BINNENKRANT
BINNENKRANT BIJLAGE ONS HEEM oktober-november-december 2005 Kerkstraat 17 2970 ‘s Gravenwezel Verantwoordelijke uitgever: Fons Dierickx, Grote Baan 193, 9310 Herdersem
driemaandelijks tijdschrift afgiftekantoor: 2970 - Schilde P 408944
INHOUDSTAFEL Stappenplan 2006
blz. 1
“Het lokale erfgoed als geheugen voor de lokale samenleving”
blz. 11
Wij willen weten wat jullie willen.
blz. 13
Pro memorie: een eerstelijns helpdesk voor archief- en documentatiebeheerders in erfgoedverenigingen & promemorie.be: het virtueel ‘historisch archief van de cultuur van alledag’
blz. 14
Heeft u vragen?
blz. 15
SPREKEND (ZW)ERFGOED! Heemkundige kringen en mondelinge geschiedenis
blz. 16
Smaakvolle (?) herinneringen gezocht
blz. 17
Erfgoedsite, portaalsite over erfgoed voor een breed publiek
blz. 17
Geschiedenis tot leven gewekt, De (vierde) Nacht van de Geschiedenis op 21 maart 2006
blz. 18
Twee interessante nieuwe uitgaven voor heemkundigen!
blz. 19
“Help! Ik organiseer” Organisatiegids voor lokale evenementen
blz. 20
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
1
BINNENKRANT
Stappenplan 2006 0. Inleiding 2006 betekent voor Heemkunde Vlaanderen vzw het begin van een nieuwe periode in haar werking en vooral in haar uitstraling naar de erfgoedsector toe. Begin 2006 vindt immers de verhuis van de vereniging van ’s-Gravenwezel naar Mechelen plaats. Mechelen is centraal in Vlaanderen gelegen en maakt op het vlak van erfgoed een grote ontwikkeling door (zie de opening van het nieuwe erfgoedcentrum LamotTM in 2005). De verhuis betekent voor Heemkunde Vlaanderen vzw een grote stap vooruit in de verbetering van haar imago en uitstraling en in de communicatie met en bereikbaarheid van het veld. In de eerste helft van 2006 zal natuurlijk veel tijd in beslag worden genomen door deze verhuis. Er zal een heel efficiënte communicatie naar de sector moeten gebeuren en organisatorisch zal er ook veel veranderen. Heemkunde Vlaanderen vzw zal met een uitgebreidere staf werken. De huidige personeelsploeg werd eind 2005 versterkt met drie projectmedewerkers. Heemkunde Vlaanderen vzw heeft dan ook de ambitie om vanaf 2007 haar personeelsbestand definitief te kunnen uitbreiden met minimum drie extra vaste medewerkers. 2006 is eveneens een cruciaal jaar op vlak van de beleidsplanning. 2006 is immers het laatste jaar van de huidige beleidsperiode voor de vereniging en alles moet voorbereid worden om in 2007 met een heel ambitieus beleidsplan aan de slag te kunnen gaan. Er zal met volle energie gewerkt worden aan een totaal nieuw imago en een nieuwe impuls die de vereniging aan de heemkundige sector in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wenst te geven. Heemkunde Vlaanderen vzw blijft niet langer op de achtergrond maar evolueert samen met de gehele sector volkscultuur mee op de golven van vernieuwing en heropbloei. Vanuit de zeven strategische doelstellingen, die uitgestippeld werden voor de periode 2002-2006, werd volgend stappenplan met operationele doelstellingen voor het jaar 2006 opgesteld en door de algemene vergadering van Heemkunde Vlaanderen vzw goedgekeurd. Het stappenplan 2006 is een heel ambitieus document. De voortdurende implementatie van integrale kwaliteitszorg binnen de vereniging leidt dan ook tot ambitieuze activiteiten, waarvoor de huidige middelen amper toereikend zijn.
-
-
-
-
een vereniging zijn die heemkunde en onderzoek over lokale en regionale geschiedenis in Vlaanderen stimuleert, promoot, cultiveert, uitdiept en zichtbaar maakt voor het grote publiek en die ondersteuning en vorming biedt aan de heemkundige verenigingen en aan de provinciale koepels voor heemkunde in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dit o.a. door te publiceren, door informatie en beleid toegankelijk te maken voor haar doelpubliek, door studiedagen te organiseren en door te participeren aan allerlei erfgoedmanifestaties; een vereniging zijn die mensen kan samenbrengen die belang hechten aan de geschiedenis en volkscultuur van hun eigen regio, waarbij de uitwisseling van informatie en ideeën centraal staat en die heemkunde als een bindmiddel gebruikt om contacten te leggen tussen al wat beweegt binnen de erfgoedsector in de breedste betekenis van het woord en aldus een bepalende rol te spelen in de maatschappelijke erkenning van volkscultureel erfgoed; een vereniging zijn die zich binnen een Europees en internationaal kader kan profileren, mensen kan stimuleren om cultuur te hanteren als een manier om wederzijds respect en begrip in de hand te werken; een vereniging zijn die kan bewijzen dat zij, op haar manier, meebouwt aan een eerlijke en democratische samenleving.
I. Vorming, begeleiding en ondersteuning * In het kader van de strategische doelstelling ‘Heemkunde Vlaanderen vzw start met het uitwerken en bestendigen van een aanbod aan de kringen en aanverwante verenigingen rond vorming, aangepaste begeleiding en de nodige ondersteuning’, willen we de volgende operationele doelstellingen in 2006 verwezenlijken. a) OD 1.1. : Tegen eind 2006 publiceren wij minimum 10 binnenkranten met informatie over alles wat zich beweegt in de erfgoedsector en over zaken die voor de kringen en aanverwante verenigingen nuttig kunnen zijn. Naast het wetenschappelijke tijdschrift Ons Heem geeft Heemkunde Vlaanderen vzw driemaandelijks de Binnenkrant uit, als bijlage bij Ons Heem. De Binnenkrant heeft tot doel de heemkundige sector en aanverwante verenigingen binnen Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk
Missie: Heemkunde Vlaanderen vzw, de koepelvereniging voor de heemkundige sector in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, wil:
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
2
BINNENKRANT
aanleiding van het succes van het vorige project ‘Horen, zien en ontsluiten’ waarbij er acht lessen werden georganiseerd. Het uitwerken van een vormingsprogramma heeft de deskundigheidsbevordering van de vrijwilligers tot doel. Tevens zullen er binnen het project werkinstrumenten worden aangemaakt voor archiefbeheer (een brochure die vanaf het najaar van 2006 zal worden verdeeld) en zal er een haalbaarheidsstudie worden uitgevoerd naar een helpdesk/vraagbaak die als ondersteuningsstructuur op langere termijn de erfgoedverenigingen kan bijstaan en die op maat advies zal aanbieden op allerlei terreinen van archief- en documentbeheer. Eveneens zal er een eerste versie ontwikkeld worden van de website ‘promemorie.be en het virtueel archief van alledag’.
Gewest grondig te informeren aangaande alles wat beweegt in de erfgoedsector en vooral in de sector volkscultuur. Hierin kunnen tevens artikels verschijnen met het oog op competentieverhoging van de organisaties of artikels van didactische en ondersteunende aard. De Binnenkrant wordt eveneens integraal op de website geplaatst. Artikels voor de Binnenkrant worden bijeengesprokkeld door de stafmedewerkers die regelmatig zelf de vormende artikels opstellen. In 2006 zullen vier Binnenkranten gepubliceerd worden, ten laatste eind maart, eind juni, eind september en eind december. De Binnenkrant wordt kosteloos verzonden naar alle heemkundige kringen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, naar alle bestuursleden van de provinciale koepels voor heemkunde, naar de aanverwante erfgoedverenigingen en naar de abonnees op Ons Heem. Daarnaast kunnen ook andere erfgoedverenigingen of belanghebbenden op vraag de Binnenkrant bekomen.
In november 2005 werd fase 2 van het project ‘Pro Memorie: Een eerstelijns helpdesk voor archief- en documentatiebeheerders in erfgoedverenigingen & promemorie.be: het virtueel ‘historisch archief van de cultuur van alledag’’ ingediend bij het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en dit met dezelfde partners als in fase 1, uitgebreid met het Instituut voor de Vlaamse Volkskunst en de Hoge Raad voor Kant in Vlaanderen. Deze fase van het project zal lopen van 1 juni 2006 tot 31 mei 2007.
b) OD 1.2. : Jaarlijks organiseert Heemkunde Vlaanderen vzw een studiedag in samenwerking met het steunpunt of met een aanverwante organisatie. Heemkunde Vlaanderen vzw diende in 2005 het driejarige project ‘Pro Memorie: Een eerstelijns helpdesk voor archief- en documentatiebeheerders in erfgoedverenigingen & promemorie.be: het virtueel ‘historisch archief van de cultuur van alledag’’ in. De eerste fase van dit project werd door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap gehonoreerd met 30.830 euro. Het project werd ingediend in partnerschap met SVVF (Samenwerkingsverband Vlaamse Verenigingen voor Familiekunde vzw), SIWE (Steunpunt Industrieel en Wetenschappelijk Erfgoed vzw), ASG (Academie voor de Streekgebonden Gastronomie vzw), de vzw Federatie van Vlaamse Historische Schuttersgilden, Volkskunde Vlaanderen vzw, Vlaamse Volkssportcentrale vzw en het VCV (Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw). Voor de uitvoering van de eerste fase van dit project werd vanaf 1 oktober 2005 een halftijdse medewerker, Petra Vanhoutte, aangeworven en dit tot 30 juni 2006. In de eerste fase van dit project willen we een behoefteanalyse en beheersinventarisatie van de archivalische en documentaire collecties bij erfgoedverenigingen uitvoeren. Het stimuleren en begeleiden van de collectieregistratie (inventarisatie) van de erfgoedverenigingen wordt beoogd. Zo zullen er drie werkwinkels worden georganiseerd over de invoer van documentaire collecties in de archiefbank. Een ander luik van deze fase van het project is het verder ontwikkelen van een vormingsprogramma, en dit naar
c) OD 1.3. : Tegen eind 2006 start Heemkunde Vlaanderen vzw met de organisatie van minimum twee studiedagen rond een specifiek terrein binnen het heemkundig onderzoek. In 2005 en 2006 zal Heemkunde Vlaanderen vzw, in samenwerking met het VCV, een cursus ‘Sprekend (zw)erfgoed’ aanbieden rond het thema mondelinge geschiedenis. Dit thema kadert zeker binnen het heemkundige onderzoek. Vele heemkundige kringen houden zich immers bezig met mondelinge geschiedenis en dit vaak zonder het zelf te weten of zonder dat zij echt expertise op dit terrein bezitten. Deze cursussen worden provinciaal georganiseerd en vinden telkens plaats op een donderdagavond van 19.00u tot 21.30u in het lokaal van een heemkundige vereniging: 15 december 2005 in Limburg, 19 januari 2006 in West-Vlaanderen, 23 februari 2006 in Oost-Vlaanderen, 9 maart 2006 in Antwerpen en 30 maart 2006 in Vlaams-Brabant. Aan de deelnemers zal een DVD over mondelinge geschiedenis worden aangereikt, waarbij de publicatie Gestemd Verleden volledig digitaal wordt aangeboden. d) OD 1.4. : In deze beleidsperiode richt Heemkunde Vlaanderen vzw minimaal acht regionale vormingsdagen in.
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
3
BINNENKRANT
In 2004-2005 kreeg Heemkunde Vlaanderen vzw subsidies van de Koning Boudewijnstichting (KBS) voor het project ‘Koplopers gezocht. Leiderschap groeit in heemkundige kringen.’. Via het uitwisselen van aanwezige leiderschapskennis en ervaring en via het voorstellen van de resultaten van de bevraging i.v.m. leiderschapskwaliteiten op provinciale rondetafelgesprekken in april 2005 wilde Heemkunde Vlaanderen vzw de bestuurders van heemkundige kringen verdeskundigen. Het eveneens gehonoreerde vervolgproject ‘Koplopers gezocht 2. Leiderschap groeit in heemkundige kringen.’ bouwt verder op de positieve resultaten van de eerste fase van dit project. Eerst wil Heemkunde Vlaanderen vzw in januari en februari 2006 de reeds ontdekte koplopers in de kringen bijscholen tot trainers die hun ervaringen kunnen delen met andere bestuursleden in de Vlaamse kringen. Het is de bedoeling de koplopers verder te bekwamen in de specialisatie waar ze al goed in waren en vooral om hen via praktische methodes op te leiden om die werkwijze aan te leren aan andere bestuursvrijwilligers. Deze sessies zullen de drie hoogste noden binnen de organisatie en de heemkundige sector behandelen, namelijk medewerkersbeleid, visieontwikkeling en rekrutering van bestuursleden. Die training voor de geselecteerde koplopers zal worden gegeven door Kwasimodo vzw. In provinciale werkwinkels in maart en april 2006 zullen de koplopers op hun beurt dan vorming geven aan de heemkundige bestuursleden. Daarenboven wil Heemkunde Vlaanderen vzw met dit project de gedetecteerde ontbrekende leiderschapskwaliteiten uit fase 1 aanleren aan de bestuursleden van de kringen. Deze vormingen zullen telkens door Kwasimodo vzw gegeven worden op twee plaatsen in Vlaanderen en dit in mei en juni 2006. Er zullen per locatie minimum vier sessies worden georganiseerd. Op deze manier hoopt Heemkunde Vlaanderen vzw de heemkundige sector verder te verdeskundigen op het gebied van organisatie en leiderschap. Het is ook de bedoeling om deze deskundigheid te bestendigen via een ‘receptenboekje’ waarin de tips en methodes om tot een goed georganiseerd bestuur te komen binnen een heemkring of overkoepelende vereniging worden gebundeld. Het is ook de bedoeling deze publicatie breder te verspreiden binnen de sector volkscultuur. Het VCV zal hierbij helpen. De subsidies die Heemkunde Vlaanderen vzw zal ontvangen van de KBS voor dit project zijn juist voldoende om de begeleiding en vorming van Kwasimodo vzw te bekostigen. De andere kosten neemt Heemkunde Vlaanderen vzw op zich omdat ze dit project een belangrijke stap vindt in de ondersteuning van haar doelgroep.
e) OD 1.5. : Vanaf het in werking treden van het herwerkte beleidsplan worden alle kringen elk jaar verwittigd dat ze kunnen worden bezocht na aanvraag. Heemkunde Vlaanderen vzw zal, zoals dit in 2004 en 2005 reeds het geval was, in de tweede helft van 2006 de heemkundige kringen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op de hoogte brengen van de mogelijkheid tot een plaatsbezoek van de kring door de consulent van Heemkunde Vlaanderen vzw – dit met het oog op een betere begeleiding en ondersteuning van de heemkundige kringen. Via de berichten in de Binnenkrant en op de website zullen de heemkundige kringen hierover geïnformeerd worden. f) OD 1.7. : Vanaf begin 2005 wordt er elke twee maand een update gemaakt van de vragen i.v.m. begeleiding op de website. In 2004 werd een rubriek ‘veelgestelde vragen’ aangemaakt op de website van Heemkunde Vlaanderen vzw. In 2006 zal deze rubriek verder worden uitgebreid zodanig dat kringen hier de basisinformatie kunnen terugvinden die ze nodig hebben voor de werking van hun vereniging. Deze rubriek zal zeker de volgende onderdelen bevatten: organisatievormen, boekhouding, kwaliteitsvolle werking van een heemkring, tips i.v.m. het organiseren van activiteiten en projecten, wetgeving (wet statuut van de vrijwilliger, auteursrechten, lokaal cultuurbeleid) en subsidies. De tips die naar voor komen tijdens het project koplopers worden eveneens in deze rubriek verwerkt, dus er worden onderdelen i.v.m. medewerkersbeleid, visieontwikkeling en rekrutering van bestuursleden aangemaakt. Zeker elke twee maanden zal de rubriek worden aangepast op basis van literatuur, binnengekomen reacties en resultaten van plaatsbezoeken. Dit moet ertoe bijdragen dat de kringen zo goed mogelijk en op maat worden begeleid en ondersteund. Als bijkomend onderdeel van de rubriek ‘veelgestelde vragen’ zal tegen eind 2006 een sprekersdatabase worden ontwikkeld. Regelmatig vragen heemkundige kringen aan Heemkunde Vlaanderen vzw om mogelijke sprekers aan te bevelen. Heemkunde Vlaanderen vzw stelde de andere koepelverenigingen binnen de sector volkscultuur voor om een gezamenlijke sprekersdatabase aan te maken. Samen met de andere koepelverenigingen binnen de sector volkscultuur zal er worden gezocht naar boeiende sprekers. Heemkunde Vlaanderen vzw zal deze webgestuurde database laten aanmaken, maar ook de andere koepelverenigingen zullen sprekers kunnen toevoegen en bekijken. Op de website van Heemkunde Vlaanderen vzw wordt er om rekening te houden met de wet op de
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
4
BINNENKRANT
privacy enkel een lijst met de mogelijke thema’s van een spreekbeurt en het geografische bereik van de bijhorende spreker meegedeeld. Lokale afdelingen kunnen dan via de tussenpersonen (koepelverenigingen) de contactgegevens van de gewenste spreker krijgen. De sprekers worden uitdrukkelijk gevraagd of ze akkoord zijn dat hun gegevens opgenomen worden in een niet publieke database. De database zal de volgende gegevens bevatten: algemeen thema – titel spreekbeurt – inhoud spreekbeurt – naam spreker – adres spreker – telefoonnummer spreker – e-mailadres spreker – geografisch bereik spreker – aangebracht door.
ken en onderhandelingen stelt de stad Mechelen vanaf januari 2006 het pand ‘De Zalm’, gelegen aan de Zoutwerf 5 en in de omgeving van het nieuwe erfgoedcentrum ‘brouwerij Lamot’, ter beschikking van Heemkunde Vlaanderen vzw. Heemkunde Vlaanderen vzw kan gebruik maken van de ruimte van de eerste verdieping en de helft van de beschikbare ruimte van de tweede verdieping van dit historische stadspand en dit vanaf 1 januari 2006. In december 2005 en vooral in januari 2006 zal de verhuis van Heemkunde Vlaanderen vzw van ’s-Gravenwezel naar Mechelen plaatsvinden. Dit zal heel wat organisatorische en administratieve ontwikkelingen met zich meebrengen. In december 2005 en het voorjaar van 2006 zal dan ook heel veel aandacht moeten besteed worden aan een goede communicatie rond de verhuis van de vereniging naar de achterban toe. Zo zal er ook een nieuwe voorraad aan briefpapier en briefomslagen moeten aangemaakt worden met het nieuwe adres van Heemkunde Vlaanderen vzw. In januari en februari 2006 zal er veel tijd van de medewerkers van Heemkunde Vlaanderen vzw door de verhuis worden ingenomen.
II. Beheer en beleid * In het kader van de strategische doelstelling ‘Heemkunde Vlaanderen vzw streeft tegen het einde van de beleidsperiode naar een doordacht, helder en verantwoord medewerkersbeleid dat gericht is op een kwalitatieve vorming, huisvesting, verloning en begeleiding’ willen we de volgende operationele doelstellingen verwezenlijken.
* De volgende operationele doelstellingen kaderen in de strategische doelstelling ‘De vereniging streeft tegen het einde van de beleidsperiode naar een volledige implementatie van integrale kwaliteitszorg met de nadruk op het algemeen beleid, de contacten met de overheid, het functioneren van de medewerkers en de raad van bestuur’.
a) OD 2.1. : Vanaf 2003 dient de handbibliotheek elk jaar te worden uitgebreid met minimum 20 publicaties. Heemkunde Vlaanderen vzw wil een goed uitgebouwde handbibliotheek voor de stafmedewerkers creëren om hen op de hoogte te houden van de recentste ontwikkelingen binnen de erfgoedsector. De handbibliotheek dient echter ook een aantal standaardwerken te bevatten. De stafmedewerkers zullen via internet en andere aankondigingen tweemaandelijks nagaan welke werken interessant zijn om aan te kopen.
a) OD 3.2. : Vanaf 2002 worden alle contacten met de overheid stipt opgevolgd. Heemkunde Vlaanderen vzw zal in 2006 de verplicht af te geven documenten aan de Vlaamse Gemeenschap – het werkingsverslag 2005 en het stappenplan 2007 – op tijd indienen en conform de regels van de Integrale Kwaliteitszorg opstellen. De financiële documenten (begroting, afrekening, balans, …) zullen eveneens zo correct mogelijk worden ingediend. Het beleidsplan voor de periode 2007-2011 zal conform de regels van de Integrale Kwaliteitszorg in 2006 worden ingediend.
b) OD 2.7. : Tegen eind 2006 wordt gezocht naar een andere en deftige huisvesting voor de organisatie. De huidige huisvesting van het secretariaat in ’s-Gravenwezel is niet centraal in Vlaanderen gelegen, noch gemakkelijk bereikbaar. De vereniging is er bovendien krap behuisd en beschikt bijvoorbeeld niet over een vergaderzaal die groot genoeg is voor de vergaderingen van de raad van bestuur. Het gebouw kan daarenboven dringend een restauratiebeurt gebruiken. Dit alles draagt er toe bij dat deze locatie niet representatief is voor een overkoepelende vereniging voor heel Vlaanderen en ook niet uitnodigend is voor bezoekers. Om deze toestand te verhelpen, nam Heemkunde Vlaanderen vzw in 2004 reeds een aantal stappen om een nieuwe huisvesting te zoeken. Zo werd er een aanvraag ingediend bij de stad Mechelen, die zeker openstond voor dit idee. Na verschillende gesprek-
b) OD 3.3. : Minstens zes keer per jaar worden er contactvergaderingen tussen leden van de raad van bestuur en de beroepskrachten gehouden. Om de vlotte werking van de vereniging te garanderen wordt er tweemaandelijks vergaderd tussen de professionele medewerkers en de voorzitter en soms de penningmeester. Op deze werkvergaderingen worden hangende
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
5
BINNENKRANT
b) OD 4.5. : Vanaf 2004 verspreidt Heemkunde Vlaanderen vzw de noodzakelijke mededelingen vanuit de raad van bestuur naar de kringen en aanverwante verenigingen.
projecten besproken en wordt over de dagelijkse werking van de vereniging gecommuniceerd.
III. Interne communicatie en informatie * Voor de vierde strategische doelstelling ‘Heemkunde Vlaanderen vzw zorgt tegen eind 2006 voor een correcte communicatie en betere informatiedoorstroming naar haar doelgroep over de werking van de vereniging en alles wat zich beweegt in de erfgoedsector’, zullen we de volgende operationele doelstellingen realiseren.
Heemkunde Vlaanderen vzw wil een betere informatiedoorstroming omtrent haar werking bekomen naar de heemkundige kringen toe. Daar zij optreedt als koepelvereniging en belangenverdediger voor deze kringen is het noodzakelijk een goede vertrouwensrelatie op te bouwen met haar achterban. Om dit te bevorderen worden de belangrijkste mededelingen en beslissingen vanuit de raad van bestuur via een artikel in de Binnenkrant verspreid en meegedeeld aan alle heemkundige kringen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Ook de provinciale koepels staan mee in voor een bredere verspreiding van deze mededelingen naar de bestuursleden van de heemkundige kringen (via hun contactbladen). Zo worden de artikels van de Binnenkrant gemaild naar de bestuursleden van de provinciale koepels met de vraag deze eventueel over te nemen in hun provinciale contactblad. Dit om een betere communicatie tussen de verschillende geledingen in de heemkundige sector te bevorderen. Het verbeterproject communicatie resulteerde o.a. in de beslissing om, na een raad van bestuur van Heemkunde Vlaanderen vzw, een email met alle noodzakelijke/belangrijke berichten te sturen naar alle bestuursleden van de provinciale koepels voor heemkunde. Zo wordt vanaf oktober 2005 maandelijks het informatieblad ‘Berichten van Heemkunde Vlaanderen vzw’ ter informatie gemaild naar de bestuursleden van de provinciale koepels. Diegene die niet over een mailadres beschikken, krijgen het via de post toegestuurd.
a) OD 4.2. : Vanaf eind 2002 wordt er elke maand een update gemaakt van de website. Heemkunde Vlaanderen vzw beschikt over een eigen website: www.heemkunde-vlaanderen.be. Naast het verstrekken van informatie over de organisatie en de heemkundige sector, schept de website ook mogelijkheden voor interacties via de voorstelling van publicaties en aankondigingen van activiteiten die het lokale belang overstijgen. Verder krijgt iedereen ook de mogelijkheid om via de rubriek ‘vragenhoekje’ een vraag te stellen aan de bezoekers van onze site. Andere onderzoekers krijgen op die manier de mogelijkheid om de vraag te beantwoorden. De vereniging kan on line gecontacteerd worden voor het stellen van vragen of voor het aankondigen van activiteiten. Het tijdschrift Ons Heem en andere publicaties van Heemkunde Vlaanderen vzw kunnen via de website worden besteld en aangekocht. De website kan tevens als uitvalsbasis dienen voor het surfen over het web via de links met verwante en voor de sector belangrijke websites. In de eerste helft van 2006 zal er nieuwe versie van de website gelanceerd worden. Het huidige databasesysteem achter de website voldoet niet meer aan de noden van de vereniging. Er dienen meer mogelijkheden op de website te komen om de communicatie met het veld te optimaliseren. Maandelijks wordt de website gecontroleerd en aangepast door één van de stafmedewerkers. Dit houdt onder meer in dat aankondigingen van lezingen, manifestaties, tentoonstellingen, cursussen, enz. die verlopen zijn van de site worden gehaald en dat de nieuwe aankondigingen, die door de stafmedewerkers worden verzameld, op de webstek geplaatst worden. Wanneer er informatievragen via de website binnenkomen, worden deze stante pede beantwoord. Indien er antwoorden op de rubriek ‘vragenhoekje’ komen, dan worden deze, na controle, ook onmiddellijk op de webstek geplaatst. (zie ook OD 1.7.)
IV. Externe contacten en netwerking * In het kader van de strategische doelstelling ‘Heemkunde Vlaanderen vzw profileert zich als erkende partner in het brede erfgoedveld enerzijds en speelt ten volle zijn rol als koepelorganisatie ten opzichte van zijn eigen achterban anderzijds’ wil de vereniging de volgende operationele doelstellingen verwezenlijken. a) OD 5.2. : In deze beleidsperiode implementeert en bestendigt Heemkunde Vlaanderen vzw, als erkende partner in de volksculturele sector, haar samenwerking met het VCV. Heemkunde Vlaanderen vzw vindt het ontzettend belangrijk om nauwe contacten met het steunpunt (VCV) te onderhouden en om samenwerking te stimuleren. Maande-
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
6
BINNENKRANT
lijks vinden er gesprekken plaats tussen Heemkunde Vlaanderen vzw en het VCV, waarbij ook de mogelijkheden tot samenwerking worden afgetast. De coördinator van Heemkunde Vlaanderen vzw zetelt tevens in de raad van bestuur van het VCV. Heemkunde Vlaanderen vzw zal in de mate van het mogelijke ingaan op de adviezen en ondersteuning die het steunpunt haar aanbiedt. Wanneer het VCV grote projecten voor de sector volkscultuur op touw zet, kan het steeds rekenen op de steun van Heemkunde Vlaanderen vzw. Heemkunde Vlaanderen vzw en het VCV werken eveneens samen om de database met adresgegevens van heemkundige kringen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest up to date te houden. Wanneer Heemkunde Vlaanderen vzw een adreswijziging van een kring doorkrijgt wordt dit onmiddellijk doorgegeven aan het VCV en vice versa. Het VCV is partner in drie projecten van Heemkunde Vlaanderen vzw, namelijk het project Pro Memorie: Een eerstelijns helpdesk voor archief- en documentatiebeheerders in erfgoedverenigingen & promemorie.be: het virtueel ‘historisch archief van de cultuur van alledag’ (zie ook OD 1.2.), het project Wij willen weten wat jullie willen, van Portoroz via Straatsburg en Brussel tot de erfgoedverenigingen in Vlaanderen: een 21ste-eeuwse dialoog en ontwikkeling van een geactualiseerd vertoog (zie ook OD 5.3.) en het project Het lokale erfgoed als geheugen voor de lokale samenleving, voorbereidingstraject/ studieronde met het oog op het toekomstproject ondersteuning heemkundige/volkskundige musea en collectiebeheerders (zie ook OD 6.1.). De cursussen over mondelinge geschiedenis worden ook in samenwerking met het VCV aangeboden (zie ook OD 1.3.). Deze samenwerkingsvormen zullen in 2006 zeker worden voortgezet en uitgediept.
schillende verenigingen uit de erfgoedsector en vooral uit de sector volkscultuur. Heemkunde Vlaanderen vzw zal in de loop van 2006 ook streven naar een nauwe samenwerking met de andere erkende koepelorganisaties uit de sector volkscultuur. De bijeenkomsten van de collega-overleggroep, georganiseerd door het VCV, zijn hiervoor een eerste stap. De uitwerking van het project ‘Villa Futura. Erfgoededucatie op het menu’ zal in nauwe samenwerking met de koepelorganisaties uit de sector volkscultuur gebeuren. Dit project is ingediend door Volkskunde Vlaanderen vzw waarbij Heemkunde Vlaanderen vzw optreedt als partner. Dit project heeft voornamelijk tot doel om de professionele medewerkers van de koepelverenigingen van de sector volkscultuur te bekwamen inzake erfgoededucatie. Heemkunde Vlaanderen vzw zal in 2006, samen de andere koepelorganisaties en het steunpunt deelnemen aan de Erfgoeddag en de Cultuurmarkt. Sinds begin 2005 zetelt de coördinator van Heemkunde Vlaanderen vzw ook in de stuurgroep van de Erfgoeddag. Door in 2006 te participeren aan zoveel mogelijk studiedagen en overlegvergaderingen binnen de sector geraakt de vereniging Heemkunde Vlaanderen vzw meer gekend bij andere verenigingen uit de erfgoedsector. In 2006 wil Heemkunde Vlaanderen vzw ook trachten om contacten te leggen en eventueel samenwerking aan te gaan met verenigingen in de erfgoedsector, waartoe zij tot voordien nog geen echte contacten had. Zo treedt Heemkunde Vlaanderen vzw als partner op in een projectaanvraag van het Regionaal Landschap Noord-Hageland vzw rond de ontsluiting van de ijzerzandsteengroeves in het Hageland en in een projectaanvraag van de vzw Oorlog en Maaschappij rond de inventarisatie van de erfgoedwerking m.b.t. de Tweede Wereldoorlog in Vlaanderen. Het samenwerkingsverband, op het vlak van collectievorming en met het oog op een centrale ‘erfgoedbibliotheek Vlaanderen’, dat Heemkunde Vlaanderen vzw in de loop van 2003 met de Stadsbibliotheek Antwerpen (SBA) is aangegaan, zal in 2006 worden bestendigd en dit door een overlegmoment waarbij de uitvoering van het project wordt geëvalueerd en gecontroleerd. De vierde Nacht van de Geschiedenis van het Davidsfonds zal ook in 2006 opnieuw plaatsvinden met de actieve medewerking van Heemkunde Vlaanderen vzw.
b) OD 5.3. : In deze beleidsperiode implementeert en bestendigt Heemkunde Vlaanderen vzw, als erkende partner in het brede erfgoedveld, haar samenwerking en haar contacten met verenigingen in de erfgoedsector en vooral in de sector volkscultuur. Om haar plaats als erkende partner in de erfgoedsector op te eisen, zal Heemkunde Vlaanderen vzw in 2006 de netwerking met verschillende verenigingen binnen de erfgoedsector verder uitbouwen. Het is belangrijk dat Heemkunde Vlaanderen vzw haar rol als koepelvereniging en belangenverdediger van de heemkundige kringen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ten volle opneemt en zodoende tracht zoveel mogelijk contacten en samenwerkingsverbanden aan te gaan met ver-
Het project ‘Wij willen weten wat jullie willen. Van Portoroz via Straatsburg en Brussel tot de erfgoedverenigingen in Vlaanderen: een 21ste-eeuwse dialoog en ontwikkeling van een geactualiseerd vertoog’ ontving van de Vlaamse Gemeenschap een projectsubsidie van 35.000 euro en ging op 1 september 2005 van start en loopt tot eind februari 2006. Het project werd ingediend
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
7
BINNENKRANT
door Heemkunde Vlaanderen vzw in partnerschap met het VCV en VCM-Contactforum voor Erfgoedverenigingen vzw.
genissen van diverse betrokken groepen bij het koloniaal verleden van Vlaanderen. Heemkunde Vlaanderen vzw zal zich engageren om het project inhoudelijk te ondersteunen en te communiceren naar de lokale erfgoedvrijwilligers.
Het project beoogt een bevraging van het brede erfgoedveld over de kennis en kansen van het Europese niveau voor erfgoedvrijwilligersorganisaties in Vlaanderen. Het is precies de unieke en inhoudelijke samenwerking van Heemkunde Vlaanderen vzw met het VCV en VCMContactforum voor Erfgoedverenigingen vzw die deze kwalitatieve bevraging van het brede veld van erfgoedvrijwilligers draagt en legitimeert. De samenwerking van deze drie partners die de vrijwillige erfgoedverenigingen in Vlaanderen overkoepelen en ondersteunen is een concrete veruitwendiging van de recente verruiming van het erfgoedbegrip dat zowel het onroerende, het roerende als het immateriële erfgoed omvat. Voor het realiseren van het project werd door Heemkunde Vlaanderen vzw een voltijds projectmedewerker, Natan Bruneel, aangetrokken. Deze medewerker rondt eind 2005 de interviewsessies af. Tijdens de eerste twee maanden van 2006 worden de gegevens verwerkt en de onderzoeksresultaten geformuleerd. In november 2005 werd een aanvraag voor een eenjarig project als een vervolg op het voorgaande project ingediend bij het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Dit project, dat zal starten op 1 maart 2006, werd opnieuw aangevraagd door Heemkunde Vlaanderen vzw samen met het VCV en VCM-Contactforum voor Erfgoedverenigingen vzw. Er wordt voortgebouwd op de reeds bestaande constructieve samenwerking tussen deze drie partnerorganisaties die het hele veld van erfgoedvrijwilligersorganisaties overkoepelen en ondersteunen. Doel van dit project is het uitwerken en publiceren van een gedetailleerde ‘mapping’ van de actuele situatie van koepelstructuren van erfgoedvrijwilligersorganisaties in Europa. Dit project beoogt op korte en lange termijn het creëren van nieuwe samenwerkingsmogelijkheden en contacten tussen erfgoedorganisaties in Europa.
c) OD 5.4. : Tegen het einde van deze beleidsperiode herwint Heemkunde Vlaanderen vzw het vertrouwen van alle provinciale koepelverenigingen en van minimum 120 kringen of aanverwante verenigingen. Heemkunde Vlaanderen vzw vindt het ontzettend belangrijk om het vertrouwen te genieten van zoveel mogelijk heemkundige kringen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Heemkunde Vlaanderen vzw acht het noodzakelijk om het vertrouwen van haar achterban te behouden. De organisatie zal ervoor zorgen dat de missie en de doelstellingen van Heemkunde Vlaanderen vzw gekend zijn bij de heemkundige kringen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De vereniging zal ook instaan voor een betere informatiedoorstroming naar beneden toe en voor een betere begeleiding en ondersteuning van haar achterban (zie ook OD 4.5.). Het tijdschrift van Heemkunde Vlaanderen vzw en de Binnenkrant verschijnen op regelmatige basis (zie ook OD 1.1., 7.1. en 7.2.). Via de website zullen de heemkundige kringen vragen kunnen richten tot de koepelvereniging en krijgen zij de mogelijkheid om eigen activiteiten, weliswaar van bovenlokaal belang, aan te kondigen (zie ook OD 4.2.). Om een persoonlijkere band op te bouwen met haar achterban zal Heemkunde Vlaanderen vzw de mogelijkheid aanbieden om rechtstreeks naar de heemkundige kringen te gaan in verband met begeleiding en ondersteuning (zie ook OD 1.5.). De ‘veel gestelde vragen’-rubriek op de website heeft eveneens tot doel de kringen beter te ondersteunen (zie ook OD 1.7.). De nieuwe projecten van Heemkunde Vlaanderen vzw (zie ook OD 1.2., 5.3. en 6.1.) en studiedagen worden specifiek ingericht om de sector beter te ondersteunen en te begeleiden (zie ook OD 1.3. en 1.4.). In de tweede helft van 2006 organiseert Heemkunde Vlaanderen vzw haar jaarlijkse studie- en ontmoetingsdag (de heemdag), waarbij zij ook het vertrouwen van de kringen tracht te behouden (zie ook OD 6.3.).
Het Departement Sociale en Culturele Antropologie van de K.U. Leuven heeft van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap projectsubsidies ontvangen voor het project ‘Afrika vertel(t)(d): de immateriële neerslag van het koloniale verleden in Vlaanderen’. Heemkunde Vlaanderen vzw treedt voor de uitwerking en realisatie van dit project als partner op en zal deel uitmaken van de begeleidende stuurgroep. Heemkunde Vlaanderen vzw wordt als partner bij dit project betrokken omdat zij de erfgoedvrijwilligers groepeert en zodoende ervoor kan zorgen dat er een fundamentele aanvulling van onderuit zal zijn in het systematisch verzamelen en ontsluiten van getui-
d) OD 5.5. : Tegen het einde van de beleidsperiode zijn onze nieuwe naam en doelstellingen gekend bij minimum 60 % van de lokale kringen en aanverwante verenigingen. Heemkunde Vlaanderen vzw vindt het belangrijk om haar achterban grondig te informeren over het nieuwe élan en
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
8
BINNENKRANT
de nieuwe doelstellingen die zij als koepelvereniging wil realiseren. Naar aanleiding van de te voeren communicatie rond de verhuis van Heemkunde Vlaanderen vzw naar Mechelen en het nieuwe beleidsplan zal de vereniging midden 2006 een nieuwe brochure aanmaken. Met deze informatiebrochure (met missie, strategische en operationele doelstellingen, statuten, huishoudelijk reglement, …) wil Heemkunde Vlaanderen vzw haar naam en missie nogmaals duidelijk bekend maken aan de heemkundige kringen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze brochure zal via een algemene mailing verzonden worden naar alle heemkundige kringen en aanverwante verenigingen.
Daarom is dit project in de eerste plaats als een voorbereidingstraject opgevat. Het is de bedoeling meer zicht te krijgen op de mogelijkheden, de noden en de verwachtingen van kleine erfgoedcollecties. Die worden in het project beschouwd als een zeer brede groep. Zo zullen zowel heemkundige als volkskundige collecties in rekening worden gebracht. Bij kleine collecties is de grens tussen heemkunde en volkskunde namelijk vaak erg diffuus. Bovendien zullen niet alleen de musea worden bestudeerd, maar ook de collectiebeheerders in verenigingsverband. Het ontsluiten van lokaal cultureel erfgoed moet immers niet noodzakelijk door middel van een museum. Om een beter zicht te krijgen op de kleine erfgoedcollecties, worden in het project drie stappen doorlopen. In 2005 worden de nodige contactgegevens van de betrokken instellingen verzameld. Begin 2006 worden de kleine erfgoedbewaarders ondervraagd. Uit enkele diepgaande gesprekken zal moeten blijken wat hun mogelijkheden, problemen en verwachtingen zijn. Ook op provinciale ontmoetingsdagen (januari/februari 2006) zal men aan de hand van rondetafelgesprekken uitgebreid polsen naar de noden i.v.m. een ondersteuning. De bestaande diensten en begeleidingskanalen zullen er eveneens worden voorgesteld. Als laatste stap zal tenslotte worden gezocht naar goede voorbeelden om erfgoed te ontsluiten voor de lokale gemeenschap. Eind juni zal dit onderzoeksproject worden afgerond met de voorstelling van het rapport met de bevindingen. Het is de bedoeling dat er uit dit voorbereidingstraject een tweede, meerjarig project groeit ter ondersteuning van de kleine erfgoedcollecties in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit meerjarig project hoopt Heemkunde Vlaanderen vzw in de loop van 2006 van start te laten gaan. Er zal hiertoe een subsidieaanvraag worden ingediend tegen maart 2006. Bij dat project is het de bedoeling op een interactieve manier praktische, haalbare en goedkope tips en hulpmiddelen aan te reiken voor de doelgroep.
V. Promotie heemkunde en wetenschappelijk onderzoek * De volgende operationele doelstellingen kaderen in de strategische doelstelling ‘Heemkunde Vlaanderen vzw speelt een prominente rol in de actuele trend en benadering van heemkunde als belangrijk onderdeel in een integrale benadering van cultureel erfgoed’. a) OD 6.1. : In deze beleidsperiode start Heemkunde Vlaanderen vzw een project rond de ontsluiting van de heemkundige musea. Heemkunde Vlaanderen vzw gaat ervan uit dat kleine erfgoedcollecties van primordiaal belang zijn bij het behoud van het lokale cultureel erfgoed in de samenleving. Daarom wil zij nagaan hoe de kleine erfgoedcollecties beter kunnen worden ondersteund en welke initiatieven moeten worden genomen om die beter te profileren. Vanuit die gedachte startte Heemkunde Vlaanderen vzw het project ‘Het lokale erfgoed als geheugen voor de lokale samenleving. Voorbereidingstraject/studieronde met het oog op het toekomstproject ondersteuning heemkundige/ volkskundige musea en collectiebeheerders’, dat gehonoreerd werd door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap met een projectsubsidie van 40.000 euro en dat loopt van 1 oktober 2005 tot 30 juni 2006. Bij dit project zijn nog diverse andere partners betrokken zoals de provinciale museumconsulenten en provinciale verantwoordelijken voor de historische sector, Volkskunde Vlaanderen vzw en de twee steunpunten VCV vzw en CBV vzw. Voor de uitvoering van het project werd een voltijdse projectmedewerker, Gregory Vercauteren, aangeworven. De partners en Heemkunde Vlaanderen vzw willen, alvorens meteen te beginnen met een ondersteuningsaanbod, eerst ten gronde onderzoeken hoe zij dit kunnen doen.
b) OD 6.2. : In deze beleidsperiode stimuleert en begeleidt Heemkunde Vlaanderen vzw de kringen zodanig dat 10% van de aangesloten kringen heemkunde op een actuele manier benaderen. Ten einde deze doelstelling reeds voor een deel te kunnen verwezenlijken neemt Heemkunde Vlaanderen vzw een aantal stappen ter bevordering hiervan. Zo trachten de projecten ‘Koplopers gezocht. Leiderschap groeit in heemkundige kringen.’, ‘Villa Futura. Erfgoededucatie op het menu’ en ‘Het lokale erfgoed als geheugen voor de lokale samenleving. Voorbereidingstraject/studieronde
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
9
BINNENKRANT
met het oog op het toekomstproject ondersteuning heemkundige/volkskundige musea en collectiebeheerders’ (zie ook OD 1.4., 5.3. en 6.1.) hierop in te spelen. De studiedagen rond mondelinge geschiedenis (zie ook OD 1.3.) en het project ‘Wij willen weten wat jullie willen, van Portoroz via Straatsburg en Brussel tot de erfgoedverenigingen in Vlaanderen: een 21ste-eeuwse dialoog en ontwikkeling van een geactualiseerd vertoog’ (zie ook OD 5.3.) trachten de heemkundigen een nieuwe kijk te geven op de benadering van heemkunde. De Binnenkrant probeert door het leveren van vormende en ondersteunende artikels de kringen bewust te maken van een actuele kijk op lokale geschiedenis en erfgoed (zie ook OD 1.1.). In het driemaandelijks tijdschrift Ons Heem wordt eveneens getracht om vernieuwende artikels over heemkunde te brengen (zie ook OD 7.1. en 7.2.).
Driemaandelijks geeft Heemkunde Vlaanderen vzw het tijdschrift Ons Heem uit. Het tijdschrift zal wetenschappelijke artikels over uiteenlopende heemkundige en volkskundige items leveren. Eenmaal per jaar zal er een themanummer gepubliceerd worden (telkens het eerste nummer van het jaar en dit in het teken van de Erfgoeddag). In 2006 wordt dit een themanummer rond ‘Kleur’, inspelend op de Erfgoeddag. De inhoud van Ons Heem moet bovenlokaal zijn. Het eerste nummer van Ons Heem voor 2006 wordt eind maart gepubliceerd (dan eind juni, september en december). Vier keer per jaar komt de redactieraad samen (in 2006: 7 januari, 1 april, 1 juli en 7 oktober). De eindredactie is in handen van de coördinator van Heemkunde Vlaanderen vzw. Auteurs leveren op vrijwillige basis hun artikels in en dit telkens voor 15 januari, voor 15 april, voor 15 juli en voor 15 oktober. (zie ook OD 6.3. en 7.2.)
c) OD 6.3. : Jaarlijks belicht en promoot de vereniging alle belangrijke evoluties op het vlak van het heemkundig onderzoek in Vlaanderen.
b) OD 7.2. : In deze beleidsperiode brengt Heemkunde Vlaanderen vzw in haar driemaandelijks tijdschrift minimum 4 artikels die aansluiten bij actuele evoluties in de erfgoedsector.
Heemkunde Vlaanderen vzw wenst haar achterban op de hoogte te brengen van recente en belangrijke evoluties op het vlak van het heemkundig onderzoek in Vlaanderen. Heemkunde Vlaanderen vzw zal hiervoor gebruik maken van verschillende kanalen: de Binnenkrant, Ons Heem en de website. De stafmedewerkers zullen hiervoor halfjaarlijks informatie verzamelen en auteurs zoeken die vernieuwende artikelen kunnen publiceren. Jaarlijks organiseert Heemkunde Vlaanderen vzw de heemdag, een heemkundige studie- en ontmoetingsdag. Deze heemdag vindt ieder jaar plaats in een andere Vlaamse provincie. De heemdag staat steeds in het teken van één of ander heemkundig of volkskundig onderwerp. In 2006 zal deze studiedag doorgaan op zaterdag 14 oktober in de provincie West-Vlaanderen, te Roeselare, met als thema ‘Rodenbach’. Heemkunde Vlaanderen vzw wil op deze dag een innoverend heemkundig thema in de kijker zetten.
Heemkunde Vlaanderen vzw wil ervoor zorgen dat het tijdschrift Ons Heem een actueler karakter krijgt en inspeelt op nieuwe evoluties in de erfgoedsector. Hiertoe zal de vereniging in 2006 minstens twee artikels over actuele onderwerpen publiceren. In het eerste nummer van 2006 zullen zo een aantal artikels verschijnen rond het thema ‘Kleur’ – dit in het kader van de Erfgoeddag. Er zal eveneens getracht worden om in het nummer van september een artikel te publiceren rond de Open Monumentendag. Heemkunde Vlaanderen vzw zal eveneens in de eerste helft van 2006 auteurs zoeken die vernieuwende artikels rond heemkunde kunnen leveren (vb. rond vrijmetselarij, ...). c) OD 7.3. : In deze beleidsperiode ontwikkelt Heemkunde Vlaanderen vzw minstens één project rond wetenschappelijk heemkundig onderzoek.
* De vereniging wil in het kader van de strategische doelstelling ‘Heemkunde Vlaanderen vzw stimuleert wetenschappelijk onderzoek binnen haar domein en zorgt voor een optimalisering van de ontsluiting via diverse kanalen tegen het einde van de beleidsperiode’ de volgende operationele doelstelling realiseren.
In 2004 werd door Heemkunde Vlaams-Brabant vzw, in samenwerking met Heemkunde Vlaanderen vzw, een projectdossier bij het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap ingediend rond de inventarisatie van de kleine monumenten in Vlaanderen. Het project ‘Beelden in de straat … zij vertellen hun verhaal (fase 2)’ werd positief beoordeeld en er werd 25.000 euro ter beschikking gesteld voor de uitvoering ervan. Dit project is het tweede deel van een luik dat als doel heeft een inventarisatie te maken van kleine monumenten in heel Vlaanderen. Voor
a) OD 7.1. : Vanaf 2003 neemt Heemkunde Vlaanderen vzw de taak op zich om jaarlijks een driemaandelijks wetenschappelijk tijdschrift uit te geven over specifiek heemkundige onderwerpen van bovenlokaal belang.
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
10
BINNENKRANT
de Provincie Oost-Vlaanderen werd dit project beëindigd eind 2003 en de publicatie kwam tot stand in 2004. Het project in Vlaams-Brabant werd midden 2005 afgerond. In 2006 zal Heemkunde Vlaanderen vzw de publicatie uitgeven en dit volledig in de lijn van de eerste publicatie. De door Heemkunde Vlaanderen vzw vooropgestelde publicaties moeten in de eerste plaats gezien worden als
een grondige inventaris van stand- en straatbeelden opgericht ergens in Vlaanderen. Er werd van bij de aanvang geopteerd voor beelden los van een gebouw, dus geen bas-reliëfs op gevels en ook geen oorlogsmonumenten. Allerlei vormen van gedenkplaten, beelden op privé-graven, beelden en beeldhouwwerken in tuinen van particulieren of in nissen als bekroning van gebouwen, vallen eveneens buiten het bestek van deze studie.
“Het lokale erfgoed als geheugen voor de lokale samenleving” Voorbereidingstraject/studieronde met het oog op het toekomstproject ondersteuning heemkundige/volkskundige musea en collectiebeheerders Oude landbouwtuigen, religieuze voorwerpen, traditionele klederdracht, boeken met lang vergeten verhalen, kunstobjecten, oude filmfragmenten, … . Het is duidelijk: een lokale erfgoedcollectie kan vrijwel alle aspecten beslaan van het dagelijkse leven vroeger. Aan de hand van enkele voorwerpen wordt een verhaal verteld over de wijze waarop mensen leefden, woonden en werkten. Niet alleen krijgt de bezoeker zo een kijk op de geschiedenis van een dorp of een regio, ook komt hij in contact met bijna vergeten gebruiken en tradities. Een lokale erfgoedcollectie is dus veel meer dan een verzameling interessante curiosa, vaak vormt ze het geheugen voor de lokale samenleving. Heemkunde Vlaanderen vzw wil, samen met enkele partners, de heemkundige musea en collecties de ondersteuning bieden waarop ze recht hebben. Maar waaruit moet zo’n ondersteuning precies bestaan? Welke zijn de voornaamste problemen en noden van de lokale musea en collecties in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? En wat verwachten al die erfgoedhouders? Slechts na antwoord op die vragen gelooft onze organisatie een doeltreffend ondersteuningsaanbod te kunnen uitwerken. Die gedachtegang vormt de aanzet tot het project “het lokale erfgoed als geheugen voor de lokale samenleving”. Het is een samenwerkingsinitiatief met de provinciale museumconsulenten en provinciale verantwoordelijken voor de historische sector, Volkskunde Vlaanderen vzw, het Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw en Culturele Biografie Vlaanderen vzw. Het project is van start gegaan op 1 oktober 2005 en loopt tot 30 juni 2006.
De bedoeling van dit initiatief is meer inzicht krijgen in de mogelijkheden, de noden en de verwachtingen van de ‘kleine erfgoedcollecties’ in Vlaanderen en Brussel. Met die kleine erfgoedcollecties doelen we op een zeer brede groep. Zo nemen we zowel heemkundige als volkskundi-
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
11
BINNENKRANT
grens tussen heemkunde en volkskunde namelijk vaak moeilijk te trekken. Bovendien zullen niet alleen de musea worden bestudeerd, maar ook de collectiebeheerders in verenigingsverband. Het ontsluiten van lokaal erfgoed moet immers niet noodzakelijk door middel van een museum.
ge collecties in rekening. Bij kleine verzamelingen is de gelijkse werking. Daarnaast komen er ontmoetingsdagen, die per provincie zullen worden georganiseerd. Op die bijeenkomsten krijgen alle kleine erfgoedhouders van een provincie de mogelijkheid om hun problemen en verwachtingen kenbaar te maken. Die discussies zullen worden aangevuld met een informatief gedeelte. Zo zullen de deelnemers al een eerste overzicht krijgen van het bestaande ondersteuningsaanbod. Er bestaan namelijk al enkele steunmiddelen en -punten voor kleine erfgoedhouders, maar we merken dat niet iedereen even gemakkelijk zijn of haar weg daarnaar vindt. Die uitgebreide bevraging vormt uiteraard geen doel op zich. Het is de bedoeling dat er uit dit project een tweede, langdurig project groeit. Dat zal meer gericht zijn op de praktische ondersteuning van de kleine erfgoedcollecties in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Over de precieze inhoud kunnen we nog niet veel vertellen, want alles hangt af van uw antwoorden tijdens de bevraging van de volgende maanden. Kortom, nu krijgt u de kans om mee vorm te geven aan de concrete ondersteuning waarop u dan later beroep kan doen.
Om meer zicht te krijgen op de kleine erfgoedcollecties, gaan we over tot een grondige bevraging. Die zal op twee manieren tegelijk plaatsvinden. Door enkele diepgaande interviews ter plaatse willen we bestuderen hoe bijvoorbeeld een heemmuseum precies functioneert in zijn da-
Voor verdere informatie over dit project kan u terecht bij: Gregory Vercauteren, projectmedewerker Heemkunde Vlaanderen vzw, Kerkstraat 17, 2970 ’s Gravenwezel; tel: 03 658 90 34; e-mail:
[email protected]
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
12
BINNENKRANT
Wij willen weten wat jullie willen. Van Portoroz via Straatsburg en Brussel tot de erfgoedverenigingen in Vlaanderen: een 21ste-eeuwse dialoog en ontwikkeling van een geactualiseerd vertoog In nauwe samenwerking met het Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw en VCM-Contactforum voor Erfgoedverenigingen vzw, werkt Natan Bruneel sinds september 2005 vanuit Heemkunde Vlaanderen vzw dit naar Europa gericht project uit. Dit onderzoeksproject tracht te achterhalen wat precies de ervaringen, de kansen en de knelpunten zijn van het Europese niveau voor de lokale erfgoedvrijwilliger in Vlaanderen. Een kwalitatieve bevraging van het brede erfgoedveld peilt in de diepte en houdt de vinger aan de pols bij geselecteerde erfgoedverenigingen en -koepelorganisaties. De verenigingen die voor een interviewsessie werden gecontacteerd, kwamen reeds op een of andere manier met ‘Europa’ in contact en zijn daarom goed geplaatst hierover te rapporteren en te reflecteren. Naast de lokale erfgoedvrijwilliger, worden ook Vlaamse en Europese beleidsmaker over dit onderwerp bevraagd. De resultaten van dit onderzoek zullen uitgebreid gecommuniceerd worden via de publicatie van onderzoeksgerelateerde artikels in verschillende vaktijdschriften.
dit onderzoek kwam er vanuit de verklaring van Portoroz (2001) die voor het eerst de maatschappelijke meerwaarde van vrijwillige erfgoedorganisaties in Europa op papier zette. Met dit project tracht Heemkunde Vlaanderen vzw en haar partners op een eigen manier ‘Portoroz’ in te vullen door gericht te zoeken naar de kansen van het Europese niveau voor de erfgoedvrijwilligersorganisaties in Vlaanderen. Het eindrapport wordt eind februari 2006 verwacht.
De partnerorganisaties die samen voor dit ontwikkelingsgericht project tekenden, overkoepelen en ondersteunen de erfgoedverenigingen uit zowel de onroerende, roerende als de immateriële erfgoedsector. Hiermee willen zij de recent verruimde erfgoednotie concreet uitdragen met de erfgoedvrijwilliger in Europa als speerpunt. Het elan voor
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
13
BINNENKRANT
Pro memorie: een eerstelijns helpdesk voor archief- en documentatiebeheerders in erfgoedverenigingen & promemorie.be: het virtueel ‘historisch archief van de cultuur van alledag’ Sinds het najaar 2005 werd door Heemkunde Vlaanderen vzw een projectsubsidie verkregen van de Vlaamse Gemeenschap voor de eerste fase van het driejarige project “Pro Memorie: Een eerstelijns helpdesk voor archief- en documentatiebeheerders in erfgoedverenigingen & promemorie.be: het virtueel ‘historisch archief van de cultuur van alledag’”. De eerste fase van het project ging van start op 1 oktober 2005. Het project ontstond uit een partnerschap met SVVF (Samenwerkingsverband Vlaamse Verenigingen voor Familiekunde vzw), SIWE (Steunpunt Industrieel en Wetenschappelijk Erfgoed vzw), ASG (Academie voor de Streekgebonden Gastronomie vzw), de vzw Federatie van Vlaamse Historische Schuttersgilden, Volkskunde Vlaanderen vzw, Vlaamse Volkssportfederatie vzw en het VCV (Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw). Om het project in goede banen te leiden werd vanaf oktober een halftijdse projectmedewerkster, Petra Vanhoutte, aangeworven door Heemkunde Vlaanderen vzw en dit tot 30 juni 2006. Petra heeft een opleiding als historica (UGent) en genoot ook een aanvullende opleiding in de Archivistiek en het Hedendaags Documentatiebeheer (VUB). Zij heeft reeds een goede kennis van de sector volkscultuur, o.a. door haar medewerking aan het project “Lokale erfgoedhouders” van de provincie Antwerpen i.s.m. Heemkunde Gouw Antwerpen.
een op maat gemaakt vormingspakket worden opgemaakt. Verder zal ook een website “promemorie.be” worden gemaakt met heel wat interessante tips, adreslijsten en links naar leveranciers en restaurators, etc. Er komt ook een item dat het “virtueel archief van de cultuur van alledag” zal heten en periodiek een stuk uit een documentaire collectie in de kijker zal stellen, samen met het bijhorende verhaal van de eigenaar of gebruiker. Daarnaast kan u als erfgoedvereniging bij Petra Vanhoutte terecht voor vragen rond documentair erfgoed, gaande van ontsluiting tot behoud en beheer.
In een eerste fase van het project worden de behoeftes die op het gebied van vorming en informatieverzameling rond documentbeheer leven in de verschillende erfgoedverenigingen onderzocht. In functie daarvan zal een brochure worden opgemaakt waarin een aantal oplossingen worden voorgesteld voor problemen waarmee de beheerders van archief- en documentaire collecties worden geconfronteerd. In de latere fases van het project zal ook
Voor meer informatie over dit project kan u terecht bij: Petra Vanhoutte Tel. +32 (0) 2-243 17 30
[email protected]
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
14
BINNENKRANT
Heeft u vragen? Stel ze aan de consulent van Heemkunde Vlaanderen vzw! Heeft u een probleem binnen de werking van uw heemkundige kring? Wil u raad over het opzetten van een project? Wil u nagaan hoe u beter kan communiceren om aldus meer leden te winnen? Bent u met van alles en nog wat bezig en denkt u eraan om een duidelijke visie en doelstellingen te ontwikkelen voor uw vereniging? Heeft uw vereniging nood aan nieuwe ideeën? Zoekt u naar verjonging? Heeft u vragen over de nieuwe vzwwetgeving en de daaruit voortvloeiende boekhoudkundige verplichtingen? Zoekt u nieuwe inhoudelijke actieterreinen?
voor diezelfde problemen gestaan en is men hiervan op de hoogte bij Heemkunde Vlaanderen vzw. Indien nodig kan de consulent ook doorverwijzen naar gespecialiseerde adviseurs. Niet alle zaken zijn echter uit te leggen in een paar zinnen via e-mail of telefoon. Daarom kan men ook steeds, mits afspraak uiteraard, een beroep doen op de consulent om ter plaatse een bezoek te komen afleggen. Sommige zaken, zoals bijvoorbeeld het oprichten van een nieuwe heemkring, het geven van tips voor een tentoonstelling, e.d. vergen immers veel meer dan een woordje uitleg. Voor een aantal zaken kan zelfs een begeleidingstraject met de lokale kring worden opgestart.
Voor een antwoord op al deze vragen, en nog veel meer, kan u contact opnemen met de consulent van Heemkunde Vlaanderen vzw, Daphné Maes. Bij haar kan u terecht voor advies over alle aspecten van heemkundige werking. Op die manier wil Heemkunde Vlaanderen vzw zorgen voor ondersteuning en begeleiding op maat voor heemkundige kringen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Bij de werking van een heemkring komen immers al eens zaken kijken waarin men zelf niet zo deskundig is of waarvan men niet goed weet hoe ze aan te pakken. Als bestuurslid of heemkundige moet u er misschien niet altijd zelf een oplossing voor zien uit te vinden. Vaak hebben andere heemkringen ook al eens
Aarzel dus niet om contact op te nemen met onze consulent! Voor plaatsbezoeken en alle vragen kan men terecht bij: Daphné Maes, consulent Heemkunde Vlaanderen vzw Kerkstraat 17 2970 ’s-Gravenwezel tel.: 03/658 90 34 (vragen naar Daphné Maes) fax: 03/685 59 30
[email protected]
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
15
BINNENKRANT
SPREKEND (ZW)ERFGOED! Heemkundige kringen en mondelinge geschiedenis Vele gebeurtenissen uit het verleden, zowel recent als niet zo recent, liggen als herinneringen opgeslagen in ons geheugen. Gelukkig is er een methode om deze herinneringen – ook wel niet-tastbaar of immaterieel erfgoed – te verzamelen: mondelinge geschiedenis. Vaak blijken interviews naar aanleiding van een mondelinggeschiedenisproject heel wat verschillende informatielagen te bevatten: persoonlijke getuigenissen over het verleden, informatie over uiteenlopende aspecten van de alledaagse cultuur, de familiegeschiedenis etc. Bovendien slaagt mondelinge geschiedenis erin om binnen het officiële discours plaats te maken voor ‘gewone’ mensen. Mensen zijn immers ook dragers van erfgoed. De veelheid aan informatie maakt mondelinge bronnen multiinzetbaar op het vlak van ontsluiting: websites, tentoonstellingen, belevings- en erfgoedprojecten, theater, buurtontwikkeling,… Mondelinge geschiedenis is echter niet vrijblijvend. Al te vaak worden essentiële criteria overboord gegooid, wat vanzelfsprekend een impact heeft op de waarde van het bijeengebrachte materiaal. Mondelinge geschiedenis is met andere woorden méér dan het afnemen van een interview alleen. Wil u meer weten over mondelinge geschiedenis? Wil uw heemkundige kring binnenkort starten met het interviewen van mensen? Dan is deze cursus iets voor u! Heemkunde Vlaanderen vzw en het Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw slaan de handen in elkaar en willen van u een expert mondelinge geschiedenis maken! Björn Rzoska, consulent mondelinge geschiedenis, lokaal cultuurbeleid en erfgoedverenigingen van het Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw zal deze cursus, op maat van een lokale erfgoedvereniging, geven. LOCATIES EN DATA De cursus zal telkens in de vijf provincies plaatsvinden op een donderdagavond van 19.00u tot 21.30u. Zo kan men altijd in de eigen provincie terecht, maar inschrijven op een andere locatie is eveneens mogelijk.
Oost-Vlaanderen, donderdag 23 februari 2006 Erfgoedhuis vzw, Sint-Antoniusplein 10, 9860 Moortsele (Oosterzele)
Limburg, donderdag 15 december 2005 Heemkundige Kring Groot-Heers, Lod. Lavki Centrum, Hekslaan, 3870 Heers
Antwerpen, donderdag 9 maart 2006 Vrieselhof, Schildesteenweg 79, 2520 Oelegem
West-Vlaanderen, donderdag 19 januari 2006 Brugs Ommeland, Moerkerkesteenweg 194, Sint-Kruis (Brugge)
Vlaams-Brabant, donderdag 30 maart 2006 Heemkundige Kring Belledaal, Gasthof d’Oude Brouwerij, Abdijstraat 6, 1790 Affligem
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
16
BINNENKRANT
INSCHRIJVEN
als een minimale bijdrage voor de DVD over mondelinge geschiedenis die aan de deelnemers wordt meegegeven. Deelnemers kunnen het juiste bedrag overmaken op rekeningnummer 068-2218590-33 op naam van Heemkunde Vlaanderen vzw, met de vermelding ‘mondelinge geschiedenis’, de datum van de cursus en de naam van de deelnemer(s).
U kan inschrijven voor ‘Sprekend (zw)erfgoed’ door het inschrijvingsformulier aan te vragen bij Heemkunde Vlaanderen vzw, Kerkstraat 17, 2970 ’s-Gravenwezel, tel. +32 (0)3 658 90 34, fax +32 (0)3 685 59 30, e-mail:
[email protected]. U kan ook on line inschrijven via de website: www.heemkundevlaanderen.be. De inschrijvingen moeten ons uiterlijk één week voor het plaatsvinden van de cursus in kwestie bereiken. Gelieve duidelijk de namen van de deelnemende personen te vermelden, eventueel ook de naam van de vereniging.
De cursus ‘Sprekend (zw)erfgoed’ wordt georganiseerd door Heemkunde Vlaanderen vzw en het Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw. Dit initiatief werd o.a. mogelijk gemaakt dankzij de logistieke steun van de Heemkundige Kring Groot-Heers, Brugs Ommeland, Erfgoedhuis Oosterzele, Vrieselhof en de Heemkundige Kring Belledaal Affligem.
De deelnemingsprijs bedraagt 5 euro per persoon. Dit
Smaakvolle (?) herinneringen gezocht de lezers van de blog oproepen om te reageren vanuit hun kennis, ervaringen en/of herinneringen.
De Academie voor de Streekgebonden Gastronomie vzw (ASG) lanceert midden december een aantal blogs via SeniorenNet. Blogs (of weblogs) worden ook wel ‘internetdagboeken’ genoemd. Ze lijken inderdaad wat de vorm betreft op een dagboek: deze sites bevatten in chronologische volgorde geplaatste berichten, rond een bepaald onderwerp of rond verschillende onderwerpen die door een bepaalde auteur worden besproken.
Hebt u herinneringen aan de oorlogskeuken van de Tweede Wereldoorlog of vertelden uw (groot)ouders hierover? Welke specifieke ingrediënten gebruik(t)en de slagers in uw streek voor het maken van pensen? Surf in de tweede helft van december naar www.asg.be of www.seniorennet.be/Blog/ en help ons om deze en andere onderwerpen uit onze voedingsgeschiedenis verder te documenteren.
Met ‘Exquise experten’, een project gesteund door de Vlaamse Gemeenschap met als partners het Vlaams Centrum voor Volkscultuur (VCV) en de onderzoeksgroep FOST van de VUB, wil ASG experimenteren met de blogtechnologie als makkelijk te implementeren kennissysteem. Op SeniorenNet worden o.a. een blog rond de oorlogskeuken tijdens de Tweede Wereldoorlog en een blog rond pensen gelanceerd. Experts zullen op deze blogs schrijven over deze onderwerpen en tegelijkertijd
Info ASG vzw – Kerkstraat 17 – 2970 ’s-Gravenwezel T + F 03 658 82 89
[email protected] www.asg.be
Erfgoedsite, portaalsite over erfgoed voor een breed publiek instellingen terugvinden in zijn regio. Daarnaast brengt deze portaalsite vanaf haar home pagina ook digitale collecties zoals beeld- en verhalenbanken in beeld. De Erfgoedsite is een initiatief van het Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw en Culturele Biografie Vlaanderen vzw in samenwerking met het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed.
Wonderlijke verhalen, interessante mensen, verrassende dingen en opmerkelijke plaatsen . De erfgoedsite attendeert een breed publiek op het bestaan van erfgoed in al zijn vormen, materieel en immaterieel. De thema’s die als smaakmakers worden aangehaald zijn bovendien ook voorzien van weblinks die de bezoekers nog verder informatie opleveren of van linken naar verenigingen of instellingen om bij aan te kloppen. Wie snel op zoek is naar informatie, kan via de zoekfunctie verenigingen en
www.erfgoedsite.be
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
17
BINNENKRANT
Geschiedenis tot leven gewekt De (vierde) Nacht van de Geschiedenis op 21 maart 2006 Met 16.000 deelnemers op meer dan 230 plaatsen op 22 maart 2005, is de Nacht van de Geschiedenis een vaste waarde geworden in het culturele landschap. Op dinsdag 21 maart 2006 vindt de vierde editie plaats. Die avond komt de geschiedenis door evocaties, geanimeerde wandeltochten, nocturnes, oud beeldmateriaal, lezingen, vertelavonden, historische diners, theater en zelfs spel opnieuw tot leven. Tijdens de Nacht van de Geschiedenis wil initiatiefnemer Davidsfonds alle krachten bundelen om het ruime publiek te laten kennismaken met ons bruisend verleden. Op heel wat plaatsen slaan Davidsfonds afdelingen en heemkringen, musea, gidsenverenigingen en andere organisaties de handen in elkaar. Geschiedenis horen, zien, maar ook proeven, ruiken en voelen? Een voorsmaakje… In onder andere De Panne, Desselgem, Arendonk, Lommel en Deerlijk tonen oude films het vroegere dagelijkse leven. In restaurant Cleyn Seelant in Antwerpen kunnen deelnemers proeven hoe een etentje aan boord ten tijde van de Verenigde Oostindische Companie smaakte. Proef wat tante Jeanne in haar panne kookte in Ertvelde of maak het allemaal zelf klaar tijdens een culinaire workshop in Oudenaarde. Een aantal kastelen en musea stelt tijdens de Nacht van de Geschiedenis uitzonderlijk ’s avonds de deuren open. Beleef in het Stedelijk Museum in Leuven, het Kasteel van Gaasbeek, het fossielenmuseum ‘Huis van de evolutie’, het militair domein van Leopoldsburg en Kasteel Sterckshof net dat ietsje meer dan de klassieke rondleidingen. En waarom niet kiezen voor een ludieke activiteit? In Opglabbeek gaan de deelnemers tijdens een geanimeerde wandelzoektocht op zoek naar het plaatselijke verleden. Je historische kennis testen kan dan weer tijdens de Grote Geschiedenisquiz in Zottegem. Of speel jezelf met oude volkspelen de geschiedenis in te Hofstade en Dadizele.
het oude dorp. Of brengen verhalen je eerder in de juiste sfeer? In Reet maak je dankzij verhalen kennis met de vroegere inwoners en in Schilde kan je genieten van oude ‘vertellingen’. Nieuwsgierig naar de tientallen andere activiteiten? Hou vanaf 16 januari de website www.davidsfonds.be/nacht goed in het oog. Vanaf dat moment vind je er het volledige programma van de Nacht van de Geschiedenis. Rond die periode verspreiden ook de programmakrantjes zich over Vlaanderen. Je komt ze vast en zeker ergens tegen. Vanessa Vansintjan stafmedewerker Geschiedenis Davidsfonds vzw Blijde-Inkomststraat 79-81 3000 Leuven Tel. 016/310.600; fax 016/310.608
[email protected] www.davidsfonds.be
In Geel brengt een tocht de deelnemers langs onverwachte historische sites en gebouwen, met verrassende ontmoetingen en vreemde verschijningen. De Maaseikse straten en huizen herinneren aan de wevers, volders, bakkers, leerlooiers en schoenmakers van weleer. Ook in Gierle brengt een totaalspektakel iedereen die dat wil terug naar
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
18
BINNENKRANT
Twee interessante nieuwe uitgaven voor heemkundigen!
- Jan Art en Marc Boone (red.) Inleiding tot de lokale geschiedenis van de 12de tot de 18de eeuw, 291 p. – 170x240mm – ISBN 90-77135-07-3 Dit boek is een handleiding voor wie de geschiedenis van de Middeleeuwen en van de Moderne Tijd voor zijn of een Vlaamse gemeente wil bestuderen en schrijven. Het biedt mogelijke invalswegen aan, levert bronnenmateriaal en brengt de problematiek van de geschiedschrijving voor deze periode in kaart. Volgende onderwerpen komen aan bod: Bibliografieën, archiefinstellingen en bibliotheken Politiek-institutionele en sociaal-economische geschiedenis - 12de tot begin 16de eeuw - 16de tot en met de 18de eeuw Sociaal-economische geschiedenis van het platteland - methodologische en bibliografische wegwijzer - 16de tot en met de 18de eeuw Historische demografie van de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijden Kerkgeschiedenis - 12de – 16de eeuw - 16de – 18de eeuw
- Jan Art en Eric Vanhaute (red.) Inleiding tot de lokale geschiedenis van de 19de en de 20ste eeuw, 416 p. – 170x240mm - ISBN 90-77135-05-7 Dit boek wil een handleiding zijn voor wie (een deel van) de nieuwste geschiedenis van zijn of een Vlaamse gemeente in kaart wil brengen. Geen dorre opsomming van bronnen en vindplaatsen, maar een aangeven van mogelijke invalswegen tot het recente verleden van een plaatselijke samenleving. Na een overzicht van de voornaamste bibliografische instrumenten komen zo aan bod: Ecologie en omgeving Bevolking, arbeid en inkomen Politiek en bestuur Cultuur en religie Protest en sociale bewegingen Industrie en bedrijf De twee wereldoorlogen De auteurs, allen professionele historici verbonden aan een universiteit of wetenschappelijke instelling, vertrekken van duidelijke vragen en wijzen de lezer bronnen en literatuur aan waarin antwoorden kunnen worden gevonden.
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
19
BINNENKRANT
- Verdeling boekhandel: (België) AGORA Uitgeverscentrum, Aalst tel. 053/ 78.87.00 – e-mail:
[email protected] (Nederland) ALLMEDIA, 5427 PW Boekel tel. 0492/ 32.61.76 – e-mail:
[email protected]
Bestelinformatie: Inleiding tot de lokale geschiedenis van de 19de en de 20ste eeuw Prijs: 32,00 euro. Inleiding tot de lokale geschiedenis van de 12de tot de 18de eeuw Prijs: 30,00 euro. Verzending België + 4,00 euro, Nederland + 12,00 euro. Bank: KBC 737-0070693-23, Fortis 001-3932802-13 - Uitgave: Uitgave van het Centrum voor Geschiedenis Universiteit Gent en Mens & Cultuur Uitgevers, Gent . MENS & CULTUUR Uitgevers, Maaltebruggestraat 288, 9000 Gent Tel. 09/245.37.43 – Fax 09/245.37.44 E-mail:
[email protected] - website : www.mens-en-cultuur.com
“Help! Ik organiseer” Organisatiegids voor lokale evenementen “Help! Ik organiseer” wordt enkel aangeboden aan gemeentebesturen. Die gemeentebesturen verspreiden de gids (meestal gratis) aan de geïnteresseerde verenigingen en inwoners. Het loont dus zeker de moeite om even bij uw gemeentebestuur te informeren of u een exemplaartje kan verkrijgen. In 55 gemeenten is “Help! Ik organiseer” al sinds oktober te verkrijgen. In het voorjaar van 2006 verschijnt een nieuwe editie in verschillende gemeenten. Meer info over dit project? www.cultuurlokaal.be of mail naar
[email protected]
Vraag ernaar in uw gemeente Reeds 55 gemeenten in Vlaanderen verdelen “Help, Ik organiseer” aan al wie het interesseert. Help! Ik organiseer Cultuur is een praktijkgids voor de organisatie van allerlei lokale evenementen. Deze gids bevat informatie over bijvoorbeeld subsidiemogelijkheden, uitleendiensten, verzekeringen, werken met vrijwilligers enz. De gids is ook voorzien van een overzichtelijke adressenlijst en bevat een aantal checklists voor verschillende evenementen. Kortom, een praktijkgericht werkstuk voor al wie lokaal een (culturele) activiteit wil organiseren. Het unieke aan deze gids is dat hij op maat van de deelnemende gemeenten wordt gemaakt, door toevoeging van een luik met de specifieke gemeentelijke informatie. In dit gemeentelijke deel vind je bijvoorbeeld de verschillende gemeentelijke reglementen (vb. gemeentelijke subsidiereglementen, gebruikersreglement culturele infrastructuur, uitleendiensten, gebruik reclamepanelen…). Op die manier heeft elke deelnemende gemeente dus een op maat gemaakte gids, met een gedeelte gemeenschappelijke en een gedeelte gemeentelijke informatie. De gids is zeker bruikbaar voor erfgoedverenigingen. Zo biedt de gids een overzicht van de provinciale subsidies omtrent erfgoedactiviteiten.
BIJLAGE ONS HEEM 2005, nr. 4
20