Beste Leden,
15 november 2009
De kogel is door de kerk. De Raad van Beheer (RvB) heeft definitief besloten om meer verenigingen te erkennen als volwaardig vertegenwoordiger van het ras en hen toe te laten als lid. Meer verenigingen per ras waren sinds de oprichting van de RvB in 1902 niet mogelijk. De weg is nu open voor de AVLS om als rasvereniging te worden erkend. We voldoen aan alle voorwaarden en we hebben inmiddels de RvB gevraagd om per 1 januari 2010 te worden toegelaten. De faciliteiten en expertise op allerlei gebied die de RvB in huis heeft, komen dan ook aan de AVLS ter beschikking. Onze fokkers zullen worden vrijgesteld van de extra heffing die zij tot nu toe moesten betalen voor hun nestaangiften. Zoals jullie weten heeft de AVLS de service van Genetic Counselling Services overgenomen om certificaten te verstrekken van DNA opslag, het dwerggen- en het DM onderzoek. Er zijn inmiddels al veel certificaten verstrekt. Tot voor kort was er nog geen certificaat beschikbaar voor pups die vrij waren van een erfelijke ziekte door afstamming. Bloedonderzoek was voor deze categorie immers niet nodig. Ook voor hen is er nu een certificaat. De datamanager van Bengt komt binnenkort beschikbaar voor onze leden. Deze is ook toegankelijk voor niet-leden. Onze leden krijgen extra functionaliteit. Zie je een foutje in de database met betrekking tot jouw hond, meldt dit dan even aan Bengt, want alles is mensenwerk. Op de site staat hoe dit moet. Deze nieuwsbrief zit weer boordevol informatie. Marianne schreef een verslag van de lezing van Drs. De Gier over vruchtbaarheid en voortplanting. Els schreef een leuk stukje over haar lot uit de loterij op de vorige AVLS dag. Johan vraagt zich af of de aangekondigde komst van wolven naar Nederland wel zo goed is voor zijn nachtrust. Hella schreef over haar eerste ervaring op de hondenshow in Ahoy die zij samen met Marianne bezocht. Ook reisde zij af naar Wageningen om met eigen ogen te zien waar al dat bloed van onze honden blijft en wat ermee gebeurt. Rick schreef een stukje over de lezing van Monty Sloan op de afgelopen AVLS dag. Natuurlijk een foto-impressie van deze dag en ook nog even aandacht voor de SWH kalender van 2010. Er is een fotoreportage van de wandeling in Chaam. Christiane en Wilfried maken zich zorgen over de wolfhondkruisingen door fokkers in Duitsland. We duiken weer in de geschiedenis met de rubriek ‘Uit het archief’ en de verzorging van de vacht van de Saarlooswolfhond wordt uitgebreid door Irene behandeld. Tot slot een overzicht van alle afleveringen van de nieuwsbrieven met inhoudsopgave. Veel lees- en kijkplezier allemaal! Het is nog wat vroeg, maar we willen iedereen alvast prettige feestdagen en een voorspoedig Nieuwjaar toewensen. Namens het bestuur met vriendelijke groeten, Jan Dirkzwager, voorzitter
Marianne Eggink, secretaris
De AVLS stelt zich ten doel alle eigenaren, fokkers en liefhebbers van Saarlooswolfhonden bijeen te brengen om gezamenlijk op te komen voor de belangen van het ras. Ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Zwolle onder nummer 05083425 http://www.avls.nl
1
De AVLS
Nieuwe leden kunnen zich aanmelden op onze website: www.avls.nl Contributie: € 25 per jaar Eenmalig inschrijfgeld: € 10 Gezinsleden: € 17,50 per jaar Zij betalen geen inschrijfgeld. Gezinsleden zijn de levenspartner of de kinderen (tot 18 jaar) van leden die op hetzelfde adres wonen. Zij hebben dezelfde rechten als leden. Leden die zich na 1 juli inschrijven, betalen voor het lopende jaar de helft van de contributie, mits zij gelijktijdig voor het volgende jaar de contributie voldoen. Hetzelfde geldt voor gezinsleden. De vereniging kent geen ereleden. De contributie overmaken op Bankrekeningnummer: 53.98.01.739 van de ABN-AMRO Bank Steenwijkerwold Ten name van: Algemene Vereniging voor Liefhebbers van Saarlooswolfhonden Onder vermelding van: contributie en het jaar waarop de betaling betrekking heeft. Betalingen uit het buitenland: IBAN code: NL56ABNA0539801739 BIC Code: ABNANL2A
Het bestuur van de AVLS bestaat uit: • • • • •
Jan Dirkzwager, voorzitter Marianne Eggink, secretaris Ruud de Bruin, penningmeester Jos de Bruin, bestuurslid Marijke Saarloos, bestuurslid
De AVLS wil iedereen die de Saarlooswolfhond in zijn hart heeft gesloten zo goed mogelijk informeren over alle aspecten van het ras. Wij komen op voor de belangen van alle Saarlooswolfhonden, ongeacht bij welke fokker of in welke vereniging de hond is gefokt. De AVLS vindt een goede en open communicatie tussen leden en bestuur belangrijk. Het uitwisselen van standpunten, met respect voor elkaars mening, staat daarbij voorop. Artikelen van leden worden altijd gepubliceerd in het clubblad, tenzij er sprake is van overschrijding van algemeen aanvaarde fatsoensnormen. De inhoud van de artikelen mag het belang en de goede naam van de vereniging niet schaden of de doelstellingen verwerpen. Publicatie hoeft echter niet te betekenen dat het bestuur het eens is met de visie van de indiener. Indien er sprake is van een conflict tussen de auteur en de redactie over het al dan niet publiceren van een ingezonden artikel, zal het bestuur in voorkomende gevallen oordelen.
De AVLS verwelkomt iedereen, met of zonder hond, in de vereniging. Dus alle eigenaren, fokkers en liefhebbers van het ras. Wij sluiten niemand uit en kennen geen ballotage. De statuten en het huishoudelijk reglement zijn te vinden op onze website www.avls.nl
Sluitingsdatum nieuwe kopij: 1 februari 2010 Kopij mailen naar:
[email protected]
2
Op 27 september vond een extra ledenvergadering plaats. Onze voorzitter Jan Dirkzwager deelde mee dat de besprekingen over de datamanager met Genetic Counselling Services helaas geen resultaat hebben opgeleverd. Een absolute voorwaarde voor de AVLS was dat de leden vrije en volledige toegang tot alle informatie zouden krijgen zonder extra financiële restricties. Op dit punt kon met GCS uiteindelijk geen overeenstemming worden bereikt. Ons lid Bengt Frantz heeft als systeemanalist jaren geleden een eigen database opgezet. Die wil hij graag aan ons ter beschikking stellen en samen met ons verder uitbouwen. Met behulp van onze leden en niet-leden is er nu een zeer uitgebreide database beschikbaar waar enorm veel gegevens in zijn opgeslagen. Deze database is voor iedereen vrij toegankelijk. AVLS leden krijgen meer functionaliteit met een eigen login gekoppeld aan hun e-mail adres. Het bericht van het plotselinge overlijden van Martina Mangel bereikte ons in de loop van 27 september. Iedereen die haar kende was zeer aangedaan door dit nieuws. Martina was een bevlogen liefhebster en fokster van Saarlooswolfhonden. Haar honden betekenden alles voor haar. Het bestuur en de leden spraken de wens uit om Marina op een gepaste manier te herdenken. Het bestuur zal hierover met de nabestaanden van Martina overleggen. Het fokadvies van de AVLS werd aangepast naar aanleiding van enkele opmerkingen van leden. Een andere reden voor aanpassing was dat onze vereniging binnenkort zal worden erkend door de Raad van Beheer. Een eis voor erkenning is dat een aangesloten vereniging een rasspecifiek fokreglement moet hebben. De leden gingen unaniem akkoord met de voorgestelde wijzigingen. Het fokadvies heet dus voortaan Rasspecifiek Fokreglement. Dit is inmiddels op de website gepubliceerd als vervanging van het oude fokadvies.
Genetic Counselling Services (GCS) heeft ons laten weten te willen stoppen met de opslag van DNA monsters. De AVLS heeft daarop rechtstreeks een contract afgesloten met het Van Haeringen Laboratorium (VHL) in Wageningen. Voor onze leden verandert er niets. GCS liet de DNA monsters ook al bij het Van Haeringen Laboratorium opslaan. Onze leden krijgen nu rechtstreeks van de AVLS een certificaat. De bloedmonsters die met een GCS nummer zijn opgeslagen, blijven gewoon onder dat nummer bij het Van Haeringen Laboratorium geregistreerd. Nieuwe monsters krijgen een VHL nummer. Eigenaren die bloedonderzoek in Utrecht (dwerggen) of Wageningen (DM) hebben laten uitvoeren, krijgen rechtstreeks van deze instellingen bericht. De AVLS krijgt ook de uitslagen zoals op de onderzoeksformulieren staat aangegeven en de eigenaren krijgen een certificaat van de uitslag. De certificaten zijn gratis en worden op aanvraag verstrekt door het secretariaat. De eigenaren moeten hun naam en adres, de datum van het onderzoek, de naam van de hond, het chip- en stamboeknummer doorgeven. De AVLS controleert deze gegevens, waarna het certificaat zal worden afgegeven. Voor pups die vrij zijn van een erfelijke afwijking (omdat beide ouders vrij zijn) is nu ook een certificaat beschikbaar. Dit certificaat kan eveneens worden aangevraagd bij het secretariaat, weer na opgave van bovengenoemde gegevens plus de gegevens van beide ouderdieren.
3
De hond als uitzondering. Op zaterdag 7 november organiseerde de AVLS een lezing. Drs. Jeffrey de Gier, specialist Reproductie van Gezelschapsdieren aan de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht was de spreker. Het eerste deel van zijn lezing ging over de voortplanting bij de hond, in het tweede deel werden vooraf gestelde vragen beantwoord. De voortplanting bij de wolf en hondachtigen verloopt heel anders dan bij de meeste huisdieren. De hondachtigen kennen slecht één cyclus per jaar, alhoewel verregaande domesticatie hierin wel wat variatie heeft gebracht. De meeste andere huisdieren kennen meerdere cycli per jaar. In de lezing beperkt de Gier zich tot de teven. Bij de hond is het, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de koe, veel moeilijker om het juiste tijdstip van dekking vast te stellen. Ook het manipuleren van de cyclus, een veel gebruikte methode in de veehouderij, is bij de hond lastig. Fokkers die meerdere hondenrassen hebben, weten dat de teven onderling elkaars cyclus beïnvloeden. Moderne technieken als Invitro Fertilisatie lukt bij de (nog) hond niet. De duur van de normale loopsheid en het tijdstip waarop de hond dekrijp is, varieert sterk. Het tijdstip waarop de hond dekrijp is, gerekend vanaf de eerste dag van de loopsheid, kan variëren tussen de 6 en 25 dagen. Dit is normaal. Daarom is het ook zo moeilijk om te bepalen op welke dag de hond dekrijp is. Tegenwoordig wordt er veel aan begeleiding gedaan om tot het gewenste resultaat, gezonde pups, te komen. Progesteronbepaling is een waardevol hulpmiddel bij het bepalen van het juiste dektijdstip. Uit onderzoek bij 120 honden bleek dat bij goede begeleiding, het percentage van geslaagde dekkingen op 94% lag. Bij honden die eerder problemen hadden met de vruchtbaarheid lag het slagingspercentage een stuk lager: op 78%. De begeleiding bestond uit het bepalen van het juiste tijdstip en 1 dekking (met volledige koppeling) op de aangegeven dag. Hoewel een dekking zonder koppeling ook tot dracht kan leiden, is het percentage dat tot dracht leidt en de nestgrootte kleiner dan bij een volledige koppeling. Kort voor de eisprong stijgt het progesterongehalte in het bloed sterk, ten teken dat de eisprong ophanden is. Als het progesterongehalte hoger is dan 10 ng/ml dient de teef na 24 tot 48 uur gedekt te worden. Is het 15 ng/ml dan is dekking nog diezelfde dag aan te raden. Bij een drachtige teef blijft het progesteron hoog, maar bij teven die niet drachtig worden blijft het ook hoog. Een schijnzwangerschap is dus bij de hond een heel normaal verschijnsel en een zwangerschaptest zoals bij mensen heeft geen zin. De hond is gemiddeld 63 dagen drachtig. De eerste 4 dagen rijpt de eicel in de eileider, tussen de 11 en 13 dagen zweeft het embryo in de baarmoeder en tussen de 21 en 23 dagen
4
zet het embryo zich vast in de baarmoeder. Vanaf 28 dagen kan een echo worden gemaakt waarop te zien is dat het hartje klopt. In deze ontwikkelingsfase zijn de embryo’s van een Chihuahua of een Deense Dog even groot. Op echo’s rondom de 33 dagen is al een mini hondje te zien. Voor het vaststellen van de dracht kan men ook rond de vier weken voelen naar de ampullen. Dit is goedkoper dan een echo maken en werkt net zo goed. De meerwaarde van een echo is er alleen als er twijfel is over 1 of 2 ampullen of als de ampullen erg klein zijn. Laat het voelen over aan een dierenarts. Het ongeoefend voelen naar ampullen kan schade toebrengen aan de vrucht! Behalve dat het leuk is om te weten of je hond drachtig is, heeft het ook een ander doel. Als er maar 1 of 2 embryo’s verwacht worden, is het van groot belang het juiste geboortetijdstip uit te rekenen. Maar als er meerdere dekkingen hebben plaatsgevonden en er is geen progesteron geprikt, dan wordt dat heel lastig. Het probleem bij kleine nesten (1-2 pups) is dat de bevalling niet altijd vanzelf op gang komt en er een plan gemaakt moet worden, zodat men vooraf weet hoe te handelen. Uitspraken over het aantal te verwachten pups op basis van een echo doet men liever niet. Om precies te weten hoeveel pups er geboren worden, kan de fokker vanaf 49 dagen een röntgenfoto laten maken. Op deze foto is goed te zien hoeveel pups er in de baarmoeder zitten. Is vastgesteld dat de moederhond drachtig is van 1 of 2 pups, dan duurt de dracht gemiddeld langer en is er een groot risico dat de bevalling niet op gang komt. Bij grotere nesten lukt het heel goed om met medicatie de geboorte op te wekken en tot een goed eind te brengen. Helaas is dit bij 1 of 2 pups niet het geval, zodat er geen andere mogelijkheid rest dan een keizersnede. Een complicatie bij een keizersnede kan zijn dat de moederhond, zeker als dit een onervaren hond is, de pups moeilijker accepteert. Ervaring van de moederhond speelt hierbij een grote rol In het tweede deel van de lezing ging de Gier wat dieper in op een aantal vragen die vooraf gesteld waren. Vraag: wanneer is er sprake van inteeltdepressie en hoe uit zich dat? Antwoord: Het was niemand minder dan Charles Darwin (foto linksboven) die al vaststelde dat een toename van homozygotie (meer inteelt) leidt tot meer kans op schadelijke recessieve mutaties, die weer leidden tot verminderde vitaliteit. Het begrip ‘vitaliteit’ kan het best worden aangeduid als ‘opgewassen zijn tegen het leven.’ Het gaat om de beste kansen op een volwaardig bestaan, dus op welzijn. In de hondenfokkerij zijn we voortdurend bezig met selectie. Omdat we ons richten op een klein deel van het totale erfelijke materiaal is het gevolg dat de vitaliteit vermindert. Er is in 2009 onderzoek gedaan bij populaties van bedreigde diersoorten om te kijken naar de oorzaak hiervan. De conclusie was dat bij een toename van het inteeltcoëfficiënt de spermakwaliteit binnen de populatie afneemt. Deze conclusie bevestigde een al ouder onderzoek bij de Foxhounds. De vergelijking tussen inteelt en outcross toonde bij inteelt een afname van de vruchtbaarheid aan in combinatie met verminderde spermakwaliteit. Het is bekend dat de kwaliteit van de spermacel bij het ontstaan van het leven een belangrijke rol speelt. Dit zeer ingewikkelde proces duurt bij de hond 2 maanden. Er komen veel genen en eiwitten aan te pas. Dat de verminderde vitaliteit daar tot uitdrukking komt is dus niet zo verbazingwekkend.
5
Bij de Saarlooswolfhond zijn, op een enkeling na, geen resultaten van spermaonderzoek bekend. Vraag: is het opslaan van sperma voor gebruik in de toekomst zinvol? Antwoord: Het afnemen van het sperma, afhankelijk van het ras, lukt niet bij alle hondenrassen. Er is weinig of geen ervaring hoe dat bij de Saarlooswolfhond is. Met één keer afnemen ben je er niet, want voor invriezen van het sperma heb je een redelijke hoeveelheid nodig. Waarschijnlijk is 2 of 3x afnemen nodig om aan de vereiste hoeveelheid te komen. En elke keer heb je een teef nodig die op het hoogtepunt van haar loopsheid is. Het bewerken en invriezen van sperma is ook een kostbare zaak. Denk daarbij aan € 600 tot € 700. Het opslaan kost niet veel, maar de kwaliteit van het sperma gaat wel achteruit. Wordt onder optimale omstandigheden met een normale dekking een slagingspercentage van 94% behaalt, met opgeslagen sperma is dat slechts 50%. Het inbrengen van het sperma in de baarmoeder van de teef moet door een gespecialiseerde dierenarts gebeuren om dit slagingspercentage te halen. Kortom, het proces is duur en de kans van slagen is relatief klein. Na deze leuke en interessante lezing hebben we nog met elkaar gesproken over de gevolgen voor de fokkerij van het vinden van het gen dat DM veroorzaakt. In de nazit werd gezellig bijgepraat over onze honden. De aanwezige honden waren zoals het een Saarlooswolfhond betaamt rustig bij de lezing en actief in de nazit. verslag Marianne Eggink met dank aan Carmen Tyborski voor de foto’s.
Dekmelding We ontvingen een dekmelding van Aiko en Duet. De pups worden rond 15 november verwacht. Meer informatie over het nest bij Marijke Saarloos. www.kilstroom.nl
Moeder: Duet Dolce de Louba-Tar. Geboren 22-6-2003. HD A , oogafwijking vrij, vrij van hypofysaire dwerggroei, drager van degeneratieve myelopatie. Vader: Aiko Takoda Una Neshoba Geboren 19-4-2007, HD A 2, oogafwijking vrij 23-7-2009, vrij van hypofysaire dwerggroei, drager van degeneratieve myelopatie
6
Het zijn waarschijnlijk wolven en kwaadaardig bovendien… door Johan Berends
De tekst is van het bekende liedje van Drs. P. waarin hij op humoristische wijze de ondergang van een Russische familie bezingt. Pa en moe moeten op een barre, winterse tocht naar Omsk steeds meer kindertjes uit de trojka kieperen om zich de hongerige wolven van het lijf te houden: “We mogen Pjotr wel waarderen om zijn eetbaarheid, want daardoor raken wij die troep voorlopig even kwijt. Trojka hier, trojka daar, is hier ook een abattoir, Trojka hier, trojka daar, basgitaar en klapsigaar.” Het mag allemaal niet baten, want ook de ouders overleven het eind van de rit niet. Niet alleen dat het een leuk liedje is, Drs. P. vertolkt hier het onbehaaglijke gevoel dat veel mensen bij wolven hebben: het zijn sluwe, kwaadaardige beesten die weerloze meisjes met een rood kapje de stuipen op het lijf jagen. Bij voorkeur in een groot en donker bos. Tussen de bedrijven door vreten ze je ouwe opoe op en als je niet oppast verslinden ze een stuk of zeven geitjes. Zomaar voor de lol. Het is nauwelijks te begrijpen dat die wilde beesten de voorouders zijn van onze brave huisvriend, de hond. Het is inderdaad moeilijk voor te stellen dat mopsjes, chihuahua’s of dwergteckels afstammelingen zijn van de wolf. En misschien interesseert dat veel mensen ook maar weinig. Het is jammer dat ze de groepsrituelen in wolvenroedels niet kennen, zoals het gezamenlijk huilen. Ze weten vaak ook weinig van het sterk ontwikkeld ouderinstinct bij wolven of van de complexe lichaamstaal en gezichtsexpressies. Dat zou hun misschien meer respect kunnen bijbrengen voor Broeder Wolf. En als ze al iets weten over de sociale rangorde in de roedel die - als het nodig is - onverbiddelijk door de leider wordt gehandhaafd, dan vinden ze dat ondemocratisch en barbaars en dus houden ze daar niet van. Daarentegen denken veel mensen alles te weten over de enorme bloeddorst van wolven en de massale slachtingen die ze aanrichten onder weerloze dieren. Een goed voorbeeld werd een paar jaar geleden gedemonstreerd. Er ging een rilling van afkeer door Nederland: er was een wolf gezien! En inderdaad zag je op de televisie hoe een wolf (?) in de verte wat verdwaasd op een weilandje heen en weer trippelde. Schitterend rastypisch gangwerk. Hij zou zeker een u-tje verdienen als je hem de ring in kreeg! Het commentaar meldde dat het beest al twintig onschuldige schaapjes had gedood! Dat zette meteen de toon. Beelden van donzige lammetjes die rillend van angst hun doodslot afwachtten, spoelden over Nederland heen. Verontwaardiging alom. Wat moest dat wilde beest hier! Natuurlijk berichtte een boer van de schade die hij had geleden, maar een bewijs van zijn twintig onschuldige schaapjes zagen we niet. Het volksoordeel over die rondtrippelende ‘wolf’ was snel geveld: hij moest dood en wel meteen. Gelukkig probeerden mensen met meer verstand de ‘wolf’ levend in handen te krijgen. Je houdt je hart vast als een of andere boerenkinkel het dier voor zijn loop krijgt en er spontaan visioenen bij hem opkomen van intochten in dorpjes waar hij als een held zal worden onthaald. Van die ‘wolf’ hebben we nooit meer wat gehoord. Maar waarom wordt er altijd zo negatief over Canis Lupus geoordeeld? Die Grote Boze Wolf die je maar beter meteen kunt doden als je hem ziet. Het zijn ook nog eens concurrenten in de jacht! Met dat angstaanjagende gehuil om hun bloeddorstige praktijken bij volle maan uit te voeren! Achterbaks en laf zijn ze ook. Een goede wolvenklem doet wonderen. Vergiftigd aas ook. Maar dat helpt niet altijd, want ze hebben snel in de gaten dat je daar beter vanaf kunt blijven. Maar hoe dan ook, wolven moe-
7
ten uitgeroeid worden! Het klusje werd grondig geklaard en iedereen kan nu gerust slapen. In Nederland is al meer dan een eeuw geen wolf meer te bekennen. In West-Europa komt hij ook nauwelijks meer voor. In Frankrijk en Duitsland dachten ze tot voor kort nog rustig te kunnen slapen, maar helaas, daar is hij weer gesignaleerd! In Noord-Amerika ging de mens heel anders om met de wolf. Tenminste, toen de indianen er nog de baas waren. Ze noemden hem Broeder Wolf, waardeerden zijn jachttechniek en hadden ontzag voor zijn uithoudingsvermogen, zijn intelligentie en zijn hoog ontwikkeld sociaal gedrag. Niet dat die indianen zulke lieverdjes waren, maar ze hadden in ieder geval respect voor de wolf. Toen onze Westerse beschaving de indianen verdreef naar reservaten was het snel gedaan. Maar niet alleen de wolf moest eraan geloven, bizontje schieten vanuit de stoomtrein was ook een populair tijdverdrijf. Je kon geweren in alle soorten en maten huren. En net als op de kermis: altijd prijs! Er zijn verslagen uit die tijd van de ondraaglijk stank van tienduizenden rottende kadavers. Bizons, eerst nog met tientallen miljoenen aanwezig op de oneindige prairies, werden in korte tijd afgeknald tot er nog maar een paar duizend over waren. Uitsterven van dit prachtige dier werd op het laatste nippertje voorkomen. Terug naar de wolf. Het heeft lang geduurd voordat het beeld van zijn bloeddorstige en agressieve aard iets werd genuanceerd. Maar eigenlijk is dat beeld nooit verdwenen. Een van onze schoondochters is Russisch. Haar hoef je niets te vertellen over wolven. In elke Russische familie worden van generatie op generatie bloeddorstige verhalen over wolven doorverteld. Zo ook in de hare. Hoewel ze nog nooit van de beste man had gehoord, was ze het volledig eens met Drs. P. Onze schoondochter is dan ook doodsbang voor onze Saarloosjes. Die moeten beslist naar de kennel als ze op bezoek komt. En dat gebeurt natuurlijk ook. Als jouw Russische oma, die in haar datsja op 83 jarige leeftijd eigenhandig nog elk jaar een varken slacht, je keer op keer heeft verteld hoe zij in haar jeugd ternauwernood aan een troep hongerige wolven is ontsnapt, ben je er niet gerust op als je Hollandse schoonouders enthousiaste Saarlooswolfhondenliefhebbers blijken te zijn. We zijn nu een paar jaar verder en natuurlijk hebben we geprobeerd haar angst voor onze honden te temperen. Dat is niet gelukt. Het was onmogelijk haar beeld van onze honden als bloeddorstige halfwolven weg te nemen. Ze is als de dood zo bang! We laten het nu maar zo. Onze Saarloosjes verdwijnen dus naar de kennel als zij op bezoek komt, tot verdriet van de kleinkinderen. Daar klinkt weer dat gehuil, en onze hoop is weer verscheurd De wolven zijn terug en nu is Sonja aan de beurt Daar gaat het arme kind, zij was zo vrolijk en zo braaf Nog achtenzestig werst en in Den Haag daar woont een graaf Leuk liedje. Ik geeft grif toe dat een stukje tikken over wolven op je werkkamer met de verwarming op een gerieflijke stand, een stuk makkelijker is dan verkleumd ronddolen in een koud en donker Russisch bos met op de achtergrond aanzwellend gehuil van hongerige wolven. Hé, ik lees net een bericht. Wolven kunnen vanuit Duitsland ons kikkerlandje binnendringen. “Grote delen van Drenthe, Noordoost Twente, Limburg en de Veluwe lijken sprekend op het landschap van de Duitse regio Lausitz, waar inmiddels vijf wolvenroedels leven.” Hellup! Natuurmonumenten, doe snel wat aan die landschappen! Jullie weten toch ook van verdroogd grasland weer een mooi meertje te maken? Kom op, gauw aan de slag. Wolven? Brrr! Mijn schoondochter heeft groot gelijk, nu ik er nog eens goed over nadenk. Johan Berends, November 2009
8
De AVLS dag 2009, een impressie
9
10
(advertentie)
11
Lot uit de loterij door Els Rademaker
Vrijdag 4 september was het zover, op weg naar België, naar Hotton aan de Ourthe. Aangekomen bij ons chalet werden we hartelijk ontvangen met een kop koffie. Na het welkomstgesprek zijn we een avondwandeling gaan maken en we kregen zo’n mijnwerkerslampje op ons hoofd. Gelukkig maar, dan zagen we tenminste nog wat, want het was aardig vochtig daar en hobbelig en heel erg donker. Daarna werd ik met mijn wolfhond met nog twee echtparen, een Beagle en twee Leonbergers naar onze chalets gebracht, waar we nog lekker wat hebben gedronken. Het waren twee mooie chalets met een hele mooie, afgezette tuin eromheen waar de honden lekker konden spelen. Ze mochten er ook hun behoefte doen als het maar werd opgeruimd. De volgende ochtend werd het ontbijt voor ons klaargemaakt met verse broodjes en beleg en fijne koffie. Ook konden we onze lunch daarvan maken met van alles erop en eraan. Het was erg goed verzorgd. e
(Els met Dayak, 5 van links)
Toen konden de mensen kiezen, een wandeling met raadsels en opdrachten of gewoon lekker wandelen. Ik ging mee met de opdrachten, wat erg leuk was. Alleen de opdrachten met hond heb ik maar aan een ander overgelaten. Leek me een beter idee! ’s Middags hebben we onze lunch genuttigd. Daarna konden we kiezen tussen boogschieten of kanovaren met hond.
Leek me ook geen goed idee. Ik zag het al voor me, mijn wolf en ik zwemmend in de Ourthe! Nee, dan maar boogschieten. Dat was, na een duidelijke uitleg, erg leuk. ’s Avonds hadden we een goed verzorgde barbecue. De volgende ochtend was er weer een uitgebreid ontbijt en een lunch. We hebben een wandeling gemaakt van ongeveer drie uur die erg mooi was. Een stukje langs de Ourthe, daarna klauterend naar boven en weer stijl naar beneden. Je kon toen merken dat Dayak toch wel wat ouder wordt. Deze tweede dag had hij er wel iets meer moeite mee dan de dag ervoor. Na bijna 3 uur gelopen te hebben, zijn we met een aantal mensen nog wat gaan drinken. Daarna hebben we afscheid genomen na een heel leuk Ardennen weekend met hond.
Els en Dayak, September 2009
12
De AVLS dag, zondag 27 september 2009 door Rick van Malssen
Omdat de AVLS al zoveel doet aan gezondheidsverbetering van het ras Saarlooswolfhond en deze trend inderdaad al zijn vruchten afwerpt door middel van het stimuleren van gezondheidsonderzoeken en selectieve fok op basis van het vermijden van de verspreiding van erfelijke ziektes, werd het volgens ons ook eens tijd om aandacht te besteden aan de geestelijke gezondheid van onze honden. Een mooie aanzet hiertoe was al eerder gegeven met de AVLS-Jongehondendag. Vanwege ervaringen van onder andere de AVLS leden Petra en Dik en Esther en ik in Wolfpark in de Verenigde Staten, werd gedacht aan een lezing van een van de medewerkers van dit gedragsonderzoekcentrum als thema voor de jaarlijkse AVLS dag in september. Na veel heen en weer gemail en gebel lukte het ons om Monty Sloan, tussen twee lezingen in Zwitserland en Oostenrijk in, hier te krijgen met een lezing op maat speciaal voor de AVLS! Wolfpark, opgericht door de etholoog Dr. Erich Klinghammer, is al ruim 35 jaar bezig met communicatie- en gedragsonderzoek van gesocialiseerde wolven. De dieren vertonen, volgens degenen die het park bezochten, een opmerkelijke rust in de nabijheid van (vreemde) mensen. Een enorm verschil met wolven in het wild en bijvoorbeeld dierentuinen die hun wolven niet gesocialiseerd hebben. Zelfs een opvallend verschil met veel Saarlooswolfhonden, die volgens de officiële rasbeschrijving “gereserveerd staan ten opzichte van vreemden en onbekende situaties”. De meesten van ons hebben echter wel eens meegemaakt dat dit gedrag bij sommige honden veel verder gaat dan een gewone gereserveerdheid en zelfs onder bepaalde omstandigheden meer lijkt op pure paniek. Weggelopen honden zijn soms lastig terug te krijgen in verband met hun achterdochtige houding naar mensen toe. Een kort verslag van Monty’s lezing Reden om wolven te socialiseren zijn onder andere een makkelijke hantering bij medische handelingen, waarbij dus nu geen verdoving met bijbehorende risico’s en stress nodig zijn, eenvoudige dagelijkse gezondheidchecks en zelfs het knippen van de nagels tijdens een “knuffelsessie!” Ook het verplaatsen van de dieren aan de lijn, na bijvoorbeeld een “bisonjachtdemonstratie” is meer dan handig. De belangrijkste reden is gek genoeg het observeren van “natuurlijk gedrag”: de dieren trekken zich in hun gevangenschap weinig van mensen aan en vertonen dus een minimum aan stress.
13
Sociaal gedrag tussen de dieren kan goed geobserveerd worden, iets dat ook in de natuur praktisch onmogelijk is. Met socialisatie moet vroeg begonnen worden. Uiterlijk na veertien dagen worden de pups bij de moeder weggehaald, latere tijdstippen maken het proces lastiger. Bij de gemiddelde hond is dit minder precair, daarbij ligt de grens op vier maanden! De moederteef vertoont in de praktijk amper stress, een aanpassing aan de natuurlijke omstandigheden, waarbij de helft van de pups sterft tijdens het eerste levensjaar. Nutteloos om hier lang over te rouwen! Pups zijn 24 uur per dag in direct contact met zoveel mogelijk verschillende mensen, worden geflest en dagelijks gewogen, krijgen vrij vroeg les in “naast lopen aan de lijn” en worden gedoseerd in contact gebracht met hun volwassen soortgenoten bij wie ze na vier maanden permanent in het verblijf komen. De socialisatie is hiermee niet klaar. De wolven worden gedurende de rest van hun leven dagelijks blootgesteld aan menselijk contact om vervreemding (desocialisatie) te vermijden. De wolven worden “getraind” op een manier die tegenwoordig gebruikelijk is bij de meeste hondenscholen, namelijk “operant conditioning.” Handig wordt gebruik gemaakt van het stimuleren van gewenst gedrag door middel van belonen, het negeren van ongewenst gedrag of het wegnemen van iets wat het dier leuk vindt. Dat je hier heel ver mee kunt komen, lieten de beelden en filmpjes tijdens de lezing wel zien! Ook werd duidelijk dat je bij wolven veel meer geduld nodig hebt dan bij de gemiddelde hond. Monty legde uit waarom de dominantietraining totaal niet werkt bij wolven en dat dominantie iets anders is dan leiding geven. Andere opvallende opmerkingen waren dat de trainingsrelatie die je met een hond hebt een andere is dan de sociale relatie met het dier......en het feit dat, kort door de bocht, puurheid in een ras de gezondheid ondermijnt! Monty, door velen in de VS geacht als dé hybride-expert, was positief verrast door de gelijkvormigheid en vooral de onderlinge mildheid tussen de vele Saarlooswolfhonden op de AVLS dag. Het was zijn eerste ervaring met Saarlooswolfhonden en gaat er in de VS voor pleiten dit ras daar officieel erkend te krijgen: “een geweldig alternatief voor de vele hybrides in de VS,” zoals hij zelf zei! Maar de lezing van Monty was natuurlijk niet het enige dat er te beleven was tijdens de goedbezochte AVLS dag. Er was weer gelegenheid tot oogspiegelen, bloedafname voor onderzoek naar erfelijke problemen, een tombola, een fantastische lunch en niet te vergeten de gezellige barbecue. Het is altijd weer leuk om oude en nieuwe bekenden en vrienden te zien en over de honden te praten. Heel positief was het feit dat er nog meer “andersdenkenden” (ja ja, de SWH-wereld is zeer verzuild!) aanwezig waren dan andere jaren en dit draagt natuurlijk bij aan een betere communicatie en onderling begrip! Niet in het minst heeft deze dag ook weer bijgedragen aan de socialisatie van een paar Zweedse bergbewoners! Rick van Malssen, Oktober 2009
14
(advertentie)
15
Kalender Saarlooswolfhond 2010
Vorig jaar werd de fotowedstrijd voor een Saarlooswolfhondenkalender, georganiseerd door onze Duitse zustervereniging, een groot succes. Veel liefhebbers hadden foto’s ingestuurd en daarna een exemplaar van deze prachtige kalender besteld. De AVLS werd benaderd of we mee wilden doen aan de kalender van 2010. Maar natuurlijk! Ook dit jaar was er dus weer een fotowedstrijd. Tot 4 oktober konden per deelnemer maximaal 5 foto’s worden ingezonden. Alle foto’s werden op het internet gepresenteerd en bezoekers van de website konden daarna 5 favoriete foto’s uitkiezen. Dat was nog een hele klus, want met groot enthousiasme werd een enorme hoeveelheid schitterende foto’s ingezonden. De foto’s met meeste stemmen kregen een plaatsje op de Saarlooswolfhonden kalender van 2010. Tot 8 november konden de kalenders nog besteld worden. Na deze datum werden geen bestellingen meer opgenomen in verband met de verwerkingstijd. Er waren twee versies verkrijgbaar: een grote kunstkalender en een verjaardagskalender. We willen graag Christiane en Christian Stuffer bedanken voor het vele werk dat zij voor deze prachtige uitgaven hebben verricht en voor de sublieme kwaliteit van de kalenders. Het worden echte collectoritems. De totale netto-opbrengst – na aftrek van druk- en portokosten – is bestemd voor de Universiteit van Bochum in het kader van het PRA onderzoek.
16
Lekker Deze keer twee recepten voor hoofdgerechten. Ze zijn beide zowel geschikt voor een barfdieet als voor gekookt voedsel. Beide recepten zijn zeer voedzaam, gezond en erg lekker. De hoeveelheden zijn afgestemd op meerdere porties. Het is aan te bevelen om in te vriezen wat je niet binnen twee dagen gebruikt, ook voor de gekookte varianten. Pastaschotel met vlees Nodig: Kilo niet te vet gehakt (lam, rund, kip) 500 gram pasta 250 gram geraspte wortel Halve bos peterselie 1 teen knoflook uit de knijper 250 ml melk 250 gram droge hondenbrokken 1. Doe de wortel en peterselie in een hoge kom, doe de melk erbij en pureer tot een dik soepje. 2. Kook de pasta. 3. Neem een grote braadpan en doe daar het gehakt in. Doe de knoflook erbij en laat tien minuten “rullen” tot het volledig gaar is. 4. Giet de gare pasta intussen af. 5. Gooi de hondenbrokken bij het gehakt en roer goed door. Dat absorbeert de jus van het vlees. 6. Doe de pasta erbij en meng alles goed door elkaar. 7. Meng tenslotte de groentepuree erbij. In de barf versie wordt alleen de pasta gekookt en bij het rauwe vlees gedaan. Als je bezwaar hebt tegen hondenbrokken kun je wat havermout toevoegen. Versierde kip Nodig: 3 pond gaar kippenvlees 1 pond rauw orgaanvlees (hart, lever, niertjes e.d.) 250 gram grauwe erwten of spliterwten 250 gram rijst 150 gram linzen 4 tenen knoflook 400 gram rauwe groente (wortels, peterselie, tomaten, broccoli, aardappel) 1. Kook de rijst en de linzen samen. 2. Kook de peulvruchten samen met het gare vlees. Aanbraden met een beetje olie en 20 min sudderen met wat water. 3. Doe de verse groente in een keukenmachine en hak fijn met de tenen knoflook erbij 4. Vermaal ook het orgaanvlees in de keukenmachine. 5. Alles mengen en in porties invriezen. 6. Per dag naar behoefte ontdooien, beetje water toevoegen en mengen met droge brokken. Gebruik in de barf versie rauwe kip, eventueel met bot al wordt het dan moeilijker te mengen. Ook een lekker hondenmaaltje gemaakt? Deel het recept! Mail de redactie.
17
Het volgende artikel mocht de redactie overnemen van onze Duitse zustervereniging. De schrijvers gaan in op de pogingen van sommige fokkers een nieuw ras te creëren door de Saarlooswolfhond met de Witte herdershond te kruisen. Soms wordt de Spencer Wolfdog uit de Verenigde Staten geïmporteerd om hetzelfde doel te bereiken. De schrijvers, beiden actief in de Duitse SWH Club en lid van de AVLS, meldden ons dat zij heftige reacties hebben ontvangen op het artikel, zowel positieve als negatieve. Het onderwerp is blijkbaar controversieel, maar dat was voor ons geen reden om het hier niet te plaatsen. De schrijvers noemen de VDH, hiermee wordt de Duitse Raad van Beheer bedoeld. Vertaling: Johan Berends.
Wolfhondkruisingen door Christiane Stuffer en Wilfried Tischler
Sinds enige tijd is er een ontwikkeling in de wolfhondenfokkerij die door de Saarlooswolfhonden Club Duitsland zeer wordt betreurd. We bedoelen de bastaardfokkerij die door bewuste paringen tussen Saarlooswolfhonden en Witte herdershonden is ontstaan. De fokkers beweren dat de raszuivere Saarlooswolfhond een te gecompliceerd gedrag zou hebben om hem behoorlijk op te voeden. Zij maken reclame voor hun eigen honden die ook op wolven lijken en die, zo beweren zij, het karakter van een herdershond hebben. Daarom zouden zij makkelijker zijn op te voeden. (foto onder, Saarlooswolfhond Tara)
Bovendien beweren ze dat veel raszuivere Saarlooswolfhonden ziek zouden zijn, terwijl zij gezonde honden fokken. De Saarlooswolfhonden Club Duitsland stelt zich afwijzend op tegen dergelijke valse beschuldigingen die alleen tot doel hebben de rashonden zwart te maken om zo de eigen dieren beter te kunnen verkopen. Het is absoluut niet zo dat deze bastaarden per se gemakkelijker op te voeden en gezonder zijn.
18
Als vrienden van de Saarlooswolfhond willen we erop wijzen dat door deze fokkers het ras schade wordt toegebracht, want het kan op de lange duur moeilijk te vermijden zijn dat het erfgoed van deze kruisingen ook in ons ras terechtkomt. Het gevolg kan zijn dat het karakter van de Saarlooswolfhond verandert, maar ook kunnen tot nu toe nog onbekende ziekten opduiken. In het verleden is al verschillende keren geprobeerd om de ideale, altijd gezonde familiehond te fokken door verschillende rassen eenvoudigweg met elkaar te kruisen. Door gezonde dieren te gebruiken die het gewenste karakter en gedrag hadden, beweerde men een nieuw ‘superhondenras’ gefokt te hebben. Maar noch in Duitsland, noch in het buitenland werden deze “rassen” destijds erkend door de kynologische autoriteiten omdat dergelijke kruisingen genetisch gewoonweg onzin zijn. Als je twee gezonde dieren met elkaar kruist, wil dat helemaal niet zeggen dat alle nakomelingen kerngezond zijn en geen ziekten meer hebben. Erfelijke ziekten kunnen ook doorgegeven worden door gezonde honden, die drager van een defect gen kunnen zijn. Het hoeft niet zo te zijn dat bij de ouders of bij de directe nakomelingen meteen ziektes uitbreken. Dat kan pas veel later bij de volgende generaties optreden. Wij raden alle Saarlooswolfhondenvrienden aan slechts honden met originele stamboompapieren en afstammingsbewijzen (DNA test) te kopen. Alleen dan heb je de zekerheid een raszuivere Saarlooswolfhond te krijgen van een erkende fokker. De VDH (www.vdh.de) stuurt je op verzoek graag een complete lijst van alle Saarlooswolfhondenfokkers in Duitsland. Alleen de fokkers op deze lijst krijgen een stamboom die door de VDH is erkend. Zij hebben zich verplicht volgens de strenge fokreglementen van de VDH te fokken. De fokkers van onze vereniging zijn te vinden op onze website. De Duitse fokkers van onze vereniging fokken volgens de reglementen van de VDH. Onze buitenlandse leden fokken volgens de richtlijnen van de kynologische organisaties in hun land die net als de VDH bij de FCI zijn aangesloten. Kruisingen Saarlooswolfhond met Amerikaanse Wolfshond Nog kritischer wordt het als het gaat om de fokkerij met wolfshondbastaarden die nog meer wolvenbloed hebben. Het gaat hierbij om de ongecontroleerde kruising van de Saarlooswolfhond met de Amerikaanse Wolfshond, de zogenoemde Spencer Wolfdog. De Amerikaanse Wolfshond staat nog zeer dicht bij de wolf. De inkruising van de wolf heeft bij deze hond nog niet zo lang geleden plaatsgevonden. De overgang tussen de als huishond volledig ongeschikte wolfhybride en de Amerikaanse Wolfshond verloopt geleidelijk vaak liggen er maar weinig generaties tussen. Ook is van veel Amerikaanse Wolfshonden de afstamming niet helemaal bekend, omdat de dieren van fokkers uit Amerika komen en het daarom voor de eigenaren onmogelijk is de stambomen van de dieren goed na te gaan. De Saarlooswolfhond Club Duitsland distantieert zich uitdrukkelijk van dergelijke ongecontroleerde kruisingen tussen Saarlooswolfhonden en Amerikaanse Wolfshonden. De fokkers experimenteren ten koste van de dieren en uiteindelijk ook ten koste van de toekomstige eigenaren, want niemand kan voorspellen hoe deze kruisingen zich zullen ontwikkelen. Een bijzonder probleem is de onvoorspelbaarheid tijdens de ontwikkeling van het karakter van deze dieren. Vooral vanaf de leeftijd van drie jaar, als deze wolfshondkruisingen uitgegroeid zijn, kunnen grote problemen in de gedrag van de dieren optreden Door hun uitgesproken erfdeel van de wolf zijn deze dieren vaak schuw en moeilijk op te voeden. Ze zijn niet graag alleen en slopen dan de inventaris in huis, zodat voor veel eigenaren opsluiting in een kennel als enige mogelijkheid overblijft. Maar dit druist helemaal in tegen het karakter van deze bijzonder sociale dieren, die een uitgesproken roedelgedrag vertonen.
19
Het samenleven met deze dieren kan ook bemoeilijkt worden omdat zij, in tegenstelling tot andere honden, hun plaats in de roedel steeds weer uitproberen. Daarbij kan het tot agressief gedrag naar andere honden komen. De genoemde problemen moeten niet, maar kunnen optreden. Niemand kan echter de ontwikkeling van het karakter van een wolfshondkruising uit ongecontroleerde fokkerij voorspellen.
(foto boven, Saarlooswolfhonden Luna, links en Tara, rechts)
De fokkers van wolfshondkruisingen beweren dat zij krachtiger en gezondere dieren fokken, die meer op wolven lijken. Maar dat is volledig ongegrond. Integendeel, de inkruising van vreemde rassen kan ook nieuwe ziektes in de genenpool van een ras inbrengen en het uiterlijk van de kruisingen varieert sterk. Daarom kunnen we slechts iedere verantwoordelijke hondenliefhebber aanraden zo’n dier niet aan te schaffen. Het door de VDH erkende ras Saarlooswolfhond heeft door tientallen jaren van selectie een karakter ontwikkeld dat hem als familie- en begeleidehond kenmerkt. Dit moeten we alleen al uit eigenbelang niet in gevaar willen brengen, maar zeker ook in het belang van het ras Saarlooswolfhond dat door ongecontroleerde inkruisingen grote schade kan oplopen. We willen hier nogmaals benadrukken dat we niets tegen bastaarden hebben. Zij hebben hetzelfde recht om te leven en dezelfde ‘waarde’ als elke rashond. Integendeel, wij zijn tegen deze onverantwoorde fokkerij, die in het bijzonder door de inkruising van een hoger aandeel wolvenbloed ten koste gaat van de bastaarden, maar eveneens ten koste van ons ras. Christiane Stuffer en Wilfried Tischler, Oktober 2009
20
Ahoy voor beginners door Hella Liefting
Natuurlijk had ik er wel eens over gelezen. En me vermaakt met vlieg-op-de-muur documentaires die het onderwerp van zeer dichtbij hadden gevolgd. Maar ik was nog nooit op een echte hondententoonstelling geweest, in levenden lijve. En wie niet weet kan niet oordelen, is mijn stelling. Zo kwam het dat ik in gezelschap van de secretaris van onze vereniging op een winderige zondag naar Ahoy toog voor de jaarlijkse hondententoonstelling. Marianne was in functie omdat een lid van de AVLS meedeed, althans zijn hond. Ik hoefde alleen maar om me heen te kijken. De tentoonstelling was over een aantal verschillende hallen verdeeld. Ik was nog niet eens binnen of ik had al door dat ik me in een geheel andere wereld had begeven. Mensen sleepten volgeladen karretjes achter zich aan, met een blik die lange routine verried. En natuurlijk waren er honden. Heel veel honden. De spanning binnen was al richting kookpunt. Het was even zoeken voor we de ring vonden waar Fura haar kunsten zou laten zien in de tussenklasse teven. Het was nog niet eens begonnen en ik had nu al nieuwe woordjes geleerd. Voor een nieuwkomer als ik was er van alles te zien. Nooit geweten hoe intensief mensen het tentoonstellingswezen kunnen beleven. Vooral de enorme make-up kisten zijn indrukwekkend. Ze zouden backstage bij een modeshow voor mensen niet misstaan. Gefascineerd bleef ik even staan bij een man die met grote zorg het haar van een wit hondje met zijdeachtig lang haar aan het opsteken was. Steeds opnieuw, en als het niet naar zijn zin zat haalde hij de spelden er weer uit. De hond lag er relaxed bij. Het grappige was dat de man zelf geen haar van betekenis had…of was dat juist een verklaring? Dat ik verderop iemand serieus in de weer zag met een flesje nagellak verbaasde me toen al niet meer. Het aantal deelnemers was dit jaar kleiner dan anders, zo wisten de kenners. Misschien nog niet eens wat betreft de honden, maar wel was het aantal handelaren duidelijk kleiner dan vorige edities van de show. Het was nog even zoeken voor we de ring gevonden hadden waar de Servische keurmeester Z. Brankovich de aangeboden Saarlooswolfhonden zou inspecteren. Voor de tussenklasse waren drie teven ingeschreven. Norah en Nourah van de NVSWH, en Fura van de AVLS. Een beperkt aantal, zeker vergeleken bij de hal vol met labradors. Voor een buitenstaander was het raar om te zien dat de baasjes van de honden dicht bij elkaar stonden te wachten bij de ingang van de ring, de honden aan elkaar gingen snuffelen maar de baasjes elkaars blikken vermeden. Het zag er een beetje krampachtig uit en moet voor de deelnemers een ongemakkelijk moment zijn geweest. De drie honden zagen er mooi uit. Fura deed haar best, met haar vriendelijke oogopslag en haar dichtbehaarde vacht die een aanzet tot krul heeft. Of het mag van de rassenpolitie weet ik echt niet, maar het zag er elegant uit. Geen wonder dat ze al een artiestennaam heeft. Het moment van keuring kwam en ging snel voorbij. De familie Piers was trots op het keurrapport. De honden waren alle drie Zeer Goed. Noura was eerst, daarna kwam Norah en op de derde plaats Fura. Een wandeling langs alle ringen toonde de enorme verscheidenheid aan hondenrassen en typen. Voor een beginneling wat betreft het fenomeen hond was het even wennen, die Chinese naakthond die je moet insmeren tegen zonnebrand. Helemaal het tegenovergestelde: de Australische Cattledog waaraan weinig te lakken of te poetsen valt. Die maakt – behalve natuurlijk de Saarlooswolfhond – nog wel een kans als pensioenhond.
21
De verzorging van de vacht van de Saarlooswolfhond door Irene van Druenen
Er gaan veel verhalen rond over hoe je met een vacht van een hond om moet gaan. Daar zit ook veel onzin tussen. Ik ga niet vertellen wat wel en niet waar is, maar alleen de dingen die ons ras aangaan. Vacht type Onze honden hebben stokhaar, een dubbele (gesloten) vacht , tot 6 cm .Dit wil zeggen dat de vacht bestaat uit een boven- en een ondervacht. De ondervacht staat dicht op elkaar en komt net niet boven de bovenvacht uit. Ze hebben in verhouding veel meer ondervacht dan dekharen. De dekharen (bovenvacht) zijn sterker ontwikkeld en zijn dikker en harder dan de ondervacht. Elke dekhaar kan zo’n 5 tot 15 ondervacht haren om zich heen hebben. Bij de Saarlooswolfhond is er heel veel ondervacht waardoor de dekharen niet een gesloten vacht maken zoals we die kennen van een Duitse herder.
Daar sluiten de haren op elkaar aan, wat je kunt vergelijken met de schubben van een vis. Onze Saarlooswolfhond heeft in verhouding niet zo veel dekharen, waardoor we hier niet die aangesloten vacht zien. Elke dekhaar heeft een haarspier, waardoor de hond zijn haren omhoog en omlaag kan brengen. ( afbeelding boven ) Omdat hij dit kan, is het mogelijk meer of minder lucht in de vacht te krijgen dat hem helpt tegen de warmte of juist om warm te blijven. Alleen de sinushaar staat in verbinding met ook nog een zenuw, die ervoor zorgt dat deze haren informatie kunnen doorgeven zoals trillingen. Verharen We noemen deze verharing, blokverharing. Deze vacht heeft een duidelijke herkenbare rui, met tussen deze ruifases in, bijna geen haarverlies. De haren van ons ras hebben niet een hele lange levensduur. Gemiddeld zal een haar een halfjaar oud worden en daarna uitvallen. Dit uitvallen gebeurt doordat de haarwortel verschrompeld en loslaat. De nieuwe haar zal de oude uit de haarschacht drukken. De rui is in het voor- en najaar.
22
Dit heeft wel een beetje te maken met warmte en kou, maar vooral met de stand van de zon en de maan (onder invloed van licht). Als de dagen langer of juist korter worden gaan de honden verharen. Overmatig verharen of verharen buiten de ruifases om, kan verschillende oorzaken hebben.
Over borstelen De hond te vaak borstelen, ook als hij niet in de rui is. Hierdoor haal je haren uit de huid die nog niet zover waren. Hiervoor komt wel weer een nieuw haar in de plaats, alleen zal hij nu in een andere periode als de rui uitvallen (omdat een haar een levensduur heeft van een halfjaar) Als dit met veel haren gebeurt, dan krijg je dus een constante rui. Ziekte en ontstekingen Stress Schimmels, bacteriën en parasieten Operaties / medicatie Ophoping van afvalstoffen Bestrijdingsmiddelen Voeding Erfelijke afwijking
Helpen door de rui heen te komen Tussen de ruiperiode in hebben we het makkelijk. Dan doen we helemaal niks aan de vacht of alleen wassen als het nodig is. Maar als ze wel de rui in gaan, gaan mijn handen jeuken maar daar ben ik dan ook trimster voor. Eerst geduldig wachten en me zelf dwingen niks te doen. We wachten op het loslaten van de vacht. We kunnen zien wanneer we aan de gang mogen. Vouw de vacht open zodat je de huid ziet. Als je dan ziet dat de ondervacht boven de huid gaat zweven, mogen we aan de gang. Vaak zie je dan ook echt de plukken ondervacht door de bovenvacht heen steken. Kam de hond door met een herdersharkje (foto rechtsboven) Achteraan beginnen (bij de staartaanzet) en dan steeds een beetje naar voren. Zo kam je door de schone vacht heen (de vacht die ontdaan is van overtollige vacht). Hierdoor beschadig je de nieuwe vacht niet en belast je de huid zo min mogelijk De huid heeft het ook zwaar op dit moment en zal schilferen. Hier hoef je niks aan te doen. Zodra de vacht tot rust komt, doet de huid dat ook en zullen de schilfers verdwijnen. Heeft de hond altijd schilfers buiten de rui om, dan heeft het een andere oorzaak. Overleg met je dierenarts. Als we klaar zijn met kammen, gaan we de hond wassen. We maken de vacht echt door en door nat, zodat ook de huid nat is en je geen droge haren meer kan vinden. Zeep dan de hond goed in Neem een lege fles, vul de bodem met shampoo en vul de rest van de fles met handlauw water. Goed schudden voor gebruik, want hierdoor kun je de shampoo beter verdelen. Gebruik alleen hondenshampoo, want deze is voor de hondenvacht ontwikkeld en beschadigt d vacht en de huid het minst. Laat hem zolang mogelijk ingezeept staan, want hierdoor komen ook de laatste haren los. Spoel de vacht goed uit zodat er geen zeepresten achterblijven. Droog de hond zo goed mogelijk af met een handdoek.
23
Borstel hem een keer na met een terriërmatje. (foto onder) Dit zorgt ervoor dat de haren niet aan elkaar plakken. Door de warmte van de hond kan op de natte plekken de huid broeien waardoor hotspots kunnen ontstaan. Ook de zon kan voor een hotspot zorgen. En klaar is Klara, nou ja, op de badkamer na dan. Wel of niet wassen Laten we even de dingen op een rijtje zetten. Waarom zou je een hond wassen?
Hij is in de rui. Hij heeft in iets liggen rollen, waarvan je de geur niet in huis wil hebben. Hij is vies. Met shampoo die tegen parasieten of schimmels werkt.
Dit zijn goede redenen om de hond te willen wassen. Maar kan het kwaad ? We hebben allemaal wel een hondenboek thuis waarin staat dat het niet mag.
Wat gebeurt er als we de hond wassen ? We maken de vacht door en door nat, hierdoor gaan de haarschachten openstaan waardoor de haren uitvallen die door de nieuwe haren al uit de haarschacht gedrukt worden. We ontvetten haar en huid. Hierdoor neem je een natuurlijke bescherming van de huid tegen schadelijke ziektes weg. Nu kunnen deze makelijker door de huid heen dringen. In de talglaag die de hond normaal heeft, leven bacteriën die tegen deze schadelijke ziektes beschermen De talg maakt de vacht ook waterafstotend, waardoor de hond minder snel afkoelt. Deze talglaag herstelt zich vrij snel. De shampoo maakt de huid en de vacht schoon, haalt onaangename geuren weg en laat (bij de goede shampoos) een beschermfilter achter. Een shampoo met medicatie of tegen parasieten en/of schimmels, helpt een dier te genezen. Een gezonde hond kan gewoon gewassen worden, want zijn afweerstoffen tegen ziektes zullen hun werk goed doen. Een hond die veel buiten ligt, heeft wel die talglaag nodig om warm te blijven bij kouder weer. Een hond die binnen ligt en alleen voor zijn wandelingen naar buiten gaat (ook al is dat 2 uur) heeft hier geen talg voor nodig. Wassen buiten de rui kan een lichte rui veroorzaken. Conclusies
Onze honden alleen kammen als ze in de rui zijn. Dat honden de rui ingaan heeft te maken met de stand van zon en maan, maar ook de invloed van het milieu. Gebruik de goede materialen en shampoos. Wassen kan geen kwaad en mag je dus gerust doen. “te” is altijd fout, behalve tevreden, tezamen en te bed. Irene van Druenen, Oktober 2009
24
Wim van Haeringen trekt Nederlandse voorhoede bij DNA onderzoek door Hella Liefting
“Beschikbaar stellen van materiaal is erg verstandig” “Zoals we hier met zijn drieën bij elkaar zitten, hebben we per persoon enkele potentieel dodelijke erfelijke ziekten in ons DNA zitten. Ditzelfde geldt voor honden. We kunnen hieraan niets veranderen, gelukkig is het afhankelijk van de partnerkeuze of je die ziekten ook ooit zult krijgen. Het is een illusie dat er honden zijn zonder erfelijke afwijkingen.” Wim van Haeringen kijkt ons opgewekt aan. We zitten in zijn kantoor in Wageningen. Aan de wanden hangen kleden waarop beesten in alle kleuren, soorten en formaten staan afgebeeld. De directeur van Van Haeringen Laboratoria (VHL) heeft de tijd genomen om ons uit te leggen hoe groot het belang is van DNA onderzoek, en het ontwikkelen van testen. En hoe dat belang de komende jaren nog zal toenemen. DNA. Het woord alleen al roept beelden op van spannende televisieseries, waarin de dader altijd iets van een spoor heeft nagelaten dat door slimme detectives is ontdekt en door nog slimmere wetenschappers tot een onomstotelijk bewijs is herleid. Maar van de snelle jongens en meisjes van CSI is hier te Wageningen weinig te merken. Van Haeringen moet er een beetje om lachen. Maar helemaal onzinnig is de vergelijking toch niet: “Onze eerste lijn in het DNA-werk is gericht op het bepalen van een afstamming, of een identiteit. Dan gebruiken we DNA om van bijvoorbeeld een hond vast te stellen wie zijn ouders waren, en wie hij zelf is. Over veel dieren bestaat onduidelijkheid. Zelfs bij een prima geregelde fokkerij als die van runderen klopt regelmatig de afstamming niet.” Van Haeringen verwijst naar de ontwikkelingen in de Verenigde Staten, waar het laten doen van een DNA afstammingstest gewoonte begint te worden, zeker als er een scheiding in het geding is. Vaders laten onderzoeken of de kinderen waarvoor ze alimentatie moeten betalen, wel echt van hen afstammen. “De schattingen bij mensen zijn hoger dan bij runderen en andere diersoorten. Het komt regelmatig voor dat mensen niet afstammen van degene die in de papieren staat. Bij honden zijn geen percentages bekend omdat verwantschapsanalyse pas recent is begonnen.” Maar hoe belangrijk die afstamming voor mens en dier ook kan zijn, voor VHL is het – met respect – een routineklus. Onderzoek naar mutaties, erfelijke ziekten en het ontwikkelen van testen staan nog aan het begin, maar zullen de benadering van ziekten helemaal op zijn kop zetten. En die vaststelling leidt meteen tot een aantal vragen waarop niet zo gemakkelijk antwoord is te geven. Alles geldt ook voor mensen en andere zoogdieren, maar we richten de aandacht nu even op onze dierbare vriend: de hond. “Bij de meeste rassen kun je duizenden afwijkingen tegenkomen die bij kruising in een kleine populatie onherroepelijk tot problemen gaan leiden. De kunst is om gericht te zoeken, en dat doe je door het aantal mogelijke varianten te beper-
25
ken. En er is altijd een factor mazzel in het spel, met name op het gebied van de snelheid waarmee je een mutatie kunt verbinden aan een ziektebeeld.” VHL is een commerciële instelling, en heeft zichzelf daarbij georiënteerd tussen de zuivere onderzoekswereld van de universiteiten en de markt. De beschikbare kennis wordt door iedereen met iedereen gedeeld, en dat heeft een grote versnelling teweeg gebracht in het ontwikkelen van tests. Van Haeringen: “wij hebben sterk ingezet op technologie en verbetering van onze processen.” Zo onderhoudt VHL contacten met diverse universiteiten in het LUPA project (www.eurolupa.org) dat vorig jaar van start ging met geld van de Europese Commissie. Topwetenschappers gaan in het vier jaar durend project de genetische kant onderzoeken van ziekten als kanker, epilepsie, hart- en vaatziekten, diabetes en schildklierproblemen. Dat gebeurt aan de hand van onderzoek bij honden. Die leven in dezelfde omgeving en krijgen dezelfde ingewikkelde ziektes, maar zitten genetisch eenvoudiger in elkaar. Twintig diergeneeskunde faculteiten uit twaalf Europese landen werken samen bij het verzamelen van tienduizend bloed samples van gezonde rashonden en honden die lijden aan ziekten die lijken op die van de mens. De eerste winst is het vinden van genetische markers om de vele erfelijke ziekten bij rashonden te bestrijden. En die kennis kan weer gebruikt worden bij mensen. In Wageningen is het streven om testen het liefst in combinatiepakketten aan te bieden. VHL werkt daarbij graag samen met de Raad van Beheer of met rasverenigingen. Dat komt omdat het lab geen uitgebreide help- en informatiedesk heeft en ook niet wil inrichten. “Wij leveren bij voorkeur alleen de wetenschappelijke informatie. Wij maken geen beleidskeuzes over de vraag wat een fokker ermee moet, kan of wil doen.” Van Haeringen realiseert zich dat al die beschikbare informatie tot nieuwe vragen leidt. “Fokkers willen de kennis niet altijd hebben, omdat ze dan met de vraag komen te zitten of ze de nieuwe kennis van invloed laten zijn op hun handelen. Wij bieden informatie aan, maar adviseren niet.”
Een andere belangrijke rol voor de rasvereniging is het verzamelen van bloed. Hondenhaar is ook een goeie leverancier van DNA maar omdat het vaker uitvalt bij gebruik in DNA-testen door bijvoorbeeld haarverzorgingsproducten is hondenhaar minder bruikbaar. In de praktijk is naast bloed ook praktisch gebruik te maken van wangslijmvlies. Onafhankelijk van de materiaalkeuze is het controleren van de identiteit van een hond bij monstername belangrijk. Van Haeringen stelt vast dat de Saarlooswolfhond kennelijk populair is. Misschien vanwege de kleine populatie, misschien vanwege het hoge wolfgehalte. “Bij universiteiten is altijd behoefte aan bloed. Je kunt niet voorspellen hoeveel bloed er nodig is voor een bepaald onderzoek, dus opslag van een redelijke hoeveelheid per hond is een goed idee. Je zou het maken van een DNA profiel standaard kunnen maken, zeker als het om niet te veel honden gaat.” Dan gaat het niet alleen om bloed van jonge en gezonde honden, maar juist ook van oude of zieke. Hoe meer gegevens en materialen in de databank, hoe sneller de testen kunnen worden ontwikkeld.”
26
Voor de liefhebbers: de feiten Het erfelijk materiaal van alle levende wezens bestaat de chemische stof die nucleïnezuur wordt genoemd. De Engelse vertaling is Deoxy Nucleic Acid, en daarom spreekt men meestal van DNA. Het gaat om vier verschillende nucleïnezuren, aangeduid als bouwstenen: adenine(A), cytosine(C), guanine(G) en thymine(T). De DNA ketens bevatten in totaal ongeveer 3 miljard van deze bouwstenen. De erfelijke code wordt gevormd door de specifieke volgorde van deze zuren. DNA bestaat uit 46 verschillende draden, die chromosomen worden genoemd. Op deze chromosomen liggen genen, bestaande uit enkele duizenden tot honderdduizenden bouwstenen, die elk een eigen functie hebben. In elke cel heeft een mens (zoogdier) ongeveer dertigduizend genen. De meeste van deze genen zijn bekend, en wetenschappers proberen nu de functie van al deze genen te ontcijferen. De functie van de meeste genen is de vorming van een specifiek eiwit. Elk van deze eiwitten heeft een eigen functie in de cel. Een verandering in DNA wordt mutatie genoemd. Dat kan een erfelijke ziekte veroorzaken. Mutaties kunnen ontstaan door verschillende oorzaken. Ze ontstaan voornamelijk door foutjes tijdens de miljarden celdelingen die elke cel ondergaat en waarbij het erfelijk materiaal telkens gekopieerd moet worden. Sommige omgevingsfactoren zoals radioactieve straling of medicijnen zoals chemotherapie kunnen ook mutaties in DNA veroorzaken. Mutaties kunnen van ouder op kind worden doorgegeven. In het laboratorium kan men DNA onderzoeken om mutaties op te sporen. Uiteraard kan men niet al het DNA en alle genen onderzoeken, maar slechts dat gen(en) waarvan men denkt dat het een mutatie draagt. Zelfs het onderzoek van slechts één enkel gen is meestal arbeidsintensief omdat de mutatie(s) op zeer verschillende plaatsen in dat gen kunnen zitten.
Een lastige vraag is die van de identiteit. Van Haeringen kent het probleem en hij kent de emoties eromheen: is een hond nou raszuiver of niet? “Eerst even vaststellen dat er geen hond is die geen afwijkingen heeft,” zegt hij nuchter. “We kunnen nu al tot op zekere hoogte bepalen tot welk ras een hond behoort, puur door naar zijn DNA profiel te kijken. (foto rechts) Maar als je echt een 100% zuivere manier zoekt, dan moet je eigenlijk opnieuw beginnen. Dan bepaal je welke dieren in de populatie het type dicht benadert, en welke helemaal niet. Dan kun je over de tussengroep de discussie voeren. Zo schep je een soort nul-generatie, en dan neem je voor lief dat er wat ruis op de ras-lijn zit.” Hoewel deze vraagstukken zonder meer op te lossen zijn, is het gebruik van deze mogelijkheden voorbehouden aan een beleidskeuze van de rasverenigingen. Sinds de oprichting in 1986 van het lab (door de vader van Van Haeringen) is er veel veranderd in de manier waarop de overheid en de samenleving tegen DNA onderzoeken aankijken. Van Haeringen heeft daar wel begrip voor, maar stelt vast dat er veel meer mogelijkheden zijn dan nu kunnen worden gebruikt. Ook voor hondenbezitters, en niet alleen voor het nut van het algemeen. Er zijn ook directe voordelen. Neem iets eenvoudigs als een ziektekostenpolis. “In de kleine lettertjes staat nu vaak vermeld dat erfelijke ziekten zijn uitgesloten. Je hebt er dus alle belang bij om de kans op erfelijke ziekten goed te laten onderzoeken. Niet dat je ziekten voorkomt, maar je voorkomt wel dat je betaalt voor iets waar je niets aan blijkt te hebben.” De toekomst ligt om de hoek, merken we bij de rondleiding. Van Haeringen legt tussen de vriezers uit hoe het DNA uit het bloed wordt gehaald en hoe de profielen worden aangemaakt. Enthousiast vertelt hij over het meest innovatieve deel van zijn bedrijf: het DNA testen van ziekteverwekkers als bijvoorbeeld Q-koorts en salmonella. Hiernaast zijn brede bacteriële profielen beschikbaar, die uiteindelijk kunnen leiden tot de mogelijkheid om met voedsel te gaan sturen en je hond een betere weerstand te geven tegen ziekten. In Wageningen zijn ze nog lang niet klaar. Hella Liefting, November 2009
27
Wandeling in de bossen van Chaam Op zondag 8 november organiseerde Karen een wandeling in de bossen van het Brabantse Chaam. Het was eigenlijk een puppenreünie van het nest van Lotte, maar onder het motto: hoe meer zielen, hoe meer vreugd, verschenen veel meer Saarlooswolfhonden en hun baasjes op de afgesproken plek. Het was een mooie omgeving en de prachtige, zonovergoten herfstdag maakte alles nog mooier. De honden vermaakten zich prima met elkaar. In de vennen die we op de route tegenkwamen, werd door de honden fanatiek op zijn Saarloos’ gepootjebaad waar de baasjes natuurlijk weer foto’s van maakten. Na afloop waren er heerlijke pannenkoeken en warm appelgebak. Uiteraard werd volop van de gelegenheid gebruik gemaakt om weer eens gezellig bij te praten. Aan het eind van de dag was de conclusie van iedereen: een zeer geslaagd initiatief.
28
Uit het archief
In een uitgave van De Wolfhond vonden we een interessant artikel voor onze leden. De Commissie van Toezicht van de Vereniging voor Wolfhondbezitters bezocht regelmatig blinden die een wolfhond van Leendert Saarloos hadden gekregen uit zijn blindengeleideschool. Zo kon men constateren of alles goed ging met de hond en zijn blinde eigenaar. Maar dit keer ging de commissie op bezoek bij Leendert Saarloos zelf. Helaas zijn de uitgaven van De Wolfhond niet gedateerd. De schrijver meldt echter dat Leendert Saarloos op het moment van het interview 82 jaar is, dus moet deze uitgave uit 1966 dateren. Dat klopt met de leeftijd van dochter Marijke die, zoals Saarloos in het gesprek aangeeft, 16 jaar jong is als zij met Yro van de Kilstroom het Certificaat Reddingshond behaalt. Helaas is de schrijver van het stukje voor de geschiedenis onbekend gebleven. Met excuus voor de kwaliteit van de foto’s. Twee werden rechtstreeks uit de uitgave overgenomen, omdat de originele foto’s verloren zijn gegaan. De foto op de tweede pagina zullen de eerste leden van de AVLS zich nog wel herinneren. Die stond in de eerste uitgave van onze nieuwsbrief in maart 2007, waar ook het interview met Marijke is te lezen dat Hella Liefting met haar had. Deze eerste uitgave is, evenals de andere uitgaven van het eerste jaar van ons bestaan, te bekijken op de website: Formulieren & Downloads/ Nieuwsbrieven. Red.
Herinneringen De Commissie van Toezicht is ditmaal eens niet naar één van onze nietziende leden gestapt voor een verslag van zijn of haar hond. Maar we zijn nu bij de heer Saarloos binnengelopen om een kleine herinnering uit het verleden voor ons op te diepen. Het was nog in de morgen toen wij bij hem aanklopten en wij vonden hem, zoals gewoonlijk op die tijd, achter zijn bureau bezig aan de vele werkzaamheden die dagelijks verbonden zijn aan dit omvangrijke werk. ’s Morgens heel vroeg moet je niet bij hem aankloppen, dat weten wij zo langzamerhand wel, dan heeft hij geen tijd. Want ondanks zijn respectabele leeftijd (82 jaar,daar mogen wij eigenlijk niet over spreken) neemt hij nog dagelijks deel aan de voedering van zijn dieren, het schoonhouden en de reparaties aan kennels etc. en eerst daarna is hij voor een praatje te vangen. (foto : Leendert Saarloos aan zijn administratie) Wij vonden hem dus achter zijn bureau bezig met het bijwerken van het “Nestboek” en voor wij iets konden vragen, hoorden wij al: “Even wachten tot ik dat klaar heb, want dat is mijn grondslag voor alles.” En ondanks deze waarschuwing kregen wij een hele verhandeling over dekboek, nestboek, dodenregister en weet ik al niet meer. Het ging echter met zo’n overtuiging en enthousiasme dat wij wel moesten luisteren. Een bewijs dat in deze man nog alles bruist van wat eerst zijn hobby, maar later een levenstaak is geworden. Maar ja, daar
29
kwamen wij niet voor, misschien een goed verhaal voor de volgende keer. Terwijl wij onze inmiddels gebrachte koffie met smaak opdronken, maakte de heer Saarloos zijn werkzaamheden klaar, zakte daarna iets onderuit en deed een greep in een onvoorstelbare grote stapel foto’s. Hij keek een tijdje op een foto zonder iets te zeggen, maar zijn ogen spraken boekdelen. Was het toeval dat hij juist deze foto pakte of kijkt hij er zo vaak naar dat de foto vanzelfsprekend bovenop blijft liggen. Wij wachtten rustig af, toen schoof hij de foto naar ons toe en begon… (foto rechts, Marijke met Almadin, 1952) “Kijk, op deze foto ziet u mijn dochtertje Marijke, toen ze nog heel klein was, met haar moeders blindengeleidehond. Zo klein als ze was (je hebt het of je hebt het niet) was ze al bezeten van de honden. Ook Almadin van de Kilstroom was haar beste vriend. In de box was hij altijd de oppasser. Prima apporteur als hij was, moest hij ieder ogenblik haar pop apporteren. De kleine meid kon het woord nog niet eens uitspreken en zei dan zoiets van “apot” of zo en dan smeet ze haar pop een eind over de rand van haar box. Als Almadin dan de pop ophaalde, kraaide ze van plezier en hup, daar ging de pop weer. En Almadin maar weer kwispelstaartend dat ding ophalen, tot het hem ging vervelen en dan deed hij het niet meer. Natuurlijk luid protest uit de box, maar hij liet ze fijn brullen en draaide zijn kop om. Maar ja, goedig als wolfhonden zijn… een uur later kreeg hij bloed voor ’t hart en ging dan, tot groot plezier van Marijke, toch maar weer de pop halen. Het leukste is nog dat Marijke op 16 jarige leeftijd met een zoon van diezelfde Almadin, Yro van de Kilstroom, het certificaat Reddingshond heeft behaald. Dit zijn zo van die herinneringen waar ik graag nog eens naar achterom kijk. Ook wel naar onaangename dingen. Dat moet. Ik weet wel, de mensen doen dat niet graag, maar om niet steeds in dezelfde fouten te vervallen, moet je juist vaak ook de niet prettige herinneringen voor de geest halen. (links, de reddings- en politiehondenploeg) Kijk, hier heb je nog een ander fotootje. Het is één van de reddings- en politiehondenploegen. Steeds gaat dit door, er vallen er steeds af en er komen er steeds bij. Het valt beslist niet mee om een goede dresseur te worden. Daar is heel veel voor nodig, maar ik geef ieder zijn kans. Ze moeten het maar bewijzen wat ze waard zijn. Het is net als bij m’n dieren, het selecteert zichzelf. Kijk maar naar Marijke. Ze richt nu al zelf blindengeleidehonden af en een mevrouw Pidoux, die komt ook uit de dresseurploeg. Ja, het is goed om op z’n tijd eens terug te kijken.”
De foto’s in deze nieuwsbrief werden beschikbaar gesteld door Carmen Tyborski, Marianne Eggink, Christiane Stuffer, Irene van Druenen, Francis Timmerman, Gerard de Moor, Johan Berends, Eveline ter Beek, Rick van Malssen, Els Rademaker en Peter Piers
30
Nummer 1
2007
Blz.
Bestuursleden stellen zich voor …………………………………………………….
4
Wat is de doelstelling van de AVLS? ………………………………………………
12
Uit het archief: de geboorte van de wolf …………………………………………... 16 Gebeten maar nooit verslagen, interview met Marijke Saarloos ……………….. 18 Tips voor de opvoeding ……………………………………………………………..
22
Penningmeester Ruud de Bruin stelt zich voor …………………………………..
4
Verslag voordracht Prof. Dr. F. Stades over PRA bij de Saarlooswolfhond ….
5
Nummer 2
Een gereserveerde hond is een waardige hond, interview met oud- voorzitster van de Raad van Beheer en keurmeester Mw. Anneke Brooijmans ………… 7 Uit het archief: wolfhonden ………………………………………………………….. 9 Heupdysplasie en de Saarlooswolfhond ………………………………………….. 13 Geboren ………………………………………………………………………………. 15 Dekken of niet… that’s the question ……………………………………………….
16
Nummer 3 Buigen onder de macht van domme mensen, interview met Ido Vunderink……. 3 De DNA bank, een biologisch archief ……………………………………………… 6 Rashond of wolfhybride ……………………………………………………………... 11 Hondenshows ………………………………………………………………………… 13 CAC en CACIB, wat is dat?................................................................................. 16 Kynologische uitdrukkingen ………………………………………………………...
17
De AVLS dag van 23 september ………………………………………………….
2
Voorlichting Datamanager GCS ………………………………………………….
5
Foto impressie AVLS dag …………………………………………………………
7
De dynamische Saarlooswolfhond, een overpeinzing over zijn gangwerk …..
15
Nico Schoolenberg, een verhaal over een bijzonder mens ……………………
19
Nummer 4
31
2008 Nummer 1
2008
Blz.
Fokken en selecteren, het afwegen van belangen ………………………………
2
Inteelt en inteeltcoëfficiënt ………………………………………………………….
7
De SWH in het maandblad hondenleven …………………………………………
12
Uit het archief, Piet Koeken ………………………………………………………..
13
De mythe van de witte Saarlooswolfhond ………………………………………..
14
Drie Saarlooswolfhonden, een verantwoord risico? …………………………….
19
Nieuwjaarsborrel ……………………………………………………………………
22
Reactie op een interview , Nieuw leven …………………………………………..
3
De hysterie rondom fokzuiverheid ………………………………………………..
4
Tsjono en Vita werken eendrachtig samen ……………………………………..
8
Federatie van rasverenigingen …………………………………………………...
9
Uit het archief, we zijn een nationaal ras rijker, ………………………….………
10
Wandeling in zeeland ………………………………………………………………
14
Rashonden en erfelijkheid …………………………………………………………
15
Wandeling Het Leesten, Lezing Dr. Schilder …………………………………..
26
Erfelijke afwijkingen en de gevolgenvoor de fokkerij …………………………..
4
Ledenvergadering 2008 , Lezing Ir. E. Gubbels ……………………………….
8
Geboortebericht ……………………………………………………………………
9
Hypofysaire dwerggroei bij de Saarlooswolfhond ………………………………
10
Mijn mooiste foto, Tentoonstelling Uden ………………………………………..
13, 14
Federatie van Rasverenigingen dreigt met procedure bij de NMa …………..
16
Uit het archief, Hoe het startte ……………………………………………………
17
De valkuilen van een koopcontract ………………………………………………
21
Programma AVLS dag 28 september ……………………………………………
25
Het kopen van een gecertificeerde pup ………………………………………….
3
De kleuren van de Saarlooswolfhond ……………………………………………
6
Tips voor problemen rond en tijdens de geboorte bij de hond ………………
11
Tara en Luna in Zuid-Tirol …………………………………………………………
18
De puppycursus ……………………………………………………………………
19
Federatie van rasverenigingen dient klacht in bij NMa ………………………....
21
Nogmaals niet aangesloten kynologie ……………………………………………
23
Mijn mooiste foto, AVLS dag 28 september ……………………………………..
25, 27
Nummer 2
Nummer 3
Nummer 4
32
Nummer 1
2009
Blz.
Nieuw leven , Het nest van Amani ……………………………………………….
3, 4
Verklaring bestuur over forum & Lilo, Saarloos maar dan anders…………….
5, 7
Marijke Saarloos en Diana Rijkers stellen zich voor …………………………..
9
Een bezoek aan het genetisch lab in Utrecht …………………………………..
13
AVLS jaarverslag 2008 & Nieuwjaarsborrel…….………………………………
16, 21
Over feiten, emotie, zwijgen en … perspectief …………………………………
23
Voortgang klacht NMa & RvB publiceert onder druk gezondheidsuitslagen ..
28, 29
Mijn mooiste foto …………………………………………………………………….
30
Nestreünie van het T en U nest van kennel Bastaja …………………………….
32
Voorlopig oordeel NMa: erkenningregels RvB zijn verboden …………………..
3
Onze herplaatser Nikita …………………………………………………………….
4
Kennelhoest ………………………………………………………………………….
6
AVLS ledenvergadering 2009 & Intrekking klacht tegen RvB …………………..
9, 10
Honden fokken in het nieuwe millennium …………………………… …………..
11
De rekkelijken en de preciezen …………………………………………………….
21
Mijn mooiste foto …………………………………………………………………….
24
Gerard de Moor en Marijke Saarloos, een leven met Saarlooswolfhonden …
26
Nieuw leven, Het debuut van Baku Inu, Het eerste Karolottes nest …………..
27, 30
RvB wil de 1 vereniging per ras regel afschaffen ………………………………
3
Socialisatie en opvoedingsdag op 14 juni ……………………………………….
5
Monty Sloan geeft lezing op AVLS dag …………………………………………
8
De DNA databank ,de onderzoeksbank en het nut ervan ……………………..
9
Hondenshows… je moet ervan houden …………………………………………..
11
Uit het archief, de wilde voorouders van onze hond ……………………………
14
Hondeloos lid, Het B nest van Una Neshoba ………………………………….
17, 19
Gen Degeneratieve Myelopathie,& Editie Castlefest……………………………
21, 22
Terug naar de natuur & lekkers …………………………………………………...
23, 25
Ledenvergadering, Certificaten ……………………………………………………
3
De hond als uitzondering, dekmelding …………………………………………..
4, 6
Het zijn waarschijnlijk wolven …………………..…………..……………………
7
Foto’s AVLS dag, Lot uit de loterij, AVLS dag ..…………….. ………………….
9, 12, 13
SWH kalender, Lekker, Wolfhondkruisingen ..……………………………….…
16, 17, 18
Ahoy voor beginners, Verzorging vacht SWH, Van Haeringen Lab ………….
21, 22, 25
Wandeling Chaam, Uit het archief ………………………………………………
28, 29
Alle jaargangen op een rij ………………………………………………………….
31
Nummer 2
Nummer 3
Nummer 4
33
(advertentie)
34
