Brochure voor gemeentepersoneel. uit de kinderschoenen

Brochure voor gemeentepersoneel

uit de kinderschoenen

Brochure voor gemeentepersoneel

uit de kinderschoenen

Marleen Van schoor Tekeningen: Siegfried Verhaert • Vormgeving: Stijn Wens Werkten verder mee: Fiona Ang - VORMEN vzw • Iris Crynen - VORMEN vzw • Annick Denys - KOOGO Marc Laquière - Federatie van de Marokkaanse Verenigingen • Leen Lesire - YWCA-Antwerpen vzw Gerrit Maris - VORMEN vzw • Gerda Moeneclaey - Universiteit Gent • Wim Taelman - VORMEN vzw Jana Thiers en Mieke van Geel - Stedelijke Jeugddienst Ter Lo - Stad Antwerpen Hilde Timmermans - Gezinsbond • Stien Vergauwen - VORMEN vzw Mieke Verheyde - VORMEN vzw • Mieke Verwaest - VORMEN vzw Verantwoordelijke uitgever VORMEN vzw Vlaamse Organisatie voor Mensenrechteneducatie Lange Gasthuisstraat 29 • 2000 Antwerpen • Tel.: 03 293 82 15 [email protected] www.vormen.org D/2008/9259/13 ISBN 9789077058350

Kinderen zonder papieren De brede school De brede school is sinds enige tijd in Vlaanderen uitgegroeid tot een regelrechte hype. Steeds meer belangengroepen, beleidsinstanties, instellingen en organisaties uit diverse hoeken hebben, zoniet alle, dan toch heel veel verwachtingen ten aanzien van dit in wezen gelijkekansen-instrument. Allerhande deskundigen rijzen her en der als paddestoelen uit de grond. Menig onderwijsvernieuwer in spe schijnt blijkbaar van achter een veilig bureau het warme water te hebben uitgevonden. Ook het allerhoogste beleidsniveau roept alle hens aan dek.

In gesloten centra zoals dat van Merksplas worden nog steeds kinderen zonder papieren vastgehouden, ondanks het veelvuldige protest door verschillende kinderrechtenen mensenrechtenorganisaties. Kinderen worden weggerukt uit hun vertrouwde omgeving en samen met hun ouders opgesloten. Ze lopen het risico uitgewezen te worden naar een land dat ze niet of nauwelijks kennen en waar ze vaak geen toekomst hebben. (Naar: Kinderrechtencoalitie, Nieuwsbrief, 52 - maart 2008)

(Uit: www.vlaams-netwerk-armoede.be)

Monument voor het onbekende kind Om alle gestorven en mishandelde kinderen te herdenken, moet er een Monument voor het Onbekende Kind komen. “Op die manier kan iedereen eens denken aan alle kinderen die dood gingen van honger en ellende, die geen huis hebben, geen papa of mama die voor hen zorgt”. Tim, 10 jaar

Kinderen, jongeren en echtscheiding Steeds meer kinderen en jongeren krijgen te maken met echtscheiding en groeien niet op in een traditioneel gezin. Hun gezinssituatie kan soms behoorlijk complex zijn. Het is goed om hiermee rekening te houden bij het begeleiden van deze kinderen en jongeren. Het is even belangrijk om geen scheidsrechter te spelen in echtscheidingssituaties, en om voor kinderen in de vrije tijd eerder een rustplek te creëren waar geen partij wordt gekozen.

(Uit: Jaarverslag 2006-2007, Kinderrechtencommisariaat)

Jongeren en mosquito

(Meer info: www.jeugdenseksualiteit.be; brochures UIT ELKAAR)

De Kinderrechtencommissaris noemt het voorstel van het Vlaams Belang om hangjongeren met een ultrasoon geluid te verjagen van pleintjes in steden, pure waanzin. (Uit: Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad, Metro, 1 maart 2007)

Kinderen en sport Kinderen, jongeren en geluidsoverlast Kinderen en jongeren horen niet thuis op geïsoleerde ‘kindereilandjes’. Ze hebben het recht om in de samenleving en in hun eigen buurt een rol van betekenis te spelen en om hun medeverantwoordelijkheid op te nemen. Gewone activiteiten van kinderen en jongeren lokken de laatste tijd vaak negatieve reacties uit. Buren klagen over het lawaai van jeugd- en kindervoorzieningen. Rondhangen, fuiven en zelfs gewoon spelen wordt soms als overlast bestempeld. We stellen vast dat de burger van de overheid wel allerhande voorzieningen wenst, maar tegelijkertijd eist dat die voorzieningen niet in zijn achtertuin komen.

Vlaams minister van Sport Bert Anciaux vraagt alle Vlaamse sportfederaties om een ethische code in de jeugdsport te ondertekenen en dus ook na te leven. Deze code staat internationaal bekend als de zogeheten Panathlon-verklaring. Met die oproep lanceert minister Anciaux, in samenwerking met de Vlaamse Sportfederatie vzw, meteen ook een campagne om aan de hand van een reeks concrete en duidelijke engagementen van die federaties kinderen in de sport zowel maximale ontplooiingskansen als optimale bescherming te geven. Sport biedt zoveel mogelijkheden tot ontplooiing indien dit op een verantwoorde manier gebeurt. Ontplooiing die trouwens ook veel verder gaat dan het louter sportieve presteren: sport versterkt het zelfvertrouwen, is een middel tot sociale cohesie, bevordert de integratie, verbetert de gezondheid. De Panathlon-verklaring over ethiek in de jeugdsport overspant dat spectrum. De opdracht is nu om die principes in elke federatie concreet toe te passen. Met andere woorden: de doelstellingen om te zetten in concrete actiepunten. (Uit: www.bvlo.be)

(Uit: Jaarverslag 2006-2007, Kinderrechtencommisariaat)

kinderrechten uit de kinderschoenen | pagina 3 | steden en gemeenten

inLeiDing Spelen, elkaar ontmoeten en samen dingen doen, zijn noodzakelijk voor een volledige en gezonde ontplooiing van kinderen en jongeren. Net als iedereen hebben ze het recht om van de openbare ruimte gebruik te maken en hebben ze recht op voorzieningen. Met hun aan kinderen eigen levendigheid en speelsheid hebben ze recht op een volwaardige plaats in steden en gemeenten. Na de ouders, familie en de school staat de gemeentelijke overheid het dichtst bij de kinderen. Het gemeentelijke beleidsniveau is voor kinderen het meest concrete en het meest nabije. Toch is het de verantwoordelijkheid van iedereen om de situatie van kinderen en jongeren in de gemeente te verbeteren. In deze brochure willen we het kinderrechtenverdrag voorstellen als instrument om kinderen en jongeren deze rechtmatige plaats te geven. Het kinderrechtenverdrag geldt voor alle kinderen van 0 tot 18 jaar en bundelt de rechten van alle kinderen over de hele wereld samen, zonder onderscheid te maken op basis van herkomst, kleur, religie of wat dan ook. Dikwijls denkt men bij kinderrechten enkel aan kinderen jonger dan 10 jaar. Hierbij worden tieners van 10-13 jaar vaak vergeten en spreekt men bij kinderen ouder dan 13 eerder van jongeren. In deze brochure mikken we op kinderen, tieners én jongeren. In een eerste deel van deze brochure worden de kinderrechten bekeken in de traditie van de mensenrechten. Om een ruimer zicht te krijgen op de kinderrechten worden in een volgend deel de belangrijkste principes toegelicht. Nadien kun je bekijken hoe ver je al staat met de implementatie van het kinderrechtenverdrag in je eigen gemeente. In een laatste hoofdstuk ‘Kinderrechten op een rij’ vind je een korte uitleg, een tekening en concrete tips bij elk kinderrecht. Deze brochure bevat een aantal verwijzingen naar het internet. Op www.vormen.org/kinderschoenen kan je ze allemaal aanklikken.

MeeR info

w w w.v ormen

.org/kin

KINDE RRECHTEN UIT DE KINDE RSCHOE NE N

inhoUDsopgaVe Inleiding Kinderrechten en mensenrechten De vier algemene principes van het kinderrechtenverdrag Het kinderrechtenverdrag in de praktijk Kinderrechten op een rij Informatie over kinderrechten

4 7 9 10 15 24


d e r s ch

o enen

Klein

Een stoel heet stoel, een deur heet deur. Dat is voor het gemak. Maar wat een blad is voor een vrouw is voor een mus een dak. Een raam heet raam. Een huis een huis. Maar wat een spel is voor een man is voor een kat een muis. Wat van zichzelf het meeste zwijgt, is klein. Een kind heet zo, maar dat zegt niets. Een woord is maar een woord. Daar ding ik niet op af. Wat een kuil is voor een mens is voor de dood een graf. Tijd is zoiets als lucht, en mensen zijn geen wijn. Niemand wordt beter met de jaren, dus klein verklaren heeft geen zin. Begin bij het begin en leef dan net als iedereen eenvoudig been voor been. Gedicht van Bart Moeyaert geïnspireerd op de kinderrechten. (2001) Uitgeverij Querido


In 1948 kwam de ‘Universele Verklaring van de Rechten van de Mens’ tot stand. Een verklaring waarin de mensenrechten werden neergeschreven om vrede en democratie te bewaken . Mensenrechten zijn rechten die gelden voor iedereen. Er wordt geen onderscheid gemaakt in’ ras’, kleur, geslacht, taal, religie, overtuiging, bekwaamheid of leeftijd. Deze mensenrechten gelden dus ook voor kinderen. In 1989 werd door de Verenigde Naties het ‘Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind’ aangenomen. De reden was dat men inzag dat kinderen enerzijds een speciale bescherming nodig hebben omdat ze bijzonder kwetsbaar zijn, maar anderzijds ook deel uitmaken van de samenleving en dus hun mening mogen uiten. Het verdrag bevat dwingende rechtsregels over onze omgang met kinderen en jongeren. Het is dan ook nodig dat iedereen, en niet enkel de minderjarige, goed weet wat er in het verdrag staat. Lees meer op pagina 15. Op 26 januari 1990 ondertekende België dit kinderrechtenverdrag. Het kinderrechtenverdrag geldt voor alle kinderen van 0 tot 18 jaar.

Mensenrechten Recht op ....

Mensenrechten Recht om …

leven

als persoon erkend te worden eigendom te bezitten

een eerlijk proces

zich te verplaatsen

gelijkheid

gezondheidszorg

deel te nemen aan het culturele leven

een effectief herstel na een schending

onderwijs

te huwen

Vrijheid van …

een nationaliteit

asiel sociale bescherming

gedachte

vrijheid en veiligheid

een effectief herstel na een schending

een gezinsleven

geweten godsdienst

meningsuiting vergadering en vereniging

privacy

voedsel, drinken en huisvesting

tewerkstelling rust en vrije tijd politieke participatie

Vrij zijn van ....

foltering

slavernij discriminatie


Kinderrechten en mensenrechten Kinderrechten dienen fundamenteel beschouwd te worden als mensenrechten. Dat betekent dat ze zich inschrijven in de lange traditie van mensenrechten die aan alle mensen zonder onderscheid toekomen. Zo goed als alle landen ter wereld hebben het kinderrechtenverdrag in hun wetten opgenomen (enkel Somalië en de Verenigde Staten deden dat niet). Ze hebben dus officieel verklaard ervoor te willen zorgen dat de rechten van alle kinderen gerespecteerd worden en dat de situatie van kinderen over de hele wereld verbeterd wordt.

Wat is het typische (bijzondere) van het kinderrechtenverdrag? 1. Het kinderrechtenverdrag is minder staatgeoriënteerd dan de algemene mensenrechtenverdragen: de rechten, plichten en verantwoordelijkheden van ouders en andere zorgverstrekkers zijn veel prominenter aanwezig. Het verdrag zegt uitdrukkelijk dat niet alleen de regeringen een rol te vervullen hebben in het waarmaken van de kinderrechten. Iedereen moet altijd en overal de kinderrechten respecteren. 2. Het kinderrechtenverdrag is het eerste mensenrechtenverdrag dat zowel burgerlijke en politieke als economische en sociale rechten bundelt. Er staat ook een expliciete oproep in om landen te helpen die niet over voldoende middelen beschikken om alle rechten waar te maken. 3. Het kinderrechtenverdrag is een verdrag en is dus juridisch bindend. De staten kunnen deze tekst dus niet zomaar naast zich neerleggen. De regeringen moeten de kinderrechten in hun wetten opnemen en ook regelmatig rapporteren over hun inspanningen bij het Comité voor de Rechten van het Kind. Hebben ze echt werk gemaakt van de kinderrechten in hun land? De deskundigen van het Comité doen aanbevelingen over wat dat land kan doen om het kinderrechtenverdrag beter uit te voeren.

In het kinderrechtenverdrag wordt de mensenrechtenbenadering sterk gepromoot. Kinderen worden in het verdrag benaderd als rechtssubjecten. Dat wil zeggen dat er naast hun nood aan bescherming ook aandacht besteed wordt aan hun onafhankelijkheid en groei. Zo klinkt autonomie het sterkst door bij het recht op inspraak en bij vrijheidsrechten zoals het recht om samen te komen met anderen. Bescherming staat dan weer centraal in bijvoorbeeld het recht op bescherming tegen uitbuiting of het recht op bescherming tegen onwettige opsluiting. Je leest meer over de verschillende kinderrechten op pagina 15. Kinderen worden als autonome wezens bekeken die juridisch bekwaam zijn. Ze krijgen recht op het heden, op het hier en nu. Kinderen worden bekeken als zingevers van hun eigen hier en nu met respect voor hun eigen actuele opvattingen en interpretaties. Wat betekent dit nu als het kind als volwaardig rechtssubject benaderd wordt?

Hieronder worden enkele basisvereisten van rechtsbescherming weergegeven. Voldoen aan deze vereisten is niet in elk land even eenvoudig, ook in ons land is dit niet zo vanzelfsprekend. • Het kind moet erkend worden als drager van rechten of het moet beschouwd worden als een rechtsbekwame persoon. • Het kind moet rechten kunnen uitoefenen of het moet beschouwd worden als een handelingsbekwame persoon. • Het kind moet rechten indien nodig kunnen afdwingen of het moet beschouwd worden als procesbekwaam / partijbekwaam persoon met spreekrecht. • Er moeten mensen en instellingen zijn die de rechten behartigen of het belang van het kind op de politieke agenda plaatsen. Kinderen kunnen zich wegens gebrek aan stemrecht niet als belangengroep organiseren. • Het kind moet over zijn rechten geïnformeerd zijn of er moet toegankelijke informatie worden aangeboden over mensenrechten in het algemeen en over kinderrechten in het bijzonder. Dit is van het grootste belang, zowel voor volwassenen als voor de kinderen.

De ware bron van rechten is verplichting. Wanneer we met zijn allen onze plicht vervullen, zullen onze rechten niet meer veraf zijn. Wanneer we onze plicht verzuimen, zullen we vergeefs achter rechten aanhollen . Mahatma Gandhi, 1869-1948


De drie p’s

De kinderrechten hebben aandacht voor de gezonde ontwikkeling van het kind (provisie), voor bescherming tegen geweld (protectie), en voor actieve deelname aan de samenleving (participatie). Provisie, protectie en participatie vormen de 3 P’s van de kinderrechten.

rec gezond eten, onde ht op rdak en drinkbaar

water

recht op formatie onderwijs en in

recht op aangepaste verzorging bij ziekte of handicap

1. Kinderrechten over de gezonde ontwikkeling van het kind

Gezonde ontwikkeling heeft te maken met gezond eten, onderdak, drinkbaar water, onderwijs, gezondheidszorg, vrije tijd en spel, weten wat je rechten zijn, waardigheid, zichzelf kunnen ontwikkelen …

recht op bescherming tegen uitbuiting

rech veiligheid en t op bescherming

recht op bescherming tegen onwettige opsluiting

2. Kinderrechten die beschermen tegen geweld, uitbuiting, wreedheid, verwaarlozing …

Kinderen zijn kwetsbaar en op een groot aantal vlakken nog afhankelijk van volwassenen. Grote mensen kunnen deze macht misbruiken en kinderen uitbuiten of onwettig opsluiten. Daarom werden er kinderrechten opgesteld die kinderen beschermen in gevallen van misbruik.

recht op samenkomen met anderen

recht op eigen mening en inspraak

3. Kinderrechten die ervoor zorgen dat kinderen kunnen deelnemen aan de samenleving.

Deelnemen aan de samenleving betekent dat kinderen hun eigen mening mogen zeggen. Ze moeten kunnen meepraten over zaken die hen aanbelangen. Kinderen moeten ook de kans krijgen andere mensen te ontmoeten op straat, in een sport- of hobbyclub of in een andere vereniging. Lees meer over de verschillende kinderrechten op pagina 15 bij ‘Kinderrechten op een rij’.


De VieR aLgeMene pRincipes Van het KinDeRRechtenVeRDRag De belangstelling voor kinderrechten mag niet ten koste gaan van de aandacht voor de plichten van kinderen. De rechten en plichten van ouders of andere begeleiders van kinderen en jongeren mogen evenmin genegeerd worden. Rekening houden met de vier onderstaande principes kan voorkomen dat kinderrechten herleid worden tot participatierechten. Zo behoudt men een evenwicht tussen rechten en plichten van alle betrokken partijen. 1. Non-discriminatieprincipe

Dit principe gaat over gelijke gevallen gelijk behandelen. Een ongelijke behandeling van gelijke gevallen is enkel geoorloofd voor zover daar een redelijke en objectieve verantwoording voor bestaat. Discriminatie tegenover kinderen op het domein van economische, sociale en culturele rechten kan niet verantwoord worden door een gebrek aan middelen. 2. Het belang van het kind

Het belang van het kind heeft niet alleen te maken met fysieke, emotionele en intellectuele zorg. Naast dit basisbelang zijn er ook een ontwikkelingsbelang en een autonomiebelang. Het ontwikkelingsbelang heeft te maken met volwassen worden met zo min mogelijk nadeel. Het autonomiebelang gaat over de vrijheid om een eigen levensstijl te kiezen. 3. Participatieprincipe

Het recht op participatie is een cluster van rechten, waarbij het recht om gehoord te worden centraal staat. Deze cluster omvat daarnaast ook het recht dat er rekening gehouden wordt met een eigen mening en het recht om een rol te spelen in het besluitvormingsproces. Deze cluster van rechten maakt het niet eenvoudig om ten volle met dit participatieprincipe rekening te houden. In vele gevallen dient de participatie vooral de agenda’s van volwassenen en krijgen kinderen geen echte macht. Het recht om zijn/haar mening te uiten is dikwijls beperkt tot kinderen die daartoe bekwaam zijn en enkel in zaken die hen rechtstreeks aanbelangen. Bepaalde groepen van kinderen zoals kinderen die zich al in een achtergestelde positie bevinden, worden niet betrokken. 4. Recht op leven, overleven en ontwikkeling

Alle kinderen moeten kunnen leven op een manier die hen toelaat om zich te ontwikkelen. Daar zijn niet enkel voedsel, drinken en huisvesting voor nodig, maar ook de zorg voor gezondheid, onderwijs en nog veel meer.

18 JaaR meerderjarig, volwassen, zelf beslissen, rijbewijs, trouwen, samenwonen, stemrecht, stemplicht 16 JaaR seks, spaarboekje, brommer, dancing, bioscoop, café, gewone rechter 15 JaaR altijd identiteitskaart, vakantiejob, orgaandonatie, toestemming voor adoptie 14 JaaR privacy, voorlopige hechtenis 12 JaaR echte identiteitskaart, zichtrekening, hoorrecht 6 JaaR

➽ Meer info: www.jips.be/medewerkers/docs/leeftijdsladder.pdf kinderrechten uit de kinderschoenen | pagina 9 | steden en gemeenten

leerplicht

Het kinderrechtenverdrag in de praktijk Voor de implementatie van het kinderrechtenverdrag dragen niet alleen de overheidsinstanties de verantwoordelijkheid. Alle burgers, individueel of georganiseerd, alle instellingen en structuren die met kinderen te maken hebben, kunnen er mee voor zorgen dat kinderrechten betekenis krijgen in de praktijk. De overheid moet hiertoe wel de mogelijkheden scheppen.

Neem je gemeente onder de loep

en geef een score voor de kinderrechten op de volgende gebieden: Participatie

0

1

2

3

4

5

Jeugdcriminaliteit /openbare veiligheid

0

1

2

3

4

5

Arbeid en jeugdwerkloosheid

0

1

2

3

4

5

Speelruimte en ontmoetingsruimte

0

1

2

3

4

5

Onderwijs

0

1

2

3

4

5

Kindermishandeling

0

1

2

3

4

5

Kinderen en armoede

0

1

2

3

4

5

Mobiliteit en verkeersveiligheid

0

1

2

3

4

5

Kinderen en jongeren zonder papieren

0

1

2

3

4

5

Kinderen en jongeren in de vrije tijd

0

1

2

3

4

5

0. Niemand in de gemeente werkt aan dit thema. 1. Het staat pas op de agenda van de gemeenteraad en/of van het college van Burgemeester en Schepenen. 2. Het werd reeds ter sprake gebracht, maar er werd nog niets mee gedaan. 3. De eerste stappen zijn gezet. 4. Er is een plan rond opgemaakt. 5. Er is al heel wat verwezenlijkt.

Het Verdrag inzake de Rechten van het Kind (1989) is op dit ogenblik het meest krachtige ‘aparte’ instrument voor kinderen . Dit verdrag zet als eerste de stap naar een erkenning van kinderen als bekwame mensen, als dragers van mensenrechten.


Hoe breng je het in praktijk?

Om kritisch door te denken over het feit hoeveel er al rekening gehouden wordt met kinderen, jongeren en hun rechten op de verschillende gebieden in jouw gemeente kun je met onderstaande vragen aan de slag.

Op elk terrein kun je de volgende vragen stellen:

• Bekijk de bedenkingen die gemaakt worden. Heb je zelf nog andere bedenkingen bij dit thema? • Waar hebben kinderen/jongeren bescherming nodig? Waar moeten kinderen autonomie krijgen en zelfstandig kunnen meepraten of meebeslissen, m.a.w. groeikansen krijgen? • Welke initiatieven voor kinderen en jongeren werden er reeds genomen op dit gebied? • In welke mate ben jij/is jouw organisatie er zelf bij betrokken? • Wil je in de toekomst er meer/minder bij betrokken worden? • Indien er nog niets rond gerealiseerd werd, wie moet zich dit aantrekken? Is hier een taak weggelegd voor de gemeente? 1. Participatie van kinderen en jongeren

Participatie moet een permanent aandachtspunt zijn, zowel bij de planning als bij de uitvoering. Rekening houden met kinderen en jongeren als er beslissingen genomen worden, kan op verschillende manieren gebeuren. Naast het bevragen van kinderen kun je ook een inspraakmoment organiseren waar kinderen en jongeren de vrijheid hebben om deel te nemen en hun mening te geven. Geef kinderen ook inspraak op gebieden waar ze iets kunnen over vertellen zoals de aanleg van nieuwe speelpleinen, veilige wegen ... Maak ook een verschil tussen kinderen en jongeren. Jongeren kun je meer verantwoordelijkheden geven, dan voelen ze zich serieus genomen en begrepen.

2. Jeugdcriminaliteit en openbare veiligheid

Kinderen moeten zoveel mogelijk buiten strafrechtelijke procedures gehouden worden. Een alternatieve reactie op strafbaar gedrag verdient de voorkeur. Kinderen moeten met respect voor hun mensenrechten behandeld worden. (naar artikel 40 van het kinderrechtenverdrag) Bijna alle jeugdcriminaliteit zoals vandalisme, geweldsdelicten zoals steaming en winkeldiefstal gepleegd door minderjarigen, kan gekwalificeerd worden als opgroeicriminaliteit. Jongeren zijn op zoek naar de grenzen van het aanvaardbare. Het gaat meestal vanzelf over, maar niet altijd. Bij onaanvaardbaar, asociaal of crimineel gedrag hebben jongeren recht op een reactie van de samenleving. Maar worden jongeren tegenwoordig niet al snel als probleemjongeren benaderd?

3. Arbeid en jeugdwerkloosheid

Kinderen mogen niet werken, onder meer omdat het hen belemmert om naar school te gaan. Jongeren aan het werk helpen is tegelijk doel en middel van het lokale jeugdbeleid. Maar dit gebeurt dan best in samenwerking met scholen, opleidingscentra, sociale diensten, vakbonden … Het is belangrijk dat jongeren hier aangemoedigd worden en kansen krijgen om ervaring op te doen. Een werkplek vinden is een belangrijk sluitstuk in het socialisatieproces, letterlijk je plaats vinden in de samenleving. Dus moet er gezorgd worden voor voldoende banen, leer- en werkplekken en stages.

4. Speelruimte/ontmoetingsruimte voor kinderen en jongeren in de gemeente

Je kunt hierbij spontaan denken aan leuk aangelegde speelpleintjes. Maar tegenwoordig denkt men meer en meer in de richting van speelpaden en speelweefsels. Dit kan gekoppeld worden aan een goed uitgebouwd mobiliteitsplan zoals beschreven staat bij mobiliteit en verkeersveiligheid. Speelruimte voor kinderen (tot 10 jaar) is er meestal voldoende in een gemeente. Men wil daarbij ook zeker rekening houden met hun eigen wensen en behoeften. Het wordt een heel ander verhaal als het over jongeren gaat. Dan is er al snel sprake van het probleem van ‘hangjongeren’ en ‘geluidsoverlast’.


5. Onderwijs

Spijbelen is algemeen erkend als een signaal van (beginnende) problemen van kinderen en jongeren. Diverse diensten in de gemeenten kunnen mee dit probleem aanpakken. Het concept ‘Brede school’ maakt een meer totale benadering mogelijk. Ook voor andere zaken zoals kinderleersessies en huistaakbegeleiding kunnen scholen samenwerken met de jeugddienst, de dienst buitenschoolse opvang, kinderdagverblijven of andere gemeentelijke diensten.

6. Kindermishandeling

Kinderen hebben recht op een respectvolle en geweldloze opvoeding. Wat kun je als gemeente doen rond kindermishandeling? Reikt de verantwoordelijkheid verder dan informeren? Het onderwerp bespreekbaar maken? Organisaties en instellingen alerter maken? Daders helpen hun gedrag te veranderen? Slachtoffers opvangen?

7. Kinderen en armoede

Kinderen hebben recht op een passende levensstandaard, ouders moeten daarvoor zorgen binnen hun mogelijkheden en de staat ondersteunt hen daarbij. (naar artikel 27 van het kinderrechtenverdrag) Armoede is een complex verschijnsel. Het is gekoppeld aan het algemene welvaartsniveau van een samenleving en het daarmee samenhangende voorzieningenniveau. Armoede is niet enkel een kwestie van geld, maar gaat ook gepaard met allerlei vormen van uitsluiting.

Kunnen minderjarigen schulden maken? Kinderen, en vooral tieners, zijn doorgaans enthousiaste consumenten. Kleding, computerspelletjes, mobiele telefoons, uitgaan, hun geld gaat altijd wel ergens aan op. Zakgeld en bijbaantjes dekken de kosten meestal wel, maar soms loopt het uit de hand en zijn de uitgaven groter dan de inkomsten. In dat geval raakt de minderjarige in de schulden. Volgens de wet is een minderjarige handelingsonbekwaam en staat hij onder het gezag van zijn ouders of voogd. Als het kind zelf de schuld niet kan betalen, kan de ouder of voogd aansprakelijk gesteld worden. Te grote verplichtingen die het kind is aangegaan, kunnen door de ouders wel worden teruggedraaid. Ook een verplichting waar het kind eigenlijk te jong voor is, kunnen de ouders terugdraaien. Is er al geld betaald, dan heeft de ouder recht op teruggave van het hele bedrag. Voor het openen van een bankrekening door een minderjarige moeten de ouders de toestemming geven. Ouders kunnen met de bank afspreken dat hun minderjarig kind niet in het rood mag gaan. Zo kunnen die schulden voorkomen worden. 8. Mobiliteit en verkeersveiligheid

Bij kinderen, jongeren en mobiliteit denkt men in de eerste plaats aan het beschermen van kinderen en jongeren. Een kindvriendelijk mobiliteitsplan heeft niet alleen aandacht voor de bescherming tegen de gevaren in het verkeer. Het biedt kinderen en jongeren ook mogelijkheden om zelfstandig en/of autonoom op weg te zijn. Het houdt rekening met het feit dat kinderen zich niet alleen verplaatsen naar school, maar ook naar de muziekschool, de jeugdbeweging, het sportcentrum ....Naast verkeersveiligheid heeft men ook aandacht voor de bereikbaarheid en de aantrekkelijkheid van routes. Voor inspiratie bij het opstellen van een mobiliteitsplan: Kinderen als wegwijzers, een leidraad voor kinderparticipatie bij lokale mobiliteitsprojecten, 2007, Jan Van Gils en Marjan Huybrechts. ➽ www.vsv.be: Vlaamse Stichting Verkeerskunde, kenniscentrum voor verkeer en mobiliteit.

9. Kinderen en jongeren zonder papieren

De gemeenten hebben ook een taak in het respecteren van de rechten van kinderen zonder papieren. Zo dienen ze het recht op onderwijs voor alle minderjarigen, dus ook voor de minderjarigen zonder papieren te bewaken en te garanderen. De gemeente kan hiervoor zorgen door bijvoorbeeld gratis onderwijs te verstrekken of door te pleiten voor initiatieven als gratis leerlingenvervoer, aanleg van een sociaal fonds voor schooluitstappen. De gemeente kan er ook voor zorgen dat er aan de scholen geen politieoptreden is in het licht van verwijderingsacties van kinderen en jongeren zonder papieren. Ze kunnen ook hun informatieopdracht maximaliseren door de oprichting van een leerwinkel of een onderwijsloket waar informatie en doorverwijzingen over onderwijs kunnen gebeuren. Het OCMW heeft de verantwoordelijkheid de basisrechten toegankelijk te maken en te verzekeren. Zo kunnen ze als gemeentelijke dienst, zolang er nog geen federaal aanbod is, een tijdelijke oplossing bieden voor opvang van families met minderjarige kinderen.

10. Kinderen en jongeren in de vrije tijd

De gemeente kan hier bijdragen door mee de opvang te organiseren van niet alleen baby’s, peuters en kleuters, maar ook aandacht te geven aan de opvang van lagere schoolkinderen en tieners. Ook hier moet men zoeken naar samenwerking met jeugdwerk en andere organisaties die mee willen denken aan zinvolle en eigentijdse vrijetijdsbesteding van kinderen en jongeren. kinderrechten uit de kinderschoenen | pagina 12 | steden en gemeenten

Kindvriendelijkheid = beleefbaarheid + bespeelbaarheid + veiligheid + ...

WooRDenBoeK BREDE SCHOOL: Met verschillende partners wordt gewerkt aan een ruime ondersteuning van kinderen, jongeren, het gezin en de lokale gemeenschap. Een school kan hierin één van de partners zijn, maar ook de bibliotheek, de sportdienst, de kinderopvang en culturele verenigingen kunnen hierbij betrokken worden. Een Brede School is een samenhangend netwerk van toegankelijke voorzieningen uit verschillende sectoren waarbij er gewerkt wordt aan lokale behoeften. Centraal staat het werken aan gelijke onderwijskansen, het uitbreiden van de ervaringswereld, het creëren van ontmoetingsplaatsen en vormingsmomenten voor kinderen, jongeren en volwassenen. Een Brede School is dus niet per definitie een gebouw, maar wel een duurzaam netwerk van gelijkwaardige partners die dezelfde doelen nastreven. ➽ www.bredeschool.be HANGJONGERE: Jongere die zich zonder aantoonbaar doel op straat begeeft en het waagt daar met leeftijdsgenoten een gesprek aan te knopen. Vergelijkbaar met het gedrag dat volwassenen vertonen in het café. KINDERPARTICIPATIE: democratisch proces waarbij kinderen actief betrokken worden bij besluitvorming die ook hen aanbelangt. Mosquito: een toestel dat hoge tonen produceert om spelende kinderen en hangjongeren te verjagen. Een mosquito verspreidt een zoemend geluid met een zeer hoge ultrasone frequentie, hoger dan 8.000 hertz, die alleen hoorbaar is voor mensen onder de 25 jaar. ➽ Doe de test op www.rhinegroup.nl SPEELSTRAAT: een deel van de openbare weg dat tijdelijk wordt afgesloten zodat kinderen gedurende die uren op straat kunnen spelen. Voorwaarden voor een speelstraat: het moet een straat zijn met hoofdzakelijk een woonkarakter, zonder doorgaand verkeer, een maximumsnelheid van 50 km per uur, zonder handelszaken en waar geen openbaar vervoer passeert. ➽ www.gent.be SPEELWEEFSEL: een samenhangend geheel van plekken en verbindingen die belangrijk zijn voor kinderen en jongeren ➽ www.speelweefsel.be STEAMING: een nieuwe naam voor een oud crimineel verschijnsel: afpersing met geweld. ➽ pdf.klasse.be/kvl/kvl132/kvl13232.pdf


Beleidsplannen op de gemeente Jeugdbeleidsplan Een beleidsplan over hoe de gemeente de jeugd en het jeugdwerk kan ondersteunen en versterken. Cultuurbeleidsplan Een plan over hoe de gemeente het culturele aanbod mee organiseert en ondersteunt. De doelstellingen van de bibliotheken, cultuurcentra, musea, socio-culturele verenigingen worden hier geformuleerd. Lokaal sociaal beleidsplan Een plan dat acties en inspanningen beschrijft op gebied van sociale dienstverlening in de gemeente waarin het OCMW een belangrijke rol speelt. Sportbeleidsplan Dit plan beschrijft het sportaanbod in de gemeente en uiteraard ook de acties om dit aanbod te verbeteren en toegankelijker te maken. Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan In dit plan geeft de gemeente haar visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling voor de toekomst. Minderhedenbeleidsplan In dit plan beschrijft men welke acties en initiatieven nodig zijn voor de minderheden in de gemeente. Het is wel de bedoeling dat het minderhedenplan geïntegreerd wordt in het lokaal sociaal beleidsplan. Gemeentelijk milieubeleidsplan of het milieuconvenant Dit plan beschrijft de acties en initiatieven op het vlak van milieu in de gemeente zoals het omgaan met afval, de kringloopcentra... Het kan een belangrijke impact op jongeren hebben bijvoorbeeld rond het afvalbeleid, rond jeugd- en fuiflokalen, het affichagebeleid…

Is er bij het opstellen van het plan inspraak van kinderen en jongeren? veel

beperkt

geen

Is er aandacht voor de kinderrechten in dit plan? veel

Jeugdbeleidplan Cultuurbeleidsplan Sportbeleidsplan Ruimtelijk structuurplan Sociaal beleidsplan Minderhedenbeleidsplan Milieubeleidsplan Mobiliteitsplan Gemeentelijk beleidsplan


beperkt

geen

KinDeRRechten op een RiJ

TIP

Een kinderrecht kan beperkt worden door de wet ter bescherming van:

VRAAG

• de openbare orde;

INFORMATIE

• de nationale veiligheid;

WIST JE DAT …

• de goede zeden; • de volksgezondheid; • de rechten van anderen.

Aan kinderrechten zijn ook plichten verbonden. Kinderen mogen dus niet enkel van alles, ze moeten ook wel heel wat zaken doen. Neem bijvoorbeeld het recht van elk kind op een eigen mening en op inspraak. Tegenover dit recht staat de plicht voor elk kind om de mening van anderen, kinderen of volwassen, te respecteren. Bij elk kinderrecht vind je een tekening, uitleg, een tip en/of vraag en/of informatie.

elk kind heeft recht op een eigen mening en op inspraak Een kind heeft het recht om zijn eigen mening te zeggen en om alle informatie te krijgen die het nodig heeft om die mening te vormen. Elk kind mag zijn eigen ideeën hebben en uitdrukken over de wereld en de mens. Elk kind mag kiezen voor een eigen godsdienst of geloof.

recht op eigen mening en inspraak

Wat vind je van de volgende uitspraak? “Leerlingenraden en kindergemeenteraden blijken een groot succes te zijn. Maar ik waarschuw voor een al te grote vrijblijvendheid. Het mag niet bij een debat over de kinderrechten blijven. De kinderen moeten de mogelijkheid krijgen om mee te beslissen.” (Martine Taelman- Open VLD) www.k-s.be Onderzoekscentrum Kind en Samenleving wil, via onderzoek en ontwikkeling, bewerkstelligen dat kinderen en jongeren-vanuit hun eigenheid-volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving. Het centrum coacht projecten van kinderparticipatie bij het lokale beleid, het ontwikkelt nieuwe instrumenten en methodieken voor kinderparticipatie. Bijvoorbeeld: www.k-s.be/docs/Kinderen_als_wegwijzers.pdf Jongeren kunnen - eventueel vanuit de jeugdraad- rechtstreeks gemeenteraadsleden benaderen en hen vragen stellen over bepaalde dossiers. Als er een onderwerp is dat je echt na aan het hart ligt, kun je er meerdere politici over aanspreken en hen ertoe aanzetten jouw mening mee in rekening te nemen. www.whatdoyouthink.be Participatieproject gecoördineerd door Unicef. Het richt zich tot kinderen en jongeren in België tot 18 jaar en wil het recht op vrije meningsuiting en op participatie van jongeren op elk niveau verbeteren. De aanbevelingen van de kinderen worden overgemaakt aan de beleidsmakers in België maar ook aan het Comité voor de Rechten van het Kind in Génève (het orgaan dat moet toezien op de toepassing van het kinderrechtenverdrag). Jong gespuis in het gemeentehuis- brochure van de vzw Ondersteuning Lokale Jeugdparticipatie i.s.m. V!RUS, een samenwerkingsverband van enkele landelijke jeugdorganisaties.


elk kind heeft recht op een eigen geloof en cultuur Elk kind heeft het recht om iets te weten over zijn cultuur en zijn godsdienst. Het kind moet de juiste informatie kunnen vinden via tv, in tijdschriften, via de radio of in kinderboeken. Elk kind mag ook zijn eigen culturele gewoontes hebben, zijn eigen taal spreken, en zijn eigen godsdienst beleven. Elk kind heeft het recht om mensen te ontmoeten met dezelfde cultuur of godsdienst.

recht op geloof en cultuur

Met het cultuurbeleidsplan wil het decreet lokaal cultuurbeleid de gemeenten ertoe aanzetten om meer te doen voor cultuur, hen stimuleren om een degelijk en geïntegreerd cultuurbeleid te voeren en hierbij zoveel mogelijk inwoners te betrekken. Wat vind je van het idee dat jongeren hun eigen geloofsovertuiging mogen kiezen? Vanaf welke leeftijd zou dit dan moeten kunnen? Leerlingen uit etnisch-culturele groepen krijgen met verschillende talen te maken: thuis, op straat, op de speelplaats praten ze bijvoorbeeld Marokkaans Arabisch of een Berberse taal, in de islamlessen leren ze klassiek Arabisch, in de andere vakken is het Nederlands de standaardtaal. Op die manier zijn etnische groepen eigenlijk meertalige leerlingen, hoewel ze door leerkrachten meestal gezien worden als leerlingen met een deficit, leerlingen die het Nederlands onvoldoende beheersen. Leerkrachten kunnen hun meertalige leerlingen stimuleren om trots te zijn op hun moedertaal door die taal positief te benaderen. Hoeveel leerlingen weten bijvoorbeeld dat Turks de vijfde en Arabisch de zesde wereldtaal is? Bovendien kan het gebruik van de moedertaal bij etnisch-culturele groepen zeer functioneel zijn om elkaar iets uit te leggen. In sommige scholen mogen leerlingen uit de migratie hun eigen taal niet spreken, maar moeten ze wel als tolk optreden tussen de directie en hun ouders.

elk kind heeft recht op gezonde voeding, water, kleding en onderdak Voeding, water, kleding en onderdak zijn dingen die een kind nodig heeft om te kunnen opgroeien.

recht op gezonde voeding, kleding en onderdak

Per jaar gooit een huishouden gemiddeld 110 tot 165 kilo voedsel weg. Dat is niet alleen verspilling van het voedsel zelf, maar ook van de energie die nodig is geweest voor het telen, bewerken, verpakken, bewaren en vervoeren van de voedingsmiddelen. Minder energie verbruiken is belangrijk voor het verminderen van klimaatverandering. En het is jammer van het geld: per jaar verdwijnt er gemiddeld 330 euro in de vuilnisbak. www.verdraaidewereld.be Het Platform VerdraaiDe Wereld slaat de brug tussen het jeugdwerk enerzijds en de Noord-Zuid- en milieubeweging anderzijds. Dit uitgebreide netwerk maakt duurzame ontwikkeling in het jeugdwerk concreet. Hebben alle kinderen in je gemeente voeding, kleding en onderdak? Zo neen, wat zou de gemeente kunnen of moeten doen om hiervoor te zorgen?


elk kind heeft het recht om samen te komen met andere kinderen Kinderen hebben het recht om elkaar te ontmoeten, om bij elkaar te zijn, om zich bij een vereniging aan te sluiten en zelfs om een clubje of vereniging op te richten.

recht op samen te komen

Als kinderen en jongeren een overzicht krijgen van de verschillende culturele verenigingen, sportverenigingen en jeugdbewegingen in de gemeente met telkens de inschrijvingsvoorwaarden, samenkomstmomenten, eventuele afspraken en regels,dan helpt hen dit zeker om te kiezen. Duidelijke informatie over het aanbod is ook heel belangrijk voor de inburgering van minderjarigen. Bij www.jeugdwerknet.be vind je heel wat organisaties waar je als gemeente mee kunt samenwerken en ook inspiratie voor het organiseren van vrijetijdsactiviteiten voor kinderen en jongeren. Wat vind je belangrijk dat een kind leert als het zich aansluit bij een vereniging?

elk kind heeft recht op veiligheid en bescherming Elk kind heeft het recht om op te groeien in een veilige omgeving. Kinderen moeten beschermd worden tegen mishandeling en seksuele uitbuiting, tegen ontvoering, tegen handel en verkoop van kinderen, tegen het gebruik en de verkoop van drugs.

recht op veiligheid en besch erming

Begeleid jongeren naar het jongerenadviescentrum in de buurt als ze willen praten over situaties waar ze zich bedreigd of misbruikt voelen. www.jac.be Bij vermoedens van seksueel misbruik kun je ook terecht bij de vertrouwenscentra: www.kindermishandeling.org www.kindinnood.org. De brochure ‘Tasten in het duister, omgaan met (vermeend) seksueel misbruik’ (2008) geeft jeugdwerkers goede informatie over het omgaan met grensoverschrijdend gedrag. Verkrijgbaar in Hopper, winkel van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Europees Centrum voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen www.childfocus.org Tel.: 110


elk kind heeft recht op onderwijs en informatie Elk kind heeft recht op een goede opvoeding. In de eerste plaats zijn de ouders of familie daar verantwoordelijk voor. Als ouders niet alleen voor de opvoeding van hun kind kunnen zorgen, hebben ze recht op hulp van de overheid. Naast een goede opvoeding is ook iets bijleren belangrijk. Daarom moet elk kind het recht, en zelfs de plicht hebben om onderwijs te volgen.

recht op onderwijs en informatie

Wereldwijd zijn er nog 115 miljoen kinderen die niet naar school kunnen. In het jaar 2000 deden 189 regeringsleiders de belofte ernaar te zullen streven dat in 2015 alle jongens en meisjes ter wereld naar school kunnen gaan. Dit gebeurde in de “Millenniumdoelstellingen”. Tijdens het schooljaar 2006-2007 waren 484 leerlingen (0,07%) niet ingeschreven en bleven deze zonder geldige reden thuis. Het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming ging voor het eerst na of álle leerlingen tussen 6 en 18 jaar ingeschreven zijn. Bij de probleemdossiers gaat het voornamelijk om nietBelgen, om kinderen uit een stedelijk gebied en om 17-jarigen. Door vereenvoudigde procedures is het parket sneller bij deze ernstige gevallen van schoolverzuim betrokken. (Klasse, lerarendirect) www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2008p/0506-schoolverzuim.htm www.agodi.be AgODi is het agentschap voor onderwijsdiensten, een kennis- en informatiecentrum. Zij vormen een essentiële schakel tussen het beleid en de scholen, leerkrachten, leerlingen en ouders. www.vsknet.be/gelijke-kansen/inschrijvingsrecht-uitgelegd.php Specifieke informatie over inschrijvingsrecht en de beperkte redenen waarom een school een leerling kan weigeren. Zijn er in jouw gemeente kinderen die niet naar school gaan? Wat kan de gemeente doen i.v.m. spijbelende jongeren? www.mobileschool.org MOBILE SCHOOL vzw ontwikkelt educatieve materialen voor straatkinderen. www.beroepenhuis.be Informatie en tentoonstelling over wat je later kan worden. IQRA Vlaanderen is een onderwijsproject. De Federatie Marokkaanse verenigingen wil samen met ouders, scholen en kinderen actief werken aan het verminderen van leerachterstanden bij allochtone kinderen. Tel.: 03 204 10 10


elk kind heeft recht op spel en vrije tijd Elk kind heeft het recht om te rusten of om zich met leuke dingen bezig te houden zoals spelen, sporten, tekenen of schilderen, dansen, muziek, toneel …

recht op spel en vrije tijd

www.buitenspeeldag.be De buitenspeeldag is een verfrissend idee van Nickelodeon en de Vlaamse Overheid. Geen enkel kind heeft nog een excuus om binnen te blijven. De gemeenten worden ertoe aangezet allerlei buitenspelactiviteiten voor kinderen en jongeren te organiseren. In 2008 wordt deze dag voor de eerste maal georganiseerd op 25 juni. Speelstraten moeten een recht blijven, geen plicht: 2/3 van de gezinnen uit de straat moet schriftelijk akkoord gaan met de inrichting. Onderzoek van Kind en Samenleving rond (vrije-) tijdsbeleving van kinderen: www.k-s.be – Tijd en vrije tijd: een belevingsonderzoek- Kan de organisatie van vrije tijd beter aansluiten bij de tijdsbeleving van kinderen? Wat vind jij een zinvolle vrijetijdsbesteding voor kinderen? En voor tieners? En voor jongeren?

elk kind heeft recht op zorg Liefde en verzorging moeten kinderen in de eerste plaats van hun ouders krijgen. Als de ouders niet voor hun kinderen kunnen zorgen, moet het kind in een ander gezin of in een instelling opgevangen worden. www.jac.be Op deze site vind je het jongerenadviescentrum of JAC in jouw buurt. Jongeren kunnen er zelf terecht voor informatie of voor een gesprek. recht op zorg

www.medimmigrant.be Medisch Steunpunt Mensen zonder papieren De rechten van kinderen in de jeugdhulp. Brochure voor ouders en volwassen die instaan voor de opvoeding van minderjarige. Wat kan de gemeente doen als ouders niet meer in staat zijn om voor hun kind(eren) te zorgen?


elk kind heeft recht op een naam en een nationaliteit Als een kind geboren wordt, heeft het recht op een naam en op een nationaliteit, zodat het in een land kan blijven wonen. Spreek kinderen zoveel mogelijk aan met hun naam. De meeste kinderen vinden een bijnaam niet leuk, of houden er niet van om aangesproken te worden met ‘krullenbol’ of ‘kleine’ of zo ... recht op naam en nationaliteit

www.kindengezin.be/KG/voornamen Op deze site kun je populaire, originele namen zoeken. Het niet aangeven van een geboorte kent verschillende gevolgen: wettelijk gezien bestaat het kind niet, het kan dus niet bewijzen hoe oud het is of wie zijn ouders zijn. Het kan niet verzorgd worden (tenminste niet tegen een redelijke prijs), het kan het land niet verlaten, het kan niet op een legale manier trouwen, eigenaar worden, stemmen, een officieel werkcontract afsluiten enz. Deze kinderen zijn bovendien ‘onzichtbare’ kinderen die kwetsbaarder zijn voor discriminatie, misbruik, kinderhandel of prostitutienetwerken. Denk je dat het in jouw gemeente nog voorkomt dat kinderen niet worden aangegeven bij hun geboorte? Zijn er kinderen en jongeren zonder nationaliteit of waarvan de nationaliteit niet gekend is?

elk kind heeft recht op een gelijke behandeling Elk kind moet op dezelfde manier behandeld worden. Elk kind moet dezelfde kansen krijgen, of je nu een jongen of meisje bent, welke huidskleur je ook hebt, of je nu leeft in de stad of op het platteland, welke godsdienst je ook hebt: orthodox, katholiek of moslim.

recht op gelijke kansen

Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding Tel.: 0800-173 64 www.diversiteit.be Steunpunt gelijke kansenbeleid Vlaamse Overheid www.steunpuntgelijkekansen.be Gelijke kansen in Vlaanderen www.gelijkekansen.be Gelijke kansen in het onderwijs www.ond.vlaanderen.be/gok Gelijke kansen jongens en meisjes www.plan-belgie.org www.omdat.org Omdat ik een meisje ben .... Meisjes krijgen het wereldwijd hard te verduren. Hun rechten worden vaak een leven lang geschonden. Naar schatting zijn er zo’n 100 miljoen meisjes uit de statistieken ‘verdwenen’ door selectieve abortus en kindermoord, door verwaarlozing na geboorte of doordat ze te vondeling worden gelegd.


elk kind heeft recht op bescherming tegen uitbuiting Kinderen moeten beschermd worden tegen alle vormen van geweld en uitbuiting die schadelijk zijn voor hun welzijn. www.childfocus.org Europees Centrum voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen. Tel.: 110 recht op bescherming tegen uitbuiting

Kinderen in het Zuiden die moeten werken, zijn voor ons pechvogels die geen kind kunnen zijn, die niet kunnen spelen of leren, maar die uitgebuit worden. Toch mogen we niet vergeten dat ook bij ons vroeger kinderen uitgebuit en gebruikt werden en dat dit in sommige delen van het rijke Noorden nu nog steeds het geval is. www.vormen.org/Rechtvaardig/Kinderarbeid.html Je vindt hier cijfers en meer info over kinderarbeid. http://www.vacature.com/art778 Informatie over de rechten en plichten van jobstudenten. Wereldwijd hebben naar schatting 275 miljoen kinderen te maken met huiselijk geweld. In België zijn volgens het rapport elk jaar tussen 26.000 en 170.000 kinderen getuige van geweld tegen een van de ouders. (Uit: Internationaal rapport van Unicef en The Body Shop – 3 augustus 2006) www.slachtofferchat.be Online hulpverlening van CAW aan slachtoffers van geweld zowel voor kids en jongeren als voor volwassenen.

elk kind heeft recht op een privé-leven Elk kind heeft het recht om bepaalde dingen voor zichzelf te houden, dingen waarmee niemand zich mag bemoeien. De brieven van een kind mogen niet zomaar gelezen worden, ook niet door de ouders. Dagboeken en brieven mogen enkel gelezen worden als dit nodig is om het kind te beschermen. Bovendien heeft niemand het recht om ‘roddels’ over een kind te vertellen.

recht op prvé leven

www.actioninnocence.be Action Innocence neemt het op tegen de gevaren voor seksueel misbruik van kinderen, gekoppeld aan het internet. www.web4me.be Een website van de overheid die jongeren bewust wil maken van de risico’s die ze kunnen lopen op het internet.


elk kind heeft het recht om bij zijn familie te zijn Elk kind heeft het recht om met zijn ouders of andere familieleden samen te leven. Kinderen mogen dus niet bij de ouders weggehaald worden tegen hun wil, tenzij dat voor het kind beter zou zijn. Ook wanneer de ouders gescheiden zijn, heeft het kind het recht om contact met beide ouders te hebben. Kinderen mogen elk land in en uit als dat nodig is om bij ouders of familie te zijn.

recht op familie

Informatie over kinderen en echtscheiding www.onzewegenscheiden.be Brochures voor kinderen en jongeren over echtscheiding vind je op www.jeugdenseksualiteit.be Informatie over asielzoekende kinderen Heen en retour. Kinderrechten op de vlucht. Dossier Kinderrechtencommisariaat. Dit dossier belicht de positie en beleving van kinderen doorheen het volledige asielproces: procedure, begeleiding, opvang, onderwijs en detentie. De Belgische asielwetgeving en –praktijk wordt getoetst aan de internationale rechtsnormen, aan de ervaringen van diverse praktijkwerkers en aan de conclusies en aanbevelingen van deskundigen uit de pedagogische en juridische wereld.

elk kind heeft recht op bescherming tegen onwettige opsluiting Niemand mag een kind op een onwettige of willekeurige wijze zijn vrijheid ontnemen. Het gevangen nemen van een kind mag enkel als uiterste maatregel gebruikt worden en moet in tijd beperkt blijven.

recht op ting bescherming tegen opslui

Stel een meisje van 15 jaar steelt een Dvd-speler van 500 euro. Wat zou zij als straf moeten krijgen en waarom? • een boete van 500 euro • een dag de cel in • 10 uur schoonmaken in een bejaardentehuis Maakt het volgens jou een verschil uit als het niet de eerste keer is dat ze dit doet? www.amnesty.be Sinds 1961 onderzocht Amnesty International meer dan 43.500 gevallen van schendingen van mensenrechten. Van deze gevallen zijn er nu 40.750 afgesloten; in veel gevallen betekent dit dat die mensen zijn vrijgelaten.

elk kind heeft recht op bescherming tegen oorlog Kinderen die in een oorlog terechtkomen, moeten beschermd worden. Als kinderen het slachtoffer worden van oorlog, geweld of mishandeling, moeten zij op de juiste manier opgevangen worden. Op die manier kunnen ze daarna misschien nog een normaal leven leiden. Het aantal kindsoldaten wordt wereldwijd op 300.000 geschat. recht op bescherming tegen oorlog

www.kindsoldaat.be Website van de Belgische Coalitie tegen het gebruik van kindsoldaten Hoe komt het dat in oorlogstijd kinderen ingeschakeld worden als soldaat?


elk kind heeft recht op aangepaste verzorging bij ziekte of handicap Elk kind met een handicap heeft recht op een zo goed mogelijk leven. Deze kinderen moeten de juiste verzorging krijgen, aangepast onderwijs in gewone school krijgen, of eventueel naar een speciale school gaan. Kinderen met een handicap moeten op deze manier toch zoveel mogelijk zelfstandig leren worden en leren deelnemen aan de samenleving. recht op bescherming bij adoptie

www.handicap.fgov.be Federale overheidsdienst voor personen met een handicap www.zebraweb.be Zebra wil er zijn voor kinderen en jongeren die betrokken raakten bij een ongeval. Tel.: 016 31 91 10 www.gripvzw.be GRIP is een burgerrechtenorganisatie, Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap.

elk kind heeft recht op bescherming bij adoptie Elk kind heeft het recht om in zijn eigen belang geadopteerd te worden. Overheden moeten ervoor zorgen dat bij eventuele adoptie het belang van het kind op de eerste plaats komt en dat de adoptie niet leidt tot een ongepast financieel voordeel voor de betrokkenen. Kun je begrijpen dat kinderen zich niet thuis voelen in een adoptiegezin?

recht op verzorging bij ziekte of handicap

www.kindengezin.be/KG/Themas/Adoptie/ Infopagina over kosten, duur en veel gestelde vragen over binnenlandse en buitenlandse adoptie. users.skynet.be/adoptielijn Deze dienst beantwoordt vragen van jongeren en jongvolwassenen die worstelen met hun afkomst.


Informatie over kinderrechten www.kinderrechten.be Website van het kinderrechtencommissariaat. Dit is een ombudsdienst waar kinderen en ouders terecht kunnen met vragen, klachten en zelfs beleidssuggesties. Het is dus een adviserende instantie voor kinderen, jongeren en ouders, maar ook voor de overheid. Het kinderrechtencommissariaat werd opgericht door het Vlaamse Parlement als een onafhankelijke instantie met als hoofdopdracht het bekendmaken van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind en het toezien op de naleving ervan.

www.kinderrechtswinkel.be Op de website en in de winkels kunnen zowel volwassenen als kinderen en jongeren terecht met vragen i.v.m. burgerrechten, maar ook over echtscheiding.In Vlaanderen zijn er twee kinderrechtswinkels: in Brugge en in Gent.

www.vormen.org Website van de organisatie die deze brochure publiceerde. Je kunt er terecht voor informatie en methodieken rond kinderrechten en mensenrechten.

www.kinderrechten.vormen.org Informatieve website over kinderrechten

www.vormen.org/vilok Acht interactieve websites over kinderrechten

www.vlaanderen.be/kinderrechten Kinderrechtenwebsite van de Vlaamse Overheid; je vindt er een lijst van aanspreekpunten rond kinderrechten.

www.kinderrechtencoalitie.be Website van de kinderrechtencoalitie, een netwerk van 28 organisaties die werken rond kinderrechten. Ze zien toe op de naleving van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. In deze databank vind je de Belgische rapporten en documenten over kinderrechten.

www.kjt.org Website van de Kinder – en Jongerentelefoon. Kinderen en jongeren kunnen hier terecht met vragen en problemen. Tel.: 102 (gratis nummer, iedere werkdag van 16 tot 22 uur; niet op zon- en feestdagen).

www.test-aankoop.be/map/src/378551.htm Interessante gids rond rechten van jongeren

www.ua.ac.be/kinderrechten Unicef, leerstoel kinderrechten

www.centrumkinderrechten.ugent.be Dit universitair centrum legt zich toe op de wetenschappelijke studie van de kinderrechten.

www.jeugdrecht.be Informatie over de rechten en plichten van kinderen en jongeren in Vlaanderen

www.jeugdonderzoeksplatform Onderzoeksrapporten over jongeren

www.vlaanderen.be/jeugdbeleid Website van het Vlaamse jeugdbeleid


Brochure voor gemeentepersoneel. uit de kinderschoenen

Recommend Documents