Bijlage 1B: beschrijving van de werking en de acties van de cultureelerfgoedcel Inhoud Inleiding I. Doelstellingen .......................................................................................................... 2 1. Geïntegreerd en integraal. Sleutelbegrippen in de cultureel-erfgoedwerking ..................... 2 1.1 Houtem Jaarmarkt ............................................................................................. 2 1.2 Inventarisatie LoS................................................................................................ 2 1.3 Inventarisatie MAD ............................................................................................. 2 1.4 Erfgoedbank ....................................................................................................... 2 2. Buiten de comfortzone van de traditionele erfgoedwerker ................................................. 3 2.1 Experimenteel project rond het tuinbouwverleden ............................................. 3 2.2 Het vliegveld van Gontrode tijdens WOI ............................................................. 4 2.3 Kinderen in bezet gebied .................................................................................... 5 2.4 Reuzenproject .................................................................................................... 5 2.5 Tracé Travak ...................................................................................................... 5 3. Zorg voor en ontsluiting van het cultureel erfgoed, een gedeelde verantwoordelijkheid .... 6 3.1 Overlegstructuren op Vlaams, provinciaal en lokaal niveau ................................. 6 3.2 Inventarisatie religieus erfgoed ........................................................................... 6 3.3 Erfgoeddag ......................................................................................................... 7 3.4 Vrijwilligersbeleid en ontmoetingsdag vrijwilligers .............................................. 7 4. Het lokale ondersteuningsbeleid ........................................................................................ 7 4.1 Projectsubsidies .................................................................................................. 7 4.2 Groepsaanbod provincie ..................................................................................... 7 4.3 Uitleendienst ...................................................................................................... 7 4.4 Vorming erfgoedactoren ..................................................................................... 7 5. Interne werking van de erfgoedcel ..................................................................................... 8 5.1 Beleid ................................................................................................................. 8 5.2 Functionerings-en evaluatiegesprekken .............................................................. 9 5.3 Brede communicatie ........................................................................................... 9 5.4 Vormingen en studiedagen voor personeel ....................................................... 10 5.5 Tussentijdse en jaarlijkse controle van de begroting ......................................... 10 II.
Acties gekoppeld aan operationele doelstellingen ................................................. 11
III.
Bestuur, reflectiegroep en personeel ..................................................................... 14
1. Raad van bestuur ............................................................................................................. 14 2. Reflectiegroep .................................................................................................................. 14 3. Personeel van de erfgoedcel............................................................................................. 14
1
Inleiding Het actieplan 2015 geeft uitvoering aan de acties gekoppeld aan de strategische en operationele doelstellingen zoals vastgelegd in het cultureel-erfgoedconvenant voor de beleidsperiode 2015-2020. Het actieplan 2015 werd opgemaakt in maart 2015 en werd vervolgens voorgelegd en goedgekeurd op de reflectiegroep van 27 mei. De raad van Bestuur keurde het actieplan goed op 4 juni 2015. I. Doelstellingen 1. Geïntegreerd en integraal. Sleutelbegrippen in de cultureel-erfgoedwerking van het werkingsgebied van de cultureel-erfgoedcel Viersprong SD 1° de zorg voor en de ontsluiting van het lokale cultureel erfgoed is gerealiseerd vanuit een geïntegreerde en integrale benadering; 1.1 Houtem jaarmarkt Samen met de cultureel-erfgoedgemeenschap achter Houtem jaarmarkt wordt een borgingsactie op poten gezet. 1.2 Inventarisatie LoS Het LoS (Sierteeltmuseum in Lochristi) beheert een unieke collectie objecten die betrekking hebben op de sierteelt. De collectie is ondergebracht in de gerestaureerde pastorij van Zaffelare die omringd is door een tuin die verschillende planten- en bloemensoorten, gloriëtten, oude en nieuwe serres met historische werktuigen herbergt. De collectie is samengesteld uit geselecteerde stukken uit particuliere collecties van siertelers uit de streek en is representatief voor de sierteelt in OostVlaanderen en daarbuiten. De beheerder van het museum, de vzw Vrienden van Willy, inventariseert i.s.m. CAG, centrum agrarische geschiedenis, de provincie Oost-Vlaanderen en de cultureel-erfgoedcel de cultureelerfgoedcollectie op stukniveau volgens een gestandaardiseerde beschrijving. Op termijn is de collectie online raadpleegbaar op erfgoedinzicht.be. 1.3 Inventarisatie MAD Het gemeentelijk museum, archief en documentatiecentrum van Melle is op zoek naar een geschikte locatie, met als vermoedelijke verhuisdatum 2017. In kader van de verhuis en de heroriëntering van de museale collectie richt de gemeente een werkgroep erfgoed op, in de schoot van de cultuurraad. De werkgroep brengt een advies uit over de toekomst van het MAD. De cultureel-erfgoedcel is betrokken bij de werkgroep en is partner in de registratie van de museale collecties op deelcollectieniveau volgens het cometamodel. De cultureel-erfgoedcel biedt ook de nodige ondersteuning in de opmaak van afstotingscriteria. Einddoel is de opmaak van een collectiebeleidsplan. 1.4 Erfgoedbank De voorbereidingen voor de uitbouw van de erfgoedbank Land van Rode gingen in het najaar 2011 van start. In 2012 werd de erfgoedbank aan het publiek voorgesteld, aangevuld met de nodige
2
vormingsinitiatieven en sensibiliseringscampagnes voor de lokale actoren, gekoppeld aan een onderbouwde vrijwilligerswerking. De cultureel-erfgoedcel stimuleert, ondersteunt en neemt een coördinerende rol op zich bij het digitaliseren van het cultureel erfgoed, het beschrijven van digitaal erfgoed op stukniveau, en de publiekswerking rond digitale collecties. Hierbij waakt de erfgoedcel erover dat steeds de internationaal erkende en inhoudelijk en technische standaarden worden gebruikt, in navolging van de CEST. De erfgoedbank zoekt ook naar afstemming met reeds bestaande Oost-Vlaamse erfgoedbanken en de databank van de provincie Oost-Vlaanderen Erfgoedinzicht. De erfgoedbank legt ook de link met de databank Stemmen uit het verleden (dialectendatabank), ontwikkeld door de UGent. De cultureel-erfgoedcel spoort particulier erfgoed op via thematische scansessies en ontsluit particuliere collecties via de erfgoedbank. De erfgoedbank wordt ingezet bij de projectwerking als ontsluitingsmiddel van verzameld beeld- en archiefmateriaal. 2. Buiten de comfortzone van de traditionele erfgoedwerker
SD 2° Nieuwe doelgroepen zijn aan de slag gegaan met het lokale cultureel erfgoed en zijn zich daardoor bewust van de meerwaarde ervan. Binnen het doelgroepenbeleid is er uitgebreid aandacht voor maatschappelijke en culturele diversiteit; 2.1 Experimenteel project rond het tuinbouwverleden Het project is een samenwerking tussen verschillende partners zoals Toerisme Oost-Vlaanderen, Toerisme Scheldeland, Vlaamse Ardennen en Waasland, P.C. Caritas Melle, CAG, centrum agrarische geschiedenis, Landelijke Gilden, VELT, de diensten vrije tijd van het werkingsgebied, het cultureelerfgoedveld en de tuinbouwsector. In november 2014 diende de cultureel-erfgoedcel een subsidieaanvraag in, in kader van het programma voor plattelandsontwikkeling PDPO III of Platteland Plus rond het tuinbouwverleden in het werkingsgebied. De concrete uitvoering van het project hangt af van de eventuele cofinanciering, waarover pas eind juni 2015 een beslissing wordt genomen. Bij een afkeuring van de cofinanciering, zal enkel een deelaspect van het project uitgevoerd kunnen worden. Projectomschrijving Het project ontsluit het tuinbouwverleden van zes gemeenten op een duurzame en hedendaagse manier voor een breed publiek aan de hand van een aantal vernieuwende en geijkte methodieken. De focus ligt op de verschillende deelgebieden van tuinbouw, met name sierteelt, fruit- en groenteteelt. Bij de uitwerking van het project worden twee sporen gevolgd.
Creatie van een trefplek in elke gemeente met cultuurtoeristische informatiedragers die het tuinbouwverleden kenbaar maken voor een breed publiek. De trefplekken worden opgenomen in een hedendaags toeristisch netwerk. Kennismaking met hedendaagse tuinbouwbedrijven via een educatief aanbod.
Bij de uitvoering van het project worden een aantal methodieken gebruikt. Zo staat bij de creatie van de trefplekken de actieve participatie van de inwoners centraal. Het onderzoek naar het
3
tuinbouwverleden verloopt via een bronnenonderzoek en literatuurstudie. Relevante collecties worden via het cometamodel geregistreerd. Mondelinge geschiedenis wordt ingezet om lokale verhalen over het tuinbouwverleden te registreren. Het project genereert een aantal duurzame educatieve en cultuurtoeristische eindproducten zoals o.a.
Zes trefplekken die een meerwaarde genereren voor de buurt en structureel verankerd zijn. Op elke plek is het tuinbouwverleden ontsloten aan de hand van toeristischrecreatieve belevingselementen. iBeakens met analoge (tekst en beeld op label) en digitale (audio, video en verhalen die gelezen worden via smartphone en tablet) informatie over het tuinbouwverleden, geïntegreerd in de trefplekken en de fietslus. Audionetics met audiofragmenten over het tuinbouwverleden als educatief en energieneutraal belevingselement, geïntegreerd in de trefplekken en de fietslus. Educatieve lessenreeks met focus op oude methodieken en gebruiken, duurzaamheid en bestrijding voedselverspilling ingebed in hedendaagse tuinbouwbedrijven. Een fietslus langs de zes ontmoetingsplaatsen volgens de fietsknooppunten in een groen en authentiek plattelandskader met belevingselementen (iBeakens, audionetics) die toeleiden naar lokale horeca. Toeristische arrangementen bij lokale horeca. Ontsluiting van verzamelde cultureel-erfgoedcollecties en private collecties via de erfgoedbank. Uitgave van een laagdrempelige informatiegids met historische achtergrondinformatie, overzicht van deelnemende horecazaken, traject van de fietslus, overzicht van de trefplekken en opname educatief aanbod. Uitbreiding van de website www.erfgoedcelviersprong.be met een projectwebsite die alle informatie kenbaar maakt voor een breed publiek.
Het project is een samenwerking met verschillende partners zoals Toerisme Oost-Vlaanderen, Toerisme Scheldeland, Vlaamse Ardennen en Waasland, P.C. Caritas Melle, CAG, centrum agrarische geschiedenis, Landelijke Gilden, VELT, de diensten vrije tijd van het werkingsgebied, het cultureelerfgoedveld en de tuinbouwsector. 2.2 Het vliegveld van Gontrode tijdens WOI Het project ‘het vliegveld van Gontrode tijdens WOI’ gaat in 2015 de derde en laatste projectfase, de ontsluitingsfase in. Het project wordt grotendeels gefinancierd met PDPO II, As-3 middelen. Naar aanloop van het publieksmoment vindt op 22 april de laatste lezing (in een reeks van 5) plaats. In samenwerking met het documentatiecentrum voor Streekgeschiedenis Maurits Gysseling (DSMG) en de bibliotheek Melle organiseert de erfgoedcel de lezing Luchtschip ontploft boven Gent door Frederik Vanderstraeten die het relaas van het vliegveld van Gontrode en het neerstorten van de zeppelin LZ 37 vertelt. Dit onderwerp is ook het thema van een tentoonstelling die het DSMG, de Heemkundige kring OostOudburg, Poelcapelle 1917 Association en het VTI Ieper organiseren met de erfgoedcel als partner. De tentoonstelling loopt van 24 mei t.e.m. 7 juni 2015 in de kerk van het Groot-Begijnhof in SintAmandsberg. Op 7 juni, het eigenlijke publieksmoment, organiseren De Heemkundige Kring de Oost-Oudburg, het DSMG i.s.m. de cultureel-erfgoedcel een herdenkingsdag rond diezelfde thema’s. Een busreis verbindt de herdenkingspunten die een rol gespeeld hebben in het parcours dat de zeppelin heeft afgelegd voor de crash boven Sint-Amandsberg: Vinderhoutedorp, de
4
Westerbegraafplaats Gent, het Groot-Begijnhof Sint-Amandsberg, de Warnefordstraat in Gent, het oud-gemeentehuis Sint-Amandsberg en het vliegveld Gontrode. Het parcours kan ook individueel met de wagen worden gevolgd. Op het einde van de dag wordt de WO I-site van het vliegveld van Gontrode plechtig geopend voor publiek. Het verhaal van de site wordt in woord en beeld verteld aan de hand van een panoramatafel op het dak van een van de resterende bunkers. Een URL en QR-code leiden de bezoeker naar de website www.hetvliegveldvangontrode.be voor het uitgebreide verhaal. De site is een rustplaats op nieuw ontwikkelde fietslussen en een wandellus rond het vliegveld. De fietslus Sint-Amandsberg – Westerbegraafplaats – Sint-Amandsberg voert je langs plaatsen waar de crash van de zeppelin LZ37 nog tastbaar aanwezig is. De fietslus Gontrode – Sint-Amandsberg – Gontrode brengt het verhaal van het vliegveld terug tot leven. De twee lussen kunnen afzonderlijk of samen gevolgd worden. De wandelroute start aan het station van Gontrode en loopt rond het voormalige vliegveld. Vanuit elke hoek biedt de wandellus een ander uitzicht over de site van het vliegveld. De kaarten zijn online beschikbaar en worden gratis aangeboden in de bibliotheken, gemeentebesturen, sportdiensten, culturele centra en toeristische infopunten van Destelbergen, Lochristi, Melle, Merelbeke, Oosterzele en Sint-Lievens-Houtem. De kaarten zijn ook te verkrijgen in de horecazaken van Melle en de toeristische dienst van Wetteren. Een aantal logieshouders van Melle verspreiden de fiets- en wandelkaarten samen met gratis toegangstickets voor het STAM Gent dat als stop kan ingelast worden op de fietsroute. In samenwerking met Toerisme Wetteren wordt een groepsaanbod ontwikkeld voor groepen die de site van het vliegveld willen bezoeken. De site maakt deel uit van een bus- of fietsroute die opgenomen zijn in het toeristisch seizoen 2015-2016. De erfgoedcel werkt ook samen met de gemeente Wetteren rond het ontlenen van twee iPads mini om tijdens een bezoek de website www.hetvliegveldvangontrode.be te kunnen consulteren. Het verzamelde materiaal rond de Eerste Wereldoorlog in Melle, het vliegveld van Gontrode en de luchtvaartgeschiedenis tijdens WO I wordt ingevoerd door vrijwilligers en ontsloten op de erfgoedbank via thematische e-expo’s. Het educatief luik van dit traject wordt gekoppeld aan de website www.kindereninbezetgebied.be. 2.3 Kinderen in bezet gebied De educatieve website www.kindereninbezetgebied.be toont kinderen hoe het was om honderd jaar geleden in hun eigen gemeente te leven. Het dagelijks leven tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt via pakkende getuigenissen en origineel beeldmateriaal geïllustreerd. De website is ontworpen als een interactief lespakket voor kinderen uit de derde graad van de lagere school, maar kan zowel in de klas als thuis gebruikt worden. Via dagboekfragmenten, verhalen en oude foto’s krijgen kinderen een idee van hoe het was om kind te zijn in het bezette gebied tijdens WOI. Voor de leerkracht zijn er lesbrieven, informatie en tips over excursies of andere educatieve mogelijkheden rond Wereldoorlog I. De website is een samenwerking tussen de erfgoedcellen Terf, Pajottenland en Zennevallei, Meetjesland, Land Van Dendermonde en Viersprong. 2.4 Reuzenproject
5
Het reuzenproject, dat focust op het cultureel en het immaterieel erfgoed van de reuzen in de gemeenten Oosterzele, Melle en Merelbeke loopt verder en eindigt in juni. De leerlingen van de Leefschool in Oosterzele, de gemeentelijke basisschool Melle en het GILKO Merelbeke maken kennis met het lokale reuzenerfgoed en de tradities die daaraan vasthangen. Kinderen uit de tweede graad werken, via gerichte opdrachten, een schooljaar lang rond het cultureel erfgoed van de reuzen Lange Jan, Aldegonde, Teun en Tine in Oosterzele; Ruut, Mapoe en Odette in Melle en Mondje Wollaert in Merelbeke. In het najaar (november) nemen de gemeentescholen van Heusden (reuzen Willem en Beatrijs) en Lochristi/ Beervelde (de Reinaertreuzen) deel aan het project. Dit project loopt door tot juni 2016. 2.5 Tracé Travak In februari 2012 startte het project ‘Tracé Travak’, een project dat de arbeidsmobiliteit in het Land Van Rode onderzoekt. In een eeuw tijd veranderde het leven in het Land van Rode door de komst van trein, tram, fiets en auto. Het project ging na welke invloed deze veranderingen hadden op het dagelijks leven vroeger en nu. De resultaten van het onderzoek werden in 2013 ontsloten via een reizende tentoonstelling waarbij alle gemeenten van het Land van Rode worden aangedaan, via een blog en via een educatief traject voor scholen. De tentoonstelling toert rond in de omliggende gemeenten en kan door lokale verenigingen op aanvraag ingezet worden. De werkkaarten voor kinderen kunnen gratis verkregen worden op de locaties. In 2015 wordt het verhuisschema van Tracé Travak afgewerkt. Elke gemeente in het werkingsgebied heeft de tentoonstelling minstens op één locatie ontvangen.
3. De zorg voor en ontsluiting van het lokaal cultureel erfgoed, een gedeelde verantwoordelijkheid SD 3° De zorg voor en ontsluiting van het lokale cultureel erfgoed kwam tot stand door een actieve participatie van de cultureel-erfgoedgemeenschappen en de inwoners in samenwerking met het bredere cultureel-erfgoednetwerk; 3.1 Overlegstructuren op Vlaams, provinciaal en lokaal niveau De cultureel-erfgoedcel werkt samen met het lokale, provinciale en Vlaamse cultureel-erfgoedveld en neemt deel aan expertise-uitwisseling en overlegstructuren: Op Vlaams niveau: - COP Beleid en Speakers Corner - Visietraject erfgoedcellen (zie ook 5.1 visietraject erfgoedcellen) - COP Digidoc - COP Website Op provinciaal niveau: - OVEO: overleg Oost-Vlaamse erfgoedcellen - Overleg provincie Oost-Vlaanderen Op lokaal niveau: - Raad van bestuur erfgoedcel - Reflectiegroep erfgoedcel - Overleg cultuurbeleidscoördinatoren deelnemende gemeentes
6
-
Subsidiecommissie projectsubsidies Werkgroep WO I Melle Reuzenoverleg Overleg MAD Overleg LOS Vrijwilligersoverleg Overleg met de vrijwilligers religieus erfgoed Scholenoverleg Adviesverlening en ondersteuning op vraag van lokaal cultureel-erfgoedveld
3.2 Inventarisatie religieus erfgoed De samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen op vlak van het religieus erfgoed wordt in deze beleidsperiode verder gezet. De erfgoedcel begeleidt de vrijwilligers bij de inventarisatie. In het voorjaar van 2015 worden de inventarissen van de Sint-Bonifatiuskerk in Munte en de SintBavokerk in Gijzenzele afgewerkt en ingevoerd in de databank erfgoedinzicht.be. De foto’s bij de bestaande inventaris van Scheldewindeke en de (onvolledige) inventaris van Gontrode worden eveneens ingevoerd in de databank. De vrijwilligers starten eveneens in het voorjaar met de opmaak van de inventaris van de SintAmanduskerk in Moortsele, evenals de inventaris van de Sint-Martinuskerk in Balegem. In Oosterzele wordt gestart met de opmaak van de inventaris van de Ankerkerk. In het najaar wordt een plan van aanpak opgesteld voor de opmaak van de inventarissen voor de kerken van de gemeenten Destelbergen (Heilige Kruiskerk en Sint-Pius X) en Lochristi (Sint-Daniël, Sint-Niklaas, O.L.V. Middelares) die nog geen of slechts een gedeeltelijke inventaris hebben opgesteld. 3.3 Erfgoeddag De cultureel-erfgoedcel stimuleert erfgoedvrijwilligers en -organisaties om in het kader van Erfgoeddag 2015 een activiteit te organiseren rond het thema ‘Erf!’ en treedt hierbij op als overkoepelend coördinator voor erfgoedinitiatieven. Ze adviseert, stuurt de inhoudelijke invulling van de activiteiten bij waar nodig en ondersteunt bij de inschrijving van de activiteiten. In 2015 kiest het lokaal cultureel erfgoedveld ervoor te werken rond het deelthema ‘de appel valt niet ver van de boom’. Daarnaast verzorgt en verspreidt ze de regionale programmabrochure waarin alle activiteiten van de Vierspronggemeenten worden opgenomen. Ter voorbereiding van Erfgoeddag 2016 met als thema ‘Rituelen’ richt de cultureel-erfgoedcel een lokale infosessies in ter inspiratie. Ze neemt zelf deel aan de inspiratiedag en de regionale infosessie ingericht door de nationale coördinatie Erfgoeddag. 3.4 Vrijwilligersbeleid en ontmoetingsdag vrijwilligers De erfgoedcel werkte in 2014 een beleid uit rond het werven, onthalen, motiveren, evalueren en afscheid nemen van vrijwilligers. Dit beleid wordt in 2015 en in de nieuwe beleidsperiode verder gezet. De cultureel-erfgoedcel kan rekenen op de inzet van een aantal vrijwilligers die taken uitvoeren i.v.m. invoer in de erfgoedbank, digitalisering, inventarisatie religieus erfgoed en de opvolging van de educatieve website Kinderen in bezet gebied. De cultureel-erfgoedcel besteedt speciale aandacht aan de competenties van vrijwilligers, die afgestemd worden op het takenpakket. 7
Op zaterdag 9 mei organiseert de cultureel-erfgoedcel de jaarlijkse ontmoetingsdag. Het is voor de vrijwilligers een uitstekende gelegenheid om de collega-erfgoedvrijwilligers terug te zien of te leren kennen. Op het programma staat een gegidst bezoek aan het depot en de op dat moment lopende tentoonstelling in het Provinciaal Erfgoedcentrum Ename. In de namiddag trekken we naar het PAM Velzeke.
4.
Het lokale ondersteuningsbeleid
SD 4° Een goed uitgebouwd lokaal ondersteuningsbeleid heeft de kwaliteit van de cultureelerfgoedwerking van de lokale cultureel-erfgoedactoren verhoogd. 4.1 Projectsubsidies De erfgoedcel stelde in 2014, ter ondersteuning van het cultureel-erfgoedveld, een nieuw projectsubsidiereglement op dat in 2015 in werking ging. Vanaf 2015 kunnen op drie tijdstippen aanvragen ingediend worden: in januari, mei en september. De aanvragen worden beoordeeld door de subsidiecommissie, die de Raad van Bestuur adviseert. De Raad van Bestuur keurt de aanvragen al dan niet goed. De subsidiecommissie werd voor deze beleidsperiode uitgebreid met twee leden: Rita De Vos (bibliotheek, Melle) en David De Clercq (Gallische hoeve, Destelbergen). Martine Pieterarens (Provincie Oost-Vlaanderen), Hanne Couckuyt (Erfgoedcel Meetjesland en Heemkunde Houtem) en Ivan Raes (voorzitter cultuurraad Merelbeke) blijven aan als leden van de subsidiecommissie. 4.2 Groepsaanbod provincie De Provincie Oost-Vlaanderen organiseert, in het kader van hun depotbeleid, een groepsaanbod verpakkings- en conserveringsmateriaal voor Oost-Vlaamse erfgoedbeheerders. De Provincie doet een aankoop van professioneel en kwalitatief materiaal en wil de lokale erfgoedzorgers daarvan mee laten profiteren. Door de bestellingen van alle Oost-Vlaamse erfgoedbeheerders te bundelen, wordt de prijs gedrukt. Erfgoedcel Viersprong draagt ter bevordering van een kwalitatieve erfgoedzorg bij in de financiële aankoop van dit materiaal. In kader van het groepsaanbod organiseert erfgoedcel Viersprong i.s.m. de provincie OostVlaanderen en erfgoedcel Leie-Schelde een workshop rond de mogelijke toepassingen van het verpakkings- en conserveringsmateriaal (zie verder punt 4.4 organisatie vormingen). 4.3 Uitleendienst De cultureel-erfgoedcel stelt materiaal ter beschikking dat door erfgoedverenigingen of particulieren kosteloos geleend kan worden. Een volledig overzicht van het materiaal in de uitleendienst is te vinden op de website van de cultureel-erfgoedcel: http://www.erfgoedcelviersprong.be/item.php?itemno=1_225_228&lang=NL#gemeente 4.4 Vorming erfgoedactoren
8
In 2015 organiseert de erfgoedcel een aantal vormingen voor het cultureel-erfgoedveld en het bredere socio-culturele veld. De vormingen spelen in op bestaande noden en versterken de competenties van het cultureel-erfgoedveld.
Gepland in 2015: -
-
-
In het voorjaar organiseert erfgoedcel Viersprong i.s.m. bibliotheek Oosterzele en Vorming Plus Gent-Eeklo een vorming ‘Bouw een website voor je vereniging met Wordpress’. De vorming vindt plaats op drie avonden. Via de vormingen leren de socio-culturele verenigingen en de heemkundigen communiceren op een hedendaagse manier. In mei 2015 organiseert de erfgoedcel i.s.m. de depotconsulente van de provincie OostVlaanderen en erfgoedcel Leie-Schelde een workshop over het verpakken en bewaren van cultureel-erfgoedcollecties in kader van het groepsaanbod verpakkings- en conserveringsmateriaal. In het najaar organiseert de cultureel-erfgoedcel i.s.m. Vorming Plus Gent-Eeklo en heemkundige kring De Gonde een workshop over landschapselementen in Gontrode met als vertrekpunt de site van het vliegveld van Gontrode.
5. Interne werking van de cultureel-erfgoedcel
SD°5 De duurzaamheid van de interne werking van de cultureel-erfgoedcel is vergroot. 5.1 Beleid -
Visietraject FARO en andere erfgoedcellen De kunststeden, erfgoedcellen en FARO doorlopen een visietraject rond de erfgoedcellenwerking. Dit visietraject zoekt antwoorden op de vragen: waar willen de kunststeden en erfgoedcellen staan in 2020 met hun lokale erfgoedwerkingen? Waar ligt de relevantie van deze werkingen voor de lokale gemeenschappen, het lokale beleid en de brede erfgoedsector? Welke kansen en bedreigingen stellen zich? Hoe kunnen de erfgoedcellen en kunststeden de kansen optimaal benutten en omgaan met de bedreigingen? In het kader van dit traject hebben de erfgoedcellen, MAS en STAM de voorbije maanden zo’n zestig interviews afgenomen. Tijdens de Tournée Générale worden de eerste resultaten van dit onderzoek voorgesteld en verrijkt door, in zes parallelle sessies, met de deelnemers in discussie te treden. Op deze manier willen de initiatiefnemers een volledig en genuanceerd zicht krijgen op de kansen en de uitdagingen die zich in de loop van de volgende jaren stellen voor de erfgoedcellenwerking.
-
Opmaak actieplan 2016 Het actieplan 2015 wordt opgemaakt en aan het Agentschap bezorgd op 1 december 2015.
-
Opmaak jaarverslag 2014 Het jaarverslag wordt opgemaakt en aan het Agentschap bezorgd op 1 april 2015.
5.2 Functionerings- en evaluatiegesprekken
9
In februari 2015 worden functioneringsgesprekken en evaluatiegesprekken afgenomen van de medewerkers door de coördinator erfgoedcel en de voorzitter. 5.3 Brede communicatie De cultureel-erfgoedcel past in de nieuwe beleidsperiode de communicatie-instrumenten aan aan de nieuwe naam en huisstijl die in 2014 werd ontwikkeld. -
-
-
-
-
Kennismakingsfolder cultureel-erfgoedcel De erfgoedcel verspreidt in 2015 de laagdrempelige kennismakingsfolder in de gemeentebesturen, bibliotheken, culturele centra, gemeentemusea, sportdiensten van het werkingsgebied. De folder wordt ook toegevoegd aan de infopakketten voor nieuwe inwoners van de deelnemende gemeentes. Huisstijl De nieuwe huisstijl van erfgoedcel Viersprong wordt vanaf 2015 geïmplementeerd op de papieren en digitale dragers van de erfgoedcel. Website en nieuwsbrief In 2015 lanceert de erfgoedcel een nieuwe website. De website wordt gebouwd met de open source software Wordpress. De cultureel-erfgoedcel werkt voor de ontwikkeling van de website samen met de andere Vlaamse cultureel-erfgoedcellen via de COP websites. De website richt zich tot het cultureel-erfgoedveld, de lokale stakeholders en het brede publiek. Activiteiten rond cultureel-erfgoed, projecten van de cultureel-erfgoedcel, het ondersteuningsbeleid van de cultureel-erfgoedcel en expertise worden via de website gedeeld. De erfgoedcel verstuurt maandelijks een digitale nieuwsbrief met het laatste erfgoednieuws uit het werkingsgebied. In de nieuwsbrief voorziet de erfgoedcel ruimte voor activiteiten van het cultureel-erfgoedveld. De lay-out van de nieuwsbrief wordt in 2015 eveneens aangepast aan de nieuwe huisstijl. Sociale media De erfgoedcel gebruikt de sociale mediaplatformen Facebook, Twitter en Instagram als communicatie-instrument om minder evidente doelgroepen te bereiken. Pers en gemeentelijke infobladen De erfgoedcel werkt in 2015 samen met de communicatieambtenaren van de deelnemende gemeentes en verspreidt informatie over de cultureel-erfgoedcel of over cultureel erfgoed via de gemeentelijke infobladen. De erfgoedcel blijft de contacten met de lokale pers onderhouden en bouwt het bestaande netwerk uit naar de twee nieuwe gemeentes van het werkingsgebied.
5.4 Vormingen en studiedagen voor personeel In 2015 staan volgende vormingen/studiedagen voor het personeel gepland: -
Opleiding actieplannen en jaarverslagen, FARO, Brussel Opleiding kwetsbare vrijwilligers, FARO, Brussel
5.5 Tussentijdse en jaarlijkse controle van de begroting
10
Jaarlijks wordt de begroting in het midden en op het eind van het jaar gecontroleerd. Waar nodig wordt bijgestuurd.
11
II. Acties gekoppeld aan operationele doelstellingen Nummer OD 1b
Actie
Verantwoordelijke
Actielijn
Timing
Begroting
Houtem Jaarmarkt
EDP
augustusnovember
500 EUR
1c, 3a
Inventarisatie LoS
EDP
meidecember
-
1c
Inventarisatie MAD
EDP
augustusdecember
-
1d
Erfgoedbank
EDP
Januaridecember
8.250 EUR
1c,2a, 2b,3d
Tuinbouwproject
EDP, AVDC
Junidecember
-
2b, 3a
Kinderen in bezet gebied
AVDC
Januaridecember
535 EUR
2b, 3c, 3d,
Het vliegveld van Gontrode tijdens WOI
EDP
Januaridecember
1.500 EUR
2b
Reuzenproject
AVDC
Het opzetten van een borgingsactie rond Houtem jaarmarkt De collectie van het LOS is ¾ geïnventariseerd ¼ van de collectie van het MAD is geïnventariseerd Vrijwilligers hebben nieuw beeldmateriaal gedigitaliseerd, ingevoerd en beschreven in de erfgoedbank Nieuwe doelgroepen hebben kennis gemaakt met het tuinbouwverleden Kinderen van de derde graad maken kennis met het oorlogsverleden van de betrokken gemeenten Het verhaal van de site in Gontrode en het dagelijkse leven tijdens WOI is ontsloten Kinderen van de de 2 graad kennen het cultureel erfgoed van de reuzen Bezoekers en kinderen kennen het verhaal van arbeidsmobiliteit van het Land van Rode Samenwerking en expertiseuitwisseling via diverse
Januarijuni
3.950 EUR
2b
Tracé Travak
EDP
3a, 3c
Overlegstructuren op Vlaams, provinciaal en lokaal niveau
AVDC, EDP
novemberdecember Januari december
Januari december
260 EUR
-
12
3a, 3b, 3c, 3d
Inventarisatie religieus erfgoed
AVDC
3b, 3d, 4b, 5a
Vrijwilligersbeleid
EDP, AVDC
3a, 3c, 3d
Erfgoeddag
AVDC
4a
Projectsubsidies
AVDC
4a
Groepsaanbod provincie
AVDC
4a
Uitleendienst
AVDC
4b
Vorming erfgoedactoren
EDP
5e
Beleid
AVDC
5c
Ontwikkeling huisstijl, website, nieuwsbrieven …
EDP
5d
Vormingen en studiedagen voor personeel
EDP, AVDC
5e
Functioneringsgesprekken
AVDC
5e
Tussentijdse en jaarlijkse controle van de begroting
EDP, AVDC
overlegstructuren De inventarissen zijn afgewerkt en ingevoerd in de databank Het aantal vrijwilliger is gestegen Inwoners en cultureelerfgoedgemeenschappen participeren aan Erfgoeddag De aanvragen zijn beoordeeld, opgevolgd en geëvalueerd De zorg voor het cultureel erfgoed is verbeterd Het cultureelerfgoedveld maakt gebruik van de uitleendienst Organisatie van vorming op vraag van het veld Visietraject, actieplan en jaarverslag zijn opgemaakt Er zijn nieuwe communicatieinstrumenten ontwikkeld De kennis/competenties van de medewerkers is/zijn verhoogd Er zijn interne afspraken gemaakt De inkomsten en uitgaven werden tussentijds gecontroleerd en waar nodig bijgestuurd
Januari december
1.000 EUR
Januaridecember
3.080 EUR
Apriloktober
1.500 EUR
Januari december
12.000 EUR
April-juni
750 EUR
Januaridecember
-
Januariaugustus
300 EUR
Januaridecember
-
Januaridecember
6.885 EUR
januaridecember
400 EUR
Februari
-
Juli, december
-
13
III. Bestuur, reflectiegroep en personeel 1. Raad van bestuur Bertrand Vrijens (sp.a) Lieven Latoir (NH) André De Groote (CD&V) Frank De Vis (N-VA) Marie-Claire Van Nieuwenhuyse (Open VLD) Marleen Verdonck (CD&V) Rose Leirens* (Open VLD) David De Baere (N-VA) Guy De Smet (Open VLD plus) Bernard Van Paemel (CD&V) Marijke Pruyt (Groen) Steven Schoonjans (CD&V) Dominique Vandermeersch (Groen)
Voorzitter, schepen van cultuur Merelbeke Ondervoorzitter, burgemeester Sint-LievensHoutem Schepen van cultuur, Destelbergen Schepen van cultuur, Melle Schepen van cultuur, Lochristi Schepen van cultuur, Oosterzele Schepen van toerisme en musea, Destelbergen Gemeenteraadslid Destelbergen Gemeenteraadslid Oosterzele Gemeenteraadslid Sint-Lievens-Houtem Gemeenteraadslid Merelbeke Gemeenteraadslid Lochristi Gemeenteraadslid Melle
*Rose Leirens zetelt mee als expert in de raad van bestuur en heeft een raadgevende stem. 2. Reflectiegroep De reflectiegroep stuurt de erfgoedcel Viersprong inhoudelijk aan. In de reflectiegroep zetelen vertegenwoordigers uit het cultureel-erfgoedveld en het bredere socio-culturele veld. Hanne Couckuyt Lucien De Smet Geert Geers Willy Ketelaere Erwin Ketels Herman Lanneau Daniël Lemmens Jacqueline Malyster Jan Olsen Jos Ottermans Marc Van Gaver Bert Vervaet Patrick Williame
Bestuurslid Heemkunde Houtem Voorzitter Heemkundige kring Land Van Rode Bestuurslid Heemkundige kring de Oost-Oudburg Voorzitter Vrienden van Willy vzw Voorzitter Erfgoed Flora Voorzitter cultuurraad Sint-Lievens-Houtem Voorzitter Heemkundige vereniging De Gonde Bestuurslid Davidsfonds Oosterzele Conservator Gemeentemuseum Melle Voorzitter De Muntenaar Bestuurslid Gijzels Genootschap van de kerkuil Voorzitter DSMG Conservator Gemeentelijk museum Destelbergen
3. Personeel erfgoedcel Het team van de erfgoedcel bestaat in 2015 uit 2,125 VTE’s: Roos Coppens, 0,125 VTE, niveau A Elisa De Puysseleyr, 1 VTE, niveau A Ans Van de Cotte, 1 VTE, niveau A
Erfgoedcoördinator Erfgoedcoördinator Coördinator erfgoedcel
Roos Coppens neemt op 15 februari afscheid van de erfgoedcel en wordt omwille van budgettaire
14
redenen niet vervangen. Elisa De Puysseleyr wordt, in het kader van haar zwangerschap, vervangen van 17 augustus tot 17 december 2015 door een personeelslid op B-niveau, 1 VTE (i.k.v. besparingen).
15
