BESTEMMINGSPLAN BUITENGEBIED 2009

BESTEMMINGSPLAN BUITENGEBIED 2009

GEMEENTE STEIN TOELICHTING

12 juli 2010 B01032/ZC0/0Z9/700153 B01032.700153


Inhoud 1 Inleiding______________________________________________________________ 5 1.1 Aanleiding_________________________________________________________ 5 1.2 Ligging plangebied __________________________________________________ 5 1.3 Leeswijzer _________________________________________________________ 7 1.4 Planopzet _________________________________________________________ 7 2 Beleidskaders__________________________________________________________ 9 2.1 Inleiding __________________________________________________________ 9 2.2 Europees Beleid_____________________________________________________ 9 2.2.1 Kaderrichtlijn water ____________________________________________ 9 2.2.2 Verdrag van Malta ____________________________________________ 10 2.2.3 Natura2000 _________________________________________________ 10 2.3 Rijksbeleid ________________________________________________________ 12 2.3.1 Nota Ruimte_________________________________________________ 12 2.3.2 Agenda Vitaal Platteland _______________________________________ 15 2.3.3 Habitatrichtlijn gebied Bunderbos- en ElsloËr bos _____________________ 16 2.3.4 Ecologische hoofdstructuur _____________________________________ 17 2.3.5 Waterbeleid voor de 21 eeuw ___________________________________ 18 e

2.3.6 Implementatiewet EG-Kaderrichtlijn water __________________________ 18 2.3.7 Vierde Nota Waterhuishouding __________________________________ 18 2.3.8 Wet geurhinder veehouderij_____________________________________ 19 2.3.9 Wet luchtkwaliteit ____________________________________________ 19 2.3.10 Wet op de archeologische monumentenzorg________________________ 19 2.3.11 Nationaal milieubeleidsplan 4____________________________________ 20 2.4 Provinciaal Beleid___________________________________________________ 21 2.4.1 POL2006 (actualisaties 2008 en 2009) _____________________________ 21 2.4.2 Bestuursakkoord afsprakenkaders ruimtelijke plannen _________________ 23 2.4.3 POL-aanvulling Verstedelijking, Gebiedsontwikkeling en kwaliteitsverbetering24 2.4.4 POL-aanvulling Nationaal Landschap ______________________________ 26 2.4.5 Limburgs kwaliteitsmenu _______________________________________ 28 2.4.6 Beleid ten aanzien van teeltondersteunende voorzieningen _____________ 31 2.4.7 Provinciaal waterplan 2010-2015 ‘water in beweging’_________________ 32 2.5 Regionaal Beleid ___________________________________________________ 33 2.5.1 Regiovisie Westelijke Mijnstreek __________________________________ 33 2.5.2 Integraal project Catsop en rapportage Groene Waarden_______________ 34 2.6 Gemeentelijk Beleid_________________________________________________ 35 2.6.1 Structuurschets “Stein op weg naar 2015” _________________________ 35 2.6.2 Groenstructuurvisie Stein _______________________________________ 36 2.6.3 Kansen voor groen Stein _______________________________________ 36 2.6.4 Vigerende bestemmingsplannen _________________________________ 36 3 Beschrijving van het plangebied _________________________________________ 38 3.1 Algemeen ________________________________________________________ 38

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

2


3.1.1 Ontstaansgeschiedenis_________________________________________ 39 3.2 Onstaan van het landschap ___________________________________________ 40 3.3 Gebiedsbeschrijving_________________________________________________ 41 3.3.1 Beschrijving gebied Urmond_____________________________________ 41 3.3.2 Beschrijving gebied Molenwijer __________________________________ 41 3.3.3 Beschrijving gebied Kerensheide__________________________________ 42 3.3.4 Beschrijving gebied Bunderbos___________________________________ 42 3.3.5 Natura2000 gebied Bunder- en Elsoërbos___________________________ 44 3.3.6 Beschrijving gebied Catsop______________________________________ 50 3.4 Water en bodem ___________________________________________________ 52 3.4.1 Water______________________________________________________ 52 3.4.2 Bodem_____________________________________________________ 54 3.5 Natuur___________________________________________________________ 54 3.6 Cultuurhistorie en archeologie_________________________________________ 55 3.6.1 Cultuurhistorie_______________________________________________ 55 3.6.2 Archeologie _________________________________________________ 56 3.7 Landbouw ________________________________________________________ 56 3.8 Recreatie _________________________________________________________ 57 3.9 Overige functies____________________________________________________ 57 3.9.1 Algemeen __________________________________________________ 57 3.9.2 Wonen_____________________________________________________ 58 3.9.3 Niet-agrarische bedrijven _______________________________________ 58 3.10 Horeca___________________________________________________________ 59 3.11 Infrastructuur______________________________________________________ 59 3.12 Nutsvoorzieningen__________________________________________________ 6 0 4 Beleidsuitgangspunten per thema _______________________________________ 61 4.1 Beleid op hoofdlijnen________________________________________________ 6 1 4.1.1 Algemeen __________________________________________________ 6 1 4.1.2 Ruimtelijke karakteristiek _______________________________________ 6 2 4.2 Sectorale doelstellingen ______________________________________________ 6 2 4.2.1 Agrarische (neven)bedrijvigheid __________________________________ 6 2 4.2.2 Niet-agrarische bedrijven _______________________________________ 6 5 4.2.3 Wonen_____________________________________________________ 6 5 4.2.4 Natuur en Landschap__________________________________________ 66 4.2.5 Verblijfsrecreatie en recreatief (mede)gebruik________________________ 66 4.2.6 Waterhuishouding ____________________________________________ 6 7 4.3 Ruimtelijke ordening en Milieu_________________________________________ 6 7 4.3.1 Akoestisch onderzoek _________________________________________ 68 4.3.2 Waterparagraaf ______________________________________________ 69 4.3.3 Bodemonderzoek_____________________________________________ 72 4.3.4 Duurzaamheid _______________________________________________ 73 4.3.5 Externe veiligheid_____________________________________________ 73 4.3.6 Luchtkwaliteit________________________________________________ 77 5 Verantwoording van de keuze van bestemmingen__________________________ 79 5.1 Inleiding _________________________________________________________ 79 5.2 Nadere toelichting op de planregels_____________________________________ 8 0

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

3


6 Uitvoering en handhaving ______________________________________________ 84 6.1 Uitvoering ________________________________________________________ 8 4 6.1.1 Economische uitvoerbaarheid____________________________________ 8 4 6.2 Handhaving_______________________________________________________ 8 4 7 Vooroverleg en tervisielegging __________________________________________ 86 7.1 Vooroverleg en ter visie legging________________________________________ 8 6 7.1.1 Vooroverleg ex 3.1.1 bro _______________________________________ 8 6 7.1.2 Zienswijzen _________________________________________________ 88 Bijlage 1

Bestuursakkoord afsprakenkaders ruimtelijke plannen _____________________ 8 9

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

4


HOOFDSTUK

1.1

1

Inleiding

AANLEIDING De gemeente Stein wil haar grondgebied voorzien van een actuele planologisch juridische regeling. De gemeente is in 2002 gestart met het actualiseren van het bestemmingsplannen bestand. Inmiddels beschikt de gemeente al over actuele plannen voor de kernen Stein, Elsloo, Meers, Urmond – Berg en het BPS. Ook voor het buitengebied dient het bestemmingsplan herzien te worden. Het buitengebied is door de jaren heen aan een beperkt aantal veranderingen onderhevig geweest. In de loop der jaren hebben wijzigingen plaatsgevonden en qua provinciaal beleid is het plan op onderdelen achterhaald. Het huidige bestemmingsplan is in dat opzicht verouderd. Om een actueel planologisch beleid te kunnen volgen, dient een bestemmingsplan voor het buitengebied hierop in te spelen. De actualisering van de vigerende bestemmingsplannen (inclusief Heidekamp park e.o.) vindt plaats volgens de door de gemeente ontwikkelde systematiek. Een eenduidige methodiek bewerkstelligt uniformering van juridische regelingen, zodat de rechtsgelijkheid en de rechtszekerheid van de burgers gewaarborgd worden. De nadruk ligt op het beheer van de bestaande situatie. In belangrijke mate is de juridische regeling hierop toegesneden met daar waar mogelijk ruimte voor flexibiliteit.

1.2

LIGGING PLANGEBIED Het plangebied omvat het gehele grondgebied van de gemeente Stein met uitzondering van de kernen Stein, Elsloo, Berg aan de Maas, Urmond, Meers alsmede het Grensmaasgebied. En met uitzondering van de buurtschappen Catsop, Maasband, Nattenhoven, Terhagen en Veldschuur. Het plangebied is gezien de verspreide ligging binnen het gemeentelijke grondgebied onder te verdelen in 5 deelgebieden. Deze gebieden zijn: Deelgebied 1 2 3 4

Catsop-Bunderbos West Catsop-Bunderbos Oost Heidekamp park Molenwijer

5

Urmond

Het onderstaand kaartbeeld geeft de ligging van de deelgebieden en daarmee de begrenzing van dit bestemmingsplan aan.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

5


Figuur 1.1 Plangebied

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

6


1.3

LEESWIJZER In de toelichting wordt een en ander op de volgende wijze beschreven. Hoofdstuk 2 geeft een beschrijving van het beleidskader op rijks-, provinciaal-, regionaal- en gemeentelijke niveau waarbinnen het bestemmingsplan tot stand is gekomen. In hoofdstuk 3 wordt een beschrijving van de huidige situatie gegeven. De planopzet onderverdeeld in de thema’s ruimtelijke structuur en milieuaspecten komt in hoofdstuk 4 aan bod. Na een beschrijving een verantwoording van de keuze van bestemmingen in hoofdstuk 5 wordt in hoofdstuk 6 inzicht gegeven in de uitvoerbaarheid en handhaving. Hoofdstuk 7 geeft inzicht in de wijze waarop burgers, belangenverenigingen en instanties bij de planvoorbereiding betrokken zijn.

1.4

PLANOPZET Voor het bestemmingsplan Buitengebied is, in aansluiting op de bestaande systematiek in de gemeente Stein gekozen voor een beperkt aantal gebiedsgerichte en gedetailleerde bestemmingen. Deze bestemmingen bieden, waar nodig, een zekere mate van flexibiliteit, maar binnen duidelijke kaders, waardoor de aan het plan te verbinden rechtszekerheid niet in het geding komt. Het bestemmingsplan voorziet daarmee in een juridische regeling die in het gebruik door burgers en door de gemeente binnen duidelijke juridische kaders voldoende flexibiliteit biedt. Deze kaders worden met name bepaald door hetgeen is opgenomen in de artikelen 1.2.1 lid 2, 3.1.3 en 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening (hierna: Bro). Hierin staat omschreven wat een bestemmingsplan tenminste moet omvatten. Dat zijn de volgende onderdelen: Verbeelding:

Op de verbeelding (zowel analoog als digitaal) zijn de bestemmingen in het plangebied weergegeven. Deze bestemmingen zijn gerelateerd aan de in de planregels opgenomen juridische regeling.

Planregels:

Hierin is het gebruik van de binnen het plangebied aangegeven gronden en bouwwerken juridisch geregeld. Per bestemming zijn doelen of doeleinden aangegeven. In het Bro zijn standaarden opgenomen voor de planregels van het overgangsrecht en de anti-dubbeltelregeling. Deze bepalingen dienen rechtstreeks in het bestemmingsplan te worden opgenomen.

Toelichting:

De toelichting bevat een verantwoording van de in het plan gemaakte keuze van bestemmingen. Tevens wordt aangegeven op welke wijze rekening is gehouden met de gevolgen voor de waterhuishouding. De resultaten van het overleg als bedoeld in artikel 3.1.1 krijgen een prominente plaats in de toelichting, evenals een omschrijving op welke wijze burgers en maatschappelijke instellingen bij de voorbereiding van het plan zijn betrokken.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

7


In artikel 3.2 van de Algemene wet bestuursrecht wordt voorgeschreven dat een bestuursorgaan bij de voorbereiding van een besluit de nodige kennis vergaart omtrent de relevante feiten en de af te wegen belangen. De overige onderdelen van de toelichting geven invulling aan het bepaalde in dit artikel.

Bestekhandboek digitale ruimtelijke plannen gemeente Stein Gemeente Stein bezit een eigen bestekhandboek waarin de systematiek van regelen ten aanzien van ruimtelijke plannen binnen de gemeente is vastgelegd. Bij het opstellen van het bestemmingsplan buitengebied 2009 is rekening gehouden met deze systematiek, die binnen de gemeente Stein gebruikelijk is.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

8


HOOFDSTUK

2.1

2

Beleidskaders

INLEIDING In dit hoofdstuk wordt het vigerende beleid ten aanzien van het buitengebied aangehaald. Op die manier ontstaat een helder overzicht van het beleidskader dat van toepassing is op het bestemmingsplan buitengebied. Het bestemmingsplan is zodanig opgesteld dat wordt voldaan aan het beleid zoals dat geldt ten tijde van ter inzage legging van een ontwerp bestemmingsplan.

2.2

EUROPEES BELEID

2.2.1

KADERRICHTLIJN WATER Sinds 2000 is de Kaderrichtlijn Water van kracht. Deze Europese richtlijn streeft naar duurzame en robuuste watersystemen en is gericht op zowel grondwater als oppervlaktewater. De KRW gaat uit van het standstill-principe: de ecologische en chemische toestand van het gronden oppervlaktewater mag vanaf 2000 niet verslechteren. Andere belangrijke uitgangspunten uit de KRW zijn een brongerichte aanpak en “de vervuiler betaalt”. In de periode tot 2009 worden de ecologische doelen voor waterlichamen opgesteld en vastgesteld. De doelen dienen in 2015 gerealiseerd te zijn. Onder bepaalde voorwaarden mogen de doelen ook later gehaald worden of worden verlaagd. Voor beschermde gebieden zoals zwemwateren en Vogel- en habitatrichtlijngebieden kan echter niet van de deadline van 2015 afgeweken worden. Hoewel de uiteindelijke chemische normen en ecologische doelstellingen nu nog niet bekend zijn, zullen gemeenten en andere partijen naar verwachting de huidige maatregelen moeten aanscherpen. In de Kaderrichtlijn water staan de internationale stroomgebieden centraal. Een internationaal stroomgebied wordt een stroomgebieddistrict genoemd. De Nederlandse wateren behoren tot de stroomgebieden van de Eems, Rijn, Maas en Schelde. Stein behoort tot het stroomgebied van de Maas. Nederland maakt voor elk van deze stroomgebieden aparte beheersplannen. In stroomgebiedbeheersplannen worden alle milieudoelstellingen voor het gronden oppervlaktewater en de beschermde gebieden opgenomen, evenals de maatregelen om deze doelstellingen te bereiken. In 2009 moeten de lidstaten van de EU voor ieder stroomgebieddistrict een eerste stroomgebiedbeheersplan klaar hebben. Dit plan wordt elke zes jaar herzien. In het buitengebied van Stein kunnen maatregelen nodig zijn om de doelstellingen uit de KRW te bereiken. Het bestemmingsplan is voor een deel van deze maatregelen het ruimtelijk kader.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

9


2.2.2

VERDRAG VAN MALTA Om de archeologische waarden in Europa te beschermen is het Verdrag van Malta (Valetta) opgesteld. Het gaat dus om archeologische resten als nederzettingen, grafvelden, en gebruiksvoorwerpen. Uitgangspunt van het verdrag is dat het archeologische erfgoed integrale bescherming nodig heeft en krijgt. De belangrijkste bepalingen uit het verdrag zijn: §

opname van de archeologie in de processen van ruimtelijke ordening (artikel 5);

§

financiering van archeologisch onderzoek ten laste van de ontwikkelaar (artikel 6);

§

communicatie met het publiek (artikel 9).

Om het bodemarchief beter te beschermen en om onzekerheden tijdens de bouw van bijvoorbeeld nieuwe wijken te beperken wordt voorgesteld om steeds vooraf onderzoek te laten doen naar de mogelijke aanwezigheid van archeologische waarden. Op deze manier kan daar bij de ontwikkeling van de plannen zoveel mogelijk rekening mee worden gehouden. Algemeen geldt de verplichting dat er onderzoek gedaan moet worden wanneer de ondergrond verstoord wordt. Op 19 december 2006 is het wetsvoorstel op de Archeologische Monumentenzorg aangenomen. Hiermee is het Verdrag van Malta uit 1992 in de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd. Op grond van het Verdrag van Malta dienen de aanwezige archeologische waarden in het buitengebied van Stein voldoende bescherming te krijgen.

2.2.3

NATURA2000 In Nederland hebben veel natuurgebieden een beschermde status onder de Natuurbeschermingswet 1998 gekregen. Daarbij kunnen twee categorieën beschermingsgebieden worden onderscheiden: §

Natura2000-gebieden.

§

Beschermde natuurmonumenten.

Onder Natura2000-gebieden vallen de gebieden die op grond van de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn zijn aangewezen. Voor al deze gebieden gelden instandhoudingsdoelen. De essentie van het beschermingsregime voor deze gebieden is dat deze instandhoudingsdoelen niet in gevaar mogen worden gebracht. Om dit toetsbaar te maken kent de Natuurbeschermingswet 1998 voor projecten en andere handelingen die gevolgen voor soorten en habitats van de betreffende gebieden zouden kunnen hebben, een vergunningplicht. Een vergunning voor een project wordt alleen verleend wanneer zeker is dat de instandhoudingsdoelen van het gebied niet in gevaar worden gebracht. Hiervan mag alleen worden afgeweken wanneer alternatieve oplossingen voor het project ontbreken èn wanneer sprake is van dwingende redenen van groot openbaar belang. Bovendien moet voorafgaande aan het toestaan van een afwijking zeker zijn dat alle schade gecompenseerd wordt (de zogenaamde ADC-toets: Alternatieven, Dwingende redenen van groot openbaar belang en Compenserende maatregelen). Redenen van economische aard kunnen ook gelden als dwingende reden van groot openbaar belang. Als prioritaire soorten of habitats deel uitmaken van de instandhoudingsdoelen mogen redenen van economische aard alleen gebruikt worden na toetsing door de Europese Commissie. Daarnaast is de zgn. Zorgplichtbepaling (art. 19l Natuurbeschermingswet 1998) van toepassing.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

10


Deze zorgplicht houdt o.a. in dat als een activiteit wordt ondernomen waarvan kan worden vermoed dat deze nadelig kan zijn voor de natuurwaarden van het gebied, deze activiteit niet plaats mag vinden. Ook moeten alle maatregelen worden genomen om gevolgen te voorkomen of te beperken. Naast deze Natura2000-gebieden kent de Natuurbeschermingswet 1998 ook beschermde natuurmonumenten. Sinds de inwerkingtreding van de (oude) Natuurbeschermingswet zijn in Nederland 188 gebieden aangewezen als beschermd natuurmonument of staatsnatuurmonument. Door de gewijzigde Natuurbeschermingswet 1998 verdwijnt het verschil tussen Beschermde en Staatsnatuurmonumenten. Deze gebieden vallen beide onder de noemer van Beschermde Natuurmonumenten. Een deel van de Beschermde Natuurmonumenten valt samen met Natura2000-gebieden. Hiervoor geldt bij definitieve aanwijzing van de Natura2000-gebieden het toetsingskader van artikel 19 van de Natuurbeschermingswet 1998 voor Natura2000-gebieden. De betreffende gebieden hebben dan niet langer de status van Beschermd Natuurmonument; de doelen waarvoor het gebied in het verleden was aangewezen als Beschermd Natuurmonument worden als “oude doelen” toegevoegd aan de Natura2000instandhoudingsdoelstellingen. Waar de gebieden niet samen vallen blijven Beschermde Natuurmonumenten in stand en vallen onder het toetsingskader van artikel 16 van de Natuurbeschermingswet 1998, dat hieronder wordt toegelicht. Het gaat hierbij in Nederland om 66 gebieden. De status Beschermd natuurmonument betekent dat het zonder vergunning verboden is om handelingen te verrichten die schadelijk kunnen zijn voor dat natuurmonument. Het gaat om handelingen die significante gevolgen kunnen hebben voor het natuurschoon, voor de natuurwetenschappelijke betekenis of voor dieren en planten in dat gebied. Tenzij er zwaarwegende openbare belangen zijn (‘dwingende reden van openbaar belang’) die het verlenen van een vergunning noodzaken. In tegenstelling tot de afweging bij een Natura2000-gebied, hoeft hier geen alternatievenonderzoek plaats te vinden. Bij Beschermde natuurmonumenten ontbreken de instandhoudingdoelen als toetsingskader voor mogelijke effecten, zoals bij de Natura2000-gebieden. Het aanwijzingsbesluit van een Beschermd natuurmonument bevat echter een overzicht van de te behouden natuurwaarden. Voor handelingen buiten het beschermde natuurmonument (voor zover aangewezen voor de inwerkingtreding van de Natuurbeschermingswet 1998) die significante effecten kunnen hebben op het gebied is het begrip ‘externe werking’ van toepassing (art. 65 Nbwet). Dit betekent dat de vergunningplicht ook van toepassing is op handelingen buiten een Beschermd natuurmonument die negatieve gevolgen kunnen hebben. In het kader van Natura2000 bescherming dient in het zuidelijke deel van het buitengebied Stein rekening gehouden te worden met de beschermde waarden van het Natura2000gebied Bunder- en Elsloërbos. Dit gebied is nog in procedure dus tot de definitieve aanwijzing valt het gebied ook nog onder de Habitatrichtlijn. Zie verder paragraaf 2.3.4 voor een nadere toelichting omtrent het Bunder- en Elsloërbos.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

11


2.3

RIJKSBELEID

2.3.1

NOTA RUIMTE In de Nota Ruimte zijn de uitgangspunten voor de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland

HOOFDOELSTELLING

vastgelegd. Het hoofddoel van het nationaal ruimtelijk beleid is om op een duurzame en efficiënte wijze ruimte te scheppen voor de verschillende ruimtevragende functies, de leefbaarheid van Nederland te waarborgen en te vergroten, en de ruimtelijke kwaliteit van stad en platteland te verbeteren, waarbij speciaal aandacht wordt geschonken aan het scheppen van de juiste condities voor het toepassen van ontwikkelingsplanologie.

ALGEMENE DOELSTELLINGEN

Het beperkte oppervlak dat Nederland ter beschikking staat, heeft het noodzakelijk gemaakt om dit op een efficiënte en duurzame wijze te doen en niet alleen in kwantitatieve, maar ook in kwalitatieve zin vorm te geven. Meer specifiek richt het kabinet zich in het nationaal ruimtelijk beleid op: (1) versterking van de internationale concurrentiepositie van Nederland, (2) bevordering van krachtige steden en een vitaal platteland, (3) borging en ontwikkeling van belangrijke (inter)nationale ruimtelijke waarden en (4) borging van de veiligheid. Deze vier doelen worden in onderlinge samenhang nagestreefd en zijn een uitdrukking van de voornaamste ruimtelijke beleidsopgaven die het kabinet ziet voor de kortere en langere termijn. Naast het hoofddoel kent de nota nog vier algemene doelen en wel: (a) versterken van de economie (oplossen van ruimtelijke knelpunten), (b) krachtige steden en een vitaal platteland (bevordering leefbaarheid en economische vitaliteit in stad en land), (c) waarborging van waardevolle groengebieden (behouden en versterken natuurlijke, landschappelijke en culturele waarden) en (d) veiligheid (voorkoming van rampen). Een centraal thema van de nota is ‘ruimte voor ontwikkeling’. Hierbij hanteert het kabinet het motto ‘decentraal wat kan, centraal wat moet’. Het nationaal beleid ondersteunt gebiedsgerichte, integrale ontwikkeling waarin alle betrokkenen participeren. Het accent is hiermee verschoven van ‘toelatingsplanologie’ naar ‘ontwikkelingsplanologie’. ‘Ruimte voor ontwikkeling’ betekent ook dat het rijk voor ruimtelijke waarden van nationaal belang waarborgen creëert om die te kunnen behouden en ontwikkelen. Een voorbeeld hiervan is de aanwijzing van nationale landschappen. De algemene doelen worden in onderlinge samenhang nagestreefd en zijn een uitdrukking van de voornaamste ruimtelijke beleidsopgaven die het kabinet ziet voor de kortere en langere termijn. Voor heel Nederland wordt een beperkt aantal generieke regels gehanteerd onder de

BASISKWALITEIT

noemer ‘basiskwaliteit’: dat zorgt voor een heldere ondergrens op het gebied van bijvoorbeeld veiligheid, milieu, verstedelijking, groen en water. Het is de verantwoordelijkheid van provincies en (samenwerkende) gemeenten om dit generieke ruimtelijke beleid integraal en concreet gestalte te geven en integraal op elkaar af te stemmen zowel bij planvorming als uitvoering en daarmee te zorgen voor basiskwaliteit. Uitzondering hierop vormen vastgelegde rijksverantwoordelijkheden, zoals die voor de hoofdinfrastructuur. Een aantal ruimtelijke structuren en netwerken dat in belangrijke mate ruimtelijk structurerend is voor Nederland als geheel, vormt samen de nationale Ruimtelijke Hoofdstructuur. Opgebouwd vanuit deze twee invalshoeken, bevat deze nota de ruimtelijke bijdrage aan een sterke economie, een veilige en leefbare samenleving en een aantrekkelijk land.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

12


Vitaal platteland Met name het beleid ten aanzien van de landelijke gebieden is in het onderhavige bestemmingsplan van belang. De nota gaat voor de landelijke gebied uit van een vitaal platteland. In de landelijke gebieden vraagt een aantal ontwikkelingen om een adequaat antwoord. Zo neemt het aantal agrarische bedrijven af door onder meer de vermindering van de productieondersteuning die past bij het streven naar een verdergaande liberalisering van de wereldmarkt. Een aanzienlijk aantal bedrijfsgebouwen komt hierdoor leeg te staan en de leefbaarheid en vitaliteit van verschillende gebieden neemt af. Bedrijven die blijven bestaan zullen doorgroeien en zich meer gaan organiseren in robuuste agrarische en agrofoodcomplexen of hun economische activiteiten verbreden. Met name dit laatste is in Zuid-Limburg aan de orde. In combinatie met de consequenties van klimaatsverandering en de daling van de bodem zijn deze ontwikkelingen van grote invloed op het ruimtegebruik, wateren bodembeheer en de ecologische en landschappelijke ontwikkeling in grote delen van Nederland. Het kabinet geeft zich rekenschap van de grote veranderingen die grote delen van Nederland te wachten staan en creëert in deze nota de ruimtelijke voorwaarden voor een vitaal platteland. Het gaat er daarbij om de middelen en de inzet enerzijds te richten op een vernieuwd sociaal-economisch draagvlak met behoud van de sociaalculturele identiteit en anderzijds gericht bij te dragen aan kwaliteitsborging en -verbetering van de groene ruimte (water, natuur, toerisme, recreatie en landschapsontwikkeling). Voor het bestemmingsplan buitengebied is met name het beleid zoals verwoord in hoofdstuk 3 van de Nota ruimte van belang. Hierin wordt het ruimtelijk beleid voor de water en de groene ruimte beschreven. Dit beleid richt zich op borging en ontwikkeling van natuurwaarden, de ontwikkeling van landschappelijke kwaliteit, en van bijzondere, ook internationaal erkende, landschappelijke en cultuurhistorische waarden. Tevens is borging van veiligheid tegen overstromingen, voorkoming van wateroverlast en watertekorten en verbetering van wateren bodemkwaliteit van groot belang. Provincies en gemeenten worden verantwoordelijk geacht voor de vormgeving en realisering van het ruimtelijk beleid in het buitengebied. Het rijk heeft daarbij speciale aandacht voor het hoofd-watersysteem, de Ecologische Hoofdstructuur (inclusief robuuste ecologische verbindingen) en de Vogel- en Habitatrichtlijngebieden en natuurbeschermingswetgebieden. Hetzelfde geldt voor de nationale landschappen, de Werelderfgoedgebieden en de greenports. De Nota Ruimte vormt het ruimtelijke beleid van het Rijk waarmee bij het opstellen van het bestemmingsplan buitengebied rekening is te houden. Het bestemmingsplan buitengebied van Stein volgt de ingezette lijn uit de Nota Ruimte: van toelatingsplanologie naar ontwikkelingsplanologie.

Realisatie Nationaal Ruimtelijk Beleid onder de Nieuwe Wro De Realisatieparagraaf beschrijft enerzijds voor de Nota Ruimte hoe het beleid van de PKBteksten wordt gerealiseerd en anderzijds voor de andere vigerende ruimtelijke nota’s hoe de PKB-teksten daarin die bedoeld zijn om door te werken tot op lokaal niveau worden gerealiseerd. De Realisatieparagraaf Nationaal Ruimtelijk Beleid wordt toegevoegd aan de Nota Ruimte en krijgt de status van structuurvisie. De paragraaf vormt de basis voor de nieuwe AMvB ruimte.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

13


AMvB Ruimte De inwerkingtreding van de Wro heeft gevolgen voor de doorwerking van het nationale ruimtelijke beleid. Elke overheidslaag moet zijn of haar belangen vooraf benoemen en zorg dragen voor de realisatie en/of borging daarvan. Besloten is dat de nationale belangen die juridische doorwerking vragen, geborgd gaan worden door een algemene maatregel van bestuur (AMvB). De AMvB Ruimte wordt gebaseerd op artikel 4.3 van de Wet ruimtelijke ordening. Op grond van dit artikel kunnen bij AMvB regels worden gesteld omtrent de inhoud van bestemmingsplannen en provinciale inpassingsplannen, projectbesluiten en beheersverordeningen. Daarbij kan worden bepaald dat een regel slechts geldt voor een daarbij aangegeven gedeelte van het land. De regels dienen betrekking te hebben op nationale belangen en kunnen zowel direct als indirect doorwerken naar bestemmingsplannen. Bij indirecte doorwerking dienen de regels in provinciale verordening uitgewerkt te worden. Het ontwerp besluit AMvB ruimte lag medio 2009 ter inzage. De onderwerpen die in de AMvB Ruimte aan bod komen zijn ontleend aan de Nota Ruimte en een aantal andere PKB’s. De AMvB wordt gefaseerd ingevoerd waarbij de eerste fase de volgende onderwerpen omvat: a. de bundeling van verstedelijking en locatiebeleid economische activiteiten; b. de rijksbufferzones; c. de ecologische hoofdstructuur; d. de nationale landschappen (inclusief de werelderfgoedgebieden Stelling van Amsterdam en de Beemster); e. het kustfundament; f. de grote rivieren; g. het regionaal watersysteem, en het basisrecreatietoervaartnet; h. de kaders uit de pkb Ruimte voor de Rivier; i. de kaders uit het Tweede Structuurschema Militaire Terreinen; j.

de kaders uit het pkb Project Mainportontwikkeling Rotterdam, en

k. de kaders uit de pkb Derde Nota Waddenzee. De ecologische hoofdstructuur, rijksbufferzones en de aanwijzing van het nationaal landschap zijn relevant voor Stein.

Nationaal landschap In de Nota Ruimte heeft het Rijk een aantal gebieden aangewezen tot Nationaal Landschap. Nationale landschappen zijn gebieden met internationaal zeldzame of unieke en nationaal kenmerkende landschapskwaliteiten, en in samenhang daarmee bijzondere natuurlijke en recreatieve kwaliteiten. Landschappelijke, cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten van nationale landschappen moeten behouden blijven, duurzaam beheerd en waar mogelijk worden versterkt. In samenhang hiermee zal de toeristisch-recreatieve betekenis moeten toenemen. Binnen nationale landschappen is daarom 'behoud door ontwikkeling’ het uitgangspunt voor het ruimtelijk beleid. De landschappelijke kwaliteiten zijn medesturend voor de wijze waarop de gebiedsontwikkeling plaatsvindt. Uitgangspunt is dat de nationale landschappen zich sociaal-economisch voldoende moeten kunnen ontwikkelen, terwijl de bijzondere kwaliteiten van het gebied worden behouden of worden versterkt.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

14


Het rijk is van mening dat de invulling van het beleid ten aanzien van nationale landschappen primair de verantwoordelijkheid van provincies is. In paragraaf 2.4.4. staat het provinciale beleid ten aanzien van het nationale landschap beschreven.

Rijksbufferzones Het deelgebied Catsop is gelegen binnen een Rijksbufferzone. Rijksbufferzones zijn open groene gebieden met veelal landbouw en natuur tussen steden. Ze hebben twee belangrijke functies: behoud van het open landschap en ruimte voor recreatie. Als open landschap zorgen ze ervoor dat steden niet aan elkaar groeien (buffer tussen de steden). En ze bieden mensen uit de stad een plek om van dat open landschap te genieten, te ontspannen en hun vrije tijd te besteden. De bufferzones zijn ontstaan in 1958 en moeten voorkomen dat landbouw- en recreatiegebieden in en rondom stedelijke netwerken aan elkaar groeien. De Nota Ruimte is het uitgangspunt van het bufferzonebeleid. Het beleid voor de zones is vooral gericht op wat er niet mag. De zones moeten vrij blijven van grootschalige bebouwing, zoals glastuinbouw en intensieve varkens- en pluimveehouderij. Evenmin is er plek voor nieuwe woonwijken of bedrijventerreinen. Komende jaren wil het kabinet het beleid verduidelijken en meer recreatie in de bufferzones mogelijk maken. Het v ult dus verder in wat er wel mag worden gebouwd. Daarbij blijft het uitgangspunt dat het landschap open en groen blijft. En recreatie moet in het landschap passen. Het kabinet gaat dit beleid voor de Rijksbufferzones vastleggen in de Wet ruimtelijke ordening (amvb Ruimte). De bufferzones zijn deel van een netwerk van steden, waarbij meerdere overheden betrokken zijn. De plannen, middelen en doelen vragen daardoor om goede afstemming tussen het Rijk, de provincies en gemeenten. Het Rijk stimuleert daarom overheden en marktpartijen zoals projectontwikkelaars om samen deze gebieden te ontwikkelen. Dat moet voorkomen dat buurtgemeenten los van elkaar bedrijventerreinen of woonwijken aanleggen en het open landschap langzaam verdwijnt.

2.3.2

AGENDA VITAAL PLATTELAND De Agenda Vitaal Platteland (AVP) is een integrale rijksvisie op het platteland. De nota is tegelijkertijd met de Nota Ruimte aan de Tweede Kamer aangeboden. Daar waar de Nota Ruimte het ruimtelijk beleid beschrijft, gaat de AVP uit van een integraal perspectief en gaat het in op de economische, ecologische en sociaal-culturele aspecten van het platteland. Aan de hand van de thema’s verbreding van de landbouw, leefbaarheid, natuur en landschap en milieukwaliteit wordt de rijksvisie geformuleerd. In het algemeen wil het kabinet het beleid voor het landelijk gebied sturen op hoofdlijnen en niet meer regelen dan noodzakelijk is. Het rijk voert alleen specifiek beleid op bepaalde terreinen zoals de Ecologische Hoofdstructuur en de twintig nationale landschappen. Integratie en uitvoering van het beleid dienen op gebiedsniveau plaats te vinden. De overheid wil ruimte scheppen voor investeringen in groen, door vermindering van regelgeving. Ten aanzien van natuur en landschap wil het kabinet de mogelijkheden verruimen om het platteland te beleven. Hiertoe dienen de toegankelijkheid en bereikbaarheid voor recreatie en toerisme in het agrarische cultuurlandschap te worden verbeterd.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

15


De Agenda Vitaal Platteland zet in op een integrale aanpak van het buitengebied. Het Rijk heeft haar visie opgesteld ten aanzien van ontwikkeling van het buitengebied, maar laat een groot deel van het beleid over aan lagere overheden. De gemeente Stein neemt haar beleid ten aanzien van het vitaal platteland op in het bestemmingsplan buitengebied.

2.3.3

HABITATRICHTLIJN GEBIED BUNDERBOS- EN ELSLOËR BOS Het Natura2000-gebied Bunderbos en Elsloërbos omvat een reeks bossen op de steile, oostelijke helling van het Maasdal tussen Elsloo en Bunde, te weten: -

het Hoge en Lage Bos bij Elsloo,

-

het Geulderbos bij Geulle en het Armenbos en

-

het Bunderbos bij Bunde.

De noordelijke bossen bevatten talloze kalkrijke bronnen en beken. Zij worden beschouwd als de mooiste bronbossen in ons land. Het gebied herbergt ook het enige voorbeeld van kalktufbronnen in ons land. Dienst Landelijk Gebied (DLG) en Staatsbosbeheer stellen samen met betrokkenen in opdracht van het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit het beheerplan op voor de Bunderbos en Elsloërbos. Dit gebied is voor meer dan 50 % in eigendom van Staatsbosbeheer. Het beheerplan beschrijft: -

de precieze locatie van de in stand te houden natuurwaarden;

-

waar, in welke mate en in welk tempo natuurwaarden moeten worden ontwikkeld;

-

welke beleids- en beheermaatregelen nodig zijn om de instandhoudingsdoelen voor de natuurwaarden te bereiken of te handhaven;

-

welke bestaande activiteiten in en nabij het gebied niet schadelijk zijn voor het realiseren van de instandhoudingsdoelen; hoe de uitvoering van het beheerplan wordt gemonitord en gefinancierd.

Aanwijzingsbesluit Het Natura2000-gebied Bunder- en Elsloërbos is aangemeld in Brussel. Sindsdien zijn de beschermingsregels van toepassing op het gebied. Dit betekent dat plannen en projecten die mogelijk negatieve effecten hebben op het Natura2000-gebied getoetst moeten worden en dat activiteiten vergunningplichtig zijn in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998. Momenteel worden de begrenzingen en doelen vastgelegd in een aanwijzingsbesluit door de minister van LNV. De ontwerp aanwijzingsbesluit is inmiddels vastgesteld. Na vaststelling van de aanwijzingsbesluiten heeft het bevoegd gezag drie jaar de tijd om het beheerplan vast te stellen (zoals omschreven staat in het bestemmingsplan) Het bestemmingsplan heeft een beheersmatig karakter. Er zijn binnen het bestemmingsplan geen nieuwe ontwikkelingen en activiteiten toegelaten die mogelijk negatieve effecten hebben op het Natura2000-gebied Bunder- en Elsloërbos en Grensmaas.

Aanpak en samenwerking Dienst Landelijk Gebied (DLG) en Staatsbosbeheer stellen samen met betrokkenen in opdracht van het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit het beheerplan op voor de Bunderbos en Elsloërbos. Dit gebied is voor meer dan 50 % in eigendom van Staatsbosbeheer. Het beheerplan beschrijft de precieze locatie van de in stand te houden natuurwaarden.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

16


Waar, in welke mate en in welk tempo natuurwaarden moeten worden ontwikkeld; welke beleids- en beheermaatregelen nodig zijn om de instandhoudingsdoelen voor de natuurwaarden te bereiken of te handhaven. Welke bestaande activiteiten in en nabij het gebied niet schadelijk zijn voor het realiseren van de instandhoudingsdoelen. En hoe de uitvoering van het beheerplan wordt gemonitord en gefinancierd. Het bestemmingsplan Buitengebied verzet zich niet tegen de uitgangspunten van het beheersplan.

2.3.4

ECOLOGISCHE HOOFDSTRUCTUUR

Ecologische hoofdstructuur De term EHS werd in 1990 geïntroduceerd in het Natuurbeleidsplan ( NBP) van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit ( LNV). Uitgangspunt van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is duurzame instandhouding, herstel en ontwikkeling van een zo groot mogelijke verscheidenheid van de in het wild levende dieren en plantensoorten als wel elementen van ecosystemen. De EHS bestaat uit de door de provincies netto begrensde gebieden die worden aangemerkt als bestaande bos- en natuurgebieden en landgoederen, nieuwe natuurgebieden (natuurontwikkelingsgebieden, reservaatsgebieden, de beheersgebieden voorzover deze binnen de EHS taakstelling van 90.000 ha beheersgebieden vallen, de netto begrensde robuuste verbindingen, de grote wateren en de Noordzee. De provincies leggen in hun ruimtelijk beleid vast welke natuurkwaliteit beschermd moet worden. De landelijke natuurdoelenkaart is hierbij sturend en de bepalingen van de Vogelen Habitatrichtlijn en de Natuurbeschermingswet zijn bindend. De netto begrensde EHS, inclusief de robuuste verbindingen, moet in de bestemmingsplannen worden opgenomen. In Limburg is de EHS in 2006 vastgelegd in het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL). Zie paragraaf 2.4.1. voor een nadere toelichting op het POL. De netto begrensde EHS (met uitsluiting van de Noordzee en de grote wateren), de Vogelen Habitatrichtlijngebieden en de gebieden die vallen onder de Natuurbeschermingswet, worden aangeduid als beschermde gebieden. Voor deze beschermde gebieden geldt de verplichting tot instandhouding van de wezenlijke kenmerken en waarden en een ‘nee, tenzij’-regime. Het ruimtelijk beleid is gericht op behoud, herstel en ontwikkeling van deze wezenlijke kenmerken en waarden, waarbij tevens rekening wordt gehouden met de medebelangen die in het gebied aanwezig zijn. Het rijk is samen met de provincies verantwoordelijk voor de realisatie van de EHS. De concrete uitvoering ligt echter bij de provincies. In 2018 moet de EHS (inclusief robuuste verbindingen) zijn gerealiseerd. De gemeente Stein neemt bescherming en ontwikkeling van de EHS op in het bestemmingsplan buitengebied.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

17


2.3.5

WATERBELEID VOOR DE 21E EEUW Naar aanleiding van de wateroverlast in het afgelopen decennium heeft de Commissie Waterbeheer 21e eeuw een advies geschreven over de toekomstige inrichting van het watersysteem in Nederland, inclusief de relatie met de ruimtelijke inrichting. De belangrijkste aanbevelingen zijn: §

drietrapsstrategie: overtollig water dient primair te worden opgevangen in het watersysteem waar de wateroverlast optreedt, vervolgens moet voldoende berging worden gezocht en ten slotte kan water gedoseerd worden afgevoerd;

§

watertoets: doel van de watertoets is het eerder en explicieter in het planproces betrekken van het aspect water bij alle waterhuishoudkundig relevante ruimtelijke initiatieven;

§

stroomgebiedsbenadering: het waterbeleid wordt conform de Europese Kaderrichtlijn per stroomgebied aangestuurd. De 4 nationale stroomgebieden zijn opgedeeld in 17 regionale deelstroomgebieden. Voor elk stroomgebied moet worden vastgesteld aan welke eisen het watersysteem op de lange termijn moet voldoen, middels een stroomgebiedsvisie.

Bij het opstellen van het bestemmingsplan buitengebied wordt rekening gehouden met bovenstaande aanbevelingen. De gemeente Stein houdt de drietrapsstrategie reeds aan en zorgt bij het in procedure brengen van ruimtelijke plannen voor een goede uitvoering van de watertoets.

2.3.6

IMPLEMENTATIEWET EG-KADERRICHTLIJN WATER Via de Implementatiewet EG-kaderrichtlijn water is de KRW vertaald in de Nederlandse wetgeving. De wet, een wijzigingswet, regelt dat stroomgebiedbeheerplannen en maatregelenprogramma’s worden geïntroduceerd in het planstelsel van de Wet op de waterhuishouding. Verder regelt de wet dat de milieudoelstellingen van de KRW zullen worden geconcretiseerd als milieukwaliteitseisen in het kader van de Wet milieubeheer. Er worden extra inspanningen verwacht voor maatregelen met betrekking tot het herstel en inrichten van oppervlaktewateren, het verminderen van belastende lozingen door RWZI's en rioleringen en het verminderen van emissies uit de landbouw en industrie en andere diffuse bronnen. Het bestemmingsplan buitengebied vormt het ruimtelijk kader voor een deel van de maatregelen die voortkomen uit de implementatiewet EG-Kaderrichtlijn Water.

2.3.7

VIERDE NOTA WATERHUISHOUDING De Vierde Nota Waterhuishouding schept kaders voor de waterhuishoudkundige functies die in het Provinciaal Waterhuishoudingsplan verder worden uitgewerkt. De nota richt zich op gebiedsgericht beleid; problemen die op lokaal en regionaal niveau spelen moeten ook zo veel mogelijk op dat niveau worden aangepakt. In de nota is eveneens een beschrijving opgenomen van verschillende watersystemen en is aangegeven wat nodig is om het uiteindelijke streefbeeld van de watersystemen te bereiken. Daarnaast is aan enkele onderwerpen extra aandacht geschonken; namelijk veiligheid, verdroging, emissies en waterbodems.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

18


De Vierde Nota Waterhuishouding vormt het overkoepelende kader voor het waterbeleid op provinciaal en regionaal niveau. Het bestemmingsplan vormt het ruimtelijk kader voor het bereiken van streefbeelden van de watersystemen.

2.3.8

WET GEURHINDER VEEHOUDERIJ Op 1 januari 2007 is de Wet geurhinder veehouderij (Wgv) van kracht geworden. Deze wet vormt sindsdien het toetsingskader voor de milieuvergunning bij geurhinder vanwege dierenverblijven. De Wet geurhinder en veehouderij geeft normen voor de geurbelasting die een veehouderij mag veroorzaken op een geurgevoelig object. Als de geuremissie van een dier bekend is, wordt met het verspreidingsmodel de geurbelasting op een geurgevoelig object berekend. De geurbelasting op het geurgevoelig object wordt getoetst aan de normen (in de wet 'waarden' genoemd). Als de geuremissie van een dier niet bekend is, stelt de wet minimumafstanden tussen de veehouderij en een geurgevoelig object. De gemeenten hebben met deze wet de mogelijkheid om een eigen Geurverordening op te stellen, waarbij afgeweken kan worden van de wettelijk bepaalde geurbelasting. De gemeente Stein heeft momenteel nog geen geurverordening vastgesteld. De Wet geurhinder en veehouderij is relevant voor het aanhouden van afstanden tussen veehouderijen in het buitengebied van Stein en de geurgevoelige objecten.

2.3.9

WET LUCHTKWALITEIT Sinds 15 november 2007 zijn de belangrijkste bepalingen over luchtkwaliteitseisen opgenomen in de Wet milieubeheer. Hiermee is het Besluit luchtkwaliteit 2005 vervallen. De nieuwe wetgeving kent een dubbele doelstelling: §

de overheid wil een belangrijke impuls geven aan het treffen van maatregelen zodat in ons land de Europese normen worden gehaald;

§

de overheid wil er ook voor zorgen dat er meer mogelijkheden zijn om projecten door te laten gaan. Dat was nodig omdat in het verleden veel plannen door de rechter werden stilgelegd vanwege het niet halen van de normen.

De wet luchtkwaliteit biedt flexibiliteit bij toetsing of koppeling tussen (ruimtelijke) besluiten en de gevolgen voor de luchtkwaliteit. Projecten die ‘niet in betekenende mate bijdragen’ aan de concentraties hoeven niet meer afzonderlijk getoetst te worden aan de grenswaarden voor de buitenlucht. De wet luchtkwaliteit geeft aan op welke wijze bij ruimtelijke plannen en besluiten rekening moet worden gehouden met gevolgen voor luchtkwaliteit.

2.3.10

WET OP DE ARCHEOLOGISCHE MONUMENTENZORG De nieuwe Wet op de Archeologische Monumentenzorg stelt de bescherming van archeologische waarden in de bodem in het bestemmingsplan verplicht. De nieuwe wet biedt gemeente de mogelijkheid om in bestemmingsplannen een aanlegvergunning verplicht te stellen in het belang van archeologische waarden.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

19


Daarnaast kunnen gemeenten bepalen dat de aanvrager van een aanleg- of bouwvergunning of ontheffingsbesluit een rapport moet overleggen waaruit naar het oordeel van de gemeente in voldoende mate blijkt dat de archeologische waarde van het terrein voldoende is vastgesteld. In het bestemmingsplan buitengebied van Stein dienen de archeologische waarden voldoende bescherming te krijgen. Bij ingrepen die leiden tot verstoring in de bodem dient eerst een afweging ten aanzien van archeologie gemaakt te worden.

2.3.11

NATIONAAL MILIEUBELEIDSPLAN 4 In het Nationaal Milieubeleidsplan-4 “Een wereld en een wil”, vastgesteld door het Kabinet d.d. 8 juni 2001, wordt het toekomstige milieubeleid uitgewerkt. Er wordt een beeld geschetst van de toekomst over 30 jaar bij ongewijzigd beleid. Dit beeld ziet er ingrijpend anders uit dan de door de overheid gewenste situatie. Het milieubeleid is de afgelopen jaren weliswaar succesvol geweest, maar echte oplossingen voor de grote milieuproblemen zijn er nog niet. Dit is voor een belangrijk deel te wijten aan het feit dat de grote milieuproblemen sterk verweven zijn met de huidige maatschappelijke ordening. Inherent aan deze verwevenheid is dat het kloof tussen de gewenste situatie en de verwachte situatie structureel groter wordt en de ontkoppeling tussen economische groei en milieubelasting niet in zicht komt. Er is een aantal samenhangende barrières te onderscheiden dat het oplossen van de grote milieuproblemen in de weg staat. Niet alleen in Nederland, maar ook in de internationale context van de milieuproblemen spelen deze barrières een rol. In het NMP-4 wordt gesteld dat deze barrières feitelijk systeemfouten in de huidige maatschappelijk ordening zijn; in het bijzonder het economische systeem en de thans functionerende instituties. Alleen door middel van systeeminnovaties kunnen de genoemde barrières worden geslecht. De leidende beginselen die worden genoemd om deze systeeminnovaties te bewerkstelligen zijn preventie, voorzorg (uitgaan van maximale risico), bestrijding aan de bron, ‘de vervuiler betaalt’ en ALARA (zo laag als redelijkerwijs mogelijk is). Om deze doelen te bereiken dient er een nieuw beleidskader te worden opgesteld waarin de rol van de overheid bestaat uit stimuleren, het scheppen van de juiste omstandigheden en het sturen en handhaven. Het NMP-4 legt het beleid neer ten aanzien van duurzame (hernieuwde) energie: winning, transport en gebruik van energie op een manier die wereldwijd betrouwbaar, veilig, betaalbaar, emissiearm en efficiënt is.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

20


2.4

PROVINCIAAL BELEID

2.4.1

POL2006 (ACTUALISATIES 2008 EN 2009) Op 22 september 2006 is het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL) vastgesteld en in 2008 geactualiseerd. Dit plan is een streekplan, provinciaal waterhuishoudingsplan en provinciaal milieubeleidsplan in één. Daarnaast bevat het POL 2006 hoofdlijnen van het provinciaal verkeers- en vervoersplan, hoofdlijnen van het economisch beleidskader voorzover het fysieke elementen daarvan betreft en hoofdlijnen van het welzijnsplan voor wat betreft de fysieke aspecten van zorg, cultuur en sociale ontwikkeling. Het POL 2006 is tevens aan te merken als een structuurvisie zoals bedoeld in artikel 2.2 Wro. In het POL 2006 zijn verschillende perspectieven per zone of deelgebied aangegeven. Op het buitengebied van Stein zijn de volgende perspectieven van toepassing.

P1 Ecologische Hoofdstructuur Her rijksbeleid ten aanzien van de EHS heeft op provinciaal niveau zijn vertaling gekregen in het POL2006. Het provinciaal beleid voor de EHS is gericht op het beschermen en realiseren van de samenhangende robuuste structuur van grotere natuur- en bosgebieden en verbindingen daartussen. Er wordt gestreefd naar ecologisch gezond functionerende watersystemen en naar optimale randvoorwaarden voor de natuur door verbetering van de waterhuishouding en de milieukwaliteit. Voor ontwikkelingen die de wezenlijke kenmerken en waarden van deze gebieden aantasten of de nagestreefde natuurontwikkeling belemmeren geldt het “nee, tenzij” regime. Als deze activiteiten toch worden toegestaan, moet compensatie plaatsvinden. Zie ook paragraaf 2.3.4. voor het Rijksbeleid ten aanzien van de EHS.

P2 Provinciale Ontwikkelingszone Groen De Provinciale Ontwikkelingszone Groen (POG) vormt samen met de EHS de ecologische structuur in Limburg. In P2 gebieden geldt het “Ja, mits principe”. De POG omvat vooral landbouwgebieden als buffer rond de EHS, delen van steile hellingen met veel natuur en landschapselementen, ecologische verbindingszones, de beken met een specifiek ecologische functie, hamsterkernleefgebieden, waterwingebieden met een natuurlijk karakter vanwege de waterbescherming en gronden die een natuurkarakter krijgen zoals bepaalde lopende ontgrondingen. Binnen de POG geldt een ontwikkelingsgerichte basisbescherming. Behoud en ontwikkeling van natuur- en landschapswaarden zijn richtinggevend voor ontwikkelingen in de POG. Ook van belang zijn het instandhouden van een goede toeristisch-recreatieve structuur en een op het landschap georiënteerde landbouw. Belangrijk zijn het behoud en bewerkstelligen van de juiste basiscondities voor de beoogde verbetering van natuur en watersystemen. Het bebouwingsarme karakter blijft gehandhaafd.

P3 Ruimte voor veerkrachtige watersystemen Het perspectief Veerkrachtige watersystemen heeft betrekking op de meer open delen van beekdalen, winterbed van de Maas en steilere hellingen, voorzover deze geen deel uitmaken van P1 (EHS) of P2 (POG). De betreffende gebieden hebben een relatief open karakter en zijn ingericht voor gebruik door vooral grondgebonden landbouw.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

21


De ontwikkeling van functies in deze gebieden is mogelijk mits dit aansluit op het bieden van ruimte aan een voldoende veerkrachtig watersysteem voor de opvang van hoge waterafvoeren, het bestrijden van watertekort en verdroging en het voorkomen van erosie in aanvulling op de perspectieven 1 en 2. Binnen de algemene randvoorwaarden, te realiseren via het Limburgs Kwaliteitsmenu, zijn er nog steeds mogelijkheden voor ontwikkeling van grondgebonden landbouw en recreatie.

P4 Vitaal landelijk gebied Het perspectief Vitaal landelijk gebied omvat overwegend landbouwgebieden met een van gebied tot gebied verschillende aard en dichtheid aan landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten. Het gaat om gebieden buiten de beekdalen, steile hellingen en de ecologische structuur van Limburg. Met respect voor de aanwezige kwaliteiten wordt de inrichting en ontwikkeling van de gebieden in belangrijke mate bepaald door de landbouw. Daarnaast wordt in deze gebieden extra belang gehecht aan verbreding van de plattelandseconomie. De bestaande landbouwbedrijvigheid in al zijn vormen kan zich hier verder ontwikkelen, al zijn er wel beperkingen voor de niet-grondgebonden landbouw.

P7 Corridor De grotere wegen die onderdeel zijn van (inter)nationale infrastructuurnetwerken, met de bijbehorende vrijwaringsstroken, maken deel uit van het perspectief Corridor. Ook bij toenemende verkeersdruk dient het belang van een goede bereikbaarheid van de stadsregio’s gewaarborgd te zijn. Een groene inrichting langs de transportassen laat ruimte voor toekomstige uitbreidingen van de infrastructuur en voorkomt de aaneengesloten ontwikkeling van zichtlocaties. Tevens kunnen zo knelpunten op het gebied van luchtkwaliteit, geluidhinder en externe veiligheid en verkeersveiligheid in aangrenzende woon- en werkgebieden worden beperkt.

P8 Stedelijke ontwikkelingszone Het perspectief Stedelijke ontwikkelingszone omvat landbouwgebieden tussen bestaand stedelijk gebied en de grens stedelijke dynamiek rondom iedere stadsregio. Deze zones bieden allereerst plaats aan mensgerichte natuur. Deze functies zijn belangrijk voor het welzijn van de bewoners en vangen een deel van de stedelijke recreatiedruk op. Deze gebieden kunnen ook ruimte bieden aan stadsuitbreiding. Dergelijke uitbreidingen zijn pas aan de orde als onderbouwd kan worden dat herstructurering van het bestaande gebied, inbreiding of revitalisering geen oplossing kan bieden. In het POL staat het beleid beschreven ten aanzien van bescherming en ontwikkeling van de natuurlijke waarden. Het gaat hier om natuur, water, landschap en cultuurhistorie, stilte, veiligheid en kwaliteit van lucht en bodem. Het POL vormt het kader waarbinnen het bestemmingsplan buitengebied wordt opgesteld. Het bestemmingsplan vertaalt het beschermingsregime van diverse waarden en de ontwikkelingsmogelijkheden voor het landelijk gebied op perceelsniveau.

POL-herziening op onderdelen EHS De doelstelling van de POL-herziening EHS is te komen tot een helder onderscheid in de natuurbeleidscategorieën van rijk en provincie: de rijks EHS uit de Nota Ruimte en de Provinciale Ontwikkelingszone Groen (POG, voorheen die delen van de PES die geen EHS zijn) dat tevens logisch doorwerkt in de POL perspectieven en andere beleidsvelden (Wateren milieubeleid).

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

22


De EHS wordt als onderdeel van de POL-herziening EHS nauwkeuriger begrensd, dat vooral voor plantoetsing een verduidelijking betekent. De EHS uit de POL-herziening geldt hierbij als nadere detaillering van de globaal begrensde EHS uit de Nota Ruimte. Daarnaast vergroot het door differentiatie van het beschermingsregime, in met name de POG, de mogelijkheid van maatwerk bij ruimtelijke ontwikkelingen. In mindere mate geldt dit ook voor delen van de EHS. Met de POL-herziening EHS wordt invulling gegeven aan de instrumenten EHS saldobenadering en Herbegrenzen uit de Nota Ruimte. Het plangebied beslaat de gebieden in de provincie die zijn aangegeven als Ecologische Hoofdstructuur (EHS, tevens POL perspectief 1) of Provinciale Ontwikkelingszone Groen (POG, tevens POL perspectief 2). Zie navolgende afbeelding. . POL- herziening EHS

2.4.2

BESTUURSAKKOORD AFSPRAKENKADERS RUIMTELIJKE PLANNEN Onder de nieuwe Wro zijn de bestuurlijke verhoudingen veranderd. Gemeente, provincie en Rijk hebben veel meer dan voorheen een eigen verantwoordelijkheid gekregen bij de uitvoering van hun beleid. Beleid werkt niet meer automatisch door van Rijk en provincies naar de gemeenten en de goedkeuring van bestemmingsplannen is vervallen. De gangbare uitleg van de nieuwe Wro is dat de provincies voortaan verordeningen moeten maken als zij hun beleid willen doorvertalen naar bestemmingsplannen. Voor het Rijk geldt hetzelfde en doet dit via de AMvB Ruimte.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

23


De provincie Limburg denkt echter dat het ook zonder verordening kan. De provincie heeft daarom met de gemeenten bestuursakkoorden afgesloten waarin wordt afgesproken dat de gemeente de provinciale belangen snel en adequaat gaat doorvertalen naar bestemmingsplannen. Deze aanpak geldt niet voor alle belangen uit POL, maar alleen over de speerpunten. Deze speerpunten worden door Gedeputeerde Staten vastgesteld. Op 23 juli 2009 is het afsprakenkader tussen de Provincie Limburg en de gemeente Stein bekrachtigd. Het afsprakenkader is als bijlage 1 bij deze toelichting opgenomen. Hierbij moet worden opgemerkt dat in het onderhavige plan op een tweetal punten wordt afgeweken van het bestuursakkoord. In artikel 2 lid 3 is bepaald dat in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied de regels van Ariba en BOM+ moeten worden geïmplementeerd. Beide regelingen zijn door de inwerkingtreding van het Limburgse kwaliteitsmenu hierin opgegaan en daarmee komen te vervallen. Derhalve zijn deze niet in dit bestemmingsplan opgenomen maar is in de planregels voorzien dat ruimtelijke ingrepen binnen agrarische gebieden gepaard moeten gaan met een kwaliteitsimpuls. Daarnaast is in het bestuursakkoord opgenomen dat de ligging in het Nationaal Landschap op de verbeelding middels een dubbelbestemming ‘Landschap’ geborgen moet worden. Doordat het bestemmingsplan reeds in een hoog basisbeschermingsniveau voorziet middels de bestemming Agrarisch met waarden, zijn de kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap voldoende geborgd en is het opnemen van een dubbelbestemming ‘Landschap’ overbodig. Met name de bestemmingen Waarde – Landschappelijke openheid en Waarde – Ontwikkelingszone groen geven invulling aan de bescherming van de kernkwaliteiten.

2.4.3

POL-AANVULLING VERSTEDELIJKING, GEBIEDSONTWIKKELING EN KWALITEITSVERBETERING De POL-aanvulling verstedelijking, gebiedsontwikkeling en kwaliteitsverbetering bevat een aantal beleidsaanpassingen, die zich concentreren rond deze drie thema’s. Deze aanpassingen zijn nodig omdat de aard of omvang van de problematiek verandert, omdat de rol van de Provincie verduidelijking of aanscherping verdient of als doorvertaling van gemaakte afspraken bijvoorbeeld met het Rijk of met regio’s.

Verstedelijking Uit actuele bevolkingscijfers en -prognoses blijkt dat de bevolkingsdaling in Zuid-Limburg zich onverminderd voortzet, vanaf 2010 gaat ook de bevolking in Midden-Limburg dalen, in 2011 gevolgd door Noord-Limburg. De effecten van deze krimp worden in sommige regio’s nu ook feitelijk zichtbaar. In Zuid-Limburg als geheel neemt de woningbehoefte vanaf 2014 af, Noord- en Midden-Limburg volgen enkele jaren later (2026/27). Daar staat een forse en kostbare herstructureringsopgave tegenover, vooral in de steden. Die combinatie maakt dat oude financieringsinstrumenten niet meer toereikend zijn. Voor een structurele aanpak van deze opgave zullen nieuwe, slimme instrumenten moeten worden ingezet. Het vraagt bovendien om een aanpak waarbij herstructurering en transformatie van bestaande woongebieden aan de ene kant en de ontwikkeling van nieuwe woningen aan de andere kant onlosmakelijk met elkaar verbonden worden, ondermeer door gebruik te maken van de waardecreatie en/of de mogelijkheden van kostenverevening tussen gebieden.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

24


De Provincie ziet daarin nadrukkelijk een coördinerende en sturende rol voor zichzelf weggelegd. Die rol kan per regio verschillen. De markten voor woningen en bedrijfshuisvesting zijn immers (boven)regionaal. De Provincie wil die veranderende rol in de POL-aanvulling vastleggen, evenals de hoofdlijnen van de sturing op woningvoorraadontwikkeling en de aanpak van herstructurering en transformatie van woongebieden. Op het gebied van werklocaties regelt de POL-aanvulling de doorvertaling van de beleidslijnen voor bedrijventerreinen zoals vastgelegd in het Programma werklocaties 2020, in de Samenwerkingsagenda Mooi Nederland en het daaraan gekoppelde Convenant bedrijventerreinen 2010 - 2020, mede gebaseerd op het advies van de Taskforce (Her)ontwikkeling Bedrijventerreinen (de commissie Noordanus).

Gebiedsontwikkeling Gebiedsontwikkeling is een aspect dat als een rode draad door de POL-aanvulling heen loopt. Het document bevat beleidsuitspraken over woningbouw buiten de contour, over ontwikkelingen in het Nationaal Landschap Zuid-Limburg en de Rijksbufferzones.

Kwaliteitsverbetering Het streven naar Limburg als kwaliteitsregio is niet nieuw. Het heeft in POL2001 en POL2006 al veel aandacht gekregen. De POL-aanvulling is vooral gericht op een kwaliteitsslag in de in te zetten instrumenten. Zo zijn de afgelopen jaren een aantal nieuwe instrumenten ontwikkeld (zoals Ruimte voor Ruimte, BOM+ en VORm) die ertoe bijdragen dat economische ontwikkelingen in het landelijk gebied gepaard gaan met het versterken van de omgevingskwaliteit. Deze instrumenten Zijn inmiddels samengebracht onder één noemer namelijk het Limburgs Kwaliteitsmenu. Tegelijkertijd wordt dit vernieuwde instrumentarium in handen gelegd van de gemeenten.

Aangescherpte formulering provinciaal belang Om duidelijkheid te verschaffen over de wijze waarop de Provincie haar nieuwe bevoegdheden ingevolge de medio 2008 gewijzigde Wro zal inzetten, geldt voor alle genoemde thema’s dat op onderdelen de formulering van het provinciale belang aangescherpt wordt. Tot die bevoegdheden behoren de vaststelling van inpassingsplannen en het gebruik van aanwijzing en reactieve aanwijzing. In de POL-aanvulling nieuwe Wro uit december 2008 hebben Provinciale Staten uitgesproken om vooralsnog niet te kiezen voor het instrument van de ruimte verordening, maar via bestuurlijke afsprakenkaders met de gemeenten de doorwerking van rijks- én provinciale belangen in bestemmingsplannen te borgen. Gebleken is, ondermeer bij de voorbereiding van deze afsprakenkaders ruimtelijke ordening, dat de formulering van provinciale belangen in sommige gevallen te algemeen is. Dat geldt in het bijzonder voor de omschrijving van het provinciaal belang op het schaalniveau van de POL-perspectieven, de POL-beleidsregio’s, het stedelijk gebied en het landelijk gebied.

Doelen De doelen van de POL-aanvulling vallen als volgt samen te vatten: §

Provinciale regie en sturing op woningvoorraadontwikkeling.

§

Provinciale regie en sturing op ontwikkeling werklocaties.

§

Selectieve provinciale sturing op verstedelijkingsprocessen.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

25


§

Ruimte voor nieuwe clusters van bebouwing in landelijk gebied (“nee, tenzij”).

§

Het verbinden van nieuwbouw of uitleglocaties met revitalisering en/of herstructurering (Woongebieden, werklocaties, glastuinbouw).

2.4.4

§

Selectieve provinciale sturing op gebiedsontwikkelingen.

§

Verankeren en overdragen van het Limburgs Kwaliteitsmenu.

POL-AANVULLING NATIONAAL LANDSCHAP Het buitengebied van Stein is gelegen binnen het Nationaal Landschap Zuid-Limburg. De ambities ten aanzien van het Nationaal landschap zijn omschreven in de POL-aanvulling Nationaal Landschap Zuid-Limburg. Aanleiding voor de voorliggende POL-aanvulling is het aanwijzen van het Heuvelland Zuid-Limburg als Nationaal landschap in de op 17 mei 2005 door het parlement vastgestelde Nota Ruimte. In de Nota Ruimte wordt aangegeven dat de provincies in een streekplanaanvulling dienen vast te leggen: 1

De begrenzing van de nationale landschappen op hun grondgebied.

2

De te beschermen en verder te ontwikkelen kernkwaliteiten van de Nationaal landschappen.

3

Een uitwerking van het zogeheten Ja, mits-beleid met betrekking tot nieuwe ruimtelijke initiatieven.

4

Een uitwerking van het migratiesaldo nul-beleid voor de nationale landschappen.

Daarnaast dienen de provincies jaarlijks een Uitvoeringsprogramma op te stellen voor de nationale landschappen op hun grondgebied. Afspraken over de toekenning van rijksmiddelen worden vastgelegd in de meerjarige Uitvoeringscontracten tussen rijk en provincies aangaande gebiedsgericht plattelandsbeleid. Aangezien in Limburg het streekplan is opgenomen in het Provinciaal Omgevingsplan Limburg worden begrenzing, kernkwaliteiten, ja,mitsbeleid en migratiesaldo nul-beleid hier in een POL-aanvulling vastgelegd. Het doel van deze POL-aanvulling is om in zo kort mogelijk bestek te zorgen voor de implementatie van het rijksbeleid met betrekking tot nationale landschappen in het provinciale omgevingsbeleid, het POL-stelsel. In het Nationaal landschap Zuid-Limburg is het gehele landelijke gebied Zuid-Limburg tot en met de voormalige gemeente Susteren opgenomen. Dat wil zeggen geheel Zuid-Limburg uitgezonderd de gebieden stedelijk dynamiek (POL-stadsregio’s). De Nota Ruimte geeft als kernkwaliteiten voor het gebied aan: §

het reliëf;

§

het groene karakter;

§

de schaalcontrasten; van zeer open (plateaus) naar besloten (hellingen en beekdalen).

De provincie voegt daaraan - gezien de nadruk in het rijksbeleid op het belang van behoud van cultuurhistorie in nationale landschappen - toe: §

de kenmerkende en gebiedseigen cultuurhistorische elementen.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

26


Belangrijkste aspecten van de kernkwaliteit Reliëf en ondergrond: Het huidige reliëf inclusief steilranden met name in kalksteen en andere typisch ZuidLimburgse gesteenten en afzettingen, graften, holle wegen, droogdalen, grubben, actieve beeklopen van het bergbeektype (komen in Nederland vrijwel alleen in Zuid-Limburg voor) en oude beeklopen, bron- en kwelzones, vochtige watervasthoudende laagtes op de plateaus, overgangen tussen Maasterrassen, breuktreden, aansnijdingen van geologische lagen die in Nederland vrijwel beperkt zijn tot Zuid-Limburg. Belangrijkste aspecten van de kernkwaliteit archeologische objecten en elementen: Archeologische resten en vindplaatsen uit de prehistorie, vindplaatsen en restanten uit de periode van Romeinse bewoning en vindplaatsen, relicten, restanten en sporen uit de Middeleeuwen. Uit de Middeleeuwen met name: resten van mottes, verdedigingsschansen, kastelen en andere gebouwen, begraafplaatsen en wegen. Belangrijkste aspecten van de kernkwaliteit historische bouwkunst en historischgeografische elementen en patronen: De bewaard gebleven gebouwen (met name kastelen, kerken, kloosters, hoeves, watermolens), ontginnings- en verkavelingspatronen, putten, poelen, driesen, graften, waterlopen (met name molengangen), bebossingen, verdedigingswerken, onderaardse kalksteengroeven, heggen, hoogstamboomgaarden en (al of niet holle) wegen uit de periode tot 1850, met name die kenmerkend zijn voor het Zuid-Limburgse lösslandschap en elders in ons land weinig of in andere vorm of stijl voorkomen. De belangrijkste gebiedseigen natuurwaarden zijn: Bronbossen, hellingbossen, kalkgraslanden, heischrale graslanden van terras-steilranden en ontkalkte löss, löss-schraalgraslanden; moerassen en nat schraalgrasland in kwelzones, bronnen met kalkrijke kwel, zink-flora, struweel-, mantel- en zoomvegetaties van kalkrijke bodems, hellingen met een grote dichtheid aan graften, grubben en holle wegen, akkers met typisch Zuid-Limburgse akkerflora, akkercomplexen met typisch Zuid-Limburgse akkerfauna (o.a. Hamster, Geelgors, Grauwe gors). Visueel-landschappelijke kernkwaliteiten; de openheid van de plateau’s versus de beslotenheid in hellingen en dalen. De belangrijkste aspecten van de kernkwaliteit: §

de openheid van de plateaugebieden

§

de kleinschaligheid van dorpsranden (met o.a. hoogstamboomgaarden), hellingen, beekdalen en droogdalen, met name die hellingen en beekdalen waar typisch ZuidLimburgse cultuurhistorische en/of ecologische waarden voorkomen zoals hiervoor benoemd. De droogdalen zijn een zo Zuid-Limburgs verschijnsel dat die in feite allemaal gerespecteerd moeten worden. Alleen een verdere accentuering met beplantingselementen is wenselijk.

Het rijk vraagt de provincies om voor de nationale landschappen een Ja, mits-beleid voor nieuwe functies en ingrepen uit te werken. De aansluiting op het ja, mits-beleid voor de nationale landschappen vindt plaats doordat in het contourenbeleid vastgelegd is dat er daarbij geen onevenredige aantasting mag plaatsvinden van het “basiskapitaal”. In de aan het Contouren-beleid ten grondslag liggende Partiële streekplanherziening Open ruimte- en bufferzonebeleid Limburg is dit basiskapitaal beschreven. De hiervoor beschreven landschappelijke kernkwaliteiten vormen een nadere specificatie van dit basiskapitaal specifiek voor Zuid-Limburg.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

27


Er zal op toe gezien worden dat met name wanneer aantasting van belangrijke landschappelijke kernkwaliteiten aan de orde is een zorgvuldige afweging gemaakt wordt. Daarnaast dient bij het uitwerken van maatregelen ter versterking van de natuur- en landschapskwaliteit (bijvoorbeeld bij de maatregelen die als voorwaarde worden genoemd in het Contourenbeleid voor het toelaten van rode ontwikkelingen buiten de rode contouren) prioriteit gegeven te worden aan versterking van de landschappelijke kernkwaliteiten genoemd in de ‘POL-aanvulling Nationaal Landschap Zuid-Limburg’. Met een op de aanwezige waarden gerichte bestemming worden de voor het Nationaal Landschap kenmerkende waarden beschermd, behouden en waar mogelijk versterkt: §

Landschappelijke elementen, zijn zoveel mogelijk specifiek aangeduid.

§

Specifieke bouwaanduiding – monument is opgenomen voor historische bouwkunst

§

Archeologische vindplaatsen en gebieden met archeologische verwachting zijn voorzien van een gepaste dubbelbestemming

§

Natuurgebieden zijn bestemd als natuur, en voor zover de gronden nog in agrarisch gebruik zijn als Agrarisch met waarden – Natuur en landschap.

§

Landschappelijke waarden houden niet op bij bepaalde grenzen. Deze zijn dan ook omschreven in de bestemmingsomschrijving van de verschillende gebiedsbestemmingen.

Tevens geven met name de bestemmingen Waarde – Landschappelijke openheid en Waarde – Ontwikkelingszone groen invulling aan de bescherming van de kernkwaliteiten.

2.4.5

LIMBURGS KWALITEITSMENU Het Limburg Kwaliteitsmenu is gebaseerd op het idee dat bebouwingsontwikkelingen in het buitengebied leiden tot verlies van omgevingskwaliteit en dat dit verlies op een kwalitatieve manier wordt gecompenseerd. De doelstelling is dan ook het combineren van ruimtelijke ontwikkelingen in het buitengebied met het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit in Limburg. In het Limburg Kwaliteitsmenu wordt, afhankelijk van de soort ontwikkeling, gewerkt met maatwerk, richtlijnen en drempelwaarden. Op 12 januari 2010 hebben Gedeputeerde Staten de beleidsregel Limburgs Kwaliteitsmenu vastgesteld. In het Limburgs Kwaliteitsmenu zijn de bestaande provinciale instrumenten als VORm, Rood voor Groen, Ruimte voor Ruimte en BOM+, geïntegreerd en aangevuld met een aantal nieuwe instrumenten. Een belangrijke verandering hierbij is dat de verantwoordelijkheid en de uitvoering van het Kwaliteitsmenu waar mogelijk in handen van de gemeenten wordt gelegd. In het Limburgs Kwaliteitsmenu is een ten aanzien van een aantal ontwikkelingen die buiten de contouren plaatsvinden modules opgenomen, voor de verdere uitwerking van deze ontwikkelingen. Het gaat om de volgende modules: §

nieuwe landgoederen;

§

gebiedseigen recreatie en toerisme;

§

niet gebiedseigen recreatie en toerisme;

§

agrarische nieuwvestiging en uitbreiding;

§

uitbreiding glastuinbouw;

§

uitbreiding bedrijventerreinen;

§

uitbreiding solitaire bedrijven;

§

nieuwe (solitaire) woningen;

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

28


§

projectmatige woningbouw in uitleggebieden;

§

overige (gebouwde) functies.

Op de voor het onderhavige bestemmingsplan relevante modules wordt hieronder nader ingegaan. Module ‘gebiedseigen recreatie en toerisme’ De toeristische sector is voor Limburg van belang. Voor de sector is de landschappelijke kwaliteit van groot belang. Het landschap vormt een trekker voor vele toeristen en vormt het aantrekkelijke decor waarin ook Limburgers graag recreëren. Het behoud en het versterken van de landschappelijke kwaliteiten is dan ook van belang voor de sector zelf. De sector heeft er dus mede belang bij om, ten behoeve van de kwalitatieve verbetering van het recreatief toeristisch product, bij nieuwvestiging en uitbreiding van recreatieve en toeristische functies te zorgen dat de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit verbeterd wordt. Voor de uitbreiding van bestaande en vestiging van nieuwe bedrijven in de sector recreatie en toerisme geldt een kwaliteitsbeleid. Dit houdt in, dat ontwikkelingen dienen bij te dragen aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit. Omdat in de recreatieve en toeristische sector een grote verscheidenheid aan functies en verschijningsvormen voorkomt wordt hier een gedifferentieerd kwaliteitsbeleid gevoerd. Kleinere – niet commerciële – recreatieve en toeristische voorzieningen zoals picknickplaatsen, recreatieve parkeerplaatsen, gemeentelijke sportparken, trapveldjes, speelvoorzieningen etc. vallen niet onder dit beleid. Voor deze voorzieningen geldt het normale planologische regime met een goede ruimtelijke en landschappelijke basisinpassing. Voor gebiedseigen recreatie en toeristische ontwikkelingen geldt het bereiken van een groen karakter en voldoende ruimtelijke kwaliteit van de ontwikkeling en de directe omgeving als uitgangspunt. Er dient altijd een goede ruimtelijk en landschappelijke inpassing te worden gerealiseerd. Daar waar de ontwikkeling zelf weinig nieuw groen met zich meebrengt dient dit via de realisatie van nieuw groen te worden gecompenseerd. Als richtlijn kan hier een verhouding van circa 1:5 worden aangehouden. Inclusief inpassing levert de ontwikkeling circa 5 keer zoveel nieuw groen op als nieuw rood en grijs. Het groen wordt daarbij passend bestemd en beschermd. Bij voorkeur vindt de compensatie binnen de ontwikkeling of in de directe omgeving plaats. In het gemeentelijke kwaliteitsmenu wordt de regeling uitgewerkt. Module ‘niet gebiedseigen recreatie en toerisme’ Voor recreatieve en toeristische voorzieningen die gebiedseigen zijn in het buitengebied staat de inpassing en de (verbetering van de) kwaliteit op de locatie van de ontwikkeling zelf voorop. Er moet een goede ruimtelijke en landschappelijke inpassing geleverd worden. Het gaat hier dan om voorzieningen die afhankelijk zijn van een ligging in het buitengebied en die ontwikkeld worden met een groene inrichting. Voorbeelden zijn campings, golfbanen en bungalowparken. Hierbij dient een ruime parkachtige setting te worden gecreëerd, die kan bijdragen aan de kwaliteit van het buitengebied. Om te borgen dat deze projecten een voldoende groen karakter hebben wordt de toepassing van een minimumverhouding groen ten opzichte van rood geadviseerd. Hiervoor is een richtlijn gegeven.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

29


Module ‘Agrarische nieuwvestiging en uitbreiding De module voor agrarische nieuwvestiging en uitbreiding van agrarische bedrijven is van toepassing op agrarische bedrijven, agrarische hulp- en nevenbedrijven, boomkwekerijen, paardenhouderijen en hoveniersbedrijven e.d. Specifiek voor glastuinbouwbedrijven geldt aanvullend de module uitbreiding glastuinbouw. Nieuwvestiging en uitbreiding van agrarische bedrijven is alleen toegestaan na een ruimtelijke afweging en onder voorwaarde dat de agrarische bedrijven een bijdrage leveren aan de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving middels inpassing en kwaliteitsverbetering. Bij nieuwvestiging dient de agrariër op basis van een bedrijfontwikkelingsplan (te vinden op www.limburg.nl) aan te tonen dat zijn bedrijf – op termijn- volwaardig is. De kwaliteitsverbetering is maatwerk op basis van aard en omvang van de ontwikkeling en de waarde van de omgeving. Sinds de vaststelling van de POL aanvulling ‘Verstedelijking’ in december 2009 en sinds de vaststelling van het Limburgs Kwaliteitsmenu in januari 2010 is het BOM+ beleid komen te vallen. Het beleid omtrent de uitbreiding en nieuwvestiging van agrarische bedrijven is in het Limburgs Kwaliteitsmenu geïntegreerd, in de module ‘agrarische nieuwvestiging en uitbreiding’. De provincie vraagt de gemeenten om een (regionale) ruimtelijke recreatie & toerismevisie op te stellen, met aandacht voor de ruimtelijke vestigings- en uitbreidingsmogelijkheden voor openlucht- en verblijfsrecreatie. Dit beleid kan een goede basis vormen voor de planologische beoordeling voorafgaande aan de toepassing van het kwaliteitsmenu. Het beleid is ook van toepassing binnen de begrenzing stedelijke dynamiek in de perspectieven P2 en P3. In perspectief P8 is de gemeente vrij om een kwaliteitsbeleid voor recreatie en toerisme uit te werken. Het in deze module opgenomen beleid richt zich specifiek op ontwikkelingen die eigen zijn aan het buitengebied. Voor ontwikkelingen van nieuwe vakantieappartementen en solitaire vakantiewoningen is de regeling niet geschikt. Wanneer dit soort ontwikkelingen aan de orde zijn, dient te worden aangesloten op de regeling voor solitaire woningen. Module ‘uitbreiding solitaire bedrijven in het buitengebied’ Voor de uitbreiding van niet aan het buitengebied gebonden solitaire bedrijven wordt door de provincie een kwalitatieve benadering voorgestaan. Bij uitbreiding zal in de ruimtelijke afweging als eerste naar de mogelijkheid van verplaatsing naar een bedrijventerrein moeten worden gekeken. Ook dient de SER ladder te worden doorlopen. Pas als dit geen oplossing biedt, kan onder de voorwaarde van een kwaliteitsverbetering, naar een uitbreiding ter plaatse worden gekeken. Uiteraard dient er sprake te zijn van een goede ruimtelijke en landschappelijke inpassing. Daarnaast dient een (financiële) kwaliteitsbijdrage te worden geleverd waarmee de ingreep in het buitengebied kan worden gecompenseerd. Voor de hoogte van de kwaliteitsbijdrage wordt een drempelwaarde gegeven. Module ‘nieuwe solitaire woningbouw’ Deze module is een vervolg op het in Limburg gevoerde VORm-beleid. Het beleid is van toepassing op die gevallen waarin de bestemming van een perceel wordt gewijzigd in een woonbestemming, waardoor woningbouw mogelijk wordt gemaakt. Of indien op een woonbestemming via bestemmingswijziging een nieuwe woning (extra) kan worden gebouwd. Deze ontwikkeling is alleen mogelijk indien ze per saldo tot een ruimtelijke kwaliteitsverbetering leidt. Om invulling te geven aan deze voorwaarde zal ter plaatse sprake moeten zijn van kwaliteit, maar dient ook een kwaliteitsbijdrage te worden geleverd. Voor de hoogte van de kwaliteitsbijdrage is een drempelwaarde gegeven.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

30


De bestemmingswijziging is alleen mogelijk op een locatie binnen een bestaand lint of cluster of aansluitend aan de contour. Het bouwen van solitaire woningen “in het vrije veld” blijft uitgesloten, met uitzondering van de nieuwe landgoederen. De woningen dienen te passen in de regionale woningbouwafspraken en de afspraken met betrekking tot Ruimte voor Ruimte.

2.4.6

BELEID TEN AANZIEN VAN TEELTONDERSTEUNENDE VOORZIENINGEN

Beleidsregel teeltondersteunende voorzieningen (TOV) De beleidsregel teeltondersteunende voorzieningen is op 1 februari 2005 vastgesteld door Gedeputeerde Staten. Met deze beleidsregel biedt de provincie de ruimte om maatwerk mogelijk te maken. Via een bouwvergunningsprocedure is het mogelijk om containervelden, tijdelijke regenkappen en tijdelijke hoge boogkassen op te richten op het zogenaamde onbebouwde deel van de agrarische bouwkavel. Bij grote oppervlakten of in gebieden met landschappelijke waarde dient advies te worden ingewonnen bij de provincie. Dit geldt ook voor uitbreiding van bestaande of nieuwe kassen welke een in de beleidsregel genoemde oppervlaktemaat overschrijden. Om erop toe te zien dat tijdelijke voorzieningen na beëindiging van de teelt netjes worden opgeruimd maakt een ‘verwijderingsprotocol’ onderdeel uit van de beleidsregel. Het bestemmingsplan biedt mogelijkheden voor het realiseren van teeltondersteunende voorzieningen. Deze mogelijkheden zijn afgestemd op de ‘beleidsregel teeltondersteunende voorzieningen’. Dit impliceert dat op basis van de planregels binnen de bestemming Agrarisch-Bedrijf het oprichten van teeltondersteunende voorzieningen is toegelaten. Uitgesloten is plaatsing van teeltondersteunende voorzieningen in de beekdalen van Limburg alsook op hellingen van meer dan 4% in Zuid-Limburg. Een uitzondering hiervoor is gemaakt voor hagelnetten. Voor deze laatste teeltondersteunende voorziening geldt de “beleidsregel hagelnetten”. Dit beleid betekent dat in afwijking van het in de Handleiding bestemmingsplan en POL opgenomen beginsel dat alle agrarische bedrijfsgebouwen en bouwwerken op de agrarische bouwkavel gesitueerd dienen te worden de mogelijkheid wordt geboden om bouwwerken in de vorm van hagelnetten buiten de agrarische bouwkavel op te richten in de volgende gebieden: -

op vlak gelegen percelen en de plateaus in Zuid-Limburg, dat wil zeggen percelen met een hellingspercentage van 0-4%;

-

op percelen gelegen in laagten en droogdalen binnen Zuid-Limburg en percelen die gelegen zijn op hellingen in Zuid-Limburg met een hellingspercentage tussen de 4-8 %.

In Zuid-Limburg wordt bij de laagten, droogdalen en hellingen tussen 4-8% een meer terughoudend beleid gevoerd dan op de vlak gelegen percelen daar de hagelnetten daar in het algemeen meer zichtbaar zullen zijn (zie hiervoor regeling in het bestemmingsplan). Bij een hellingspercentage tussen de 4-8% moet advies bij de provincie worden gevraagd.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

31


Het oprichten van hagelnetten buiten de agrarische bouwkavel blijft uitgesloten voor percelen die gelegen zijn in de volgende gebieden: -

steile hellingen (overwegend >8%);

-

de beekdalen van Zuid-Limburg;

-

het Maasdal van Zuid-Limburg voorzover gelegen buiten de grens stedelijke dynamiek.

De mogelijkheden voor hagelnetten in het onderhavige bestemmingsplan zijn afgestemd op de provinciale beleidsregel voor hagelnetten.

2.4.7

PROVINCIAAL WATERPLAN 2010-2015 ‘WATER IN BEWEGING’ Het Provinciaal Waterplan 2010-2015 heeft de status van een regionaal waterplan, zoals omschreven in de Waterwet én een op zichzelf staande structuurvisie op grond van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening. Het plan bevat specifieke ambities en beleidsregels gericht op de doorwerking en uitvoering van waterbeleid. Na vaststelling door Provinciale Staten vormt het Provinciaal Waterplan 2010-2015 onderdeel van het POL planstelsel, met daarbinnen het POL2006 als het omgevingsplan op hoofdlijnen. Het waterbeleid is volop in beweging. De afgelopen jaren is het besef gegroeid dat het waterbeleid een internationale aangelegenheid is, waarvoor de kaders steeds meer op Europees niveau bepaald worden. Een belangrijke uitdaging is dan ook de uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW), die in 2009 tot een gezamenlijk (internationaal) stroomgebiedbeheerplan voor de Maas moet leiden. Ook de uitvoering van de Hoogwaterrichtlijn sluit hier bij aan. Daarnaast vraagt klimaatsverandering, vernieuwde nationale wetgeving en de afspraken uit het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) om een actualisatie van het waterbeleid uit het POL2006. Voldoende en schoon water is een economische factor van betekenis en onmisbaar voor mens, natuur en allerlei maatschappelijke functies. De burger stelt daarbij steeds hogere eisen aan de veiligheid, het gebruik en de beleving van water. Duurzaamheid en publieke participatie zijn daarom belangrijke uitgangspunten bij de actualisatie van het provinciaal waterbeleid.

Relatie tot POL2006 Vanuit haar kaderstellende rol heeft de provincie het strategisch waterbeleid op hoofdlijnen vastgelegd in het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL). Het Provinciaal Waterplan 2010-2015 is een aanvulling op dit POL. Het doel is een herijking en uitwerking van het waterbeleid uit het POL2006, op basis van bovengenoemde Europese en nationale kaders. Het waterplan heeft een looptijd van zes jaar en is gekoppeld aan de looptijd van het Stroomgebiedbeheerplan Maas. De hoofdlijnen van het waterbeleid uit het POL2006 zijn gecontinueerd, conform de provinciale uitgangspuntennotitie KRW, diverse besluiten uit het Regionaal Bestuurlijk Overleg Maas en de notitie voorkeursvariant KRW en NBW van november 2007. Om te kunnen voldoen aan de wettelijke vereisten zijn de doelen nader geconcretiseerd en is gebruik gemaakt van de mogelijkheid die de KRW biedt om de uitvoering te faseren.

Visie op het watersysteem In de loop van de tijd zijn de watersystemen in Limburg steeds verder gereguleerd ten behoeve van economische ontwikkelingen en bebouwing. Daardoor is de natuurlijke veerkracht van het watersysteem, het vermogen om piekbelasting op te vangen en periodes van droogte te doorstaan, grotendeels verdwenen.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

32


Dit heeft onder meer geleid tot een groter overstromingsrisico van de Maas en de beekdalen, regelmatig terugkerende wateroverlast en erosie, watertekort, gebrekkig ecologisch functioneren en hardnekkige milieuproblemen (emissies, verdroging), met negatieve gevolgen voor mens, natuur en economie. Naar verwachting zal de druk op de watersystemen in de toekomst toenemen door verdere verstedelijking en intensiever ruimtegebruik. Bovendien zal de klimaatverandering tot meer extreme neerslagpatronen leiden, waardoor ook de piekbelasting van de watersystemen zal toenemen. Het huidige watersysteem heeft onvoldoende ruimte en veerkracht om extreme omstandigheden op te kunnen vangen, en wordt door de geschetste toekomstige ontwikkelingen steeds problematischer. Het is daarom nodig dat het watersysteem meer ruimte krijgt en natuurlijke processen worden hersteld. Door de provincie wordt dit tevens als kans gezien om de ecologische en ruimtelijke kwaliteit in de provincie aanmerkelijk te verbeteren. De provincie zet daarbij in op behoud en herstel van ecologisch gezonde en veerkrachtige watersystemen, die tevens functioneren als natuurlijke klimaatbuffers: ecologisch gezond functionerende watersystemen die in staat zijn om het variërende aanbod en de wisselende kwaliteit van water op een natuurlijke manier op te vangen. Men wil dit bereiken door de aan de watersystemen gebonden functies meer in balans te brengen met variaties in de beschikbaarheid en kwaliteit van water. Een duurzame en integrale aanpak, gericht op het klimaatbestendig maken van de watersystemen, staat hierbij centraal. Deze vernieuwing in het waterbeheer wordt gestalte gegeven door onder andere een (grensoverschrijdende) stroomgebiedbenadering, een integrale en brongerichte aanpak, het meer ruimte geven aan natuurlijke processen in de watersystemen, het in acht nemen van het solidariteitsprincipe (niet-afwentelen) en het vooraf betrekken van water bij ruimtelijke ontwikkelingen en afwegingen.

2.5

REGIONAAL BELEID

2.5.1

REGIOVISIE WESTELIJKE MIJNSTREEK De regiovisie Westelijke Mijnstreek “Ruimte voor nieuwe generaties” vormt de concretisering van de Ontwikkelingsagenda van het Stedelijk Netwerk en de Limburgagenda voor de Westelijke Mijnstreek. Met de regiovisie geven de betrokken gemeenten (Stein, Beek, Schinnen en Sittard-Geleen) en de provincie duidelijkheid over hun consistente visie en hun prioriteiten aan private partijen, die daardoor in de positie worden gebracht om investeringen te doen in een stabiele en hun ondersteunende publieke omgeving. Dit moet resulteren in onomkeerbare besluiten. Om die reden willen de betrokken gemeenten en de provincie zich voor een lange tijd committeren aan deze visie. Daarbij worden periodiek de feitelijke ontwikkelingen, kansen en bedreigingen tegen het (actuele) licht gehouden en zonodig worden deze ontwikkelingen en de aanpak bijgestuurd. De regiovisie concentreert zich op die onderdelen van het overheidsbeleid die de motor vormen voor de ontwikkeling van de regio en waarbij samenwerking tussen overheden en tussen overheden en private partijen, een voorwaarde is. De regiovisie is leidend voor de inbreng in het overleg met het Rijk, onder andere in het MIRT-overleg.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

33


De regiovisie brengt de samenhang tot stand tussen een aantal belangrijke sextorale visies, zoals de economische Versnellingsagenda, Logistieke visie Zuid-Limburg, Woonmilieuvisie, Programma werklocaties en Visie Groene waarden. Vanuit die samenhang moeten de beoogde ontwikkelingen aan kracht winnen. Vanuit de Ontwikkelingsagenda van het Stedelijk Netwerk Zuid-Limburg en de Limburgagenda is gezamenlijk focus aangebracht in de vorm van vier speerpunten, te weten: (1) innovatieve bedrijvigheid, (2) transformatie van de woningvoorraad, (3) ontwikkeling van de sportzone en dat alles (4) in samenhang met landschappelijke inpassing. Deze focus moet leiden tot het bieden van ruimte voor (innovatieve) economische en landschapsontwikkelingen in de omgeving van de Research & Businesscampus Chemelot en rondom Nedcar. Focus die moet leiden tot vergroting van het aantal beschikbare arbeidskrachten (aantrekken en vasthouden), benutten van de kansen rondom sport en talentontwikkeling, transformeren van de woningvoorraad en versterking van het landschap. Bij de mogelijke projecten inzake landschap/groene waarden worden onder meer Heidekampark en IP Catsop genoemd.

2.5.2

INTEGRAAL PROJECT CATSOP EN RAPPORTAGE GROENE WAARDEN Het buitengebied van Catsop vormt een belangrijke schakel in de ecologische verbinding die rivierenpark Grensmaas moet gaan verbinden met de robuuste ecologische verbindingszone Schinveld-Mook. Deze visie is nader uitgewerkt binnen de rapportage ‘Groene Waarden’ (augustus 2008) en draagt de naam ‘droge verbinding Centraal Plateau (nr. 5)’. De verbinding heeft de volgende beschrijving meegekregen: “Een verbinding tussen de Rode Beek via de Kollenberg, Geleenbeekdal en Centraal Plateau naar het Maasdal”. Het streefbeeld is een kleinschalig agrarisch cultuurlandschap dat bestaat uit akkers, weilanden, bosjes, hagen, graften, houtwallen, boomgaarden, holle wegen en poelen. Integraal Project Catsop (hierna: IP Catsop) is een project waarbij wordt ingezet op het realiseren van een deel van de bovengenoemde verbinding. Het project staat vermeld onder codering GW28 en ligt voor 85% in de gemeente Stein en 15 % in de gemeente Beek. Het gebied ten zuiden van Catsop vormt één van de weinige plekken in de sterk verstedelijkte Westelijke Mijnstreek waar een toekomstige ecologische verbinding voldoende fysieke ruimte heeft. Er moeten natuurlijk wel enkele infrastructurele barrières overwonnen worden. De gemeente Stein zet in op een proactieve aanpak die overeenkomt met een integrale gebiedsuitwerking. Deze aanpak is specifiek gericht op de realisatie van de ecologische verbinding. IP Catsop wordt ingezet om een deel van de droge ecologische verbindingszone tussen Grensmaas en de Geleenbeek te realiseren. Concreet voor IP Catsop betekent dit dat er onderzocht wordt hoe de ecologische verbinding tussen het Bunder-/Elsloërbos en de autosnelweg A2 gerealiseerd kan/moet worden. Deze verbinding moet naadloos aansluiten op de nog te realiseren faunapassage en het IP Beek. In het onderhavige bestemmingsplan is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen die hierop inspeelt.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

34


Naast deze hoofddoelstellingen zijn er een aantal subdoelstellingen geformuleerd die ervan uit gaan dat kansen worden benut ter vergroting van: §

de landschappelijke kwaliteit;

§

de accentuering van archeologische waarden;

§

de cultuurhistorische identiteit;

§

de erosiebestrijding en hemelwaterproblematiek;

§ aansluitingen op bestaande wandelen fietsnetwerken. Daarnaast zal gekeken worden hoe de hemelwaterproblematiek opgelost kan worden. Alle hoofd- en subdoelstellingen gaan ervan uit dat de continuïteit van de landbouw gewaarborgd blijft en kansen gegrepen moeten worden om knelpunten op te lossen. De rapportage Groene Waarden wordt meegenomen in de Regiovisie Westelijke Mijnstreek.

2.6

GEMEENTELIJK BELEID

2.6.1

STRUCTUURSCHETS “STEIN OP WEG NAAR 2015” De gemeente Stein heeft in 2001 een Structuurschets voor de gemeente opgesteld (vastgesteld door de gemeenteraad d.d. 26 april 2001), waarin de hoofdlijnen van het gemeentelijk beleid zijn aangegeven. De structuurschets kan echter dienen als richtinggevend kader voor door het gemeentebestuur zelfstandig te nemen besluiten waarbij teksten en kaarten een indicatieve en illustratieve waarde hebben. Juist vanwege haar indicatieve karakter is de structuurschets een schets op hoofdlijnen waarbij de doelen worden benoemd die het gemeentebestuur tracht te bereiken en een indicatie wordt gegeven van de termijn waarop die doelen gerealiseerd worden. De structuurschets is geen blauwdruk met een exacte opgave van maatregelen en tijdstippen waarop die maatregelen getroffen worden. De centrale doelstelling van de structuurschets is dat de gemeente Stein zich wil profileren als een kwalitatief hoogwaardige, groene woongemeente met leefbare kernen. Met dit profiel wil Stein niet alleen een optimale woonomgeving bieden aan de eigen bevolking maar ook nadrukkelijk een herkenbare positieve positie innemen binnen de regio. Een aantal belangrijke doelstellingen uit de structuurschets is: -

zorg voor een gedifferentieerd woningaanbod van goede en gevarieerde kwaliteit afgestemd op de toekomstige woningbehoefte;

-

zorg voor een goede stedenbouwkundige vormgeving en inrichting van de openbare ruimte;

-

het creëren van een goed gespreid, breed en gevarieerd aanbod van sociaal-culturele, recreatieve, culturele en sport- en spelactiviteiten;

-

realiseren van een kwalitatief goede groenstructuur, waarbij rekening wordt gehouden met het omringende landschap;

-

opstellen van een integraal milieubeleid, mede gericht op het terugdringen van de bestaande milieuhinder.

De voorgenomen ontwikkelingen binnen onderhavig plangebied passen binnen de doelstellingen uit de structuurschets.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

35


2.6.2

GROENSTRUCTUURVISIE STEIN In het jaar 2000 heeft gemeente Stein een Groenstructuurvisie uitgewerkt. Het uitgangspunt van deze visie is “het bewerkstellingen van een kwaliteitsverbetering van het groen om daarmee een bijdrage te leveren aan Stein als kwalitatief hoogwaardige woongemeente” (Oranjewoud, 2000). De visie richt zich op een termijn van 10 tot 15 jaar. Op basis van de historie is een visie op hoofdlijnen uitgewerkt. Er wordt aandacht besteedt aan groenstructuur, kernen, landschapstypen, ecologische relaties en recreatief gebruik. Een belangrijk uitgangspunt is het geomorfologisch onderscheiden middenterras en het behoud van de tussen de kernen Stein, Urmond en Elsloo gelegen groene gebieden. Dat betekent dat er geen uitbreiding van woon- en werkgebieden plaats kan vinden in de groenzones. Hierdoor wordt de herkenbare identiteit van de kernen behouden en blijft aantrekkelijk recreatief groen van enige omvang op korte afstand van de bewoonde gebieden bestaan. Het grootste deel van het plangebied behoort tot het Heidekamppark. Volgens het structuurplan kent het “een behoorlijke omvang, liggen er forse groenelementen en komen ten gevolge van de gipsdeponie hoogteverschillen voor”…….“het gebied leent zich voor de ontwikkeling van een landschapspark, gezien de behoefte vanuit de compacte stedelijke gebieden aan recreatieve uitloopgebieden en de landschappelijke potenties die het gebied bezit”. Belangrijk uitgangspunt is het realiseren van een groene zone rondom Stein als uitloopgebied. De hoofdgroenstructuur, met bomenrijen in de Mauritslaan en de Nieuwe Postbaan, zou versterkt kunnen worden. Ook rondom Motel Van der Valk en langs de A2 in noordelijke richting is deze versterking gewenst. Vanuit Stein bezien bestaat de wens om in het gebied zuidelijk van de Heidekampweg (de zuidelijke grens van het parkgebied), de kleine landschapselementen te versterken en de stedelijke uitloop daarbij in te passen. In de zuidelijke punt van het plangebied is een groene inrichting met een afwisselend dichte en open begroeiing en een recreatief pad gewenst. Op deze manier worden het te ontwikkelen landschapspark en het Steinerbos visueel met elkaar verbonden en ontstaat een fraaie entrée naar de gemeente Stein.

2.6.3

KANSEN VOOR GROEN STEIN Het rapport Kansen voor Groen in Stein (2006) presenteert concrete ideeën en voorstellen om kansen voor het behoud van het groene karakter van gemeente Stein te benutten. Daarbij is aangegeven op welke locaties groene ontwikkelingen tot uitvoer gebracht kunnen worden, bijvoorbeeld in de vorm van verplichte bos- en natuurcompensatie. Bij het opstellen van het bestemmingsplan is waar mogelijk rekening gehouden met de ideeën en voorstellen die dienen ten behoeve van het behoud van het groene karakter van gemeente Stein.

2.6.4

VIGERENDE BESTEMMINGSPLANNEN Binnen het plangebied zijn meerdere bestemmingsplannen van toepassing. In onderstaande tabel van het onderhavige bestemmingsplan zijn momenteel de volgende bestemmingsplannen vigerend.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

36


Bestemmingsplan Buitengebied ten oosten van het Julianakanaal

Vastgesteld 18 juni 1998

Goedgekeurd 19 januari 1999

Kasteel Stein en omgeving

18 juni 1998

22 september 1998

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

37


HOOFDSTUK

3

Beschrijving van het

plangebied 3.1

ALGEMEEN De gemeente Stein bestaat uit de vijf kernen Stein, Elsloo, Berg aan de Maas, Urmond en Meers. Daarnaast kent de gemeente de buurtschappen Catsop, Maasband, Nattenhoven, Terhagen en Veldschuur. Het inwoneraantal van gemeente Stein bedraagt in 2010 25.684 inwoners. De gemeente Stein maakt samen met de gemeente Beek deel uit van de stedelijke agglomeratie van Sittard-Geleen. De gemeente heeft een totale oppervlakte van 2.277 hectare. Daarvan is 142 ha binnenwater, 27 ha is historische stads- en dorpskernen en 173 ha. is openbaar groen. Gemeente Stein kenmerkt zich door haar ligging een kruispunt van water en wegen. De gemeente is door open afritten verbonden met de autowegen A2 (Amsterdam-Luik) en A76 (AntwerpenAken). De A2 vormt de oostgrens van de gemeente, terwijl de A76 de gemeente dwars doorsnijdt. De lengte van het wegennet in Stein is 172 kilometer. Dit kan verdeeld worden in 102 kilometer binnen de bebouwde kom en 70 kilometer buiten de bebouwde kom. De gemeente ligt aan de rivier de Maas die aan de westkant de grens met België vormt. Ter plaatse is het geen doorgaande vaarweg, maar draagt het Julianakanaal deze functie die de gemeente van noord naar zuid volledig doorsnijdt. Dit kanaal splitst tevens de gemeente op in twee verschillende gebieden; het landelijke gebied in het oosten en het dichtbebouwde en industriële gebied in het westen. Naast de aan elkaar gegroeide woonkernen vindt men op de oostoever het havengebied van Stein en het industriegebied Chemelot, waarvan de chemiebedrijven DSM en Sabic de voornaamste gebruikers zijn. Dit terrein ligt officieel op het grondgebied van de buurgemeente Sittard-Geleen, maar speelt ook een belangrijke rol voor Stein. De westkant van de gemeente wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van het Maasdal, dat een fraai natuurgebied vormt. Dit plan beslaat het buitengebied van de Gemeente Stein. Hiertoe behoren niet de bebouwde kom van de kernen Stein, Berg aan de Maas, Elsoo en Urmond alsmede het Grensmaasgebied. En de buurschappen Catsop, Maasband, Meers, Nattenhoven, Nieuwdorp, Terhagen en Veldschuur. In het vervolg van dit hoofdstuk zal per thema (zoals wonen, bedrijvigheid, verkeer, etc.) een beschrijving van de huidige situatie worden beschreven.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

38


3.1.1

ONTSTAANSGESCHIEDENIS De vroegste bewoning van deze streek stamt van rond 4.500 voor Chr. Uit deze tijd zijn veel overblijfselen opgegraven in de loop van de tijd. De cultuur van toen werd de Bandkeramiek genoemd. De Bandkeramiek bestond uit een agrarisch volk dat de kunst van het pottenbakken reeds verstond. De Bandkeramische cultuur is zonder aanwijsbare oorzaak verdwenen uit deze omstreken. Bij de komst van de Romeinen woonden de Eburonen in deze streken. De maasvaart is in deze tijd ontstaan. Dit kwam door de gunstige ligging ten opzichte van Duitsland en Frankrijk en door de aanwezigheid van de Maas natuurlijk. Deze ontwikkeling was zeer belangrijk voor de latere economische ontwikkeling van Elsloo en Urmond. De Romeinen zijn tot ongeveer 450 na Chr. gebleven. Ze werden verdreven door de Franken die van over de Rijn kwamen en heel West-Europa bezetten. Tegen het eind van de negende eeuw, kwamen de Noormannen in Europa. Hun komst ging gepaard met moord en doodslag. Vanuit een kamp nabij Elsloo werden vele strooptochten ondernomen naar andere steden. Het kamp werd uiteindelijk belegerd door de koning van Oost-Franciën (Karel de Dikke). De Noormannen trokken zich terug in ruil voor Friesland. Het grondgebied van de huidige gemeente Stein lag in een grensgebied. Dit heeft ertoe geleid dat Elsloo, Stein en Urmond vanaf de twaalfde eeuw een eigen ontwikkeling doormaakten.

Elsloo Elsloo was een Vrije Rijksheerlijkheid onder onmiddellijkheid van het Heilige Roomse Rijk. Dit betekent dat de ‘heren‘ het grondgebied zelf bestuurden en alleen verantwoording schuldig waren aan de keizer. Over de vraag onder welke jurisdictie Elsloo viel is tot het eind van de achttiende eeuw gediscussieerd en gevochten. Het feitelijke gezag was in handen van de heren van Elsloo. De achttiende eeuw werd gekenmerkt door oorlogen, grote armoede en epidemieën. Het Ancien Régime liep op het einde. De sociale omstandigheden was een van de oorzaken m.b.t. het ontstaan van roversbendes. Een van deze bendes waren de Bokkenrijders. Na het afgeven van het land aan keizer Frans Jozef II van Oostenrijk, breekt een relatief rustige tijd aan.

Stein Stein is ontstaan doordat twee broers Elsloo moesten delen. Een van de broers ging zich toen ‘van Steyn’ noemen. Stein behoorde ook tot de Vrije Rijksheerlijkheid. Dit duurde voort tot aan de Franse Revolutie. Voor de komst van de Fransen was het in Stein erg onrustig. Door het afschaffen van de oude rechten en de in beslag name van de bezittingen van de kerk en de adel, keerde de rust weder in Stein. In economisch opzicht was de negentiende eeuw erg slecht voor Stein. De bevolking ging voor seizoenarbeid massaal naar Duitsland. Daar was voldoende werk in de landbouw en de baksteenindustrie. De arbeiders die in deze baksteenindustrie werkten worden ‘Brikkebekkers’ genoemd. Ter nagedachtenis aan deze arbeiders staat bij het gemeentehuis een beeld van een ‘Brikkebekker’.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

39


Urmond De plaatsnaam Urmond komt in oorkonden uit de twaalfde eeuw voor als Overmunthe. Munthe was de naam voor een versterkte heuvel of vluchtheuvel. De naam Urmond heeft in ieder geval niks te maken met de monding van de Ur. In de twaalfde eeuw lag deze monding namelijk veel westelijker. Vroeger maakt Urmond deel uit van de bezittingen van de aartsbisschop van Keulen. Ten gevolge van een aantal oorlogen is het land verloren gegaan. In 1153 kwam het weer in handen van de aartsbisschop. Samen met een aantal omringende dorpen maakte Urmond deel uit van het ambt Born. Dit gebied ging over van Gelderse in Gulikse en daarna in Franse handen. Vanaf de dertiende eeuw ontwikkelde Urmond zich als handelsplaats. Dit kwam door de scheepvaart. De talrijke oorlogen in deze streek hebben voor een belangrijk deel de Maasvaart en -handel beïnvloedt. Met name de Tachtigjarige Oorlog was een moeilijke tijd voor schippers. In de loop van de tijd hebben niet alleen oorlogen, maar ook overstromingen en lage waterstanden gezorgd voor stillegging van de maasvaart. Dit resulteerde uiteindelijk in de aanleg van het Julianakanaal en de Zuid-Willemsvaart. Samen met de spoorlijn vanuit Maastricht, waren dit de redenen voor het opdoeken van de haven.

3.2

ONSTAAN VAN HET LANDSCHAP De opbouw van de ondergrond van de gemeente Stein is in hoge mate bepaald door de Maas. Deze rivier heeft in het verleden grote hoeveelheden grind aangevoerd. De Maas heeft zich in de loop van de tijd ingesneden in die grindpakketten. Door de geologische opheffing van Zuid-Limburg ontstond op deze wijze een steeds dieper en smaller dal met daarlangs een terrassenlandschap waarbij de hogere terrassen ouder zijn dan de lagere, met als jongste element de huidige dalvlakte van de Maas. Voor de archeologie van het gebied is het onderscheid belangrijk tussen de terrassen die tijdens de ijstijd gevormd en met löss bedekt zijn en de vanaf de laatste ijstijd ontstane dalvlakte van de Maas. Daarom zullen deze zones apart behandeld worden. Het landschap van de lössplateaus is grotendeels gedurende de laatste ijstijd gevormd, toen op de oude Maasterrassen een dik pakket löss is afgezet. Löss is een zeer goed gesorteerde siltige leem (75% van de korrels is 2-50•m groot) die door de wind uit de nog niet of nauwelijks begroeide vlaktes geblazen werd die onder het terugtrekkende landijs vandaan waren gekomen. De lössafzettingen vormden als het ware een deken over het landschap waardoor de kleinere hoogteverschillen afgedekt werden. Toch moet ook het lösslandschap vroeger reliëfrijker zijn geweest dan het nu is. Een belangrijke oorzaak voor de nivellering van het landschap is dat löss erg gevoelig is voor erosie. Vooral van hellingen zal gemakkelijk materiaal verspoelen en als zogenoemd colluvium worden afgezet. Dergelijke hellingprocessen zorgen voor het opvullen van laagtes en het geleidelijk glooiender worden van steile hellingen. Wanneer de begroeiing van het gebied aangetast wordt, neemt de erosie sterk toe doordat de löss niet meer door wortels vastgehouden wordt en de regen een directe impact op de bodem krijgt. Uit vondstmateriaal afkomstig uit de colluvia blijkt dat de vorming van de colluvia in hoge mate is gerelateerd aan ontginningsfasen van de zeer vruchtbare lössplateaus door de mens. Deze ontginningen dateren uit het Neolithicum, de late ijzertijd en de Romeinse tijd, en uit de volle middeleeuwen en latere perioden.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

40


In beek- en droogdalen (zie verderop) kunnen de meters dikke colluvia archeologische vindplaatsen afdekken die daardoor goed geconserveerd, maar moeilijk of in het geheel niet aan het oppervlak traceerbaar zijn. Een laatste aspect van de lössplateaus dat in verband met de archeologische verwachtingen vermeld moet worden, heeft te maken met de waterhuishouding. Behalve door een aantal beken zoals de Ur, wordt de afwatering van de plateaus verzorgd door zogenaamde droogdalen. Droogdalen zijn gedurende de laatste ijstijd ontstaan toen de bodem nog bevroren was. Door de cycli van opwarming en bevriezing en het watertransport dat over het bevroren oppervlak moest plaatsvinden, sleten de dalen zich op een kenmerkende manier uit. Door verschillen in opwarming van beide zijden van het dal kreeg zo’n dal namelijk een asymmetrische vorm. Buiten de al in de laatste ijstijd door löss afgedekte Maasterrassen, beslaat het grondgebied van de gemeente Stein voor een deel ook een holocene dalvlakte. Dit is de zone waarin de Maas vanaf het einde van de laatste ijstijd actief is. Deze zone is een uiterst dynamisch deel van het landschap waarbinnen de verschillende takken van de Maas regelmatig hun bedding hebben verplaatst. De Maas zet bij overstromingen sedimenten af, maar voert die ook vaak weer weg. Zo kunnen door sedimentatie ruggen ontstaan die goed geschikt zijn voor bewoning, maar tegelijkertijd kunnen oude vestigingslocaties weggespoeld worden. Dit laatste is een fenomeen dat in het Zuid-Limburgse Maasdal maar al te goed bekend is, gezien het in historische bronnen vermeld worden van het wegspoelen van de oude dorpskernen van Elsloo en Bicht.

3.3

GEBIEDSBESCHRIJVING

3.3.1

BESCHRIJVING GEBIED URMOND

Het gebied is gelegen ten noorden van Urmond-Oost, tussen het Julianakanaal en de A2. Het is een open agrarisch gebied dat voornamelijk bestaat uit bouwland en grasland. Structureel maakt dit gebied deel uit van het plateau zonder dat daarbij van markante kenmerken sprake is. Het ontbreken van grote beplantingselementen is inherent aan het specifieke agrarisch gebruik. Daardoor is sprake van een grote mate van openheid. De belangen van natuur en landschap zijn hier nauwelijks in het geding. Het deelgebied heeft een beperkte landschappelijke betekenis.

Knelpunten De landschappelijke slechte overgang tussen het gebied en DSM en de overgang tussen de bebouwing van Urmond-Oost naar de A2 en het DSM-complex vormen de belangrijkste knelpunten.

3.3.2

BESCHRIJVING GEBIED MOLENWIJER Het betreft hier een Rivierdalengebied waarin tevens een oude stroomgeul van de Maas voorkomt. Het is als agrarisch gebied (graslanden) in gebruik en omsloten door het Julianakanaal en de bebouwing van Oud-Stein en de E39-autosnelweg.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

41


Langs het Julianakanaal en ten zuiden van het Missiehuis (Kasteel Stein) komt loofhoutbos voor met in hoofdzaak eik en beuk dat in noordelijke richting overgaat in een pro ductiebos van populieren. Aan de noorden oostzijde, maar ook aan de zijde van de autosnelweg zijn diverse kleinere los van elkaar staande populierenopstanden aanwezig die naast hun houtteeltkundige betekenis ook bijzonder grote waarde voor het landschap hebben. Ook de weilanden ten zuiden van het Kasteel Stein hebben grote landschappelijke betekenis door de openheid, het randeffect van de aanwezige beplantingen en de bossen bij het Missiehuis. Gezien het vorenstaande moet aan het gebied een hoge landschappelijke waardering worden toegekend.

Knelpunten De opslag van afvalstoffen op een woonperceel alsmede enkele illegale bouwsels vormen visueel een aantasting van het landschap. De ruimtescheidende E39-autosnelweg zorgt verder, nog afgezien van het wegverkeerslawaai, voor een beïnvloeding in negatieve zin.

3.3.3

BESCHRIJVING GEBIED KERENSHEIDE Het gebied ligt aan de rand van de woonwijk Kerensheide en het industrieterrein Kerensheide. Het betreft een min of meer besloten akkerbouwgebied dat aan de noordzijde begrensd wordt door de Wallen van Stein. De biotopen die in het gebied voorkomen zijn bouwen graslanden alsmede kleine landschapselementen (loofbosjes, singels, boomgroepen. Buiten de Wallen van Stein ontbreken belangrijke vegetaties. De landschappelijke waarde van het gebied is gering. Binnen het regionaal ecologisch raamwerk is het gebied aangewezen tot droge verbindingszone (géén kernfunctie). Naast de ecologisch verbindende functie is de functie van groene geleding en recreatieve uitloop van belang. Het gebied ligt binnen de invloedssfeer van DSM en het havengebied. Knelpunten doen zich niet voor.

3.3.4

BESCHRIJVING GEBIED BUNDERBOS Het Bunderbos is gelegen ten noordoosten van Maastricht tussen Bunde en Elsloo. Ook het Watervalbos dat ten noorden Meerssen en ten zuiden van Ulestraten is gelegen behoort tot het object Bunderbos. Enkele bosdelen aan de westkant (Geullerbos, Lage Bos) liggen nog in het Maasdal, de rest ligt op de steile overgang van dit dal of het Geuldal (Watervalbos) naar het Plateau van Schimmert. De laagste delen liggen op een hoogte van 40 meter boven NAP, terwijl de hoogste delen op bijna 120 meter liggen. Het geaccidenteerde karakter wordt versterkt door een aantal erosiedalen (beek- dan wel droogdalen). Het bos is langgerekt en smal (plaatselijk 100-200 meter breed; de totale lente (Elsloo-Meerssen) bedraagt ongeveer 10 km. Het Bunderbos heeft een oppervlakte van 144 ha en bestaat bijna geheel uit loofbos, 10 ha bestaat uit grasland en overig natuurterrein. Dit is exclusief de 22 ha bos- en natuurterrein van de Nederlandse Spoorwegen (totaal: 166 ha). Aan de oostkant grenst het bos aan een plateau dat bosarm is. Het object wordt hier plaatselijk ingeklemd door bebouwing van - op korte afstand - Bunde, Elsloo en diverse gehuchten (Hussenberg, Snijdersberg, Moorveld, Humcoven).

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

42


Op een afstand van enkele kilometers is aan de zuidkant Maastricht en aan de noordkant de agglomeratie Stein-Beek-Geleen gelegen. Ook Airport Maastricht-Aken treffen we op korte afstand in het oosten aan. De autoweg A2/E9 scheidt het onderzoeksgebied in twee gedeelten: Watervalbos (vak 1 t/m 4) en Bunderbos (vak 5 t/m 17). In de lengterichting door en langs het object loopt de spoorlijn Maastricht-Sittard. Aan de westkant grenst het Bunderbos aan weilanden en lintbebouwing in het hier slechts enkele kilometers brede Maasdal. Tussen Maas en Bunderbos wordt dit dal doorsneden door het Julianakanaal dat bezuiden Elsloo de rand van het Bunderbos raakt. Aan Belgische zijde van de Maas begint na enkele kilometers Maasdal de Mechelse Heide, een zeer groot gebied dat merendeels uit bos en heide bestaat. Het object kan worden onderverdeeld in verschillende complexen: Kasteelpark, Lage Bos, Hoge Bos, Snijdersberg, In de Breuk, Bron Welleput, Armenbos, Geulerbos, Bunderbos (deelcomplex), Kruisberg, Boksterveld en Waterval (voor toponiemen zie kaart 2 Toponiemen Bunderbos). Staatsbosbeheer is ten dele eigenaar van het bos- en natuur gebied. Delen van het Lage Bos, Armenbos en Waterval zijn niet in eigendom van Staatsbosbeheer, hetzelfde geldt voor snippers in het Geullerbos en het gebied In de Breuk. Het gaat hierbij om particulier bezittingen. Het meest noordelijke deel van het object b ehoort tot het park bij Kasteel Elsloo. In de hellingbossen van het reservaat liggen veel bronnen. Sommige hiervan geven kalkrijk, andere daarentegen zuur bodemwater. Verschillende beekjes voeren dit bronwater af. Plaatselijk zijn ook kwelzones aanwezig en samen met de grote variatie in reliëf en samenstelling van de ondergrond zorgen al deze factoren voor een rijke verscheidenheid aan milieutypen. Hierin hebben zich een aantal bijzondere levensgemeenschappen, zeldzame planten en dieren kunnen vestigen. Kenmerkend zijn met name de bronbossen en beekgeleidende bossen. De volgende bostypen worden onderscheiden gedegradeerd, droog en vochtig Wintereiken-Beukenbos, Gierstgras-Beukenbos, Parelgras-Beukenbos, Abelen-Iepenbos, Vogelkers-Essenbos, Bosmuur-Elzenbos, Elzenbronbos, Essenbronbos en Kalk-Elzenbroek. In deze bostypen komen ook enkel Middeneuropese invloeden voor in de vorm van Gevlekte dovenetel, Hangende zegge en de Reuzenpaardestaart. In het gebied komen ook graslanden voor, die deels gelegen zijn op rivierkleigronden. Opvallende soorten o.a. Brede orchis en Herfsttijloos. De avi-fauna in het gebied is ontwikkeld. Er is sprake van een grote soortenrijkdom. Bijzondere soorten zijn IJsvogel, Grasmus, Boomvalk, Grote gele kwikstaart. Met betrekking tot de groep zoogdieren is met name de Das van belang. Ten aanzien van de groep amfibieën en reptielen is het voorkomen van de Vuursalamander van groot belang. Het Bunderbos heeft vier parkeerplaatsen, veel wandelwegen en gemarkeerde routes, picknickterreintjes, uitzichtpunten, banken, trappenpaden en bruggetjes. Op basis van tellingen wordt het bezoekersaantal geschat op 100.000 - 150.000 per jaar, wat gezien de omvang van het Bunderbos een grote recreatiedruk oplevert.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

43


3.3.5

NATURA2000 GEBIED BUNDER- EN ELSOËRBOS Het Natura2000-gebied Bunder- en Elsoëerbos (habitattype H91E0C) bestaat uit vochtige alluviale bossen (beekbegeleidende bossen) en wordt sterk bedreigd door verdroging en vermesting van het grondwater. Zonder maatregelen zal de kwaliteit van deze bossen, met name de bronbossen, verder achteruitgaan. Voor zowel behoud als verbeteren van de kwaliteit zijn maatregelen in de waterhuishouding binnen en buiten het Natura2000-gebied noodzakelijk en urgent. Om de maatregelen goed te kunnen afstemmen op het instandhoudingsdoel van dit habitattype en habitattype H7220 (kalktufbronnen) dienen een aantal kennislacunes ten aanzien van de effecten van grondwateronttrekking (drinkwater, industrie, landbouw), verminderde grondwateraanvulling en het Grensmaasplan te worden opgelost. De verdroging als gevolg van veranderingen in de hydrografie van het Maasdal (regulatie, waterbehoefte kanalen, grindgaten) kan niet worden verholpen. Daarnaast zijn voor beide habitattypen maatregelen nodig op het plateau tegen vermesting van het grondwater binnen en buiten het Natura2000-gebied. Deze maatregelen zijn urgent. Het Natura2000-gebied is binnen Nederland van zeer groot belang voor betreffende habitattypen, mede gezien het grote areaal aan bronbos en Vogelkers-Essenbos en de bijzondere kwaliteit.

DEELGEBIEDEN

Het Natura2000-gebied omvat de dalhelling van het Maasdal tussen Bunde en Elsloo met een klein stuk van natte delen in het dal grenzend aan de hellingvoet. Het bestaat uit twee deelgebieden die van elkaar worden gescheiden door de bebouwing en wegen van Meerssen. Het zuidelijke deel tussen Bunde en Meerssen bestaat uit het Bunderbos (meest zuidelijk, helling), Geullerbosch (Maasdal) en Amerbosch (ten zuiden van Meerssen, helling). Het noordelijk deel tussen Meerssen en Elsloo betreft het Elsloërbos/ Geulderbos (helling). Aan de hellingvoet met bos en grasland/moeras ligt een waterloop, de Hemelbeek.

GEOLOGIE &

Het freatische pakket bestaat uit meerdere watervoerende en stagnerende lagen in

GEOHYDROLOGIE

Oligocene en Miocene afzettingen (een zogenaamd multi-layer freatisch pakket). Stagnerende lagen zijn o.a. de Cerithiënklei, Nuculaklei en Septariënklei in de Oligocene afzettingen en zandsteen- en bruinkoollaagjes in de Miocene afzettingen. De verticale gelaagdheid van het eerste watervoerende pakket komt tot uiting in de verschillende niveaus van de bronnen. Ter hoogte van Geulle loopt de breuk van Geulle. Aan de noordzijde zit de bovenkant van de kalksteen 40 m onder maaiveld van het Maasdal en is de kalk afgedekt met een Oligocene kleilaag. Aan de zuidzijde van de breuk zit de kalksteen ondieper (vanaf 30 m mv) en daarboven begint meteen het Onder-Oligoceen. Het Midden-Oligoceen dagzoomt over vrijwel de gehele helling aan de zuidkant van de breuk en het onderste deel van de helling aan de noordkant. Deze afzettingen bestaan van onder naar boven uit zanden en kleiige zanden met vuursteenbanken, vette klei (Nuculaklei), enkele meters fijne, kalkvrije zanden en 40 m taaie kleilagen en kleiige zanden met grote kalkfragmenten (Septariënklei). Het Boven-Oligoceen bestaat uit fijn glauconiethoudende zanden die plaatselijk zijn weggeërodeerd. Ten noorden van de breuk dagzomen in het bovenste deel van de helling fijne kwartszanden uit het Mioceen. Plaatselijk zijn deze verhard tot zandsteen en komen bruinkoollagen en vuursteenbanken voor.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

44


Boven op de Oligocene en Miocene afzettingen werd sediment van de Maas afgezet, dat gedeeltelijk verspoeld is door erosie. Daarbovenop zit een lössdek. Op basis van een pomproef met een winput van de waterwinning Geulle is vastgesteld dat de totale verticale weerstand van de Oligocene afzettingen zeer groot is. De hellingbossen van het Natura2000-gebied liggen op de dalhelling van de Maas en vormen de westelijke begrenzing van het Centraal Plateau. De hoogteverschillen zijn groot: ca 100 m +NAP aan de plateaurand en ca. 40 m +NAP in het Maasdal aan de hellingvoet. Het Centraal Plateau is het intrekgebied voor het grondwater dat in de helling en aan de hellingvoet opkwelt in vele bronnen en kwelplekken. De bronnen en kwelplekken liggen op uiteenlopende niveaus op de helling, veelal in erosiedalletjes. De hoogte van de hoogste bronnen varieert van 50 m +NAP in het noorden tot 85 m +NAP in het zuiden. De bronnen vormen kleine bronbeekjes die zich in diverse beekjes samenvoegen. Het intrekgebied van bronnen- en kwelplekken kan sterk verschillen in grootte en respons op neerslag (verschil in debiet en periodiciteit van de bronnen). Daar waar de bronbeekjes door zandlagen lopen kunnen ze diep zijn ingesneden. Als gevolg van erosie op het plateau treedt afspoeling van eutroof slib op. Aanvoer van slib vindt vooral plaats via de zijdalen en grubben. GRONDWATERKWALITEIT

De samenstelling van het dagzomende grondwater kan op korte afstand verschillen. Het grondwater in de Oligocene laag is basenrijk, terwijl het grondwater in het Mioceen relatief basenarm is. Door de aanwezigheid van veel slecht-doorlatende lagen in het Oligocene pakket is het grondwater hier beter beschermd tegen vermesting dan in het Miocene pakket. In de jaren ’80 was het water uit bronnen in de Oligocene laag echter ook al vervuild. Het meest basenrijke grondwater treedt uit in bronnen in de Oligocene afzettingen aan de noordzijde van de breuk. Aan de zuidzijde van de breuk is het grondwater vaak basenarmer, omdat de afzettingen daar minder basenrijk zijn. Lokaal is het bronwater hier wel zeer basenrijk. Metingen uit 1996 duiden op sterke vervuiling van nitraat in de bronnen van het centraal plateau (50-200 mg NO3/l). Oorzaak is overbemesting in de agrarische =gebieden op het plateau.

INGREPEN MET EFFECT OP

Door het nabijgelegen vliegveld (Airport Maastricht-Aken) is er mogelijk sprake van een

HET

verminderde infiltratie (verhard oppervlak neemt steeds meer toe) en in het kwelgebied

GRONDWATERSYSTEEM

vindt ontwatering plaats. De aanleg van de spoorlijn Maastricht-Roermond eind 19e eeuw heeft geleid tot drainage en concentratie van de bronbeekjes tot enkele grote beken. De kwelintensiteit in het onderste deel van de helling is hierdoor afgenomen. Het gebied ligt op ca.1 km van en parallel aan de Maas. Maasstanden hebben sterk effect op stijghoogte in het grindpakket. Aan de hellingvoet waar een dunne lösslaag op grind rust fluctueert het grondwaterpeil daarom vrij sterk. Tijdens de hoogwaters van de Maas in 1994 en 1995 stond de hellingvoet blank door opstuwing van grondwater. Door afname afvoer van Maas als gevolg van aanleg Albertkanaal (voert veel Maaswater af) en Julianakanaal (schutverliezen van 15 m3/s) in de jaren ‘30 is de stijghoogte gedaald (1,5 m sinds de jaren ’50).

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

45


Daarnaast heeft aanleg van grindgaten geleid tot een sterkere drainage van het grindpakket. De aanleg van het Julianakanaal in 1925-1935 tussen de Maas en de helling heeft zuidelijk van Geulle direct na de aanleg geleid tot een daling van stijghoogte in kalksteen en aansluitende grindlagen, omdat in het zuiden slecht-doorlatende Oligocene afzettingen tussen grindpakket en kalksteenpakket ontbreken. In de jaren ’30 is echter vrij snel een sluis tussen het kanaal en de Maas aangelegd en kreeg het Julianakanaal een hoger peil. Hierdoor zijn uiteindelijk de stijghoogten in het grinden kalksteenpakket weer gestegen. De grindwinning in het Grensmaasgebied kan volgens een MER studie op termijn matig tot sterk negatieve effecten opleveren voor een aantal verdrogingsgevoelige natuurgebieden in het achterland (waaronder het Natura2000-gebied). Onduidelijk is of verdroging alleen optreedt in de lage bronnen aan de hellingvoet of ook in de hoger gelegen bronnen op de helling. Een sloot aan de voet van de kanaaldijk van het Julianakanaal en in graslanden aande hellingvoet zorgen voor drainage van het Natura2000-gebied aan de hellingvoet. Grondwateraanvulling op het plateau is afgenomen door een toename van het verharde oppervlak in de woonkernen Elsloo, Beek en Ulestraten en door de aanleg van het vliegveld Maastricht-Aken, de aanleg van riolering (pas in 1975 zijn de meeste dorpen aangesloten op riool) waardoor afvalwater niet meer naar het grondwater wegzijgt, de verminderde infiltratie in landbouwpercelen door bodemverdichting als gevolg van intensivering van het gebruik en de toename van oppervlakkige afstroming door verandering in ploegtechniek en het verwijderen van graften. VEGETATIE EN ABIOTISCHE

Het Natura2000-gebied bestaat voor het grootste deel uit bos. De volgende bostypen zijn in

OMSTANDIGHEDEN

het uitwerkingsplan onderscheiden (cf typologie Van der Werf, 1991): Droog WintereikenBeukenbos, Gierstgras-Beukenbos (= Eiken- Haagbeukenbos), Parelgras-/Beukenbos, Vogelkers-Essenbos, Bosmuur-Elzenbos, Elzenbronbos, Essenbronbos. Tot ver in de 20e eeuw werd hakhoutbeheer toegepast, deels met overstaanders. Na de 2e wereldoorlog is dit beheer gestaakt en werd het bos dichter. In delen zijn bomen aangeplant overeenkomstig de soortensamenstelling van opgaande bossen. In bronnen en kwelplekken komt een groot areaal bronbos voor dat behoort tot het Elzenbronnetjesbos en Essenbronbos. Variatie in deze bronbossen wordt bepaald door de basenrijkdom (matig tot zeer basenrijk), waterregime (hoge stabiele stand tot hoge stand die fluctueert, relatief lage stand). Bronbossen komen voor langs de bronbeken en in de bronnen. Langs de beken komt in smalle linten een variant voor met Bosereprijs. Naast plaatselijke kwel speelt de invloed van beekwater een grote rol voor dit type. Andere varianten van het Chrysiosplenio-Alnetum komen voor in de bronnen op de helling. Een type met Hangende zegge, Groot springzaad en vaak een hoge bedekking van Framboos komt alleen voor in het Geullerbosch in bronnen met relatief basenarm grondwater. Deze bronnen zijn vermoedelijk verdroogd door aanleg van de spoorlijn. Door mineralisatie treedt eutrofiëring op. Typen met Moeraszegge/ Bitterzoet, Moeraszegge/Gevlekte aronskelk en Bosereprijs/ Bittere veldkers komen voor in bronnen met zeer basenrijk grondwater, ten noorden van de breuk van Geulle.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

46


Onderscheidende soorten zijn hier Bittere veldkers, Dotterbloem, Reuzenpaardestaart, Grote brandnetel en Kleefkruid. Bij bronnen met de sterkste toestroming onderaan de helling komt het type met Bosereprijs/ Bittere veldkers voor. Door insnijding van de watervoerende geultjes is een structuur van bulten en ruggen aanwezig, waardoor op korte afstand van elkaar zowel natte als vochtige soorten groeien (typisch structuurkenmerk voor Elzenbronnetjesbos). Het type van Moeraszegge/Gevlekte aronskelk komt voor op basenrijke venige en slibrijke bodems en dan vooral in bronnen hoog op de helling. Door mineralisatie van organische stof is de trofiegraad hoog. Varianten zonder kenmerkende soorten komen voor ten zuiden van de Breuk van Geulle. Het betreft minder natte vormen die door mineralisatie vrij voedselijk zijn. Bosmuurrijke vormen komen voor in het Maasdal vlak bij de hellingvoet en staan zowel onder invloed van kwel van basenrijk grondwater als overstroming met beekwater als gevolg van opstuwing van grondwater door hoge Maaspeilen. In de randzone van bronnen en kwelplekken wordt Vogelkers-Essenbos aangetroffen op vochtige tot matig natte, relatief basenrijke standplaatsen. Dit bostype komt ook voor aan de hellingvoet van het Geullerbosch waar voeding met grondwater optreedt en tegelijk de grondwaterstand relatief sterk fluctueert. Op relatief basenrijk plekken groeit hier Bosmuur en Slanke sleutelbloem. Op zandige relatief zure plekken groeit Klaverzuring en veel Braam. Nattere typen komen hoger op de helling voor langs beekjes, randen van bronnen en in verdroogde bronnen. Het voorkomen van Wijfjesvaren wijst hier op relatief zure omstandigheden. Plaatselijk is door verdroging Framboos gaan overheersen. In de droge tot vochtige, relatief basenrijke delen komt Eiken-Haagbeukenbos voor. Binnen het Eiken-Haagbeukenbos (Stellario-Carpinetum) hangt een belangrijk deel van de variatie samen met verschillen in grondwaterstand. Op vochtige plekken in de omgeving van bronnen en het lagere deel van de helling komen basiofiele soorten voor als Ruig klokje, Gevlekte aronskelk, Daslook, Muskuskruid, Eenbes, Vogelkers, Bosviooltje, Slanke sleutelbloem. Dit hangt samen met de aanvoer van basenrijk grondwater. De bronbosvegetatie is op veel plekken licht tot sterk verdroogd en geëutrofieerd. In de vegetatie uit zich dat met een hoge bedekking van Braam. Uit een analyse van veranderingen in de vegetatie door Jalink & Jansen blijkt dat in de jaren ’80 verdroging is opgetreden. In de natte bossen staat nu vaak veel (aangeplante) populier in de boomlaag. Het goed afbreekbare bladstrooisel leidt hier tot voedselrijke omstandigheden (veel Grote brandnetel en Kleefkruid). In de beekjes groeit veel Groot moerasscherm, Kleine watereppe, Witte waterkers en Beekpunge wat duidt op basenrijke, relatief voedselrijke omstandigheden. Kalktufvorming treedt op kleine schaal op in bronbeekjes waar het water in watervalletjes over drempels stroomt. Net te zuiden komt een kalktuf voor in een beekje met zeer basenrijk bronwater. In een wegberm bij kasteel Elsloo is een kalktuf in de Maasberg aanwezig. Bij het Armenbosch komt een bronveentje voor dat gevoed wordt door relatief basenarm grondwater. Hier groeien Moeraszegge, Ruwe smele, Pijpestrootje en Koningsvaren.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

47


Er komen enkele bijzondere vochtige en natte graslanden in het Natura2000-gebied voor. Aan de hellingvoet ligt een grasland met veel Herfsttijloos (overgang Glanshaverhooiland/ Dotterbloemverbond). In een noordelijk perceel dat vanaf de jaren ’90 wordt gevoed met water uit de Hemelbeek groeit op zeer natte, basenrijke standplaatsen veel Scherpe zegge met Dotterbloem, Tweerijige zegge, Moeraszegge en Veldrus. In de jaren ’90 groeide er ook Brede orchis. In het park van kasteel Elsoo komt de Associatie van Gewone engelwortel en Moeraszegge (Angelico-Cirsietum) voor op een zeer basenrijke, natte bodem. Aan de hellingvoet van het Geullerbosch komt een grasland met Knolsteenbreek voor. SYSTEEMANALYSE

Door grote verscheidenheid in de geologie treden aanmerkelijke verschillen in basenrijkdom, debiet en periodiciteit op van het bron- en kwelwater. De bronnen en kwelplekken bevinden zich in een multi-layer pakket van diverse goed en slecht doorlatende lagen. Het intrekgebied bevindt zich op het Centraal Plateau. Variatie in basenrijkdom van het uitredende grondwater en waterregime zorgt voor een grote variatie in bostypen. Het gebied is van bijzonder belang wegens het voorkomen van goed ontwikkelde bronbostypen en Vogelkers-Essenbossen die behoren tot habitattype H91E0C vochtige alluviale bossen (beekbegeleidende bossen) en is van groot belang voor habitattype H9160B eiken-haagbeukenbossen (heuvelland). Door het grote oppervlak en de bijzonder goede kwaliteit waarin deze habitattypen aanwezig zijn, levert het Natura2000gebied een zeer grote bijdrage voor deze habitattypen in Nederland. Alhoewel de bijzonder kwaliteit in deelgebieden bijzonder groot is, is een groot deel van de oppervlakte van habitattype H91E0C vochtige alluviale bossen (beekbegeleidende bossen) verdroogd. Tussen de jaren ‘60 en ‘80 is in de bronbossen eutrofiëring en verdroging opgetreden. Op organische bodems gaan beide processen hand in hand, omdat verlaging van de grondwaterstand hier leidt tot een sterkere mineralisatie. Verlaging van de drainagebasis in het Maasdal door verlaging van het Maaspeil, aanleg van kanalen en grindafgravingen en lokale drainage aan de hellingvoet heeft geleid tot verdroging aan de hellingvoet en de lage bronniveaus. Diverse grondwateronttrekkingen in het kalksteenpakket voor drinkwater en industrie kunnen effect hebben op de stijghoogte en freatische stand in het Oligocene en Miocene pakket en op vermindering van het debiet van bronnen. Over de doorwerking van een grote stijghoogteverlaging in het kalksteenpakket onder de Oligocene laag bestaat onduidelijkheid. In de jaren ’60 en ’80 was de gezamenlijke onttrekking van waterwinningen met een grote invloed het grootst. Waterwinningen in het kalksteenpakket hebben mogelijk weinig effect op natte standplaatsen aan de hellingvoet. De grondwaterstanden worden hier sterk bepaald door het Maaspeil en andere drainagemiddelen van dit pakket. Verminderde aanvulling van grondwater op het Centraal Plateau kan ook tot verdroging en een verminderde aanvoer van grondwater hebben geleid. De verminderde aanvulling is een gevolg van verharding (vooral Airport Maastricht-Aken) en verminderde infiltratie in intensief landbouwgebied door bodemverdichting. Ontgronding in het kader van het Grensmaasplan zal een verdrogend effect hebben, omdat de stijghoogte in het grindpakket wordt verlaagd. Dit zal vooral op de lager gelegen bronnen en kwelplekken het geval zijn.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

48


Wanneer ontgronding leidt tot een sterke vergroting van het hydraulische contact tussen het grindpakket en de Maas kunnen zeer grote effecten optreden aan de hellingvoet en lage bronniveaus. De effecten op de hoger gelegen bron- en kwelniveaus zijn niet duidelijk. Door vermesting van het grondwater zijn hooggelegen bronnen sterk vervuild. Onduidelijk is in hoeverre lager gelegen bronnen wel of niet vervuild zijn door vermesting van het grondwater. Deel van de bronnen is sterk vervuild met nitraat, waardoor zowel interne als externe eutrofiëring kan optreden. Interne eutrofiëring door reductie van nitraat in venige bronnen- en kwelplekken leidt tot een verhoogde mineralisatie en mobilisatie van fosfaat. Door het voortbewegen van het vervuilingsfront kunnen lager gelegen bronnen op den duur ook eutrofiëren. De instandhouding van kalktufbronnen is sterk afhankelijk van geochemische condities die bepalend zijn voor kalkafzetting. Onduidelijk is of vermesting hier invloed heeft op de (bio)chemische processen die de kalkafzetting bepalen. Het microreliëf lijkt een belangrijke factor te zijn. Intensief contact van het bronwater met lucht (zodat CO2 kan ontwijken) bij kleine watervalletjes bevorderd kalktufafzetting. Onduidelijk is of ingrepen in de loop van bronbeekjes kalktufvorming in positieve of negatieve zin beïnvloed hebben. HUIDIGE KWALITEIT

De potentiële kwaliteit is voor habitattypen geschat op grond van de aanname dat knelpunten die technisch oplosbaar zijn ook daadwerkelijk worden opgelost (ongeacht de financiële en maatschappelijke haalbaarheid). Het betreft hier een schatting van de hydrologische potentie (zie onder). Deze indicatie geeft het maximaal haalbare weer en hoeft niet noodzakelijkerwijs overeen te komen met het doel voor habitattypen. Zo kan bijvoorbeeld een habitattype goed en matig ontwikkeld voorkomen in een gebied en is het instandhoudingsdoel geformuleerd als behoud van oppervlakte en kwaliteit. Tegelijk kan de ecologische potentie als goed zijn ingeschat (het matige ontwikkelde habitattype in de huidige situatie kan dus ontwikkeld worden naar een goede kwaliteit). Omdat de inschatting van potenties vooral is gebaseerd op de kans en mate waarin de ecologische vereisten van waterafhankelijke habitattypen kan worden hersteld betreft het hydrologische potenties voor herstel. Er is geen rekening gehouden met andere factoren die herstel van habitattypen bepalen (b.v. hervestiging uit zaadbank, verspreiding van soorten).

KNELPUNTEN

De verandering van milieu-omstandigheden kan door één of meerdere knelpunten worden veroorzaakt. Een knelpunt bestaat uit negatieve verandering van een milieuconditie gekoppeld aan een ingreep of oorzaak. Per knelpunt worden één of meerdere maatregelen aangegeven die nodig zijn om het knelpunt op te lossen. Zoveel mogelijk is getracht een heldere, één-o p-één relatie weer te geven t ussen knelpunt en maatregel. Bij knelpunten met een complexe oorzaak is dat echter niet mogelijk. Een knelpunt is dan aan meerdere maatregelen gekoppeld. Voor het realiseren van de gebiedsdoelen voor habitattypen is het noodzakelijk om knelpunten op te lossen door uitvoering van de maatregelen. Welke van de geconstateerde knelpunten, de mate waarin de knelpunten worden opgelost en welke maatregelen daarvoor precies worden uitgevoerd zijn aspecten die in de Natura2000 beheersplannen nader moeten worden uitgewerkt. Verbeterdoelen (verbeteren verspreiding, uitbreiding oppervlakte, verbetering kwaliteit) worden binnen het gebied in omvang, ruimte en tijd nader uitgewerkt.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

49


Ook moeten in veel gevallen de dimensies van maatregelen en hun exacte effect op herstel van habitattypen nader worden uitgewerkt. Wanneer meerdere knelpunten spelen en meerdere maatregelen mogelijk zijn voor het oplossen van knelpunten hoeven niet altijd perse alle genoemde maatregelen te worden uitgevoerd voor het realiseren van de habitatdoelen. In die gevallen geeft de analyse een palet van maatregelen waaruit kan worden gekozen. Een belangrijk aspect dat in de beheersplannen ook moet worden uitgewerkt is de volgorde van maatregelen. Bepaalde maatregelen hebben immers pas zin als andere eerst worden uitgevoerd. MAATREGELEN

Maatregelen zullen vooral gericht zijn op het realiseren van de vereiste hydrologische omstandigheden voor duurzaam behoud en kwaliteitsverbetering van de habitattypen H7220 kalktufbronnen en H91E0C vochtige alluviale bossen (beekbegeleidende bossen). Andere maatregelen zijn gericht op het tegengaan van vermesting en het verbeteren van de structuurvariatie.

3.3.6

BESCHRIJVING GEBIED CATSOP Het landelijk gebied van Catsop kan in feite worden onverdeeld in vier landschappelijke eenheden.

NOORD-OOSTELIJK DEEL

Een gebied met landschappelijke waarde dat structureel deel uitmaakt van een aangrenzend agrarisch gebied met hoge landschappelijke betekenis (zie hierna). Het gaat hier om een gebied waarvan de landschappelijke waardering minder is dan het hierna vermelde zuidoostelijk deel omdat het sterk negatief beïnvloed wordt door de bebouwing van Elsloo (wonen en bedrijventerrein), Catsop en Beek.

ZUID-OOSTELIJK DEEL

Een agrarisch gebied van hoge landschappelijke waarde bestaande uit afwisselend akker- en weidegebied. Het betreft een sterk hellend terrein waarbij het droogdal van de Seckendaelweg met steilranden en bossage de Knup en enkele holle wegen door hun structuurvorming de waarde van dit agrarisch gebied bepalen. Het hellingbosje De Knup is 13 aren groot van het type eikenberkenbos en in beheer en eigendom van Staatsbosbeheer als onderdeel van het natuur reservaat "Bunderbos". Het hel lingbosje bestaat voornamelijk uit zware opgaande eiken, gemengd met essen en zoete k ersen met een bo demflora van braam en vlier. In het noordoostelijk gedeelte is een lichte inslag merkbaar van het bostype eikenhaagbeukenbos. Door zijn ligging temidden van een agrarisch gebied heeft het bijzonder hoge landschappelijke waarde. Tevens worden in het meest zuidelijk gedeelte de aanzetten aangetroffen van een aantal droogdalen.

MEEST ZUIDELIJK DEEL

Een gaaf, zwak geaccidenteerd open landbouwgebied zonder bebouwing gelegen op het plateau van de Hussenberg dat een aanzet vormt van een grote landschappelijke eenheid, die zich in het zuiden voortzet op het grondgebied van Meerssen. Mede door de aanwezigheid in deze grote agrarische eenheid van een tweetal holle wegen, een beekdal en enkele graften moet aan dit gebied een hoge geomorfologische betekenis en hoge landschappelijke waarde worden toegekend.

WESTELIJK DEEL

Een zeer geaccidenteerd agrarisch gebied van hoge landschappelijke waarde dat op het plateau ingeklemd ligt tussen het voormalige meldingsgebied (Bunderbos) met begroeide taluds van de spoorlijn en de bebouwing van Catsop. Met uitzondering van de hoeve "Hagenhof" is het gebied geheel onbebouwd en nog gaaf van structuur.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

50


Met name de Lindenberg is een holle weg waar ecologisch evenwicht heerst (fourageergebied trekvogels en grote verscheidenheid aan bosplanten). De randbeplantingen van o.a. het complex "Hoge en Lage Bos", de begroeiingen van de taluds van een aantal holle wegen met gemengd loofhout en de rondom Catsop (beperkt) aanwezige hoogstamboomgaarden bepalen de hoge landschappelijke en natuurlijke waarde. Het gehele landelijk gebied van Catsop heeft verder een specifieke taak als uitloopgebied.

Faunistische betekenis/bedreigingen Uit de landschappelijke beschrijving kan worden afgeleid dat in het landelijk gebied van Catsop, los van elkaar en omringd door landbouwgrond, diverse graften en holle wegen voorkomen. Deze kleine landschapselementen zijn van grote waarde voor plante- en diersoorten. Optimaal ecologisch functioneren is echter niet mogelijk vanwege het ontbreken van een verbindend netwerk van beplantingselementen. In deze graften en holle wegen leven das, steenmarter, bunzing, wezel, hermelijn, haas, konijn en vos. Ook is het woon- en jachtgebied van buizerd, valk, sperwer, bosuil, ransuil en steenuil. In één van deze graften, de zogenaamde "Seckendaelgraft", bevindt zich de oudste dassenburcht van Elsloo, meer dan 100 jaar oud. Deze graft is zo druk belopen en ondergraven dat uitbreiding van de burcht onmogelijk is. Het leefgebied zou dan ook verruimd moeten worden. Doordat het hellingbos en alle graften en holle wegen, parallel aan elkaar van zuid naar noord lopen, bieden deze landschapselementen nagenoeg geen bescherming voor onderlinge bezoeken aan een vreemde dassenburcht, het geen voor de instandhouding van de soort eerste vereiste is. De dassenwissels geven dat ook duidelijk aan. In de te passeren holle wegen zijn dan ook schuil- of vluchtburchten gegraven.

Knelpunten Op een aantal plaatsen in het landschap ontbreken doorgaande kleine beplantingselementen zodat (nog) niet gesproken kan worden van een samenhangende ecologische infrastructuur. De horizon vanuit de omgeving Catsop in oostelijke richting wordt visueel vervuild door het industriële landschap van DSM en het Heuvelland naar het zuid-oosten waar de A2autosnelweg duidelijk zichtbaar is. Een aantal knelpunten is in 2009 opgelost. Zo heeft afbraak en sanering van de varkensfokkerij Roosen plaatsgevonden en opschoning van het opslagterrein met aannemersloods aan de Parallelweg. Hierdoor is een belangrijke ruimtelijke kwaliteitsverbetering in het landschap ontstaan. Dit geldt eveneens voor het aangrenzende weiland, waar als gevolg van ophogingen het reliëf verdwenen is. Ook de bedrijfsactiviteiten in het beekdal van de Lindenbergstraat hebben het landschap aangetast. Gelet op de functie van het beekdal (waterhuishoudingssysteem met primair grasland) wordt op termijn middels vervangende ruilgrond gestreefd naar de beëindiging van het telen kwekerij-producten ter plaatse. Op de grens met het bedrijventerrein Schuttersstraat wordt het gemis van landschappelijke overgangselementen als een belangrijk knelpunt ervaren. Hetzelfde geldt voor alle overgangen tussen de bebouwingsconcentraties en het agrarisch gebied alsmede het bestaande kampeerterrein. Verder ontbreken uitloopmogelijkheden in oostelijke richting met name op het plateau.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

51


Tot slot zijn enkele agrarische bedrijfscomplexen niet dan wel onvoldoende ingepast in het landschap.

3.4

WATER EN BODEM

3.4.1

WATER Op het Middenterras kunnen binnen de gemeente Stein twee hydrologische systemen onderscheiden worden. De eerst is het systeem van Kasen-Bunde-Elsoo. Het infiltratiewater van dit kleinere systeem op de rand van het middenterras loopt door loss, Maasafzettingen en de formatie van Breda/Heksenberg en voedt rechtstreeks enkele bronnen parallel aan de voet van de daalwind van de maas in het bunderbos, overlopend op het contact met de zeer slecht doorlatende Formatie van Rupel. Deze bronnen voeden onder andere de Hemelbeek. Het infiltratiegebied van dit systeem is vrij smal en ligt ten westen van de lijn Beek-Meerssen. Naar het noorden sluit het systeem van Kasen-Bunde-Elsloo aan op het Limbrichtsysteem ter hoogte van de tectonische schol tussen Elsloo en de Geullebreuk. Verder wordt het Limbricht systeem aan de westkant begrensd door de rand tussen midden- en laagterras en de oosten noordkant door de Geleenbeek. De menselijke invloed op dit systeem wordt door de onttrekking en vervuiling via met name het industriecomplex van de voormalige staatsmijn Maurits en DSM groot. De geohydrollogische basis van dit systeem wordt eveneens gevormd door de Formatie van Rupel. Deze komt binnen het gebied evenwel nergens aan de oppervlakte. Lokaal voorkomende bronnen (’t Broek en de Kingbeek) worden waarschijnlijk gevoed door water dat plaatselijk overloopt op een slecht doorlatende laag in de formatie van Breda. Het grootste deel van het infiltratiewater van dit systeem kwelt in het Maasdal. De Ur wordt vooral gevoed door water dat wordt opgevangen op de plaats, waar het Julianakanaal het Middenterras doorsnijdt. Het Maas-systeem is het hydrologisch systeem van het Laagterras. Het infiltratiewater loopt hier door de klei-, zand en grindafzettingen van de Betuweformatie en de fijnzandige afzettingen van de Formatie van Breda. Ook hier wordt de geohydrologische basis gevormd door de Formatie van Rupel. Vaste kwel en infiltratiepatronen ontbreken hier door de wisselende systemen in de gemeente Stein. De overgang tussen de verschillende systemen laat zich eveneens zien op de isohypsenkaart. De overgang tussen de systemen van het Middenterras en het Laagterras wordt gemarkeerd door een sterke daling van de stijghoogte. De overgang tussen de beide systemen van het Middenterras is minder scherp. Zij ligt in het gebied, waar de isohypsen afbuigen van een noord-zuid naar een noordoost-zuidwest gerichtheid. Zie hieronder een uitsnede van de watersysteemkaart.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

52


B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

53


3.4.2

BODEM Na afzetting in het Laat-Pleistoceen heeft zich op de vlakkere delen van het Middenterras in de bovenste meter van het lösspakket een bodem gevormd, waarbij door een neerwaarts transport van kleideeltjes een zogenaamde briklaag is ontstaan. Door dit proces zijn de zogenaamde radebrikgronden ontstaan. Op de steilere delen en in de daken is dit proces van bodemvorming steeds onderbroken geweest door erosie en sedimentatie. Deze jongere bodems behoren tot de zogenaamde ooivaaggronden. Ook op het Laagterras zijn de bodems nog jong. De hooggelegen rivierkleigronden worden gerekend tot de ooivaaggronden, de laaggelegen tot de poldervaaggronden.

3.5

NATUUR De gemeente Stein beschikt over zeer fraaie groengebieden zowel in het buitengebied (Grensmaasgebied, gebied Kingbeek, Bunderbos en Heuvelland) als aan de rand van de kernen (kasteelparken Elsloo en Stein, Molenpark Urmond en Steinerbos). Landschappelijk en ecologisch waardevolle groene gebieden en verbindingen daartussen in het buitengebied staan onder druk van de toenemende verstedelijking en infrastructuur en raken steeds verder versnipperd. Ten oosten van het Julianakanaal, hebben de resterende groengebieden ook de functie van bufferzones tussen de kernen. Voor het Bunderbos zijn met name kenmerkend de bronbossen en beekgeleidende bossen. De volgende bostypen worden onderscheiden gedegradeerd, droog en vochtig WintereikenBeukenbos, Gierstgras-Beukenbos, Parelgras-Beukenbos, Abelen-Iepenbos, VogelkersEssenbos, Bosmuur-Elzenbos, Elzenbronbos, Essenbronbos en Kalk-Elzenbroek. In deze bostypen komen ook enkel Middeneuropese invloeden voor in de vorm van Gevlekte dovenetel, Hangende zegge en de Reuzenpaardestaart. In het gebied komen ook graslanden voor, die deels gelegen zijn op rivierkleigronden. Opvallende soorten o.a Brede orchis en Herfsttijloos. De avi-fauna in het gebied is ontwikkeld. Er is sprake van een grote soortenrijkdom. Bijzondere soorten zijn IJsvogel, Grasmus, Boomvalk, Grote gele kwikstaart. Met betrekking tot de groep zoogdieren is met name de Das van belang. Ten aanzien van de groep amfibieën en reptielen is het voorkomen van de Vuursalamander van groot belang. Voor een beknopte beschrijving van aanwezige soorten binnen hegt Natura200-gebied Nuder- en Elsloërbos wordt verwezen naar paragraaf 3.3.5. Het gebied Catsop heeft een gevarieerd landschap. Het betreft vooral agrarisch gebied, deels van hoge landschappelijke waarde. De bebossing bestaat vooral uit loofhout. In het zuidoostelijk deel van Catsop ligt een hellingbosje dat vooral bestaat uit zware opgaande eiken, gemengd met essen en zoete kersen met een bodemflora van braam en vlier. In het gebied Catsop komt de das met 5 dassenburchten voor. Dit gebied is tevens belangrijk leefgebied voor diverse kwetsbare en rode lijst broedvogelsoorten zoals Kneu, Patrijs, Steenuil, Veldleeuwerik. Ook worden hier de steenmarter, bunzing, wezel, hermelijn, haas, konijn en vos aangetroffen. Catsop is tevens het woon- en jachtgebied van buizerd, valk, sperwer, bosuil, ransuil en steenuil.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

54


3.6

CULTUURHISTORIE EN ARCHEOLOGIE

3.6.1

CULTUURHISTORIE Het grondgebruik in het buitengebied is de laatste jaren aan verandering onderhevig geweest. Rond 1900 was het grondgebied van de gemeente Stein nog vrijwel volledig in gebruik ten behoeve van agrarische doeleinden. Woningen lagen vrijwel uitsluitend langs de wegen in de directe omgeving van de oude kernen, waar ten behoeve van de eigen voorziening ook de boomgaarden en moestuinen geconcentreerd lagen. Sedert 1900 is door de industrialisatie van de Westelijke Mijnstreek veel grond in bes;lag genomen voor woningbouw en industrie. Deze beslaglegging doet zich tot op de dag van vandaag voor. Akkerbouwgebieden van enige omvang komen alleen nog maar ten noorden van Urmond en ten zuiden van Catsop voor. De hoogstamboomgaarden zijn vrijwel verdwenen of hebben nog slechts een hobbymatige functie. De hoeveelheid opgaand loofbos is toegenomen ten behoeve van de recreatie natuurontwikkeling en afscherming woon- en industriegebieden. Momenteel heeft alleen het Laagterras nog enigszins zijn agrarische karakter behouden. De trend die echter eind negentiger jaren is ingezet ten aanzien van inkrimping van het areaal landbouwgrond heeft zich de afgelopen jaren doorgezet. Hiermee heeft de landbouw als economische factor haar betekenis verloren. Het areaal grond dat door de landbouw bewerkt wordt, dient echter gekoesterd te worden. In de nabijheid van het Julianakanaal op korte afstand van de A76 bevindt zich het complex Kasteel Stein. Het betreft een waterburcht. Dit zijn burchten waarbij bescherming en onaantastbaarheid werd gezocht in de moerassigheid van de bodem, in brede natte grachten, gevoed en ververste door een goed-waterhoudende beek waarvan het water wordt opgestuwd tot een gelijkmatige hoogte, onafhankelijk van regenval of jaargetijde. Het kasteel omvat van oudsher twee delen: een hoofdburcht en een voorburcht. De hoofdburcht is gelegen op een motte en betreft een ruïne, grotendeels verwoest in de 17

e

eeuw. De voorburcht bestaat uit een ingangsvleugel/poortgebouw. De voorburcht en hoofdburcht zijn aangemerkt als Rijksmonument. Op de locatie zijn tevens andere bouwdelen aanwezig, zoals: het koetshuis, de villa en, de kloostervleugel met kapel, het flatgebouw, en de graan/tiendschuur. Een deel van deze bouwdelen bezitten wel redelijk tot grote architectuur-historische waarden. Het koetshuis en de villa vanwege de toegepaste bouwstijl, het toegepaste bouwmateriaal en de ornamentering, met name de rijke detaillering in hardsteen van het koetshuis. Reden dat deze ook bescherming ingevolge de Monumentewet genieten. De kloostervleugel met kapel bezit architectuurhistorische waarde vanwege de expressionistisch beïnvloedde bouwstijl alsmede het interieur van de kapel, maar wordt niet dermate waardevol geacht dat bescherming op gronden van de Monumentenwet wenselijk is. Voor het poortgebouw en de graan/tiendschuur geldt dat deze van generlei waarden zijn. De monumentale panden aan de Ondergenshousweg waarin Brouwerij De Fontein is gevestigd, horen van oudsher bij het nabijgelegen Kasteel Stein. Deze monumentale panden waren eeuwen geleden onderdeel van de pachtboerderij van het kasteel. In deze panden woonde de pachtboer die de landerijen van de kasteelheer onderhield.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

55


Het boerenwoonhuis, dat dateert van 1729, diende tevens als watermolen, die omstreeks 1900 zijn functie verloor. De voormalige watermolen met bijbehorende gewitte schuur en de daarachter gelegen rode bakstenen schuur gedekt met een zadeldak met grijze oudHollandse dakpannen zijn eveneens aangemerkt als Rijksmonument. In het onderhavige bestemmingsplan zijn de betreffende monumenten voorzien van de aanduiding “specifieke bouwaanduiding – monument”. In artikel 38 van de planregels is een regeling opgenomen die toeziet op de bescherming van monumenten, waaronder een sloopverbod. Bouwen is slechts toegestaan via ontheffing en onder stringente voorwaarden. Overige karakteristieke panden hebben in het plan een aanduiding ‘karakteristiek’ gekregen en worden eveneens beschermd.

3.6.2

ARCHEOLOGIE Op de archeologische beleidskaart ‘Stein, een gemeente vol oudheden een archeologisch beleidskaart’ staan de archeologische gebieden en vindplaatsen in de gemeente Stein aangegeven. Binnen het deelgebied Catsop-west (Armsterveld) komt een terrein van hoge archeologische waarde voor. Hier zijn sporen van een begraving uit de Romeinse tijd aangetroffen. In het deelgebied Kerensheide (Koestraat) zijn de resten van een landweer uit de late Middeleeuwen aangetroffen (de wallen van Stein). Dit object is van zeer hoge archeologische waarde en geniet bescherming van de Monumentenwet. Verder maakt het deelgebied Urmond deel uit van een Provinciaal Aandachtsgebied. Daardoor is sprake van Provinciaal belang. Bij de voorbereiding en inrichting van ondermeer bestemmingsplannen waarbinnen de Provinciale Archeologische Aandachtsgebieden zijn gelegen, moeten de kwaliteit en de efficiency van het archeologisch onderzoek geborgd worden en moeten de aanwezige archeologische waarden worden gerespecteerd. De archeologische vindplaatsen (AMK-terreinen en Archisvondstmeldingen/ waarnemingen) zijn hierbinnen nog eens extra aangeduid. Bij voorgenomen activiteiten waarvan de plangebieden de ondergrenzen overstijgen en of gelegen zijn in- of binnen een straal van 50 meter van een archeologische vindplaats (AMKterrrein of Archismelding) behoort archeologisch bureauonderzoek tot en met proefsleuven naar de archeologische waarden plaats te vinden. De verdere ruimtelijke vertaling van het archeologisch beleid binnen de gemeente Stein heeft plaatsgevonden in het facetbestemmingsplan Archeologie 2009 dat is vastgesteld op 1 april 2010. De juridische regeling van dit facetbestemmingsplan is overgenomen in het onderhavige bestemmingsplan buitengebied.

3.7

LANDBOUW Volgens de gegevens van het CBS waren op 1 januari 2009 in totaal nog 29 agrarische bedrijven in de gemeente Stein aanwezig. Het grootste deel betreft akkerbouwbedrijven. Daarnaast zijn er nog enkele bedrijven met tuinbouw op open grond en enkele bedrijven met hokdieren. De totale oppervlakte aan grond die nu nog agrarisch wordt aangewend, bedraagt 90 ha, waarvan circa 70% voor akkerbouw.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

56


De agrarische sector is met 11 bedrijven in het plangebied vertegenwoordigd. Het betreft respectievelijk 6 bedrijven in het deelgebied Catsop, 4 bedrijven in het deelgebied Urmond en 1 bedrijf in het deelgebied Molenwijer. De belangrijkste sectoren in de landbouw binnen de gemeente zijn de rundveehouderij, akkerbouw en fruitteelt. Eén van de agrarische bedrijven gelegen in het deelgebied Urmond betreft een intensieve veehouderij. De omvang (economische betekenis) van een agrarisch bedrijf en van groepen bedrijven wordt uitgedrukt in Nederlandse grootte-eenheden (nge). Door het Landbouw-Economisch Instituut (LEI) wordt als vuistregel voor het behalen van een inkomen voor een gezinsbedrijf minimaal 70 nge aangehouden. Dit inkomen is vergelijkbaar met een CAOloon.

3.8

RECREATIE De recreatieve sector is in de gemeente Stein beeldbepalend aanwezig. De gemeente Stein is een groene gemeente met diverse recreatie mogelijkheden. De goede bereikbaarheid, de Maas en de ligging ten opzichte van België maken dat Stein een bezoek waard is. Op het gebied van openluchtrecreatie ligt de nadruk op het voorzien in recreatiemogelijkheden in de stedelijke omgeving, vooral in de vorm van recreatief medegebruik van het landelijke gebied (wandelen en fietsen) en dagrecreatieve voorzieningen zoals het Steinerbos. Er is voldoende potentieel aanwezig om beleid te voeren op het terrein van toerisme en recreatie: Steinerbos, kasteelparken Stein en Elsloo, Bunderbos, Grensmaasproject, historische kernen met musea, Heuvelland. De omvang van de verblijfsaccommodatie is met 1 motel, 1 pension, 3 hotels en 1 camping zeer beperkt te noemen.

3.9

OVERIGE FUNCTIES

3.9.1

ALGEMEEN In het totaal staan er in Stein 11.549 woningen. Per 1 januari 2010 had de gemeente Stein in het totaal 25.684 inwoners. Deze zijn als volgt over de bestaande woningvoorraad binnen de drie kernen verdeeld: Stein Oud-Stein

Inwoners 3.197

Kerensheide Nieuwdorp Kleine Meers Maasband

2.895 2.461 271 137

Stein-Centrum Totaal

2.358 11.319

Elsloo

Inwoners

Elsloo Groot Meers Catsop Totaal

7.455 946 576 8.977

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

57


3.9.2

Urmond Berg

Inwoners 1971

Oud-Urmond Urmond-Oost Nattenhoven Totaal

937 2.453 195 5.556

WONEN In het buitengebied zijn verschillende clusters met woningen te onderscheiden. In veel gevallen is er sprake van clusters van woningen tegen de kern aan (kernrandzones). Daarnaast komen er ook enkele bebouwingslinten in het buitengebied voor. Buiten deze bebouwingsconcentraties komen enkele losstaande burgerwoningen in het buitengebied voor. Vaak betreft het voormalige agrarische bedrijfswoningen al dan niet met daarbij behorende voormalige bedrijfsgebouwen. Het buitengebied is in beginsel echter bestemd voor bedrijfsmatig gebonden bewoning ten dienste van ter plaatse toegelaten functies. De functie wonen is in het buitengebied van secundaire betekenis. Dit in tegenstelling tot het stedelijke gebied van de gemeente een expliciet volkshuisvestingsbeleid wordt gevoerd. De bestaande burgerwoningen zijn positief bestemd en krijgen een beperkte uitbreidingsmogelijkheid. Nieuwe woonfuncties kunnen dan ook uitsluitend onder voorwaarden in vrijkomende agrarische bebouwing ontstaan. De woningen in het buitengebied zijn als volgt over de 5 deelgebieden verdeeld:

3.9.3

Deelgebied Catsop-Bunderbos West

Woningen 2

Catsop-Bunderbos Oost Heidekamp park Molenwijer Urmond

2 2 17

NIET-AGRARISCHE BEDRIJVEN In het buitengebied van Stein komt niet-agrarische bedrijvigheid voor. Het beleid is erop gericht om niet-agrarische bedrijvigheid in principe niet in het buitengebied toe te laten. Bij de keuze voor bestemmingen dienen nieuwe bedrijven zonder functionele binding met het buitengebied uitgesloten te worden. Voor bestaande bedrijven zonder functionele binding dient een afweging te worden gemaakt tussen de bedrijfsbelangen enerzijds en de belangen van landbouw, natuur, landschap, cultuurhistorische waarden, milieu en wonen anderzijds. Het betreft de volgende bedrijven: §

asfaltcentrale;

§

klei- en zandopslag;

§

hovenier;

§

vloeistofregelstation;

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

58


3.10

§

brouwerij/proeflokaal;

§

stallingsdoeleinden.

HORECA In een monumentaal complex in het buitengebied nabij kasteel Stein is brouwerij De Forntein gevestigd. Naast de brouwerij biedt De Fontein een proeflokaal met terras. De monumentale panden waarin Brouwerij De Fontein is gevestigd, horen van oudsher bij het nabijgelegen Kasteel Stein. Het kasteel is voor een deel verbouwd tot appartementencomplex, maar de ruïne is nog steeds te bezichtigen. De monumentale panden van Brouwerij De Fontein waren eeuwen geleden onderdeel van de pachtboerderij van het kasteel. In deze panden woonde de pachtboer die de landerijen van de kasteelheer onderhield. Het boerenwoonhuis, dat dateert van 1729, diende tevens als watermolen, die omstreeks 1900 zijn functie verloor. Rond de brouwerij en het proeflokaal is een grote kruidentuin en hoogstamboomgaard aangelegd.

3.11

INFRASTRUCTUUR De externe ontsluiting van het gebied voor het autoverkeer vindt in noord-zuidrichting plaats via de rijksweg A2. En in oost-west richting via de A76. Daarnaast komt een aantal wegen voor met een regionale functie. Daarnaast vormt het Julianakanaal en het spoor Sittard-Maastricht belangrijke vervoersaders.

Hoofdverkeerswegen Voor hoofdverkeerswegen in beheer van het Rijk (A2) geldt een bouwverbod in de zone tot 50 meter uit de as van de meest dichtbij gelegen rijbaan. In de zone van de hoofdverkeerswegen kan er tussen de 50 meter en 100 meter alleen gebouwd worden met een ontheffing.

Spoorwegdoeleinden Conform de Spoorwegwet dient een bebouwingsvrije strook van 8 meter in acht te worden genomen.

Vaarweg Op de verbeelding en in de planregels is een vrijwaringszone opgenomen ten behoeve van het Julianakanaal. Het betreft een kanaal uit de vaarwegklasse V. Als gevolg hiervan dient in het bestemmingsplan een bebouwingsvrije zone te worden gehanteerd van 30 meter vanaf de vaarwegbegrenzing. Hierbinnen is de ontheffingsbevoegdheid gebonden aan de instemming van de rivierbeheerder.

Maasroute Het Julianakanaal maakt onderdeel uit van de Maasroute. Ten behoeve van de verbetering van de scheepvaartroute over de Maas tot een vaarweg klasse Vb zullen in het kanaalpand Limmel-Born een aantal maatregelen uitgevoerd dienen te worden. In het Tracébesluit voor de ‘Maasroute aanvulling III’ is aangegeven dat de bocht bij Elsloo zal worden aangepast. Binnen een jaar nadat het Tracébesluit onherroepelijk is geworden zal een nieuw bestemmingsplan worden opgesteld.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

59


3.12

NUTSVOORZIENINGEN Binnen het plangebied komen leidingen voor die planologische beschermd (dienen te) worden. Het betreft brandstof-, gas-, hoogspannings-, riool- en waterleidingen alsmede een leidingenstrook alsmede een hoogspanningsverbinding.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

60


HOOFDSTUK

4

Beleidsuitgangspunten

per thema 4.1

BELEID OP HOOFDLIJNEN

4.1.1

ALGEMEEN Het beleid voor het buitengebied van Stein is op gericht het duurzaam handhaven en ontwikkelen van agrarische productiefunctie en/of de natuurlijke, cultuurhistorische en landschappelijke waarden. Het plangebied is uitsluitend voorbehouden aan grondgebonden agrarische bedrijven. Verder wordt het recreatief (mede)gebruik als belangrijke nevenfunctie in het buitengebied gezien. Om nieuwe bebouwingsinvloeden zoveel mogelijk te vermijden worden in het functies die niet in het buitengebied thuishoren geweerd. Conform het ruimtelijke rijks- en provinciaal beleid zal in het buitengebied ruimte worden geboden voor verweving van aan het buitengebied gelieerde functies waarbij de nadruk zal liggen op economische interessante combinaties van agrarische productie met (verblijfs)recreatie, natuur- en landschapsbeheer. Daarnaast wordt ruimte geboden voor vermarkting van agrarische producten (plattelandsvernieuwing). Uitgangspunt is het sociaal maatschappelijk draagvlak van het buitengebied waar mogelijk zoveel mogelijk te versterken. Hiertoe zal ruimte worden geboden voor dynamiek waarbij met name aandacht bestaat voor de bestaande en nieuwe economische dragers in de bestaande bebouwing en vrijkomende agrarische bebouwing. Om de diversiteit van waarden in het buitengebied te behouden en te verbeteren zal de landschappelijke structuur, met inbegrip van de aanwezige ecologische infrastructuur, versterkt moeten worden. Ook de provinciale speerpunten op het gebied van plattelandsvernieuwing, recreatie en het milieubeleid worden ondersteund en gestimuleerd.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

61


4.1.2

RUIMTELIJKE KARAKTERISTIEK De onder 4.1.1 beschreven beleidsmatige ontwikkelingsmogelijkheden dienen plaats te vinden binnen de ruimtelijke karakteristiek van het buitengebied. De volgende elementen zijn bepalend voor de karakteristiek van het plangebied: §

de evenwijdig met het Julianakanaal gesitueerde hellingen bronbossen, met begeleidende flora en fauna van het natuurgebied Bunderbos als corridor in de ecologische hoofdstructuur van Limburg;

§

het natuurlijk en landschappelijke waardevolle open gebied ten westen van het Bunderbos waarin deels de hemelbeek stroomt;

§

de agrarische functie in vrijwel het gehele plangebied welke tot uitdrukking komt door een overwegend grondgebonden agrarisch bodemgebruik;

§

de geomorfologische kenmerken als reliëf beek- en droogdalen;

§

de binnen het plangebied verspreid voorkomende kleine landschapselementen zoals hollewegen, graften houtwallen, poelen, vijjvers, hoogstamboomgaarden en dergelijke. De meest waardevolle elementen worden hoofdzakelijk aangetroffen in de kleinschalige gebieden van Catsop en de Molenwijer;

§

de landschappelijke openheid van het oostelijke deel van het agrarisch gebied Urmond alsmede het zuidoostelijk deel van Catsop;

§

het cultuurhistorisch waardevolle patroon van overwegend onverharde wegen en paden;

§

het extensief recreatief medegebruik in de vorm van bijvoorbeeld wandelen, fietsen en vissen.

4.2

SECTORALE DOELSTELLINGEN

4.2.1

AGRARISCHE (NEVEN)BEDRIJVIGHEID De agrarische sector kan zich verder ontwikkelen binnen de geldende milieuwetgeving en rekening houdend met het overige beleid en belangen in het buitengebied. Uitsluitend binnen de daartoe aangewezen agrarische bouwpercelen is plaats voor bedrijfsgebouwen. De vestiging van nieuwe agrarische bedrijven danwel uitbreiding van de bestaande bedrijven is slechts onder voorwaarden en via een wijzigingsbevoegdheid mogelijk. Binnen de deelgebieden Catsop en Molenwijer is nieuwvestiging op nieuwe agrarische bouwpercelen niet toegestaan. De vestiging van glastuinbouw en intensieve veehouderij is in verband met de karakteristieke waarden van het buitengebied uitgesloten. Om die reden is omschakeling naar een niet-grondgebonden productierichting eveneens niet toegestaan. De marktwerking in de landbouw in de vorm van vernieuwende projecten met voldoende economisch rendement naast behoud en/of versterking van milieu en natuurwaarden wordt ondersteund. Doordat de landbouw de laatste jaren steeds meer is geconfronteerd door gebruiksbeperkingen in verband met veranderende regelgeving, biedt het bestemmingsplan mogelijkheden om de bestaansbasis te verbreden met voorzieningen zoals kamperen bij de boer en vermarkting van producten. Pseudo-agrarische bedrijven mogen uitsluitend worden in een zone van geringe landschappelijke waarden en aansluitend aan bestaande bebouwing. Deze activiteiten worden voorts bezien op de toegevoegde waarde voor de kwaliteit van het landelijk gebied.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

62


Ontwikkelingen De belangrijkste ontwikkelingen waarop de landbouw in zal (moeten) spelen zijn de ontwikkelingen op de markt van de landbouwproducten, milieuhygiënische eisen, welzijnseisen voor landbouwdieren en plattelandsvernieuwing. Daarnaast spelen er vanuit weten regelgeving nog andere ontwikkelingen die invloed hebben op de ontwikkeling van de landbouw. Deze worden hieronder kort beschreven.

Marktontwikkelingen landbouwproducten De Nederlandse landbouw is de laatste jaren steeds meer gericht op de Europese markt. Sinds 1975 is de productie in de Europese Unie (EU) met bijna 2,5 procent per jaar gegroeid. De vraag nam in dezelfde periode toe met minder dan 1 procent per jaar. De EU ontwikkelde zich van importeur van landbouwproducten tot exporteur. Door de, in vergelijking met het wereldprijsniveau, hoge productieprijzen binnen de EU kon een belangrijk deel van de export slechts plaatsvinden door toenemende exportsubsidies. Deze subsidies betekenden een steeds grotere belasting van de Europese landbouwbegroting. Mede daardoor is voor een aantal productgroepen overgegaan op een stelsel van quota (melkveehouderij) en areaalinkrimping (akkerbouw). Als gevolg van de hervormingen van het EU-landbouwbeleid en de onderhandelingen in GATT-verband worden de verschillende subsidies aanzienlijk teruggebracht. Gestreefd wordt naar een meer zichzelf ordenende markt op wereldschaal.

Welzijnseisen De welzijnseisen voor landbouwdieren zullen in de toekomst worden verscherpt. In de Gezondsheids- en Welzijnswet voor dieren zijn bepalingen opgenomen waarmee het welzijn en daarmee de intrinsieke waarde van een dier kunnen worden beschermd. Het gaat bij de welzijnseisen niet alleen om dierenwelzijn in enge zin, maar ook op de daarmee samenhangende economische belangen. Dierziektebestrijding en verbetering van het welzijn van de dieren betekent internationaal een sterkere economische positie. Een en ander zal zijn weerslag hebben in de voorschriften voor de huisvesting van dieren (bijvoorbeeld het verplicht gebruiken van strooisel of het verbieden van "boxen"). Op basis van de Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren (1992) is het varkensbesluit met ingang van 1 augustus 2003 aangescherpt. In het Varkensbesluit worden regels gesteld met betrekking tot het houden, huisvesten en verzorgen van varkens. In 2013 moeten deze regels zijn doorgevoerd.

Plattelandsvernieuwing In het landelijk gebied wordt steeds sterker zichtbaar dat naast de landbouw ook andere functies een plaats krijgen. In de komende jaren zal dit proces van plattelandsvernieuwing zich in versterkte mate voortzetten. Agrariërs kunnen daarop inspelen door te verbreden. Nieuw of aanvullend inkomen kan worden verkregen uit de verwerking, verkoop en vermarkten van streekeigen producten. Ook nemen steeds meer boeren actief deel aan beheer en ontwikkeling van natuur en landschap. Andere boeren combineren recreatie en toerisme met hun bedrijf. Naast kamperen bij de boer zijn er voorbeelden denkbaar zoals boerderijrestaurants, excursies en wandelen fietsarrangementen.

Overig Voorts krijgen de agrarische bedrijven te maken met onderstaande ontwikkelingen:

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

63


MELKQUOTERING

De huidige Europese afspraak waarin de melkquotering (Europese maximering van de jaarlijkse melkproductie)is geregeld, kent een einddatum van 1 april 2015. De verwachting is dat de melkquotering na deze periode wordt afgeschaft. Doordat de instrumenten die de Europese markt beschermden worden afgebouwd, is er geen bestaansrecht meer voor melkquotering.

MESTSTOFFENWETGEVING

De mestwetgeving kent sinds de jaren tachtig een systeem van productierechten. Met deze productierechten kan de omvang van de veestapel - en daarmee de omvang van de mestproductie – per bedrijf worden begrensd. Het doel hiervan is om op landelijk niveau verzekerd te zijn van een balans tussen enerzijds de omvang van de mestproductie en anderzijds de gebruiks- en afzetmogelijkheden voor dierlijke meststoffen. In de jaren 90 is het stelsel van varkens- en pluimveerechten opgezet. Hiermee moest worden voorkomen dat, door uitbreiding van dieraantallen, de milieukwaliteit nog verder verslechtert. De vraag is of het stelsel van varkens- en pluimveerechten nog steeds nodig is voor het reguleren van de mestproductie. In de Meststoffenwet staat dat het stelsel van varkens- en pluimveerechten per 1 januari 2015 te vervallen (artikel 77 Meststoffenwet). Op grond van artikel 26 van de Meststoffenwet is het verboden om dierrechten te verplaatsen tussen de verschillende concentratiegebieden in het oosten van het land (Gelderland en Overijssel) en het zuiden van het land (Noord-Brabant en Limburg) en naar een concentratiegebied toe. Vanaf 1 januari 2008 is het verplaatsingsverbod komen te vervallen en kunnen dierrechten vrij verplaatst worden door heel Nederland.

BESLUIT

Op grond van het Besluit ammoniakemissie huisvesting veehouderij ('AMvB-huisvesting')

AMMONIAKEMMISSIE

zijn veehouderijen verplicht om emissie-arme stallen te bouwen. In 2010 dienen de

HUISVESTING VEEHOUDERIJ

agrarische bedrijven te voldoen aan de nieuwe huisvestingseisen. In 2012 gelden deze eisen voor vergunningen die zijn verleend na 1 januari 1997.

Bouwbloktoekenning Bij het bepalen welke agrarische bedrijven in aanmerking komen voor een agrarische bedrijfsbestemming is allereerst nagegaan of locaties die in het vigerende bestemmingsplan een agrarische bedrijfsbestemming hebben, opnieuw in aanmerking komen voor een agrarische bedrijfsbestemming. Hierbij is bekeken of er wijzigingen optreden als gevolg van 1

artikel 19 of artikel 11-procedures . Om in aanmerking te komen voor een agrarische bedrijfsbestemming moet er sprake zijn van agrarische bedrijfsactiviteiten. Dat wil zeggen dat er sprake is van agrarische (primaire plantaardige en/of dierlijke) productie. Bovendien moet deze activiteit bedrijfsmatig worden uitgeoefend, dat wil zeggen gericht op de vorming van inkomen. De uitgangspunten bij de bouwbloktoekenning zijn geweest: -

het vigerende bouwblok;

-

milieuvergunning of AMvB-bedrijf.

1

Op grond van de nieuwe Wro bestaat artikel 19 niet meer. De tekst heeft betrekking op de artikel 19-procedures die in het verleden zijn

gevolgd.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

64


Bij twee bedrijven is geen bouwblok meer toegekend in verband met een bedrijfsbeëindiging. Het betreft de locaties Roosen en Lenssen. In de afgelopen planperiode van het bestemmingsplan buitengebeid hebben slechts 3 uitbreidingen van agrarische bouwpercelen plaatsgevonden. De omvang en situering van de bestemming agrarische bedrijfsdoeleinden zijn op een kaart ingetekend en afgestemd op de bestaande bebouwing binnen het vigerende bouwvlak en de (tot voor kort geldende) provinciale beleidslijn Bouwkavel op Maat Plus (BOM+). Bij deze beleidslijn wordt uitgegaan van een op maat gemaakte bouwkavel per bedrijf. Extra ontwikkelingsmogelijkheden kunnen uitsluitend verkregen worden door tegenprestaties te leveren die de kwaliteit van het gebied verbeteren. Bij de herziening van bestemmingsplannen “Buitengebied” hanteert de provincie de richtlijn dat bij uitbreidingen van agrarische bouwblokken met meer dan 10% voldaan moet zijn aan de eisen die gesteld worden in het kader van het Limburgs Kwaliteitsmenu.

4.2.2

NIET-AGRARISCHE BEDRIJVEN In het buitengebied van Stein komt niet-agrarische bedrijvigheid voor. Het beleid is erop gericht om niet-agrarische bedrijvigheid in principe niet in het buitengebied toe te laten. Bij de keuze voor bestemmingen dienen nieuwe bedrijven zonder functionele binding met het buitengebied uitgesloten te worden. Voor bestaande bedrijven zonder functionele binding dient een afweging te worden gemaakt tussen de bedrijfsbelangen enerzijds en de belangen van landbouw, natuur, landschap, cultuurhistorische waarden, milieu en wonen anderzijds. Aan bestaande en na een ruimtelijke afweging aanvaardbare bedrijven moet een specifiek op het bedrijf toegesneden bestemming worden gegeven. Als uitgangspunt geldt dat enige uitbreiding toelaatbaar is, tenzij specifieke belangen zich ertegen verzetten. Indien concreet sprake is van de wens tot een omvangrijke uitbreiding zal bezien moeten worden of die uitbreiding in relatie tot de omgeving aanvaardbaar is. Hierbij dient echter een verplaatsing naar een bedrijventerrein overwogen te worden.

4.2.3

WONEN Het buitengebied is in beginsel bestemd voor bedrijfsmatige geboden bewoning ten dienste van ter plaatse toegelaten functies. De bestaande burgerwoningen zijn evenwel positief bestemd en krijgen beperkte uitbreidingsmogelijkheden. Uitsluitend in vrijkomende agrarische bebouwing kunnen, onder voorwaarden, nieuwe woonfuncties ontstaan. Voorwaarde is dan onder meer dat de woning moet passen binnen de richtcijfers van de regionale woonvisie. Tevens kan worden bezien of in deze bebouwing nieuwe economische dragers kunnen worden gevestigd. Daartoe dient in ieder geval een toegevoegde waarde aan de kwaliteit van het landelijk gebied te worden geleverd. Voorts moet rekening worden gehouden met de randvoorwaarden zoals neergelegd in het Limburgs Kwaliteitmenu.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

65


4.2.4

NATUUR EN LANDSCHAP Natuurwaarden moeten duurzaam worden veilig gesteld en waar mogelijk versterkt. Het beleid is gericht op het ontwikkelen van een goed functionerende ecologische infrastructuur in de vorm van een ecologische verbindingszone. Het gaat dan om behoud, herstel en verbetering van reeds aanwezige ecologische waarden, de uitbreiding van ecologische kerngebieden en het aanbrengen van ontbrekende schakels in de ecologische verbindingszones. In het rapport Integraal Project Catsop, gebiedsinventaristaie- en analyse door Heusschen Copier landschap + Stedenbouw 2009 (rapportnummer 09300 IP Catsop) is een uitvoerige analyse van het deelgebied Catsop uitgewerkt in het kader van bovenstaand beleid, Belangrijke uitgangspunten zijn het behouden, herstellen en versterken van het leef- en foerageergebied van beschermde en kwetsbare soorten. De Das komt in het deelgebied Catsop al met 5 dassenburchten voor,(bron Heusschen Copier 2009 en het zelfde deelgebied is belangrijk leefgebied voor diverse kwetsbare en rode lijst broedvogelsoorten zoals Kneu, Patrijs, Steenuil, Veldleeuwerik (bron; IVN Elsloo 2009). Een ander uitgangspunt is het waar nodig en mogelijk versterken van landschapselementen in de holle wegen alsmede een meer natuurgerichte inrichting en beheer van bermen, perceelsranden, beken en oevers. Het BP Buitengebied Stein maakt geen nieuwe ontwikkelingen (zoals woningbouw, industrie en infrastructuur) direct mogelijk waardoor het plan geen negatief effect zal hebben op de in het bestemmingsplan Buitengebied aanwezige natuur- en landschappelijke waarden. Bij nieuwe danwel uitbreiding van bestaande complexen zal steeds een landschappelijke inpassing plaatsvinden waarbij rekening gehouden wordt met de aanwezige natuur- en landschappelijke waarden van het gebied.. Ook de overgangen van stedelijk naar landelijk gebied dienen via landschapsbouw hersteld of versterkt te worden. Bij deze uitgangspunten zal tevens het particulier natuur- en landschapsbeheer worden betrokken. Aangezien het een bestemmingsplan een primair beheersmatig karakter heeft, zijn geen gevolgen voor de aanwezige natuur en landschap in het plangebied te verwachten.

4.2.5

VERBLIJFSRECREATIE EN RECREATIEF (MEDE)GEBRUIK Het landelijk gebied van Stein heeft tevens een belangrijke uitloopfunctie voor de bewoners. Het beleid is gericht op behoud en ontwikkeling van recreatieve aantrekkelijkheid van het buitengebeid. De nadruk ligt hierbij op extensieve vormen van dagrecreatie. Bestaande elementen zoals de camping in Catsop worden positief gewaardeerd. Ten aanzien van nieuwe ontwikkelingen wordt, gelet op het gering areaal aan buitengebied, de agrarische belangen alsmede de draagkracht van natuur en landschap, een terughoudend beleid gevoerd. Het kamperen bij de boer wordt als aanvulling gezien op het recreatieve voorzieningenpakket beschouwd (per agrarisch bedrijf met een bedrijfswoning mogen – uitsluitend via ontheffing - volgens onderhavig bestemmingsplan in de periode 15 maart tot en met oktober maximaal 15 kampeerplaatsen aanwezig zijn). Dit geldt tevens voor het benutten van karakteristiek agrarisch gebouwencomplex ten behoeve van één of enkele recreatiewoonverblijven.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

66


Voorts moet rekening worden gehouden met de randvoorwaarden zoals neergelegd in het Limburgs Kwaliteitmenu.

4.2.6

WATERHUISHOUDING Ten aanzien van de waterhuishouding is het beleid gericht op het integraal benaderen. De juridische instrumenten die voor de uitvoering van dit beleid worden ingezet zijn de Keur, het waterbeheersplan van het waterschap Roer en Overmaas ,de provinciale milieuverordening en het bestemmingsplan. In het onderhavige plan vindt afstemming plaats met andere beleidssectoren. Uitgangspunt is dat alle activiteiten die zich niet (zonder meer) verdragen met de belangen van het beheer van het oppervlaktewater uitputtend in voornoemde verordeningen zijn geregeld. Een aanlegvergunning blijft echter altijd noodzakelijk ingeval van natuurlijke, ecologische en landschappelijke waarden in het geding zijn. Voor het deelgebied Catsop is de erosie en wateroverlast nagenoeg opgelost. Een tweetal regenwaterbuffers moet nog aan de nieuwe normen worden aangepast. Ook is nog een buffersloot voorzien Achter de Weide. Tot slot zal het waterschap nog enkele kleinschalige maatregelen uitvoeren in het IP Catsop. Erosiebeperkende maatregelen zullen naar aard en afmeting zoveel mogelijk dienen te passen in het landschap. Behoud van kleinschalige landschapselementen en het beperken van nieuwe verhardingen in erosiegevoelige gebieden zijn belangrijke uitgangspunten.

4.3

RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEU Hoewel de ruimtelijke ordening en het milieubeleid zich met dezelfde omgeving bezig houden, is de wettelijke basis verschillend. Het belangrijkste kader voor het milieubeleid is de Wet milieubeheer. Voor de ruimtelijke ordening is dat de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Echter, omdat beide beleidsvelden zich met dezelfde omgeving bezighouden mag van wederzijds negeren geen sprake zijn. Zowel op rijksniveau als op provinciaal en gemeentelijk niveau laat het omgevingsbeleid een integratie van de twee beleidsvelden zien (onder meer via de nieuwe omgevingsvergunning). Het bestemmingsplan mag ook geen belemmering zijn voor de uitvoering van het milieubeleid. Waar mogelijk versterkt het bestemmingsplan het instrumentarium uit het milieuspoor. Zo zijn in het bestemmingsplan de in het plangebied aanwezige hinderzones opgenomen, om te voorkomen dat vanuit het oogpunt van milieubeheer onaanvaardbare situaties ontstaan. Het bestemmingsplan kan niet in de plaats treden van milieubeleid. Het wettelijke kader is daar niet op toegesneden en het kan leiden tot een stelsel van dubbele of elkaar overlappende regelgeving. Op verschillende plaatsen in de planregels wordt gesteld dat geen medewerking wordt verleend aan een bepaald initiatief wanneer de "milieuhygiënische uitvoerbaarheid" niet is aangetoond. Dat wil zeggen dat de gemeente pas medewerking verleent aan de ruimtelijk relevante ontwikkeling als daardoor geen onaanvaardbare milieusituatie ontstaat. De milieuhygiënische situatie wordt in een dergelijke situatie beoordeeld aan de hand van op dat moment van kracht zijnde regelgeving en de bestaande milieukwaliteit.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

67


Om nu zoveel mogelijk inzicht te geven in milieuaspecten die bij de beoordeling van aanvragen en initiatieven een rol spelen, worden in deze paragraaf de belangrijkste milieuregelingen die met de ruimtelijke ordening samenhangen op een rij gezet. Dit biedt een goed overzicht van de doorwerking van het milieubeleid in het ruimtelijk beleid.

4.3.1

AKOESTISCH ONDERZOEK Verkeerslawaai Op basis van artikel 77 van de Wet geluidhinder (Wgh) dient bij vaststelling of herziening van een bestemmingsplan een akoestisch onderzoek te worden ingesteld. Het akoestisch onderzoek bepaalt de geluidsbelasting aan de gevel van de geluidsgevoelige bestemming die vanwege de weg wordt ondervonden. Het onderzoek is noodzakelijk als de geluidsgevoelige bestemming binnen de wettelijke geluidszone van een weg gesitueerd is. In dit geval is alleen sprake van ligging binnen de zone van een weg. In artikel 74.1 van de Wgh is aangegeven dat wegen aan weerszijden van de weg een wettelijke geluidszone hebben waarvan de grootte is opgenomen in onderstaande tabel. Aantal rijstroken

Stedelijk gebied

Buitenstedelijk gebied

1 of 2 3 of 4 5 of meer

200 meter 350 meter 350 meter

250 meter 400 meter 600 met er

De zone langs een weg omvat het gebied waarbinnen extra aandacht moet worden geschonken aan het geluid afkomstig van de betrokken weg. Binnen een zone moet worden gestreefd naar een akoestisch optimale situatie. Dit betekent dat er bij nieuwe ontwikkelingen, zoals het opstellen van bestemmingsplannen, het verlenen van (individuele) bouwvergunningen en het aanleggen van infrastructurele werken, het akoestische aspect van de plannen direct in kaart moet worden gebracht. Zodoende kan in een vroeg stadium worden onderkend of plannen doorgang kunnen vinden dan wel of maatregelen nodig zijn om een akoestisch gunstig klimaat te creëren. De hiervoor genoemde zones gelden niet voor: • wegen die zijn aangeduid als woonerf (art 74.2); • wegen waarvoor een maximumsnelheid van 30 km/uur geldt (art 74.2). Dit onderzoek kan achterwege blijven indien op het tijdstip van de vaststelling of herziening van een bestemmingsplan een weg reeds aanwezig of in aanleg is en de woning of andere geluidsgevoelige objecten ook reeds aanwezig of in aanbouw zijn. Aangezien het bestemmingsplan rechtens geen nieuwbouw van woningen of andere geluidgevoelige functies toelaat, kan een akoestisch onderzoek daarom achterwege blijven. Spoorweglawaai In hoofdstuk VII van de Wet geluidhinder worden regels gegeven met betrekking ot de zonering langs spoorwegen en de normen waarmee rekening moet worden gehouden.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

68


Onderzoek kan in onderhavig geval echter achterwege blijven omdat er geen veranderingen intreden ten aanzien van het spoorwegtracé noch ten aanzien van de situering van geluidgevoelige functies. Het onderhavige bestemmingsplan staat nieuwvestiging van geluidgevoelige functies niet bij recht toe. Industrielawaai Voor industrieterreinen waarop inrichtingen zijn of kunnen worden gevestigd, die in belangrijke mate geluidhinder veroorzaken, geldt op basis van de Wet geluidhinder een verplichte zonering. De geluidzone is op de verbeelding aangegeven. Deze zonering is niet gewijzigd ten opzichte van het geldende bestemmingsplan. Wanneer in de toekomst behoefte is aan wijziging van de geluidszone, wordt te zijner tijd een procedure hiervoor gevolgd. Buiten de geluidzones mag de geluidbelasting afkomstig van inrichtingen niet hoger zijn dan 50 dB(A). In de zones gelden beperkingen voor het oprichten van woningen en andere geluidgevoelige objecten. Het plangebied ligt binnen de invloedsfeer van een viertal geluidzones. En wel de volgende: §

Geluidzone -Asfalt Centrale Limburg.

§

Geluidzone – Chemelot.

§

Geluidzone – Graetheide.

§

Geluidzone – Haven Stein .

Akoestisch onderzoek kan echter achterwege blijven indien geen verandering in de geluidsituatie intreedt. Omdat het plan geen verandering van de geluidzones teweeg brengt en evenmin rechtens nieuwbouw van woningen of andere geluidgevoelige functies toelaat, hoeft geen akoestisch onderzoek worden uitgevoerd.

4.3.2

WATERPARAGRAAF

Inleiding en doorlopen proces De watertoets is wettelijk verankerd in het Besluit ruimtelijke ordening. Het besluit verplicht tot het opnemen van een beschrijving van de wijze waarop rekening is gehouden met de gevolgen van het plan voor de waterhuishouding in de toelichting van alle ruimtelijke plannen. Het doel van de watertoets is dat water een volwaardige rol speelt in ruimtelijke plannen. Het middel dat de watertoets daarvoor gebruikt, is het zo vroeg mogelijk betrekken van de waterbeheerder bij een nieuw ruimtelijk plan. De watertoets betekent vooral meedenken vooraf. Eerste aanspreekpunt voor de gemeente is in principe het waterschap. Naast het waterschap zijn er nog andere waterbeheerders zoals de provincie (grondwaterbeheerder) en Rijkswaterstaat (kanalen). De wateraspecten zijn in het kader van het vooroverleg afgestemd met het voornoemde partijen. Op 18 februari 2010 is een wateradvies aangevraagd. Het Watertoetsloket heeft op 26 maart gereageerd waarbij onder meer is verzocht om een aantal primaire watergangen en waterbuffers op de verbeelding op te nemen. Tevens is gevraagd om bij de aanlegvergunning voor water het Waterschap als adviesinstantie op nemen. Het onderhavige plan is op deze onderdelen aangepast.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

69


Het watersysteem is beschreven in paragraaf 3.4. In het navolgende zijn de waterthema’s verwoord.

Waterdoelen en grondwaterstand Gestreefd wordt naar het realiseren van natuurdoeltypen in de natuur (ontwikkelings) gebieden en naar een optimalisatie van de landbouwkundige productie. Voor beide is een passend grondwaterregime een belangrijke randvoorwaarde. Het realiseren van het optimale gronden oppervlaktewaterregime (GGOR) betekent meestal een hogere grondwaterstand en minder fluctuaties. In het kader van de verdrogingsbestrijding streven rijk, provincies en waterschappen naar herstel van 40% van de verdroogde natuurgebieden binnen de ecologische hoofdstructuur in 2010 (referentiejaar 2004). De eerste stap om de gewenste grondwaterstanden te realiseren is het voorkomen van verdere verdroging, dan wel het garanderen van minimaal een stand-still van de huidige hydrologische situatie in de bestaande en te ontwikkelen natuurgebieden. Om hydrologische problemen als verdroging van de bodem en piekafvoeren in beken tegen te gaan is goede infiltratie van gebiedseigen water van belang. In de natuurlijke infiltratiegebieden streeft het waterschap naar waterconservering in zowel landbouw- als natuurgebieden door het dempen van watergangen, het verhogen van slootbodems, het veranderen van slootprofielen en het plaatsen van drempels, dammen of stuwen. Om te zorgen dat de kwel- en infiltratiegebieden in stand blijven wordt uitgegaan van hydrologisch neutraal bouwen. Hydrologisch neutraal bouwen is één van de uitgangspunten van Waterbeheer 21e eeuw (WB21). De constatering dat we te maken krijgen met klimaatveranderingen, zeespiegelstijging, bodemdaling en verdere verstedelijking leidt tot het besef dat we anders moeten omgaan met water. Dit besef leidt tot de bekende trits 'vasthouden, bergen, afvoeren'. Hydrologisch neutraal bouwen past in deze trits (vasthouden) en voorkomt dat de afvoer vanuit de bebouwde omgeving toeneemt. Door het oprichten van verhardingen en bouwwerken zal minder water kunnen infiltreren in de bodem. Zeker als hemelwaterafvoer gekoppeld wordt aan het riool. Hiermee wordt tevens de rioolwaterzuivering onnodig belast. Voor bouwwerken wordt daarom het afkoppelen van hemelwaterstelsel en riolering altijd toegepast.

Uitgangspunten §

Conform het beleid van de waterschappen en de provincie dienen nieuwe plannen te voldoen aan het principe van hydrologisch neutraal bouwen. Dit wil zeggen dat de hydrologische situatie minimaal gelijk moet blijven aan de oorspronkelijke situatie (vóór de nieuwe stedelijke ontwikkeling). Hierbij mag de oorspronkelijke afvoer uit het gebied niet overschreden worden en gemiddeld hoogste grondwaterstand (GHG) niet worden verlaagd. De gemeente dient bij toekomstige bouwvergunningsaanvragen te toetsen of voldaan wordt aan het hydrologisch neutraal bouwen.

§

In aansluiting op het landelijke beleid (NW4, WB21) hanteert het waterschap het beleid 2

dat bij nieuwe plannen met een verhard oppervlak groter dan 1000 m altijd onderzocht dient te worden hoe omgegaan kan worden met hemelwater. Hierbij dient de volgende voorkeursvolgorde doorlopen te worden: hergebruik - infiltreren - bufferen - afvoeren naar oppervlaktewater - afvoeren naar rwzi. De richtlijnen voor berging en infiltratie zijn vastgesteld op 35 mm in 45 minuten bij T=25 en 45 mm in 30 minuten bij T=100.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

70


Een infiltratievoorziening en een waterbergingsvoorziening dienen daarnaast binnen 24 uur weer beschikbaar (leegloop) te zijn voor een volgende bui. Bij meer hemelwater is overstorting op het openbaar gebied toegestaan. §

Bij alle bouwplannen dient gestreefd te worden naar een scheiding van vuil water en (schoon) regenwater. Dit is ook het geval indien in openbaar gebied nog steeds een gemengd rioolstelsel aanwezig is. Bij de inrichting, het bouwen en het beheer worden zo min mogelijk vervuilende stoffen toegevoegd aan de bodem en het gronden oppervlaktewatersysteem. Conform de kwaliteitstrits “schoonhouden - scheiden zuiveren” dienen in alle gevallen, en zeker in geval van nieuwbouw, de mogelijkheden van bronmaatregelen (schoonhouden) te worden onderzocht. Bronmaatregelen zijn bijvoorbeeld een zorgvuldige materiaalkeuze (pakket duurzaam bouwen), het voorkomen van de blootstelling van bouwmetalen aan regenwater en verantwoord beheer van de openbare ruimte (wegen groenbeheer).

§

Alvorens op de kanalen kan worden afgekoppeld, dient inzichtelijk gemaakt te zijn op welke wijze de trits voor het afkoppelen, zijnde hergebruik/infiltreren, bergen en afvoeren, is toegepast en waarom afvoer van hemelwater op de kanalen de enige optie blijkt te zijn. Vervolgens zal deze kwestie in het kader van het Waterakkoord in een overleg tussen waterschap Roer en Overmaas en Rijkswaterstaat aan de orde worden gesteld.

Waterkwantiteit en waterberging Het voorkomen van wateroverlast gebeurt via twee sporen, namelijk door het vasthouden van water in de haarvaten (waterconservering) en door realisatie van waterbergingsgebieden. Dit leidt tot een beperking van piekafvoeren en ongewenste inundaties. Door water vast te houden in de haarvaten kan er niet alleen meer water geborgen worden, maar worden ook de waterpeilen en grondwaterstanden beïnvloed. Hiermee draagt het ook bij aan het realiseren van de waterdoelen voor landbouw en natuur (Gewenst Grond- en Oppervlaktewater Regime; afgekort GGOR oftewel Nieuw Limburgs Peil; afgekort NLP). De waterbergingsvoorzieningen (bestaand en geprojecteerd) zijn op de verbeelding van het bestemmingsplan weergegeven. Nieuwe waterbergingen zijn via wijzigingsbevoegdheid te realiseren.

Beekherstel Beekherstel heeft betrekking op maatregelen zoals hermeandering (herstel erosie-/ sedimentatieprocessen), inrichting van de oevers, aanleg van vispassages en herstel van brongebieden. Om beekherstel te realiseren zal natuurontwikkeling op een groot deel van de gronden plaatsvinden. Voor een deel zal hier grondverwerving aan de orde zijn. Hierbij wordt uitgegaan van minnelijke verwerving. Overigens zal een groot deel van deze gronden samenvallen met de begrensde ecologische hoofdstructuur en wordt een groot deel van deze ruimte tevens benut voor waterberging. De beken zijn op de verbeelding opgenomen met de bijbehorende beschermingszones. Bij ontwikkelingen dient tevens te worden getoetst aan de Keur van het waterschap.

Waterkwaliteit De waterkwaliteit van oppervlaktewater en sediment dient aan het maximaal toelaatbaar risico (MTR) te voldoen. Een van de middelen hiervoor is het aanpakken van ongezuiverde lozingen. Hiervoor gelden wettelijke milieunormen zoals verder beschreven:

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

71


§

Voor afvalwaterlozingen in het oppervlaktewater die buiten een inrichting, in de zin van de Wet Milieubeheer, plaatsvinden, is tot de inwerkingtreding van het Besluit lozen buiten inrichtingen, verwacht in 2010, een vergunning op grond van de Waterwet vereist.

§

Voor de lozingen vanuit inrichtingen is sinds 1 januari 2008 het Activiteitenbesluit van toepassing; voor de lozingen vanuit particuliere huishoudens vervangt het Besluit lozing afvalwater huishoudens sinds 1 januari 2008 de vergunningplicht.

§

Voor lozingen tengevolge van agrarische activiteiten is de vernieuwing van de afvalwaterregelgeving ook nog niet gereed, en is dus het oude regime nog van toepassing, waaronder het Lozingenbesluit open teelt en veehouderij. Na 2010 zullen de verschillende besluiten, die betrekking hebben op agrarische activiteiten geïnteregreerd worden een één besluit landbouwactiviteiten dat mogelijk direct wordt samengevoegd met het activiteitenbesluit.

§

Voor lozingen bij het stralen en conserveren van vaste objecten gelden nog de algemene regels uit het Lozingenbesluit Wvo vaste objecten en voor huishoudelijke lozingen buiten inrichtingen en buiten huishoudens (bijvoorbeeld een camping die geen inrichting is) geldt nog het Lozingenbesluit Wvo huishoudelijk afvalwater. Op vrijwel al deze lozingen zal het Besluit lozen buiten inrichtingen van toepassing zijn.

§

Op alle overige lozingen in het oppervlaktewater is de vergunningplicht op grond van de Waterwet van toepassing: Watervergunning voor lozingen.

Voorts wordt in dit kader nog gewezen op de Kaderrichtlijn Water het het Waterbeheerplan 2010-2015 van het waterschap.

Rioolwatertransportleidingen In het deelgebied Molenwijer zijn een tweetal rioolwatertransportleidingen gelegen. Het betreft de rioolwatertransportleiding Rioolgemaal Meers- Rwzi Stein (69.09) en de rioolwatertransportleiding A76- Klooster Stein (69.12). Het betreft respectievelijk een AC persleiding met een diameter van 25 cm en een vrijvervalriool van beton met een diameter 60 cm. De rioolwatertransportleidingen zijn inclusief de bijbehorende beschermingszones opgenomen op de verbeelding en beschermd in de planregels van dit bestemmingsplan.

4.3.3

BODEMONDERZOEK In gevallen van bodemverontreiniging in de zin van de Wet bodembescherming bestaat de mogelijkheid dat de grond gesaneerd moet worden bij het ontwikkelen van activiteiten die in een bestemmingsplan zijn geregeld. De provincie stelt dan ook dat in principe ieder bestemmingsplan vergezeld dient te gaan van een bodemonderzoek.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

72


De gemeente heeft als volgt invulling gegeven aan het verplichte bodemonderzoek: §

bij nieuwe ontwikkelingen waarvoor al een vrijstelling is verleend of herziening van het bestemmingsplan heeft plaatsgevonden (b.v. RvR-woningen of nieuwe vormen van toerisme en recreatie), is een bodemonderzoek aanwezig. Hiervoor wordt verwezen naar de verleende vrijstelling;

§

voor nieuwe ontwikkelingen waarvoor nog geen vrijstelling is verleend of in procedure is gebracht, is een bodemonderzoek nodig. In de regel betreft dit alleen uitbreiding van bouwblokken of nieuwe initiatieven. Deze uitbreidingen of nieuwe initiatieven worden alleen in dit bestemmingsplan meegenomen als er een bodemonderzoek is;

§

bij wijzigen van bestemmingen ten opzichte van het bestemmingsplan 1998 kan een historisch bodemonderzoek nodig zijn. Het gaat dan met name om de deelnemers aan de Ruimte voor Ruimte-regeling. Dit is als volgt opgepakt: §

alle locaties waar de bestemming wijzigt ten opzichte van 1998 zijn in beeld gebracht (alleen de agrarische bouwblokken)

§

er is een bouwblok aangebracht rondom de woning en tuin, de voormalige bedrijfslocatie blijft er buiten;

§

via luchtfoto’s is gecheckt of dit overeenkomt met de feitelijke situatie;

§

er zijn geen afwijkingen geconstateerd waardoor aannemelijk is gemaakt dat bodemverontreiniging binnen de nieuwe woonbestemming niet te verwachten is.

4.3.4

DUURZAAMHEID De gemeente Stein streeft naar een duurzame ontwikkeling in het buitengebied. Onderdelen daarvan zijn duurzame stedenbouw en een duurzame energievoorziening. In dat kader is door de gemeente het convenant Duurzaam bouwen ondertekend.

4.3.5

EXTERNE VEILIGHEID De risico's waaraan burgers in hun leefomgeving worden blootgesteld door activiteiten met gevaarlijke stoffen dienen tot een aanvaardbaar minimum te worden beperkt. Het Besluit externe veiligheid inrichtingen (BEVI) legt veiligheidsnormen op aan bedrijven die een risico vormen voor mensen buiten de inrichting. Naast het BEVI is de Regeling Externe Veiligheid Inrichtingen (REVI) van kracht (sinds 13 februari 2009 REVI III). In de REVI III zijn de regels voor afstanden en de berekeningen van het plaatsgebonden- en groepsrisico opgesteld. Bij het toekennen van bepaalde bestemmingen dient onderzocht te worden: of voldoende afstand in acht wordt genomen tussen (beperkt) kwetsbare objecten enerzijds en risicovolle inrichtingen anderzijds in verband met het plaatsgebonden risico; of (beperkt) kwetsbare objecten liggen binnen in het invloedsgebied van risicovolle inrichtingen en zo ja, wat de bijdrage is aan het groepsrisico. Het plaatsgebonden risico is de kans dat een persoon die onafgebroken en onbeschermd op een plaats buiten een inrichting zou verblijven, overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongewoon voorval binnen die inrichting waarbij een gevaarlijke stof, gevaarlijke afvalstof of bestrijdingsmiddel betrokken is.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

73


Het groepsrisico bestaat uit de cumulatieve kansen per jaar dat tenminste 10, 100 of 1.000 personen overlijden als rechtstreeks gevolg van hun aanwezigheid in het invloedsgebied van een inrichting en een ongewoon voorval binnen die inrichting waarbij een gevaarlijke stof, gevaarlijke afvalstof of bestrijdingsmiddel betrokken is.

Transportleidingen Op dit moment is het toetsingskader voor transportleidingen van aardgas en brandbare vloeistoffen nog vastgelegd in twee ministeriële circulaires. Voor aardgastransportleidingen geldt de circulaire "Zonering langs hogedruk aardgastransportleidingen" van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer uit 1984. Uit deze circulaire geldt dat de afstand van het "hart" van de leiding tot de buitenzijde van een gebouw minimaal 5 meter dient te bedragen voor incidentele bebouwing. Deze afstandsmaat is in de planregels vastgelegd. Daarnaast geldt de circulaire "Bekendmaking van de voorschriften ten behoeve van de zonering langs transportleidingen voor brandbare vloeistoffen van de K1, K2 en K3 categorie" uit 1991 van hetzelfde ministerie. Het beleid voor externe veiligheid voor buisleidingen is momenteel sterk in ontwikkeling. Momenteel wordt gewerkt aan nieuw beleid en regelgeving voor buisleidingen, zoals een Structuurvisie buisleidingen en een nieuw Besluit externe veiligheid buisleidingen. Het Ministerie van VROM geeft in de brief met titel "Externe Veiligheid en transportleidingen met brandbare vloeistoffen K1K2K3 in de interimperiode" d.d. 5 augustus 2008 alsmede met het document "risicoafstanden buisleidingen met brandbare vloeistoffen K1K2K3" d.d. augustus 2008 van het RIVM aan hoe met buisleidingen in bestemmingsplannen zou moeten worden omgegaan in deze interim-periode. Inmiddels is ook het concept Besluit externe veiligheid buisleidingen gepubliceerd, maar nog niet goedgekeurd. Het voorgenomen beleid regelt op vergelijkbare wijze als het Bevi de externe veiligheidsaspecten van buisleidingen. Er worden normen en richtwaarden gesteld voor het plaatsgebonden risico en er geldt een verantwoordingsplicht voor het groepsrisico. VROM adviseert voor wat betreft brandbare vloeistoffen en hogedruk aardgas te anticiperen wanneer de afstanden uit de circulaires tot knelpunten leiden. In het bestemmingsplan wordt reeds op dit voorgenomen beleid geanticipeerd. De buisleidingen zijn met veiligheidszones op de verbeelding opgenomen. In onderstaande tabel zijn de in het plangebied aanwezige leidingen met bijbehorende leidingstroken opgenomen. Soort leiding Brandstof (defensie)

Veiligheidszone / zakelijk recht zone 2x 5 meter

Hogedruk aardgas Hoogspanning bovengronds Hoogspanning ondergronds Riool

2x 4 meter 2x20 meter 5 meter 2x2,5 meter

Water

2x2,5 meter

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

74


Basisnet Weg (Routes gevaarlijke stoffen) Met Basisnet Weg is een duurzaam evenwicht gecreëerd tussen het vervoer van gevaarlijke stoffen, ruimtelijke ontwikkelingen en externe veiligheid . Het vervoer van gevaarlijke stoffen blijft mogelijk, maar er worden grenzen gesteld aan de risico’s. Ruimtelijke ontwikkeling langs infrastructuur moet verantwoord plaatsvinden. Langs een aantal wegen komen dan ook zones waar ruimtelijke beperkingen zullen gelden. Door deze situatie toekomstvast vast te leggen is een robuust systeem gecreëerd waar we de komende decennia mee vooruit kunnen. De risico’s blijven ook in de toekomst beheersbaar. Dat is winst ten opzichte van nu. Basisnet Weg moet de bereikbaarheid van de belangrijkste industriële locaties in Nederland en het aangrenzende buitenland garanderen voor wat betreft het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg. Daarnaast moeten ruimtelijke ontwikkelingen langs het hoofdwegennet op verantwoorde wijze mogelijk blijven. De ambitie is om nu en in de toekomst te voldoen aan de norm voor het plaatsgebonden risico en het voorkomen of verminderen van overschrijdingen van de oriëntatiewaarde van het groepsrisico. Het Basisnet Weg gaat alleen over het hoofdwegennet (rijkswegen en verbindende wegen die van belang worden geacht voor het vervoer van gevaarlijke stoffen). De provincies kunnen voor hun ‘eigen’ wegennet toetsen of een provinciaal Basisnet nodig is. Gemeenten hebben al voldoende instrumentarium om langs het gemeentelijke wegennet risico’s te beheersen, zoals het routeringsinstrument en de bouwmogelijkheden binnen bestemmingsplannen. De indeling van het Basisnet Weg wijkt af van de indeling uit de Nota Vervoer Gevaarlijke Stoffen. Die indeling bestond uit 3 categorieën: wegen waar het vervoer onbeperkt kan groeien, wegen waar de ruimtelijke ontwikkelingen onbeperkt kunnen groeien en wegen met een mengvorm. Deze indeling blijkt voor het Basisnet Weg niet zo geschikt. Uit de probleem– en risicoanalyses bleek dat zowel het vervoer als de bebouwing op bijna alle wegen nog kunnen groeien zonder dat er onacceptabele risico’s ontstaan. Het zwaar beperken van de ruimtelijke mogelijkheden of de vervoermogelijkheden is dan ook nergens nodig. Het Basisnet Weg geeft voor het vervoer van gevaarlijke stoffen gebruiksruimtes aan. Die gebruiksruimtes worden uitgedrukt in maximale risico’s. Het maximale risico wordt uitgedrukt in een ruimtelijke contour die ten opzichte van een vast punt van de weg. In het algemene risicobeleid dat binnen Nederland wordt gehanteerd is bepaald dat de kans op overlijden als gevolg van een ongeluk met gevaarlijke stoffen maximaal 1 op de miljoen per jaar mag zijn (= 10-6, plaatsgebonden risico). Het rijk stelt straks dus langs alle hoofdwegen een maximale ligging van deze ruimtelijke contour vast. Bij nieuwe ruimtelijke plannen moeten gemeenten rekening gaan houden met deze maximale risico’s van het vervoer. Dat betekent dat binnen een bepaalde zone langs de weg (dit is de zogenaamde veiligheidszone) geen kwetsbare objecten gebouwd mogen worden. De grootte van de veiligheidszone is langs elke weg anders, afhankelijk van de hoeveelheid en samenstelling van het vervoer. De kern van het Basisnet is dat de risico's van het vervoer binnen de veiligheidszone blijven, en dat (nieuwe) bebouwing daar buiten blijft, als het gaat om woningen en andere plaatsen waar mensen gedurende langere tijd aanwezig zijn.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

75


Voor de bebouwing binnen 200 meter moeten gemeenten rekening houden met het groepsrisico. Dat betekent dat gemeenten bij plannen voor dichte bebouwing langs hoofdwegen moeten kijken naar mogelijkheden om het GR te beperken en naar lokale veiligheidsaspecten zoals de mogelijkheden voor de hulpverlening en de zelfredzaamheid, blusvoorzieningen en vluchtwegen voor de bewoners of gebruikers van de gebouwen. Tenslotte moeten gemeenten langs bepaalde wegen rekening gaan houden met de effecten van een ongeluk met zeer brandbare vloeistoffen. Bij een ongeval met een tankwagen met zeer brandbare vloeistoffen kan die uitstromen en in brand raken (plasbrand). Dat kan in een zone van 30 meter langs de weg tot slachtoffers leiden. De zone van 30 meter langs wegen waar veel zeer brandbare vloeistoffen vervoerd worden is daarom aangeduid als Plasbrand Aandacht Gebied (PAG). De gemeente moet bij ruimtelijke ontwikkelingen in die gebieden verantwoorden waarom op deze locatie wordt gebouwd. Bouwen binnen een PAG wordt dus een afweging die door de gemeente wordt gemaakt op basis van de lokale situatie. Naast de risicobenadering (veiligheidszone en GR) beoogt dit nieuwe effectbeleid extra veiligheid. In tabel 4.1 zijn de voor gemeente Stein relevante gegevens uit de Basisnet tabel opgenomen. Het betreft een 4-tal wegvakken Tabel 4.1 Basisnet tabel Weg -vak

Naamgeving

Veiligheidszone vanaf

Plasbrand

het midden van de

Aandachts

weg

gebied

Vervoershoeveelheden PR1 0-7 contour

oriëntatie

L86 L42 L62

A2: afrit 47 (Born) - afrit 48 (Urmond) A2: afrit 48 (Urmond) - Knp. Kerensheide A2: Knp. Kerensheide - afrit 50 (Maastricht-Aachen) A76: Grens België - Knp. Kerensheide

17

JA

0

JA

0

JA

13

JA

Bijz.

waarde GF3

GF3 max

referentie

gerbuiks

waarde

L85

GR >0.1

ruimte

1311

1967

NEE

74

1415

3000

NEE

74

720

3000

NEE

2990

4485

NEE

Inter natio nale verbi ndin g

Basisnet Water Het Basisnet water zorgt voor een balans tussen vervoer van gevaarlijke stoffen en ruimtelijke ontwikkelingen. Tevens wordt een extra veiligheidsambitie neergezet. Het Julianakanaal is in het Basisnet water aangemerkt als een belangrijke binnenvaarweg. Wat betreft de gebruiksruimte voor vervoer is aangegeven dat het plaatsgebonden risico geen plafond heeft, Het PR 10-6 komt naar verwachting niet verder dan de oever; indien het PR 10-6 de oever nadert, dan zal van rijkswege worden ingegrepen. Ook het groepsrisico kent geen plafond.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

76


Er mogen geen nieuwe kwetsbare bestemmingen binnen de waterlijn worden gesitueerd; voor beperkt kwetsbare bestemmingen geldt dit als richtwaarde. Het Plasbrandaandachtsgebied ligt 25 meter landswaarts vanaf de waterlijn. Voor bestaande situaties in het water wordt een uitsterfbeleid voor woonboten voorgestaan. In het plasbrandaandachtsgebied wordt niet ingezet op sanering. Er worden in het bestemmingsplan bij recht geen nieuwe (beperkt) kwetsbare functies voorzien. Invloedsgebied Chemelot Er is geen PR 10-6-contour van de Chemelot-site binnen het plangebied aanwezig. Het plangebied is deels wel gelegen binnen de contour 10-8 van deze site. In het Bevi is opgenomen dat het bevoegd gezag een verandering van de Fn-curve dient te verantwoorden middels een bestuurlijke afweging. Aangezien in het bestemmingsplan geen nieuwe ontwikkelingen worden toegevoegd, verandert de personendichtheid niet. Er vindt daardoor dus ook geen wijziging in de Fn-curve plaats. Een bestuurlijke afweging ten aanzien van dit plan is derhalve niet aan de orde.

4.3.6

LUCHTKWALITEIT Sinds 15 november 2007 zijn de belangrijkste bepalingen over luchtkwaliteitseisen opgenomen in de Wet milieubeheer. Dit deel staat ook wel bekend als de Wet luchtkwaliteit. Hiermee is het Besluit luchtkwaliteit 2005 (Blk 2005) vervallen. Met de nieuwe ‘Wet luchtkwaliteit’ wil de overheid zowel de verbetering van de luchtkwaliteit bewerkstelligen als ook de gewenste ontwikkelingen in ruimtelijke ordening doorgang laten vinden. De kern van de ‘Wet luchtkwaliteit’ bestaat uit de (Europese) luchtkwaliteitseisen. Rijk, provincies en gemeenten werken samen om de Europese eisen voor luchtkwaliteit te realiseren. De bestuursorganen dienen bij de uitoefening van bevoegdheden die gevolgen kunnen hebben voor de luchtkwaliteit grenswaarden in acht te nemen. De vaststelling van een bestemmingsplan wordt in de jurisprudentie aangemerkt als de uitoefening van een bevoegdheid die gevolgen kan hebben voor de luchtkwaliteit. De regels voor luchtkwaliteit vloeien direct voort uit richtlijnen die de Europese Unie heeft vastgesteld. Deze richtlijnen bestaan uit de in 1996 vastgestelde Kaderrichtlijn luchtkwaliteit en de daarop gebaseerde uitvoeringsrichtlijnen, veelal dochterrichtlijnen genoemd. In deze dochterrichtlijnen is achtereenvolgens vastgelegd welke normen voor specifieke stoffen gelden. Er zijn vier dochterrichtlijnen: 1. normen voor zwavel -en stikstofdioxide, stikstofoxiden, lood en fijn stof; 2. normen voor benzeen en koolmonoxide; 3. normen voor ozon; 4. normen voor zware metalen en PAK's. Een belangrijke wijziging ten opzichte van het Besluit luchtkwaliteit 2005 is introductie van het begrip ‘niet in betekenende mate’ (NIBM). Dit begrip maakt ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk in overschrijdingssituaties.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

77


Elk project dat NIBM bijdraagt aan de verslechtering van de luchtkwaliteit kan uitgevoerd worden. Binnen gestelde omvangsgrenzen is geen toetsing aan de grenswaarden van de luchtkwaliteit noodzakelijk. Wel blijven de begrippen goede ruimtelijke ordening en blootstelling van kwetsbare groepen van belang. Voor stikstofoxide, koolmonoxide, benzeen, zwaveldioxide en lood zijn bij landelijke metingen en berekeningen geen overschrijdingen van de grenswaarden geconstateerd of te verwachten. Voor stikstofdioxide en fijn stof ligt dat anders. In 2006/2007 heeft de Provincie Limburg luchtkwaliteitskaarten laten berekenen waarop de concentraties van de luchtverontreinigende stoffen stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10) worden berekend langs de Rijks- en provinciale wegen in de provincie. De kaarten zijn doorgerekend voor het basisjaar 2005 en er is een prognose berekend voor het jaar 2010. Ten aanzien van concentraties stikstofdioxide wordt, uitgaande van doorzetting van de huidige dalende trend, voor 2010 verwacht dat landelijk grotendeels aan de grenswaarden voor stikstofdioxide wordt voldaan. Tevens is er in Limburg sprake is van een verbetering van de luchtkwaliteit voor fijn stof. De gemiddelde grenswaarde van 40 µg/m3 is de afgelopen jaren niet meer overschreden en ook in 2010 zal geen overschrijding plaatsvinden van deze grenswaarde. Voorliggend bestemmingsplan staat geen ontwikkelingen toe die van invloed zijn op de luchtkwaliteit. Gelet op de situering van het plangebied (het betreft geen sterk verkeersbelaste locaties in stedelijk gebied) en op de aard van het gebied (landelijk gebied met incidentele bebouwing) worden voor het gebied geen gezondheidsrisico's of ecologische risico's verwacht. Overigens staat het plan geen ontwikkelingen rechtstreeks toe die van substantiële invloed zijn op de luchtkwaliteit.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

78


HOOFDSTUK

5

Verantwoording van de keuze van bestemmingen 5.1

INLEIDING In dit hoofdstuk worden de bij het bestemmingsplan behorende planregels van een nadere toelichting voorzien. De planregels geven inhoud aan de op de verbeelding aangegeven bestemmingen. Deze zijn opgesteld op basis van de nieuwe Wro. De planregels geven aan waarvoor de gronden en opstallen al dan niet gebruikt mogen worden en wat en hoe er gebouwd mag worden. Bij de opzet van de planregels is getracht het aantal regels zo beperkt mogelijk te houden en slechts datgene te regelen, dat werkelijk noodzakelijk is. Het kan in een concrete situatie voorkomen dat afwijking van de gestelde normen gewenst is. Hiertoe zijn in het bestemmingsplan diverse flexibiliteitsregelingen opgenomen, zoals: §

ontheffingen van de bouwregelingen;

§

wijzigingsbevoegdheden;

§

aanlegvergunningen.

In het bestemmingsplan is de bevoegdheid opgenomen om ontheffing van bepaalde normen te verlenen. De uitvoering ervan berust bij het College van Burgemeester en Wethouders. Deze flexibiliteitbepaling maakt afwijkingen van geringe aard mogelijk, waarbij de aan de grond toegekende bestemming gehandhaafd dient te blijven. Ontwikkelingsregelingen (wijzigingsbepalingen) maken een wijziging van een bestemming in een andere bestemming mogelijk. Bij de onderhavige regeling is er voor gekozen om de uitvoeringsbevoegdheid - evenals bij de ontheffingsbevoegdheid - bij burgemeester en wethouders te leggen. Volgens de systematiek van de nieuwe Wro dient het "overleg" te geschieden door middel van de in afdeling 3.4. van de Algemene wet bestuursrecht geregelde openbare voorbereidingsprocedure. Het systeem van aanlegvergunningen is bij een aantal bestemmingen opgenomen, vooral ter veiligstelling van bepaalde natuurlijke, landschappelijke en/of cultuurhistorische/archeologische waarden. Door middel van het opnemen van aanlegvergunningen bij een bestemming kan de uitvoering van bepaalde activiteiten - die niet op elke plaats, in elke omvang en op elk moment in strijd met de onderkende waarden behoeven te zijn - aan bepaalde voorwaarden gebonden worden.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

79


Het stelsel van aanlegvergunningen biedt het gemeentebestuur de mogelijkheid om de toelaatbaarheid van bepaalde activiteiten en gebruiksvormen per geval na te gaan en eventueel aan de uitvoering bepaalde eisen te stellen. Het moet daarbij gaan om activiteiten die op basis van de doeleindenomschrijving van het betreffende artikel toelaatbaar zijn, maar waarvoor een nadere afweging omtrent de toelaatbaarheid is gewenst. Middels de aanlegvergunning kunnen dus geen gebruiksmogelijkheden aan een bestemming worden toegevoegd; voor de gebruiksmogelijkheden blijft de doeleindenomschrijving het bepalende kader. Normale onderhoudswerkzaamheden moeten te allen tijde zonder vergunning uitgevoerd kunnen worden. Daarom is bij alle aanlegvergunningen aangegeven dat normale onderhoudswerkzaamheden niet onder de vergunningsplicht vallen. In de praktijk kan het lastig zijn om te bepalen of een bepaalde activiteit als "normaal onderhoud" kan worden aangemerkt.

5.2

NADERE TOELICHTING OP DE PLANREGELS De bij dit plan behorende planregels zijn onderverdeeld in 4 hoofdstukken, te weten: 1. Inleidende regels. 2. Bestemmingsregels. 3. Algemene regels. 4. Overgangs- en slotregels. Deze hoofdstukindeling is opgebouwd conform de richtlijnen uit de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP 2008). In hoofdstuk 1 worden enkele in de planregels gehanteerde begrippen nader verklaard, zodat interpretatieproblemen zoveel mogelijk worden voorkomen. Daarnaast wordt aangegeven op welke wijze bepaalde afmetingen dienen te worden gemeten. In hoofdstuk 2 worden de op de verbeelding aangegeven bestemmingen omschreven en wordt bepaald op welke wijze de gronden en opstallen gebruikt mogen worden. Tevens worden per bestemming de bebouwingsmogelijkheden vermeld. Hoofdstuk 3 bevat bepalingen die van toepassing zijn op meerdere bestemmingen, zodat het uit praktische overwegingen de voorkeur verdient deze in een afzonderlijke paragraaf onder te brengen. In hoofdstuk 4 is omschreven welke gebouwen en gebruik vallen onder het overgangsrecht. Hiernavolgend worden de planregels artikelsgewijs van een nadere toelichting voorzien.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

80


Hoofdstuk 1 Artikel 1:

Inleidende regels begrippen; de in de planregels gebezigde begrippen worden hierin omschreven ter voorkoming van misverstanden of verschil in interpretatie.

Artikel 2:

wijze van meten; een omschrijving van de wijze waarop het meten dient plaats te vinden.

Hoofdstuk 2

Bestemmingsregels

Artikel 3 t/m 18: de hoofdbestemmingen. Iedere bestemming is opgebouwd conform de richtlijnen uit de SVBP 2008, waarin een vaste opzet voor de bestemmingsregels is vastgelegd. Het betreft gebiedsbestemmingen en gedetailleerde bestemmingen. De opzet voor onderhavig bestemmingsplan bestaat uit de volgende onderdelen: §

Bestemmingsomschrijving

§

Bouwregels

§

Nadere eisen

§

Ontheffing van de bouwregels

§

Specifieke gebruiksregels

§

Ontheffing van de gebruiksregels

§

Aanlegvergunning

§

Wijzigingsbevoegdheid

De in dit plan opgenomen bestemmingen zijn:

B01032/ZC0/0Z9/700153

§

Agrarisch (artikel 3)

§

Agrarisch – Agrarisch bedrijf (artikel 4)

§

Agrarisch met waarden (artikel 5)

§

Bedrijf (artikel 6)

§

Groen (artikel 7)

§

Groen – Landschappelijk waarde (artikel 8)

§

Groen – Park (artikel 9)

§

Horeca (artikel 10)

§

Natuur (artikel 11)

§

Recreatie (artikel 12)

§

Tuin (artikel 13)

§

Verkeer – 1 (ontsluitingswegen) (artikel 14)

§

Verkeer – 2 (verblijfsgebied) (artikel 15)

§

Verkeer - Railverkeer (artikel 16)

§

Water (artikel 17)

§

Wonen (artikel 18)

ARCADIS

81


Artikel 19 t/m 31:de dubbelbestemmingen. Binnen de dubbelbestemmingen zijn in de artikelen 19 t/m 25 de in het plangebied aanwezige transportleidingen opgenomen, zijnde: §

Leiding-Brandstof (artikel 19)

§

Leiding-Gas (artikel 20)

§

Leiding-Hoogspanning (artikel 21)

§

Leiding-Hoogspanningsverbinding (artikel 22)

§

Leiding-Leidingstrook (artikel 23)

§

Leiding-Riool (artikel 24)

§

Leiding-Water (artikel 25)

De te beschermen, te herstellen en/of te ontwikkelen waarden in het plangebied zijn, waar nodig, in een medebestemming vastgelegd. Het gaat hierbij om de medebestemmingen: §

Waarde-Archeologie 1 en 2 (artikel 26)

§

Waarde-Beekdal (artikel 27)

§

Waarde-Houtopstanden en houtwallen (artikel 28)

§

Waarde-Landschappelijke openheid (artikel 29)

§

Waarde-Ontwikkelingszone groen (POG) (artikel 30)

§

Waterstaat-Waterlopen (artikel 31)

De bovengenoemde aanwezige waarden worden middels een in de regels opgenomen aanlegvergunningstelsel beschermd tegen ongewenste ingrepen. De bestemming Waterstaat –beschermingszone waterlopen eisen een advies van de beheersinstantie bij geplande ingrepen in de grond die mogelijk de betreffende watergang aantasten. Hoofdstuk 3

Algemene regels

Artikel 32:

Anti-dubbeltelbepaling

Artikel 33:

Algemene bouwregels. Een algemene regel waarin wordt aangegeven dat bij oprichting van gebouwen aan de kwaliteit van de bodem dient te worden getoetst. Daar waar sprake is van een geluidzones conform artikel 74 Wet geluidhinder bij de bouw van geluidgevoelige functies moet worden aangetoond dat kan worden voldaan aan de eisen in deze wet. Daarnaast zijn afstanden tot (spoor)wegen en waterwegen aangegeven en is een bouwverbod opgenomen voor het bouwen van schuilgelegenheden, silo’s en windturbines.

Artikel 34:

Algemene aanduidingregels: dit artikel geeft aan dat binnen de aanduiding geluidzones geen geluidgevoelige gebouwen en terreinen als bedoeld in de Wet geluidhinder worden gesitueerd.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

82


Artikel 35:

Algemene ontheffingsregels. Dit artikel geeft regels voor geringe afwijkingen van de in het plan opgenomen profielen van wegen en afmetingen van terreinen, alsmede de verhoging van de bouwhoogte van specifieke bouwwerken, geen gebouwen zijnde en van gebouwen ten behoeve van ondergeschikte bouwdelen. Ook geldt er een algemene ontheffing voor overschrijding van de maten met 10% voor zover dit niet elders in de planregels is voorzien.

Artikel 36:

Algemene wijzigingsregels. Middels deze regel is het mogelijk bestemmingsgrenzen tot maximaal 5 meter te verschuiven, het plan te wijzigen ten behoeve van de aanleg van waterretentievoorzieningen en de bestemmingen grenzend aan de bestemming Agrarisch-Agrarisch bedrijf onder voorwaarden te wijzigen de bestemming Agrarisch-Agrarisch bedrijf alsmede de bestemming Waarde – Archeologi 1 en 2 toe te kennen aan gronden waar archeologische waarden aanwezig blijken te zijn.

Artikel 37:

Algemene procedureregels:

Artikel 38:

Overige regels. In dit artikel zijn enkele algemeen geldende regels opgenomen die voor het gehele plangebied gelden en beschermt dit artikel bouwwerken aangeduid met de specifieke bouwaanduiding ‘Monument’. De voorrangsregeling zoals deze van toepassing is bij dubbelbestemmingen is hier eveneens opgenomen.

Artikel 39:

Overgangsrecht. Dit artikel bevat de overgangsbepalingen met betrekking tot bebouwing respectievelijk het gebruik van gronden en bouwwerken.

Artikel 40:

Slotregel. Deze regel geeft de titel van de planregels aan.

Bijlagen:

In de bij de planregels behorende bijlagen is een staat van bedrijfsactiviteiten opgenomen.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

83


HOOFDSTUK

6

Uitvoering en

handhaving 6.1

UITVOERING

6.1.1

ECONOMISCHE UITVOERBAARHEID Op grond van de nieuwe Wro bestaat de verplichting een exploitatieplan vast te stellen onder andere bij de bouw van één of meerdere woningen, de bouw van één of meer andere 2

hoofdgebouwen en de uitbreiding van een hoofdgebouw met tenminste 1000 m . In wetsvoorstel 31750, nr. 8 wordt de Wet ruimtelijke ordening (Wro) aangepast in die zin dat kostenverhaal via een exploitatieplan niet verplicht is als het gaat om een bestemmingsplan met bestaande en gehandhaafde bouwtitels. Hiervan is sprake bij dit bestemmingsplan ‘Buitengebied Stein 2009’.

6.2

HANDHAVING Het realiseren van de doelstellingen c.q hoofdlijnen van beleid staat of valt met een goed toezicht- en handhavingsbeleid. Een dergelijk beleid zal moeten worden afgestemd met de in de Handhavingsnota Stein verwoorde uitgangspunten. Behalve bewuste overtredingen is een van de oorzaken waarom de bepalingen van het buitengebied niet altijd nageleefd worden, de onbekendheid van de norm of regels bij burgers en/of economische dragers van het buitengebied. Het verdient aanbeveling middels een actieve voorlichting in de vorm van brochures, publicaties e.d. de doelgroepen van het buitengebied in kennis te stellen van de vormen van verboden gebruik alsmede de benodigde vergunningen, vrijstellingen en wijzigingen. Essentieel ten aanzien van de handhaving is de vraag hoe omgegaan wordt met (bestaande) illegale situaties wat betreft bebouwing en gebruik.

Retrospectieve toetsing Aan de hand van een retrospectieve toets zijn de volgende functiewijzigingen ten opzichte van het vigerende bestemmingsplan gebleken. De uitkomsten zijn in tabel 6.2 opgenomen.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

84


Tabel 6.2 Retrospectieve toets Bestemming vigerend bestemmingsplan Overgangsrecht

Bestemming bestemmingsplan Buitengebied 2009 Agrarisch met waarden

Varkenshouderij Armsterveld 1, Catsop Horsterweg 1, Catsop mechanisatie als nevenactiviteit

Agrarisch bouwperceel Agrarisch bouwperceel

Afbraak 5400 m2 stalruimte, verhardingen en sanering terrein 2009 Ontbreken gebruiksbepalingen hoofdzakenplan en bestuurlijke afspraak

Aan de Gellik 27, Catsop Ondergenhousweg 15

Agrarisch bouwperceel Woondoeleinden

Wonen en Agrarisch met waarden Verkleining bouwvlak Agrarisch bedrijf en aanduiding mechanisatie toegevoegd Bedrijf (stallingdoeleinden) Horeca

Heidekampweg 10

Agrarisch gebied

Specifieke vorm van agrarisch met waardenOefenterrein honden

Perceel sectie K, nummer 239

Agrarisch met landschappelijke en/of natuurlijke waarden

Bedrijf-klei- en zandopslag

Middels een aanduiding ‘Specifieke vorm van agrarisch met waarden- Oefenterrein honden’ is ter plaatse het gebruik van de gronden als oefenterrein voor honden binnen de bestemming Agrarisch met waarden toegestaan. De ter plaatse reeds aanwezige opslag van klei en zand is positief met een bestemming Bedrijf – klei en zandopslag in het bestemmingsplan opgenomen.

Functie /Adres Aannemersloods perceel Parallelweg, Catsop

B01032/ZC0/0Z9/700153

Reden Aankoop en afbraak bebouwing en landschappelijke inrichting 2009

Agrarisch bedrijf beëindigd Middels een vrijstellingsprocedure kan een deel van het pand gelegen aan Ondergenhousweg 15 worden gebruikt ten behoeve van Horecadoeleinden.

ARCADIS

85


HOOFDSTUK

7

Vooroverleg en tervisielegging 7.1

VOOROVERLEG EN TER VISIE LEGGING

7.1.1

VOOROVERLEG EX 3.1.1 BRO Het gemeentebestuur moet de ingezetenen van de gemeente of de in de gemeente belang hebbende natuurlijke en rechtspersonen betrekken bij de voorbereiding van ruimtelijke plannen of de herziening daarvan. Dit betekent dat, voordat de wettelijke planprocedure gestart kan worden, eerst inspraak mogelijk moet zijn. Op grond van artikel 3.1.1 Bro moeten burgemeester en wethouders bij de voorbereiding van een bestemmingsplan overleg plegen met de besturen van bij het plan betrokken waterschappen en – waar nodig met de besturen van de gemeenten wier belangen rechtstreeks in het geding zijn, met die diensten van Rijk en provincie die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening en met die diensten van Rijk en provincie die belast zijn met de behartiging van belangen welke in het plan in het geding zijn. In het kader van het (voor)overleg op grond van artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening heeft de gemeente de volgende instanties aangeschreven: §

VROM-Inspectie, regio Zuid.

§

Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.

§

Rijkswaterstaat Directie Limburg.

§

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

§

Ministerie van Defensie DGW&T Directie Zuid.

§

Provincie Limburg, afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling.

§

Waterschap Roer en Overmaas.

§

Waterleiding Maatschappij Limburg.

§

Gemeente Beek.

§

Gemeente Meerssen.

§

Gemeente Sittard – Geleen.

§

Enexis BV.

§

TenneT Regio Zuid.

Daarnaast heeft overleg plaatsgehad met de Limburgse Land- en Tuinbouwbond, het Graetheidecomité en Sabic. Van de gemeenten Maastricht, Meerssen en Sittard–Geleen is binnen de daartoe gestelde termijn geen reactie ontvangen.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

86


De gemeente Beek, TenneT, Enexis, Graetheide Comité hebben te kennen gegeven geen opmerkingen te hebben ten aanzien van het plan. Waterleidingmaatschappij Limburg heeft een reactie gegeven waarin de hoofdtransportleidingen zijn ingetekend. Deze zijn overgenomen op de verbeelding. Sabic heeft een reactie aangegeven waarin gewijzigde leidingtracés zijn aangegeven en wordt opgemerkt dat het gasregelstation ene vloeistofregelstation betreft. De voorstellen zijn doorgevoerd in het plan. De Limburgse Land- en Tuinbouwbond heeft een aantal opmerkingen ingebracht. Deze zijn deels overgenomen; deels hebben deze niet tot een aanpassing geleid. De Rijksdiensten hebben via de VROM-Inspectie gereageerd. De opmerkingen hebben met name betrekking op de in het gebied aanwezige leidingen. Deze waren deels niet correct op de verbeelding opgenomen. De juiste tracés zijn nu ingetekend. Voorts is aandacht gevraagd voor de vrijwaringszones vanwege de rijkswegen (A2 en A76) en het Julianakanaal. De opmerkingen zijn in de verbeelding, planregels en toelichting verwerkt. Bovendien wordt gevraagd om een retrospectieve toets. Deze is nu aan de toelichting toegevoegd. Ten slotte wordt verzocht om de gronden die volgens de AMK een zeer hoge archeologische waarde hebben de dubbelbestemming ‘Waarde – Archeologie 1’ te geven en daarvoor een aanlegvergunning op te nemen indien de oppervlakte van de ingreep meer bedraagt dan 2

100 m . Aan dit verzoek wordt geen medewerking verleend. De regeling in het voorliggende bestemmingsplan is overeenkomstig het eind vorig jaar door de gemeenteraad van Stein vastgestelde Facetbestemmingsplan Archeologie Stein 2009. In het kader van dat facetbestemmingsplan is aangegeven dat alleen het ganggraf valt onder het rijksregime waarop de 100 m2 norm van toepassing is, dus beleidscategorie 1 (wettelijk beschermd archeologisch monument). Er is door de gemeente uitdrukkelijk gekozen voor het onderscheid: hoge, middelhoge en lage archeologische verwachting. Alle overige gebieden van zeer hoge archeologische verwachting binnen de gemeente Stein vallen onder beleidscategorie 2: hoge verwachting, en daarmee dus onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Dit betekent dat de gemeente Stein in dezen bevoegd is de norm te bepalen. Voor wat betreft de onderbouwing van de normen wordt verwezen naar Bijlage 1 ‘Vergunningenbeleid Archeologie Stein 2009’ behorende bij het bestemmingsplan ‘Facetbestemmingsplan Archeologie Stein 2009’. Van de provincie Limburg is eveneens een reactie ontvangen. Deze heeft in hoofdzaak betrekking op de volgende onderdelen: -

Archeologie Het verzochte “provinciaal archeologisch aandachtsgebied’ is niet opgenomen. De reeds in het plan neergelegde regeling voorziet afdoende in de beoogde bescherming. De provincie is hiermee akkoord gegaan. Wel is een aantal omissies verholpen.

-

Natuur Naar aanleiding van de opmerkingen is nader aandacht besteed aan de aanwezige Natura2000-gebieden, EHS-gebieden en overige natuurwaarden en de aspecten die daaraan gekoppeld zijn.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

87


-

Water De waterparagraaf is aangepast.

-

Externe veiligheid De betreffende paragraaf is aangepast.

-

Limburgs Kwaliteitsmenu In de toelichting is het Limburgs Kwaliteitsmenu nader uiteen gezet en bij de wijzigingsbevoegdheden waarop het Limburgs Kwaliteitsmenu betrekking heeft, is aangesloten bij de daarvoor geldende criteria.

7.1.2

ZIENSWIJZEN Gedurende de terinzagelegging van dit plan als ontwerp kunnen zienswijzen worden ingediend. Deze zullen van een gemeentelijke reactie worden voorzien.

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

88


BIJLAGE

1

Bestuursakkoord afsprakenkaders ruimtelijke plannen

B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

89


B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

90


B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

91


B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

92


B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

93


B01032/ZC0/0Z9/700153

ARCADIS

94

BESTEMMINGSPLAN BUITENGEBIED 2009

Recommend Documents