Nota voor burgemeester en wethouders Onderwerp Kunstopdracht Verbeelding Ter Hunnepe 1- Notagegevens Notanummer 2016-000314 Datum 23-02-2016 Programma: 10 Economie, kunst en cultuur Portefeuillehouder Weth. Hartogh Heys
Besluitenlijst [X]Akkoordstukken Routing Programmamanager Ambtelijk opdrachtgever Wethouder
d.d. 15-03-2016 d.d. 02-03-2016 02-03-2016 02-03-2016
Team MOM 2- Bestuursorgaan [X]B & W [ ]Raad [ ]Burgemeester College van B & W - Burgemeester - Weth. Hartogh Heys - Weth. Grijsen [X]Openbaar
d.d. 15-03-2016
[ ]adj.secr. [X]gem.secr. BIS Openbaar Status
15-03-2016 --- Weth. Kolkman - Weth. Rorink
[ ]Besloten
d.d. --
par. -02-03-2016 Definitief2016-03-16
Bijlagen Bijlage 1 Advies Adviesraad Kunst en Openbare Ruimte B & W d.d.: 15-03-2016 Besloten wordt: 1 In te stemmen met het verlenen van de opdracht voor realisatie en plaatsing van een kunstwerk op de locatie Ter Hunnepe, volgens bijgevoegd advies en schetsontwerp; 2 de gemeentelijke bijdrage van € 25.000 ten laste te brengen van de post Kunstopdrachten van de begroting; 3 de nota en het besluit openbaar te maken vergezeld van een persbericht. Financiële aspecten: Ja Financiële gevolgen voor de gemeente? Nee Begrotingswijziging Financiële gevolgen opvangen de gemeentelijke bijdrage van € 25.000 ten laste te brengen van de post Kunstopdrachten van de begroting Voorstel openbaarmaking conform Wet Openbaarheid Bestuur (Wob) [ ] De nota en het besluit openbaar te maken [X] De nota en het besluit openbaar te maken vergezeld van bijgaand persbericht [ ] De nota en het besluit openbaar te maken nadat [ ] De nota en het besluit openbaar te maken, behalve… [ ] Het besluit openbaar te maken, maar niet de nota, gelet op artikel: [ ] De nota en het besluit niet openbaar te maken, gelet op artikel:
Kennisgeving/ Bekendmaking Awb Kennisgeving (publicatie) conform Awb Bekendmaking conform Awb
Nee Nee
ADVIESRADEN: Moet een van de adviesraden gehoord worden of op de hoogte gesteld? Adviesraad/ Adviesraden Adviesraad Beeldende Kunst
Ja
Toelichting Inleiding In 2012 heeft de gemeente Deventer het Masterplan Schipbeek - een visie voor de zuidelijke stadsrand vastgesteld. Een van de projecten is de herinrichting van het terrein van het voormalig vrouwenklooster Ter Hunnepe. Fase 1, de herinrichting van het terrein, is in 2015 afgerond. F ase 2 bestaat uit de realisatie van h et kunstwerk ‘We’re on a mission from God’ van Ben Raaijman. De provincie Overijssel stelde hiervoor in 2014 vanuit de provinciale subsidieregeling "Verhaal van Overijssel" een bedrag beschikbaar, d.w.z. de provincie Overijssel draagt 40% van de totale kosten bij: € 30.150,-. Hoewel enkele aanvragen bij andere fondsen niet werden gehonoreerd, maakt een door de kunstenaar aangepast plan realisatie van het kunstwerk toch mogelijk. Alle betrokken partijen zijn er van overtuigd dat dit kunstwerk, ook in afgeslankte vorm, een interessante bijdrage levert aan het verhaal van die plek. De gemeentelijke adviescommissie Kunst en Openbare Ruimte adviseert het college van B&W akkoord te gaan met uitvoering van deze opdracht en met een bijdrage van € 25.000 (zie bijlage 1). Beoogd resultaat De archeologische resten van het voormalig Cisterciënzerklooster Ter Hunnepe zichtbaar en beleefbaar te maken voor het publiek, op een zodanige wijze dat het ook een bijdrage levert aan de activiteiten van Paintballvereniging Anampa. Kader Masterplan Schipbeek, een visie voor de zuidelijke stadsrand ( Deventer, 2012). Provinciale subsidieregeling "Verhaal van Overijssel". Visie Kunst en Publieke Ruimte (Deventer 2010) Argumenten voor en tegen Argumenten voor: Het kunstwerk van de kunstenaar Ben Raaijman werd door een kleine commissie van betrokkenen en deskundigen unaniem gekozen als best passend en inspirerend. Met de realisatie van het kunstwerk voltooit de gemeente het project herinrichting terrein voormalig vrouwenklooster Ter Hunnepe en realiseert daarmee het beoogde resultaat:
op de locatie wordt het voormalige klooster op interessante wijze verbeeld; de locatie aan de zuidelijke stadsrand wordt interessant voor bezoekers; de kloosterplattegrond kan door Anampa worden gebruikt om het verhaal van het klooster te vertellen en om een interessanter spelverloop te creëren; door het spel in de vorm van een brochure zal het verhaal van de geschiedenis van het klooster breed worden verspreid via media, VVV, erfgoed- en publieksinstellingen.
De gemeentelijke adviescommissie Kunst en Openbare Ruimte adviseert het college van B&W akkoord te gaan met uitvoering van deze opdracht en met een bijdrage van € 25.000.
Argumenten tegen: Geen Extern draagvlak (partners) Alle betrokkenen zijn overtuigd dat het kunstwerk, ook in afgeslankte vorm, een interessante bijdrage levert aan het verhaal van die plek. De provincie is recent akkoord gegaan met de uitvoering in afgeslankte vorm. Financiële consequenties De totale kosten van het project bedragen € 75.735,-. De gemeentelijke bijdrage van € 25.000,- komt ten laste van de begroting post Kunstopdrachten prod. 230 programma 10. De provincie Overijssel draagt 40% van de totale kosten bij: € 30.150,-. Verder dragen Kunstenlab (€ 10.300,- in uren) , het team Archeologie(€ 7125,- in uren) en de paintballvereniging Anampa (€ 2800,- in uren) bij aan het project. Aanpak/uitvoering Na akkoord van het college wordt de opdracht verstrekt voor realisatie en plaatsing van het kunstwerk.
Advies Kunstopdracht Verbeelding Ter Hunnepe Traject Eind 2013 gaf de gemeente opdracht aan 2 kunstenaars om een ontwerp te maken om, bij de herinrichting van het terrein, de archeologische resten van het voormalig Cisterciënzerklooster Ter Hunnepe zichtbaar en beleefbaar te maken voor het publiek, op een zodanige wijze dat het ook een bijdrage levert aan de activiteiten van Paintballvereniging Anampa. Het kunstwerk ‘We’re on a mission from God’ van Ben Raaijman werd door een kleine commissie van betrokkenen en deskundigen unaniem gekozen als best passend en inspirerend. In 2014 werd hiervoor een subsidiebedrag beschikbaar gesteld vanuit de provinciale subsidieregeling ‘Verhaal van Overijssel’. Ook vanuit het fonds Kunstopdrachten van de gemeente Deventer werd een positief advies gedaan om 25.000 euro beschikbaar te stellen. Om het kunstwerk volgens het oorspronkelijke plan daadwerkelijk te realiseren was meer geld nodig. Daarna werden diverse andere fondsen aangeschreven, zoals het Mondriaanfonds en het Bouwfonds Cultuurfonds. Om uiteenlopende redenen zijn deze aanvragen afgewezen. Ten einde het kunstwerk toch uit te kunnen voeren, heeft Ben Raaijman op verzoek van de gemeente en de gemeentelijke adviescommissie een bijgesteld plan gemaakt, waarvoor wel voldoende geld beschikbaar is vanuit de reeds toegezegde fondsen. Dit plan is opnieuw voorgelegd aan alle betrokkenen: gemeente Deventer (zowel de projectleider van de herinrichting als de afdeling Archeologie), de gemeentelijke adviescommissie Kunst en Openbare Ruimte en Anampa. Zij zijn er allen van overtuigd dat dit kunstwerk, ook in afgeslankte vorm, een interessante bijdrage levert aan het verhaal van die plek. Inmiddels is de herinrichting van het terrein afgerond en zal de uitvoering van deze kunstopdracht niet langer door de gemeente, maar door het Kunstenlab worden begeleid. Kunstwerk De kloosterwerkelijkheid zoals die nu onder het maaiveld ligt, is wat de kunstenaar betreft niet meer dan een aanleiding voor het kunstwerk: “Het bovengronds nabootsen van plattegronden, of
met staketsels suggereren van oude lijnen, werkt meestal bijzonder suf uit en geeft alleen een schijn beeld van de geschiedenis. Immers het klooster heeft honderden jaren in diverse vormen bestaan, veel meer dan de weergave van een momentopname kan het niet worden. Maar wanneer de kloosterplattegrond door Anampa zou kunnen worden gebruikt om het verhaal van het klooster te vertellen en een interessanter spelverloop te creëren, biedt dat kansen.” Voorstel (met 2 elementen) 1. Het uitbrengen van het Ter Hunnepe spel, op basis van een kaart van het oude kloosterterrein. De spelkaarten kunnen na afloop worden meegenomen en vertellen zo het verhaal (een van de verhalen) van het Klooster ter Hunnepe, langzaam maar zeker rond. 2.
Het bouwen van een doolhofachtige tuin waar door middel van geabstraheerde blokken de kloosterplattegrond wordt gesuggereerd. De blokken zijn gemaakt van puin en puingranulaat. Een aantal wordt voorzien van verzonken teksten die een duiding geven van de onderliggende werkelijkheid van het voormalige klooster. De kunstenaar benadrukt vooral de contouren van de kloostermuur en het poortgebouw, de kerk en de binnenplaats, het lavatorium en de waterput.
De blokken hebben een maat van ongeveer 40 cm hoog (zithoogte) en 150 * 50 tot 100 cm breed. Er worden twee basisvormen gebruikt: een rechte en een T-vorm. Het materiaal is geheel craddle to craddle, en volkomen duurzaam. De basisuitstraling is die van een ruïne, en deze uitstraling zal na verloop van tijd alleen maar sterker worden. Het materiaal is ongevoelig voor vandalisme en behoeft geen onderhoud. Op een aantal blokken worden houten schermen geplaatst, die enerzijds verwijzen naar luiken en poorten uit middeleeuwse vestingen, anderzijds dienen zij als schuilelementen voor de hedendaagse paintballers. Zij zorgen verder voor een vergroting van de zichtbaarheid van de plattegrond doordat ze verder boven het maaiveld uitsteken. Functies Het spel wordt verdeeld, verspreid en functioneert als een folder. De klooster-contouren worden geduid, niet nauwkeurig weergegeven. Er ontstaat een duidelijk beeld van de omvang en de globale indeling van het klooster. Door de maat en de plaatsing van de blokken ontstaan er zitplekken, banken en tafels zelfs, op het oude kloosterterrein.
Advies De gemeentelijke adviescommissie Kunst en Openbare Ruimte adviseert het gemeentebestuur akkoord te gaan met uitvoering van deze opdracht en een bijdrage van € 25.000 uit het Fonds Kunstopdrachten.
College akkoord met kunstwerk bij voormalig vrouwenklooster Het college van burgemeester en wethouders stemt in met de realisatie van het kunstwerk ‘We’re on a mission from God’ van Ben Raaijman op het terrein van het voormalig vrouwenklooster Ter Hunnepe bij de Schipbeek, aan de zuidelijk stadsrand. Het college stelt hiervoor een bijdrage van 25 duizend euro beschikbaar. Het college volgt daarmee het advies van de adviescommissie Kunst en Openbare Ruimte. Gemeente, de adviescommissie en Paintballvereniging Anampa zijn er van overtuigd dat het kunstwerk een interessante bijdrage levert aan het verhaal van die plek. Visie voor de zuidelijke stadsrand In 2012 heeft de gemeente Deventer het Masterplan Schipbeek - een visie voor de zuidelijke stadsrand -vastgesteld. Een van de projecten is de herinrichting van het terrein van het voormalig vrouwenklooster Ter Hunnepe. Dit Cisterciënzer klooster werd gesticht in de 13e eeuw en verwoest in 1578. Archeologisch onderzoek startte in 1967. Daarna is, slechts met korte onderbrekingen, 30 jaar gewerkt aan het onderzoek naar sporen van het klooster en de bijgebouwen. Het kunstwerk Kunstenaar Ben Raaijman gaat een doolhofachtige tuin aanleggen waar met blokken van puin en puingranulaat de kloosterplattegrond wordt nagebootst. Het geheel krijgt een uitstraling van een ruïne. Op een aantal blokken komen verzonken teksten die verwijzen naar de onderliggende omtrekken van de kloostermuur en het poortgebouw, de kerk en de binnenplaats, het wasbekken en de waterput. Functie voor paintballers Op een aantal blokken worden houten schermen geplaatst, die verwijzen naar luiken en poorten uit middeleeuwse vestingen. Ze kunnen door paintballers van de nabij gevestigde paintballvereniging Anampa echter ook prima worden gebruikt om achter te schuilen. De provincie Overijssel draagt € 30.150,- bij vanuit de provinciale subsidieregeling "Verhaal van Overijssel". De uitvoering wordt begeleid door het Kunstenlab.