vv
Dierenartsen Combinatie Holten
Leishmania
Canine Leishmaniasis (vernoemd naar de Schotse arts William Leishman, 1865-1926) wordt veroorzaakt door eencellig organismen ofwel protozoën - de parasiet Leishmania donovani. Deze parasiet wordt overgebracht door de zandvlieg (Phlebotomus) - eigenlijk een klein behaard mugje, die voorkomt in landen rond de Middellandse Zee. De Leishmania donovani leeft in de rode bloedlichaampjes welke hij vernietigt De zandvlieg Overdag houden deze vliegjes zich verscholen, maar rond zonsondergang komen zij te voorschijn. Een goede remedie: ’s avonds de hond binnenhouden of een speciale band, de Scalibortekenband, die bescherming biedt tegen de zandvliegjes. De zandvlieg komt waarschijnlijk niet in Nederland voor. Verwacht wordt dat als de klimaatsverandering doorzet zijn verspreidingsgebied langzaam uit zal gaan breiden. Wanneer de zandvlieg in Nederland nog niet aanwezig is kan een besmette hond geen andere dieren besmetten. De hond De ziekte en het ziektebeeld verschilt enorm per hond. Sommige honden krijgen de ziekte heel kort na de infectie, bij anderen is het hun hele leven aanwezig, zonder ooit klachten te hebben. De parasiet kan zich inkapselen in milt lever, maar ook in beenmerg en/of lymfeklieren. Je merkt hier niets van en de hond hoeft verder dus niet ziek te worden!! Op zo’n moment is de ziekte dan ook niet aan te tonen door een test. Maanden tot jaren later kan de ziekte "wakker " worden en gaat de hond pas symptomen vertonen. Of en wanneer de ziekte actief wordt hangt af van de individuele afweer van de hond. Let op: Ook al is de hond getest en negatief bevonden is, wil dat niet zeggen dat de hond niet jaren later tot 7 jaar - alsnog de ziekte kan krijgen. Middellandse Zeegebied Alle honden in de betrokken gebieden worden vroeg in hun leven door de zandvlieg gestoken en zullen afweerstoffen bij zich dragen. De ziekte kan dus na enkele weken tot jaren (zeven jaar of langer) tot uiting komen. Het treft dus vooral honden met een zeer laag immuunsysteem. Symptomen: Leishmaniose is een van de moeilijkste ziektes om te herkennen aan de hand van symptomen. De hond kan drager zijn (positief) zonder ooit ziek te worden. Afhankelijk van de organen die aangetast zijn door de parasiet en het stadium van de ziekte, kunnen er verschillende ziekteverschijnselen optreden: Bij twijfel is het eventueel tóch aan te raden een bloedtest te doen! Negatieve test, maar blijvende klachten, test dan gewoon nog eens. Bron: Dierenadviesonline.nl
Wat zijn de symptomen? Leishmaniose kan zich verschillend uiten per hond. Van de onderstaande symptomen kunnen er enkele of meerdere aanwezig zijn bij een besmette hond: Algehele toestand van de hond: 1. Geleidelijke toenemende lusteloosheid 2. Gewichtsverlies ondanks dat hij goed eet of zelfs veel meer eten krijgt. 3. Bewegingsproblemen-gewrichtsklachten. 4. Koorts 5. Slaapzucht 6. Bloedarmoede (bleke slijmvliezen) 7. Lymfeklieren vergroot, vooral in hals- en knieholte Uiterlijke symptomen: Huidklachten: 1. Droge schilferige huid en wondjes die slecht/niet genezen 2. Kale plekken: oren, de neus/rond de ogen (de ‘bril’)+ symmetrische kaalheid op lichaam en/of hoofd 3. Roze ooglidranden en-of rond de neus en kale plekjes achterop de oren 4. Korsten en kloven aan neusspiegel en voetzooltjes en zweren op de huid en in de slijmvliezen 5. Rode geïrriteerde huid / blauwe plekken Overige: - Droge neus /neusbloedingen/chronische oogontstekingen - Diarree, soms constant en soms wisselend - Afwijkingen aan de nagels, snelgroeiend of erg dik/hard Niet zichtbare symptomen: - Lymfeknopen te groot - Lever /milt te groot - Chronische darmvliesontsteking (braken en diarree) - Nier- insufficiëntie (grootste doodsoorzaak van Leishmaniose) Bloed: bij bloedonderzoek wordt vaak proteïnurie aangetoond. Totaalserum: vrijwel altijd verhoogd Albumine- gehalte: vaak verlaagd Hematocriet waarde: vaak verlaagd Leukocyten: meestal normaal Ureum- en kreatininegehaltes: verhoogd. (in laat stadium) In een gevorderd stadium zullen ook de lever- en nierfunctie evenals het bloed zelf slechter worden. Kortom, een heel scala van symptomen. De diagnose: door een beenmerg punctie en laboratorium onderzoek.
Antilichamen in het bloed tegen deze parasiet kunnen in de hond worden gevonden (de titer waarde) en dit kan helpen de diagnose vast te stellen. Niet alleen de symptomen zijn een wat ingewikkeld verhaal, over de bloedtesten bestaat ook veel onduidelijkheid. Dit omdat er meerdere testen mogelijk zijn. Afhankelijk van de staat van de hond kiest men voor de ene, de andere of een combinatie van beiden. Heeft mijn hond Leishmaniose? Daar zijn testen voor, die u met uw dierenarts kunt bespreken: · PCR (Polymerase Chain Reaction) spoort DNA-ketens van de parasiet op. Een hond die drager is maar niet ziek, kan zo ontdekt worden omdat de PCR-test redelijk zeker kan vaststellen of de hond positief of negatief is. (Voor verdachte honden zónder symptomen). · IFI (Immuno Fluorescentie afweerstoffentest) is een nuttige test. Deze test geeft de hoeveelheid afweerstoffen tegen de parasiet aan. (voor honden met één of meerdere symptomen aangeraden) · ELISA Deze test biedt een betrouwbaarheid van 80-100%, maar kan in de vroege fase van de ziekte vals negatieve uitslagen geven. Bij twijfel: na een aantal weken hertesten. · DAT (direct agglutination test) is een test op antilichamen in het bloed en kan - net als de Elisa - in een beginstadium vals negatieve uitslagen geven. Behandeling. In principe is de hond goed te behandelen! Eerst wordt er getest en daarna kan men starten met Glucantime®. De injecties worden elke dag om en om, subcutaan (onderhuids) en intramusculair ( in de spier) ingespoten door de dierenarts gedurende ongeveer 25 dagen, afhankelijk van de hoogte van de titer waarde. Vervolgens wordt er gelijktijdig of na de Glucantime® gestart met de tablettenkuur van Allopurinol®, dat de symptomen doet verminderen. Honden die na behandeling opnieuw getest worden, kunnen negatief zijn. Sommige blijven de tablettenkuur gedurende hun hele leven gebruiken zonder nadelige gevolgen. Ze blijven echter wel drager van de ziekte. Het is tevens verstandig om het bloed om de 3 -6 maanden te laten controleren. OLEYL-PC In 2004 zijn een aantal honden behandeld met de medicatie "OLEYL-PC”. Het is ontwikkeld door Prof. Eibl uit Duitsland, voor dieren die resistent zijn voor Glucantime of ouder zijn dan 5 jaar. Deze medicatie is nog niet geregistreerd. Medicatie: 1. Glucantime® - injecties 20-30 dgn. 2. Allopurinol® 3. Glucantime® en Allopurinol® 4. Solidago-complex NIERPATIENTEN
Heel belangrijk bij deze behandeling met Glucantime® is dat de nieren en lever nog redelijk goed zijn. Is dit niet het geval dan kun je geen injectie- behandeling geven. Begin dan gewoon met de Allopurinol®. Na het stoppen van deze behandeling zal de ziekte de kop weer opsteken. VRAGEN over Leishmania 1. Is het overdraagbaar op mensen? Leishmaniasis is - zover bekend - niet overdraagbaar op mensen. Personen met een verlaagd immuunsysteem - zoals HIV patiënten - hebben wel een verhoogd risico om zelf Leishmaniasis te ontwikkelen als ze gestoken zijn door een zandvlieg in de risicogebieden. 2. Is het overdraagbaar op andere honden zonder de drager (de zandvlieg)? Onderzoek heeft aangetoond dat vlooien en teken de ziekte niet over kunnen brengen. in diverse landen in Europa zijn honden met Leishmaniasis die met andere honden samenleven, waarbij géén van de andere honden de ziekte heeft ontwikkeld. 3. Kan een hond aan de ziekte Leishmaniasis overlijden? Ja, maar het zijn uitzonderingen. Als een hond in een stabiele, rustige omgeving verblijft en zich prettig voelt, zodat het afweersysteem goed kan functioneren, gaat het in de meeste gevallen met behulp van de medicatie Allopurinol® erg goed. Op vakantie naar het buitenland: De vliegjes zijn rond zonsop- en ondergang het meest actief. Houd uw hond ‘s avonds en ’s nachts zoveel mogelijk binnen en gebruik dubbel muskietengaas. Hoe zuidelijker u reist hoe groter de kans op besmetting. De zandvlieg is actiever in en bij waterrijke gebieden, ze hebben water nodig om te overleven. Gaat u met uw hond op vakantie naar gebieden rond de Middellandse Zee, geef hem dan preventief een behandeling met een vlooienmiddel op basis van permethrin en/of een tekenband: de Scalibor® protectorband (deltametrine), van de firma Mycofarm, tegen vlooien en teken. Deze band biedt tevens voor 97% bescherming tegen de zandvliegjes. Het is een plastic band, is waterbestendig, geurloos en mag bij honden vanaf 7 weken worden gebruikt. De werkzame stof komt langzaam uit de band vrij en wordt verspreid in de bovenste vetlaag van de huid. De stof komt dus niet in het bloed van de hond. De band geeft na 2 weken een optimale bescherming en werkt gedurende 6 maanden tegen teken en zandvliegen en 3 maanden tegen vlooien. Pas echter op, sommige (wind)-honden zijn hier allergisch voor! Dat uit zich in een flinke huiduitslag rond de plek waar de band om de hals zit. Remedie: band regelmatig af, ze worden anders gek van de jeuk. FEITEN: 1. Na een gecombineerde behandeling duurt het veel langer voordat de ziekte terugkomt en is het zelfs mogelijk dat de ziekte niet meer terugkomt. 2. Het is echter vrijwel onmogelijk om de parasiet volledig weg te krijgen, na behandeling zullen veruit de meeste honden drager blijven.
3. Bij een juiste behandeling en tijdige onderkenning van de symptomen kan een hond met Leishmaniose goed gezond oud worden. 4. Leishmaniose hoeft niet te betekenen dat je hond hieraan overlijdt of zelfs maar zichtbaar ziek hoeft te zijn. 5. Er zijn honden die aan Leishmaniose overlijden, maar veelal gaat het dan om honden waarbij de behandeling laat is ingezet of om honden met daarbij bijvoorbeeld een Ehrlichia besmetting. 6. De ziekte is en blijft wel een sluipmoordenaar. Het is een ziekte die in de gaten moet worden gehouden met regelmatige testen. Zowel op de parasiet als de functies van de organen. 7. Zeer belangrijk is en blijft een vroegtijdige diagnose. 8. Stress verlaagt de weerstand van de hond waardoor de Leishmania wakker kan worden. Probeer dit te voorkomen, geef de hond een stabiele, rustige omgeving. 9. Het gebruik van cortisonen (zoals prednison) vermindert de natuurlijke weerstand van de hond waardoor de ziekte kan terug keren. Probeer daarom het gebruik te voorkomen. Gebruik het alleen kortdurend of als het echt niet anders kan. 10. Narcose kan de weerstand eveneens ernstig verlagen. Laat dat alleen doen als de hond weer stabiel is of als het echt niet anders kan. 11. Onthoudt, hoe zuidelijker u reist hoe groter de kans is op besmetting. Ook is de vlieg actiever bij waterrijke gebieden. De zandvlieg heeft water nodig om te overleven. Angsten en onwaarheden over Leishmaniose. Leishmaniose kan alleen worden overgedragen met tussenkomst van de zandvlieg. Omdat deze zandvlieg in Nederland nog niet voorkomt hoeft u niet bang te zijn dat uzelf of uw andere honden besmet raken door aanraking van de met Leishmaniose besmette hond. Theoretisch is het mogelijk om besmet te raken door uw hond. Dit kan door een bloedtransfusie, of door het prikken met een naald waarmee een punctie is gedaan bij de hond, deze kans is dus zeer klein en dan nog slaat deze ziekte bij volwassen gezonde mensen niet aan. Zelfs als uw hond de wonden van een besmette hond schoonlikt kan hij hierdoor niet besmet raken. Dit kan alleen als het bloed rechtstreeks in een open wond terechtkomt (vergelijkbaar met AIDS). In de praktijk is het nog niet voorgekomen dat mensen besmet zijn geraakt van de hond zonder tussenkomst van de zandvlieg en omdat die hier niet voorkomt hoeft u niet bang te zijn. De zandvlieg wordt wel door de veranderende weersomstandigheden rond 2020 in Nederland verwacht. Bronnen: www.leishmania.co.uk - www.kit.nl - www.dierenhulpcadiz.nl
