Branche Groothandel | Totaalrapport
De Groothandel in kaart Een onderzoek uitgevoerd in opdracht van
Exact
Heliview Research Lage Mosten 1, Postbus 3327, 4800 DH Breda Tel: +31 (0)76 5482000 Fax: +31 (0)76 5482099 9 juli 2012
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
Inhoud Inleiding .............................................................................................................................................. 3 De groothandel in het kort ................................................................................................................. 4 De interne organisatie en haar uitdagingen ....................................................................................... 6 De ICT organisatie van de groothandel ............................................................................................ 13 Ketenintegratie in de groothandel ................................................................................................... 18 Diversificatie in de groothandel ....................................................................................................... 24 Globalisering ..................................................................................................................................... 28 De totstandkoming van het onderzoek ............................................................................................ 29 Over Heliview Research & Consultancy B.V. .................................................................................... 29
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
2
Inleiding Exact is leverancier van bedrijfsbrede software en richt zich op verschillende sectoren in de markt. Om op de hoogte te blijven van belangrijke trends en ontwikkelingen, heeft Exact aan Heliview Research gevraagd een onderzoek uit te voeren binnen de sector groothandel. In dit onderzoek is in kaart gebracht wat er momenteel speelt binnen de groothandel. Daarnaast is onderzocht wat de kansen en uitdagingen zijn waar de sector mee te kampen heeft en wat de knelpunten zijn die de groothandel momenteel ervaart. In dit rapport staan de uitkomsten van het onderzoek. Helemaal aan het eind van dit rapport staat een korte beschrijving van de totstandkoming van het onderzoek.
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
3
De groothandel in het kort De groothandel kent een aantal belangrijke uitdagingen en aandachtspunten. Deze worden hieronder kort besproken, waarna ze in detail worden behandeld in de volgende paragrafen. De groothandel zet in op omzetgroei, kostenbesparing & margebehoud De groothandel is een sector die in de huidige economische situatie omzetgroei als dé belangrijkste business uitdaging benoemt. De sector streeft hiermee een betere financiële positie na. Dit doet zij door de komende jaren te groeien in omzet en winst óf juist door kosten te besparen en het interne proces te optimaliseren. Slechts 8% van de groothandels ziet optimalisatie van automatisering als belangrijkste business uitdaging. De aandachtspunten die men heeft geformuleerd ten aanzien van de bedrijfsvoering, hangen nauw samen met de hierboven genoemde business uitdagingen. Kostenbesparing heeft namelijk de grootste focus. Opmerkelijk is het dan om te constateren dat 29% van de groothandels de eigen organisatie een 6 of lager geeft voor de kostenefficiency van het interne proces. Ook de beweegredenen om te investeren in ICT hangen sterk samen met het belangrijkste aandachtspunt voor de komende jaren zoals hierboven benoemd, namelijk kostenbesparing. Tevens verwacht de groothandel door de aanschaf van software klanten beter te kunnen bedienen en investeert men in ICT ter optimalisatie van het bedrijfsproces. Belangrijke ontwikkelingen op ICT gebied die in andere sectoren vaak hoog op de agenda staan, zoals bijvoorbeeld SAAS en hosting, spelen minder in de groothandel. ICT speelt een belangrijke rol in het al dan niet slagen van keten integratie Ruim 85% van de groothandels werkt samen met andere partijen waarbij de processen geïntegreerd zijn. Uitdagingen die groothandels bij deze samenwerkingsverbanden ervaren, richten zich vaak op de kwaliteit van het automatiseringproces. In haar relatie met de leveranciers bijvoorbeeld, geeft de groothandel met regelmaat aan dat het ontbreekt aan het afdoende beschikbaar hebben van data en informatie. Daarnaast noemen de groothandels meer specifieke problemen in het gebruik van datacommunicatie oplossingen zoals fouten bij de invoer, veel handmatig werk, verlies van data en / of geen real‐time inzicht. Groothandels kunnen daardoor moeilijker beslissingen nemen op basis van de beschikbare gegevens.
Verticale integratie verloopt nog niet vlekkeloos Bijna de helft van de groothandels heeft een eigen productiefaciliteit. In het onderzoek komt naar voren dat er verbetering mogelijk is in de automatisering van de productie of assemblage. Groothandels geven namelijk aan dat het productiesysteem verouderd is, er geen koppeling
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
4
tussen productie‐ en voorraadsysteem is of dat er geen IT‐kennis ter ondersteuning van de productie in de organisatie aanwezig is. Eigen verkooppunten zijn minder vaak gemeengoed binnen de groothandel. Indien deze er wel zijn, brengen deze verkooppunten ICT gerelateerde problemen met zich mee. Er is bijvoorbeeld geen ICT‐kennis aanwezig ter ondersteuning van het verkooppunt, maar ook zijn de kassasystemen verouderd. Knelpunten gerelateerd aan de geautomatiseerde samenwerking met eigen vestigingen dus. Toename in diversificatie en extra dienstverlening bieden is gemeengoed Groothandels diversifiëren in toenemende mate. Echter: de meerderheid van de groothandels die producten en diensten aanbieden buiten hun kernassortiment struikelt over de complexiteit van de processen die dit met zich meebrengt en het gebrek aan kennis hieromtrent. Automatisering wordt als mogelijke oplossing genoemd voor dit soort problemen, evenals het compleet scheiden van werkzaamheden in aparte BV’s, aparte magazijnen, gescheiden verkoop of door samenwerking met andere aanbieders. Naast het uitbreiden van het huidige productassortiment, biedt 92% van de groothandelssector ook extra diensten, voornamelijk in de vorm van het ‘optreden als kennispartner voor klanten’. Globalisering zorgt voor groot deel van de omzet, maar verdient aandacht Meer dan 71% van de ondervraagde groothandels doet zaken met het buitenland. En 35% van de groothandels haalt zelfs meer dan 50% van de omzet uit het buitenland. Dit brengt echter ook een aantal uitdagingen met zich mee, zoals kennisoverdracht, (ontbrekende) informatie over de locatie van goederen in de keten en het belang van vooruitzien en planning.
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
5
De interne organisatie en haar uitdagingen Algemene kenmerken groothandels Het onderzoek in de groothandel is zoals aangegeven verricht in twee subsectoren, te weten verbruiksgoederen en gebruiksgoederen. Allereerst zijn een aantal branchespecifieke kenmerken in kaart gebracht. Profilering
Aantal vaste werknemers werkzaam binnen de organisatie
Percentage organisaties met werknemers binnen flexibele schil
Gebruiksgoed eren
Groothandel totaal
20 tot 50
40%
33%
36%
50 tot 100
21%
25%
23%
100 of meer
38%
42%
41%
67%
42%
52%
62%
78%
72%
Minder dan 25%
52%
42%
45%
Tussen 25% en 50% Tussen 50% en 75%
8%
26%
20%
20%
8%
12%
Meer dan 75%
20%
24%
23%
Minder dan 20
56%
31%
41%
20 tot 50
39%
52%
47%
50 tot 100
0%
13%
8%
100 of meer
5%
3%
4%
% vestigingen dat zaken doet met het buitenland
Percentage van de omzet van de internationale activiteiten binnen de vestiging als percentage van de totale omzet: Basis: Vestigingen die internationaal actief zijn
Aantal geautomatiseerde kantoorwerkplekken op het kantoor van de vestiging
Verbruiksgoe deren
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
6
Belangrijkste business uitdaging is omzetgroei Zoals eerder aangegeven is de groothandel een sector die in de huidige economische situatie omzetgroei als dé belangrijkste business uitdaging aanmerkt. Het verbeteren van de financiële positie wordt bereikt door de komende jaren te groeien in omzet en winst. Een andere mogelijkheid is door kosten te besparen en het interne proces (verder) te optimaliseren. Een manier om dit proces te optimaliseren is de wijze waarop automatisering ingeregeld is; 8% van de groothandels ziet dit als belangrijke business uitdaging. Andere uitdagingen die men benoemt zijn het aanboren van nieuwe markten. Of het ontwikkelen van nieuwe initiatieven bijvoorbeeld door het werkveld te verbreden. Opvallend is dat de focus op het behouden van bestaande klanten slechts voor een beperkt aantal bedrijven een aandachtspunt is.
Business uitdagingen
Groothandel totaal Gebruiksgoederen
21%
Groei
Verbruiksgoederen
15%
Omzet vergroten 10% 11% 10% 9%
New business (product / markt verbreden) Winst maken / vergroten
5%
Automatisering (optimaliseren) Continuïteit Verbeteren financiële positie / marges Intern proces aanpakken / optimaliseren
3%
Uitbreiden
Crisis doorkomen / voortbestaan / overleven Klanten behouden / tevreden houden
15%
8% 9% 8% 8% 9% 8% 7% 7% 8% 6% 9% 6% 7% 5% 6% 7% 5% 6%
Omzet halen / behouden
Kosten besparen / efficiency verhogen
25%
19% 18% 20%
3% 6% 5%
9%
8%
5% 5% 5%
Bron: Heliview Research
Ook diversificatie is een belangrijk aandachtspunt voor de komende 2 jaar De aandachtspunten die men heeft geformuleerd ten aanzien van de bedrijfsvoering hangen nauw samen met de hierboven genoemde business uitdagingen. De meerderheid van de groothandels geeft aan dat kostenbesparing een belangrijk aandachtspunt is voor de komende twee jaar. Aan de andere kant is een groot deel van de bedrijven bezig met het diversifiëren van de activiteiten. Daarmee kenmerkt de groothandel zich als een sector die enerzijds een grote focus heeft op kosten en anderzijds op het uitbreiden van het productportfolio.
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
7
Men is vooral voornemens nieuwe markten aan te boren of nieuwe producten te leveren. Het verkennen van de internationale mogelijkheden is voor 37% een doelstelling op zich, maar is nog steeds relatief ondergeschikt aan de activiteiten die men op de Nederlandse markt wil ontwikkelen.
Aandachtspunten voor de organisatie in de komende 2 jaar (belangrijk tot zeer belangrijk) Groothandel totaal Gebruiksgoederen Verbruiksgoederen
88% 85%
Kostenbesparing of margedruk
93%
Prijsdruk
67%
76% 90%
60% 59%
Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: nieuwe producten
62%
49% 53%
Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: nieuwe markten 43%
43%
Internationalisering van bedrijfsactiviteiten vanwege int. concurrentie
50%
33%
37% 38%
Internationalisering van bedrijfsactiviteiten door int. samenwerking
34%
33% 31%
Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: korte product cycli
33%
Differentiatie van bedrijfsactiviteiten: aanvullende diensten
28% 30% 25%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
8
Matige beoordeling intern proces, kostenefficiency biedt ruimte tot verbetering Het interne proces wordt met een 7,1 beoordeeld. Opvallend hierbij is dat maar liefst 29% van de groothandels een 6 of lager toekent voor de kostenefficiency van het interne proces. En bij de mate waarin het interne proces optimaal verloopt, geeft 21% van de groothandels een 6 of lager. Vooral de eerst genoemde categorie, de effectiviteit waarmee het interne proces is ingeregeld, laat zien dat er volop ruimte tot verbetering is. Bijvoorbeeld middels procesoptimalisatie of het genereren van meer inzicht in voorraden.
Beoordeling van interne proces binnen de organisatie in rapportcijfer Groothandel totaal
Gebruiksgoederen
Verbruiksgoederen
7,1 De kostenefficiëntie van het interne proces
7,0 7,2
7,1 De mate waarin het interne proces optimaal verloopt
7,1 7,1
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
10,0
Bron: Heliview Research
9
Marketing en logistiek zijn de belangrijkste bedrijfsprocessen binnen de groothandel Marketing & sales en logistiek zijn de belangrijkste bedrijfsprocessen binnen de groothandel. Bij de groothandel in gebruiksgoederen wordt de inzet van marketing en sales zelfs nog belangrijker gevonden dan bij de groothandel in verbruiksgoederen. Opvallend is het dat inkoop niet gezien wordt als een proces dat van groot belang is voor de organisatie, evenals R&D.
Gebied dat het meest van belang is binnen het primaire proces van de organisatie Groothandel totaal Gebruiksgoederen 40%
Verbruiksgoederen Marketing & Sales
52% 21%
30% 27%
Logistiek (inkoop / voorraad) (dus interne logistiek)
36%
14% Productie / assemblage / verpakken
6% 26%
11% 12%
De service afdeling
10%
Inkoop
3% 1% 5%
Research & Development
1% 1% 0%
Bron: Heliview Research
Onderstaand een overzicht van de redenen waarom de genoemde bedrijfsprocessen als meest belangrijk worden aangemerkt. Logistiek (inkoop / voorraad) Core business 10%
Productie / assemblage / verpakken Core business 21%
De service afdeling
Marketing & Sales
Core business 20%
Core business 16%
Daar draait het om 19%
Productie is product 14%
Aandacht vestigen op de klant 30%
Zonder (Sales) geen verkoop / inkomsten 11%
Het bedrijf staat of valt rondom logistiek 10%
Valt het meest mee / aan Valt het meest mee / aan Genereert omzet 14% te verdienen 14% te verdienen 10%
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
10
Tevredenheid met belangrijkste bedrijfsprocessen goed, service afdeling verdient verbetering De bedrijfsprocessen die op dit moment het belangrijkst worden gevonden voor het primaire proces, zullen ook in de komende 3 tot 5 jaar de grootste aandacht hebben. De afdelingen die het meest van belang zijn voor de groothandels worden in het algemeen redelijk tot goed beoordeeld met een 7,1 of hoger. De afdeling productie/ assemblage/ verpakken wordt zelfs met een 7,9 gemiddeld gewaardeerd. Opmerkelijk is dat de service afdeling matig wordt beoordeeld, terwijl dit van evident belang is. Groothandels die een service afdeling hebben, kunnen zich dus met name op dit gebied verder verbeteren.
Logistiek (inkoop / voorraad)
Productie / assemblage / verpakken
De service afdeling
Marketing & Sales
Mate waarin de focus in de komende 3 tot 5 jaar ook op dit functiegebied zal liggen
81%
100%
90%
93%
Tevredenheid met het functioneren van functiegebied binnen het primaire proces van de organisatie
7,1
7,9
7,0
7,3
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
11
De groothandel is goed op de hoogte van regels en wetten De groothandelsector geeft zichzelf maar liefst een 8,8 gemiddeld als het gaat om het voldoen aan regels en wetten. Een geringe 4% geeft de eigen organisatie slechts een 6, maar liefst 67% kent de eigen organisatie een 9 of 10 toe. Echte onvoldoendes worden niet toegekend. Mate waarin de organisatie voldoet aan de regels & wetten op dit moment Groothandel Verbruiksgoederen totaal 1 = voldoet helemaal niet 0% 0% 2 0% 0% 3 0% 0% 4 0% 0% 5 0% 0% 6 4% 5% 7 5% 7% 8 25% 24% 9 38% 37% 10 = voldoet helemaal 29% 27%
Gebruiksgoederen 0% 0% 0% 0% 0% 3% 3% 25% 38% 31%
Hoe blijft men op de hoogte van wet‐ en regelgeving? De wijze waarop groothandels zich op de hoogte houden van wet‐ en regelgeving is vaak via extern ingehuurde adviseurs, ook wordt er zelf veel gezocht via internet. Via externe adviseurs / consultants Via internet Via de brancheorganisatie Vakliteratuur Via de media Via onze kwaliteitsmanager Via onze accountant Via hoofdkantoor / moedermaatschappij Via ISO‐certificering
23% 16% 13% 9% 7% 6% 6% 6% 5%
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
12
De ICT organisatie van de groothandel ICT bedrijfsvoering nog traditioneel, groothandel gaat/moet een slag maken op ICT gebied Belangrijke ontwikkelingen op ICT gebied die in andere sectoren vaak hoog op de agenda staan, spelen minder in de groothandel. Voorbeelden hiervan zijn SAAS (software as a service), het zogenaamde nieuwe werken en het communicatieprotocol XML (12% gebruikt XML versus 32% gebruik van Excel). Deze toepassingen worden in de groothandel nog sporadisch ingezet en opmerkelijker, vaak als minder belangrijk beoordeeld. Mogelijk omdat de voordelen ervan nog onvoldoende inzichtelijk zijn voor deze bedrijven. Wel noemt men onderstaande aandachtspunten, waaruit naar voren komt dat de groothandel van plan is een slag te maken in het up‐to‐date krijgen van haar systemen of deze wil vervangen. Ook speelt ICT een belangrijke rol in het verbeteren of optimaliseren van de efficiency van de organisatie. Met behulp van ICT een verdere kostenbesparing doorvoeren, immers een zeer belangrijk aandachtspunt voor de organisaties actief in de groothandel, is vooralsnog onbekend terrein. In onderstaande figuur is te zien dat slechts 5% dit noemt.
Belangrijkste aandachtspunten binnen de ICT‐bedrijfsvoering voor de komende 2 jaar Continuïteit / up‐to‐date houden
18%
Vernieuwing software/hardware algemeen
14%
Automatisering
11%
Efficiency
9%
Optimalisatie
8%
Implementatie (upgrade) ERP‐systeem
7%
Integratie
5%
Afstemming / samenwerking
5%
Kostenbeheersing / kostenbesparing
5%
Centralisatie
3%
Beveiliging / veiligheid
3%
Cloud computing 1% Uitbreiding / groei 1%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
13
Redenen voor aanschaf software hangen sterk samen met de geformuleerde businessdoelstellingen De beweegredenen om te investeren in ICT zijn wél kostengerelateerd. Voor bijna de helft van de groothandels wordt de geplande kostenbesparing gerealiseerd door middel van de aanschaf van bedrijfssoftware. Door die aanschaf verwacht de groothandel klanten beter te kunnen bedienen en dient ICT tevens ter optimalisatie van het bedrijfsproces. De groothandels zien daarnaast legio mogelijkheden ter verbetering van diverse activiteiten / afdelingen (service, sales, planning, kwaliteit) middels de inzet van ICT. De doelstellingen met ICT hangen derhalve nauw samen met de business doelstellingen.
Belangrijkste overwegingen die ten grondslag liggen aan aanschaf bedrijfssoftware 46% 46% 46%
Kostenbesparing (niet gespecificeerd) Verbeteren van service aan klanten Verbeteren van de sales
17%
Verbeterde planning Gebruiksgoederen Verbruiksgoederen Groothandel totaal
Standaarden verbeteren / kwaliteitsverbetering
11%
Verhogen omzet (niet gespecificeerd) Efficiencyvoordeel
Lean IT (zoveel mogelijk waarde toevoegen en zo min mogelijk verspillen)
3%
Doorvoeren/ verbeteren van productinnovaties
3%
Betere bedrijfsvoering / ondersteuning‐ en optimalisering processen Nieuwe geografische markten aanboren
29% 29% 29% 35%
29% 27% 20% 24% 24%
19% 21% 14% 18% 10% 17% 12% 14% 10% 13%
9% 8% 6% 7% 10% 3% 7%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
14
Onbekendheid met SAAS en hosting in de groothandel Een groot deel van de groothandels geeft aan nooit gehoord te hebben van SAAS/ hosting oplossingen, in totaal betreft het bijna de helft van de bevraagde organisaties. Een geringe 7% zegt hiervan wel al gebruik te maken; de groothandel verbruiksgoederen lijkt hierin wat traditioneler dan de groothandel gebruiksgoederen. 27% Van de groothandelsorganisaties, die wel bekend zijn met SAAS/ hosting oplossingen maar er geen gebruik van maken, overwegen dit te gaan toepassen.
Mate waarin men bekend is met SAAS/ hosting oplossingen Nooit van gehoord Alleen van gehoord Enigszins mee bekend Goed mee bekend, maar organisatie maakt er GEEN gebruik van Goed mee bekend, organisatie maakt er gebruik van
Groothandel totaal
46%
Gebruiksgoederen
19%
41%
Verbruiksgoederen
18%
11%
10%
20%
30%
40%
50%
21%
21%
10%
10%
80%
90%
60%
70%
5%
100%
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
9%
Bron: Heliview Research
7%
12%
55%
0%
16%
15
Het nieuwe werken wordt nog beperkt ingezet Bijna een derde van de groothandels heeft het nieuwe werken al geïmplementeerd. Voor ruim één op tien is het nieuwe werken nog een onbekend begrip. Van de groothandels die het nieuwe werken wél inzetten, heeft 39% beleid opgesteld. En ruim de helft van de groothandels die het nieuwe werken al geïmplementeerd hebben, kunnen knelpunten noemen die hiermee samenhangen. Voorbeelden hiervan zijn communicatie/ afstemming over het nieuwe werken. Ook het feit dat fysieke aanwezigheid toch noodzakelijk blijft is een aandachtspunt, net als de beschikbaarheid van mensen. Verder geeft een deel te kennen dat er problemen zijn met de systemen of dat het netwerk niet altijd optimaal werkt. Voor 25% van de groothandels, die bekend zijn met het nieuwe werken, is het in de komende 2 jaar een belangrijk aandachtspunt.
Mate waarin men bekend is met het Nieuwe Werken Nooit van gehoord Alleen van gehoord Enigszins mee bekend Goed mee bekend, maar organisatie maakt er GEEN gebruik van Goed mee bekend, organisatie maakt er gebruik van
Gebruiksgoederen
7%
Verbruiksgoederen
10%
19%
17%
Groothandel totaal
11%
0%
10%
30%
14%
12%
20%
33%
19%
21%
19%
30%
29%
27%
40%
50%
60%
31%
70%
80%
90%
100%
Bron: Heliview Research
Aan wie denkt men bij het implementeren van het nieuwe werken? De partijen die men overweegt om het nieuwe werken te implementeren of mogelijk te maken in de organisatie: Softwareleverancier Telecomleverancier IT‐ adviseur Hardwareleverancier We gaan het zelf doen
55% 27% 18% 9% 9%
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
16
Omzetgroei, kostenbesparing & margebehoud Zoals uit het voorgaande blijkt, is de grootste uitdaging voor de groothandel omzetgroei en / of het besparen van kosten, om zo in ieder geval de marges te behouden of deze te laten groeien. Bijna de helft, 46% van de respondenten verwacht kosten te kunnen besparen door bedrijfssoftware aan te schaffen. Desgevraagd stellen groothandels dat software hen op de volgende kerngebieden kan helpen: •
Een inzicht in werkelijke marges.
•
Het optimaliseren van processen.
•
Het onderscheiden in de keten.
Uit eerder brancheonderzoek blijkt dat cruciaal is om inzicht in marges te hebben, alsook in de redenen waarom marges onder druk staan. Uit onderzoek door logistiek.nl blijkt dat de grootste margekiller fouten en schades tijdens orderverzamelen en uitleveren is. De tweede meest genoemde margekiller is het niet op voorraad hebben van producten. Inzicht hebben in de manier waarop de marge op een product is opgebouwd en welke marge op welke producten wordt gemaakt, is dus van evident belang. Door regelmatig analyses te maken van de kosten, per order maar ook per klant of per artikelgroep, zie je dat er producten zijn met een hogere marge, maar ook dat er slechtlopende artikelen zijn. Deze kunnen dan gestructureerd aangepakt worden. De margekillers kunnen aangepakt worden door het optimaliseren van (logistieke) processen, en het stroomlijnen en automatiseren ervan. Hierdoor neemt de menselijke kans op fouten foutkans af en kunnen medewerkers zich richten op het toevoegen van waarde aan het (logistieke proces). Ook geven de ondervraagde groothandels aan de omzet te willen verhogen door zich te gaan onderscheiden in de keten. Dit kan meerdere vormen aannemen en wordt behandeld in de volgende paragrafen.
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
17
Ketenintegratie in de groothandel Groothandel focust op (waarde) keten integratie In tegenwoordige samenwerkingsverbanden is de samenwerking tussen de ketenpartners een continu, geïntegreerd proces en daarmee een voortdurend punt van aandacht. Ruim 85% van de groothandels werkt samen met andere partijen waarbij de processen met elkaar geïntegreerd zijn. Het vaakst zijn de processen geïntegreerd met leveranciers (66%). Eén derde van de groothandels heeft de samenwerkingsverbanden met retailers, transporteurs, distributeurs en collega‐bedrijven daadwerkelijk geformaliseerd. De aanwezigheid van een samenwerkingsverband wordt veelal ingegeven door het type business. Zo hebben groothandels in verbruiksgoederen vaker een samenwerkingsverband met de leverancier (76%) dan groothandels in gebruiksgoederen (60%). Omgekeerd hebben groothandels in gebruiksgoederen vaker een samenwerkingsverband met de distributeur (38%) dan de groothandels in verbruiksgoederen (21%).
Partijen in de waardeketen waar men reeds processen mee integreert 60% Leverancier
76% 66% 40% 33% 37%
Transporteurs
38% 30% 35%
Gebruiksgoederen Retailer
Verbruiksgoederen Groothandel totaal
33% 33% 33%
Collega‐bedrijven
38% Distributeur
21% 32%
Klanten
3% 3% 3%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
18
Beschikbaarheid van data is een knelpunt bij de samenwerking met ketenpartners Uitdagingen die bij deze samenwerkingsverbanden worden ervaren, richten zich vaak op de kwaliteit van het automatiseringproces. In haar relatie met de leveranciers bijvoorbeeld, geeft de groothandel met regelmaat aan dat het ontbreekt aan het afdoende beschikbaar hebben van data en informatie. En dat is een gemiste kans, daar het (elektronisch) uitwisselen van data tussen ketenpartners ervoor kan zorgen dat de kans op fouten juist kleiner wordt en het gebruik van papier wordt gereduceerd. Daardoor kan het gebruik van elektronische uitwisseling van data (zoals XML of EDI) kostenbesparingen opleveren. Een secundair effect is dat bedrijven hogere eisen aan de kwaliteit van het proces gaan stellen. Door het maken van minder fouten zijn er minder controles noodzakelijk, wat bijdraagt aan efficiency. Andere uitdagingen in de samenwerking tussen de partijen is de onduidelijkheid over het proces of de andere wijze van werken door de verschillende partijen. Dit brengt extra kosten met zich mee, waardoor sommige voordelen van de samenwerking weer teniet worden gedaan. Uitdagingen die men ervaart als gevolg van integratie met ketenpartners
Beschikbaarheid van data en informatie
Reduceren van risico
Wie voert welk deel van het proces uit / wie is eigenaar van activiteiten binnen de keten
Verschillende wijze van handelen in bepaalde situaties
Verantwoordelijkheid bij fouten: vingerwijzen en commerciële gevolgen / afrekening
44%
24%
24%
20%
17%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
19
Automatisering van ketenintegratie Integratie met ketenpartners verloopt bij ongeveer 85% op een geautomatiseerde wijze. Dat gebeurt nog steeds veelvuldig met Excel (32%), al zijn er ook meer specifieke communicatieprotocollen in gebruik, zoals EDI of XML (opgeteld 50%). Deze datacommunicatie is echter vaak foutgevoelig en provisorisch, zoals te zien is in de problemen die hierbij genoemd worden: Fouten bij de invoer Veel handmatig werk Verlies van data Geen real‐time inzicht Kunnen geen beslissingen nemen op basis van de beschikbare gegevens
28% 20% 12% 12% 12%
Wijze van geautomatiseerde communicatie die wordt ingezet bij samenwerkingsverbanden (in de zin van integratie met ketenpartners) Data communicatie oplossingen, te weten: EDI
38%
Excel
32%
Portals
14%
Data communicatie oplossingen, te weten: XML
12%
SAP
9%
Eigen systeem ontwikkeld
4%
Geen automatiseringsoplossing/ geen communicatieprotocollen
16%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
20
Verticale integratie nog niet de standaard Verticale Ketenintegratie komt veelvuldig voor binnen de groothandel, bijna de helft van de groothandels heeft bijvoorbeeld een eigen productiefaciliteit. Bij de groothandel in verbruiksgoederen is dit overigens nog veel vaker het geval. Eigen verkooppunten zijn minder vaak gemeengoed.
Structuur groothandel 59%
Verbruiksgoederen
Gebruiksgoederen
Groothandel overall
44% 35%
35% 29% 19%
Eigen productiefaciliteit
Eigen verkooppunt(en)
Bron: Heliview Research
De groothandel die zelf goederen produceert wil zich over 3 jaar op de volgende manier profileren: Groothandel & retailer Groothandel met productiefaciliteit of assemblage Producent met groothandelfaciliteit Groothandel
19% 35% 19% 28%
De groothandel met eigen verkooppunten wil zich over 3 jaar als volgt profileren: Groothandel & retailer Groothandel met productiefaciliteit of assemblage Producent met groothandelfaciliteit Groothandel
43% 18% 7% 32%
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
21
Knelpunten bij de automatisering van verkooppunten door gebrek aan kennis Vestigingen binnen de groothandel met eigen verkooppunten lijken dit goed geautomatiseerd te hebben: tweederde kan namelijk geen knelpunten omtrent automatisering noemen. Indien er wel knelpunten ervaren worden, is vooral te zien dat men te weinig IT kennis heeft, om de ondersteuning aan het verkooppunt te kunnen bieden die nodig is.
Knelpunten die men ervaart bij de automatisering van de verkooppunten
Geen IT kennis ter ondersteuning van verkooppunt
15%
Samenwerking met eigen vestigingen
4%
Kassasysteem is verouderd / werkt niet goed
4%
Geen
65%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
22
Knelpunten bij de automatisering van het productie proces vooral door veroudering Hetzelfde geldt voor groothandels die een eigen productie‐ of assemblageproces hebben. Knelpunten omtrent automatisering die hier genoemd worden, hangen veelal samen met verouderde systemen die moeilijker geïntegreerd kunnen worden met de reeds bestaande systemen.
Knelpunten die men ervaart bij de automatisering van het productie‐ / assemblageproces Productiesysteem is verouderd / werkt niet goed
14%
Geen koppeling tussen productie & voorraadsysteem
12%
Geen IT kennis ter ondersteuning van productie
10%
Samenwerking tussen productie & distributiepunten
2%
Geen
67%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
23
Diversificatie in de groothandel De helft van de groothandels levert producten en diensten die niet tot het kernassortiment behoren Groothandels zijn in toenemende mate aan het diversifiëren: bijna de helft van de groothandels biedt naast hun kernassortiment inmiddels ook andere producten of diensten aan de markt aan. Groothandels in de verbruiksgoederen doen dit overigens minder en hebben dit ook in het verleden minder gedaan.
Mate waarin organisatie producten en diensten aanbieden die niet direct gerelateerd zijn aan het kernassortiment Ja
Nee, maar in het verleden wel gedaan
Gebruiksgoederen
Verbruiksgoederen
Groothandel totaal
48%
38%
45%
Nee, en in het verleden ook nooit gedaan
5%
8%
47%
54%
6%
50%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
24
Diversifiicatie neemtt verder toe De afgelopen 5 jaar iis de diversifficatie binnenn de meeste e groothande els toegenom men of gelijk gebleven n. Slechts 11% zegt dat h het in de afgeelopen jaren minder is ge eworden.
Heliview Research & Consultancy,, Lage Mosten 11, 4822 NJ Bred da, Postbus 332 27, 4800 DH Breeda, eliview.nl, www w.heliview.nl T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 220 99, info@he
25
Knelpunten bij diversificatie door gebrek aan kennis en complexiteit Een knelpunt in het toepassen en managen van diversificatie is dat de meerderheid van de groothandels die producten en diensten aanbieden buiten hun kernassortiment, struikelt over de toenemende complexiteit van de processen. Ook zeggen de groothandels een gebrek aan kennis te hebben om op een juiste manier diversificatie te managen. De focus vanuit de organisatie ontbreekt. Onduidelijkheid over het imago doordat de groothandels andere producten aanbieden, is er nauwelijks. Slechts 5% ervaart dit als een knelpunt
Knelpunten die men ervaart in het managen van de diversificatie
Complexiteit processen neemt toe
14%
Gebrek aan kennis
14%
Gebrek aan focus Overlap / doublures in je assortiment
11% 7%
De omvang/breedte van het assortiment
5%
Onduidelijk imago naar klanten toe
5%
Geen inzicht in je voorraden per assortiment
5%
Geen
36%
Bron: Heliview Research
Een mogelijke oplossing voor bovenstaande problemen wordt gezien in automatisering, maar ook in het compleet scheiden van de werkzaamheden in aparte BV’s.
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
26
Leveren van aanvullende diensten is gemeengoed geworden Naast het uitbreiden van het huidige productassortiment, biedt 92% van de groothandelssector ook extra diensten aan. Het ‘optreden als kennispartner voor klanten’ wordt hierbij het vaakst als additionele dienst geleverd. Dit is een verklaarbaar onderzoeksresultaat. Immers, de groothandel heeft voor haar eigen specifieke activiteiten het breedstee en beste assortiment. Zij zijn vanuit hun eigen portfolio in staat om in te schatten hoe veranderingen zich in de markt zullen gaan ontwikkelen, bijvoorbeeld in termen van afzet van nieuwe producten of diensten. En dit is juist belangrijke informatie voor detaillisten die keuzes moeten maken óf en wánneer nieuwe producten aan het assortiment dienen te worden toegevoegd. Dit is ook terug te zien doordat bijna 60% klantspecifieke producten biedt. Aandachtspunt hierbij is wederom in hoeverre groothandels voldoende in staat zijn om de markt van actuele informatie te voorzien, ondersteund door de inzet van IT. Dit gezien de toestand van de IT infrastructuur van de meeste groothandels
Mate waarin organisatie de volgende dienstverlening aanbiedt Groothandel overall
Verbruiksgoederen
Gebruiksgoederen
78% Het optreden als kennispartner voor uw klanten
74% 80% 59%
Het aanbieden van klantspecifieke producten
54% 62% 49%
Het aanbieden van fieldservicediensten aan klanten
33% 58%
Het ompakken van producten (in een andere verpakkingsvorm verpakken, bv andere hoeveelheid)
41% 51% 35%
Bron: Heliview Research
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
27
Globalisering Omzet gegenereerd in het buitenland is een aanzienlijk deel van de totale omzet, er zijn echter belangrijke aandachtspunten Meer dan 71% van de ondervraagde groothandels doet zaken met het buitenland. 35% van de groothandels haalt zelfs meer dan 50% van de omzet uit het buitenland. Dit brengt echter ook een groot aantal uitdagingen met zich mee: Kennisoverdracht in kostenstructuur bij import en export Als groothandels aan de slag gaan met import & export, is het van cruciaal belang dat ze de juiste kennis in huis halen van lokale wetgeving en lokale partijen die kwaliteit kunnen leveren en betrouwbaar zijn. Ook is inzicht in de kostenstructuur enorm belangrijk. Stel dat je een leverancier in Polen hebt en je importeert dat product in Nederland. De manier waarop het product wordt vervoerd kan een verschil van 25% marge opleveren, alleen al door de manier waarop dit belast wordt. De juiste kennispartner kan helpen om deze extra kosten te vermijden. Locatie van goederen heeft enorme impact op levertijd / Available‐To‐Promise Als een groothandel een set speakers assembleert, en het de onderdelen vanuit het eigen land betrekt, dan is het mogelijk dat een klant de speakers binnen 2 weken geleverd krijgt. Worden de onderdelen echter ingekocht vanuit China, dan kan met geen mogelijkheid een levertijd van 2 weken gegarandeerd worden. Forecasting is enorm belangrijk in dit proces Door bovengenoemd knelpunt met timing, is het voorspellen van de vraag een belangrijk onderdeel van het managen van de internationale waardeketen en het beperken van de kosten van import en export. Aangezien het nu eenmaal langer duurt om goederen internationaal te vervoeren, moet je als groothandel een goed begrip hebben van het aantal stuks dat je kunt verkopen. Anders bestaat het gevaar voor incourante voorraden.
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
28
De totstandkoming van het onderzoek Het onderzoek is uitgevoerd door Heliview Research in opdracht van Exact. De groothandel is in kaart gebracht door middel van telefonische interviews, in totaal hebben er 111 interviews plaatsgevonden. Er is specifiek gefocused op organisaties die actief zijn in de groothandel gebruiksgoederen (69 interviews) en de groothandel verbruiksgoederen (42 interviews). Er hebben in het onderzoek louter organisaties met meer dan 20 werknemers deelgenomen. De aantallen interviews zijn als volgt verdeeld over de werknemersklassen: Steekproef Groothandel
Aantal werknemers binnen organisatie
20‐50
50‐100
100+
Eindtotaal
40
26
45
111
De respondent waarmee het interview binnen de organisaties is afgerond, was de logistiek manager, de financieel directeur of de algemene directie.
Over Heliview Research & Consultancy B.V. Heliview Research is sinds 1983 actief op de Nederlandse markt als onafhankelijk informatiespecialist en full‐service marktonderzoeker. Onderzoeksgebieden waar Heliview Research in de afgelopen jaren ruime kennis en ervaring in heeft opgebouwd zijn: ICT, HRM, Finance, Mobiliteit, Milieu en Charitatief. Op deze gebieden voert Heliview Research zowel single als multi client onderzoeken uit, waarbij zowel sprake is van onderzoek onder consumenten als onder zakelijke doelgroepen. Voor single client onderzoeken kan gedacht worden aan: • Marktverkenningen, marktanalyses en marktschattingen •
Strategisch onderzoek, producttesting
•
Klanttevredenheidsonderzoek, naamsbekendheid en imago‐onderzoek
•
Werknemerstevredenheid‐ en medewerkertevredenheid onderzoek
•
PR onderzoek, Lezerskringonderzoek, Positiebepaling, etc.
Heliview Research heeft uitgebreide ervaring met zowel onderzoeken in de Benelux en Europa, als ver daarbuiten. De methodes van onderzoek die Heliview Research toepast bij kwantitatieve onderzoeken is telefonische of online dataverzameling. Bij kwalitatieve onderzoeksprojecten wordt tevens gebruik gemaakt van bijvoorbeeld face to face interviews en focusgroups. Heliview Research heeft ruime ervaring met ICT gerelateerde vraagstukken. Zowel via kwalitatief als kwantitatief onderzoek worden met regelmaat ICT producten en diensten getoetst en geëvalueerd bij eindgebruikers. Zie voor referenties: http://www.heliview.nl/website.nsf/referenties‐research.pdf
Heliview Research & Consultancy, Lage Mosten 1, 4822 NJ Breda, Postbus 3327, 4800 DH Breda, T +31 (0)76 ‐ 548 20 00, F +31 (0)76 ‐ 548 20 99,
[email protected], www.heliview.nl
29