Blaadjes 31
november 2014
De rivier van het leven of KARMA en de MAGIËR Karma is een begrip dat in ons westen niet echt lekker ligt; het heeft veel weg van predestinatie en wij westerlingen zien ons zelf graag als mensen die hun eigen toekomst maken. In dit artikel een aantal overwegingen die los staan van welke religie dan ook over Karma en hoe het ook van belang is voor de Magiër
V
anwege het zelfde onbehagen dat hierboven omschreven staat, ben ik al heel lang met het begrip Karma bezig. Boeken boden geen uitkomst, ik kon er in elk geval niets mee en discussies kwamen vaak op het zelfde neer - als er al niet meteen vijandig werd gereageerd als het woord Karma valt. Analyse heeft tenslotte meer begrip gebracht, en vreemd genoeg inhoud gegeven aan de uitdrukking waar ik mee begon en mij in het begin heel weinig zei: Karma is de wet van Oorzaak en Gevolg. Het is een citaat van de zen-boeddhist D.T. Suzuki die mij de sleutel voor het begrijpen gaf. In een lezing zei hij: "Vrijheid is het feit dat je elleboog niet naar achteren kan buigen". Het relativeerde een paar van mijn ideeën, onder andere dat Karma gelijkstaat met "het onontkoombaar noodlot" van de Griekse tragedie. De wet van oorzaak en gevolg betekent dat bepaalde oorzaken bepaalde gevolgen oproepen. Wij zijn in het westen vertrouwd met deze ijzeren wet die in onze materiële wereld blijkbaar geen uitzondering kent. En om uit te leggen hoe deze wet in ons persoonlijk leven ingrijpt haal ik maar dat "vervloekte systeem"1, de Kabbala erbij, omdat het zo duidelijk een viertal niveaus laat zien. W
ASSIAH Materiële wereld AARDE
YETZIRAH Astrale wereld WATER
BRIAH Archetypische wereld LUCHT
ATZILUTH Goddelijke wereld VUUR
On
Leefomgeving TIJD
Opvoeding, Scholing, Sociale klasse, Familie, vrienden
sociaal gedrag "geweten"
Pe
Lichaam. Geslacht Erfelijke eigenschappen, driften
Emoties, karakter, psychologische opmaak
Ervaringen en overtuigingen filosofie, geloof, ethiek
K
gedwongen keuzes
onbewuste keuzes
bewuste keuzes
toeval
L
kind
puber
volwassene
oude wijze
"Goddelijk Ingrijpen" TOEVAL
In de tabel zijn factoren die ons leven bepalen op een rij zijn gezet. Deze zijn gesplitst in Onpersoonlijke en Persoonlijke factoren. De persoonlijke zijn direct met de mens zelf verbonden, terwijl de onpersoonlijke factoren meer met de omgeving van die persoon te maken hebben. Daarboven de vier kabbalistische werelden of lagen van bewustzijn van het meest concrete in Assiah tot het meest abstracte in Atziluth (rij W). De kabbalistische werelden moeten niet worden gezien als vier van elkaar geïsoleerde lagen. In werkelijkheid doordringen deze werelden elkaar en vormen een eenheid. 1 Jack heeft de Kabbala zo genoemd: "Omdat als je het systeem eenmaal kent, de duivel en zijn ouwe moer er ook in passen, je kan het bijna niet meer negeren".
Maar omdat er in de tabel alleen trefwoorden staan is een korte uitleg niet overbodig. Beginnen we met Assiah, de ons vertrouwde materiële wereld, dan zien we dat de leefomgeving de belangrijkste onpersoonlijke karmische factor is. De leefomgeving is letterlijk de plaats waarin en de omstandigheden waaronder men leeft. Een sloppenwijk van Calcutta is niet te vergelijken met de randstad in Nederland, niet alleen verschillen de leef omstandigheden, maar zeker ook de mogelijkheden. De TIJD gaat onverbiddelijk door en een van de gevolgen is het onvermijdelijke verouderen van ons lichaam. Ook dat is Karma en dat is niet terug te draaien. Slechts in Yetzirah en Briah kunnen wij de voortgang van de tijd schijnbaar tegenhouden2. Niets is meer persoonlijk dan het lichaam, ons lijf, met zijn eigen hebbelijkheidjes. We staan in deze wereld met dat stoffelijk lichaam, dat door fysieke wetten allerlei beperkingen kent, we hebben een elleboog dat NIET naar achteren buigt. Hier in Assiah vallen al onze lichamelijke "beperkingen", waaronder onze erfelijke eigenschappen; zoals blond haar, blauwe ogen en natuurlijk of we een meisje of een jongen zijn. Allemaal "handicaps" waarmee we door het leven moeten. Misschien is dit wat de RK-kerk oorspronkelijk onder "erf-zonde" verstond; simpel het feit dat we een lichaam hebben. Leefomstandigheden en het lichaam dwingen ons tot Keuzes; en in Calcutta zijn dat andere keuzes of minder keuzes dan in de randstad. In Yetzirah zijn de onpersoonlijke factoren eveneens die van de leefomgeving, maar dan in engere zin. Het gaat hier om ouders, familie, opvoeding, scholing, vrienden. De sociale klasse waartoe men behoort is nog steeds een factor die meetelt, al wordt dat nu meer verhult dan in de negentiende eeuw. Al die invloeden die we als kind ondergaan, als het ware met de paplepel ingegoten krijgen, beïnvloeden later onze keuzes, zonder dat wij dat zo direct in de gaten hebben. Bijvoorbeeld als je ouders gestudeerd hebben, is de kans dat jij ook gaat studeren groter dan als dat niet het geval is. En in samenspel met de opvoeding is onze geestelijke opmaak, onze psychologie ook een bron van verrassingen. (Pe-) Ons karakter en niet te vergeten ons humeur is voor ons zo vanzelfsprekend, maar zet ons soms onverwacht voor het blok. Te snel gereageerd, te driftig, te laconiek, niet vurig genoeg, te afwachtend, tja en dan is je kans verkeken. In Briah loopt de onpersoonlijke kant geleidelijk over in de persoonlijke. Het sociale gedrag van een persoon wordt weliswaar aangestuurd door scholing, opvoeding enzovoorts (in Yetzirah) maar in Briah is de onpersoonlijke kant van dit gedrag niet zo onbewust. Het verstand (Lucht) speelt in deze mentale wereld een grote rol en zo kunnen de waarden van scholing, opvoeding enzovoorts aan een kritische beschouwing worden onderworpen. Kunnen is hier het sleutelwoord, ook in Briah kan de analyse op een automatische manier dat wil zeggen op een meer onbewust niveau plaatsvinden. Daarbij worden de impulsen uit Yetzirah als maatstaf gebruikt inplaats van een wat meer afstandelijke analytische houding. Veel van ons handelen volgt net zoals een rivier, de weg van de "minste weerstand". We reageren vaak zonder meer, zoals we altijd gewend zijn te reageren Ervaringen zijn belangrijk voor het temperen van onze driften en neigingen (Yetzirah) maar sturen eveneens onze overtuigingen bij (in Briah). De termen Filosofie Geloof en Ethiek staan hier voor de met het verstand en de ervaringen getoetste waarden die men verwerft. Het Blinde Geloof (Religie) van de kinderjaren hoort in Yetzirah thuis. In Briah vinden we ook het "geweten" gevormd uit voornamelijk de onpersoonlijke factoren uit de vorige werelden en Briah. Maar dit geweten ligt vaak net onder de drempel van het bewustzijn en vormt dan een soort van zelfcensuur. Het wordt dan ook vaak "altruïstische eigenbelang" genoemd of in opvoeders taal “het gezonde verstand”. In het bewuste denken duikt het geweten op als Ethiek of Moraal; een aantal richtlijnen, waarmee men bewust in het leven staat. De vorming van ethiek is op zich niet afhankelijk van enige Religie, hoewel die in veel culturen natuurlijk een grote rol speelt. Maar een “bewust geweten” waarin allerlei morele en ethische overwegingen een rol spelen, kan een angstaanjagend ding zijn, omdat het zich onttrekt aan onze dagelijkse ervaringen. Hier vinden we onder andere de heilige bij wie het altruïsme de overhand krijgt op het eigenbelang. 2 "gezelligheid kent geen tijd" en "Een dag in het elfen rijk is een jaar in onze wereld"
Maar ook de politicus die zijn geweten afstemt op de plaats van de komma in een begroting. Het Geweten is dat waar Gilbert O'sullivan over zingt in “Nothing Rhymed” – “This feeling inside me could never deny me the right to be wrong if I choose”
O
nder Karma wordt vaak alleen de gedwongen en onbewuste keuzes verstaan en niet de bewuste keuze van Briah. Maar alle keuzes - gedwongen, onbewust en bewust vallen onder het begrip Karma, want volgens een andere definitie is Karma synoniem met handelen. Dit handelen moet echter in de ruimste zin van het woord genomen worden; ook denken, voelen, verbeelden en wensen vallen onder de term "handelen". Want voor alles wat wij in het materiële vlak doen, is er op zijn minst een aanzet geweest in het astrale vlak (Yetzirah); een wens, een gedachte of een emotie. Heel veel wat wij doen, is niet meer dan reageren volgens de gebaande paden van ons onbewuste gedragspatroon. Dit patroon is in de loop van ons leven ontstaan en is in wezen de kern van ons Karma. In Briah worden deze patronen bewust gevolgd of doorbroken rekening houdend met de consequenties, dat wil zeggen hier wordt bewust Karma gemaakt. In de tabel staan de letters K en L in de twee laatste rijen respectievelijk voor Keuze en Leeftijd. Leeftijd is in dit geval een geestelijke leeftijd en bij die leeftijd horen bepaalde keuzes. Je kunt zeggen dat in Assiah en Yetzirah wordt gereageerd en in Briah gehandeld. De bewuste keuze wordt meestal tot de natuurlijke bestemming van de westerse mens gerekend, (- vanwege "de verlichting" weet u wel). En in Briah vindt men deze bewuste mens; "de volwassene", het beeld dat de westerse mens - grotendeels ten onrechte - van zich zelf heeft. Tenslotte Atziluth, hier heerst het blinde toeval of zo je wilt "de hand van God". Hier valt het onderscheid tussen het onpersoonlijke en persoonlijk weg, het is beide. We kunnen hier ook geen directe persoonlijke oorzaken vinden voor bepaalde gebeurtenissen, ze vallen ons toe. Door het ontbreken van deze enige directe oorzaak is dit het gebied waar de vele (religieuze) speculaties over Karma hun voedingsbodem vinden. Bijvoorbeeld het geloof in vorige levens en het meenemen van karma in dit leven. Een zin die dit soort Karma denken weerspiegeld is: "Je zit nu in een rolstoel, omdat je in een vorig leven slecht bent geweest" Natuurlijk dat je in een rolstoel zit, kan komen omdat je te dronken was om op tijd te reageren op de tegenligger. Maar als het nu de tegenligger was die dronken achter het stuur zat? Hoe bitter is het dan om te horen dat het toch aan jezelf heeft gelegen, moest je maar niet zo slecht zijn geweest in "een vorige leven". Afgezien van het wel of niet bestaan van vorige levens is dit niet niet mijn idee van Karma, er is niet zo iets als straf of beloning verbonden aan de wet van Oorzaak en Gevolg. Ook dwingt Karma de mensen niet om wraak uit te oefenen of te haten of wat dan ook. Maar natuurlijk is het feit dat je in een rolstoel zit “je karma”, precies zoals het feit dat je een moedervlek op je wang hebt “jouw karma” is Karma is a-moreel als in neutraal - "een elleboog buigt niet naar achteren", het is zoals het is. Het is een mechanisch, wetmatig proces. Het "blinde noodlot" is onpersoonlijk - gewoon de kaarten die je toebedeeld krijgt in het spel van het leven. Sommigen zien dit lot als "leerstof", die je uiteindelijk tot een beter mens zal maken. We leven niet alleen en natuurlijk leren wij van de interactie met de anderen, al is het maar als de ezel die zal vermijden zich twee keer aan dezelfde steen te stoten. Iin de praktijk kost het echter erg veel moeite om de automatische en half bewuste reacties te veranderen, temeer daar ze inderdaad nauwelijks bewust zijn. Analyse van ons gedrag is vaak de eerste stap. Dit complex van automatische reacties en handelingen die we in de loop van de tijd hebben aangeleerd kunnen een vervelende of een aangename respons oproepen (slecht Karma en goed Karma). En., - Wie goed doet, goed ontmoet, - tenminste meestal. En niet alles, aangenaam of onaangenaam, is het gevolg van persoonlijke acties of re-acties, maar hangt ook af van het toeval, de omstandigheden (of van "de ander"). Er zijn filosofisch nog heel wat kanttekeningen te maken, maar dit is in het kort mijn visie op het begrip Karma, of zoals Joan Lumeij het zo mooi verwoorde "gewoon afzakken op de rivier van het leven". En de tijdstroom is onverbiddelijk en neemt ons al tegenstribbelend of in harmonie mee.
♦
E
r is een theorie die zegt dat een magiër door zijn ritueel een draaikolk maakt in Yetzirah en daarmee één in Briah. Deze trekt de ongevormde energie van Atziluth aan en de magier richt en bindt deze energie in Assiah. Het voordeel van deze theorie is, dat het laat zien hoe de oer energie uit Atziluth alle kabbalistische werelden passeert en daarbij ook veranderingen teweeg kan brengen in respectievelijk Briah en Yetzirah voor het ons materiële niveau bereikt. En er is in verhouding veel minder energie nodig om veranderingen tot stand te brengen in deze hogere werelden dan in Assiah. De onderstaande tabel is een voorbeeld hoe extreem moeilijk het kan zijn om magisch tegen de Karma stroom in te gaan. Natuurlijk laat Assiah ons verder genoeg mogelijkheden om zaken op een niet magische manier te transformeren. Maar ook dan is hier een gelijkwaardige inzet van energie nodig om deze zaken te veranderen. Het geweten aanpassen is voor sommige mensen geen probleem maar een verandering van geslacht vraagt niet alleen veel geld maar ook veel moed. Wereld - laag Briah Lucht
Moeilijkheidsgraad
magisch te veranderen
Onpersoonlijk redelijk gemakkelijk
Neigingen, "geweten"
Persoonlijk
Verkregen ervaringen overtuigingen. filosofie, geloof, ethiek
redelijk gemakkelijk
Yetzirah Onpersoonlijk moeilijk Water Persoonlijk moeilijk
Opvoeding, Scholing, Sociale klasse, Familie, vrienden, Emoties, karakter, psychologische opmaak
Onpersoonlijk zeer moeilijk tot onmogelijk Leefomgeving, Tijd Assiah Lichaam. Geslacht, Aarde Persoonlijk zeer moeilijk tot onmogelijk Erfelijke eigenschappen In de laatste kolom staan “intenties” overgenomen uit tabel 1 als de te veranderen karmische omstandigheden. Deze “Intenties” komen niet of nauwelijks voor in de praktijk van de doorsnee magiër, behalve natuurlijk veranderingen in het lichaam. Het is tragisch dat juist het genezen van het lichaam zoveel energie moet kosten. Daarom wordt die energie meestal niet rechtstreeks op het stoffelijk lichaam gericht, maar op een van de subtiele lichamen. Genezen vraagt soms om kleine minimale veranderingen in het stoffelijk lichaam, dat daardoor zijn evenwicht kan herstellen. Maar hoe verder het ziekte proces is voort geschreden, hoe meer tijd het genezings-proces vraagt. Magisch genezen is een specialisme dat helaas maar voor weinigen is weggelegd. Het simpel bevorderen van het evenwicht in het lichaam is voor de doorsnee magiër de meest veilige manier van genezen. Materie is gestolde energie en het transformeren van materie vraagt veel energie. Hierdoor wordt tegenwoordig de alchemie meestal gezien als niet meer dan een persoonlijke psychotherapy avant la lettre. Maar de wetenschap is er in geslaagd door materie te bombarderen met zeer hoog energetische deeltjes deze materie te veranderen. Dit is echter een methode zonder raffinement en met alleen brute kracht waardoor de resultaten ook nogal arbitrair blijven. De Alchemist bereikt zijn transformaties door een sluiproute te gebruiken, dat overigens geen gemakkelijke route is en niet zonder gevaar, maar in veel minder energie vraagt. De alchemist volgt ook hier de weg van de minste weerstand en werkt meer in de hogere sferen dan direct in de materie. Idries Shah vertelt in “Oriental Magic” hoe de Indiase alchemist Aquil Khan er dertig jaar over gedaan had om de juiste methode te ontdekken en in 20 dagen een stuk zilver in goud kon veranderen. Het ritueel, want iets anders kun je het niet noemen, is uitgebreid beschreven door deelnemers aan een goudmakers sessie maar zonder veel informatie van Aquil Khan zelf. Veel details lijken daardoor volkomen nutteloos, of beter lijken geen causaal verband met de transformatie te hebben. Wat verder opvalt in dit verslag is de nauwkeurige rituele timing en het trekken van horoscopen. Ook wordt verteld hoe de alchemist in zijn zoektocht psychish was veranderd, hij leefde toen in de grootste armoede in een grot dat vol lag met zelf gemaakt goud.
Er zijn momenten waarin de aard van de beschikbare wereld energie subtiel verandert. Dit gebeurt in een cyclisch proces en deze getijden zijn de wisselingen in de kwaliteit van de energie om ons heen. Een discipline die hier onder andere een studie van maakt is de Astrologie. Elke magiër zal in zekere mate kennis moeten hebben van deze getijden en dat zijn niet alleen Eb en Vloed die bij genezings-rituelen zo een belangrijke rol kunnen spelen, maar bijvoorbeeld ook het seizoen, de maan-fase en dag en nacht. Naast de seizoenen die ongeveer 90 dagen duren en waar natuurlijk iedereen naar leeft, zijn er ook de Dierenriemtekens die elk ongeveer 30 dagen lang zijn en waarvan de kwaliteiten, net als die van de seizoenen, aan de Elementen worden gekoppeld. Bijvoorbeeld: Ram = Vuur, Stier = Aarde, Tweeling = Lucht en Kreeft = Water enzovoorts. Dat betekend dat gedurende een seizoen er driemaal een combinatie is van twee elementen. De cycli draaien in de tijdstroom als kleine wielen in grotere wielen. Ook de vier maanfasen die elk ongeveer zeven dagen duren worden veel gebruikt. De wassende fase duurt Cyclus Duur ongeveer veertien dagen en wordt gebruikt voor opbouwend werk Seizoen 90 dagen en de afnemende fases voor afbrekend werk. Dierenriem teken 30 dagen Aan elke dag van de week is een planeet geweid. En Maan fase 7 dagen elke dag begint bij zonsopkomst met de planeet Planeet uur 1 uur waarnaar de dag is vernoemd en iedere dag is ook weer verdeeld in 24 planetaire uren. Gelukkig is het niet nodig om alle mogelijke cycli te kennen - bovendien houd elke cultuur er ook een eigen verzameling van specifieke kringlopen op na. In China bijvoorbeeld speelt er één een prominente speelt rol in de acupunctuur. Het is een cyclus die gebaseerd is op hoe het lichaam functioneert gedurende bepaalde tijdstippen. De acupuncturist houdt bij de behandeling rekening met deze “lichaamsklok” en handelt dus in harmonie met de tijdstroom. Bij kritisch magisch werk is het aan te bevelen rekening te houden met de cycli. Speciaal voor de solo magiër die slechts een beperkte hoeveelheid energie kan genereren is dit een uitkomst. En meestal is het genoeg je te beperken tot de maanfase en/of het planetaire uur. Met uitzondering van het Seizoen loont het alleen in zeer hoge uitzondering er meer kringlopen bij te betrekken. Een kleine verandering op het juiste punt kan dan een stroom van grote gevolgen krijgen.
♦♦♦ Karma is ook de plaats waar wij wonen en de tijd waarin wij leven en dat bepaalt mede wat we wensen. En ook hebben ervaringen en gebeurtenissen uit ons leven deze wensen en ambities gekleurd al zijn we er daar niet echt van bewust. Weliswaar kunnen we de Tijd en de gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden niet veranderen, maar wel de manier waarop we er naar kijken en daarmee veranderen ook onze ambities. Wij moeten ons bewust blijven van, mogelijk ongewenste, beïnvloeding van onze intenties. Want magisch blijft een nauwkeurige formulering van de intentie essentieel; een Keltisch (?) spreekwoord zegt niet voor niets: "Wees voorzichtig met wat je wenst, want je zou het kunnen krijgen".
♦♦ De tabellen laten zien dat het gemakkelijker is om dingen te veranderen die zich in een hogere wereld bevinden. De fysieke wereld is gemakkelijker te beïnvloeden via de Astrale wereld en deze is weer beter te manipuleren via de Mentale sfeer. Welke kanalen de magie precies volgt is niet zo belangrijk, het volgt de weg van de minste weerstand en dat is niet altijd voor ons de meest logische of gemakkelijkste weg. Dit is geheel volgens de wet van Karma, de wet van oorzaak en gevolg, hoewel dat gezien vanuit onze fysieke wereld het er hoogst waarschijnlijk niet zo logisch uit ziet. Maar hé, it´s Magick!!! Paul van Wierst ps. dit is een schakel in de reeks over Tarot-magie.
♦
