‘Frankrijk’? geeft antwoord op pagina 3
15 Dinsdag April2008
Werkt bevrijdend.
Het Nieuwe Leren
Na een week alles vergeten
Kunnen wij jou ook als freelancer in de ICT verwelkomen?
Verslaggever Marten Blankesteijn van Dagblad De Pers vertelt uit eigen ervaring hoe weinig hij dankzij de onderwijsvernieuwingen heeft geleerd op het vwo.
www.staffing.nl
16
Technologie kan de zorg veranderen Bouw mee aan onze ZorgWare Kijk op www.isoft.nl
Heeft u nog energie voor leuke dingen? Ga naar www.milieucentraal.nl Alles over energie en milieu in het dagelijks leven
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Interview ’Ik weet waarom ik het doe’
Beveiliging vreet aan Geert Wilders PVV-leider Geert Wilders is soms bang. Hij heeft door dreigementen en beveiliging bijna geen vrijheid, zegt hij. Redactie binnenland AMSTERDAM
...
In een interview met tv-makers Rob Muntz en Paul Jan van de Wint zegt Wilders dat de dreigementen tegen
hem erger zijn dan ooit. Hij praat openlijker dan voorheen over wat dat met hem doet. Over de beveiliging: ‘Dat gun je je ergste vijand niet. Ik ben niet zielig. Ik wist dat mijn film niet zou leiden tot afbouw van de veiligheidsmaatregelen, eerder dat het misschien langer zou duren. Soms ben je bang, soms niet. Ik weet waarom ik het doe, ik heb een missie. Maar je betaalt er
een prijs voor. Het vreet aan je.’ Houdt hij er rekening mee dat het de rest van zijn leven zo blijft? ‘Daar moet ik niet aan denken. Wie weet. Al twee jaar geleden hebben mensen van de overheid tegen mij gezegd: meneer Wilders, als u vanaf nu alleen maar over de prijs van bloemkool zou praten, zal dat uw situatie niet verbeteren, want als sommige mensen uw hoofd zien...’
Wilders zegt ‘bijna geen privacy meer’ te hebben. ‘Ik ben bijna nooit alleen. Mijn vrijheid is bijna weg. Ik ben vrij om te denken en te zeggen wat ik wil. Maar ik kan niet alleen over straat. Mijn agenda moet ik van tevoren geven.’ Hij vindt het erg jammer dat hij sinds het uitbrengen van Fitna niet meer welkom is in Indonesië. Zijn overgrootmoeder komt daarvandaan – Wilders’ overgrootvader was een
Nederlandse KNIL-militair. Hij bestrijdt dat zijn situatie zijn ideeën beïnvloedt. ‘Ik probeer niet zo kwaad te worden dat ik daardoor dingen ga doen of laten. Ik denk niet dat ik een tunnelvisie heb door angst.’ Wilders vindt dat het te veel ‘voor zoete koek wordt geslikt’ dat mensen om hun opvattingen worden bedreigd. Lees meer op pagina 7
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................................................................................................................................................................
Voedselprijzen
En weer moeten zij ons helpen... Het grootste deel van de oplossing voor de voedselcrisis ligt in de Derde Wereld. Meer productie van hetzelfde grondoppervlak. P02
2
Nieuws
Graan ruim twee keer zo duur
Jan-Hein Strop
‘Voedselcrisis is erger dan de kredietcrisis’ Voedsel is nog nooit zo duur geweest. Her en der breken rellen uit. Gualberto Mosquera kan helpen, met onze hulp. VERVOLG VAN PAGINA 1
... Gualberto Mosquera is rijstboer in Ecuador. Hoe vruchtbaar zijn land ook is, de opbrengst zou veel hoger kunnen zijn. Het ontbreekt Mosquera echter aan kunstmest, goede kwaliteit zaad en de machines om de productie op zijn land op te voeren. De Zuid-Amerikaan heeft daarom hulp gevraagd in de vorm van een microkrediet van 675 dollar, genoeg voor een flink grotere oogst. Voor arme Ecuadorianen zou het een zegen zijn. De rijst die Mosquera verbouwt, is het afgelopen jaar 74 procent duurder geworden, net als veel ander voedsel. Een grotere opbrengst zou kunnen betekenen dat de prijs in ieder geval stabiliseert of zelfs weer zakt; reden dat organisaties als de Wereldbank boeren als Mosquera onmisbaar achten in de queeste naar voldoende en betaalbaar voedsel. Als hij en de miljoenen andere boeren in ontwikkelingslanden de moderne middelen krijgen aangereikt om de productie te verhogen, is dat voor hen een weg uit de armoede. Volgens landbouwonderzoekers kunnen in ontwikkelingslanden op bestaande rijstakkers met betere bemesting, irrigatie, mechanisatie en verbeterde rijstplanten de oogsten worden opgevoerd tot 170 procent van wat ze nu zijn. Dan nog is het de vraag of dat over twintig jaar genoeg is om de wereld te voeden. Het alternatief is om het landbouwareaal uit te breiden, maar dat gaat ten koste van de natuur, ook het regenwoud. Oplossen van het voedselprobleem zorgt voor een toenemend klimaatprobleem.
Decennialang waren de voedselprijzen stabiel, was een kilo rijst betaalbaar, behalve misschien voor de allerarmsten. Maar de laatste paar jaar, en dan vooral de laatste maanden, zijn de voedselprijzen in een tempo gestegen dat iedere ontwikkelingswerker zorgen baart. Nog een paar zorgwekkende getallen: graan is in een jaar tijd (tot maart) met 130 procent gestegen, soja met 87 procent en maïs met 31. Oorzaken zijn misoogsten, de sterk toegenomen vraag uit Azië en de Westerse behoefte aan biobrandstoffen. Het verbouwen van palmolie, suikerriet of maïs ten behoeve van de in de VS geliefde bio-ethanol concurreert in ieder geval deels met de voedselketen. Hogere prijzen zijn het te verwachten resultaat. De ontwrichtende gevolgen daarvan zijn voor de internationale gemeenschap niet langer te negeren. Eerst was er het Tortilla-oproer in Mexico, waar de arme bevolking steeds meer moeite heeft haar basisvoedsel van maïs te betalen. Afgelopen weken spreidde de onrust zich uit over landen als Egypte, de Filippijnen, Bangladesh en Haïti, waar de nood zaterdag leidde tot ernstige voedselrellen. Het resultaat: vijf doden en een naar huis gestuurde premier. Even daarvoor had de regering al de onorthodoxe maatregel genomen de prijs van rijst met 15 procent te verlagen, in de hoop de onrust te bedwingen. Zelfs in Italië was er al sprake van enig tumult, vanwege het steeds duurder worden van pasta. Wereldbank-president Robert Zoellick koos dit weekend het podium om wereldwijd aandacht te vragen voor de problemen. Tijdens het voorjaarsoverleg van het IMF en de Wereldbank in Washington vroeg
Tortilla-oproer: de Mexicanen konden de maïs voor hun tortilla’s niet eens meer betalen De oplossing is een enorme investering in en verbetering van de landbouw in de Derde Wereld
Zoellick zondag wereldleiders op te treden tegen wat hij ziet als een grote bedreiging voor de bestrijding van armoede. De internationale gemeenschap ‘should put its money where its mouth is’, riep Zoellick, terwijl hij demonstratief een zak rijst omhooghield. ‘De situatie is dramatisch’, zei ook Agnes van Ardenne, die Nederland bij de FAO (de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties) vertegenwoordigt. De conclusie op zondag luidde dan ook dat de voedselcrisis in potentie een grotere bedreiging is voor de economische en politieke stabiliteit dan de kredietcrisis. Hoe de voedselcrisis het hoofd te bieden? Op korte termijn met 500 miljoen dollar extra noodhulp voor het World Food Program van de VN, stelde Zoellick voor. Maar op langere termijn zijn andere, meer ingrijpende initiatieven nodig. Het komt er eenvoudig gezegd op neer dat er meer voedsel geproduceerd moet worden, en vooral op plekken waar armoede en schaarste is. De Wereldbank maakt van landbouw zijn topprioriteit en verdubbelt daarom in 2009 zijn leningen aan de agrarische sector in Afrika naar 800 miljoen dollar. Progressie in Afrika en andere delen van de Derde Wereld is ook voor het Westen profijtelijk. Hoge voedselprijzen merken we hier vanzelfsprekend ook bij de kassa van de supermarkt en de maandelijkse inflatiecijfers. Wie actie van de Wereldbank en de VN niet kan afwachten, kan direct de landbouw stimuleren door geld te doneren aan microkredietorganisaties als Kiva. Rijstboer Mosquera weet het geld goed te besteden. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
Walvisvaart Vangst mislukt
Acties zijn haalt het De Japanse walvisvloot keert terug naar de haven met ‘slechts’ 551 walvissen, net iets meer dan de helft van de doelstelling. De oorzaak is volgens het ministerie van Visserij ‘sabotage’ door activisten. Voor Sea Shepherd reden om de acties volgend jaar uit te breiden. Peter Schong AMSTERDAM
...
Japan was naar het zuidpoolgebied gevaren om 935 Antarctische dwergvinvissen en 50 gewone vinvissen te vangen. Nu moeten ze het doen met ‘slechts’ 551 dwergvinvissen. ‘We hadden niet genoeg tijd voor onderzoek omdat we sabotage moesten voorkomen’, liet de Japanse regering weten in een verklaring. In december moest Japan al afzien van het plan om 50 bultruggen te doden na protesten van de Verenigde Staten en andere landen. De walvisvaarders werden dit seizoen opgejaagd door activisten, vooral van Sea Shepherd. De actievoerders blokkeerden de schepen en
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Voorburg (bus) Werkzaamheden aan het spoor HTMlijn 23 richting Kijkduin. Halte Mgr. Van Steelaan vervallen. Volendam (bus) Asfalteringswerkzaamheden. Arrivalijn 112, 118 en 614. Halten Stadskantoor, Jan Platstraat, Schoener, Leendert Spaanderlaan en Kraggenburg vervallen. Leiderdorp (bus) Wegwerkzaamheden.Connexxionlijnen 39, 41, 42 en 48. Halte Rijnland Ziekenhuis vervallen.
Vandaag
Morgen
Het is vandaag uitgesproken wisselvallig. Nu en dan een bui, maar ook zon. In een regenbui is het echt fris, slechts 5-6 graden. Wanneer de zon er bij komt voelt het meteen aangenamer aan en stijgt het kwik tot een graad of 10. Nog steeds niet erg warm voor de tijd van het jaar. De wind waait boven land zwak tot hooguit matig en komt uit het noordwesten.
Ook woensdag is het nog fris. Warmer dan 10 graden wordt het niet. De kans op een bui neemt wel af. Doordat het niet erg hard waait, kracht 2-4 boven land, voelt het in de zon soms nog wel aan als lente. In de nacht is er een grote kans op nachtvorst. Na morgen gaat de wind uit het oosten waaien en brengt wat zachtere lucht mee. De regenkans blijft.
Doetinchem (bus) Asfalteringswerkzaamheden Syntuslijnen 23, 24, 25, 29, 51, 74 en 82. Halte Gemeentehuis vervallen. Assen (bus) Wegwerkzaamheden. Arrivalijnen 4, 5, 7, 20, 50, 51, 83 en 116, Halten Zuidersingel en Weiersstraat vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
3
Neurologie
Amerikaanse kliniek meldt doorbraak in behandeling van Alzheimer
Administratief talent, verdien direct 15% meer!
Marcel Hulspas
(Assistent-) Administrateurs
AMSTERDAM
...
Japans walvisschip bij Antarctica dat activisten in januari bezochten. AP
door ‘sabotage’
effectief: Japan walvistarget niet ‘Een overwinning van de activisten, maar nog steeds 551 walvissen te veel’ gooiden boterzuur. In januari klommen twee activisten van Sea Shepherd aan boord van een Japans schip en werden twee dagen vastgehouden. Een andere oorzaak van de magere vangst is dat er minder dwergvinvissen in het gebied waren, beweert Japan. Door ijsschotsen was het bovendien vaak moeilijk om bij de dieren in de buurt te komen. Japan wilde echter niet zo ver gaan als te zeggen dat het aantal dwergvinvissen is geslonken. ‘We moeten wachten op een wetenschappelijke analyse om te bepalen of het aantal al dan niet afneemt’, verklaarde een woordvoerder. Activisten zijn verheugd dat hun acties vruchten hebben afgeworpen. Maar Greenpeace vindt nog steeds
dat er te veel walvissen zijn gedood ten opzichte van eerdere jaren. Drie jaar geleden ving Japan vierhonderd walvissen. Jordan de Vaan van Sea Shepherd vindt het nog steeds ‘551 walvissen te veel’, maar ziet de mislukte vangst toch als een overwinning. ‘Sea Shepherd gaat de acties volgend jaar aanpassen. Dit jaar hebben we er vanaf het begin continu bovenop gezeten, en dat blijkt succesvol te zijn. Dat was met één schip, volgend jaar gaan we met twee schepen. De effectiviteit heeft zich bewezen, never change a winning team.’ Internationaal is er veel kritiek op Japan vanwege de walvisvaart. Het land beweert alleen walvissen te vangen voor wetenschappelijke doeleinden, maar het walvisvlees komt wel in de supermarkten terecht. Pogingen van Japan om het verbod op de commerciële jacht op te heffen zijn mislukt. Het land dreigt nu uit de International Whaling Commission te stappen. 1
Artsen verbonden aan het Instituut voor Neurologisch Onderzoek, een privé-instelling in La Jolla, Californië, zeggen een doorbraak te hebben bereikt in de behandeling van Alzheimer. Ze dienen Alzheimerpatiënten een medicijn toe via een injectie in de nek, en volgens de artsen verminderen de klachten bij verreweg de meeste patiënten binnen enkele minuten. Het gaat om etanercept, een medicijn dat oorspronkelijk ontwikkeld is tegen reuma. Alleen al in Nederland hebben honderdduizenden ouderen last van Alzheimer, een ziekte die wordt veroorzaakt doordat eiwitten zich gaan ophopen in de bloedvaatjes in het brein, waardoor hersencellen afsterven. Alzheimer gaat gepaard met verwardheid, geheugenverlies, depressiviteit en vaak ook motorische stoornissen. Er bestaan geen medicijnen tegen; hooguit zijn er enkele middelen die het proces vertragen. De Californische onderzoekers zeggen nu in staat te zijn de gevolgen van Alzheimer terug te kunnen dringen. Maar, zo waarschuwt onderzoeksleider Edward Tobinick, ‘nooit helemaal’. Tobinick en zijn medewerkers hebben inmiddels ervaring opgedaan met vijftig patiënten, en besloten daarom onlangs hun resultaten naar buiten te brengen. Na elke injectie (dat gebeurt in principe eens per week) gaat het weer een beetje beter met de patiënt; na drie maanden is het optimale effect bereikt. De injecties daarna (sommige patiënten zijn al drie jaar in behandeling) zijn ‘onderhoudstherapie’. Het middel, etanercept, maakt een stof onschadelijk die in de gewrichten ontstekingen veroorzaakt. Dit onverwachte succes doet vermoeden dat deze stof (tumor-necrosis-factor, oftewel TNF) wellicht ook een rol speelt bij het verval van hersencellen. Al sinds januari circuleerden er geruchten over Tobinicks opmerkelijke resultaten, maar de deskundigen waren tot nu toe uiterst sceptisch vanwege het kleine aantal gerapporteerde gevallen. Het wachten is nu op een goede klinische studie die duidelijk moet maken of hier echt sprake is van een doorbraak, of dat ze in Californië te vroeg juichen. 1
Je carrière vaart geven? Kies vandaag nog voor WR. De top voor (Assistent-) Administrateurs die de sprong willen maken naar het bedrijfsleven. Vanaf dag 1 verdien je 15% meer. Rij je in een sportieve auto zonder eigen bijdrage. Leer je veel bij. En geniet je van een vast contract. Dus heb je minimaal 6 maanden ervaring? Bel gratis 0800 – 876 3666 of meld je aan op wr.nl.
OV
Nog strippen in plaats van chippen Redactie binnenland AMSTERDAM
...
De OV-chipkaart komt er nog lang niet. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft staatssecretaris Huizinga van Verkeer: ‘Ik vraag mij in alle ernst af of de datum van 1 januari 2009 haalbaar is.’ De aanleiding is nieuw Engels onderzoek in opdracht van Huizinga. Dat roept nog veel vragen op over de bestendigheid tegen kraken en frau-
de. GroenLinks wil een spoeddebat. Tweede Kamerlid Wijnand Duyvendak: ‘Het lijkt erop dat de staatssecretaris drukker is met zwartepieten over de vraag wie voor extra kosten moet opdraaien en wie verantwoordelijk is voor dit drama, dan met het oplossen van het probleem.’ Waarschijnlijk wordt de gekraakte chip op de kaart vervangen door een nieuwe techniek; mogelijk reizen betalen via de mobiele telefoon. Tot die tijd blijft de strippenkaart geldig. 1
Argus Nieuwe babykamer ongezond voor baby
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Van Dale geeft antwoord
Frankrijk
www.mywordcoach.nl © 2007 Ubisoft Entertainment. Alle rechten voorbehouden. Ubisoft, Ubi.com en het Ubisoft-logo zijn handelsmerken van Ubisoft Entertainment in de Verenigde Staten en/of andere landen. TM, ®, Nintendo DS en het Wii-logo zijn handelsmerken van Nintendo. © 2006 Nintendo.
Van alle landen die er zijn, heeft Frankrijk misschien wel de raarste naam. ‘Frankrijk’ verwijst naar de Franken, een Germaans volk. Maar de Fransen zijn Romanen en geen Germanen, dus het land kan eigenlijk helemaal geen Frankrijk heten en de Franse taal geen Frans. Maar toch is dat het geval. Wat is dat voor dwaasheid? Het komt door de eigenzinnigheid van de Fransen, die ook lang geleden al nadrukkelijk bestond. Het Germaanse volk van de Franken was heel erg machtig tussen de jaren 400 en 900. Clovis was bijvoorbeeld een belangrijke Frankische leider. Vanuit het noorden komend nam hij het land in bezit dat nu Frankrijk heet en riep hij rond het jaar 500 Lutetia (Parijs) uit tot de hoofdstad van het Frankische rijk. Dat rijk was toen veel
groter dan het huidige Frankrijk. Op het gebied dat we nu Frans grondgebied noemen woonden indertijd Kelten. Die hadden in de vóór-Frankische tijd hun taal al aangepast aan het volkslatijn van de Romeinse soldaten, die het land toen bezet hadden. Toen de Franken kwamen, namen de Kelten enkele Frankische taalkenmerken over en ze gingen hun taal zonder pardon Frankisch (Frans) noemen en hun land werd dus Frank-
rijk. Was dat niet gebeurd, dan was er een kans geweest dat Nederland nu Frankrijk had geheten. En dan had iedere Nederlander nu zonder problemen Frans gesproken. Voilà, of nee: ziedaar. 1 www.depers.nl/vandale
Junior woordgeschiedenisboek
4
De Vier
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE HET TIJDSCHRIFT
Q&A 06-44120XXX
Strijdbaar ‘The battle ain’t over yet’, sms’t een strijdbare HP/De Tijd-medewerker
‘HP/De Tijd wordt ontmanteld’ ’Als je geen innerlijke noodzaak voelt om te veranderen, moet je het niet om commerciële redenen doen’
Weekblad HP/De Tijd moet een tweewekelijks magazine worden. Althans, dat wil de uitgever. De redactie is klaar voor de strijd. Het café zijn ze niet ingedoken, ze moeten hun krachten sparen voor de grote confrontatie met de directie. De journalisten van HP/De Tijd, die gisteren te horen kregen dat het roemruchte opinieweekblad tweewekelijks moet uitkomen en er meer betaalde bijlagen volgetikt moeten worden, graven zich, samen met hoofdredacteur Henk Steenhuis, in voor een lange loopgravenoorlog. ‘The battle ain’t over yet’, sms’t een strijdbare HP/De Tijd-medewerker aan Koster en Jojanneke. Hoe zuur het ook is: dit is toch ook het klassieke verhaal van een aangekondigde dood. HP/De Tijd ligt aan de beademing. Het tijdschrift, dat in 1845 als katholiek dagblad De Tijd begon en in 1990 met het vrijzinnige weekblad Haagse Post fuseerde, strijdt nu om zijn bestaan als papieren titel. De Audax-directie eist dat HP/De Tijd multimedialer gaat werken. We voelden het aankomen. Audax-grootaandeelhouder Jacques de Leeuw kondigde onlangs al aan dat een tweewekelijkse verschijning uitkomst moest bieden aan de financiële hongerklop bij de titel.
DE TRUCJES
‘Gouden lokken’. VVD
Henk Steenhuis. HH
De geschiedenis van De Tijd is een hartverscheurend relaas van weglopende abonnees; de katholieke krant werd in 1974 uit armoede om die re-
den zelfs een opinieweekblad. De Haagse Post, dat 1 januari 1914 voor het eerst verscheen, had lange tijd betere vooruitzichten. Dit ‘anarcho-liberale’ tijdschrift kende roemruchte en succesvolle jaren. Het grossierde eind jaren zestig en begin jaren zeventig in journalistieke experimenteerdrift en in creatieve energie. John Jansen van Galen, Haagse Post-biograaf en de laatste HP-hoofdredacteur is nog niet op de hoogte van de bijna-dood van zijn voormalige lijfblad. ‘Oh, jee’, mompelt hij. Dan herpakt hij zich: ‘Ik heb in 1990 al afscheid genomen van de Haagse Post, omdat ik tegen de fusie was met dat neo-katholieke tijdschrift.’ Gelooft hij in het Lazarus-scenario? ‘Het tweewekelijkse tijdschrift is geen Nederlandse traditie. Dit zou wel eens het begin van de ontmanteling kunnen zijn.’ Jansen van Galen
zag het blad de laatste jaren afglijden naar een parochieblad van de ‘rancuneuze kleinburgers’. ‘HP/De Tijd werd spottend ook wel de Pim Fortuynbode genoemd. Dat was een strategische keuze. Als je geen innerlijke noodzaak voelt om te veranderen, moet je het niet om commerciële redenen doen. Als nu ook nog de commerciële hoek eisen stelt, dan is het gedaan met de vrije journalistiek.’ Bert Vuijsje, van 1996 tot 2000 hoofdredacteur van HP/De Tijd, is evenmin overtuigd van dit reddingsplan. ‘In Amerika komt Rolling Stone tweewekelijks uit, maar in Nederland zijn daar geen geslaagde voorbeelden van.’ Ook hij vraagt zich af of ‘de reuzenzwaai naar rechts’ (na zijn vertrek) de juiste keuze is geweest. ‘De genetische kenmerken van HP kun je omschrijven als: tegendraads, eigenzinnig en anarcho-liberaal.’ Van dat journalistieke DNA is weinig meer over, constateert hij. ‘HP/De Tijd heeft de schutkleur aangenomen van zijn uitgeverij.’ 1
‘Geert reageert zoals we het graag zien bij peroxidebabes’ schril contrast met de summiere ontboezemingen van andere Kamerleden. Den Haag gruwelt van Italiaanse toestanden. Oud-premier Berlusconi grapte vorige week dat hij in een nieuw kabinet ‘zeker vier mooie en intelligente vrouwen zou opnemen’. Sabine Uitslag, de niet onknappe blonde opvolgster van CDA-babe Mirjam Sterk, schrikt als we vragen naar haar uiterlijke trucjes om haar standpunt over te brengen. ‘Laten we eerst het land eens besturen.’ Ineke Dezentjé Hamming, VVD-
Amerikaanse verkiezingsperikelen bij Miss Earth verkiezing 2008. Miss Fleur Holtzer (22): ‘Pfff’ Begin oktober doe je mee aan de Miss BeNeLux verkiezing. Je moet jezelf nu promoten bij de pers. Waarom? ‘Ik moet een persboek maken, met zoveel mogelijk knipsels van mezelf. Hoe meer knipels, hoe meer punten je krijgt tijdens de verkiezing. Ik denk dat ze zo meer aandacht willen voor de verkiezing en voor ons goede doel, de KiKa kinderkankerstichting.’ Wat is dat toch met Missen en goede doelen? ‘Het zijn niet alleen maar holle ‘World Peace’ frases hoor. We willen echt ons steentje bijdragen. En Miss Earth is niet van het soort domme Miss. De meeste meisjes studeren rechten ofzo.’
Haagse blondjes willen land besturen ‘Ik moet mijn haar weer doen. Normaal ga ik om de vijf à zes weken. Het is nu langer geleden’, sprak Geert Wilders tegen Robbie Muntz en Paul Jan van de Wint. De volksvertegenwoordiger uit Venlo komt er rond voor uit dat zijn excentrieke verschijning heeft bijgedragen aan zijn rebelse imago. Oud-VVD-leider Dijkstal zei ooit tegen de ex-new waver dat hij staatssecretaris kon worden als hij zijn blonde kuif zou kortwieken. ‘Dan niet’, grinnikte Wilders tegen Muntz. De openhartige uitspraken staan in
‘Eén dansje maar...’
blondje, reageert luchtiger. Mannenblad JFK nam haar op in een klassement van ‘slimme blondjes.’ ‘Als de zon op haar gouden lokken schijnt... zou ze zo in de remake van Mrs. Robinson kunnen’, vindt het blad. ‘Wat een eer. Daar doe je het voor toch?’, sneert Dezentjé Hamming per sms tegen Koster en Jojanneke. Gelukkig hebben we Blonde Geert nog. Bij JFK is hij hekkensluiter: ‘Dit blondje reageert bij elke tegenslag zoals we het graag zien bij peroxidebabes: stampvoetend, verongelijkt en vol vuur.’ 1
Uit België, Nederland en Luxemburg wordt één afgevaardigde naar de Miss Earth verkiezing 2008 gestuurd. Wie is de crimineel van de BeNeLux, Holleeder of Dutroux? ‘Dutroux.’ Naast een persmap moet je ook sponsors vergaren. ‘Ja, daar krijg je ook extra punten voor. Ik heb al MVI installaties, die maken bubbelbaden. En sportcentrum Hara.’ En ook nog dansjes instuderen? ‘Eéntje maar. Pfff.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Drukte op rechts (3)
D
HANS
WIEGEL
e week waarin Geert Wilders in zijn eentje vocht met de regering en de Tweede Kamer en Rita Verdonk het startschot loste voor haar ‘Trots op Nederland’, werd begonnen met de verkiezing van Ivo Opstelten tot nieuwe voorzitter van de VVD. Een ervaren bestuurder. Hij gaf meteen zijn visitekaartje af. Bij de eerstkomende verkiezingen voor de Tweede Kamer moet de VVD ten minste op 35 zetels uitkomen. Dat is ferme taal, van Opstelten. De lat is vast
bewust hoog gelegd door de nieuwe voorzitter. Voor zichzelf, maar vooral voor de lijsttrekker straks. Want de uitslag van de Kamerverkiezingen wordt in belangrijke mate bepaald door de wijze waarop de lijsttrekker presteert. Die staat voor een uiterst zware opdracht. Inhoudelijk en qua het uitdragen van de liberale boodschap. Een pluspunt is dat de VVD beschikt over een aantal hechtdoortimmerde programma’s, ervaren Kamerleden en afdelingen, raadsleden en statenleden,
overal in het land. De PVV en Trots op Nederland zijn bewegingen die vooral afhankelijk zijn van hun eerste man en eerste vrouw. Stellen zij teleur, dan kan het met die groeperingen snel gedaan zijn. Dat gold vroeger de Boerenpartij en DS’70, later D66 - dat nu onder de knappe leiding van Pechtold weer aan populariteit wint. En we weten allemaal nog hoe het de LPF verging, nadat Pim Fortuyn vermoord was. Maar de realiteit van vandaag is dat Verdonk en Wilders vervaarlijke politici zijn. Geert Wilders was, voor hij uit de VVD stapte, een veelbelovend en kundig Kamerlid. Rita Verdonk een
stevig en herkenbaar minister, die veel aanhang onder de VVD-kiezers wist te verwerven. Zij werd de VVD uitgegooid, met alle gevolgen van dien. De VVD is in de peilingen weggezakt en scoort nu slechter dan bij de verkiezingen van 1959, toen de eminente liberale leider Oud (op z’n 72e!) 19 zetels wist te behalen. De vraag is: hoe verder met de ‘Drukte op rechts’? Dat bespreek ik één dezer dagen in de 4e en laatste column over ‘Drukte op rechts’. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Victoria
Dr. Phil
Emile
De Russische Victoria is nu al het zwarte schaap van Hollands Next Top Model. Ze zou te wit zijn en te dun.
Een medewerker van Dr Phil betaalde de borg van een gevangene om haar in de show te kunnen krijgen.
Emile Ratelband is dit weekend gespot achter de kinderwagen met zijn vrouw Moon, die enkele weken terug gillend bij hem wegliep, met het kind.
Binnenland
5
Column
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
Klein bier
B
Rita Verdonk geeft niet toe. WFA
TON ‘Die rode krukken had ik toevallig nog staan’
Verdonk anti-doodstraf, wat het volk ook zegt Rita Verdonk gaat niet in op de wens van haar achterban om de doodstraf te herinvoeren. De Trots op Nederland-voorvrouw vreest dat mensen dan ten onrechte ter dood veroordeeld kunnen worden. Marcia Nieuwenhuis EDE
...
Rita Verdonk zal niet ijveren voor invoering van de doodstraf, zo maakte ze gisteravond op de eerste voorjaarsbijeenkomst van Trots op Nederland in Ede bekend. Uit een peiling van TNS-Nipo bleek dat 57 procent van de potentiele Verdonk-kiezers de doodstraf gerechtvaardigd vindt als het gaat om moord, verkrachting en terrorisme. Toch ziet Verdonk, die heeft gezegd dat ze voor haar beleidsprogramma zal afgaan op wat de meerderheid van het Nederlandse volk wil, dat niet zitten. ‘Stel je voor dat je iemand ten onrechte ter dood veroordeelt. Daar ben ik niet voor.’ Eerder wilde Verdonk ook al niet toegeven aan een eventuele meerderheid voor een generaal pardon. Op de bijeenkomst is de stemming anti-Balkenende. Een CDA-mevrouw die het opneemt voor de premier kan rekenen op hoongelach. ‘Wat moet je nou met zo’n gekookt ei,
man? Daar heeft toch niemand wat aan’, zegt expediteur Hans Milder terwijl hij zijn handen ten hemel heft. ‘Ik ben familie van Wim Milder, u weet wel, uit de Quote 500, met de plasticfabriek’, zo introduceert de Doornenburger zichzelf. Het aanwezige publiek in het Edese theater Cultura – dik tweehonderd mensen, bijna alle stoelen waren bezet – wil opheldering over het forum op trotsopnederland.com. De wiki op basis waarvan Rita Verdonk haar beleidsprogramma wil samenstellen, werd al snel na de start gesloten wegens problemen met hackers. ‘Uit onderzoek blijkt dat er maar dertig mensen waren die de boel, zoals zo vaak het geval is, voor de rest verziekten’, zegt Verdonk. Ze vertelt dat haar forum wordt aangepast. Op het ene deel mogen bezoekers nog bijdragen, het andere staat vast. Bezoekers kunnen daar dan in ieder geval de ‘zinnige bijdragen’ zien, aldus Verdonk. Iemand die zich voorstelt als Bastiaan wil weten of het wel betrouwbaar is. ‘Als ik nou 100.000 keer iets post, dan lijkt het misschien of heel Nederland dat wil.’ Maar dat is volgens Verdonk niet het geval, omdat ze aan het IP-adres kunnen zien door wie het is gepost. Verdonk helpt ook, zoals zij het
noemt, een aantal ‘hardnekkige misverstanden’ uit de wereld. Dat alles tot in detail was voorbereid bij de officiële lancering van Trots op Nederland in de Amsterdamse Passenger Terminal, bijvoorbeeld. Dat is volgens haar een fabeltje. ‘Schei toch uit, dat heeft helemaal niets met planning te maken. Die rode krukken had ik nog staan in de kelder, het was mooi dat ze precies pasten bij mijn jasje, maar daar zijn we echt niet stad en land voor afgegaan.’ 1
elangrijke Kamerleden van het CDA hebben niet veel meer te doen dan de eigen CDA-ministers gelijk te geven, Jan Mastwijk zit voor de lol in het parlement. Hij voert het woord over een beperkt deel van de tuinbouw. Door dat uit te splitsen in nog kleinere deelonderwerpen, moet zijn website nog wat lijken: ‘Namens het CDA voer ik het woord over glastuinbouw, bollenteelt, gewasbescherming, volle-gronds groenteteelt en bomenkwekerij.’ Elke avond staat Mastwijk aan de bar van Nieuwspoort, een sociëteit waar je contributie voor betaalt. Daar komen ook wel eens mensen die geen lid zijn en dus ook geen contributie hebben betaald. Dat zij daarom eigenlijk iets minder betalen voor een drankje dan Mastwijk zelf, is hem zodanig in het verkeerde keelgat geschoten dat hij een lange brief over de kwestie in het sociëteitsblad heeft geschreven: ‘Natuurlijk gun ik iedereen zijn biertje, mezelf voorop uiteraard. Maar wat mij tegenstaat, is dat mijn biertje duurder is dan die van de persoon (…) (die geen lid is, pm). Die betaalt namelijk geen ‘entree’ van 180 euro, plus vijf euro voor elke maandelijkse nota (afgerond op tien nota’s per jaar, is vijftig euro, is in totaal 230 euro per jaar).
Nationale Open Dag Dienst Justitiële Inrichtingen
Gemeentepolitiek
AMSTERDAM HEEFT ZELFS EEN TRICULTURELE WETHOUDER
Edwin Oosterburg Groepsleider justitiële jeugdinrichting. Coacht jongeren.
Na Buyne en eerder Ahmed Aboutaleb wilde de PvdA erg graag weer een ‘biculturele’ wethouder. Ossel is van Chinees-Ghanees-Nederlandse afkomst. Tricultureel dus zelfs. Ossel, die altijd strak in het pak zit en meer bekend staat als een carrièreman dan als een gepassioneerd politicus, krijgt een lichtere portefeuille dan zijn voorgangers. Jeugd en Onderwijs gaat naar collega Lodewijk Asscher, die ook Financiën doet.
Trots op Dorien. Ze krijgt vandaag haar diploma.
Een justitiële jeugdinrichting. Waar vrijheid ophoudt en weer kan beginnen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Dig, help! Ministers Cramer (Milieu) en Vogelaar (Integratie) moesten de paradepaardjes van de PvdA worden. Dat lukt niet. De vermaarde spindoctor Dig Istha is ingehuurd om orde op zaken te stellen.
In Nieuwspoort komen ook weleens mensen die geen contributie betalen
17 mei
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Het is zo goed als zeker dat Freek Ossel de nieuwe wethouder Integratie en Sociale Zaken wordt in Amsterdam. De PvdA-fractie heeft hem voorgedragen. Ossel is ex-topambtenaar van de gemeente. Hij volgt Henna Buyne op, die weg moest nadat zij de gemeenteraad verkeerd voorlichtte. Anders dan ze zei, had ze zich bemoeid met een lesbrief voor het basisonderwijs die politiek erg bevooroordeeld was.
‘Het aantal weken dat ik Nieuwspoort bezoek, is om en nabij de veertig per jaar. Ik schat mijn eigen omzet op, laten we zeggen, zes consumpties per bezoek. Ik sluit niet geheel uit dat mijn drankgebruik hoger is. Dat zijn dus 40 keer 2 keer 6 oftewel 480 consumpties. Daarvoor ben ik al 230 euro kwijt voordat ik überhaupt het glas aan de mond heb gezet. Anders geformuleerd: mijn consumptie is 47,92 eurocent duurder dan de consumptie van een niet-lid (230 gedeeld door 480). ‘Dit is een moment om de handhaving van de regels ter hand te nemen. (…) Vanaf komende maand moet hier werkelijk scherp op worden gelet. We hebben (…) de technische middelen om het te regelen en te handhaven. Als ik mijn lidmaatschap opzeg en de genoemde 230 euro direct in consumpties omzet tegen een gemiddelde prijs van, laten we zeggen, 3,75 euro, dan zijn de eerstvolgende zestig glazen ‘gratis’. 1
Mijn collega’s en ik coachen jongeren om hun leven weer op orde te krijgen. Nieuwsgierig naar hoe wij dit doen? Kom kijken in één van onze justitiële jeugdinrichtingen, gevangenissen, huizen van bewaring of forensisch psychiatrische centra tijdens onze Nationale Open Dag op 17 mei 2008. Meld je snel aan op www.depoortgaatopen.nl
6
Binnenland
Liquidaties OM twijfelt niet aan La Serpe
Verdachte doet boekje open De kroongetuige liegt. Hij was niet met Jesse R. op stap na de moord op Houtman. Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Sjaak B., die volgens het Openbaar Ministerie wapens heeft geleverd voor een aantal liquidaties, was op de avond van de moord op Kees Houtman met Jesse R. op stap, zo verklaarde hij gisteren in de rechtbankbunker in Amsterdam-Osdorp. Dat is in strijd met het verhaal van de belangrijke kroongetuige van het OM in een aantal liquidatiezaken, Peter la Serpe. Die heeft verklaard dat hij samen met Jesse R. vastgoedhandelaar Kees Houtman op 2 november 2005 heeft doodgeschoten en dat ze later op die avond samen naar een seksclub in Amsterdam zijn geweest. Niet waar, zegt de 37-jarige B. ‘Ik ben rond 22.30 uur met Jesse naar een café gegaan en rond 01.30 uur gingen we naar de seksclub. Daar wa-
ren we met een hele dikke Thaise vrouw en La Serpe was daar niet.’ Hij noemde het ‘schandalig’ dat hij na ruim veertien maanden voorarrest nog steeds vast zit. ‘Die La Serpe liegt alles bij elkaar.’ Marnix van der Werf, de advocaat van B. begrijpt niet waarom hij nog steeds niet de stukken heeft gehad waaruit blijkt dat het OM onderzoek heeft gedaan naar de seksclub. Zo wil hij weten of alle personeelsleden zijn gehoord. La Serpe heeft voor het OM een tijdslijn gemaakt van de activiteiten van B. Volgens de verdachte klopt die niet, omdat hij voornamelijk in het buitenland was in de periode na de moord op Houtman. De politie luisterde zijn telefoon af, maar de gegevens die kunnen aantonen waar B. ten tijde van die telefoongesprekken was, zijn verdwenen. ‘Die heb ik nodig om mijn alibi te
verklaren’, stelde de verdachte. Volgens Van der Werf en Nico Meijering, advocaat van Ali A., die het OM ziet als opdrachtgever voor een aantal liquidaties, is La Serpe een onbetrouwbare kroongetuige. La Serpe beweert dat hij vanaf 2004 door Jesse R. het criminele circuit is ingetrokken. Medewerkers van de CIE hebben onlangs echter verklaard dat La Serpe hen heeft verteld dat hij in 2002 al heeft meegewerkt bij de voorbereiding van een moord. Het OM wilde hier niet inhoudelijk op ingaan. De aanklagers noemden de kroongetuige opnieuw betrouwbaar. Officier van justitie Betty Wind stelde dat de deal die het OM met de kroongetuige heeft gesloten, komt te vervallen als blijkt dat hij zou liegen. Ook zou La Serpe meteen uit het getuigenbeschermingsprogramma worden gezet. Ze vindt het niet raar dat La Serpe af en toe verschillend verklaart, omdat hij vele malen is gehoord en omdat hij moet putten uit zijn herinneringen. Wind beklaagde zich erover dat de advocaten La Serpe proberen te vangen op woorden. De rechtbank beslist vrijdag of het voorarrest van de verdachten wordt opgeheven of verlengd. 1
God.nl Digitale religie in Nederland
Christendom is 10.000 euro waard, Jezus is nog under construction Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Het is iemand veel geld waard om het christendom uit te dragen op de Hollandse digitale snelweg. Op de domeinnaam christendom.nl is gisteren 10.000 euro geboden door een onbekende bieder. Dit bedrag kan nog oplopen omdat de veiling donderdag pas sluit. Voor Nederlandse begrippen is 10.000 euro veel geld. Zeker voor een site die waarschijnlijk niet voor commerciële doeleinden zal worden gebruikt, zegt Bryan Chin Fo Sieeuw van domeinveiling.nl. Zijn bedrijf registreerde de domeinnaam een paar jaar terug en zette hem nu te koop. Chin Fo Sieeuw hoopt dat het een christelijke organisatie is die de naam krijgt. ‘Maar uiteindelijk hebben we daar niets over te zeggen. Het is toch gewoon handel.’ Handel waarin vooral seks goed verkoopt. Op de site van domeinveiling is het christendom.nl weliswaar de duurste domeinnaam, lustoord.nl is voor vijfduizend euro een goede tweede. Ook sekstape.nl (2.500), sekstapes.nl (3.500) doen het goed. En kegelbanen (1.750). Gelovige Nederlanders doen nog niet veel met de mogelijkheden van internet. Bij www.god.nl blijft het scherm leeg. Jezus.nl is under construc-
tion. Type islam.nl in en op het scherm verschijnt de mededeling dat er geen toegang is, gevolgd door een doorverwijzing naar Allah.nl. En ook die pagina blijft blanco. De geregistreerde eigenaar die de sites al sinds 1997 in zijn beheer heeft, belt niet terug. Jodendom.nl komt uit bij het CIDI. Protestant.nl leidt naar de NCRV. Op doorverwijspagina Mohammed.nl staat als eerste adverten-
Jodendom.nl komt uit bij het CIDI. Protestant.nl leidt naar de NCRV. tie: ‘Mohammed vinden in de Gouden Gids? Vind snel Mohammed-gerelateerde bedrijven!’ Internationaal worden religies digitaal een stuk beter vertegenwoordigd. Vooral in de VS wordt het woord van God uitgedragen op de meest moderne manieren. Christianity.com is daar een goed voorbeeld van. Volgens de mission statement van de pagina is het een ‘commerciële site waarin alles over de Heer gaat.’ Plaatjes van tv-dominees sieren de pagina en in het forum is de eerste vraag: What Does Jesus Think... ...about Your Relationship with Him? 1
6/*&,&""/#*&%* /(7003-&;&347"/%&1&34
6/*&, EF[F BBOCJFEJOH JT HFMEJH JDN FFO KBSJH 7PEBGPOF
+""3(0&%,01&3#&--&/ &/(3"5*4%&4".46/(6
NBBOEFO NBBS F QFS NBBOE WPPS IPFGU UF CFUBMFO +F
F BCPOOFNFOUXBBSKJKBMT1&34MF[FSEFHFIFMFQFSJPEFWBO POUWBOHUOBNFMJKLNBBOEFOJFEFSFNBBOEF CFMUFHPFE FO CFUBBMU IJFSWPPS TMFDIUT F QFS NBBOE %VT FVSP HSBUJTCFMUFHPFEPQIFUCFUSPVXCBSFFOVJUTUFLFOEFOFUXFSLWBO 7PEBGPOF +B KF MFFTU IFU HPFE +F POUWBOHU NBBOEFO MBOH LPSUJOHFOPPLOPHFFOTHSBUJTEF4BNTVOH6UXWF
& #&-5&(0&% 70034-&$)54&
7PEBGPOF IBOUFFSU TDIFSQF FO WBTUF UBSJFWFO #FMMFO FO 4.4¦FO EPF KF FFOWPVEJH VJU EF[FMGEF CVOEFM /FU [P BMT CFMMFO OBBS WBTU FO NPCJFM FO PQ JFEFS NPNFOU WBO EF EBH "MT KF LJFTU WPPS 7PEBGPOF #MP9 TNTKFBMWPPSTMFDIUTDFOUQFSCFSJDIU+FPOUWBOHUNFUEF[F
6/*&,.""/%&/
(3"5*4#&-5&(0&% 4".46/(6 461&3%6/.&5 .&("1*9&-$".&3" 'BOUBTUJTDILMFVSFOTDIFSN .FHB1JYFMDBNFSBNFU GMJUTFOYEJHJUBMF[PPN #MVFUPPUI 7JEFPSFDPSEFS .14QFMFS 4UFSFP'.SBEJP JODMMVYFIFBETFU
6/*&,36*. & 7003%&&-
TVQFSBDUJF FFO NBBOEFMJKLTF CVOEFM NFU HSBUJT NJOVUFO TNTCFSJDIUFO 0NEBU 7PEBGPOF XFSFMEXJKE EF HSPPUTUF JT LVO KF JO MBOEFO FYUSB WPPSEFMJH CFMMFO NFU 7PEBGPOF 1BTTQPSU #JK 7PEBGPOF IFC KF HSBUJT JO[JDIU JO KF WFSCSVJL )JFSEPPS OPPJU NFFSWFSSBTTJOHFOBDIUFSBG 8JM KF HFCSVJL NBLFO WBO EF[F BBOCJFEJOH FO KF CFTUBBOEF OVNNFSWBOFFOBOEFSFBBOCJFEFSCFIPVEFO EBOLBOEJUPPL "MTKFOVEF[FTQFDJBMF1&34BBOCJFEJOHCFTUFMU CFUBBMKFHFFO BBOTMVJULPTUFO UXW F FO XPSEU IFU UPFTUFM HSBUJT CJK KF UIVJTCF[PSHE
TOFMCFTUFMMFOCFM
F DQN
PGCFTUFMPQ
XXXTVQFSEFBMOMQFST %F[FBBOCJFEJOHJTHFMEJH[PMBOHEFWPPSSBBETUSFLU
Binnenland
7
Muntz & Van de Wint Belastingverlaging gaat vóór moslimstop
‘Aardige’ Wilders vist ook in de vijver van Rita Verdonk Het tv-talent Wilders brengt zichzelf knuffelbaar in beeld. Verdonk mag wel op haar kiezers passen. Kustaw Bessems DEN HAAG
...
Vroeg in het gesprek dat tv-makers Rob Muntz en Paul Jan van de Wint voeren met Geert Wilders gebeurt iets typisch. Wilders laat weten dat hij niets meer wil zeggen over de periode tussen het moment dat hij zich voornam om een anti-Koranfilm te maken en de publicatie van die film. In het eerste grote interview sinds Fitna het licht zag, wil Wilders niets vertellen over zijn gesprekken met ministers over de film. Ministers die zeggen dat hij aanvankelijk de koran wilde verscheuren en verbranden. Wilders heeft ze van leugens beschuldigd – goed voor een enorme controverse – en daar laat hij het bij. En waar Wilders eerder zei dat hij precies het scenario heeft uitgevoerd dat hij in het prille begin in zijn hoofd had, wil hij nu ineens niet meer ingaan op de vraag of hij zelfcensuur heeft gepleegd. Zwak, zou je kunnen zeggen. Want het voedt de gedachte dat de bewindslieden gelijk hebben als zij zeggen dat Wilders een tammere film heeft gemaakt dan hij eerst wilde. Zwak ook, omdat hij níets aandraagt om aannemelijk te maken dat onze regering uit bedriegers bestaat. Tegelijk laat het de kracht zien van Wilders de politicus. Les één van spindoctors: voel je niet verplicht vragen te beantwoorden maar vertel je eigen verhaal. De meeste politici vatten dat op als een aansporing om opzichtig voor de camera’s te gaan staan draaien, waardoor zij als onbetrouwbare konkelaars overkomen op het publiek. Wilders zegt eenvoudig: ‘Je kunt me driehonderd keer dezelfde vraag stellen, ik geef je geen antwoord. Ik wil niet meer over het gedoe rond de film praten, maar over de film zelf.’ Waarna de interviewers niet veel meer rest dan hem zijn zin geven of vertrekken. Wilders doet wel meer goed op tv. Wie het materiaal van Muntz en Van de Wint bekijkt, kan zich inleven in de ervaring die veel Haagse politici en
Een Bin Laden-T-shirt wilde Wilders niet aannemen.
journalisten met Wilders hebben: hij komt zo vriendelijk over. ‘Misschien bén ik wel een aardig mens’, zegt hij aan het eind van de ontmoeting tegen Muntz. ‘Je bent ook aardig’, zegt Muntz. ‘Dat is het erge’, zegt Van de Wint, ‘zulke opvattingen hebben en dan nog aardig zijn ook.’ Wilders maakt gebruik van zijn imago van hardliner. Als Wouter Bos of Mark Rutte aardig is, vinden we dat niets bijzonders. Van Wilders vinden we vriendelijk gedrag opeens iets bijzonders. Meer dan eens doet Wilders een Wie-
Graag doet hij een Wiegeltje: met guitige blik direct de kijker toespreken geltje: hij spreekt met guitige blik – recht in de camera – de kijkers toe. Met een toon waarop iemand anders een praatje maakt over het weer, zegt Wilders dat geen moslim meer het land in mag. Zijn onmiskenbare talent voor tv doet de vraag rijzen waarom Wilders zich zo weinig op camera laat interviewen. Iedereen wil hem hebben, maar hij weigert altijd. Ook dit interview is min of meer afgedwongen: Wilders had in zijn film zonder bronvermelding of toestemming materiaal van Muntz gebruikt en die had een exclusief, twee uur durend interview gevraagd als wisselgeld. Misschien zien we Wilders zo zelden omdat hij de meeste actualitei-
tenprogramma’s maar linkse propaganda vindt. Nova-presentator Clairy Polak past volgens de PVV prima op de Noord-Koreaanse staatstelevisie. Of misschien vond Wilders het eerder niet nodig. Wilders is niet zo’n populist als Rita Verdonk. Hij hecht zo aan sommige overtuigingen dat hij de onmin van het volk riskeert. Zoals toen hij de populaire prinses Máxima aanviel, omdat die ‘de’ Nederlandse nationaliteit niet kon ontdekken. Toen Wilders zijn filmplannen maakte, besefte hij al te goed dat sommige kiezers hem mogelijk te ex-
treem zouden vinden en Rita Verdonk, die zeer nationalistisch is, als ‘redelijk’ alternatief zouden zien. Hij zorgt nu, post-Fitna, dat hij een benaderbare indruk maakt. Over zijn oproep om delen uit de koran te scheuren: ‘Wat ik daarmee wil zeggen, is dat als er in de islam een soort ontwikkeling komt waarin men dat inderdaad zal doen, figuurlijk of letterlijk...’ Dat moslims geen eigen scholen zouden mogen oprichten en andere gelovigen wel zou hen alleen maar een dienst bewijzen, want dan integreren zij gemakkelijker. En Wilders doet een uiterste poging ons te overtuigen van zijn toch wat gewrongen constructie dat hij tegen islamisering is, maar niet tegen moslims. ‘Ik heb niets tegen islamieten en ik zie hen niet als vijanden.’ Wilders weet dat hij vist in dezelfde vijver als Trots op Nederland. Hij noemt Verdonk een gedegen concurrent. Gevraagd naar zijn eerste maatregel als premier, noemt hij niets anti-islamitisch, maar een belastingverlaging van tien tot vijftien miljard en het terugdringen van de overheid. Hij toont dat hij ook met Verdonk kan concurreren op anti-Haags sentiment: ‘Een groeiende groep mensen is ontevreden met de labbekakkerigheid van de zittende elite. Ik ben er trots op voor hen op te komen.’ De grote bedrijven, die moeten maar naar Verdonk gaan als ze dat willen, zegt Wilders. Dat belet hém niet om te zeggen dat het hypocriet is wanneer Nederland een land als Saoedi-Arabië niet aanpakt, puur vanwege commerciële belangen. Wilders weet waar hij moet scoren: bij de veel grotere groep kiezers die niet in de top van corporate Nederland rondloopt. Hij houdt in het interview rekening met laagopgeleiden, legt zijn ideeën uit op jeugdjournaaltoon: ‘De Kamer zit hier vol met – een heel moeilijk woord, misschien kent niet iedereen het – cultuurrelativisme.’ De strijd op rechts is nog maar net begonnen. 1 Over blowen, zijn kapsel, new wave www.depers.nl/wilders1 Over de gulden en homo’s www.depers.nl/wilders2 Over fatwa en brandende poppen www.depers.nl/wilders3
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................
Crisis
HET THEATER VAN ADJE KOST TILBURGS COLLEGE DE KOP
HH
Het vergevorderde plan voor een ‘Adje-theater’ in Tilburg heeft tot de val van het college geleid. Gisteren diende wethouder Hans Janssen (CDA) zijn ontslag in, waarna het voltallige college opstapte. Het theater – kosten 7,5 miljoen euro – zou moeten worden geëxploiteerd door het bedrijf van acteur en zanger Arijan van Bavel, bekend door zijn rol van Adje in de tvshows van Paul de Leeuw. Het is aan het nieuwe college of het theater nog
doorgaat. Het pand zelf is al voor 2,5 miljoen aangekocht door de gemeente. De verbouwing zou nog eens 5 miljoen gaan kosten. Gisterochtend werd duidelijk dat Janssens eigen partij het CDA afstand nam van het collegevoorstel om een voormalige bioscoop in de stad te laten ombouwen. Daardoor ontstond een raadsmeerderheid tegen het plan. Met uitzondering van Janssen gaan de overige wethouders demissionair verder.
Uw vacature, ons werk! Meer weten? Bel: 020 570 81 20 of ga naar www.ambitiouspeople.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Halal (1)
Halal (2)
Halal (3)
Het Amsterdamse Sint Lucas Andreas Ziekenhuis serveert vanaf deze week halal-voedsel aan baby’s vanaf drie maanden.
Het halal-voedsel is er in tien smaken. Het ziekenhuis is naar eigen zeggen de eerste zorginstelling die deze service biedt.
Het ‘interconfessionele’ hospitaal denkt dat halal-babyvoeding in een grote behoefte voorziet. Moslimouders namen soms eten mee voor hun zieke kind, waardoor controle op goede voeding lastig bleek.
www.it-staffing.nl De IT-Staffing Groep is een van de grootste IT-detacheerders van ons land. En niet zonder reden. Dankzij de meer dan twintig jaar ervaring, de brede marktdekking en het grote
Kunnen wij jou verwelkomen?
aanbod van freelancers, zorgen wij voor de juiste persoon op de juiste plek. Of het nu om een netwerkspecialist, een software-engineer of een programmamanager gaat. Inmiddels hebben wij bijna vierduizend freelancers onder contract en kunnen wij putten uit onze database van meer dan negenduizend zelfstandige IT-specialisten. Wij adviseren de freelancers, zien er op toe dat ze in bezit zijn van de juiste certificaten en verzorgen alle contracten, voor zowel de bedrijven als de gedetacheerden. De IT-Staffing Groep wordt vertegenwoordigd door zeven ISO-gecertificeerde bedrijven: ABC Team, Bariton XL, OC Centor, Info Motion, Paxton, Software Pool en Geo-ICT. Kijk op: www.it-staffing.nl
Buitenland
9
Azië Groot festival in Lahore afgelast
Berlusconi
Pakistan mag nu ook al niet meer vliegeren
Italië: er is weer even een premier Novum AMSTERDAM
...
Italië krijgt waarschijnlijk voor de derde keer een regering onder leiding van Silvio Berlusconi. De conservatieve oppositieleider en miljardair krijgt een ruime meerderheid achter zich in de Italiaanse Senaat en een kleine meerderheid in het Huis van Afgevaardigden, meldde de publieke omroep RAI gisteravond. De parlementsverkiezingen werden gehouden omdat premier Romano Prodi met zijn centrumlinkse regering drie jaar voor de beoogde einddatum moest opstappen. Het
vertrouwen van Italianen in de politiek is op een dieptepunt. Italië heeft sinds de Tweede Wereldoorlog ruim zestig kabinetten versleten. Verliezer Walter Veltroni leidt de Democratische Partij, ontstaan door het samengaan van de Linkse Democraten en de Margriet. Berlusconi voert een coalitie aan die gesmeed is tussen zijn eigen Forza Italia, Gianfranco Fini’s voormalige neofascistische Nationale Alliantie, en de Noordelijke Liga. Twee relatief stabiele blokken zijn een positieve trendbreuk ten opzichte van de bonte coalities van uiteenlopende partijen van de afgelopen vijftien jaar. 1
Verkiezingen
Uitslag Zimbabwe blijft duister Redactie buitenland AMSTERDAM
...
De kiesraad in Zimbabwe hoeft de verkiezingsuitslagen niet bekend te maken. Het hooggerechtshof heeft een verzoek daartoe van oppositiepartij MDC verworpen. Dat hebben MDC-advocaten gisteren gezegd. Ruim twee weken na de verkiezingen is de uitslag nog altijd niet bekend. Dit voedt de verdenking van de oppositie dat president Robert MuHonderden vliegers boven Lahore, drie jaar geleden. K.M. CHAUDARY / THE NEW YORK TIMES / HOLLANDSE HOOGTE
De Pakistaanse stad Lahore houdt elk jaar een vliegerfeest. Behalve nu. Het Basant-festival, dat duizenden bezoekers trekt, is het slachtoffer van politieke spanningen. Asif Shahzad/AP LAHORE
...
Het Basant-festival, genoemd naar de kleur geel van het koolzaad dat in februari-maart in bloei staat, werd twee jaar geleden ook al eens verboden. Toen was het vanwege de doden en gewonden die er steeds weer bij vallen. Er worden altijd wel een paar mensen gekeeld door het met glas of scherp ijzerdraad versterkt vliegertouw dat fanatieke vliegeraars gebruiken om elkaars vlieger neer te halen. Anderen worden getroffen door vreugdeschoten of vallen van daken. Het verbod werd vorig jaar tijdelijk opgeheven, maar dit jaar is het weer raak. Eerst moest het worden uitgesteld vanwege de rouwperiode voor de vermoorde oppositieleidster Benazir Bhutto, daarna vanwege de verkiezingen van 18 februari. Sindsdien zijn er drie zelfmoordaanslagen gepleegd in Lahore, waarvan twee op 11 maart, die 27 levens eisten. ‘Hoe
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Iraakse leger
kunnen we de dood van onschuldigen veronachtzamen om feest te vieren?’ vraagt gemeentewoordvoerder Sohail Janjua zich af. Bij het feest van vorig jaar waren alleen kleine vliegers met normaal touw toegestaan. Toch werden toen zeker tien mensen door vliegertouw gekeeld en pakte de politie honderden overtreders op. Irfan Chaudhry (24), die vorig jaar zijn arm bezeerde bij een val van het dak, vindt het jammer dat het festival niet doorgaat. ‘We moeten de kans krijgen om ons te ontspannen en te amuseren.’ Maher Saleem Mithu, die als eigenaar van een aantal vliegerwinkels flink de boot in dreigt te gaan, zei dat president Pervez Musharraf een groot liefhebber van het vliegerfeest is. In het verleden zorgde die er volgens hem voor dat het verbod buiten werking werd gesteld. Dit jaar wordt Musharraf in beslag genomen door allerlei crises. Hij heeft wel wat anders
aan zijn hoofd. ‘Zonder Musharraf is er dus geen Basant’, zegt Mithu. Musharrafs woordvoerder Rashid Qureshi weerspreekt dat laatste met kracht. Volgens hem werd de president in het verleden wel vaak uitgenodigd voor het festival en heeft hij zeker het temperament om ervan te genieten. In het verleden is het Basant-festival vaker verboden. Er waren altijd wel functionarissen die zich zorgen maakten over de veiligheid van het publiek, of religieuze scherpslijpers die het festival zagen als een overblijfsel uit Pakistans pre-islamitische verleden en daarbij een gelegenheid die noodt tot drinken en dansen. Liaquat Baloch van de grootste moslimpartij beschuldigde Musharraf ervan het festival te gebruiken om het Westen te overtuigen van zijn seculiere instelling. ’Nu is zijn eigen vliegertouw doorgesneden, dus hoe kan hij aan feesten denken?’ 1
Adviseur Bush
‘Boycot opening Spelen is onzin’ Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Een boycot van de openingsceremonie van de Olympische Spelen is een uitvlucht die niet werkt. Dat zegt Stephen Hadley, de nationale veiligheidsadviseur van de Amerikaanse president George Bush. Volgens Hadley is de ‘stille diplomatie’ van de Verenigde Staten veel effectiever dan de ‘frontale confrontatie’ die veel andere landen kiezen. President Bush zal de openingsceremonie in augustus waarschijnlijk gewoon bijwonen. Hij zei vorige week dat hij de Spelen niet als een politieke gebeurtenis beschouwt, maar als een sportieve. Andere wereldleiders laten de ceremonie aan zich voorbijgaan, uit protest tegen de harde wijze waarop
%JSFDUWPPSEFFM WJBXXXUNPCJMFOMPGCFM
º
JFG *ODMVTJDSP
(#N 4%HFIFVHFO LBBSU
Het Iraakse leger zegt gisteren de Britse CBS-journalist Richard Butler te hebben bevrijd, die twee maanden geleden samen met zijn tolk uit zijn hotel in Basra werd ontvoerd. Gisteren viel het leger tijdens een militaire operatie in de wijk Jibiliya, een bolwerk van sjiitische milities, het huis binnen waar Butler vastgebonden en met een zak over zijn hoofd op de grond lag. Volgens het leger is hij in goede gezondheid.
4BNTVOH( º
/PLJB/ º
*DNKBSJH3FMBY WBOº
*DNKBSJH3FMBY FOPOCFQFSLUJOUFSOFU WBOº
WPPSº QFSNBBOE
4JNQMZ$MPTFS
Jarig De Engelse actrice Emma Thompson wordt vandaag 49 jaar. Hoera!
Chinese troepen recente demonstraties in Tibet hebben neergeslagen. Ook VN-secretaris-generaal Ban Ki Moon komt niet, maar dat is vanwege zijn drukke agenda. De hele boycot-kwestie is een nonissue, een afleidingsmanoeuvre, zei Hadley. Als landen zich werkelijk zorgen maken over de situatie in Tibet, dan moeten ze net als de VS met behulp van stille diplomatie druk uitoefenen op de Chinezen. Zo kunnen ze Peking ook dwingen om te onderhandelen met de Dalai Lama, de leider van de Tibetanen. De Dalai Lama wil meer autonomie voor Tibet, maar China beschouwt het als zijn grondgebied. Tegenstanders van Bush zeggen dat hij de openingsceremonie niet mijdt, omdat dit de toorn van China zal wekken. 1
&MLFNBBOE UPU LPSUJOHPQKF BCPOOFNFOU
JOURNALIST BASRA BEVRIJD
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
gabe tijd rekt om via fraude een tweede ronde te bewerkstelligen. De MDC claimt de zege voor haar kandidaat Morgan Tsvangirai. De kiescommissie heeft gezegd zaterdag de stemmen te hertellen in 23 districten waar zich volgens Mugabes Zanu-PF onregelmatigheden hebben voorgedaan. In 22 daarvan won MDC. De oppositie reageert sceptisch: ‘Ze hebben de stembussen nu twee weken in bezit en die volgestopt met hun eigen stemmen.’ 1
7SBBHOBBSEFWPPSXBBSEFO
WPPSº QFSNBBOE
10
Buitenland
Mr Li Chinese invloed in Zuid-Amerika
Venezolaans socialisme is veel beter Het ene socialisme is het andere niet. De Venezolanen zijn dikke vrienden met China, maar hebben het liefst hun eigen ‘socialisme van de 21e eeuw’. Marijke van den Berg CARACAS
...
Het Rode Boekje van de vroegere Chinese leider Mao is tegenwoordig moeilijk te krijgen in Venezuela. Voordat president Chávez zijn revolutie predikte, hadden de straatverkopers exemplaren te over. Maar nu is het een schaars artikel. In
Het socialisme van Chávez is anders en past bij de 21e eeuw. Het is geen kopie, ook niet van China.
het land waar het woord ‘revolutie’ net zo gemakkelijk over de lippen komt als ‘goedemorgen’ is alles wat grote roergangers als Mao Zedong en en de Rus Lenin geschreven hebben
WAT WORDT JOUW BIJDRAGE?
Fotobijschrift9/10. CREDIT 6,5
Korps landelijke politiediensten zoekt VMBO-, MBO-, HBO- en WO-ers
belangrijk om te bestuderen. Chávez ziet China als de grote broer die zijn land moet helpen onafhankelijk te worden van het imperialistische Amerika. Dit is wat de president voor ogen heeft: Venezolaanse olie naar China, Chinese technologie en investeringen naar Venezuela. Maar de Venezolanen hebben wel hun trots. Hun socialisme is ánders en past bij een nieuwe tijd, met een andere wereldorde. Daarin is niet langer Amerika de baas, maar is de wereld verdeeld in verschillende machtsblokken. Het Venezolaanse socialisme heet niet voor niets het ‘socialisme van de 21e eeuw’. Geen kopie dus, ook niet van China. Dat wil niet zeggen dat er geen overeenkomsten zijn, meent de pas afgestudeerde socioloog en Chávist Mei Hung: ‘Mao wilde een vorm van nationalisme bij de bevolking aanwakkeren en opkomen voor de armen. Dat wil Chávez ook. Maar waar Mao vocht tegen grootgrondbezitters, vecht Chávez tegen het neo-liberalisme.’ Want dat is hier het Grote Kwaad: het neo-liberalisme, met de duivel Bush aan het hoofd. En juist wat dat betreft laat China het afweten, zegt Gabriel Gil, algemeen directeur van de Chavistische stadszender CatiaTV in Caracas. Hij ziet de ontwikkelingen in China met lede ogen aan: ‘Sinds de dood van Mao heeft zich in China een soort marktsocialisme ontwikkeld en daarmee zijn ze afgeweken van het werkelijke socialisme.’ China laat te veel Amerikaanse inves-
teerders toe naar de smaak van Gil. Het land is daarmee te afhankelijk geworden van het Amerikaanse imperialisme. Een goed voorbeeld van hoe het mis kan gaan met het socialisme, stelt hij. Oscar Negrin werkt voor Chávez’ partij als buurtleider in de arme wijk Manicomio. Hij zet zich in voor het opzetten van wijkraden en andere buurtcomités die het leven in Manicomio moeten verbeteren. Als de armen en arbeiders zich maar verenigen en hun stem laten horen, krijgt het ‘socialisme van de 21e eeuw’ vanzelf vorm, meent Negrin. Hij heeft niet zoveel bedenkingen bij het ‘Chinese socialisme’: ‘Het imperialisme van de VS heeft hier alleen maar honger en armoede gebracht. Ik vind dat het socialisme het leven hier verbetert. Maar het kan zijn dat we naar een communistische staat toegaan, zoals ze die in China hebben. Waar het ook op uitdraait, het is belangrijk dat het volk de macht heeft en houdt.’ Volgens de Chinees Hung, in Venezuela geboren, zijn beide landen nieuwsgierig naar elkaars socialisme. ‘Er komen hier groepen Chinezen om het socialisme te bestuderen en Venezolanen gaan die kant op om hetzelfde te doen.’ Ook hij is er als Chávist van overtuigd dat het socialisme van Venezuela de betere versie is. En al is hij zelf Chinees, hij wil best in China gaan uitleggen wat er in Venezuela gaande is, om zo ‘de wereld te verrijken met de ideeën van het socialisme van de 21e eeuw’. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Midden-Oosten
ISRAËL HEFT SPECIAAL ANTI-TEHERAN-MINISTERIE OP SPECIALISME DAT WERKT! Het Korps landelijke politiediensten (KLPD) werkt aan de veiligheid en leefbaarheid van de maatschappij, nationaal en internationaal. De uiteenlopende taken van het korps maken het een veelzijdige organisatie. Het KLPD bestrijdt de (inter)nationale georganiseerde misdaad en houdt toezicht op snelwegen, in de lucht, rond het spoor en op het water. Justitie en de regionale politie vragen regelmatig om ondersteuning van het korps met gespecialiseerde mensen, materieel en technologie.
Het KLPD heeft op dit moment een groot aantal vacatures, in een brede verscheidenheid aan functies en dienstonderdelen. Voor veel van deze functies wordt een intern opleidingstraject aangeboden. Of je nu man of vrouw, autochtone of allochtone Nederlander bent, of je bij ons nu wel of geen uniform gaat dragen, er zijn meer mogelijkheden dan je in eerste instantie misschien zou verwachten. Nieuwsgierig geworden? Check www.werkenbijhetklpd.nl voor uitgebreide informatie. Hier kun je je ook aanmelden. Of bel anders Werving & Selectie op telefoonnummer 033 - 460 460 8.
WWW.WERKENBIJHETKLPD.NL Korps landelijke politiediensten
Israël heeft besloten het ministerie voor ‘Controle op de nucleaire dreiging van Iran’ na anderhalf jaar af te schaffen. Daarmee wil Israël niet zeggen dat de zorgen over Iran zijn afgenomen, maar dat het ‘ministerie van strategische zaken’ geen doel meer dient na het vertrek van de minister, Avigdor Lieberman. Toen de post in december 2006 werd gecreëerd, was voor de meeste mensen al duidelijk dat het een noodgreep
betrof om Lieberman een plaats in het kabinet te geven. Hij was net met zijn twaalf leden tellende fractie toegetreden tot de coalitie van Kadimapartij en Arbeidspartij. Lieberman stapte in januari op uit protest tegen de vredesinitiatieven van premier Ehud Olmert. Zondag besloot het kabinet de vacante ministerspost op te heffen. Iran ligt al tijden onder vuur vanwege zijn nucleaire activiteiten.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Ook op deze dag... 1865 – De Amerikaanse president Abraham Lincoln wordt doodgeschoten in een theater in Washington. Zijn moordenaar John Wilkes Booth wordt twaalf dagen later gepakt en neergeschoten.
Economie
11
Reizen Amsterdamse ondernemer verkoopt rust en privacy
Bouw
Oases van kalmte voor reizigers
Nederlandse bouwsector groeide vorig jaar 10 procent
Reizen, en dan met name vliegen, gaat zelden zonder stress. De piepjonge Nederlandse onderneming Nemorelax meent de oplossing gevonden te hebben.
Betten AMSTERDAM
...
De omzet van de grote Nederlandse bouwbedrijven is vorig jaar met ruim 10 procent gestegen ten opzichte van 2006, toen de groei op slechts 3 procent uitkwam. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Deze omzetgroei gaat gelijk op met die van de gehele bouwbranche en het klein- en middenbedrijf. De totale omzet overschreed voor het eerst de grens van 80 miljard euro. Het aandeel van het grootbedrijf was daarin 37 procent. Het middenbedrijf nam 41 procent voor zijn rekening en het kleinbedrijf 22 procent. De omzetverdeling is nagenoeg gelijk aan die van 2006. De groei van de omzet ging gepaard met een stijging van de bouwkosten, zo meldt het CBS. De bouwkosten van nieuwe woningen namen toe met 4 procent, terwijl die van grond-, weg- en waterbouwkundige werken met ruim 5 procent zijn gestegen. Overigens mag slechts 0,5 procent van de ondernemingen zich een groot bouwbedrijf noemen. Van de 86.000 bouwbedrijven behoorde ruim 90 procent tot de kleine bedrijven en 9 procent tot het middensegment. 1
Edward Deiters AMSTERDAM
...
‘Wat zoekt een passagier op een vliegveld? Eten en winkelen kan hij er al lang. Maar de privacy is er natuurlijk nul’, zegt de Amsterdamse ondernemer Michel van Aalten. Met zijn startende bedrijf Nemorelax wil hij reizigers de mogelijkheid bieden even aan de ‘gestreste chaos’ van het vliegveld te ontsnappen door letterlijk weg te kruipen in hun eigen stiltegebied. De cocon-vormige Nemorelaxer is opgebouwd rond een riante luie stoel van het Noorse merk Stressless. Verder is er een touch-screen monitor waarop reizigers kunnen genieten van films en muziek. Daarnaast kan er op een uitklaptafeltje worden gewerkt en is er draadloos internet, desnoods te gebruiken via een leen-laptop. ‘Simpelweg schoenen uit en een dutje doen kan natuurlijk ook’, prijst Van Aalten zijn waar aan. Het is volgens hem de bedoeling dat een Nemorelax Suite, een verzameling van minimaal 6 cocons, aan de belangrijkste transfergebieden op luchthavens komt te liggen. En daarover is Van Aalten wereldwijd druk in onderhandeling met de grotere vlieg-
Even dutten of juist doorwerken in je eigen cocon.
velden. ‘De reacties zijn erg enthousiast. Wij bieden reizigers ontspanning en voor vliegvelden is het nog commercieel interessant ook. Medio 2008 verwachten we de eerste locaties bekend te kunnen maken.’ Nemorelax mikt op de – vaak gestreste – zakenreiziger en die heeft wel wat te besteden, zo redeneert het bedrijf. Heel goedkoop is privacy dan ook niet. Een half uurtje cocoonen – alles inclusief – kost volgens Van Aalten in Europa 19,50 euro. Behalve
Ontslagcijfers Kantonrechter blijft populair
Aantal ontslagen vorig jaar bijna gehalveerd Redactie economie AMSTERDAM
...
Werkgevers hebben in 2007 bij het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) en de kantonrechter voor 57.530 werknemers ontslag aangevraagd. Dat is een daling van 44 procent ten opzichte van 2006. De daling van het aantal ontslagen komt vooral door de aantrekkende economie, blijkt verder uit de rapportage. Bedrijven die bij het CWI ontslag aanvragen, moeten daarvoor een reden opgeven. In 2007 daalde het aantaal ontslagaanvragen om economische redenen met 49 procent. Ook
ontslagen vanwege arbeidsongeschiktheid namen sterk af. Door de politieke blokkade van de versoepeling van het ontslagrecht is in de meeste ontslagzaken de gang naar de kantonrechter nog steeds onvermijdelijk. Bij de kantonrechter kwamen 29.983 ontbindingsverzoeken binnen, tegen 27.547 zaken die via het CWI liepen. Dit blijkt uit de Jaarrapportage Ontslagstatistiek 2007 die minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Net als in eerdere jaren leidde de overgrote meerderheid van de ontslagaanvragen ook in 2007 daadwer-
een gratis flesje water biedt Nemorelax overigens geen eten en drinken aan. ‘Dan wordt het een rommeltje’. De komende dagen worden spannend voor het bedrijf. ‘We presenteren vanaf vandaag op de Passenger Terminal Expo in de Amsterdamse Rai voor het eerst een volledig werkende Nemorelax-suite. En daar lopen alle luchtvaart- en vliegveldbazen rond die er toe doen.’ 1 kelijk tot ontslag. Het CWI verleende in 2007 bij 82 procent van de aanvragen een ontslagvergunning en weigerde die in 8 procent van de gevallen. Bij 11 procent trok de werkgever de aanvraag in. In 2006 leidde een nog iets groter deel (86 procent) van ontslagaanvragen tot daadwerkelijk ontslag. In dat jaar werd 6 procent van de aanvragen geweigerd en 8 procent teruggetrokken. De cijfers in de Jaarrapportage Ontslagstatistiek 2007 geven overigens geen volledig beeld van het totaal aantal beëindigde arbeidsovereenkomsten, omdat arbeidsrelaties niet alleen via CWI of kantonrechter worden beëindigd. Andere manieren waarop een arbeidsovereenkomst kan eindigen zijn door ontslag tijdens proeftijd, op staande voet, van rechtswege (bijvoorbeeld bij afloop van een tijdelijk contract), met wederzijds goedvinden en door beëindiging van een uitzendcontract. 1
Onderzoek
Veel overwerk volledig normaal Novum AMSTERDAM
...
Acht van de tien werknemers werken meer uren per week dan contractueel afgesproken is. De helft van de mensen die overwerken doet dat naar eigen zeggen meer dan vier uur per week. 14 procent zegt wekelijks meer dan tien uur extra werk te verrichten. Dat bericht FNV Bondgenoten naar aanleiding van een enquête onder 630 werknemers in verschillende sectoren. Een op de vijf werknemers zegt verplicht te moeten overwerken, terwijl dat niet contractueel is vastgelegd. Vier van de vijf werknemers die overwerken hebben het gevoel dat zij dit niet zonder gevolgen kunnen weigeren. Zij zijn bang dat dit hun carrièremogelijkheden schaadt, maken
zich zorgen over hun dienstverband of vrezen dat collega’s het hen kwalijk nemen als ze het werk niet afkrijgen. FNV Bondgenoten stelt dat deze cijfers betekenen dat overwerken niet alleen door werkgevers wordt toegepast om pieken in de productie op te vangen. ‘Op het moment dat overwerk structureel wordt, doen werkgevers iets niet goed’, vindt voorzitter Henk van der Kolk. ‘Dan moeten er mensen bij of er moet iets veranderd worden aan de organisatie op het werk.’ De vakbond wil daarom inzetten op een nieuw systeem voor arbeidstijden, waarbij de werknemers meer zeggenschap hebben over hun werkuren. Volgens Van der Kolk verzetten werknemers in de zelfgekozen uren meer werk. En daardoor zou minder overwerk nodig zijn. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... 0NcXLQ]#
Kkg paopgefgan skn`aj;
=N\]TRSTN[\
^ah,/,).3 $pef`ajog]j .1354 pkk nqnaj%
@ecepajja*@ecep]]hprgefgaj rkkni]]nÖ2(51lani]]j` @epeofkqsikiajpki@ecepajjar]j GLJ`a-opai]]j`CN=PEOpapaopaj @ecepajjar]jGLJeodpcka`gkla ]hpanj]peabrkkng]^ahpahareoea*
S]peo@ecepajja; Cn]peo`ecep]hakjpr]jcan Kran]h`n]]`hkkoprgefgaj ./iaaoplklqh]enaprvaj`ano aj-5n]`ekvaj`ano Cn]peoankpeagvaj`an @ecep]hags]hepaep Aajrkq`ec]]jpaohqepaj
=_pea I]]gcn]peog]joklaajH?@pr Iah`fajq]]j]hocn]peopaopgefgan rkkn@ecepajja(aji]]gg]joklaaj b]jp]opeo_daH?@prr]jO]ioqjc*
Jbiagb^^klmPaop@ecepajja*jh lc_bi,/,).3.1354
Onroerend internetgoed
DOMEINNAAM: BIG BUSINESS Wie snel rijk wil worden moet in domeinnamen investeren. Volgens informatiesite Computerworld levert dit meer op dan beleggen. Domeinnamen hebben een lage instapdrempel en zijn uniek. Voor 15 euro heb je al een domeinnaam. Computerworld noemt domeinnamen ‘het onroerend goed van de 21e eeuw.’ In Nederland staan bijna 3 miljoen domeinnamen geregistreerd. De eerste domeinnaam werd vastgesteld in 1985.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................
Geen 16 meer... Bij de C1000 in Delft mag je pas alcoholische drank kopen als je 18 bent.
! & &%! &$ " Zie ook www.holidot.com/lentespecial
&" & !&! !&" !! ! & $! ! ! ! !"!!& #!!!!" #"! # !! "$ ' "&# !(
&$ ! & ! & ##! #
!#!"! !"! &$ & $
Vanaf
p.p.
€125,-
%" ! ! !
12
Economie
Elektronica Winstdaling vooral te wijten aan televisie-activiteiten
Resultaat Philips valt fors tegen Philips kwam − zoals verwacht − met tegenvallende cijfers. Vooral met de televisies zat het niet lekker. Redactie economie AMSTERDAM
...
Naar de cijfers van Philips is de afgelopen tijd reikhalzend uitgekeken. Het elektronicaconcern is een van de eerste bedrijven die met kwartaalcijfers komen én voor een groot deel afhankelijk zijn van Amerika. En ja, het viel tegen. En dan vooral bij Connected Displays, de televisietak van het bedrijf. ‘Wij hebben overal last van prijsdruk bij onze televisieactiviteiten, maar de Verenigde Staten zijn wel de ‘black spot’, zei financieel bestuurder Pierre-Jean Sivignon gisteren in een toelichting. Het operationele verlies over de eerste drie maanden bedroeg bij Connected Displays zo’n 95 miljoen euro. Of de oorzaak in de kredietcrisis en daardoor dalende consumptie ligt, is
allerminst zeker: Ook in het eerste kwartaal van vorig jaar leed de tvbusiness van Philips al 51 miljoen euro verlies. Volgens Sivignon werd in het eerste kwartaal van 2008 het leeuwendeel van de tv-verliezen geleden in de VS, maar ook in Europa was daarin het resultaat negatief. De verliezen leidden tot een radicale maatregel. Vorige week maakte Philips bekend dat het zijn tv-activiteiten in Noord-Amerika de komende vijf jaar uitbesteedt aan het Japanse elektronicabedrijf Funai. Philips trekt dit jaar 125 miljoen euro uit om de winstgevendheid van de tv-activiteiten te verbeteren. Ongeveer de helft van deze kosten is verbonden met de licentieovereenkomst met Funai. Andere maatregelen volgen. ‘Dit jaar wordt een overgangsjaar voor Connected Displays. Onze focus ligt volledig bij de verbetering van winstmarges bij dit onderdeel’, zo zegt Sivignon. Hij verwacht dat Connected Displays dit jaar niet met een
positief resultaat zal afsluiten. ‘In 2009 zullen de activiteiten daarentegen ‘absoluut’ weer winst schrijven.’ De verlieslatende tv-activiteiten drukten flink op de winst van de divisie Consumer Lifestyle, waaronder bijvoorbeeld ook scheerapparaten en huishoudelijke apparatuur vallen. Die kwam met 77 miljoen euro veel lager uit dan verwacht. Bij de andere twee Philips-divisies Healthcare en Lighting ging het juist beter dan verwacht. De medische tak zag de winst toenemen tot 121 miljoen euro. De lichtdivisie kwam het beste tevoorschijn met een winst van 200 miljoen euro. Daarnaast kostten overnames het bedrijf veel geld. Voor heel 2008 verwacht Philips in totaal 100 miljoen euro kwijt te zijn aan overnamegerelateerde kosten. De totale omzet van Philips steeg heel licht: naar 5,965 miljard euro. In het eerste kwartaal van 2007 was dit 5,93 miljard euro. 1
ook niet nodig. Het gaat bij deze rapportages om drie dingen. Ten eerste kunnen de rapporterende concerns maar beter aan de marktverwachting over omzet en winst voldoen, want anders kennen beleggers in het huidige beursklimaat gegarandeerd weinig genade. Ten tweede duimen investeerders voor sprankelende toekomstverwachtingen. Niet alleen wordt hard afgerekend met een slechte outlook. Als concerns niks zeggen over de toe-
komst, geldt dat voor beleggers ook als een positieve dopingcontrole. Tot slot branden investeerders een kaarsje dat niet allerlei vage afdelingen van die bedrijven ook met die beruchte subprime leningen hebben gespeeld, zodat nu de winsten verdampen. Is er ook nog goed nieuws? Ja en dat is dat iedereen de rapportages met angst en beven tegemoet ziet. Meestal wordt de soep dan op lepeltemperatuur opgediend. 1
Beurs Beurs vandaag Cijferregen VS
Rapportagebibbers De markten zijn nog niet bekomen van de winstwaarschuwing van General Electric of de volgende reuzen rapporteren al. Nog meer dompers deze week? AMSTERDAM
...
Het is alle hens aan dek deze week op de beursvloer, want de komende dagen wordt duidelijk hoe het bedrijfsleven het eerste kwartaal heeft doorstaan. Wat voor schade heeft het geleden door de Amerikaanse recessie? Weliswaar is die nog niet wetenschappelijk bewezen en officieel afgekondigd, maar een gevoelsrecessie is het zeker voor de gemiddelde Amerikaan. Dat niet alleen banken miljarden verliezen, maar ook reguliere
bedrijven de winst- en omzetgroei zien stokken, bewees General Electric vrijdag. Hoewel, dit gigantische en dik 320 miljard dollar waard zijnde conglomeraat doet ook driftig aan bankieren. Beleggers zijn net een beetje gewend aan lijken uit de kast bij de financials, of er komen brokkenpiloten uit onverwachte hoek. Deze week rapporteren in Amerika de grootse banken hun eerste kwartaalcijfers. Een greep uit de namen: Citigroup, JP Morgan Chase, US Bancorp, Bank of New York Mellon, Wells Fargo, Merrill Lynch en nog een rits kleinere concerns. De meeste aandacht gaat uit naar Citigroup en Merrill Lynch, twee gevestigde namen als het gaat om miljardenafschrijvingen. In de wandelgangen van de beurs
wordt gefluisterd dat Citigroup nog eens 10 miljard aan foute leningen aan de wilgen moet hangen. Dat betekent voor het tweede kwartaal op rij rode cijfers. De bank zou ook van plan zijn 25.000 van de in totaal 370.00 banen te schrappen. Merrill Lynch moet volgens boze tongen 7 miljard afschrijven en 520 miljoen dollar verlies bekendmaken. Er staat ook een rits gewone bedrijven klaar om eerstekwartaalcijfers te publiceren. Het gaat om ICTconcerns als Intel, Google, eBay, Nokia en ASML, farmareuzen als Johnson & Johnson en Pfizer en Dow Jones-bedrijven als Coca Cola en Caterpillar. Weliswaar heeft niemand van hen een winstwaarschuwing gegeven, maar dat zegt beleggers weinig meer. General Electric vond dat
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Soja in de bonen 111
Met gemanipuleerde soja bedoelen beleggers iets heel anders dan consumenten. Bij hen gaat het om de prijs in plaats van het DNA. Gemanipuleerd of niet, de prijzen van soya beans, rice, wheat, corn en andere landbouwproducten zijn afgelopen jaar ontploft. Geen wonder dat de internationale politiek zich zorgen maakt. Dat doen beleggers al langer, gelet op de grillige grafieken. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: DIRK RULES!? 111
Dirk Scheringa van DSB Bank is uitgeroepen tot CEO of the Year. Zelf voelt hij er niets voor, maar is zijn bedrijf geen aanwinst voor de Nederlandse beurs? Zo ja, met welk argument zou u Scheringa willen overtuigen van het nut daarvan? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Jammer
Hollands Glorie
Nou moe…
PETER VAN KLEEF (SENIOR EDITOR IEX)
PIETER KORT (HOOFDREDACTEUR IEX)
AREND JAN KAMP (CONTENT MANAGER IEX)
111
111
111
‘De beurs is hét podium voor licht megalomane bestuurders. Dirk Scheringa heeft veel eigenschappen, maar er valt weinig megalomaans aan hem te ontdekken, behalve zijn voetbalspeeltje. Mijn advies: laat de beurs de beurs, maar dat heeft hij zelf al lang bedacht. Helaas, want DSB is voor Nederlandse beleggers een aanwinst.’ 1
‘Ik denk dat Scheringa gevoelig is voor ’t Hollands Glorie-argument: de Amsterdamse beurs heeft erg behoefte aan fris bloed en klinkende namen. Na het vertrek van ABN Amro is de weging van financials in de AEX 12% gedaald. Misschien is dit ook een snellere manier om aansluiting bij de Top3 te krijgen, meneer Scheringa?’ 1
‘Zelfs als het op beursgangen aan komt, zijn beleggers nog wispelturiger dan vrouwen. Twee jaar geleden kozen ze op IEX.nl Rabobank, Schiphol en Holland Casino boven DSB als favoriete, potentiële beursbedrijven. Eind vorig jaar was de bank weer het populairste in een rijtje Mapper, Nuon en NS.’ 1
Economie
Vastgoed Bijna de helft op aan privé-uitgaven
Palminvest-oprichters smeten met miljoenen
13
Internetsparen Extra 4,0% t CJKUPUBBMTQBBSTBMEPCPWFOé t WSJKPQOFNFOFOTUPSUFO Rentetarieven d.d. 14 april 2008. Vraag naar de voorwaarden.
www.dsbbank.nl 0900 0575 (lokaal tarief) ook onze scherpe TIP! Bekijk hypotheektarieven
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider
Hypotheek
SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hyp. ABN AMRO Budget hypotheek ING Bank Hypotheek met Renteopties Postbank VoordeelPlus Hypotheek Rabobank VoordeelHypotheek DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek PVF Achmea Basishypotheek Acadium Bastion Aflossingsvrije hypotheek Van Kampen Gr. Aflossingsvrije Top Hypotheek De Hyp.shop FLEXXTRA 2 MoneYou Compleet+ hypotheek De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel Qent Hypotheken Qent Budget Hypotheek Eigen Huis FBTO Aflossingsvrije Hypotheek Argenta Aflossingsvrije hypotheek De Hyp.shop FLEXXTRA 4 MoneYou Compleethypotheek Obvion Basis Hypotheek PVF Achmea Comforthypotheek De Hypotheker Meer Keuze Hypotheek in combi Avéro Achmea VoordeelRente Aflossingsvrije Hyp. Woonfonds Voordeel Lijn Aflossingsvrije hypotheek
Met plaatjes en praatjes haalden Klomp en Voortman 23 miljoen op, maar ze investeerden amper op de palm.
Sieraden, horloges en luxe verbouwingen. De eigenaren van Palminvest kochten, naast wat vastgoed in Dubai, vooral leuke dingen voor zichzelf. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
‘We hebben gelden naar voren gehaald terwijl we dat niet hadden mogen doen. Toch hebben we nooit de intentie gehad wie dan ook te benadelen.’ Ondanks zijn mooie woorden, heeft oprichter Danny Klomp van Palminvest zo’n 660.000 euro van beleggers in eigen zak gestoken. Medeoprichter Remco Voortman maakte het nog veel bonter. Die heeft volgens interne documenten van de Fiod-ECD 10.634.000 euro van beleggers aan privé-uitgaven besteed. In twee jaar tijd wisten Palminvest-oprichters Voortman en Klomp ruim 23 miljoen euro bij particuliere beleggers uit de portemonnee te kletsen. Ze beloofden torenhoge rendementen op beleggingen in luxe villa’s op de opgespoten palmeilanden voor de kust van woestijnstad Dubai. Op 18 januari 2008 maakte een inval van de Fiod-ECD een abrupt einde aan
dit sprookje van duizend-en-één nacht. Ondertussen was bijna de helft van het opgehaalde geld opgegaan aan privé-uitgaven. ‘Voor levensonderhoud zal het een vier ton geweest zijn en aan sieraden en horloges zal ik per saldo een zestigduizend euro hebben uitgegeven’, antwoordt Klomp zijn Fiod-ondervrager, zo blijkt uit een gespreksverslag. ‘Voor de verbouwing aan het huis inclusief zwembad en tuinhuis heb ik nog twee ton uitgegeven.’ Waar Voortman ruim tien miljoen euro aan heeft besteed, wordt uit het verhaal van Klomp niet duidelijk. Volgens advocaat Dion Bartels, die verschillende Palminvest-beleggers bijstaat, maakten de heren veel geld op aan ‘excessieve reclame- en promotiekosten’. Bartels: ‘Palm Invest heeft dan ook slechts een zeer summier deel van de ontvangen gelden daadwerkelijk kunnen investeren.’ Volgens zakenblad Quote was een van de grootste uitgaven van Voortman een schikking met Rabobank voor 1,5 miljoen euro, in verband met een oude fraudezaak met Voortmans ITbedrijf Deficom. Hoeveel werkelijk in vastgoed is geïn-
vesteerd, wil de Fiod-ECD-ambtenaar ook wel weten. Klomp is het echter kwijt. ‘Dat wat er nu nog bij AA (projectontwikkelaar AA Properties, red.) zit’, verklaart hij. ‘Ik heb het niet meer in mijn hoofd, maar volgens mij moet dat nog voor vier of vijf miljoen euro zijn.’ Daarnaast is er geld gegaan naar een project in Umm al Quwain, ongeveer drie kwartier rijden van Dubai. En dus niet óp de palm, zoals de prospectus van Palminvest belooft. ‘Dat zijn twintig garden homes en twee villa’s’, zegt Klomp. ‘Remco en ik hebben die panden in april/mei 2007 afgenomen van een Arabische projectontwikkelaar, van wie ik de naam niet meer weet... Ik weet niet hoeveel wij inmiddels op dit project hebben betaald. Voor mijn gevoel 40 procent van de aankoopprijs, maar dat weet ik niet zeker.’ Volgens voormalig zakenpartner Marco de Baat van projectontwikkelaar AA Properties duurt het niet lang meer voordat ook de hierin geïnvesteerde miljoenen zijn verdampt. ‘Nu de heren in de gevangenis zitten, worden de rekeningen niet betaald. Binnenkort gaat de projectontwikkelaar tot onteigening over.’ 1
5 jr NHG
5 jr 125% EW
4,5 4,65 4,65 4,8 4,5 4,4 nvt 4,6 4,55 4,6 4,5 4,5 4,5 4,65 4,65 4,65 4,6 4,6 4,6 4,8 4,75 4,75 4,75
4,9 5,15 5,15 5,2 nvt nvt 4,35 4,8 4,8 4,9 4,9 4,9 4,9 4,95 4,95 5 5 5 5 5 5,05 5,05 5,05
10 jr NHG
10 jr 125% EW
4,85 4,75 4,95 5,1 4,9 nvt nvt 4,9 4,85 4,8 4,8 4,8 4,9 4,8 4,85 4,9 4,9 4,9 4,9 5,1 4,95 5,05 5,05
5,25 5,25 5,45 5,5 nvt nvt 4,65 5,1 5,35 5,1 5,2 5,2 5,3 5,1 5,15 5,25 5,3 5,3 5,3 5,3 5,25 5,35 5,35
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de 20 producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%.
DOORLOPEND KREDIET
PERSOONLIJKE LENING
Aanbieder
< €5.000 < € 10.000 < € 15.000
Aanbieder
< €5000 < € 10.000 < € 15.000
Delta Lloyd Frisia Financ. ** De Hypotheker Directa DSB Bank Freo Ohra FBTO KredietDirect** The RB of Scot. ABN Amro** Fortis Bank SNS Bank Rabobank Postbank
nvt 10,6 nvt 7,9 nvt nvt 7,25 7,6 8,3 9,9 8,6 10,3 10 10,8 12,2
Kruidvat Becam ** KredietDirect** Directa The RB of Scot. DSB Bank OHRA Crediam ** Eurofintus ** DHB bank Fortis Bank De IJssel ** SNS Bank Postbank Rabobank
5,9 10,6 6,7 7,9 8,9 nvt 7,6 9,5 nvt 8,9 10,2 nvt 9,7 11,2 11
6,5 6,6 6,9 6,9 6,9 7,2 7,25 7,6 7,7 7,9 8,6 9,5 10 10,5 10,9
6,5 6,4 6,9 6,9 6,9 7,2 6,95 7,6 7,3 7,7 8,1 8,7 9,1 9,6 9,9
5,9 6,6 6,7 6,9 6,9 6,9 7,6 7,9 8,7 8,9 9,4 9,4 9,7 10,5 10,7
5,9 6,4 7,3 6,5 6,7 6,9 7,2 7,5 8,7 8,9 8,8 9,4 9 9,6 9,8
Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een PL voor 3 jaar voor 10.000 euro + de tarieven van de grootbanken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven.
DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank
Rekening
€ 10.000
The Economy Bank N.V. Akbank Akbank Amsterdam Trade Bank Credit Europe Bank Yapi Kredi Bank Argenta DHB Bank Garantibank International Rabobank ABN AMRO SNS Bank Fortis Bank Postbank ING Bank
TEB Ster Spaarrekening AK Internet Spaarrekening AK Spaarrekening ATB Internet Spaarrekening Credit Europe Top-Interest rekening YKB Euro-Plus Spaarrekening Internet Spaarrekening DHB S@veOnline Gouden Internet Rekening Rabo Telesparen Internet Spaarrekening Internet Sparen E-Spaarrekening Internetspaarrekening Internet Sparen
4,6 4,55 4,5 4,5 4,5 4,5 4,25 4,25 4,1 2,8 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4
Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. Peildatum: 14-04-2008 Bron: MoneyView Research
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Instortingsgevaar
Simpel bellen
HELFT VAN SLOOPBEDRIJVEN GAAT GEVAARLIJK TE WERK
WEGWERPTELEFOON WIL EUROPESE MARKT VEROVEREN
Slopen gebeurt niet veilig. Uit onderzoek van de arbeidsinspectie blijkt dat in de helft van de Nederlandse sloopbedrijven niet zonder gevaar wordt gewerkt. Op de onderzochte plekken dreigde instortingsgevaar of waren de omstandigheden dusdanig gevaarlijk dat de werkzaamheden direct werden gestopt. Het afgelopen jaar controleerde de inspectie 276 bedrijven die op vierhonderd verschillende locaties bezig waren
Een mobiele telefoon zonder lcdscherm, makkelijk in gebruik en dat voor 50 euro. Het Amerikaanse bedrijf Hop-on gaat opnieuw proberen zijn wegwerptelefoon in Europa een succes te maken. Hop-on denkt de telefoon te verkopen aan onder meer kinderen, reizigers, ouderen en mensen die niet aan een contract gebonden willen zijn. Volgens Hop-on is het idee van een wegwerpmobiel uniek. Een dergelijke telefoon wordt nog door
met sloopactiviteiten. Volgens de inspectie wordt bij het afbreken van gebouwen vaak onvoldoende rekening gehouden met de risico’s van gevaarlijke stoffen zoals asbest en kwartsstof. De inspectie kreeg de afgelopen vier jaar 132 keer een melding van ongevallen bij sloopwerk. Het letsel varieerde van botbreuken tot inwendig letsel en amputaties. Het is de eerste keer dat de arbeidsomstandigheden in de sloperswereld zijn onderzocht.
niemand anders op de markt gebracht. Het bedrijf verwacht veel vraag naar het toestel wanneer dit over anderhalve maand verschijnt. Hop-on probeert al jaren voet aan de grond te krijgen met zijn wegwerptelefoon. Al in 2001 werd het eerste model op de markt gebracht. In de Verenigde Staten lag de telefoon voornamelijk bij supermarkten in de schappen. In Europa was de telefoon nog niet eerder verkrijgbaar.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Niet gespaard (1)
Niet gespaard (2)
Kattenleut...
Een Chinees meisje heeft al het spaargeld van haar ouders uit het raam gegooid. De biljettenregen leverde voorbijgangers vijfhonderd euro op.
De ouders sliepen toen dochterlief de zuurverdiende centjes liet vliegen.
Het duurste kopje koffie ter wereld kun je kopen in Londen. Het kost zestig euro en is gedeeltelijk gemaakt van kattenuitwerpselen. Een kilo van deze koffie kost ruim 400 euro.
4:89:34H44=<44@D020BC@4A>?EEE 34?4@A =; 20@@84@4 '
*#)
$')$"('+#
%!)(
$$ !$)
$#*(
%% # &%&$ ) "4@2C@8*@D0; "4@2C@8*@D0;
>>53CAB><4@(4@D824 %@>942B;4834@CA8=4AAD4<
3842CAB><4@A4@D824=00@44=7>64@=8D40C1@4=6B 384D4@14B4@<>64; :7434=D4@B00;B=00@2>=2@4B402B84AD>>@44=4F24;;4=B42CAB><4@A4@D8244=;>68AB84:
+80=4= +80=4=
%. -)- %&+)
?06 ?06
= D B = D B
$=;8=4C8B64D4@< D
>4;8A44=AC1AB0=B8L;46@>48D0=?064D84EAC=84:14@48:;434=4==84CEA1@84501>==44A
%''/&
?06
= D B
4D4;>?4@!8=CF-"! (@ %@>942B"0=064@ ??;820B8414744@34@ (>5BE0@44A86==68=44@
*=8D4@A8BG"0AB4@A346@44>50274;>@A346@4405I=8BGE8B7%0=3*34A86=,410=3* *=8D4@A8BG"0AB4@A346@44?@>02B8D4AB@>=63@8D40=3>CBAB0=38=62>>@38=0B8>=A:8;;A <434+4@0=BE>>@34;89:D>>@8=@827B8=6 >=34@AB4C=8=6D0=640CB><0B8A44@34AGAB4<4=*=8D4@A8B48BA181;8>B744:*B@427B $=BE8::4;8=64;4:B@>=820?@>B>BG?4D>>@05144;34=34'N=B64=34B42B>@B 1 D B>4:>
*B@427B <4@A5>>@B *B@427B *B@427B
% )'. %.+) %' %/.
>=;8=4 >=;8=4 ?06 ?06
O O = D B = D B
*=8D4@A8B08@3>24=B8>;>684 AA %@>54AA>@B782A)427=>;>6G >>6; %C1;84:@427B$?4=100@4AB
*H0;D>>@0;E>@34=8=64H4B8=3410274;>@>?;4838=6"8;84C=0BCC@E4B4=A270??4=D0=34502C;B48B %0@B828?0B4A8=43C20B8>=0=3@4A40@278=4B782A0=3B427=>;>6G 4B@427B8=H0:41470@B868=6?C1;84:414;0=64=4=300@<44D4@1>=34=D4@7>C38=64=BCAA4=>D4@7434=A0<4=;4D8=64=<0@:B
#434@;0=3 8=37>D4= =A27434
%./. %-
%+-'
?06 ?06 ?06
= D B = D B = D B
+"$"$$4=,$4@A %4@AD>>@;827B4@
>@?A;0=34;89:4?>;8B84384=AB4=H>4:B+"$"$$4=,$4@A $ 0 A27@89D4= @43864@4=?4@A=84CEA4=?4@A>=0;8014@827B4=8=B4@D84EA2>N@38=0B84 @4302B84D0=E4B4=A270?A064=30
@8414@64=
%. /. %.& ..
@>4=4%4@A? ?06
= D B = D B
'4A40@274@,4@D8=6(4;42B84
D8=398934A?4;38=44=7>>814@6
<4@A5>>@B
%)+.&'
?06
= D B
>N@38=0B>@B40<(4@D824?C=B (4=8>@"8;84C03D8A4C@05D0; ;;@>C=3?@>942B;4834@ "8;84C8=A?42B4C@A (4=8>@"434E4@:4@D4=4<4=B4=
4D4@DC;B342>N@38=4@4=34@>;8=34@468>/C83>>AB@010=B 4<8;84C03D8A4C@5D0;@827BH827>?05D0;18><0AA04=@03;4B>@03;4 414=BB@4::4@D0=44=?@>942B>5?@>942B4=3842>4;86H89=4=44=H>@6DC;3864?@>24AD>4@8=6D4@48A4= +>>@34H45C=2B84AH>4:4=E892>;;460A<4B44=B427=8A274>5<8;84C:C=3864>?;4838=6 @D0@8=6>505I=8B48B<4B<8;84C14;4838A44=?@K *8BD>4@4=2><?74B641843D0=4D4=4<4=B4=4=;4838=664D4=00=?@>942B4=
8=37>D4= 8=37>D4= 8=37>D4= '89=<>=3
%-'. %' % %/#&& % '
@>4=4%4@A? @>4=4%4@A? @>4=4%4@A? @>4=4%4@A? ?06
= D B = D B = D B = D B = D B
>2CA>5B78A JG40@?@>942B8A>=B74@4;0B8>=A78?14BE44=)0=3A>280;2>74A8>=>=B74<82@>0=3<4A>;4D4; )74?@>942BE8;;8=D4AB860B4B74>@4B820;8AAC4A1G4=A;0< (BC384<0:4=D0=74B;0=3A270?E00@8=6@0574CD4;AH89=>?64@827B4=3464A278434=8AD0=30B;0=3A270? (BC3G>5B74B@0=A;0B8>=0;0A?42BA>5B8AAC44=68=44@43D0A2C;0@2>=AB@C2BA )>834=B85GB744AA4=B80;8=6@4384=BA5>@?>E4@;0E1470D8>@>@(4;5$@60=8H432@8B820;8BGB>>22C@ $ 0 0=0;GA4@4= @0??>@B4@4=>=34@H>4:A6464D4=AD>>@;827B8=6A02B8D8B48B4=4=1464;4838=6D0=ABC34=B4= ?@><>D4=38 $=34@H>4:=00@64=4B8A27400=;46?@>AB00B:0=:4@
'>BB4@30< #89<464= !4834= "00AB@827B
% ( %( + % & %)& %. % %.
?06 ?06 ?06 ?06 ?06 ?06 ?06
= D B = D B = D B = D B = D B = D B = D B
%*(%* 061;034%4@A
(, ) (>C=3=B4;;864=24 (>C=3=B4;;864=24 ***B@427B2034<82)@0=A54@ #,$2034<82)@0=A54@
%(- !) $*#434@;0=32034<82)@0=A54@ )* 42034<82)@0=A54@ *))E4=B42034<82)@0=A54@
,( >@?A;0=34;89:4?>;8B84384=AB4= *+2034<82)@0=A54@
()&%#(% )* "4@2C@8*@D0;
*# )*++( ('"8;84C384=AB ('"8;84C384=AB ('"8;84C384=AB "' #,2034<82)@0=A54@
*%)'%(0&" *'2034<82)@0=A54@ '*#89<464=2034<82)@0=A54@ *=8D4@A8B48B!4834=2034<82)@0=A54@ *=8"00A2034<82)@0=A54@ +*2034<82)@0=A54@ ,*'2034<82)@0=A54@ *"'031>C32034<82)@0=A54@
%7%>A8B8>= %>AB3>2?>A8B8>=@01820=3A;0< %@><>D4=3CA@274>;>684 %7%>A8B8>='" %7GA8>;>6G %>AB3>202C;BG>5(284=24A >>53=A42B4=:E44: %@><>D4=3CA0534;8=6?834<8>;>684
*+() (* %!$ #&. # %*()) ,8;9444=;8=:=00@34D020BC@48=94<08;1>F>=BD0=64=("(30=$64D>;633>>@349>12>34D0=3464E4=AB4D020BC@44=944<08;03@4A=00@ '%,( % ,8;9484<0=30=34@A>?347>>6B41@4=64=D0=44=D020BC@4("(30=)%64D>;633>>@349>12>34D0=3464E4=AB4D020BC@44=74B4<08;03@4AD0=3464=438494E8;BB8??4==00@
!",&&($( ,*+()&' ---'()%# (( ( %)&%+))/)*$ =4F2;CA84D4A0<4=E4@:8=6<4B(?>B09>118434=E4C=C34<>64;89:7483><=84B0;;44=D>>@CH4;5>?H>4:B4600==00@44=100= (?>B09>1600B>?8==>D0B84D4E89H4 ><<4B74B0;>C346464D4=30B<4=A4=<44AB0;D0=C8B7C==4BE4@:>?=84CE420@@8M@4<>64;89:7434=E>@34=64E4H4= >>@34:@027BD0=38B=4BE4@:B414=CBB4= :C=BCD@84=34=>C32>;;460A4=0=34@42>=B02B4=>?8=B4@4AA0=B410=4=E89H4= ,>@34=H8900=64=><4=30=>=BD0=6BC300@D>>@34D4@<4;341>=CA (?>B09>1J)0@64B8=6)0;4=B
Cultuur
15
Pop Een wandeling met Ane Brun
‘Ik ben een kind van de seizoenen’ Aan zangeres Ane Brun is een intellectueel verloren gegaan. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
‘Waar gaan we heen dan?’ De lobby van haar Amsterdamse hotel is op deze zonnige zaterdag erg warm, dus de Noorse singer-songwriter Ane Brun (32) is gemakkelijk te verleiden tot een wandeling over de grachten. Wat dacht ze van een loopje naar platenwinkel Concerto, om te kijken of haar nieuwe plaat er ligt? ‘Leuk! Even mijn jas pakken.’ Dat duurt iets langer dan gedacht, want haar vriend zit boven in het bad en die wil ook aandacht. Maar later loop ik toch echt met de blonde zangeres over de Keizersgracht, en hebben we een spontaan gesprek waar voor de show een tape bij meeloopt. Iets waar je alleen maar op mag hopen als interviewer: haar sfeervolle gitaarfolk, open persoonlijkheid en prachtige, indringende stem maken haar al jaren een publiekslieveling. Notities blijven in mijn binnenzak, de onderwerpen dienen zich vanzelf aan. De aarzelende lente buiten leidt naar de titel van haar nieuwe plaat, Changing of the Seasons. Waarom die titel [en pas op voor dat paaltje]? ‘Iemand zei dat ik te afhankelijk ben van de seizoenswisselingen. Als een seizoen te lang duurt, zoals deze winter, word ik rusteloos. Als je uit een gebied komt met klimatologische extremen, is het normaal om van grote weersverandering uit te gaan. Een beetje lente bestaat voor mijn gevoel eigenlijk helemaal niet, net als winter zonder sneeuw.’
Je zingt in dat nummer je ‘te Scandinavisch’ te voelen vanwege die
Een wandeling met Ane Brun levert het inzicht op dat er nog popmuzikanten zijn die nadenken voor ze spreken. Ze is slim en toegankelijk. ‘Je paspoort vertelt waar je vandaan komt, niet wie je bent.’ weersgevoeligheid. Bestaat dat eigenlijk wel, té Scandinavisch zijn? Of té Nederlands? ‘Als je het hebt over identiteit, nee. Je paspoort vertelt waar je vandaan komt, niet wie je bent. Het gaat niet om die seizoenen an sich, maar om een ik-figuur die rusteloos wordt als dingen te lang hetzelfde zijn. Je zoekt dan dingen op die het patroon doorbreken. Dat conflict tussen stabiliteit en avontuur houdt mij erg bezig. Naarmate ik ouder word, groeit de behoefte aan stabiliteit.’
…Aan de man in het bad. ‘Hihi. Ja.’
Hier naar rechts. Is dat nog dezelfde man als acht jaar geleden, toen je om de liefde van Noorwegen naar Zweden verhuisde? ‘Ja. Is het alweer acht jaar? Mijn hemel! Ik studeerde nog. Muzikaal had ik geen enkele ambitie. Ik deed een jaartje Spaans aan de universiteit, toen een jaartje rechten, toen een paar maanden musicologie en cultu-
’Ik heb altijd het gevoel dat ik iets vergeten ben te lezen.’ LEX VAN ROSSEN/HOLLANDSE HOOGTE
rele studies. Maar toen zat ik al uit het raam te kijken en songteksten te schrijven.’
En, is er een intellectueel aan je verloren gegaan? ‘Het is maar net hoe je het bekijkt. Ik werk bijvoorbeeld heel analytisch aan mijn muziek en lees heel veel. Ik heb altijd het gevoel dat ik iets vergeten ben te lezen, zou graag nog eens literatuurgeschiedenis gaan doen. Intellectuele uitdaging zoeken.’
Er zijn weinig popmuzikanten die zichzelf als intellectueel zien… [lachend] ‘Dat heb ik gemerkt ja. Maar vergeet niet dat veel muzikanten al vanaf hun veertiende in het vak zitten. Ik begon op mijn 27e, had al een half leven achter de rug.’
Literatuurstudies lijkt me wel wat voor je. [Ga hier alsjeblieft maar even voor mij lopen, Concerto is aan je rechterhand] Je gebruikt sterke metaforen in je teksten. Er is een tekst met: liefde is een mijnenveld, ik ontplof in duizend stukken. Of een ander, droevig beeld: ik ben een karkas, ik kan nu niet naar je luisteren. ‘Ik houd er niet van té direct te schrijven wat er met iemand aan de hand is. De fascinatie zit voor mij in de verschillende manieren waarop je iets kunt vertellen. Het zoeken naar metaforen hoort daarbij. Het is echt heel bevredigend met een onderwerp rond te lopen en ineens het beeld te vinden dat een opening biedt naar een poëtische interpretatie. Hé kijk, hij ligt in de etalage!’
En niemand weet dat je er bent. ‘Ze moesten eens weten!’
Ook natuursymboliek speelt een belangrijke rol in je teksten, wind, afzondering, krijsende meeuwen. Heb je veel [van de toneelschrijver Henrik] Ibsen gelezen? ‘Betrapt! Hij staat in Noorwegen op de verplichte leeslijst, dus je moet hem wel lezen. Maar inderdaad: ook Ibsens metaforen hebben hun basis in de geografische en atmosferische kanten van Noorwegen. De vrijheid die de weidse fjorden geven, geeft je vleugels, maar andersom is ook waar: hoe klein je je kunt voelen tegen die overweldigende omgeving. Gaan we even naar binnen?’ 1 Ane Brun live: 16e Mezz, Breda, 17e Paradiso, 18e Lantaarn, Rotterdam.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
RECENSIE | MUSICAL
OPERAZANGERS TIMEN TE KLASSIEK VOOR EEN MUSICAL Dirk Koppes
...
Het blijft een moeizaam huwelijk: klassieke zangers die zich aan populair repertoire wagen. Natuurlijk hebben ze een fenomenaal stembereik, communiceren ze moeiteloos met de dirigent. En toch ontbreekt er iets als de cast van Porgy and Bess, tot en met 12 mei in Carré in Amsterdam, losbarst in ‘I got plenty o’nuttin’. Als iedereen
zich braaf aan zijn partijen houdt, ontbreekt de jazzy vibe. Jammer genoeg houden de erven Gershwin deze authentieke productie gevangen. Decor noch zangpartijen mogen aangepast worden aan de eisen des tijds. Daardoor zit je naar ouderwets volkstoneel met operazangers te kijken. Inclusief Summertime. Dat dan weer wel. Oma-amusement.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Uitgehooperd Zangeres Marja van der Toorn, alias Sugar Lee Hooper, staakt haar carrière. ‘Ze is lichamelijk op’, laat haar manager weten. Een beenoperatie eerder deze maand heeft niets met de beslissing van doen.
16
Het Verhaal
ALLE RELEVANTE KENNIS IS NA EEN WEEK WEG De onderwijsvernieuwingen zijn grotendeels mislukt, concludeerde de commissieDijsselbloem. De Tweede Kamer praat er vandaag over. Intussen dendert het Nieuwe Leren vrolijk door. Ervaringsdeskundige Marten Blankesteijn, verslaggever van Dagblad De Pers, beklaagt zich over het slechte onderwijs dat hij zelf heeft genoten. Marten Blankesteijn AMSTERDAM
...
Drie jaar geleden rond deze tijd waren alle zesdeklassers op mijn middelbare school in de ban van het profielwerkstuk. Het wat, zegt u? Het profielwerkstuk, een door onderwijsvernieuwers bedachte mega-opdracht waarmee we onze schoolcarrières glansrijk zouden afsluiten. Alle ‘competenties’ die we in onze middelbareschoolperiode hadden opgedaan zouden in die allesomvattende proeve van bekwaamheid samenkomen. Leren plannen, leren leren, zelfstandig informatie opzoeken, en meer van die opgeblazen begrippen die in de praktijk weinig voorstellen. Dat werd natuurlijk net zo’n grap als de rest van de Tweede Fase. Toen mijn partner in crime en ik al drie ‘uiterste inlevermomenten’ hadden gemist, en we eigenlijk al een half jaar bezig hadden moeten zijn, kregen we eindelijk een goede aanleiding om wél aan de slag te gaan. Het vierde ultimatum negeren zou betekenen dat we geen eindexamen mochten doen. En dus haalden we een paar boeken uit de bieb en begonnen een dag lang driftig te tikken. Dat was wel even wennen – van internetsites kon je gewoon knippen en plakken, nu moesten we opeens gaan overschrijven – maar bij een profielwerkstuk kon je maar beter niet gepakt worden op plagiaat. Boeken waren wat dat betreft een stuk veiliger: leraren gingen er al lang niet meer van uit dat we die überhaupt lazen. We stonden vroeg op, tikten ons suf, goten de inhoud in een gelikte lay-out en bedachten nog even snel een bijdehante presentatie. Toen die de volgende dag achter de rug was en het werkstuk was ingeleverd, niksten
GUUS DUBBELMAN/HH
Zelfstudie op het Amstelveense Keizer Karel College...
we weer tevreden verder. Tot we weer een dag later werden ontboden bij de leraar. Knikkende knieën. Het zou toch niet? ‘Zoals jullie weten vindt morgen de PWS-show plaats’, begon hij. ‘Daarin presenteren we de twintig beste profielwerkstukken aan ouders en jongere leerlingen.’ Ja, en? ‘En jullie PWS hoort daar zeker bij.’ We probeerden onze lach nog in te houden, maar dat lukte niet. Het was een typerende afsluiting van zes jaar lanterfanten in een gezellig, maar verschrikkelijk slecht onderwijssysteem. Met dank aan de dames en heren onderwijsvernieuwers was het op onze doorsnee katholieke scholengemeenschap vanaf de vierde klas afgelopen met regelmatig huiswerk controleren. Toetsen waren er nog maar vier
weken per jaar. In de resterende tijd hadden we wel lessen, maar een aanwijsbare reden om te leren was er niet. Elke periode zag er daardoor hetzelfde uit. Twee maanden lang beperkten we onze hersenactiviteit tot het absolute minimum – ik had niet eens een agenda – om daarna in de toetsweek als een bezetene te leren. Wekker om zes uur, tot middernacht alle wiskundehoofdstukken er doorheen rammen, slapen, tentamen maken, een paar honderd Franse woordjes leren tot middernacht, enzovoort. Om daarna weer twee maanden uit te rusten. Cijfertechnisch gezien was het een gouden aanpak. Elke som had ik maximaal 24 uur geleden voor het laatst gemaakt, dus een redelijk cijfer
zat er vaak wel in. Het enige nadeel was dat ik alle relevante informatie een week later kwijt was. Ik realiseerde me toen al wel dat dat niet zo handig was, maar ja, ik had wel wat beters te doen dan regelmatig met m’n neus in de boeken zitten. Vond ik. En de overgrote meerderheid van mijn klasgenoten en vrienden – ongeacht op welke school ze zaten – dacht er net zo over. Het resultaat? Een geweldige schooltijd en een geweldig gebrek aan kennis. Dat mag dan wel zo zijn, hoorden we de onderwijsvernieuwers zeggen, maar in ‘de informatiemaatschappij’ gaat het niet echt om kennis. Vaardigheden, dat is belangrijk. Vaardigheden? Er is nauwelijks nog een tiener te vinden die foutloos Nederlands kan schrijven, fatsoenlijk Engels spreken zit er meestal ook niet in, om nog maar te zwijgen over vrij essentiële vaardigheid als rekenen. Als bij wiskunde werd gevraagd om de standaarddeviatie, wist ik dat ik het knopje ‘1-Vars Stats’ op mijn grafische rekenmachine moest hebben. Wat die standaarddeviatie nou precies was – geen idee, laat staan wat ‘1-Vars Stats’ deed. Het goede antwoord kwam in beeld, en daar ging het om. Plannen kunnen we nog steeds niet, ik heb niet het idee dat ik heb ‘leren leren’, dus over welke vaardigheden hebben we het nou eigenlijk? De parlementaire onderzoekscommissie die een jaar lang onderzoek deed naar de vele onderwijsvernieuwingen liet weinig heel van de ‘tunnelvisie’ van de hervormers. De veranderingen werden ingevoerd zonder leraren, leerlingen en ouders te raadplegen, en, ook niet onbelangrijk: zonder wetenschappelijk bewijs dat de nieuwe methodes beter zou-
den zijn dan de al bestaande. Het klinkt mooi, meer vrijheid en meer zelfstandigheid, maar studenten en vooral pubers blijven luie wezens die naar het plafond staren nog interessanter vinden dan een boek lezen. Op een enkele brave Hendrik na betekent veel meer vrijheid voor veruit de meeste leerlingen dus vooral veel minder leren en dus veel minder kennis. Toch wordt het Nieuwe Leren, een onderwijsvariant met nóg meer zelfstandigheid en nóg meer ‘leerlinggestuurd denken’, steeds populairder. Bij sommige scholen blijft dat beperkt tot wat meer eigen verantwoordelijkheid voor leerlingen, maar andere instellingen gooien het roer helemaal om: geen lessen meer, geen proefwerken, geen leraren, maar portfolio’s, competenties en coaches. Het mbo overweegt nog altijd het Nieuwe Leren op álle mbo’s in te voeren, ondanks vele klachten van leerlingen. Voorstanders van het Nieuwe Leren geven grif toe dat het aan wetenschappelijk bewijs voor hun stelling ontbreekt. Maar, zeggen ze meteen: er is net zo min bewijs dat dat Nieuwe Leren sléchter is. Door de grote verschillen en de vele variabelen is ‘de’ kwaliteit van ‘het’ onderwijs nou eenmaal niet te meten. En dat maakt van de jarenlange onderwijsdiscussie een bijna religieus steekspel waarin niemand ooit gelijk gaat krijgen: fundamentalistische onderwijsvernieuwers versus ongelovige conservatieven. Dat hoeft op zich niet erg te zijn. Veel scholen met uiteenlopende werkwijzen zorgen voor meer keus voor de ouders, weten ook de parlementair onderzoekers. Als het aan de commissie-Dijsselbloem ligt, be-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
CBS
Waarschuwing
HOOG- EN LAAGOPGELEIDEN ZIJN BIJNA IN EVENWICHT
SP: MACHT IN ONDERWIJS VERSCHUIFT NAAR MANAGERS
Voor het eerst zijn er vrijwel evenveel hoog- als laagopgeleiden in Nederland. Van de Nederlanders tussen 15 en 65 jaar die geen onderwijs meer volgen, was 29 procent laagopgeleid en 28 procent hoog. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De grootste groep heeft een opleiding op middelbaar niveau. Deze groep, zo’n vier op de tien, had maximaal een havo-, vwo- of mbo 4-diploma. Hoogopgeleiden hebben
De macht in onderwijsland dreigt te verschuiven van politici naar managers, terwijl leraren buitenspel staan. Daarvoor zal SP-Kamerlid Jasper van Dijk vandaag waarschuwen in het Kamerdebat met de Commissie Onderwijsvernieuwingen. ‘Autonomie van scholen moet niet vertaald worden in macht aan het management, maar in het centraal stellen van de leraar.’ Van Dijk: ‘Het is niet verwonderlijk dat onderwijsbestuurders blij zijn met het
een hbo-diploma of zijn afgestudeerd aan een universiteit. Turken en Marokkanen zijn bezig met een inhaalslag. Het aandeel hoogopgeleiden in deze groep steeg verhoudingsgewijs het sterkst: van vijf naar negen procent. De stijging onder Antillianen, Arubanen en Surinamers was minder, maar zij hadden qua opleidingsniveau al een aardige voorsprong op Turken en Marokkanen. Twintig procent van hen is hoogopgeleid.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
rapport van Dijsselbloem. Ook minister Plasterk gaat verder in de lijn van meer macht voor schoolbesturen. Dat is gevaarlijk. Het management heeft inmiddels vergaande bevoegdheden over salarissen, bevoegdheden en pedagogiek. Het is beter als de overheid zorgt voor de randvoorwaarden en de leraar alle ruimte geeft.’ Het rapport van de commissie biedt volgens de SP goede kansen voor beter beleid.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................
Havo en hbo ineen (1)
Havo en hbo ineen (2)
Havo en hbo ineen (3)
Havo-scholieren in Hoogeveen kunnen vanaf september hun diploma en hbo-propedeuse tegelijk halen.
Het Roelof van Echtencollege wil zo tegemoetkomen aan het tempo van snelle leerlingen. Ook moet het aantal hbo’ers dat na het eerste jaar van opleiding wisselt hierdoor afnemen.
Havisten kunnen vanaf de vierde klas met hbovakken beginnen. Aan het eind van de vijfde kunnen ze hun propedeuse hebben afgerond.
Het Verhaal
17
MARC DE HAAN/HH
...en in de mediatheek van Open Scholengemeenschap Bijlmer. (Geen van beide scholen is de school van de schrijver.)
moeit politiek Den Haag zich voortaan niet meer met hoe onderwijs gegeven wordt. De overheid bepaalt wat leerlingen aan het eind van de rit moeten weten, en op welke manier die kennis er in geramd wordt, mogen de scholen zelf uitzoeken. Een prima idee. Ouders die denken dat hun kind zich het best ontwikkelt als het mag doen waar het zin in heeft, kunnen terecht op Iederwijs-achtige instellingen, en voorstanders van discipline en controle sturen hun kroost naar traditionelere scholen. Iedereen blij. Tot zover de theorie. Twee maanden geleden was ik voor een reportage op een middelbare school in Almelo, waar de Tweede Fase officieel wel is ingevoerd, maar waar ze nog steeds met de ouderwetse harde hand
‘Heel veel ouders sturen hun kinderen naar een Belgische school. Blijkbaar is er vraag naar een traditionele aanpak.’
regeren. Strenge controle op huiswerk, regelmatige toetsing, dat werk. Met succes: de school staat op zo’n beetje elk lijstje in de Nederlandse top. De traditionele aanpak werkt dus?, vroeg ik aan een van de leidinggevenden. Die schoot meteen in de verdediging: we doen heel veel met computers, hoor! En we hebben sinds kort ook een zelfstandig-werkuurtje! De lobby van de Nieuwe Lerenfundi’s heeft in korte tijd blijkbaar diepe sporen nagelaten. Zelfs scholen die onwaarschijnlijk goed scoren, schamen zich voor hun werkwijze. Stel je voor dat je in de krant wordt afgeschilderd als traditionele school! Zelfstandigheid, leerlinggestuurd denken, competentiegerichte aanpak
en vergelijkbare onzin – het hele onderwijsveld is er inmiddels mee vergeven, en het einde is nog lang niet in zicht. Van een keuze is nauwelijks nog sprake. Dat merkte ook Jeroen Dijsselbloem op toen ik hem sprak over het rapport van ‘zijn’ onderzoekscommissie. ‘In de grensstreek bij België zie je dat heel veel Nederlandse ouders hun kinderen naar een Belgische school sturen. Júist omdat ze daar nog traditioneel werken. Blijkbaar is er veel vraag naar zo’n aanpak. Dus als ik een school zou runnen, zou ik het wel weten.’ De politiek begint het te snappen. Nu de onderwijsmanagers nog. 1
JUbUZ\YXYbb]YhhY_ccd kY`hYXckb`cUXYb" 8Yb]YikY78¿;Y__YbkYf_ÀjUb¿
Puzzels
18
1
ZWEEDS RAADSEL: baan van klerk kledingstuk
touwvezel bid (Latijn)
2
3
4
5
6
krenken
voor (Latijn)
7
CRYPTOGRAM 1
straatsteen
grondsoort
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4
5
1 tijdperk plan voor een weg
6
gekheid ieder
2 rondedans
9
vent
10 oude Italiaanse munt
vogel amfibie
3
smelting van ijs
6
geldbakje
11
tapijtweefsel bouwland afgemat
7
HORIZONTAAL: 1. Kostelijk bezit (8); 4. Daardoor vlucht men in ijltempo (8); 6. Bezinksel om de zanger terug te krijgen (4); 8. Geen nieuwe mensen? (7); 9. Brandbaar muziekinstrument (4); 10. Spaarbrander? (8); 11. Pikant dat de rekening zo hoog is! (8).
stad in Letland
intekenen
5 deel van het oog
lichte klap
7
8
VERTICAAL: 1. Buiswater (6); 2. Twee voorzetsels voor de sport (6); 3. Vruchtklier (7); 5. Bitter gestemd insect (7); 6. Dat is een rots voor een zeeslak (6); 7. Amfibie tussen de bomen (6).
4
BRAINSNACK
SUMBRERO®
®
3
5
11 8
8
5
10
4
11
11
In dit bos kan je niet door de bomen en het gewas kijken. Hoeveel jagers heb je minimaal nodig om alle jagerspaden te bewaken en waar (A-L) plaats je die jagers?
SUDOKU 9
5
5
3
3
SUDOKU 6
1
6
7
4
2 1 5 9 8 4 3 7 6
7 4 6 1 2 3 8 5 9
4 8 1 7 3 6 5 9 2
3 6 2 4 9 5 7 1 8
9 5 7 8 1 2 6 3 4
1 3 4 2 5 8 9 6 7
6 7 8 3 4 9 1 2 5
5 2 9 6 7 1 4 8 3
6 7 2 1 9 4 8 3 5
8 3 9 6 5 7 1 4 2
4 5 1 2 8 3 7 6 9
5 6 7 9 3 1 2 8 4
1 8 3 7 4 2 9 5 6
2 9 4 5 6 8 3 7 1
3 2 8 4 1 5 6 9 7
9 1 5 8 7 6 4 2 3
7 4 6 3 2 9 5 1 8
7 1 4 5 Optische illusie 8 Door de werking van de bolletjes tussen de lijnen, 6 lijkt het of deze niet even- 9 2 wijdig aan elkaar lopen. 3 Maar ze doen het wel
9 5 3 1 7 2 8 6 4
6 2 8 4 9 3 7 5 1
2 4 7 9 1 8 6 3 5
5 3 6 2 4 7 1 8 9
1 8 9 6 3 5 2 4 7
4 7 5 8 6 1 3 9 2
3 6 2 7 5 9 4 1 8
8 9 1 3 2 4 5 7 6
degelijk!
5
1
8
6
3 4
5
1
6
8
7
7
9 3
4
3
6
2
7
8
5
1
7
8
4
5
2
9 9
6
8
8 3
15
6
7 5
1
9
16
3
4
2
4
KAKURO®
9 2
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 7 9 2 1 driehoekjes de som van cijfers 9 8 4 2 van 1 tot en met 9, die hori6 4 1 7 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge5 1 8 9 vuld. De Sumbrero® links is 7 9 3 1 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 9 6 1 moeten worden ingevuld. De 0 2 8 5 doet helemaal niet mee. Per 3 2 7 som mag elk cijfer maar één 6 1 3 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
3
7
11
SUDOKU
8 9 3 5 6 7 2 4 1
Kakuro® & Sumbrero®
4
11
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Broodpap; 4. eveneens; 6. kauw; 8. methode; 9. rage; 10. naamvers; 11. kapelaan. VERTICAAL: 1. Breker; 2. opname; 3. prenten; 5. snotaap; 6. kervel; 7. wassen. Zweeds -c-d-s-dwaterloop -pas-alva filet-eet -l-mot-nblz-dazen -aet-beta eigenares -rel-kola KWELDER
7
8
3
7 6
6 10
2
7
4
9
8
1
2
4
3
8 7
2
9
8
4
6
5
7 7
3 5
2 1
1
2
3
9
4
1
4
5
4 6
6
9
4
3
8
9
2
3
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LETTERMATCH - 48
Voorbeeld:
+
=
LEZERS
COLUMN Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden.
© Puzzelland Opl. vorige: A1/B7 A2/B5 A3/B1 A4/B3 A5/B6 A6/B4 A7/B2
[email protected]
Bandje Karien Verhagen
...
Aan de directeur van Pretium Telecom, Vandaag heb ik eindelijk, na een schriftelijke aanvraag en twintig minuten wachten op mijn telefoonkosten, de bandopname kunnen beluisteren met de zogenaamde akkoordbevinding met mijn opzegging van KPN en de overstap naar Pretium Telecom. Van het gesprek en de uitleg heb ik niets gehoord op die band maar ik herkende wel de stem van mijn licht gehandicapte zoon die op alles wat uw medewerker beweerde rücksichtslos en braaf ‘ja’ zegt. Hij was toevallig op bezoek. Dat is dus het juridisch bewijs? Ik
dacht het niet. Ik heb drie keer teruggebeld en geprobeerd om steeds een andere afdeling om advies te vragen. Daar zijn uw medewerkers echter niet in getraind. Wel word ik voortdurend in de wacht gezet. Is dat een bedrijfsstrategie, ontmoedigingsbeleid? Na vele minuten komt steeds het antwoord: u kunt altijd schriftelijk reageren, maar wij hebben bewijs van de overdracht. Pardon? Heb ik nu net voor niets en voor de zoveelste keer uitgelegd dat... Blijkbaar. Als ik de buurvrouw vraag om de plantjes water te geven tijdens mijn afwezigheid moet ik er dan bij vertellen dat ze niet de telefoon op moet nemen en toestemming moet geven om mijn huis in de fik te steken? Want dan ligt de bewijslast bij mij en mijn hoopje as... Of breng
ik nu pyromanen op een idee? De tijd en het geld dat met deze ellende gemoeid gaat is inmiddels aardig opgelopen. Een van uw medewerkers vroeg zelfs om een doktersverklaring van het gehandicapt zijn van mijn zoon. In de termen van wijlen Wim Sonneveld: ‘Nu vraag ik u toch af’, meneer of mevrouw van Pretium. Wat mij betreft kunt u met de hele Pretium-santenkraam in de stront zakken. 1
Perspectief
19
VANDAAG: BOEKEN
Zweeds gymmen
Twee whisky
Derde Rijk
Hoe de arbeiders rustig te houden? Daar zijn verschillende theorieën over sinds blijkt dat deze klasse een vuist kan maken. Sport is maar niks, maar Zweedse gymnastiek zou ze wel temmen. Het boek Fatsoenlijk vertier biedt een geschiedkundige kijk op het temmen van arbeiders. 22
Een dichter is een nachtbraker, zo wil het vooroordeel. En dus schrijft Willem Thies, winnaar van de C. Buddingh-prijs, het liefst tot een uur of twee ’s nachts – als het even kan met twee whisky op. Maar verder dan dat gaat de talentvolle dichter niet: ‘Poëzie en de roes mengen niet.’ 22
Hoe Hitler en de zijnen tot de geboorte van het Derde Rijk kwamen mag bekend worden verondersteld. In zijn studie naar de opkomst van het Derde Rijk doet Michael Burleigh iets nieuws: hij richt zich vooral op de vergelijking met het ontstaan van andere totalitaire regimes. 22
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Lees en sterf! Drinkeboeren, een schimmige kroeg en een maffiabaas die op Elvis lijkt. Het Boek Zonder Naam lijkt nergens en overal op en jaagt iedere lezer de dood in. uP20 NK
20
Perspectief
.................................................................... Poëzie ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Hype Hilarische parodie op spaghettiwesterns en ‘The Secret’
Gedicht van de week Juni geen enkele dag kan juni doen vergeten juni, mijn hart ging dood mijn gedichten gingen dood en mijn liefste ging ook dood in een romantische zee van bloed juni, de verzengende zon deed mijn huid barsten onthulde de ware aard van mijn wonde juni, de vissen zwommen weg uit de bloedrode zee naar een andere plek voor hun winterslaap juni, de aarde vervormd, de rivieren verstomd stapels brieven konden onmogelijk aan de doden worden bezorgd © Shi Tao, vertaald uit het Chinees door Jan De Meyer and Iege Vanwalle.
Chrétien Breukers
...
Digitaal protest van PEN-centra Shi Tao is een Chinese dichter en journalist. In 2005 ging hij voor tien jaar de cel in omdat hij per e-mail een document dat ‘staatsgeheimen’ bevatte het land uit zou hebben ‘gesmokkeld’. Uit protest hiertegen en om aandacht te vragen voor de manier waarop de Chinese regering schrijvers behandelt, voeren de PENcentra een wereldomspannende actie: de Pen Poem Relay. PEN is een internationale schrijversbeweging met vestigingen in meerdere landen, die zich inzet voor verdraagzaamheid en vrijheid van meningsuiting. Het gedicht Juni van Shi Tao wordt, parallel aan de route die de olympische vlam aflegt, digitaal van land tot land overgebracht naar het PEN-centrum aldaar en telkens vertaald in de taal die er wordt gesproken. Als de vlam in Peking aankomt, is het gedicht in zestig talen beschikbaar, waaronder het Baskisch, het Wolof (een taal die in Senegal wordt gesproken), het Nederlands en het Fries. www.penpoemrelay.org/ en www. pencentrum.nl. Zie ook hierboven.
VSB Poëzieprijs voor Nolens Wat de AKO en de Libris Literatuur Prijs zijn voor het proza, is de VSB Poezieprijs voor de poëzie. Vrijdag kreeg Leonard Nolens deze prijs voor zijn bundel Bres, die bestaat uit oud, herschikt en al eerder genomineerd materiaal, waar Nolens twee nieuwe gedichten aan toevoegde. Blijkbaar was er geen betere bundel voorhanden of vond men dat Nolens aan de beurt
was. Het juryrapport, altijd goed voor een berg gemeenplaatsen en onbenulligheden, stelde in dat opzicht niet teleur: ‘Leonard Nolens spreekt in Bres met vele stemmen die hij samenbrengt in ‘Wij’. De gedichten zijn filosofisch, cultuurkritisch en zelfrelativerend. In messcherpe formuleringen geeft de dichter een tijdsbeeld, tekent hij een generatie. Nolens zet een register in dat het midden houdt tussen mantra, trance en de psalmen.’ En zo gaat dat nog even door. Het lijkt me sterk dat juryvoorzitter Odile Heynders en de leden Dirk van Bastelaere, Gaston Franssen, Fouad Laroui en Janita Monna niks beters weten te bedenken dan deze newspeak. Die volgens mij te wijten is aan luiheid en desinteresse. www.vsbpoezieprijs.nl
Voor de echte bibliofiel Raymond Danowski is een gepensioneerde Londense kunsthandelaar, die in de jaren zeventig poëzie begon te verzamelen. Hij legde zich toe op Engelse poëzie in bijzondere uitgaven, eerste drukken en curiosa. Dit leidde tot een verzameling van meer dan 75.000 stuks, die Danowski in 2004 schonk aan de Emory University in Atlanta (Georgia). Een tentoonstelling in de universiteitsbibliotheek toont voor het eerst een aantal van de ruim 250 unieke exemplaren. De collectie bevat een gaaf exemplaar van de eerste druk van Leaves of Grass (1855) van Walt Whitman en een door Anne Sexton van notities voorzien exemplaar van Sylvia Plaths Ariel. www.emory.edu/kst
Lees dit boek, maar Lees dit als je durft, maar denk drie keer na voor je verder leest, want dat kost je wel je leven. Het klinkt belachelijk, maar dit uitgangspunt van The Book With No Name zorgde voor een megasucces over de hele wereld. De auteur bleef echter anoniem. De Pers strikte hem/haar/ hen voor een interview. Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
Vechtende monniken, stoere cowboys, een bloedmooi wijf dat natuurlijk Jessica heet en een huurmoordenaar die op Elvis lijkt. Intrige: een steen die zijn bezitter onsterfelijk maakt is zoek. Locatie: een doods dorp ergens in Zuid-Amerika. Nee, dit zijn niet de ingrediënten van de nieuwe spaghettiwestern van Quentin Tarantino en/of Robert Rodriguez. Het zijn sowieso niet de smaakmakers van een film, maar van een boek, en wel van Het Boek Zonder Naam. Het origineel, The Book With No Name, zette in 2006 het internet op zijn kop toen iemand (wie o wie?) de eerste hoofdstukken van wat een hilarische parodie beloofde te worden op internet postte. Het gerucht dat iedereen die het hele boek las de dood zou worden ingejaagd, zorgde voor een run op het net. Dat de schrijver zich nog altijd verschuilt achter het wereldberoemde pseudoniem Anoniem, maar wel een bekend Engels auteur zou zijn, gaf de hype vleugels. Speculaties zijn er sindsdien genoeg: Harry Potter-koningin J.K. Rowling zou erachter zitten, maar ook de naam van fantasy-auteur Robert Rankin viel. En hoewel de Engelse uitgever Michael O’Mara Books via de mail naar zijn auteur verwijst met they, is er nog altijd helemaal niets over de echte naam van Anoniem bekend. En toch bleek met hulp van een legertje Nederlandse en Engelse persagentes deze Grote Onbekende(n) te strikken voor een interview. Via datzelfde internet dat hem/haar/hen groot maakte natuurlijk, want de identiteit bekendmaken, is wel het laatste waar Anoniem aan denkt.
De filmklassieker ‘The Magnificent Seven’ diende als inspiratiebron. RBP
Hoe ontstond het idee? ‘Ik had veel westerns bekeken en besloot dat ik iets wilde schrijven als The Magnificent Seven, de klassieker met Yul Brynner, Steve McQueen en Charles Bronson. Dus bedacht ik zes verschillende personages die ieder een speciale kracht hebben. Ik kon voor mijn zevende personage niets meer verzinnen, dus gaf ik die maar een drankprobleem. Vervolgens begon ik zomaar wat te schrijven aan het eerste hoofdstuk. Maar na de eerste pagina had ik die zes personages al geschrapt en besloot ik me helemaal te storten op de alcoholist. Daarna ging het eigenlijk vanzelf.’
Besefte je meteen dat het een hit kon worden? ‘Mijn gut feeling zei me dat ik best een heel origineel idee te pakken had. Ik wist ook zeker dat ik er een hele hoop mensen nieuwsgierig naar kon maken. Ik hoopte alleen dat ik het verhaal kon schrijven op een manier die het verhaal recht doet en dat is gelukt, vind ik.’
Waarom dit pseudoniem? ‘Ik speelde eerst wel met het idee mijn eigen naam te gebruiken, maar toen ik eenmaal had besloten dat het sterker werd door er Anoniem op te zetten, heb ik daar nooit meer over na-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Cremer schrijft nieuw deel
‘IK, JAN CREMER’: DERDE BOEK VERSCHIJNT EIND MEI De Nederlandse auteur Jan Cremer voegt een derde boek toe aan zijn autobiografische bestseller in twee delen Ik, Jan Cremer. Het boek Ik, Jan Cremer derde boek verschijnt op 29 mei, zo meldt uitgeverij De Bezige Bij. Het in 1964 verschenen Ik, Jan Cremer wordt gerekend tot de beroemdste boeken uit de naoorlogse Nederlandse literatuur. De rechten werden destijds aan dertig landen verkocht. Twee jaar later verscheen het vervolg.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Gefeliciteerd
De Tsjechische auteur Arnost Lustig (1926) is uitgeroepen tot laureaat van de Franz Kafkaprijs. De onderscheiding wordt uitgereikt in Praag. Lustig, opvolger van Yves Bonnefoy, wint 6.400 euro.
Perspectief
21
Herkansing
Zuid-Afrikaanse verwoordt communicatie treffend
het kost je je leven
Judith Hornman AMSTERDAM
...
Nieuwe boeken verdwijnen steeds sneller uit de boekhandel. De Pers geeft literaire winkeldochters na zes maanden een herkansing. Boek: Niggie Auteur: Ingrid Winterbach Uitgeverij: Cossee
‘Als ooit bekend mocht worden dat ik de schrijver ben, zal men verbaasd zijn. Echt? Ben jij die gast van dat boek?’ gedacht. Nu vind ik het lachwekkend dat ik ooit overwogen heb mijn eigen naam te gebruiken.’
‘Het Boek Zonder Naam’ was eerst een internethit: scoor je daar gemakkelijker? ‘Ik vond de manier waarop de film The Blair Witch Project eerst via internet een publiek vond geweldig, net als hoe de makers deden of het een echt gevonden film van een waargebeurd verhaal was. Ik heb iets soortgelijks proberen te doen. Ik zette wat hoofdstukken op het web en begon het gerucht te verspreiden dat als je een kopie van het boek in handen
kon krijgen je zou sterven als je het zou lezen. Al snel deden mensen de raarste dingen om aan het boek te komen. Dat je het boek alleen via internet kon kopen, maakte het allemaal alleen nog maar griezeliger en fascinerender denk ik.’
boeken trokken mijn aandacht. Ik vroeg me door deze verhalen af: ‘Wat zou me nog meer écht een boek doen lezen?’ Opeens wist ik het: als iemand me zou vertellen dat het lezen van een bepaald boek me mijn leven zou kosten, en dat van iedereen die het zou lezen, dan zou ik dat boek willen vinden en lezen.’
Je parodieert ook successen van Dan Brown en het megasuccesvolle zelfhulpboek The Secret, waarom die boeken?
Welk personage lijkt het meest op jou?
‘De Da Vinci Code en The Secret inspireerden me omdat mensen ze me maar bléven aanraden. Normaal besteed ik daar nauwelijks aandacht aan, maar de ideeën achter deze twee
‘Dat moet Sanchez de Barman zijn. Ik heb wat jaartjes in een kroeg gewerkt, toen ik nog wat jonger was, en ik haatte het als er dan vreemdelingen wat kwamen drinken, dan was ik al-
tijd best bot tegen ze. Net als Sanchez.’
Je verhaal is een internationaal succes. Denk je soms niet: ‘Hallo! Ik ben het! Het is van mij!’ ‘Niet echt. Ik vind het wel prettig dat mensen niet weten dat ik Anoniem ben. Als ooit bekend mocht worden dat ik de schrijver ben, zullen mensen me verbaasd aankijken en zeggen: ‘Echt? Ben jij die gast van dat boek?’ En ze zullen geïrriteerd zijn omdat ik er veel beter uitzie dan ze verwacht hadden.’
Heb je nog een boodschap voor je fans? ‘Lees mijn boek als je vermaakt wilt worden. En: als je ergens enorm van baalt, hoef je je heus niet altijd meteen te bezatten en aan het moorden te slaan.’ 1 Anoniem: Het boek zonder naam, Trademark.
‘Laatst had ik een Zuid-Afrikaanse mevrouw in de winkel, toen heb ik het boek nog aangeraden. En daarom denk ik er nu weer aan.’ Ineke Verkaaik van Boekhandel Verkaaik in Gouda wil graag Niggie een herkansing geven, van de Zuid-Afrikaanse schrijfster Ingrid Winterbach. ‘Ik had nog nooit van haar gehoord, maar toen uitgeverij Cossee een jaar of wat geleden met de Nederlandse vertaling kwam, was ik direct verkocht. Het gaat over drie mannen in de Afrikaanse burgeroorlog. Er gebeurt helemaal niks in het verhaal, maar de communicatie tussen deze mannen is zo treffend verwoord. Op een gegeven moment mag de één niet praten, de tweede wel en de derde alleen op commando. Ze vervelen zich verschrikkelijk, het is om wanhopig van te worden. Om hun tijd te doden gaan ze de natuur bestuderen – vandaar dat op de voorkant van het boek een heel mooi plantje staat.’ De Zuid-Afrikaanse mevrouw in de winkel heeft het boek destijds inderdaad gekocht, vertelt Verkaaik. ‘Je kunt wel zeggen dat ik als boekverkoper mijn best heb gedaan, ik heb Niggie op verschillende manieren geëtaleerd. Maar als het niet in de top 10 staat, dan moet je er ook echt je best voor doen. Ik bedoel, Jan Siebelink is ook mooi hoor. Maar er is zoveel meer. Het gaat gewoon te snel met die boeken, als ze eenmaal in de kast staan, is het moeilijk om te verkopen. Dan krijg je wel duur behang. In ieder geval komt Winterbach binnenkort met een nieuw boek, dus dan kan ik Niggie ook weer onder de aandacht brengen.‘ 1 Boekhandel Verkaaik Lange Tiendeweg 35 2801 KE Gouda www.boekhandelverkaaik.nl Eigenaar: Ineke Verkaaik
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
RECENSIE | KINDERBOEK
SUPER SLIM SPANNEND Wessel Poorthuis (11) 111
De geheime sleutel naar het heelal is een leuk boek want je leert er veel van en er staan veel mooie foto’s in. De hoofdpersoon is George, een jongen van tien of elf. Hij heeft een varken: Freddie. Zijn ouders zijn vegetariers en milieuactivisten en houden niet zo van Freddie. Zij willen ook niets met moderne technologie te maken hebben. George wil eigenlijk een computer, maar dat mag dus niet. Het huis van Hiernaast is leeg, heel geheimzinnig en onbewoond. Als Freddie ontsnapt naar het huis van Hiernaast gaat George op onderzoek uit. Daar ontmoet hij Annie en Erik. Annie is een meisje van Georges leeftijd en Erik is haar vader, een wetenschapper.
Hij ontmoet ook Kosmos, een supercomputer. Die laat George een stuk van het heelal zien. George is gefascineerd door het heelal. Samen met Annie gaat George op een meteoriet door het heelal reizen. Ze komen langs Jupiter, Saturnus en de asteroïden. Het blijft een verhaal, maar je leert wel serieuze dingen over planeten, sterren en de maan. Overal in het boek, als er in het verhaal aanleiding voor is, staan aparte stukjes met uitleg over het heelal. Dat vind ik leuk. Er staan ook mooie foto’s in en grappige tekeningetjes. De vijand in het boek is de meester van George die Kosmos de supercomputer wil stelen. Hierdoor is het boek ook
spannend. Het boek is geschreven door Stephen Hawking. Mensen zeggen dat hij de beste natuurkundige is sinds Einstein. Hij heeft een spierziekte en zit in een rolstoel, er is ook iets met zijn stem. Hij heeft het boek geschreven met zijn dochter. De geheime sleutel naar het heelal is een leuk, grappig, wetenschappelijk boek. En aan het eind ook nog spannend. De Geheime Sleutel Naar Het Heelal, Lucy & Stephen Hawking, uitgeverij Pimento.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Boekje van eigen deeg (1)
Boekje van eigen deeg (2)
Boekje van eigen deeg (3)
Harry Potter-schrijfster J.K. Rowling getuigt maandag in een rechtszaak over een Harry Potter-lexicon die een fan wil uitgeven.
De fan, Steve Vander Ark, verzamelde jarenlang Potter-informatie op zijn site. Rowling zegt het recht te hebben het lexicon zélf uit te geven.
De schrijfster schijnt woest te zijn en wil de zelfuitgeroepen ‘grootste fan’ Vander Ark er niet bij hebben in de rechtszaal in New York als zij haar getuigenverklaring aflegt.
22
Perspectief
............................................................................................. De Zwarte Doos .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Non-fictie Fatsoenlijk vertier
‘Alleen als je eenmaal bezig bent, kan drank stimuleren’ Hoe haalt de schrijver het boek uit zijn hersens? De Pers vraagt spraakmakende auteurs naar hun succesformule en kraakt de code. Vandaag: de met de C. Buddingh-prijs gelauwerde dichter Willem Thies (1973). Deze week verschijnt zijn nieuwste bundel bij Podium: Na de vlakte.
Maar ik ga er zorgvuldig mee om. Het idee dat je met innemen iets los kan maken, jezelf uit een writer’s block kunt bevrijden, is onzin. Alleen als je eenmaal bezig bent en het loopt goed en je wilt alles uit de kast halen, kan drank stimulerend werken.’ Welke drank? ‘Whisky.’
Hans van Willigenburg
...
Een dichter is een nachtbraker, zo luidt het vooroordeel. ‘De meeste gedichten schrijf ik in wat ik noem ‘de vroeg nachtelijke uren’. Maar ben ik daarmee een nachtbraker? Nee. Poëzie schrijven vergt een combinatie van losse geestesgesteldheid en uiterste concentratie. Poëzie en de roes mengen niet.’ Wat zijn bij jou de ‘vroeg nachtelijke uren’? ‘Zo tussen twaalf en twee ’s nachts.’ Waarom zijn die uren het productiefst? ‘Je raakt dan op een prettige manier los van de dagelijkse dingen. Je geest wordt vrijer, met als grote voordeel dat je makkelijker gaat associëren, nieuwe verbindingen maakt. Dieper de nacht in krijg je het nadeel dat je écht vermoeid raakt. Vandaar dat ik de limiet rond tweeën leg.’ Ben je een man van één gedicht per dag of per week? Of een ‘ware poëet’ die desnoods maanden wacht tot het opborrelt? ‘Ik stel geen quotum voor mezelf. Hoef dus nooit te forceren. Inspiratie
Lekker. Hoeveel? ‘Ik hanteer een maximum van twee glazen. Ook hier geldt: een balans vinden tussen loskomen én scherp blijven.’ Hoe lang doe je normaal gesproken over een gedicht? ‘Een paar uur.’
Willem Thies. HUGO KEIZER
kun je ook niet afdwingen. Maar wanneer ik heel lang geen gedicht schrijf, word ik onrustig.’ Vertel. ‘Ik zie dichten toch als een vorm van expressie. Het vertalen van mijn gedachten, fascinaties of ervaringen naar papier. Met andere woorden: als ik niks nieuws maak, begint het er onwillekeurig op te lijken dat ik, dramatisch gezegd, niet meer besta.’ En dat voelt niet prettig? ‘Nee.’
Klinkt relaxed. ‘Ik probeer wel rustig te blijven, maar vergis je niet: soms kan ‘het materiaal’ heel weerbarstig zijn. Dan heb ik een mooie zin of een mooi beeld, en dat weigert een compleet gedicht te worden.’ Voorbeeld. ‘De zinsnede ‘nutteloos als nat kruit’ heb ik in wel vier of vijf gedichten uitgeprobeerd. Nu heeft-ie gelukkig eindelijk z’n plek gevonden.’ Tot slot. Waarom moeten mensen naar de boekwinkel rennen voor ‘Na de vlakte’? Eén zin! ‘Mijn eerste bundel Toendra was goed, Na de vlakte is beter. 1
Drank? ‘Kan wel degelijk iets toevoegen.
De woeste Gymnastiek ter preventie van volksopstanden. Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Waar is het wandelen? Waarom bevat het boek Fatsoenlijk vertier geen hoofdstuk over wandelen? Want dat was nu juist de methode bij uitstek om de massa in het gareel te krijgen. Wandelen, stevig doorstappen over vaderlandse grond, te midden van gelijkgestemden, op weg naar hetzelfde doel, dat bracht gezondheid, vaderlandsliefde, discipline en saamhorigheidsgevoel. Duizenden kilometers zijn er afgelegd, door protestant en katholiek, links en rechts. En toch bevat deze bundel geen bijdrage over wandelen. Toen Karl Marx in 1848 schreef dat er een spook door Europa waarde, het communisme, waren er maar weinigen die daar wakker van lagen. Ruim twintig jaar later was dat wel anders. Nadat de Franse regering op de vlucht was geslagen voor het Pruisische leger, viel Parijs in handen van het proletariaat. Plundering, brandstichting en massamoord waren het resultaat. De onderdrukking van deze volksopstand kostte tienduizenden het leven. Vanaf dat moment was duidelijk dat de opkomende arbeidersklasse een bedreiging vormde voor de beschaving. En dus moest de arbeider snel onschadelijk gemaakt. Regeringen (de Duitsers liepen hierin voorop) zorgden voor sociale
wetgeving die de scherpste kantjes van het kapitalisme moest verzachten. Daarnaast waren er vele initiatieven van onderop, zoals de geheelonthoudersbond, die de arbeider uit de kroeg wilde houden, en verenigingen ter bestrijding van zaken als rauwe volksfeesten en kermissen en de zedeloosheid (lees: prostitutie). Fatsoenlijk vertier gaat helaas niet in op deze gedreven bestrijders van de zonde, die in dit beschavingsoffensief toch minstens zo belangrijk waren als de intellectuelen met hun goedbedoelde pogingen de arbeider de leeszaal of het museum in te krijgen. Daar komt bij dat enkele bijdragen (over vegetarisme en de opkomst van het fietsen) maar heel weinig met fatsoenlijk vertier te maken hebben. De arbeider was uit geldgebrek vaak al vegetariër, en fietsen werd door de eerste wielrijders beschouwd als een vermaak voor de betere kringen. De ervaring snel vooruit te komen, terwijl je tegelijkertijd heerlijk ontspannen kon genieten van de omgeving, was een probaat middel tegen ‘neurasthenie’, of zenuwzwakte, een kwaal die in de betere kringen veel voorkwam en veroorzaakt werd door het jachtige tempo der tijden. Als arbeiders gingen fietsen, betekende dat een ernstige verstoring van de juiste sociale verhoudingen. En daar kwam nog eens bij dat de arbeider op de fiets ging wielrennen!
Non-fictie Theorie Burleigh overtuigt niet
Luister & win
Tank Tiendaagse Radio Veronica geeft 50.000 liter brandstof weg! Luister 14 t/m 25 april vanaf 16.00 uur
80’s & 90’s Hits fueled by
Nazisme is net zoiets als communisme Gerben Segboer AMSTERDAM
...
Het Derde Rijk: een nieuwe geschiedenis. Het is een gewaagde titel voor een boek over nazi-Duitsland. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn vele duizenden werken geschreven over alle facetten van de Duitse geschiedenis tussen 1933 en 1945.
Van Hitler-biografieën en overzichtswerken tot studies over het begin en het eindresultaat van de Holocaust. Wat valt hier nu nog aan toe te voegen? Het is een vraag die Michael Burleigh, geschiedenisprofessor van de Washington en Lee Universiteit in Virginia, al had voorzien. Waar hij zich in zijn boek op concentreert is het bredere verhaal van het nazisme
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Briefwisseling Ian Fleming onder de hamer
18.000 EURO VOOR BRIEVEN VAN ‘MISS MONEYPENNY’ 18.000 euro bracht de briefwisseling op tussen Ian Fleming, auteur van de James Bondverhalen en zijn eigen ‘Miss Moneypenny’, typiste Jean Frampton. In de jaren zestig huurde Fleming haar in om de 007-manuscripten uit te typen. BBC News meldt dat de veiling van de correspondentie, die recentelijk in Dorchester werd gehouden, ongeveer vijf keer zoveel geld heeft opgeleverd als aanvankelijk geschat werd.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Hype Vlaming Ivo Victoria heeft net zes pagina’s geschreven, maar is een hype. Al zeven Nederlandse uitgevers brachten een bod uit. Victoria, pseudoniem van Hans van Rompaey, koos voor Ambo/Anthos.
Perspectief
arbeider getemd
Recensie Debuut Ceridwen Dovey
Wat macht met je doet: al die misère en lelijkheid, zo prachtig om te lezen Alex Boogers VLAARDINGEN
...
Gezonde lichaamsbeweging moest de arbeider beschaven.
De opvoeders wisten wat goed was voor arbeiders. Tegenwoordig wordt de roman de hemel in geprezen en onmisbaar geacht vanwege zijn bijdrage aan onze geestelijke ontwikkeling: honderd jaar geleden was dat even anders. Toen werd de roman alom beschouwd als een gevaar. Romans lezen prikkelde de zinnen (vooral die van vrouwen) en bracht mensen vaak op verkeerde ideeën. Hetzelfde gold voor competitieve sporten. Sport verbroedert, is nu de kreet (ondanks alle geweld op en om het veld). Honderd jaar geleden werden sporten als wielrennen en voetballen door de opvoeders verworpen. Daarvan werden arbeiders alleen maar agressief, competitief en onhandelbaar. ‘Een krachtverspillend vermaak’, schreef de Gentse socialis-
Hitler bij de Spelen in Berlijn (‘36).
als totalitaire beweging en politieke religie. ‘Het Derde Rijk (…) is het verhaal van de geleidelijkere en subtielere morele afbraak en transformatie van een moderne industriële maatschappij [waarvan] het volk tegen alle mensenlievendheid, rede en scepsis
tische krant Vooruit! in 1908. Nee, dan was Zweedse gymnastiek veel beter. Door eindeloze oefeningen aan de balk of de brug leerde de arbeider hoe hij zich rationeel kon bewegen en dus minder snel moe werd. Goed nieuws voor de baas, en voor het vaderland. Want arbeiders vormden vaak beroerde soldaten. Niet voor niets maakte de Belgische profeet van de Zweedse gymnastiek, Clément Lefébure, in 1898 een rondreis door Zweden op kosten van het ministerie van Oorlog. Tien jaar later werd lichamelijke opvoeding in Gent verheven tot een universitaire studie. De brave burgerinitiatieven om de arbeider op te voeden liepen in de jaren twintig van de vorige eeuw een voor een vast. De voornaamste reden was dat de echte arbeiders (die zich
in (…) vertrouwde op de anderszins bespottelijke figuur van Hitler.’ Om deze afbraak te kunnen begrijpen onderzoekt Burleigh facetten van het nazisme die ook in andere totalitaire systemen werden gehanteerd, zoals terreur, gedwongen sterilisatie, planmatige massamoord en racisme. Volgens Burleigh was dit dus niet een typisch Duitse beweging en had deze ook zeker niets te maken met de ‘Duitse volksgeest’. Burleigh plaatst de nazi’s in de bredere Europese context van opkomend totalitarisme. De vergelijking tussen HitlerDuitsland en het totalitaire Rusland onder Stalin is zowel de kracht als de zwakte van Burleighs boek. De kracht is dat Burleigh met deze aanpak niet
altijd al weinig hadden laten zien) nu helemaal wegbleven. Ze werden met gemak verslagen door de politieke massabewegingen en de opkomende commerciële amusementsindustrie. Fascisten, socialisten en communisten, maar ook de confessionelen, deden hun uiterste best om hun aanhang door middel van vertier aan zich te binden. Het was de tijd van de uniformpjes, de vaandels, de liederen, de marcherende kolommen en lekker knokken op zaterdagavond. Ook alweer voorbij. Wat rest is het commercieel vermaak. De arbeider is onschadelijk gemaakt en mag eindelijk doen waar hij zelf zin in heeft. 1 Christianne Smit (red.), Fatsoenlijk vertier. Deugdzame ontspanning voor arbeiders na 1870, Bert Bakker, 19,95.
opgesloten zit in een lineaire verhaallijn, maar elementen van het nazi-regime kan behandelen zonder de verplichting te voelen een halve biografie over Hitler te schrijven. Dit levert boeiende en gedetailleerde verhalen op over het besluit tot de planmatige eliminatie van de Joden, de creatie van de ‘nieuwe mens’ en de jacht op andersdenkenden en politieke tegenstanders van Hitler. Maar Burleigh voelt zich verplicht om af en toe een geforceerde vergelijking te maken met andere totalitaire systemen zoals het communisme. Deze vergelijkingen blijven vluchtig en weten daarom ook nooit helemaal te overtuigen. 1 Michael Burleigh: Het Derde Rijk: een nieuwe geschiedenis, De Bezige Bij
23
Bloedverwanten is een boek over corruptie en macht. Het is de debuutroman van de jonge, in Zuid-Afrika geboren Ceridwen Dovey (28). In het eerste gedeelte komen een portretschilder, een kapper en een chef-kok van een dictator in een niet nader genoemd land aan het woord. Er is een coup gepleegd, die de president ten val moet brengen. De mannen, alle drie in dienst van de president, worden gescheiden van hun vrouwen en gegijzeld in de residentie. In de korte hoofdstukken praten ze over hun leven en over hun baas.
Over bekrompen gevoelens en grote daden, chaos en verlangen De aantrekkingskracht van Bloedverwanten (oorspronkelijke titel: Blood Kin) ligt in de verschillende hoofdstukken, die steeds door een van de drie mannen worden verteld. Later in het boek komen de vrouwen aan het woord: de verloofde van de broer van de kapper, de vrouw van de portretschilder en de dochter van de chefkok. Door de verschillende personages die aan het woord komen, ontstaat een indringend beeld over wat macht met je doet, wat de gevolgen zijn als je leeft onder het juk van macht. De korte hoofdstukken tonen elke keer een iets ander beeld van wat er op dat moment speelt, aangevuld met nieuwe informatie over de achtergronden van de personages, die het verhaal op subtiele wijze voortstuwt. Je leert de personages kennen, hun angsten, grillen en eigenaardigheden, je leert ze wantrouwen, zoals ze soms elkaar wantrouwen, je leert hun onderlinge geschiedenissen kennen, hun liefdes, hun ervaringen met de president, en met elkaar, en hoe hun levens met elkaar samenhangen.
Je wordt je bewust hoe gevoelig de bewegingen, gebaren en handelingen kunnen zijn als je een gegijzelde bent. Het is van belang dat je vooruitdenkt, dat je nadenkt over je eigen positie en situatie. Wat is echt? Wat is waarheid? Hoe ziet je toekomst eruit? Wie moet je vertrouwen? Wat speelt er werkelijk? Bloedverwanten is een verhaal over bekrompen gevoelens en grote daden, over wetteloosheid, chaos, en verlangen. Doveys stijl is indringend, rauw, en helder. In haar beschrijvingen is ze gedetailleerd en nauwgezet, waardoor de omstandigheden je meetrekken in een gecontroleerde wereld van macht en wanhoop. De omstandigheden tonen de verschillende maskers van de personages die zo eigen is aan de mens, maar die in een reguliere wereld onder de oppervlakte drijven, en zelden echt zichtbaar worden. In Doveys Bloedverwanten zien we al die misère en lelijkheid, maar zó beschreven dat je dankbaar bent dat je het mag lezen. Wonderschoon. 1 Ceridwen Dovey: Bloedverwanten, Ambo Anthos
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................................................................................................................................................................................
RAMSJ DEZE WEEK 111
V = Victorie
Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog vormden aanplakbiljetten een belangrijk propagandainstrument. Pakkende beelden en slogans (‘Roddelen schaadt uw volk!’, ‘Europa is aangetreden’ of het Duitse antwoord op het geallieerde V-te-
ken: ‘V = Victorie’) werden op die manier massaal verspreid, in de hoop de openbare mening te beïnvloeden. Dit boek bevat de meest indringende en opmerkelijke voorbeelden van deze bijna volkomen verloren gegane vorm van politieke propaganda. V = Victorie, oorlogsaffiches 1940-1945, 7,90 euro. 111
Wereldrevolutie
Nog even (Cuba zit momenteel op de wip),- en er is op de hele aarde nog
maar één communistische heilstaat over: Noord-Korea. En dan te bedenken dat deze ideologie niet eens zo lang geleden de meerderheid van de mensheid aan zich had onderworpen: in Rusland, China, Ethiopië, Angola, het Oostblok en ga zo maar door. Erik van Ree beschrijft de opkomst en ondergang van het communisme en vergeet daarbij de kleine heilstaatjes niet. Erik van Ree, Wereldrevolutie. De com-
munistische beweging van Marx tot Kim Jong Il, 9,90 euro. 111
Mies in Berlin
De Duitse architect Mies van der Rohe is beroemd vanwege zijn revolutionaire ideeën ontwikkeld in het Bauhaus en (nadat hij in 1938 naar de VS was vertrokken) zijn enorme invloed op de International Style, de hoogbouw die we nog dagelijks om ons heen kunnen zien. Maar Van
der Rohe heeft in zijn eerste periode een belangrijke bijdrage geleverd aan de Duitse stedelijke architectuur. Deze forse (Engelstalige) catalogus geeft een goed beeld van de ontwikkeling van de ontwerpen van Mies van der Rohe. Om ademloos door te bladeren. Terence Riley en Barry Bergdoll, Mies in Berlin, 29,50 euro (alleen verkrijgbaar bij Steven Sterk). Gesignaleerd bij boekhandel Steven Sterk, Servetstraat, Utrecht: 030-2340580. Deze titels zijn ook verkrijgbaar bij Selexyz-boekhandels.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Zelfkennis
London Book Fair
May-Day
De Mexicaanse schrijver Carlos Fuentes kondigt in El País aan ‘zijn beste roman ooit’ La voluntad y la fortuna te hebben afgerond.
Deze dagen staan de 22 staten die het Arabisch als hun officiële taal hebben centraal en zijn er ontmoetingen met veel Arabische schrijvers.
De literaire nalatenschap van Karl May (1842-1912), de meest gelezen Duitse schrijver, dreigt geveild te worden, zo meldt Deutsche Welle. Het gaat o.a. om het originele manuscript van Winnetou IV.
Media
24
Talkshow
Dvd-box Populaire boekentv
Dr. Phil gaat erg ver voor zijn gasten Mediaredactie AMSTERDAM
...
Je wilt voor je talkshow graag een aflevering maken over een heikel actueel onderwerp, maar er is een probleempje. Een van de hoofdrolspelers zit in de bak. Bij de show van Dr. Phil betalen ze dan gewoon je borg. Mercades Nichols en zeven van haar
ADSLwinkel.nl® Het Net ADSL Surfen & Bellen • gratis draadloos modem • voordelig bellen • incl. kosten KPN-abonnement • géén jaarcontract, dus nergens aan vastzitten eerste nden 6 maa 5
29,9
tienervrienden zitten vast voor het mishandelen van een medepuber. Ze filmden de mishandeling en dat filmpje werd vervolgens breed uitgemeten in Amerikaanse journaals en op internet. ‘We helpen gasten vaker met financiële ondersteuning. Het gaat dan om vliegtickets, kleedgeld en hotelkosten. Maar in dit geval zijn onze medewerkers iets te voortvarend geweest’, aldus een woordvoerder in een mail aan persbureau AP. De bewuste medewerkers zouden al een standje hebben gekregen. Dr. Phil heeft door alle (media)commotie maar helemaal afgezien van de hele aflevering. Het is niet de eerste keer dat Dr. Phil
AMSTERDAM
p/mnd
GRATIS DVD-pakket met 6 geweldige titels! actie Exclusieve SLwinkel.nl alléén bij AD
Gewoon.
Alléén bij ADSLwinkel.nl ® of bel 030 - 27 198 27
delijks ongeveer 70 miljoen uur door op Google, Hyves en NU.nl. Dat blijkt uit een onderzoek van bureau Multiscope. De onderzoekers komen tot hun conclusies door het aantal bezoekers van de sites te vermenigvuldigen met het aantal bezoeken en de gemiddelde duur daarvan. Volgens Multiscope voert zoekmachine Google de lijst aan, met 38,5 miljoen uur per maand. Contactenwebsite Hyves volgt met 19,6 miljoen uur, NU.nl houdt de Nederlandse internetpopu-
Honderdduizenden keken ernaar, velen verlangen ernaar terug. Hier is… Adriaan van Dis, een talkshow waar menig bekend auteur aanschoof, verschijnt op dvd. AMSTERDAM
...
70 miljoen uur online Mediaredactie
Sterren en kijkers Maarten Bloem
Google, Hyves en NU.nl
95 ... Nederlanders brengen samen maan-
19,
negatief in het nieuws is. Eerder dit jaar viel iedereen over hem heen omdat hij totaal ongevraagd de aan lager wal geraakte popdiva Britney Spears (psychologisch) advies kwam geven in het ziekenhuis. 1
latie maandelijks in totaal 10,9 miljoen uur bezig. In de toptien staan verder onder meer Relatieplanet (8,5 miljoen uur wordt er gezocht naar een potentiële partner), Startpagina (6,8 miljoen uur), MSN (5,5 miljoen uur) en Marktplaats (4,1 miljoen uur). De eerste tien sites op de ranglijst zijn samen verantwoordelijk voor bijna tweederde van de tijd die Nederlanders op internet doorbrengen. Volgens Multiscope zijn de gegevens interessant voor online adverteerders. De tijdsbesteding zou iets zeggen over de betrokkenheid van bezoekers bij de website. 1
Het was het enige boekenprogramma op televisie dat (langdurig) succes had. Hier is... Adriaan van Dis. Een bij toeval ontstane talkshow, samengesteld door een redactie waar onder anderen columnist Bas Heijne en schrijver Geert Mak in zaten. Van 1983 tot 1992 keken mensen in groten getale op zondag naar de VPRO, waar Van Dis het voor elkaar kreeg om vaak internationale beroemdheden (van Fay Weldon en Salman Rushdie tot Astrid Lindgren en Hugo Claus) aan tafel te krijgen. De dvd met een selectie van de gesprekken verschijnt eind deze maand, maar werd zondag alvast aan Van Dis overhandigd in Amsterdam. ‘Rode wijn, witte wijn of water?’ De standaardvraag waarmee Van Dis zijn gasten welkom heette in zijn programma wordt nu aan hem gesteld door gelegenheidspresentator Wim Brands. Een naam die menigeen niets zal zeggen, behalve de diehard boekenliefhebbers die om elf uur op de zondagochtend naar het VPRO-programma Boeken kijken. Auteurs interviewen maakt tegenwoordig niet meer beroemd. Dat was bij Van Dis wel anders. Naar zijn talkshow keken in de hoogtijdagen wel 700.000 mensen. ‘Maar er waren toen
nog maar twee netten’, zo stelt Van Dis zijn collega Brands gerust. ‘En er was nog geen afstandsbediening. Als je mij de nek wilde omdraaien, moest je opstaan en dat doen mensen liever niet.’ Van Dis wijst er ook op dat zijn pro-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:01 17:06 17:10 17:20 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Nijntje en haar vriendjes Kunzang in het klooster Charlie & Lola Welkom op Vogeleiland Sesamstraat ChristenUnie EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Intensive Care
20.00 20:00 20:30 21:10 21:45
Nederland 2
NOS Journaal Blik op de weg Missers Opsporing verzocht
17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
17.00 NOS Journaal De wonderverhalen MAX & Loretta That’s the question Man bijt hond Vroege vogels Rail away
20.00 20:25 20:55 21:20
Netwerk Ik mis je Het elfde uur
22.00 22:00 22:15 22:50
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag The hiding place
22.00 22:30 23:00
Nederland 3
Ten einde raad Pauw & Witteman
17:15 17:20 17:30 17:48 18:00 18:25 18:45 18:59 19:00 19:21 19:30
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
Goede tijden, slechte tijden TV Makelaar Mijn tent is top
22.00 Puberruil XL Roes Nu we er toch zijn
22.00 22:00 22:30 22:55 23:10
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Mr. Bean, the animated series Kika & Bob SudoKidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 20:25 21:00 21:30
RTL 4
22:30 23:30 23:40 23:45
Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
17:45 18:30 19:00 19:30
Jensen! The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi
20.00 20:00 20:30 21:30
PostcodeLoterij: Deal or no deal CSI: Miami Life
22.00 22:30 23:15 23:45
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
Crazy 88 NOS Sportjournaal NOS Journaal Raymann is laat
MAX & Loretta, 17.35 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 18:00 18:55 19:50
The A-Team Baywatch De Pfaffs
20.00 20:30
Touching the void
17:00 17:25 18:15 19:05
Mayday mayday RTL Poker: European Poker Tour Dortmund
Touching the void, 20.30 uur
The nanny Oprah Winfrey show Dr. Phil EHBO: Eerste Hulp Bij Opvoeden
17:35 18:30 19:00 19:20
The nanny Elizabeth
20:00 20:30 21:30
As the world turns Oprah Winfrey show
Monk Hotel Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie
17:20 17:45 18:40 19:35
Trauma centrum House Murder investigation
20:30 21:25
17.00 Will & Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters
20.00
22.00 22:30 22:45 22:50 23:20 23:55
Veronica
17.00
20.00
22.00 22:45 23:35
Net 5
17.00
20.00 20:00 20:30
22.00 22:35 23:35
SBS 6
17.00
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Tienermoeders De opvoedpolitie
Desperate housewives Dirty sexy money
22.00 22:20 23:15
Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit
17:10 17:30 18:00 18:30 19:00 19:05 19:30
Totally spies Kim Possible Seinfeld 3rd Rock from the sun Trick & Treat Friends Spin city
20.00 20:00 20:30
Joey Eurotrip
22.00 22:20 23:05 23:40
Eye opener Oplichters ontmaskerd Friends
Joey, 20.00 uur
Media
25
wisten Van Dis te vinden ‘Rode wijn, witte wijn of water’, vraagt Wim Brands nu aan Adriaan van Dis
Adriaan van Dis ontvangt Hugo Claus in de eerste ‘Hier is... Van Dis’. VPRO
gramma maar één keer per maand op tv was. ‘Maar in het collectieve geheugen leek het wekelijks.’ Ondanks of juist dankzij het succes werd Hier is... Adriaan van Dis door kranten en tijdschriften volgens Van Dis collectief afgebrand. ‘Het was een andere tijd;
boeken op televisie, dat was allemaal te populair. En anderen vonden het weer te elitair.’ Lachend: ‘Die negatieve reacties waren vreselijk. Vooral voor mij, want ik ben ijdel. In die tijd lazen mensen de krant en namen ze ook echt die mening over. Niemand
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:30
Het weer Thuis Kinderen van Dewindt Eén wereld: Welkom thuis
17:05 17:30 17:45 18:00 18:05 18:15 18:25 18:50 19:05 19:20 19:30
De tabel van Mendelejev Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Third rock from the sun De rode loper
Kim Possible in het Disney festival Miss BG Rocket mijn raket Go IV Karrewiet Spetter Zo is er maar één cup W817 George van de jungle Karrewiet H2O
20.00 20:00 20:35
22.00 22:05 22:50 23:11 23:12 23:15 23:40
De dvd-box van Hier is… Adriaan van Dis ligt vanaf eind april in de winkel.
Terzake Sporza: Studio 1 - Voetbal
22.00 23:05 23:40
Phara Virus
Terrorismejournalist Peter Taylor.
Documentaireserie
BBC behandelt geschiedenis terreur Mediaredactie AMSTERDAM
...
Peter Taylor is geen onbekende op het gebied van terrorisme. Al zo’n 35 jaar bericht de BBC-journalist over het internationale terrorisme. Het begon allemaal bij het Noord-Ierse conflict. Later volgden zeven boeken over terreur en maar liefst zeventig documentaires over het onderwerp. Vanaf vanavond is vier weken lang een nieuwe serie van zijn hand te zien over het onderwerp. De een uur durende documentaires in The age of Terror zijn een verslag van Taylor’s ervaringen en gaan dieper in op de ‘belangrijkste’ terroristische aanslagen van de laatste dertig jaar en hun invloed op het heden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................
Canvas
17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
besprak het programma welwillend. Hoge en lage cultuur waren toen ook nog veel meer gescheiden.’ Of ‘het boek’ op tv nog een kans heeft, wil Brands weten van Adriaan van Dis. ‘In deze tijd is het moeilijk. Het draait allemaal om de kijkcijfers, kijkcijfers, kijkcijfers’, zucht Van Dis en de zaal, 50-plus, zucht met hem mee. Zijn talkshow wordt nu ook herhaald op het digitale tv-kanaal Cultura. ‘Maar ik weet helemaal niet hoe ik dat moet bekijken’, aldus een vertwijfelde Van Dis. Gelukkig komt hij naar eigen zeggen in zijn huidige woonplaats Parijs qua literatuur op tv ruim aan zijn trekken. ‘Iedere ochtend, meneer, wordt bij de ontbijttelevisie een boek besproken. En dan ’s avonds bij het journaal om acht uur ook nog vijf minuten aandacht voor het boek.’ Zelf weer een boekenprogramma presenteren gaat niet meer gebeuren. ‘Ik doe nu andere dingen. Je moet ook niet te vaak op televisie zijn, dat is niet goed. Als mensen steeds je gezicht zien, gaat het ze vervelen. Maar het is een mooi medium, als het lampje gaat branden dan gebeurt er toch iets, iets theatraals.’ 1
+ UITGELICHT+ Puberruil XL Twee pubers wisselen vijf dagen van leven. Ned3, 20.25 Roes Dramaserie over ervaringen van jongeren met drank en drugs. Ned3, 21.00 Dirty Sexy Money Amerikaanse dramaserie met Donald Sutherland. Net5, 21.25 Crazy 88 Roadshow tussen een dames- en mannenteam van BN’ers. Ned3, 22.00
Het gesprek
The age of Terror toont aan hoe revolutionaire terreur langzaam verschuift naar de geloofterreur van nu. Maar er is de komende weken ook aandacht voor nationale strijd, de staatsbetrokkenheid bij terreur en de opkomst van jihad in West-Europa. In de eerste aflevering vanavond staat een vliegtuigkaping door Palestijnse en Duitse terroristen in 1976 centraal. Dat vliegtuig werd gedwongen te landen in Entebbe in Oeganda. Het Israëlische leger besloot een bliksemaanval uit te voeren om de passagiers te bevrijden. Taylor interviewt passagiers, voormalige leden van de terreurorganisaties en Israëlische soldaten. 1 BBC2, 22.00
SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:
17.00 17.30 18.00 19.00 19.30
Dagbeeld The late show with David Letterman Dagboek Sgt. Pepper
20.00 20.30 21.00 21.30
Dagbeeld Een politiek gesprek Pitchtalk
22.00 22.30 23.30 00.00 00.30
The late night show with David Letterman Dagboek Een politiek gesprek Dagbeeld
EXCLUSIEF – Wilders over blowen, zijn kapsel en New Wave. www.depers.nl/wilders1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................
BBC 1
BBC 2
17.00 17:00 17:15 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 19:55
The Cramp twins Dinosapien Blue Peter Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Party election broadcast
17:30 18:15 19:00 19:30
Ready steady cook Escape to the country Eggheads Great British menu
20:00 21:00
Around the world in 80 gardens University challenge - The professionals Johnny’s new Kingdom
20.00
The age of terror Later live... Newsnight
20:00 20:25 20:50 21:15 21:40
22.00 The One show EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Holby City
22:00 23:00 23:30
23:25 23:35
Avatar Drakenjagers SpongeBob SquarePants Animaniacs Drake & Josh Het huis Anubis Lola & Virginia My parents are aliens That 70’s Show Malcolm in the middle 8 Simple rules The Fresh Prince of Bel Air South Park
17:05 18:00 18:30 19:00
Race to Dakar How it’s made How it’s made Mythbusters: Killer tissue box
20.00 20:00 21:00
EXCLUSIEF – Wilders over angst, de gulden en homo’s. www.depers.nl/wilders2
Dirty jobs: Avian vomitologist Really big things: Cirque du Soleil big top
22.00 22:00 23:00
Mega builders: Stolen power Biker build-off: Jerry Covington vs Warren Vesely
22.00
22.00 22:00 23:00
17:00 17:25 17:50 18:10 18:25 18:50 19:20 19:35
Discovery Channel
17.00
17.00
20.00 21:30
20.00 20:00 20:30 20:57 21:00
Comedy Central
17.00
22:05 22:30 23:00 23:25 23:50
Waking the dead Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws One foot in the grave Johnny’s new Kingdom, 21.30 uur
Frasier Family guy That 70’s Show Malcolm in the middle 8 Simple rules
EXCLUSIEF – Wilders over fatwa en brandende poppen. www.depers.nl/wilders3
Sport
Voetbal Ajax-fans krijgen koffie en T-shirts
FC Groningen vreest vooral imagoschade na brand in Euroborg Club likt wonden na chaos op de tribunes. Redactie sport GRONINGEN
...
Nu de schade aan supporters en stadion na de brand van zondag blijkt mee te vallen, maakt FC Groningen zich druk over de imagoschade. Morgen volgt een tweede poging het competitieduel tegen Ajax te spelen. De Ajax-fans die woensdag op bezoek komen in de Euroborg, worden getrakteerd op ludieke, vrolijke T-shirts, koffie en broodjes. De Groningse aanhang krijgt het uitdrukkelijke advies de shirts met antiAjaxteksten thuis te laten. In plaats daarvan heeft de club 20.000 shirts laten maken met daarop de tekst: ‘Fun Only’, die voor het duel worden uitgedeeld. De supportersvereniging van FC Groningen laat weten voorlopig geen sfeeracties te organiseren. FC Groningen likte gisteren zijn wonden na de stadionbrand van een dag eerder. Ook al vond op het trainingsveld naast het stadion een professionele training plaats en oogde de
selectie redelijk ontspannen, de brand bleef het gesprek van de dag. Vooral aan de rand van het veld. ‘Het is toch niet te geloven dat ze met een paar emmertjes aankwamen!’ Ricky was één van de aanwezige supporters in het bewuste vak toen de wc-rollen begonnen te branden. ‘Mijn schoen stond zelfs in brand. Ik ben zelf met hulp via de omloop naar buiten gegaan. Maar mijn kameraad sprong over het hek. Ik zag de man die een enkel brak ook springen.’ Zelf is hij er goed vanaf gekomen, net als de 28 lichtgewonden. Zij zijn allemaal weer thuis, op één slachtoffer met brandwonden na. Maar Ricky kan ook begrijpen dat fans een trauma aan de ramp overhouden. ‘Het was doodeng.’ Ook voor Ron Jans en zijn selectie was de gebeurtenis allesbehalve prettig. En dus sprak hij voorafgaand aan de training zijn spelers nog even toe, om gezamenlijk een streep te zetten onder het voorval. ‘We zijn het erover eens dat we woensdag kunnen laten
Ronald Koeman
‘Ontslag na bekerfinale’ Novum AMSTERDAM
...
AP
Ronald Koeman wordt na de finale van de Copa del Rey, woensdag tegen Getafe, ontslagen bij Valencia. Dat meldde de Franse sportkrant L’Équipe gisteren. Koeman volgde in november de ontslagen Quique Sanchez Florez op. Met de Nederlander aan het roer won Valencia slechts vier van de 21 competitieduels. Koeman, die een contract heeft tot 2010, zou bij zijn ontslag drie miljoen krijgen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Peking
DE HAAN WIL KOEF OF KUIJT Foppe de Haan voegt een spits die niet meegaat naar het EK toe aan zijn olympische selectie. Dat zei de Jong Oranje-bondscoach gisteravond in FC Het Gesprek. ‘Als Kuijt afvalt voor het EK, wil ik hem graag meenemen, maar ook Koevermans is een optie. Stel dat Huntelaar afvalt, dan neem ik hem mee. Een van die drie wordt het, daarnaast zoek ik een centrale verdediger.’ De Haan roept waarschijnlijk ook Roy Makaay op.
PRO SHOTS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
www.depers.nl/sport Oud-wielrenner Jan Ullrich koopt fraudezaak af, Roy Makaay is wellicht op tijd fit voor de bekerfinale en golfer Trevor Immelman wint de Masters. Het laatste sportnieuws leest u op onze website.
zien dat de brand een incident was. Helaas wel een heel naar incident’, aldus de trainer van FC Groningen. Ook achter de schermen probeert de club zo snel mogelijk alle achtergebleven sporen uit te wissen. De schade in het stadion viel mee, liet directeur Hans Nijland ‘s middags weten. Alleen een paar kuipstoeltjes en reclameborden hebben brandschade. Maar morgen, wanneer de wedstrijd Groningen-Ajax wordt ingehaald, is alles weer ‘spic en span’. Nijland maakte ook de oorzaak van het gebrek aan druk op de brandslangen openbaar. ‘In het systeem zat een softwarefout. De leverancier komt het probleem morgen verhelpen. Aan het einde van de middag zal de brandweer laten weten of het mankement is verholpen.’ Oud-staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat Margo Vliegenthart (PvdA), voorzitter van het auditteam voetbalvandalisme, gaat het onderzoek leiden naar de brand. Het onafhankelijke onderzoek vindt naast het technisch onderzoek van de politie plaats. In het stadion is de technische recherche al met speurhonden bezig. FC Groningen heeft voor dat onderzoek videobeelden moeten afstaan aan de politie. 1
27
Parijs-Roubaix Terugblik op succesvol debuut
‘Sleepy’ Maaskant blijft bescheiden In zijn eerste Parijs-Roubaix tussen de profs werd wielrenner Martijn Maaskant zondag vierde. Hij beschouwt na. ‘De grote renners dachten misschien wel: wie is dat?’ Dominique Elshout AMSTERDAM
...
Vroeger, toen hij fietste bij de nieuwelingen, jongens van vijftien en zestien jaar, was Martijn Maaskant (24) nog wel eens zenuwachtig. Nu, acht jaar later, niet meer. ‘Ik probeer me altijd rustig te houden.’ Afgelopen zondag lukte dat uitstekend. In de kopgroep van Parijs-Roubaix, met de beste klassiekerrenners van de wereld, fietste hij gewoon mee. ‘Er zaten miljoenen mensen te kijken, maar daar denk ik dan niet aan.’ Martijn Maaskant komt over als een kalme sportman die zich buiten de wedstrijd niet druk maakt. Vorig jaar was dat voor het eerst goed zichtbaar, toen hij op de laatste dag de etappewedstrijd Olympia’s Tour verloor na een vreemde jurybeslissing. Maaskant ging niet om uitleg vragen, werd niet kwaad, liet het maar zo. ‘Je kunt er toch niks meer aan doen. Ik heb er niet lang mee gezeten.’ Vastberaden besloot Maaskant vervolgens de Raboploeg te verlaten om dit jaar zijn eerste profseizoen te rijden voor het Amerikaanse Slipstream-team. Hij verdient er meer dan bij Rabobank en kan er voor eigen kans gaan in koersen die hem liggen. ‘Goed rijden in Parijs-Roubaix lijkt me het mooiste’, zei hij aan de vooravond van het seizoen. Zondag lukte dat.
Geruisloos sloop Maaskant mee met de kopgroep van zeven. Tom Boonen, Stijn Devolder, Fabian Cancellara, Alessandro Ballan, Leif Hoste, Stuart O’Grady, grote renners. En rugnummer 247. ‘Ze hebben misschien wel gedacht, wie is dat? Maar ze hebben niks tegen me gezegd. Daar heb je in Parijs-Roubaix ook geen tijd voor. Iedereen probeert op de kasseien geconcentreerd op de fiets te blijven.’ Nadat Boonen, Cancellara en Ballan uit de kopgroep waren vertrokken, bleef Maaskant met drie anderen achter. Op vijf kilometer van de meet versnelde hij en liet hij zijn ervaren metgezellen achter om in zijn eentje aan te komen op de wielerbaan van Roubaix. ‘Ik had het idee dat de anderen erdoor zaten. Dus ik denk: ik probeer gewoon weg te rijden. Ik ga me niet inhouden omdat ik toevallig met de winnaar van de Ronde van Vlaanderen (Devolder) en de vorige winnaar van Parijs-Roubaix (O’Grady) in een groep zit.’ Maaskant vertelt het een dag na zijn droomdebuut, zonder opwinding in zijn stem. Hij lijkt alweer hersteld van de inspanningen, het schokken en trillen op de keien. ‘De benen voelen hetzelfde als na een gewone wedstrijd, ik heb alleen een beetje spierpijn in mijn bovenlichaam.’ Na Parijs-Roubaix roemden ploeggenoten de rust die Maaskant uitstraalt. ‘Niemand is zo relaxed als hij.’ Zijn bijnaam werd genoemd, sleepy Martijn, de slaperige. ‘Ik ben altijd te laat bij het ontbijt’, zegt Maaskant. En dat hij zo bescheiden is? ‘Ik doe mijn best. Zondag rijd ik de Amstel Gold Race. Dan werk ik voor de ploeg.’ 1
HP raadt Windows Vista® Business aan.
smart offers voor de ondernemer Ref.: KE121ET
HP COMPAQ 6710b BUSINESS NOTEBOOK PC
De perfecte notebook voor de ondernemer!
699,-
excl. BTW
Intel® Centrino® processortechnologie - Intel® Core™2 Duo processor T8100 (2.10 GHz) Legitieme Windows Vista® Business (Legitieme Windows XP® Professional licenced) 2 GB intern geheugen 160 GB vaste schijf 15.4" WXGA breedbeeld scherm
hp care pack 3 jaar on-site service met respons op de volgende werkdag Ref.: U4386E 169,- excl. BTW
Ref.: C9282A
Ref.: C8185A
De snelste kleurenprinter voor de ondernemer.
De meest efficiënte kleurenprinter voor de ondernemer.
HP OFFICEJET PRO K5400N KLEURENPRINTER
142,-
excl. BTW
Tot 50% goedkoper printen in zwart en kleur dan vergelijkbare laserprinters Ethernetaansluiting
Ref.: C9277A
HP OFFICEJET PRO K5400DN KLEURENPRINTER
HP OFFICEJET PRO K5400DTN KLEURENPRINTER
184,-
234,-
excl. BTW
Tot 50% goedkoper printen in zwart en kleur dan vergelijkbare laserprinters Ethernetaanslsuiting Duplexmodule voor dubbelzijdig printen
De meest uitgebreide kleurenprinter voor de ondernemer. excl. BTW
Tot 50% goedkoper printen in zwart en kleur dan vergelijkbare laserprinters Ethernetaanslsuiting Duplexmodule voor dubbelzijdig printen Extra 2e papierlade voor 350 vel
nu met 3 jaar uitgebreide garantie(1) en een gratis tweede zwarte cartridge (de 88XL) via hp.nl/garantie Voor actievoorwaarden- en periode zie hp.nl/garantie
(1)
Vraag de Data Schijf van Vijf aan! Kijk op www.datahoudbaarheid.nl Merkt u ook dat uw uw bedrijfsdata steeds meer ruimte inneemt? Steeds meer servers, steeds meer deeloplossinkjes? Waar laat u alle data? Wordt er wel een back-up gemaakt? HP introduceert het Data Houdbaarheid Principe. Hét antwoord voor iedereen, die op zoek is naar een structurele oplossing voor de groeiende hoeveelheid bedrijfsdata. Een manier van bewaren die zo eenvoudig werkt als een koelkast. Want ook daar bewaart u verschillende levensmiddelen op verschillende manieren, op basis van gebruik.
0800 266 72 75 (ma-vr 8.30 tot 17.30 uur) kijk voor alle aanbiedingen op: hp.nl/smartoffers Bel gratis:
© Copyright 2008 Hewlett-Packard Development Company, L.P. alle rechten voorbehouden. voor bepaalde Windows Vista productkenmerken is extra of geavanceerde hardware vereist. Meer informatie is beschikbaar op: http://www.microsoft.com/windowsvista/getready/hardwarereqs.mspx en http://www.microsoft.com/ windowsvista/getready/capable.mspx. De Windows Vista upgrade advisor helpt u te bepalen welke functies van Windows vista op uw computer werken. U kunt deze tool downloaden van: www.windowsvista.com/upgradeadvisor. Celeron, Celeron Inside, Centrino, Core Inside, Intel, Intel Core, Intel Inside, Intel Viiv, Intel vPro, Itanium, Itanium Inside, Pentium, Pentium Inside, Xeon, Xeon Inside het Centrino logo, het Intel logo en het Intel Inside logo zijn handelsmerken of geregistreerde merknamen van Intel Corporation of haar dochterondernemingen in de VS en andere landen. Microsoft, Windows en Windows Mobile zijn geregistreerde handelsmerken of merknamen van Microsoft Corporation in de VS en andere landen. Aanbiedingen zijn geldig van 14 april t/m 29 april 2008 of zo lang de voorraad strekt. De prijzen hebben alleen betrekking op de desbetreffende specificaties. De vermelde prijzen zijn verkoopadviesprijzen. HP Preferred Partners bepalen zelf hun verkoopprijzen. Prijzen zijn regelmatig aan verandering onderhevig en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Het is mogelijk dat gefotografeerde producten niet helemaal overeenkomen met de omschrijving.
26
Sport
Cricket Slagman Ed Smith publiceert derde boek
Zijn uiterlijk zegt niet alles SIMON KUPER
S
telt Ed Smith zich ooit voor hoe het anders had kunnen lopen met zijn korte carrière als cricketer voor Engeland? In een restaurant in Notting Hill, een paar huizen van zijn witgepleisterde flat vandaan, onderbreekt Smith het eten van zijn lamsvlees even met een erudiete verhandeling over het nut van de vraag over hoe het ook had kunnen lopen. Maar hij heeft mijn vraag nog niet beantwoord: denkt hij nog vaak aan zijn drie noodlottige testmatches voor Engeland? ‘Ja’, geeft Smith toe met een stem die een dure kostschool verraadt. ‘Vroeger draaide ik de band in mijn hoofd veel vaker terug dan nu. Ik herinner het me niet als een slechte periode in mijn leven. Ik wou dat ik meer geluk had gehad. Ik wou dat ik meer runs had gemaakt. Maar ik heb ook in What Sport Tells Us About Life geschreven dat ik niet een ander leven had willen hebben.’ En om weer terug te komen op de vraag hoe het ook had kunnen lopen, zegt Smith nog dat, als hij met Engeland op tour was geweest, hij zijn vriendin nooit had ontmoet. Hij is lang, knap, beleefd, van goeden huize en een prima slagman. Smith ziet eruit alsof hij zo van een filmset uit de jaren twintig is gestapt. Maar dat is alleen maar zijn uiterlijk. Hij is uniek in de hedendaagse sportwereld. Hij is een uitstekend sportman en een uitstekend sportfilosoof. Op zijn dertigste is hij het komende Engelse cricketseizoen aanvoerder van Middlesex en daarnaast heeft hij zojuist zijn derde boek gepubliceerd: What Sport Tells Us About Life. Hij haalt er in dit boek psychologie, statistiek, historiografie en zelfs muziek bij om uit te leggen waarom Zinedine Zidane tijdens het laatste finale WK voetbal die kopstoot gaf, of waarom nooit meer iemand in de sport zo dominant aanwezig is geweest als cricketer Donald Bradman. Maar Smith stelt zichzelf ook belangrijke vragen: is sport een waardevolle invulling van je leven? En hoe zit het met het schrijven over sport? Zal hij ooit nog weer gevraagd worden voor het Engelse cricketteam? Smith is al sinds zes uur op om te trainen met Middlesex en bestelt ex-
Ed Smith werd prof nadat hij cum laude was afgestudeerd. GETTY IMAGES
tra aardappelpuree voor de koolhydraten. We beginnen aan een fles rode Italiaanse wijn en hij betoogt dat hij lang niet zo aangepast is als zijn uiterlijk suggereert. ‘Tijdens mijn kindertijd hoorde ik er
niet echt bij omdat ik volwassenen leuker vond dan kinderen. En ik wilde graag over ideeën praten. Ik was het meest gesteld op mijn eigen wereldje. Sport was een gebied waarop ik mijn wensen kon vervullen; daar
maakte ik waar wat ik graag wilde dat er gebeurde. Dus als het dan goed ging, had ik geen last van hoogtevrees. Ik scoorde honderden punten bij bijna elk cricketdebuut: op school, in de hoogste klasse. Bij mijn testdebuut scoorde ik maar 64 en dat vond ik moeilijk te geloven. Ik had gedacht dat ik honderd zou scoren omdat ik dat beeld altijd voor ogen had gehad.’ Smith werd profspeler net nadat hij cum laude was afgestudeerd in geschiedenis aan de Universiteit van Cambridge. ‘Ik was waarschijnlijk een uitzondering in Cambridge omdat ik nooit twijfel had over wat ik wilde gaan doen. Ik wilde voor Engeland cricketen, ik wilde schrijven – ik wist nog niet precies wat – en ik wilde nadenken. Daar zag ik geen tegenstrijdigheid in. Waarover hij moest schrijven werd opgelost toen hij in New York was. ‘Daar gebeurden verrassende dingen. Ten eerst werd ik op merkwaardige wijze gepakt door het honkbal. Ten tweede leek het schrijven over sport daar een plek te hebben naast andere cultuuruitingen. Mensen die van opera hielden, hielden ook van honkbal. Er waren grote schrijvers die dol waren op sport en het zagen als deel van de menselijke strijd om het bestaan. Dat was een bevrijding, omdat ik daar afrekende met het idee dat schrijven over sport iets minderwaardigs was.’ Hij schreef een boek waarin hij honkbal en cricket vergeleek en hield een dagboek bij over het seizoen van 2003. Het seizoen waarin hij voor Engeland werd geselecteerd nadat hij zes centuries in een maand had gescoord. Omdat hij ook aan Harvard had gestudeerd, vroeg een krant zich af: ‘Is dit misschien de slimste man die ooit voor Engeland heeft gespeeld?’ ‘De grootste teleurstelling in mijn testcricketcarrière, als je het zo kunt noemen’, zegt Smith, ‘was dat hij niet lang genoeg duurde om de mensen te laten zien dat ik juist beter ga spelen als de situatie lastig wordt. Als je het op een rijtje zet, kwam het neer op vijf innings, twee slechte slagbeurten en een stomme beslissing. En iedereen weet dat je zo nu en dan pech hebt.’ Hij schreef het boek nadat Engeland hem had laten vallen; zijn vriend, de schrijver, Vikram Seth zei tegen hem: ‘Waarom stop je niet met denken over het soort boek dat je eigenlijk zou willen schrijven en beslis je niet wat het boek is dat je moet
‘Ik wilde voor Engeland cricketen, ik wilde schrijven en ik wilde nadenken’ ‘In New York rekende ik af met het idee dat schrijven over sport minderwaardig was’ schrijven.’ What Sport Tells Us About Life wordt natuurlijk bij voorbaat al geprezen omdat de critici zeggen: ‘Kijk, een sporter die kan schrijven.’ Smith geeft me weerwoord: ‘Bij beide carrières heb ik altijd de houding aangenomen dat ik alleen beoordeeld wil worden op basis van dat beroep. Dus ben ik heel trots dat, bekeken over de laatste zes jaar, Mark Ramprakash de meeste runs heeft gescoord, maar ik tweede ben. Op dezelfde manier wil ik, als het om mijn schrijfwerk gaat, alleen maar beoordeeld worden als schrijver.‘ We drinken pepermuntthee en hij komt met een uitspraak die klinkt als zijn motto in het leven: ‘Elke dag moet je jezelf weer bewijzen. Dat is de grootste uitdaging in de sport en in het leven is het, zou ik denken, net zo.’ Maar dat klopt toch echt niet: zelfs de Londense yuppies in dit restaurant hoeven zichzelf niet iedere dag weer te bewijzen. De meeste mensen kunnen redelijk ontspannen door het leven gaan. Die gedachte lijkt Smith schrik aan te jagen. ‘Dat zou ik nooit kunnen’, zegt hij. 1
What Sport Tells Us About Life: Bradman’s Average, Zidane’s kiss and other Sporting Lessons (Viking)
Simon Kuper (1969) is sportjournalist. Hij schreef voor The Observer en The Guardian, is auteur van bekroonde boeken over voetbal en werkt nu voor The Financial Times.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Marleen
I FLORIS JAN
BOVELANDER
k ben gefascineerd door de uitstraling van Marleen Veldhuis, het laat me al weken niet los. Misschien is uitstraling niet het beste woord. Bij uitstraling denk je eerder aan stoere, zelfverzekerde, iets arrogant ogende sporters. Diva’s. Dat is nu net niet de uitstraling van Marleen. Marleen is geen diva, Marleen is dat altijd vrolijke, iets kinderachtig giechelende meisje uit de klas. Haar hele leven is een schoolreisje, ik zie haar achterin de bus keten met haar vriendinnen. Marleen zal niet snel naast
haar slippers lopen. Ze geeft de indruk dat ze zelf ook niet helemaal begrijpt waarom ze zo snel is. Een bijna verontschuldigende blik als ze weer gewonnen heeft. De basis van sporten is dat je het voor je plezier doet of het nu topniveau is of dat je ergens in de onderste regionen aan het prutsen bent. Maar plezier straalt topsport niet vaak uit. Het lijkt erop dat je op topniveau vooral heel serieus moet zijn en doen. Vooral geen grappen, geen grollen. Te vaak zie en hoor je sporters en coaches klagen
over dat het zo zwaar is, alsof ze anders niet voor vol worden aangezien. Dat geldt overigens ook over het vaak spastische gedoe over het aantal trainingsuren dat een topsporter maakt. Hoe meer uren, hoe meer topsporter. Als je minder dan vijftien uur per week traint, word je in de sportwereld al lang niet meer serieus genomen. Onzin allemaal. De ene sporter kan nu eenmaal beter voetballen of hockeyen dan de ander. En ook voor zwemmen, fietsen en roeien heb je een bepaald talent nodig. Ik ben ervan overtuigd dat er sporters zijn die beter af zijn met juist wat minder training. Maar dit terzijde. Marleens aanstekelijke vrolijkheid zit
in mijn hoofd. Natuurlijk is het makkelijk praten als je steeds wint, maar haar vrolijkheid staat daar los van. Marleen is het voorbeeld van lekker in je vel zitten. Marleen straalt uit dat ze dagelijks met plezier opstaat om in het chloorbad te duiken. Elke dag weer. Duizenden starten, duizenden slagen, videoanalyses, steeds maar weer proberen en zoeken hoe er een paar tienden van haar record af te peuteren is. En het mooie is dat ze met haar opgewekte positivisme de hele zwemploeg op sleeptouw neemt. En dat resulteert in vier giechelende dames op het ereschavot, wat een heerlijk plaatje. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Een uitgave van Mountain Media BV
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
www.depers.nl [email protected] [email protected] [email protected]
uitgever: Cornelis van den Berg hoofdredacteur: Ben Rogmans adjunct-hoofdredacteuren: Frank Poorthuis, Dirk Koppes
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl