BOUWSTENEN VOOR TEAMLEIDERSCHAP

Bouwstenen voor teamleiderschap

BOUWSTENEN VOOR TEAMLEIDERSCHAP Een modulair aanbod met intensieve programma’s voor leidinggevenden

Circles for Connection biedt een gevarieerd en modulair aanbod aan dat bestaat uit bouwstenen voor de ontwikkeling van het teamleiderschap van leidinggevenden. De focus van teamleiderschap ligt op • • • • •

Het bewust zijn van de specifieke rol van ‘teamcoach’ en het belang van groepsontwikkeling voor het bouwen aan een krachtig team Inzicht in de fasen van groepsontwikkeling in teams en het leiderschap dat hiervoor noodzakelijk is Kennis over de zichtbare en onzichtbare processen in teams zodat ze hanteerbaar worden Inspelen op de groepsdynamieken om de samenwerkingskracht en de resultaatgerichtheid te versterken Proactief en constructief werken met de spanningen van samenwerking in teams

Troeven van dit modulaire aanbod • • • • • • •

Zowel voor beginnende als ervaren leidinggevenden Stapsgewijze opbouw voor de ontwikkeling van leidinggevenden Korte en intense leermomenten met telkens een specifieke focus Aansluiting bij de dagelijkse praktijk van leidinggevenden Op maat vorm gegeven in functie van de concrete groep Flexibel inpasbaar in het ontwikkelingsaanbod voor leidinggevenden Aan te vullen met individuele coaching en/of groepscoaching voor een sterkere verankering in de dagelijkse praktijk

Modules 1. Basisprogramma: ‘Sterk in teamwerk - de leidinggevende als teamcoach’ 2. Ervaringssessie: ‘Grip op de groep - groepsdynamica voor leidinggevenden’ 3. Programma: ‘Leiding geven aan het zichtbare en het onzichtbare team werken met weerstand en energie’ 4. Advanced programma: ‘Van spanning naar synergie bemiddelingsgericht werken voor leidinggevenden’ 5. Groepssessie: ‘Rolanalyse voor leidinggevenden – teams aansturen vanuit persoonlijke kracht’ 6. Groepscoaching: intensief leren van en met elkaar

Circles for Connection


1. Basisprogramma: ‘Sterk in teamwerk - de leidinggevende als teamcoach’ Voor al wie een leidinggevende functie heeft en een groep aanstuurt, zoals managers, afdelingshoofden, coördinatoren, voorzitters of projectleiders. Ook voor beginnende leidinggevenden. Leerfocus De leidinggevende •

Ontdekt de eigen stijl als teamleider en de effecten hiervan op de teamcultuur en de groepsontwikkeling

•

Ontwikkelt teamleiderschap om de samenwerkingskracht van het team te versterken en de effectiviteit te verhogen.

•

Versterkt de zelfsturing en de medeverantwoordelijkheid van de teamleden

•

Leert werken met een teammodel als methodisch houvast om levende ontwikkelingsprocessen op groepsniveau te initiëren en te ondersteunen

Programma • • • • • •

De rol van ‘teamleider’ naast andere rollen: kenmerken Persoonlijke kwaliteiten en ontwikkelpunten als teamleider Basiselementen voor sterke teams Brillen en kaders om naar teams als ‘groep’ te kijken Een integraal teammodel als methodisch houvast Doorlichting van het eigen team

Aanpak • •

Telefonische intake: leerdoelen, motivatie, eigen vragen Tweedaagse o Afwisseling tussen ervaringsgericht werken en input o Werken met het eigen team als leidraad en oefensituatie

•

Tussentijdse opdracht met het eigen team

•

Terugkomdag (na 4 à 6 weken)



2. Ervaringssessie: ‘Grip op de groep - groepsdynamica voor leidinggevenden’ Voor al wie een leidinggevende functie heeft en een groep aanstuurt, zoals managers, afdelingshoofden, coördinatoren, voorzitters of projectleiders. Leidinggevenden die open staan om deel te nemen aan een verrassende en intensieve sessie om van binnenuit te ervaren hoe groepen zich ontwikkelen. Leerfocus De leidinggevende • • • •

Ervaart aan den lijve hoe een groep zich ontwikkelt door zelf groep te vormen met de andere deelnemers Ontwikkelt inzicht in de ontwikkelingsthema’s en -fasen van een groep Krijgt voeling met de dynamieken die in een groep spelen Verwerft inzicht in de rol van het leiderschap bij groepsontwikkeling

Programma •

Gestructureerde en ervaringsgerichte leerervaring die bestaat uit de volgende onderdelen Toelichting van de werkwijze en creëren van veilig werkkader Ervaringssessies en feedbacksessies met duiding Verankering van de persoonlijke ervaringen en inzichten Inzichten in ontwikkelingsgericht en blokkerend leiderschap – wat doen en hoe ‘zijn’ in de rol van teamleider? o Koppeling naar de eigen praktijk o o o o

Aanpak •

Driedaags intensief programma (residentieel)

•

De deelnemers ontvangen na afloop twee artikels die zowel de methodiek, de fasen groepsontwikkeling en het teamleiderschap beschrijven. Deze artikels bieden ook inspiratie voor de toepassing van groepsdynamische inzichten in de ontwikkeling van het eigen team. o o

Prins, S. (2012). Groepsdynamica: de trainingsmethodiek ontwikkeld door Mich De Baere. Handboek Effectief Opleiden. 57/101, mei. Prins, S. & W. Stevens (2012). Van groepsdynamica naar co-creatie voor duurzame samenwerking. Handboek Effectief Opleiden, 58/186, juli.



3. Programma: ‘Leiding geven aan het zichtbare en het onzichtbare team - werken met weerstand en energie’ Voor al wie al ervaring heeft als leidinggevende van een team, afdeling of organisatie, zoals managers, afdelingshoofden, coördinatoren, voorzitters of projectleiders. Leidinggevenden die worstelen met ‘weerstand’ en ongrijpbare processen in hun team, die bereid zijn om met nieuwe perspectieven naar het eigen team te kijken om het potentieel van hun team beter te benutten. Leerfocus De leidinggevende • • • •

Ontwikkelt een realistisch zicht op de processen die in een team spelen Kan een onderscheid maken tussen de processen die het potentieel van groep bevatten en processen die een groep blokkeren Leert signalen van onzichtbare processen te herkennen Experimenteert met methodieken en interventies om het potentieel van het eigen team verder te ontwikkelen

Programma • • • • • • •

De verborgen dimensies van veranderingsprocessen Zichtbare en onzichtbare processen in teams Onzichtbare processen herkennen: signalen Basisprincipes voor het werken met onzichtbare processen Hoe belangrijke processen ‘op tafel’ krijgen Herkennen, herdenken en herkaderen van onzichtbare processen: interventies om onzichtbare processen te managen De processen in het eigen team in kaart brengen

Aanpak • •

Voorbereidende opdracht: presentatie van het eigen team en persoonlijke leerdoelen Tweedaagse o Afwisseling tussen ervaringsgericht werken en input o Een inventarisatie maken van de processen in het eigen team aan de hand van een beproefde methodiek (Covert Process Model, Marshak)

•

Tussentijdse opdracht met het eigen team

•

Terugkomdag (na 4 à 6 weken) Circles for Connection


4. Advanced programma: ‘Van spanning naar synergie bemiddelingsgericht werken voor leidinggevenden’ Voor leidinggevenden die een ruime ervaring hebben met het aansturen van teams, afdelingen of organisaties: managers, afdelingshoofden, coördinatoren, voorzitters, projectleiders en directeuren. Al wie bereid is om te kijken naar de spanningen in samenwerking en werk wil maken van de (onderliggende) conflicten vanuit een constructieve en ontwikkelingsgerichte optiek. Leerfocus De leidinggevende • •

• •

Brengt de eigen conflictstijl, kwaliteiten en valkuilen in het omgaan met conflictueuze situaties in kaart Onderzoekt de manier waarop het eigen team omgaat met tegenstellingen, spanningen en conflicten (en wat hierin eventueel de eigen bijdrage is) Ontdekt andere manieren om naar conflicten in een team te kijken die nieuwe mogelijkheden openen Experimenteert met een aantal concrete handvaten, methodieken en interventies voor het aanpakken van spannende situaties in het eigen team

Programma Dag 1 - bemiddelingsgericht interveniëren bij conflicten tussen medewerkers • • • • •

Organisatieculturen en mythes rond diversiteit en conflict Zicht op conflicten: soorten, ontstaan, dynamieken en escalatie De essentie van bemiddelingsgericht werken in de context van leiderschap, organisatie en teamwerk Vaardigheden, basishouding en zorgvuldig omgaan met meervoudige rollen Oefeningen met gesprekssituaties: de verschillen bestaansrecht geven en medewerkers in hun kracht brengen (‘empowerment’)



Dag 2 – bemiddelingsgericht werken met conflicten op teamniveau • • • • •

Groepsontwikkeling en leren omgaan met het verschil als ontwikkelingsopdracht van teams De groepsdynamieken van verschil: gezondheid en pathologie De kracht van het waarnemen: signalen van onrust, ongenoegen en regressie Een systeemkijk op conflicten: van het ‘personaliseren’ naar het ‘contextualiseren’ van conflicten in teams Oefeningen in het betekenis geven en herkaderen van conflictsituaties in teams

Dag 3 – interventies en methodieken • • • • • •

Een praktisch teammodel voor het detecteren van spanningen en het versterken van de kwaliteit van verbinding in teams Basisprincipes in het werken aan conflicten in teams Stappen bij een bemiddelingsgerichte teaminterventie rond conflict: fasen Eigen situaties en vragen: op zoek naar werkzame interventies Oefenen met methodieken Verankering van het bemiddelingsgericht werken in de eigen praktijk

Aanpak •

Schriftelijke intake: eigen conflictstijl in kaart brengen – persoonlijke leerdoelen

•

Tweedaagse o Afwisseling tussen ervaringsgericht werken, oefeningen en input o Het eigen team als referentiekader

•

Tussentijds: in kaart brengen van een situatie uit de eigen praktijk aan de hand van een concrete opdracht

•

Terugkomdag (na 4 à 6 weken)



5. Groepssessie: ‘Rolanalyse voor leidinggevenden – teams aansturen vanuit persoonlijke kracht’

Voor wie een leidinggevende functie heeft en een groep aanstuurt, zoals managers, afdelingshoofden, coördinatoren, voorzitters, projectleiders of directeuren. Leidinggevenden die bereid zijn om samen met collega’s kritisch en nieuwsgierig te onderzoeken hoe ze hun rol invullen en opnemen, om vanuit persoonlijke kracht leiding aan het team te geven. Leerfocus De leidinggevende • •

• •

Krijgt zicht op de formele rol, de eisen van de organisatie en de manier waarop hij of zij deze rol persoonlijk inkleurt Onderzoekt de roldynamieken: rolconflict, rolambiguïteit, omgaan met meervoudige rollen, formele en informele rollen, oneigenlijke rollen, energielekken, valkuilen en het onbenutte potentieel van de rol Exploreert nieuwe manieren om zichzelf te ‘managen in rol’ Neemt vanuit bewuste keuzes en vanuit persoonlijke kracht de rol van teamleider op

Programma en aanpak •

Eendaags programma voor een kleine groep (5 à 8 deelnemers) dat de vele voordelen van groepscoaching benut (zie ‘Groepscoaching voor leidinggevenden’)

•

Deze methodiek is uiterst geschikt voor leidinggevenden die input uit (360°) feedback, uit de jaarlijkse evaluatie of uit een programma willen verwerken en die bereid zijn om met collega’s te zoeken naar nieuwe ontwikkelingsstappen

•

We werken met de methodiek van ‘rolanalyse’ (Pooley, 2004; Newton, Long & Sievers, 2006; Brunning, 2006) die gericht is op onderzoek, exploratie, betekenisgeving en persoonlijke ontwikkeling in de professionele rol

•

Deze formule kan aangeboden worden als aanvulling bij een andere module of als losstaand ontwikkelingsinitiatief



6. Groepscoaching voor leidinggevenden: intensief leren van en met elkaar Wat is groepscoaching? Groepscoaching betekent dat een groepje van 5 à 8 leidinggevenden op regelmatige basis samen komt voor een dag of een halve dag om te leren van en met elkaar over vraagstukken rond teamleiderschap, en dit onder begeleiding van een coach. Extreem ‘op maat’ dus. De groepsleden • brengen eigen situaties en leervragen in • ondersteunen elkaar • houden elkaar een spiegel voor en dagen elkaar uit • zoeken samen naar betekenis • onderzoeken mogelijkheden en alternatieven • geven elkaar advies • zorgen ervoor dat de uitgesproken intenties opgevolgd worden De coach • zorgt voor een veilig klimaat waar mensen kunnen leren • begeleidt de sessie • ondersteunt de deelnemers en daagt ze ook voldoende uit • reikt methodieken aan om het leerproces te verdiepen • waakt er over dat alle groepsleden kunnen leren uit de casusbesprekingen • organiseert een review van elke sessie voor een extra verdieping van het leerproces Voordelen in vergelijking met individuele coaching • • • •

Coaching in groep biedt de deelnemers de diverse perspectieven van hun collega’s, niet alleen die van de coach Groepen zijn dynamischer dan een 1-op-1 gesprek en stimuleren een levendig en interactief leerproces De deelnemers voelen zich ondersteund door collega’s die met dezelfde uitdagingen en situaties worstelen Groepen bieden een extra stimulans om tot actie over te gaan en de deelnemers spreken elkaar aan op de gemaakte voornemens

Sessies voor groepscoaching zijn inpasbaar tijdens of na de andere modules voor teamleiderschap of kunnen ingezet worden als op zichzelf staand leerforum voor leidinggevenden.


Bouwstenen voor teamleiderschap BEGELEIDING

Silvia Prins werkt sinds 1992 als procesbegeleider, (team)coach en trainer in organisaties en sinds 2007 als bemiddelaar. Na een loopbaan in organisaties en in de academische wereld, startte ze in 2006 met haar eigen bureau ‘Circles for Connection – samenwerken mét de verschillen’. Silvia is gefascineerd door de dynamieken van verschil en de onzichtbare processen in groepen die tot magie en co-creatie, maar ook tot spanning en conflict kunnen leiden. Silvia is klinisch psycholoog, antropoloog en doctor in de organisatiepsychologie. Ze is erkend bemiddelaar in sociale zaken en opgeleid als consultant (International Professional Development Program, Prodev) en professioneel coach (BAO, Life Projects). Ze leidt sociale bemiddelaars op (Mediation Instituut Vlaanderen; KUL/KHL) en is actief in het promoten van bemiddeling in organisaties (Centrum Conflictexpertise Organisaties; Bemiddeling vzw). Vanuit deze visie op diversiteit werkt ze ook als facilitator van Future Search processen (i.s.m. Kenniscentrum Large Scale Interventions, de Baak België). Haar inspiratiebronnen en werkkaders zijn: groepsdynamica – Themagecentreerde Interactie – systeem psychodynamisch perspectief – transformatieve bemiddeling – co-creatie - Theory U – Deep Democracy – Large Scale Interventions (Future Search) – cirkelprocessen. Silvia is de auteur van een veel gelezen nieuwsbrief, vele artikels en van het boek ‘Bemiddeling voor leidinggevenden’ (2008). In 2013 verschijnt haar nieuwe boek over teamleiderschap dat een handleiding vormt bij dit modulaire aanbod (Uitgeverij Garant).

Website, blog en gratis nieuwsbrief: www.circlesforconnection.be Mail: [email protected] Telefoon: +32 (0)486/14 86 33 Circles for Connection

BOUWSTENEN VOOR TEAMLEIDERSCHAP

Recommend Documents