BPPV komt eerder zelden voor
Dr.Hélène Valcke NKO
Vertigo: tips en valkuilen Een overwegend % vertigo patiënten met positie gebonden vertigo krijgen de diagnose BPPV zonder investigatie. Echter elke vestibulaire aantasting kan dit symptoom geven.
Vertigo: tips en valkuilen Een overwegend % vertigo patiënten met positie gebonden vertigo krijgen de diagnose BPPV zonder investigatie. Echter elke vestibulaire aantasting kan dit symptoom geven. Gevolg: Onaangepaste therapie: nutteloze geld en tijd verliezende (kine) therapie Een belangrijke diagnose kan gemist worden:
Vertigo: tips en valkuilen Gemiste diagnoses bij vertigo kunnen ernstige gevolgen hebben voor de patiënt: een acousticus neurinoom,een cholesteatoom of andere ruimteinnemende processen krijgen de kans te groeien van een ingreep met weinig sequellen tot een majeure ingreep 15 % van CVA’s in het vertebrobasiliar gebied hebben in de voorgeschiedenis vertigo gehad en kregen de diagnose van BPPV terwijl het ging om TIA’s in het vertebrobasilair gebied
Vertigo: tips en valkuilen Casus van gemiste diagnose Patiënte 40 jaar 10 jaar geleden voorbij gaande korte vertigo periode gedurende een maand. Recent nieuwe vertigo bij beweging Gehoor normaal Acusticus neurinoom
Vertigo: tips en valkuilen
De ernst van de vertigo bepaalt niet de ernst van de onderliggende oorzaak: een voorbijgaande lichte vertigo kan een ruimte innemend proces zijn een periode van hevige vertigo met vomitus en noodzakelijke bedlegerigheid gedurende 1 week kan van virale oorsprong zijn
Vertigo: tips en valkuilen Een vestibulaire uitval veroorzaakt niet altijd vertigo wanneer deze uitval progressief bilateraal ontstaat zijn er geen klachten van vertigo wanneer deze uitval zeer traag unilateraal ontstaat zoals bij ruimte-innemende processen met gelijktijdig lopende centrale compensatie ondervindt patiënt nauwelijks vertigo of evenwicht stoornissen (Romberg nl)
Vertigo: tips en valkuilen Dubbele vestibulaire pathologie
binnen een zelfde leeftijd periode in verschillende leeftijdsperioden - menière en migraineuse vertigo - menière en later vertebrobasilaire insufficiëntie -menière en subduraal heamatoom Daarom telkens bij een vertigo-aanval aan het karakter van de vertigo en begeleidende symptomen evalueren of het geheel past in de reeds gekende vestibulaire pathologie
Fysiopathologie Acute fase Acute spontane vertigo ontstaat door een plots verschil in activiteit tussen de rechter en linker vestibulaire kernen thv de hersenstam De ernst van de symptomen is afhankelijk van de graad aan activiteitsverschil:
bij een klein verschil bestaat er alleen een positievertigo,
bij een groot verschil bestaat er bij de minste hoofdbeweging een hevige vertigo met vomitus en een lateropulsie bij staan en gaan
Fysiopathologie Acute fase Deze asymmetrie tussen beide kernen kan ontstaan door een plotse toename of afname aan input vanuit één labyrinth of één nervus vestibularis een plotse toename of afname aan activiteit door een aantasting thv één van de vestibulaire kernen zelf ( AICA) een plotse toename of afname aan input vanuit het cerebellum (PICA)
Fysiopathologie Evolutie Door normalisatie van de activiteit thv de aangetaste vestibulaire kern verdwijnt de vertigo. of door een verdwijnen van de oorzaak( bv door verdwijnen van de hydrops bij een menière-aanval of snel hernemen van de normale functie bloedcirculatie na een ischemie in het AICA gebied ) of door een mechanisme van centrale compensatie zoals bij neuritis vestibularis. Eerst verdwijnen de evenwichtsklachten en de vertigo bij de minste hoofd beweging./ Als laatste verdwijnt de positievertigo
Diagnostiek De diagnose wordt gesteld door de combinatie van anamnese en otovestibulair onderzoek. Nadien op basis hiervan mogelijk gericht radiologisch onderzoek. Radiologie alleen leidt in maar 2% tot een diagnose; radiologie is zeker niet het eerste onderzoek dat men bij vertigo doet. Bovendien zijn letsels te zien op radiologie daarom nog niet de oorzaak van de vertigo. Frekwent worden toevallige vondsten gedaan( arachnoidale cysten,kleine meningiomen,enkele witte stofletsels,of een letsel contralateraal tov de vestibulaire uitval).
Diagnostiek Gerichte beeldvorming CT-scan rotsbeenderen bij vermoeden van een dehiscentie van het superior of posterior semicirculair kanaal, fistel binnenoor, posttraumatisch, middenoor pathologie NMR fossa posterior bij vermoeden van een acousticusneurinoom, brughoek letsels, neuro-vasculair conflict NMR hersenen bij vermoeden o.a. van een ischemische pathologie Andere CT-scan angiografie , duplex halsvaten, CT cisternografie, PET scan, octreotide scan etc.
Diagnostiek: anamnese
Details in de anamnese zijn cruciaal en kunnen wijzen in de richting van de oorzakelijke pathologie of sluiten een bepaalde pathologie uit.
Diagnostiek: anamnese De 4 belangrijke vragen zijn: 1. Hoe is het begonnen en geëvolueerd ; is voordien al vertigo voorgekomen 2. Begeleidende symptomen otologische of neurologische symptomen ( ook vooraf of daarop volgend) 3. Duur van de aanval 4. De uitlokkende factor
Diagnostiek: Otovestibulair onderzoek MICRO-OTOSCOPIE : uitsluiten oorstop,inflammatoire pathologie,cholesteatoom
AUDIOMETRIE: type curve:lage tonenverlies > eerder menière, hoge tonen verlies > eerder acousticusneurinoom BERA: verlengde latenties bij praktisch normaal gehoor Unilateraal > retrocochleair porces Bilateraal > kan myelinisatiepathologie VESTIBULAIR ONDERZOEK MET ELECTRONYSTAGMOGRAFIE (‘ENG): Er wordt gezocht naar een hypo- of hyperfunctie Naar de kant van de aantasting Naar de graad > heeft een prognostische waarde Centrale compensatie > prognostische waarde
Behandeling Menière: getrapte behandeling: afhankelijk van -stadium nml acuut of onderhoudsbehandeling -in de loop van de evolutie onder controle of ondanks continue medicatie invaliderend Dehiscentie van het semicirculair kanaal chirurgie indien invaliderend
Behandeling BPPV of cupolithiasis: naar gelang kanaal 1 of 2 sessies Posterior kanaal:Epley of semont manoeuvre door arts Lateraal kanaal :barbecuerol of beter Gufoni manoever door arts Fistel thv labyrinth bv door cholesteatoom:heelkunde Acusticusneurinoom & RIP: heelkunde afhanklijk van grootte,snelheid van evolutie,druk op hersenstam
Behandeling Unilaterale vestibulaire uitval (door ischemie of trauma of virale pathologie): Acuut medicatie
Nadien:vestibulaire habituatie oefeningen door patiënt zelf (geen kinesitherapie nodig) Progresieve bilaterale uitval en multiple sensory deficit Gangtherapie met valpreventie bij kinesist LEUK (combat): lenigheid, evenwicht, uithouding, kracht.
