Brabant voorziet leidende rol bij fabricage zonnecellen

nieuws

POLL nee

‘Tijdelijke btw-maatregel werpt vruchten af’ Op www.installmedia.nl is maandelijks een poll te vinden waarop bezoekers

ja

kunnen reageren. Op de stelling ‘De tijdelijke btw-maatregel op verbouwingen levert mij direct opdrachten op’, stemde nagenoeg 100 procent voor.

Van de 210 unieke stemmers antwoordde slechts één respondent met een ‘Nee’ Wilt u ook uw mening geven over een actuele stelling, kijk dan op www.install-

media.nl en stem. De nieuwe stelling luidt: ‘’Het is schadelijk dat nen-normen niet gratis beschikbaar zijn.’ Wilt u reageren op een stelling, de uitslag of heeft u zelf een stelling? Stuur dan een e-mail naar [email protected].

Brabant voorziet leidende rol bij fabricage zonnecellen In het Brabantse provinciehuis in Den Bosch klinken optimistische geluiden over de rol die de regio Eindhoven

kan spelen op het gebied van zonneenergie. De provincie verwacht dat uit de samenwerking van enkele

bedrijven een aanzuigende werking zal ontstaan voor de productie van

zonnecellen. Bedrijven die nu als eerste neerstrijken in de omgeving zijn:

Energieonderzoekscentrum Nederland (ecn), tno, de tu/e, Holst Centre,

Naar verwachting heeft die omslag

cellen die in het Westen worden ge-

Community en Noord-Brabant zelf. De

Kees van der Klein en dr. ir. Egbert Sol

gebouwd. Maar de machines die de

Stichting fom, Knowledge Innovation

provincie steekt 48,7 miljoen euro in de

plaats in 2015. Volgens ecn-directeur

van tno is de regio Eindhoven uitermate

technische samenwerking, afkomstig

geschikt voor een grote rol op dit ge-

aandelen van Essent. De bedoeling is

disciplinaire wijze bouwen van machi-

uit de opbrengst van de verkoop van

dat als de kostprijs van zonne-energie

niet meer hoger ligt dan fossiele energie, de regio een leidende rol op zich neemt.

bied. ‘De regio is sterk in het op multi-

nes. Nu gaan we weer kennis bundelen op een nieuw gebied. Met lef en durf kunnen we opnieuw iets tot stand

brengen’, aldus Sol. De meeste zonne-

bruikt, worden tegenwoordig in China grote Chinese fabrikanten nodig hebben, komen uit Europa. Eindhoven

speelt een grote rol in die Europese machinebouw. De komende jaren groeit

de sector met 10 – 20 procent per jaar,

tot een niveau van 2 tot 3 miljard euro, voorziet Van der Klein van ecn.

Politie vertrouwt op geverifieerde alarmmeldingen Vanaf heden gaat de Nederlandse poli-

kunnen vertellen dat er inderdaad iets

dat percentage nog rond 10 á 20 pro-

op geverifieerde inbraakalarmen. De na-

worden gedaan, dan garandeert de poli-

politiek en interne overwegingen meer

nieuws

tie met de hoogste prioriteit reageren druk ligt bij het woord ‘geverifieerde’. Jaarlijks snelt de politie naar zo’n

40.000 alarmmeldingen, waarna in

80 procent van de gevallen wordt vastgesteld dat het om loos alarm gaat. De politie ziet dus veel in het gebruik van secure alarmsystemen, die precies

54 EI01 54-58.indd 54

aan de hand is. Mocht die vaststelling

tie dat ze binnen 10 min. aanwezig is in

stedelijk gebied en binnen 15 min. in landelijk gebied. Met deze gerichte aanpak loopt de pakkans op tot 50 procent, af-

hankelijk van de verificatietechniek. Dit betekent dat elke tweede politie-inzet een heterdaad kan opleveren. Nu ligt

cent. De politieorganisatie wordt door

en meer gedwongen tot verdergaande efficiëntie van de eigen organisatie en wenst vermindering van de inzet van

politieauto’s voor elektronische inbraakalarmen. Tegelijkertijd moet de effectiviteit van politie-inzet omhoog.

intech E&I Januari ’11

04-01-11 12:23

visie Kartel van lc-schermen beboet

Op de bres voor beroeps­ onderwijs dertigplussers

producenten van lc-schermen een boete van 648 miljoen

Voor veel installateurs is het vinden van personeel zelfs in de

Commissie prijsafspraken en benadeelden zo Europese ko-

nog altijd te weinig jonge mensen die kiezen voor een loop-

De Europese Commissie heeft een kartel van zes Aziatische euro opgelegd. De bedrijven maakten volgens de Europese pers van computers, televisietoestellen en andere producten. ‘Buitenlandse bedrijven moeten net als Europese bedrijven

begrijpen dat ze het spel eerlijk moeten spelen als ze zaken

doen in Europa’, reageert eurocommissaris voor concurrentie Joaquin Almunia. Het kartel was samengesteld uit twee

Zuid-Koreaanse en vier Taiwanese bedrijven. Met een boete

van 300 miljoen euro betaalt het Taiwanese Chimei InnoLux de hoogste prijs. De Zuid-Koreaanse groep lg Display moet

215 miljoen euro ophoesten. Het Zuid-Koreaanse Samsung ontsnapte aan een boete, omdat het bedrijf de commissie op het spoor van het kartel bracht.

huidige economische conjunctuur nog lastig. Er zijn immers baan in de techniek. Om dat te veranderen werkt Uneto-vni

al langere tijd samen met andere technische branches in het samenwerkingsverband TechniekTalent.nu, dat initiatieven

ontplooit om de instroom te bevorderen. Dat begint langzamerhand effect te sorteren, maar het is nog altijd een druppel op een gloeiende plaat.

Houden we namelijk rekening met het grote aantal oudere werknemers dat de komende jaren de branche verlaat, de verwachte opleving van de markt vanaf 2012 en de extra groei door trends als vergrijzing en verduurzaming, dan

moet er nog veel gebeuren willen wij over enkele jaren niet worden geconfronteerd met grote personeelstekorten.

Besparing openbare ­verlichting ‘hot issue’ bij lokale overheden

Traditiegetrouw is in onze branche sprake van een flinke

Het aantal gemeenten en provincies dat werkt aan energie­

sector.

besparing in de openbare verlichting is sterk toegenomen in

vergelijking tot voorgaande jaren. Tot 2020 verwachten de gezamenlijke provincies ruim 20 procent energie te besparen op de openbare verlichting. Bij de gemeenten ligt dat op ge­ middeld 15 procent, met uitschieters naar 40 – 50 procent. Dit blijkt uit onderzoek dat Agentschap nl onlangs door dhv

liet uitvoeren in opdracht van de Taskforce Verlichting. Uit het onderzoek blijkt verder dat tweederde van de provincies en de helft van de gemeenten inmiddels een uitvoeringsplan voor

zij-instroom van oudere werknemers uit andere technische branches. Ter illustratie: in het reguliere mbo-onderwijs is

ongeveer 35 procent van de deelnemers installatietechniek ouder dan dertig jaar. Juist gezien hun affiniteit met tech-

niek zijn deze oudere werknemers snel inzetbaar en leveren zij een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de

Met dat gegeven in het achterhoofd staat in het regeerakkoord een maatregel die voor de zij-instroom van dertigplussers uitermate negatief kan uitpakken. cda en vvd

hebben namelijk een structurele bezuiniging ingeboekt

van 170 miljoen euro op de overheidsbekostiging van het beroepsonderwijs van deze groep. De gevolgen op middellange termijn laten zich raden: bedrijven worden geconfronteerd met hogere kosten, waardoor zij

minder ‘opleidingscapaciteit’ beschikbaar hebben. Uneto-vni heeft de minister van Onderwijs

energiezuinige openbare verlichting gereed heeft, de reste-

daarom samen met de koepels van werkgevers

opzichte van vorig jaar is dit een behoorlijke toename, toen

nomen maatregel in te trekken. Hopelijk heeft

rende gemeenten en provincies zijn hier nog mee bezig. Ten had een kwart van de gemeenten en een derde van de provincies een dergelijk plan gereed. Een groeiend aantal gemeen-

ten, namelijk de helft, en 70 procent van de provincies denkt

dat het energiegebruik in de nabije toekomst door openbare

en werknemers met klem verzocht de voorgedeze oproep effect. Ook de komende jaren

hebben wij goed opgeleide zij-instromers in de branche keihard nodig.

verlichting zal dalen. De gemeenten verwachten dit jaar een besparing van ongeveer 2 procent te behalen, in vergelijking tot 2009. In 2009 realiseerden alle gemeenten bij elkaar al

een besparing van 1,5 procent op openbare verlichting, vergeleken met het jaar daarvoor. Ook de bekendheid met het

duurzaam inkopen van openbare verlichting is toegenomen,

100 procent van de provincies en 78 procent van de gemeenten is hiervan op de hoogte. De meest bekende maatregelen zijn het toepassen van dimbare openbare verlichting en het duurzaam ontwerpen van de installaties.

ir. marcel engels, voorzitter uneto-vni, [email protected].

intech E&I Januari ’11

EI01 54-58.indd 55

55 04-01-11 12:23

nieuws Siemens opent eigen bank Elektronicaconcern Siemens richt een

eigen bank op om zijn eigen projecten

gunstig te kunnen financieren. Het be-

Twentse doorbraak in gezichtsherkenning

drijf wil daarmee minder afhankelijk

worden van andere financiële instellingen. De bank gaat geen diensten aan-

bieden aan particulieren, maar zal zich enkel en alleen richten op de financiering van eigen producten.

Infradata opnieuw FD Gazelle

Infradata, netwerkintegrator voor providers en de telecommarkt, is voor het derde jaar op rij uitgeroepen tot fd

Gazelle. De fd Gazelle is een jaarlijkse

verkiezing van de snelst groeiende bedrijven van Nederland.

ABB breidt uit

Het Zwitserse technologieconcern abb

wil de Amerikaanse fabrikant van elek-

trische motoren Baldor Electric overnemen voor 4,2 miljard dollar. Volgens

Onderzoeker Bas Boom van Universiteit

Met de nieuwe methode kan ook een

in de vs op stapel. De invoering kan het

herkenbaar te maken op beelden van

gemaakt. Gezichtsherkenning wordt

analisten staat een nieuwe energiewet startschot worden van een wedloop

onder producenten van elektromotoren.

Nedap gaat samenwerken met Nortech

Nedap avi, specialisten in voertuigiden-

tificatie en detectie, heeft een distribu-

tieovereenkomst getekend met Nortech Controls voor de nieuwe upass-product-

lijn. Het upass-systeem is gebaseerd op uhf-techniek.

Het systeem van Nortech

heeft kleine afmetingen en kan worden uitgelezen op een afstand van 4 m.

Nexans waarschuwt voor Xinmao De Franse kabelproducent Nexans

heeft de eu gewaarschuwd voor de

nieuws

overname van kabelproducent Draka

door het Chinese bedrijf Xinmao. Het

bedrijf is bang dat zo technologie naar

het buitenland verdwijnt. In november

2010 probeerde Nexans zelf Draka over te nemen, maar dit mislukte.

beveiligingscamera’s. Boom onderzocht daarvoor hoe gezichtherkenningssyste-

men voor camera’s konden worden verbeterd. Eerst onderzocht Boom de resolutie van de gemaakte camerabeelden en de invloed daarvan op herkenning

van de gezichten. De onderzoeker heeft daarvoor een methode ontwikkeld die gebruikmaakt van het hele gezicht, in

plaats van de nu veel gebruikte methode om apart de ogen, neus en mond te

vinden. Daardoor kunnen gezichten op veel lagere resoluties worden herkend. De methode werkt zelfs beter dan het

betere 3D-vorm van het gezicht worden hierdoor gemakkelijker, bijvoorbeeld

omdat zo ook een beeld van het gezicht kan worden gemaakt als mensen niet

in de camera kijken. Boom is op dit onderwerp gepromoveerd op de faculteit

Elektrotechniek, Wiskunde en Informa-

tica. Hij heeft zijn onderzoek uitgevoerd binnen de vakgroep Signals & Systems en het onderzoeksinstituut ctit van

Universiteit Twente. Prof. dr. ir. Kees

Slump, dr. ir. Raymond Veldhuis en dr. ir. Luuk Spreeuwers begeleidden hem bij zijn onderzoek.

handmatig aangeven van de locatie

van ogen, neus en mond. In de tweede

plaats onderzocht hij de belichting van

het gezicht. Verandering in de hoeveelheid licht die op een gezicht valt, zorgt

ervoor dat het gezicht er ook anders uit ziet. Dit bemoeilijkt de herkenning bij camerasystemen. Boom ontwikkelde

een nieuwe methode voor het corrige-

ren van het licht op gezichten, zodat een negatieve invloed daarvan afneemt. De methode is beter in het analyseren van de ronding van het gezicht.

56 EI01 54-58.indd 56

Twente is erin geslaagd gezichten beter

intech E&I Januari ’11

04-01-11 12:23

opinie 30 miljoen voor tekort aan technisch personeel

Geen toetsing meer aan Bouwbesluit

TechniekTalent.nu, het landelijke samenwerkingsverband van

Het regeerakkoord neemt de conclusies van de

mende vijf jaar ruim 30 miljoen euro beschikbaar om het tekort

omgevingvergunning – de vroegere bouwver-

aan technici aan te pakken. Volgens de organisatie is dat hard

nodig, aangezien binnen nu en 2014 17 procent van de technische werknemers met pensioen gaat, zo blijkt uit recente cijfers.

Jos Kleiboer: voorzitter van TechniekTalent.nu: ‘Zelfs als alle

mensen met een technische opleiding zouden doorstromen

naar een baan in de techniek, zitten we in 2014 nog met een tekort van 63.300 mensen.’ De voorzitter spreekt van een

‘urgent maatschappelijk probleem’ en roept andere partijen, zoals de overheid, op om het initiatief in woord en gebaar te

ondersteunen. TechniekTalent.nu wil het tekort aan technici in de komende jaren met 20 procent verminderen. Om het doel

te bereiken worden landelijke en regionale projecten opgezet om meer mensen te interesseren en te behouden voor de technische sector. Deze strategie staat opgetekend in het

nieuwe vijfjarenplan ‘Samen naar aantoonbaar resultaat’ van het landelijke samenwerkingsverband, dat tienduizenden ondernemingen uit de installatie- en elektrotechniek, procesin-

dustrie, metalektro, metaalbewerking, carrosserie, motorvoertuigen, isolatietechniek en goud en zilver representeert. ‘We

moeten de instroom in het technisch onderwijs en de techni-

sche beroepen de komende jaren flink vergroten. Er zal vooral een tekort ontstaan op vmbo- en mbo-niveau, maar ook aan hbo’ers zal een tekort ontstaan’, stelt Kleiboer vast. ‘In onze moderne maatschappij zit overal techniek in en achter, we

kunnen niet zonder. Zeker gezien de voortschrijdende technische ontwikkelingen en het feit dat veel technische werkne-

mers binnenkort met pensioen gaan, hebben we op korte ter-

mijn zeer veel nieuwe vakkrachten nodig. Voor jongeren biedt dat dus de komende jaren veel kansen op een baan.’ Kleiboer

wijst op de dreigende situatie waarbij bedrijven onvoldoende

goedgeschoolde werknemers hebben om hun productiviteit in

stand te houden. In een aantal sectoren doen die tekorten zich nu al voor. De krapte op de arbeidsmarkt kan ook grote gevolgen hebben voor de loonkosten. ‘Zo’n situatie willen we voorkomen. Wij hopen dat andere partijen, zoals de overheid, ons initiatief in woord en gebaar zal ondersteunen. We hebben

maar één doel: voorkomen dat het technisch bedrijfsleven en

daarmee de Nederlandse economie onder druk komt te staan door een tekort aan vakkrachten.’

Philips koopt Chinese ledspecialist Elektronicaconcern Philips koopt de Chinese producent van ledlampen ncW. Het bedrijf is gespecialiseerd in verlichting voor de entertainmentmarkt. De lampen worden bijvoorbeeld gebruikt bij popconcerten.

commissie Dekker over; de aanvraag van een

gunning – wordt nog wel getoetst aan het bestemmings-

plan, de eisen van welstand en de monumentenwet, maar

niet langer meer aan de eisen in het Bouwbesluit. De overheid gaat ervan uit dat de bouwer zich aan de bouwvoorschriften houdt en controleert nog slechts achteraf.

Dit besluit schept problemen bij de realisatie van een gebouw. Het moet niet zo zijn dat bij een gebouw met 127

heipalen achteraf wordt geconstateerd dat het er vijftig meer hadden moeten zijn. Oplossingen die de commis-

sie daarvoor bedacht zijn onder meer dat gecertificeerde

bouwplannen moeten worden getoetst en daarna pas de aannemers, installateurs en bouwstoffenleveranciers. De

commissie realiseert daarmee een daling van administratieve last voor de overheid. Maar of die lasten ook voor uitvoerders verminderen, is zeer de vraag.

De hedendaagse ‘vinkencultuur’ bij gemeenten is meer dan bekend. Voor medewerkers van bouw- en woningtoezicht

moeten gemeenten zich op de arbeidsmarkt van bouwkundigen bewegen. Als zij niet mee kunnen met het salarisniveau, zullen ze moeten volstaan met mindere goden. Dat zijn

lieden die de bouwkundige complicaties veelal niet overzien.

Dat wil zeggen dat ze de sommen niet kunnen maken. Maar omdat op een vergunningaanvraag binnen een termijn van

veertien weken moet zijn beslist – anders wordt hij geacht te zijn afgegeven – zetten ambtenaren nog wel eens een vink en is de aanvrager gedekt als er later gezeur ontstaat.

Wat nu als een gecertificeerd, raadgevend ingenieur vervolgens de plannen gaat beoordelen? Deze weet zich belaagd

door alle mogelijke aansprakelijkheden en zal, naar ik aan-

neem, zijn best doen alle voorstellen grondig door te nemen. Is dat een kans of bedreiging? U mag het zelf invullen.

Maatschappelijk gezien betekent het winst. Wat betreft de kosten zien sommige belangenorganisaties de bui echter

al hangen. In plaats van overgeleverd zijn aan zorgvuldig

werkende, deskundige maar dure ingenieursbureaus willen

ze ook nog een beroep doen op die eerder aangehaalde vinkende ambtenaren. Dat is wellicht veel goedkoper.

Het WWi (Wonen, Wijken en Integratie) zit er een beetje mee

in zijn maag. Gecertificeerde bouwplantoetsers en gecerti-

ficeerde aannemers en installateurs staan wellicht voor een

beter eindresultaat, maar komt het systeem nog wel van de grond als dat wordt beconcurreerd door lichtvaardig vin-

kende gemeenteambtenaren? Ik wens de bouwopdrachtgever in de toekomst veel succes.

Harm Van Den OeVer, HoofD AfDelinG BeleiDSontWiKKelinG onDerneMerSzAKen uneto-vni.

intech E&I Januari ’11

EI01 54-58.indd 57

opinie

sociale partners uit acht technische bedrijfstakken, stelt de ko­

57 04-01-11 12:23

column Grafeen De hooggeleerde heren Andre Geim en

Konstantin Novoselov mochten in oktober 2010 de Nobelprijs voor natuurkunde in ontvangst

nemen voor hun onderzoek naar grafeen, een

laagje grafiet dat slechts een enkele atoom dik

is en unieke eigenschappen bezit.

In de Telegraaf van 6 oktober 2010 vond ik er een artikel

over. Grafeen is het dunste, stijfste, sterkste en meest rek-

31 januari Slim energie besparen

Theater De lampegiel, Veenendaal www.dacw.nl/nieuws/seminar-1

7 – 12 februari Bouwbeurs 2011 Jaarbeurs, Utrecht

www.bouwbeurs.nl

den. Het lijken niet geheel verenigbare kwaliteiten. Even

8 – 10 februari Bouw & ICT

afgelopen jaren hebben heel wat wetenschappers zich er al

www.bouw-en-ict.nl

bare kristal en kan met een enkele laag gassen tegenhouGooglen leerde dat grafeen op internet wel bekend is. In de over gebogen.

Jaarbeurs, Utrecht

grafeen. Bij het zetten van een potloodstreep schuiven de

15 – 17 maart Safety & Security Amsterdam

een streep. Grafeen heeft een zeskantig kristalrooster, als

www.safetysecurityamsterdam.nl

Grafiet is voor te stellen als een stapeling van laagjes

grafeenlaagjes af, blijven op het papier achter en geven

een honingraat met op de hoekpunten een koolstofatoom waarbij per atoom vier elektronen horen. Een van die

elektronen kan zich vrij door het atoomrooster bewegen, zoals bij een echte halfgeleider. Samen gedragen de vrije

elektronen zich door interacties met andere elektronen alsof ze geen massa hebben. Ze bewegen zich altijd met dezelfde

RAi, Amsterdam

15 – 19 maart isH

Messe, Frankfurt

www.messefrankfurt.com

sneller dan bijvoorbeeld silicium. Daardoor heeft grafeen

3 – 7 oktober Beurs Elektrotechniek

ook opmerkelijke elektrische. Onder bepaalde omstandig-

www.elektrotechniek-online.nl

snelheid: 1/400 van de lichtsnelheid, zo’n tweehonderd keer niet alleen bijzondere mechanische eigenschappen, maar

heden gaat de stof ook supergeleiding vertonen. Volgens de Telegraaf zou grafeen een miljoen maal beter geleiden dan

koper. Dit toch wel zogeheten supergeleidingsvermogen heb ik verder nergens bevestigd gezien. Een andere bron meldt dat het even goed geleidt als koper.

Grafeen is onzichtbaar dun, maar is toch in staat alle gassen tegen te houden, inclusief helium en waterstof. Dat is iets

waar misschien de waterstofauto zijn verdere ontwikkeling

Jaarbeurs, Utrecht

Verhagen: minimaal aandeel duurzame energie voor energiesector

aan kan ontlenen. Waterstofmoleculen zijn namelijk zo

Minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Land-

weten te ontsnappen. Inmiddels heeft een Koreaans onder-

bekijken hoe de sector tot een verplicht aandeel duurzaam

klein dat ze door de wand van de opslagtanks naar buiten zoeksteam de drempel voor toepassing verlaagd door een methode te ontwikkelen om aan de lopende band lappen grafeen te produceren ter grootte van een tv-scherm.

In een eerdere column schreef ik al dat de wereldvoorraad koper eindig is. De prijs loopt dan ook voortdurend op en

herwinnen van koper uit dunne koperdraden is economisch

column

agenda

niet zinvol. Als er nu een geleider op basis van grafeen kan worden ontwikkeld met gelijke, of beter geleidende eigen-

schappen dan koper, dan biedt dan niet alleen een oplossing

bouw en Innovatie gaat met de energiesector om tafel om te kan komen. De minister heeft dat gezegd in een wetgevingsoverleg over energie. In de Tweede Kamer bestaat een meerderheid voor dit plan. Verhagen komt in april met een energiebrief, waarin de resultaten van de marktconsultatie met

de energiesector worden opgenomen. Of deze brief dezelfde is als de in november door Verhagens topambtenaar Hans Vijlbrief aangekondigde energienota, liet Verhagen in het midden.

voor de eindige kopervoorraad, maar worden onze elektrische installaties ook met een sprong milieuvriendelijker.

BOB VerHeUl, [email protected]

58 EI01 54-58.indd 58

intech E&I Januari ’11

04-01-11 12:23