bookfoldsheets0 Bismillāhir Rahmānir Rahīm In de naam van Allah, de Weldadige, de Genadige Gedenkboek

bookfoldsheets0 Bismillāhir Rahmānir Rahīm In de naam van Allah, de Weldadige, de Genadige

Gedenkboek

Imdadia Isha’at Islam (Eerste afdeling van de Surinaamse Islamitische Vereniging)

70 jaar 16 augustus 1934 – 16 augustus 2004 www.aaiil.org

De ‘Akieda strijd’ Na verkregen tips en eigen speurwerk ontdekte dhr. Toyabali Ahmadali dat een deel van het toenmalige S.I.V.-hoofdbestuur, dat aanzat tot 1978, wilde afstappen van de Ahmadiyya gedachte. Onderhandelingen om de betreffende hoofdbestuursleden te doen afzien van hun boze plannen mislukten vanwege hun negatieve houding met als gevolg, dat de zaak bij de rechter belandde. Op gegeven moment gelastte de rechter een bestuursverkiezing onder toezicht van de toenmalige advocaat, mr. H.H. Naarendorp. Deze benoemde twee commissies, één voor elk der groepen. De bestuursverkiezing vond plaats op 30 juli 1978. Hierbij stonden twee lijsten tegenover elkaar, die van de Akieda commissie met dhr. Habieb Niamut als lijsttrekker, en die van de nonAhmadiyyagroep, aangevoerd door dhr. Izaak Jamaludin. De verkiezing werd gewonnen door de lijst van de Akieda commissie. De verliezers, die onder andere ook politieke bedoelingen hadden, splitsten zich af en vormden later de Surinaamse Islamitische Organisatie (S.I.O.), een soort Soennie-organisatie. In het heetst van de strijd werden de grootste klappen geïncasseerd door Toyabali Ahmadali en later ook door de huidige S.I.V.-voorzitter Rashid Pierkhan, die zendtijd op zijn radiostation ter beschikking stelde om de S.I.V.-ers de nodige informatie te verschaffen. Ook het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties, toen onder voorzitterschap van mr. Basharat Ahmadali, heeft de nodige klappen geïncasseerd in de strijd, aangezien zij haar drukkerij ter beschikking had gesteld van de Akieda commissie. Deze strijd is de reden geweest dat in het Huishoudelijk Reglement van de S.I.V. een artikel werd opgenomen (art. 21), dat de bestuursleden en imaams van het S.I.V.-hoofdkwartier en de afdelingen verbiedt om actief aan de nationale politiek deel te nemen. Desondanks heeft het S.I.V.-hoofdbestuur op de Algemene Ledenvergadering van 18 april 2004, na ter vergadering middels een agendawijziging de kwestie op de agenda te hebben geplaatst, doorgevoerd dat het de besturen van de afdelingen voortaan wel toegestaan is actieve politiek te bedrijven (de imaams niet). 15 In 2002 organiseerde het Imdadia bestuur ter gelegenheid van het 68 jarig bestaan van Imdadia een bijeenkomst waarbij vele bestuursleden van het S.I.V.-hoofdbestuur, alsmede bestuursleden en leden van diverse S.I.V.-afdelingen, aanwezig waren. Naast de heer Toyabali Ahmadali en S.I.V.voorzitter Rashid Pierkhan, waren de sprekers Imdadia voorzitter Saddiek Rostamkhan, en de gast uit Nederland, dhr. A.S. Hoeseni (Zebier), voorzitter van Stichting Ahmadiyya Isha´at-i-Islam en voormalig lid van Imdadia. Laatstgenoemde behandelde in kort tijdbestek het boek Fath-i-Islam (Overwinning voor de Islam) van hazrat Mirza Ghulam-Ahmad, waarin hij in 6 hoofdpunten aangaf welke activiteiten besturen en leden van de Ahmadiyya Beweging moeten ontplooien om succesvol te kunnen zijn. 16 Dit seminar vloeide direct voort uit het feit, dat Imdadia-voorzitter Rostamkhan gedurende de Ramadan van 2003 tijdens de moskeebezoeken bij de afdelingen verschillende malen (in informele gesprekken) te horen kreeg, dat het moskeebezoek – vooral van jongeren – verwatert en dat er nauwelijks aandacht wordt gegeven aan de opleiding van jongeren. Met deze informatie in gedachten werd besloten voormeld seminar te organiseren, en de gelegenheid van de viering van 70 jaar Imdadia leende zich uitstekend hiervoor. 17 De cursussen werden verzorgd door Riaz Ahmadali (kleinzoon van moulvi Shekh Ahmadali), Reza Ghafoerkhan (kleinzoon van ex-Imdadia bestuurslid Fateh Ghafoerkhan), Irshaad Djoemai en Sharda Ahmadali-Doekhie, geassisteerd door Mahida Joemmanbaks.

Woord vooraf

14

Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 36

Dit gedenkboek is uitgegeven door het bestuur van Imdadia Isha’at Islam onder voorzitterschap van de heer M.A.S. Rostamkhan ter herdenking van het zeventigjarig bestaan van deze djama’at op 16 augustus 2004. Het bestuur bedankt bij deze een ieder, die op welke wijze dan ook zijn of haar bijdrage heeft geleverd aan het behoud en de opbouw van de djama’at. Moge Allah (s.w.t.) ons en onze nakomelingen de kracht en de moed geven om aan de verdere vooruitgang van Imdadia Isha’at Islam te werken, en onze bede is dat onze djama’at, in alle rust en vrede, grote hoogten van vooruitgang moge bereiken. Khuda Hafiz. Paramaribo, 1 augustus 2004 M.A.S. Rostamkhan Voorzitter Imdadia Isha’at Islam


voornoemd bij zijn benoeming tot minister van Sociale Zaken in 1969. Mr. Basharat Ahmadali werd gehuldigd na zijn afstuderen in 1971, evenals Drs. Asif Asgarali, Mr. John Mohamedamin, Ir. Nasser Ataoellah, Drs. Nasiem Joemmanbaks en Hamied Ahmadali bij hun afstuderen. Drs. Rakieb Khudabux werd gehuldigd bij zijn benoeming tot minister van Volksgezondheid in 1991. Vanaf 1972 ontvingen diverse leden van Imdadia een koninklijke onderscheiding. 8 Eind jaren zestig vormde het toenmalige bestuur onder leiding van Twahirali Ahmadali een nieuwe jongerenvereniging met als voorzitter A.S. Hoeseni (Zebier). Deze groep organiseerde islamitischeducatieve bijeenkomsten en had als opdracht meer interesse voor de islam bij de jongere leden op te wekken. Eind jaren zeventig opereerde vanuit Imdadia de Ahmadiyya Jongeren Beweging Suriname (A.J.B.S.). Door de jarenlange crisis binnen de S.I.V. waren jongerenactiviteiten vrijwel komen stil te liggen. Dit was niet onopgemerkt gebleven bij het Ahmadiyya Akieda comité. In 1977 werd tijdens een bijeenkomst van dit comité in de moskee van Leysweg, in samenspraak met de toen aanwezige geleerde gasten maulana Muhammad Tufail en maulana Kemal Hydal, een jongerenbeweging voor heel S.I.V. opgericht. Het Imdadia lid A.S. Hoeseni kreeg hiervan de leiding. De A.J.B.S. bestond toen overwegend uit jongeren en de jongere ouders bij Imdadia, maar ook leden van Qamrul Islam, Shan-e-Islam en Shamsul Islam. Andere namen van de jongeren van toen, die in deze organisatie actief waren en achterhaald konden worden, zijn o.a. dhr. N.A. Ghafoerkhan (Lal), mevr. N. Ahmadali, mevr. Hamidan Amier-Alladin, mevr. Trees Joemanbaks en dhr. R. Khudabux. Deze organisatie opereerde vanuit de ruimten van Imdadia en Stichting Isha’at Islam Qoranfonds, omdat voornamelijk de leden van Imdadia en Shamsul Islam, en hun kinderen, deelnamen aan haar activiteiten in het begin. Om haar opdracht waar te maken stortte deze organisatie zich op het geven van Islamitisch onderwijs en andere educatieve bijeenkomsten in het Nederlands en het uitgeven van Islamitische boekjes en folders. Achterhaald kon worden dat deze organisatie, met financiële hulp van leden uit Nederland, de volgende boekjes heeft uitgegeven met medewerking van het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties: Leidraad der Islamitische Leerstellingen, en De Islam 1400 jaar. Het islamitisch onderwijs, dat door A.S. Hoeseni werd gegeven, was volledig in het Nederlands en gebaseerd op het boek De Religie van de Islam van maulana Muhammad Ali. Met recht kan gezegd worden dat deze beweging voor het eerst islamitisch onderwijs in het Nederlands heeft gegeven aan een grote groep. De groep die onderwijs genoot bestond uit ruim veertig leerlingen. Er werd ook onderwijs gegeven in het lezen van de Heilige Koran en Urdu. De leraren van deze twee vakken waren de heer M.H. Sahebali, imaam van Imdadia, en zijn echtgenote mevr. T. Sahebali-Ahmadali. Om grotere groepen te interesseren voor de islam werden islamitische onderwerpen in het Nederlands uitgelegd. Geheel naar de tijdgeest van toen stond de Ahmadiyyat hoog op de agenda, met de heer mr. B. Ahmadali als voornaamste spreker. Afgevaardigden van A.J.B.S. hebben destijds ook een jongerenconventie op Trinidad bezocht. Deze groep werd verder sterk geïnspireerd door de heer Toyabali Ahmadali vanuit zijn functies van leider van het Ahmadiyya Akieda comité van de S.I.V., voorzitter van Imdadia en voorzitter van Stichting Isha’at Islam Qoranfonds. Daarnaast werd de groep geïnspireerd door de leden Abbas Saboerali, Ajoeb Ilahibaks en moulvi Goelmohamed Nabi (Ghaibi mian). Vermeld kan worden dat de huidige voorzitter van Imdadia, Saddiek Rostamkhan, en zijn echtgenote Marijke Amier, onderwijs bij de A.J.B.S. hebben gevolgd en aan activiteiten hebben deelgenomen. Van 1977 tot midden 1980 was bij Imdadia een studiegroep voor gevorderden actief, die moeilijker onderwerpen bestudeerde en wekelijks bijeenkwam in de moskee. Van deze groep maakten deel uit Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 34

Ontstaansgeschiedenis Imdadia Isha’at Islam is de eerste afdeling geweest van de Surinaamse Islamitische Vereniging (voortaan aangeduid als S.I.V.) en werd opgericht op 16 augustus 1934. Imdadia Isha’at Islam is onlosmakelijk verbonden aan de persoon van de heer moulvi Shekh Ahmadali, die de initiatiefnemer tot het stichten van Imdadia was, alsook de spontane schenker van het perceel waarop de Imdadia moskee en de vergaderzaal staan. Miadjie Ahmadali, zoals hij werd genoemd, genoot grote bekendheid onder de moslims in Suriname. Vermeldenswaard is ook, dat hij de eerste voorzitter is geweest van de Djama’at ul-Ulama (Raad van geleerden) van de S.I.V.

Imdadia Islam, eerste afdeling S.I.V. Nadat de contractarbeid van de hindostaanse immigranten rond 1920 ten einde kwam, ontstonden er verschillende hindostaanse woongebieden rond Paramaribo. Hieronder waren ook de gebieden Pad van Wanica (voorheen Land van Beekhuizen) en de zijwegen daarvan, en het gebied Saron. Aangezien er in deze gebieden ook moslims woonden, voor wie het vanwege de grote afstand ondoenlijk was de vrijdagdienst in de moskee aan de Keizerstraat bij te wonen, besloot het toenmalige S.I.V.-bestuur – op initiatief van moulvi Ahmadali – een afdeling op te richten in dat gebied, op het woonadres van de moulvi voornoemd. Voor het verrichten van de dagelijkse gebeden, in het bijzonder de Djumu’ah gebeden, had dhr. Zameer Husain Ilahibaks intussen een afdakje ter beschikking gesteld aan het toenmalige Pad van Wanica op nr. 30. Vanaf de beginperiode aan het Pad van Wanica trad moulvi Ahmadali als imaam op. Na de vestiging van de afdeling Imdadia Islam (later Imdadia Isha’at Islam) werd hij gekozen als eerste voorzitter van deze afdeling. Imdadia Islam werd zodoende de eerste afdeling van de S.I.V. Onder meer waren in het eerste bestuur ook de heren Fateh Ghafoerkhan, Abdoelsakoer Joemmanbaks, Imambaks (meer bekend als Khaloe), Mohamed Ali Madjoe, Paul Rahmal, Abdoelgafoer Joemmanbaks, Rahiem Rostamkhan en Mohamed Ali Madjoe. De eerste vervanger van moulvi Ahmadali als imaam was dhr. Imambaks (Khaloe), en enige tijd later werd ook dhr. Mohamed Hanief Saheb Ali aangesteld als vervanger van de imaam.1


Schenkingen

EINDNOTEN

Moulvi Ahmadali stelde een belangrijk deel van zijn eigendomsperceel aan het Pad van Wanica op nr. 44 ter beschikking voor de bouw van de moskee. Toen ook daarna nog behoefte ontstond aan uitbreiding, schonk hij nog tweemaal een deel van zijn terrein, en later werd ook een stuk terrein opgekocht van de eigenaar van het aan de linkerzijde van de moskee gelegen erf.2 Ook de heer Khairali, die geen erfgenamen had, schonk – wegens zijn goede verstandhouding met moulvi Shekh Ahmadali – een perceel van ongeveer 4 ha., gelegen aan het toenmalige Pad van Wanica, aan Imdadia. Dit terrein is intussen verkocht door het S.I.V.hoofdbestuur.3 Verder zijn er religieuze boeken aan Imdadia geschonken door onder andere baas Ibrahim en mevr. Gafoeran Mohamedajoeb, bekend als Boeboe Gafoeran. Een deel van de boeken uit de De houten moskee van Imdadia. Deze werd later nalatenschap van moulvi vervangen door de huidige stenen moskee. Shekh Ahmadali en zijn opvolger, moulvi Mohamed Hanief Saheb Ali, werd na hun overlijden ook geschonken aan Imdadia.

Bouw van de eerste moskee De eerste (houten) moskee werd in eigen beheer gebouwd door leden van Imdadia, onder leiding van de toentertijd zeer bekende timmerman / aannemer baas Ibrahim, die tot de prominente leden van Imdadia behoorde. Bij de bouw werd hij onder andere bijgestaan door dhr. Abdoelkariem, meer bekend als baas Habib. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 4

1 Mohamed Hanief Sahebali had zijn opleiding bij moulvi Shekh Ahmadali gevolgd. Tijdens de oorlogsjaren (Tweede Wereldoorlog) trouwde hij met Twahiragatoen Ahmadali, de oudste dochter van moulvi Shekh Ahmadali. Dit huwelijk werd voltrokken in de hal van Imdadia, waarbij ook de toenmalige gouverneur van Suriname en de directeur van zijn kabinet aanwezig waren. 2 Toen moulvi Shekh Ahmadali te Leiding 19a een landbouwperceel kreeg, schonk hij ook hier een stuk terrein ten behoeve van de bouw van een moskee, die later Moefidoel Islam zou gaan heten. Enige jaren later werd zijn zoon Mahmoedali Ahmadali aangesteld als imaam. De djama’at Moefidoel Islam was altijd al een afdeling van de S.I.V. Het terrein, de moskee en de bijbehorende gebouwen zijn op 4 oktober 2003 bij notariële akte officieel door Mahmoedali Ahmadali en zijn zonen Toefail en Zaffar Ahmadali overgedragen aan de S.I.V. In het kader van dit boekje is de verdere geschiedenis van Moefidoel Islam niet relevant. 3 De heer Khairali had uitdrukkelijk de wens te kennen gegeven, dat alle baten uit het terrein uitsluitend aan Imdadia moesten toekomen. Het S.I.V.-hoofdbestuur heeft, in de periode dat dhr. Haroen Ilahibaks voorzitter was van Imdadia, het terrein verkocht, waarbij echter slechts een deel van de verkregen opbrengsten aan Imdadia werd geschonken. 4 De S.I.V. had de wens om buitenlandse moslimgeleerden naar Suriname te laten overkomen. De correspondentie hieromtrent, die in de Urdu taal moest geschieden, werd toevertrouwd aan moulvi Shekh Ahmadali. De betreffende brief belandde bij een Soennie-organisatie in Lahore (toenmalig Brits-Indië). Deze organisatie deed echter geen internationaal missiewerk en stuurde de brief door naar de Ahmadiyya Anjuman Isha’at Islam, die wel internationale missies verrichtte. Als gevolg hiervan kwam moulvi Ameer Ali uit Trinidad in 1934 naar Suriname. Aangezien niet alle S.I.V.-ers het eens waren met de Ahmadiyya leer, splitste een groep zich af. Deze groep verenigde zich later in de Surinaamse Moeslim Associatie (S.M.A.). 5 Rond 1955 waren de afdelingen van de S.I.V.: Imdadia Islam (Pad van Wanica), Shamsul Islam (Land van Beekhuizen), Himajat Islam (Welgedacht C), Tackveayetul Islam (Vredenburg), Tartiboel Islam (Nickerie), Noor-e-Islam (Nw. Amsterdam), Safiatoel-Islam (Leiding 10a), Shan-e-Islam (Mattonshoop), Tanziemoel Islam (Saramacca), Mofidoel Islam (Leiding 19), Hifazatoel Islam (Kroonenburg), Hamdard-e-Islam (Saramacca), Namaaz League (Combe), Ittefakoel Islam (Livorno), Sahabatoel Imaan (Paramaribo, javaanse afdeling), Afdeling S.I.V. (Leysweg), Djamiatoel Hasna (Koewarasan). 6 Gedurende februari – juli 2004 werd er te Imdadia een groep van ongeveer 30 leerlingen onderwezen in de basiskennis van de islam, gebaseerd op de studiegids van het Nederlands Instituut ter Bevordering van Islam Studies (N.I.B.I.S.), dat deel uitmaakt van de Unie van Lahore Ahmadiyya Organisaties in Nederland (U.L.A.M.O.N.). Dit is een samenwerkingsverband van diverse in Nederland gevestigde Lahore Ahmadiyya organisaties, te weten de Rotterdamse Islamitische Vereniging A.A.I.I., de Ahmadiyya Anjuman Isha’at Islam Amsterdam, de Ahmadiyya Anjuman Isha’at Islam (Lahore) Nederland en de Stichting Ahmadiyya Isha’at-i-Islam, Den Haag. Het Islamitisch onderwijsinstituut N.I.B.I.S. is op initiatief van voormalig Imdadia lid A.S. Hoeseni (Zebier), die thans voorzitter is van de Stichting Ahmadiyya Isha’at-i-Islam, opgericht door U.L.A.M.O.N. De N.I.B.I.S.-studiegids kan worden bekeken op www.moslim.org/nibis.htm . 7 Gehuldigd zijn onder andere de heren Toyabali Ahmadali, Mustafa Noermohamed en Rahmatali Baksoellah bij hun verkiezing tot statenlid (in resp, 1967, 1967, en 1969) en dhr. Ahmadali


Nawoord Op 17 februari 2004 kreeg ik van het bestuur van Imdadia Isha’at Islam de opdracht om een gedenkboek samen te stellen in verband met het 70-jarig bestaan van deze djama’at op 16 augustus 2004, hetwelk op 1 augustus 2004 zou worden herdacht. Vol goede moed begon ik te werken aan deze uitdagende opdracht; uitdagend, temeer daar voor een groot deel moest worden uitgegaan van gegevens, die opgeslagen waren in het geheugen van vele – voornamelijk seniore – leden van Imdadia Isha’at Islam. Zoals u dus reeds begrijpt, is voor het uitvoeren van dit werk gebruik gemaakt van interviews, waarbij ervoor gekozen is de nog in leven zijnde ex-voorzitters van deze djama’at, evenals enkele andere prominente leden, te ondervragen. Daarnaast is ook enig literatuuronderzoek verricht, waaruit vele belangrijke gegevens gehaald konden worden. Nochtans kan het, mede door de korte voorbereidingstijd, zijn dat er gegevens ontbreken, waaronder ook persoonsnamen. Wij willen derhalve niet pretenderen de volledige historie van Imdadia Isha’at Islam te hebben beschreven. Rest mij een ieder, die mij de nodige ondersteuning en adviezen heeft gegeven bij het uitvoeren van dit werk, van harte dank te zeggen. In het bijzonder betreft het hierbij degenen die zijn geïnterviewd. Ook aan mr. Basharat Ahmadali ben ik veel dank verschuldigd voor zijn onmisbare ondersteuning en adviezen bij het uitvoeren van dit werk. Verder ben ik de heren Toyabali Ahmadali, drs. Khaliel Ghafoerkhan, Haroen Ilahibaks en mr. A.S. Hoeseni (Zebier), die allemaal een belangrijk deel van de ontwikkeling van Imdadia van nabij hebben meegemaakt, veel dank verschuldigd voor het doorlezen van het gehele manuscript en het geven van opbouwende commentaren en aanvullingen. Tenslotte gaat mijn dank uit naar het bestuur van Imdadia Isha’at Islam voor het in mij gestelde vertrouwen, onder andere inzake het uitvoeren van dit werk. Khuda Hafiz. Paramaribo, 1 augustus 2004 Riaz Basharat Sheik Ahmadali


Het startsein voor de bouw van deze houten moskee werd gegeven op 16 augustus 1934, nu dus 70 jaar geleden. Moulvi Ameer Ali, die door de S.I.V. uit Trinidad naar Suriname was uitgenodigd voor het verzorgen van cursussen, woonde het startsein voor de bouw bij.4 De kosten van de bouw werden gedragen door leden van Imdadia, die spontaan geld doneerden. Deze houten moskee werd tijdens de bestuursperiode van Towahirali Ahmadali vervangen door de in steen opgetrokken moskee. De houten Imdadia moskee liep het gevaar middels brandstichting vernietigd te worden, toen de moslims in Suriname door de Surinaamse overheid werd toegestaan runderen te slachten ter gelegenheid van het offerfeest. Belijders van bepaalde andere godsdiensten waren namelijk niet zo blij met de toestemming voor het offerfeest. Op wonderbaarlijke manier doofde het vuur vanzelf en bleef de schade beperkt tot slechts enkele bladen van het houten jaloezieraam. Allah had Zijn gebedshuis Zelf beschermd!

Tabliegh (missiewerk) Vanwege de deskundigheid van moulvi Ahmadali en het kader waarover hij beschikte, werd Imdadia gedurende lange tijd beschouwd als het centrum van de S.I.V. voor missiewerk. Zo ging de moulvi, in opdracht van de S.I.V., naar de districten om cursussen te verzorgen en lezingen te geven. Het betrof hierbij voornamelijk de districten Suriname, Commewijne, Saramacca en Nickerie. In het kader van tabliegh kan ook worden genoemd het voornamelijk met de hand geschreven maandblad Hakikatul Islam, dat van 1934 tot 1960 in de Urdu taal verscheen (zie een afdruk in het midden van dit boekje). Hiervan was moulvi Shekh Ahmadali de oprichter, hoofdredacteur en uitgever. De uitgifte van dit blad was zeer uniek, aangezien de hindostanen van toen nog geen kennis hadden van het vermenigvuldigen middels stencilmachines, terwijl moulvi Ahmadali hierin reeds zeer bedreven was. De kennis over het gebruik van stencilmachines had de moulvi van firma Van der Voet, die deze machines op de markt bracht. Vermeldenswaard is ook, dat mw. Bakridi (bekend als Dadi; moeder van o.a. Abdoelsakoer en Abdoelgafoer Joemmanbaks) aan de moulvi een Urdu typemachine schonk. Het blad Hakikatul Islam richtte zich op verspreiding van de islam. Hierin werden onder andere lezingen gepubliceerd, zoals de vrijdagse preken en de radiolezingen van de moulvi, evenals artikelen van andere geleerden, waaronder ook van maulana Abdul Haq uit Lahore. Ook werden in het blad verslagen gepubliceerd van openbare debatten, die de moulvi voerde met andersdenkende moslimgroeperingen in de islam. Bekend zijn vooral de Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 5

discussies tussen moulvi Ahmadali en moulvi Hafiezkhan van de Sunnat Wal Djama’at. Verder werd lokaal islamitisch nieuws in het blad opgenomen. Veel informatie haalde moulvi Ahmadali uit het blad Paigham-i-Sulh uit Lahore, waarop hij geabonneerd was. Vanwege de populariteit van Hakikatul Islam plaatsten vele handelslieden en industriëlen advertenties erin, waardoor kostendekkend kon worden gewerkt.

De ‘drukkerij’ van moulvi Shekh Ahmadali; boven de Urdu typemachine (geschonken door mw. Bakridi, die de moeder was van o.a. Abdoelsakoer en Abdoelgafoer Joemmanbaks) en onder de stencilmachine.

In missieverband kan verder worden genoemd de oprichting van een islamitische school, alwaar in klassikaal verband vakken werden gegeven als Urdu en Arabisch (lezen, schrijven, grammatica), godsdienstonderwijs, nazam (religieuze liederen), imaamat (leiden van gebeden), lijkbewassing, etc.). Ook heeft de moulvi enige tijd hindilessen gegeven. Dit was de eerste en gedurende lange tijd de enige school in Suriname, waar op dit niveau islamitisch onderwijs werd gegeven. De school had zelfs een bestuur en een inspectie; inspecteur was dhr. Rahiem Rostamkhan, grootvader van de huidige Imdadia-voorzitter Saddiek Rostamkhan. Aan de school was ook een jongensinternaat verbonden, waar intern een aantal leerlingen verbleef.

De gevorderde leerlingen van de school, waarvan vele intern verbleven in lokalen van de Imdadia hal en ten huize van moulvi Ahmadali, werden na selectie opgeleid tot imaam (voorganger), muballigh (moslim missionaris), nikaahgwaan (huwelijksambtenaar) en leraar. Vele van deze afgestudeerden zijn later, op grond van hun kwaliteiten, als imaam verbonden geweest aan een S.I.V.-afdeling,5 onder meer Mohamed Hanief Saheb Ali, Hakiem en Habieb Boedhoe, Islam Badoellah, Abdoella Hausil, Hoesein Naipal, Habib Rasoel Joeman, Niamat en Karamat Khodabaks, Sultan Kallan, Sahadat Ali Naipal, Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 6

Geraadpleegde bronnen • • • • • • • • • • • • • •

Hakikatul Islam (islamitisch tijdschrift, uitgegeven door moulvi Shekh Ahmadali in de periode 1934 – 1960) Surinaams Islamitisch Maandblad Al Haq (resp. uitgegeven onder auspiciën van de S.I.V., het Al Haq Boekenfonds en het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties in de periode 1971 – 1980) An Nur (kwartaalblad van de Surinaamse Islamitische Vereniging, edities van september 2000 en januari 2004) Jubileum boekje 25 jaar S.I.V. (uitg. Surinaamse Islamitische Vereniging, november 1954) S.I.V. – brochure (uitg. Surinaamse Islamitische Vereniging, juli 1989) S.I.V. en de Ahmadiyyat (uitg. Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties, juni 1978) Voorlichtingsbrochure S.I.V. Ahmadia Akieda (uitg. S.I.V. AhmadiaAkieda comité, juli 1978) Reünie boekje van de familie Ahmadali (uitg. september 1991) Interview met dhr. Toyabali Ahmadali, voorzitter Imdadia Isha’at Islam in de periode 1973 – 1986 Interview met dhr. Noermohamed Hausil, voorzitter Imdadia Isha’at Islam in de periode 1986 – 1988 Interview met dhr. Haroen Ilahibaks, voorzitter Imdadia Isha’at Islam in de periode 1988 – 1999 Interview met dhr. Saddiek Rostamkhan, voorzitter Imdadia Isha’at Islam in de periode 1999 – heden Interview met mr. Basharat Ahmadali, ex-redacteur van het Surinaams Islamitisch Maandblad Al Haq en ex-voorzitter van het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties Mondelinge en schriftelijke bijdragen van diverse prominente (ex)Imdadia leden, waaronder drs. Khaliel Ghafoerkhan en mr. A.S. Hoeseni (meer bekend als Zebier)


Roy Ilahibaks, gebroeders Baksoellah, Sohrab Bhikhie, Goolmohamed Orie, Mohamed Rafiek Niamat, Mohamed Jasien (Nickerie), Nasrullah (Nickerie), Ataoellah (Nickerie), Mahmoedali Ahmadali (Leiding 19) en Habiboellah (Commewijne). Tot de vrouwelijke muballighs behoorden onder andere Gafoeran Mohamedajoeb (Boeboe) en Samsoenisha Bakridi-Joemanbaks. Gelet op het grote aantal leerlingen stelde het ministerie van Onderwijs lokaliteiten beschikbaar van de openbare school te Ephraimszegen, thans Latour. Ook werden cursussen verzorgd te Nieuwzorg. In die tijd waren bij Imdadia ook populair de discussieavonden over het geloof, die wekelijks plaatsvonden in de Imdadia hal. Vooral de gevorderde leerlingen, die opgeleid waren voor het tablieghwerk (propageren van de islam), namen actief deel aan deze discussies, evenals de gevorderde leerlingen uit de districten. Ook andersdenkenden uit de omgeving participeerden, waaronder priesters en pandits. In de Imdadia hal werden regelmatig lezingen georganiseerd, waaraan moslims van verschillende organisaties en districten deelnamen. Verder vond regelmatig uitwisseling van leerlingen plaats tussen Imdadia en de districten. In de districten werd, zoals reeds vermeld, ook aan tablieghwerk gedaan en er werden aldaar ook opleidingen gegeven. Veel van deze opleidingen werden door (ex)leerlingen van moulvi Ahmadali verzorgd. Vermeldenswaard is, dat de door hem opgestarte opleidingen in een aangepaste vorm altijd gehandhaafd zijn gebleven, tot heden.6

Imdadia als trendsetter

Persbericht over het seminar, zoals gepubliceerd in het Surinaams dagblad ‘De West’ van maandag 19 juli 2004 en ‘Dagblad Gedenkboek 70 jaar Isha’at Islam, pag. 30 Suriname’ vanImdadia donderdag 22 juli 2004

Imdadia Isha’at Islam is altijd een trendsetter geweest. Niet alleen werd van hieruit het eerste gestencilde Urdu tijdschrift in Suriname uitgegeven; Imdadia had ook de eerste school in Suriname waar op gestructureerde wijze islamitisch onderwijs werd gegeven. Ook het huldigen van afgestudeerden, en mensen die in de maatschappij een hoge positie bereikten, is bij Imdadia gestart, evenals het voordragen van vooraanstaande moslims voor nationale onderscheidingen.7 De moskeebezoeken, die heden binnen de S.I.V. bekend zijn en ieder jaar gedurende de Ramadan worden uitgevoerd, hadden als voorloper de Akieda strijd (zie verder in dit boekje), toen de Akieda commissie, die te Imdadia haar hoofdkwartier had, de verschillende djama’ats bezocht om de mensen te motiveren en informatie te verschaffen. Ook kan vermeld worden dat de Ahmadiyya Jongeren Beweging Suriname (A.J.B.S.), die haar oorsprong vond in Imdadia en geleid werd door A.S. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 7

Hoeseni (Zebier), voor het eerst in Suriname islamitisch onderwijs in het Nederlands heeft verzorgd aan een grote groep studenten. En het is dit jaar (2004) ook voor het eerst geweest, dat Imdadia in samenwerking met een erkende buitenlandse onderwijsinstelling (het Nederlands Instituut ter Bevordering van Islam Studies, N.I.B.I.S.) islamcursussen heeft verzorgd. Op 18 juli 2004 startte Imdadia ongetwijfeld weer met een nieuwe trend door een seminar / workshop te organiseren, waarbij van de modernste techniek gebruik werd gemaakt om de inleidingen, conclusies en aanbevelingen te presenteren. Zeker een unicum binnen de Surinaamse moslimwereld.

Sociale en maatschappelijke activiteiten Vanwege zijn bekendheid werd moulvi Ahmadali, samen met enige andere moslimgeleerden, door de toenmalige Surinaamse overheid gekozen om bij de totstandkoming van de Aziatische Huwelijkswetgeving in 1939 als adviseur WIST U DAT..... te dienen. Ook bij de Rechterlijke Macht Imdadia Islam de eerste bracht de moulvi adviezen uit in afdeling van de S.I.V. was? echtscheidingskwesties van moslims; hij Moulvi Shekh Ahmadali de was in deze functie bij beschikking eerste voorzitter was van de Djama'at ul-Ulama (Raad benoemd als islamdeskundige en afnemer van geleerden) van de van eed tijdens rechtszittingen. Ook is de S.I.V.? moulvi huwelijksbeambte geweest. -

Imdadia de eerste djama’at was die op gestructureerde wijze Urdu, Arabisch en Islamonderwijs gaf? Het blad Hakikatoel Islam, uitgegeven vanuit Imdadia, in Suriname het eerste gestencilde maandblad in het Urdu was? Imdadia gedurende vele jaren het tabliegh- en opleidingscentrum van de S.I.V. was?

Vanuit Imdadia werd ook veel sociaal werk verricht. Onder andere werd geadviseerd bij geschillen binnen families en gezinnen, bij huwelijksproblemen, boedelverdelingen, enz. In deze kwesties werd niet alleen geadviseerd en bemiddeld, maar de betrokkenen werden ook verder begeleid op weg naar herstel van de verhoudingen. Waar nodig, werden de regels van de Shari’at (islamitische wetgeving) toegepast. Verder werden arme gezinnen, die niet in staat waren huwelijksfeesten van hun kinderen te bekostigen, uit een speciaal fonds van Imdadia geholpen. Ook in andere kwesties werd financiële steun verleend aan armen, bijvoorbeeld voor de bouw en het herstel van woningen. Voor zijn bijdrage aan het welzijn van de gemeenschap werd moulvi Ahmadali, op voordracht van de gouverneur van Suriname, een koninklijke onderscheiding in goud toegekend. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 8

SEMINAR: Islam in a Changing World Conclusies en aanbevelingen van de werkgroepen

Conclusies 1.

2. 3. 4. 5. 6. 7.

In de veranderende wereld, waarbij alles steeds sneller gaat, nemen de tijd en interesse voor het geloof af. Ook door beïnvloeding van buitenaf (films, clips, TV-series, enz., die bepaalde rolmodellen promoten) neemt de interesse voor het geloof af. Het blijkt dat er zeer weinig gedaan wordt aan gestructureerde opvoeding van kinderen vanaf de kinderjaren met betrekking tot het geloof. Het propagatiebeleid is niet echt jongerenvriendelijk (vooral de taalbarrière). Er wordt weinig gedaan om, met moderne communicatiemiddelen en op interessante wijze, de jongeren kennis over de islam bij te brengen. Heel weinig jongeren bezoeken de vrijdagse Djumu’ah dienst. De moskee wordt voornamelijk gebruikt als een plaats om te bidden, maar zelden voor activiteiten voor jongeren. Mensen, die in problemen zitten, kunnen niet terecht bij de djama’at voor structurele hulp. Er wordt nauwelijks ingespeeld op de ontwikkelingen / trends in de moderne wereld.

Aanbevelingen, volgende uit de conclusies (de punten onder corresponderen met de punten boven) 1. Aan kinderen moet reeds vroeg de basis van de religie worden geleerd. Slechte vrienden moeten worden vermeden. Aan de westerse beïnvloeding is weinig te doen, daarom moeten de kinderen vanaf de kinderjaren godsdienstig worden opgevoed. Ook thuis starten met het verrichten van de verplichte gebeden (voorbeeldgedrag) is een deel van de opvoeding. 2. De mensen moeten via moderne communicatiemiddelen worden bereikt, bv. internet, televisie, radio, seminars, en liefst in de voertaal (Nederlands). 3. Er moet met eenvoudige woorden en op interessante wijze naar de jongeren toe gewerkt worden, bijv. vaker seminars organiseren, de media gebruiken, betere communicatie via internet, lezingen en workshops houden, vooral voor de jongeren. 4. De diensten moeten, om de jongeren te bereiken, ook in het Nederlands gehouden worden. De voorgangers moeten hun gutba’s interessanter maken. Het belijden / propageren van het geloof moet worden aangepast aan de mensen (bijv. de taal), en niet omgekeerd. 5. Allereerst moet de moskee een ontmoetingsplaats worden voor het verrichten van de gebeden en daarnaast een ontmoetingsplaats, in het bijzonder voor de jongeren. Bijvoorbeeld gedurende bepaalde seizoenen, dagen en/of tijden. Sportdagen organiseren, cursussen aantrekkelijk maken, quizzen organiseren, enz. 6. Voorgesteld wordt commissies te maken: gezondheid / ziekte (bijv. ziekenhuis- en gevangenenbezoek), vrouw, opvoeding, entertainment voor kinderen, enz. Men moet openstaan voor djama’atleden, en in ieder geval respect hebben voor elkaars problemen. 7. De ontwikkelingen in de wereld kunnen niet worden tegengehouden, dus moet men veel met elkaar praten en het nut van moskeebezoek (gemeenschappelijk het geloof belijden) duidelijk maken. Verder kan worden gedacht aan het houden van discussiemiddagen; in ieder geval moet men openstaan voor positieve veranderingen en op adequate wijze daarop inspelen.


Jeugd

Drs. Nasiem Joemmanbaks Onderwerp: Een historische visie op de wisselwerking tussen de islam en de wereld, en de bijdrage van hazrat Mirza Ghulam-Ahmad

Saddiek Rostamkhan Voorzitter Imdadia Isha’at Islam Onderwerp: gedragsvormen

Haroen Badloe

Mary GhafoerkhanKaramat Ali

(gastspreker uit Nederland)

Onderwerp: De positie van meisjes en vrouwen vóór en na de islam, tot heden in een ‘changing world’

Onderwerp: de visie van de Ahmadiyya beweging op moderne trends als euthanasie, klonen, orgaandonatie, plastische chirurgie, verkering, enz.


Imdadia Islam richtte ook een jeugdafdeling op onder de naam Islahul Islam. De eerste voorzitter hiervan was wijlen dhr. Abdoel Hamied Joemmanbaks. Onder meer hadden in het eerste jongerenbestuur ook zitting de heren Toyabali Ahmadali, Khaliel Ghafoerkhan en Abdoel Madjied Joemmanbaks. Later werd dit bestuur uitgebreid met onder andere Mansoer Madjoe en Jacoeb Alibaks. De jongerenvereniging Imdadia Isha’at Islam is ook een tijdje actief geweest onder voorzitterschap van Toyabali Ahmadali, en in latere stadia Basharat Ahmadali en A.S. Hoeseni (Zebier).8 Ook de huidige Imdadia voorzitter Saddiek Rostamkhan is enige tijd voorzitter geweest van de Imdadia jongerenvereniging. Deze jongeren propageerden de islam onder andere middels toneelstukken en hoorspelen in de vorm van vraag en antwoord, waarbij de grondbeginselen van de islam werden behandeld. Vermeldenswaard is dat Imdadia, samen met enkele andere S.I.V.-afdelingen, het oprichten van een moslim padvinderij (genaamd de Moeslim groep) hebben ondersteund; de eerste leider hiervan was dhr. A.M. Guman. Enkele leden van de jongerenvereniging Islahul Islam hebben actief deelgenomen aan deze padvinderij, waaronder de heren M.A. Poesa, Toyabali Ahmadali en Jaliel Joemmanbaks. Ook de huidige S.I.V.-voorzitter, dhr. Rashid Pierkhan, maakte deel uit van deze padvinderij, en in een later stadium ook de huidige Imdadia voorzitter, Saddiek Rostamkhan.

“En uit het midden uwer zij een groep, die tot het goede nodigt en gebiedt wat recht is en verbiedt wat verfoeilijk is, en dit zijn degenen die voorspoedig zullen zijn.” Vers 103 uit hoofdstuk 3 van de Heilige Koran, één van de verzen waarop de Ahmadiyya Beweging gebaseerd is. Dit vers stond bovenaan iedere editie van het blad Hakikatul Islam, uitgegeven door moulvi Shekh Ahmadali. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 9

Toekomst Als toekomstplannen heeft het huidige bestuur onder andere: • het op niveau brengen van de djama’atleden voor wat betreft het reciteren en begrijpen van de Heilige Koran, het verrichten van het gebed, het leven als goede en voorbeeldige moslims; • het vervangen van de oude hal achter de moskee door een hal in staalconstructie, met boven een airconditioned vergaderzaal en bibliotheek, evenals een beheerderswoning, en beneden een ruimte voor cursussen en andere activiteiten; • het plaatsen van airconditioning in de moskeeruimte.

Notabelen van de Surinaamse Islamitische Vereniging, anno 1934 Zittend v.l.n.r.: moulvi Shekh Ahmadali, hadji Abdoel Sovan, moulvi Ameer Ali (islamgeleerde uit Trinidad), Sardar Karamat Ali, (oud-voorzitter S.I.V.), Asgar Ali. Staand v.l.n.r.: Abdoel Sakoer Joemanbaks, Joesoef Karamat Ali, Asgar Karamat Ali, Prof. Dr. Rahmat Ali, Sheik Mohamed Jamaludin (oud-voorzitter S.I.V.), Mamadeus, Soekroellah (meer bekend als Tjatja Soekroe Mia).

Een deel van de werkgroepen tijdens het zeer geslaagde seminar met als thema: Islam in a Changing World, georganiseerd door Imdadia Isha’at Islam op zondag 18 juli 2004 in de Lalla Rookh conferentiezaal.

Foto’s volgende pagina: de inleiders op het seminar Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 10


Tabliegh Imdadia Isha’at Islam heeft, zoals reeds is gebleken, altijd hoge prioriteit gegeven aan opleiding van de djama’atleden. Daarom werden tijdens deze bestuursperiode de lessen door dhr. Roy Ilahibaks, die enige tijd geleden waren gestopt, hervat. Ook verzorgde naib-imaam Toyabali Ahmadali in 2003 een imaamcursus voor jongeren van de djama’at. Toen dhr. Roy Ilahibaks op 1 juli 2003 overleed, ontstond er een leegte voor wat betreft het verzorgen van cursussen. Deze leegte werd goed opgevangen door mw. Sarifan Gulzar-Bakridi (bestuurslid van Imdadia) en mw. Margaretha Rostamkhan (moeder van de huidige Imdadia-voorzitter), die de Arabisch en Urdu lessen continueerden. Toen omstreeks eind 2003 het Imdadia bestuur de studiegids van het Nederlands Instituut ter Bevordering van Islam Studies (N.I.B.I.S.) onder ogen kreeg, werd het besluit genomen cursussen te verzorgen op basis van deze studiegids.6 Op 21 februari 2004 gingen van start de cursussen Basiskennis Islam I (voor kinderen tussen 8 en 12 jaar) en Basiskennis Islam II (voor 12 jaar en ouder).17 Op 3 juli 2004 legden 23 cursisten met goed gevolg de examens af, waarna zij een certificaat ontvingen.

1958-1973 Bestuursperiode Towahirali Ahmadali Moulvi Shekh Ahmadali had als wens dat de djamaat zou blijven groeien en bloeien, ook als hij er niet meer zou zijn. Daarom stelde hij zich op gegeven moment (ongeveer 9 jaar voor zijn overlijden) niet meer herkiesbaar als voorzitter, en op 28 februari 1958 werd tot voorzitter gekozen zijn oudste zoon Towahirali Ahmadali (meer bekend als Aboebakr). Zodoende kon de moulvi het nieuwe bestuur zien groeien in hun functie en kon hij hen met raad en daad bijstaan. Dhr. Towahirali Ahmadali had alle opleidingen en trainingen van moulvi Shekh Ahmadali doorlopen en werd zeer bemind door de djama’at. Andere bestuursleden in deze periode waren onder meer Habieb Rasoel Joeman, Alladin Lalmohamed, Dilroshan Asgarali, Noermohamed Hausil, Noermohamed Sardar, Asgarali Lalmohamed, Mohamed Bakkes Badoella, Abdoel Hassinie Abdoel Kariem, Goersaidali Madjoe en Nasiboela Asraf.

Vervanging moskee

Uitreiking certificaten Basiskennis Islam op 3 juli 2004. Van rechts naar links: moulvi Toyabali Ahmadali, Imdadia voorzitter Saddiek Rostamkhan, cursusleidster Sharda Ahmadali-Doekhie, docent Mahida Joemmanbaks en een cursist.


De bouw van de huidige moskee heeft plaatsgevonden gedurende de hele periode, waarin dhr. Towahirali Ahmadali voorzitter was van Imdadia. Hij kon bij de bouw heel goed gebruik maken van de goede contacten die hij had bij de Bruynzeel houtmaatschappij en andere bevriende relaties. De stenen Imdadia moskee in aanbouw De ontwerper van deze moskee is wijlen de heer Heinrich Wladimir Mohamed Radja (overleden op 7 januari 1976), ex-voorzitter van het hoofdbestuur van de S.I.V. Hij was de architect en had ook de directievoering. Hij was een ondernemer van formaat (eigenaar van de luciferfabriek ‘Vesta’ te Livorno; oud-voorzitter van de Kamer van Koophandel; ook was hij enige jaren lid van de Staten van Suriname). De moskee is onder zijn leiding in eigen beheer gebouwd met de inzet van twee djama’at leden als aannemers, te weten de heren Lalmohamed (baas Ishaak) en Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 11

Badoellah (baas Jopie). Bij hoogtijdagen, vooral bij het verrichten van het betonstortwerk van de kolommen en het betonnen dak, werden de leden van de djama’at gemobiliseerd. Alle kosten zijn door de djama’at zelf opgebracht; de ouderen onder ons zullen zich de delegatie van Imdadia prominenten herinneren, die huis aan huis langs ging om de leden donaties te vragen. Dit bouwwerk heeft enkele unieke karakteristieken en principes. Eén van de eerste is de kunst om zoveel Arabische teksten als betonnen gietwerk tot uitdrukking te brengen op de twee voorste kolommen en op de lateibalk rondom de moskee. Alle Arabische teksten zijn door dhr. Towahirali Ahmadali, die heel kundig was in Arabische kalligrafie, zelf met krijt op triplex geschreven. Vervolgens zijn de jongeren van de vereniging na schooltijd aan het werk gezet met boogzaagjes om de letters in vorm te zagen en die daarna in het stortwerk te plaatsen; vervolgens zijn alle houtdelen eruit gebeiteld. Een belangrijke rol bij het uitzagen van de teksten werd vervuld door dhr. Andre Badloe, die in het dagelijks leven een meubel- en houtverwerkingsbedrijf exploiteerde. Een ander karakteristiek is hetgeen dhr. Mohamed Radja waarmaakte (niemand geloofde erin), t.w. dat er in de gebedsruimte geen pilaren komen. De ingewijden en de technische deskundigen zullen meteen begrijpen waarom het dak van beton en ovaal is. Eén van de toezeggingen om een bouwwerk tot stand te brengen zonder iets in hout uit te voeren, is echter uitgebleven, omdat er geen geld meer was om aluminium deuren uit Amerika te laten overvliegen. Daarvoor in de plaats werden de moskeedeuren van hout gemaakt. Ze zijn geschonken door het bedrijf Indian Brothers (Fateh Ghafoerkhan, Inaitulla en Baboe Ilahibaks) te Goede Verwachting en “overgevlogen” met de karrewagen van “Khoetkhoet” (Nohrie). De eerste noemswaardige schenkingen na de opening van de moskee waren die van Cornelis Miermohamed Khan, die een plafondventilator in de opening van de koepel liet plaatsen, en de schenking van een dik, knievriendelijk tapijt door Akbarali Asgarali, bestuurslid van Imdadia. In deze periode werd ook de Imdadia school gerenoveerd met behulp van goede contacten uit het bedrijfsleven. In deze bestuursperiode werd de naam Imdadia Islam veranderd in Imdadia Isha’at Islam.


1999 – heden Bestuursperiode Saddiek Rostamkhan Op 13 oktober 1999 ging de eerste bestuursperiode onder voorzitterschap van Mohamed Aboebakar Saddiek Rostamkhan van start. Dhr. Rostamkhan had eerder diverse functies vervuld in verschillende Imdadia-besturen, t.w. in de periodes van Noermohamed Hausil en Haroen Ilahibaks. Momenteel zitten in het bestuur nog de heren Noermohamed Hausil, Rosan Barsatie, Idris Badoellah, Sadiq Joemmanbaks, Imraan Sahangoe Khan en als vrouwelijke leden Sarifan Gulzar-Bakridi en Shameen Roshanali. Als bijzondere activiteiten kunnen worden genoemd het vernieuwen van de vloerbedekking van de moskee, het plaatsen van twee spreekgestoelten (één op de mannen- en één op de vrouwenafdeling), de aanschaf van een nieuwe geluidsinstallatie, het bouwen van een overkapping aan beide zijden van de moskee, het organiseren van twee bazaars op het Imdadia terrein en – uniek binnen de S.I.V. – het organiseren van twee fundraisings aan de Waterkant tijdens nationale hoogtijdagen, en wel op 1 mei en 1 juli 2004. Ook werden diverse lezingen gehouden over actuele onderwerpen, zoals gezondheidsvraagstukken en de V.S.-Irak kwestie van 2001.15

Dieptepunten Dieptepunten gedurende deze bestuursperiode waren ongetwijfeld het overlijden van naib imaam Sahangoe Khan op 1 februari 2000, het overlijden van leraar Roy Ilahibaks op 1 juli 2003 en het overlijden van de 80-jarige imaam Mohamed Abdoella Hausil op 21 april 2004. Na het overlijden van imaam Hausil nam naib imaam Toyab Ahmadali de functie van imaam waar, geassisteerd door Anwar Joemmanbaks, Riaz Ahmadali en Reza Ghafoerkhan als naib-imaam.

Hoogtepunten De absolute hoogtepunten gedurende de huidige bestuursperiode zijn ongetwijfeld de viering van 70 jaar Imdadia en het daarmee verband houdende seminar “Islam in a Changing World”, in combinatie met een workshop, dat op 18 juli 2004 in de Lalla Rookh conferentiezaal werd gehouden.16


De imaams

De voorzitters

Shekh Ahmadali (per. 1934-1958)

Towahirali Ahmadali (per. 1958-1973)

Toyabali Ahmadali (per. 1973-1986)

Noermohamed Hausil (per. 1986-1988)

Haroen Ilahibaks (per. 1988-1999)

M. Saddiek Rostamkhan (vanaf 1999)


M. Abdoella Hausil (per. 1991-2004)

Abdoelsakoer Joemmanbaks Was gedurende korte tijd voorzitter van Imdadia, in de periode rond 1954. Na hem werd moulvi Shekh Ahmadali wederom voorzitter.

Al Hadj M. Hanief Saheb Ali (per. 1967-1991)

Al Hadj Toyabali Ahmadali (vanaf 2004)

Heruitgave Heilige Koran Hazrat Mirza Ghulam-Ahmad, de stichter van de Ahmadiyya Beweging, had als één van zijn doelstellingen om de islam aan de westerse wereld bekend te maken in een begrijpelijke taal. Geheel in overeenstemming met dit streven gaf moulvi Ahmadali de wens te kennen de reeds bestaande Koranvertaling van maulana Muhammad ‘Ali, in het Nederlands vertaald door dhr. Soedewo (Ahmadiyya Anjuman te Indonesië), beschikbaar te stellen aan de Surinaamse gemeenschap, in het bijzonder de Surinaamse moslims. Deze editie was al decennia niet meer voorhanden en de moulvi besloot het initiatief te nemen deze Nederlandse vertaling te laten herdrukken. Hiertoe werd gebruik gemaakt van het origineel van Soedewo zelf, die in het bezit was van zijn zoon, die in Nederland woonachtig was. Door bemiddeling van de toen in Nederland studerende Basharat Ahmadali werd van deze zoon officieel toestemming verkregen tot herdruk.9,10 De uitgifte vond plaats in 1968, in de bestuursperiode van Towahirali Ahmadali, enige maanden na het overlijden van initiatiefnemer Linkerpilaar moulvi Shekh Ahmadali. Bij de Rechterpilaar Imdadia uitgifte werden er exemplaren Imdadia moskee; moskee; aangeboden aan de minister van handschrift van handschrift van Onderwijs en aan de voorzitter van Towahirali Towahirali de Staten van Suriname. Ahmadali.

Ahmadali.

Goeshmat Ali Sahangoe Khan Een zeer gewaardeerde, intelligente muballig en naib-imaam in de periode dat Abdoella Hausil imaam was. Hij kreeg zijn opleiding van moulvi Hanief Sahebali. Overleden op 1 februari 2000.



Na het overlijden van moulvi Saheb Ali werd naib-imaam Abdoella Hausil aangesteld als imaam. Deze had zijn opleiding genoten bij moulvi Shekh Ahmadali en zou, vanaf zijn aanstelling tot imaam, tot aan zijn overlijden op 21 april 2004 deze functie vervullen. Voor zijn verdiensten werd hem op 24 november 2003 door de president van de Republiek Suriname de hoge onderscheiding van de Eremedaille in goud toegekend, verbonden aan de Ere Orde van de Palm.

Een gedeelte uit het voorwoord van de Heilige Koran in de uitgave van Stichting Isha’at Islam Qoranfonds, 2e druk, september 1968.

Opleidingen Voorzitter Towahirali Ahmadali was een zeer groot voorstander van vorming en opleiding. Hij stimuleerde kinderen om naar school te gaan en maakte inschrijvingen mogelijk, ook vanwege zijn bekendheid met schoolhoofden en andere contacten. Dit paste hij ook toe bij Imdadia, door naast de moskee een lagere school te laten bouwen. Toen echter bleek dat geen vergunning kon worden verkregen voor het geven van onderwijs, aangezien Imdadia – als afdeling van de S.I.V. – geen zelfstandige organisatie was, werd overgegaan tot de oprichting van een stichting, genaamd Stichting Isha’at Islam Qoranfonds, waarvan Towahirali Ahmadali de eerste voorzitter is geweest. Deze Stichting verkreeg dan van het ministerie van Onderwijs de nodige toestemming voor bijzonder onderwijs, en het was dezelfde stichting die voormelde uitgave van de Heilige Koran verzorgde. Het onderwijsproject van Imdadia werd later uitgebreid met de vestiging van een U.L.O. school, die later – door verandering van het onderwijssysteem – werd omgezet in een L.B.G.O. / technische stream. Vermeldenswaard is dat de statuten van de Stichting Isha’at Islam Qoranfonds bepalen, dat wanneer deze ophoudt te bestaan, al haar vermogen toekomt aan Imdadia.


Mevr. Samsoenisha BakridiJoemanbaks, één van de prominente vrouwelijke leden van Imdadia. Zij is ook voorzitster geweest van de Imdadia vrouwencommissie, en zij was een groot voorvechtster van het betrekken van vrouwen bij verenigingsactiviteiten. Op 27 april 1973 kreeg zij een koninklijke onderscheiding, te weten eremedaille in zilver. Zij overleed op 13 december 1998. Heden maakt haar dochter, mw. Sarifan Gulzar-Bakridi, deel uit van het Imdadia bestuur onder leiding van Saddiek Rostamkhan.

Voorzitter Ilahibaks heeft altijd aangegeven, dat indien er anderen binnen Imdadia bereid waren het bestuur over te nemen, hij daaraan zijn medewerking zou verlenen. Toen dus op gegeven moment vanuit de djama’at behoefte bestond aan vernieuwing binnen het Imdadia bestuur, werd Saddiek Rostamkhan bereid gevonden de functie van voorzitter op zich te nemen. Haroen Ilahibaks stelde zich niet herkiesbaar en dhr. Rostamkhan werd op 13 oktober 1999 bij enkele kandidaatstelling gekozen tot voorzitter van Imdadia Isha’at Islam. Vermeldenswaard is, dat dhr. Haroen Ilahibaks vóór zijn periode bij Imdadia in het bestuur heeft gezeten van Shahabatul Islam te Paranam als penningmeester, en dat hij sinds maart 2000 lid is van het hoofdbestuur van de S.I.V. Op de internationale Ahmadiyya convention, die in 1999 in Suriname werd gehouden onder auspiciën van de S.I.V., kreeg hij de Sitara-eAhmadiyyat uitgereikt, de hoogste onderscheiding van de S.I.V.


1988-1999 Bestuursperiode Haroen A. Ilahibaks In het bestuur, dat door dhr. Haroen Ilahibaks werd geleid, hadden – in verschillende bestuursperioden – onder meer zitting de heren Ali Nanhekhan, Glenn Joemmanbaks, Saddiek Rostamkhan, Djoharali, Haroen Barsati, Hoesein Badoellah, naib-imaam Goeshmat Ali Sahangoe Khan, Idris Badoellah, Joemrati, Djoharali Khodabaks en Firoz Boedhoe. In deze bestuursperiode werd de Imdadia moskee gerenoveerd en de hal, die open was, werd verbonden met de achterzijde van de moskee; ook werd de hal rondom afgesloten. Verder werd de toilettengroep volledig gerenoveerd. Een bijzonder moment voor Imdadia in deze periode was, dat dhr. Rakieb Khudabux werd benoemd tot minister van Volksgezondheid in 1991. Ter gelegenheid hiervan werd hij door het bestuur van Imdadia gehuldigd. De viering van de zestigste verjaardag van Imdadia vond in deze periode plaats. Ter gelegenheid hiervan werden vier personen van de djama’at gehuldigd met de hoogste onderscheiding van de S.I.V., namelijk de Sitara-eAhmadiyyat. In 1991 vertrok de imaam van Imdadia, moulvi Mohamed Hanief Saheb Ali, met zijn echtgenote voor langere tijd naar Nederland. Later zou blijken dat hij Suriname niet meer zou terugzien. Door het vertrek van moulvi Saheb Ali werden er geen cursussen meer gegeven. Daarom werd dhr. Roy Ilahibaks (nu wijlen) benaderd om cursussen te verzorgen voor de mensen van Imdadia. Deze cursussen gingen – met enige onderbrekingen – door tot aan zijn overlijden in juli 2003. Als dieptepunt van zijn bestuursperiode noemde dhr. Haroen Ilahibaks het heengaan van moulvi Mohamed Hanief Saheb Ali, die toen reeds enige jaren in Nederland vertoefde. Moulvi Saheb Ali overleed op de 45e geboortedag van de toenmalige Imdadia voorzitter (14 augustus 1993), en hij werd twee dagen daarna begraven, op de 59e verjaardag van Imdadia Isha’at Islam. Voorzitter Ilahibaks noemde de heer en mevrouw Saheb Ali “het symbool van Imdadia”, maar daarnaast ook van hem persoonlijk en zijn gezin, die veel van deze mensen hebben geleerd. In deze periode overleed ook ex-Imdadia voorzitter Towahirali Ahmadali, en wel op 1 januari 1997.


De toenmalige Imdadia U.L.O. school

Decoraties Het beleid om vooraanstaande moslims nationaal te laten decoreren, begon in de bestuursperiode van Towahirali Ahmadali, na hem voortgezet door Toyabali Ahmadali. Dit geschiedde op voordracht van de districtscommissaris van het voormalig district Suriname (nu Wanica), mr. Basharat Ahmadali, ook een prominent lid van Imdadia. De eerste S.I.V.-ers, die in dit verband gedecoreerd werden, waren dhr. Fateh Ghafoerkhan, dhr. Ishaak Habib, dhr. Walli Mohammed Idu, dhr. Peerbocus Jahangier, mw. Gafoeran Mohamedajoeb en mw. Hasirun Niamut. Dit vond plaats in 1972. Grote vreugde heerste binnen Imdadia toen een vooraanstaand lid van deze djama’at, t.w. dhr. Toyabali Ahmadali, uitverkoren werd om in het kabinet Lachmon / Sedney het ambt te vervullen van minister van Sociale Zaken. In deze hoedanigheid heeft hij zich ervoor beijverd dat onder andere de S.I.V. in het kader van de Nederlandse ontwikkelingshulp in aanmerking kwam voor een kinderhuis en een scholencomplex.11 Verder beijverde hij zich ervoor, dat de S.I.V. over een eigen begraafplaats (1,8 ha. aan de Doekhieweg) kon beschikken (sinds 1972). Ook droeg hij ertoe bij, dat de vergoeding aan de imaams, de religieuze huwelijksambtenaren en het internaat werd bijgesteld.

Overlijden moulvi Ahmadali Het grootste dieptepunt in deze bestuursperiode – en wellicht ook in de geschiedenis van Imdadia – is ongetwijfeld geweest het overlijden van moulvi Shekh Ahmadali op 29 november 1967. Hij had intussen zoveel bekendheid verworven binnen de samenleving, dat er in het Surinaams dagblad De Ware Tijd (editie van 4 december 1967) een speciaal bericht hierover werd Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 15

opgenomen. Moulvi Ahmadali was er niet meer, maar het gezegende werk dat hij deed werd in de generaties na hem voortgezet.12,13 Als opvolger van moulvi Ahmadali werd benoemd de naib-imaam, Mohamed Hanief Saheb Ali. Deze had zijn opleiding gevolgd bij moulvi Ahmadali. Moulvi Saheb Ali kreeg op 27 april 1973 de koninklijke onderscheiding van Eremedaille in zilver uitgereikt. Als eerste vervanger van hem werd aangewezen Abdoella Hausil, die ook zijn opleiding bij moulvi Ahmadali had gevolgd.

eerst in de geschiedenis van Imdadia werden twee lijsten ingediend; één onder leiding van Haroen Ilahibaks en één onder leiding van Goel Mohamedamin. De lijst van Haroen Ilahibaks won de verkiezingen, wat niet in goede aarde viel bij de tegenpartij. Een splitsing dreigde, en diverse bemiddelingspogingen werden ondernomen, onder andere door moulvi Goolmohamed Orie (moulvi Ghaibi). Er werd echter geen overeenstemming bereikt. De oppositiegroep splitste zich af en vestigde een nieuwe S.I.V.-afdeling onder de naam Hakikatoel Islam, hetgeen door het S.I.V.-hoofdbestuur werd ondersteund.

De eerste (houten) moskee van Imdadia.

De stenen moskee van Imdadia, zoals gebouwd tijdens het bestuur van Towahirali Ahmadali.

De Imdadia moskee, zoals die er nu uitziet. Overlijdensbericht, zoals verschenen in het Surinaams dagblad ‘De Ware Tijd’ van maandag 4 december 1967 Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 16


1986 – 1988

1973 – 1986

Bestuursperiode Noermohamed Hausil

Bestuursperiode Toyabali Ahmadali

Imdadia voorzitter Toyabali Ahmadali was er geen voorstander van dat de djama’at steeds in de lijn der erfopvolging zou worden bestuurd. Toen hij derhalve in dhr. Noermohamed Hausil een geschikte kandidaat zag om de djama’at te leiden, stelde hij zich niet herkiesbaar en in 1986 werd dhr. Hausil gekozen tot voorzitter van Imdadia. In dit bestuur hadden verder onder meer zitting de heren Mumtazali Mohamedamin, Glenn Joemmanbaks, Haroen Barsati, Hoesein Badoellah, Ali Nanhekhan en Saddiek Rostamkhan.

In deze bestuursperiode werden de verdiensten van voorgaande besturen en leden van Imdadia gecontinueerd en beheerd. De moskee werd grondig gerenoveerd, waarbij bepaalde delen van de architectuur werden aangepast door de architect N.M. Ghafoerkhan (Rudi). Andere bestuursleden in deze periode waren onder meer Noermohamed Hausil, Goel Mohamedamin, Hoesein Badoellah, Mohamed Sagie Joemmanbaks en John S. Mohamedamin.

Dhr. Hausil gaf aan veel te hebben geleerd van ex-Imdadia voorzitter Towahirali Ahmadali, die naar zijn zeggen een warm hart had voor de Islam. Ook gaf hij aan het zeer te waarderen, dat wijlen moulvi Hanief Saheb Ali en diens echtgenote hun leven hebben gegeven aan de zaak van de Islam. Het bestuur Hausil heeft slechts twee jaren gediend, aangezien de voorzitter vanwege bepaalde strubbelingen tussen enkele leden onderling zijn functie in 1988 neerlegde. Er was namelijk een heel kleine groep mensen binnen de djama’at, die een duidelijke scheiding wenste tussen het terrein van de Imdadia school en de moskee, dit ter voorkoming dat leerlingen van de school vrij toegang zouden hebben tot het moskeeterrein en zodoende overlast zouden kunnen veroorzaken. Toen het een en ander tijdens de Ramadan van 1988 wederom begon te spelen, legde voorzitter Hausil om principiële redenen zijn functie neer, mede omdat hij zowel Imdadia voorzitter was en daarnaast ook deel uitmaakte van het stichtingsbestuur, waaronder de Imdadia school viel. Hierdoor kon hij niet geheel onpartijdig zijn in deze kwestie, en door zijn ontslag wilde hij de weg vrijmaken voor een nieuw bestuur om de ontstane problematiek op objectieve wijze aan te pakken.

Splitsing Het hoofdbestuur van de S.I.V., vertegenwoordigd door de ondervoorzitter, drs. Khaliel Ghafoerkhan, stelde na het ontslag van voorzitter Hausil een commissie in, bestaande uit Imdadia leden, die de lopende zaken moest afhandelen. In deze periode is in opdracht van het hoofdbestuur – met middelen van Imdadia – een stenen muur gebouwd tussen de moskee en de school. Enige maanden na het aftreden van het bestuur Hausil werden onder leiding van het hoofdbestuur van de S.I.V. bestuursverkiezingen gehouden. Voor het Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 20

Voorzitter Toyabali Ahmadali assisteerde op de middagschool de imaam om lessen te verzorgen in Urdu, Arabisch en godsdienstonderwijs. Later vervolgde hij dit werk door zelfstandig de cursussen te verzorgen. In deze periode werd de Imdadia voorzitter door het ministerie van Onderwijs in de gelegenheid gesteld om godsdienstlessen in de Nederlandse taal te verzorgen op de Imdadia U.L.O.-school. Het tablieghwerk werd nieuw leven ingeblazen. Lezingen werden verzorgd ten huize van bepaalde Imdadia leden, die qua ligging een centrale plaats innamen te midden van de gebieden waar de meeste leden woonachtig waren. Een zeer geslaagd project in die tijd. Een grote verdienste in deze bestuursperiode is ongetwijfeld geweest het redden van de S.I.V. en het behouden van de Akieda (leer) van de Lahore Ahmadiyya Anjuman voor deze vereniging.14 Deze strijd werd vanuit Imdadia geïnitieerd en gevoerd. De belangrijkste leden van de oorspronkelijke Akieda commissie waren de heren Toyabali Ahmadali (voorzitter), Abbas Saboerali, wijlen Mohamed Ajoeb Ilahibaks en wijlen dhr. Alibux. Imdadia heeft ook goede contacten onderhouden met de Indiase en Indonesische ambassade. De ambassadeurs van beide landen waren vol lof over de activiteiten van de djama’at en zij bezochten de jaarlijkse Īd ul-Fitr feestbijeenkomsten, die in deze periode werden geïntroduceerd. Een traditie, die later ook door andere afdelingen en door de hoofdmoskee werd overgenomen. Ook is vermeldenswaard dat de toenmalige president van de Ahmadiyya Beweging, Dr. Saeed Ahmad, in 1975 in Imdadia een lezing hield. Verder is het waard te vermelden, dat dhr. Toyabali Ahmadali in de periode 1978-1985 voorzitter is geweest van de Raad van Advies van de S.I.V. (in de hoofdbestuursperiode van Habieb Niamut). In de Imdadia bestuursperiode van Noermohamed Hausil (zie verder) werd hij benoemd tot erevoorzitter van Imdadia Isha’at Islam. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 17

Voorpagina uit een willekeurige editie van het blad ‘Hakikatul Islam’ , dat door moulvi Shekh Ahmadali werd uitgegeven.

1986 – 1988

1973 – 1986

Bestuursperiode Noermohamed Hausil

Bestuursperiode Toyabali Ahmadali

Imdadia voorzitter Toyabali Ahmadali was er geen voorstander van dat de djama’at steeds in de lijn der erfopvolging zou worden bestuurd. Toen hij derhalve in dhr. Noermohamed Hausil een geschikte kandidaat zag om de djama’at te leiden, stelde hij zich niet herkiesbaar en in 1986 werd dhr. Hausil gekozen tot voorzitter van Imdadia. In dit bestuur hadden verder onder meer zitting de heren Mumtazali Mohamedamin, Glenn Joemmanbaks, Haroen Barsati, Hoesein Badoellah, Ali Nanhekhan en Saddiek Rostamkhan.

In deze bestuursperiode werden de verdiensten van voorgaande besturen en leden van Imdadia gecontinueerd en beheerd. De moskee werd grondig gerenoveerd, waarbij bepaalde delen van de architectuur werden aangepast door de architect N.M. Ghafoerkhan (Rudi). Andere bestuursleden in deze periode waren onder meer Noermohamed Hausil, Goel Mohamedamin, Hoesein Badoellah, Mohamed Sagie Joemmanbaks en John S. Mohamedamin.

Dhr. Hausil gaf aan veel te hebben geleerd van ex-Imdadia voorzitter Towahirali Ahmadali, die naar zijn zeggen een warm hart had voor de Islam. Ook gaf hij aan het zeer te waarderen, dat wijlen moulvi Hanief Saheb Ali en diens echtgenote hun leven hebben gegeven aan de zaak van de Islam. Het bestuur Hausil heeft slechts twee jaren gediend, aangezien de voorzitter vanwege bepaalde strubbelingen tussen enkele leden onderling zijn functie in 1988 neerlegde. Er was namelijk een heel kleine groep mensen binnen de djama’at, die een duidelijke scheiding wenste tussen het terrein van de Imdadia school en de moskee, dit ter voorkoming dat leerlingen van de school vrij toegang zouden hebben tot het moskeeterrein en zodoende overlast zouden kunnen veroorzaken. Toen het een en ander tijdens de Ramadan van 1988 wederom begon te spelen, legde voorzitter Hausil om principiële redenen zijn functie neer, mede omdat hij zowel Imdadia voorzitter was en daarnaast ook deel uitmaakte van het stichtingsbestuur, waaronder de Imdadia school viel. Hierdoor kon hij niet geheel onpartijdig zijn in deze kwestie, en door zijn ontslag wilde hij de weg vrijmaken voor een nieuw bestuur om de ontstane problematiek op objectieve wijze aan te pakken.

Splitsing Het hoofdbestuur van de S.I.V., vertegenwoordigd door de ondervoorzitter, drs. Khaliel Ghafoerkhan, stelde na het ontslag van voorzitter Hausil een commissie in, bestaande uit Imdadia leden, die de lopende zaken moest afhandelen. In deze periode is in opdracht van het hoofdbestuur – met middelen van Imdadia – een stenen muur gebouwd tussen de moskee en de school. Enige maanden na het aftreden van het bestuur Hausil werden onder leiding van het hoofdbestuur van de S.I.V. bestuursverkiezingen gehouden. Voor het Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 20

Voorzitter Toyabali Ahmadali assisteerde op de middagschool de imaam om lessen te verzorgen in Urdu, Arabisch en godsdienstonderwijs. Later vervolgde hij dit werk door zelfstandig de cursussen te verzorgen. In deze periode werd de Imdadia voorzitter door het ministerie van Onderwijs in de gelegenheid gesteld om godsdienstlessen in de Nederlandse taal te verzorgen op de Imdadia U.L.O.-school. Het tablieghwerk werd nieuw leven ingeblazen. Lezingen werden verzorgd ten huize van bepaalde Imdadia leden, die qua ligging een centrale plaats innamen te midden van de gebieden waar de meeste leden woonachtig waren. Een zeer geslaagd project in die tijd. Een grote verdienste in deze bestuursperiode is ongetwijfeld geweest het redden van de S.I.V. en het behouden van de Akieda (leer) van de Lahore Ahmadiyya Anjuman voor deze vereniging.14 Deze strijd werd vanuit Imdadia geïnitieerd en gevoerd. De belangrijkste leden van de oorspronkelijke Akieda commissie waren de heren Toyabali Ahmadali (voorzitter), Abbas Saboerali, wijlen Mohamed Ajoeb Ilahibaks en wijlen dhr. Alibux. Imdadia heeft ook goede contacten onderhouden met de Indiase en Indonesische ambassade. De ambassadeurs van beide landen waren vol lof over de activiteiten van de djama’at en zij bezochten de jaarlijkse Īd ul-Fitr feestbijeenkomsten, die in deze periode werden geïntroduceerd. Een traditie, die later ook door andere afdelingen en door de hoofdmoskee werd overgenomen. Ook is vermeldenswaard dat de toenmalige president van de Ahmadiyya Beweging, Dr. Saeed Ahmad, in 1975 in Imdadia een lezing hield. Verder is het waard te vermelden, dat dhr. Toyabali Ahmadali in de periode 1978-1985 voorzitter is geweest van de Raad van Advies van de S.I.V. (in de hoofdbestuursperiode van Habieb Niamut). In de Imdadia bestuursperiode van Noermohamed Hausil (zie verder) werd hij benoemd tot erevoorzitter van Imdadia Isha’at Islam. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 17

opgenomen. Moulvi Ahmadali was er niet meer, maar het gezegende werk dat hij deed werd in de generaties na hem voortgezet.12,13 Als opvolger van moulvi Ahmadali werd benoemd de naib-imaam, Mohamed Hanief Saheb Ali. Deze had zijn opleiding gevolgd bij moulvi Ahmadali. Moulvi Saheb Ali kreeg op 27 april 1973 de koninklijke onderscheiding van Eremedaille in zilver uitgereikt. Als eerste vervanger van hem werd aangewezen Abdoella Hausil, die ook zijn opleiding bij moulvi Ahmadali had gevolgd.

eerst in de geschiedenis van Imdadia werden twee lijsten ingediend; één onder leiding van Haroen Ilahibaks en één onder leiding van Goel Mohamedamin. De lijst van Haroen Ilahibaks won de verkiezingen, wat niet in goede aarde viel bij de tegenpartij. Een splitsing dreigde, en diverse bemiddelingspogingen werden ondernomen, onder andere door moulvi Goolmohamed Orie (moulvi Ghaibi). Er werd echter geen overeenstemming bereikt. De oppositiegroep splitste zich af en vestigde een nieuwe S.I.V.-afdeling onder de naam Hakikatoel Islam, hetgeen door het S.I.V.-hoofdbestuur werd ondersteund.

De eerste (houten) moskee van Imdadia.

De stenen moskee van Imdadia, zoals gebouwd tijdens het bestuur van Towahirali Ahmadali.

De Imdadia moskee, zoals die er nu uitziet. Overlijdensbericht, zoals verschenen in het Surinaams dagblad ‘De Ware Tijd’ van maandag 4 december 1967 Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 16


1988-1999 Bestuursperiode Haroen A. Ilahibaks In het bestuur, dat door dhr. Haroen Ilahibaks werd geleid, hadden – in verschillende bestuursperioden – onder meer zitting de heren Ali Nanhekhan, Glenn Joemmanbaks, Saddiek Rostamkhan, Djoharali, Haroen Barsati, Hoesein Badoellah, naib-imaam Goeshmat Ali Sahangoe Khan, Idris Badoellah, Joemrati, Djoharali Khodabaks en Firoz Boedhoe. In deze bestuursperiode werd de Imdadia moskee gerenoveerd en de hal, die open was, werd verbonden met de achterzijde van de moskee; ook werd de hal rondom afgesloten. Verder werd de toilettengroep volledig gerenoveerd. Een bijzonder moment voor Imdadia in deze periode was, dat dhr. Rakieb Khudabux werd benoemd tot minister van Volksgezondheid in 1991. Ter gelegenheid hiervan werd hij door het bestuur van Imdadia gehuldigd. De viering van de zestigste verjaardag van Imdadia vond in deze periode plaats. Ter gelegenheid hiervan werden vier personen van de djama’at gehuldigd met de hoogste onderscheiding van de S.I.V., namelijk de Sitara-eAhmadiyyat. In 1991 vertrok de imaam van Imdadia, moulvi Mohamed Hanief Saheb Ali, met zijn echtgenote voor langere tijd naar Nederland. Later zou blijken dat hij Suriname niet meer zou terugzien. Door het vertrek van moulvi Saheb Ali werden er geen cursussen meer gegeven. Daarom werd dhr. Roy Ilahibaks (nu wijlen) benaderd om cursussen te verzorgen voor de mensen van Imdadia. Deze cursussen gingen – met enige onderbrekingen – door tot aan zijn overlijden in juli 2003. Als dieptepunt van zijn bestuursperiode noemde dhr. Haroen Ilahibaks het heengaan van moulvi Mohamed Hanief Saheb Ali, die toen reeds enige jaren in Nederland vertoefde. Moulvi Saheb Ali overleed op de 45e geboortedag van de toenmalige Imdadia voorzitter (14 augustus 1993), en hij werd twee dagen daarna begraven, op de 59e verjaardag van Imdadia Isha’at Islam. Voorzitter Ilahibaks noemde de heer en mevrouw Saheb Ali “het symbool van Imdadia”, maar daarnaast ook van hem persoonlijk en zijn gezin, die veel van deze mensen hebben geleerd. In deze periode overleed ook ex-Imdadia voorzitter Towahirali Ahmadali, en wel op 1 januari 1997.


De toenmalige Imdadia U.L.O. school

Decoraties Het beleid om vooraanstaande moslims nationaal te laten decoreren, begon in de bestuursperiode van Towahirali Ahmadali, na hem voortgezet door Toyabali Ahmadali. Dit geschiedde op voordracht van de districtscommissaris van het voormalig district Suriname (nu Wanica), mr. Basharat Ahmadali, ook een prominent lid van Imdadia. De eerste S.I.V.-ers, die in dit verband gedecoreerd werden, waren dhr. Fateh Ghafoerkhan, dhr. Ishaak Habib, dhr. Walli Mohammed Idu, dhr. Peerbocus Jahangier, mw. Gafoeran Mohamedajoeb en mw. Hasirun Niamut. Dit vond plaats in 1972. Grote vreugde heerste binnen Imdadia toen een vooraanstaand lid van deze djama’at, t.w. dhr. Toyabali Ahmadali, uitverkoren werd om in het kabinet Lachmon / Sedney het ambt te vervullen van minister van Sociale Zaken. In deze hoedanigheid heeft hij zich ervoor beijverd dat onder andere de S.I.V. in het kader van de Nederlandse ontwikkelingshulp in aanmerking kwam voor een kinderhuis en een scholencomplex.11 Verder beijverde hij zich ervoor, dat de S.I.V. over een eigen begraafplaats (1,8 ha. aan de Doekhieweg) kon beschikken (sinds 1972). Ook droeg hij ertoe bij, dat de vergoeding aan de imaams, de religieuze huwelijksambtenaren en het internaat werd bijgesteld.

Overlijden moulvi Ahmadali Het grootste dieptepunt in deze bestuursperiode – en wellicht ook in de geschiedenis van Imdadia – is ongetwijfeld geweest het overlijden van moulvi Shekh Ahmadali op 29 november 1967. Hij had intussen zoveel bekendheid verworven binnen de samenleving, dat er in het Surinaams dagblad De Ware Tijd (editie van 4 december 1967) een speciaal bericht hierover werd Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 15

Na het overlijden van moulvi Saheb Ali werd naib-imaam Abdoella Hausil aangesteld als imaam. Deze had zijn opleiding genoten bij moulvi Shekh Ahmadali en zou, vanaf zijn aanstelling tot imaam, tot aan zijn overlijden op 21 april 2004 deze functie vervullen. Voor zijn verdiensten werd hem op 24 november 2003 door de president van de Republiek Suriname de hoge onderscheiding van de Eremedaille in goud toegekend, verbonden aan de Ere Orde van de Palm.

Een gedeelte uit het voorwoord van de Heilige Koran in de uitgave van Stichting Isha’at Islam Qoranfonds, 2e druk, september 1968.

Opleidingen Voorzitter Towahirali Ahmadali was een zeer groot voorstander van vorming en opleiding. Hij stimuleerde kinderen om naar school te gaan en maakte inschrijvingen mogelijk, ook vanwege zijn bekendheid met schoolhoofden en andere contacten. Dit paste hij ook toe bij Imdadia, door naast de moskee een lagere school te laten bouwen. Toen echter bleek dat geen vergunning kon worden verkregen voor het geven van onderwijs, aangezien Imdadia – als afdeling van de S.I.V. – geen zelfstandige organisatie was, werd overgegaan tot de oprichting van een stichting, genaamd Stichting Isha’at Islam Qoranfonds, waarvan Towahirali Ahmadali de eerste voorzitter is geweest. Deze Stichting verkreeg dan van het ministerie van Onderwijs de nodige toestemming voor bijzonder onderwijs, en het was dezelfde stichting die voormelde uitgave van de Heilige Koran verzorgde. Het onderwijsproject van Imdadia werd later uitgebreid met de vestiging van een U.L.O. school, die later – door verandering van het onderwijssysteem – werd omgezet in een L.B.G.O. / technische stream. Vermeldenswaard is dat de statuten van de Stichting Isha’at Islam Qoranfonds bepalen, dat wanneer deze ophoudt te bestaan, al haar vermogen toekomt aan Imdadia.


Mevr. Samsoenisha BakridiJoemanbaks, één van de prominente vrouwelijke leden van Imdadia. Zij is ook voorzitster geweest van de Imdadia vrouwencommissie, en zij was een groot voorvechtster van het betrekken van vrouwen bij verenigingsactiviteiten. Op 27 april 1973 kreeg zij een koninklijke onderscheiding, te weten eremedaille in zilver. Zij overleed op 13 december 1998. Heden maakt haar dochter, mw. Sarifan Gulzar-Bakridi, deel uit van het Imdadia bestuur onder leiding van Saddiek Rostamkhan.

Voorzitter Ilahibaks heeft altijd aangegeven, dat indien er anderen binnen Imdadia bereid waren het bestuur over te nemen, hij daaraan zijn medewerking zou verlenen. Toen dus op gegeven moment vanuit de djama’at behoefte bestond aan vernieuwing binnen het Imdadia bestuur, werd Saddiek Rostamkhan bereid gevonden de functie van voorzitter op zich te nemen. Haroen Ilahibaks stelde zich niet herkiesbaar en dhr. Rostamkhan werd op 13 oktober 1999 bij enkele kandidaatstelling gekozen tot voorzitter van Imdadia Isha’at Islam. Vermeldenswaard is, dat dhr. Haroen Ilahibaks vóór zijn periode bij Imdadia in het bestuur heeft gezeten van Shahabatul Islam te Paranam als penningmeester, en dat hij sinds maart 2000 lid is van het hoofdbestuur van de S.I.V. Op de internationale Ahmadiyya convention, die in 1999 in Suriname werd gehouden onder auspiciën van de S.I.V., kreeg hij de Sitara-eAhmadiyyat uitgereikt, de hoogste onderscheiding van de S.I.V.


De imaams

De voorzitters


Towahirali Ahmadali (per. 1958-1973)

Toyabali Ahmadali (per. 1973-1986)

Noermohamed Hausil (per. 1986-1988)

Haroen Ilahibaks (per. 1988-1999)

M. Saddiek Rostamkhan (vanaf 1999)


M. Abdoella Hausil (per. 1991-2004)

Abdoelsakoer Joemmanbaks Was gedurende korte tijd voorzitter van Imdadia, in de periode rond 1954. Na hem werd moulvi Shekh Ahmadali wederom voorzitter.

Al Hadj M. Hanief Saheb Ali (per. 1967-1991)

Al Hadj Toyabali Ahmadali (vanaf 2004)

Heruitgave Heilige Koran Hazrat Mirza Ghulam-Ahmad, de stichter van de Ahmadiyya Beweging, had als één van zijn doelstellingen om de islam aan de westerse wereld bekend te maken in een begrijpelijke taal. Geheel in overeenstemming met dit streven gaf moulvi Ahmadali de wens te kennen de reeds bestaande Koranvertaling van maulana Muhammad ‘Ali, in het Nederlands vertaald door dhr. Soedewo (Ahmadiyya Anjuman te Indonesië), beschikbaar te stellen aan de Surinaamse gemeenschap, in het bijzonder de Surinaamse moslims. Deze editie was al decennia niet meer voorhanden en de moulvi besloot het initiatief te nemen deze Nederlandse vertaling te laten herdrukken. Hiertoe werd gebruik gemaakt van het origineel van Soedewo zelf, die in het bezit was van zijn zoon, die in Nederland woonachtig was. Door bemiddeling van de toen in Nederland studerende Basharat Ahmadali werd van deze zoon officieel toestemming verkregen tot herdruk.9,10 De uitgifte vond plaats in 1968, in de bestuursperiode van Towahirali Ahmadali, enige maanden na het overlijden van initiatiefnemer Linkerpilaar moulvi Shekh Ahmadali. Bij de Rechterpilaar Imdadia uitgifte werden er exemplaren Imdadia moskee; moskee; aangeboden aan de minister van handschrift van handschrift van Onderwijs en aan de voorzitter van Towahirali Towahirali de Staten van Suriname. Ahmadali.

Ahmadali.

Goeshmat Ali Sahangoe Khan Een zeer gewaardeerde, intelligente muballig en naib-imaam in de periode dat Abdoella Hausil imaam was. Hij kreeg zijn opleiding van moulvi Hanief Sahebali. Overleden op 1 februari 2000.



Badoellah (baas Jopie). Bij hoogtijdagen, vooral bij het verrichten van het betonstortwerk van de kolommen en het betonnen dak, werden de leden van de djama’at gemobiliseerd. Alle kosten zijn door de djama’at zelf opgebracht; de ouderen onder ons zullen zich de delegatie van Imdadia prominenten herinneren, die huis aan huis langs ging om de leden donaties te vragen. Dit bouwwerk heeft enkele unieke karakteristieken en principes. Eén van de eerste is de kunst om zoveel Arabische teksten als betonnen gietwerk tot uitdrukking te brengen op de twee voorste kolommen en op de lateibalk rondom de moskee. Alle Arabische teksten zijn door dhr. Towahirali Ahmadali, die heel kundig was in Arabische kalligrafie, zelf met krijt op triplex geschreven. Vervolgens zijn de jongeren van de vereniging na schooltijd aan het werk gezet met boogzaagjes om de letters in vorm te zagen en die daarna in het stortwerk te plaatsen; vervolgens zijn alle houtdelen eruit gebeiteld. Een belangrijke rol bij het uitzagen van de teksten werd vervuld door dhr. Andre Badloe, die in het dagelijks leven een meubel- en houtverwerkingsbedrijf exploiteerde. Een ander karakteristiek is hetgeen dhr. Mohamed Radja waarmaakte (niemand geloofde erin), t.w. dat er in de gebedsruimte geen pilaren komen. De ingewijden en de technische deskundigen zullen meteen begrijpen waarom het dak van beton en ovaal is. Eén van de toezeggingen om een bouwwerk tot stand te brengen zonder iets in hout uit te voeren, is echter uitgebleven, omdat er geen geld meer was om aluminium deuren uit Amerika te laten overvliegen. Daarvoor in de plaats werden de moskeedeuren van hout gemaakt. Ze zijn geschonken door het bedrijf Indian Brothers (Fateh Ghafoerkhan, Inaitulla en Baboe Ilahibaks) te Goede Verwachting en “overgevlogen” met de karrewagen van “Khoetkhoet” (Nohrie). De eerste noemswaardige schenkingen na de opening van de moskee waren die van Cornelis Miermohamed Khan, die een plafondventilator in de opening van de koepel liet plaatsen, en de schenking van een dik, knievriendelijk tapijt door Akbarali Asgarali, bestuurslid van Imdadia. In deze periode werd ook de Imdadia school gerenoveerd met behulp van goede contacten uit het bedrijfsleven. In deze bestuursperiode werd de naam Imdadia Islam veranderd in Imdadia Isha’at Islam.


1999 – heden Bestuursperiode Saddiek Rostamkhan Op 13 oktober 1999 ging de eerste bestuursperiode onder voorzitterschap van Mohamed Aboebakar Saddiek Rostamkhan van start. Dhr. Rostamkhan had eerder diverse functies vervuld in verschillende Imdadia-besturen, t.w. in de periodes van Noermohamed Hausil en Haroen Ilahibaks. Momenteel zitten in het bestuur nog de heren Noermohamed Hausil, Rosan Barsatie, Idris Badoellah, Sadiq Joemmanbaks, Imraan Sahangoe Khan en als vrouwelijke leden Sarifan Gulzar-Bakridi en Shameen Roshanali. Als bijzondere activiteiten kunnen worden genoemd het vernieuwen van de vloerbedekking van de moskee, het plaatsen van twee spreekgestoelten (één op de mannen- en één op de vrouwenafdeling), de aanschaf van een nieuwe geluidsinstallatie, het bouwen van een overkapping aan beide zijden van de moskee, het organiseren van twee bazaars op het Imdadia terrein en – uniek binnen de S.I.V. – het organiseren van twee fundraisings aan de Waterkant tijdens nationale hoogtijdagen, en wel op 1 mei en 1 juli 2004. Ook werden diverse lezingen gehouden over actuele onderwerpen, zoals gezondheidsvraagstukken en de V.S.-Irak kwestie van 2001.15

Dieptepunten Dieptepunten gedurende deze bestuursperiode waren ongetwijfeld het overlijden van naib imaam Sahangoe Khan op 1 februari 2000, het overlijden van leraar Roy Ilahibaks op 1 juli 2003 en het overlijden van de 80-jarige imaam Mohamed Abdoella Hausil op 21 april 2004. Na het overlijden van imaam Hausil nam naib imaam Toyab Ahmadali de functie van imaam waar, geassisteerd door Anwar Joemmanbaks, Riaz Ahmadali en Reza Ghafoerkhan als naib-imaam.

Hoogtepunten De absolute hoogtepunten gedurende de huidige bestuursperiode zijn ongetwijfeld de viering van 70 jaar Imdadia en het daarmee verband houdende seminar “Islam in a Changing World”, in combinatie met een workshop, dat op 18 juli 2004 in de Lalla Rookh conferentiezaal werd gehouden.16


Tabliegh Imdadia Isha’at Islam heeft, zoals reeds is gebleken, altijd hoge prioriteit gegeven aan opleiding van de djama’atleden. Daarom werden tijdens deze bestuursperiode de lessen door dhr. Roy Ilahibaks, die enige tijd geleden waren gestopt, hervat. Ook verzorgde naib-imaam Toyabali Ahmadali in 2003 een imaamcursus voor jongeren van de djama’at. Toen dhr. Roy Ilahibaks op 1 juli 2003 overleed, ontstond er een leegte voor wat betreft het verzorgen van cursussen. Deze leegte werd goed opgevangen door mw. Sarifan Gulzar-Bakridi (bestuurslid van Imdadia) en mw. Margaretha Rostamkhan (moeder van de huidige Imdadia-voorzitter), die de Arabisch en Urdu lessen continueerden. Toen omstreeks eind 2003 het Imdadia bestuur de studiegids van het Nederlands Instituut ter Bevordering van Islam Studies (N.I.B.I.S.) onder ogen kreeg, werd het besluit genomen cursussen te verzorgen op basis van deze studiegids.6 Op 21 februari 2004 gingen van start de cursussen Basiskennis Islam I (voor kinderen tussen 8 en 12 jaar) en Basiskennis Islam II (voor 12 jaar en ouder).17 Op 3 juli 2004 legden 23 cursisten met goed gevolg de examens af, waarna zij een certificaat ontvingen.

1958-1973 Bestuursperiode Towahirali Ahmadali Moulvi Shekh Ahmadali had als wens dat de djamaat zou blijven groeien en bloeien, ook als hij er niet meer zou zijn. Daarom stelde hij zich op gegeven moment (ongeveer 9 jaar voor zijn overlijden) niet meer herkiesbaar als voorzitter, en op 28 februari 1958 werd tot voorzitter gekozen zijn oudste zoon Towahirali Ahmadali (meer bekend als Aboebakr). Zodoende kon de moulvi het nieuwe bestuur zien groeien in hun functie en kon hij hen met raad en daad bijstaan. Dhr. Towahirali Ahmadali had alle opleidingen en trainingen van moulvi Shekh Ahmadali doorlopen en werd zeer bemind door de djama’at. Andere bestuursleden in deze periode waren onder meer Habieb Rasoel Joeman, Alladin Lalmohamed, Dilroshan Asgarali, Noermohamed Hausil, Noermohamed Sardar, Asgarali Lalmohamed, Mohamed Bakkes Badoella, Abdoel Hassinie Abdoel Kariem, Goersaidali Madjoe en Nasiboela Asraf.

Vervanging moskee

Uitreiking certificaten Basiskennis Islam op 3 juli 2004. Van rechts naar links: moulvi Toyabali Ahmadali, Imdadia voorzitter Saddiek Rostamkhan, cursusleidster Sharda Ahmadali-Doekhie, docent Mahida Joemmanbaks en een cursist.


De bouw van de huidige moskee heeft plaatsgevonden gedurende de hele periode, waarin dhr. Towahirali Ahmadali voorzitter was van Imdadia. Hij kon bij de bouw heel goed gebruik maken van de goede contacten die hij had bij de Bruynzeel houtmaatschappij en andere bevriende relaties. De stenen Imdadia moskee in aanbouw De ontwerper van deze moskee is wijlen de heer Heinrich Wladimir Mohamed Radja (overleden op 7 januari 1976), ex-voorzitter van het hoofdbestuur van de S.I.V. Hij was de architect en had ook de directievoering. Hij was een ondernemer van formaat (eigenaar van de luciferfabriek ‘Vesta’ te Livorno; oud-voorzitter van de Kamer van Koophandel; ook was hij enige jaren lid van de Staten van Suriname). De moskee is onder zijn leiding in eigen beheer gebouwd met de inzet van twee djama’at leden als aannemers, te weten de heren Lalmohamed (baas Ishaak) en Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 11

Toekomst Als toekomstplannen heeft het huidige bestuur onder andere: • het op niveau brengen van de djama’atleden voor wat betreft het reciteren en begrijpen van de Heilige Koran, het verrichten van het gebed, het leven als goede en voorbeeldige moslims; • het vervangen van de oude hal achter de moskee door een hal in staalconstructie, met boven een airconditioned vergaderzaal en bibliotheek, evenals een beheerderswoning, en beneden een ruimte voor cursussen en andere activiteiten; • het plaatsen van airconditioning in de moskeeruimte.

Notabelen van de Surinaamse Islamitische Vereniging, anno 1934 Zittend v.l.n.r.: moulvi Shekh Ahmadali, hadji Abdoel Sovan, moulvi Ameer Ali (islamgeleerde uit Trinidad), Sardar Karamat Ali, (oud-voorzitter S.I.V.), Asgar Ali. Staand v.l.n.r.: Abdoel Sakoer Joemanbaks, Joesoef Karamat Ali, Asgar Karamat Ali, Prof. Dr. Rahmat Ali, Sheik Mohamed Jamaludin (oud-voorzitter S.I.V.), Mamadeus, Soekroellah (meer bekend als Tjatja Soekroe Mia).

Een deel van de werkgroepen tijdens het zeer geslaagde seminar met als thema: Islam in a Changing World, georganiseerd door Imdadia Isha’at Islam op zondag 18 juli 2004 in de Lalla Rookh conferentiezaal.

Foto’s volgende pagina: de inleiders op het seminar Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 10


Jeugd

Drs. Nasiem Joemmanbaks Onderwerp: Een historische visie op de wisselwerking tussen de islam en de wereld, en de bijdrage van hazrat Mirza Ghulam-Ahmad

Saddiek Rostamkhan Voorzitter Imdadia Isha’at Islam Onderwerp: gedragsvormen

Haroen Badloe

Mary GhafoerkhanKaramat Ali

(gastspreker uit Nederland)

Onderwerp: De positie van meisjes en vrouwen vóór en na de islam, tot heden in een ‘changing world’

Onderwerp: de visie van de Ahmadiyya beweging op moderne trends als euthanasie, klonen, orgaandonatie, plastische chirurgie, verkering, enz.


Imdadia Islam richtte ook een jeugdafdeling op onder de naam Islahul Islam. De eerste voorzitter hiervan was wijlen dhr. Abdoel Hamied Joemmanbaks. Onder meer hadden in het eerste jongerenbestuur ook zitting de heren Toyabali Ahmadali, Khaliel Ghafoerkhan en Abdoel Madjied Joemmanbaks. Later werd dit bestuur uitgebreid met onder andere Mansoer Madjoe en Jacoeb Alibaks. De jongerenvereniging Imdadia Isha’at Islam is ook een tijdje actief geweest onder voorzitterschap van Toyabali Ahmadali, en in latere stadia Basharat Ahmadali en A.S. Hoeseni (Zebier).8 Ook de huidige Imdadia voorzitter Saddiek Rostamkhan is enige tijd voorzitter geweest van de Imdadia jongerenvereniging. Deze jongeren propageerden de islam onder andere middels toneelstukken en hoorspelen in de vorm van vraag en antwoord, waarbij de grondbeginselen van de islam werden behandeld. Vermeldenswaard is dat Imdadia, samen met enkele andere S.I.V.-afdelingen, het oprichten van een moslim padvinderij (genaamd de Moeslim groep) hebben ondersteund; de eerste leider hiervan was dhr. A.M. Guman. Enkele leden van de jongerenvereniging Islahul Islam hebben actief deelgenomen aan deze padvinderij, waaronder de heren M.A. Poesa, Toyabali Ahmadali en Jaliel Joemmanbaks. Ook de huidige S.I.V.-voorzitter, dhr. Rashid Pierkhan, maakte deel uit van deze padvinderij, en in een later stadium ook de huidige Imdadia voorzitter, Saddiek Rostamkhan.

“En uit het midden uwer zij een groep, die tot het goede nodigt en gebiedt wat recht is en verbiedt wat verfoeilijk is, en dit zijn degenen die voorspoedig zullen zijn.” Vers 103 uit hoofdstuk 3 van de Heilige Koran, één van de verzen waarop de Ahmadiyya Beweging gebaseerd is. Dit vers stond bovenaan iedere editie van het blad Hakikatul Islam, uitgegeven door moulvi Shekh Ahmadali. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 9

Hoeseni (Zebier), voor het eerst in Suriname islamitisch onderwijs in het Nederlands heeft verzorgd aan een grote groep studenten. En het is dit jaar (2004) ook voor het eerst geweest, dat Imdadia in samenwerking met een erkende buitenlandse onderwijsinstelling (het Nederlands Instituut ter Bevordering van Islam Studies, N.I.B.I.S.) islamcursussen heeft verzorgd. Op 18 juli 2004 startte Imdadia ongetwijfeld weer met een nieuwe trend door een seminar / workshop te organiseren, waarbij van de modernste techniek gebruik werd gemaakt om de inleidingen, conclusies en aanbevelingen te presenteren. Zeker een unicum binnen de Surinaamse moslimwereld.

Sociale en maatschappelijke activiteiten Vanwege zijn bekendheid werd moulvi Ahmadali, samen met enige andere moslimgeleerden, door de toenmalige Surinaamse overheid gekozen om bij de totstandkoming van de Aziatische Huwelijkswetgeving in 1939 als adviseur WIST U DAT..... te dienen. Ook bij de Rechterlijke Macht Imdadia Islam de eerste bracht de moulvi adviezen uit in afdeling van de S.I.V. was? echtscheidingskwesties van moslims; hij Moulvi Shekh Ahmadali de was in deze functie bij beschikking eerste voorzitter was van de Djama'at ul-Ulama (Raad benoemd als islamdeskundige en afnemer van geleerden) van de van eed tijdens rechtszittingen. Ook is de S.I.V.? moulvi huwelijksbeambte geweest. -

Imdadia de eerste djama’at was die op gestructureerde wijze Urdu, Arabisch en Islamonderwijs gaf? Het blad Hakikatoel Islam, uitgegeven vanuit Imdadia, in Suriname het eerste gestencilde maandblad in het Urdu was? Imdadia gedurende vele jaren het tabliegh- en opleidingscentrum van de S.I.V. was?

Vanuit Imdadia werd ook veel sociaal werk verricht. Onder andere werd geadviseerd bij geschillen binnen families en gezinnen, bij huwelijksproblemen, boedelverdelingen, enz. In deze kwesties werd niet alleen geadviseerd en bemiddeld, maar de betrokkenen werden ook verder begeleid op weg naar herstel van de verhoudingen. Waar nodig, werden de regels van de Shari’at (islamitische wetgeving) toegepast. Verder werden arme gezinnen, die niet in staat waren huwelijksfeesten van hun kinderen te bekostigen, uit een speciaal fonds van Imdadia geholpen. Ook in andere kwesties werd financiële steun verleend aan armen, bijvoorbeeld voor de bouw en het herstel van woningen. Voor zijn bijdrage aan het welzijn van de gemeenschap werd moulvi Ahmadali, op voordracht van de gouverneur van Suriname, een koninklijke onderscheiding in goud toegekend. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 8

SEMINAR: Islam in a Changing World Conclusies en aanbevelingen van de werkgroepen

Conclusies 1.

2. 3. 4. 5. 6. 7.

In de veranderende wereld, waarbij alles steeds sneller gaat, nemen de tijd en interesse voor het geloof af. Ook door beïnvloeding van buitenaf (films, clips, TV-series, enz., die bepaalde rolmodellen promoten) neemt de interesse voor het geloof af. Het blijkt dat er zeer weinig gedaan wordt aan gestructureerde opvoeding van kinderen vanaf de kinderjaren met betrekking tot het geloof. Het propagatiebeleid is niet echt jongerenvriendelijk (vooral de taalbarrière). Er wordt weinig gedaan om, met moderne communicatiemiddelen en op interessante wijze, de jongeren kennis over de islam bij te brengen. Heel weinig jongeren bezoeken de vrijdagse Djumu’ah dienst. De moskee wordt voornamelijk gebruikt als een plaats om te bidden, maar zelden voor activiteiten voor jongeren. Mensen, die in problemen zitten, kunnen niet terecht bij de djama’at voor structurele hulp. Er wordt nauwelijks ingespeeld op de ontwikkelingen / trends in de moderne wereld.

Aanbevelingen, volgende uit de conclusies (de punten onder corresponderen met de punten boven) 1. Aan kinderen moet reeds vroeg de basis van de religie worden geleerd. Slechte vrienden moeten worden vermeden. Aan de westerse beïnvloeding is weinig te doen, daarom moeten de kinderen vanaf de kinderjaren godsdienstig worden opgevoed. Ook thuis starten met het verrichten van de verplichte gebeden (voorbeeldgedrag) is een deel van de opvoeding. 2. De mensen moeten via moderne communicatiemiddelen worden bereikt, bv. internet, televisie, radio, seminars, en liefst in de voertaal (Nederlands). 3. Er moet met eenvoudige woorden en op interessante wijze naar de jongeren toe gewerkt worden, bijv. vaker seminars organiseren, de media gebruiken, betere communicatie via internet, lezingen en workshops houden, vooral voor de jongeren. 4. De diensten moeten, om de jongeren te bereiken, ook in het Nederlands gehouden worden. De voorgangers moeten hun gutba’s interessanter maken. Het belijden / propageren van het geloof moet worden aangepast aan de mensen (bijv. de taal), en niet omgekeerd. 5. Allereerst moet de moskee een ontmoetingsplaats worden voor het verrichten van de gebeden en daarnaast een ontmoetingsplaats, in het bijzonder voor de jongeren. Bijvoorbeeld gedurende bepaalde seizoenen, dagen en/of tijden. Sportdagen organiseren, cursussen aantrekkelijk maken, quizzen organiseren, enz. 6. Voorgesteld wordt commissies te maken: gezondheid / ziekte (bijv. ziekenhuis- en gevangenenbezoek), vrouw, opvoeding, entertainment voor kinderen, enz. Men moet openstaan voor djama’atleden, en in ieder geval respect hebben voor elkaars problemen. 7. De ontwikkelingen in de wereld kunnen niet worden tegengehouden, dus moet men veel met elkaar praten en het nut van moskeebezoek (gemeenschappelijk het geloof belijden) duidelijk maken. Verder kan worden gedacht aan het houden van discussiemiddagen; in ieder geval moet men openstaan voor positieve veranderingen en op adequate wijze daarop inspelen.


Roy Ilahibaks, gebroeders Baksoellah, Sohrab Bhikhie, Goolmohamed Orie, Mohamed Rafiek Niamat, Mohamed Jasien (Nickerie), Nasrullah (Nickerie), Ataoellah (Nickerie), Mahmoedali Ahmadali (Leiding 19) en Habiboellah (Commewijne). Tot de vrouwelijke muballighs behoorden onder andere Gafoeran Mohamedajoeb (Boeboe) en Samsoenisha Bakridi-Joemanbaks. Gelet op het grote aantal leerlingen stelde het ministerie van Onderwijs lokaliteiten beschikbaar van de openbare school te Ephraimszegen, thans Latour. Ook werden cursussen verzorgd te Nieuwzorg. In die tijd waren bij Imdadia ook populair de discussieavonden over het geloof, die wekelijks plaatsvonden in de Imdadia hal. Vooral de gevorderde leerlingen, die opgeleid waren voor het tablieghwerk (propageren van de islam), namen actief deel aan deze discussies, evenals de gevorderde leerlingen uit de districten. Ook andersdenkenden uit de omgeving participeerden, waaronder priesters en pandits. In de Imdadia hal werden regelmatig lezingen georganiseerd, waaraan moslims van verschillende organisaties en districten deelnamen. Verder vond regelmatig uitwisseling van leerlingen plaats tussen Imdadia en de districten. In de districten werd, zoals reeds vermeld, ook aan tablieghwerk gedaan en er werden aldaar ook opleidingen gegeven. Veel van deze opleidingen werden door (ex)leerlingen van moulvi Ahmadali verzorgd. Vermeldenswaard is, dat de door hem opgestarte opleidingen in een aangepaste vorm altijd gehandhaafd zijn gebleven, tot heden.6

Imdadia als trendsetter

Persbericht over het seminar, zoals gepubliceerd in het Surinaams dagblad ‘De West’ van maandag 19 juli 2004 en ‘Dagblad Gedenkboek 70 jaar Isha’at Islam, pag. 30 Suriname’ vanImdadia donderdag 22 juli 2004

Imdadia Isha’at Islam is altijd een trendsetter geweest. Niet alleen werd van hieruit het eerste gestencilde Urdu tijdschrift in Suriname uitgegeven; Imdadia had ook de eerste school in Suriname waar op gestructureerde wijze islamitisch onderwijs werd gegeven. Ook het huldigen van afgestudeerden, en mensen die in de maatschappij een hoge positie bereikten, is bij Imdadia gestart, evenals het voordragen van vooraanstaande moslims voor nationale onderscheidingen.7 De moskeebezoeken, die heden binnen de S.I.V. bekend zijn en ieder jaar gedurende de Ramadan worden uitgevoerd, hadden als voorloper de Akieda strijd (zie verder in dit boekje), toen de Akieda commissie, die te Imdadia haar hoofdkwartier had, de verschillende djama’ats bezocht om de mensen te motiveren en informatie te verschaffen. Ook kan vermeld worden dat de Ahmadiyya Jongeren Beweging Suriname (A.J.B.S.), die haar oorsprong vond in Imdadia en geleid werd door A.S. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 7

discussies tussen moulvi Ahmadali en moulvi Hafiezkhan van de Sunnat Wal Djama’at. Verder werd lokaal islamitisch nieuws in het blad opgenomen. Veel informatie haalde moulvi Ahmadali uit het blad Paigham-i-Sulh uit Lahore, waarop hij geabonneerd was. Vanwege de populariteit van Hakikatul Islam plaatsten vele handelslieden en industriëlen advertenties erin, waardoor kostendekkend kon worden gewerkt.

De ‘drukkerij’ van moulvi Shekh Ahmadali; boven de Urdu typemachine (geschonken door mw. Bakridi, die de moeder was van o.a. Abdoelsakoer en Abdoelgafoer Joemmanbaks) en onder de stencilmachine.

In missieverband kan verder worden genoemd de oprichting van een islamitische school, alwaar in klassikaal verband vakken werden gegeven als Urdu en Arabisch (lezen, schrijven, grammatica), godsdienstonderwijs, nazam (religieuze liederen), imaamat (leiden van gebeden), lijkbewassing, etc.). Ook heeft de moulvi enige tijd hindilessen gegeven. Dit was de eerste en gedurende lange tijd de enige school in Suriname, waar op dit niveau islamitisch onderwijs werd gegeven. De school had zelfs een bestuur en een inspectie; inspecteur was dhr. Rahiem Rostamkhan, grootvader van de huidige Imdadia-voorzitter Saddiek Rostamkhan. Aan de school was ook een jongensinternaat verbonden, waar intern een aantal leerlingen verbleef.

De gevorderde leerlingen van de school, waarvan vele intern verbleven in lokalen van de Imdadia hal en ten huize van moulvi Ahmadali, werden na selectie opgeleid tot imaam (voorganger), muballigh (moslim missionaris), nikaahgwaan (huwelijksambtenaar) en leraar. Vele van deze afgestudeerden zijn later, op grond van hun kwaliteiten, als imaam verbonden geweest aan een S.I.V.-afdeling,5 onder meer Mohamed Hanief Saheb Ali, Hakiem en Habieb Boedhoe, Islam Badoellah, Abdoella Hausil, Hoesein Naipal, Habib Rasoel Joeman, Niamat en Karamat Khodabaks, Sultan Kallan, Sahadat Ali Naipal, Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 6

Geraadpleegde bronnen • • • • • • • • • • • • • •

Hakikatul Islam (islamitisch tijdschrift, uitgegeven door moulvi Shekh Ahmadali in de periode 1934 – 1960) Surinaams Islamitisch Maandblad Al Haq (resp. uitgegeven onder auspiciën van de S.I.V., het Al Haq Boekenfonds en het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties in de periode 1971 – 1980) An Nur (kwartaalblad van de Surinaamse Islamitische Vereniging, edities van september 2000 en januari 2004) Jubileum boekje 25 jaar S.I.V. (uitg. Surinaamse Islamitische Vereniging, november 1954) S.I.V. – brochure (uitg. Surinaamse Islamitische Vereniging, juli 1989) S.I.V. en de Ahmadiyyat (uitg. Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties, juni 1978) Voorlichtingsbrochure S.I.V. Ahmadia Akieda (uitg. S.I.V. AhmadiaAkieda comité, juli 1978) Reünie boekje van de familie Ahmadali (uitg. september 1991) Interview met dhr. Toyabali Ahmadali, voorzitter Imdadia Isha’at Islam in de periode 1973 – 1986 Interview met dhr. Noermohamed Hausil, voorzitter Imdadia Isha’at Islam in de periode 1986 – 1988 Interview met dhr. Haroen Ilahibaks, voorzitter Imdadia Isha’at Islam in de periode 1988 – 1999 Interview met dhr. Saddiek Rostamkhan, voorzitter Imdadia Isha’at Islam in de periode 1999 – heden Interview met mr. Basharat Ahmadali, ex-redacteur van het Surinaams Islamitisch Maandblad Al Haq en ex-voorzitter van het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties Mondelinge en schriftelijke bijdragen van diverse prominente (ex)Imdadia leden, waaronder drs. Khaliel Ghafoerkhan en mr. A.S. Hoeseni (meer bekend als Zebier)


Nawoord Op 17 februari 2004 kreeg ik van het bestuur van Imdadia Isha’at Islam de opdracht om een gedenkboek samen te stellen in verband met het 70-jarig bestaan van deze djama’at op 16 augustus 2004, hetwelk op 1 augustus 2004 zou worden herdacht. Vol goede moed begon ik te werken aan deze uitdagende opdracht; uitdagend, temeer daar voor een groot deel moest worden uitgegaan van gegevens, die opgeslagen waren in het geheugen van vele – voornamelijk seniore – leden van Imdadia Isha’at Islam. Zoals u dus reeds begrijpt, is voor het uitvoeren van dit werk gebruik gemaakt van interviews, waarbij ervoor gekozen is de nog in leven zijnde ex-voorzitters van deze djama’at, evenals enkele andere prominente leden, te ondervragen. Daarnaast is ook enig literatuuronderzoek verricht, waaruit vele belangrijke gegevens gehaald konden worden. Nochtans kan het, mede door de korte voorbereidingstijd, zijn dat er gegevens ontbreken, waaronder ook persoonsnamen. Wij willen derhalve niet pretenderen de volledige historie van Imdadia Isha’at Islam te hebben beschreven. Rest mij een ieder, die mij de nodige ondersteuning en adviezen heeft gegeven bij het uitvoeren van dit werk, van harte dank te zeggen. In het bijzonder betreft het hierbij degenen die zijn geïnterviewd. Ook aan mr. Basharat Ahmadali ben ik veel dank verschuldigd voor zijn onmisbare ondersteuning en adviezen bij het uitvoeren van dit werk. Verder ben ik de heren Toyabali Ahmadali, drs. Khaliel Ghafoerkhan, Haroen Ilahibaks en mr. A.S. Hoeseni (Zebier), die allemaal een belangrijk deel van de ontwikkeling van Imdadia van nabij hebben meegemaakt, veel dank verschuldigd voor het doorlezen van het gehele manuscript en het geven van opbouwende commentaren en aanvullingen. Tenslotte gaat mijn dank uit naar het bestuur van Imdadia Isha’at Islam voor het in mij gestelde vertrouwen, onder andere inzake het uitvoeren van dit werk. Khuda Hafiz. Paramaribo, 1 augustus 2004 Riaz Basharat Sheik Ahmadali


Het startsein voor de bouw van deze houten moskee werd gegeven op 16 augustus 1934, nu dus 70 jaar geleden. Moulvi Ameer Ali, die door de S.I.V. uit Trinidad naar Suriname was uitgenodigd voor het verzorgen van cursussen, woonde het startsein voor de bouw bij.4 De kosten van de bouw werden gedragen door leden van Imdadia, die spontaan geld doneerden. Deze houten moskee werd tijdens de bestuursperiode van Towahirali Ahmadali vervangen door de in steen opgetrokken moskee. De houten Imdadia moskee liep het gevaar middels brandstichting vernietigd te worden, toen de moslims in Suriname door de Surinaamse overheid werd toegestaan runderen te slachten ter gelegenheid van het offerfeest. Belijders van bepaalde andere godsdiensten waren namelijk niet zo blij met de toestemming voor het offerfeest. Op wonderbaarlijke manier doofde het vuur vanzelf en bleef de schade beperkt tot slechts enkele bladen van het houten jaloezieraam. Allah had Zijn gebedshuis Zelf beschermd!

Tabliegh (missiewerk) Vanwege de deskundigheid van moulvi Ahmadali en het kader waarover hij beschikte, werd Imdadia gedurende lange tijd beschouwd als het centrum van de S.I.V. voor missiewerk. Zo ging de moulvi, in opdracht van de S.I.V., naar de districten om cursussen te verzorgen en lezingen te geven. Het betrof hierbij voornamelijk de districten Suriname, Commewijne, Saramacca en Nickerie. In het kader van tabliegh kan ook worden genoemd het voornamelijk met de hand geschreven maandblad Hakikatul Islam, dat van 1934 tot 1960 in de Urdu taal verscheen (zie een afdruk in het midden van dit boekje). Hiervan was moulvi Shekh Ahmadali de oprichter, hoofdredacteur en uitgever. De uitgifte van dit blad was zeer uniek, aangezien de hindostanen van toen nog geen kennis hadden van het vermenigvuldigen middels stencilmachines, terwijl moulvi Ahmadali hierin reeds zeer bedreven was. De kennis over het gebruik van stencilmachines had de moulvi van firma Van der Voet, die deze machines op de markt bracht. Vermeldenswaard is ook, dat mw. Bakridi (bekend als Dadi; moeder van o.a. Abdoelsakoer en Abdoelgafoer Joemmanbaks) aan de moulvi een Urdu typemachine schonk. Het blad Hakikatul Islam richtte zich op verspreiding van de islam. Hierin werden onder andere lezingen gepubliceerd, zoals de vrijdagse preken en de radiolezingen van de moulvi, evenals artikelen van andere geleerden, waaronder ook van maulana Abdul Haq uit Lahore. Ook werden in het blad verslagen gepubliceerd van openbare debatten, die de moulvi voerde met andersdenkende moslimgroeperingen in de islam. Bekend zijn vooral de Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 5

Schenkingen

EINDNOTEN

Moulvi Ahmadali stelde een belangrijk deel van zijn eigendomsperceel aan het Pad van Wanica op nr. 44 ter beschikking voor de bouw van de moskee. Toen ook daarna nog behoefte ontstond aan uitbreiding, schonk hij nog tweemaal een deel van zijn terrein, en later werd ook een stuk terrein opgekocht van de eigenaar van het aan de linkerzijde van de moskee gelegen erf.2 Ook de heer Khairali, die geen erfgenamen had, schonk – wegens zijn goede verstandhouding met moulvi Shekh Ahmadali – een perceel van ongeveer 4 ha., gelegen aan het toenmalige Pad van Wanica, aan Imdadia. Dit terrein is intussen verkocht door het S.I.V.hoofdbestuur.3 Verder zijn er religieuze boeken aan Imdadia geschonken door onder andere baas Ibrahim en mevr. Gafoeran Mohamedajoeb, bekend als Boeboe Gafoeran. Een deel van de boeken uit de De houten moskee van Imdadia. Deze werd later nalatenschap van moulvi vervangen door de huidige stenen moskee. Shekh Ahmadali en zijn opvolger, moulvi Mohamed Hanief Saheb Ali, werd na hun overlijden ook geschonken aan Imdadia.

Bouw van de eerste moskee De eerste (houten) moskee werd in eigen beheer gebouwd door leden van Imdadia, onder leiding van de toentertijd zeer bekende timmerman / aannemer baas Ibrahim, die tot de prominente leden van Imdadia behoorde. Bij de bouw werd hij onder andere bijgestaan door dhr. Abdoelkariem, meer bekend als baas Habib. Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 4

1 Mohamed Hanief Sahebali had zijn opleiding bij moulvi Shekh Ahmadali gevolgd. Tijdens de oorlogsjaren (Tweede Wereldoorlog) trouwde hij met Twahiragatoen Ahmadali, de oudste dochter van moulvi Shekh Ahmadali. Dit huwelijk werd voltrokken in de hal van Imdadia, waarbij ook de toenmalige gouverneur van Suriname en de directeur van zijn kabinet aanwezig waren. 2 Toen moulvi Shekh Ahmadali te Leiding 19a een landbouwperceel kreeg, schonk hij ook hier een stuk terrein ten behoeve van de bouw van een moskee, die later Moefidoel Islam zou gaan heten. Enige jaren later werd zijn zoon Mahmoedali Ahmadali aangesteld als imaam. De djama’at Moefidoel Islam was altijd al een afdeling van de S.I.V. Het terrein, de moskee en de bijbehorende gebouwen zijn op 4 oktober 2003 bij notariële akte officieel door Mahmoedali Ahmadali en zijn zonen Toefail en Zaffar Ahmadali overgedragen aan de S.I.V. In het kader van dit boekje is de verdere geschiedenis van Moefidoel Islam niet relevant. 3 De heer Khairali had uitdrukkelijk de wens te kennen gegeven, dat alle baten uit het terrein uitsluitend aan Imdadia moesten toekomen. Het S.I.V.-hoofdbestuur heeft, in de periode dat dhr. Haroen Ilahibaks voorzitter was van Imdadia, het terrein verkocht, waarbij echter slechts een deel van de verkregen opbrengsten aan Imdadia werd geschonken. 4 De S.I.V. had de wens om buitenlandse moslimgeleerden naar Suriname te laten overkomen. De correspondentie hieromtrent, die in de Urdu taal moest geschieden, werd toevertrouwd aan moulvi Shekh Ahmadali. De betreffende brief belandde bij een Soennie-organisatie in Lahore (toenmalig Brits-Indië). Deze organisatie deed echter geen internationaal missiewerk en stuurde de brief door naar de Ahmadiyya Anjuman Isha’at Islam, die wel internationale missies verrichtte. Als gevolg hiervan kwam moulvi Ameer Ali uit Trinidad in 1934 naar Suriname. Aangezien niet alle S.I.V.-ers het eens waren met de Ahmadiyya leer, splitste een groep zich af. Deze groep verenigde zich later in de Surinaamse Moeslim Associatie (S.M.A.). 5 Rond 1955 waren de afdelingen van de S.I.V.: Imdadia Islam (Pad van Wanica), Shamsul Islam (Land van Beekhuizen), Himajat Islam (Welgedacht C), Tackveayetul Islam (Vredenburg), Tartiboel Islam (Nickerie), Noor-e-Islam (Nw. Amsterdam), Safiatoel-Islam (Leiding 10a), Shan-e-Islam (Mattonshoop), Tanziemoel Islam (Saramacca), Mofidoel Islam (Leiding 19), Hifazatoel Islam (Kroonenburg), Hamdard-e-Islam (Saramacca), Namaaz League (Combe), Ittefakoel Islam (Livorno), Sahabatoel Imaan (Paramaribo, javaanse afdeling), Afdeling S.I.V. (Leysweg), Djamiatoel Hasna (Koewarasan). 6 Gedurende februari – juli 2004 werd er te Imdadia een groep van ongeveer 30 leerlingen onderwezen in de basiskennis van de islam, gebaseerd op de studiegids van het Nederlands Instituut ter Bevordering van Islam Studies (N.I.B.I.S.), dat deel uitmaakt van de Unie van Lahore Ahmadiyya Organisaties in Nederland (U.L.A.M.O.N.). Dit is een samenwerkingsverband van diverse in Nederland gevestigde Lahore Ahmadiyya organisaties, te weten de Rotterdamse Islamitische Vereniging A.A.I.I., de Ahmadiyya Anjuman Isha’at Islam Amsterdam, de Ahmadiyya Anjuman Isha’at Islam (Lahore) Nederland en de Stichting Ahmadiyya Isha’at-i-Islam, Den Haag. Het Islamitisch onderwijsinstituut N.I.B.I.S. is op initiatief van voormalig Imdadia lid A.S. Hoeseni (Zebier), die thans voorzitter is van de Stichting Ahmadiyya Isha’at-i-Islam, opgericht door U.L.A.M.O.N. De N.I.B.I.S.-studiegids kan worden bekeken op www.moslim.org/nibis.htm . 7 Gehuldigd zijn onder andere de heren Toyabali Ahmadali, Mustafa Noermohamed en Rahmatali Baksoellah bij hun verkiezing tot statenlid (in resp, 1967, 1967, en 1969) en dhr. Ahmadali


voornoemd bij zijn benoeming tot minister van Sociale Zaken in 1969. Mr. Basharat Ahmadali werd gehuldigd na zijn afstuderen in 1971, evenals Drs. Asif Asgarali, Mr. John Mohamedamin, Ir. Nasser Ataoellah, Drs. Nasiem Joemmanbaks en Hamied Ahmadali bij hun afstuderen. Drs. Rakieb Khudabux werd gehuldigd bij zijn benoeming tot minister van Volksgezondheid in 1991. Vanaf 1972 ontvingen diverse leden van Imdadia een koninklijke onderscheiding. 8 Eind jaren zestig vormde het toenmalige bestuur onder leiding van Twahirali Ahmadali een nieuwe jongerenvereniging met als voorzitter A.S. Hoeseni (Zebier). Deze groep organiseerde islamitischeducatieve bijeenkomsten en had als opdracht meer interesse voor de islam bij de jongere leden op te wekken. Eind jaren zeventig opereerde vanuit Imdadia de Ahmadiyya Jongeren Beweging Suriname (A.J.B.S.). Door de jarenlange crisis binnen de S.I.V. waren jongerenactiviteiten vrijwel komen stil te liggen. Dit was niet onopgemerkt gebleven bij het Ahmadiyya Akieda comité. In 1977 werd tijdens een bijeenkomst van dit comité in de moskee van Leysweg, in samenspraak met de toen aanwezige geleerde gasten maulana Muhammad Tufail en maulana Kemal Hydal, een jongerenbeweging voor heel S.I.V. opgericht. Het Imdadia lid A.S. Hoeseni kreeg hiervan de leiding. De A.J.B.S. bestond toen overwegend uit jongeren en de jongere ouders bij Imdadia, maar ook leden van Qamrul Islam, Shan-e-Islam en Shamsul Islam. Andere namen van de jongeren van toen, die in deze organisatie actief waren en achterhaald konden worden, zijn o.a. dhr. N.A. Ghafoerkhan (Lal), mevr. N. Ahmadali, mevr. Hamidan Amier-Alladin, mevr. Trees Joemanbaks en dhr. R. Khudabux. Deze organisatie opereerde vanuit de ruimten van Imdadia en Stichting Isha’at Islam Qoranfonds, omdat voornamelijk de leden van Imdadia en Shamsul Islam, en hun kinderen, deelnamen aan haar activiteiten in het begin. Om haar opdracht waar te maken stortte deze organisatie zich op het geven van Islamitisch onderwijs en andere educatieve bijeenkomsten in het Nederlands en het uitgeven van Islamitische boekjes en folders. Achterhaald kon worden dat deze organisatie, met financiële hulp van leden uit Nederland, de volgende boekjes heeft uitgegeven met medewerking van het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties: Leidraad der Islamitische Leerstellingen, en De Islam 1400 jaar. Het islamitisch onderwijs, dat door A.S. Hoeseni werd gegeven, was volledig in het Nederlands en gebaseerd op het boek De Religie van de Islam van maulana Muhammad Ali. Met recht kan gezegd worden dat deze beweging voor het eerst islamitisch onderwijs in het Nederlands heeft gegeven aan een grote groep. De groep die onderwijs genoot bestond uit ruim veertig leerlingen. Er werd ook onderwijs gegeven in het lezen van de Heilige Koran en Urdu. De leraren van deze twee vakken waren de heer M.H. Sahebali, imaam van Imdadia, en zijn echtgenote mevr. T. Sahebali-Ahmadali. Om grotere groepen te interesseren voor de islam werden islamitische onderwerpen in het Nederlands uitgelegd. Geheel naar de tijdgeest van toen stond de Ahmadiyyat hoog op de agenda, met de heer mr. B. Ahmadali als voornaamste spreker. Afgevaardigden van A.J.B.S. hebben destijds ook een jongerenconventie op Trinidad bezocht. Deze groep werd verder sterk geïnspireerd door de heer Toyabali Ahmadali vanuit zijn functies van leider van het Ahmadiyya Akieda comité van de S.I.V., voorzitter van Imdadia en voorzitter van Stichting Isha’at Islam Qoranfonds. Daarnaast werd de groep geïnspireerd door de leden Abbas Saboerali, Ajoeb Ilahibaks en moulvi Goelmohamed Nabi (Ghaibi mian). Vermeld kan worden dat de huidige voorzitter van Imdadia, Saddiek Rostamkhan, en zijn echtgenote Marijke Amier, onderwijs bij de A.J.B.S. hebben gevolgd en aan activiteiten hebben deelgenomen. Van 1977 tot midden 1980 was bij Imdadia een studiegroep voor gevorderden actief, die moeilijker onderwerpen bestudeerde en wekelijks bijeenkwam in de moskee. Van deze groep maakten deel uit Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 34

Ontstaansgeschiedenis Imdadia Isha’at Islam is de eerste afdeling geweest van de Surinaamse Islamitische Vereniging (voortaan aangeduid als S.I.V.) en werd opgericht op 16 augustus 1934. Imdadia Isha’at Islam is onlosmakelijk verbonden aan de persoon van de heer moulvi Shekh Ahmadali, die de initiatiefnemer tot het stichten van Imdadia was, alsook de spontane schenker van het perceel waarop de Imdadia moskee en de vergaderzaal staan. Miadjie Ahmadali, zoals hij werd genoemd, genoot grote bekendheid onder de moslims in Suriname. Vermeldenswaard is ook, dat hij de eerste voorzitter is geweest van de Djama’at ul-Ulama (Raad van geleerden) van de S.I.V.

Imdadia Islam, eerste afdeling S.I.V. Nadat de contractarbeid van de hindostaanse immigranten rond 1920 ten einde kwam, ontstonden er verschillende hindostaanse woongebieden rond Paramaribo. Hieronder waren ook de gebieden Pad van Wanica (voorheen Land van Beekhuizen) en de zijwegen daarvan, en het gebied Saron. Aangezien er in deze gebieden ook moslims woonden, voor wie het vanwege de grote afstand ondoenlijk was de vrijdagdienst in de moskee aan de Keizerstraat bij te wonen, besloot het toenmalige S.I.V.-bestuur – op initiatief van moulvi Ahmadali – een afdeling op te richten in dat gebied, op het woonadres van de moulvi voornoemd. Voor het verrichten van de dagelijkse gebeden, in het bijzonder de Djumu’ah gebeden, had dhr. Zameer Husain Ilahibaks intussen een afdakje ter beschikking gesteld aan het toenmalige Pad van Wanica op nr. 30. Vanaf de beginperiode aan het Pad van Wanica trad moulvi Ahmadali als imaam op. Na de vestiging van de afdeling Imdadia Islam (later Imdadia Isha’at Islam) werd hij gekozen als eerste voorzitter van deze afdeling. Imdadia Islam werd zodoende de eerste afdeling van de S.I.V. Onder meer waren in het eerste bestuur ook de heren Fateh Ghafoerkhan, Abdoelsakoer Joemmanbaks, Imambaks (meer bekend als Khaloe), Mohamed Ali Madjoe, Paul Rahmal, Abdoelgafoer Joemmanbaks, Rahiem Rostamkhan en Mohamed Ali Madjoe. De eerste vervanger van moulvi Ahmadali als imaam was dhr. Imambaks (Khaloe), en enige tijd later werd ook dhr. Mohamed Hanief Saheb Ali aangesteld als vervanger van de imaam.1


de heren A. Mahmood, Rahamat Naipal, N.A. Ghafoerkhan (Lal), Abdul Shams en A.S. Hoeseni. Deze groep voerde ook discussies met christenen. 9 Amper twee maanden na de Koranuitgave van Stichting Isha’at Islam Qoranfonds heeft het toenmalige hoofdbestuur van de S.I.V., onder voorzitterschap van dhr. Mohamed Radja, op instigatie van Jacoeb Mohamedajoeb, dezelfde Koranvertaling nogmaals laten herdrukken, aangezien men niet zo blij was met het initiatief van Imdadia in deze. De uitgave van de Stichting werd gedrukt te Leiden, Nederland, en die van het S.I.V.-hoofdbestuur in Engeland. Het verschil tussen de twee edities was slechts, dat in de uitgave van het S.I.V.-hoofdbestuur het voorwoord bij de 2e druk werd weggelaten. 10 De oplage was gauw op en de vraag naar dit unieke werk van maulana Muhammad Ali bleef groeien. In 1996 werd daarom een herdruk op de markt gebracht door de in Den Haag gevestigde Stichting Ahmadiyya Isha’at-i-Islam, die onder voorzitterschap staat van mr. A.S. Hoeseni (Zebier), een kleinzoon van moulvi Shekh Ahmadali. Momenteel is door deze Stichting een Nederlandse vertaling in voorbereiding van de herziene Engelstalige editie van maulana Muhammad Ali uit 1951. De uitgave hiervan zal omstreeks eind 2004 een feit zijn. Bij de totstandkoming van deze nieuwe vertaling van de Heilige Koran zijn voormalige leden van Imdadia betrokken die in Nederland woonachtig zijn, alsmede Imdadia leden die in Suriname woonachtig zijn. Na de uitgifte van de Koran zal de Stichting meer dan 40 andere boeken in het Nederlands uitgeven. 11 De bedoeling was om de verschillende religieuze organisaties in de gelegenheid te stellen in eigen beheer de scholen te exploiteren en zodoende ook religieus onderwijs te kunnen verzorgen. Het S.I.V.-kinderhuis wordt wel in eigen beheer draaiende gehouden, doch het schoolgebouw werd verhuurd en is nooit door de S.I.V. in eigen beheer geëxploiteerd. 12 Zo werd na het overlijden van moulvi Shekh Ahmadali zijn schoonzoon en leerling Mohamed Hanief Sahebali, tot dan naib-imaam, aangesteld in de functie van imaam van Imdadia. Verder was de zoon Mahmoedali Ahmadali imaam van Moefidoel Islam te Leiding 19a. Heden is de zoon Toyabali Ahmadali imaam van Imdadia, na sedert 14 juli 2000 als naib-imaam te hebben gefungeerd. Twee zonen van de moulvi hebben de functie van voorzitter van Imdadia vervuld, t.w. Towahirali Ahmadali en Toyabali Ahmadali. De jongste zoon Basharat Ahmadali is voorzitter geweest van het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties, die gedurende 10 jaren het maandblad (later weekblad) Al Haq uitgaf, evenals vele andere boekjes, zoals De vijf zuilen van de Islam, De Islam – godsdienst van het mensdom, Leidraad der Islamitische leerstellingen, enz. Ook is hij in Nederland oprichter en eerste voorzitter geweest van de Stichting Islam Nederland (S.I.N.). Momenteel zijn twee kleinzonen actief werkzaam in het publicatiewerk. Kleinzoon A.S. Hoeseni (Zebier) is voorzitter van de Stichting Ahmadiyya Isha’at-i-Islam te Den Haag, terwijl kleinzoon Riaz Ahmadali voorzitter is van het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties te Suriname. Een deel van het archief van dit Instituut kan worden bekeken op de officiële Lahore Ahmadiyya website: http://www.aaiil.org/suriname . De website van voornoemde Stichting is www.moslim.org . 13 Het is heel bijzonder dat moulvi Ahmadali zeer stipt een archief bijhield van al zijn (radio)lezingen en artikelen. Dankzij deze nauwkeurigheid was het mogelijk een bloemlezing samen te stellen van diverse van zijn lezingen, die zal worden uitgegeven door de Stichting Ahmadiyya Isha’at-i-Islam te Den Haag. Deze bloemlezing kan worden bekeken op de officiële Lahore Ahmadiyya website onder de rubriek http://www.aaiil.org/urdu/books/others/misc/khutbatahmadali/khutbatahmadali.shtml . Geluidsopnamen van deze speeches, ingesproken door dhr. Nasir Ahmad van Pakistan, kunnen worden beluisterd op http://www.aaiil.org/text/snd/ahmadali/ahmadali.shtml . Gedenkboek 70 jaar Imdadia Isha’at Islam, pag. 35

De ‘Akieda strijd’ Na verkregen tips en eigen speurwerk ontdekte dhr. Toyabali Ahmadali dat een deel van het toenmalige S.I.V.-hoofdbestuur, dat aanzat tot 1978, wilde afstappen van de Ahmadiyya gedachte. Onderhandelingen om de betreffende hoofdbestuursleden te doen afzien van hun boze plannen mislukten vanwege hun negatieve houding met als gevolg, dat de zaak bij de rechter belandde. Op gegeven moment gelastte de rechter een bestuursverkiezing onder toezicht van de toenmalige advocaat, mr. H.H. Naarendorp. Deze benoemde twee commissies, één voor elk der groepen. De bestuursverkiezing vond plaats op 30 juli 1978. Hierbij stonden twee lijsten tegenover elkaar, die van de Akieda commissie met dhr. Habieb Niamut als lijsttrekker, en die van de nonAhmadiyyagroep, aangevoerd door dhr. Izaak Jamaludin. De verkiezing werd gewonnen door de lijst van de Akieda commissie. De verliezers, die onder andere ook politieke bedoelingen hadden, splitsten zich af en vormden later de Surinaamse Islamitische Organisatie (S.I.O.), een soort Soennie-organisatie. In het heetst van de strijd werden de grootste klappen geïncasseerd door Toyabali Ahmadali en later ook door de huidige S.I.V.-voorzitter Rashid Pierkhan, die zendtijd op zijn radiostation ter beschikking stelde om de S.I.V.-ers de nodige informatie te verschaffen. Ook het Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties, toen onder voorzitterschap van mr. Basharat Ahmadali, heeft de nodige klappen geïncasseerd in de strijd, aangezien zij haar drukkerij ter beschikking had gesteld van de Akieda commissie. Deze strijd is de reden geweest dat in het Huishoudelijk Reglement van de S.I.V. een artikel werd opgenomen (art. 21), dat de bestuursleden en imaams van het S.I.V.-hoofdkwartier en de afdelingen verbiedt om actief aan de nationale politiek deel te nemen. Desondanks heeft het S.I.V.-hoofdbestuur op de Algemene Ledenvergadering van 18 april 2004, na ter vergadering middels een agendawijziging de kwestie op de agenda te hebben geplaatst, doorgevoerd dat het de besturen van de afdelingen voortaan wel toegestaan is actieve politiek te bedrijven (de imaams niet). 15 In 2002 organiseerde het Imdadia bestuur ter gelegenheid van het 68 jarig bestaan van Imdadia een bijeenkomst waarbij vele bestuursleden van het S.I.V.-hoofdbestuur, alsmede bestuursleden en leden van diverse S.I.V.-afdelingen, aanwezig waren. Naast de heer Toyabali Ahmadali en S.I.V.voorzitter Rashid Pierkhan, waren de sprekers Imdadia voorzitter Saddiek Rostamkhan, en de gast uit Nederland, dhr. A.S. Hoeseni (Zebier), voorzitter van Stichting Ahmadiyya Isha´at-i-Islam en voormalig lid van Imdadia. Laatstgenoemde behandelde in kort tijdbestek het boek Fath-i-Islam (Overwinning voor de Islam) van hazrat Mirza Ghulam-Ahmad, waarin hij in 6 hoofdpunten aangaf welke activiteiten besturen en leden van de Ahmadiyya Beweging moeten ontplooien om succesvol te kunnen zijn. 16 Dit seminar vloeide direct voort uit het feit, dat Imdadia-voorzitter Rostamkhan gedurende de Ramadan van 2003 tijdens de moskeebezoeken bij de afdelingen verschillende malen (in informele gesprekken) te horen kreeg, dat het moskeebezoek – vooral van jongeren – verwatert en dat er nauwelijks aandacht wordt gegeven aan de opleiding van jongeren. Met deze informatie in gedachten werd besloten voormeld seminar te organiseren, en de gelegenheid van de viering van 70 jaar Imdadia leende zich uitstekend hiervoor. 17 De cursussen werden verzorgd door Riaz Ahmadali (kleinzoon van moulvi Shekh Ahmadali), Reza Ghafoerkhan (kleinzoon van ex-Imdadia bestuurslid Fateh Ghafoerkhan), Irshaad Djoemai en Sharda Ahmadali-Doekhie, geassisteerd door Mahida Joemmanbaks.

Woord vooraf

14


Dit gedenkboek is uitgegeven door het bestuur van Imdadia Isha’at Islam onder voorzitterschap van de heer M.A.S. Rostamkhan ter herdenking van het zeventigjarig bestaan van deze djama’at op 16 augustus 2004. Het bestuur bedankt bij deze een ieder, die op welke wijze dan ook zijn of haar bijdrage heeft geleverd aan het behoud en de opbouw van de djama’at. Moge Allah (s.w.t.) ons en onze nakomelingen de kracht en de moed geven om aan de verdere vooruitgang van Imdadia Isha’at Islam te werken, en onze bede is dat onze djama’at, in alle rust en vrede, grote hoogten van vooruitgang moge bereiken. Khuda Hafiz. Paramaribo, 1 augustus 2004 M.A.S. Rostamkhan Voorzitter Imdadia Isha’at Islam


bookfoldsheets0 Bismillāhir Rahmānir Rahīm In de naam van Allah, de Weldadige, de Genadige Gedenkboek

Recommend Documents