EUROPESE CENTRALE BANK EUROSYSTEEM
Bestrijding van % urovalsemunterij – welke aanpak?
Luxemburg: Bureau voor officiële publicaties der Europese Gemeenschappen, 2008 ISBN 978-92-79-06286-5 © Europese Gemeenschappen/OLAF, BCE, Europol, 2008 Overneming met bronvermelding toegestaan Printed in Belgium Gedrukt op chloorvrij gebleekt papier
Bestrijding van % urovalsemunterij – welke aanpak?
Inleiding
Deze handleiding heeft tot doel politieambtenaren te helpen die niet vertrouwd zijn met vals geld, op weg te helpen bij het opsporen van eurovalsemunterij en toe te lichten welke de eerste maatregelen zijn die bij de ontdekking van eurovalsemunterij dienen te worden genomen. Deze handleiding kwam tot stand in samenwerking met Oostenrijk, België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Europol, de Europese Centrale Bank, de Europese Commissie/OLAF, het Europees Technisch en Wetenschappelijk Centrum (ETWC) en Interpol. De handleiding is medegefinancierd in het kader van het Periclesprogramma van de Europese Commissie/OLAF.
2
Bankbiljetten
Verdachte bankbiljetten WAARSCHUWING
Ga niet af op één enkel beveiligingskenmerk. Het wordt sterk aanbevolen de verschillende hierna vermelde beveiligingskenmerken te controleren.
1. Voelen Controleer hoe het papier waarvan de bankbiljetten zijn gemaakt, in het algemeen aanvoelt. Het papier van vervalsingen voelt vaak slap aan en mist het kenmerkende „geknisper” van een echt bankbiljet. Het papier mag niet te glanzend of wasachtig zijn. Controleer de structuur van de verhoogde reliëfdruk op de voorzijde van het bankbiljet. Tussen de vermelding van het auteursrecht en het waardecijfer bevindt zich een verticaal gelijnde roosterstructuur. Om dit kenmerkend reliëfeffect te horen en te voelen, dient u met uw vingernagels over deze scherpe lijnen te krassen.
3
Bankbiljetten
2. Kijken Controleer het algemene uitzicht van het beeld. Echte bankbiljetten hebben een duidelijk beeld met sterke contrasten, in het bijzonder het architectuurmotief aan de voorkant. Dit beeld mag niet mat of onduidelijk zijn.
Wanneer u het biljet tegen het licht houdt: in het meertonig watermerk wordt het belangrijkste architectuurmotief van het bankbiljet (poorten of ramen) herhaald. Het watermerk moet typische licht- en schaduweffecten vertonen. Er moeten gedeelten zijn die lichter en donkerder zijn dan het omringende papier. Een echt meertonig watermerk is niet scherp afgelijnd, maar wordt gekenmerkt door een geleidelijke overgang van lichtere naar donkere gedeelten.
4
Bankbiljetten
Vals
Echt
Het electro type watermerk bevindt zich onder het meertonig watermerk. Het geeft de waarde van het bankbiljet aan. Het cijfer wordt zeer licht wanneer het tegen een lichtbron wordt gehouden en wordt donkerder wanneer het bankbiljet op een donker oppervlak wordt gelegd.
5
Bankbiljetten
De veiligheidsdraad is in het bankbiljetpapier verwerkt. Houd het biljet tegen het licht — de draad is dan zichtbaar als een donkere streep.
Binnen die streep worden de waarde van het bankbiljet en het woord „EURO” zichtbaar. Normaal beeld en spiegelbeeld wisselen elkaar af, zodat de tekst aan beide kanten van het bankbiljet gemakkelijk kan worden gelezen.
6
Bankbiljetten
Houd het biljet tegen het licht. In het streephologram of het vierkante hologram ziet u dan kleine perforaties die samen het €-teken vormen. Voorts wordt het bedrag van de coupure zichtbaar in normaal beeld en in spiegelbeeld.
De tekens in de bovenhoek boven het watermerk aan beide zijden van het biljet vormen samen perfect het waardecijfer. U kunt het volledige cijfer zien door het bankbiljet tegen het licht te houden. Opgelet! Goede valsemunters slagen erin dit kenmerk uitstekend na te bootsen. Het is dus van belang zich niet uitsluitend op dit echtheidskenmerk te baseren.
7
Bankbiljetten
3. Kantelen Het vierkante hologram op de coupures met een hoger bedrag (50 euro en meer) toont afwisselend de waarde en het architectuurmotief (een raam of deuropening), wanneer het bankbiljet wordt gekanteld. Op de achtergrond kunt u zien dat regenboogkleurige concentrische cirkels zich uit het centrum van het vierkant naar de rand ervan bewegen.
8
Bankbiljetten
Op de coupures met een lagere waarde (20 euro en minder) bevindt zich een streephologram. Kantel het bankbiljet en de hologramafbeelding toont afwisselend de waarde van het biljet, het €-teken en een cirkel van sterren.
Op de coupures met een hogere waarde (50 euro en meer) is het grote waardecijfer in de rechteronderhoek aan de achterzijde met optisch variabele inkt gedrukt. Kantel het biljet en het waardecijfer aan de achterkant verandert van kleur, van paars naar olijfgroen of bruin.
9
Bankbiljetten
Op de achterzijde van de coupures met een lagere waarde (20 euro en minder) bevindt zich een glanzende streep die loopt van bovenaan tot onderaan het bankbiljet. Deze streep toont de waarde en het €-teken. De streep is bijna onzichtbaar wanneer u recht vooruit naar het bankbiljet kijkt, maar vertoont een goudkleurige glans wanneer u het bankbiljet kantelt.
10
Munten
Verdachte munten WAARSCHUWING
Het is vaak moeilijk vervalste munten van echte te onderscheiden. Wanneer het vermoeden bestaat dat het gaat om vervalste munten (grote hoeveelheden, vastgestelde verschillen, enz.) doet u het best een beroep op een deskundige. Hierna vindt u een reeks voorbeelden van valse euromunten van goede kwaliteit en van de overeenkomstige echte euromunten.
Vals
Echt
11
Munten
Vals
12
Echt
Munten
Vervalsing
Echt
Valse munten van 1 en 2 euro zijn vaak niet magnetisch of juist sterk magnetisch.
Echte munten van één en twee euro zijn licht magnetisch. De munten van 50 eurocent zijn niet magnetisch.
De visuele kwaliteit van valse euromunten kan behoorlijk zijn, maar het reliëf op een valse munt is vaak te vlak en het oppervlak vertoont dikwijls oneffenheden. De kwaliteit van het ontwerp laat ook vaak te wensen over.
Op de echte munten is er een scherp contrast tussen het reliëf van het ontwerp en het resterende oppervlak van de munt. De contouren van het reliëf zijn scherp afgelijnd ten opzichte van het resterende oppervlak.
13
Welke aanpak…
EUROVALSEMUNTERIJ WELKE AANPAK? 1. CONTROLEER WELKE ROL DE UITGEVER VAN HET VALSE GELD VERVULT. Probeer vast te stellen of: ¸ de bezitter te goeder trouw is; ¸ de bezitter de vervalser is; ¸ de bezitter lid is van een georganiseerde misdaadbende met een uitgebreid netwerk: vervalsers, transporteurs en verspreiders; ¸ controleer of het gaat om een nationaal of transnationaal geval van valsemunterij. 2. BEPAAL DE PRECIEZE OMSTANDIGHEDEN VAN HET MISDRIJF ¸ Baken de plaats en het tijdstip af en stel vast welke de bijzonderheden zijn van de verspreiding van het vals geld (verdacht gedrag — ondervraag getuigen); ¸ ga op zoek naar bewijsmateriaal — de verdachte, zijn voertuig en woning en probeer te achterhalen op welke adressen hij vroeger heeft verbleven om resterende voorraden vals geld en/of aangekochte goederen te kunnen opsporen — DRAAG HANDSCHOENEN! ¸ probeer computers, printers en productie-installaties op te sporen; ¸ ga na of de verdachte echt geld bij zich had — kon bij de verspreiding vals geld voor echt geld worden ingewisseld? 14
Welke aanpak…
¸ spoor medeplichtigen op — verspreiders van vals geld hebben vaak slechts een vervalsing bij zich, terwijl meer vervalsingen in een depot of voertuig liggen opgeslagen; ¸ ondervraag de verdachte over de oorsprong, de hoeveelheid en de aankoopprijs van de bankbiljetten, contacten, enzovoort. 3. NEEM VALS GELD ALTIJD IN BESLAG ¸ Neem valse bankbiljetten in beslag; pak de valse biljetten op een systematische wijze in; ¸ vernietig geen valse bankbiljetten; ¸ wees zorgvuldig: afdruk van vingerafdrukken, enzovoort; ¸ ga op zoek naar geheime bergplaatsen in huizen en voertuigen, leg beslag op adresboeken, mobilofoons, enzovoort. 4. STEL UW EENHEID DIE BELAST IS MET HET OPSPOREN VAN VALSEMUNTERIJ IN KENNIS VAN ¸ de omstandigheden waarin het valse bankbiljet werd ontdekt; ¸ het aantal bankbiljetten, uitgesplitst per nominale waarde, serienummer en plaatnummer; ¸ gedetailleerde gegevens over gearresteerde personen.
15
Welke aanpak…
5. BIJ DE ONTDEKKING VAN EEN PRODUCTIE-INSTALLATIE ¸ De plaats van het misdrijf afschermen. De toegang tot de computers beperken en de verbinding tussen de computers en de telefoonlijnen verbreken om toegang op afstand te voorkomen; ¸ SCHAKEL de computers niet AAN of UIT; ¸ neem onmiddellijk contact op met uw eenheid die belast is met het opsporen van valsemunterij.
NEEM ONMIDDELLIJK CONTACT OP MET UW EENHEID DIE BELAST IS MET HET OPSPOREN VAN VALSEMUNTERIJ
16
Nationale informatie
SCHEMATISCHE VOORSTELLING VAN DE RICHTLIJNEN VOOR INBESLAGNAME Stappen te volgen door de politiediensten bij de inbeslagname van vals of verdacht geld: 1. Opstellen van een aanvankelijk proces-verbaal voor valsemunterij (inbreuk aanwijzer 15) 2. Inbeslagname van het(de) verdachte biljet(ten)/van het(de) verdachte muntstuk(ken). Procedure a) Een staat van inbeslagname voor neerlegging bij derden (blauw) Te vermelden gegevens: — datum van de feiten; — plaats van ontdekken (volledig adres); — nummer proces-verbaal; — volledige identificatie van de inbeslaggenomen stukken (aantal, valuta, coupure, serienummer); — volledig adres van de vaststellende politiedienst. b) Het(de) billet(ten)/het(de) muntstuk(ken) onder gesloten briefomslag bergen. Opgelet Geen vermeldingen aanbrengen op de biljetten (Ne Varietur/ Vals/Namaak). In het geval van een nog uit te voeren onderzoek op vingersporen: te vermelden op de briefomslag. 17
Nationale informatie
3. Documenten over te maken aan de CDBV-M: a) Het(de) billet(ten)/het(de) muntstuk(ken). b) Een volledig ingevuld blauw formulier van inbeslagname. c) In het geval van een inhouding door een bank: de informatiefiche als bijlage aan PV. d) Een afschrift van het aanvankelijk proces-verbaal voor valsmunterij. ASAP samen overmaken aan volgend adres: Federale Gerechtelijke Politie Centrale dienst ter beteugeling van valsmunterij (CDBV-M) Postadres de Berlaimontlaan 14 1000 Brussel
Kantoor de Berlaimontlaan 8 1000 Brussel
4. Bij ontvangst zal de CDBV-M: — een referentienummer toekennen — ontvangstmelding overmaken of overhandigen — een deskundig verslag opstellen, navolgend aan het aanvankelijk PV — het origineel deskundig verslag aan het bevoegd parket overmaken — 2 afschriften van het verslag overmaken aan het bevoegde AIK: — een exemplaar bestemd voor het AIK — een exemplaar bestemd voor de vaststellende politiedienst
18
Algemene informatie
Europese/institutionele informatie Voor meer informatie van de EU over eurovalsemunterij kunt u de volgende websites raadplegen: Europol/EU centraal bureau: http://www.europol.europa.eu EUROPESE CENTRALE BANK: http://www.ecb.int EUROPESE COMMISSIE/OLAF: http://www.ec.europa.eu/dgs/olaf INTERPOL: http://www.interpol.int EURO CHECK WEBSITE: voor het opsporen van vals geld Om toegang te krijgen tot deze website, dient u contact op te nemen met uw nationaal centraal bureau.
19
OB-78-07-174-NL-C
Federale Gerechtelijke Politie Centrale dienst ter beteugeling van valsmunterij “DJF-CDBV-M” Postadres
Kantoor
de Berlaimontlaan 14 1000 Brussel
de Berlaimontlaan 8 1000 Brussel
Tel. 02-221 5409 Fax 02-221 5410
