Boekenzoeker.org: 8-12 Een handleiding voor leerkrachten en bib liotheekmedewerkers
1. Een introductie
De Boekenzoeker is een boekenadviessite voor kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar oud. www.boekenzoeker.org is een project van Stichting Lezen Vlaanderen, Stichting Lezen Nederland en de Nederlandse Taalunie. Er is een Boekenzoeker 0-8, een Boekenzoeker 8-12, een Boekenzoeker 12-15 en een Boekenzoeker 15+.
1.1. Doelstelling
In het enorme aanbod kinder- en jeugdboeken dat jaarlijks verschijnt, vinden jongeren, maar ook leerkrachten en bibliotheekmedewerkers soms moeilijk hun weg. Ervan uitgaan dat er voor iedereen een goed boek bestaat, zolang dat boek op het juiste moment aan bod komt, maakt het leesbevorderaars niet noodzakelijk makkelijker. Want waar begin je om het “juiste” boek te vinden voor een bepaalde persoon? De Boekenzoeker wil tegemoet komen aan jongeren en leesbevorderaars door wegwijzers in het boekenlandschap te plaatsen. De website geeft je suggesties op maat en verleidt je tot het lezen van nieuwe boeken, minder voor de hand liggende boeken, en genres waarmee de lezer minder vertrouwd is.
1.2. Boekenaanbod
Op de Boekenzoeker vind je niet elk boek dat is verschenen, maar een selectie. Die is gemaakt door een Nederlands-Vlaamse redactie, waarin zowel mensen uit het onderwijs, de bibliotheek en boekhandels zetelen, als recensenten en andere boekenliefhebbers/kenners. Deze redactie houdt bij haar keuze in de eerste plaats rekening met de aanbevelingswaarde van een boek en de kwaliteit ervan. Ze letten er verder op dat het aanbod divers en evenwichtig is, en houden rekening met de verkrijgbaarheid in de bib of boekhandel. Fictie en non-fictie, poëzie en proza, verrassende en populaire, moeilijke en makkelijke boeken krijgen op de Boekenzoeker een plek. De Boekenzoeker 812 bevat ruim 1500 titels en elke maand komen er bij.
2. Korte kennismaking De missie van deze Boekenzoeker luidt als volgt: de bezoekers een doordachte selectie uit de hedendaagse boekenproductie geven, zodat ze makkelijker hun weg vinden in het boekenaanbod. Deze Boekenzoeker is gericht op jongere kinderen (8-12) en er zijn dus ook letterlijk wegwijzers geplaatst, zodat ze zonder problemen hun weg kunnen vinden.
Ga naar www.boekenzoeker.org. Klik rechts bovenaan Boekenzoeker 8-12 aan.
Je krijgt nu de openingspagina van Boekenzoeker 8-12 jaar te zien.
De site kan je op drie manieren gebruiken:
Bladeren volgens interesse Registeren (om persoonlijk leesadvies te krijgen) Gericht zoeken
2.1. Bladeren volgens interesse Bladeren volgens interesse is de meest laagdrempelige – en de meest gebruikte – manier om de Boekenzoeker te gebruiken: je zoekt al bladerend en browsend naar een boekentip. Op deze manier zoek en vind je boekentips die aansluiten bij je interesses op het moment dat je de Boekenzoeker bezoekt. Het boekenaanbod op de site is opgesplitst in twee hoofdgebieden:
Gevoel Thema
In de leeftijdscategorie 8-12 geven we kinderen suggesties naar gelang hoe ze zich voelen of naar gelang het onderwerp dat hen op dat moment interesseert. De eerste categorie, ‘Gevoel’, is eerder een categorie voor kinderen zonder specifieke leesvoorkeur, die inspeelt op hun gemoedstoestand – voelen ze zich verliefd, boos of anders? Het zijn allemaal herkenbare gevoelens die hen kunnen aanspreken in de zoektocht naar een boek. Kinderen die al een idee hebben waarover ze graag lezen kiezen voor de categorie ‘Thema’ en selecteren een onderwerp dat hen aanstaat, bv.: avontuur, sport of vriendschap. 2.1.1. Een voorbeeld – ‘Gevoel’ Stel: je voelt je verdrietig. Hoe vind je een boek dat bij jouw gemoedstoestand past?
Je klikt op ‘Zoek’ in het beginscherm.
Je kiest voor ‘Gevoel’.
Je krijgt nu een overzichtspagina van de verschillende categorieën waaruit je kan kiezen.
Je klikt op ‘Verdrietig’.
Je krijgt nu een lijst met boeken die passen bij hoe je je voelt.
2.1.2. Een voorbeeld: ‘Thema’ Stel: je bent geïnteresseerd in het milieu en wil hier meer over lezen.
Klik op ‘Zoek’ in het beginscherm.
Klik nu op ‘Thema’ aan de rechterkant.
Je komt op de overzichtspagina terecht met allerlei verschillende thema’s.
Je klikt op ‘Dieren en natuur’.
Je komt op een nieuwe overzichtspagina en kan kiezen uit verschillende onderverdelingen. In dit geval klik je op ‘De natuur en het milieu’.
Je krijgt nu een lijst met boeken die tegemoet komen aan je smaak en beantwoorden aan het thema dat je opgaf.
Wanneer je bent aanbeland aan de uiteindelijke lijst met boeken die aansluiten bij een specifiek genre of identiteitsgevoel, kan je een boek uit de lijst gaan kiezen. De Boekenzoeker toont de uiteindelijke leestips in willekeurige en steeds wisselende volgorde, zodat je niet telkens bij hetzelfde boek aanbelandt als je in een bepaalde (sub)categorie zoekt. Op die manier kan de Boekenzoeker lezers blijven verrassen.
Intermezzo: hoe ziet een leestip eruit op de Boekenzoeker? Feiten Boekenzoeker geeft een kort en bondig, maar toch zo volledig mogelijk beeld van de boeken. Zo zie je bij elk boek uiteraard de titel, auteur, illustrator, uitgever, het aantal pagina’s en de cover. Daarnaast krijg je een korte inhoudelijke beschrijving, en kan je een citaat openen. Zo leer je meteen de sfeer, stijl en moeilijkheidsgraad van het boek kennen. Nota bene! Soms kan je klikken op de naam van de auteur of illustrator. Op die manier word je naar meer informatie over die auteur geleid. Vaak is dat een auteursportret op www.jeugdliteratuur.org of op www.leesplein.nl. Ook wordt er een leeftijdsaanduiding aan de beschrijving toegevoegd. De Boekenzoeker geeft enkel een ondergrens mee. Elk kind is anders en de intermediair (leerkracht – boekhandelaar – bibmedewerker) kan uiteindelijk het beste inschatten of een boek geschikt is voor een specifiek kind. Actie Boekenzoeker biedt bij elk boek een aantal interactiemogelijkeden:
Stem (je geeft het boek een aantal sterren– vanaf 5 stemmen wordt een gemiddelde score getoond) Reageer (je schrijft een commentaar die goedgekeurd moet worden voor hij online komt) Stuur door (stuur een boekentip door naar iemand) Lijstje (voeg het boek toe aan je afprintbare boekenlijst) De laatste interactiemogelijkheid, ‘Lijstje’, werkt enkel als je je registreert op de Boekenzoeker. Hoe dat moet, lees je in het volgende hoofdstuk.
2.2. Registeren Om de laagdrempeligheid van de site te bewaken, is registreren niet verplicht. Niet-geregistreerde bezoekers kunnen alle functies van de site gebruiken, met uitzondering van het aanleggen van een afprintbare boekenlijst.
Bezoekers van de Boekenzoeker worden via de ‘Login’-knop uitgenodigd zich te registeren. Dat kan via de knop rechts bovenaan of via de ‘Login’-knop die aan de boom hangt te klikken.
Indien je al geregistreerd bent, kan je meteen je gebruikersnaam en wachtwoord ingeven. Anders klik je op ‘Klik hier om te registeren’.
Behalve je naam en e-mailadres, vraagt de Boekenzoeker ook of je een meisje of een jongen bent, Vlaams of Nederlands, hou oud je bent en welke hobby’s je hebt. De gegevens kan je bij elk bezoek aanpassen.
Wanneer je ingelogd bent, verandert de ‘login’-knop in een ‘profiel’-knop. Via deze knop kan je je persoonlijke pagina bekijken. Niets dan voordelen Als je ingelogd bent, biedt zelfs gewoon bladeren door de Boekenzoeker al een aantal voordelen. Zo kan je nu een leestip meteen doorsturen naar een vriend. Daarnaast krijg je bij sommige boeken te zien welke boeken mensen die dit boek graag lazen, ook lazen. Je persoonlijke account brengt de andere extra’s samen: • Op de ‘welkompagina’ staat de tip van de week. De redactie selecteert die elke week uit het nieuwste aanbod op Boekenzoeker. • Bij ‘leestips’ vind je de boeken die de Boekenzoeker speciaal heeft uitgekozen voor jou, op basis van wat je al eerder las, op basis van de boeken waarvoor je stemde… • Via ‘favorieten’ krijg je een overzicht van de boeken waarop je gestemd hebt met de ‘stem’knop bij de leestip. Intermezzo : hoe weet de Boekenzoeker wat ik wil lezen? Door gebruikers te laten registreren, ontstaan gebruikersprofielen, die het leesadvies van de Boekenzoekersite een stap verder brengen dan de simpele ‘blader volgens interesse’-methode. Het systeem is namelijk in staat lezerseigenschappen en boekenvoorkeuren van geregistreerde gebruikers bij te houden en correlaties te ontdekken tussen deze twee parameters. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid, nadat voldoende statistisch materiaal verzameld is, om de gebruikers persoonlijke leestips te geven.
2.3. Zoeken Zoeken naar een specifieke titel of een bepaalde auteur kan via de zoekknop bovenaan in de navigatiebalk. Je kan ook zoeken op trefwoorden. Dit woord hoeft helemaal geen woord uit de titel te zijn. Het kan een term zijn die je niet meteen terugvindt (bijvoorbeeld “makkelijk lezen”). De Boekenzoeker zal je alle boeken tonen waarbij dit woord in de beschrijving staat. De zoekfunctie lijkt voorbij te gaan aan de bedoeling van de Boekenzoeker, met name het suggereren van leestips. Je zoekt namelijk meestal naar boeken die je al kent. Jongeren gebruiken deze strategie echter vaak om de Boekenzoeker te ‘testen’ (‘Staat mijn lievelingsboek er wel in?’). De Boekenzoeker loopt overigens nooit dood op één boekentip. Maar door bij het zoekresultaat te verwijzen naar de categorieën die toegekend werden aan dit specifieke boek, vind je snel de weg naar soortgelijke boeken. Stel bijvoorbeeld: je zoekt op het trefwoord “loser”. Je krijgt als eerste het boek Het leven van een loser: een hondenleven te zien met daaronder drie categorieën waarop je kan doorklikken. Ook de andere boeken die opduiken na je zoekactie kunnen aansluiten bij je leesstijl.
2.3. Extra’s
Verder biedt de site ook een top 10, toegankelijk via de knop op de UFO. Deze top 10 wordt samengesteld op basis van de uitgebrachte stemmen, die worden getoond vanaf het moment dat er 5 maal punten werden gegeven aan een boek. De knop ‘info + contact’ vind je op het vogelhuisje en leidt naar een colofon en deze introductie tot de site. Linksboven leidt de ‘start’-knop in de vorm van de boom terug naar de startpagina.
Promotiematerialen voor de Boekenzoeker kan je via de link onderaan de algemene startpagina (www.boekenzoeker.org) tegen voordelige prijzen bestellen.
(MVD aug. 2015)
