Bijlage bij de kieswijzers voor taaltoetsen en taalcursussen

Bijlage bij de kieswijzers voor taaltoetsen en taalcursussen

Herbeoordelingen en gebruikerservaringen

Bijlage bij de kieswijzers voor taaltoetsen en taalcursussen Herbeoordelingen en gebruikerservaringen

In opdracht van het Ministerie van OCW

Olga Abell, IJsbrand Jepma en Hester Fukkink Sardes, Utrecht December 2013

Bijlage bij de kieswijzers voor taaltoetsen en taalcursussen, Sardes 2013

1


Samenvatting In juli 2012 heeft Sardes in opdracht van het Ministerie van OCW twee kieswijzers opgesteld voor gemeenten en voorschoolse instellingen als ondersteuning bij het kiezen van de taaltoetsen en taalcursussen voor pedagogisch medewerkers in de VVE-sector. Omdat het aanbod sinds juli 2012 is veranderd en veel pedagogisch medewerkers inmiddels getoetst en geschoold zijn, heeft het Ministerie van OCW Sardes gevraagd om drie inventarisaties: 1. een herbeoordeling van het aanbod aan taalcursussen 2. een inventarisatie van de gebruikerservaringen met betrekking tot de taalcursussen 3. een inventarisatie van de gebruikerservaringen met betrekking tot de taaltoetsen Deze inventarisaties helpen gemeenten en voorschoolse instellingen die het toets- of scholingstraject nog moeten starten bij het maken van hun keuze. Hieronder geven we per inventarisatie een samenvatting van de bevindingen. 1. Herbeoordeling van het aanbod aan taalcursussen De cursussen hebben we beoordeeld aan de hand van een van tevoren opgesteld sterrenbeoordelingssysteem. Aan de laagste waardering wordt één ster toegekend en aan de hoogste vier sterren. Uit de inventarisatie komt naar voren dat een aantal cursussen de focus heeft gelegd op de belangrijkste kenmerken: domein, doel, beroepsspecificiteit en toetsing. Om te beoordelen welke cursussen er positief uitspringen zijn we uitgegaan van minimaal drie sterren op deze kenmerken. Hierbij is geen rekening gehouden met kosten, locatie en intensiteit van de training. De volgende aanbieders hebben minimaal drie sterren op de belangrijkste kenmerken: 02 Onderwijsadvies/Zuyd Hogeschool, ROC van Amsterdam/ROC ASA, CED-Groep/Sardes, Cedin, ThiemeMeulenhoff en Marant. Tellen we de sterren bij elkaar op, dan springen de volgende aanbieders er het meest positief uit: ROC van Amsterdam/ROC ASA, ThiemeMeulenhoff en Marant. Deze drie aanbieders hebben het maximale aantal sterren behaald. 2. Inventarisatie van de gebruikerservaringen met betrekking tot de taalcursussen Uit de inventarisatie zijn de volgende aanbevelingen naar voren gekomen. Inhoud van de cursus a) Kijk bij het kiezen van een cursus niet alleen naar de kwaliteit van de cursus, maar ook naar de kwaliteit van de trainer. Enthousiaste trainers hebben een positieve invloed op de motivatie van cursisten. b) Zorg dat er in de cursus digitaal geoefend wordt, wanneer de toets ook digitaal is. Cursisten blijken het vaak moeilijk te vinden als cursussen en toetsen in dit opzicht van elkaar verschillen. c) De taaldomeinen moeten afzonderlijk gevolgd kunnen worden. Cursisten investeren liever geen tijd in onderwerpen die ze al voldoende beheersen. d) Zorg dat er mogelijkheden zijn om een onderdeel sneller af te kunnen ronden. Sommige cursisten leren sneller dan anderen. Niet alle cursisten hoeven alle lesbijeenkomsten bij te wonen. e) Laat de toets pas afnemen als cursisten er klaar voor zijn. Dat is niet vanzelfsprekend aan het einde van een traject. Voortgangstoetsen of oefentoetsen zijn dus belangrijk. f) Zorg dat er niet teveel tijd wordt besteed aan informatieverstrekking tijdens de lesbijeenkomsten. Let erop dat de bijeenkomsten vooral gebruikt worden om flink te oefenen.

2


Organisatie en communicatie g) Zorg voor een goede voorbereiding: tijdige en duidelijke informatieverstrekking vanuit de gemeente, VVE-organisatie en cursusaanbieder. h) Het kan voor deelnemers frustrerend zijn om in de eigen tijd aan een verplicht traject te moeten deelnemen. Soms moet er zelf oppas worden ingeschakeld. Een vergoeding neemt veel van die frustratie weg. Wees daar niet te zuinig mee. i) Bekijk de mogelijkheid om cursistengroepen te (laten) vormen met cursisten uit andere organisaties. Zo kunnen cursisten met een vergelijkbaar niveau samen geschoold worden. j) Plan de bijeenkomsten op een geschikt moment, bijvoorbeeld niet op de vrijdagavond. k) Vraag om een regelmatige terugkoppeling van de voortgang, zodat VVE-instellingen verantwoording kunnen afleggen bij de gemeente. 3. Inventarisatie van gebruikerservaringen met betrekking tot de taaltoetsen Uit de inventarisatie zijn de volgende aanbevelingen naar voren gekomen. Organisatie en communicatie a) Zorg voor een goede voorbereiding: tijdige en duidelijke informatieverstrekking vanuit de gemeente, VVE-organisatie en toetsaanbieder. b) Bied pedagogisch medewerkers voorafgaand aan het taalverbeteringstraject een eerlijk beeld van de mogelijke gevolgen van het niet halen van de taaltoets. c) Bied pedagogisch medewerkers verschillende momenten om te toetsen: overdag of in de avond. d) Maak kraakheldere afspraken over de organisatie van, en de begeleiding en ondersteuning tijdens, de toetsafname. e) Beknibbel niet op de taaltoets: pedagogisch medewerkers vinden het prettig om een taaltoets te maken die bij hun alledaagse werk op de VVE-groep past (beroepsspecifiek). f) Wees ruimhartig in de vergoeding van het taalverbeteringstraject: vergoed minimaal de tijd en kosten die gemoeid zijn met het maken van een toets en het volgen van een training (vervangings- of verletkosten en reiskosten). Kenmerken van de toets g) Zorg dat de toetsaanbieder ruimte biedt om vóór het maken van de taaltoets te oefenen. h) Geef pedagogisch medewerkers de keuze tussen schriftelijke of digitale afname van de taaltoets (al heeft niet elke toets de mogelijkheid tot schriftelijke afname). i) Besteed extra tijd en aandacht aan de risicogroep van pedagogisch medewerkers. j) Houd tijdens het taalverbeteringstraject rekening met bijzondere omstandigheden als dyslexie of faalangst. k) Zorg dat pedagogisch medewerkers inzage krijgen in de toetsuitslag, zodat ze een foutenanalyse kunnen maken.

3


4


Inhoudsopgave 1. Inleiding Voor wie is deze kieswijzer geschreven? Hoe gebruikt u deze herbeoordeling? Overzicht van de keuzes door G37-gemeenten 2. Herbeoordeling taalcursussen 3. Gebruikerservaringen 3.1 Gebruikerservaringen bij taalcursussen 3.1.1 Aanpak 3.1.2 Verslag van de gesprekken over cursussen 3.1.3 Aanbevelingen bij het kiezen van een taalcursus 3.2 Gebruikerservaringen bij taaltoetsen 3.2.1 Aanpak 3.2.2 Verslag van de gesprekken over toetsen 3.2.3 Aanbevelingen bij het kiezen van een taaltoets Bijlage: cursusbeschrijvingen

5

7 7 7 9 11 15 15 15 16 24 24 24 25 32 33


6


1. Inleiding In juli 2012 heeft Sardes in opdracht van het Ministerie van OCW twee kieswijzers opgesteld voor gemeenten en voorschoolse instellingen als ondersteuning bij het kiezen van de taaltoetsen en de taalcursussen voor pedagogisch medewerkers in de VVE sector. Aanleiding waren de bestuurlijke afspraken tussen het Rijk en de G37-gemeenten waarin onder andere is vastgesteld dat 90 procent van de pedagogisch medewerkers uit VVE-instellingen in de G37-gemeenten de Nederlandse taal op 3F niveau moet beheersen. Sardes heeft een kieswijzer opgesteld voor taaltoetsen en een kieswijzer voor taalcursussen. Deze kieswijzers zijn te downloaden op de website van Sardes.1 Ten tijde van het opstellen van de kieswijzers was de markt zich nog aan het klaarmaken voor de nieuwe bestuursafspraken. Veel van de beschreven cursussen waren nog in ontwikkeling en een aantal instellingen had nog geen aanbod. Ruim een jaar later zijn de meeste cursussen gereed en zijn er nieuwe spelers op de markt gekomen. Een goede reden om cursusaanbieders opnieuw de gelegenheid te geven hun aanbod op te laten nemen in de kieswijzer. Het ministerie van OCW heeft Sardes gevraagd om drie inventarisaties:  een herbeoordeling van het aanbod aan taalcursussen  een inventarisatie van de gebruikerservaringen met betrekking tot de taalcursussen  een inventarisatie van gebruikerservaringen met betrekking tot de taaltoetsen Voor wie is deze kieswijzer geschreven? De herbeoordeling van de taalcursussen is geschreven voor gemeenten die nog een keuze moeten maken voor een taalcursus, omdat zij nog aan het scholingstraject moeten beginnen. Het komt ook voor dat een gemeente al een deel van de pedagogisch medewerkers heeft laten scholen en dat er nu een tweede lichting wordt geschoold. Soms willen gemeenten voor een tweede groep een ander aanbod; een groep die bijvoorbeeld veel face-to-face contact nodig heeft, zodat een online cursus minder bij hen past. In enkele gevallen komt het voor dat pedagogisch medewerkers eerst van taalniveau 1F naar 2F worden geschoold. Hebben zij dat gehaald, dan moet voor hen een cursus worden ingekocht om aan 3F te gaan werken. Ook de gebruikerservaringen zijn geschreven voor gemeenten die nog een keuze moeten maken. Waar het gaat om de voortoets hebben de meeste gemeenten al een keuze gemaakt. Er zijn echter veel gemeenten waar nog moet worden nagetoetst en waar groepen pedagogisch medewerkers vanwege bijzondere omstandigheden een apart traject doorlopen of om andere redenen later zijn begonnen. Belangrijk om hier te melden is dat het ministerie van OCW heeft besloten dat minimaal alle toetsen die in deze kieswijzer zijn opgenomen, mogen worden gebruikt om het taalniveau 3F mee aan te tonen.

Hoe gebruikt u deze herbeoordeling? Deze nieuwe inventarisatie gebruikt u als bijlage bij de oorspronkelijke kieswijzers. In de oorspronkelijke kieswijzers leest u waar u op let bij het kiezen van een taaltoets en een taalcursus. De beschrijvingen die u in dit document worden aangeboden, passen bij de oorspronkelijke kieswijzer, maar laten een actueler beeld zien van het aanbod. U kunt deze bijlage daarom het best bij de oorspronkelijke kieswijzer bewaren. De beschrijvingen van de cursussen zijn door de aanbieders zelf gegeven. Wij hebben er geen tekstuele wijzigingen in

1

http://www.sardes.nl/N27-Taaltoetsen-en-taalcursussen.html 7


aangebracht. De aanbieders zijn dan ook zelf verantwoordelijk voor de inhoud van de beschrijvingen. De gebruikerservaringen moeten met een zekere voorzichtigheid worden gelezen. Uit de gesprekken blijkt dat de ervaringen met toetsen en cursussen verschillen per pedagogisch medewerker en per organisatie. Het is dan ook niet mogelijk om een algemene uitspraak te doen over de ervaringen bij een toets of cursus. Bijvoorbeeld bij het toetsen, interfereren ervaringen te zeer met de uitslag, de capaciteiten van de pedagogisch medewerkers en de omstandigheden waaronder de taaltoets is afgenomen. Zij die tegen de verwachting in zijn gezakt, laten zich negatiever over de taaltoets uit dan zij die in één keer zijn geslaagd. “Als pedagogisch medewerkers bij herhaling niet slagen voor de taaltoets, wordt er al snel afgegeven op de trainer. Zo gaat dat. De vraag is of dat terecht is. 3F is soms gewoon te hoog gegrepen.”

Een ander voorbeeld: als de organisatie rondom een cursus rommelig was, staat men doorgaans negatiever tegenover de cursus dan wanneer de organisatie goed of voldoende was. Wij hebben de gebruikerservaringen daarom op een genuanceerde manier proberen te beschrijven, om gemeenten en VVE-instellingen een zo compleet mogelijk beeld te geven van de taaltrajecten van start tot einde. In hoofdstuk 2 beschrijven we de herbeoordelingen van het geïnventariseerde aanbod aan taalcursussen. In hoofdstuk 3 beschrijven we de gebruikerservaringen op het gebied van taalcursussen en taaltoetsen, waarbij we een aantal aanbevelingen geven aan gemeenten en VVE-instellingen. In de bijlage staan de beschrijvingen van het huidige cursusaanbod opgenomen, geschreven door de cursusaanbieders zelf.

8


Overzicht van de keuzes door G37-gemeenten De volgende tabel geeft een overzicht van de taaltoetsen en taalcursussen die in de G37gemeenten zijn gekozen en de manier waarop de keuzes een plaats hebben gekregen in deze rapportage. Schema 1: overzicht taaltoetsen en taalcursussen in de G37-gemeenten GEMEENTE TOETS CURSUS ALKMAAR UvA Allemaal Taal EDE TOA (ICE) ROC A12 HELMOND Deviant ROC - Allemaal Taal en Nu Nederlands LELYSTAD Mister Dutch ROC Flevoland ROTTERDAM Mister Dutch Voortraject VVE-leidsters naar 2F Nederlands in de kinderopvang Allemaal Taal DEN BOSCH TOA (ICE) ROC KW1C GRONINGEN Mister Dutch Allemaal Taal UTRECHT TOA (ICE) Allemaal Taal VENLO Fontys/BC Allemaal Taal APELDOORN Uva Allemaal Taal (Thieme-Meulenhoff) HAARLEMMERMEER UvA Onderwijsadvies (nog niet zeker) ZOETERMEER Mister Dutch Allemaal Taal DORDRECHT Mr. Dutch ROC Da Vinci college HAARLEM Uva ROC van Amsterdam /ROC ASA SCHIEDAM Mister Dutch Voortraject VVE-leidsters naar 2F FF Taalleren Allemaal Taal ALMELO TOA (ICE) Taalsterk Kinderopvang - ROC Twente AMERSFOORT Begin- en eindtoets Allemaal Taal Allermaal Taal EINDHOVEN Mister Dutch ROC Eindhoven EMMEN TOA (ICE) ROC Drenthe ENSCHEDE Mister Dutch Allemaal Taal HEERLEN TOA (ICE) ROC Arcus ZWOLLE Mister Dutch of UvA ROC Deltion ZAANSTAD Mister Dutch UvA Taal DEN HAAG Mister Dutch ROC Mondriaan AMSTERDAM UvA ROC van Amsterdam /ROC ASA DELFT Mister Dutch HENGELO Mister Dutch LEEUWARDEN TOA (ICE) MAASTRICHT UvA SITTARD-GELEEN UvA ALMERE Mister Dutch ARNHEM LEIDEN TILBURG BREDA DEVENTER NIJMEGEN Gebruikerservaringen van toets en cursus zijn meegenomen (niet van alle geïnterviewde organisaties konden de ervaringen met de taalcursus worden meegenomen, omdat deze (nog) niet was gegeven of omdat de geïnterviewde geen informatie kon geven over de taalcursus). Gebruikerservaringen van toets zijn meegenomen, cursus is nog niet gegeven Gebruikerservaringen van toets zijn niet meegenomen, de gebruikerservaringen van de cursus wel Gebruikerservaringen van toets zijn niet meegenomen, cursus is nog niet gegeven Geen respons van de organisatie Gegevens van de organisatie waren niet beschikbaar ten tijde van de onderzoeksperiode Van deze gemeenten zijn nog geen gegeven beschikbaar - Er is nog geen toets/ cursus gekozen

9


10


2. Herbeoordeling taalcursussen De herbeoordeling van taalcursussen is gebaseerd op het beoordelingssysteem van de oorspronkelijke kieswijzer. Ten opzichte van de oorspronkelijke kieswijzer hebben we één categorie anders beoordeeld. Het gaat hier om de categorie toetsing. In de oorspronkelijke kieswijzer keken we naar de manier waarop gebruik wordt gemaakt van voor- en natoetsen. Vanwege het huidige beleid maakt iedereen momenteel gebruik van voor- en natoetsen. Welke cursus ook wordt gevolgd. We hebben er daarom voor gekozen de categorie ‘toetsing’ in deze herbeoordeling anders te benaderen. We kijken naar de manier waarop toetsgegevens voor de inhoud en het verloop van de cursus zelf worden gebruikt; wordt de voortgang bijgehouden met tussentoetsen? Worden gegevens van de voortoets gebruikt om de inhoud van de cursus te bepalen? Het idee hierachter is dat cursisten zo efficiënt mogelijk willen werken en niet geschoold willen worden op onderdelen die zij al voldoende beheersen. Idealiter is de inhoud van de cursus daarom afgestemd op alleen de onderdelen die uit de voortoets minder sterk naar voren komen. Ook is het wenselijk dat de voortgang tussentijds wordt gemeten. Zo kan worden vastgesteld of een cursist een onderdeel inmiddels voldoende beheerst om de natoets te maken. Voor het verzamelen van de beschrijvingen van de taalcursussen hebben we de volgende instellingen benaderd:  alle aanbieders die vermeld staan in de vorige kieswijzer  alle ROC’s die de opleiding tot pedagogisch medewerker kinderopvang aanbieden  alle onderwijsadviesbureaus Net als bij de ontwikkeling van de oorspronkelijke kieswijzer het geval was, bestaat de kans dat er meer aanbieders van taalcursussen zijn dan opgenomen in deze herbeoordeling. Dat komt doordat niet iedere aanbieder binnen de onderzoeksperiode een beschrijving kon aanleveren en doordat we niet van iedere aanbieder respons kregen op de oproep. De ingezonden beschrijvingen hebben we beoordeeld aan de hand van een van tevoren opgesteld beoordelingssysteem, zoals weergegeven in het volgende schema. De laagste waardering bestaat uit één ster en de hoogste waardering uit vier sterren. Schema 2: totstandkoming van de waarderingen Domein

Geen van de domeinen mondelinge taal, lezen en schrijven: * Eén of twee van de domeinen mondelinge taal, lezen en schrijven: ** Meer domeinen dan mondelinge taal, lezen en schrijven: *** Uitsluitend de domeinen mondelinge taal, lezen en schrijven: ****

Doel

Geen specifiek niveau geformuleerd: * Minder ambitieus dan de nieuwe taalnorm: ** Ambitieuzer dan de nieuwe taalnorm: *** Volgens de nieuwe taalnorm: ****

Beroepspecificiteit

Voor Voor Voor Voor

Toetsing

Toetsing speelt geen rol: de cursus is een vast traject: * Met beschikbare gegevens uit een voortoets wordt de inhoud van de cursus vastgesteld: ** Met beschikbare gegevens uit de voortgangstoetsen wordt de inhoud van de cursus tussentijds bijgesteld: ***

alle beroepsgroepen: * de sector zorg & welzijn: ** pedagogisch medewerkers in de kinderopvangsector: *** pedagogisch medewerkers in de VVE-sector én de kinderopvangsector: ****

11


Net als in de oorspronkelijke kieswijzer geldt ook hier dat het begrip ‘kwaliteit’ moet worden beschouwd als ‘tegemoetkomend aan de doelen die binnen de bestuursafspraken zijn gesteld’. Dat maakt dat een training met ambitieuzere doelen (bijvoorbeeld waarin meerdere taaldomeinen aan bod komen) een lagere sterrenwaardering krijgt dan een training die er op is gericht om cursisten tot niet meer dan de nieuwe taalnorm om te scholen. Verder is de beoordeling van de cursussen gebaseerd op de beschrijvingen die de trainende instellingen van hun eigen cursus hebben gegeven. Een belangrijk element zoals de vaardigheid van de trainer kon daarom niet worden meegenomen in de beoordeling. Gemeenten en organisaties voor voorschoolse instellingen doen er goed aan om zelf naar referenties of naar het c.v. van de trainer te vragen. Hoewel we voor deze kieswijzer de gebruikerservaringen hebben geïnventariseerd, hebben we de ervaringen niet meegenomen in de herbeoordeling. Daarvoor is de beschikbare informatie over gebruikerservaringen niet toereikend. In veel gevallen hebben wij maar met één afnemer kunnen spreken. Op basis daarvan kunnen wij geen uitspraken doen over de kwaliteit van de cursus. Wij beoordelen de cursussen uitsluitend op de informatie die de cursusaanbieders ons geven. De waarderingen zijn in schema 3 uitgewerkt. Uit het schema komt naar voren dat een aantal cursussen de focus heeft gelegd op de belangrijkste kenmerken: domein, doel, beroepsspecificiteit en toetsing. Om te beoordelen welke cursussen er positief uitspringen zijn we uitgegaan van minimaal drie sterren op de deze kenmerken. Hierbij is geen rekening gehouden met kosten, locatie en intensiteit van de training. De volgende aanbieders hebben minimaal drie sterren op de belangrijkste kenmerken: 02 Onderwijsadvies/Zuyd Hogeschool, ROC van Amsterdam/ROC ASA, CEDGroep/Sardes, Cedin, ThiemeMeulenhoff en Marant. Tellen we de sterren bij elkaar op, dan springen de volgende aanbieders er het meest positief uit (met tussen haakjes het aantal sterren): ROC van Amsterdam/ROC ASA (15), ThiemeMeulenhoff (15) en Marant (15). Deze drie aanbieders hebben het maximale aantal sterren behaald.

12


Schema 3: waardering van de cursussen Domein

Doel

Beroepsspecificiteit

Toetsing (max. 3 sterren)

Nederlands voor VVE-sector (ROC Alfacollege

****

***

*

***

1 Naar 3F taal op maat (BCO Onderwijsadvies)

****

***

****

**

***

****

****

***

****

****

****

**

**

****

Niveauverhoging Nederlandse taal (Horizon College)

****

****

****

Nederlandse taal voor de VVE-medewerker/ medewerker kinderopvang (da Vinci College)

****

****

****

*

Taalsterk Kinderopvang (KleurRijker)

****

****

****

**

Scholingstraject voor toetsing en nascholing voor pedagogisch werkers in de VVE (ROC Drenthe college)

****

****

****

**

Moeiteloos taalvaardig(er) (O2 onderwijsadvies & Zuyd Hogeschool)

****

***

****

***

Taalscholing VVE (ROC van Amsterdam/ ROC ASA)

****

****

****

***

Taaltoets pedagogisch medewerkers Sam & Ko kinderopvang Deventer (ROC Graafschap college)

****

****

*

***

Taalaanbod voor medewerkers in de VVE sector (ROC Nijmegen)

****

****

****

**

Nederlands in de kinderopvang (Taalpartners)

****

****

****

**

Taalniveau pedagogisch medewerker van 2F naar 3F (Vitalis College)

****

***

****

**

Nederlands als onderdeel van opleiding Zorg en Welzijn (ROC Rivor)

****

****

**

**

Snel van 2F naar 3F, Allemaal Taal (Cedin)

****

***

****

***

Taal op niveau! (Summa College Welzijn)

****

****

**

**

Sterke Taal (MBO college voor Mens en Maatschappij ROC van Twente)

****

***

****

**

Allemaal Taal (ThiemeMeulenhoff)

****

****

****

***

MeerTaal (Marant en Allemaal Taal)

****

****

****

***

Beter met taal in de kinderopvang (ROC Landstede en ThiemeMeulenhoff)

****

****

****

**

Training Allemaal Taal (onderwijsadvies en ThiemeMeulenhoff)

****

***

****

**

Allemaal Taal (ROC Midden Nederland)

****

****

****

**

Titel en ontwikkelaar

@FFF Taalleren (CED-Groep en Sardes) Remediërend maatwerktraject Taal voor Pedagogisch medewerkers (Deltion College) Taalstimulering voor VVE-medewerkers (Driestar Onderwijsadvies)

13

** ** **


14


3. Gebruikerservaringen Veel gemeenten zijn inmiddels begonnen met het afnemen van de taaltoets, een kleiner aantal heeft al een scholingstraject doorlopen. Om gemeenten die nog een keuze moeten maken te helpen, heeft het ministerie van OCW ons gevraagd om ook de gebruikerservaringen in beeld te brengen. Hiervoor zijn we in gesprek gegaan met locatieleiders en managers van instellingen die een taaltoets en/of een taalcursus hebben afgenomen. Verschillende aanpak taaltoetsen en taalcursussen De manier waarop wij te werk zijn gegaan bij het inventariseren van de gebruikerservaringen bij taaltoetsen verschilt van de manier waarop wij de gebruikerservaringen van taalcursussen hebben geïnventariseerd en beschreven. Dat komt doordat gemeenten veel minder variëren in hun toetskeuze. Bijna alle gemeenten hebben voor één van de drie volgende toetsaanbieders gekozen: UvA, TOA (ICE) en Mister Dutch. Bij de keuze voor cursussen is veel meer spreiding. Veel gemeenten kiezen bijvoorbeeld voor de plaatselijke ROC, die regionaal opereert. We hebben daarom per toets meer gebruikerservaringen kunnen verzamelen dan we per cursus hebben kunnen doen. Dit heeft geresulteerd in een andere manier van verslagleggen. Van de ervaringen met toetsen is een algemeen verslag gemaakt waarin de toetsen met elkaar worden vergeleken op een aantal punten. Omdat we voor veel cursussen niet met meerdere afnemers konden spreken, hebben we hier geen algemeen verslag gemaakt, maar geven we een verslag per gemeente. 3.1 Gebruikerservaringen bij taalcursussen In dit onderdeel beschrijven we onze aanpak bij het inventariseren van de gebruikerservaringen op het gebied van taalcursussen. De beschrijvingen van de gesprekken zijn hier opgenomen en we sluiten af met een aantal aanbevelingen. 3.1.1 Aanpak Voor het verzamelen van gebruikerservaringen binnen de G37-gemeenten hebben wij gemeenteambtenaren benaderd voor referenties van managers wiens instelling een taalcursus heeft gevolgd. Wij hebben ervoor gekozen om dit via de gemeenten te laten lopen en niet via de cursusaanbieders zelf om te voorkomen dat cursusaanbieders invloed hebben op de informatie die wij over hun cursus verzamelen. Wij hebben ervoor gekozen om de gebruikerservaringen op te vragen bij locatiemanagers. De locatiemanagers spreken namens alle geschoolde pedagogisch medewerkers op de locatie en dat geeft een genuanceerder beeld dan de ervaring van een individuele cursist. Toch was het voor managers soms ook lastig om aan te geven wat nu echt de positieve en minder positieve punten zijn aan de cursus, juist omdat zij moeten afgaan op wat zij terug horen van hun medewerkers. Wij hebben drie algemene vragen gesteld, waarbij wij om zowel pluspunten als minpunten vroegen, om een zo genuanceerd mogelijk beeld te krijgen. De vragen werden telefonisch besproken.    

Wat vindt u van de kwaliteit van de trainer? Wat vindt u van de intensiteit van de cursus (aantal bijeenkomsten, duur van de bijeenkomsten, uren zelfstudie)? Wat vindt u van de inhoud van de training (het niveau van de stof, het gebruikte materiaal)? Zijn er andere punten die u in wilt brengen?

15


Van de gesprekken die we hebben gevoerd met instellingen zijn verslagen gemaakt die per gemeente in de bijlage zijn opgenomen. Bij het verslag staat vermeld op hoeveel gesprekken de gebruikerservaringen zijn gebaseerd. In veel gevallen is dat op slechts één gesprek. Vandaar ons advies om de ervaringen met een zekere nuance te bekijken. 3.1.2 Verslag van de gesprekken over cursussen Ervaringen met taalcursussen hebben we per gemeente weergegeven. De verslagen staan op alfabetische volgorde van gemeentenaam. Zoals in de inleiding al werd aangegeven kunnen we puur op basis van de verzamelde gebruikerservaringen geen uitspraak doen over de kwaliteit van een cursus. Daarom proberen we een zo genuanceerd mogelijk beeld te schetsen met zowel sterke als minder sterke punten. Alkmaar - Allemaal Taal Kwaliteit van de trainers De trainers zijn erg goed. Streng en zakelijk op het juiste moment, maar ook gevoelig voor de emoties van de deelnemers. Ze hebben veel aandachtspunten voor het verbeteren van de taalvaardigheden. De trainers hebben goede ervaring met het lesgeven aan allochtone vrouwen. Deze dames stellen zich afhankelijk van de trainers op en daar gaan ze goed mee om. Intensiteit van de cursus De cursus beslaat iedere week steeds twee uur. De deelnemers willen graag méér huiswerk (vooral uit angst dat ze de toets niet halen). Inhoud van de cursus De onderdelen waarmee deelnemers moeite hadden in de toets (zoals iets moeten inspreken in apparaten) wordt in de cursus geoefend. Daar waren de cursisten blij mee. Almelo - Taalsterk Kinderopvang (KleurRijker) bij ROC Twente Kwaliteit van de trainer Er zijn pas drie bijeenkomsten geweest, dus het is nog lastig te benoemen wat de cursisten van de kwaliteit van de trainer vinden. Daar is nu nog te weinig zicht op. De geïnterviewde manager heeft over de training zelf nog niets teruggehoord van de pedagogisch medewerkers. Intensiteit van de cursus Acht personen zijn begonnen met de training. De personen die een minder intensief traject gaan volgen, beginnen pas in januari. De acht personen die al begonnen zijn, volgen een cursus van dertig bijeenkomsten. Naast de bijeenkomsten zijn de cursisten ongeveer twee uur per bijeenkomst aan thuisstudie kwijt. Voor hen is dat een vrij intensief traject en de meeste cursisten hebben het gevoel dat het moet en dat ze weinig keuze hebben. Daardoor kan het ook zwaar voelen. Inhoud van de cursus De taalcursus sluit aan bij de gestelde eisen op de domeinen schrijven en lezen, maar de geïnterviewde geeft aan dat ze het voor de pedagogisch medewerkers vooral belangrijk vindt dat ze zich goed kunnen redden op het domein mondelinge taal. Ze heeft de indruk dat de mondelinge taal minder aan bod komt in de cursus en dat vindt zij jammer. Dat zou niet zozeer aan de cursus liggen, maar aan de gestelde eisen. Bij het cursusmateriaal zit een digitale component waarmee thuis kan worden geoefend. Dat vinden de cursisten erg prettig, want sommigen zijn te weinig computervaardig. Dit gebrek aan computervaardigheid kan 16


ook hebben meegespeeld bij het zakken op de toets, want de toets was digitaal. Verder krijgt niet iedere cursist hetzelfde pakket, maar wordt de cursus op het niveau van de cursist aangeboden. Er is dus sprake van maatwerk. Den Bosch - ROCKW1: Allemaal Taal Intensiteit van de cursus De pedagogisch medewerkers hebben acht tot tien bijeenkomsten gevolgd voor scholing in begrijpend lezen, overdag en soms ’s avonds. De scholing was best pittig. De verletkosten zijn door de gemeente betaald. Als men op meerdere onderdelen zakt, kan het een intensief traject zijn. Deze scholing komt vaak bovenop de reguliere scholing en dat maakt het zwaar. Inhoud van de cursus De pedagogisch medewerkers zijn tevreden over de training. Ze leren andere manieren van lezen, er wordt gewerkt aan het toepassen van wisselende leesstrategieën. Dat is heel leerzaam. Men heeft meer vertrouwen gekregen. Na de cursus was iedereen geslaagd voor de natoets. Dordrecht - Roc da Vinci (1) Kwaliteit van de trainer De cursisten zijn erg positief over de docent. Hij kan goed uitleggen en geeft leuk les. De cursisten hebben daar veel aan. Intensiteit van de cursus De intensiteit verschilt per cursist. Er is een groep die zes bijeenkomsten moet volgen, een groep die om de week de cursus volgt en een groep die iedere week les heeft. De bijeenkomsten duren twee uur. De geïnterviewde manager heeft gehoord dat de pedagogisch medewerkers dit een redelijk zware belasting vinden, maar zij is zelf van mening dat deze intensiteit klopt met wat de pedagogisch medewerkers moeten leren. Inhoud van de cursus Omdat de organisatie nog niet zo goed van de grond is gekomen, is het lastig om iets te zeggen over de inhoud van de cursus. De cursisten hebben een boek meegekregen als studiemateriaal. Dat is overzichtelijk. Er zijn cursisten die de toets net niet hebben gehaald of op één onderdeel uitvielen, maar zij moeten toch alles doen. Dat vinden ze jammer. Tijdens de cursus moesten de cursisten veel open vragen invullen in plaats van multiple choice (zoals bij de toets), waardoor de vragen op de cursus moeilijker werden ervaren dan bij de toets. Dat maakt de cursus moeilijker, maar tegelijkertijd maakt het de toets gemakkelijker. Organisatie De organisatie rondom de taalcursus gaat minder goed. Sommige cursisten waren niet ingedeeld of bleken in verkeerde groepen te zijn ingedeeld. Het programma werkt soms niet en er is sprake geweest van ziekte, waardoor er uitval van lessen was. Hierdoor hebben de cursisten het gevoel dat ze nog steeds niet echt aan de slag zijn gegaan. In september zijn de cursisten begonnen en in december worden ze opnieuw getoetst. Er zijn zorgen bij de cursisten of ze het dan gaan halen.

17


Dordrecht - Roc da Vinci (2) Kwaliteit van de trainer Er is veel uitleg over de toetsen, dat is allemaal heel duidelijk. Er mag daarentegen iets meer effectief les worden gegeven. In december krijgen alle cursisten weer een eindassessment en ze willen graag echt met de inhoud aan de slag om zich goed te kunnen voorbereiden. Intensiteit van de cursus Om de week is er op dinsdagavond cursus. De duur is twee uur en dat is goed te doen. Bijna alle cursisten volgen het lichtste pakket met een minimum aantal avonden van zes lessen, dankzij niet al te lage toetsresultaten. Twee cursisten volgen een intensiever traject van achttien lessen. Zij hebben zelf aangegeven dat nodig te hebben. Opvallend is dat deze twee cursisten tevredener zijn over de inhoud dan de cursisten die een korter traject doorlopen. Zelfstudie doen de cursisten aan de hand van een studieboek met oefenmateriaal. De cursisten geven aan druk te zijn maar dat past ook bij de drukte die er momenteel in de kinderopvang is. Hoe zwaar de belasting is, kan de geïnterviewde niet goed inschatten. Inhoud van de cursus De cursisten hebben een studieboek gekregen en werken met een computerprogramma. Het boek is goed te gebruiken als naslagwerk, daar hebben ze echt wat aan. Het computerprogramma is prettig om mee te werken en de cursisten kunnen zien hoe zij er nu voor staan. De cursus sluit alleen niet bij iedereen even goed aan. Er is een cursist die alleen op taalverzorging op één punt is gezakt. Voor haar is er een computerprogramma, maar er wordt wel verwacht dat ze ook aanwezig is tijdens de lessen. Ze krijgt naast het computerprogramma echter geen begeleiding, dus ze kan dit net zo goed op haar werkplek uitvoeren. Voor de overige cursisten sluit de cursus wel goed aan. Het is de afspraak dat ze gericht les krijgen op de onderdelen waarop ze minder scoren. Organisatie van de cursus Er werd op tijd geïnformeerd over de werkwijze en de lesdagen. Daar is iedereen tevreden over. Er is alleen wel veel lesuitval. En als dat het geval is, wordt niet altijd helder geïnformeerd. Ede - ROC A12 Over de eerste nascholingsronde (inmiddels is er al een tweede nascholingsronde gestart) was men niet zo tevreden. De eerste cursus vond men ook mager van kwaliteit. Kwaliteit van de trainer Over de kwaliteit van de trainers was men aanvankelijk niet zo tevreden, maar dat is nu ander. Nu krijgt een aantal deelnemers die na de cursus opnieuw zijn uitgevallen een intensievere training van 10 lessen achter elkaar. Hier zijn geen klachten over. Ze hebben nu ook een goede trainer. Groningen - Allemaal Taal Intensiteit van de cursus Er is wat weerstand bij de pedagogisch medewerkers. Ook is er bij een deel frustratie, kreeg de geïnterviewde van de trainer terug. Sommigen vinden de duur en intensiteit te veel; 16 weken lang een avond in de week twee uur les, met daarbij wekelijk drie uur huiswerk. Het is buiten werktijd. Gelukkig krijgen de pedagogisch medewerkers deze tijd gewoon uitbetaald; dat werkt verzachtend. 18


Inhoud van de cursus De cursisten krijgen training voor alleen de onderdelen waarop ze zijn gezakt. Men ontvangt training op maat. Er is gestart met de groep die training op alle onderdelen nodig heeft. Afhankelijk van hun toetsresultaten wordt de inhoud van de training bepaald. Die inhoud is heel verschillend per cursist. De training wordt tegelijkertijd aan twee organisaties gegeven. Dat wordt handig gevonden, want zo kan er beter maatwerk worden geleverd door niveaugroepen te maken. Allemaal Taal wordt ervaren als een leuke methode. Men heeft zich bij de keuze hiervoor vooral laten leiden door de Kieswijzer. Een nadeel is wel dat er van verschillende kanten wordt gezegd dat de lesstof aan de makkelijke kant is. Ook wordt er gezegd dat de toets van UvA talen beter past bij Allemaal Taal dan de taaltoets van Mister Dutch. Haarlem - Taaltraining bij ROC Amsterdam Kwaliteit van de trainer De instructie was goed en de stof werd op een leuke manier aangeboden. Ook het tempo was goed. Er was een goede sfeer en een enorm betrokken docent. De bijeenkomsten waren leuk om naartoe te gaan. De cursisten vroegen zich wel af of het niveau van de training was afgestemd op het niveau van de toets. Ze hebben behoorlijk zitten zweten. Gelukkig hebben ze het wel gehaald. Intensiteit van de cursus Er waren drie groepen in Haarlem, bestaande uit VVE-collega’s van verschillende organisaties. Een module bestaat uit tien bijeenkomsten van drie uur, met ongeveer een uur zelfstudie per week. Nadeel was dat de trainingen op de vrijdagmiddag waren. Dat werd als onhandig ervaren, maar dat had echter met de planning te maken die mede door de gemeente Haarlem werd bepaald. Inhoud van de training Het gebruikte materiaal was interessant en leuk. Het niveau van de toets lag wel wat hoger. De cursisten hebben een oefentoets gemaakt in een groep van negen. Vier van de negen maakten deze toets voldoende. Deze vier hebben ook de natoets gehaald. Aan de andere vijf mensen die de oefentoets niet hebben gehaald, is veel extra aandacht besteed. De cursisten die de oefentoets niet voldoende hadden gemaakt, mochten wel opgaan voor de natoets maar zij hebben het niet gehaald. Het ROC had die cursisten misschien niet moeten laten toetsen, geeft de geïnterviewde aan. Helmond - Allemaal Taal door ROC ter AA Kwaliteit van de trainer De docent is uitstekend. Er wordt goed naar de toets toegewerkt. Opdrachten worden teruggekoppeld per mail en de begeleiding is erg goed. De cursus is heel leerzaam. De opdrachten in de methode zijn niet overal even helder omschreven. Soms heeft een docent ook moeite met de opdrachten. Intensiteit van de cursus Achttien pedagogisch medewerkers wonen sinds september elke donderdagavond van 19.00 tot 21.00 de bijeenkomsten bij. Er is ongeveer drie tot zes uur zelfstudie per week nodig. Dat is goed voor de resultaten, maar het is ook zware belasting. Ook financieel is het een belasting. De oppas moet thuis worden betaald; dat wordt niet vergoed. Ook de verletkosten worden niet door de gemeente vergoed. Dat is een belasting voor de organisatie.

19


Inhoud van de cursus De eerste 2 bijeenkomsten van de scholing vielen tegen. Er waren veel vragen over de taaltoets en er heerste onrust. De eerste docent is ziek geworden. Nu hebben ze een andere docent en daar zijn de cursisten heel tevreden over. Via activeer.nl kan er thuis digitaal worden geoefend. Lelystad - ROC Flevoland Intensiteit van de cursus Men hanteert een aanwezigheidsplicht van 90 procent. Als je minder vaak aanwezig bent mag je de toets niet maken. Er worden lessen gegeven en er wordt aan e-learning (vooral thuis veel digitaal oefenen) gedaan. De verhouding is goed. Inhoud van de cursus Na de zomer is men gestart met de cursus. Er wordt modulair gewerkt. Per tien weken wordt een taalonderdeel afgewerkt. Men is begonnen met schrijven en daarna volgt lezen. Alles bij elkaar werkt men maximaal veertig weken (een schooljaar) aan het taaltraject. Het eerste onderdeel (schrijven) is net afgerond en er is getoetst. De uitslag moet nog komen. Afgelopen vrijdag is men gestart met het tweede onderdeel. Rotterdam - Allemaal Taal Kwaliteit van de trainer De cursus wordt verzorgd door twee trainers die tevens ontwikkelaar zijn van de taalcursus. Dit brengt grote voordelen met zich mee. Ze hebben passie voor hun vak. De pedagogisch medewerkers zijn reuze tevreden en gemotiveerd. De geïnterviewde geeft aan heel tevreden te zijn met hoe de pedagogisch medewerkers bezig zijn met hun eigen taalontwikkeling. Intensiteit van de cursus Al met al is het traject zeer belastend voor de pedagogisch medewerkers. Dat heeft niet te maken met Allemaal Taal; het is zwaar om dit naast het werk te doen. Men wordt in zestien weken van 2F naar 3F gestoomd. Een kleine groep heeft meer tijd nodig en volgt een traject van twintig weken. Cursisten hebben twee tot drie uur huiswerk per week. Dat wordt in de eigen tijd gedaan, zonder een vergoeding door de organisatie. Inhoud van de cursus In principe hebben de pedagogisch medewerkers een vrije keuze. Allemaal Taal is het aanbod vanuit de organisatie. Een andere keuze moeten ze zelf financieren. Er is geen pedagogisch medewerker die een andere taalcursus kiest. Allemaal Taal voldoet aan alle verwachtingen. Het komt tegemoet aan alle leerstijlen van de cursisten. Wat ze leren is direct toepasbaar in het eigen werk. De opdrachten zijn goed te doen. Het leren gaat stapsgewijs en gemakkelijk. Zo’n 70 procent van deze groep pedagogisch medewerkers slaagt na een cursus Allemaal Taal. Rotterdam - Verschillende trainingen Er zijn verschillende taaltrainingen ingekocht. Aanvankelijk alleen bij ROC Albeda en ROC Zadkine. Dit zijn veelal NT2-trajecten. Er zijn trajecten gestart van 1F naar 2F en van 2F naar 3F. De resultaten van de ROC’s vielen tegen. Er worden ook losse modules ingekocht bij Taalpartners; een Rotterdams bureau met taalexperts. Zij hadden een inhoudelijk interessant aanbod. Zij bieden verkorte trajecten van 5 lessen. Ze bereiken meestal goede resultaten. Zowel de ROC’s als Taalpartners bieden technische taallessen. Dat slaat niet altijd aan, omdat de VVE-context mist. Onlangs heeft de organisatie ook Allemaal Taal ingekocht. 20


Daar worden de UvA Taaltoetsen bij gebruikt. Dat sluit goed op elkaar aan: toetsen en scholen in de context van VVE. Kwaliteit van de trainer Als pedagogisch medewerkers bij de herhaling niet slagen voor de taaltoets, wordt er al snel afgegeven op de trainer. De vraag is of dat terecht is, omdat 3F soms gewoon te hoog gegrepen blijkt. Intensiteit van de cursus De ervaringen met de taaltrainingen zijn heel wisselend. Men vindt de trainingen vrij intensief. Sommige pedagogisch medewerkers volgen twee dagdelen in de week de training. Dat zijn degenen die op alle onderdelen onder 3F scoren. Zij hebben een lange en intensieve weg te gaan. De cursisten vinden wel dat ze wat aan de taaltrainingen hebben. Sommigen moeten van ver komen. De organisatie biedt medewerkers maximaal een taaltraject van twee jaar, waarbij er één dagdeel in de week wordt geschoold. Als men het niet binnen twee jaar haalt, kan dat reden zijn voor ontslag. Alle taaltrainingen vinden plaats in eigen tijd. Dit doet dus een groot beroep op de tijd van de pedagogisch medewerkers. De gemeente betaalt geen verletkosten. De scholing wordt wel vergoed. Inhoud van de cursus Iemand die op 2F functioneert, lukt het vaak niet om te variëren. Als een ouder iets niet begrijpt dan komen ze niet verder dan de zin te herhalen, de klemtoon wat anders te leggen of langzamer te spreken. Als je op 3F niveau spreekt kun je dezelfde zin met synoniemen herhalen. Je bent wendbaarder in de Nederlandse taal. Dat vinden pedagogisch medewerkers heel leerzaam; ze merken dat ze vooruit gaan.

Lezen en schrijven zijn de moeilijkste onderdelen. In Rotterdam wilt men de pedagogisch medewerkers ook op het domein schrijven op niveau 3F hebben. Dat is boven de landelijke taalnorm. Er was onduidelijkheid binnen de gemeente over het te behalen niveau op de verschillende domeinen. Eerst moest er op alle taaldomeinen op 3F worden gescoord. Later is er gezegd dat er bij lezen en schrijven op 2F gescoord mocht worden. De organisatie kiest nu het zekere voor het onzeker. Als er volgend jaar een andere minister zit die de taalnorm aanschroeft (toch 3F op schrijven), dan zijn ze er ieder geval alvast op voorbereid. Schiedam - FF taalleren en Allemaal Taal door de CED-Groep Naar aanleiding van een voorlichting is besloten om voor twee cursussen te kiezen. Er is toen gekozen voor FF taalleren voor zeven leidsters die maar op een klein gedeelte van de toets waren gezakt en Allemaal Taal voor zeven leidsters die wat meer nodig hebben. De instelling wilde de studiebelasting zo licht mogelijk houden en daar sloot FF taalleren goed bij aan. FF taalleren wordt vooral digitaal aangeboden, zodat pedagogisch medewerkers zelf kunnen bepalen wanneer het ze goed uitkomt om aan de slag te gaan. Kwaliteit van de trainer Voor FF taalleren is dat moeilijk te zeggen, want er zijn maar een paar bijeenkomsten. Het grootste deel is digitale oefening. De eerste ervaringen lijken positief te zijn. Zowel FF taalleren als Allemaal Taal worden aangeboden door het CED. De organisatie is prima. Wat erg prettig is, is dat de leidsters getoetst kunnen worden wanneer ze er aan toe zijn (ook als de cursus nog niet af is). De trainer geeft aan wanneer iemand eraan toe is, zodat er eerder kan worden getoetst. Van Allemaal Taal komen er goede berichten terug over de trainer. Ze is vrij schools en de cursisten vinden haar duidelijk. De organisatie geeft aan de training juist op het schoolse karakter te hebben geselecteerd. 21


Intensiteit van de cursus Van FF taalleren is het prettig dat er minder contacturen zijn. Cursisten gaan af en toe naar een bijeenkomst en doen de rest zelf wanneer dat uit komt. De geïnterviewde heeft het gevoel dat de juiste keuze gemaakt is voor beide cursussen. De leidsters vinden het wel veel werk, maar ze klagen niet. De cursisten die Allemaal Taal volgen, geven wel aan dat ze het traject als zwaar ervaren. Het gaat ook om veel leidsters die geen volledige baan hebben en daarnaast nog andere cursussen moeten volgen. Vooral het aantal contacturen wordt als zwaar ervaren. Inhoud van de cursus FF taalleren: goed materiaal, goed verwoord en goede oefeningen. Allemaal Taal: Het materiaal is goed en heel uitgebreid. Het zou prettig zijn wanneer de cursus meer op maat zou zijn. Cursisten moeten nu ook veel leren waar ze al wel voor geslaagd zijn. Schiedam – Zadkine en FF taalleren door CED-Groep De bestuurder vindt dat de hele groep moet voldoen aan de taalnorm, daarom worden niet alleen VVE-medewerkers getoetst en getraind, maar alle pedagogisch medewerkers en onderwijsassistenten. Op de voortoets zijn eenentwintig mensen op één of meerdere modules uitgevallen. Er kon gekozen worden uit drie verschillende opleiders. Er is daarbij gekeken naar kwaliteit van de training en daarna naar de financiën. Samen met andere partijen in Schiedam is er toen een keuze gemaakt. Negentien pedagogisch medewerkers volgen de opleiding van Zadkine (een andere organisatie is daarbij aangehaakt) en drie pedagogisch medewerkers volgen de cursus FF taalleren. FF taalleren is na de zomervakantie gestart. Kwaliteit van de trainer Over de trainer (van beide cursussen) kan de geïnterviewde niet zoveel zeggen, daar heeft ze niet veel over terug gehoord. Wel geeft ze aan dat ze naar aanleiding van dit interview om een terugkoppeling heeft gevraagd bij beide partijen. Op het moment van het interview heeft mevrouw een terugkoppeling ontvangen van CED (FF taalleren). Zij gaven een mooi overzicht van de online module. Ook is één van de drie cursisten telefonisch aangespoord om haar best te doen. Dat is prettig. Intensiteit van de training Zadkine: de opleiding van Zadkine is op de woensdagmiddag. Voor iedere te volgen module geldt één uur per middag. De eerste negen maanden worden maximaal drie modules gevolgd; volgend jaar kunnen de laatste twee modules worden gevolgd. Er is één tot twee uur thuisstudie nodig. Deze cursusmiddagen vinden plaats op de locatie waar ook de VVEgroep is. Er waren wat opstart problemen en soms verliep de communicatie niet helemaal soepel. FF taalleren: dat is lastiger te zeggen, omdat het een online cursus is. Mevrouw weet niet goed hoe lang de pedagogisch medewerkers hiermee bezig zijn. Er zijn studiedagen die verplicht zijn. Ook is er een voorlichtingsmiddag bij aanvang van de cursus. Deze bijeenkomst zou er uit kunnen; de pedagogisch medewerkers konden in principe prima zelf aan de slag met bijvoorbeeld een schriftelijke instructie. Inhoud van de training Zadkine: Beide cursussen waren nog in ontwikkeling toen de cursus gekozen werd, maar 22


Zadkine had zichzelf al wel bewezen. De opbouw van het programma is goed en helder. Je kunt zowel een stuk verdieping doen als versnellen. Dus je kunt het aanpassen aan de competenties. FF taalleren: De cursus was nog niet klaar toen deze werd gekozen. Inmiddels is dat wel het geval. Het is eigenlijk een klassikale cursus die is omgezet werd naar een online cursus, met online oefeningen. De geïnterviewde zou graag vaker een korte rapportage terug zien, zoals ze die nu van FF Taalleren heeft ontvangen. Een tip voor beide clubs is meer communiceren. Zo kan de organisatie ook verantwoording afleggen aan de gemeente die de cursussen grotendeels bekostigd. Utrecht - ROC Midden Nederland: Allemaal Taal Er lopen twee scholingstrajecten: van 1F naar 2F en van 2F naar 3F. Van 2F naar 3F is een verkort traject van vijf bijeenkomsten voor lezen. Hier hebben twee groepen van vijftien leidsters aan meegedaan. De meeste leidsters zijn uitgevallen bij lezen (ook op andere plaatsen, zo wordt gehoord). De klassenassistenten in het Utrechtse onderwijs hebben ook de meeste moeite met lezen. Kwaliteit van de trainer en inhoud van de cursus Men vindt het niveau van de cursus aan de lage kant. Het vermoeden is dat de docent de cursisten te laag inschat. Er zou meer ruimte kunnen zijn voor maatwerk. Verder worden er lessen op papier behandeld, terwijl het echte toetsen op de pc met multiple choice vragen gebeurt. Daar zijn de cursisten ontevreden over. Hier moet de kanttekening bij worden geplaatst dat er later een keer op papier is getoetst en dat het geen verschil maakte met de resultaten van de toets op de pc. Het tweede scholingstraject is een voortraject voor pedagogisch medewerkers die van 1F naar 2F moeten worden gebracht. Deze cursisten kregen eens in de twee weken les. Inmiddels heeft een groot deel niveau 2F gehaald, zodat ze naar 3F kunnen. Er wordt nog gezocht naar een cursusaanbieder. Venlo - Allemaal Taal door BCO Kwaliteit van de trainer De training wordt verzorgd door vijf trainers. Over vier trainers zijn de cursisten tevreden, over de vijfde niet. Dat is ook besproken met BCO. De sfeer tijdens de bijeenkomsten is goed. Intensiteit van de cursus Van de vijftig pedagogisch medewerkers die waren gezakt, volgden er tien een verkort verbeteringstraject. Zij waren slechts op één onderdeel gezakt. Voor de zomervakantie heeft deze groep de natoets gemaakt. Driekwart is geslaagd. De anderen waren ziek, maar zullen bij de herkansing waarschijnlijk gewoon slagen. De rest, zo’n veertig pedagogisch medewerkers, volgt nu een intensief traject van zestien lesbijeenkomsten van twee uur. Deze bijeenkomsten vinden plaats in de avond of woensdagmiddag. Er hoort ook huiswerk bij. De scholing is pittig, maar goed te doen. Sommigen zijn enthousiast en tevreden. Zij vinden het zelfs leuk om aan het eigen taalniveau te werken; het geeft ze zekerheid.

23


Overig Op 12 december wordt er opnieuw getoetst. De cursisten kijken hier wel tegenop, ze zijn zenuwachtig. Het merendeel zal gewoon slagen, maar een aantal waarschijnlijk niet omdat zij niet in zichzelf investeren. Zij oefenen te weinig en maken hun huiswerk niet. Soms speelt dyslexie een rol. Dat wordt nu pas ontdekt. 3.1.3 Aanbevelingen bij het kiezen van een taalcursus Op basis van de ervaringen met de taalcursussen komen we tot de volgende aanbevelingen voor de gemeenten en VVE-organisaties:

Inhoud van de cursus a) Kijk bij het kiezen van een cursus niet alleen naar de kwaliteit van de cursus, maar ook naar de kwaliteit van de trainer. Enthousiaste trainers hebben een positieve invloed op de motivatie van cursisten. b) Zorg dat er in de cursus digitaal geoefend wordt, wanneer de toets ook digitaal is. Cursisten blijken het vaak moeilijk te vinden als cursussen en toetsen in dit opzicht van elkaar verschillen. c) De taaldomeinen moeten afzonderlijk gevolgd kunnen worden. Cursisten investeren liever geen tijd in onderwerpen die ze al voldoende beheersen. d) Zorg dat er mogelijkheden zijn om een onderdeel sneller af te kunnen ronden. Sommige cursisten leren sneller dan anderen. Niet alle cursisten hoeven alle lesbijeenkomsten bij te wonen. e) Laat de toets pas afnemen als cursisten er klaar voor zijn. Dat is niet vanzelfsprekend aan het einde van een traject. Voortgangstoetsen of oefentoetsen zijn dus belangrijk. f) Zorg dat er niet teveel tijd wordt besteed aan informatieverstrekking tijdens de lesbijeenkomsten. Let erop dat de bijeenkomsten vooral gebruikt worden om flink te oefenen. Organisatie en communicatie g) Zorg voor een goede voorbereiding: tijdige en duidelijke informatieverstrekking vanuit de gemeente, VVE-organisatie en cursusaanbieder. h) Het kan voor deelnemers frustrerend zijn om in de eigen tijd aan een verplicht traject te moeten deelnemen. Soms moet er zelf oppas worden ingeschakeld. Een vergoeding neemt veel van die frustratie weg. Wees daar niet te zuinig mee. i) Bekijk de mogelijkheid om cursistengroepen te (laten) vormen met cursisten uit andere organisaties. Zo kunnen cursisten met een vergelijkbaar niveau samen geschoold worden. j) Plan de bijeenkomsten op een geschikt moment, bijvoorbeeld niet op de vrijdagavond. k) Vraag om een regelmatige terugkoppeling van de voortgang, zodat VVE-instellingen verantwoording kunnen afleggen bij de gemeente.

3.2 Gebruikerservaringen bij taaltoetsen In dit onderdeel beschrijven we onze aanpak bij het inventariseren van de gebruikerservaringen op het gebied van taaltoetsen. De beschrijvingen van de gesprekken zijn in dit onderdeel opgenomen en we sluiten af met een aantal aanbevelingen naar aanleiding van de gesprekken. 3.2.1 Aanpak Ook het verzamelen van ervaringen met de taaltoetsen hebben we via de gemeenten gedaan en niet via de toetsaanbieders, om te voorkomen dat toetsaanbieders invloed hebben op de informatie die wij over hun toets verzamelen. De keuze in taaltoetsen varieert veel minder onder de G37-gemeenten. Toetsaanbieders die verreweg het meest gekozen werden, zijn UvA, Mister Dutch en TOA (ICE). Over Mister Dutch zijn we in gesprek geweest met acht instellingen uit vier gemeenten. Over de TOA zijn we in gesprek geweest met zeven instellingen uit drie gemeenten en over de UvA met drie instellingen uit drie gemeenten. De toetsen van Deviant en Fontys/BCO zijn beide in slechts één gemeente afgenomen. Over 24


Deviant spraken we met twee instellingen, over Fontys/BCO met één instelling. De gesprekken werden telefonisch gevoerd aan de hand van de volgende vragen.           

Wat zijn in het algemeen de ervaringen met de afname van deze taaltoets? In welke mate bent u tevreden over de communicatie rondom de afname van de taaltoets? In welke mate bent u tevreden over het gehanteerde tijdpad van de taaltoets? In welke mate bent u tevreden over de feitelijke afname van de taaltoets? In welke mate bent u tevreden over de inhoud van de taaltoets? In welke mate bent u tevreden over het niveau van de taaltoets? In welke mate bent u tevreden over de tijdsinvestering van de afname van de taaltoets? In welke mate bent u tevreden over de uitslag van de taaltoets? In welke mate bent u tevreden over de terugkoppeling van de uitslagen van de taaltoets? In welke mate bent u tevreden over het vervolg op de taaltoets? Welke suggesties heeft u voor andere organisaties die dezelfde taaltoets willen afnemen?

3.2.2 Verslag van de gesprekken over toetsen Zoals in de inleiding al is aangegeven, is het ondoenlijk om sec de ervaringen met het toetsen per taaltoets te specificeren. Desondanks proberen we hieronder een globale beschrijving te bieden van de ervaringen die het VVE-personeel tot dusverre heeft opgedaan met het toetsen op taalniveau 3F. Waar het kan, maken we een koppeling naar de specifieke taaltoets. Spannend traject Het taalverbeteringstraject 3F is over het algemeen een ingrijpend en stressvol traject. Veel pedagogisch medewerkers vinden het spannend om de taaltoets te maken. Sommigen zien er zeer tegenop. Soms worden er allerlei smoesjes aangewend om onder de taaltoets uit te komen, tot aan het overlijden van familieleden toe. Van twee zeer ervaren VVE-leidsters met een hbo-opleiding is gemeld dat zij de toets hebben geweigerd. Zij vinden het oneerlijk dat zij wel, maar de groepsleerkrachten 1 en 2 van de bijbehorende basisschool niet getoetst hoeven te worden. De risico’s van het weigeren van het maken van de taaltoets is door de leidinggevende bij de leidsters belegd. Mogelijk stoppen de leidsters met werken als vanuit de handhaving van het VVE-toezichtkader blijkt dat ze niet meer in de VVE-sector mogen werken. “Bij sommige medewerkers hangt er veel vanaf. Zij zijn vaak al jaren werkzaam in de kinderopvang en hebben uitstekende pedagogische kwaliteiten. Ineens komt de zekerheid van hun werk onder druk te staan.”

Tegen de toets opzien geldt voornamelijk voor de wat oudere medewerkers. Zij hebben al lang geen formele toets gemaakt. Een complicerende factor hierbij is dat bij veel taaltoetsen een computeronderdeel zit. Onder de wat oudere medewerkers is er over het algemeen weinig computerervaring. Dit leidt tot onzekerheid. “Het is nog onduidelijk wat de consequenties zijn voor deelnemers die de toetsen niet willen maken, bijvoorbeeld omdat ze over twee jaar met pensioen gaan of voor mensen die de toets (herhaaldelijk) niet halen.”

25


Jongere medewerkers hebben eigen redenen om onzeker te zijn over het maken van de taaltoets: vanuit de opleidingen is er de laatste tijd weinig aandacht voor het eigen taalniveau geweest. Nu wordt er opeens veel belang aan gehecht. Bovendien staat er natuurlijk ook nogal wat op het spel: het al dan niet mogen blijven werken in de VVE-sector. Dit maakt dat veel pedagogisch medewerkers van tevoren zenuwachtig zijn. Voorbereiding en voorlichting De voorbereiding op het afnemen van de taaltoets vraagt aandacht. Vaak verloopt de voorbereiding goed, maar niet altijd. Een behoorlijk deel van de VVE-organisaties is van mening dat de voorbereiding geen schoonheidsprijs verdient. Er is bij de organisatie en de pedagogisch medewerkers een duidelijke behoefte om van te voren te weten wat hen te wachten staat:  Waarom moet er getoetst worden?  Hoe ziet het toetsen eruit?  Wat wordt er gevraagd?  Hoeveel tijd kost het?  Waar vindt het toetsen plaats?  Wat als ik niet slaag voor 3F? Hier ligt een grote verantwoordelijkheid voor de VVE-organisaties en de toetsafnemende organisatie. Een slechte voorbereiding demotiveert de pedagogisch medewerkers. Het maakt het toetsen nog spannender. Niet alle toetsaanbieders doen aan gerichte voorlichting aan de organisaties en hun personeel. Mister Dutch doet bijvoorbeeld vooraf wel aan voorlichting, maar UvA Talen niet. Men vindt het prettig dat toetsaanbieders voorlichting komen geven aan het personeel, dat er uitleg wordt gegeven over wat het betekent om van 2F naar 3F te komen en dat er oefenmateriaal wordt getoond en meegegeven. Dat wekt vertrouwen in een goede afloop. “De ene toetsaanbieder doet wel aan voorlichting, maar de andere niet. Dat is achteraf een misser geweest.”

Er zijn VVE-organisaties die zelf hun personeel een goede voorbereiding hebben geboden. Zo heeft één van de organisaties twee avonden belegd om spelling op te frissen. Dit is samen met de inpandige basisschool opgepakt. Een leraar van de basisschool heeft de inhoud verzorgd. Een dergelijk initiatief heeft veel zorgen weggenomen bij de pedagogisch medewerkers. De organisatie is dan ook tevreden over de uitslag van de eerste taaltoets. De toetsaanbieders werken hier en daar met oefenmateriaal en proeftoetsen. Dit kan het zelfvertrouwen versterken van de pedagogisch medewerkers. Voorwaarde is wel dat de proeftoetsen in sterke mate overeenkomen met de echte taaltoets. Het verstrekte oefenmateriaal voor het maken van de taaltoets voor de pedagogisch medewerkers is soms materiaal dat ook wordt gebruikt voor NT2- of inburgeringstrajecten. De bijbehorende opdrachten zijn dan van een laag niveau. Pedagogisch medewerkers voelen zich op die manier onderschat. Dit is niet motiverend voor de rest van het taalverbeteringstraject. “In onze gemeente wordt vreemd beleid gevoerd. Eerst wilde de gemeente dat de pedagogisch medewerkers op alle drie de onderdelen taalniveau 3F (ook bij schrijven) zou scoren. Dit is boven de landelijke taalnorm. Later is gezegd dat er bij lezen en schrijven taalniveau 2F gescoord mocht worden. Dat is onder de taalnorm. Wij kiezen het zekere voor het onzekere. Wij willen dat al ons VVE-personeel op alle taalonderdelen op taalniveau 3F scoort. Overigens wordt in onze gemeente in de vroegschoolse educatie gewerkt aan taalniveau 4F. Dat is een hoog niveau. Dan moet je de wetenschapsbijlage van de NRC kunnen doorgronden.”

26


Inhoud van de taaltoetsen: niveau De pedagogisch medewerkers zijn niet onverdeeld positief over het niveau van de taaltoets. Er zijn pedagogisch medewerkers die de taaltoets ronduit moeilijk vonden, maar er zijn er ook die het juist gemakkelijk vonden. De meningen over kwaliteit lopen zeer uiteen. Deels hangt dat samen met de uitslag, zoals eerder gezegd. Volgens sommige geïnterviewden doen enkele taaltoetsen academisch aan. Dit is een enkele keer gezegd van de taaltoets van Deviant en de TOA. “Wat echt heel moeilijk was, waren vragen waar in principe twee antwoorden allebei goed waren, maar één antwoord beter dan de andere. Vooral in het leesdeel zaten veel van dat soort vragen.”

Over het algemeen wordt begrijpend lezen als zwaarste taalonderdeel ervaren. Spelling wordt als het minst moeilijk ervaren. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de trainbaarheid. Schrijven en taalverzorging hangen daar qua moeilijkheidsgraad tussen in. Dit is ook terug te zien in de eerste uitslagen, zeggen de geïnterviewden. In een enkel geval wordt gezegd dat het onderdeel mondelinge taalvaardigheid tot verschillende beoordelingen kan leiden. De mondelinge vaardigheden worden beoordeeld door verschillende docenten en de ene is strenger dan de andere, zo wordt gezegd. Inhoud van de taaltoetsen: beroepsspecificiteit Als de toets inhoudelijk aansluit bij het alledaagse werk van de pedagogisch medewerkers, dan wordt dit als prettig ervaren. Vooral de taaltoetsen van UvA Talen en Fontys/BCO leveren op dit punt goede ervaringen op. Over de taaltoetsen van Mister Dutch worden wisselende ervaringen medegedeeld. De taaltoetsen van Deviant en TOA zijn niet expliciet geënt op de VVE-praktijk. De TOA is weliswaar een landelijk erkende toets, onafhankelijk en goedgekeurd door de Onderwijsinspectie. De teksten worden objectief gelezen door de pedagogisch medewerkers. De eigen professionele mening speelt geen rol in de beantwoording van de vragen. Dat kan wel het geval zijn bij de taaltoetsen die geworteld zijn in de VVE-context, zoals die van UvA Talen. Daarbij kan het voorkomen dat een taalkundig gezien foutief antwoord toch als juist wordt aangewezen, omdat het antwoord vanuit pedagogisch perspectief als juist wordt beschouwd. “We hebben gekozen voor UvA Talen, omdat de toets erg gestructureerd is. Ook speelde mee dat de toets geschikt is voor mensen die werken in de kinderopvang. Die beroepsspecificiteit vonden we belangrijk. Opdrachten en teksten zijn afgestemd op de doelgroep, zoals een brief schrijven voor ouders waarin je een activiteit in de groep aankondigt.”

Wijze van afname De taaltoetsen hebben verschillende manie van afname. Bij nagenoeg alle toetsen speelt de computer een grote rol. Bij de taaltoets van Fontys/BCO komt echter geen computer aan te pas. Alles is schriftelijk en mondeling afgehandeld. Aangezien vooral de oudere medewerkers vaker computervrees hebben, kan dit soelaas bieden. “Feit is wel dat voor veel deelnemers de digitale afname van de toets een probleem was: het ging te snel en veel deelnemers hebben moeite met de vele leesstof.”

In dit verband wordt in één van de gemeenten serieus bekeken of het digitale toetsen met de TOA gemeentebreed kan worden omgezet in schriftelijk toetsen. Grote groepen pedagogisch medewerkers vinden het digitale toetsen ingewikkeld. Maar ook het vastlopen van het systeem tijdens het maken van de toets, of andere computerstoringen, spelen binnen verschillende gemeenten parten. Ook schrijft men de tegenvallende lage slagingspercentages deels toe aan het digitale aspect.

27


“Sommige pedagogisch medewerkers hebben weinig computerervaring, zijn van voor het digitale tijdperk. Dat is belemmerend geweest bij de toetsing.”

Aansluiting taaltoets en taalcursus Van meerdere kanten is gezegd dat de taaltoetsen van UvA Talen, beter dan de taaltoetsen van Mister Dutch (waaronder de TOA), aansluiten bij de veel gekozen taalcursus Allemaal Taal. Ook in een ander opzicht wordt er waarde gehecht aan aansluiting. Veel taalcursussen bieden tussentijdse toetsvormen. Als de wijze waarop dit gebeurt (digitaal of schriftelijk) overeenkomt met de ‘echte’ taaltoets dan wordt dit als prettig ervaren. Door het overeenkomen van de tussentijdse toetsen met de echte taaltoets neemt het zelfvertrouwen van de pedagogisch medewerkers toe. “Bij het toetsen moet er flink over en weer worden gescrolld over het scherm. Dat is onrustig.”

Duur en tijdstip Meestal is de toets verspreid over twee dagdelen (van twee tot drie uren) afgenomen. Het tijdstip waarop de taaltoets is afgenomen varieert. Deels wordt het overdag gedaan, maar soms ook in de avond. Sommigen hebben de toets in de avond (20.00 uur – 22.00 uur) gemaakt, na een dag werken. Dit wordt als zwaar ervaren. Soms is er tegelijk met het afnemen van de taaltoets een andere toets afgenomen. Denk aan een leerbaarheidstoets (Mister Dutch) of een competentietoets (Insight Taaltoets van AMN Systems). Op die manier is beoordeeld of de gezakten voldoende potentie hebben om alsnog de taalnorm 3F te halen. Als een pedagogisch medewerker op één of meerdere onderdelen onder 2F scoort, kan inzicht in de leerbaarheid helpen om te bepalen of het loont om te investeren in de persoon. Organisatie van de toetsafname Er is niet zozeer kritiek op de taaltoetsen (bijv. inhoud, niveau, moeilijkheidsgraad) bij de VVE-organisaties, veeleer concentreert de kritiek zich op de algehele organisatie rondom de taaltoets; het voortraject, de afnameomstandigheden en het natraject. In een extreem geval is zo ongeveer alles misgegaan wat mis kon gaan: foutieve voorlichting, geen adequate voorbereiding, geen zicht op consequenties bij negatieve toetsuitslag, een ernstige computerstoring tijdens het toetsen, zonder op korte termijn een herkansing te bieden. Na het toetsen heeft de leidinggevende het gevoel dat ze het personeel in de val heeft gelokt. Men is nu met tegenzin aan het trainen. In een enkel geval is een organisatie na het eerste toetsmoment overgestapt naar een andere toetsafnemer. De redenen: de hoge prijs, de hoge tijdsinvestering en dus hoge verletkosten, het gebrek aan aansluiting tussen de toetsvragen en het werken op de groep (non-beroepsspecifiek) en de tegenvallende uitslag. Contact met toetsaanbieder Organisaties hechten waarde aan contact en communicatie met de toetsafnemer. Vaak worden er in het voortraject meerdere toetsaanbieders uitgenodigd om zich te presenteren. De ene toetsaanbieder weet zich beter neer te zetten dan de andere. Waar de ene partij vlotjes overkomt, de indruk wekt te weten wat er onder de pedagogisch medewerkers speelt (bijv. Mister Dutch), komt een andere partij als academisch en technisch over (bijv. UvA Talen). Dit hoeft echter niets te zeggen over de kwaliteit van de toets. Toch speelt dit een rol bij de gunning van de opdracht. Logistiek Rond de planning van de taaltoetsen is soms het nodige te doen. Een bemiddelingsbureau liet bijvoorbeeld twee weken van te voren weten dat de pedagogisch medewerkers zouden 28


worden getoetst. Voor een VVE-organisatie is het niet eenvoudig om de logistiek hiervan in zo’n korte tijd te regelen. Binnen kinderopvangorganisaties heeft het personeel omvangrijke banen en gaat het personeel op wisselende tijden op vakantie. Peuterspeelzalen zijn doorgaans flexibeler, niet in de laatste plaats omdat de peuterspeelzaal niet gedurende de hele week open is. De organisaties die het toetsen vanuit de gemeente begeleiden kunnen meer vanuit de VVE-organisaties redeneren (vraaggericht werken), zo wordt geopperd. “Het is roostertechnisch niet eenvoudig om twee weken van tevoren het rooster zo om te gooien dat iedereen op het aangegeven tijdstip getoetst kan worden. Dat lukt in het onderwijs misschien wel, maar niet in de kinderopvang.”

In een flink aantal gevallen spelen ROC’s een belangrijke rol bij de afname van de taaltoets. De indruk bestaat dat de organisatie vanuit de ROC’s niet altijd vlekkeloos verloopt. ROC’s zijn grote, complexe organisaties waar meerdere onderwijsgerelateerde activiteiten tegelijkertijd plaatsvinden met veel docenten / trainers en deelnemers. Computerproblemen Voor een deel van de VVE-organisaties is het toetsen goed verlopen, maar het is ook meer dan eens voorgekomen dat er te weinig computers waren voor het toetsen, of dat de computers uitvielen tijdens het maken van de toets. Een andere ervaring betreft het feit dat pedagogisch medewerkers te zeer worden afgeleid tijdens het maken van de toets. Voor het toetsen van de mondelinge taalvaardigheid werden voortdurend pedagogisch medewerkers weggeroepen. “Er waren surveillanten die zelf geen trainer waren en er was ook geen trainer tijdens de toets aanwezig die eventueel vragen van de deelnemers kon beantwoorden (ook als het over digitale struikelblokken / vragen ging).”

Verbeteren van eerdere toetsafname Omdat een deel van de pedagogisch medewerkers meermalen getoetst wordt (indien ze niet in één keer slagen voor de taaltoets), worden de toetservaringen gebruikt om het volgende toetsmoment beter te laten verlopen. Zo zaten er soms docenten te bellen tijdens de eerste toetsafname. Dit is vervolgens aangekaart en de volgende keer bleef dit achterwege. Een pedagogisch medewerker met de ziekte MS heeft een volgende keer meer tijd gekregen om de toets te maken. In een ander geval is bij een volgende keer gevraagd om de digitale taaltoets schriftelijk naast de computer te leggen. “Er waren ter plekke trainers beschikbaar die mensen extra uitleg gaven over hoe de digitale afname werkt en ook tijdens de toets konden de deelnemers vragen stellen aan de instructeurs.”

Toetslocatie Het toetsen vindt op verschillende locaties plaats. Er wordt gebruik gemaakt van beschikbare ruimtes van ROC’s, VO-scholen, bemiddelingsbureaus en buurthuizen. Maar de VVEorganisaties stellen zelf ook ruimtes beschikbaar voor het toetsen. Soms zijn er voor het toetsen twee locaties gebruikt (een externe en interne toetslocatie). Dit had te maken met de benodigde audio-apparatuur voor het luistergedeelte. Aan een interne en externe toetslocatie zitten voor- en nadelen. Nadeel van een externe toetslocatie is reistijd en onbekendheid. Ook weet je niet precies welke begeleiding en ondersteuning ter plekke wordt geboden. Voordeel is dat de organisatie is uitbesteed en men dan ook niet voor de benodigde apparatuur hoeft te zorgen. Voordeel van toetsen binnen de eigen organisatie is de vertrouwde omgeving en de beperkte reistijd. Ook kan er zelf voor een goede begeleiding worden gezorgd.

29


Communicatie rondom toetsuitslag Over het algemeen is men tevreden over de snelheid waarmee de uitslag bekend wordt gemaakt. Binnen één tot twee weken weet iedereen waar ze aan toe zijn. Soms wordt het als vervelend ervaren dat de uitslag alleen op individueel niveau aan de pedagogisch medewerkers bekend wordt gemaakt. Het management van de VVE-organisatie wilt juist een totaaloverzicht hebben van al het getoetste personeel. Dat wordt niet door iedere toetsafnemer standaard geleverd. “Ik voel me als werkgever een beetje buiten spel staan. De communicatie over de toetsuitslag gaat rechtstreeks naar de pedagogisch medewerkers. Via de pedagogisch medewerkers moet ik horen of iemand wel of niet is geslaagd.” “Er is gekozen om alle communicatie, bijvoorbeeld over de uitslagen, via de contactpersoon van de VVEinstelling te laten verlopen. Het voelt ‘veiliger’ om de uitslag van iemand uit de eigen organisatie te ontvangen, omdat veel mensen erg gespannen waren.”

Slagingspercentages De percentages geslaagden en gezakten verschillen per organisatie. Het aantal geslaagden (na één keer de taaltoets te hebben gemaakt) varieert ruwweg tussen de 30 en 70 procent. Over het algemeen dachten de organisaties van tevoren dat een groter deel van het VVEpersoneel in één keer zou slagen. Anders gezegd: de toetsuitslagen vallen ietwat tegen. Als een ruime meerderheid (meer dan 60 – 70%) van het VVE-personeel in één keer is geslaagd, dan heerst er over het algemeen tevredenheid bij de VVE-organisatie. Hoewel dit op basis van dit kleinschalige onderzoek nauwelijks hard valt te maken, is er vooral tevredenheid over de uitslagen van de beroepsspecifieke taaltoetsen van UvA Talen. De aanvankelijke slagingspercentages lijken hoger uit te vallen dan die van de andere taaltoetsen. Een enkele VVE-organisatie meldt dat 10 procent van het personeel op bepaalde onderdelen op 1F is uitgekomen. Er zijn daarentegen ook pedagogisch medewerkers blij gemaakt met taalniveau 4F, wat duidelijk boven de vereiste taalnorm 3F ligt. Opvallend genoeg zijn er hbo’ers die tegen de verwachting in zakken voor de taalnorm. Aan de andere kant zijn er mbo’ers die tegen de verwachting in zakken of juist slagen. Het zakken voor de taaltoets is een bittere pil. Bij gezakte hbo’ers heerst soms schaamte. Als pedagogisch medewerkers zakken voor (onderdelen van) de taaltoets, dan is men vaak kritischer over het toetsingstraject dan medewerkers die de taaltoets wel in één keer halen, zo vertellen de geïnterviewden. Risicogroep Door verschillende VVE-organisaties wordt gemeld dat de risicogroep wordt gevormd door pedagogisch medewerkers die voldoen aan (een combinatie van) de volgende kenmerken: 55-plussers (allochtonen en autochtonen) die hoog scoren op faalangst en laag scoren op leerbaarheid en allochtone pedagogisch medewerkers met een niet-Nederlandstalige achtergrond. De laatstgenoemde groep bedient zich bijvoorbeeld van een hardnekkig foutief gebruik van de tegenwoordige en verleden tijd en van de lidwoorden (de, het en een). Dit is lastig af te leren in het taalverbeteringstraject. “Iemand die niet over taalniveau 3F beschikt kan verder een prima pedagogisch medewerker zijn. Het is dan erg om afscheid van zo iemand te moeten nemen.”

Verstrekkende gevolgen De toetsuitslag is aangegrepen om pedagogisch medewerkers over te plaatsen of te ontslaan. Dit geldt met name voor hen die voor één of meerdere taalonderdelen op taalniveau 1F scoren. Dit betreft overigens meestal pedagogisch medewerkers over wie al 30


eerder twijfels bestonden over hun functioneren. Bij een aantal VVE-organisaties is onbekend wat men uiteindelijk met de pedagogisch medewerkers gaat doen die bij herhaling uitvallen. Hun gemeente heeft daar vooralsnog ook geen pasklaar antwoord op. Voor zowel de pedagogisch medewerkers als de VVE-organisaties is deze onzekerheid onprettig. Inzage toetsuitslag Pedagogisch medewerkers vinden het leerzaam en prettig om te weten hoe ze hebben gescoord, welke onderdelen goed gingen en welke minder goed en, specifieker, over welke vragen ze zijn gestruikeld. Men heeft behoefte aan een analyse van de diagnose, zodat ze bij de taalscholing weten waar ze extra aan moeten werken. Die mogelijkheid wordt niet altijd geboden. “Er zijn goede adviezen gegeven voor een aantal mensen die nét waren gezakt.”

Vervolgtraject; maatwerk Zij die niet in één keer zijn geslaagd voor (alle onderdelen van) de taaltoets, volgen scholing. De scholing is modulair van opzet. Er wordt maatwerk geboden. Wie alleen zakt voor het onderdeel van begrijpend lezen, wordt alleen hierin getraind. Dit zijn doorgaans kortere trajecten. Wie op alle onderdelen zakt, krijgt een langer en intensiever aanbod. Men is er al snel een halve dag per week mee bezig: de training zelf plus het huiswerk voor thuis. Facilitering vanuit de gemeente Gemeenten verschillen in de wijze waarop ze het taalverbeteringstraject faciliteren. Op basis van gesprekken met ruim 20 VVE-organisaties binnen 12 gemeenten concluderen wij dat de meeste gemeenten het gehele taalverbeteringstraject vergoeden. Dat wil zeggen: het toetsen en scholen van taalniveau 3F wordt volledige vergoed, inclusief de gemaakte vervangings- of verletkosten van de uitvoerende VVE-organisaties. Veel gemeenten zijn hierin ruimhartig. “De gemeente heeft letterlijk gezegd dat ze voor de goedkoopste taaltoets hebben gekozen. De andere toetsen waren te duur. Nu blijkt: goedkoop is duurkoop.”

Reiskosten Soms worden ook de reiskosten van de VVE-locatie naar de toetslocatie volledig vergoed. Een minderheid van de gemeenten keert geen vervangings- of verletkosten uit. Van die VVEorganisaties wordt dus een eigen investering gevraagd (cofinanciering). Dat geeft her en der scheve gezichten bij de VVE-organisaties. Huiswerktijd De tijd die de pedagogisch medewerkers kwijt zijn aan het maken van huiswerk voor het toetsen en scholen wordt overal als investering in jezelf gezien. Dit wordt nergens vergoed door de gemeente of VVE-organisatie.

31


3.2.3 Aanbevelingen bij het kiezen van een taaltoets Op basis van de ervaringen met het toetsen op taalniveau 3F komen we tot de volgende aanbevelingen voor de gemeenten en VVE-organisaties (in samenspraak):

Organisatie en communicatie a) Zorg voor een goede voorbereiding: tijdige en duidelijke informatieverstrekking vanuit de gemeente, VVE-organisatie en toetsaanbieder. b) Bied pedagogisch medewerkers voorafgaand aan het taalverbeteringstraject een eerlijk beeld van de mogelijke gevolgen van het niet halen van de taaltoets. c) Bied pedagogisch medewerkers verschillende momenten om te toetsen: overdag of in de avond. d) Maak kraakheldere afspraken over de organisatie van, en de begeleiding en ondersteuning tijdens, de toetsafname. e) Beknibbel niet op de taaltoets: pedagogisch medewerkers vinden het prettig om een taaltoets te maken die bij hun alledaagse werk op de VVE-groep past (beroepsspecifiek). f) Wees ruimhartig in de vergoeding van het taalverbeteringstraject: vergoed minimaal de tijd en kosten die gemoeid zijn met het maken van een toets en het volgen van een training (vervangings- of verletkosten en reiskosten). Kenmerken van de toets g) Zorg dat de toetsaanbieder ruimte biedt om vóór het maken van de taaltoets te oefenen. h) Geef pedagogisch medewerkers de keuze tussen schriftelijke of digitale afname van de taaltoets (al heeft niet elke toets de mogelijkheid tot schriftelijke afname). i) Besteed extra tijd en aandacht aan de risicogroep van pedagogisch medewerkers. j) Houd tijdens het taalverbeteringstraject rekening met bijzondere omstandigheden als dyslexie of faalangst. k) Zorg dat pedagogisch medewerkers inzage krijgen in de toetsuitslag, zodat ze een foutenanalyse kunnen maken.

32


Bijlage: cursusbeschrijvingen BCO Onderwijsadvies (format vorige kieswijzer) Titel Naar 3F taal op maat. Aanbieder

BCO Onderwijsadvies (Venlo) CNO: Centrum voor Nascholing Onderwijs

Ontwikkelaar

BCO Onderwijsadvies Venlo

Bestaansduur

start september 2012

Beroepsgroep

Pedagogisch medewerkers in de VVE sector

Taaldomein(en)

Mondelinge taalvaardigheden (gespreksvaardigheden, luistervaardigheden, spreekvaardigheden), lezen (zakelijke teksten, narratieve, literaire teksten), schrijven (zakelijk, creatief), taalverzorging (spelling en grammatica).

Doel

Niveau 3F op alle domeinen

Groepsgrootte

Niveau wordt vastgesteld middels CITO entreetoets. Op basis van het beginniveau wordt een maatwerkprogramma ontwikkeld: een docent Nederlands verzorgt de algemene taalvaardigheden en een BCO trainer zorgt voor de specifieke onderdelen gericht op taal in de dagelijkse VVE praktijk. Duur cursus: 8 maanden Aantal bijeenkomsten: 16 Duur bijeenkomst: 2 uur Zelfstudie: 3 uur/week: theorie (2 uur) en praktijkopdracht (1 uur) Borgen van vaardigheden middels groepsopdrachten en reflecteren praktijkopnames Via sociale media wordt contact onderhouden met docenten en medecursisten Taalcoach (collega als maatje) Methodieken uit de eigen praktijksituatie Verdiepingsmodules van Vversterk Materiaal van Expertise Centrum Nederlands Methode ‘Allemaal Taal’ Samenwerking met bibliotheek 14 tot 17 personen

Locatie

BCO Onderwijsadvies, Venlo

Certificaat

Een certificaat na succesvolle toets, anders bewijs van deelname (bij voldoende inzet).

Effectmeting

Toets “Allemaal Taal”, door BCO zelf afgenomen.

Kosten

€ 1750, - per deelnemer alles inbegrepen

Opbouw

Intensiteit

Studiemateriaal

-

Uurprijs pp: € 55, -

33


CED en Sardes 1. Titel

FF Taal Leren

2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar

a. CED Groep( Rotterdam) b. Sardes Utrecht & IT Workz ( help desk, Etten de Leur). CED Groep; Sardes, IT Workz

4. Bestaansduur

Gereed sinds april 2013

5. Beroepsgroep

□ alle beroepsgroepen □ beroepen binnen zorg & welzijn

6. Taaldomeinen en doelen

7. Opbouw

8. Intensiteit

9. Studiemateriaal 10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep)

□ kinderopvangsector/VVE X overig: pm’ers in VVEsector

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. Mondelinge Taal

3F

4. Taalverzorging

3F

2. Begrijpend lezen

3F

5. Taalstimulering

n.v.t.

3. Schrijfvaardigheid

2F

36 modules verdeeld over vier domeinen: Mondelinge taalvaardigheid (10 modules), Lezen, (12 modules), Schrijven (8 modules) en Taalverzorging (6 modules). De cursus kan per domein worden afgenomen. FF Taal leren is een blended taaltraining: een goede mix van online leren (met instructiefilmpjes, oefeningen, directe feedback, toetsten en herhalingsoefeningen), een persoonlijke online coach, online contact met medecursisten en taalpraktijkdagen voor face-to-face begeleiding met coach en medecursisten. Cursisten ontvangen een licentie voor 2 jaar en kunnen overal inloggen en zo vaak als nodig oefenen. Er is structureel overleg tussen coach en leidinggevende. a. 80-90 uur b. 3 face-to-face bijeenkomsten van 5 uur c. 20 tot 30 uur per domein d. theoretisch en praktijkoefeningen e. startbijeenkomst, taalpraktijkdagen, e-coaching Elektronische leeromgeving voor zelfstudie en werkvormen tijdens de taalpraktijkdagen. □ minimum aantal ..... x geen minimum □ maximum aantal ..... x geen maximum (15 deelnemers op taalpraktijkdagen)

11. Locatie

□ op locatie □ bij trainende instelling x beide opties mogelijk

12. Toetsing

Iedere module wordt afgesloten met een toets.

13. Effectmeting

□ ja x nee In te zien/op te vragen bij: [URL/email adres] x ja □ nee

14. Certificaat 15. Kosten

Totaalpakket van 4 domeinen: € 1.775, Per domein (altijd incl. taalverzorging) € 735, Geen kosten voor extra studiemateriaal (en weinig verletkosten) Op aanvraag is maatwerk mogelijk.

34


Cedin 1. Titel

Snel van 2F naar 3F, Allemaal taal

2. Aanbieder

a. Cedin

3. Ontwikkelaar 4. Bestaansduur

5. Beroepsgroep


7. Opbouw

8. Intensiteit

9. Studiemateriaal 10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep) 11. Locatie 12. Toetsing 13. Effectmeting 14. Certificaat 15. Kosten

Thieme Meulenhoff/ Cedin Eerste training moet nog plaatsvinden. Cedin is in 2013 getraind door Thieme Meulenhoff □ alle beroepsgroepen x□ kinderopvangsector/VVE □ overig: □ beroepen binnen zorg & welzijn ........................................ Taaldomein

Doel

1. Mondelinge taalvaardigheid 2. Lezen

3F

3. Schrijven

3F

Taaldomein

Doel

3F

Door een erkende instelling worden PM-ers getoetst. Wanneer het niveau op alle onderdelen 2F is wordt er in zestien lessen van twee uur het taalniveau verhoogd naar 3F. Zitten de PM-ers alleen op bepaalde onderdelen op 2F en verder op 3F-niveau dan is een verkorte cursus met losse modules mogelijk a. – 1 ½ à 2 jaar In korte tijd naar 3F, b. - In zestien lessen van twee uur in 2 jaar c. c. - Studiebelasting totaal 80 uur: twee uur les per week, twee uur huiswerk en één praktijkopdracht. d. Zelfstudie in de vorm van theoretische opdrachten die via de mail ingeleverd worden, praktische opdrachten binnen de instelling met feedback e. Buiten de bijeenkomsten is er met de trainer contact via de mail en op vraag d.m.v. coaching 1 leerwerkboek (€ 45, - bij Thieme) Losse opdrachten in een groeimap □ minimum aantal 5 □ geen minimum □ maximum aantal 12 □ geen maximum □ op locatie □ bij trainende instelling x□ beide opties mogelijk Tussentijds wordt getoetst en de uiteindelijke toetsing met certificering vindt plaats door een erkende instelling □ ja x nee In te zien/op te vragen bij: [URL/email adres] x□ ja □ nee Op aanvraag, afhankelijk van het aantal deelnemers

35


Da Vinci College 1. Titel

Nederlandse taal voor de VVE-medewerker/ medewerker kinderopvang

2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar

a. da Vinci bedrijfsopleidingen en trainingen b. da Vinci College, domein Welzijn. da Vinci College, domein Welzijn

4. Bestaansduur

Kalenderjaar 2013

5. Beroepsgroep



7. Opbouw

8. Intensiteit

9. Studiemateriaal 10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep) 11. Locatie

12. Toetsing

x kinderopvangsector/VVE □ overig: ........................................

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. spreken

3F Meijerink

4. schrijven

2F Meijerink

2. luisteren

3F Meijerink

3F Meijerink

3. lezen

3F Meijerink

5. schrijven optioneel 6.

Het onderwijs bestaat ui een combinatie van begeleid onderwijs, (groeps)opdrachten en thuisopdrachten. Afronding met een beroepsgericht assessment (mondeling en schriftelijk). a. Er is een keuze uit 3 varianten: 5 maanden, 11 maanden en 14 maanden. b. 5 maanden: 8 lessen, 11 maanden: 20 lessen, 14 maanden: 40 lessen c. gemiddeld 2 uur per week d. theorie en praktijkoefeningen e. online via ITs Learning Boek: Allemaal taal, taal en communicatie voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang en op de peuterspeelzaal. Digitaal onderwijs instrument Studiemeter. X minimum aantal 15 □ geen minimum x maximum aantal 20 □ geen maximum □ op locatie □ bij trainende instelling x beide opties mogelijk Beroepsgericht assessment: Een groepsopdracht voor spreken, luisteren en lezen. Individuele beoordeling ahv een beroepsgericht rollenspel. Een digitale toets voor schrijven (inclusief taalvaardigheid).

13. Effectmeting

nee In te zien/op te vragen bij: [URL/email adres]

14. Certificaat

ja

15. Kosten

Richtprijs inclusie f studiemateriaal bij uitvoering op het Da Vinci College (20 deelnemers). Start afhankelijk van het instapniveau: 5 maanden € 799, 11 maanden € 1.199, 14 maanden € 1.799, -

36


Deltion College 1. Titel

Remediërend maatwerktraject Taal voor Pedagogisch medewerk(st)ers

2. Aanbieder

Deltion College te Zwolle

3. Ontwikkelaar

Deltion College te Zwolle Sinds 2012

4. Bestaansduur 5. Beroepsgroep



x kinderopvangsector/VVE □ overig: ........................................

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. Lezen

3F

4. Schrijven

2F

2. Luisteren

3F

5. Taalverzorging

2F

3. Spreekvaardigheid

3F

6.

Naar aanleiding van de intake en taaltoets (TOA € 225, - per persoon) worden de leervragen per individu per taaldomein vastgesteld. Op grond van deze leervragen wordt een maatwerktraining samengesteld. De deelnemers krijgen klassikale instructie met betrekking tot het verwerven van lees- en schrijfstrategieën waarbij uitgegaan is van de volgende didactische uitgangspunten. 7. Opbouw Mensen leren door middel van instructie, vanuit voordoen en zelf oefenen. Echt leren vindt plaats als deelnemer een taak moet uitvoeren op een niveau dat iets boven zijn eigen beheersingsniveau ligt (in de zone van naaste ontwikkeling). Een adequate, effectieve lees- en schrijfdidactiek komt tegemoet aan deze uitgangspunten en voorziet zowel in directe instructie als in ‘modeling’ en gelegenheid tot toepassing van het geleerde. Verder moet binnen het begrijpend leesonderwijs ruimte zijn voor verschillen in ontwikkelingstempo en ervaring. Afhankelijk van de leervragen van cursist. Minimaal 2 lesuren per week gedurende 10 weken (semester) per taaldomein per niveau, eventueel te 8. Intensiteit verlengen met semesters van elk 10 weken. Naast het wekelijks docentcontact, krijgt men een digitaal abonnement voor E-learning. Wij adviseren de cursist gemiddeld 5 uren per week in te zetten voor E-learning. De docent is middels email bereikbaar en middels de wekelijkse lesuren. 9. Studiemateriaal E-learning abonnement en eigen samengesteld lesmateriaal 10. Groepsgrootte x minimum aantal 12 cursisten in een groep (aantal x maximum aantal 16 cursisten in een groep deelnemers per groep) 11. Locatie □ op locatie □ bij trainende instelling x beide opties mogelijk Middels CITO of Deviant, prijs per taaldomein per examen per cursist varieert afhankelijk van de tijdsduur: 12. Toetsing Lezen € 90, Luisteren € 90, Gesprekken voeren € 180, Schrijven en Taalverzorging € 180, □ ja x nee 13. Effectmeting 14. Certificaat 15. Kosten

x ja □ nee Per cursist 10 weken les (semester), 2 lesuren per week per taaldomein per niveau € 300, -. Abonnement E-learning € 30, - per cursist

37


Drenthe College 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar 4. Bestaansduur

5. Beroepsgroep


Scholingstraject voor toetsing en nascholing voor pedagogisch werkers in de VVE. a. ROC Drenthe College b. Hogeschool Stenden Drenthe College en hogeschool Stenden 2014 □ alle beroepsgroepen □ beroepen binnen zorg & welzijn

x kinderopvangsector/VVE □ overig: .......................................

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. mondelinge vaardigheid 2. lezen

3F

4. taalverzorging

2F

3F

5.

3. schrijven

2F

6.

Inhoud is een combinatie van theorie en praktijk. Een basisprogramma, zelfstudieopdrachten en praktijkopdrachten en losse modules en praktische 7. Opbouw voorbeelden van werkvormen en activiteiten, die de taalontwikkeling van jonge kinderen stimuleren. Vier workshops: over taalverwerving bij jonge kinderen, leerstijlen, ontwikkelingspsychologie en interculturele communicatie. a. 6 tot 7 maanden b. 25 bijeenkomsten van 2 klokuren , vooraf maximaal 2 dagdelen voor de begin 8. Intensiteit toets en na afloop maximaal 2 dagdelen voor de eindtoets c. 2 tot 8 klokuren per week d. theorie, praktijkopdrachten e. via e-mail, skype en telefoon Bestaand materiaal Nederlands in de opleiding SAW PW 4 9. Studiemateriaal Praten met volle mond van Sardes Materiaal ontwikkeld voor de cursus 10. Groepsgrootte x minimum aantal 12 □ geen minimum (aantal x maximum aantal 15 □ geen maximum deelnemers per groep) 11. Locatie □ op locatie □ bij trainende instelling X beide opties mogelijk TOA toetsen zowel als instap toets als afsluitende toets. 12. Toetsing Op basis van de toets resultaten werken de deelnemers aan niveauverhoging. Voor het basisprogramma wordt gebruik gemaakt van de toets gegevens. 13. Effectmeting x ja nee In te zien/op te vragen bij: [email protected] x ja □ nee 14. Certificaat 15. Kosten

Per deelnemer inclusief toetsing en lesmateriaal € 1600, -.

38


Driestar Educatief Taalstimulering voor VVE-medewerkers 1. Titel 2. Aanbieder

Driestar Onderwijsadvies

3. Ontwikkelaar

Driestar Educatief

4. Bestaansduur

Nieuw

5. Beroepsgroep

Kinderopvangsector/VVE Taaldomein

Doel

1. Mondelinge communicatie

Taaldomein

Doel

Eigen mondelinge taalvaardigheid op 6. Taaldomeinen minimaal 3F-niveau en doelen 2. Schriftelijke Eigen schriftelijke communicatie taalvaardigheid op minimaal 3F-niveau 3. Woordenschat Kennis van woordenschatdidactiek 1. Intro en voortoetsing 2. Taalontwikkeling 0 – 4 jr.; eigen mondelinge taalvaardigheid; taalstimulerende interactie met de kinderen 3. Woordenschatontwikkeling; woordenschatdidactiek 4. NT2; eigen schriftelijke taalvaardigheid 7. Opbouw 5. Interactief voorlezen; eigen mondelinge en schriftelijke taalvaardigheden 6. Vaardigheden van de pedagogisch medewerkers voor taalstimulering; eigen mondelinge- en schriftelijke taalvaardigheden 7. Ontluikende geletterdheid; eigen mondelinge- en schriftelijke taalvaardigheden 8. Toetsing en evaluatie a. een halfjaar b. acht bijeenkomsten in dat half jaar. 8. Intensiteit c. circa twee uur per bijeenkomst d. zelfstudie via theorie, praktijk en video e. met de trainer kan altijd tussendoor gecommuniceerd worden via de mail 9. Studiemateriaal Praten met volle mond, Uitgave Sardes en Vversterk; Reader, samengesteld door trainer 10. Groepsgrootte minimum aantal 12 maximum aantal 20 11. Locatie □ beide opties mogelijk (bij instelling (Gouda, Barneveld, Zeeland) én op locatie klant) Aan het begin worden taalniveaus getoetst d.m.v. zowel bestaande als eigen 12. Toetsing toetsen. Het cursusaanbod wat betreft eigen vaardigheid wordt hierop afgestemd. Ook aan het eind van de opleiding vindt toetsing plaats. Nee, de cursus is nieuw. 13. Effectmeting 14. Certificaat 15. Kosten

Ja € 800, -

39


Horizon College 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar 4. Bestaansduur 5. Beroepsgroep


7. Opbouw

8. Intensiteit

Niveauverhoging Nederlandse taal voor leidsters VVE ROC Horizon College afdeling Cursussen & Trainingen Zorg en Welzijn ROC Horizon College afdeling Cursussen & Trainingen Zorg en Welzijn Vanaf januari 2014 kinderopvangsector/VVE Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. lezen

3F

4. luisteren

3F

2. schrijven

2F

5. taalverzorging

2F

3. spreken/gesprek 3F 6. voeren Er wordt klassikaal en zelfstandig gewerkt. Er wordt gewerkt met activerende beroepsspecifieke werkvormen, rollenspel mbv trainingsacteur behoort tot mogelijkheden. Deelnemers kunnen zelf situaties filmen, die in de les worden besproken of nagespeeld. Veel ruimte voor oefenen van mondelinge taalvaardigheid. Aan het eind van iedere les wordt mondeling geëvalueerd. Aan het eind van de cursus wordt schriftelijk geëvalueerd. Deze evaluaties worden met de opdrachtgever nabesproken. a. Sterk afhankelijk van startniveau deelnemers/uitslag intaketoets b. Minimaal 10 bijeenkomsten van 3 uur c. zelfstudie ca. 2 uur per bijeenkomst d. e.

9. Studiemateriaal Digitaal oefenmateriaal, boek. 10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep) 11. Locatie

□ minimum aantal 10 □ maximum aantal 20

□ beide opties mogelijk (op locatie en bij trainende instelling)

12. Toetsing

Onafhankelijke toetsen van TOA / Toets.nl, intaketoets en eindtoets, afgenomen door Horizon College (toetsing niet bij prijs inbegrepen).

13. Effectmeting

Zie toetsing

14. Certificaat

Toetsresultaten TOA + bewijs van deelname Horizon College

15. Kosten

Alleen in-company € 750, - pp (exclusief intaketoets, eindtoets en evt. reiskosten). Cursus kan op maat worden samengesteld naar wens opdrachtgever.

40


Kleurrijker 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar 4. Bestaansduur 5. Beroepsgroep


7. Opbouw

8. Intensiteit

9. Studiemateriaal 10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep) 11. Locatie 12. Toetsing 13. Effectmeting 14. Certificaat

15. Kosten

Taalsterk VVE a. IVIO-Integratie b. Uitgeverij KleurRijker Uitgeverij KleurRijker Sinds 2011 □ alle beroepsgroepen □ beroepen binnen zorg & welzijn

√ kinderopvangsector/VVE □ overig: ........................................

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. luisteren

2F/3F

4. schrijven

2F/3F

2. lezen

2F/3F

5. taalverzorging

2F/3F

3. spreken

2F/3F

6.grammatica

2F/3F

De theorie wordt aangeboden in een VVE context, om deze vervolgens in de praktijk te brengen in functiegerichte opdrachten. De theorie bestaat uit grammatica, spelling, woordenschat, interpunctieregels en zinsconstructies. Hiermee gaat men aan de slag met functiegerichte opdrachten: verslagen schrijven, notuleren van werkoverleggen, instructies lezen en interne processen begrijpen. Ook worden omgangsvormen en gespreksvaardigheden geoefend door rollenspellen met ouders/leidinggevenden/collega's te simuleren. Aan taalverzorging wordt integraal in de modules gewerkt, maar deelvaardigheden (lezen, schrijven, spreken, luisteren) kunnen tevens separaat geoefend worden. a. Tussen 5 en 16 weken (hangt af van starten eindniveau deelnemer) b. 1 x per week (zie hierboven), 2,5 uur per bijeenkomst c. ca. 50% van het traject d. via e-learning, huiswerkopdrachten, werkvloeropdrachten. e. De docent is bereikbaar (buiten de les) via mail, telefoon of skype. IVIO heeft wekelijks contact met cursist ivm presentie, voortgang en evt problemen. Ook wordt regelmatig geëvalueerd met werkgever en opdrachtgever. KleurRijker "Taalsterk VVE" en materiaal vanuit werkgever. □ minimum aantal √ maximum aantal 16

√ geen minimum □ geen maximum

□ op locatie □ bij trainende instelling √ beide opties mogelijk Er wordt gebruik gemaakt van een erkende toets. Op verzoek werken wij ook met andere toetsen. √ ja □ nee In te zien/op te vragen bij: [[email protected]] √ ja □ nee a. kosten per groep: afhankelijk van aantal deelnemers en aantal modules. Volledig traject (16 lessen plus examentraining): ongeveer € 750, - per deelnemer. b. kosten lesmateriaal per deelnemer: € 49, c. kosten toetsmateriaal: € 30, -

41


Marant 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar 4. Bestaansduur 5. Beroepsgroep


7. Opbouw

MeerTaal Marant Marant en Allemaal Taal Het Marant gedeelte bestaat sinds 2008 □ alle beroepsgroepen □ beroepen binnen zorg & welzijn

x□ kinderopvangsector/VVE □ overig: ........................................

Taaldomein

Doel

Taaldomein

1. spreekvaardigheid

3F

4.

2. schrijfvaardgheid

2F

5.

3. leesvaardigheid

3F

6.

Doel

Als de groep bestaat uit deelnemers die alle taaldomeinen willen verbeteren, dan is de opbouw van een les als volgt: *start = intensieve uitspraak en spreekoefening. *in de eerste helft van de cursus: grammaticale onderwerpen en direct het toepassen van de nieuwe kennis. *aan de slag rond een tekst. Didactiek : docent doet aan modelen (hardop denkend voordoen hoe een tekst te begrijpen is of hoe je een tekst kunt schrijven). *uitleg van de praktijkopdracht (nb inleveren & feedback telkens per mail).

a. De training bestaat uit 18 bijeenkomsten incl de eigen toetsen? b. Wekelijks maken deelnemers opdrachten , met name op de werkvloer. Tijd die men hiervoor nodig heeft kan erg wisselen, afhankelijk van het niveau van de deelnemer. 8. Intensiteit c. Zelfstudie door middel van: praktijkoefeningen ( film) opnames) en feedback hierop per mail? d. Er is wekelijks contact me de trainer per mail en telefonisch. Ook worden voor feedback eigen opnames online gezet. 9. Studiemateriaal Eigen map & Allemaal Taal 10. Groepsgrootte □ minimum aantal x geen minimum, in overleg (aantal □ maximum aantal 16 □ geen maximum deelnemers per groep) 11. Locatie x op locatie □ bij trainende instelling x beide opties mogelijk De inhoud van de cursus wordt afgestemd op beschikbare toetsgegevens per taaldomein. 12. Toetsing *Halverwege en op het eind is er een eigen toets om voortgang te meten. *Indien er geen of weinig voortgang is, wordt samen met de cursist bekeken welke belemmering er is. Hiervoor volgt deskundig advies. □ ja □ nee 13. Effectmeting In te zien/op te vragen bij: Marant en Allemaal Taal x ja □ nee 14. Certificaat 15. Kosten

Op aanvraag. Afhankelijk van o.a. locatie. Materiaalkosten: kostprijs boek Allemaal Taal. Marant materialen zijn incl bij de trainingskosten.

42


O2 onderwijsadvies & Zuyd Hogeschool (format vorige kieswijzer) 1. Titel

Naar 3F taal op maat

2. Aanbieder

O2 onderwijsadvies (Geleen) in samenwerking met Hogeschool Zuyd, de nieuwste PABO

3. Ontwikkelaar

Combinatie O2 onderwijsadvies - BCO onderwijsadvies

4. Bestaansduur

Vanaf september 2012

5. Beroepsgroep

Pedagogisch medewerkers, met name werkzaam in VVE-setting

6. Taaldomein(en)

7. Doel

8. Opbouw

Er wordt gewerkt naar 3F taalniveau op de volgende taaldomeinen uit de referentieniveaus: (l) mondelinge taalvaardigheden (ll) lezen (lll) schrijven (lV) taalverzorging (spelling, grammatica) Daarbij wordt voortdurend de pendelbeweging tussen theorie en (VVE-) praktijk gemaakt. De cursus gaat uit van maatwerk. Het verhogen van het kennis- en vaardigheidsniveau naar referentieniveau 3F gekoppeld aan praktische toepasbaarheid, w.o. verhogen taalniveau van jonge kinderen. Op basis van de entreetoets (nog in ontwikkeling, CITO) wordt het beginniveau vastgesteld. Daarop wordt een maatwerkprogramma gemaakt . Gedurende de training wordt ook maatwerk geleverd bij het koppelen van de theorie aan de praktijk.

11. Groepsgrootte

De taaltraining bestaat uit een drietal onderdelen: 1. Scholingsbijeenkomst: 2 uur 2. Zelfstudie/ huiswerk: 2 uur 3. Praktijkopdrachten: 1 uur De taaltraining bestaat uit 16 bijeenkomsten verspreid van sept. tot april. Op jaarbasis 16 X 5 uur = 80 uur studiebelasting Toetsen afgenomen door Hogeschool Zuyd. - Methode ‘Allemaal Taal’ van Thieme Meulenhof. - Methodieken VVE uit de eigen praktijksituatie: (Uk en Puk, Startblokken, Piramide en Speelplezier) - Verdiepingsmodules van VVersterk; - Aanvullend materiaal, diverse bronnen 14 tot 17 personen

12. Locatie

O2 onderwijsadvies, Rijksweg Zuid 170, Geleen of op nader te bepalen locatie

13. Certificaat

Ja, of bij niet behalen van de eindtoets: Bewijs van deelname

14. Effectmeting

Beginmeting met de CITO toets (nog in ontwikkeling) of een online toets 3F, waarna maatwerkprogramma wordt opgesteld. Portfolio afspraken, bijhouden van reflecties op taalvaardigheden. Tussentoets na 8 bijeenkomsten (In ontwikkeling of eigen toets). Eindtoets waarna mogelijke certificering (CITO, in ontwikkeling).

15. Kosten

De kosten per deelnemer bedragen € 1750, - (exclusief de methodematerialen van "Allemaal Taal"). Op scholing is geen BTW van toepassing. 55 E p.u.

9. Intensiteit

10. Studiemateriaal

43


Onderwijsadvies 1. Titel

Training Allemaal taal

2. Aanbieder

OnderwijsAdvies

3. Ontwikkelaar

Jenny van der Ende/ Thieme Meulenhof

4. Bestaansduur

Vanaf 2013

5. Beroepsgroep


Taaldomein

Doel

1. gespreksvaardigheid 3F 6. Taaldomeinen en doelen

7. Opbouw

8. Intensiteit

9. Studiemateriaal

2. luisteren

3F

3. spreekvaardigheid

3F

x kinderopvangsector/VVE □ overig: ........................................ Taaldomein

Doel

4. lezen zakelijke teksten 5. lezen literaire teksten 6. schrijven

3F 3F 3F

Rode draad is de vaardigheid taalstimulering. De pedagogisch medewerker wordt zich bewust van de rol die zij heeft. Dmv het doorwerken van thema’s, gesprekken met deelnemers en docent en het uitvoeren en reflecteren op de praktijkopdrachten kunnen deelnemers de taalstimulering als constante factor in het werk toepassen. De nadruk bij taalstimulering ligt op het spreken met kinderen, interactief voorlezen en uitbreiding van de woordenschat. a. minimaal 8 bijeenkomsten, maximaal 16 de bijeenkomsten zijn om de week. b. 16 bijeenkomsten van 2 uur of zo mogelijk op maat dan zijn het 8 bijeenkomsten, afhankelijk van de taaltoets. c. 80 uur of op maat 40 uur. 2 uur per week en een praktijkopdracht d. theorie en praktijk e. alleen op de bijeenkomsten. Leer- en werkboek hoort bij de training

10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep)

x□ minimum aantal 8 □ geen minimum x□ maximum aantal 12 □ geen maximum

11. Locatie

□ op locatie □ bij trainende instelling x beide opties mogelijk Aan het einde kan men opnieuw de taaltoets van de VU afnemen

12. Toetsing 13. Effectmeting 14. Certificaat 15. Kosten

x□ ja door de toets □ nee In te zien/op te vragen bij: [URL/email adres] x ja □ nee Training voor 16 x € 1550, Training voor 8 x € 800, Leer- en werkboek € 45 euro excl. btw

44


ROC Alfa- College 1. Titel 2. Aanbieder

Nederlands voor VVE-sector a. ROC Alfa-college

3. Ontwikkelaar

ROC Alfa-college

4. Bestaansduur

2014

5. Beroepsgroep

X alle beroepsgroepen □ beroepen binnen zorg & welzijn


7. Opbouw

8. Intensiteit

9. Studiemateriaal 10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep)

□ kinderopvangsector/VVE □ overig: ........................................

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. Lezen

3F

4. Spreken

3F

2. Schrijven

3F

3F

3. Luisteren

3F

5. Gesprekken voeren 6.

Nulmeting om hiaten op te sporen Cursus gericht om de onderliggende basiskennis aan te vullen, zodat het eindniveau behaald kan worden a. afhankelijk van de hiaten, 25 weken b. volledige cursus duurt 20 weken c. 5 uur per week d. boek, digitaal, praktijkoefeningen e. online, telefonisch en werkvloer Eigen ontwikkeld materiaal Digitale oefenen omgeving Boek / cd-rom □ minimum aantal 12 dln . □ geen minimum □ maximum aantal 24 dln □ geen maximum

11. Locatie

□ op locatie □ bij trainende instelling X beide opties mogelijk Intake m.b.v. de TOA-toetsen Nederlands (lezen, taalverzorging) en eigen toetsmateriaal

12. Toetsing

Voortgang m.b.v. eigentoets materiaal en methode gebonden toetsen

13. Effectmeting

Afronding m.b.v. eigentoets materiaal en methode gebonden toetsen en COE en IE □ ja □ nee In te zien/op te vragen bij: [URL/email adres] X ja □ nee


In overleg met ROC Alfa-College

45


ROC Graafschap College Taaltoets pedagogisch medewerkers Sam &ko kinderopvang Deventer 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar

a. ROC Graafschap College, Sector Educatie en Participatie, Taalschool b. nvt Taalschool in de Sector Educatie en Participatie van ROC Graafschap College

4. Bestaansduur

Sinds 2003

5. Beroepsgroep

X alle beroepsgroepen □ beroepen binnen zorg & welzijn


7. Opbouw

8. Intensiteit




Taaldomein

Doel

Taaldomein

1. mondelinge vaardigheid

3F

4.

2. leesvaardigheid

3F

5.

3. schrijfvaardigheid

2F

6.

Doel

Volledig toegesneden op beroepsspecifieke context pedagogisch medewerkers, want Graafschap College biedt zelf deze beroepsopleiding aan. Er is dus lesmateriaal uit de beroepspraktijk en er zijn gastdocenten uit de beroepsopleiding beschikbaar. Cursusgroepen samengesteld o.b.v. gelijk startniveau en gelijke leervraag. Cursisten trainen luisteren, spreken, gesprekken voeren, lezen en schrijven. a. 1 jaar b. 40 weken 6 uren per week c. zelfstudie 3 uren per week d. theoretische en praktijkoefeningen e. online en telefonisch Mix van methoden en materialen, aangezien cursusgroep ook een mix is qua leeftijd, opleiding en achtergrond □ minimum aantal ..... x geen minimum x maximum aantal 15 □ geen maximum □ op locatie □ bij trainende instelling x beide opties mogelijk Leerstofonafhankelijke toetsing (TOA toets van ICE) als intaketoets, tussentijdse toets en eindtoets. Cursus wordt gebaseerd op uitkomst intaketoets, cursisten worden tussentijds getoetst om versnelde uitstroom mogelijk te maken. x ja □ nee In te zien/op te vragen bij: Anja Reimert, [email protected] x ja □ nee waarin resultaat toets vermeld € 10, - per uur per deelnemer

46


ROC Landstede 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar 4. Bestaansduur

5. Beroepsgroep


7. Opbouw

8. Intensiteit

Beter met Taal in de Kinderopvang ROC Landstede Jenny van der Ende, cursusmateriaal uitgegeven door Thieme Meulenhoff De methode Allemaal Taal bestaat sinds 2012. ROC Landstede heeft ruime ervaring met het aanbieden van maatwerktrajecten en met het verzorgen van taalonderwijs. Kinderopvang sector VVE Taaldomein

Doel

1. Mondelinge taalvaardigheid: Gesprekken voeren 2. Lezen

3F

3. Schrijven

2F

Taaldomein

Doel

3F

1. 2. 3. 4. 5.

Bespreken uitgevoerde praktijkopdracht en schrijfopdracht In groepjes huiswerk bespreken Aanbieden thema van de avond aan de hand van een tekst Onderwijsleergesprek naar de inhoud en vorm van de tekst Groepsopdracht bij thema, bijv. plan maken voor interactief voorlezen 6. Bespreken van uitleg die nodig is voor de schrijfopdracht bij het thema 7. Voorgesprekken praktijkopdracht en schrijfopdracht A .16 weken plus methode-onafhankelijke begin- en eindtoets B. 16 bijeenkomsten van 2 uur per bijeenkomst C. 3 uur huiswerk per week en daarnaast wekelijks een praktijkopdracht. De minimale studielast voor niveauverhoging van 2F naar 3F is 80 uur: lestijd en zelfstudie. D. Praktijkopdrachten op de werkvloer en huiswerkopdrachten uit het boek. E. De trainer bespreekt elke week de opdrachten tijdens de bijeenkomst; contact tussendoor is mogelijk via de mail. Cursisten leveren schrijfopdrachten in (op papier of via de mail) en krijgen daarop feedback van de docent. Doordat de lesstof direct gekoppeld is aan de beroepspraktijk, is het mogelijk om binnen 16 lessen het taalniveau te verhogen voor die vaardigheden die een pedagogisch medewerker nodig heeft binnen zijn of haar beroep.

9. Studiemateriaal 10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep) 11. Locatie 12. Toetsing 13. Effectmeting 14. Certificaat 15. Kosten

Leerwerkboek Allemaal Taal van Thieme Meulenhoff  minimum aantal 12  maximum aantal 20 personen De cursus kan zowel op locatie als bij ROC Landstede verzorgd worden. Dit is afhankelijk van het aantal deelnemers en de wensen van de gemeente. Thieme Meulenhoff adviseert voor het afnemen van de begin- en eindtoets de UvA taaltoets. Ook is het mogelijk om cursisten bij ROC Landstede met de TOA-toetsen te laten toetsen. □ ja □ nee Op de site www.allemaaltaal.nu zijn ervaringen met de Pilot Allemaal Taal te lezen. Na afloop van de cursus krijgen de deelnemers een certificaat met de bij de eindtoets behaalde niveaus. Kosten totale cursus van 16 lesweken, 2 uur les per week is € 480, - plus: kosten leerwerkboek: € 45, - incl. btw. Totale kosten € 525, -

47


ROC Midden Nederland Allemaal Taal 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar 4. Bestaansduur 5. Beroepsgroep


7. Opbouw

8. Intensiteit

9. Studiemateriaal 10. Groepsgrootte 11. Locatie

12. Toetsing

13. Effectmeting 14. Certificaat 15. Kosten

ROC Midden Nederland, afd. bedrijfsopleidingen, Utrecht/Amersfoort Thieme Meulenhoff i.s.m. ROC Albeda Rotterdam Vanaf 2012 □ alle beroepsgroepen □ beroepen binnen zorg & welzijn

x kinderopvangsector/VVE x overig: onderwijsassistenten

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. Schrijven

2F

4. Spreken

3F

2. Taalverzorging

2F

5. Luisteren

3F

3. Lezen

3F

0-meting Alle medewerkers nemen eerst deel aan de toetsen (luisteren, lezen, schrijven en taalverzorging) en leggen vervolgens het mondelinge examen af. Is dat voldoende dan ontvangen ze het getuigschrift. Er is een mogelijkheid tot herkansing. Vervolg Medewerkers die tussen 2F en 3F scoren starten met de cursus ‘Allemaal Taal’. a. Duur van de training: 4 tot 6 maanden b. Aantal bijeenkomsten: 16 bijeenkomsten van 2 uur c. Zelfstudie: 32 uur, theoretische en praktijkoefeningen. Contact met de trainer buiten de bijeenkomst: via e-mail, telefonisch of face-to-face (afhankelijk van soort vraag/probleem) Lespakket Allemaal Taal, uitgever Thieme Meulenhoff Oefenmateriaal en -toetsen vanuit Pedagogisch/didactische opleidingen (Mbo4) x maximum aantal deelnemers per groep: 16 x geen minimum Op locatie en bij trainende instelling, beide opties zijn mogelijk We maken gebruik van erkende toetsen.  Luisteren en taalverzorging: digitale toets (TOA-ICE)  Spreken: mondeling van 30 minuten (beroepsgericht)  Lezen en schrijven: digitale toets TOA-ICE (algemeen) of op verzoek schriftelijk (beroepsgericht) x ja □ nee , in te zien/op te vragen bij: [email protected] x ja □ nee, officieel getuigschrift van ROC Midden Nederland Deelnamekosten per deelnemer: 0-meting € 90, Mondeling examen (spreken en gesprekken voeren) € 85, Cursus Allemaal Taal € 625, - (inclusief lesmap) Eindtoets € 45, - tot € 90, -

48


ROC Nijmegen 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar 4. Bestaansduur 5. Beroepsgroep


Taalaanbod voor medewerkers in de VVE sector a. ROC Nijmegen ROC Nijmegen( voor de praktijkopdrachten worden opdrachten gebruikt uit de sector VVE.) Voor deelnemers van 1F naar 2 F geldt dat het materiaal en de werkwijze zijn ontwikkeld door ROC Nijmegen . Voor 2F naar 3 F wordt Deviant ingezet. □ alle beroepsgroepen X kinderopvangsector/VV Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. Lezen

3F

4.Schrijven

2F

2. Luisteren

3F

5.

10. Groepsgrootte

3. Spreken en 3F 6. gesprek voeren Opbouw programma: - Toetsing/screening: (bij ROC Nijmegen of elders) lezen en luisteren om daarmee een eerste indicatie te krijgen van het taalniveau; - Intakegesprek: 1 uur per intake deelnemer inclusief verslaglegging (indien toetsing elders heeft plaatsgevonden 1,25 uur) - Traject 36 weken: 2 bijeenkomsten van 2, 5 uur voor deelnemers op weg naar 2F 1 bijeenkomst van 2, 5 uur voor deelnemers 2f naar 3F - Eindtoetsing: 2 bijeenkomsten van 2, 5 uur a. 38 weken b. zie boven c. 5 zelfstudie uren per week d. de zelfstudie bestaat uit: theorie oefeningen, praktijkopdrachten , gerelateerd aan de eigen praktijk van de deelnemers en daarmee wordt ook in de eigen praktijk geoefend e. via mail en bij een aantal praktijkopdrachten coachen op de werkvloer. - Op weg naar 2 F: reader ondersteund met computerprogramma’s. - van 2f naar 3 F: de methode Deviant 3F . - Portfolio waarin de resultaten worden bijgehouden en waarin verslagen en resultaten worden weergegeven van de Praktijkopdrachten. x minimum aantal 10 x maximum aantal 15

11. Locatie

x op locatie x bij trainende instelling

7. Opbouw

8. Intensiteit

9. Studiemateriaal


Intaketoetsing + eindtoetsing (+ verslaglegging) X ja □ nee X ja □ nee Screening /toetsing lezen en luisteren € 67,50 ex btw (21%) Taalcursus: 38 weken, waarvan 36 weken 1x per week € 1450, - ex btw (0%) Taalcursus: 38 weken, waarvan 36 weken 2 x per week € 2750, - ex btw (0%) (indien op locatie: op offertebasis)

49


ROC Rivor 1. Titel 2. Aanbieder

Nederlands als onderdeel van opleiding Zorg en welzijn

3. Ontwikkelaar

a. ROC Rivor b. ROC Rivor: Academie voor Zorg & Welzijn

4. Bestaansduur

Sinds 1 augustus 2012

5. Beroepsgroep

□ alle beroepsgroepen X beroepen binnen zorg & welzijn


7. Opbouw 8. Intensiteit 9. Studiemateriaal


Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. Mondelinge taalvaardigheid 2. Lezen

2F/3F

2F/3f

2F/3F

4. Taalverzorging/ begrippenlijst 5.

3. Schrijven

2F/3F

6.

Per lesblok wisselende vaardigheden Vaardigheden zo mogelijk geïntegreerd Blokken worden afgesloten met een vaardighedentoets a. Duur is afhankelijk van startniveau deelnemers b. 1 tot 1,5 klokuur per week Taalblokken (Malmberg)

10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep)

□ minimum aantal 15 □ maximum aantal 20

11. Locatie

□ op locatie □ bij trainende instelling X beide opties mogelijk Bloktoetsen van Taalblokken Toets onderwijs en Arbeidsmarkt (ICE) Eigen toetsen X ja □ nee n.a.v. instaptoets In te zien/op te vragen bij: [URL/email adres] X ja □ nee op verzoek mogelijk


□ geen minimum □ geen maximum

De kosten zijn afhankelijk van het beginniveau van de deelnemers. Indicatie: Bij aanmelding van een lesgroep (15-20 deelnemers) 1,5 klokuur per week: € 200, - per week. Bij aanmelding individu en plaatsing in bestaande ROC-lesgroep 1,5 klokuur per week € 25, - per week.

50


ROC van Amsterdam ROC TOP Taalscholing VVE 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar

a. ROC van Amsterdam b. ROC TOP ROC van Amsterdam en ROC TOP

4. Bestaansduur

Sinds februari 2010

5. Beroepsgroep



7. Opbouw

8. Intensiteit



Taaldomein

Doel

1. spreken

B2 / 3F

2. schrijven

B1 / 2F

3. lezen

B2 / 3F

X kinderopvangsector/VVE X overig: onderwijsassistenten Taaldomein

Doel

onderwijsassistenten B2 / 3F

De opbouw van de lessen is afhankelijk van de groepsindeling en de prognose van het aantal te volgen lessen. In sommige groepen wordt gewerkt aan de 3 genoemde taaldomeinen. Er zijn ook groepen waarin voornamelijk gewerkt wordt aan het taaldomein lezen, omdat de deelnemers het vereiste niveau voor spreken en schrijven al behaald hebben. a. Kan variëren van 10 weken tot maximaal 1½ jaar. b. Modules van 10 weken, 1 dagdeel per week 3 klokuur les. c. Per week 2 zelfstudie-uren. d. Theoretisch en oefeningen op het internet. e. Geen contact met de trainer buiten de bijeenkomsten om. Divers, zoveel mogelijk maatwerk; trainers putten onder andere uit bestaand lesmateriaal, zelfgemaakt lesmateriaal, authentieke teksten. X minimum aantal 10 X geen minimum, mogelijkheid groepsprijs X maximum aantal 18 □ geen maximum □ op locatie □ bij trainende instelling X beide opties mogelijk De beschikbare toetsgegevens worden gebruikt om het startniveau van de deelnemers en het aantal te volgen modules te bepalen. De indeling van de groepen en inhoud van de training wordt daarop afgestemd. Tijdens een module worden er oefentoetsen afgenomen. Deze oefentoetsen zijn door de trainers ontwikkeld. □ ja X nee In te zien/op te vragen bij: [URL/email adres] □ ja X nee Deelnemers ontvangen een certificaat van UvA Talen als ze de taalnorm behaald hebben. € 350, - per deelnemer per module bij een groepsgrootte van 14 deelnemers. Groepsprijs bij minder dan 10 deelnemers: € 4900, - (inclusief studiemateriaal).

51


ROC van Twente 1. Titel 2. Aanbieder 3. Ontwikkelaar 4. Bestaansduur 5. Beroepsgroep


7. Opbouw

8. Intensiteit


12. Toetsing 13. Effectmeting


Sterke Taal (Maatwerktraject taalniveau 3F voor pedagogisch medewerk(st)ers o.a. in de VVE- sector) a. MBO College voor Mens & Maatschappij ROC van Twente MBO College voor Mens & Maatschappij ROC van Twente 2013 □ alle beroepsgroepen □ beroepen binnen zorg & welzijn

X kinderopvangsector/VVE □ overig: ........................................

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. lezen

3F

4. gesprekken voeren

3F

2. luisteren

3F

5. schrijven

3F

3. spreken

3F

6.

Door middel van een instaptoets ( apart in te kopen), wordt per individu het begin niveau vastgesteld. Er wordt vervolgens een maatwerktraject samengesteld met een gevarieerd programma, o.a. : veel aandacht voor taalstimulering klassikale opdrachten rollenspelen presentatie oefeningen De lessen worden verzorgd door een bevoegd docent Nederlands a. 40 wekelijkse bijeenkomsten van 3 uren b .40 bijeenkomsten c. 4 tot 6 uren per week d. theoretisch, praktijkoefeningen, digitaal via Studiemeter.nl e. online, telefonisch. Via Handboek 3F, Via Werkboek 3F, Studiemeter.nl, Readers □ minimum aantal ..... □ geen minimum X maximum aantal 15 □ geen maximum Maatwerk □ op locatie □ bij trainende instelling X beide opties mogelijk Ja, via de methode Deviant. Het is mogelijk een eindtoets af te nemen door het Toets Taal en Rekencentrum van het ROC van Twente (apart in te kopen) Bij trajecten die gaan lopen vanaf 2013, is het na afloop mogelijk een effectmeting in te zien. In te zien/op te vragen bij: [URL/email adres] X ja □ nee Cursisten ontvangen een bewijs van deelname waarop het behaalde taalniveau wordt vermeld. Bij deelname van 15 deelnemers € 1.235, - per persoon Verdere maatwerktrajecten mogelijk in overleg.

52


Summa College 1. Titel 2. Aanbieder

Taal op niveau! Summa College Welzijn

3. Ontwikkelaar

Summa College Welzijn

4. Bestaansduur

Vanaf oktober 2013

5. Beroepsgroep


□ alle beroepsgroepen □x beroepen binnen zorg & welzijn

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. lezen

Behalen 3F

4. spreken

Behalen 3F

2. luisteren

Behalen 3F

5. schrijven en taalverzorging 6.

Behalen 2F

3. gesprekken voeren Behalen 3F

7. Opbouw

8. Intensiteit

9. Studiemateriaal 10. Groepsgrootte (aantal deelnemers per groep) 11. Locatie 12. Toetsing 13. Effectmeting

14. Certificaat

15. Kosten

x□ kinderopvangsector/VVE □ overig: ........................................

Starten met intake m.b.v. Deviant 0-meting luisteren, lezen en taalverzorging Afhankelijk van uitkomst 0-meting de volgende opbouw: a. Luisteren, spreken en Gesprekken voeren van 2F.1 naar 3F.1 15 weken b. Luisteren spreken en Gesprekken voeren van 2F.2 naar 3F.1 10 weken c. Lezen, spreken en Gesprekken voeren van 2F.1 naar 3F.1 20 weken d. Lezen, spreken en Gesprekken voeren van 2F.2 naar 3F.1 10 weken e. Taalverzorging van 1F.2 naar 2F.1 minimaal 10 weken met digitale zelfstudie f. Spreken en gesprekken voeren van 2F1 naar 3F1 15 weken g. Spreken en gesprekken voeren van 2F2 naar 3F1 10 weken h. Schrijfvaardigheid inclusief taalverzorging van 1F2 naar 2F1 20 weken a. Duur cursus maximaal 40 weken. b. Maximaal 4 taaldomeinen. Spreken en gesprekken voeren worden samen genomen. c. Duur bijeenkomsten 2.5 uur per week. d. Zelfstudie 1 a 2 uur per week. Afhankelijk van het domein digitaal oefenen. e. Tussentijds contact begeleiding door docent op digitaal lesmateriaal. Uitgave eigen taalvaardigheid in combinatie met “Spreken met volle mond” van Sardes en de methode Deviant. Voor taalverzorging Spellingskracht en Via starttaal van Deviant. □ minimum aantal 17 □ geen minimum □ maximum aantal 20 □ geen maximum □ op locatie □ bij trainende instelling □x beide opties mogelijk Voor luisteren, lezen en schrijven TOA examens. Door inspectie goedgekeurd. Voor spreken en gesprekken voeren instellingsexamens. □x ja □ nee 0-meting Deviant en eindmeting TOA en instellingsexamens (zie boven). Is te zien/op te vragen bij: [email protected] □x ja □ nee Certificaat met behaalde TOA examens van ICE - Boekengeld: € 80, - afhankelijk van het aantal modules - Kosten intake: € 25, - Lesgeld per module: 10 weken € 350, -, 15 weken € 525, 20 weken € 700, - Kosten examens: lezen € 25, - luisteren € 25, - schrijven (inclusief taalverzorging) € 90, - spreken € 30, - gesprekken voeren € 30, -. Summa College rekent geen btw.

53


Taalpartners 1. Titel 2. Aanbieder

Nederlands voor de kinderopvang - vve-groepen (hbo'ers en mbo'ers)

3. Ontwikkelaar

a. Taalpartners b. Taalpartners Taalpartners

4. Bestaansduur

2012 □ kinderopvangsector/VVE

5. Beroepsgroep Taaldomein 6. Taaldomeinen en doelen

7. Opbouw

8. Intensiteit



Doel

Taaldomein

Doel

1. spreken (spreken 3f of 4f en gesprekken) 2. lezen 3f of 4f

4. schrijven

2f, 3f of 4f

3.luisteren

6.

3f of 4f

5. taalverzorging 2f of 3f

De trainingen zijn modulair en gericht op twee doelen: de taaltoets voor de vve en beter worden met taal op het werk. Medewerkers leren gaan na een korte instructie zelf aan de slag. Ze oefenen in een veilige omgeving en krijgen feedback van de trainer. Wat in de les is geleerd, wordt op het werk gebruikt. In een volgende bijeenkomst is er terugkoppeling. De onderwerpen in de training zijn gebaseerd op het raamwerk van de Commissie Meijerink. a. 5 tot 15 weken (afhankelijk van de intensiteit) b. mbo'ers 8 lessen (totaal 20 uur)/ hbo'ers 5 lessen (totaal 15 uur) c. per les is er 3 à 4 uur zelfstudie nodig d. zelfstudie via internet en reader, en in de werkpraktijk e. contact met trainer in de les, e-mailcoaching is mogelijk Er wordt gewerkt met een reader (ontwikkeld door Taalpartners), met Vlekkeloos Nederlands (Dik Pak) en audiofragmenten die online beschikbaar zijn. □ minimum aantal 4 □ maximum aantal 10 □ beide opties mogelijk Bij inschrijving kijkt Taalpartners naar beschikbare toetsgegevens en stelt groepen samen op basis van instroomniveau en uitstroomdoel. Taalpartners neemt instroom- en/of eindtoetsen af als opdrachtgever dat wil. We werken met toa-toetsen van bureau ICE. □ nee (maar: (slagingspercentages na training liggen tussen de 70% en 80%). In te zien/op te vragen bij: [URL/email adres] □ ja De training kost € 395, - per deelnemer en per vaardigheid. Daarbij komen toetskosten: schrijven en spreken € 75,00 p.s./ gesprekken € 100,00/ lezen, luisteren en taalverzorging € 30,00 p.s.

54


Thieme Meulenhoff 1. Titel 2. Aanbieder

Allemaal taal

3. Ontwikkelaar

a. Agens b. Jenny van der Ende, diverse instituten en ROC’s Thieme Meulenhoff i.s.m. Jenny van der Ende

4. Bestaansduur

Sinds februari 2012 wordt de methode gebruikt

5. Beroepsgroep



7. Opbouw

8. Intensiteit


12. Toetsing

13. Effectmeting


□x kinderopvangsector/VVE □ overig: ........................................

Taaldomein

Doel

Taaldomein

Doel

1. Lezen

3F

4. Schrijven

2F/3F

2. Luisteren

3F

5. Taalverzorging

2F/3F

3. Spreken

3F

6.

Het uitgangspunt van de lessen is interactief onderwijs. De lessen zijn opgebouwd rond een thema uit de praktijk. Tijdens de lessen oefenen de deelnemers met kennis en vaardigheden om hun taalniveau te verhogen. De deelnemers kunnen deze kennis en vaardigheden direct in de praktijk toepassen waardoor het leren een onderdeel wordt van de werkzaamheden. a. 16 weken voor standaardcursus van 2F naar 3F b. 16 bijeenkomsten van 2 uur c. 3 uur zelfstudie d. theorie en opdrachten in de praktijk e. via de mail kan extra begeleiding geboden worden Maatwerk voor een enkele module of examentraining is mogelijk Leerwerkboek ‘Allemaal taal’. Extra materiaal en tussentijdse toetsen zijn via de website beschikbaar. □ minimum aantal ..... □X geen minimum □ maximum aantal 20 □ geen maximum □ op locatie □ bij trainende instelling x□ beide opties mogelijk Allemaal taal adviseert voor methodeonafhankelijke toetsen de UvA Taaltoets van UvA Talen. □ xja □ nee In te zien/op te vragen bij: De effecten van de training zijn gemeten bij instellingen in Rotterdam en Delft. Het slagingspercentage ligt voor alle onderdelen boven de 80% bij de reguliere groepen, van 2F naar 3F. Voor meer info bij Y. Turlings. □X ja □ nee Leer-werkboek € 45,00. Cursuskosten afhankelijk van de opdracht.

55


Vitalis College (Format vorige kieswijzer) Taalniveau pedagogisch medewerker van 2f naar 3f. Titel Aanbieder Ontwikkelaar Bestaansduur Beroepsgroep

Taaldomein(en)

Doel

Vitalis college (Breda) Vitalis college Breda Aanbod is in 2012 ontworpen op verzoek van regionale kinderopvangorganisaties. Pedagogisch medewerkers in de kinderopvang. Lezen Spreken Luisteren Schrijven Gesprekken Taalstimulering is geen vast onderdeel van de cursus, maar kan op aanvraag worden opgenomen. Het taalniveau verhogen van niveau 2f naar niveau 3f Stap 1: Vaststellen beginniveau door uitvoeren van een nulmeting voor de onderdelen: Lezen tijdsduur 75 minuten afname digitaal/computer Spreken tijdsduur 30 minuten afname door 2 assessoren Luisteren tijdsduur 45 minuten afname digitaal/computer Schrijven tijdsduur 60 minuten afname digitaal/computer Gesprekken tijdsduur 45 minuten afname door 2 assessoren

Opbouw

Intensiteit Studiemateriaal Groepsgrootte

Stap 2: Verbetertraject van niveau 2F naar niveau 3F. Inhouden worden gekoppeld aan de beroepscontext. Optie A: Cursus voor groep van 14 deelnemers. Traject: Looptijd (maximaal) 30 weken 2 klokuren les per week 2 uur tot 4 uur zelfstudie per week Lesmateriaal paperbased en digitaal Coaching op de werkvloer en online. Optie B: Maatwerktraject voor individuele deelnemers gebaseerd op vastgestelde niveaus nulmeting. Inschatting duur/looptijd vooraf niet te maken. Stap 3: Vaststellen bereikte niveau 3F door inzet eindtoets. Stappen zijn gelijk aan die bij stap 1. Zie opbouw Afgestemd op nulmeting deelnemer en op beroepscontext. 14

Locatie

Vitalis college Breda

Certificaat

Ja

Effectmeting

Zie opbouw TOA, zelf afgenomen

Kosten

€ 15.504 euro voor een groep van 14 deelnemers, inclusief materiaal. Uurprijs pp: 18 Euro 56


Colofon Titel: Bijlage bij Kieswijzers taalcursussen en taaltoetsen Auteurs: Olga Abell, IJsbrand Jepma en Hester Fukkink m.m.v. Maryse Broek Project: Kieswijzer taalcursussen en taaltoetsen Sardes projectnummer: TR1021 Opdrachtgever: Ministerie van OCW Datum: december 2013 57

Bijlage bij de kieswijzers voor taaltoetsen en taalcursussen

Recommend Documents