Wat je m over CM- oet weten reisbijsta nd 13
‘Boost voor je sociaal leven’ Voor Birger geen vakantie zonder Intersoc 6
Cholesterol zegt niet alles Tips voor een gezond hart
10
Slowdaten voor mensen die stotteren Onze reporter ging mee op weekend
14
Nieuws uit jouw regio
CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 47 | NR 23 | 7 DECEMBER 2015 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000
4
2
[ de kijk van ]
en e l e n An
Werken op vakantie? Het is herfst. Toch dromen we al van de zomer en wor den er alweer vakantieplannen gesmeed. Ook hier. Vorig jaar gingen we voor een roadtrip door de Balkan. Dat was genieten. Misschien lukt het dit jaar eindelijk om de Atlantische Oceaan eens over te steken. We zullen goed moeten plannen. Welke periode past het best op het werk? Wanneer swingen de prijzen voor vervoer en verblijf de pan niet uit? Vakantie nemen is altijd wat puzzelen. Vroeger ging mijn vakantie voor een groot stuk op aan Chirokampen en –cursussen. Ik was een fervente Chiro madam. Ik trok mijn uniform niet alleen op zondag aan, om mijn eigen groep een toffe dag te bezorgen. Ik gaf ook vor mingen en activiteiten voor leidingsploegen van de hele regio. Plezant was dat! Het was dan ook niet gek dat ver lof nemen gelijk stond aan cursussen ineen boksen en kampen voor onze Chiromeisjes begeleiden. Pas dan was mijn vakantie geslaagd. Ook al was je ’s avonds pompaf na een hele dag activiteiten doen, ravotten en bij tijd en stond tranen drogen.
Plezant!
Vakantievrijwilliger zijn is tof. Ik kan het iedereen aanraden. De Intersocvrijwilligers denken er net zo over. Ze staan er deze winter en volgende zomer opnieuw om er voor jong en oud een toffe vakantie van te maken. Het is dan niet in een uniform van de jeugdbeweging, maar de sfeer, het ontspan nen gevoel, de goesting onder de vrijwilligers zijn overal de zelfde. Ook al is vrijwilliger zijn best hard werken. Op pagina 4 en 5 ontdek je wat je bij Intersoc allemaal kunt doen en hoe je je kandidaat kunt stellen om als vakantievrijwilliger mee te gaan. Dat doet er mij aan denken dat ik dringend het reünieweek end met de oudleiding in elkaar moet steken. Want aan vrijwilligerswerk hou je vrienden voor het leven over. Anneleen Vermeire, redacteur cm.be
Een grand slam winnen, dat is heel eventjes een piek van geluk. Maar mijn kinderen zien opgroeien, mijn man zien openbloeien als coach, nieuwe vriendschappen aanknopen, dat is geluk dat duurt. Kim Clijsters in Humo
Hoe voorkomen ziekenhuizen infecties? 105 ziekenhuizen maken bekend welke maatregelen ze nemen om infecties terug te dringen. In ons land sterven er elk jaar tot 3 000 mensen door een infectie die ze in het ziekenhuis opliepen. Het Wetenschappelijk Instituut voor de Volksgezondheid heeft voor het eerst opgelijst wat de individuele zie kenhuizen doen om de infecties terug te dringen. De gegevens komen van de ziekenhuizen zelf. Heeft de instelling een plan tegen besmettin gen? Wordt er personeel voor vrijgemaakt en zijn er opleidin gen? Wordt het aantal infecties goed bijgehouden? De ziekenhuizen in Vlaanderen doen het over het algemeen beter dan die in
Brussel en Wallonië. Voor het registreren van infec ties is de score het laagst. Er wordt niet nauwkeurig genoeg bijgehouden hoeveel mensen bijvoorbeeld via een wonde een infectie oplopen na een operatie. Of er wordt niet genoeg onderzocht wat een zieken huis kan doen om te vermijden dat de patiënt besmet raakt als hij een katheder krijgt. Onvoldoende handhygiëne bij artsen en verpleeg kundigen is een belangrijke oorzaak van infecties. Ook wordt er te veel antibiotica toegediend waardoor verzwakte patiënten makkelijk besmet raken.
www.wiv-isp.be
We eten minder zout Uit een studie van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek blijkt dat de gemiddelde zoutinname is gedaald van 10,5 gram tot 9,5 gram per dag. Een van de redenen hiervoor is dat de afgelo pen jaren minder zout is toegevoegd aan voedingswaren zoals vleesproducten, brood, bereide maaltijden en kazen. Minder zout eten, komt de gezondheid ten goede. Te veel zout veroorzaakt een hoge bloeddruk. Hart en bloedvaten worden langzaam beschadigd tot er een hartinfarct of andere hart en vaatziek ten volgen.
Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail:
[email protected] Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Chris Van Hauwaert | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzending: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Compagnie Gagarine
[ kortgeknipt ] Teken voor een toekomst zonder armoede
Laat naar
je tanden kijken Minstens een keer per jaar op controle gaan bij de tandarts, is goed voor je tanden en je portemonnee. Met een regelmatig mondonderzoek en preventieve aanpak, kun je meestal ern stige tandproblemen voorkomen. Je spaart er ook dure behandelingen mee
3
Welzijnszorg wil mensen in armoede hoop geven op een betere toekomst en vraagt daarvoor jouw steun. Niemand kiest voor een toekomst in armoede. Toch vallen er in ons land nog veel mensen uit de boot: 1 op de 7 mensen leeft in armoede. Zij proberen dag na dag te overleven.
uit. Sinds 1 oktober is de terugbetaling van het jaarlijks mondonderzoek bij vol wassenen uitgebreid tot 66 jaar. Vanaf 2016 wordt het uitgebreid tot 67 jaar. Het afgesproken tarief voor het mondonder zoek bedraagt nu 62,05 euro. Mensen met de verhoogde tegemoetkoming krij gen het volledig terugbetaald, gewoon verzekerden krijgen 58,22 euro terug. Volgend jaar start het tandzorgtraject. Ging je dit jaar niet bij de tandarts langs voor een terugbetaalbare behandeling, dan krijg je volgend jaar minder terug betaald voor sommige prestaties. De nieuwe regeling geldt niet voor jongeren tot 18 jaar.
Welzijnszorg stelt vast dat er onder meer op het vlak van gezondheid maatregelen nodig zijn voor mensen in armoede. Voor een toekomst in goede gezondheid vraagt de vereniging middelen voor bewegings en voedingsadvies op maat van mensen in armoede. Welzijnszorg roept op om haar eisen voor de overheid te onderschrijven voor 15 januari.
www.welzijnszorg.be
www.cm.be/tandzorg
[ het mooiste moment ]
Gelukkiger zonder Facebook Volgens een Deense studie zullen we gelukkiger zijn wanneer we niet langer op Facebook zitten. En ook een beetje minder boos en eenzaam. Van ruim duizend deelnemers aan het on derzoek moest de helft het een week zon der Facebook doen. Nadien gaven gebrui kers en onthouders aan hoe gelukkig ze zich voelden. Bleek dat de groep die wegbleef van Facebook duidelijk meer tevreden was over die week dan wie wel actief bleef op Facebook. Bovendien voelden ze zich een stuk minder gefrustreerd en eenzaam om
dat ze veel meer in de échte wereld ge staan hadden. Mensen hebben de neiging zichzelf te ver gelijken met anderen, maar in de wereld van Facebook zit het niet goed met die verge lijkingen. Meer dan zestig procent van de deelnemers gaf immers vooraf toe lie ver goeie kantjes te tonen. Bijna zeventig procent postte bij voorkeur de grote momenten in hun leven.
Jonathan (5) en Andreas (7) De Pue uit Destelbergen
‘Blij met keuze van Sinterklaas’ Ze zitten te glunderen aan de ontbijttafel. Want de Sint is vannacht bij Jonathan en Andreas langsgeweest. Bij de boterham is er deze ochtend chocolade en speculaas. Superlekker.
in 1 196 scholen
1 196 scholen moedigen met de actie Helm Op Fluo Top hun leerlingen aan fluokleding en een fietshelm te dragen in het verkeer. Kinderen die te voet of met de fiets naar school gaan, zijn in de donkere wintermaanden extra kwetsbaar. In het schemer duister bestaat het risico dat autobestuurders hen te laat opmerken. Met de actie Helm Op Fluo Top kunnen kinderen stickers verzamelen voor een gratis bezoek aan Planckendael en de Zoo van Antwerpen als ze een fluohesje en een fiets helm dragen. Fluohesjes met reflecterende stroken maken kinderen in het donker tot op 150 meter zichtbaar voor aankomende auto’s. Met donkere kleren reikt de zichtbaarheid slechts tot 20 meter, met lichte kleren tot 50 meter. Een fietshelm vermindert het risico op ernstige hoofdletsels bij een ongeval met meer dan 40 pro cent, en op een hersenletsel met meer dan 50 procent.
Violet Corbett Brock
Fluohesje en fietshelm hip
‘We hebben Sinterklaas gehoord vannacht. Hij is langs de deur gekomen. Mama en papa hadden die niet op slot gedaan. Onze schouw is te smal. Daar kunnen de pieten niet door. Gisteravond hebben we onze schoen gezet. We hebben er een tekening bij gelegd voor Sinterklaas, een wortel voor zijn paard en appelsap voor Zwarte Piet. Geen bier, want dan wordt hij dronken en kan hij Sinterklaas niet meer helpen.’ ‘Ik ben vanmorgen vroeg naar het toilet in de badkamer gegaan. En toen had ik al gezien dat er iets in de schoen lag. Ik ben vlug weer naar boven gelopen om Jonathan te halen. Alleen durfde ik niet kijken. We zijn blij met het speelgoed dat we kregen. Samen met mama hadden we een brief naar Sinterklaas geschreven. Mama wilde erin zetten dat ik goed mijn best doe op school. Maar dat moest niet, want dan zou hij misschien een potlood met een gom brengen. Daar kan ik toch niet mee spelen. Ik wilde een pistool vragen, om mama en papa mee te doen schrikken. Maar mama dacht dat de Sint dat niet brengt. Eigenlijk is het om het even wat hij geeft. Als we er samen maar plezier mee kunnen maken.’ Op zoek naar het dagelijks geluk? Surf naar www.plukjegeluk.be
4
[ uitgelicht ] Raf, Birger en Annika zijn vrijwilliger op Intersoc-vakanties
‘Werken en
toch genieten’ Vrijwilligerswerk en toch op vakantie? Bij Intersoc, de vakantiedienst van CM, kun je deze zomer in Zwitserland, Frankrijk, Spanje en Tsjechië een handje toesteken en toch voordelig van je vakantie genieten. Nu er een vijfde Intersoc-hotel opent in Tsjechië, zijn nieuwe vrijwilligers meer dan welkom. Voor Annika, Birger en Raf is een vakantie pas geslaagd met Intersoc in het vakantieplan. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE
Raf Verschueren (47) uit Rijkevorsel was al 100 keer vrijwilliger
‘Gewoon genieten’ ‘Op mijn 27ste had ik nog nooit van Intersoc gehoord. Nu ga ik al twintig jaar mee. De voorbije herfstvakantie was mijn 56ste afreis en 100ste periode. Want als het kan, blijf ik graag langer dan negen dagen op een bestem ming. In de zomer van 1996 ging ik voor het eerst mee, naar Wengen in Zwitserland. Een collega vroeg of ik in zijn plaats kon gaan. Toen ik van de nachttrein stapte, de bergen zag en dat grote hotel voor me zag opdoemen, gaf dat een fenomenaal gevoel. Ik kreeg na die week de vraag om nog een tweede periode te blijven. Ik heb met een toegezegd.’ ‘De natuur, de sfeer, dat word je nooit beu, zelfs niet na 100 keer. De omgeving is prachtig en de mensen geven
je altijd weer goesting. En je kunt gratis op reis en hebt allerlei voordelen. Van technische dienst, tot bar en receptie, ik heb veel gedaan. Je werkt ongeveer 6,5 uur per dag, de andere uren kun je genieten. Tegenwoordig help ik in de winter in de bar. Zo kan ik overdag af en toe skiën. In de zomer ben ik wandelgids. Daar ben je een hele dag mee bezig, maar buiten geniet ik evenveel. Op vakantie ben je nooit alleen, je leert nieuwe mensen kennen en amuseert je gegarandeerd. Mijn wintervakantie is al gepland. Hopelijk kan ik in de zomer ook enkele periodes mee. Zolang het thuis ok is, blijf ik vrijwilliger. Zo’n vakantie is gewoon genieten.’
Comp agnie Gagarine
Birger Vandael (22) uit Eksel kan zich geen vakantie zonder Intersoc voorstellen
Annika Sprengers (25) uit Mechelen viert oud
‘Boost voor je sociaal leven’
‘Ook dolle pret als jonkie
‘Een Intersocvakantie, dat is bar becueën aan een meer in Zwitserland, mensen leren kennen die je anders nooit zou ontmoeten of volledig opgaan in een spel in een Frans dorpje. In 2000, ik was zes, ging ik voor het eerst met mijn familie op Intersocvakantie. Zodra ik 18 was, wilde ik mee als vrijwilliger. Ik zag dat de bege leiders de tijd van hun leven hadden. Dat wilde ik ook. In 2011 stond ik in het restaurant. Een jaar later zat ik in de ani matieploeg. Dat doe ik nog steeds. Ik ben al vijftien perio des mee geweest. Voor volgend jaar zijn er al plannen voor de paasvakantie en de
‘Een vriendin is in de kerstvakantie chef in het restaurant in Zinal. Ik twijfelde geen moment en heb me ook ingeschreven. Na het werk zetten we samen het nieuwe jaar in, midden in de bergen. En overdag kun nen we af en toe skiën. De afgelopen vier jaar was ik al vijftien periodes vrijwilliger. Ik heb kinderanimatie gedaan, maar ik heb vooral meegedraaid in de keuken, achter de bar en in het restaurant. Ik probeer in de winter en in de zomer mee te gaan. Hopelijk lukt het ook in september nog negen da gen. Ik studeer in juni af en ga dan op zoek naar werk. Het wordt dus afwachten.’
zomer. Ik kan me geen vakantie zonder Intersoc meer voorstellen.’ ‘Ik werk graag met kinderen. Met de klein sten spelen we een actief spel, met de jongeren gaan we voor een zoektocht naar het dorp. Ik werk maar tegelijkertijd amu seer ik me te pletter. Ik begrijp dat mensen twijfelen: je moet werken in je vakantie en je komt terecht tussen onbekenden. Maar Intersoc is een boost voor je sociaal leven. Zodra je in de bus stapt, leer je mensen kennen en hoor je erbij. Als animator zie je elkaar ook voor het vertrek om de activitei ten te bespreken. Ik heb veel vrienden ge maakt. We zien elkaar nog steeds. En je zou de eerste niet zijn die er de liefde van zijn leven tegenkomt.’
‘Ik zwicht keer op keer voor de sfeer. Er zijn heel wat jonge vrijwilligers bij en je leert veel mensen kennen. Ooit was ik de jongste
in k o t t c e Z v ik m v
5 Raf Verschueren: ‘De natuur, de sfeer, dat word je nooit beu, zelfs niet na 100 keer.’
[ de voorzet ]
Werken met goesting Een op de tien werknemers riskeert een burn-out, zo blijkt uit cijfers van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV). En van alle Belgen die langdurig ziek zijn, zit een op de drie thuis met een psychische aandoening. Vaak voorkomend zijn depressies en burn-out. Het zijn cijfers die doen duizelen. Zeker als je weet dat het aantal mensen met psychosociale problemen jaar na jaar toeneemt. Naar een reden is het niet ver zoeken. De lat moet alsmaar hoger, zowel op het werk als privé. En voor je het zelf goed beseft, ligt de lat plots té hoog.
Daniël Ry
s
Dat burn-out en andere psychosociale aandoeningen vanaf volgend jaar officieel erkend worden als werkgerelateerd, is geen moment te vroeg. Het maakt de weg vrij om op de werkvloer aan preventie te doen. Want daar is zeker werk aan de winkel. Probeer als werknemer maar eens positieve energie te halen uit een job waarin kwantiteit belangrijker is dan kwaliteit. Zelf geloof ik heel sterk in ethisch leiderschap, waarbij waarden als integriteit, eerlijkheid, betrouwbaarheid, rechtvaardigheid, zorgzaamheid en respect centraal staan. En dat is niet alleen de taak van de grote baas van een bedrijf of organisatie, maar van leidinggevenden op alle niveaus. Een ethisch leider is pas gelukkig als andere mensen dat ook zijn. En wie met goesting komt werken, maakt veel minder kans op een burn-out. Stefan Dewickere
Schrijf je in voor de nieuwsbrief via www.intersoc.be/nl/nieuwsbrief/ werkvakanties om op de hoogte te blijven en like Intersoc-werkvakanties op Facebook. Vanaf 1 februari 2016 kun je je via de website kandidaat stellen voor het zomerseizoen.
ert oudejaar in Zinal
onkie tussen zestigers’
n n a ar n er r. b er e k a k
in een groep zestigers. Ook dan heb ik me kostelijk geamuseerd. Ze namen het altijd op voor mij, het jonkie (lacht). In onze vrije tijd proberen we zoveel mogelijk te genie ten. We trekken de natuur in, we barbe cueën, of we maken een trip. Zo zijn we eens vanuit Sankt Moritz naar Italië gelift. Zolang het kan, ga ik mee op Intersoc vakantie. Ook al heb ik niet veel verlof en moet je werken. Ik vind het te leuk.’
Al is het ook geen toverformule. Psychosociale aandoeningen zijn niet alleen een zaak van het werk. Ook je persoonlijkheid speelt een rol. Al te vaak leggen we onszelf onrealistische verwachtingen op. Daarbij niet geholpen door onze omgeving die maar al te vaak ‘moeten’ vooropstelt. Willen we iets doen aan de ‘epidemie’ van psychosociale aandoeningen, dan zullen we moeten ingrijpen op alle niveaus: werk, privé en samenleving. Luc Van Gorp, Voorzitter CM
Stef an De
wicker e
n rt e
6
[ even buiten strijd ] misleidende reclame
‘Cholesterol is niet
grootste prob
‘We maken ons te veel zorgen over onze cholesterol’, zegt Hans Van Brabandt, cardioloog verbonden aan het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg. ‘Je algemene gezondheid is veel belangrijker dan je cholesterolwaarden op zich.’ > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: GUY PUTTEMANS
Als je de televisie en media mag geloven, zou iedereen bezig moeten zijn met zijn cholesterol. ‘Hoeft niet’, zegt Hans Van Brabandt. ‘Choles terolwaarden zijn enkel belangrijk voor mensen die een hoog risico lopen op een hart- en vaat aandoening. De andere mensen focussen zich beter op hun algemene gezondheid.’
Is een hoge cholesterol dan niet erg? Hans Van Brabandt: ‘Gezond leven is voor ieder een belangrijk. Maar cholesterol is daarvoor niet de belangrijkste graadmeter. Ik vergelijk het graag met een auto. Om veilig te rijden, moet je ervoor zorgen dat je niet dronken bent en niet te snel rijdt, dat je gordel aan is, dat je een air bag hebt, dat je remmen werken en dat je ban den niet versleten zijn. Cholesterol is in die vergelijking de band van de auto. Het speelt een rol, maar je mag de andere factoren niet uit het oog verliezen. Ga je tegen iemand die dronken achter het stuur kruipt zeggen dat hij dringend nieuwe banden moet kopen? Of zeg je dat hij niet mag drinken als hij rijdt?’
Hans Van Brabandt: ‘Cholesterol speelt een rol, maar je mag andere factoren niet uit het oog verliezen.’
Welke factoren zijn dan wel doorslaggevend? ‘Je leeftijd en je erfelijke aanleg spelen een grote rol, maar daar kun je uiteraard niets aan veranderen. Van de zaken waar je wel iets aan kunt doen, staat roken op nummer één. Gevolgd door overgewicht en een gebrek aan beweging.
Werk je aan die drie, dan doe je sowieso een goede zaak voor je hart.’
En voeding? ‘Het is onduidelijk hoe onze voeding het risico op hart- en vaatziekten beïnvloedt. Overgewicht moet je zeker vermijden. Qua vetten kies je wel
De Intersoc-zomervakanties zijn er weer Intersoc kijkt vooruit. Terwijl de winter nu echt wel voor de deur staat, zijn wij volop bezig met het zomerseizoen. Want ook deze zomer zal er echte vakantieliefde in de lucht hangen … Nieuwsgierig? Neem dan al eens een kijkje op www.intersoc.be. Je favoriete zomerbestemming reserveren kan vanaf 8 december via onze website. Vanaf 9 december kun je ook telefonisch reserveren op 070 233 119. Graag een Intersoc-brochure in je brievenbus? Vraag ze aan via www.intersoc.be of bel 070 233 119.
... weer uitkijken naar een onvergetelijke zomer cm.be_02-12_Zomerbrochure.indd 1
Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119. 23/11/2015 16:43:47
7
[ smakelijk ]
obleem’
3 ti p s
voor e e
n gezo
1
Niet r oken o f stoppe n met roken
3
Johan
Engel
en
nd har
t
2
Verma geren of slan k blijv en
Elke d ag beweg en licht het best voor plantaardige vetten. Verder is het niet altijd even duidelijk. Margarines zijn er ooit gekomen om gezonder te sme ren, maar de margarines van vroeger bleken naderhand schadelijke transvet ten te bevatten. Eieren en schaaldieren waren eerst slecht, nu blijkt dat ze niet echt kwaad kunnen, zolang je er niet te veel van eet.
Over het algemeen: let op je gewicht en vermager of zorg dat je niet bijkomt. Hans Van Brabandt, cardioloog
Over het algemeen: let op je gewicht en verma ger of zorg dat je niet bijkomt. Cijfers wijzen uit dat mensen die mediterraan eten, met veel groenten en fruit, minder hart en vaatziekten hebben.’
Wat is geweten over cholesterolverlagende margarines en drankjes? ‘Dat ze de cholesterol verlagen. Maar dat is ook alles. Of deze voedingsmiddelen het risico op hart en vaatziekten verminderen, is mo menteel niet sluitend aangetoond.’
Hoe groot is het effect van cholesterolverlagende pillen?
overlijden door een hart en vaataandoening. Met choleste rolverlagers verminder je dat risico tot 9 procent. Je doet er dus goed aan om ook de andere problemen aan te pakken, bijvoorbeeld je hoge bloeddruk en je overge wicht.’
Wat met mensen die kerngezond zijn? ‘Stel: je bent 30 en je rookt niet, beweegt regelmatig, hebt een gezond gewicht en je bent niet erfelijk belast. Maar je hebt een hoge cholesterol. Je kans op een dodelijke hartaanval de eerstvolgende 10 jaar is 1 op de 1 000. Het risico, dat op zich al erg klein is, zal niet zoveel veranderen als je choles terolverlagende pillen neemt. Is het dan wel de moeite om levenslang pillen met moge lijke bijwerkingen te slikken? Terwijl je uit eindelijk misschien aan iets heel anders sterft?’
Zijn er mensen die geen enkel risico lopen? ‘Iedereen kan een hartaanval krijgen. Ook dat kun je vergelijken met autorijden. Je hebt levensgevaarlijke chauffeurs die regel matig dronken achter het stuur kruipen, maar nooit iets tegenkomen. En je hebt ui terst voorzichtige, verantwoordelijke men sen die toch omkomen in een autoongeval. Hoe gezonder je leeft, hoe kleiner het risico, maar helemaal uitsluiten kun je het nooit.’
Aardpeersoepje met kokos en garnaal Ingrediënten voor 4 personen: 1 kg aardperen • 1 liter water • 3 blokjes kippenbouillon • 1 klein blikje (125 ml) ongezoete kokosmelk • 50 g garnalen • bieslook • peper • zout • schil de aardperen en spoel ze grondig • doe ze in een kookpot en voeg 1 liter water toe samen met 3 blokjes kippenbouillon • breng aan de kook en laat dit rustig sudderen tot de aardperen helemaal gaar zijn • mix tot de soep heel glad wordt • voeg de kokosmelk toe en mix nog even • breng op smaak met peper en zout • serveer de soep met wat grijze garnalen • werk af met wat fijngesneden snippers bieslook
‘Minder groot dan mensen denken. Ze verlagen het risico op overlijden door een hart en vaat ziekte met een kwart. Stel: je had al eerder een hartprobleem, je hebt een hoge bloeddruk, een hoge cholesterol en overgewicht. Zonder een cholesterolverlager loop je 12 procent risico op
Recept: Johan Engelen www.johanengelen.be
8
[ sterker met steun ] Rik en vrijwilliger Marc gaan samen fietsen
‘Op de tandem is
dementie even v
Rik Stockmans uit Merksem is 55, informaticus en marathonloper. In april 2014 kreeg hij de diagnose jongdementie. Op donderdag neemt Marc Marschang (63) hem mee op de tandem. Een gesprek over vriendschap en voortdurend zoeken. > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: DANIËL RYS
D
e foto is net gemaakt. Rik en Marc komen lachend binnen. ‘Op de fiets kruipen voelt goed, hé Rik!’ Die knikt enthousiast: ‘Vroeger koerste ik wedstrijden. De jonge Eddy Planckaert reed zelfs mee.’ ‘Stel je voor, Rik Stockmans en niet Eddy Planckaert als de grote man’, lacht Marc. Rik en Marc, op donderdagnamiddag delen ze een tandem. ‘Het klikt’, vertelt Marc. ‘We lachen, praten en ge nieten dan.’ Echtgenote Linda Hendrickx (56): ‘Fietsen geeft Rik een bezigheid. En ik ben ge rust. Ik ben hem al kwijt geweest. Als Marc er is, kan ik me zonder zorgen focussen op mijn job of even uitblazen.’
Signalen ‘In april 2014 kreeg ik de diagnose jongdemen tie’, vertelt Rik. ‘Fronto-temporale dementie, geen Alzheimer, want ik vergeet niet. Ik ben informaticus. Op een bepaald moment liep het niet goed meer op mijn werk. Ik botste met col lega’s en mijn baas.’ Ook Linda merkte dat er iets niet pluis was. ‘Rik is een prachtige man. Maar ik merkte dat hij opstandiger werd, hij werd boos op de kinderen, kreeg problemen op het werk. Mensen die bij ons op het terras van een café zaten, kregen een veeg uit de pan. Het waren signalen. Ik herkende mijn man stilaan niet meer.’ ‘Na de diagnose moest Rik stoppen met wer ken’, vervolgt Linda. ‘Ik was opgelucht. Ik wist wat er was. Maar het was ook de start van een zoektocht die nooit zal stoppen. Rik gaat ach teruit en heeft steeds meer zorg nodig. Het gaat snel.’ ‘Sinds kort verblijft hij in een woonzorgcen trum in Brugge met leeftijdsgenoten. Het was een moeilijke beslissing, maar het is goed zo. Echtgenote en mantelzorger zijn, is zwaar. Ook voor de kinderen is het moeilijk. Soms is hij best grof, dat is een deel van de ziekte. Hij is er,
Rik (l.) gaat wekelijks fietsen met vrijwilliger Marc (r.). ‘Rik geniet en ik kan even uitblazen’, vertelt echtgenote Linda. maar toch ook niet. En het zoeken zal nooit ophouden.’
Genieten op de tandem Rik is sportief. ‘Ooit was ik marathonloper’, vertelt hij. ‘Ik loop drie keer per week. Sinds begin dit jaar fiets ik op donderdag met Marc. Nu ik niet meer in Merksem maar in Brugge woon, zal ik minder kunnen lopen en fietsen.’ Marc lacht: ‘Op de fiets zet hij er meteen het tempo in. Maar ik laat hem nooit winnen! We
doen altijd dezelfde route. Die volgt de punten waar Rik langskomt bij het lopen. Ik zorg dat ik de route op elk moment kan inkorten. Ik merk dat Rik ook fysiek achteruit gaat. We sluiten natuurlijk af met een drankje.’ Rik: ‘Ik vind het belangrijk dat mensen normaal tegen mij doen en op mijn niveau met me praten. Marc weet dat. Hij vult me goed aan.’ ‘Ik hou van fietsen’, vervolgt Marc. ‘Die tandem heb ik opgelapt bij de start van mijn pensioen.
9
[ de huisdokter ] luchtweginfecties
n ver weg’ Rik Stockmans (55), patiënt met jongdementie Ik wilde graag met iemand samen fietsen. Maar nu Rik in Brugge woont, moeten we een oplossing zoeken. Merksem is niet bij de deur, een tandem neem je niet zomaar mee. Misschien kunnen we fietsen huren. Er be staan ook opvouwbare tandems.’ Marc wordt stil. ‘Fietsen schept een band. Ik zal het mis sen.’ Linda stelt hem gerust: ‘Rik zal af en toe nog in Merksem zijn. Het is fijn dat Marc er voor hem is, ik gun het elke patiënt.’ Maar Rik vreest dat dat niet zomaar kan. ‘Er moeten veel meer middelen zijn voor de verzorging en op vang van jonge mensen met frontotemporale dementie’, besluit hij overtuigd.
Samendrie is er voor mensen met jongdementie Hugo Goedemé en Eric Du Meunier zijn verbonden aan SEL Amberes, het sa menwerkingsinitiatief eerstelijnsge zondheidszorg Antwerpen. ‘Dat brengt alle organisaties samen die in heel het proces dat een persoon met dementie en mantelzorgers doormaken, een rol spelen’, vertellen ze. ‘Zo is het idee voor het boek en de dvd ‘Brood en bomen, dementie uitgelicht’ gegroeid. Daarin staan verhalen van personen met de mentie, mantelzorgers, zorgverleners, vrijwilligers en experts. De getuigenis sen en de dvd geven info en tonen hoe je anders kunt omgaan met personen met dementie.’ ‘Uit de getuigenissen blijkt dat er nood is aan activiteiten die mensen met jong dementie, vrijwilligers en mantelzor gers samenbrengen. Zo is ‘Samendrie’ ontstaan. We hopen dat wat Marc en Rik doen ook voor anderen mogelijk wordt.’ ‘Brood & Bomen, dementie uitgelicht’, uitg. Epo, 18 euro of via
[email protected]. Maak kans op een gratis exemplaar bij Zoek en Win op pag. 12. Samendrie,
[email protected], www.thuiszorg-antwerpen.be of tel. 03 203 52 30.
Wanneer ga je met hoestend kind naar de dokter? In de herfst- en wintermaanden snotteren en hoesten we erop los. Kinderen hebben vaker last van een hardnekkige hoest. Meestal gaat die vanzelf over. Als de hoest lang aansleept of andere symptomen met zich meebrengt en als je kindje nog erg klein is, ben je het best extra waakzaam.
Wat is chronische hoest? Hoesten houdt de luchtwegen schoon. Als je kind veel hoest kan dat meestal geen kwaad. Het hoesten gaat na twee tot drie weken vanzelf over. Blijft je kind zes tot acht weken hoesten, dan heeft het last van een langdurige of chronische hoest.
Wat zijn de oorzaken? Kinderen kunnen hoesten door zich te verslikken, door rook, reflux, een reactie op che mische stoffen of door een allergie voor stof, dieren of pollen. Maar vaak is de oorzaak een ontsteking van de luchtwegen een virus, zoals bij een verkoudheid of griep. Dan is het slijmvlies aan de binnenkant van de luchtwegen geïnfecteerd. Er zal meer slijm geprodu ceerd worden zodat je kind moet hoesten om de luchtwegen schoon te krijgen. Zijn de sinussen geïrriteerd, dan kan er slijm vanuit de neusholte naar de keel lopen. Ook dat kan hoesten veroorzaken. Is er geen slijm, dan heeft je kind een kriebelhoest of droge hoest.
Wanneer ga je naar de dokter? Meestal gaat het hoesten na twee tot drie weken vanzelf over. Bij peuters of kleuters kan het langer duren. Zij lopen veel nieuwe virusinfecties op. Ga zeker naar de dokter als het hoesten langer dan drie weken duurt, als je kind meer dan drie dagen koorts heeft of opnieuw koorts krijgt, koude rillingen heeft, zich suf voelt, ontroostbaar huilt, bloederig slijm op hoest, minder drinkt, zich heel benauwd voelt of een piepend geluid maakt bij het ademen. Ga meteen naar de dokter als je kindje hoest en jonger is dan drie maanden, te vroeg geboren is of als het tijdelijk stopt met ademhalen. Doe dat ook als je kind een verminderde weerstand heeft. De huisarts zal nagaan wat de oorzaak van de hoest is.
Wat kun je zelf doen? Verlucht het huis en rook niet binnen. Zo kun je hoest die niet door een virus veroorzaakt wordt, voorkomen. Hoest je kind toch, verzacht de keel dan met een koud drankje. Is je kind ouder dan een jaar, dan kan een lepel honing helpen, eventueel in een kop thee. Geef nooit zonder doktersadvies een hoestsiroop aan kinderen jonger dan twee jaar. Grijp ook nooit op eigen houtje voor je kind of voor jezelf naar een hoestsiroop. Elise Rummens, preventie-arts CM
www.cm.be/dehuisdokter
Stefan Dewickere
Ik vind het belangrijk dat mensen normaal tegen mij doen.
10
[ goed in mijn vel ] spreekweekend met jongvolwassenen die stotteren
‘Durf zeggen
wat je te zeggen hebt’
‘Ik wil filmregisseur worden. Stotteren is geen drempel meer.’ Vinnie De Craim (20) kijkt uit naar het spreekweekend voor jongvolwassenen die stotteren. Ook bij Dries De Neef (22), Valentine Deknudt (23) en Claude Couvreur (28) zit de goesting erin. ‘Dit is de ideale aanvulling bij een therapie.’ > TEKST: ANNELEEN VERMEIRE > FOTO: LIEVEN VAN ASSCHE
D
e spaghetti wordt opgediend. Het is vrijdagavond, een veertigtal deelne mers schuiven de voeten onder tafel voor een lekkere start van het spreekweekend. ‘Als kind en als puber is stot teren het lastigste’, steekt Claude van wal. ‘In het middelbaar werd ik gepest. Ik vluchtte weg van spreeksituaties. Moest ik naar de frituur, dan nam ik een papiertje met de bestelling mee om af te geven.’ Het verhaal van Claude is herkenbaar. Vinnie: ‘Spreken gaf me altijd stress. Mijn ouders namen het dan van mij
Valentine (23): ‘Als ik trager praat, kan ik me beter focussen op hoe ik iets zeg.’
over. Maar dat hielp mij niet verder.’ Ook Valentine heeft gemengde gevoelens. ‘Vroeger was het moeilijk. Als iemand iets over mijn stotterprobleem zei, werd ik boos. Nu vind ik het belangrijk om erover te praten.’ Het weekend is een initiatief van vzw BeSt, de Belangengroep Stotterende Mensen. ‘Voor onze twintigste verjaardag hebben we twee nieuwe boeken voorgesteld’, vertellen Gert Reunes en Caroline Moerenhout, logopediststotterthera peuten en de initiatiefnemers van het weekend. ‘Een met getuigenissen en tips voor wie stottert, voor hun omgeving, ouders, leerkrachten en therapeuten. Het tweede is een survivalgids voor kinderen van 8 tot 14 jaar, ouders en leer krachten. Zo staan ze sterker.’
Slowdaten De borden zijn afgeruimd. De jongeren instal leren zich in de ontspanningsruimte. Straks gaan ze slowdaten, een kennismaking waarbij ze een drietal minuten met elkaar praten. Dat doen ze bewust trager, om hun spreken te con troleren en vloeiender te kunnen communice ren. Dries: ‘Dat helpt om minder te stotteren, maar het voelt niet altijd even natuurlijk aan. Ik vergeet het al eens.’ Ook Valentine probeert het. ‘Dan kan ik me focussen op hoe ik iets
Dries (22): ‘Mijn grootste truc is gewoon verder doen, me niet opjagen.’
vertel. Ik broddel ook.’ Dat broddelen is nog onbekend, meent Claude. ‘Ik stotter, maar ik praat heel snel en laat dan al eens lettergre pen weg uit langere woorden. Dan zeg ik ‘disaurus’ in plaats van ‘dinosaurus’. Dat klinkt
Ik nam altijd een papiertje met mijn bestelling mee naar de frituur. Dat kon ik afgeven. Claude Couvreur (28), deelnemer chaotisch, soms onverstaanbaar. Zelf had ik dat niet door.’ Voor wie stottert zijn gewone spreeksituaties stresserend. Valentine: ‘Bij vrienden en familie ben ik op mijn gemak, maar bij onbekenden gaat praten moeilijker. Mijn grootste truc: blij ven praten. Anders is het om zeep en het begin is altijd het moeilijkste. Ik begin steeds met dezelfde woorden. Ik studeer tandheelkunde. Als ik een patiënt ophaal in de wachtkamer zeg ik altijd U mag meekomen. Dan weet ik dat het vervolg wel zal lukken.’ Claude lacht: ‘Als ik in de winkel iets moet bestellen, begin ik altijd mijn zin met goeiedag, voor mij ... Zo’n buffer woorden helpen.’
Vinnie (20): ‘Spreken gaf me altijd stress. Mijn ouders namen het dan van mij over. Maar dat hielp mij niet verder.’
Claude (28): ‘In de winkel begin ik altijd met Goeiedag, voor mij... Bufferwoorden helpen.’
11
[ helpende handen ]
Flavio (10) en Intissar (9) zijn pennenvrienden van Jef en Maria. ‘Mijn grootste truc is gewoon verder doen, me niet opjagen’, gaat Dries verder. ‘Op mijn werk moet ik vaak iets doorgeven aan mijn collega’s via de walkie talkie. Eens ik de knop ingedrukt heb, is het erop of eronder. Nu zeg ik wat ik te zeggen heb ook al duurt dat lan ger. Dit weekend is belangrijk, een goeie oe fening naast de gewone therapie. De work shops geven je zelfvertrouwen.’ Claude knikt: ‘Ik durf nu telefoneren naar een colle ga. Daar moet je lef voor hebben, hoor.’ De jongeren hebben veel dromen. ‘Ik studeer filmregie,’ zegt Vinnie. ‘Stotteren is geen be lemmering meer.’ Hij heeft ook een work shop ineen gestoken. ‘Over de beeldvorming van mensen die stotteren in de film. Er hoort een groepsdiscussie bij.’ Claude zorgt voor de quiz. ‘Ik heb hem al eens gepresenteerd bij de club waar ik vrijwilliger ben, voor 150 mensen. Een overwinning!’ Verder houdt Claude het luchtig. ‘Ik kies voor de workshop improvisatie, ideaal voor onverwachte situa ties.’
‘Komen spreken, verhalen en adviezen over stotteren’, 24,99 euro. Maak kans op een gratis exemplaar bij Zoek en Win op pag. 12. ‘De survivalgids stotteren en broddelen’, 11,95 euro (excl. verzending). Bestellen kan op www.stotteren.be of www.survivalgidsstotteren.be
‘Dit is al de vierde brief die ik dit schooljaar naar Maria schrijf’, vertelt Intissar. ‘In deze brief schrijf ik wat ik later graag wil worden. Ik lees veel en ik kan goed vertellen. Ik wil graag journaliste worden. In mijn vorige brieven heb ik Maria verteld over een moment dat ik nooit zal vergeten, het bezoek aan de dierentuin. Vorige maand heb ik Maria ont moet en heb ik mijn brief zelf kunnen voorlezen aan haar. Dat vonden we allebei heel fijn. In het voorjaar zie ik haar nog eens. Dan kan ik opnieuw veel vertellen. Ik zie dat ze mijn gezelschap leuk vindt en dat ze geniet van mijn brieven.’
Later word ik … ‘Onze brieven helpen de mensen in ’t Gastenhuis om herinneringen op te halen en te genieten’, vult Flavio aan. ‘Ik schrijf brieven naar Jef. Hij heeft dementie en hij vergeet heel veel. Maar dankzij onze brieven kan hij weer herinneringen ophalen aan zijn eigen kindertijd. Jef voelt zich vaak eenzaam. Ik vind het leuk dat ik hem kan helpen en dat ik ook zelf mijn verhaal kwijt kan. Ik heb Jef al verteld over mijn familie en mijn schildpad. Nu schrijf ik over mijn droom. Ik wil later politieman worden, dan kan ik ervoor zorgen dat mensen elkaar geen kwaad kunnen doen.’
Kindertijd ‘Ook onze klasgenoten zijn enthousiast’, vertellen Intissar en Flavio. ‘Sommigen willen kok worden, anderen kinderoppas, dokter of verpleegster. Dat delen ze graag met de ouderen. Sommige mensen in het dagverzorgingscentrum hebben niet veel familie of vrienden meer en voelen zich alleen. Onze klasgenoten vinden het fijn dat ze met hen kunnen praten. We krijgen ook brieven terug. Daarin vertellen onze pennenvrienden over hun eigen kindertijd: hoe het was toen zij in het vierde leerjaar zaten, wat ze deden in hun vrije tijd zonder computers en gsm’s of hoe het was om in de oorlog op te groei en. Zo leren we ook zelf veel bij.’ Anneleen Vermeire
Tot eind 2015 is er een tegemoetko ming voor maximaal 192 individuele zittingen van 30 minuten of van indivi duele en collectieve zittingen van 60 minuten gespreid over een ononder broken periode van 2 jaar. Tijdens de besprekingen voor een nieuwe con ventie heeft CM ervoor gepleit de therapeutische mogelijkheden beter af te stemmen op de reële noden. CM wil ouderbegeleiding introduceren en de periode van 2 jaar ruimer maken. Tot nu toe is er nog geen nieuw ak koord voor 2016. www.cm.be/logopedie
Terminale patiënten die thuis worden verzorgd, komen in aanmerking voor het forfait palliatieve zorg. Het forfait palliatieve zorg is een tegemoetko ming in de kosten voor medicatie, verzorgings en hulpmiddelen die nodig zijn voor de thuis zorg van palliatieve patiënten. Het gaat om patiënten die lijden aan een onomkeerbare aandoening, waarbij therapieën en revalidatie geen invloed meer hebben. Het overlijden wordt verwacht op korte termijn. Permanente ondersteuning is nodig. Patiënten mogen niet opgenomen zijn in een ziekenhuis, een woon zorgcentrum, een psychiatrisch verzorgingste huis, een initiatief beschut wonen of bepaalde revalidatiecentra. De huisarts stuurt een aanvraagformulier voor het forfait naar de adviserend geneesheer van het ziekenfonds. Als de adviserend geneesheer
op de hoogte is, betaalt het ziekenfonds on middellijk. Het ziekenfonds moet het formu lier wel ontvangen vóór de datum van overlij den. Het forfait bedraagt 647,16 euro in 2015. Het wordt voor één maand toegekend. Het kan een tweede keer worden uitbetaald, als de pa tiënt na de eerste dertig dagen verder aan de voorwaarden voldoet. Patiënten die in aanmerking komen voor het palliatief forfait, hebben ook recht op de volle dige terugbetaling van het remgeld voor huis bezoeken door de huisarts, de kinesist en de thuisverpleegkundige.
www.cm.be/forfaits
[email protected] Tel. 078 05 08 05
[ de vraag ]
Wie heeft recht op palliatief forfait? Terugbetaling stottertherapie
Guy Puttemans
Niet opjagen
‘Ik schrijf Jef over mijn lieve zus, onze schildpad en over de spannende attracties in het pretpark.’ Flavio en zijn klasgenootjes van het vierde leerjaar van ’t Plantzoentje in Laken schrijven dit schooljaar brieven naar ouderen in het dagverzorgingscentrum ’t Gastenhuis in Asse. Ook Intissar kruipt om de twee weken in haar pen.
12
[ inbox ] [ brief in de kijker ] Vele lezers reageerden op het artikel over ereloonsupplementen in cm.be nr. 22. Een selectie.
Roeping? Ik weet het, voor de naambekendheid van goede merken betaal je extra. Maar kan dat ook in de geneeskunde? Hoe zijn die supplementen op ethisch en sociaal vlak te verantwoorden? Is het doktersberoep geen roeping om de mens te helpen gezond te zijn/worden? Gezondheidszorg is toch een basisverlangen en dus een recht van de mens. Daaraan mogen meewerken zou voor een arts - die toch de eed van Hippocrates aflegde - een levensroeping moeten zijn. De ereloonsupplementen besmeuren vaak de schoonheid van dat beroep.
Naam en adres bekend bij de redactie
Onaanvaardbaar Speur je in cm.be mee naar het antwoord?
Tip Tweewieler voor viervoeters Oplossing
M Stuur je antwoord voor 22 december op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar
[email protected]. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Komen spreken over stotteren’ van Caroline Moerenhout en Gert Reunes (verhalen van en adviezen voor mensen die stot teren), uitg. Academia Press of het boek ‘Brood en bomen’ van Eric Du Meunier en Hugo Goedemé (interviews met per sonen met dementie, hun mantelzorgers en professionelen en een voorstelling van vernieuwende projecten rond de mentie), uitg. Epo. Uit de juiste inzendin gen worden vier winnaars geloot.
Antwoord opgave cm.be nr. 21 Stilte Winnaars Hilde Braeken (Maaseik) Maria Ramakers (Beringen) Gerda Walraevens (Malderen) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.
Ik begrijp dat ziekenhuizen meer vragen voor een eenpersoonskamer. Dat is in het hotelwe zen ook zo. Maar ik kan niet aanvaarden dat in die gevallen de prestaties van de artsen ook mogen oplopen. Net alsof singleklanten in een hotel het dubbele moeten betalen voor de maaltijden die ze gebruiken, de kleren die ze laten stomen, het gebruik van de fitness, de liften, het zwembad … Geen zinnig mens kan daar toch een verklaring voor vinden? Dat CM zich kan neerleggen bij een verhoging van ‘slechts’ 100 procent is een toegeving of berus ting die ik niet kan begrijpen. Toon Hillewaere, Nieuwpoort Het tarievenakkoord tussen artsen en ziekenfondsen laat toe dat artsen momenteel ereloonsupplementen vragen bij ‘bijzondere eisen’ van de patiënt, zoals verblijven in een eenpersoonskamer. De ereloonsupplementen zijn geen pure winst voor de artsen. De arts draagt een stuk van zijn inkomsten af aan het ziekenhuis. Onder druk van onder andere CM zijn de ereloonsupplementen in tweepersoonskamers en gemeenschappelijke kamers afgeschaft. CM ijvert ervoor om de ereloonsupplementen in eenpersoonskamers te beperken tot maximum 100 procent en nadien in het kader van een nieuwe ziekenhuisfinanciering op dezelfde wijze geleidelijk aan af te schaffen.
Niet ingelicht Na een neurologisch onderzoek, met gelukkig een geruststellend resultaat, kreeg ik thuis een factuur van welgeteld 200 euro. Het onder zoek omvatte enkel schriftelijke en mondelinge testen bij een psycholoog. Er werd geen enkel medisch apparaat gebruikt. Niemand had mij op voorhand ingelicht over deze hoge prijs. Naam en adres bekend bij de redactie
Witte kassa Kan er echt niets gebeuren aan de willekeur van de extra erelonen van de geneesheren? Voor een raadpleging bij een arts heb ik tot 25 euro meer betaald dan het afgesproken tarief. Als patiënt weten we echter niet wie al of niet geconventioneerd is. Waarom worden consultaties niet algemeen langs een betaalautomaat geregeld? Is het echt onmogelijk elke betaling, overeenkomstig de ‘witte’ kassa’s bij drank en eetgelegenhe den, uit te voeren? Naam en adres bekend bij de redactie Niet-geconventioneerde artsen hebben het tarievenakkoord met de ziekenfondsen niet aanvaard en mogen meer vragen dan de overeengekomen bedragen. Je kunt vooraf nagaan of de arts van je keuze het akkoord wel, niet of gedeeltelijk heeft aanvaard op de website van CM. Ook de consulent in het CM-kantoor kan dit voor je opzoeken. Naam en adres bekend bij de redactie
Hospitalisatieverzekering betaalt Waarom mag een arts meer vragen omdat de patiënt in een eenpersoonskamer ligt? De in grepen zijn toch niet moeilijker? Zou het ook niet beter zijn dat men het systeem van hospi talisatieverzekeringen herziet? Hier hebben dokters en ziekenhuizen een handig middel gevonden om zich bijkomende inkomsten toe te eigenen. De patiënt moet toch niet betalen, de hospitalisatieverzekering dekt de kosten. Wie een beetje verder denkt dan zijn neus lang is, moet beseffen dat we de verkeerde weg op gaan. Dit jaagt de premies de hoogte in en wie kan dat nog betalen? Dan zwijgen we nog over de talloze onnodige onderzoeken die gedaan worden en de maatschappij ook al veel geld kosten. Maar ja, de verzekering betaalt toch. Wilfried Parmentier, Ieper
Klassenchirurgie Ik vind het absoluut niet kunnen dat een as sistent opereert als je kiest voor een twee of meerpersoonskamer. De dokters zijn er niet alleen voor de rijken maar voor iedereen. Gaan we dan echt naar een klassenchirurgie? De rijken worden geholpen en de minder begoe den moeten het stellen met de assistent. Chrisje Spruyt, Facebook
Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar
[email protected] - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uit drukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.
ongeval op reis [ mijn CM ]
13
Wat moet je weten over de CM-reisbijstand? Als CM-lid kun je bij medische problemen op reis altijd een beroep doen op de alarmcentrale Mutas. Bovendien betaalt de CM-reisbijstand heel wat medische kosten in het buitenland terug. > INFOGRAFIEK: NELE VERHEYE, RUTGER VAN PARYS
KLEIN ONGEVAL
VOOR VERTREK
Geen ziekenhuis
Vraag je Europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK) aan bij CM.
Betaal ter plaatse. Hou alle betaalbewijzen bij.
Voor Bosnië-Herzegovina, Montenegro, Servië en landen buiten Europa: vraag meer info bij je ziekenfonds.
Bezorg ze na je vakantie aan CM. CM stort de tegemoetko ming op je rekening.
STEVIGE VALPARTIJ Naar het ziekenhuis Bel Mutas binnen de 48 uur. Leg je EZVK voor. Betaal je ziekenhuisfactuur in het buitenland nooit zelf.
HOEVEEL KRIJG JE TERUGBETAALD?
-200€ Ongeveer 75 procent van de kosten terugbetaald. Voor dringende medische kosten die binnen de ziekteverzekering vallen, enkel in landen binnen Europa (voor zelfstandigen is er in Servië geen terugbetaling onder de 200 euro).
+200€ 60 euro franchise, alles daarboven volledig terugbetaald. Voor dringende medische kosten die binnen de ziekteverzekering vallen, geldt voor alle bestemmingen.
VRAGEN OF PROBLEMEN? Administratieve vragen
Bezorgen van ontbrekende hulpmiddelen of medicatie
L MUTAS BE
Informatie
? OPGELET! Buiten de piste skiën of snowboarden geen recht op terugbetaling
Afspraken met arts/ziekenhuis
0032 2 272 09 00 24U OP 24 De volledige regeling vind je op www.cm.be/reisbijstand
16
[ uitsmijter ] Evi Hanssen over broer met psychische problemen
‘Mijn broer is niet zwak, wel moedig’ ‘Mijn broer heeft psychische problemen, maar is een mens zoals jij en ik, die zelf beslist over zijn leven’, zegt tv-presentatrice Evi Hanssen. In het kader van de Rode Neuzen Dag van VTM pleit ze voor meer openheid en begrip voor iedereen die het moeilijk heeft. > TEKST: NELE VERHEYE > FOTO: VTM
M
ijn broer Koen heeft mee mijn kijk op de wereld bepaald’, zegt Evi Hanssen resoluut. Terwijl ze opgroeide, zag ze haar muzikale held worstelen met dwangneuro ses, waanideeën, angsten en psychosen. ‘In ons gezin kon daar altijd heel open over gepraat worden. En dat helpt. Daarom vind ik het goed dat de Rode Neuzen Dag van VTM niet alleen geld verzamelt voor initiatieven rond psychische pro blemen bij jongeren, maar het probleem ook bespreekbaar maakt.’ Hoe gaat het nu met Koen? ‘Hij is ondertussen 42 en heeft een heel parcours afgelegd. Veel opnames in de psychiatrie, maar altijd omdat hij het zelf wilde. Al is hij ook meer dan eens zelf vertrokken, omdat hij er genoeg van had. Hij heeft in instellingen verbleven en is een paar keer terug bij mijn moeder gaan wonen. Best confronterend, ook voor haar. Momenteel woont hij opnieuw alleen en krijgt hij begeleiding in een dagcentrum. Hij blijft verdergaan, dat vind ik moedig.’ Het is geen makkelijk leven. ‘Absoluut niet. Het is als een kater. Los van de misselijkheid en de hoofdpijn is alles ongelooflijk lastig. De kleinste dingen kosten moeite: je was sen, een gesprek voeren, eten klaarmaken. Je wil gewoon dat de dag zo gauw mogelijk voorbij is. Voor Koen is elke dag zo. Soms zeggen men sen als je niet moet werken, is het makkelijk. Dan vraag ik meteen of ze zouden willen ruilen met Koen. Hij wil heel graag ruilen met iemand die werkt, dat ben ik zeker.’
Hij heeft zelfmoord proberen plegen? ‘Twee keer ja, met medicijnen. Al zegt hij zelf dat het niet zozeer zelfmoord was, hij wilde gewoon vluchten, zijn kop even uitzetten. Ergens begrijp ik dat wel, dat je weg wil van die chaos in je hoofd.’ Ben je blij dat hij er nog is? ‘Het is niet aan mij om daar blij over te zijn, vind ik. Ik zou het heel egoïstisch vinden dat iemand op de wereld blijft omdat ik het wil. Hij is een volwassen man, ik laat hem vrij. Ik ben daar heel open en tolerant over. Ik weet dat hij een zwaar leven heeft en ik heb er veel respect voor dat hij elke dag kiest om verder te gaan. Beslist hij daar op een dag anders over, dan zal ik ook daar res pect voor hebben.’ Welke band hebben jullie? ‘Een heel gewone broerzus relatie, eigenlijk. Soms hoor ik hem veel, dan weer een tijdje niet. Hij is niet altijd even vlot bereikbaar. Maar goed, ik heb het ook druk. Hij heeft wel last van de eenzaamheid, merk ik. Vroeger had hij veel vrienden. Maar naarmate je ouder wordt en ie dereen werkt en een gezin sticht, verwatert je vriendenkring. Voor hem komt dat dubbel zo hard aan, hij heeft geen werk en geen gezin. Psychische problemen brengen je zo snel in een isolement. Er is veel te weinig plaats voor men sen zoals Koen in onze maatschappij.’ Qua integratie is er nog een lange weg te gaan? ‘Absoluut. Koen zou graag willen werken, maar met zijn profiel kun je enkel terecht in een be
CM doet mee CM steunt de Rode Neuzen Dag, een actie van VTM ten voordele van initiatie ven rond psychische problemen bij jon geren. In de verschillende CMafdelin gen zijn er personeelsacties om fond sen te werven. CM pleit al lang voor meer aandacht voor psychische proble men bij jongeren. Het ziekenfonds heeft een tegemoetkoming voor psychothera pie bij jongeren en beschikt meerdere schoolprojecten rond geestelijk welzijn.
www.cm.be/psychotherapie www.cm.be/vliegerin www.cm.be/degelukzoekers
Evi Hanssen: ‘Er is in onze maatschappij veel te weinig plaats voor mensen zoals Koen.
schutte werkplaats. Hij heeft het geprobeerd hoor, hij moest er bekertjes vouwen. Maar dat is echt niets voor hem. Hij is een intelligente kerel, hij was de primus van de klas. Hem bekertjes laten vouwen, is keiafstompend, dan wordt hij helemaal gek. Er zouden meer jobs moeten zijn voor mensen met psychische problemen, waar bij ze werk kunnen doen dat hen ligt, op het mo ment dat ze het aankunnen. Het systeem van in validiteitsuitkeringen is niet op maat van Koen. Als hij werkt, dan verliest hij alles, maar een doorsnee fulltime job, dat houdt hij nooit vol. Hij heeft goede en slechte dagen. Maar een werkge ver wil dat je er elke dag staat en dat je presteert. Die twee gaan helaas niet samen. Dus belanden mensen met psychische problemen in de marge.’ Nu is er opvang, die was er honderd jaar geleden helemaal niet? ‘Toch denk ik dat Koen honderd jaar geleden een mooier leven zou gehad hebben. Ik stel me voor dat hij een troubadour zou zijn die met zijn gitaar in de dorpen gaat zingen, in ruil voor eten en onderdak. Vroeger was er misschien wel meer ruimte voor mensen in de marge. We worden als maatschappij altijd maar veeleisender. Huisje, tuintje, boompje, beestje, vaste job, zelfs dat lijkt niet meer te volstaan. Je moet bijzondere dingen doen, de lat hoog leggen. Sociale media zoals Facebook geven ons een verwrongen beeld van de werkelijkheid. Je krijgt de indruk dat iedereen gelukkig is, behalve jij. Laat ons dat idee maar eens grondig onderuit halen. Iedereen zal er beter van worden.’
