Broddelwerk ontrafeld: Een analyse van ‘Hondenbeten in Perspectief’ door de Commissie Van Sluijs, 8 mei 2008 Onze minister Verburg van LNV heeft de Regeling agressieve dieren (RAD) ingetrokken op basis van een advies van wat zij een ‘commissie van wijzen’ noemde. Er is op dit rapport veel aan te merken. Aanwezige deskundigheid in de commissie Onze twijfels beginnen al bij de samenstelling van deze commissie. De leden van de commissie bestonden uit een chirurg, een bestuurskundige, en een expert op het gebied van microbiologische risico’s (d.w.z., ziekteverspreiding): Prof. dr. Freek J. van Sluijs (voorzitter); Hoogleraar Chirurgie van Gezelschapsdieren, Vice-decaan voor onderwijs van de faculteit diergeneeskunde Universiteit Utrecht Prof. dr. Paul H.A. Frissen; Decaan en Bestuursvoorzitter Nederlandse School voor Openbaar Bestuur - Den Haag Hoogleraar Bestuurskunde Tilburgse School voor Politiek en Bestuur Prof. Arie H. Havelaar; Hoogleraar microbiologische risicoschattingen aan het Interfacultaire Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) Universiteit Utrecht. Plaatsvervangend hoofd Laboratorium voor Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie RIVM/CIB Wij vragen ons af waarom er geen onafhankelijke deskundige op het gebied van diergedrag, en in het bijzonder hondengedrag in de commissie is opgenomen. Wij vragen ons af waarom er geen deskundige op het gebied van verzekeringsrisico’s in de commissie is opgenomen in plaats van iemand die voornamelijk over microbiologische risico’s gaat. Wij vragen ons af waarom de commissie wordt voorgezeten door iemand die werkzaam is als chirurg gezelschapsdieren. Hij behandelt niet de menselijke verwondingen, maar uitsluitend de verwondingen aan andere dieren, en die spelen nu juist geen enkele rol in het rapport. Met de conclusies uit dit rapport lijkt de voorzitter de belangen van de veroorzakers van de verwondingen te verdedigen, in plaats van de slachtoffers. Met wie er gesproken is (p. 22) Er is weliswaar met een etholoog gesproken. Echter deze etholoog werkt aan de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit van Utrecht en valt hierdoor enigszins onder het gezag van vice-decaan Prof. dr. Van Sluijs. Zonder iets af te willen doen aan de expertise van dr. Matthijs Schilder, vragen wij ons af in hoeverre het voor hem mogelijk was om in vrijheid onafhankelijke antwoorden te geven aan de commissie. Dr. Schilder is bovendien niet gevraagd over het gedrag van normale honden. Hij is gevraagd over de gedragstest die men op bijtende honden los wil laten. Dr. Schilder is persoonlijk betrokken bij het ontwikkelen van deze test, waardoor op zijn minst de schijn van belangenverstrengeling ontstaat. Hiernaast geeft de dankbetuiging van het rapport aan dat er voornamelijk met partijen is gesproken
die belang hebben bij het intrekken van de RAD: Gerard Kuiper is opperhoofd van een pro-pitbull lobby organisatie (de UKCE). Deze organisatie houdt zich voornamelijk bezig met het verspreiden van pro-pitbull propaganda en met lobbyen. In een uitzending van het VARA-programma Zembla was te zien hoe de heer Kuiper mogelijk betrokken is bij het intimideren en bedreigen van iedereen die zich publiekelijk tegen pitbulls uitspreekt, het inbreken in kennels waar agressieve pitbulls worden bewaard en (volgens Zembla) het verstrekken van valse stambomen. Voorts is er met de Raad van Beheer op Kynologisch Gebied (RvB) gesproken. Dit is de club die de financiële belangen van de rasverenigingen bewaakt en zelf een aanzienlijk financieel belang heeft bij het aantal honden dat met stamboom wordt verkocht. Zij ontvangen geld voor iedere pup waarvoor een stamboom wordt aangevraagd, en voor iedere hond die deelneemt aan een officieel kynologisch evenement. Deze club en haar rasverenigingen hebben zich nooit bekommerd over het welzijn van de honden die zij fokken, noch over hoe deze honden in onze samenleving passen. Dit is de organisatie die ons de hond heeft gebracht waarvan de hersenen niet in de schedel passen. De hond die nauwelijks kan lopen of ademhalen, die alleen per keizersnede geboren kan worden – en almaar meer rassen die gericht zijn gefokt voor grote lichaamsmassa gekoppeld aan abnormale agressie. De RvB en haar leden hebben groot financieel belang bij het intrekken van de RAD. Wie er niet is gehoord Er is geen enkele onafhankelijke gedragsdeskundige gehoord. Ook is er geen expert in de fysiologie en de genetica van agressie in de hond om inzichten gevraagd. De literatuur hierover is niet geraadpleegd. Erger nog, er is geen enkele slachtoffer van een pitbull om zijn of haar verhaal gevraagd. Ook geen ouder die nu een kind mist of verminkt door het leven ziet gaan. En geen mens die de eigen doorsnee huishond voor zijn of haar eigen ogen door een pitbull verscheurd heeft zien worden. Kortom, de slachtoffers zijn hun stem door de commissie ontnomen. Onbruikbare gegevens (inleiding en bijlagen) Wij zijn van mening dat de commissie op onwetenschappelijke wijze akkoord is gegaan een opdracht aan te nemen waarvoor de nodige gegevens ontbraken. Hondenbeten werden en worden nergens centraal geregistreerd. Idem de verminkende en/of dodelijke aanvallen die de RAD moest terugdringen. Op de gegevens die de commissie heeft gebruikt, is veel aan te merken. Met of zonder een eerstejaarscursus statistiek, zie je opvallende mankementen aan de manier waarop cijfers zijn verzameld, geordend en geanalyseerd. De commissie heeft er duidelijk alles aan gedaan om het aantal pitbulls dat aanvalt en de ernst van de verwondingen die zij toebrengen te bagatelliseren en minimaliseren. Onder de RAD maakten pitbulls ca. 0,013% van de hele hondenbevolking in Nederland uit. Deze 0,013% van alle honden in Nederland (de pitbull) was toch verantwoordelijk voor: 70% van de bij de politie aangegeven aanvallen op andere honden 63% van de aanvallen op volwassenen 55% van deze volwassenen werd ernstig verwond 50% van deze volwassenen keek niet eens naar de hond toen zij werden aangevallen
64% van de dodelijke slachtoffers – acht kinderen onder de vijf jaar en één persoon ouder dan vijf jaar – werd gedood door de hond uit eigen huishouden 90% van de dodelijke aanvallen vond plaats in en om het eigen huis 50% van de dodelijke aanvallen op kinderen onder de vijf jaar (nog eens 25% van alle dodelijke aanvallen komt voor de rekening van de Rottweiler en de mastino Napolitano, die bij het instellen van de RAD op de lijst van gevaarlijke, maar niet verboden, rassen stonden) 50% van de gedode ‘minderjarigen’ was door volwassenen alleen met de hond achtergelaten 57% van alle doden zijn kinderen onder de vijf jaar, terwijl deze maar 6,5% van onze bevolking uitmaken 67% van de dode kinderen ‘lokte de aanval zelf uit’ De eigenaren van pitbulls: 58% van de pitbull eigenaren in Nederland heeft een strafblad 20% van de pitbull eigenaren heeft bij een aanval de hond hiertoe opgehitst In beslag genomen pitbulls: 50% wegens agressie 50% als ‘bijvangst’ waar drugs of vuurwapens werden gevonden Let wel: deze statistieken slaan alleen op toen nog verboden vechthonden. Toegestane vechthonden werden niet meegeteld. HET RAPPORT ZELF, DE GESTELDE VRAGEN: Daalt het aantal pitbull terriërs? Daalt het aantal dodelijke slachtoffers? (p. 3) Dit zijn de eerste vragen die de commissie stelt. Zij komt tot de conclusie dat het aantal pitbulls niet is gedaald. Ook is het aantal dodelijke slachtoffers niet gedaald. Tussen 1982 en 2006 zijn er gemiddeld 1,2 doden per jaar gevallen. Dit aantal is niet gedaald na de invoering van de RAD in 1993. Maar verderop geeft de commissie aan dat de RAD nooit is gehandhaafd. Pitbulls werden voor de RAD pas in beslag genomen als zij iemand al hadden aangevallen, dus als het kalf al verdronken was (of het kind gedood). Dit was niet anders na de instelling van de RAD in 1993. Er werd dus ook onder de RAD op geen enkele manier preventief opgetreden. Ondanks de aanwezigheid van een ‘prof. dr.’ bestuurskunde in de commissie, gaat de commissie op geen enkele manier in op de redenen waarom de RAD niet werd gehandhaafd. Maar goed, zonder enige handhaving is het dan logisch dat het aantal pitbulls noch het aantal doden daalt. Om ons onduidelijke redenen, trekt de commissie deze conclusie niet. Zij komt vrolijk tot de slotsom dat de RAD blijkbaar domweg niet heeft gewerkt. Wij stellen voor dat het beter was geweest om het huidige aantal dodelijke slachtoffers vergelijken met – bijvoorbeeld – Nederland in de vijftiger en zestiger jaren. Toen was de pitbull haast onbekend buiten de zuidelijke deelstaten van de VS waar de Ku Klux Klan aan de macht was.De pitbull kwam in Nederland niet of nauwelijks voor. Deze vergelijking had veel duidelijker gemaakt hoeveel doden er vallen in een Nederland zonder pitbulls. Hiernaast is het ondertussen ook publiekelijk bekend dat het ministerie van LNV heeft geweigerd om in te gaan op het verzoek van de AID om meer middelen voor handhaving beschikbaar te stellen. Wanneer je zelf hebt geweigerd te handhaven, lijkt het ons vreemd om te zeggen dat de regeling zelf heeft gefaald. De conclusie lijkt ons hier helder: het ministerie heeft moedwillig gefaald, ten koste van het leven van (volgens deze commissie) 1,2 mensen per jaar, waarvan een
groot deel onze kinderen. De uitvoeringspraktijk van de RAD (p. 4-6) Hier geeft de commissie aan dat er problemen waren met de uitvoering mede door het feit dat het zo moeilijk is om een pitbull te onderscheiden van een Amerikaanse Staffordshire (bull) terrier (AmStaff), een Amerikaanse bulldog (AmBull), en andere aanverwante vechthonden. Hier mist de commissie een kans om aan te geven dat de RAD teveel heeft toegegeven aan de belangen van de rasverenigingen. In plaats van een biologische definitie van de pitbull te nemen (correct uitgedrukt als ‘pitbullachtige hond’ of ‘een hond van de pitbulltype’), heeft de regeling voor een zuiver administratieve definitie gekozen: heb je papieren van de Raad van Beheer op Kynologisch Gebied (RvB)? O, oké, dan mag je pitbullachtige vechthond op straat blijven. Dit is echter zuiver een papieren onderscheid. Biologisch, ethologisch en genetisch gezien, zijn de AmStaff, de AmBull en de Dogo Argentino allemaal honden die onder het type ‘pitbull’ vallen. Hiernaast hebben we een aantal andere rassen die specifiek zijn gefokt voor grote lichaamsmassa tezamen met ongebreidelde agressie – alle vechtrassen, alles met ‘bull’ in de naam, steeds meer mastiff en dog hondenrassen en (helaas) meer recent de Rottweiler. Dit heeft de RvB altijd prima gevonden, als het maar verkoopt. Hier had de commissie – wetenschappelijk gezien – de conclusie moeten trekken dat de RAD uitgebreid moest worden om alle pitbullachtige honden te verbieden, ongeacht papieren van de RvB. Hierdoor had het ministerie van LNV net zo goed de uit de hand lopende schouwingkosten kunnen besparen, terwijl nu eens alle honden van de biologische type ‘pitbull’ van straat werden gehaald in plaats van een klein deel. De commissie had ook kunnen aanbevelen de lijst van verboden rassen uit te breiden. Zodoende was er een halt toegeroepen aan het introduceren van steeds nieuwe gevaarlijke hondenrassen in ons land . Aantal bijtincidenten (p. 6-7) Hier geeft de commissie aan dat 20% van de dodelijke slachtoffers kinderen zijn, terwijl kinderen maar 6,5% van de bevolking uitmaken. Zij geeft aan dat er niet alleen fysieke littekens overblijven wanneer iemand een aanval overleeft, maar ook langdurige psychische littekens – posttraumatische stress stoornis. Dit komt in het bijzonder voor bij kinderen die een aanval overleven. Toedracht van de incidenten (p. 7-8) Hier zegt de commissie opeens dat 57% van de dodelijke slachtoffers kinderen zijn. Let op: een kind is een mens die jonger is dan vijf jaar oud. Als je eenmaal zes bent, ben je voor deze commissie geen kind meer. En nu begint de taal van de pro-pitbull lobby door te klinken. De commissie merkt op dat ‘bijtincidenten waarbij kinderen overlijden krijgen relatief veel [media] aandacht.’ Wil de commissie suggereren dat dit onterecht is? Later blijkt dat de commissie inderdaad vindt dat wij het doden van onze kinderen maar moeten relativeren, want het is niet zo erg als we denken wanneer een kind door een pitbull word gegrepen. Verder is ‘relatief veel media-aandacht’ een erg onwetenschappelijke redenering. Wil de commissie suggereren dat er minstens evenveel kinderen door border collies, retrievers en King Charles spaniels worden doodgebeten? Het blijkt dat 64% van de dodelijke slachtoffers door een hond uit de eigen huishouding waren aangevallen. Dit gebeurde in bijna 90% van de gevallen in en om het eigen huis. Bij de helft van de gevallen met kinderen was er geen volwassene aanwezig. Let wel: zo’n 64% van deze incidenten
werden door pitbulls (50%), Rottweilers en mastino Napoletano’s (samen nog eens 25%) voor hun rekening genomen. De Rottweiler en Mastino waren wegens hun gevaarlijke aanleg en door hen veroorzaakte dodelijke incidenten al eerder genomineerd om te worden toegevoegd aan de lijst van verboden rassen. Vervolgens geeft de commissie aan dat 67% van de gevallen waarin kinderen worden aangevallen ‘door het slachtoffer werden uitgelokt’ (p.7). Weer klinkt de taal van de pitbull lobby luid en duidelijk door – schuif de schuld af aan het kleine slachtoffer. De arme pitbull kon niet anders. Hij werd het slachtoffer van een mens van onder de vijf jaar oud. Het kind krijste, of het kind rende opeens, hij viel op de vloer, of het kind was verkouden aan het worden en rook raar. De pitbull kón uiteraard niet anders dan een volle aanval op het kind uitvoeren… Zou de commissie dat ook durven zeggen tegen de ouders van kinderen die in het verkeer verongelukken? Feitelijk is het zeer moeilijk voor een mens of kind om een aanval door een normale hond uit te lokken. Een normale hond doet er alles aan om conflicten te vermijden en om agressie minimaal te houden. Een normale hond gebruikt net genoeg afgemeten agressie, inclusief uitermate beheerste beten die geen verwondingen veroorzaken, om een vluchtweg te openen. Hij gaat niet over tot een gerichte aanval tenzij zijn leven wordt bedreigd terwijl hij geen enkele vluchtweg open heeft. Frappant citaat: dr. Matthijs Schilder heeft zelf tegen een van ons gezegd dat hij in al zijn jaren van groepen honden filmen op de Universiteit van Utrecht nooit een echt gevecht tussen de honden heeft kunnen vastleggen. Maar ja, ze gooiden geen pitbullachtige honden in de groep. Waarom vertellen ze ons niet ronduit en openbaar waarom ze dit niet deden? Hebben ze geheime kennis die zij niet met ons willen of durven delen? Wij vragen ons af waarom de commissie de vraag niet heeft gesteld waarom het blijkbaar zoveel gemakkelijker is voor een kind om een aanval van de pitbull en zijn aanverwanten ‘uit te lokken’ dan bij haast elke andere hond die rondloopt. En we blijven verbaasd over de taalgebruik. Plaatsvervangende schaamte is het toepasselijk woord. In de openbare ruimte zijn volwassene vaker slachtoffer dan kinderen. Vaak is de pitbullachtige hond door de eigenaar opgehitst om aan te vallen en vervolgens op het slachtoffer losgelaten. Betrokken rassen/typen (p. 8-10) Hier wordt alweer als inleiding aangegeven dat de gegevens eigenlijk geen wetenschappelijke analyse toelaten. Vervolgens wordt toch aangegeven dat de pitbull, de Rottweiler en de mastino Napoletano 50% van de dodelijke slachtoffers voor hun rekening namen. Volgens onze analyse van de cijfers is dit 75%. Volgens ons blijkt hier vooral ruit dat het uitbreiden en handhaven van de RAD tot 75% minder doden had geleid. Maar weer trekt de commissie deze conclusie niet. Daarna wordt aangeven dat de verboden pitbulltype honden 63% van de ernstige bijtincidenten voor zijn rekening neemt. Hierbij zijn de legale pitbullachtige honden niet meegeteld. Wel word aangegeven dat de AmStaff volgende op de lijst staat, de AmBull, de Rottweiler en de Bordeaux Dog – allemaal rassen die voor agressie en zware lichaamsmassa zijn gefokt. Dit begint in de buurt te komen van statistieken uit de VS, waar een klein aantal rassen zo’n 80% van de ernstige tot dodelijke bijtincident voor zijn rekening neemt. Het zijn bijna allemaal rassen die tot de pitbulltype behoren, of die gericht voor vechten en overmatige agressie zijn gefokt.
We vragen ons af waarom de commissie de percentages aanvallen door deze niet verboden agressieve rassen niet in het rapport heeft opgenomen. Wanneer dat wel was gebeurd, was het overduidelijk geweest dat het verbieden van hondenrassen wel degelijk zin heeft, als het maar een hele groep tegelijk is, zodat het fenomeen ‘vechthond’, welk ‘ras’ dan ook, daadwerkelijk van de straat verdwijnt. Frappant detail: Ongeveer de helft van de slachtoffers op de openbare weg heeft zich op geen enkele manier met de hond bemoeid. Vaak was het een eigenaar die de hond ophitste om aan te vallen. Dit verbaast ons niet. Want de commissie geeft ronduit toe dat zo’n 58% van de eigenaren van pitbullachtige honden een strafblad heeft. En dat de helft van de in beslag genomen pitbulls ‘bijvangst’ waren bij het in beslag nemen van drugs of vuurwapens. Na de ernst van de verwondingen door pitbulls te vergelijken met de AmStaff, de Ambull, de Bordeaux dog, de rottweiler en de Engelse bull terriër, komt de commissie tot de conclusie dat de pitbull geen ernstigere verwondingen veroorzaakt dan andere honden. Het is wetenschappelijk niet te excuseren dat deze vergelijking wordt gemaakt – dat de poel ‘andere honden’ beperkt wordt tot andere zware, voor agressie gefokte rassen. De commissie had de vergelijking moeten maken met verwondingen door doorsnee honden, van klein tot groot. Aan de andere kant is het wel zo dat deze doorsnee honden zo weinig mensen ernstig verwonden dat de commissie ze nauwelijks in de statistieken tegenkwam. Waarom heeft de commissie hier geen conclusies uit getrokken? Wat dit betreft willen wij de commissie Van Sluijs erop wijzen dat de Amerikaanse verzekeraars tot een andere conclusie zijn gekomen dan zijn commissie. Uit hun statistieken blijkt dat een aanval door een pitbullachtige hond (inclusief de AmStaff, de AmBull en andere vechtrassen) 3.000 maal (drieduizend maal) meer schade aanricht dan een beet door een doorsnee hond. Het is maar dat u het weet. De commissie stelt dat er weinig wetenschappelijke publicaties over betrokkenheid van specifieke rassen bij ernstige incidenten beschikbaar zijn. Dit is pertinent niet waar. Hier is veel over geschreven. De conclusies zijn telkens weer onverbiddelijk: de pitbullachtige hond is anders dan andere honden, agressiever, gevaarlijker. Wij raden Van Sluijs aan om eens het werk van Lockwood en van Merritt Clifton op te zoeken. Vrij op internet te verkrijgen. Alsook de statistieken van de Amerikaanse verzekeraars. Risico en risicobeleving (p. 10-11) Hier komt de commissie helemaal in de ban van de pitbull lobby, de RvB en andere belanghebbenden. Zij begint opeens over sport en klussen te schrijven. Hier gaan meer mensen aan dood elk jaar dan aan pitbulls, dus waar maken we ons eigenlijk wel druk over? Echter, het is volstrekt niet ter zake om te zeggen dat meer mensen doodgaan aan sport en klussen dan aan pitbulls en aanverwanten. Het verlies van 1,2 mensenlevens per jaar aan een volstrekt overbodig artikel (de pitbull) blijft een tragedie, ongeacht wat er op het sportveld gebeurt. De commissie wijt de verontwaardiging over pitbull aanvallen aan het ‘onvrijwillige karakter’ hiervan. Volgens de commissie zijn mensen minder onthutst over doden door sport en klussen omdat mensen hier vrijwillig aan meedoen. Zij ziet geheel over het hoofd dat sport- en klusapparatuur niet specifiek ontworpen zijn om te doden – een aantal hondenrassen wel, waaronder de pitbullachtige rassen. Trouwens, de commissie schrijft niets over hoeveel kinderen onder de vijf jaar jaarlijks aan sport of
klussen doodgaan. De commissie geeft ook niet aan of er misschien meer dan 0,013% van de Nederlandse bevolking aan sport en klussen doet. Naarmate de percentage pitbulls in ons land de percentage nadert van mensen die aan sport en klussen doen, zou het heel goed kunnen zijn dat de dodentallen van het eerste de dodentallen van het laatste gaan overtreffen. Daarbij stelt de commissie – alweer de taal van de pitbull lobby weerspiegelend – dat het vooral de overdreven publiciteit over gedode kinderen is die gevoelens van onveiligheid creëren. De commissie lijkt hiermee te willen zeggen dat onze geschokte gevoelens over een verscheurd kind onterecht zijn. Wij vinden de media aandacht en onze geschokte gevoelens echter meer dan gerechtvaardigd. Meer dan de helft van de getroffen kinderen wordt immers door pitbullachtige honden gedood. Moeten wij dit niet weten? Vindt de commissie dat als wij het doden van kinderen maar verzwijgen, wij ons dan veilig mogen wanen wanneer er veel vechthonden op straat lopen? En wil de commissie hiermee zeggen dat onze kinderen dan ook werkelijk veiliger zijn? Nogmaals lijkt de werkelijkheid de commissie niet al te veel te interesseren. Vervolgens probeert de commissie aan te geven dat het bezit van pitbullachtige honden samenhangt met andere sociale problematiek. In wijken waar veel criminaliteit voorkomt, komen pitbullachtige honden ook veel voor. 58% van de eigenaren van pitbullachtige honden heeft een strafblad. De commissie zegt hier vergoelijkend bij dat sommige alleen maar dronken achter het stuur hebben gezeten. Zij geeft niet aan wat de rest voor delicten heeft gepleegd. Wij vinden dat dronken achter het stuur zitten al van onvermogen getuigt om de mogelijk rampzalige consequenties van het eigen gedrag te overzien. En dit blijkt uit het gedrag van de pitbulleigenaren inderdaad het geval te zijn. Zo’n 20% gebruikt de hond als wapen – hitst hem op om anderen aan te vallen. Ondanks het feit dat een klein 60% van de eigenaren van deze honden een strafblad heeft, waarvan een behoorlijk deel de hond als wapen gebruikt, wijt de commissie de gevoelens van onveiligheid alweer aan de media en niet aan het gedrag van pitbull en eigenaar. Zou het kunnen zijn dat de media een werkelijkheid weergeven? Zou het kunnen zijn dat je je onveilig voelt wanneer je criminele straatgenoot een pitbullachtige hond heeft die hij als wapen gebruikt, ook als je niets uit de media te hebt vernomen? Deze vraag komt niet bij de commissie aan de orde. Het lijkt het of de commissie niet beseft dat het de taak van de media is om ons in te lichten over wat er gaande is. De media verzint deze incidenten niet. De media geeft ze alleen weer. En gezien de geringe aantal doden door andere honden dan vechthonden, is het beeld dat de media presenteert toch wel juist. (zie ook kopje ‘toedracht incidenten’). De betekenis van de MAG-test (p. 11-12) Dit is een test van Maatschappelijk Aanvaardbaar Gedrag (MAG) in een hond. De test is zuiver en alleen bedoeld om te kijken of een hond binnen een jaar buiten zijn eigen territorium een onbekende persoon zal bijten. De commissie gaat hier uitgebreid op in. Hierbij negeert zij het feit dat 90% van de ernstige tot dodelijke aanvallen – met name op kinderen – in en om het eigen huis plaatsvinden. Los van alle andere mogelijke kritiek op de test vragen wij ons af wat je aan een test hebt die alleen op 10% van de ernstige aanvallen van toepassing is. Wij vragen ons ook af wat zo’n test toevoegt aan de veiligheid van onze kinderen, wanneer het grootste gedeelte van de aanvallen op onze kinderen in en om het huis (territorium) van de hond plaatsvindt, waarbij 50% voor de rekening van verboden pitbulls die het kind wel kennen – en nog meer dan 50% wanneer je werkelijk over alle
pitbullachtige honden zou spreken en/of alle vechthonden in je berekeningen zou uitsplitsen en noemen. VOORSTELLEN VAN DE COMMISSIE: Een gerichte aanpak van bijtincidenten (P. 13) Bijtincidenten in de privesfeer (p. 13) De commissie stelt, na al haar prutswerk en slechte informatie, dat goede voorlichting de best oplossing is. Echter, zij faalt hier nu al in door haar verdraaiing van de statistieken en de oproep aan de pers incidenten niet te melden. Zij faalt ook door haar instemming met het verschuiven van de schuld naar het kleine slachtoffer dat het aanval zou hebben ‘uitgelokt.’ De commissie verdoezelt in haar verslag de feiten over welke rassen dodelijke slachtoffers maken, over de ernst van de beten van de vechtrassen, en ga zo maar door. Dit doet zij in opdracht van de overheid, met een oor dat naar de RvB en de pitbull lobby hangt. Is deze manier van ‘voorlichten’ echt een oplossing voor het probleem? Wij geloven er niet zo in. Wil je goede voorlichting geven, dan moet je de statistieken eerlijk presenteren en moet je erkennen dat bepaalde hondenrassen niet geschikt zijn als huisdier, dat zij een ernstig vergroot risico hebben je kind te doden, dat zij 3.000 keer zoveel schade aanrichten wanneer zij bijten en dat de eerste beet doorgaans een volle en gerichte aanval is. Goede voorlichting zou inhouden dat je de biologische en genetische feiten erkent en ronduit toegeeft dat bepaalde rassen geen normale honden meer zijn – dat zij genetisch gemanipuleerd zijn om aan doelen te voldoen die niet meer in onze samenleving passen. Bijtincidenten in de openbare ruimte (p. 13-14) Hier geeft de commissie toe dat de RAD moeilijk uit te voeren was omdat maar een deel van de pitbullachtige honden – namelijk die zonder stamboom – eronder vielen. Zij geeft ook toe dat de RAD nooit is gehandhaafd, behalve nadat een pitbull iemand had aangevallen. In plaats van voor te stellen de voornemens van voormalig minister Brinkhorst te verwerkelijken (een verbod op meer rassen) en de RAD streng en vooral preventief te handhaven, stelt de commissie voor de RAD in te trekken en de verantwoording naar gemeenten af te schuiven. Daarbij wordt weer aangeraden om pas in te grijpen als de kalf al verdronken is – als de hond al ernstig heeft gebeten. Let wel: de eerste keer dat een pitbullachtige bijt, is het doorgaans meteen een aanval op leven en dood. Volgens Amerikaanse statistieken, richten deze honden al bij een eerste ‘beet’ drieduizend maal zoveel schade aan als een doorsnee hond die niet voor agressie is gefokt. Bijzaak is het feit dat de gemeenten alweer een taak krijgen zonder geld te krijgen voor de uitvoering. Zij krijgen ook geen bevoegdheid om in eigen gemeente bepaald rassen te verbieden. De gemeentes moeten afwachten tot het door een tragedie is gebleken dat een bepaalde hond gevaarlijk is, dan mag de gemeente proberen in te grijpen. Weer nadat het kalf al verdronken is of het kind gedood. De commissie wil de pitbull nog altijd meer bescherming bieden dan onze kinderen genieten. Dit is een heilloze weg. De gemeentes hebben er noch zin in, noch geld voor, noch de vereiste expertise. Maar het ministerie van LNV is er mooi van af, met een lekkere bezuiniging toe. Bijtincidenten met hond als slachtoffer (p. 14-15) De commissie verlaat zich hierbij op aangiften bij politie. Begrijpelijk. Ander cijfers zijn nergens verzameld – behalve bij de faculteit diergeneeskunde Universiteit van Utrecht, waaruit blijkt dat pitbullachtige honden bij andere honden nog veel ernstigere verwondingen aanbrengen dan alle andere rassen. Van Sluijs, waar bent u? Hoe komt u erbij om op pagina 15 te schrijven ‘van de aard
van de verwondingen is weinig bekend’? U bent toch zelf degene die de slachtoffers die naar een specialistisch chirurg worden verwezen, behandelt? Toch geeft de commissie toe dat zo’n 70% van de ernstige tot dodelijke aanvallen op andere honden door pitbullachtige rassen (inclusief de AmStaff) worden uitgevoerd. Zij geeft toe dat deze cijfers alleen betrekking hebben op incidenten waarbij er aangifte is gedaan. Wat de commissie verzwijgt is het feit dat vele mensen waarvan de hond is verminkt of gedood geen aangifte durven te doen. Deze slachtoffers worden door de eigenaren van pitbullachtige honden geïntimeerde en/of bedreigd, een tactiek waar informant van de commissie Gerard Kuipers achterstaat. Kijk maar op zijn web site www.ukce.nl. Wanneer slachtoffers aangifte doen, worden zij en hun kinderen achtervolgd en geterroriseerd soms tot het punt dat het gezin uit de wijk moet verhuizen. Politie treedt liever niet op tegen deze buurtterreur – had je maar geen aangifte moeten doen. De commissie negeert hier ook haar eerdere opmerkingen over het beleid bij de meeste politiekorpsen om de RAD sowieso niet te handhaven. Mensen die aangifte willen doen van het aanvallen of doodbijten van de eigen hond door een pitbullachtige hond worden sterk door politie ontmoedigd. Er wordt door politie gezegd dat het doden van de ene hond door de andere hond geen strafbare feit is – weigering om aangifte op te nemen. Er wordt gezegd dat eigenaar en hond toch niet te vinden zijn – weigering aangifte op te nemen. Als je heel erg aandringt of zegt dat je een advocaat in de arm heb genomen, wordt er dan een ‘mutatie’ (d.w.z., een melding) in het politiesysteem opgenomen. Daar wordt vervolgens niets mee gedaan. De aangiftebereidheid is dan ook laag. Toch blijkt uit de wel aangenomen aangiften dat de pitbullachtige hondenrassen bijzonder gevaarlijk zijn voor andere honden. Wij vragen ons af hoe deze cijfers eruit zouden zien wanneer de politie géén ontmoedigingsbeleid ten opzichte van aangifte zou voeren en wanneer zij slachtoffers wél tegen de daaropvolgende intimidatie en bedreigingen zou beschermen. Maar goed. Ook al vind je het onbelangrijk wanneer een hond door een vechthond wordt doodgebeten, dan had de commissie het bijkomende gevaar moeten onderkennen. De meeste mensen zullen hun geliefde huisgenoot niet zomaar laten afslachten door een vechthond. Mensen mengen zich in het gevecht en worden daarbij vaak door de pitbullachtige gebeten of aangevallen. Dit heet omgerichte agressie, het is een fenomeen dat iedere gedragsdeskundige kent. Een hond die voor andere honden gevaarlijk is, is alleen al hierdoor ook gevaarlijk voor de mens. De verantwoordelijkheid van eigenaren en rasverenigingen (p. 15) De commissie stelt voor de openbare veiligheid en de veiligheid van onze kinderen in handen te stellen van de eigenaren van pitbullachtige honden en van de rasverenigingen. Deze moeten ons maar goed voorlichten en voor verantwoordelijke fok zorgen. Leuk, gezien het feit dat 58% van de pitbulleigenaren een strafblad heeft en vaak de hond ophitst om een ander aan te vallen. Leuk, gezien het feit dat het de RvB en haar rasverenigingen zijn die ons in de eerste plaats specifiek voor agressie gefokte hondenrassen heeft gegeven. Als het maar verkoopt. De commissie vindt dat de RvB er alles aan moet doen om agressie in hondenrassen terug te dringen. Wij vragen ons af waarom de commissie zo’n vertrouwen in de RvB stelt. Het is in ruim twintig jaar niet gelukt om agressie in de pitbullachtige rassen minder te maken – hoelang denkt de commissie dat het nog gaat duren? Hoeveel kinderen moeten in de tussentijd sterven?
En dacht u dat de RvB het van belang vindt agressie uit haar erkende hondenrassen te fokken? Dan heeft u het fout. Terwijl de pitbull verboden was, heeft de RvB ervoor gezorgd dat er nog grotere en agressievere rassen geïmporteerd en goed bevonden werden – de Presa Canaria, de Boerboel, de Fila Brasiliero, de dogo Argentino, de Amerikaanse Staffordshire BULL terriër (een stuk zwaarder dan de gewone pitbull of AmStaff), de mastino Napoletano, de Tosa Inu, de Akita Inu, ga zo maar door. Als het maar verkoopt. Het is ons een raadsel waarom de commissie voorstelt om onze veiligheid en de veiligheid van onze kinderen aan deze clubs over te laten. De RvB en de aangesloten rasverenigingen zijn bovendien particuliere organisaties, die worden aangestuurd door de leden. Een dergelijk advies is juridisch dus waardeloos. Waar staat Nederland in Europa? (p. 16-17) Hier geeft de commissie toe dat de pitbull, de AmStaff, de AmBull, de Engelse bull terriër, en de Staffordshire bull terriër overal als bijzonder gevaarlijk worden ingedeeld. In sommige landen zijn bepaalde rassen ronduit verboden, in andere is het houden van dergelijke honden aan voorwaarden gebonden die lijken op de voorwaarden voor vuurwapenbezit. In sommige landen is er niets op het gebied van wetgeving. Maar vervolgens gaat de commissie over tot regelrecht liegen. Zij stelt dat er in de VS steeds meer de neiging is om niet een hondenras maar de hondeneigenaar aan te pakken (p. 16). Of is dit geen liegen? Heeft de commissie zich hierover voornamelijk door Gerard Kuiper laten informeren zonder de aangereikte nepfeiten te controleren? Zowel, dan is dit geen liegen maar diskwalificerende nalatigheid. Prof. dr. bestuurskunde, waar bent u? Ben u al wakker? Het feit wil dat in de VS steeds meer steden en instanties (waaronder alle militaire diensten en de meeste woningbouwverenigingen) overgaan tot het verbieden van bepaalde hondenrassen. In steeds meer Amerikaanse steden worden alle pitbullachtige honden verboden (waarbij een biologische duiding wordt gebruikt – dus ook de AmStaff en de AmBull zijn verboden), alsook wolfhybrides, Rottweilers, Tosa Inu, Akita Inu, en alle andere rassen (en hun kruisingen) die voor het vechten zijn gefokt. Op militaire bases mogen deze rassen en kruisingen niet meer worden gehouden of zelfs als bezoeker worden binnengebracht. En overal waar deze rassen en kruisingen verboden worden, dalen vrijwel onmiddellijk de verminkende en/of dodelijke incidenten met honden dramatisch – of het nu tussen honden onderling is, of tussen hond en mens. De conclusie dat Nederland binnen Europa de meest vergaande wetgeving heeft is ook niet gerechtvaardigd. In andere landen zijn er uitgebreidere rasverboden. Dat wij de smalste wetgeving hebben is wel waar – in andere landen is een biologische duiding van ‘pitbullachtige’ gebruikt, waardoor alle pitbullachtige honden aan banden zijn gelegd, alsook andere vechtrassen. CONCLUSIES EN ADVIES (P. 18-21) 1) Omdat er minder mensen aan pitbulls doodgaan dan aan sport of klussen in huis, moet de pitbull maar weer vrijgegeven worden. Volgens ons gaan er nog altijd minder mensen aan vuurwapens dood dan aan sport of aan klussen in huis – of zelfs aan pitbulls. Vindt deze commissie dat vuurwapens dan ook maar vrijgegeven moeten worden? Aan een vuurwapen zit in elk geval een aan-uit knop (de trekker) – aan een pitbull niet. Als de pitbullachtige eenmaal los is gegaan is de uit knop nergens meer te vinden 2) De commissie vindt dat de proportionaliteit zoek is. Je kunt de pitbull niet verbieden en andere vechthonden (de AmStaff, de AmBull, enzovoorts) buiten de regeling laten. Hier zijn
wij het volstrekt mee eens. Echter, in plaats van proportionaliteit te zoeken in het verbieden van andere vechtrassen (zoals de oorspronkelijke intentie was, en zoals in vele landen het geval is), zegt de commissie dat je de pitbull maar vrij moet geven. We zien er naar uit dat we dan ook vuurwapens vrij kunnen kopen om ons hiertegen te verdedigen. Er gaan immers nog veel minder kinderen aan vuurwapens dood dan aan pitbullachtige honden? 3) De commissie spreekt opeens een waardeoordeel uit, dat mogelijk zijn oorsprong heeft in de partijdige adviezen die de commissie heeft gezocht. ‘Ten slotte is de regeling disproportioneel omdat deze is gericht op het laten uitsterven van een type hond WAARVAN HET BEZIT ALS ZODANIG NIET VERWERPELIJK IS.’ [pagina 18, hoofdletters van ons.] Hier begeeft de commissie zich op een ethisch oordeel, zonder een ethicus in huis te hebben of geraadpleegd te hebben. Hoezo is het niet verwerpelijk om voor een hondenras te kiezen dat specifiek gefokt is om andere honden en dieren te doden – en daarmee ook om kinderen te doden? Hoezo is het niet verwerpelijk om honden voor dit doel te fokken, zeker gezien het feit dat het laten vechten van honden al zo’n honderd jaar in heel Europa is verboden? Hoezo is het niet verwerpelijk om een hond van zo’n ras aan te schaffen terwijl je weet dat het ras bijzonder vaak kinderen op leven en dood aanvalt? 4) We worden gevraagd om verantwoordelijkheid bij de eigenaren van deze honden te plaatsen. Als de eigenaar deze verantwoordelijk niet oppakt, kan de gemeente ingrijpen – als die zin en geld heeft – maar wel pas nadat iemand is verminkt of gedood, én als daarvan aangifte wordt gedaan, waarvan we al weten dat die vaak achterwege blijft. Dan krijgt de eigenaar misschien een boete, mogelijk is hij zijn hond kwijt. Maar misschien ook niet en in elk geval kan hij de volgende dag weer precies zo een kopen. 5) Er wordt voorgesteld om na een aanval verplichte identificatie en registratie van de aanvallende (vecht)hond toe te passen. Maar wat doe je als de eigenaar na de eerste aanval met zijn hond onmiddellijk verdwenen is? En als de politie dan zegt ‘we nemen geen aangifte op, want die persoon vinden we nooit’? Hoeveel opsporingsmiddelen gaat het ministerie van LNV hiervoor beschikbaar stellen? O, ja, het was nu de taak van de gemeenten… 6) De commissie vindt dat het geen oplossing is om het houden van deze voor agressie gefokte rassen ‘onder voorwaarde’ toe te staan. Handhaving wordt dan alleen maar moeilijker dan het al was. Nou, dat weten we niet. Zou het niet iets zijn om iedereen met een strafblad te verbieden om überhaupt een hond te hebben? Zodoende zou blijkbaar sowieso 58% van de agressieve rassen niet meer gehouden worden. Zou het iets zijn om iedereen onder de 26 jaar te verbieden bepaalde hondenrassen te hebben? Dan verdwijnt er nóg zo’n 40% van de agressieve honden uit de samenleving. Dit zou eenvoudiger en effectiever zijn dan de aanbevelingen van de commissie. Het zou ook heel wat kinderlevens redden, die wij blijkbaar niet aan ‘de verantwoordelijkheid’ van deze mensen of de RvB kunnen overlaten. Wij blijven ons afvragen waarom de commissie er niet op gewezen heeft dat zo’n 0,013% van alle honden in Nederland (de pitbulls) bijna alle ernstige schade voor hun rekening nemen – en waarom zij zoveel moeite doet om dit feit te verdoezelen. Wij vinden dat de commissie de minister – en zodoende ook de Tweede Kamer – bewust of onbewust verkeerd geïnformeerd heeft. Wij vragen ons af waarom de commissie niet op de allereenvoudigste oplossing is gekomen: een biologische invulling van ‘pitbull’ te nemen en alle rassen die hieronder vallen te verbieden. Dit zou handhaving
nog veel meer vereenvoudigen dan het houden onder voorwaarden en zou ons van een onnodig en disproportioneel groot gevaar verlossen.
