Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig Introductie - op onze introductiepagina vindt u, zoals iedere keer, een welkomstwoord en een overzicht van de inhoud van deze editie. Daarnaast, ter gelegenheid van het allereerste nummer van Notorious, dit keer een speciale terugblik op het ontstaan en eerste jaar van ARS Notoria. Welkom - Merel van Beeren en Anneke Klein, editors. Zie hier de allereerste editie van Notorious, het digitale tijdschrift van ARS Notoria. Het was van het begin af aan een wens om ook een tijdschrift toe te voegen aan het repertoire van ARS. Nadat alle bureaucratie afgehandeld was, kwam het er dan eindelijk van: Notorious. ARS Notoria: een terugblik op het afgelopen jaar – Diane Koek Nu het eerste exemplaar van ons tijdschrift is verschenen, bestaan we alweer bijna een jaar. Een goed moment om terug te kijken op het tot stand komen van de vereniging en op de activiteiten die we tot nu toe hebben georganiseerd. Toen we begonnen met de studie, waren we allemaal zeer benieuwd naar de verschillende godsdiensten en levensovertuigingen die mensen zoal kunnen hebben (en dat zijn we nu nog steeds!). We leerden hier natuurlijk over in hoorcollegezalen, klaslokalen en boeken, maar wat we een beetje misten waren activiteiten. Niet alleen meer bezoeken aan religieuze diensten, tentoonstellingen en filmavonden, maar ook gewoon gelegenheid om elkaar wat beter te leren kennen in een andere omgeving. Begin vorig jaar bleek dat de oude studievereniging Axioma helaas ter ziele was. We besloten om een nieuwe op te richten en zo een
Anneke Klein en Merel van Beeren, hebben zich op het maken van het blad gestort en samen met andere enthousiaste studenten en docenten maakten zij deze eerste editie. In het eerste nummer als speciaal thema: Reizen. Daarnaast terugkerende rubrieken als ‘Religie in het Nieuws’, verslagen van activiteiten, recensies en een kalender frisse start te maken. Al snel had den we een vijfkoppig bestuur Diane, Sophie, Merel, Anna en Deirdre, plus later Samantha - verzameld en verdeelden we de taken. Ons streven was het opzetten van een volwaardige vereniging, geheel volgens het boekje. Het regelgedeelte zullen we jullie besparen en volstaan met de opmerking dat het een hoop werk was. Gelukkig is dat inmiddels achter de rug en nu, na een jaar, zijn we een officiële vereniging geworden. Bij een frisse start hoort ook een nieuwe naam en na verschillende suggesties besloten we de studievereniging ARS Notoria (“beruchte kunsten”) te noemen. Ars Notoria zijn teksten uit de Hermetica, die verwijzen naar kennis van alle kunsten die via magische wijze in één keer tot je komen. Een aantrekkelijk alternatief voor het jarenlange geploeter door allerlei boeken, zoals ons gewone stervelingen te wachten staat. Daarnaast kan het Ars-gedeelte ook gelezen worden als afkorting, ARS:
van alle religieuze feestdagen voor het komende kwartaal. Inmiddels denken we al weer druk na over de decemberuitgave. Mocht je het leuk vinden om daar een bijdrage aan te leveren, mail dan naar:
[email protected] Veel leesplezier! Amsterdam ReligieStudies. Vanzelfsprekend wilden we zo snel mogelijk beginnen met het organiseren van verschillende activiteiten. We begonnen nog voorzichtig, met een feestelijke borrel en een filmavond, maar al snel volgden er excursies, filmavonden en borrels. Zo woonden we bijvoorbeeld een zondagsdienst bij de Hare Krishna’s bij, hadden we een koekjesfeest met kerst, en kregen we een rondleiding door de Portugese synagoge en het Joods Historisch Museum. In alle bescheidenheid kunnen we terugkijken op een mooie start en we zijn van plan jullie dit jaar nog veel meer te bieden. De komende maanden zal dit onder andere een vertoning van de film Blueberry zijn met een bijbehorende lezing over sjamanisme, een bezoek aan een aantal kerkdiensten, en een rondleiding door het Bijbels Museum. We hopen jullie snel (weer) te zien bij een van onze activiteiten.
1
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig Actualiteiten - opvallende berichten over religie in het nieuws en andere actuele onderwerpen Opvallende Nieuwsberichten samenstelling door Sophie Villerius en Anna van den Heuvel, bewerkt door Merel van Beeren. Islamitische fietsen in Iran, 17/05/07 - In het strenge islamitische land Iran hebben vrouwen amper gelegenheid om zich sneller dan lopend te vervoeren. Om meer Iraanse vrouwen aan te zetten tot bewegen, wil het land fietsen voor vrouwen gaan produceren, waarin de lichaamsvormen van vrouwen verhuld worden. Volgens de Iraanse staatskrant zal de door Elaheh Sofali ontworpen fiets voorzien worden van een constructie die de helft van het lichaam bedekt. Een dochter van oudpresident Akbar Hashemi, Faezeh Hashemi, was in de jaren ‘90 een groot aanmoediger van het fietsen voor vrouwen. Ondanks de nodige tegenwerking lukte het haar om diverse vrouwenteams te vormen. Bronnen: www.volkskrantblog.nl, raverant. wordpress.com, www.elsevier.nl
God aangeklaagd, 11/07/07 - Het Roemeense hof kreeg afgelopen juli de taak te beoordelen of ook God rechtelijk aansprakelijk gesteld kon worden. Een tot twintig jaar gevangenis veroordeelde crimineel heeft God aangeklaagd wegens oplichting en misbruik van vertrouwen, omdat zijn gebeden niet verhoord werden. Het OM wees de klacht af: God is geen rechtssubject en heeft geen geldig adres. Bronnen: De Pers, www.home.nl Allah betekent hetzelfde als God, 13/08/07 - In het dagblad Spits! was afgelopen maand te lezen hoe
bisschop Tiny Muskens van Breda voor opschudding had gezorgd. De bisschop meent dat God net zo goed Allah kan worden genoemd. In een uitzending van Netwerk zei hij: ,,Allah is op zich een heel mooi woord voor God. Waarom zouden we niet allemaal samen zeggen: We noemen God voortaan Allah?’’ De bisschop is onder meer tot zijn uitspraak genomen door ervaringen in Indonesië, waar hij jaren heeft gewerkt. In het land werd dagelijks gezamenlijk gebeden en God werd vertaald naar het Arabisch door het woord Allah. ,,Het kan God wat schelen hoe wij hem noemen. Daar staat Hij boven. Dat zijn onze problemen. Wij zijn allemaal bezorgd dat God dat erg zou vinden. Dat God dat blasfemie zou vinden. Helemaal niet. Wij hebben dat uitgevonden om ruzie over te maken,” aldus Muskens. Hij realiseert zich wel dat het invoeren van de naam Allah in de kerk niet een twee drie zal lukken, maar gaat er vanuit dat met enkele honderden jaren zijn idee absoluut niet vreemd meer zal zijn. Bronnen: dagblad Spits
Kuisheidsring als onderdeel van geloofstraditie? 23/06/2007 Lydia Playfoot, een 16-jarige Britse scholiere, is onlangs naar de rechter gestapt omdat haar school haar had verboden haar kuisheidsring te dragen. Playfoot claimt echter dat haar sieraad een onderdeel van haar christelijke geloofstraditie is, waardoor het evenals hoofddoekjes en armbanden voor sikhs zou zijn toegestaan. De ring geeftaan dat ze tegen seks voor het
huwelijk is en staat bekend als ‘Silver Ring Thing’. Het is een onderdeel van een programma dat midden jaren ‘90 werd opgesteld door een Amerikaanse evangelische priester. Volgens de school maakt de kuisheidsring niet noodzakelijkerwijs deel uit van de christelijke geloofstraditie en hoeft er daarom geen uitzondering voor gemaakt te worden. Het Londense hof van beroep oordeelde in het gelijk van de school. Bronnen:www.hln.be, www. demorgen.be, www.silverringthing.com
Oproep: Verzamel nieuwsberichten over religie en schrijf hier jouw eigen verslag van! Valt jouw oog ook vaak op de enorme verscheidenheid aan nieuwsberichten over religie? Vind je het interessant om dit soort berichten te bespreken en er je eigen visie op te geven? Stuur ons dan een mail naar het onderstaande adres, onder vermelding van ‘nieuws voor Notorious’, en beschrijf kort waar jouw berichten over gaan. Wij nemen contact met je op ... Wil je meer weten? Stel dan gerust een vraag via de mail of kijk op onze website:
[email protected] / www.religiestudies.nl/arsnotoria
2
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig Bijbeldiscussie in Second Life Anneke Klein De driedimensionaal ogende internetwereld Second Life is geheel door zijn eigen inwoners gemaakt. Wie hier binnentreedt vindt dan ook van alles, zoals: winkelcentra, tropische stranden, sprookjeskastelen, nagebouwde steden, en een keur aan religieuze initiatieven. En dat laatste maakt deze virtuele wereld niet alleen tot voer voor sociologen en antropologen, maar ook zeer interessant voor religiewetenschappers. Om op de hoogte te blijven van de activiteiten sluit ik me aan bij een aantal religieuze groepen en al snel krijg ik een uitnodiging van de katholieke bijbeldiscussiegroep Campivallensis. In de gedaante van mijn avatar Andromeda bezoek ik op 29 juli de bijeenkomst. Het discussieonderwerp van die dag is de bijbelpassage Lucas 11: 5-13: Daarna zei hij tegen hen: ‘Stel dat iemand van jullie een vriend heeft en midden in de nacht naar hem toe gaat en tegen hem zegt: “Wil je mij drie broden lenen, want een vriend van me is na een reis bij mij gekomen en ik heb niets om hem voor te zetten.” En veronderstel nu eens dat die vriend dan zegt: “Val me niet lastig! De deur is al gesloten en mijn kinderen en ik zijn al naar bed. Ik kan niet opstaan om je te geven wat je vraagt.” Ik zeg jullie, als hij al niet opstaat en het hem geeft omdat ze vrienden zijn, dan zal hij wel opstaan omdat zijn vriend zo onbeschaamd blijft aandringen, en hem alles geven wat hij nodig heeft.
Daarom zeg ik jullie: vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden opengedaan. Want wie vraagt ontvangt, en wie zoekt vindt, en voor wie klopt zal worden opengedaan. Welke vader onder jullie zou zijn kind, als het om een vis vraagt, in plaats van een vis een slang geven? Of een schorpioen, als het om een ei vraagt? Als jullie dus, ook al zijn jullie slecht, je kinderen al goede gaven schenken, hoeveel te meer zal de Vader in de hemel dan niet de heilige Geest geven aan wie hem erom vragen.’ Er staan vier bankjes in een kring op het gras. Als ik aan kom lopen word ik begroet door Grizzy en Gonzo. “Hello Andromeda” verschijnt onderaan in mijn scherm. Alle gesprekken lopen via een chatbox. Ik neem plaats op een bankje, mijn benen steken dwars door de zitting. Even later komen Davpa en Valiant aanlopen. Eeric komt kort daarop letterlijk uit de lucht vallen. Voordat we beginnen chatten we over koetjes en kalfjes. Gonzo heeft net zijn gras gemaaid, vertelt hij. “Ik haat tuinieren”, zegt Grizzy uit South Carolina, “daarom heb ik een patio van mijn tuin gemaakt”. Davpa heeft geen gras, hij woont in New York City en Valiant zegt dat hij er helaas alweer vandoor moet. Hij verwacht een belangrijk telefoongesprek. “Awww, ok Valiant,” zegt Davpa. ”B good.” Prompt begint zijn avatar met zijn armen te zwaaien en we horen zingen: “I feel goood”. “James Brown?” zegt Gonzo verbaasd. “Dat is een scriptje” legt Davpa uit. “Elke keer als ik ‘good’
type gebeurt dit.” Hij zwaait weer met zijn armen onder begeleiding van James Brown. Grizzy opent de discussie met de vraag wat ons in deze passage treft. Davna steekt als eerste van wal. Als het midden in de nacht was zou hij waarschijnlijk zeggen dat die persoon naar huis moest gaan. “Zeker als het een vreemdeling is”, vult Grizzy aan. “Die zou toch op z’n minst moeten bloeden of stervende zijn.” “Nou, waar ik woon zou ik de deur helemaal niet open doen voor een vreemdeling” zegt Eeric. “Ik zou als de dood zijn dat ik de volgende moord zou zijn die op het nieuws gemeld wordt,” vervolgt Grizzy. Gonzo grijpt in door de aanwezigen erop te wijzen dat de passage refereert aan een vriend en niet aan een vreemdeling. “Juist”, zegt Eeric, “een vriend, dan zou ik toeschietelijker zijn”. “Een vriend is wat anders” beaamt ook Grizzy. “Er is niet veel dat ik niet voor een vriend zou willen doen, maar voor een vreemdeling zou ik het niet doen. Ik doe de deur niet open midden in de nacht, ik bel de politie.” “Nogmaals! Het gaat hier over een vriend”, breekt Gonzo hen af. Hij legt uit dat te tekst refereert aan onszelf in relatie tot God. Wij zijn hier de vriend, en God is de slapende persoon. Vervolgens vertelt hij dat hij moeite heeft met de passage, omdat de tekst de suggestie wekt, dat je alles wat je vraagt ook zult krijgen. “Dat kan nooit kloppen”.
3
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig Clergy komt aanlopen. “Hallo allemaal, waar gaat de discussie over?” We typen allemaal: “hallo Clergy” en Gonzo geeft hem de bijbelpassage. Davpa vervolgt de discussie. “Ja, maar wat God biedt zijn geen materiele dingen. Hij geeft ons de Heilige Geest, die ons als gids zal leiden.” “Nou” protesteert Grizzy, “Ik vind het anders maar een moeilijk punt dat ik God vraag om me te leiden en dat het enige antwoord dat ik krijg is ‘wacht maar af, en doe niks’”. “Je moet ook wel wat doen”, zegt Davpa. “En God zegt ook wel eens ‘nee’ op je verzoek.” “Ja maar ik krijg helemaal geen concreet antwoord” sputtert Grizzy. “De hemel is stil” voegt Clergy toe.
“Ik heb een voorbeeld” zegt Davpa. “Vorig jaar stierf mijn beste vriend en een andere vriend verhuisde naar California. Ik voelde me depressief en eenzaam. Maar God gaf me Second Life, om de leegte te vullen. En zo kreeg ik weer nieuwe vrienden.” Dit roept bij Grizzy herkenning op. “Bij mij is Second Life ook in mijn leven gekomen toen ik me nogal leeg voelde. Het heeft me geholpen om mezelf te verbeteren, als persoon.” “Zie je,” zegt Davpa, “God antwoordt altijd, maar je moet het wel horen”. Eeric vult aan: “ik denk dat deze bijbeltekst ons vertelt dat God zich nooit van ons af zal keren. Hij zal altijd onze klop op zijn deur beantwoorden.” “Ik weet niet of er veel mensen zijn die Second Life als een geschenk van God zullen herkennen”,
zegt Gonzo, “maar voor velen van ons is het precies wat het is. En wie zijn wij om vragen te hebben bij Gods methoden?” Niemand heeft hier verder nog iets aan toe te voegen en Grizzy typt als afsluiting een gebed. Haar avatar staat op en ze knielt in het pixelgras, de handen gevouwen. “Amen” typt iedereen tot slot. “Bedankt voor het komen” zegt Grizzy. “En ik hoop jullie allemaal volgende week te zien.” “Als God het wil”, zegt Davpa.
Activiteiten - verslagen van activiteiten, met of zonder ARS Notoria, in het kader van religie Joods restaurant Pinto - Sophie Villerius Afgelopen voorjaar heb ik, in het kader van het vak Jodendom, een interview gehouden met de heer Pinto, eigenaar van het joodse restaurant Pinto. Dit restaurant ligt in de Jodenbreestraat, dicht bij de Portugese synagoge en het Joods Historisch Museum, in een buurt waar voor de Tweede Wereldoorlog veel joden woonden. De joodse spijswetten, waaraan het restaurant zich houdt, bevatten onder andere regels over reine en onreine dieren, over de rituele slachting en over het scheiden van melk- en vleesproducten. Deze
regels worden binnen de joodse gemeenschap vaak verschillend geïnterpreteerd en ik vroeg me af hoe het restaurant de spijswetten in de praktijk brengt. Het restaurant heeft slechts één keuken en heeft daardoor de keuze moeten maken tussen het bereiden van vlees- of melkproducten. Er is gekozen voor vlees en zodoende wordt niets met zuivel bereidt. Wie een cappuccino na de maaltijd bestelt, krijgt er één met geklopte sojamelk. De eigenaar van het restaurant is van mening dat vlees- en melkproducten in aparte keukens thuishoren. Deze regel wordt ook wel anders geïnter-
preteerd, door bijvoorbeeld het keukengerei voor vlees en melk strikt gescheiden te houden. De eigenaar van het restaurant vertelt me dat het eten hier glatt kosjer is. Glatt is het Jiddische woord voor ‘glad’, en het betekent dat de geslachte dieren streng worden gecontroleerd op onregelmatigheden die zouden kunnen duiden op ziekten. Alleen dieren die herkauwen en gespleten hoeven hebben, zijn toegestaan. Al het vlees dat wordt gebruikt komt van Slagerij Marcus uit Amsterdam, de enige joodse slager in Nederland. Zowel deze slagerij
4
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig als restaurant Pinto staan onder toezicht van het NIK: het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap. Vissen zijn alleen toegestaan als ze een vin én schubben hebben. Volgens de heer Pinto is dit omdat deze vissen diep zwemmen en alleen plantaardig voedsel consumeren. Vissen die minder diep zwemmen eten bijvoorbeeld ook garnalen, die niet kosjer zijn. Een van de bronnen die ik raadpleegde sprak dit echter tegen en zei juist dat vissen die dieper zwemmen niet kosjer zijn. Dit omdat de diepte zou verwijzen naar de ‘woonplaats van de goden chaos’ en dit een vorm van idolatrie zou zijn. Omdat bepaalde vissoorten niet toegestaan zijn, worden er steeds meer namaak-producten op de markt gebracht, zoals garnalen die
gemaakt zijn van gemalen kabeljauw. In principe mogen alle groenten gebruikt worden, men moet er alleen zeker van zijn dat er zich geen kleine insecten in de groenten bevinden. Om die reden wordt de groente zorgvuldig gewassen en altijd een half uur in gezouten water gezet. Het restaurant heeft hiervoor een speciale toezichthouder, een mashgiach, in dienst, die altijd aanwezig is om de groente te controleren. Deze toe-zichthouder is opgeleid door het NIK. Het restaurant kan op ieder moment een bezoek van de hoofdrabbijn van het NIK verwachten. Deze controleert of het restaurant het certificaat O.R.T. (Onder Rabbinaal Toezicht) nog verdient. In de praktijk vindt deze controle minstens één keer per week plaats.
God geeft - Anneke Klein ARS Notoria bezoekt de genezingsdienst van de Pinkstergemeente. Zondagavond kwart voor zeven. Een medewerker van de Levensstroom staat op de parkeerplaats. “Een goede dienst” wenst hij ons toe en wijst richting de ingang van het gebouw. Iedere eerste en tweede zondag van de maand organiseert de Pinkstergemeente, in het tegenover het Rijnlandziekenhuis in Leiderdorp gelegen gebouw de Levensstroom, genezingsdiensten onder leiding van evangelist Jan Zijlstra. Met een groep studenten religiestudies en belangstellenden bezoeken we op 10 juni de dienst.
Het gebouw heeft meer weg van een congrescentrum dan van een kerk: een ruime entree met tafels waarop diverse folders liggen, een winkel met lectuur en gelegenheid om iets te eten. De medewerkers, allen voorzien van een glimlach, houden hun oog scherp op de ingang gericht. We worden hartelijk welkom geheten en de ruime al goed gevulde zaal ingeleid. We kijken uit op een podium met
Dat de behoefte aan een joods restaurant nog altijd bestaat, blijkt uit het feit dat maar liefst 80% van de klanten joods zijn. De klanten komen van over de hele wereld, en veel van hen zijn joodse zakenlieden. Ook moslims, die halal eten (ritueel geslachte reine dieren, geen bloed), kunnen hier terecht. Het restaurant is open tussen 12.00u en 22.00 uur. Tijdens de sabbat (vrijdagavond t/m zaterdagmiddag) en tijdens alle joodse feestdagen is het restaurant gesloten. Restaurant Pinto Jodenbreestraat 144 1011 NS Amsterdam www.pinto-restaurant.com NIK: www.nik.nl, Slagerij Marcus: www.slagerijmarcus.nl in het midden een groot schilderij. Een rivier met rotspartijen waarvan de zon met felle stralen op het water schijnt. Links en rechts hangen vaandels met een tekst: “De Heer is hier” en “Jezus een machtig redder”. Rechts een enorm massief houten kruis. Een combo speelt ritmische gospelklanken. De leadzanger moedigt ons aan om te gaan staan en mee te zingen. Bijgestaan door een achtergrondkoortje zet hij het eerste lied in: “Blessed be the name of the Lord.” Het publiek staat er in vergelijking met de swingende zanger nog wat stijfjes bij. Aarzelend zingen enkelen mee. Maar als het ene lied na het andere wordt ingezet komt de
5
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig stemming er langzaam in. Steeds meer mensen zingen mee, handen worden in de lucht gestoken. Als we na een half uur zo’n zes liederen verder zijn verschijnt Jan Zijlstra: een magere man op leeftijd. Hij heet ons welkom en vraagt wie er vanavond voor het eerst is. Zo’n 50% van de mensen steekt een hand op. “Waar zijn jullie al die tijd geweest?” vraagt Zijlstra. Hij kijkt streng de zaal in. We zijn allemaal benieuwd naar de genezingen, maar we moeten geduld hebben. “Deze avond kost u niets” zegt Zijlstra vriendelijk. “Er ligt weliswaar een enveloppe onder uw stoel, maar u kunt de emmer die straks langskomt ook voorbij laten gaan.” Dan wordt zijn stem dwingender: “Maar dan moet u wel even bij uzelf nagaan waarom! Heeft u enig idee wat dit allemaal kost? Deze zaal, de energierekening, al het kleurige drukwerk?” Zijlstra wappert met een stapeltje folders. Hij kijkt nu zwijgend de zaal rond, zijn armen over elkaar geslagen op zijn borst. Plotseling steekt hij met een ruk zijn arm uit en wijst op een man in de zaal: “Wilt u de energierekening betalen?” De man schudt geschrokken van nee. De hand gaat nu naar een vrouw: “U? Wilt u betalen?” Er volgen zo’n 20 minuten waarin Zijlstra gedetailleerd uiteenzet hoeveel het allemaal kost, herhaaldelijk benadrukkend dat hij er persoonlijk niets aan verdient. Uiteindelijk lijkt het verlossende woord te komen: “Maak uw offer gereed”. Een twintigtal medewerkers gaat met blauwe plastic Blokkeremmertjes de zaal rond, begeleid door het combo: “Aan God zij de
glorie voor hetgeen hij volbracht”. Voor de zekerheid verzekert Zijlstra ons dat we de enveloppe met inhoud nog kwijt kunnen bij de medewerkers in de hal, mochten we de emmer gemist hebben. Daarna prijst hij uitgebreid de verkrijgbare boeken, cd’s, dvd’s en al wat er meer te koop is. Onverdroten klinkt ondertussen het gezang: “Zijn bloed heeft ook mij gered”. Het is inmiddels tegen negen uur als de preek begint. We leren dat God geen offer aan de mens vraagt, maar het offer zelf al heeft gegeven. Daarover gaat het evangelie van Jezus Christus. De mens dient niet te vragen maar te ontvangen. Zijlstra spreekt met groot volume en legt nadruk op de laatste klanken. Om zijn woorden nog meer kracht bij te zetten gebruikt hij zijn plexiglas spreekgestoelte als offerblok. Hij springt naar de ene kant: “Is het een God die neemt”? en springt dan naar de andere kant: “NEE, het is een God die geefffft! WAT EEN VERSCHIL!!!!”. Voor wie het nog niet duidelijk was, springt Zijlstra nog een paar maal heen en weer. Wie Jezus wil aanvaarden mag nu zijn hand opsteken. Het gaat om de nieuwe leden, zij mogen naar voren komen. Ongeveer een kwart van de aanwezigen staat op. Een vrouw in een rolstoel wordt naar voren gereden, ze dept haar tranen met een zakdoek. “Vanavond is Jezus in je hart gekomen” zegt Zijlstra. De bekeerlingen krijgen een bruine enveloppe en gaan door zijdeur naar buiten. Kort daarna zien we ze door de deur achter in de zaal weer naar binnen komen.
Dan is het eindelijk tijd voor de genezingen. Zijlstra roept ons op de hand te leggen op de plaats waar we ziek zijn. De hand op het hoofd mag ook, God weet tenslotte alles. “Heer, leg uw hand op hen neer. Ingewanden worden vernieuwd in de naam van Jezus, Halleluja.” Op deze manier gaat hij verscheidene lichaamsdelen en ziektes af. Een meisje een paar rijen voor mij barst in snikken uit, haar vriend slaat zijn arm troostend om haar heen. Een vrouw op leeftijd wordt naar voren gehaald. Ze loopt moeizaam met een stok. Zijlstra vraagt wat haar mankeert. Ze heeft artrose vertelt ze, waarop Zijlstra opmerkt dat ze kauwgom in haar mond heeft. Vervolgens richt hij zich tot de zaal om hier zijn beklag over te doen. Als hij ergens een hekel aan heeft dan is het wel mensen die praten met kauwgom in de mond zegt hij. De vrouw staat er ondertussen ongemakkelijk bij. Dan richt Zijlstra zich weer tot haar. Met een klap legt hij zijn hand op haar voorhoofd en roept uit: “In de naam van Jezus, krijg nu een nieuwe heup.” De genezing is geschied. Als de vrouw haar stok voor zich neerzet trekt Zijlstra deze uit haar handen. De vrouw wankelt. Hij geeft de stok in hori
6
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig zontale positie terug. Die heeft ze tenslotte niet meer nodig. Dan geeft hij haar een zet in de rug en de vrouw schuifelt het podium af. Er volgt een reeks vlotte genezingen. Eén voor één nodigt Zijlstra mensen uit op het podium te komen. Hij vraagt hun naam, wat er scheelt, legt zijn hand op hun hoofd en roept de Heer op. Inmiddels heeft hij assistentie gekregen van een tweede man die zijn hand op het achterhoofd van de zieke legt. Een meisje in een rolstoel heeft vragen. Ze wordt door Zijlstra echter het zwijgen opgelegd. Ze richt zich teveel op haar ziekte, daardoor houdt ze haar genezing tegen. Ze dient zich op de Heer te richten, geloof en vertrouwen in Jezus is alles wat ze moet hebben. De Heer zal haar genezen. Voor een verdere discussie is Zijlstra niet in. Hij legt zijn hand op haar hoofd, spreekt zijn oproep uit en het meisje wordt het podium weer afgerold.
Bij een slechthorend jongetje houdt hij na de genezing zijn hand voor het oor van het kind en knipt in zijn vingers. Als het kind naar de bewegende hand kijkt werpt Zijlstra een veelbetekenende blik de zaal in. Het koor zingt ondertussen zachtjes door: “Niemand is als U, O Heer.”
Nu worden ouders met kinderen opgeroepen naar voren te komen. Het zijn er heel wat. In een lange rij stellen ze zich op aan de rechterkant van de zaal voor het podium. Het blijkt al snel dat het niet alleen gaat om ziektes, ook handicaps komen aan de beurt. Een klein blond meisje wordt ter hoogte van Zijlstra’s borstkas getild. “In Jezusnaam breek het juk van de doofheid” roept Zijlstra. Hij trekt aan haar oorschelp. Op dezelfde wijze roept hij op tot het weghalen van het ‘downprobleem’ en tot breken van de macht van de epilepsie.
fotografie God Geeft: Carolyn Schuler
Aan de lange rij voor het podium is te zien dat de dienst voorlopig nog niet ten einde is. Wij wachten het niet af en staan omstreeks 10 uur weer bij de bushalte. Ons oog valt op het Rijnlandziekenhuis. Ergens hebben we het gevoel dat deze instelling nog niet opgeheven kan worden.
Meester Visserplein in Amsterdam en kregen we een rondleiding door de boeddhistische tempel op de Zeedijk in Amsterdam. Daarnaast hebben we regelmatig filmavonden gehouden, lezingen verzorgd en borrels georganiseerd. Dit jaar staan er weer natuurlijk weer volop nieuwe bezoeken gepland. Zo zijn we bezig met het organiseren van excursies naar het Bijbels museum en de vrijmetselaars, houd daarvoor je mailbox en onze site in de gaten! Oproep: Schrijf een verslag van een religieuze activiteit! Is je interesse gewekt door deze verslagen? Heb je recentelijk een bezoek gebracht aan een tentoonstelling of religieus genootschap, met of zonder ARS Notoria, waar je een verslag over zou willen schrijven, of ben je dat op korte termijn van plan?
Activiteiten van ARS Notoria Sinds de oprichting van ARS Notoria in november van vorig jaar, hebben we een flink aantal tentoonstellingen en genootschappen bezocht binnen het thema religie. Behalve de dienst van de Levensstroom hebben we een zondagavond bij de Hare Krishna’s doorgebracht. Ook bezochten we in samenwerking met de module Jodendom een de Portugese Synagoge en het Joods Historisch Museum aan het
Stuur ons dan een mail naar het onderstaande adres, onder vermelding van ‘verslag voor Notorious’, en beschrijf kort waar je verslag over gaat of zal gaan. Wij nemen dan contact met je op en wie weet wordt jouw stuk in de volgende editie geplaatst! Wil je meer weten? Stel dan gerust een vraag via de mail, of kijk op onze website. Mail:
[email protected] / www.religiestudies.nl/arsnotoria
7
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig Thema: Reizen - iedere editie zullen we aandacht besteden aan religie in relatie tot een specifiek onderwerp. Deze keer, na de lange zomermaanden, richten we ons op het thema reizen. Lees over het bloeiende joodse leven in Rome, het wel en wee van boeddhistische monniken in Thailand, het ontstaan van het getto in Venetië en dansende derwishes in Soedan. Joods Rome - Victor Kal Universitair hoofddocent Wijsbegeerte Rome! We komen zeker voor il Papa (de paus), zo wordt ons in de trein met stralende ogen gevraagd. Neen, we komen voor mijn nichtje. Ze woont in Rome en we gaan bij haar logeren. Geeft niet: familie! Als verklaring voor ons bezoek aan Italië niet minder sterk, althans naar de opvatting van de traditionele vrouw in onze coupé. Ziedaar de religie in Italië, in zijn verticale èn in zijn horizontale aspect, als je het zo kunt noemen. De volgende dag heb ik voor het ochtendgebed een synagoge gevonden, niet zo ver van mijn nichtje vandaan. Vervolgens is alles erg
Joods leven, afbeelding in het Joods Historisch Museum te Amsterdam, fotografie: Merel van Beeren
gemakkelijk: de gebeden zijn dezelfde als in Amsterdam, en van mijn gebrekkige Italiaans heb ik geen last: alles is in het Hebreeuws. Voor de conversatie na afloop geldt dit niet. De oudere heren uit deze synagoge zijn joden uit Lybië. Met elkaar spreken ze als het zo uitkomt Arabisch, natuurlijk Italiaans, hier en daar Ifriet, en pas in de laatste plaats Engels. Intussen laat de joodse gemeenschap van Rome zich erop voorstaan dat ze erg oud is, nog van vóór de Diaspora. Welke omgangstaal daar indertijd aan vast zat weet ik niet. Op het punt van ‘antiek zijn’ is de Grote Synagoge (Tempio Maggiore) die aan de Tiber staat een beetje misleidend. Ten einde dit nog maar net een eeuw oude gebouw tot stand te brengen moest een hele serie ècht oude synagogen verdwijnen. De Grote Synagoge, die “als een echte kerk” boven heel de omgeving uittorent, is vooral het product van de geboorte van het moderne Italië. Dit nieuwe Italië, waarvan Rome de hoofdstad werd, wilde immers demonstreren dat het als moderne staat van geen ghetto meer wilde weten. De joodse gemeenschap en de joodse religie zouden voortaan voor vol meetellen, en dat moest ook in een groot en opvallend gebouw tot uitdrukking komen. Politiek gezien was zoiets voor de moderne Italiaan natuurlijk vooral een aardig middel om op een voor
iedereen zichtbare manier de autoriteit vande paus te negeren. Tijdens ons verblijf in Rome viel het begin van de joodse maand Elloel. Dit is de maand die voorafgaat aan Rosj ha-Sjana (Joods Nieuwjaar). Joods Nieuwjaar is de dag waarop de verdienstelijkheid van je leven uit het voorbije jaar verrekend wordt met je perspectieven in het komende jaar. Vandaar dat deze dag Jom ha-Din (dag van de beoordeling) genoemd wordt. De gelovige ziet de gang van zaken nuchter onder ogen, en begint zich dus al een maand tevoren af te vragen of hij één en ander niet wat anders moet aanpakken, met het oog op wat hem straks te wachten staat. Mocht hij daar niet aan denken, dan herinnert de sjofar (de ramshoorn) hem er wel aan. Aan het einde van de dienst van dit Begin-van-Elloel wordt er met lange uithalen op geblazen. Het geluid ervan is geen menselijke stem; de sjofar is onontkoombaar en schrikaanjagend. In grote getale is men er op deze doordeweekse vakantiedag in alle vroegte voor naar de synagoge gekomen. Voor hoevelen van hen het om traditie en folklore gaat, en in welke mate dat zo is, en voor hoevelen het echt en realiteit is, kun je niet zien. Misschien kun je dat zelfs bij jezelf niet eens goed zien.
8
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig Een dag eerder waren we aanwezig bij een bris (een besnijdenis). Dit was in een sefardische synagoge. Als je het zo kan zien en voelen is de besnijdenis een grote gebeurtenis: een jongetje wordt, acht dagen oud, in een eeuwenoud Verbond-met-God opgenomen. Dáárin zit hem het machtsvertoon; eerder daarin dan in de kleine snede die ervoor nodig is. Opnieuw is de zaak niet louter menselijk. Natuur-
lijk was de vader van zijn kant wel erg zenuwachtig vanwege het menselijke aspect. En op het beslissende moment was de moeder even verdwenen, zoals gebruikelijk. Als het gebeurd is begint het feest. De ouders worden geprezen, er wordt gedronken en er wordt gegeten. Mijn vrouw wordt gevraagd van een schaal een ei te nemen. Het is een rauw ei, en je moet het als zodanig leeg slobberen. Het brengt
Monnik voor een Zomer - Merel van Beeren
In het moderne Thailand is het onderwijs beter geregeld, hoewel er volgens de meesten nog veel over te klagen valt. Veel volwassen mannen kunnen nog verhalen vertellen over hun tijd als monnik – in het geval van de jongere mannen is dit vaak een aanzienlijk kortere periode, een duidelijk teken van een veranderende maatschappij.
Behalve de prachtige foto’s die de in oranje en bruine gewaden ge-hulde monniken opleverden tijdens mijn reis door Thailand, zorgden zij ook voor een bijzonder verhaal over religie in de moderne tijd. Verhalen van een gids tijdens een wandeltocht bergopwaarts ten oosten van Chiang Mai en de uitgebreide uitleg van een spraakzame taxi-chauffeur onderweg naar de haven van Koh Samui gaven eindelijk inzicht in de achtergrond van het leven van monniken in Thailand. Tot zo’n vijftig jaar geleden bracht iedere Thaise man een gedeelte van zijn leven door in een boeddhistische tempel, als monnik. Naast het feit dat dit uit religieuze overwegingen een gunstige keuze was, boden de tempels ook een goedkopere weg tot een opleiding. Een monnik was een van de weinige personen die in het Thailand van die tijd kon lezen en schrijven: degelijk onderwijs bestond nog niet, of was te duur voor de gemiddelde burger.
Khon, een gids die onze groep begeleidde bij een dagtocht door de bergen en een olifantenrit, gaf een ander mooi voorbeeld van het versoepelen van de regels. Een van zijn vrienden was voor langere tijd toegetreden tot een tempel, waar een zogenaamde Monk Chat aanwezig was: een oproep aan toeristen om te komen praten met de monniken, zodat ze zich kunnen bekwamen in de Engelse taal en kunnen vertellen over het Boeddhisme. Tijdens zijn eerste zomer ontmoette hij op deze manier een westerse toeriste. Volgens de oude boeddhistische tradities mag een monnik geen fysiek contact hebben met een vrouw, zelfs het schudden van handen is niet toegestaan, maar een gesprek voeren is geen probleem. De twee raakten diep in
geluk. Wel, als het zo eenvoudig is het geluk te bevorderen, dan is weigeren niet op zijn plaats. In een periode waarin Rome bijna uitsluitend bevolkt lijkt door mensen die ik-weet-niet-wat zoeken in dode resten van voorbije cultuur, tref je op een reeks van plekken joods leven aan. Onmiddellijk verandert dan het referentiekader. Aan de orde is het begin van de maand Elloel. Rome leeft!
gesprek en de monnik werd verliefd. De toeriste kwam nog enkele keren terug, maar moest uiteindelijk terug naar Europa. De volgende zomer stond ze echter opeens voor zijn neus, waarna de monnik besloot te kiezen voor een bestaan buiten de tempel. Inmiddels zijn ze getrouwd en hebben ze samen een kind. Het toetreden tot een tempel is in Thailand dus niet meer iets dat vanzelfsprekend voor het leven is. Zelfs de kortere periodes worden zeldzamer. Het leven in en om de tempel zelf heeft zich gedeeltelijk
9
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig aangepast aan de moderne wereld: de zogenaamde city monks kiezen voor een luxer bestaan en hebben veelal politieke invloed door hun rijkdom, vergaard door de vele donaties van de stadsinwoners. Hoewel de traditionele gewaden in ere worden gehouden, is het beeld van een monnik met een hippe bril of laptoptas geen onbekend gezicht in de grotere steden. Hun dorpse tegenhangers, de forest monks, houden wel vast aan de oude gewoontes. Zij slapen nog steeds enkel op matjes, gaan blootsvoets door het leven en gebruiken maar één maaltijd per dag. Westerse bekeerlingen zoeken vaak de soberheid en eenzaamheid van de afgelegen tempels, buiten de drukke verwesterde steden om, en sluiten zich dan ook grotendeels aan bij deze forest monks. Venetië en de Herkomst van het Getto - Kiki Boomgaard Als je aan het woord getto denkt, dan komen automatisch gedachtes naar boven over vervallen gebieden, over separatisme, en over Joden. Het joodse getto dat in Warschau ontstond tijdens de Tweede Wereldoorlog komt bijvoorbeeld in je op. Maar waar komt het woord getto eigenlijk vandaan? Hiervoor moeten we naar Venetië… Venetië was ten tijde van de Renaissance een bruisende republiek. Het voerde handel met mensen van over de hele wereld, zo ook met joodse handelaren. Deze handelaren waren echter niet de enige joden in de stad. Uit het noorden kwamen joden die waren
fotografie Monnik voor een Zomer: Merel van Beeren Hoewel de verhalen van Khon en onze chauffeur een hoop duidelijk maakten, bleef ik zitten met nog een laatste vraag. Ondanks dat gevlucht voor de pogroms, aanvallen die er op hen gepleegd werden door hun vermeende schuld aan de pest. Uit het westen kwamen joodse vluchtelingen die niet langer in het Portugal en Spanje van de zeer christelijke Ferdinand en zijn vrouw Isabella mochten blijven. In het christelijke Venetië begon het wat te rommelen door de aanwezigheid van de vele joden. Priesters klaagden en predikanten kwamen vanuit heel Italië preken tegen de joden. De Venetiaanse regering probeerde in eerste instantie de joden weg te sturen, maar kwam hier op terug toen ze zich realiseerde dat de joden een belangrijke rol in de economie vervulden. Joden waren onmisbaar als verstrekkers van leningen, een beroep dat de rest van de bevolking
het niet meer gewoon was om alle mannen een periode als monnik te laten doorbrengen, zag ik zowel in de dorpen als de steden talloze jongens gehuld in oranje doeken, op straat en in en om de tempels. Hadden zij dan allemaal een roeping? Onze chauffeur moest lachen. Nee, zei hij, dit waren monniken voor een zomer. Armere ouders, die geen echte vakantie kunnen betalen, sturen hun zoons vaak naar de tempel, zodat ze een bezigheid voor de zomer hebben en leren hoe ze een goed mens moeten zijn. Een aantal dagen later viel mijn blik op een groepje jonge monniken, dat vrolijk rennend op weg was naar de tempel. Eén van hen bleef achter, sjokte er ongelukkig achter aan. Een roeping was het duidelijk niet, monnik voor een zomer. niet graag uitoefende. Er moest een andere oplossing komen. Op 29 maart 1516 werd besloten dat de joden apart moesten gaan wonen. Zacaria Dolfin wist wel een plek, getto nuovo genaamd. Dit was een soort eilandje in de stad waar ijzersmederijen vroeger hun ‘slak’ (in het italiaans: getto), hun verbrandingsproduct lieten afkoelen. Het getto werd afgesloten met hoge muren, omringd door een kanaal. Op de poorten waren christelijke wachters gestationeerd en ook op het kanaal zaten wachters in bootjes. De joden mochten na zonsondergang en tot zonsopgang niet uit het getto komen, al zou later blijken dat deze regels niet heel strak gehanteerd werden. Wanneer de joden wel
10
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig buiten het getto kwamen, moesten zij herkenbaar over straat. Zo moesten zij een geel stukje stof op hun kleding naaien en later zelfs een gele hoed dragen. Dit om te vermijden dat christenen per ongeluk in aanraking zouden komen met joden. Toch komt ook duidelijk uit bronnen naar voren dat joden en christenen, zeker ook in de aristocratische kringen, met elkaar mengden. Joodse doktoren waren zeer gewild, en ook joodse artiesten waren graag geziene gasten bij de adel.
In het getto was het helemaal zo slecht niet. Het was een soort stad in een stad: het had winkeltjes, synagogen, scholen, en zelfs een eigen regering. Wel was er maar beperkt ruimte, waardoor er vele huizen werden opgedeeld en ook werd er steeds meer de hoogte in gebouwd. Omdat het aantal joden bleef toenemen, kwamen er nog twee getto’s bij: getto vecchio en getto nuovissimo. In vecchio woonden voornamelijk de rijkere, handel voerende joden uit het oosten en het westen. In het getto nuovo
Dancing to the Stars - Joanne Wieringa
Soedan, momenteel vooral in het nieuws vanwege de oorlog in Darfur, heeft geen bloeiende toeristenindustrie. Voor de 50.000 toeristen per jaar is het dan ook goed zoeken naar de attracties van het land. Een van de dingen die je als gawadja (buitenlander) kunt doen, is op vrijdag naar het Derwish Dancing gaan kijken in Omdurman. Eigenlijk zijn deze bijeenkomsten niet bedoeld voor de toerist, maar zoals vaker bij religieuze activiteiten is iedereenwelkom.
Waar op de Nederlandse televisie de sterren zelf dansen, maakte ik in Soedan mee hoe er voor de sterren en God gedanst wordt. Afgelopen zomer verbleef ik zes weken in het land om onderzoek te doen naar malaria, en te werken in een van de klinieken. Hiernaast hoopte ik ook nog wat culturele activiteiten te kunnen ontplooien.
In Omdurman zijn twee moslimgroepen die door het dansen in een trance proberen te raken. De eerste groep kun je enkel bezoeken wanneer je daarvoor bent een uitnodiging ontvangt, iets dat overigens na een kort gesprek op straat al snel gebeurt. Van tevoren word je ontvangen in de moskee en wordt er verteld over hun stroming. Het valt op hoe goed deze groep is georganiseerd en dat is ook te zien in hun manier van dansen. Twee rijen mannen staan tegenover elkaar. De imam gaat voor in de
woonden de wat armere joden die voornamelijk uit het noorden waren gekomen. Het laatste getto, nuovissimo, werd gecreëerd om hele rijke joodse handelaren aan te trekken. Zij woonden dan ook zeer riant. Zoals je ziet komt het woord dat wij nu nog gebruiken uit het Venetië van 1516. Mocht je Venetië ooit bezoeken, vergeet dan niet ‘s werelds eerste getto te bezichtigen en sta eens stil bij de lange geschiedenis die erop volgde.
fotografie Dancing to the Stars: Joanne Wieringa dansbewegingen en zangteksten. De tweede groep hoort bij de moskee op de lokale begraafplaats. Ook hier vindt de dans plaats voor de moskee, maar improviseren de mannen. Sommigen springen zo hoog als ze kunnen, anderen rollen over de grond. Om de dansers heen staat een cirkel van zingende mannen, zij geven het ritme aan. In een land waar toneel en dansvoorstellingen een zeldzaamheid zijn, was een dag naar de Derwish Dances in Omdurman een unieke ervaring.
11
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig Recensies - persoonlijke besprekingen van boeken, films en andere culturele uitingsvormen BOEK - Richard Dawkins: The God Delusion - Erik Ex Uitgeverij: Black Swan. In Nederlandse vertaling: God als Misvatting. Deze bestseller van evolutiebioloog Richard Dawkins is het antwoord op al het irrationele in de samenleving. Hij pleit voor atheïsme op een heldere en vaak humoristische wijze. Dawkins combineert historische met biologische argumenten. Voor leken in deze vakgebieden is het echter goed toegankelijk. Het boek bevat veel informatie en zal iedereen nieuwe inzichten
verschaffen. Niet God, maar de wetenschap is het antwoord op de essentiële vragen in het leven, zo stelt Dawkins. Dit doet hij naar mijn mening zeer overtuigend. FILM - Brian Dannelly: Saved! Merel van Beeren 2004, met Jena Malone, Mandy Moore en Macaulay Culkin. Een opvallende film van regisseur Dannelly over een zeer christelijke middelbare school in de Verenigde Staten. Het vriendje van hoofdpersoon Mary vertelt haar tijdens het zwemmen dat hij homo is. Van
schrik verdwijnt ze onder water, waar in een visioen Jezus aan haar verschijnt. Hij geeft de perfecte oplossing: als ze met haar vriendje naar bed zal gaan, komt alles goed. Niets blijkt minder waar, homo is hij nog steeds, wordt door zijn ouders naar een straight camp gestuurd en Mary ontdekt dat ze zwanger is. ‘Saved!’ geeft een mooi beeld van een meisje dat haar geloof in God kwijtraakt in een zwaar christelijke omgeving en de onverwachte mensen op wie ze kan terugvallen.
Kalender - een overzicht van alle religieuze feestdagen tot en met het eind van november Samenstelling door Deirdre Malone en Diane Koek Boeddisme, Christendom, Hindoeïsme, Islam, Jodendom, Paganisme September 13 I Begin van de Ramadan 13-14 J Rosh Hasjana; Joods Nieuwjaar 15 H Ganesh Chaturthi 22 J Jom Kippoer; Grote Verzoendag 23 P Mabon; Herfst-equinox 27 J Soekot; Loofhuttenfeest, tot 3 oktober H Pitri Paksha, tot en met 11 oktober
Oktober
November
2 4
1
H Gandhi Jayanti J Sjemini Atseret; Slotfeest C (R.K.) Sint Franciscus 5 J Simchat Tora; Vreugd der Wet 9 I Laitat-ul-Qadr (Nacht van de Beslissing) 12-13 I Suikerfeest 12-20 H Navaratri 18-19 H Sarasvati Puja 21 H Dasera (Vijay Dashami) 25 H Lakshmi Puja / Sharad Purnima 26 B Abhidhamma B Anapanasati B Pavarana 26 B Kathina tot 24 november 29 H Karwa Chauth 31 P Samhain
2 7
8 9 10 11 24 25 27
C Allerheiligen B Terugkeer van Boeddha op aarde C Allerzielen C Dankdag voor Gewas en Arbeid (Prot.) C Heilige Willibrordus (R.K.) H Dhanteras H Chhoti Diwali H Diwali feest, lichtjes feest H Govardhan Kali/ Puja H Bhai Dooj / Bhai Phota / Bhav-Bij B Loi Kratong C Christus Koning van het Heelal (R.K.) H Vikram nieuwjaar 2064
12
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig Een Aantal Feestdagen Nader Bekeken - Deirdre Malone en Diane Koek
en tot slot wordt in de synagoge één keer op de sjofar (ramshoorn) geblazen om de dag af te sluiten.
Jom Kippoer De 10 dagen vanaf Rosj Hasjana tot en met Jom Kippoer zijn de dagen van inkeer. Op de (voor) avond van Jom Kippoer wordt het Kol Nidrei gezongen, een gebed waarin men verklaart dat alle onbezonnen beloften en verplichtingen die men het komende jaar tegen God of tegen zichzelf zal nemen, geen waarde zullen hebben. Jom Kippoer zelf is een sobere dag, waarop wordt gevast en niet gewerkt. In de synagoge worden gebeden, gedichten en teksten gezegd die te maken hebben met verzoening (met jezelf, met God, met de mensen om je heen). Ook dragen gelovigen witte kleding, als symbool voor onschuld en zuiverheid. De dag wordt afgesloten met het Ne’ila gebed, waarin om bezegeling van de inschrijving in het boek van leven wordt gevraagd
Mabon Dit feest wordt door sommige moderne heidenen of paganisten gevierd tijdens de herfst-equinox, als de dag en nacht even lang duren. Meestal is dit ergens tussen 20 en 23 september. Vaak wordt tijdens dit feest een offerande gebracht als dank voor een goede oogst en een vruchtbaar jaar. Laitait-ul-Qadr (Nacht van de Beslissing) Dit is de 27e en belangrijkste nacht van de Ramadan. Tijdens deze nacht bracht de engel Jibrail de eerste openbaring van de Koran aan Mohammed. Deze nacht wordt uitgebreid biddend in de moskee doorgebracht. Navaratri Navaratri betekent ‘de negen dagen’. Tijdens deze negen dagen
wordt het vrouwelijke aspect van het goddelijke vereerd. Deze vier ing vindt twee maal per jaar plaats, meestal in het voorjaar en in het najaar. Negen dagen lang richten hindoes zich op de Durga Mata of Parvati, die de mensheid liefde en bescherming geeft. Tijdens deze vereringen wordt er gevast en gebeden. Dankdag voor Gewas en Arbeid Op Dankdag wordt door de protestante kerkgemeenschappen op de eerste woensdag van november tijdens een viering God gedankt voor het goede eten dat elke dag beschikbaar is. De Dankdag is een gebruik dat stamt uit de Middeleeuwen, toen er vaste bededagen bestonden. In 1578 werd besloten dat er tijdens oorlog en andere rampen massaal gebeden en gedankt moest worden. In verschillende kerkgemeenten is het de gewoonte op deze dag kleding, speelgoed en dekens in te zamelen voor arme landen.
Overig - verzameling van stukjes zonder thema, technische informatie en beelden van religie Religie in Beeld - een verzameling van foto’s die met religie te maken hebben. Deze keer foto’s van: pelgrims terug uit Mekka, een hindoetempel in Singapore, religieuze uithangborden in de Verenigde Staten, een Hare Krishna-bijeenkomst en meer ... Ook interesse om foto’s te maken of reeds gemaakte foto’s in Notorious te publiceren - van
fotografie Hindoetempel in Singapore - Marcel Warmerdam religieuze bijeenkomsten, kunst, of op een andere manier religie in beeld te brengen? Neem dan contact met ons op via de mail op onderstaand adres onder vermelding van ‘beeld voor Notorious’ en vermeld kort het onderwerp van je foto’s:
[email protected]
13
Notorious
digitaal tijdschrift van studievereniging ARS Notoria, eerste editie, 2007/2008.
introductie - actualiteiten - activiteiten - thema: reizen - recensies - kalender - overig Colofon Notorious is een uitgave van studievereniging ARS Notoria, studievereniging voor Amsterdam Religiestudies Redactie en eindredactie: Merel van Beeren Anneke Klein
fotografie Hare Krishna-bijeenkomst Anna van den Heuvel
Vormgeving: Merel van Beeren Aan dit nummer werkten mee: fotografie Armeense kerk in Framingham, Verenigde Staten - Anneke Klein
Op alle artikelen uit deze uitgave berust auteursrecht, overnemen zonder toestemming van de auteurs niet is toegestaan.
fotografie Portugese Synagoge te Amsterdam en terugkerende pelgrims op Schiphol - Merel van Beeren
fotografie Reclining Buddha in Bangkok, Thailand - Merel van Beeren
....
Kiki Boomgaard Erik Ex Anna van den Heuvel Victor Kal Diane Koek Deirdre Malone Carolyn Schuler Sophie Villerius Marcel Warmerdam Joanne Wieringa
Vragen, opmerkingen of verzoeken? Neem contact op met de redactie:
[email protected]
fotografie Lord Looks at the Heart, Tremont, Maine - Anneke Klein
14