boomblad I N F O R M A T I E B L A D V O O R B O S E I G E N A A R S Snoeien met de stokzaag Inheems is wel of niet autochtoon? Helden van het bos

boomblad Driemaandelijks tijdschrift van de West-Vlaamse Bosgroepen juli/augustus/september 2015 Afgiftek antoor: 8000 brugge 1 - afd. 2 / P3A9048 Afzendadres: Bosgroep Houtland vzw - Tillegemstraat 81 - 8200 Sint-Michiels

I N F O R M AT I E B L A D V O O R B O S E I G E N A A R S

Houtland

Snoeien met de stokzaag Inheems is wel of niet autochtoon? Helden van het bos

IJzer en Leie

INHOU D & C O LO FO N

3

De familie Govaere wint de Groene Pluim van Lichtervelde

4

Nu nog beter uw bos beheren

6

Snoeien met de stokzaag

7

Inheems is wel of niet autochtoon?

8

De 10 bosgeboden van de Vlaamse senioren

11

De Vlaamse Bosgroepen ontvangen de Bosereprijs 2015

12

NIEUW! Subsidie voor aankoop van gronden om te bebossen

13

Nieuws uit Bosgroep Houtland

14

Nieuws uit Bosgroep IJzer en Leie

16

Helden van het bos

18

Colofon

foto cover: Jan Goris

Voorwoord

2

Foto genomen in de Cabourduinen te Adinkerke tijdens de bosgroepexcursie van 6 juni. De Cabourduinen (88ha) zijn één van de best bewaarde oude duingebieden in West-Europa. Het beheer wordt momenteel gevoerd door het Agentschap voor Natuur en Bos. Eeuwenlang heeft de regen de aanwezige kalk uit het zand weg ge spoeld zodat er een heel specifieke fauna en flora ontstaan is. Het gebied kent ook heel wat oorlogsgeschiedenis. Zo was er in WO I een veldhospitaal van het Belgisch leger en in WO II een veldbatterij van de Duitse bezetters. Deze laatste kan nog steeds bezocht worden met een gids. Adres Cabourduinen: Moeresteenweg 141, De Panne. Voor geleide wandelingen tel. 058 53 38 33.

Boomblad (Zomer 2015), jaargang 13 - nummer 3 Het Boomblad wordt uitgegeven door de West-Vlaamse Bosgroepen en verschijnt vier keer per jaar. De Bosgroep Houtland en de Bosgroep IJzer en Leie zijn een initiatief van privébosbeheerders, de Provincie West-Vlaanderen en het agentschap voor Natuur en Bos van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Redactie: Clint Callens, Chris Couwelier, Ines Garrein, Jan Goris, Marie -Louise Martens Foto’s: Clint Callens en Jan Goris Druk: PurePrint - Oostkamp Papier: Gedrukt op papier met FSC-label Oplage: 1.600 exemplaren Verantwoordelijke uitgever: Albert de Busschere, Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels

Boomblad JULI/AUGUSTUS/september 2015

VO O RWO O R D

Beste West-Vlaamse bosliefhebber, Terwijl u op een hete zomerdag, in uw hangmat liggend, aan het bladeren bent in deze editie van het Boomblad en al plannen smeedt om komend najaar terug met hart en ziel uw bos te beheren, mag u gerust even genieten van de mooie West-Vlaamse natuur en uw bos. U mag tevreden en zelfs trots zijn want uw West-Vlaamse bos wordt goed beheerd omdat u steeds kan rekenen op de hulp van uw bosgroep. De zomerperiode is geschikt om allerlei bosplannen te maken: misschien staan uw bomen heel dicht bij elkaar en dient een dunning zich aan? Eventueel meent u dat uw populieren kaprijp zijn en het tijd is om ze te vervangen? Mogelijks heeft u de aanleg van een geleidelijke, gevarieerde bosrand met verschillende struiksoorten in gedachten daar waar uw bos een nogal scherpe overgang vormt naar de omgeving? U overweegt misschien de opmaak van een be heerplan voor uw bos? U weet ook dat u voor al deze vraagstukken en nog veel meer steeds een beroep kan doen op uw bosgroep. De coördinatoren komen graag bij u langs om u verder te helpen met info, advies en ondersteuning! Op zaterdag 6 juni brachten de West-Vlaamse Bosgroepen een bezoek aan de natuur van onze kust, een nieuw stadsbosproject in Oostende en de Cabourduinen van Adinkerke. Deze jaarlijkse excursie met de beide West-Vlaamse Bosgroepen begint stilaan een traditie te worden. Ook dit jaar werd ze heel positief onthaald! ’s Middags werd een hapje gegeten terwijl over allerhande bosideeën en –plannen kon gebabbeld worden. Vergeet alvast niet het verslag in dit nummer te lezen! Veel leesplezier, Benoit de Maere d’Aertrycke, Voorzitter Bosgroep IJzer en Leie vzw Ondervoorzitter Koepel van Vlaamse bosgroepen vzw

Bos te koop Bosgroepleden die hun eigendom geheel of gedeeltelijk te koop wensen te stellen kunnen gratis een berichtje plaatsen. Gemeente/ deelgemeente

Opp.

Anzegem

0,5 ha bos bos+huis

Brugge/ SintMichiels

Aard bos

0,3 ha gemengd

Gelegen

Contacteer

Grote Leiestraat 201

056 60 56 05

Ter hoogte Lisboa

0486 63 10 08

Boomblad JULI/AUGUSTUS/SEPTEMBER 2015

3

BOSGRO E P L E D E N AA N H E T W E R K

De familie Govaere wint de Groene Pluim van Lichtervelde (Artikel door Jan Goris, coördinator Bosgroep Houtland vzw, op basis van de perstekst) Geert Govaere en Katrien Raes hebben be gin dit jaar de Groene Pluim van de gemeente Lichtervelde in ontvangst mogen nemen. De prijs wordt elk jaar uitgereikt door de lokale milieuraad aan een project of actie die een meerwaarde betekende voor het milieu in de gemeente. Geert en Katrien kochten het afgelopen jaar een verwilderd stuk grond dat ze omtoverden tot een mooie groene zone. De inrichting gebeurde in samenwerking met de Bosgroep Houtland.

Het eikenbos werd door Geert zelf uitgedund om de toekomstbomen (blauwe stip) meer groeiruimte te geven.

Geert Govaere (links) ontvangt de Groene Pluim van schepen Hans Delameilleure.

De eigendom omvat een perceel grond van ongeveer 1ha op het einde van de Vande wallestraat, grenzend aan de E403 en het Groenhovebos. Het perceel bestaat uit een stuk bos en een weide. De nieuwe eigenaars zagen in deze site voldoende kansen om het geheel opnieuw aantrekkelijk en toegankelijk te maken. Om dit te kunnen realiseren gingen ze niet over één nacht ijs. In overleg met de Bosgroep werd besloten om de oude Populieren te verkopen en te vervangen door een jong, gemengd loofbos. In dit nieuw bos werden 8 soorten bomen aangeplant: Zwarte els, Zachte berk, Haagbeuk, Ratelpopulier, Zomereik, Winterlinde, Steeliep en Schiet-

4


wilg. Deze soorten zouden voldoende be stand moeten zijn tegen de natte winters in het bos. De zone in het bos waar inlandse eiken stonden, werd niet kaal gekapt maar uitgedund. Mooie exemplaren kregen een blauwe stip en worden vrij gesteld van concurrenten zodat ze kunnen uitgroeien tot eeuwenoude, monumentale bomen. Op de rand tussen het bos en de weide werd een bosrand van ruim 100m met diverse struiken aangelegd. Aangezien dit een bosomvorming betreft van minder dan een halve hectare, kon de Bosgroep de herbeplanting voor 90% financieren met projectsubsidies van de Provincie West-Vlaanderen. In het bos en in de heg rondom de weide werden samen 1.025 bomen geplant. Ook de weide kon beter aangekleed worden. Tegen de straat en langs de toegangsweg werd een heg van 140m lang geplant met 9 soorten inheemse bloemen- en bessenstruiken: Meidoorn, Europese vogelkers, Gelderse roos, Hazelaar, Hondsroos, Hulst, Rode kornoelje, Sleedoorn en Sporkehout. Reeds het eerste jaar na de aanleg stonden een aantal soorten al mooi in bloei.

BO S G RO E P L E D E N AA N H E T W E R K

De weide vooraan het bos werd afgezoomd met een gemengde heg van inheemse bloemen- en bessenstruiken. Reeds na anderhalf jaar levert dit een mooi resultaat op.

Een verlande poel werd terug uitgegraven. Op de foto links staan nog de populieren die intussen verkocht en gekapt zijn. Rechts zie je achter de houtwallen de jonge bosbeplanting.

In de weide werd een oude poel opnieuw uitgegraven door de eigenaar zelf. De oe vers werden hierbij zacht hellend gemaakt (helling van 5 tot max. 25cm per lopende meter) zodat een grote overgangszone ontstaat tussen nat en droog. De poel is onge veer 1 tot max. 1,5m diep. Alsof dit alles nog niet genoeg was, werd er ook heel wat snoeihout verwerkt in grote takkenborders of takkenrillen. Hierdoor ontstaan dan o.a. schuilplaatsen voor kleine zoogdieren, woonruimtes voor allerlei in-

secten en groeiplaatsen voor zwammen. “ Voor de omgeving is dit een stukje natuur dat een meerwaarde geeft”, klinkt het bij schepen Hans Delameilleure (CD&V ) be voegd voor het milieu in Lichtervelde. Ge zien het private initiatief, een voorbeeld van hoe men een verwilderd stukje natuur kan omvormen tot een aantrekkelijke site en de hoge natuurwaarde van dit perceel, werd dit initiatief door de Lichterveldse Minaraad bekroond met ‘De Groene Pluim 2014’.


5

BOSIN FO

Nu nog beter uw bos beheren

(Artikel door Hannes Cosyns en Kris Vandekerkhove, INBO - Instituut voor Natuur- en Boson derzoek)

Hoogdunning, QD-methode, middelhoutbeheer,… er komt heel wat op u af zodra u zich echt begint te interesseren voor het onderhoud van uw bos. Het INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek) publiceerde onlangs een interessant werk ‘Bosbeheerpakketten’ dat bosbeheerders helpt bij het kiezen van de juiste beheermaatregelen. De publicatie is gratis online verkrijgbaar via onderstaande website. De uitgave ‘Bosbeheerpakketten’ is in de eerste plaats opgemaakt in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos ter ondersteuning van het bosbeheer in haar domeinen. Bedoeling is via het gebruik van deze beheerpakketten een hogere doelmatigheid te bereiken, een meer doelgerichte houtproductie te bevorderen en beter de consequenties van keuzes in het beheerplan te kunnen inschatten. Beheerpakketten zijn enkel bedoeld als een hulpmiddel, een houvast voor het maken van deze keuzes. Het zijn absoluut geen recepten die zonder nadenken zomaar dienen gevolgd te worden. Duurzaam bosbeheer is flexibel en adaptief en gebeurt op het terrein. In de uitgave worden 9 verschillende be heerpakketten toegelicht: 1) Laagdunning, 2) Gelijkmatige hoogdunning, 3) Ongelijkmatige hoogdunning, 4) Toekomstbomen, 5) QD-methode, 6) Dauerwald, 7) Populierenbeheer, 8) Hakhout- Middelhout, en 9) Nulbeheer. Een beheerpakket doorloopt de verschillende fasen van een bosbestand startend bij de verjonging tot aan de eindkap. Hierbij worden in elke fase de te nemen bosbouwkundige maatregelen besproken, ondersteund met praktijkgericht cijfermateriaal. Per pakket komt

6


het volgende aan bod: ◊ Beschrijving van het beheerpakket ◊ Geschiktheid naar ecologische en economische functievervulling ◊ Randvoorwaarden om dit beheerpakket te kunnen toepassen ◊ Beheermaatregelen ◊ Kosten ◊ Houtopbrengst ◊ Inzetbaarheid van het pakket voor bosomvorming ◊ Inventarisatievereisten ◊ Vereiste techniciteit bij selectie en hamering ◊ Vermarktingsmogelijkheden hout Tenslotte worden de beheerpakketten onderling vergeleken via overzichtstabellen en figuren. Zo kunnen de voor- en nadelen van elk pakket gemakkelijk onderling afgewogen worden en kan de beheerder be slissen welk beheerpakket in een bepaalde situatie het meest geschikt is. De publicatie downloaden: www.inbo.be/ nl/publicatie/bosbeheerpakketten of tel. 02 525 02 00.

BOSINFO

Snoeien met de stokzaag

(Artikel door Jan Goris, coördinator Bosgroep Houtland vzw) Een stokzaag is een handig instrument om elitesnoei bij bomen uit te voeren. Bij elite snoei komt het er op aan dat de bomen tot een bepaalde hoogte een takvrije stam krijgen om de houtkwaliteit op te drijven. De stokzaag kan ook gebruikt worden bij het opsnoeien van dreefbomen om een goede doorgang te verzekeren. Elitesnoei is arbeidsintensief en rendeert maar bij bomen van goede kwaliteit. Be perk daarom de elitesnoei tot de 100 of max. 200 beste bomen per hectare (toekomstbomen). De overige bomen, zullen geleidelijk uit het bos verdwijnen bij de dunningen en hoeven geen snoei. De grootste houtwaarde van een boom zit in de eerste meters onderaan de stam. Voor de meeste boomsoorten, zeker op zandgronden, volstaat het als er 6 tot 8m takvrije stam van topkwaliteit ge oogst kan worden. Deze hoogte is per fect realiseerbaar met een lange stokzaag. Een goede stokzaag kost zo’n 200 tot 400 euro afhankelijk van de lengte (ca. 3 tot

6m). Veel professionals gebruiken de zagen van het merk Silky (www.silky-europe.com). Met een goede zaag en wat oefening is het verrassend vlot werken, ook bij dikkere takken. De meeste stokzagen zijn ontworpen om te zagen met een trekkende beweging. Zorg ervoor nooit hard te duwen of te force ren, hierdoor kan het zaagblad beschadigen of breken. Laat de zaag het werk doen. Door de stok relatief verticaal te houden, wordt de trekbeweging versterkt door het gewicht van de stok. Het werkcomfort is maar optimaal als je de lengte van de stok voldoende aanpast aan de hoogte van de takken. Om niet voortdurend de zaag te moeten inen uitschuiven kan je eerst de onderste takken van al uw bomen doen en vervolgens terugkeren voor de bovenste takken. Achteraf hars van het zaagblad verwijderen kan op milieuvriendelijke wijze met olijfolie. Nog wat snoeitips. Er is maar één juiste snoeiwijze namelijk op de grens tussen de takkraag en de tak. Wordt er te diep inge snoeid (te kort bij de stam), dan wordt de stam verwond. Blijft er een stuk tak staan (kapstok), dan kan de wonde niet snel overgroeien. Snoeien in de zomer heeft de meeste voordelen. Er is dan minder kans op ‘bloeden’ en de wonde wordt snel actief afgegrendeld door de plant. De slechtste periode om bomen te snoeien is in het voorjaar. Dode takken kunnen uiteraard het hele jaar door gesnoeid worden. Snoei niet te veel levend hout in één keer. Haal maximaal 20% van de takken van een boom weg en snoei nooit hoger dan de helft van de totale boomhoogte (of beter nog: 1/3 stam en 2/3 kroon). Begin tijdig te snoeien. Als je dikke takken moet weghalen riskeer je dat de boom gaat rotten. Uitgaande van een snoei tot de helft van de boomhoogte dien je uw takvrije stam van 6m dus te hebben zodra de boom 12m hoog is. Het opsnoeien van volwassen bomen is economisch zinloos omdat er nooit meer voldoende noestvrij hout aan zo’n boom kan ontwikkelen.


7

BOSIN FO

Inheems is wel of niet autochtoon?

(Artikel door Jan Goris, coördinator Bosgroep Houtland vzw) Bij de keuze van bomen en struiken voor de aanleg van natuur en bos wordt grote aandacht besteed aan het feit dat de bomen al dan niet inheems en/of autochtoon zijn. Hier is een woordje uitleg op zijn plaats want deze termen worden nogal snel door elkaar gehaald. Een plantensoort is inheems voor een be paald gebied (vb. Vlaanderen) wanneer dit gebied tot het natuurlijke verspreidingsgebied van de soort behoort. De Zomereik is dus inheems in onze streken. Een inheemse plant is echter daarom nog niet autochtoon. Een plant is autochtoon of streekeigen voor een bepaald gebied wanneer de plant een genetische nakomeling is van voorouders die zich sinds de laatste ijstijd spontaan in dit specifiek gebied gevestigd hebben. Een zomereik afkomstig van eikels die geoogst zijn in Oost-Europa is dus niet autochtoon in de Vlaamse zandstreek, hoewel de soort Zomereik wel inheems is in Vlaanderen. In Vlaanderen zijn vijf herkomstgebieden voor autochtoon plantmateriaal afgebakend. We onderscheiden: Vlaamse Zandstreek, Kempen, Brabants District Oost, Brabants District West en Laag Maasplateau. De Vlaamse zandstreek kent eigenlijk nog twee kleinere deelgebieden namelijk kust en polders. De plant die je koopt is dus autochtoon als ze opgekweekt is uit plantgoed waarvan de voorouders al sinds de laatste ijstijd aanwezig zijn in het herkomstgebied waarin je de plant wil aanplanten. Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) heeft een inventaris opgemaakt met de autochtone bomen en struiken van Vlaande ren (zie www.natuurenbos.be/autochtone bomen). Boomkwekers kunnen op basis van deze gegevens zaden oogsten. Er zijn ook zaadboomgaarden aangelegd met nakome lingen van de autochtone exemplaren. Wil je autochtone bomen of struiken? Vraag aan de boomkweker of hij dit ter beschikking heeft of koop plantgoed via specifieke

8


De afgelopen jaren werd in Vlaande ren een kwaliteitslabel ontwikkeld ‘Plant van hier’ om te garanderen dat planten effectief van autochtone herkomst zijn. Via de website www.plant vanhier.be vind je de deelnemende boomkwekers.

acties van bvb. bosgroepen, gemeenten of regionale landschappen.

Waarom zijn inheemse en/of autochtone planten belangrijk?

Inheemse soorten hebben zich gedurende duizenden jaren lang aangepast aan de lokale omstandigheden. Ze zijn daardoor ook zelf een onderdeel geworden van de lokale levensgemeenschap van dieren en planten. Inheemse bomen en struiken trekken meer diersoorten aan. Een zomereik onderhoudt nauwe relaties met vierhonderd diersoorten, terwijl bamboe of rododendron hier nauwelijks een handvol dieren kunnen verleiden, behalve als tijdelijke schuilplaats. In zijn land van herkomst daarentegen zal bamboe net veel dieren aantrekken en Zomereik de vreemde eend zijn. De meeste insecten en vlinders zijn afhankelijk van specifieke inheemse soorten voor hun voedsel. Een biotoop met veel uitheemse soorten zal een sterk verarmde soortendiversiteit gaan vertonen. Inheemse soorten vormen ook mee het traditionele landschapsbeeld

BOSINFO

van een streek. Het aanplanten van siervariëteiten en uitheemse soorten kan het landschap visueel een stuk minder aantrekkelijk maken. Bij autochtone planten wordt de zaak nog gecompliceerder. Deze planten zijn ge netisch heel specifiek aangepast aan een bepaalde regio. Zuiver vanuit het voorzorgsprincipe om te voorkomen dat we unieke genencombinaties verliezen is het al belangrijk dat we deze bewaren. Zo zullen we de genetische diversiteit binnen één soort mogelijk nog hard nodig hebben om onze soorten te laten weerstaan aan toekomstige klimaatveranderingen. Een ander belang kan geïllustreerd worden aan de hand van een voorbeeld. U koopt zomereiken van een zuiderse herkomst. Deze planten lopen echter 1 week vroeger uit dan het streekeigen plantmateriaal. Een late nachtvorst brengt daardoor vroeg of laat grote schade toe aan uw aanplant. Ook de periodes van bloei en vruchtzetting komen net iets vroeger waardoor heel wat insecten ook in de moeilijkheden komen.

Eenstijlige en tweestijlige meidoorn, Wilde appel, Wilde peer, Wilde rozen (o.a. Hondsroos), Hulst, Wilde liguster, Mispel, Taxus, Jeneverbes, Wilde gagel, Brem, Duindoorn, Bosaalbes, Zwarte bes en Kruisbes. De Douglasspar uit Noord-Amerika is hier niet inheems maar heeft een belangrijke rol voor de houtproductie. Private eigenaars in Vlaanderen zijn meestal niet verplicht om inheemse soorten te planten zo lang het ‘stand-still principe’ gerespecteerd wordt. Dat betekent dat de aanwezige natuurwaarde niet achteruit mag gaan. Na een eindkap van exoten, kan de eigenaar dus opnieuw exoten planten, weliswaar zonder subsidie mogelijkheden.

Welke zijn onze inheemse soorten?

In de tabel op de volgende pagina staan de belangrijkste inheemse bosboomsoorten. In Vlaanderen kennen we slechts drie inheemse naaldbomen: Grove den, Taxus en Jeneverbes. Alleen de Grove den voelt zich echt thuis in West-Vlaanderen omdat de twee andere soorten heel specifieke omstandigheden verlangen die we hier nu niet hebben. Een aantal soorten die reeds eeuwenlang in onze streken voorkomen, zijn toch NIET als inheems te beschouwen omdat ze maar met behulp van de mens uit het Mediterrane gebied hier zijn geraakt. Vb. Tamme kastanje, Walnoot, Moerbei en Plataan. We spreken van “Archaeofieten”. Inheemse struiksoorten zijn o.a. Vlier, Wilde Lijsterbes, Hazelaar, Vuilboom (Spork), Wegdoorn, Gelderse roos, Kardinaalsmuts, Rode en Gele kornoelje, Europese vogelkers,

Prachtige toekomstboom van Haagbeuk in het Groenhovebos te Torhout. Boseigenaars maken nog te weinig ge bruik van de inheemse diversiteit aan soorten om hun bos te kleuren. Soorten als Linde, Els, Haagbeuk, Berk en Esdoorn worden veelal onderbenut.


9

BOSIN FO

Inheemse bosboomsoorten in Vlaanderen: Nederlandse naam

Wet. naam

Waar toepassen?

Toepassingen buiten het bos

Berk, Ruwe

Betula pendula

sierboom

Berk, Zachte

Betula pubescens

droge voedselarme bodems, zon natte bodems

Beuk

Fagus sylvatica

leem- en zandleemstreek, schaduw

solitaire boom, schaduw creëren

Eik, ZomerEik, Winter-

Quercus robur Quercus petraea

algemeen, zon, Wintereik op iets drogere grond en halfschaduw (Kempen en leemstreek)

solitaire (knot)boom, bomenrij, insecten, houtkant, hoge ecologische rijkdom

Els, Zwarte Els, Witte

Alnus glutinosa Alnus incana

overal, natte grond, zon Witte els: leem- en zandleemstreek

vogelbosje, leuke vruchtjes

Es (gewone)

Fraxinus excelsior

overal, op rijkere, natte bodem, zon

hakhoutbosje, solitaire (knot-) boom, speelplaats

Gewone esdoorn

Acer pseudoplatanus

leem- of zandleemstreek, ook in schaduw

houtwal, speelplaats, bijvriendelijk

Grove den

Pinus sylvestris

overal, veel zon

solitair

Haagbeuk

Carpinus betulus

leem- of zandleemstreek, schaduw

te scheren haag, speelplaats, hakhout

Iep, Gladde ( Veldiep) Iep, Ruwe (Bergiep) Iep, Fladder- (Steeliep)

Ulmus minor Ulmus glabra Ulmus laevis

(leem en zandleem), vrij vochtige bodems, halfschaduw

(knot)boom, haag of houtkant, Steeliep best bestand tegen iepenziekte.

Linde, ZomerLinde, Winter-

Tilia platyphyllos Tilia cordata

meestal rijkere bodems, Winterlinde minder eisend, halfschaduw

dorps- of boerderijboom, speelplaatsen, geurige bloe sems, thee, bijvriendelijk, knotboom, dreefboom

Populier, TrilPopulier, Zwarte Grauwe abeel

Populus tremula Populus nigra Populus canescens

matig vochtig, zon, zandig ( Trilpopulier) tot voedselrijk (Zwarte populier)

houtkant, bomenrij, alleenstaande boom, bijen

Spaanse aak ( Veldesdoorn)

Acer campestre

leem- of zandleemstreek, verdraagt schaduw

houtwal, haag, her fstkleur, leuke vruchten

Wilde lijsterbes

Sorbus aucuparia

eerder arme gronden, zon en schaduw

vogelbosje, houtkant, solitaire boom, bes licht giftig

Wilg (o.a. Boswilg, Schietwilg, Kraakwilg, Kruipwilg)

Salix sp.

vochtige bodems, veel zon

knotboom, alleen, in rijen, bijen, hoge ecologische waarde, perceelsranden

Zoete kers (Boskers)

Prunus avium

leem- en zandleemstreek, zon

bloemen, vogelbosje (bessen), alleenstaande boom

10


vogelbosje, zwammen

BOSINFO

De 10 bosgeboden van de Vlaamse senioren (www.bosplus.be)

Op vrijdag 22 mei maakten BOS+ en FedOS hun 10 bosgeboden bekend bij Minister-President Bourgeois. De bosgeboden zijn 10 topprioriteiten voor de Vlaamse senioren met betrekking tot bos en ontwikkeling. De Minister-President, de kinderen van het vierde leerjaar van het Boodschapinstituut in Schaarbeek en enkele senioren waren aanwezig. De afgelopen twee jaar debatteerden bijna 500 Vlaamse senioren en experten over de rol van bos in het dagelijks leven, bij ons en in het Zuiden. Dit participatief proces resulteerde in de 10 Bosgeboden die op de internationale dag van de biodiversiteit, plechtig werden voorgesteld aan Vlaams Minister-President Geert Bourgeois. Op die manier willen BOS+, partner FedOS en de senioren onze beleidsmakers ervan overtuigen dat er inspanningen moeten geleverd worden om de bossen wereldwijd beter te beschermen. De kinderen brachten versie ringen mee bij elk gebod. In ruil daarvoor kregen ze allemaal een handtekening van de Minister-President. Bourgeois reageert dat de geboden stroken met het beleid dat Vlaanderen wil voeren.

De 10 bosgeboden zijn:

1. Gij zult stadsrandbossen aanleggen. ...zo krijgt elke Vlaming voldoende toe gankelijk groen op wandelafstand. 2. Gij zult het bos in het Zuiden helpen beschermen voor de mensen die er leven. ...1,6 miljard mensen leeft in het bos of is er direct afhankelijk van. 3. Gij zult lokaal én duurzaam geproduceerd voedsel en seizoensgroenten promoten. ...ook bij ons geproduceerd voedsel heeft soms een zeer grote impact op het bos, hier of elders in de wereld. 4. Gij zult bij import van voeding reke ning houden met de ecologische voetafdruk. ...voedsel dat van elders komt, mag niet ten koste gaan van mens, klimaat, biodiversiteit.

5. Gij zult bomen inzetten in de strijd te gen luchtvervuiling. ...bomen zijn een goedkope én landschapsver fraaiende "techniek" om fijn stof uit de lucht te halen. 6. Gij zult het bos als bron van geneesmiddelen duurzaam valoriseren. ...het leeuwendeel van onze moderne medicijnen en cosmetica komt uit het bos en de natuur. We moeten die apotheek van vandaag én morgen absoluut vrijwaren. 7. Gij zult het bos in Vlaanderen beschermen en uitbreiden. ...bossen spelen door de vele ecosysteemdiensten die ze vervullen, een cruciale rol in het multifunctionele landschap dat het drukbe volkte Vlaanderen nodig heeft. 8. Gij zult strikte regels afdwingen voor bedrijven die actief zijn in het Zuiden. ...onze economische activiteiten elders in de wereld moeten ook daar leiden tot vooruitgang; niet tot verarming of ontbossing of (bos)degradatie. 9. Gij zult de open ruimte van Vlaande ren vrijwaren. ...miljoenen Vlamingen zoeken het schaarse groen in Vlaande ren vaak op om te ontspannen. Aan ons om ervoor te zorgen dat ook de toekomstige generaties dit nog kunnen doen. 10. Gij zult jongeren in het Zuiden opleiden om plattelandsvlucht te voorkomen. ...jongeren in het Zuiden zoe ken – vaak vergeefs - een beter leven in de stad. Een duurzaam platteland biedt hen een andere, betere toekomst.


11

BOSIN FO

De Vlaamse Bosgroepen ontvangen de Bosereprijs 2015 (Persbericht van Bos+, www.bosplus.be)

De Bosereprijs is de prijs waarmee BOS+ personen of organisaties in de bloemetjes zet die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor het behoud, het duurzaam beheer en de uitbreiding van het bos in Vlaanderen en wereldwijd. Professor Kris Verheyen vat de toekenning van de Bosereprijs 2015 aan de Vlaamse Bosgroepen als volgt samen: "Wij hebben voor de Vlaamse Bosgroepen gekozen omwille van hun jarenlange en cruciale inzet bij het beheer van private bossen. Meer dan 70% van de Vlaamse bossen is in privéhanden. Als we in Vlaanderen duurzaam en betaalbaar bosbeheer en dus ook onze bossen overeind willen houden, zijn de Bosgroepen daarbij echt levensnoodzakelijk." Dat de hoeveelheid bossen in Vlaanderen onder druk staat, is algemeen bekend. De overheid heeft ook het geld niet om al deze private bossen op te kopen en te beheren, laat staan ze uit te breiden. "Op een laagdrempelige, nabije en zeer kostenefficiënte manier adviseren de Bosgroepen de privé -eigenaar bij het vaak complexe bosbeheer dat nodig is om tot echt multifunctionele en gezonde bossen te komen. Bossen die Vlaanderen broodnodig heeft. Voor BOS+ vormt de jarenlange inzet en de prachtige resultaten die de bosgroepen kunnen voorleggen de motivatie om deze prijs aan hen toe te kennen." voegt Bert De Somviele, directeur van BOS+, eraan toe. Francis De Beir, voorzitter van de Koepel van Bosgroepen: "Het is een ware opsteker deze erkenning te krijgen na jarenlang keihard werken en het vertrouwen te krijgen van de boseigenaars. De Vlaamse Bosgroepen hebben al heel wat navolging gekregen in Europa als best-practice voorbeeld. Door de interne staatshervorming is er echter heel wat financiële onzekerheid in onze werking geslopen. Als gevolg hiervan hebben nu reeds een aantal bosgroepen in de provincie Vlaams-Brabant hun personeel

12


Francis De Beir, voorzitter van de Koepel van Bosgroepen, neemt de prijs in ontvangst.

moeten ontslaan." Kris Verheyen beaamt dit volmondig: "Deze erkenning is tegelijkertijd een dringend pleidooi naar onze beleidsmakers om de toekomst van de Bosgroepen veilig te stellen." De 19 Vlaamse Bosgroepen ondersteunen hun ca. 15.000 leden-boseigenaars bij het duurzaam beheer van hun bos. Zo’n 55.000 hectare bos in Vlaanderen kan rekenen op de ondersteuning van de Bosgroepen. Meer dan 2.000 hectare privaat bos werd opengesteld met de steun van de Bosgroepen. In 2014 plantten de Bosgroepen maar liefst 170.000 nieuwe bomen aan en verkochten ze bijna 100.000 m³ hout dat vrijkwam uit duurzaam bosbeheer. Dit leidt tot heel wat tewerkstelling en economische activiteit in zowel het onderzoek, aanplant en onderhoud van bossen als bij de houtverwerkende industrie. Bosgroepen genereren daarmee een belangrijk hefboomeffect in de bos- en houtsector.

BO S I N FO

NIEUW! Subsidie voor aankoop van gronden om te bebossen (Agentschap voor Natuur en Bos, www.natuurenbos.be) Samen voor meer en be tere natuur in Vlaande ren. Dat is de visie van het Agentschap voor Natuur en Bos. Via deze projectoproep wil het Agentschap voor Natuur en Bos de kans bieden aan zowel privépersonen en privaatrechtelijke rechtspersonen, als alle publiekrechtelijke rechtspersonen om een bijdrage te leveren tot bebossing. In die laatste categorie komen vanaf dit jaar naast gemeenten, steden en provincies ook onder meer OCMW ’s, polders en wateringen, kerkfabrieken en universiteiten in aanmerking. De eerste categorie is volledig nieuw en omvat naast individuele burgers onder meer bedrijven en vzw ’s.

Recent beboste akker door een bosgroeplid nabij Ryckvelde te Brugge. Voortaan kan de aankoop van gronden door particulieren voor dergelijke projecten ook gedeeltelijk gefinancierd worden door de Vlaamse overheid. Een bijzonder goed initiatief. We hopen alvast dat dit de komende jaren verder uitbreiding krijgt.

De subsidie bedraagt 60% van de aankoopprijs van de grond met een maximumsubsidie van 2,5€/m². Enkel nog te verwerven gronden komen in aanmerking voor subsidie. Minister Schauvliege heeft hiervoor 500.000 euro voorzien uit het Bossencompensatiefonds. Voor de inrichting en bebossing zelf kunnen be staande subsidieregelingen gebruikt worden. Aankoopprojecten van gronden voor be bossing die deel uitmaken van de realisatie van stadsrandbossen, speelbossen of het versterken van lokale bosuitbreidingsinitiatieven krijgen voorrang. Ook projecten ge legen in Speciale Beschermingszones (SBZ), die bijdragen tot de realisatie van de specifieke natuurdoelen in een Natura 2000-ge bied, krijgen voorrang. Die voorrang geldt

eveneens voor projecten die door middel van de gerealiseerde bosuitbreiding bijdragen tot de bescherming van planten en dieren via de door de minister vastgestelde soortenbeschermingsprogramma’s. Alle projectvoorstellen zijn welkom bij het Agentschap voor Natuur en Bos tot 1 september 2015. De Bosgroep gaat er van uit dat er in de komende jaren nog gelijkaardige projectoproepen zullen komen. Alle verdere details en formulieren zijn te rug te vinden via http://www.natuurenbos. be/projectoproep-bebossing. Je kunt ook steeds advies inwinnen over de procedure en de selectiecriteria bij het Agentschap voor Natuur en Bos via katrin.goyvaerts@ lne.vlaanderen.be of 02 553 81 06.


13

NIEUW S U I T BO S G RO E P H O U T L AN D

Het Stadsrandbos van Oostende

(Artikel door Jan Goris, coördinator Bosgroep Houtland vzw) Op zaterdag 6 juni was er een daguitstap voor de West-Vlaamse bosgroepleden. Met 22 welgezinde deelnemers lieten we de vertrouwde bosgebieden achter ons en trokken we op verkenning naar het stadsrandbos van Oostende en de Cabourduinen van Adinkerke (De Panne). In Oostende wordt sinds 1996 hard ge werkt aan de realisatie van een volledig nieuw stadsrandbos van 150ha. Sinds dat jaar komen er elke winter nieuwe percelen bij. Momenteel staat de teller op 75ha aangeplant bos. Alle beplantingen gebeuren door vrijwilligers. Het betreft gronden die door de stad Oostende zijn aangekocht. De Vlaamse Overheid subsidieert de aankoop van gronden en het aanplanten. Het stadsrandbos vormt een groene buffer tussen woon- en industriezone en het achterliggende poldergebied (zie luchtfoto). Nu de bomen meer dan manshoogte groeien, zijn de eerste wandelpaden uitgestippeld. Voor de honden is er een eigen hondenbos waar de dieren niet aan de leiband moeten.

De kijk op natuur en landschap aan de rand van de stad is de voorbije jaren sterk veranderd. Vlaanderen geraakt stilaan volge bouwd. De vraag van de stadsbewoners naar rust en groene ruimte neemt toe. Wande laars, fietsers, joggers willen massaal vanuit hun stadswoning de groene buitengebie den in. Vroeger waren veel bossen vooral bedoeld voor jacht en houtopbrengst. Nu wordt ook zachte recreatie en natuuront-

14


wikkeling belangrijk. Bossen vervullen een cruciale rol voor mens, natuur en milieu. Het bos kan die functies alleen maar op een duurzame manier invullen als er voldoende bos is, als er nieuw bos wordt aangeplant.

De milieuambtenaar van Oostende, Jacky Dereu, begeleidt samen met de coördinator van cvba Buitengoed, Guido Vandenbroucke, het bezoek van de bosgroepleden. Jacky voert hier het woord, Guido is de persoon rechts met de rode jas.

Buitengoed cvba sloot in 2005 met de stad Oostende een overeenkomst af om de aangeplante bospercelen te beheren en jaarlijks nieuwe stukken bos aan te planten. Buitengoed is een “volkscoöperatieve”. Volkscoöperatieven hebben een lange voorgeschiedenis, ook in Oostende. In de 19de eeuw waren volkscoöperatieven een be langrijk instrument om mensen dichter bij het productieproces te betrekken. Zo waren er tal van coöperatieve bakkerijen, apothe ken en winkels. Coöperatief ondernemen is ook een model met toekomst. Buitengoed wil “samen” ondernemen met een hart voor mens, milieu, natuur en maatschappij. Naast het beheer van het stadsrandbos is het Buitengoed ook uitbater van de Kinderboerderij (zie kader) en een vakantiehuis. Er wordt natuurvlees geproduceerd en er is

N I E U W S U I T BO S G RO E P H O U T L AND

een bio-pluktuin. De Salers runderen die de weilanden begrazen zijn een streling voor het oog (en de maag?). In de pluktuin kan je via een jaarabonnement weke lijks verse seizoensgroenten zelf oogsten (= CSA, community supported agriculture). Iedereen kan aandeelhouder worden van de coöperatieve. (www.buitengoed. be of tel. 0477 85 41 38). Mooie waterpartij in het stadsrandbos. Tot enkele jaren geleden waren dit stortplaatsen, ontginningsgroeves en akkers.

Zomertip! Het stadsrandbos bezoeken Wie deze zomer een dagje doorbrengt aan zee en de drukte van het strand even wil ontvluchten, moet zeker eens het stadsbosproject in Oostende bezoeken. Een goede uitvalsbasis is de Kinderboerderij De Lange Schuur, Stuiverstraat 599, 8400 Oostende. In de boszone tussen Grintweg, Gouweloze en Karperstraat is een avontuurlijk wandelcircuit van 3,5km uitgestippeld. De wandeling start en eindigt op de hoek van het kruispunt van de Grintweg met de Gistelsesteenweg. Het stadsrandbos maakt ook deel uit van de Oostendse Krekenwandelroute, een bewegwijzerde wandelroute van 13km met start en aankomst op de Kinderboederij De Lange Schuur. Langs het wandeltraject ontdek je een verrassend gaaf gebied. De wandelbrochure is te koop aan 2€ in de Kinderboerderij of bij de Toeristische Dienst van Oostende. Ten slotte zijn er ook geleide wandelingen en zelfs aperitiefwandelingen op zondagochtend. Alle wandelkaarten en meer info zijn te vinden op www.buitengoed.be.

Cursussen 2015 Dunningen aanduiden

Dunningen in een bosbestand kunnen de natuurlijke processen zoals concurrentie, verjonging en aanwas, zodanig sturen dat het vooropgestelde toekomstbeeld efficiënt wordt be reikt. De dunning zorgt ervoor dat het bos nadien zijn functies beter vervult. Er bestaan diverse dunningsmethoden: laagdunning, hoogdunning en toekomstbomendunning. Tijdens deze dag leer je hoe je dunningen aanduidt. Daarna volgen praktijkoefeningen. Wanneer? Zaterdag 21 november 2015 (1 dag van 9u00 - 16u00). Waar? Kasteel Tillegem, Tillegemstraat 81, 8200 Sint-Michiels. Prijs? Leden: € 10. Niet-leden: € 20. Inschrijven? Bosgroep Houtland vzw.


15

NIEUW S U I T BO S G RO E P I JZ E R E N L E I E

Infovergadering stadsbossen Harelbeke De stad Harelbeke is net als veel Vlaamse steden en gemeenten bosarm. Desondanks zijn zowel het bestuur als de inwoners van stad Harelbeke erg begaan met hun 2ha aan waardevol stadsbos. Dat is verdeeld over het Collegebos en Venetiëbos. Dit bleek op de infovergadering die stad Harelbeke in samenwerking met Bosgroep IJzer en Leie op 28 mei voor de omwonenden van de 2 stadsbossen organiseerde. Er waren meer dan 70 aanwezigen. Tijdens de infovergadering werd de nieuwe beheervisie voor de stadsbossen uitgebreid toegelicht. Die is gebaseerd op de principes van multifunctioneel bosbeheer. Zo zal een gefaseerd hakhoutbeheer gevoerd worden in de randen om een gevarieerde, structuurrijke bosrand te creëren. Die zal niet alleen ecologisch interessant worden maar tegelijk ook naar beschaduwing van de aangrenzende woningen toe een verbetering opleveren. Een hakhoutbeheer zal bovendien ook minder aanleiding geven tot de aanwezigheid van risicovolle bomen in de rand. Omdat de kern van het bos hoofdzakelijk bestaat uit exotische soorten zoals plataan, paardenkastanje en populier zal hier een selectief dunningsbeheer uitgevoerd worden. Dit ten voordele van de reeds aanwezige inheemse soorten met als bedoeling het aandeel inheems in het bos te verhogen zonder het bos drastisch te moeten kappen. Het ten allen tijde aanwezig zijn van een fysiek bos met bomen en struiken is voor de omwonenden ook van groot belang. De inwoners van Harelbeke houden van hun stadsbossen waar hun kinderen in ravotten, waar ze kunnen genieten van een beetje rust en stilte. Natuur waar ze terecht trots mogen op zijn aangezien hun stad ze beheert met hart en ziel! Stad Harelbeke zit met zijn vernieuwde beheervisie duidelijk op het juiste spoor. Dat werd op de infovergadering op applaus onthaald en bevestigd met een goedkeuring van de overgrote meerderheid van de aanwezigen. Doe zo voort!

Bosbeheerplan Egemse Veldekens wordt straks goedgekeurd! De Egemse Veldekens is een 22ha groot, sterk geïsoleerd, oud bos gelegen in Pittem dat meer dan 100 jaar in het bezit is van de familie Verkest. Het bos is in feite een relict van het uitgestrekte ‘Bos Schrijenhof ’ dat liep tot aan Zwevezele en al op de kaart van Ferraris (1770) zichtbaar was. Rond 1850 was dat bosgebied ondertussen sterk versnipperd met de huidige Egemse Veldekens als één van de vele snippers. Tijdens WO II werden de Egemse Veldekens geheel gekapt waarna deze terug aangeplant werden. De Egemse Veldekens vormen een prachtig, historisch oud bos met typische oudbosplantensoorten zoals dalkruid, bleeksporig bosviooltje, slanke sleutelbloem enz. In een

16


aanzienlijk deel van het bos werd tot de wereldoorlogen een middelhoutbeheer ge voerd dat erna geleidelijk aan verdwenen is

Egemse Veldekens (22ha te Pittem).

N I E U W S U I T BO S G RO E P I JZ E R E N L E IE

ter vorming van hooghout. In het bos komt voornamelijk (80%) loofhout voor met een dominantie van Amerikaanse eik. Voor de Egemse Veldekens werd een uitge breid bosbeheerplan opgemaakt. De opdracht werd door de Bosgroep IJzer en Leie toegekend aan het studiebureau Landmax dat in maart 2015 het volledig afgewerkte ontwerpbeheerplan afleverde. Dit werd nagezien door de eigenaar, de Bosgroep en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en aangepast tot een finale versie die klaar was voor openbaar onderzoek waarbij het beheerplan gedurende 1 maand (15/06 – 15/07) ter consultatie voor het publiek lag bij de Bosgroep. We verwachten binnenkort de officiële goedkeuring van het ANB. In het beheerplan zijn tal van beheermaatregelen opgenomen die erop gericht zijn om uiteindelijk de 2 natuurlijk voorkomende boshabitattypes in de Egemse Veldekens, eikenbeukenbos en essenelzenbos, in een gunstige staat van instandhouding te brengen. Hiervoor zal o.a. aan hoogdunning ge daan worden in de aanwezige fijnsparren- en jonge zomereikenbestanden. In de sterk gedunde fijnsparbestanden wordt er heraangeplant volgens de QD-methode. Dit betekent dat er ‘kloempen’ of groepen met inheemse loofbomen worden aange plant om de omvorming naar gemengd inheems loofhout te bevorderen. Ongeveer de helft van het bos zal als middelhout beheerd worden zoals dit voor de wereldoorlogen het geval was. Dit betekent dat het hakhout van gewone esdoorn, tamme kastanje, … in de onderlaag regelmatig wordt afgezet en dat in de boomlaag vooral in de Amerikaanse eiken zal worden gedund. Dikke bomen worden maximaal behouden. Allerhande bosfauna zoals: vleermuizen en holenbroeders kunnen in de ontstane holtes wonen. Het is de bedoeling om uiteindelijk meer dik dood hout te gaan cre ëren wat interessant is voor allerlei insecten- en schimmelsoorten. Boomsoorten in de boomlaag als zomereik, es, populier en tamme kastanje zullen worden bevoordeeld t.o.v. de zeer dominante

Kloemp onder scherm van fijnspar. Amerikaanse eik. Er zal ook aandacht besteed worden aan de aanleg en het verdere beheer van structuurrijke bosranden die ecologisch bijzonder waardevol zijn o.a. voor lichtminnende struiksoorten zoals rozen en sleedoorn. Ook de dreven vormen een waardevol ecologisch en cultuurhistorisch element in het bos. Door kap van de dreefdelen met uitheemse soorten en heraanplant met inheemse soorten zullen opnieuw volwaardige dreven in het bos aangelegd worden. Dankzij dit beheerplan moeten geen kapmachtigingen meer aangevraagd worden. Bovendien levert het bezit van een beheerplan nog bijkomende voordelen op zoals verschillende subsidies alsook vrijstelling van successierechten. Indien u interesse hebt om een dergelijk beheerplan op te maken, kan steeds info bij de Bosgroep be komen worden.

Hoofddreef met Amerikaanse eik.


17

BOSIN FO

Helden van het bos

(Artikel door de Koepel van Vlaamse Bosgroepen). De Week van het Bos heeft dit jaar als thema ‘Natuurhelden’. Want iedereen die zich inzet voor de natuur in het bos mag zich terecht een held noemen. Ook de vele privéboseigenaars zijn helden voor hun bos. Daarom organiseren de Vlaamse bosgroepen sinds vorig jaar de Dag van de Boseige naar. Dit jaar vindt die plaats op woensdag 14 oktober 2015. We organiseren dan activiteiten om de bosgroepen vooral ook de realisaties van de private boseigenaar onder de aandacht te brengen. Voor een volledig overzicht in elke provincie kan je terecht op de bosgroepenwebsite (www.bosgroepen.be). In elke provincie kozen de bosgroepen één held uit die het afgelopen jaar iets bijzonder realiseerde voor het Vlaamse bos. We stellen ze hierbij graag aan u voor. Uit deze selectie wordt op 14 oktober een ‘winnaar ’ gekozen die we extra in de bloe metjes zullen zetten. Luc Moyaert uit Zedelgem, West-Vlaanderen is een gemotiveerde en sympathieke kleine boseigenaar die zijn droom realiseerde op een stukje landbouwgrond. Daarmee helpt hij het bosareaal in deze bosarme provincie uitbreiden en werkt hij mee aan de gewenste groene verbinding tussen de bossen van Vloe temveld en St.-Andriesveld. Hij plantte een gevarieerd inheems bos aan met een 350m lange bosrand van bloemen- en bessenstruiken en installeerde een poel voor de Vinpootsalamander. Luc zet zich ook in als vrijwilliger bij de Bosgroep Houtland! Raoul D’Hoossche uit Oost-Vlaanderen is actief in een boscomplex tussen Maarkedal en Horebeke dat ook toegankelijk is voor wandelaars. Daar kan je in de schaduw van een 100-jarige eik genieten van de Vlaamse Ardennen. Het is deze eik die nu verder als Wereldboom zal beschermd worden. Onder het peterschap van Raoul en met medewerking van de lokale gemeenschap, mag hij uitgroeien tot een oude veteraan. Oude bomen zijn zeldzaam in Vlaanderen en hopelijk helpt dit verhaal ande ren inspireren om ook andere, bijzondere bomen te behouden. Alan Philips uit Antwerpen is misschien wel de grootste natuurheld uit Vlaanderen! Hij beheert een uitgestrekt bos- en natuurgebied in Meerhout met een overvloed aan bijzondere biotopen zoals hoog- en laagveen, heide, valleibossen, gagelstruwelen, … Alan heeft zijn passie voor de natuur in praktijk gebracht en doet geëngageerd aan duurzaam bosbeheer. Hij dur ft bovendien experimenteren. Daardoor kan zijn gebied rekenen op heel wat wetenschappelijke aandacht. Francis en Greet Dryvers uit Vlaams-Brabant beheren een uniek bos op een voormalige steengroeve in Diest en zijn ge beten door het bosvirus. Hun toekomstbeeld is een gemengd loofbos met ruimte voor inheemse planten en dieren. Daarvoor legden ze al een open plek aan en staat er nog een bosrand op de agenda. Speciaal voor het Vliegend hert (dat is een grote zeldzame kever) zijn broedhopen geïnstalleerd van dood hout. Zij zetten zich in om van hun bos een echte parel te maken.

18


BOSINFO

Jeanne Hoogenboom uit Limburg is een echte pionier. Op haar domein in Sint-Truiden is ze er in geslaagd om van een bijna uitzichtloze toestand een mooi gevarieerd bos te maken, in samenwerking met de natuur. Na een kaalkap werden kansen gegeven aan de natuurlijke verjonging en waar nodig groepjes inheems loofhout bijgeplant. Hier was dus al sprake van QD-beheer nog voor het een hype was!

Dag van de boseigenaar - 14 oktober 2015 Op woensdag 14 oktober organiseren alle Vlaamse Bosgroepen een activiteit voor bosgroepleden in het kader van de tweede ‘dag van de boseigenaar ’. Het volledige programma met activiteiten vind je onder www.weekvanhetbos.be De Bosgroep IJzer en Leie kiest voor een paddenstoelenwandeling op het prachtige domein van Hemsrode. Naar jaarlijkse gewoonte zal hier een grote diversiteit aan kleuren en vormen van zwammen getoond kunnen worden. Wie goed oplet, leert de soorten ook bij naam kennen. Wanneer? Woensdag 14 oktober 2015 vanaf 13u30 (tot 16u00). Waar? Domein Hemsrode, Hemsrode 3, 8570 Anzegem. Gids? Christine Hanssens. Prijs? Gratis. Inschrijven? Bosgroep IJzer & Leie vzw.

De Bosgroep Houtland toont de resultaten van een recent uitge voerd heide - en poelenproject in het Sint-Andriesveld. We wande len doorheen drie mooie, private domeinen en eindigen in de cafetaria van de abdij Zevenkerken voor een drankje aangeboden door de Bosgroep. Wanneer? Woensdag 14 oktober 2015 vanaf 14u00 (tot 17u00). Waar? SintAndriesabdij Zevenkerken, Zevenkerken 4, 8200 Brugge. Gids? Jan Goris en Pauwel Bogaert Prijs? Gratis. Inschrijven? Bosgroep Houtland vzw.


19

BOSGROEPEN IN WEST-VLAANDEREN Legende Openbare bossen Privébossen Bosgroep IJzer en Leie Bosgroep Houtland

Wat is een bosgroep? Een bosgroep is een vereniging van en voor boseigenaars. In deze samenwerking staat de beheersvrijheid van de eigenaar centraal. De bosgroep zorgt vrijblijvend voor de praktische ondersteuning voor het beheer van uw bos. De bosgroep is er voor alle boseigenaars uit het werkingsgebied. Het maakt niet uit of u boseigenaar bent van een bosperceel van enkele aren bos of van meerdere hectaren . Weet u graag wat de bosgroepen voor u en uw bos kunnen betekenen, neem dan contact op met uw bosgroep! De contactgegevens vindt u hieronder.

Bosgroep Houtland vzw

Bosgroep IJzer en Leie vzw

Streekhuis Noord-West-Vlaanderen (Kasteel Tillegem) Tillegemstraat 81 8200 Sint-Michiels (Brugge) Tel.: 050 40 70 23 Fax: 050 38 71 00 E-mail: [email protected] Website: www.bosgroephoutland.be en www.bosgroepen.be BT W: BE 0866.482.291

Bezoekerscentrum De Palingbeek Vaartstraat 7 8902 Zillebeke (Ieper) Tel.: 057 23 08 54 Fax: 057 23 08 51 E-mail: [email protected] Website: www.bosgroepen.be

Coördinator: Jan Goris

Coördinator: Clint Callens

Ondern.-nr.: 0816.706.346

DE WEST-VLAAMSE BOSGROEPEN WORDEN GESTEUND DOOR:

boomblad I N F O R M A T I E B L A D V O O R B O S E I G E N A A R S Snoeien met de stokzaag Inheems is wel of niet autochtoon? Helden van het bos

Recommend Documents