BomenBeterBeheren. Doelstelling BBB :

BomenBeterBeheren • Doelstelling BBB : vzw Bomen Beter Beheren heeft als doelstelling de kennisoverdracht en uitwisseling van ervaringen tussen de leden te stimuleren, om zo het werkniveau en de veiligheid in de sector te verhogen. Alsook eenieder te sensibiliseren die beroepshalve verantwoordelijke is voor onze bomen (privaat & openbaar) om de theoretische en praktische kennisoverdracht te verbeteren, opdat bomen op een correctere manier zouden beheerd worden. Daarbij staan 2 punten centraal : - het welzijn van de boom - de veiligheid van de boomverzorger

BBB

BBB: werking • Beperktbestuur. • Dagelijksbestuur. • Werkgroepen.

BBB: werking • Werkgroepen. – Samengesteld uit BBB leden, sympathisanten en vakmensen omtrent hun thema. – Brengen via een afgevaardigde verslag uit naar het BBB bestuur. Om zo de peilers te verstevigen. – Enkele voorbeelden:

Werkgroepen bloedingsziekte (1) • Opgericht september 2005 • Samenwerking tussen • vzw Bomen Beter Beheren • Vereniging Voor Openbaar Groen • Agenschap voor Natuur en Bos • INBO - Geraardsbergen • ILVO – Merelbeke • AVBS – sectie boomkwekerij • Koen en Geert T. als BBB verantwoordelijken

Werkgroepen (2) • Overige: werkgroep zout • werkgroep houtrotters

Activiteiten • Organisatie van diverse activiteiten Minstens 1X per maand Terug te vinden op onze website www.bomenbeterbeheren.be

Substraten voor stadsbomen BOOM – INFRA – INTEGRATIE – BOMENZAND – SAMENSTELLING – CONTROLE

Bodem geschikt voor bomengroei? Afh. van bodemkundig onderzoek  structuurverbetering  verbetering voedingstoestand  (meestal) vervangen wegens eisen boom

infrastructuur

Substraten voor stadsbomen BOOM – INFRA – INTEGRATIE – SAMENSTELLING – OVERGANG – CONTROLE

• • • • • •

EISEN VAN DE BOOM EISEN INFRASTRUCTUUR INTEGRATIE VAN EISEN - EIGENSCHAPPEN BOMENZAND SAMENSTELLING VAN GRONDMENGSELS OVERGANG GRONDMENGSEL – OMRINGENDE GROND KWALITEITSCONTROLE – BEOORDELING VAN GRONDMENGSELS


EISEN VAN DE BOOM Goede groei mineralenvoorziening  humusgehalte: specifiek N (vaak uitspoeling nitraat) C/N: 10 à 20 of lager Ontwikkeling schimmels e.a. micro-organismen vochtvoorziening  (kleine poriën) ca. 600 l/m² kroonprojectie nodig Hoge eisen vochtleverend vermogen zuurstofvoorziening  (grote poriën) verbruik door boom + bodemleven! └> afbraak org. stof. verankering  minimaal doorwortelbaar volume onder verharding vaak te hoge dichtheid voor beworteling

Grondwaterprofiel GWP • Grondwatertafel: bereikbaar en beschikbaar voor boom tijdens groeiseizoen (max 30cm onder wortels, max 1 tot 1,3 m onder maaiveld) • Capillaire opstijging van water (grootst bij zandleem, kleinst bij zand en klei

Hangwaterprofiel: HWP • Grondwatertafel geen enkele bijdrage in vochtvoorziening. • Aanwezige vochtvoorraad, neerslag • Vereiste bodemvolume zal groter zijn dan bij GWP • Hangwaterprofiel meestal in stedelijke omgeving

Kroonprojectie • Schaduw boom op ondergrond bij loodrechte zon • Formule: ∏r² • Zuil-/schermvormige bomen: aanpassing  ∏.r².H/D

Vochtbalans: vochtbehoefte • 400 l/m² kroonprojectie: bomen in parkhout beschutte situaties edm • 600l/m² : voor laanbomen, bomenrijen • 800l/m²: voor solitaire bomen  Uitgedrukt in l per m² per groeiseizoen

Vochtbalans: vochttoevoer • Neerslaghoeveelheid: gem 780 mm (l/m²) Tijdens groeiseizoen: 400 mm of l/m² Infiltratiepercentages: Asfalt: 0 Sterk verdichte bodem: 15-20 Tegels: 60x60x7: 35-65 Tegels: 30X30X5: 60-80 Klinker: 20X10X10: 90-95 Kiezel: 100

Vochtbalans: vochttoevoer • -

Vochtleverend vermogen in l/m³ straatzand: 70 Zandige bodem 100 Zware klei: 110 Lemig zand: 150 Lichte klei:160 Sterk lemig: 250

Vochtbalans: vochttoevoer • Leem: 260 • Zandleem: 270 Waarden voor grond zonder organische stof Per procent organische stof verhoging van 10 l/m³

Voorbeeld vereist bodemvolume • Grondwaterprofiel: beperkende factor is niet vocht maar mineralenbehoefte. • Lichte klei-of zandgrond met 5% org stof:0,75 m³ doorwortelbaar bodemvolume per m² kroonprojectie voldoende voor mineralendekking • Rijkere gronden: 0,5m³/m² • Armere gronden: 1m³/m²

Oefening • Bereken het vereiste bodemvolume voor een solitaire boom met een kroondiameter van 15 m. De boom wordt geplant in lichte kleigrond met 5% organische grond. We hebben te maken met een grondwaterprofiel. • Bereken ook de vochtbehoefte van deze boom.

Oefening • Kroonprojectie= ∏r² 3,14.(7,5m)² = ca. 175m² • Vochtbehoefte = l/m² kroonprojectie.opp kroonprojectie 800l/m².175m² = 140000l • Vereiste doorwortelbaar volume  0,75 m³/m² kroonprojectie.175m² = ca.130m³

Oefening • Grootte van de standplaats (doorwortelbare diepte = 1m) Volume = lengte.breedte .diepte (stel vierkant dan b=l) v= l².d l = vkw (v/d) l = vkw 130m³/1m = ca 11,5m.11,5m

Oefening: HWP • Bereken het vereiste bodemvolume voor een solitaire boom met een kroondiameter van 15 m. De boom wordt geplant in zandleem, de helft van de wortelzone is geplaveid met tegels van 30X30 cm, de andere helft is onverdichte bodem. We hebben te maken met een hangwaterprofiel. Bewortelingsdiepte: 1m

Oefening • Kroonprojectie= ∏r² 3,14.(7,5m)² = ca. 175m² • Vochtbehoefte = l/m² kroonprojectie.opp kroonprojectie 800l/m².175m² = 140000l • Vochttoevoer = vochtlevering bodem+vochtlevering infiltratie Vochtlevering zandleem = 270 l/m³

Oefening • Infiltratie: ((400 l/m²)/2).1 + ((400 l/m²)/2).0,70 = 340 l/m² Bij bewortelingsdiepte van 1 m is toevoer water: 270l/m³.1m + 340l/m² = 610l/m² • Vereiste infiltratieopp = vochtbehoefte/ watertoevoer per m² 140000 l/610 l/m = 229 m³

Oefening • Grootte van de standplaats (doorwortelbare diepte = 1m) Volume = lengte.breedte .diepte (stel vierkant dan b=l) v= l².d l = vkw (v/d) l = vkw 229m³/1m = ca. 15m.15m


EISEN VAN DE INFRASTRUCTUUR - draagkracht - weerstand tegen “opvriezen” - doorlatend (waterafvoer) Praktijk: maximaal verdicht zand MAAR: niet in alle gevallen maximale verdichting noodzakelijk. Een op de juiste manier verdichte grond - met een beperkte hoeveelheid organische stof - en de juiste korrelverhouding in de zandfractie leidt niet altijd tot onacceptabele nazakking van bestrating Vooral mogelijkheden bij statische, niet te zware belasting onder trottoirs, fietspaden en parkeervakken


INTEGRATIE VAN EISEN – EIGENSCHAPPEN BOMENZAND - org. stof-fractie: boom (↑) draagkracht, nazakking (↓) Grenswaarden: 3% < org. stof < 5% - zand-fractie en korrelgrootte: 210 mu < gemiddelde korrelgrootte < 420 mu - kleigehalte: massa%(org. stof + klei) < 8 à 10 massa%(mengsel) massa%(org. stof) > massa%(klei)  STRUCTUUR:

GOED

SLECHT

SLECHT

SLECHT


SAMENSTELLING GRONDMENGSELS Definitie soms verwarrend Hier:

bomenzand = bomengrond (≠ kwekerijen) = teelgrond t.b.v. bomen in de verharding

Substraten voor stadsbomen BOOM – INFRA – INTEGRATIE – SAMENSTELLING – OVERGANG – CONTROLE SAMENSTELLING GRONDMENGSELS Mengen van 2 of meer grondstoffen A. Dragende functie HUMUSLOOS ZAND ! korrelgrootteverdeling: ééntoppig (M50= 210 tot 420 mu) ! kalkgehalte: < 3% ; pH-KCl < 6.5 (boomsoortenkeuze!) B. Verzorgende functie (vocht, voeding, bewortelingsmogelijkheden) ORG. STOF eisen: - hoge veraardingsgraad - niet irreversibel indrogen - laag kleigehalte - grofheid zand vergelijkbaar aan A - geen ontoelaatbare verontreiniging - laag zoutgehalte KLEIGEHALTE nooit beperkend in goed bomenzand een teveel is wél problematisch BEMESTING = meestal noodoplossing Want dan meestal basis van het mengsel niet OK Onderzoek: ook “langzaam werkende meststoffen” werking van max. 1 à 2 groeiseizoenen (C. Soms 3e grondstof: A of B overnemen of versterken)


SAMENSTELLING GRONDMENGSELS Mengmethoden: !! UITERST BELANGRIJK !! Verkeerde mening van uitstekende grondstoffen kan leiden tot onbruikbaar product! • • •

Doseerinstallatie mengvoederinstallatie zelfrijdende “meng”/”klepel”machine

• •

kraantje laadschop

 Commercieel grondbedrijf  kant & klaar mengsel  kleine groenbeheerder - rulle structuur grondstoffen - grondstoffen langs schuine zijde hoop storten en opduwen 1 à 2 keer volledig omzetten

Opslag: droog en volgens milieu-voorschriften


OVERGANG GRONDMENGSEL – OMRINGENDE GROND Overgangen die leiden tot veranderingen in de hydrologische situatie Hangwaterprofiel: grote plantplaats + “vochtleverend” grondmengsel (org. stof!) Grondwaterprofiel: Probleem: capillaire opstijging = O2-gebrek = niet doorwortelbaar  grondmengsel nooit < 10 cm boven laagste grondwaterstand (O2!)  grofzandige gronden  eventueel verhoogde plantplaats Contactprofiel: bij fluctuerende grondwaterstanden + beschikbaar vocht  type & aandeel org. stof (vwn: zuurstofverbruik, belasting, nazakking OK) - capillaire stijghoogte  grofzandige grond


KWALITEITSCONTROLE – BEOORDELING VAN GRONDMENGSELS - visueel  structuur ( ERVARING nodig ) Aandachtspunten: - menging niet te intensief: heterogene kleur en korrels individueel herkenbaar aan hun kleur - kneden  donkerder kleur - bij samenknijpen niet veerkrachtig - “balletje” moet uiteenvallen - korrelgrootte: zandlineaal (??) - zeven (maaswijdte 5 mm): enkel kleibrokjes over - labo  voedingstoestand; stuctuur- en textuurgegevens  eisen bomenzand in bestek: BASISKWALITEIT NL: Standaard 1990, hoofdstuk 51, toepassingsgebied “bomen in open grond” en “ bomen in verharding” B: Standaardbestek 250, 2.1.; HIII,77: idem


NL: verontreinigingen? Standaard 1990: “mag niet verontreinigd zijn”, maar geen normen… B: SB 250: geen vermelding van verontreinigingen


Substraten voor stadsbomen BESLUIT COMPROMIS eisen infrastructuur (stabiliteit) en boom (mineralen, vocht, O2, verankering )

MOGELIJK door op juiste manier zandfractie en organische stof met vereiste eigenschappen te mengen.

Substraten voor stadsbomen BESLUIT NADER ONDERZOEK NAAR ALTERNATIEVE SUBSTRATEN IS WENSELIJK WERKGROEPEN!!

BomenBeterBeheren. Doelstelling BBB :

Recommend Documents