24-09-2014
STAKEHOLDERANALYSE PMP Provincie Friesland 4 thema’s:
Duurzame transportmiddelen
Onderzoeksopzet •
Marlies Ballemans, Ballemans Advies: adviseur duurzaam ondernemen Koploperprojecten
•
Opdracht voor stakeholderanalyse PMP
•
Vier thema’s: Duurzame transportmiddelen, Friese Grondstoffenagenda, Fair Trade en Stadslandbouw
•
Wat zijn de (belangrijkste) stakeholders rondom de vier thema’s en wat zien zij m.b.t.: Ontwikkelingen Betrokkenen o Belangen o Behoeften o Rol van provincie o Samenhang met andere thema’s o
Friese grondstoffenagenda (FGA)
o
Fair Trade Stadslandbouw Juni 2014
Duurzame transportmiddelen/brandstoffen
Ontwikkelingen
Op basis van gesprekken met/input van:
Provincie
•
Roos Geelhoed (niet gesproken, wel mailcontact)
•
Roos Geelhoed was contactpersoon. Nieuwe persoon wordt gezocht
•
Peter Hamersma, Provincie Friesland
•
100.000 voertuigenplan/2050 Fryslân fossielvrij als basis voor beleid
•
Steven Duursma, Provincie Friesland
•
Elektrisch varen en CNG/LNG hoofdthema’s
•
Wim Haalboom, Provincie Friesland
•
•
Remco Hoogma, Dwarsverband
Elektrisch varen: programma haast afgerond (2015). Bureau ingeschakeld voor hoe nu verder
•
Jan Schat, AutoSchat Burgum
•
CNG/LNG: veel verkenningen. Tankstations CNG, ombouw veerboot Doeksen naar LNG
•
Mirjam Marinus, FrieslandLease (met verlof)
•
•
Haije Talsma en Marcel Schaap (geen reactie op mail)
PPO uit beeld. Wel koolzaad naar biodiesel voor agrarische bedrijven (Wim Haalboom)
Ontwikkelingen overig •
Landelijke visie op duurzame brandstoffenmix, 30 juni 2014 aangeboden aan staatsecretaris
•
Voor zakelijk rijden is bijtelling nu alles bepalend
•
Langzaam groeiende groep bedrijven interesse in brandstof besparen, alternatieve brandstoffen (elektrisch in kleinvervoer, LNG in grootvervoer)
•
Koudwatervrees LNG door investeringen
•
Bijdrage door zuiniger rijden, reductie transportbewegingen, gebruik OV en fiets
Belangen: waarom duurzame transportmiddelen? Algemeen •
Uitstoot omlaag schone provincie
•
Fossiele brandstoffen schaarser
Land •
Financieel voordeel voor gebruikers (besparen)
•
Voldoen aan aanbestedingseisen (CO2, geluid)
•
Lokale ketens sluiten rondom CNG/LNG: biomassa (GFT, rioolwater) Omrin/Wetterskip/ anderen productie CNG/LNG afleverpunten transport CO2 biomassa
•
Marktontwikkeling/werkgelegenheid rondom (bio)CNG/LNG
Water •
Marktontwikkeling/werkgelegenheid rondom elektrisch varen (recreatie) en CNG/LNG (vracht)
1
24-09-2014
Behoeften:
Visie op de rol van de provincie
Provincie:
•
Stimuleren economie en milieu
•
Landelijke visie als uitgangspunt, eigen visie bepalen en ook met andere provincies bespreken
•
Aanjagen demonstratieprojecten
• •
Afwegingen verschillende vervoermiddelen kunnen maken (LCA) Elektrisch varen verder uitbouwen (onderscheidend vermogen Friesland)
Overig: •
Overall visie van provincie (uitgaande van nationale visie), bv. schone provincie voor bewoners en toeristen
•
Meer en duidelijke eisen t.a.v. duurzaamheid door overheid bij inkoop vervoer
•
Goed fiscaal en subsidiebeleid
•
Samenhangend demonstratieproject rondom LNG/CNG (leren van provincie Gld)
•
Meer productie groen gas
•
Behoeften elektrisch varen? Meenemen in onderzoek voor > 2015
Samenhang met andere thema’s •
Grondstoffen/afvalbeleid: brandstof uit biomassa
•
Duurzame energie: bv. PV als bron van elektriciteit voor elektrisch vervoer
•
Elektrisch varen en toerisme/ Wadden en veerboten op LNG
•
Logistieke sector
•
Leefbaar platteland: Bûtenút Foarút
Aanvullende opmerkingen •
Als je ‘elektrisch varen in Friesland’ googlet kom je niet gemakkelijk bij watersportbedrijven
•
Meer duidelijkheid over wat biogas/groen gas/CNG/LNG is en waar het vandaan komt
•
Lokale bedrijven veel meer betrekken bij 100.000 voertuigenplan of nieuwe visie: zie bijlage met autodealers/transportbedrijven/leveranciers
Friese Grondstoffenagenda (FGA): Kringlopen sluiten
Ontwikkelingen provincie
Op basis van gesprekken met/input van:
•
Kringlopen sluiten centraal (VANG: Van afval naar grondstof)
•
Cees Meijles, Provincie Friesland
•
Provincie Friesland loopt hierin voorop
•
Wim Haalboom, Provincie Friesland
•
Integrale aanpak (drie gedeputeerden)
•
Martin Smit, roof2roof/Hunesus
•
Prioriteren ketens vanuit provincie en/of vanuit markt
•
Aucke Bergsma, Omrin
•
Relatie met Wurkjen foar Fryslân: banen creëren
2
24-09-2014
Overige ontwikkelingen •
Omrin heeft nationaal beleid als leidraad, met 75% recycling als doel. Nadruk op textiel, drankkartons en kunststoffen. Afweging bron- en nascheiding
•
Maakindustrie: er zijn pioniers m.b.t. sluiten van kringlopen, rest heeft latente behoefte
•
Roof2roof als voorbeeld van business case
•
Financiers hebben interesse (o.a. Rabobank, PGGM en BNG)
•
Relatie consuminderen (afvalreductie) versus biobased/circulaire economie in het algemeen onderbelicht
Behoeften provincie
Belangen: waarom kringlopen sluiten? •
Toegevoegde waarde (verdienmodellen) o o
•
Maakindustrie en landbouw: goedkopere grondstoffen en energie besparen Verwerkende industrie: inkomsten
Ideëel: zorg voor milieu o
Wie?
Behoeften overige partijen
•
Focus op bepaalde kringlopen, maar oog voor alles
•
Provinciaal instrument voor financiering innovaties
•
Samenwerking met zeer veel betrokkenen: projectadministratie
•
Van visie/ketenoverleg snel naar concrete acties in keten: doen!
•
In gesprek gaan met bedrijven, waaronder woningbouwcorporaties
•
Verdienmodellen laten zien voor ketenpartners: leren van roof2roof
•
Rekening houden met bij-effecten van sluiten kringlopen (totaalplaatje)
•
In keten aanjager nodig die boven alle partijen staat
•
LCA’s
•
Reductie/consuminderen meenemen
•
Uitwerken biocascade
Visie op de rol van de provincie
Samenhang met andere thema’s
•
Vertaling in samenhangende visie (aanbeveling Noordtij)
•
Wurkjen foar Fryslân
•
Boodschap en voorbeelden: uitdragen van succes (aanbeveling Noordtij)
•
Innovatie dus financiering/EZ
•
Voorfinancier
•
Agro/food (ketens)
•
Regierol: kennen en verbinden
•
Bodemgezondheid
•
Biobased economy
•
Duurzame energie (biobrandstoffen/transport)
•
Maakindustrie (ketens)
3
24-09-2014
Aanvullende opmerkingen
Fair Trade (FT) Op basis van gesprekken met/input van:
•
Zeer omvangrijk thema met zeer veel raakvlakken: economie, transport, landbouw, etcetera
•
Anoesjka Duinstra, Provincie Friesland
•
Zeer veel stakeholders per keten en daarbuiten
•
Martijn Iping, Provincie Friesland
•
Omrin cruciale rol
•
Jos Ikink, Millenniumwerkgroep
•
Reeds uitgebreid adressenbestand aanwezig: structureren per doelgroep/geleding
•
Johannes de Goede, Tûmba
•
Grondstoffenfonds/financieringsvorm verder uitwerken: complex
•
Irma van Beek, adviseur
•
Roof2roof als inspiratie voor andere ketens
•
Mw. Elverdink, Elverdink hoveniers, Fair Trade bedrijf
•
Klaske Hoekstra en Miranda Bindels, Wereldwinkel Joure
•
Hieke Kamminga-Nijholt, Natuurvoedingswinkel Joure
Ontwikkelingen provincie
Overige ontwikkelingen
•
Doel: FT provincie in 2015 met aantal FT gemeenten
•
Fair Trade leeft actief bij kleine groep in Friese samenleving
•
Lastig extra gemeenten te activeren: optrekken aan 3 ‘koplopers’
•
•
Andere overheidsorganisaties als CJIB en Wetterskip: criteria duurzaam inkopen (ook FT)
Groep groeit, ook door supermarktaanbod, Hema (Return to sender) en door globalisering (rol jeugd)
•
Relatie met Millenniumdoelen en biologisch voedsel (groter verband)
•
Spanningsveld Fair Trade/UTZ: wat is goed? FT is ‘harnas’, FT merk omstreden
•
Hoe verder na 2015?
Belangen: waarom Fair Trade?
Behoeften provincie
•
Kleine groep: ideëel/overtuiging
•
Afstemming met Tûmba
•
Aanbestedingseis
•
Meer samenwerking met gemeenten
•
Overheid: maatschappelijke rol/voorbeeldfunctie
•
Aansluiten bij andere thema’s/activiteiten (daarom kalender)
•
Bedrijven: promotioneel aantrekkelijk
•
Stagiaires en scholen betrekken
4
24-09-2014
Behoeften overige partijen
Visie op de rol van de provincie
•
Duidelijke koers van de provincie
•
Voorbeeldfunctie en leveren ambassadeurs
•
Duidelijkheid wat FT is
•
Doorpakken als men gekozen heeft voor FT-provincie
•
Positief nieuws brengen. Burgers en bedrijven stimuleren en niet ontmoedigen
•
Faciliteren en inspireren
•
Actieve communicatie door alle partijen over FT-initiatieven
•
Samenhang met andere thema’s, met name biologisch voedsel
•
Samenhang met andere thema’s in visie, actie en communicatie benadrukken
•
Bedrijven bereiken
Samenhang met andere thema’s
Aanvullende opmerkingen
•
Duurzaamheid/MVO
•
Meerwaarde FT t.o.v. andere keurmerken
•
Duurzaam inkopen
•
Relatie met lokaal voedsel en sociaal werk
•
Mienskip en cultuur
•
Voedsel (biologisch/lokaal)
•
Kleding
•
Sociaal beleid
•
Friese Grondstoffenagenda
•
CH2018
•
(Eco-)toerisme/evenementen
Stadslandbouw
Ontwikkelingen provincie
Op basis van gesprekken met/input van:
•
Groeiende belangstelling stadslandbouw nationaal en in provincie
•
Folkert Kuipers, Provincie Friesland
•
Relatie met krimp/braakliggende terreinen
•
Irma Abelskamp, Leerschool Permacultuur
•
Leeuwarden meest prominent bezig: sociaal aspect!!
•
Guy Cotemans, Permacultuur Natuurlijk
•
Overige gemeenten: lokale initiatieven vanuit aantal bevlogen personen
•
Hieke Kamminga, Natuurvoedingswinkel Natuurvoeding Natuurlijk Joure
•
Alleen Gosse Haarsma Asûm commercieel
•
Johannes Lankaster, Netwerk duurzame dorpen (geen contact gekregen)
5
24-09-2014
Ontwikkelingen overig
Belangen: waarom stadslandbouw?
•
Groeiende aandacht voor gezond voedsel en transparante, korte voedselketen
•
Provincie: sociale aspect, en bedrijfjes streekproducten economisch interessant
•
Verkoop uit volkstuinen is verboden
•
Bijkomend milieu-aspect: minder transport
•
Eetbare bedrijfstuinen nog onderbelicht
•
In Leeuwarden: vooral sociaal/leefbaarheid verbeteren
•
Horeca en zorg: gezonde streekproducten op menukaart (leveringszekerheid!)
•
Zorg/sociaal werk: participatie van kwetsbaren
•
Onderwijs: bewustzijn bij kinderen
•
Burgers: gezond voedsel, sociaal aspect. Minder: sluiten kringlopen, minder transport
Behoeften provincie
Behoeften overige partijen
•
Meer zicht op wat speelt en wat nodig is
•
Biologisch voedsel promoten
•
Sociale voordelen en werkgelegenheid m.b.t. Eetbaar Leeuwarden verder uitrollen
•
Samenhang met andere thema’s in de gaten houden
•
Vraag en aanbod op elkaar afstemmen m.b.t. grond, arbeid en producten
•
Economiseren stadslandbouw/streekproducten
•
Aanhaken bij Culinaire (2015) en Culturele Haadsted (2018)
Visie op de rol van de provincie
Samenhang met andere thema’s
•
Belang van gezond (biologisch) voedsel actief uitdragen
•
Eetbaar Leeuwarden/CH 2018/Stad van de Smaak 2015
•
Samenhang met andere thema’s zien en communiceren
•
Lokale voedselproductie/landbouw
•
Stimuleren van gebruik braakliggende terreinen als eetbare tuin
•
Gezonde voeding, ook in zorg en horeca
•
Financiering
•
Openbare ruimte/krimp
•
Milieu lokaal: Repair Café
•
Sociaal werk lokaal: voedselbank, therapie
6
24-09-2014
Aanvullende opmerkingen
Opbrengst stakeholderanalyse PMP
•
Hoe is relatie tussen stadslandbouw (volkstuinen) versus land- en tuinbouwbedrijven? Streekproducten
Voor elke van de vier thema’s (Duurzame transportmiddelen, Friese grondstoffenagenda (FGA), Fair Trade en Stadslandbouw)
•
Samenhang met belang van groen voor het MKB in de stedelijke omgeving van LEI/WUR
•
Per thema stakeholders in excel-bestand (m.u.v. FGA)
•
Inzicht in ontwikkelingen, belangen, behoeften, rol provincie en samenhang met andere thema’s
•
Input voor bijeenkomsten in augustus
•
Gosse Haarsma’s bedrijf als voorbeeld
Hoe nu verder?
Per thema kernvragen voor in werkgroepen:
•
Zijn de gekozen thema’s de juiste thema’s en zijn ze juist geformuleerd?
•
Hebben we alle stakeholders in beeld?*
•
Per thema stakeholders uit alle geledingen
•
•
Werkgroep per thema
Wat is de gedeelde visie tussen de provincie en de stakeholders* (en wat zijn de eventuele verschillen)?
•
Wat zijn de bestaande doelen en moeten deze worden bijgesteld? Zo ja, hoe?
•
Wat is nodig om de gestelde doelen te bereiken? Welke acties en welke communicatie?
•
Wat zijn de belangen en rollen van de verschillende stakeholders* hierin?
•
Wat is de eerstvolgende stap?
•
*Stakeholders: zie bijlagen
Dank voor jullie aandacht!
7
