel 3-beroepen (verplicht BIGgeregistreerd) en artikel 34-beroepen (niet-geregistreerd). Voor beide beroepsgroepen gelden specifieke opleidingen die met een geldig diploma dienen te zijn afgesloten.
Stichting ZZP Nederland – Regattaweg 482 – Groningen – (050) 3144 344 – zzp-nederland.nl
5
Artikel - 3 beroepen (BIG-geregistreerd): -
Apotheker
-
Arts
-
Fysiotherapeut
-
Gezondheidszorgpsycholoog
-
Psychotherapeut
-
Tandarts Verloskundige Verpleegkundige
Niet-BIG geregistreerde beroepen Met betrekking tot de btw-vrijstelling geldt dat voor ieder beroep dat onder de Wet BIG valt, dus ook voor een niet-geregistreerde die wel onder de Wet BIG valt. Deze beroepen vallen ook onder het medisch tuchtrecht. Artikel 34 - beroepen (BIG-niet geregistreerd): -
Apothekersassistent
-
Diëtist
-
Ergotherapeut
-
Huidtherapeut
-
Klinisch fysicus
-
Logopedist
-
Mondhygiënist
-
Oefentherapeut Cesar
-
Oefentherapeut Mensendieck
-
Optometrist
-
Orthoptist
-
Podotherapeut
-
Radiodiagnostisch laborant
-
Radiotherapeutisch laborant
-
Tandprotheticus
-
Verzorgende in de individuele gezondheidszorg (VIG’er)
Voor een nadere toelichting over de Wet BIG en de rechten en verplichtingen verwijzen wij u naar Link: | bigregister.nl |
Stichting ZZP Nederland – Regattaweg 482 – Groningen – (050) 3144 344 – zzp-nederland.nl
6
Artsen en paramedici (BIG geregistreerd) Artsen en paramedici die een door de Wet BIG geregeld beroep uitvoeren zijn vrijgesteld van btw. De vrijstelling geldt alleen voor diensten die tot het deskundigheidsgebied behoren zoals omschreven in de Wet BIG.
Psychologen en pedagogen (NIP en NVO) Psychologen en pedagogen die ingeschreven staan in het register van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) of in het register van de Nederlandse vereniging van pedagogen en onderwijskundigen (NVO) kunnen een vrijstelling van btw toepassen als zij voldoen aan de volgende voorwaarden: -
U hebt een afgeronde universitaire opleiding tot Kinder- en Jeugdpsycholoog, Kinder- en jeugdpsycholoog Specialist, Psycholoog Arbeid en Gezondheid of Orthopedagoog-Generalist;
-
Uw diensten zijn aan te merken als gezondheidskundige verzorging van de individuele mens en vallen binnen het deskundigheidsgebied van de door u gevolgde opleiding;
-
U trekt geen btw af in verband met deze diensten.
Tandartsen en tandtechnici Diensten van tandartsen (artikel 3-beroep) en tandtechnici (artikel 34-beroep) zijn vrijgesteld van btw. Tandprothesen zijn ook vrijgesteld van btw maar levering van een gebitsprothese door een handelaar is niet vrijgesteld. Regels voor vrijgestelde diensten Indien u vrijgesteld bent van btw mag u geen btw berekenen over uw werkzaamheden. Over uw inkoop van materialen en apparatuur kunt u geen btw terugvragen, de totale inkoop (incl. btw) is aftrekbaar op uw winst.
Stichting ZZP Nederland – Regattaweg 482 – Groningen – (050) 3144 344 – zzp-nederland.nl
7