Bouwen van voorzieningen blijft essentieel voor terugdringen wachtlijsten

Nummer

12

Nieuwsbrief

juni 2002

Selectie jaarverslag 2001

Bouwen van voorzieningen blijft essentieel voor terugdringen wachtlijsten De gezondheidszorg is volop in beweging en de ontwikkelingen volgen elkaar snel op. De discussie over het terugdringen van wachtlijsten en de gevolgen van de toenemende vergrijzing is actueler dan ooit. Het bouwen van (intramurale) voorzieningen blijft essentieel voor het verkorten van de wachtlijsten in de zorg. In 2001 heeft het Bouwcollege daarom de ontwikkeling van extra bouwplannen gestimuleerd en deze versneld afgehandeld. Dit zal de komende jaren onder meer leiden tot een uitbreiding met ruim 2500 bedden en 200 plaatsen dagbehandeling in de verpleeghuiszorg. Ook in de gehandicaptenzorg heeft het Bouwcollege een bijdrage geleverd aan verkorting van de wachtlijsten: ruim 700 plaatsen werden goedgekeurd. Er is bovendien vergunning verleend voor 16 radiotherapiebunkers, waarvan de bouw inmiddels is begonnen. Deze inhaalslag moet aan de wachtlijsten voor bestraling van kankerpatiënten een einde maken. De inspanningen van het Bouwcollege gericht op

optimale zorginfrastructuur en een goede prijs-

jaar kiest het Bouwcollege centrale onderwerpen,

het verkorten van de wachtlijsten zijn een direct

kwaliteitverhouding in de gezondheidszorg. Daarbij

die zorgvuldig uitgewerkt worden. In 2001 was

gevolg van zijn missie, die het vertrekpunt is van al

hecht het Bouwcollege aan goede verhoudingen

het belangrijkste thema scheiden van wonen en

zijn activiteiten: het zich medeverantwoordelijk

met de veldpartijen, die veelvuldig geconsulteerd

zorg, waarover u verderop meer kunt lezen. Dit

voelen voor voldoende capaciteit, een kwalitatief

worden, zodat een breed draagvlak ontstaat.

jaar staat onder meer de vergrijzing centraal. Ook mag van het Bouwcollege worden verwacht

TEN GELEIDE Deze bijzondere uitgave van de Nieuwsbrief is

Expertisecentrum

dat het innovatie stimuleert van vormgevingscon-

Om deze medeverantwoordelijkheid gestalte te

cepten, die gebaseerd zijn op nieuwe organisatie-

geven is het essentieel dat het Bouwcollege zich

vormen in de zorg, zoals kleinschaligheid en ver-

als expertisecentrum blijft ontwikkelen. Ieder

maatschappelijking van de hulpverlening.

gewijd aan een selectie van het Jaarverslag 2001, waarin vooral de maatschappelijk relevante onderwerpen aan de orde komen. Op een los inlegvel treft u actuele informatie aan uit de vergaderingen van het Bouwcollege en zijn commissies. Als u geïnteresseerd bent in het officiële Jaarverslag 2001 of de genoemde signaleringsrapporten of uitvoeringstoetsen, kunt u die bestellen onder telefoonnummer 030 298 31 00 of downloaden via onze website www.bouwcollege.nl

Voor organisatie, taken en werkwijze van het (bureau van het) Bouwcollege verwijzen we graag naar het ‘Profiel’ dat u kunt bestellen of downloaden.

H ANS H ET B OUWCOLLEGE

DE

B OER ,

VOORZITTER

VOELT ZICH MEDEVERANTWOORDELIJK VOOR

VOLDOENDE CAPACITEIT, EEN KWALITATIEF OPTIMALE ZORGIN FRASTRUCTUUR EN EEN GOEDE PRIJS - KWALITEITVERHOUDING IN DE GEZONDHEIDSZORG .

OM

DEZE

MEDEVERANTWOORDELIJKHEID GESTALTE TE GEVEN IS HET ESSENTIEEL DAT HET

B OUWCOLLEGE

ZICH ALS

EXPERTISECENTRUM BLIJFT ONTWIKKELEN .

SPECIALE UITGAVE

Jaarthema 2001: scheiden van wonen en zorg Iedereen wil graag zo lang mogelijk zo gewoon mogelijk blijven wonen. Scheiden van wonen en zorg is een belangrijk middel om dit te kunnen bereiken. Het Bouwcollege vindt het van groot maatschappelijk belang dat het realiseren van scheiden van wonen en zorg versneld moet kunnen doorgaan, omdat er nog steeds wachtlijsten zijn, de vergrijzing sterk zal toenemen en de groep ouderen van de toekomst sterk heterogeen is, wat zal moeten leiden tot differentiatie in de bouw.

realiseren. Dit komt onder meer door de grondproblematiek, de regelgeving vanuit verschillende wetgeving en de financiering van de extra bouwkundige voorzieningen die voor de zorg nodig zijn. In de praktijk is het vrijwel onmogelijk om bestaande verzorgings- en verpleeghuizen te verbouwen tot zelfstandige appartementen die de bewoners kunnen huren en waar zij apart zorg kunnen inkopen. Het Bouwcollege schat dat er de komende tien jaar op zijn minst 50.000 meer extramurale woonzorgplaatsen in de ouderenzorg nodig zijn. Verzorgings- en verpleeghuizen kunnen een beroep doen op de WZV als zij extramuraal zorg gaan verlenen om de benodigde zorginfrastructuur en gemeenschappelijke voorzieningen gefinancierd te krijgen. Daarom heeft het Bouwcollege – in nauw overleg met het veld – een referentiekader ontwikkeld waarin de minimale eisen Uitgangspunt van scheiden van wonen en zorg is dat de zorg thuis bij

voor de zorginfrastructuur zijn opgenomen.

de cliënt wordt gegeven. Die woningen zijn van de zorgvragers zelf of

Signaleringsrapport Bestaande verzorgingshuizen en scheiden van wonen

worden gehuurd van een woningaanbieder. De cliënt kan zelf de zorg-

zorg; rapportnummer 505

aanbieder kiezen.Tijdens een persconferentie op 5 november 2001 heeft het Bouwcollege aangegeven dat er een deltaplan moet komen

Eén regie

voor het opvangen van de vergrijzing. Scheiden van wonen en zorg

In de gehandicaptensector komt scheiden van wonen en zorg veel

vormt daarvan een essentieel onderdeel. In vier rapporten heeft het

voor, maar ook hier is het in de praktijk niet eenvoudig om dat te

Bouwcollege de problemen rond scheiden van wonen en zorg in kaart

realiseren. De complexe regelgeving – die niet in het leven is

gebracht en oplossingen aangegeven.

geroepen om scheiden van wonen en zorg te realiseren – blijkt

Signaleringsrapport Vraagsturing en bouwkundige zorginfrastructuur;

behoorlijk belemmerend. Het Bouwcollege heeft er daarom voor

rapportnummer 504

gepleit de afzonderlijke regelingen onder één regie te brengen,

Signaleringsrapport Wonen en zorg op maat; rapportnummer 514

waardoor het voor cliënten veel gemakkelijker zal worden scheiden van wonen en zorg te realiseren.

50.000 woonzorgplaatsen extra

Signaleringsrapport Scheiden van wonen en zorg in de sector

In de praktijk is het lastig om voldoende woonvoorzieningen op

Gehandicaptenzorg: Beleidskader en belemmeringen in regelgeving;

maat voor ouderen, gehandicapten en (ex)psychiatrische cliënten te

rapportnummer 506

ONDERZOEK Een structurele taak van het Bouwcollege is het regelmatig onderzoek doen naar ontwikkelingen en voorgeTOM V ROON , ALGEMEEN SECRETARIS

DE

VERGRIJZING VRAAGT EEN KRACHT DADIGE AANPAK OM TE KUNNEN VOORZIEN IN DE TOEKOMSTIGE

GEBOUWDE CAPACITEIT EN DAARBIJ KAN HET SCHEIDEN VAN WONEN EN ZORG EEN BELANGRIJKE BIJDRAGE LEVEREN .

nomen beleid in de gezondheidszorg. Er zijn twee soorten onderzoeken, die respectievelijk uitmonden in signaleringsrapporten en uitvoeringstoetsen. Uitvoeringstoetsen zijn het resultaat van onderzoek dat door de minister gevraagd is en gaan over de uitvoerbaarheid en gevolgen van voorgenomen beleid. Daarnaast neemt het Bouwcollege ook regelmatig zelf het initiatief. Deze onderzoeken resulteren in signaleringsrapporten.

M ARINUS V ERWEIJ , PLAATSVERVANGEND ALGEMEEN SECRETARIS DE

Meer ruimte voor ICT in de zorgbouw

KOMENDE JAREN HOEFT DE SPREI -

DING VAN SPOEDEISENDE HULP EN DAGELIJKE ZIEKENHUISZORG NIET IN GEVAAR TE KOMEN , MAAR DAN MOETEN DE VOORZIENINGEN VOORAL BUITEN DE VERSTEDELIJKTE GEBIEDEN WEL OP PEIL BLIJVEN .

Een belangrijke ontwikkeling voor de zorgsector is de informatie- en communicatietechnologie (ICT). Knelpunten kunnen hiermee deels worden opgelost. Cliënten hebben voordelen van ICT, want zij zouden met behulp daarvan langer zelfstandig kunnen blijven wonen. ICT helpt zorgverleners bij de hulpverlening en vermindert administratieve lasten. Hoewel de bouwkundig-functionele gevolgen van het toepassen van ICT nu nog beperkt zijn, zou ICT in de toekomst andere organisatievormen van zorg mogelijk kunnen maken, waardoor de consequenties aanzienlijk

Ziekenhuisspreiding, tweedelijnsverloskunde en intensive care waren in 2001 vaak in het nieuws

zullen zijn. De gevolgen van ICT voor installatietechnische voorzieningen zijn zodanig dat een verhoging van het investeringsbedrag noodzakelijk zal zijn. Het Bouwcollege stelt voor de kosten voor ICT, voor zover behorend tot het vastgoed, als een regulier onderdeel van de genormeerde bouwkosten te beschouwen. Signaleringsrapport ICT en de bouwkundige zorginfrastructuur; rapportnummer 523

De komende jaren hoeft de spreiding van spoedeisende hulp en dagelijkse ziekenhuiszorg niet in gevaar te komen. Buiten de verstedelijkte gebieden moeten dan wel de voorzieningen op peil blijven. Ook moeten hiervoor voldoende financiële middelen beschikbaar zijn. De spreiding van ziekenhuiszorg is onderzocht vanuit de vraag van de patiënt. Het blijkt dat met een privé-auto ruim 99 % van de Nederlandse bevolking een afdeling spoedeisende hulp binnen 30 minuten kan bereiken, en bijna 100% binnen 45 minuten. Met de ambulance is dit, inclusief aanrijtijd, ruim 84 % binnen 30 minuten en ruim 99 % binnen 45 minuten. Deze cijfers zullen tot 2010 nauwelijks veranderen. In dunbevolkte gebieden kan het wegvallen van een ziekenhuislocatie grote gevolgen hebben voor de spreiding. In deze gebieden is daarom altijd behoefte aan een ziekenhuis dat in ieder geval spoedeisende hulp en intensive care kan bieden. De spreiding van ziekenhuizen is ook van belang voor de tweedelijnsverloskunde, omdat steeds meer bevallingen in het ziekenhuis plaatsvinden. Vervolguitvoeringstoets Spreiding ziekenhuiszorg, eerste tranche; rapportnummer 520 Uitvoeringstoets Tweedelijnsverloskunde; rapportnummer 503

Kans weigering patiënt groot bij hoge bezettingsgraad In het nieuws verschijnen regelmatig berichten over knelpunten bij opname van acute patiënten op een afdeling voor algemene inten-

Meldpunt grond voor zorgsector kan grondverwerving stimuleren

sieve zorg (intensive care). Uit onderzoek, in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, blijkt dat gemiddeld

Eén op de drie nieuwbouwprojecten in de zorgsector heeft problemen

13% van de bijna 1300 IC-plaatsen niet beschikbaar is. Onderzocht

met de locatiekeuze en de grondverwerving: er zijn te weinig locaties

is wat de bezettingsgraad is van die plaatsen die daadwerkelijk in

beschikbaar en veel gemeenten voeren een marktconform grondprijs-

gebruik zijn. Voor ziekenhuizen met een gemiddelde bezettings-

beleid. Om de grondproblemen te helpen oplossen, heeft het

graad hoger dan 80% is de kans op weigeren van een acute patiënt

Bouwcollege, in samenwerking met het College sanering ziekenhuis-

groot. Ongeveer 80% van de IC’s van academische ziekenhuizen en

voorzieningen, de minister voorgesteld om een meldpunt in te richten.

40% van de algemene ziekenhuizen heeft een bezettingsgraad die

Daar kunnen instellingen geschikte terreinen aanmelden en informeren

hoger is dan 80%. De oplossing kan onder meer gevonden worden in

naar de beschikbaarheid van terreinen. Als er vrijkomende grond wordt

een hogere financiële tegemoetkoming voor de ziekenhuizen en een

afgestoten, moet eerst worden nagegaan of deze een andere zorgbe-

andere financiële prioriteitsstelling in de betreffende ziekenhuizen.

stemming kan krijgen.

Het Bouwcollege zal over intensive care een vervolgonderzoek

Uitvoeringstoets grondverwerving; rapportnummer 516

publiceren.

NIEUWE OPZET BOUWMAATSTAVEN Bouwmaatstaven zijn een hulpmiddel bij het voorbereiden van bouwinitiatieven in de zorgsector, waarin grondig rekening wordt gehouden met de ontwikkelingen in de zorg. Daarnaast zijn ze het toetsingskader voor de bouwkundig-functionele beoordeling van bouwaanvra-

Bouwcollege denkt mee over nieuwe wetgeving gezondheidszorg

gen van instellingen. Eind 2001 is een nieuwe opzet van de maatstaven gepresenteerd, bestaande uit drie onderdelen: Basiskwaliteits-

De wetgeving in de zorg is in beweging. Het zorgstelsel ontwikkelt zich van een

eisen, facultatieve elementen en kostennormen. Basiskwaliteitseisen

centraal aanbodgestuurd stelsel (veel regelgeving vanuit Den Haag) naar een

hebben betrekking op het minimaal noodzakelijke kwaliteitsniveau

decentraal vraaggestuurd systeem (meer vrijheid voor de instellingen, minder

waar voorzieningen of ruimten aan moeten voldoen.

regelgeving). De huidige wetgeving (WZV) zal in de toekomst naar verwachting worden gewijzigd in de Wet exploitatie zorginstellingen (WEZ). Het Bouwcollege

Flexibilisering

denkt mee om deze verandering zo goed mogelijk voor te bereiden. Daarnaast

De nieuwe bouwmaatstaven voor voorzieningen voor verstandelijk

heeft het Bouwcollege een overgangsvoorstel tot deregulering gedaan binnen de

gehandicapten hebben als grote winstpunt de flexibilisering, de

kaders van de huidige wetgeving. Dit vindt plaats via een opwaardering van het

detaillering van vroeger is verdwenen: ze bieden betere mogelijkhe-

langetermijnhuisvestingsplan (LTHP), in combinatie met een verruiming van de

den om voorzieningen af te stemmen op de daadwerkelijke vraag van

meldingsregeling, waardoor mogelijkheden ontstaan ontbureaucratisering te

de verstandelijk gehandicapte. De vrijheid die geboden wordt tussen

bevorderen. Minder regelgeving vanuit de overheid betekent niet dat de overheid

de (minimum) grenzen van de basiskwaliteitseisen en de (maximale)

zich helemaal terugtrekt uit de gezondheidszorg. Ze blijft immers verantwoordelijk

kostennormen is groot en dat zullen initiatiefnemers waarderen. De

voor de capaciteit en kwaliteit van de bouwkundige zorginfrastructuur.

opzet van de nieuwe bouwmaatstaf zal ook gaan gelden voor de toekomstige maatstaven in andere zorgsectoren en is opgezet in bouwkundige modules die het denkbare voorzieningenpakket beschrijven.

NIEUWE BOUWKOSTENNOTA

Bouwmaatstaven voor voorzieningen voor verstandelijk gehandicapten; rapportnummer 0.103

De Bouwkostennota heeft in 2001 een herziene opzet en indeling gekregen, waardoor de actualiteitswaarde wordt verhoogd en het

We wijzen u ook op de brochure Bouwmaatstaven waarin nader wordt

informatieve karakter versterkt. In deze nota worden jaarlijks de

ingegaan op de status en het gebruik van de bouwmaatstaven. Ook

bouw- en investeringskosten in de zorgsector geanalyseerd, die

deze kunt u bestellen of downloaden.

resulteren in een bijstelling van de maximale kostennormen voor alle sectoren. Op voorstel van het Bouwcollege heeft de minister besloten om de bouwkostennormen met 6,6 % te verhogen. De nota geeft ook een geactualiseerde kwaliteitsomschrijving en biedt directies van instellingen een handvat bij de voorbereiding

BOUWBEHOEFTE

van individuele bouwprojecten.

Het Bouwcollege heeft op verzoek van de minister de verwachte bouwbehoefte voor de komende jaren onderzocht. Uitkomst is dat de exploitatiemiddelen voor de instandhouding van de bestaande instellingen

VERSNELDE BOUWPLANBEOORDELING

en de benodigde capaciteitsuitbreiding ieder jaar met ongeveer € 304 miljoen zouden moeten toenemen. Nieuwe ontwikkelingen in de

In 2001 heeft het Bouwcollege de ondersteunende en adviserende

gezondheidszorg zullen een verdere toename van de exploitatiekosten

activiteiten voor instellingen verder uitgewerkt. De wachtlijstproble-

tot gevolg hebben van ongeveer € 34 miljoen per jaar.

matiek had grote aandacht en dat heeft vooral in de sector verpleging

Onderzoek bouwbehoefte 2002-2012: GGZ/Ziekenhuizen, actueel beleid;

en verzorging en de sector gehandicaptenzorg tot het indienen van

rapportnummer 495

extra bouwinitiatieven geleid, die door het Bouwcollege versneld wor-

Onderzoek bouwbehoefte 2002-2012: GHZ/V&V, actueel beleid;

den afgehandeld om een bijdrage te kunnen leveren aan het terug-

rapportnummer 499

dringen van de wachtlijsten.

Uitvoeringstoets Onderzoek Bouwbehoefte 2000-2012 Gewijzigd beleid scenario’s

Aanjaagteam Het aanjaagteam speelt hierbij een belangrijke rol: het beleid is erop gericht de betrokken verpleeghuizen ertoe te brengen eind 2004 concrete afbouwplannen te hebben ingediend dan wel in uitvoering te hebben. Uitgebrachte adviezen en beschikkingen alle sectoren 1998 - 2001 2500 Overig Aantal adviezen en beschikkingen

rapportnummer 502

2000 Bestuurlijk

1500

Ambtelijk

1000 500 0

Totaal 1998

1999

2000

2001

SPECIALE UITGAVE

Landelijke GGZvoorzieningen voor asielzoekers en vluchtelingen Een deel van de asielzoekers en vluchtelingen heeft ernstige psychosociale en/of psychiatrische problemen. Zorgwekkend is vooral de maatschappelijke situatie en problematiek van alleenstaande minderjarige asielzoekers (AMA). Voor deze groep is poliklinische en/of ambulante zorg nog lang niet overal aanwezig, vertoont nauwelijks samenhang en is zeer verschillend van aard. Het Bouwcollege stelt daarom voor de GGZ-zorg aan te vullen met een landelijke specialistische voorziening voor alleenstaande minderjarige asielzoekers om gerichte hulp te geven aan deze jongeren. Signaleringsrapport Landelijke GGZ-voorzieningen voor minderjarige en volwassen asielzoekers en vluchtelingen; rapportnummer 521

Buitenlandse ontwikkelingen en het Bouwcollege Het Bouwcollege volgt de ontwikkelingen in het buitenland op de voet: het is lid van het EU Health Property Network en heeft onderzoek gedaan naar de sturing en financiering van de bouwkundige zorginfrastructuur in andere EU-landen.

Onderzoek zorginfrastructuur in EU-landen

den van sturing van de zorginfrastructuur door de

van de zorginfrastructuur. Afgesproken is dat een

Nederland loopt in Europa voorop als het gaat om

overheid directer en ruimer zijn dan in Nederland.

aantal projecten zal worden gestart. Een daarvan

deregulering en particulier initiatief in de

Signaleringsrapport Sturing en financiering van de bouw-

is het bundelen van de best practice op het

gezondheidszorg. De overheid speelt in Nederland

kundige zorginfrastructuur in andere landen van de

gebied van de bouwkundige zorginfrastructuur.

geen rechtstreekse rol bij het eigendom en de

Europese Unie; rapportnummer 513

Ook zullen de in Engeland ontwikkelde ontwerpcriteria voor de kwaliteit van de zorgbouw (func-

financiering van de zorginfrastructuur. In andere EU-landen bezit de overheid een belangrijk deel

Bundelen van best practice

tionaliteit, beleving, materialisatie) en de daarbij

van de zorginfrastructuur; in Nederland is de hele

In juni 2001 kwam in Florence het in 2000 opge-

behorende toolkit in Europees verband besproken

zorginfrastructuur in particuliere handen. In

richte EU Health Property Network bijeen. Het is

worden. Inmiddels is in Dublin (maart 2002) de

Nederland en Frankrijk wordt de infrastructuur

een platform van met het Bouwcollege vergelijk-

volgende bijeenkomst van het netwerk gehouden.

niet door de overheid gefinancierd, in de andere

bare organisaties in de landen van de Europese

In oktober 2002 zal het platform in Den Haag

EU-landen is dat wel het geval. Van belang is ook

Unie. Belangrijke thema’s in Florence waren het

vergaderen.

dat in de onderzochte EU-landen de mogelijkhe-

ziekenhuis van de toekomst en de financiering

Actief voorlichtings- en communicatiebeleid De transparantie in de besluitvorming van het Bouwcollege leidt tot een actief voorlichtings- en communicatiebeleid, dat onder meer vorm krijgt in de periodieke, externe Nieuwsbrief, publicaties in landelijke dagbladen en vaktijdschriften, het organiseren van symposia en cursussen en het uitgeven van actuele brochures. Cursussen, studiebijeenkomsten en symposia kunnen een belangrijke bijdrage leve-

COLOFON Deze nieuwsbrief is een uitgave van: College bouw ziekenhuisvoorzieningen Postbus 3056, 3502 GB Utrecht

ren aan het informeren van het veld over de voorschriften, procedures en mogelijkheden om tot kans-

Bezoekadres: Churchilllaan 11, 3527 GV Utrecht

rijke bouwplannen te komen. Het aantal deelnemers aan op externe voorlichting gerichte bijeenkom-

E-mail: [email protected]

sten was ruim 1500.

Internetsite: www.bouwcollege.nl

Verder geeft het Bouwcollege regelmatig persberichten uit over signaleringsrapporten en uitvoeringstoetsen, die steeds vaker de aandacht van de media en de politiek krijgen.

Telefoon: 030-2983100 Fax: 030- 2983299 Redactie: Peter van Beek, Han Hoes Vormgeving: ColorScan, Voorhout Druk: Wilco bv, Amersfoort ISSNnummer: 1570-4254

Bouwcollege Actualiteiten

AGENDA BOUWCOLLEGE Op 8 juli worden naar verwachting de volgende uitvoeringstoetsen en signaleringsrapporten vastgesteld:

Signaleringsrapport

• het beleidskader van de Wet exploitatie zorginstellingen (WEZ)

Op 3 juni is het volgende signaleringsrapport vastgesteld:

De WEZ is de nieuwe bouwwet in de zorg die de WZV moet gaan vervangen. De uit-

• Onderzoek bouwleges

voeringstoets gaat in op een dummy die de structuur en werking van het beleids-

De verschillen in tarieven die gemeenten in rekening brengen voor een

kader met voorbeelden illustreert. Het Bouwcollege beoordeelt vooral de vraag in

bouwvergunning zijn soms erg groot, terwijl een eenduidige berekenings-

hoeverre e.e.a. voldoende is om afhandeling van vergunningaanvragen mogelijk te

grondslag ontbreekt. Bovendien lijken sommige gemeentes ‘winst’ te

maken. Eerder werd reeds een uitvoeringstoets uitgebracht over het bouwregime

maken op de legesheffing. Het Bouwcollege wil bevorderen dat hierin

van de WEZ. Daarover worden thans nog aanvullende vragen beantwoord.

verbetering komt, temeer daar hoge legeskosten doorwerken in de investerings-bedragen voor bouwplannen.

• de modernisering van de AWBZ (tweede fase). De modernisering houdt in dat de aanspraken ex AWBZ voortaan niet instellingsmaar functiegericht worden benaderd. Het Bouwcollege beoordeelt vragen over omvorming van de bouwmaatstaven tot basiskwaliteitseisen, het (alleen nog) in

Bouwmaatstaf

geval van verblijf opnemen van capaciteiten in de toelatingsbeschikking, en de

• (Wijziging) berekeningsmethode

aanpassing van het Besluit aanwijzing inrichtingen WZV. In maart werden reeds

inbrengverplichting De wijziging houdt in dat aan de bestaande bouwmaatstaf berekeningsmethode inbreng-

vragen beantwoord over de zorginfrastructuur bij scheiden van wonen en zorg en de woonzorg-stimuleringsregeling van VROM. • de behoefte aan voorzieningen voor dubbelgediagnosticeerden in de GGZ

verplichting - zoals deze wordt toegepast op

Het gaat om verslaafden met (enstige) psychiatrische stoornissen, voor wie in de

eigendomssituaties - een afzonderlijke

reguliere zorgcircuits vaak geen adequate behandeling mogelijk is. Voor deze

methodiek voor huursituaties wordt toege-

categorie zijn nog slechts twee specifieke voorzieningen gerealiseerd. De behoef-

voegd. De wijziging moet nog worden goedgekeurd door de minister.

te aan dergelijke voorzieningen wordt in het rapport nader bezien. • de spreiding van ziekenhuiszorg (vervolgrapport) In januari is een rapport uitgebracht over de bereikbaarheid van spoedeisende functies en dagelijkse zorg; vastgesteld werd dat buiten de verstedelijkte gebie-

Overige onderwerpen

den extra aandacht nodig is voor het op peil houden van de ziekenhuiszorg. In

• de concept Kaderwet zelfstandige bestuursorganen. Het wetsvoorstel

een vervolgrapport worden thans de decentrale voorzieningen, zoals buitenpoli,

voorziet in meer uniforme regelgeving rond ZBO’s en in meer transparan-

dagziekenhuis en huisartsenpost, in kaart gebracht evenals de invloed van finan-

tie en democratische controleerbaarheid van deze organen.

ciële incentives op de spreiding.

Het Bouwcollege stelde vast dat de kaderwet formeel weinig gevolgen zal hebben voor het Bouwcollege. • de kortetermijnvoorstellen van de Commisie De Beer (terugdringing administratieve lasten). Het ging om gevraagde reacties op elektronische data-uitwisseling bij bouwaanvragen, budgettair bouwen in een

• intensive care (vervolgrapport) Het rapport gaat in op de behoefte aan en gewenste spreiding van de intensive care. In februari werd reeds het aanbod en gebruik in de huidige situatie beschreven. • het binnenklimaat in verpleeg- en ziekenhuizen

vroege(re) fase, een eenvoudiger aanbestedingsprocedure bij kleine pro-

Periodiek wordt in de media aandacht besteed aan in de zomer optredende te hoge

jecten en splitsing van bouwmaatstaven in basiskwaliteitseisen en indica-

temperaturen in vooral verpleeghuizen. In een rapport worden criteria aangegeven

tieve eisen. De uitvoeringstoetsen zullen nog dit jaar worden uitgebracht.

voor de maximaal toelaatbare binnentemperatuur; deze zullen worden opgenomen

• de VWS-nota “Vraag aan bod”. De minister geeft aan hoe zij tot een nieuw zorgstelsel wil komen. Daarbij gaat het om sturing van de zorg en

in de nog dit jaar uit te brengen maatstaven binnenmilieu en installatietechniek. • duurzaam bouwen (vervolgrapport)

aanpassing van het verzekeringstelsel.

Eerder is reeds vastgesteld dat de Nationale pakketten utiliteitsbouw en woning-

Het Bouwcollege stelde vast dat voldoende aanbod en infrastructuur moet

bouw toepasbaar zijn op de zorgsector en goed aansluiten op de bouwmaatsta-

worden gecreëerd om aan de vraag te kunnen voldoen, wat tijd kost. Op

ven. Thans zijn nadere voorstellen (met kostenconsequenties) uitgewerkt. Het is

basis van behoefteprognoses moet dus tijdig worden geanticipeerd op de

de bedoeling e.e.a. te verwerken in de Bouwkostennota 2002.

vraag. De vraag is echter niet stabiel maar aan wijzigingen onder-

• de vermaatschappelijking van de verslavingszorg Het rapport geeft de sociale context aan van de nieuwe bouwmaatstaf (zie hierna).

hevig door demografische,

De volgende bouwmaatstaven zullen worden vastgesteld:

medisch-technische en maatschap-

• verslavingszorg (nieuwbouw) en

pelijke veranderingen.

• verpleging en verzorging (nieuwbouw)

Ten slotte is het Jaarverslag over

het gaat om bouwmaatstaven ‘nieuwe stijl’ die in module-vorm flexibel moeten

2001 vastgesteld. Daarin ligt de

inspelen op de wisselende zorgvraag. Belangrijk zijn de basiskwaliteitseisen, die

nadruk op scheiden van wonen en

het minimaal noodzakelijke kwaliteitsniveau beschrijven; daarnaast zijn er facul-

zorg, de spreiding van ziekenhuis-

tatieve elementen en kostennormen. De maatstaven zijn, zoals gebruikelijk, in

zorg en de wachtlijstproblematiek.

samenspraak met het veld tot stand gekomen.

Veel energie is ook gestoken in de

• basiskwaliteitseisen voor bestaande voorzieningen in de gehandicaptenzorg.

nieuwe, meer flexibele opzet van de

Ook wordt de Bouwkostennota 2002 vastgesteld, waarin jaarlijks de financiële

bouwmaatstaven.

kaders voor bouwinitiatieven worden gepubliceerd. De nota besteedt ook aan-

De verkorte versie van het jaarver-

dacht aan meer inhoudelijke, actuele thema’s, zoals duurzaam bouwen.

slag treft u in deze Nieuwsbrief aan.

COMMISSIE ZORG

WWW.BOUWCOLLEGE.NL

Naast enkele onder de rubriek (agenda) Bouwcollege al genoemde onderwer-

In deze rubriek vindt u actuele informatie over de website van het Bouwcollege.

pen, die door de commissie werden voorbereid, kwamen op 5 juni onder meer

De website bevat onder andere recente, te downloaden publicaties, persberich-

de volgende onderwerpen aan de orde:

ten, komende symposia en cursussen, agenda’s van vergaderingen van het Bouwcollege en zijn commissies, relevante wet- en regelgeving en vacatures.

• Vergrijzing: deelthema zorg en welzijn voor ouderen in andere Europese lan-

Daarnaast is er een rubriek Bouwcollege in de media.

den. In een notitie is, gebaseerd op een Deense publicatie uit 1998, vergeleken hoe in andere Europese landen wordt omgegaan met (de toenemende

Op dit moment wordt uw aandacht gevraagd voor de rapporten die op 3 juni

vraag naar) ouderenzorg. Daaruit blijkt onder meer dat in de Scandinavische

door het Bouwcollege zijn vastgesteld (Recent verschenen, Persberichten en

landen het aantal plaatsen in de residentiële zorg afneemt, terwijl het

Publicaties; zie ook de rubriek Bouwcollege in deze nieuwsbrief).Daarnaast is

omgekeerde het geval is in Duitsland, Engeland en Frankrijk.

het Jaarverslag 2001 inmiddels verschenen (Publicaties/overige publicaties). Ten slotte vindt u - ook hier - uitgebreide informatie over het jubileumcongres van het Bouwcollege.

JUBILEUMCONGRES Jubileumcongres Bouwcollege op 10 oktober: inschrijving geopend! Het Bouwcollege bestaat dit jaar dertig jaar en organiseert ter gelegenheid daarvan een jubileumcongres over nieuwe concepten in de zorg, onder de titel “Zorg en architectuur”. De datum is 10 oktober a.s. en de locatie het Congrescentrum in Den Haag. De ochtend wordt plenair ingevuld, de middag is gereserveerd voor workshops. Het congres is bedoeld voor relaties als zorginstellingen, koepelorganisaties, architecten, adviseurs e.d. In onze vorige Nieuwsbrief heeft u hierover al het een en ander kunnen lezen. Wij nodigen u hierbij van harte uit voor dit jubileumcongres, dat zeer interessant belooft te worden en waarvoor u zich nu kunt aanmelden! Ingesloten bij deze Nieuwsbrief treft u een flyer aan met een nadere toelich• Diagnose Behandeling Combinaties (DBC’s). Als alternatief voor het functiegerichte budgetsysteem voor ziekenhuizen is een ander bekostigingssys-

ting, het programma en een inschrijfformulier. U kunt zich overigens ook via onze website inschrijven.

teem ontwikkeld, het zgn. DBC-systeem, dat het totale zorgtraject, vanaf de klachtmelding tot en met de uitbehandeling van de patiënt, omvat. Als vervolg op de in de vorige vergadering behandelde startnotitie lag thans een uitwerking voor gericht op de gevolgen voor planning en bouw; deze vormt ook een bouwsteen voor de vervolguitvoeringstoets ziekenhuisspreiding (zie agenda Bouwcollege). • Rapportage tweede peiling wachtlijsten GGZ. Het ging om een tweede peiling (01-01-02) door de Taskforce Aanpak Wachtlijsten AWBZ; de eerste peiling was een jaar eerder gedaan. De voornaamste conclusie is dat het aantal wachtenden stabiel blijft op ca. 77.000, waarvan bijna 80% wacht op ambulante zorg; afgezet tegen het totale aantal jaarlijkse aanmeldingen in de GGZ (ca. 500.000) is dit aantal relatief gering. De gemiddelde wachttijd is toegenomen van 34 tot 39 weken. • Presentatie EU Health Property Network. De commissie werd op de hoogte gesteld van de activiteiten van dit Europese platform (waarin ook het Bouwcollege is vertegenwoordigd). De presentatie betrof de onderwerpen ‘telemedicine’, ontwerpcriteria voor zorgbouw (zie Nieuwsbrief 11) en financiën.

H ET B OUWCOLLEGE S TAAND V. L . N . R . S IKKEMA ,

MR .

MR .

T. V ROON , M. V ERWEIJ ,

ARTS , DRS .

F.J.A. O OSTRIK , H.G. F ERMINA ,

Z ITTEND V. L . N . R .

MW.

A.J. L EVERT, H.A.

DE

A. A DRIAANSEN ,

MW. DRS .

B OER ,

H. D ’A NCONA ,

PROF. MR .

MW. IR .

J.H. H UBBEN

T. P OORTENAAR -

W. W IJNJA