Bestuurlijk rechtsoordeel Kenmerk: 25720/2011010535 Betreft: Toelaatbaarheid van het noemen en vermelden van bedrijven en instellingen die een bijdrage leveren aan de actie “Serious Request 2011” Bestuurlijk rechtsoordeel van het Commissariaat voor de Media betreffende het door de Nederlandse Publieke Omroep (hierna: NPO) gedane verzoek tot het toestaan van vermijdbare uitingen in het media-aanbod ten behoeve van een liefdadigheidsactie die loopt vanaf 18 december 2011 16.00 uur tot en met 24 december 2011 22.00 uur. ___________________________________________________________________________
A. Verzoek 1.
De NPO heeft bij brief van 4 juli 2011, door ons ontvangen op 5 juli 2011, verzocht om een ontheffing van artikel 2.89, tweede lid Mediawet ten behoeve van een actie, onder de noemer “Serious Request 2011” op Radio 3FM van zondag 18 december 2011 tot en met zaterdag 24 december 2011. De actie richt zich op werkzaamheden van het Nederlandse Rode Kruis ten aanzien van moeders die geraakt zijn door oorlog. De actie zal in voornoemde periode eveneens (deels) op televisie worden uitgezonden in de vorm van streams van de radio-uitzendingen vanuit het Glazen Huis en een dagelijks “Serious Request” programma op Nederland 3. Tevens zal de website van Radio 3FM (www.3fm.nl) volledig in het teken staan van de actie. Op 24 december zal er een finale-uitzending op Nederland 3 plaatsvinden waarmee de actie wordt afgesloten.
2.
U geeft aan dat in de periode van 18 december 2011 tot en met 24 december 2011 luisteraars van Radio 3FM zullen worden opgeroepen in actie te komen voor de projecten van het Rode Kruis ten behoeve van moeders die geraakt zijn door oorlog en conflicten.
3.
Gedurende de periode van 18 december 2011 tot en met 24 december 2011 zullen drie dj’s van Radio 3FM zich zes dagen lang opsluiten in een glazen studio op de Beestenmarkt in Leiden. Zij eten die dagen niets en maken 24 uur per dag live radio. De actie zal ook worden uitgezonden via internet en televisie. Het publiek kan tegen betaling verzoeknummers aanvragen en wordt uitgebreid geïnformeerd over het doel van de actie. Omdat de NPO verwacht dat ook bedrijven of instellingen een bijdrage zullen leveren aan de actie, wil de NPO ook de namen van donerende bedrijven of instellingen noemen. Dit zal niet op een overdreven of overdadige wijze gebeuren, en passen in de context van de actie. De vermeldingen zullen geen wervend karakter hebben, en er worden geen producten of diensten van de donerende bedrijven of instellingen genoemd. Een schema met de tijden van de televisie-uitzendingen op Nederland 1, Nederland 2 en Nederland 3 samengesteld uit informatie die de NPO desgevraagd op 20 juli 2011 heeft toegestuurd is als bijlage bij dit besluit gevoegd. De
tijden in dit schema zijn een aanname, gebaseerd op de uitzendtijden uit 2010. 4.
De NPO geeft verder aan dat de giften van het donerende publiek en van de bedrijven of instellingen direct gestort worden op een gironummer van het Rode Kruis.
5.
Voorts zal het partners, gelet op ondermeer het dienstbaarheidsverbod, niet worden toegestaan bij de registratie van het slotevenement aan te haken middels reclame.
6.
De NPO meent dat de voorgenomen uitzendingen en uitingen voldoen aan het beleid van het Commissariaat op het gebied van ontheffingen voor dergelijke acties. De NPO verzoekt daarom om ontheffing op grond van artikel 2.89, tweede lid, van de Mediawet 2008, juncto artikel 14a, onder c, van het Mediabesluit 2008 en conform de Beleidsregels ontheffing liefdadigheidsacties.
7.
Wij begrijpen uw verzoek aldus dat u vraagt om een bestuurlijk rechtsoordeel dat de reclame-uitingen in het media-aanbod van de NPO van 18 december 2011 tot en met 24 december 2011 ten behoeve van de fondsenwerving voor de actie “Serious Request 2011” zijn toegestaan zoals bedoeld in artikel 2.89, eerste lid, van de Mediawet 2008 juncto artikel 14a, onder c, van het Mediabesluit 2008.
B.
Regelgeving
8.
Volgens artikel 2.89 Mediawet 2008 bevat het media-aanbod van de publieke mediadiensten geen reclame- of telewinkelboodschappen en vermijdbare andere uitingen die onmiskenbaar tot gevolg hebben dat de afname van producten of diensten wordt bevorderd.
9.
Volgens artikel 1.1, tweede lid, van de Mediawet 2008 wordt onder het begrip reclameboodschap niet verstaan het oproepen tot steun aan, of het gunstig stemmen ten aanzien van instellingen met een wetenschappelijk, cultureel, godsdienstig, levensbeschouwelijk, politiek of liefdadig karakter, voor zover dat geen betrekking heeft op het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienst die in de handel verkrijgbaar is.
10.
Het Commissariaat kan op grond van artikel 2.89, tweede lid, van de Mediawet 2008, in samenhang met artikel 14a van het Mediabesluit 2008 bepalen dat in andere gevallen dan bedoeld in artikel 9 tot en met 14 van het Mediabesluit 2008 vermijdbare uitingen in het media-aanbod zijn toegestaan. Voor de beoordeling van deze gevallen hanteren wij een vast beleid, dat is neergelegd in onze Beleidsregels ontheffingen liefdadigheidsacties (hierna: de Beleidsregels), welke door middel van de Regeling toepasselijkheid beleid onder de Mediawet 2008 van toepassing zijn op onderhavig verzoek, voor zover de Beleidsregels niet in strijd zijn met de Mediawet 2008. De voorwaarden waaraan de vermijdbare uitingen dienen te voldoen zijn eveneens neergelegd in de Beleidsregels.
C.
Bestuurlijk rechtsoordeel
11.
Het is toegestaan om in het media-aanbod van publieke media-instellingen het publiek op te roepen tot steun aan, of gunstig te stemmen ten aanzien van het doel van deze -2-
actie, voor zover deze oproep of dit gunstig stemmen niet betrekking heeft op het kopen van een bepaald product of het gebruik maken van een bepaalde dienst die in de handel verkrijgbaar is. Een liefdadigheidsactie ten behoeve van een goed doel is daarmee mogelijk, zolang enkel het goede doel zelf onderwerp van de begunstiging is. 12.
Voor zover bij een liefdadigheidsactie wel sprake is van reclame in het media-aanbod, omdat de namen van donerende bedrijven en instellingen worden getoond en genoemd, voorziet de wet in een regeling.
13.
De NPO verzoekt het Commissariaat voor de Media een bestuurlijk rechtsoordeel te geven over de toelaatbaarheid van het noemen en vermelden van bedrijven en instellingen die een bijdrage leveren aan de actie “Serious Request 2011” conform de Beleidsregels ontheffingen liefdadigheidsacties. Dit bestuurlijk rechtsoordeel wordt gevraagd voor de periode van 18 december 2011 16.00 uur tot en met 24 december 2011 22.00 uur voor de volgende onderdelen: a. Radio-uitzending vanuit het Glazen Huis b. Website www.3fm.nl c. Stream op televisie Nederland 1, Nederland 2, Nederland 3 en 101.tv. d. Dagelijkse Serious Request programma van 50 minuten op Nederland 3. e. Finale-uitzending van 150 minuten op Nederland 3.
14.
Het in voornoemde periode, in het kader van de onderhavige actie, vermelden van de bedrijfsnamen van donerende bedrijven en instellingen van de in randnummer 13 genoemde onderdelen beschouwen wij als een toegestane uiting. Hierbij dienen de in randnummer 18 en verder genoemde voorwaarden in acht genomen te worden. Wij hebben daartoe het volgende overwogen.
15.
Ingevolge artikel 2.89, eerste lid, van de Mediawet 2008 bevat het media-aanbod van de publieke mediadiensten geen reclameboodschappen en vermijdbare andere uitingen, tenzij dit bij of krachtens de wet is toegestaan. Zoals hierboven aangegeven kan het Commissariaat voor de Media op grond van artikel 2.89, tweede lid, van de Mediawet 2008, in samenhang met artikel 14a van het Mediabesluit 2008 bepalen dat in andere gevallen dan bedoeld in artikel 9 tot en met 14 van het Mediabesluit 2008 vermijdbare uitingen in het media-aanbod zijn toegestaan.
16.
Ingevolge de Beleidsregels dient eerst te worden bepaald of sprake is van een bijzonder geval op grond waarvan de vermijdbare uitingen zijn toegestaan. Bij de vaststelling daarvan wordt bij een landelijke publieke media-instelling gekeken of sprake is van een goed doel.
17.
Het door het NPO voorgenomen media-aanbod ziet op een goed doel, te weten het werven van fondsen door Radio 3FM, ten bate van projecten van het Rode Kruis ten behoeve van moeders die geraakt zijn door oorlog en conflicten. In aanmerking nemende de aard van de actie van Radio 3FM zijn wij van mening dat de voorgenomen activiteiten van de NPO, zoals vermeld in randnummer 13, in de periode van 18 december 2011 16.00 uur tot met 24 december 2011 22.00 uur past binnen ons beleid.
-3-
18.
Voorwaarden Wij beschouwen de voorgenomen actie zoals beschreven in uw aanvraag als een bijzonder geval als bedoeld in artikel 4 van de Beleidsregels. Vermijdbare uitingen in het media-aanbod en de speciale actiewebsite ten behoeve van deze actie worden aangemerkt als toegestane uitingen zoals bedoeld in artikel 14a, onder c, van het Mediabesluit 2008, voor zover wordt voldaan aan de navolgende voorwaarden: a.
b. c.
d.
19.
20.
21.
22.
deze beoordeling geldt voor het media-aanbod van de NPO op Radio 3FM, dat zal worden verzorgd vanaf 18 december 2011 16.00 uur tot en met 24 december 2011 22.00 uur ten behoeve van aandacht aan de fondsenwerving door Radio 3FM ten behoeve van de actie “Serious Request 2011” in de programma’s worden alleen namen genoemd van bedrijven of instellingen die een bijdrage leveren aan de onder a. genoemde actie; het noemen van de namen van bedrijven of instellingen vindt, gezien de context waarin dit gebeurt, niet op overdreven of overdadige wijze plaats en heeft geen wervend en daardoor verkoopbevorderend effect; er zullen geen producten of diensten worden vermeld van de deelnemende bedrijven of instellingen.
Rechtstreeks doneren De giften die in het kader van de actie worden gedaan dienen rechtstreeks ten goede te komen aan het goede doel en kunnen dus niet door de NPO zelf worden geïnd en vervolgens afgedragen aan dat goede doel. De giften dienen daarom rechtstreeks door het publiek aan het betreffende doel (het Rode Kruis) te worden overgemaakt. Alle inkomsten van een publieke media-instelling dienen immers op grond van artikel 2.135 eerste lid, van de Mediawet 2008 te worden aangewend voor de uitvoering van de publieke media-opdracht. U gaf in uw aanvraag aan dat donaties inderdaad rechtstreeks door de luisteraars aan het Rode Kruis zullen worden overgemaakt. Dienstbaarheidsverbod Wij wijzen u erop dat de NPO bij de uitvoering van en deelname aan deze actie dient zorg te dragen voor naleving van het dienstbaarheidsverbod van artikel 2.141, eerste lid, van de Mediawet 2008 en dat zij in dat verband een eigen zorgplicht heeft. Aanhakende reclame Wij wijzen u erop alert te zijn dat geen sprake is van zogenaamde aanhakende reclame, welke immers verboden is. Het gaat dan om die situaties waarin een donerend bedrijf zowel in het redactionele deel van het media-aanbod als in de reclameblokken voorkomt en er een verband gelegd kan worden tussen beide uitingen, waardoor een wervend effect ontstaat zoals hierboven in randnummer 18 onder c bedoeld. Dit geldt zowel voor de reclameblokken in het programma-aanbod als voor de reclame die via ander media-aanbod, zoals internet, wordt verspreid. Eigen verantwoordelijkheid Ten slotte bevestigen wij dat op grond van artikel 2.88 van de Mediawet 2008 iedere publieke media-instelling zelf verantwoordelijk is voor het door haar verspreide mediaaanbod.
-4-
23.
Toetsing achteraf Wij behouden ons het recht voor om na afloop van de in uw aanvraag beschreven actie te beoordelen of deze heeft plaatsgevonden in overeenstemming met de mediawettelijke bepalingen.
Hilversum, 26 juli 2011
Hoogachtend, COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA,
prof. dr. Tineke Bahlmann voorzitter
prof. mr. dr. Madeleine de Cock Buning commissaris
-5-
Bijlage Uitzendtijden en vermeldingen op de verschillende platforms Onderstaand uitzendschema is een aanname gebaseerd op de uitzendtijden uit 2010. Het definitieve uitzendschema is op dit moment nog niet bekend. Radio Live-uitzending van 18 december 2011, 16.00 uur tot en met 24 december 2011, 22.00 uur. Televisie Datum
Ned 1
Ned 2
Zo 18 december
Ned 3 Dagelijkse Serious Request Programma (19:30 – 20:20) Nacht (00:30 – 07:00) 19:30 – 20:20 Nacht
Ma 19 december
12:30 – 16:30
09:15 – 12:30
Di 20 december
12:30 – 16:30
09:15 – 12:30
19:30 – 20:20 Nacht
Wo 21 december
12:30 – 16:30
09:15 – 12:30
19:30 – 20:20 Nacht
Do 22 december
12:30 – 16:30
09:15 – 12:30
19:30 – 20:20 Nacht
Vr 23 december
12:30 – 16:30
09:15 – 12:30
19:30 – 20:20 Nacht 19:28 – 20:18 20:23 – 21:33 finale Mogelijkheid tot 22:30
Za 24 december
Themakanalen Live-uitzending op 101.TV vanaf de start van Serious Request op zondag 18 december 2011, 16.00 uur tot en met het slot op 24 december 2011, 22.00 uur. Internet Livestream van de radio-uitzending op 3FM.nl en livestream van de uitzending van het themakanaal 101.TV op 101.tv. Tevens worden op de website van Serious Request de namen van bedrijven en instellingen vermeld die een bijdrage leveren aan de actie.
-6-
