Beschrijving van de opleidingsonderdelen van het bachelorprogramma

Evangelische Theologische Faculteit, Leuven – opleidingsonderdelen bachelorprogramma

1

Beschrijving van de opleidingsonderdelen van het bachelorprogramma Een sterretje (*) bij de literatuuropgave betekent dat de betreffende publicatie verplicht is, terwijl de overige referenties naar aanbevolen literatuur verwijzen. EERSTE BACHELOR

TWEEDE BACHELOR

DERDE BACHELOR

Gemeenschappelijk (60) Studie- & onderzoeksmethod. (4) Communicatieve Vaardigheden(3) Inleiding Hebreeuws (5) Inleiding Grieks (5) Hermeneutiek en exegese (7) Oriëntatie OT (5) Oriëntatie NT (5) Oriëntatie HT (5) Oriëntatie ST (5) Oriëntatie PT en Spiritualiteit (7) Oriëntatie GM (4) Godsdienstontwikkelingspsych.(5)

Gemeenschappelijk (27) OT 1 (4) NT 1 (4) HT 1 (4) ST 1 (Dogmatiek) (4) Ethiek incl. paper afstudeerrichting (7) Geschiedenis v/d Westerse Wijsbegeerte (4)

Gemeenschappelijk (16) OT 2 (4) NT 2 (4) HT 2 (4) ST 2 (Dogmatiek) (4)

Bijbel en Theologie (33) Hebreeuws Seminarie 1 (4) Grieks Seminarie 1 (4) OT in context (4) NT in context (4) Geschiedenis v/h kerkrecht (3) Keuzevakken (14 of 12, afhankel. v. supervisie)

Bijbel en Theologie (44) Hebreeuws Seminarie 2 (4) Grieks Seminarie 2 (4) Seminarie OT (4) Seminarie NT (4) Seminarie HT (4) Seminarie ST (4) Scriptie (gekoppeld aan afstudeerrichting) (6) Stage (14 of 16, afhankelijk van supervisie)

Kerk en Pastoraat (33) Geschiedenis v/h kerkrecht (3) Ecclesiologische modellen (4) Woordverkondiging: Theorie en Praktijk (6) Liturgie en muziek in de gemeente (4) Inleiding Pastorale Theologie (6) Gemeenteonderwijs (4) Keuzevakken (6)

Kerk en Pastoraat (44) Seminarie PT (4) Gemeenteopbouw (4) Evangelistiek (4) Scriptie (gekoppeld aan afstudeerrichting) (6) Stage (14 of 16, afhankelijk van supervisie) Keuzevakken (12 of 10, afhank. v. supervisie)

Godsdienst en Onderwijs (33) Ecclesiologische modellen (4) Godsdienstsociologie (Theorie & Technieken) (6) Cultuur en samenleving (4) *GW: Christendom i/e multirelig. samenleving(8) #AG: Algemene Onderwijskunde (8) Keuzevakken (11)

Godsdienst en Onderwijs (44) Seminarie GM (4) *GW: Evangelistiek (4) *GW: Zending, diaconaat & ontwikkelingsw.(4) #AG: Onderwijskunde Godsdienstonderwijs (8) Scriptie (gekoppeld aan afstudeerrichting) (6) Stage (14 of 16, afhankelijk van supervisie) Keuzevakken (12 of 10, afhank. v. supervisie)

N.B.: ‘*GW’ (Godsdienstwetenschappen) en ‘#AG’ (Aggregatie) vormen alternatieven t.o.v. elkaar

Beschrijving van de opleidingsonderdelen van het bachelorprogramma.............................................................. 1 1. Eerste Bachelor................................................................................................................................................... 2 2. Tweede Bachelor.............................................................................................................................................. 18 2.1. Gemeenschappelijk deel........................................................................................................................... 18 2.2. Bijbel en Theologie .................................................................................................................................. 25 2.3. Kerk en Pastoraat ..................................................................................................................................... 30 2.4. Godsdienst en Onderwijs ......................................................................................................................... 36 3. Derde Bachelor................................................................................................................................................. 40 3.1. Gemeenschappelijk deel........................................................................................................................... 40 3.2. Bijbel en Theologie .................................................................................................................................. 44 3.3. Kerk en Pastoraat ..................................................................................................................................... 52 3.4. Godsdienst en Onderwijs ......................................................................................................................... 55


1. Eerste Bachelor Naam van het opleidingsonderdeel: Studie- en Onderzoeksmethoden (4 ects) Verantwoordelijke docent: Jack Barentsen; Co-docent: Karin de Jonge. Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege (schrijftechnieken) - oefeningen (bezoek bibliotheken, zoekopdrachten) - practica (groepsoverleg, begeleiding onderzoek, presentatie onderzoek) Totaal

8 uur 4 uur 2 uur

18 uur 10 uur 10 uur

10 uur

74 uur

24 uur

112 uur

Wijze van examineren Doorlopende evaluatie aan de hand van opdrachten per blok. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B1-3. Doelstellingen Na het volgen van deze cursus: • weet de student o hoe een theologisch onderwerp bevraagd, onderzocht en verdiept kan worden vanuit verschillende invalshoeken (vanuit de bijbelwetenschappen, de systematische, historische, en praktische theologie) o hoe het groepsproces aan grondig onderzoek kan bijdragen o welke normen en richtlijnen gelden voor een schriftelijke, wetenschappelijke presentatie van onderzoek (Turabian) • kan de student o op een systematische manier relevante informatie opzoeken, selecteren, ordenen en verwerken o het geleerde in een geschreven werkstuk presenteren, met inachtneming van de geldende normen en richtlijnen (Turabian) • is de student gemotiveerd o om theologische onderwerpen grondig te onderzoeken o om dit onderzoek waar mogelijk in teamverband uit te voeren • heeft de student zich ontwikkeld o tot iemand die bekwaam, en met vertrouwen theologische onderwerpen (in groepsverband) kan onderzoeken Inhoud van het opleidingsonderdeel Ondersteunende collegeblokken: • Studeertechnieken o hoe houd ik mijn gegevens bij? o oriënterend, globaal, grondig en kritisch lezen o tekst kritisch benaderen o het samenvatten van teksten o Onderzoekstechnieken o bezoek bibliotheken van ETF en KUL o gebruik internet • Schrijftechnieken o inleiding argumentatieleer o werken met doelen en structuren o hoe schrijf ik? Tot wie richt ik mij? o uitleg opmaak, o.a. citaten, voetnoten, bibliografie, enz. o formuleren van commentaar bij een tekst o het redigeren van teksten (taalgebruik, zinsbouw, tekstopbouw) o het integreren van teksten (verwerken van meerdere teksten tot een geheel) o het bundelen van de teksten van de betrokken groepsleden tot een logisch geheel

2


Invulling van onderwijsvormen Groepswerk, met nadruk op ervaringsgericht leren, ondersteund door colleges. Dit houdt in dat de student al doende de bovengenoemde leerdoelen zal bereiken en methodieken leert beheersen, waarbij het groepsproces aanscherpend zal werken. De begeleiding en feedback van de docenten vindt plaats tijdens de geplande lesuren, maar ook in consultaties per groep of per student. Elk ingeleverd stuk werk wordt door de docent van commentaar voorzien, wat de student dient te verwerken in een verbeterde versie die weer ingeleverd wordt. Indien nodig wordt zo zelfs een 3e of 4e versie geschreven, totdat het resultaat voldoende wordt geacht door de docent. Juist deze begeleiding en feedback leiden tot versterkte leerprestaties. Het algemene thema zal worden gekozen uit een onderwerp van de Heverlee Conferenties en zal worden uitgewerkt in deelthema’s in kleine groepjes (5 a 6 studenten). Het gaat hierbij zowel om een individueel als om een groepsresultaat. Gebruikte literatuur • Alexander, Patrick H., and Society of Biblical Literature. The SBL Handbook of Style: For Ancient near Eastern, Biblical, and Early Christian Studies. Peabody: Hendrickson Publishers, 1999. • Boersema K., en J. Barentsen. Studie- en Onderzoeksmethoden. Leuven: ETF, 2003-2004. • Eco, Umberto. Hoe schrijf ik een scriptie?. 9de druk. Amsterdam: Ooievaar, 2000. • Louwerse, Cees. Studeren kun je leren: Een werkboek voor studerenden in het hoger onderwijs. 6de druk. Nijkerk: Intro, 1992. • Louwerse, Cees. Studeer actief: Wegwijzer voor de beginnende student. Nijkerk: Intro, 1984. • Turabian, Kate L., John Grossman, and Alice Bennett. A Manual for Writers of Term Papers, Theses, and Dissertations. Chicago Guides to Writing, Editing, and Publishing. 6th ed. Chicago: University of Chicago Press, 1996. • Vyhmeister, Nancy J. Your Indispensable Guide to Writing Quality Research Papers: For Students of Religion and Theology. Grand Rapids: Zondervan, 2001.

3


4

Naam van het opleidingsonderdeel: Communicatie Vaardigheden (3 ects) Verantwoordelijke docent: Ted VanderEnde; Co-docent: Gerrit Houtman. Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - oefeningen - litatuurstudie - eindverslag Totaal

6 uur 6 uur 6 uur 0 uur 0 uur 18 uur

12 uur 24 uur 21 uur 15 uur 12 uur 84 uur

Wijze van examineren Reflectieverslag en weergave literatuurstudie. Dit opleidingsonderdeel draagt (in mindere mate) bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B1 en B3 . Doelstellingen De student wordt geacht zich een aantal vaardigheden eigen te maken die hem/haar in staat stellen op een adequate wijze te communiceren zowel in persoonlijke als in groepsgesprekken. Dit leerproces van sociale vaardigheden zal gekoppeld worden aan een bewustwording van de eigen mensvisie, persoonlijke omgangskunde met anderen en het eigen zelfbeeld. Inhoud van het opleidingsonderdeel In deze cursus wordt vooral rond de communicatieve vaardigheden gewerkt: waarnemen, luisteren, vragen stellen, samenvatten, het ontvangen en geven van feedback, het geven van je mening en het omgaan met emoties in het gesprek. Deze vaardigheden zullen vooral toegepast worden met het oog op persoonlijke gesprekken (pastoraat), maar in mindere mate ook met het oog op groepsgesprekken (vergaderingen) en het communiceren voor een groep (spreekvaardigheid). Invulling van onderwijsvormen Naast hoorcolleges vormen training van de vaardigheden en practische casusbesprekingen een belangrijk onderdeel van de lessen. Daarnaast wordt er gewerkt met groepsopdrachten welke aan het eind via korte presentaties beoordeeld zullen worden. Gebruikte literatuur • Bouwkamp, Roel. Gespreksvormen. PM Reeks. Baarn: Nelissen, 1990. • Meer, Kees van en Jos van Neijenhof. Elementaire sociale vaardigheden. Antwerpen: Kluwer, 2000. • Oomkens, Frank R. en Alan Garnar. Communiceren. Amsterdam: Boom, 2003. • Oomkens, Frank R. Communicatieleer. Amsterdam: Boom, 2001.


Naam van het opleidingsonderdeel: Inleiding Hebreeuws (5 ects) Verantwoordelijke docent: Hendrik Koorevaar ; Co-docent: Anton Waelkens. Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - oefeningen - bezoek bibliotheek - wegwijs in BibleWorks Totaal

27 uur 9 uur 1 uur 3 uur 40 uur


Wijze van examineren Mondeling en schriftelijk examen. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B9. Doelstellingen De student krijgt inzicht in de belangrijkste onderdelen van de grammatica van het oudtestamentische Hebreeuws, zodat hij in staat is een eenvoudige tekst van het Oude Testament met hulpmiddelen grammaticaal te analyseren en te vertalen. Inhoud Overzicht van de grammatica van het oudtestamentische Hebreeuws. Inleiding in BibleWorks. Onderwijsvormen Hoorcollege en oefeningen Gebruikte literatuur • • •

~ybwtkw ~yaybn hrwt rps

Ellinger, K. en Rudolph, W. Biblia Hebraica Stuttgartensia. Stuttgart: Deutsche Bibelstiftung. 1977 en later. Koorevaar, H.J., Hebreeuwse grammatica. Leuven: Evangelische Theologische Faculteit, 2001. Koorevaar, H.J., Oplossingen van de oefeningen bij het Hulpboek bij de grammatica van het Bijbels Hebreeuws. Leuven: Evangelische Theologische Faculteit, 1997.

• Lettinga, J.P., T. Muraoka, W.Th. Van Peursen. Grammatica van het Bijbels Hebreeuws. Leiden : Koninklijke Brill NV, 112000. • Lettinga, J.P., T. Muraoka, W.Th. Van Peursen. Hulpboek bij de Grammatica van het Bijbels Hebreeuws. Leiden: E.J. Brill, 81996. • Waelkens A., Cursus Bijbels Hebreeuws (Diepenbeek: uitgave in eigen beheer; 2004: tweede editie).

5


Naam van het opleidingsonderdeel: Inleiding Grieks (5 ects) Verantwoordelijke docent: Gie Vleugels ; co-docent: Anton van der Beek Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- werkcollege - oefeningen Totaal

30 uur 0 uur 30 uur


Wijze van examineren Mondelinge herhalingtoetsen (40%), schriftelijke eindexamen (60%) Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B9. Doelstellingen De student is in staat: • de eenvoudigste gedeelten uit het Griekse Nieuwe Testament te vertalen zonder hulpmiddelen; • moeilijkere gedeelten uit het Griekse Nieuwe Testament te vertalen met behulp van een analytisch lexicon; • commentaren en andere literatuur die met de grondtekst werkt te gebruiken en te evalueren; • vruchtbaar gebruik te maken van naslagwerken (b.v. een referentiegrammatica). De student zal de volgende attitudes aanleren: • een liefde voor het Griekse Nieuwe Testament; • het besef dat voor een grondig begrip van het NT een kennis van de Griekse brontekst noodzakelijk is; • de stellige overtuiging dat een taal leren tijd, inspanning en volharding kost; • de nog meer stellige overtuiging dat Grieks leren die tijd, inspanning en volharding meer dan waard is. Inhoud van het opleidingsonderdeel Een kennismaking met het Grieks in het Nieuwe Testament, overzicht van woordenschat en grammatica, met inleiding tot verschillende hulpmiddelen voor gevorderde studie. Invulling van onderwijsvormen De studenten: • bestuderen de opgegeven pagina’s uit Grieks met begrip; • maken alle oefeningen in de opgegeven pagina’s, met uitzondering van de vertalingen van Nederlands naar Grieks; • maken bij studie en voorbereidingen volop gebruik van het programma BibleWorks of van een analytisch lexicon (Bagster, Zerwick, Rienecker-von Siebenthal enz.); • lezen dagelijks een perikoop uit het Griekse Nieuwe Testament. Gebruikte literatuur • Aland, K., B. Aland, J. Karavidopoulos, C.M. Martini and B.M. Metzger, eds. Novum Testamentum Graece. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 271995. • Werkgroep voor Grieks onderricht. Grieks met begrip. Bewerkt door G. Vleugels. Leuven: ETF, 2002. • Grieks-Nederlands woordenboek als: Koenen woordenboek /Grieks-Nederlands. Utrecht: Van Dale, 2001 [Wolters, 1933] of: Bartelink, G.J.M. Prisma Grieks-Nederlands. Utrecht: Het Spectrum, 2001 [1958]. • Toegang tot een analytisch lexicon, bijvoorbeeld: Mounce, W.D. The Analytical Lexicon to the Greek New Testament. Grand Rapids: Zondervan, 1993. en/of een programma als BibleWorks, LLC, 2001 of later of Gramcord (versie 2.4 voor Windows of later). • Bauer, W. A Greek English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature. Edited and revised by F.W. Danker. Chicago: University of Chicago, 32000. • Wallace, D. B. Greek Grammar Beyond the Basics. Grand Rapdi: Zondervan, 1996.

6


Naam van het opleidingsonderdeel: Hermeneutiek (3 ects) Vormt samen met Inleiding in de methodiek van de bijbelexegese het opleidingsonderdeel Hermeneutiek en Exegese. Verantwoordelijke docent: Gie Vleugels Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege Totaal

14 uur 4 uur 18 uur


Wijze van examineren: De bijdrage tot de discussies bepaalt 40 % van het eindcijfer. Beheersing en verwerking van de leerstof wordt getoetst in een schriftelijk examen, dat de overige 60 % van het eindcijfer bepaalt. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B7 en B9, en in mindere mate ook B2, B5 en B8. Doelstellingen De student leert: • de hoofdlijnen van de geschiedenis en de hedendaagse praktijk van de bijbelse hermeneutiek; • in confrontatie met tekstverklaring onderscheid te maken tussen uitgangspunten, data en denkprocessen; • nagaan in hoeverre de uitgangspunten geloofwaardig, de data gedocumenteerd en de denkprocessen dwingend en/of verantwoord zijn; • in de eigen interpretatie van teksten uitgangspunten te formuleren, data te verzamelen en te documenteren en een ordelijke en verantwoorde redenering op te bouwen. Inhoud Oriëntatie in de geschiedenis en hedendaagse benaderingen van de bijbelse hermeneutiek. Kennismaking met en in oefening van de principes die verantwoorde bijbelverklaring mogelijk maken. Invulling van onderwijsvormen 14 uren zijn gewijd aan de presentatie en illustratie van de leerstof. Tijdens de laatste 4 uren debatteren telkens een aantal studenten over de verklaring van een tekstgedeelte. De docent treedt hierbij op als moderator en evalueert de hantering van hermeneutische principes. Regels voor het debat: • Het debat duurt 15 minuten, zonder inmenging van de toehoorders. • Eerst formuleert elke deelnemer kort (in ca. 1 minuut) haar/zijn standpunt. • Daarna vindt de communicatie over en weer plaats. • De docent ziet toe dat ieder van de deelnemers voldoende inbreng heeft; dat op elk argument wordt gereageerd; dat de deelnemers elkaar niet onderbreken; dat monologen waarin argumenten worden opgestapeld worden afgebroken. • De toehoorders noteren in die tijd op één A4-blad, duidelijk onderscheiden: a. Correcte toepassing van hermeneutische principes; b. Overtreding van hermeneutische principes. • Gedurende de 15 minuten volgend op het debat krijgen de toehoorders de gelegenheid om de deelnemers te confronteren met wat zij hebben genoteerd. De deelnemers krijgen de gelegenheid om zich (kort) te verdedigen. De docent evalueert. Buiten de 18 college-uren wordt de student verondersteld nog ca. 66 uren te wijden aan studie en opdrachten. Bijgaand voorstel geeft aan wat ongeveer verwacht wordt. Studie van dictaat en cursusboek, voorbereiding van het examen 22 uur Evaluerend doornemen van 150 p. uit een commentaar 15 uur Lezen van de opgegeven literatuur (reader – 140 p. artikelen) 14 uur Voorbereiding discussie (cf. uren 15-18) 15 uur Gebruikte literatuur (+ artikelen in reader) • Bray, G.L. Biblical Interpretation. Downers Grove: InterVarsity Press, 1996. • Briggs, R, Reading the Bible Wisely. Grand Rapids: Baker, 2003. • Loonstra, B. De Bijbel recht doen. Zoetermeer: Boekencentrum, 1999. • Radmacher, E.D. and R.D. Preus, eds. Hermeneutics, Inerrancy, and the Bible. Grand Rapids: Zondervan,

7


1984. • Van Bruggen, J. Het lezen van de bijbel. Een inleiding. Kampen: Kok, 1986. • Voelz, J.W. What Does This Mean? Principles of Biblical Interpretation in the Post-Modern World. St. Louis: Concordia Publishing, 1995.

8


Naam van het opleidingsonderdeel: Inleiding in de methodiek van de bijbelexegese (4 ects) Vormt samen met Hermeneutiek het opleidingsonderdeel Hermeneutiek en Exegese. Verantwoordelijke docent: Jack Barentsen, Hendrik Koorevaar Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd


8 uur 20 uur 28 uur


Wijze van examineren Leesopdrachten en werkstukken Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B7 en B9, en in mindere mate ook B2, B5 en B8. Doelstellingen De student kent de basisstappen van bijbelexegese het instrumentarium van exegetische hulpmiddelen De student kan: • verschillende stappen voor de exegese van een tekst toepassen • een tekst ontleden en een eigen vertaling maken, met gebruik van hulpmiddelen en verschillende bijbelvertalingen • de verschillende aspecten van een tekst (zoals structuur, historische achtergrond en theologische waarde) in kaart brengen en bestuderen • het basisinstrumentarium van exegetische hulpmiddelen gebruiken De student is zich bewust van • de waarde van een goede exegese om de bedoeling van de oorspronkelijke tekst en schrijver te begrijpen, alvorens het eigen of het kerkelijke belang te overwegen. Inhoud Inleiding in de methodiek van de exegese van het Oude en Nieuwe Testament. Inleiding in het gebruik van het instrumentarium van de bijbelexegese. Onderwijsvormen Hoorcollege en werkcollege Gebruikte literatuur • Boekhout, J. Verantwoord Bijbelgebruik. Amsterdam: Buijten en Schipperheijn, 1998. • Fee, G. D. De Exegese van het Nieuwe Testament: een praktische handleiding. Zoetermeer: Boekencentrum, 2001. • Koorevaar, Hendrik J., Oriëntatie in het Oude Testament, versie 6.1. Leuven: Evangelische Theologische Faculteit, 2005-2006. • Stuart, Douglas, Old Testament Exegesis: A Handbook for Students and Pastors. Louisville / London / Leiden: Westminster John Knox, 20013.

9


Naam van het opleidingsonderdeel: Oriëntatie Oude Testament (5 ects) Verantwoordelijke docent: Hendrik Koorevaar, Ted VanderEnde Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - oefeningen - leesopdrachten Totaal

30 uur 0 uur 0 uur 30 uur


Wijze van examineren Schriftelijk en mondeling examen, werkstukken Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B8, en in mindere mate ook B2, B5, B7 en B9-10. Doelstellingen De student leert: • welke plaats de studie van het Oude Testament inneemt in de theologische wetenschap. • uit welke deelgebieden de oudtestamentische wetenschap bestaat en wat kort de taak van elk is. • enige belangrijke onderwerpen uit het Oude Testament wat uitgebreider te kennen. • een grondslag te verwerven om de inhoud van het Oude Testament op historisch, natuurkundig, zedelijk en theologisch vlak te waarderen en voor het eigen geestelijke leven toe te passen. • door enige opdrachten op literair gebied met het Oude Testament te werken, en tegelijk ervaring op te doen zich te documenteren. • de vaktaal te begrijpen en te gebruiken. Inhoud • De plaats van het Oude Testament binnen de theologie. • Overzicht van de verschillende disciplines van de oudtestamentische wetenschap. • Enige belangrijke onderwerpen uit het Oude Testament en de oudtestamentische wetenschap worden nader bekeken. Er worden hierbij verschillende lijnen door het Oude Testament of een discipline getrokken. Het gaat om de volgende onderwerpen: het literaire lezen, canon, tekst en tekstkritiek, chronologie, historische en literaire kritiek van de Pentateuch. Onderwijsvormen Hoorcollege en klasdiscussie Gebruikte literatuur • Baker, David W., Bill T. Arnold, eds. The Face of Old Testament Studies: A Survey of Contemporary Approaches. Grand Rapids: Baker, 1999. • Fokkelman, J. Vertelkunst in de Bijbel. Zoetermeer: Boekencentrum, 1997. • Fokkelman, J. Dichtkunst in de Bijbel. Zoetermeer: Meinema, 2000. • Koorevaar, H.J. Oriëntatie in het Oude Testament. versie 6.1. Leuven: Evangelische Theologische Faculteit, 2005-2006. • Van der Woude, A.S. red. Bijbels Handboek I-IIa. Kampen: Kok, 1981/1982 of later. • Vanderende, Ted. Bijbelkunde van het Oude Testament. Leuven: Evangelische Theologische Faculteit, 2005-2006.

10


Naam van het opleidingsonderdeel: Oriëntatie Nieuwe Testament (5 ects) Verantwoordelijke docent: Gie Vleugels Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd




Wijze van examineren De presentatie van een theologische ‘site map’ en de voorstelling van een boek bepalen elk 20% van het eindcijfer. Beheersing en verwerking van de leerstof wordt getoetst in een schriftelijk examen, dat de overige 60% van het eindcijfer bepaalt. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B8, en in mindere mate ook B2, B5, B7 en B9-10. Doelstellingen De student leert: • welke plaats de studie van het Nieuwe Testament inneemt in de theologische wetenschap; • uit welke deelgebieden de nieuwtestamentische wetenschap bestaat en welk aandeel elk van deze gebieden heeft in het geheel; • hoe elk van deze deelgebieden is opgebouwd; • welke de belangrijkste en meest actuele thema’s en discussies zijn binnen het nieuwtestamentische vakgebied en welke posities worden ingenomen; • zich een indruk te vormen van de weg die moet worden afgelegd om zich gedocumenteerd te positioneren in de nieuwtestamentische discipline en subdisciplines; • de vaktaal te begrijpen en te gebruiken. Inhoud van het opleidingsonderdeel Een kennismaking met het nieuwtestamentische vakgebied, met zijn plaats en aandeel in de theologische wetenschap, met de subdisciplines binnen dit vakgebied, hun samenhang en diversiteit, met de belangrijkste en meest actuele thema’s en discussies. Invulling van onderwijsvormen 16 uren zijn gewijd aan het doorgeven en illustreren van de leerstof en aan instructies voor de presentaties. Gedurende de overige 14 uren presenteren de studenten hun werk. Opdrachten: • Elke student maakt kennis met - en evalueert de manier waarop één gekozen instantie (bibliotheek, faculteit, handboek, encyclopedie, bibliografische gids, boekhandel enz.) het NT-vakgebied in kaart brengt (‘sitemap’). In de klas presenteert de student zijn/haar reconstructie en evaluatie. • Elke student kiest en leest een boek over een onderwerp dat te situeren is binnen het nieuwtestamentische vakgebied. De student gaat na op welke gebieden van de NT-wetenschap de auteur zich begeeft, waar hij verantwoord of minder verantwoord - gebruik maakt van inzichten en materialen van anderen en waar hij eigen onderzoek opvoert. De student gaat tevens na in hoeverre wat de auteur schrijft is onderbouwd en gedocumenteerd. In de klas stelt de student het boek voor en evalueert het. Buiten de 30 contacturen wijdt de student aan studie en opdrachten nog ca. 110 uren: • Studie van dictaat 15 uur • Aandachtig lezen van handboek (McKnight & Osborne) 50 uur • Kiezen van een theologische ‘site’ en evaluatie sitemap 20 uur • Kiezen en evalueren van een boek binnen het NT vakgebied 25 uur Gebruikte literatuur • McKnight, S. and G.R. Osborne, eds. The Face of New Testament Studies. Grand Rapids: Baker, 2004. • Demoss, M.S. Pocket Dictionary For The Study Of New Testament Greek. Downers Grove, IL: InterVarsity Press, 2001. • New Testament Abstracts en Ephemerides Theologicae Lovanienses - Elenchus Bibliographicus

11


Naam van het opleidingsonderdeel: Oriëntatie Historische Theologie (5 ects) Verantwoordelijke docent: Beck; Co-docent: Terpstra Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd


25 uur 5 uur 30 uur


Wijze van examineren Schriftelijk examen, paper en presentatie. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B12, en in mindere mate ook B2-3, B5-7 en B10. Doelstellingen De student kent de plaats en functie van de studie van de kerken theologiegeschiedenis binnen het geheel van de theologische wetenschap. Hij/zij is in staat om een eerste overzicht te geven van de belangrijkste kerkhistorische en theologische ontwikkelingen van de vroege kerk tot op vandaag. Daarnaast heeft de student oog voor het belang en de actuele relevantie van de geschiedenis van het christendom. Inhoud Inleiding in de discipline van de historische theologie, gevolgd door een globaal overzicht van de patristieke periode (ca. 100-451), de Middeleeuwen en de Renaissance (ca. 500-1500), de Reformatie en de post-reformatie (1500-1750), en de moderne periode (1750-vandaag, incl. postmodernisme). Daarbij ligt de nadruk op ‘sleuteltheologen’ en cruciale ontwikkelingen. De kerkhistorische stof wordt hoofdzakelijk thuis verworven door middel van de overzichtswerken van Alister E. McGrath en Nico van den Akker / Peter Nissen. Invulling onderwijsvorm De hoorcolleges worden aangevuld door korte studentpresentaties. Gebruikte literatuur • * Akker, Nico K. van den, en Peter J.A. Nissen. Wegen en dwarswegen: tweeduizend jaar christendom in hoofdlijnen. Amsterdam: Boom, 1999. • James E. Bradley and Richard A. Muller. Church History: an introduction to research, reference works, and methods. Grand Rapids: Eerdmans, 1995. • Sitzmann, Manfred und Christian Weber. Übersichten zur Kirchengeschichte. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 2001. • Lindberg, Carter. A Brief History of Christianity. Blackwell Brief Histories of Religion. Oxford: Blackwell, 2005. • * McGrath, Alister E. Christelijke theologie: een introductie. Kampen: Kok, 1997, 21-131, 142-143

12


Naam van het opleidingsonderdeel: Oriëntatie Systematische Theologie (5 ects) Verantwoordelijke docent: Patrick Nullens; Co-docent: Ronald Michener Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd




Wijze van examineren Schriftelijk examen en leesverslag. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B10-11, en in mindere mate ook B2-3, B5-7. Doelstellingen • Bekwaam om het nut van de Systematische Theologie aan te tonen. • Inzicht in de wisselwerking tussen bijbel, kerkelijke traditie en theologie. • Onderscheiden van primaire geloofsbeleving en secundaire reflectie op het geloof. • Eerste kennismaking om theologische literatuur in het Nederlands en het Engels wetenschappelijk verwerken • Inzicht in de methodiek van Systematische Theologie en kennis van de terminologie. • Inzicht in de wisselwerking tussen ethiek en dogmatiek. • Basiskennis van de eigenheid van evangelische dogmatiek. • Eerste kennismaking met de grote thema’s van de systematische theologie. • Ontwikkeling van synthetisch en logisch denkvermogen. • Een groter gevoel voor het verschil tussen essentiële geloofspunten en bijkomstigheden • Kennis van een basisstructuur voor het communiceren van het christelijke geloof. Inhoud Dit vak is een oriëntatievak waarbij geen theologische kennis wordt verondersteld. De student maakt kennis met het brede werkveld van de Systematische Theologie in het algemeen en de dogmatiek in het bijzonder. Hier gaat de aandacht vooral naar de prolegomena van de dogmatiek. Daarnaast wordt het vakgebied van de ethiek kort ingeleid en vooral aandacht besteed aan de nauwe samenhang met dogmatiek. Werkvorm Hoorcolleges met ruimte voor interactie. De student formuleert schriftelijk vragen over de literatuuropdrachten. De student maakt een lijst van nieuwe theologische terminologie (Engels en Nederlands). Gebruikte literatuur • Berkhof, H. Christelijk Geloof : Een inleiding tot de geloofsleer. Nijkerk: Callenbach, 71993. Hoofdstukken 1-18. • Clark, David K., and John S. Feinberg. To Know and Love God: Method for Theology. Foundations of Evangelical Theology. Wheaton, Ill.: Crossway Books, 2003. Hoofdstukken 1-7. • Elwell, Walter A. Evangelical Dictionary of Theology. Grand Rapids: Baker Academic, 22001. (naslagwerk). • Grenz, Stanley J. e.a. Zakwoordenboek theologische begrippen. Dordrecht: Importantia, 2004. (kort naslagwerk). • Nullens, Patrick. Verlangen naar het goede: Bouwstenen voor een christelijke ethiek. Zoetermeer: Boekencentrum, 2005. Hoofdstukken 1, 8 en 9.

13


Naam van de cursus: Oriëntatie Praktische Theologie (4 ects) Vormt samen met Christelijke Spiritualiteit het opleidingsonderdeel Oriëntatie Praktische Theologie en Spiritualiteit Verantwoordelijke docent: Heinrich Loewen Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege Totaal

24 uur 24 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Opdrachten en Schriftelijk Examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B14, en in mindere mate ook B2-7 en B10. Doelstellingen De student heeft kennis van en inzicht in het ontstaan, de geschiedenis en de eigenheid van de praktische theologie als theologische discipline De student heeft kennis van de toespitsing van praktische theologie in haar subdisciplines als pastoraat en crisis pastoraat (poimeniek en pastorale zorg), godsdienstpedagogiek en catechetiek, liturgiek en homiletiek, kerk– gemeenteopbouw. De student heeft kennis van de verschillende scholen en stromingen binnen de praktische theologie; De student heeft kennis hoe de onderscheiden scholen van praktische theologie geloofsgemeenschappen karakteriseren c.q. wat de relatie is tussen scholen en beleefde (en geleefde) geloofswerkelijkheden De student doet een beginnende ervaring op d.m.v. interview in een plaatselijke gemeente Inhoud Het vakgebied praktische theologie wordt omschreven en geplaatst binnen het bredere theologische raamwerk, haar onstaan en ontwikkeling met een nadruk op haar positie in de hedendaagse gemeenschap. Vervolgens wordt vanuit de leer over de drie-enige God, de gemeente en de mens een theologisch fundament gegeven voor de dienst van de gemeente in de samenleving. Tot slot wordt exemplarisch nagedacht over de volgende handelingsvelden: pastoraat (poimeniek en diaconie), prediking (homiletiek), gemeente onderwijs (catechetiek), gemeenteopbouw (diakonie) en leiderschap. Invulling onderwijsvorm Hoorcolleges. Docenten van de verschillende vakgroepen dragen bij hoe kennis van de vakgroep werkt in de praktijk van de kerk in de wereld. Opdrachten waaronder gemeente interview. Gebruikte Literatuur • * Buxton, Graham. Dancing in the Dark: The Privilege of Participating in the Ministry of Christ. Carlisle: Paternoster Press, 2001. • * Heitink, G. Praktische theologie. Kampen: Kok (Laatste druk) • Anderson, Ray Sherman. The Shape of Practical Theology : Empowering Ministry with Theological Praxis. Downers Grove, Ill.: InterVarsity Press, 2001. • Meulen, H.C. Liefdevol oog en open oor. Handboek pastoraat in de christelijke gemeente. Zoetermeer: Boekencentrum, 2004. • Immink, G. en H. de Roest. Praktische theologie in meervoud. Zoetermeer: Meinema, 2003. • Ploeger, Albert, and Joke J. Ploeger-Grotegoed. De Gemeente en haar Verlangen: Van Praktische Theologie Naar De Geloofspraktijk Van De Gemeenteleden. Kampen: Kok, 2001. • Oden, Thomas. Classical Pastoral Care. 4 volumes. Grand Rapids: Baker. En Pastoral Theology. Harper, 1983

14


Naam van de cursus: Christelijke Spiritualiteit (3 ects) Vormt samen met Oriëntatie Praktische Theologie het opleidingsonderdeel Oriëntatie Praktische Theologie en Spiritualiteit Verantwoordelijke docent: Hans Borst Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd


16 uur 4 uur 20 uur


Wijze van examineren Werkstukken Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B14, en in mindere mate ook B2-7 en B10. Doelstellingen De student heeft kennis en inzicht in de plaats van christelijke spiritualiteit als een theologische discipline temidden van de andere wetenschappen; De student heeft kennis en inzicht in de relatie tussen eigen grondhouding, eigen beleefde protestansevangelische spiritualiteit en professionele attitude; De student heeft kennis en inzicht van het begrip grondhouding vanuit het perspectief van de filosofie, met name van uit de wijsgerige ethiek en de christelijke beroeps- of ambtsethiek; De student heeft kennis en inzicht van de grondhouding vanuit het perspectief van de verschillende stromingen in het pastoraat; De student heeft kennis en inzicht van de wisselwerking tussen spiritualiteit, hulpverlening (psychotherapie) en pastoraat; De student heeft kennis en inzicht hoe (geleefde) spiritualiteit functioneert in de geloofsgemeenschap (of school) en wat zijn taak (niet) is als predikant, voorganger, geestelijk verzorger, godsdienstleraar; De student heeft kennis en inzicht in de relatie tussen levensbeschouwing en het morele handelen; Inhoud Deze module richt zich grotendeels op de praxis van het christelijk leven i.c. de christelijke spiritualiteit van de studenten en hun sociale – en kerkelijk milieu. Besproken wordt het begrip ‘spiritualiteit’ vanuit wetenschappelijk perspectief en de verschillende kenmerken van de christelijke spiritualiteit de betekenis voor de praxis. In interactieve colleges spreken docent en studenten met elkaar over bronnen van spiritualiteit (en waaruit zij “putten”) voor het leven als christen in de gemeente, op de universiteit, in vrije tijd of waar dan ook. Het beleven van ons geloof kent vele gestalten. Besproken worden enkele vormen van christelijke spiritualiteit zoals bevindelijk-gereformeerde spiritualiteit en evangelische spiritualiteit, maar er wordt ook aandacht besteed aan niet-christelijk spiritualiteiten. Invulling werkvormen Hoorcolleges, opdrachten Gebruikte literatuur • * McGrath, A., Christelijke Spiritualiteit. Kampen: Kok, 2002. • * Boer, Th. de, Langs de gewesten van het zijn. Spiritualiteit van de woestijn. Zoetermeer: Meinema, 1996. • Foster, D., Het feest van de navolging. Gorinchem: Ekklesia, 2003. • Graafland, C. “Calvijn en de spiritualiteit”. In Werken met spiritualiteit. Ed. K. Bouwman en K. Bras. Baarn: Ten Have, 2001. • Reuver, A. de. Verborgen omgang. Sporen van spiritualiteit in de Middeleeuwen en Nadere Reformatie. Zoetermeer: Boekencentrum, 2002. • Waaijman K. Spiritualiteit. Vormen, grondslagen,methoden. Kampen: Kok, 2003. • Atkinson, D. c.s., Christian ethics and pastoral psychology. Leicester: Inter-Varsity Press, 1995.

15


Naam van het opleidingsonderdeel: Oriëntatie Godsdienstwetenschappen en Missiologie (4 ects) Verantwoordelijke docent: Pieter Boersema Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd


24 uur 24 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Schriftelijk examen over de in de cursus behandelde stof en de leesopdrachten. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B13, en in mindere mate ook B2-3, B5-7, en B10. Doelstellingen Een kennismaking met het vakgebied en het kunnen onderscheiden van de verschillen tussen de gebruikte methodieken bij het vak godsdienstwetenschappen en het vak missiologie. Het kennen van een overzicht van cultureel bepaalde wereldbeelden bij het Jodendom, de Islam en Oosterse religies met de daarbij behorende terminologie en het kunnen toepassen in het omschrijven van concrete gebeurtenissen in de huidige tijd op het gebied van godsdienstwetenschap en missiologie. Het kunnen omschrijven van de verschillen en overeenkomsten tussen zending en evangelisatie en dit ook te kunnen verbinden aan verschillende perioden in de geschiedenis. De student is zich bewust van de complexiteit van de multiculturele en multireligieuze samenleving maar kan toch bij een aantal interreligieuze discussiethema’s een gefundeerde mening formuleren. Inhoud Inleiding godsdienstwetenschappen; Overzicht en encyclopedie van GW&M aan de ETF en de relatie met andere disciplines, Goden, geesten en wereldbeelden; Korte introductie op het Jodendom, Islam, Hindoeïsme en Boeddhisme. De volgende thema’s worden inleidend behandeld: Godsdienst, cultuur en macht; Syncretisme en fundamentalisme; Rituelen, symbolen en pelgrimages; Sektarisme en religieus extremisme; Kolonialisme en zending, Zending en evangelisatie in de postmoderne tijd. Invulling onderwijsvorm De hoorcolleges worden ondersteund door een hand-out die de student op het studentnet kan raadplegen. De voorbereiding van de student bestaat uit het lezen van hoofdstukken uit het handboek The World Religions’ van Ninian Smart en bijbehorende artikelen uit de Reader. Dit kunnen klassieke teksten zijn maar ook tijdschriftartikelen die een actueel thema bespreken. Gebruikte literatuur • Smart, Ninian. The World’s Religions. Cambridge: Cambridge University Press, 1998. Of de Nederlandse uitgave: Godsdiensten van de wereld. Kampen: Kok, 2003. • Reader van basisliteratuur Godsdienstwetenschappen & Missiologie. Uitgave: ETF 2004. • Artikelen o.a. van J. Waardenburg, S Neill, M. Bax, M. Douglas, L. Sanneh, P. Berger en S. Murray.

16


Naam van het opleidingsonderdeel: Godsdienstontwikkelingspsychologie (5 ects) Verantwoordelijke onderwijsinstelling: K.U.L. docent: Dirk Hutsebaut. Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


39 uur 39 uur

140 uur 140 uur

Wijze van examineren Mondeling examen Dit opleidingsonderdeel draagt (in mindere mate) bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B2-3 en B5-7. Doelstellingen Een algemene inleiding geven in de ontwikkelingspsychologie van kind en adolescent enerzijds en anderzijds aantonen dat de godsdienstige ontwikkeling ingeschreven is in deze algemene ontwikkeling. Inhoud van het opleidingsonderdeel Behandeling van algemene concepten en methoden van de ontwikkelingspsychologie. Dit uitgelegd aan de hand van de ontwikkeling van godsvoorstellingen bij adolescenten. Cognitieve ontwikkeling zoals de theorie van Piaget. Dit geïllustreerd aan de hand van de studie van Goldman naar religieuze ontwikkelingen. Sociale ontwikkeling met voorbeeld van de studie van Jaspard over de hechting van het kind aan het goddelijke. De affectief-dynamische ontwikkeling aan de hand van het model van Erikson en daarop volgend de relatie tussen identiteitsvorming en omgang met verschillende aspecten van geloof en godsdienst. Morele ontwikkelingen bij de onderzoekingen van Piaget en van Kohlberg. Het belang van referentiefiguren voor religieuze ontwikkelingen. Invulling van onderwijsvormen Hoorcolleges. Gebruikte literatuur: Cursusboek D. Hutsebaut. Uitg. K.U.Leuven.

17


2. Tweede Bachelor 2.1. Gemeenschappelijk deel Naam van het opleidingsonderdeel: Oude Testament 1 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Hendrik Koorevaar Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


24 uur 24 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Mondeling examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B8-9, en in mindere mate ook B3, B5 en B7. Doelstellingen De student krijgt een overzicht van de Priestercanon van het Oude Testament met het doel de priesterlijke achtergrond en doelstelling van dit canondeel te verstaan. Door een uitgebreide behandeling van enige boeken uit dit canondeel krijgt hij inzicht in de wet van Mozes en het leven met die wet in het leven van Israël in Kanaän. Inhoud De Priestercanon: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri, Deuteronomium, Jozua, Rechters, Samuël, Koningen. De hoofdpunten per behandeld boek zijn: opbouw, boodschap, bijzondere vraagstukken, datering en auteurschap. Behandeling van priesterschap en het verschijnsel priestercanon, de documentenhypothese enz. van de Pentateuch en de hypothese van het Deuteronomistische Geschiedwerk. Onderwijsvormen Hoorcollege en discussie in de klas. Gebruikte literatuur • Alexander, Desmond T., and David W. Baker. Dictionary of the Old Testament: Pentateuch Downers Grove: InterVarsity, 2003. • Dillard, Raymond B., and Tremper Longman III. Inleiding tot het Oude Testament. Heerenveen: Groen, 2002. • Koorevaar, Hendrik J. Priestercanon: De Wet van Mozes en de Gedemonstreerde Wet, versie 5.1. Leuven: Evangelische Theologische Faculteit, 2005-2006.

18


Naam van het opleidingsonderdeel: Nieuwe Testament 1 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Jack Barentsen Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - literatuurstudie Totaal



Wijze van examineren Literatuurstudie (samenvattingen) (15%), Groepspresentatie (25%), Schriftelijk examen (60%) Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B8-9, en in mindere mate ook B3, B5 en B7. Doelstellingen Cognitieve doelstellingen: de student kent: • de hoofdlijnen van het leven van Jezus zoals gepresenteerd in de Evangeliën, en van het onderzoek naar de historische Jezus; • de hoofdlijnen, karakteristieken en opbouw van elk van de vier Evangeliën en van de Handelingen; • de belangrijkste wetenschappelijke discussies rond de inleidingvraagstukken van deze boeken (ontstaan, schrijver, datering en situering); • enige bronnen uit de primaire literatuur van de periode van deze boeken; • enige normen en technieken om de boodschap van deze boeken effectief te communiceren. Vaardigheidsdoelstellingen: de student is in staat: • het leven van Jezus volgens de Evangeliën en het onderzoek naar de historiciteit ervan in grote lijnen te omschrijven; • de eigen positie in de inleidingvraagstukken te beargumenteren, met name over het synoptische probleem en over de verschillende methoden van onderzoek; • de bijdrage van de Evangeliën en de Handelingen tot de vroegchristelijke literatuur en de betekenis van deze geschriften bij de oorsprong van het christendom te bepalen. Attitudedoelstellingen: de student is gemotiveerd: • methodisch te reflecteren op de prediking, de bediening en de persoon van Jezus van Nazaret, als kern en focus van zowel de apostolische als de hedendaagse prediking van de Christelijke Kerk; • op gepaste en faire wijze gedocumenteerd stelling te nemen in de vraagstukken rond de integriteit en de historiciteit van deze boeken; • de inleidingvraagstukken en sociohistorische context in rekening te brengen bij bestudering en verkondiging van de boodschap van deze geschriften; • zo wel de kerkelijke praktijk als de wetenschappelijke literatuur hun eigen plaats in studie en onderwijs te geven. Inhoud van het opleidingsonderdeel Deze cursus behandelt inleidingvragen en bepaalde thema’s relevant voor de studie van de Evangeliën en Handelingen, met hun plaats in het vroege christendom. Invulling van onderwijsvormen hoorcolleges; werkcolleges; literatuurstudie: samenvatting en discussies; groepspresentaties Gebruikte literatuur • Blomberg, C. Jesus and the Gospels: An Introduction and Survey. Nashville: Broadman & Holman, 1997. • Bock, D. L. Jesus According to Scripture: Restoring the Portrait from the Gospels. Grand Rapids: Baker Book House, 2002. • Bruggen, J. v., Christus op aarde; Zijn levensbeschrijving door leerlingen en tijdgenoten. Kampen : Kok, 1987. • Dunn, J. D. G. Jesus Remembered. Vol. 1 Christianity in the Making. Grand Rapids: Eerdmans, 2003. • Stanton, G. The Gospels and Jesus. Oxford Bible Series. New York: Oxford University Press, 2003.

19


• Witherington, B., The Jesus Quest: the Third Search for the Jew of Nazareth. Downers Grove, Il.: InterVarsity Press, 1997. • Wright, N. T. Jesus and the Victory of God. Vol. 2. Christian Origins and the Question of God. Minneapolis: Fortress Press, 1992.

20


Naam van het opleidingsonderdeel: Historische Theologie 1 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Andreas Beck Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


16 uur 8 uur 24 uur


Wijze van examineren Mondeling examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B12, en in mindere mate ook B3 en B5-7. Doelstellingen De student heeft een meer gedetailleerd overzicht verworven over de (leerstellige) ontwikkeling van Kerk en theologie vanaf de apostolische vaders tot ± 1500 (vroege kerk en Middeleeuwen). Hij of zij heeft oog voor het belang van historisch denken en redeneren. Inhoud Een verdiept inzicht in de ontwikkeling van het vroege christendom vanaf de begintijd tot en met de 15e eeuw. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de leerontwikkeling op het terrein van de triniteitsleer (Nicea / Constantinopel), de christologie (Chalcedon) en de genadeleer (Augustinus), aan de kerstening van Europa, aan het ontstaan van de middeleeuwse kerk en aan de middeleeuwse theologie. Invulling onderwijsvorm De hoorcolleges worden aangevuld door lezing van bronteksten. Gebruikte literatuur • * Beck, Andreas J., en Henri Veldhuis (red.), Geloof geeft te denken: Opstellen over de theologie van Johannes Duns Scotus. Scripta Franciscana, 8. Assen: Van Gorcum, 2005, capita selecta. • * Genderen, Jan van. Oriëntatie in de dogmageschiedenis. Theologie in reformatorisch perspectief, 8. Zoetermeer: Boekencentrum, 1996, pp. 7-55, 61-79, 84-95, 105-123, 152-158. • * Duns Scotus, Johannes. Teksten over God en werkelijkheid. Vertaald, ingeleid en van commentaar voorzien door A. Vos Jaczn., H. Veldhuis, E. Dekker, N.W. den Bok, en A.J. Beck. Meinema: Zoetermeer, 1995, capita selecta. • Lindberg, Carter. A Brief History of Christianity. Blackwell Brief Histories of Religion. Oxford: Blackwell, 2005. • * Meijering, Eginhard P. Klassieke gestalten van christelijk geloven en denken: Van Irenaeus tot Barth. Budel: Damon, 2002; oorspr. Amsterdam: Gieben, 1995, pp. 9-154 (aanschaf van het boek van harte aanbevolen; op wens worden de aangegeven pagina’s gekopieerd uitgereikt). • * Jong, Otto de. Geschiedenis der Kerk. 12de druk [of latere druk]. Nijkerk: Callenbach, 1992, hoofdstuk 129. • Een selectie van bronteksten; worden hoofdzakelijk in de lessen gelezen.

21


Naam van het opleidingsonderdeel: Systematische Theologie 1 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Jan Hoek Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - voorbereiding examen Totaal



Wijze van examineren Schriftelijk examen en leesverslag. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B3, B5 en B11, en in mindere mate ook B7. Doelstellingen • Kan voor een theologisch probleem een oplossing voorstellen. • Bekwaam om een theologisch standpunt in te nemen en helder te verdedigen. • Kennis van de Godsleer • Kennis van de Christologie • Kennis van de Pneumatologie • Inzicht in de actuele theologische debatten over de behandelde thema’s. • Inzicht in de interactie tussen Schrift, traditie en beleving. • Bekwaam om het onderscheid te maken tussen het duidelijke en het speculatieve. Inhoud Het overkoepelende onderwerp van de cursus is de belijdenis van een drie-enige God. Er wordt specifiek aandacht besteed aan het wezen en het werk van de drie Personen: Vader, Zoon en Geest. Gedurende de lessen wordt aandacht gegeven aan actuele theologische debatten. Werkvorm De student leest vooraf de opgegeven gedeelten uit de opgegeven literatuur. Tijdens de contacturen is er ruimte voor interactie en bespreking van de gelezen stof. Gebruikte literatuur • Berkhof, H. Christelijk geloof : Een inleiding tot de geloofsleer. 7e [bijgew.]dr. ed. Nijkerk: Callenbach, 1993, Hoofdstukken 19-23, 32-38. • Erickson, Millard J. Christian theology. 2nd ed. Grand Rapids, Mich.: Baker Book House, 1998, Part Two: Knowing God, Part Three: What God is like, Part Four: What God Does; Part Seven: The Person of Christ; Part Nine: The Holy Spirit.

22


Naam van het opleidingsonderdeel: Christelijke Ethiek (7 ects incl. werkstuk) Verantwoordelijke docent: Patrick Nullens; Co-docent: naargelang afstudeerrichting, alleen voor werkstuk. Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - oefeningen (paper afstudeerrichting) - voorbereiding examen Totaal



Wijze van examineren Schriftelijk examen en verhandeling Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B5, en in mindere mate ook B7. Doelstellingen • Meer inzicht in algemene discussies wat betreft de vraag naar de invloed van religie op individu en samenleving • Inzicht in de actuele morele beleving van de samenleving (postmoderniteit). • Kennis van de verschillende methoden van ethisch redeneren. • Inzicht in de relatie tussen moraaltheologie en moraalfilosofie. • Bekwaam om de christelijke ethiek theologisch te funderen. • Inzicht in het gebruik van bijbel, traditie, rede en ervaring in de christelijke ethiek • Kunnen omgaan met morele conflicten en bekwaam om anderen met raad bij te staan. • Bekwaam tot het uitwerken van morele richtlijnen voor kerk en samenleving. • Grondig inzicht in een specifieke ethische kwestie (volgens afstudeerrichting). Inhoud De cursus bestaat uit twee gedeelten: algemene ethiek en bijzondere ethiek. De algemene ethiek heeft zowel een moraalfilosofische als een moraaltheologische component. Naast encyclopedische introductie tot het vakgebied wordt er vooral aandacht gegeven aan de verschillende aspecten van een moreel oordeel. Dit betekent dat de student kennis neemt van principe-ethiek, deugdenethiek, gevolgenethiek en waardenethiek. Juist een combinatie van deze modellen geeft een basis voor een christelijke ethiek in de postmoderne tijd. Verder wordt er ingegaan op de theologische basis van een christelijke ethiek. Deze diepere fundering gebeurt enerzijds vanuit de leer van de drie-eenheid en anderzijds vanuit het christelijke verstaan van de mens. Het tweede deel, de bijzondere ethiek legt vooral nadruk op de een methodische benadering van ethische vraagstukken. De studenten maken via hun leesopdracht kort kennis met diverse vraagstukken. Vervolgens gaan zij dieper in op een vraagstuk in de vorm van een verhandeling. Het onderwerp moet passen bij hun afstudeerrichting. Werkvorm De algemene ethiek wordt vooral besproken door middel van hoorcollege en interactie tussen docent en student. De bijzondere ethiek wordt door begeleidde zelfstudie gedaan. De student specialiseert zich op een gebied dat past bij haar/zijn studierichting en schrijft hierover een korte verhandeling. De onderwerpen van de verhandeling worden door de docent gecoördineerd. In de vorm van “oefeneningen” komen de studenten samen per afstudeerrichting. Hier helpen ze elkaar bij het zoeken van relevante literatuur en het schrijven van hun verhandeling. Gebruikte literatuur • Patrick Nullens, Verlangen naar het goede: Bouwstenen voor een christelijke ethiek. Zoetermeer : Boekencentrum, 2005. • Rae, Scott B. Moral Choices : An Introduction to Ethics. 2nd ed. Grand Rapids, Mich.: Zondervan Pub. House, 2000. (tweede deel). • Atkinson, David John, David Field, Arthur Frank Holmes, and Oliver O'Donovan. New Dictionary of Christian Ethics & Pastoral Theology. Downers Grove, Ill.: InterVarsity Press, 1995. (naslagwerk). • Literatuurselectie volgens onderwerp van de verhandeling

23


Naam van het opleidingsonderdeel: Geschiedenis van de westerse wijsbegeerte (4 ects) Verantwoordelijke docent: Andreas Beck; Co-docent: Luk Sanders. Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


20 uur 4 uur 24 uur


Wijze van examineren Mondeling examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B6, en in mindere mate ook B5 en B7. Doelstellingen • De student heeft kennis van de hoofdlijnen van de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte. • Hij/zij is in staat om de hoofdgedachten van de voornaamste filosofen te communiceren en cruciale wijsgerige problemen te formuleren en historisch te duiden. • De student heeft inzicht in de wisselwerking tussen de geschiedenis van het wijsgerige en het religieuze denken (incl. hedendaagse tijd). • De student ontwikkelt een sensitiviteit voor een genuanceerde benadering van algemeen en religieus wijsgerige vraagstellingen. Inhoud Na een korte verkenning van het werkterrein van de filosoof, komen de kernmomenten uit de geschiedenis van de westerse wijsbegeerte aan de orde, zoals de antieke filosofie, de filosofie van de Middeleeuwen en de Renaissance, de Reformatie, het rationalisme, empirisme en Verlichtingsdenken, het idealisme, materialisme, existentialisme en het postmodernisme. De cursus is toegespitst op studenten theologie en biedt in die zin niet alleen een inleiding tot de algemene filosofie, maar ook specifiek tot de religieuze filosofie en de godsdienstfilosofie. Invulling werkvormen De hoorcolleges worden aangevuld door lezing van bronteksten. Gebruikte literatuur • * Brink, Gijsbert van den. Oriëntatie in de filosofie: westerse wijsbegeerte in wisselwerking met geloof en theologie. Herz. uitg. Zoetermeer: Boekencentrum, 2000, 388 pp. • Boey, K., A. Cools, J. Leilich, and E. Oger. Ex Libris van de filosofie in de 20ste eeuw. 2 dln. Leuven: ACCO, 1997-1999. • Braeckman, Antoon, Jos Decorte, en Bart Raymaekers, red. Fundamentele wijsbegeerte. Leuven: Universitaire Pers, 2001. • * Hand outs met klassieke fragmenten uit de filosofie, die tijdens de lessen worden verspreid.

24


2.2. Bijbel en Theologie Naam van het opleidingsonderdeel: Hebreeuws Seminarie 1 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Geert Lorein; Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- werkcollege Totaal

28 uur 28 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Mondeling examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB2. Doelstellingen De student ontwikkelt vaardigheid in het analyseren van Hebreeuwse teksten van het Oude Testament, teneinde met behulp van basisgrammatica en basisvocabularium tot een werkvertaling te kunnen komen. Daarnaast krijgt de student aandacht voor tekstvarianten en de historische en filologische context. Op het einde van elk van beide jaren wordt de stof van dat jaar geëxamineerd; bij het examen van het derde jaar komt hierbij nog de vertaling van een niet-bestudeerde tekst (met gebruikmaking van woordenboek en grammatica). Inhoud Gespreid over de twee jaar worden in totaal vijftien hoofdstukken behandeld, naast inleidingen en uitweidingen over tekstkritische, historische en filologische aspecten. Onderwijsvormen Werkcollege. Gebruikte literatuur • Lettinga, J.P., T. Muraoka, en W.Th. van Peursen. Grammatica van het Bijbels Hebreeuws. 11de druk. Leiden: Brill, 2000. • Koehler, L., W. Baumgartner, and J.J. Stamm, The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament. Study Edition. 2de druk. Leiden: Brill, 2001. • Zorell, F. Lexicon Hebraicum et Aramaicum Veteris Testamenti, Roma: Pontificio Istituto Biblico, 1968. • Waltke, B.K., and O’Connor, B. An Introduction to Biblical Hebrew Syntax, Winona Lake: Eisenbrauns, 1990. • Tov, E. Textual Criticism of the Hebrew Bible, Minneapolis: Fortress Books en Assen: Van Gorcum, 1992. • Schökel, and L. Alonso. A Manual of Hebrew Poetics. Subsidia Biblica XI. Roma: Pontificio Istituto Biblico, 1988. • Lipiński, E. Semitic Languages. Outline of a Comparative Grammar. Orientalia Lovaniensia Analecta LXXX. 2de druk. Leuven: Peeters, 2001. • Ellinger, K., en W. Rudolph. ~ybwtkw ~yaybn hrwt rps Biblia Hebraica Stuttgartensia. Stuttgart: Deutsche Bibelstiftung, 1977.

25


Naam van het opleidingsonderdeel: Grieks Seminarie 1 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Gie Vleugels Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


24 uur 24 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Mondeling examen. Daarin zijn enkel verzen aan de orde die tijdens dat jaar gezamenlijk zijn doorgenomen. Een beperkte voorbereidingstijd zonder hulpmiddelen is toegestaan. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB3. Doelstellingen De student is in staat: • geziene teksten te vertalen en de vertaling te motiveren door lexicale en syntactische elementen te verrekenen; • kritisch naslagwerken (lexicon, grammatica, woordenboek) te hanteren; • zich een bruikbare vertaalmethodiek eigen te maken; • zelfstandig hellenistisch Grieks verder te bestuderen (bij voorbeeld, de LXX). Inhoud van het opleidingsonderdeel Uitbreiding van de woordenschat, inoefenen van de grammatica van het nieuwtestamentisch Grieks met bijzondere aandacht voor problematische syntaxis. Gebruik, sterktes en zwaktes van lexicon en referentiegrammatica. Vertalen van minder eenvoudige Griekse teksten. Invulling van onderwijsvormen De studenten bereiden, met behulp van diverse naslagwerken (géén analytisch lexicon) de vertaling van de opgegeven verzen voor. In de klas leest een student de eigen vertaling voor, met motivatie. De anderen krijgen de gelegenheid met hem of haar en met elkaar verschillen in vertaling te bespreken. De docent reageert op de alternatieven of op de consensus, geeft methodologische aanwijzingen en vertaaltheoretische toelichting. Gebruikte literatuur • Een goede kritische uitgave van het Griekse NT (UBS-GNT4 of NA-NTG27) • Danker, F.W., ed., and W.-Arndt Bauer. A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature. 3rd ed. Chicago: University of Chicago, 2000. • Wallace, D.B., Greek Grammar Beyond the BasicsZondervan, 1996. of: Blass, F., A. Debrunneren F. Rehkopf. Grammatik des neutestamentlichen Griechisch. 17. Aufl. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 1990. Eventueel in de Engelse bewerking van Funk [1961] • Guthrie, G.H., and J.S. Duvall. Biblical Greek Exegesis. Grand Rapids: Zondervan, 1998.

26


Naam van het opleidingsonderdeel: Oude Testament in context (4 ects) Verantwoordelijke docent: Herbert H. Klement Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


24 uur 24 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Schriftelijk examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB2 en BB5. Doelstellingen The students will get an insight that the world of the Old Testament is part of the Ancient Near East. The geographic, climactic, economic and social contexts of Israel and the neighbouring peoples are related to each other. Nevertheless, Israel’s uniqueness is also to be stressed, especially in its claims of religion and its literature. Inhoud Geography, climactic and sociological characteristics of the Canaanite, Mesopotamian and Egyptian areas and peoples; the most important literature from the time of the Old Testament, the world of their gods and religious concepts. Onderwijsvormen Hoorcollege Gebruikte literatuur • Assmann, Jan, Death and Salvation in Ancient Egypt. Translated from the German: Tod und Jenseits im Alten Ägypten. Ithaca: Cornell University Press, 2005. • Assmann, Jan, The Mind of Egypt: History and Meaning in the Time of the Pharaohs. Cambridge: Harvard University Press, 2003. • William W. Hallo, and K. Lawson Younger, Jr., eds. The Context of Scripture: Canonical Compositions, Monumental Inscriptions and Archival Documents from the Biblical World. 3 Vol. Leiden: Brill, 2003. • Hoerth, Alfred J., Gerald L. Mattingly, and Edwin M. Yamauchi. Peoples of the Old Testament World. Grand Rapids: Baker, 2002. • Kitchen, K.A. On the Reliability of the Old Testament. Grand Rapids, MI: Eerdmans, 2003.

27


Naam van het opleidingsonderdeel: Nieuwe Testament in Context (4 ects) Verantwoordelijke docent: Martin Webber Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - oefeningen - overige onderwijsvormen: Totaal



Wijze van examineren Inleiding/samenvatting (25%); groepwerk (25%); schriftelijk examen (50%) Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB3 en BB5. Doelstellingen De student kan: • de algemene historische, sociale en literaire contexten van het vroege christendom beschrijven; • de belangrijkste historische bronnen voor kennis van de omgeving van het Nieuwe Testament aanwijzen en gebruiken; • kritisch gebruik maken van de Nederlandstalige en Engelstalige secundaire literatuur die deze bronnen analyseert en beoordeelt. • De student is zich bewust: • van de complexiteit van de contexten waarin het Nieuwe Testament gesitueerd is. • De student is in staat: • de primaire bronnen voor theologisch en godsdiensthistorisch onderzoek te vinden, in de oorspronkelijke talen zowel as in vertaling; • deze bronnen op een juiste manier te gebruiken, zowel in relatie met elkaar als bij de interpretatie van het Nieuwe Testament. Inhoud van het opleidingsonderdeel Inleiding en overzicht van de omgeving waarin het Nieuwe Testament geschreven werd, met aandacht voor relevante en betrouwbare primaire bronnen; inleiding tot het opsporen en kritisch gebruiken van relevante primaire bronnen. Invulling van onderwijsvormen • Groepswerk: verzameling en bespreking van een bibliografie voor een bepaalde categorie van bronnen; • Lezen: 60 pagina’s artikelen, 200 pagina’s teksten, en toto één primaire bron (eventueel in vertaling) van deze die geciteerd zijn in van der Horst of Yarborough-Elwell; • Schrijven van een inleiding (ca. 800 woorden) tot een primaire bron relevant voor het NT. Gebruikte literatuur • * De Blois, L., en R.J. van der Spek. Een kennismaking met de Oude Wereld. Muiderberg: Coutinho, 2001. • Ferguson, E. Backgrounds of Early Christianity. Grand Rapids: Eerdmans, 2003. • * van der Horst, P. W. Bronnen voor de studie van de wereld van het vroege christendom, 2 vols. Kampen: Kok, 1997. • Klauck, J. The Religious Context of Early Christianity. Edinburgh: T&T Clark, 2000. • Malina, B. J. The New Testament World. Insights from Cultural Anthropology. 3rd ed. Louisville: Westminster John Knox, 2001. • * Yarborough, R. W., en W.E. Elwell. Readings from the First-Century World: Primary Sources for New Testament Study. Encountering Biblical Studies. Grand Rapids: Baker, 1998.

28


Naam van het opleidingsonderdeel: Geschiedenis van het kerkrecht (3 ects) Verantwoordelijke docent: Hélène Oostenbrink-Evers Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


18 uur 18 uur

84 uur 84 uur

Wijze van examineren Schriftelijk Verder: Maken van een werkstuk over de totstandkoming en inhoud van de kerkorde of rechtsregeling van de eigen kerk of gemeente waartoe de student behoort. (4 A4) Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B4 en BK2, en in mindere mate ook BB6. Doelstellingen De student verwerft inzicht in de historische wording van verschillende kerkrechtelijke stelsels en de beginselen die hieraan ten grondslag liggen. Verder leert de student de actuele relevantie van deze kerkrechtstelsels te onderkennen. Inhoud Aandacht wordt besteed aan de historische wording, de inhoud en de structuur van de grote kerkrechtstelsels; het episcopaal-hiërarchische, het congregationeel-independentistische en het presbyteriaal-synodale systeem. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan de regeermacht in de stelsels en de ecclesiologie die aan de verschillende stelsels ten grondslag ligt. Ook wordt aandacht besteed aan de wording, structuur en inhoud van de kerkorde of regeling binnen de kerk of gemeente waar de student bij hoort of werkzaam in wil zijn. Invulling van onderwijsvormen Hoorcollege met lezing van bronteksten Gebruikte literatuur Nader op te geven pagina’s (270) uit: • * Van Drimmelen, L.C., en T.J. van der Ploeg. Kerk en recht. Utrecht: Lemma, 2004. • * Oostenbrink-Evers, H. Beginselen en achtergronden van de Kerkorde van 1951 van de Nederlandse Hervormde Kerk, Zoetermeer: Boekencentrum, 2000, capita selecta. • Van ’t Spijker, W., e.a. Inleiding tot de studie van het kerkrecht. Kampen: Kok, 1992. Teksten van verschillende kerkorden: • * Dordtse Kerkorde van 1618. • * Wetboek van Canoniek Recht, Brussel Hilversum, 1983. Door studenten zelf mee te nemen: • Kerkorde, verenigingsstatuut of regeling van de kerk of gemeente waartoe de student behoort of waarin hij of zij werkzaam wil zijn

29


2.3. Kerk en Pastoraat Voor Geschiedenis van het kerkrecht: zie § A.2.2 Bijbel en Theologie Naam van het opleidingsonderdeel: Ecclesiologische Modellen (4 ects) Verantwoordelijke docent: Patrick Nullens; Co-docent: Ron Michener Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd




Wijze van examineren Verhandeling Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BK2 en BG2, en in mindere mate BG4. Doelstellingen • Verdieping van het theologische inzicht. • Kennis van de ecclesiologie • Inzicht in de verschillende kerkelijke denominaties (hoofdstromingen) • Bekwaam om een evangelicale ecclesiologie te formuleren in dialoog met andere ecclesiologische modellen. • Inzicht in de rol van de kerk in de samenleving. • Inzicht in de relatie tussen het ambt en ecclesiologie • Inzicht in de relatie tussen gemeenteopbouw en ecclesiologie • Kennis van de verschillende theologische concepties van het ambt Inhoud De vraag naar het kenmerkende van een evangelicale ecclesiologie wordt samen met de studenten onderzocht. Dit gebeurt tegen de achtergrond van vier belangrijke theologische modellen: De Rooms Katholieke kerk, De Oosters-Orthodoxe kerk, De Reformatorische Kerk (Luthers en Calvinistisch) en het Vrije Kerk model (Anabaptisme en latere ontwikkelingen). Naast de basiselementen van de klassieke ecclesiologie wordt in het bijzonder aandacht besteed aan de relatie tussen het ambt en de kerkvisie. Werkvorm In dit seminarie wordt van de student een eigen inbreng verwacht. De student leest vooraf de opgegeven gedeelten uit de opgegeven literatuur. Tijdens de contacturen is er ruimte voor interactie en bespreking van de gelezen stof. Aan het einde van het vak moet de student een korte verhandeling schrijven over hoe een bepaalde hedendaagse theoloog een ecclesiologisch thema benadert. Gebruikte literatuur • H. Berkhof, Christelijk geloof : Een inleiding tot de geloofsleer. 7e [bijgew.]dr. ed. Nijkerk: Callenbach, 1993. Hfst. 39-42. • Millard J. Erickson, Christian theology. 2nd ed. Grand Rapids, Mich.: Baker Book House, 1998. Part Eleven: The Church. • Veli-Matti Kärkkäinen, Introduction to Ecclesiology : Ecumenical, Historical & Global perspectives. Downers Grove, Ill: InterVarsity Press, 2002.

30


Naam van het opleidingsonderdeel: Woordverkondiging (6 ects) Theorie Woordverkondiging 3 ects; Praktijk Woordverkondiging 3 ects. Verantwoordelijke docent: Ted VanderEnde Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - practica Totaal



Wijze van examineren Eerste Deel: Schriftelijk Examen en korte spreekbeurten Tweede Deel: Mondeling Examen en preekbeurten Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BK6. Doelstellingen om de student in zijn/haar roeping en gave van de verkondiging van het Woord, speciaal in de dienst van de gemeente, te stimuleren en op te leiden naar gelang zijn/haar gaven en kennis om de student bekend te maken met het belang van een theologische motivatie en tenminste een belangrijke motivatie te gebruiken voor de praktijk van woordverkondiging om de student kennis van basis methoden in de homiletiek bij te brengen en die toe te passen in het maken en proclameren van een preek. Inhoud In Deel 1: allereerst wordt het belang van een theologische ondergrond besproken met een nadruk op het bijbelse concept van “gedachtenis” als grond van de preek in de context van liturgie (De Preek als Gedachtenis). Er wordt aandacht besteedt aan het leren kennen en toepassen van enkele belangrijke methoden van de homiletiek vanuit een Bijbelse tekst (Expository Preaching), en die methoden toe te passen in het schrijven van een manuscript en die vervolgens te verkondigen (Concreet en Beeldend Preken). Het belang van de plaats en dynamiek van de hoorder, de spreker, de boodschap en de liturgie komen hier ter sprake. In Deel 2: wordt nadruk gelegd op de invloed van neo-homiletiek met name het element van narratieve communicatie. Het preken als narratief verkondigen is een belangrijke en omvangrijke ontwikkeling in de hedendaagse homiletiek. De uitdaging om expositie van de Bijbelse tekst te verbinden met deze inzichten is van belang in de praktijk van het schrijven en proclameren van de preek. In beide delen zal ook het belang van de functie van de preek in de totale liturgie van de dienst worden benadrukt. Invulling werkvormen Eerste Deel: Hoorcolleges en Korte (s)preekvoordrachten Tweede Deel: Preekopdrachten en (video) evaluatie – lees opdrachten met klas evaluaties Gebruikte Literatuur Deel 1: • * Boskamp, P., en R. Geel. Concreet en Beeldend Preken. Bussum: Coutinho, 1999. • * Robert Webber, Planning Blended Worship. Nashville: Abingdon, 1998. Deel 2: • * Paul Wilson, The Four Pages of the Sermon. Nashville: Abingdon, 1999. • * Richard Eslinger, The Web of Preaching. Nashville: Abingdon, 2002. Voor beide delen een Reader “Narratief Lezen en (S)preken (Narrative Reading and Preaching) ETF publicatie. Artikelen en gedeelten uit o.a. de volgende literatuur: • * Cursusboek “De Preek als Gedachtenis” Ted VanderEnde, ETF publicatie; • G. D. J. Dingemans, Als Hoorder onder de Hoorders; • Eugene Lowry, “The Homiletical Plot” Westminster, 2001; • “Dancing on the Edge of the Sermon” Abingdon, 1997; • D. Buttrick’s “Homiletic” Fortress Press, 1987, Craddock, Preaching; • e.a.

31


Naam van het opleidingsonderdeel: Liturgie en muziek in de gemeente (4 ects) Verantwoordelijke docent: Evert VandePoll Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege aan de hand van gemaakte opdrachten - oefeningen, voorgaan in de samenkomst - examen, liturgiewerkstukken Totaal

12 uur 8 uur

50 uur 40 uur

4 uur

8 uur

24 uur

14 uur 112 uur

Wijze van examineren Een (schriftelijk of mondeling) examen met betrekking tot de bestudeerde stof Beoordeling van tussentijdse opdrachten en liturgieverslagen Enkele liturgiewerkstukken aan het eind Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BK6. Doelstellingen De student verdiept zich in de theologische aspecten van de christelijke samenkomst De student verwerft inzicht in de huidige trends op het terrein van liturgie en muziek, met name (maar niet uitsluitend) in de evangelische beweging. Een speciaal terrein van onderzoek is dat van zang en muziek. De student onderzoekt de rol daarvan in de liturgie, zowel in het verleden als tegenwoordig. Vanuit de opgedane kennis zal de student oefenen in de liturgische vormgeving van de samenkomst, zowel de reguliere ‘eredienst’ als allerlei bijzondere bijeenkomsten. Inhoud • Wat leren de Bijbel en onze tradities ons over liturgie; ofte wel de vormgeving van de samenkomst en het leiding geven daaraan? De cursus verkent de bijbelse gegevens en de hoofdpunten van de voornaamste christelijke tradities. Er is eveneens aandacht voor enkele trends van tegenwoordig, in het bijzonder die van lofprijzing en aanbidding in de evangelische beweging wereldwijd. • In het praktische gedeelte ligt de nadruk op het voorbereiden van en het voorgaan in de reguliere samenkomst en bijzondere bijeenkomsten in de zogenaamde vrije gemeenten. Een bijzonder aandachtspunt is de taak en functie van muzikale leidinggevenden in de samenkomst. Invulling onderwijsvorm Hoorcolleges met betrekking tot bijbelse gegevens en liturgische tradities. De student dient vooraf de opgegeven stof te hebben doorgenomen, zodat er tijdens de colleges ruimte is voor uitwisseling en bespreking van de gelezen stof. Werkcolleges waarin de leesopdrachten en de tussentijdse liturgieverslagen worden besproken Oefeningen in het voorgaan in een samenkomst Gebruikte Literatuur • * Leach, John. Living Liturgy. A Practical Guide to Using Liturgy in Spirit-led Worship, Eastbourne: Kingsway, 1997. • * Oskamp, Paul, en Niek Schuman, De weg van de liturgie. Tradities, achtergronden, praktijk. Zoetermeer: Meinema, 1998. • * Artikelen uitgereikt gedurende de cursus • Jones, Wainwright, and Yarnold, The Study of Liturgy, Oxford: Oxford University Press, 1978. • Senn, Frank C., Christian Liturgy: Catholic and Evangelical, Philadelphia: Fortress, 1997.

32


Naam van het opleidingsonderdeel: Inleiding Pastorale Theologie (6 ECTS) Verantwoordelijke docent: Hans Borst; co-docent: Karin De Jonge Onderwijsvorm - hoorcollege - hoorcollege Totaal

Contacturen 24 uur 12 uur 36 uur

Begrote studietijd 138 uur 30 uur 168 uur

Wijze van examineren Schriftelijk tentamen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BK4 en in mindere mate ook BK3. Doelstellingen De student heeft inzicht in • de pastorale theologie als wetenschappelijke discipline binnen het geheel van de theologie; • de ontwikkelingsgeschiedenis, object en methode van de pastorale theologie; • de verschillende scholen binnen de pastorale theologie; • de verhouding tussen pastorale theologie en andere theologische disciplines, godsdienstpsychologie en godsdienstsociologie. Daarnaast verwerft de student door middel van de casestudie “huwelijk en gezicht” inzicht in: • het bijbels spreken over huwelijk en echtscheiding • de maatschappelijke context van huwelijk en gezin en de directe sociale context en netwerken; • de verschillende levensfasen en fasen van het huwelijk; • het functioneren van de verschillende relaties binnen een gezin. Inhoud Deze cursus plaatst de pastorale theologie binnen het geheel van de theologische encyclopedie. De volgende thema’s zullen aan bod komen: het ontstaan van de pastorale theologie als zelfstandige discipline; de historische ontwikkeling van de pastorale theologie; het object van pastorale theologie; pastoraal theologische grondbegrippen zoals kerk, religie, religieuze praktijk, religieus handelen en religieuze communicatie; structuurkenmerken van de pastorale theologie binnen de praktische theologie als empirisch, hermeneutisch, normatief; het object van de pastorale theologie binnen de praktische theologie in relatie tot de menswetenschappen; theorievorming omtrent de verhouding van Gods’ handelen tot het handelen van mensen in religieuze praktijken. Daarnaast zal bij wijze van case studie behandeld worden de bijbelse basis van het huwelijk, de problematiek van de echtscheiding, het verschil man-vrouw. Er wordt aandacht gegeven aan de invloed van een aantal moderniseringsprocessen op huwelijk en gezin. Er worden een aantal conceptuele kaders aangereikt om naar het gezin te kijken. Ethische vraagstellingen ten aanzien van relatie, sexualiteit en kinderwens zullen worden besproken. Invulling onderwijsvorm Hoorcolleges met onderwijsleergesprek; werkcolleges met casuistiek en presentaties van studenten

Gebruikte literatuur • *Van der Meulen, H. C. De pastor als reisgenoot. Pastoraal-theologische gedachten bij geestelijke begeleiding. Zoetermeer: Boekencentrum, 2004. • *Burggraeve, R. 1994 Zinvol seksueel leven onderweg Nike-reeks:Didache, Acco, Leuven/Amersfoort: Acco, 1994. • *Burggraeve, R. Zinvol seksueel leven onderweg. Concrete probleemvelden en belevingswijzen. Leuven/Amersfoort: Acco, 1994. • *Cammaer, H. Menselijke levensloop, genetische psychologie. Leuven/Amersfoort: Acco, 1996. • Browning D. A Fundamental Practical Theology. Descriptive and Strategic Proposals. Minneapolis: Fortress, 1991. • De Ruijter, C.J. Meewerken met God. Ontwerp van een gereformeerde praktische theologie. Kampen: Kok, 2005. • G. Heitink, G. Pastorale Zorg, Kampen: Kok, 2000.

33


• • • •

G. Heitink, G. Pastoraat als hulpverlening, Kampen: Kok, laatste druk. Oden, T.C. Pastoral Theology. New York: Harper and Row, 1983. Purves, A. Pastoral Theology in the Classical Tradition. Louisville: Westminster John Knox Press, 2001. Vandemeulebroecke, L., H. Van Crombrugge, en J.Gerris (red.). Gezinspedagogiek I. Leuven/Apeldoorn: Garant, 1999. • Willi, J. De partnerrelatie. Rotterdam: Donker, 2000. • *Reader met artikelen van o.a. F. Heyting, I. Cornu, D. Pollefeyt, W. Meyer en A. Vansteenwegen.

34


Naam van het opleidingsonderdeel: Gemeenteonderwijs (4 ects) Verantwoordelijke docent: Heinrich Löwen; Co-docenten: Jack Barentsen Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - oefeningen Totaal



Wijze van examineren Examen, ontwerp eigen catechese materiaal, evaluatie onderwijsplan. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BK7-8. Doelstellingen Cognitieve: de student is bekend met de bijbelse, theologische en historische fundamenten van catechese; de student is bekend met de filosofische, sociologische en psychologische bijdragen aan gemeenteonderwijs, en begrijpt de implicaties voor het ontwerp van een onderwijsplan. Vaardigheids: de student is staat om het vakgebied van catechese te beschrijven, en kan bestaande catechese materialen evalueren zowel als nieuw materiaal ontwerpen. Hij/zij kan het onderwijsplan van een gemeente evalueren en structuren voor effectieve geloofsoverdracht en geloofsgroei. De student is in staat anderen toe te rusten en in te schakelen in gemeenteonderwijs. Attitude: de student is gemotiveerd om effectief gemeenteonderwijs in te zetten in een verantwoord onderwijsplan met een degelijke gemeentestructuur. Hij/zij ontwikkelt visie voor gemeenteonderwijs. Inhoud Bijbelse, theologische en historische fundamenten van de catechese Filosofische, sociologische en psychologische aspecten van onderwijs Verkenning, evaluatie en ontwerp van catechese en bijbelonderwijs in de verschillende kerkelijke tradities in de 21ste eeuw Ontwikkeling van een visie op hedendaagse catechese als vervolg op evangelisatie, inwijding in de kerkelijke wereld, en toerusting van kerkelijke kaderleden. De gemeente leren structuren zoals geloofsgroei door gemeenteonderwijs tot hun recht komen Analyse van actuele onderwerpen als het gebruik van gaventesten en de rol van kleine groepen. Het toerusten van gemeenteleiders en onderwijsgevenden. Invulling onderwijsvorm Hoorcolleges om de hoofdlijnen van de stof interactief te introduceren, met werkcolleges en oefeningen om eigen kritische verwerking te stimuleren en te toetsen. Gebruikte literatuur • * Ark, Jodien van, en Henk de Roest, eds. De Weg Van De Groep: leidinggeven Aan Groepen in Gemeente En Parochie. Zoetermeer: Meinema, 2004. • * Dingemans, D.G.J. In De Leerschool Van Het Geloof: Methetiek En Vakdidactiek Voor Catechese En Kerkelijk Vormingswerk. Kampen: Kok, 1986. • * Pazmiño, Robert W. Foundational Issues in Christian Education: An Introduction in Evangelical Perspective. 2 ed. Grand Rapids: Baker Books, 2001. • * Verboom, W. De Alpha-Cursus Onderzocht: Een Onderzoek Naar Hedendaagse Missionaire Catechese. Zoetermeer: Boekencentrum, 2002.

35


2.4. Godsdienst en Onderwijs Voor Ecclesiologische modellen: zie § A.Error! Reference source not found. Kerk en Pastoraat. Naam van het opleidingsonderdeel: Godsdienstsociologie (6 ects) Verantwoordelijke docent: Pieter Boersema; Co-docent: Miet Vanbeckevoort Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - practica (veldonderzoek)+ presentatie Totaal



Wijze van examineren Werkstuk waarin opgenomen conclusies uit eigen veldonderzoek Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BG3 en BG7. Doelstellingen De student heeft kennis van godsdienstsociologische literatuur die toepasbaar is voor het verstaan van enkelvoudige aspecten in kerk en samenleving. De student theologie ziet de mogelijkheden en onmogelijkheden van godsdienstsociologie bij het verkrijgen van een beter inzicht in de praxis van het christelijk geloven. De student kan een klein veldonderzoekje op het gebied van godsdienstsociologie opzetten en deze ook analyseren met behulp van eenvoudige onderzoeksmethoden. Deze analyse is vertaalbaar naar eenvoudige beleidsdoelstellingen. Inhoud van het opleidingsonderdeel - De plaats van godsdienstsociologie in de godsdienstwetenschappen. - Godsdienstsociologische basisbegrippen zoals secularisatie, ritualisering, globalisering en nationalisering van religie, godsdienstigheid en religiositeit in een pluriforme westerse samenleving. - Christelijke gemeenschap te zien als een ‘Gemeinschaft’ of ‘Gesellschaft’? Eenvoudige methoden en technieken in de sociologie die toepasbaar zijn voor onderzoek naar de praxis van godsdienstig beleven. Inleiding in de kwantitatieve en kwalitatieve analyse, opzetten van questionnaires en de verwerking ervan. Verbanden en schijnverbanden, correlatie coëfficiënt en fouten analyses. Introductie veldonderzoek. Opzetten van een eenvoudig onderzoek die gerelateerd is aan de praxis van een situatie in een kerk in Vlaanderen of Nederland. Invulling van onderwijsvormen Hoorcolleges over de theorie van Godsdienstsociologie Werkcolleges over Methoden en Technieken van Godsdienstsociologisch onderzoek Het opzetten, uitvoeren, verwerken en analyseren van de gegevens uit een eenvoudig veldonderzoek en deze conclusies bij een werkcollege bespreken. Gebruikte literatuur Reader artikelen ‘Godsdienstsociologie’, o.a. van P. Berger, G. Dekker, K. Dobbelaere, H Stoffels. Reader artikelen ‘Methoden en Technieken Sociologisch onderzoek’, o.a. van P. Swanborn, J. Billiet.

36


Naam van het opleidingsonderdeel: Cultuur & samenleving (4 ects) Verantwoordelijke docent: Pieter Boersema; Co-docenten: Evert Vandepoll Onderwijsvorm - hoorcollege Totaal

Contacturen 24 uur 24 uur

Begrote studietijd 112 uur 112 uur

Wijze van examineren Werkstuk Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BG3, en in mindere mate ook BG2 en BG8. Doelstellingen De student herkent zijn/haar eigen culturele referentiekader bij het contact met andere groepen en culturen en weet daar respectvol mee om te gaan. De student kan de invloed van religie op kunst, arbeid en cultuur, en vice versa, omschrijven en kan een eigen visie hierover formuleren vanuit een christelijk referentiekader. De student ontwikkelt een gevoel voor respectvolle communicatie van het evangelie in een multiculturele en multireligieuze context. Inhoud van het opleidingsonderdeel Plaats van de Culturele Antropologie in het vakgebied van Godsdienstwetenschappen & Missiologie. Antropologische theorieën om kenmerken van een samenleving te kunnen omschrijven. Gebruik van het begrip ‘Wereldbeelden’ als culturele waarde systemen en toegepast op invullingen zoals cultural validity, cultural superiority en cultural relativism. Vanuit de missiologie een bespreking van de verschillen tussen Charles Kraft en Paul Hiebert bij hun gebruik van het begrip Wereldbeeld en contextualisatie. Betekenis van het begrip cultuur in relatie tot individualistische en collectivistisch georiënteerde (sub)groepen en deze in verband te kunnen brengen met specifieke samenlevingsvraagstukken. Het herkennen en voorkomen van valkuilen bij interculturele communicatie. Vanuit het cultuurmandaat verkent de student: • de relatie tussen christendom en kunst en cultuur (in engere zin) • enkele in het oog lopende ontwikkelingen in de hedendaagse kunst • een aantal markante ontwikkelingen zoals globalisering, veranderingen in de wereld van het werk, verschuivingen in de politiek. Invulling van onderwijsvormen Hoorcolleges en interactie tussen docenten en studenten over actuele vraagstukken. Het schrijven van een werkstuk met een verdieping in een antropologisch facet of een kunst aspect. Gebruikte literatuur • Kloos, Peter, Culturele antropologie, een inleiding. Assen: Van Gorcum, 1991. • Kraft, Charles H. Anthropology for Christian Witness, New York: Orbis Books, 2002. • Stott, John R.W., Uitdagingen van de moderne tijd in bijbels perspectief, Apeldoorn: Novapres, 1999. • Brand, Hilary, and Adrienne Chaplin, Art and Soul. Signposts for Christians in the Arts, Charlisle: Paternoster, 1999.

37


Naam van het opleidingsonderdeel: Christendom in een multireligieuze samenleving (8 ects) Verantwoordelijke docent: Pieter Boersema; Co-docenten:Pieter Siebesma, Evert van der Poll, Jaap en Ina Hansum, Simon van der Lugt Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - practica Totaal



Wijze van examineren Participatie tijdens de werkcolleges, een werkstuk en de presentatie hiervan. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BG4 en BG8, en in mindere mate ook BG6. Doelstellingen Een verdere verdieping van de leerstof uit de cursus ‘ Oriëntatie Godsdienstwetenschappen en Missiologie’, met name een verdieping in kennis van het Jodendom, de Islam en Aziatische religies. Vanuit deze achtergrond kan de student op voldoende wijze een gesprek aan gaan met vertegenwoordigers van deze religies en is in staat om in dialoog te gaan over relevante religieuze vraagstukken die actueel zijn in de samenleving Inhoud van het opleidingsonderdeel Introductie colleges over drie wereldreligies met een accent op het West-Europese beleven. Gedurende een praktijkweek hebben de studenten interactief contact met vertegenwoordigers van diverse religies in Antwerpen. De vragen die vanuit deze praktijkontmoetingen naar voren komen worden verder in een aantal werkcolleges besproken. De student kiest hieruit een thema dat verwerkt wordt in een werkstuk wat tijdens de werkcolleges wordt besproken Invulling van onderwijsvormen De student bestudeert het Jodendom, de Islam, Aziatische religies aan de hand van literatuurstudie en werkcolleges en ontmoet vertegenwoordigers van deze religies in de context van de multireligieuze samenleving in Antwerpen-Noord. In een werkstuk en een presentatie wordt een specifiek onderdeel verder toegelicht. Gebruikte literatuur • Siebesma, Pieter A. Tussen Jodendom en Christendom. Kampen: Kok Voorhoeve, 1996. • Van Koningsveld, P.S. Sprekend over de islam en de moderne tijd. Utrecht: Prometeus, 1993. • Burnett, David. The Spirit of Hinduism. Owl Lodge: Monarch, 1992. • Reader Religieuze ontmoetingen in Noord Antwerpen.

38


Naam van het opleidingsonderdeel: Algemene onderwijskunde (8 ects) Verantwoordelijke docent: Petra Aerts; Co-docenten: Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd



112 uur 112 uur 224 uur

Wijze van examineren werkstuk en schriftelijk examen. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BG6. Doelstellingen De student heeft inzicht in het belang en de opdrachten van het onderwijs. Hij heeft een beeld van het Vlaams onderwijssysteem en zijn voorzieningen. De student kan principes van de omgang met leerlingen en collega's toepassen. De student heeft inzicht in de grondbeginselen van de algemene didactiek en kan ze toepassen. Inhoud van het opleidingsonderdeel Overzicht van de verschillende theorieën van de pedagogiek en de historische betekenis hiervan. Inleiding in de algemene didactiek en uitleg van de verschillende didactische methoden. De opdrachten en het belang van de school. Het Vlaams onderwijssysteem en de voorzieningen. Principes van interactie op klas- en schoolniveau. Invulling van onderwijsvormen Voor wat betreft het theoretisch gedeelte hoorcolleges en bespreking van de werkstukken klassikaal. Voor wat betreft de kennis en vaardigheden van de didactische werkwijze, zoals de opbouw van een les met de beginsituatie, doelstellingen, lesinhouden, werkvormen, didactische principes, media en evaluatie, worden deze geoefend in werkcolleges. Gebruikte literatuur • Van den Broeck, H., Opvoeden in de klas, wegwijzer voor leerkrachten. Tielt: Lannoo, 2002. • Standaert, R., en F. Troch. Leren en onderwijzen. Inleiding tot de algemene didactiek. Leuven/Amersfoort: Acco, 1998.

39


3. Derde Bachelor 3.1. Gemeenschappelijk deel Naam van het opleidingsonderdeel: Oude Testament 2 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Hendrik Koorevaar Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


24 uur 24 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Mondeling examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B3, B8-9, en in mindere mate ook B5 en B7. Doelstellingen De student krijgt een overzicht van de Profetencanon en Wijsheidscanon van het OT met het doel achtergrond en doelstelling van profetie en wijsheid in deze twee canondelen te verstaan. Door een uitgebreide behandeling van enige boeken krijgt hij voeling met de praktijk van profetie en wijsheid. Inhoud Profetencanon: Jeremia, Ezechiël, Jesaja, Hosea, Joël, Amos, Obadja, Jona, Micha, Nahum, Habakuk, Sefanja, Haggaï, Zacharia, Maleachi. Behandeling van profetie en het verschijnsel Profetencanon. Wijsheidscanon: Rut, Psalmen, Job, Spreuken, Prediker, Hooglied, Klaagliederen, Daniël, Ester, Ezra Nehemia, Kronieken. Behandeling van wijsheid en het verschijnsel Wijsheidscanon. Onderwijsvormen Hoorcollege en discussie in de klas Gebruikte literatuur • Baker, David W., and Bill T. Arnold, eds. The Face of Old Testament Studies: A Survey of Contemporary Approaches. Grand Rapids: Baker, 1999. • Dillard, Raymond B., and Tremper Longman III. Inleiding tot het Oude Testament. Heerenveen: Groen, 2002. • Koorevaar, Hendrik J. Profetencanon, versie 4.1. Wijsheidscanon, versie 5.1. Leuven: Evangelische Theologische Faculteit, 2005-2007.

40


Naam van het opleidingsonderdeel: Nieuwe Testament 2 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Jack Barentsen Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - literatuurstudie Totaal



Wijze van examineren Literatuurstudie (samenvattingen) (15%), Groepspresentatie (25%), Schriftelijk examen (60%) Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B3, B8-9, en in mindere mate ook B5 en B7. Doelstellingen: Cognitieve doelstellingen: de student de student kent: • de hoofdlijnen, karakteristieken en opbouw van Romeinen t/m Opbaring; • de belangrijkste wetenschappelijke discussies rond de inleidingvraagstukken en exegese van deze boeken (ontstaan, schrijver, datering en situering); • enige bronnen uit de primaire literatuur uit de periode van deze boeken; • enige normen en technieken om de boodschap van deze boeken effectief te communiceren. Vaardigheidsdoelstellingen: de student is in staat: • de eigen positie in een aantal inleidingvraagstukken te beargumenteren; • chronologische en thematische verbanden aan te geven tussen de brieven en andere Nieuwtestamentische geschriften, en deze in een theologisch kader te plaatsen. Attitudedoelstellingen: de student is gemotiveerd: • op gepaste en faire wijze gedocumenteerd stelling te nemen in de vraagstukken rond de authenticiteit en de integriteit van deze boeken; • de inleidingvraagstukken in rekening te brengen bij de bestudering en verkondiging van de boodschap van deze geschriften; • zowel de kerkelijke praktijk als de wetenschappelijke literatuur hun eigen plaats in studie en onderwijs te geven. Inhoud van het opleidingsonderdeel Deze cursus behandelt inleidingvragen en bepaalde thema’s relevant voor de studie van de Brieven en Openbaring, met hun plaats in het vroege christendom. Invulling van onderwijsvormen hoorcolleges; werkcolleges; literatuurstudie: samenvatting en discussies; groepspresentaties Gebruikte literatuur • Bruggen, J. v., Paulus: pionier voor de Messias van Israël. Commentaar op het Nieuwe Testament. Kampen:Kok, 2001. • Gorman, M. J. Apostle of the Crucified Lord: A Theological Introduction to Paul and His Letters. Grand Rapids: Eerdmans, 2004. • McRay, J. Paul: His Life and Teaching. Grand Rapids: Baker, 2003. • Reymond, R.L. Paul, Missionary, Theologian. A Survey of His Missionary Labours and Theology. Reprint, 2. Fearn: Christian Focus Publications, 2002. • Schreiner, T.R. Paul, Apostle of God's Glory in Christ; a Pauline Theology. Downers Grove, Ill.: InterVarsity Press, 2001. • Witherington, B. The Paul Quest: The Renewed Search for the Jew of Tarsus. Downers Grove, Ill.: InterVarsity Press, 1998.

41


Naam van het opleidingsonderdeel: Historische Theologie 2 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Hélène Oostenbrink-Evers Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


16 uur 8 uur 24 uur


Wijze van examineren Mondeling examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B3 en B12, en in mindere mate ook B5 en B7. Doelstellingen De student heeft een meer gedetailleerd overzicht verworven over de (leerstellige) ontwikkeling van Kerk en theologie vanaf ± 1500 tot op heden (Reformatie, contrareformatie, moderne periode). Hij of zij heeft oog voor het belang van historisch denken en redeneren. Inhoud Een verdiept inzicht in de ontwikkeling van Kerk en theologie vanaf de reformatie tot op heden. Bijzondere aandacht wordt besteed aan de Reformatie en het werk van reformatoren zoals Luther, Melanchthon, Zwingli, Bucer en Calvijn, de zogenoemde radicale reformatie, de contrareformatie, de belangrijkste reformatorische confessies, de protestantse orthodoxie, het piëtisme, de Verlichting en de belangrijkste theologische ontwikkelingen in de 19e en 20e eeuw. Dit inzicht wordt verworven door een combinatie van hoorcollege, tekstlezing en bestudering van handboeken. Invulling onderwijsvorm De hoorcolleges worden aangevuld door lezing van bronteksten. Gebruikte literatuur • * Augustijn, Cornelis, red., et al. Reformatorica: Teksten uit de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme. Zoetermeer: Meinema, 1996. • * Jong, Otto de. Geschiedenis der Kerk. 12e druk [of latere druk]. Nijkerk: Callenbach, 1992, hoofdstuk 3053. • * Genderen, J. van, Oriëntatie in de dogmageschiedenis. Theologie in reformatorisch perspectief, 8. Zoetermeer: Boekencentrum, 1996, pp 55-60, 79-81, 95-103, 123-150, 158-201. • Lindberg, Carter. A Brief History of Christianity. Blackwell Brief Histories of Religion. Oxford: Blackwell, 2005. • * Meijering, Eginhard P. Klassieke gestalten van christelijk geloven en denken: Van Irenaeus tot Barth. Budel: Damon, 2002; oorspr. Amsterdam: Gieben, 1995, capita selecta. • Beek, A. van de. Van verlichting tot verduistering? Theologen vanaf 1800. Nijkerk: Callenbach, 1994. • Een selectie van bronteksten; worden hoofdzakelijk in de lessen gelezen.

42


Naam van het opleidingsonderdeel: Systematische Theologie 2 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Jan Hoek Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege - voorbereiding examen Totaal



Wijze van examineren Schriftelijk examen en leesverslag. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) B3, B5 en B11, en in mindere mate ook B7. Doelstellingen: • Kan voor een theologisch probleem een oplossing voorstellen. • Bekwaam om een theologisch standpunt in te nemen en helder te verdedigen. • Het christelijk heil op een maatschappelijk relevante manier kunnen formuleren. • Kennis van de nood en van mens • Kennis van het christelijke heil zoals geformuleerd in Schrift en traditie • Kennis van de christelijke verwachting zoals geformuleerd in Schrift en taditie • Inzicht in de actuele theologische debatten over de behandelde thema’s. • Inzicht in de interactie tussen Schrift, traditie en beleving. • Bekwaam om het onderscheid te maken tussen het duidelijke en het speculatieve Inhoud: Het globale thema van dit vak is het dieper verstaan van het christelijke heil. De nadruk van de colleges ligt op de eschatologie, zowel de individuele als de kosmische eschatologie. Er wordt aandacht besteed aan de actuele vraagstukken en de pastorale (praktische) relevantie van de heilsleer. Werkvorm: De student leest vooraf de opgegeven gedeelten uit de opgegeven literatuur. Tijdens de contacturen is er ruimte voor interactie en bespreking van de gelezen stof. Gebruikte literatuur • Berkhof, H. Christelijk geloof : Een inleiding tot de geloofsleer. 7e [bijgew.]dr. ed. Nijkerk: Callenbach, 1993. Hoofdstukken 43-59. • Hoek. Jan. Hoop op God: Eschatologische verwachting. Zoetermeer: Boekencentrum, 2004.

43


3.2. Bijbel en Theologie Naam van het opleidingsonderdeel: Hebreeuws Seminarie 2 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Geert Lorein Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


28 uur 28 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Mondeling examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB2 en BB3. Doelstellingen: De student ontwikkelt vaardigheid in het analyseren van Hebreeuwse teksten van het Oude Testament, teneinde met behulp van basisgrammatica en basisvocabularium tot een werkvertaling te kunnen komen. Daarnaast krijgt de student aandacht voor tekstvarianten en de historische en filologische context. Op het einde van elk van beide jaren wordt de stof van dat jaar geëxamineerd; bij het examen van het derde jaar komt hierbij nog de vertaling van een niet-bestudeerde tekst (met gebruikmaking van woordenboek en grammatica). Inhoud Gespreid over de twee jaar worden in totaal vijftien hoofdstukken behandeld, naast inleidingen en uitweidingen over tekstkritische, historische en filologische aspecten. Onderwijsvormen Werkcollege Gebruikte literatuur • Lettinga, J.P., T. Muraoka, en W.Th. van Peursen. Grammatica van het Bijbels Hebreeuws. 11de druk. Leiden: Brill, 2000. • Koehler, L., W. Baumgartner, and J.J. Stamm, The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament. Study Edition. 2de druk. Leiden: Brill, 2001. • Zorell, F. Lexicon Hebraicum et Aramaicum Veteris Testamenti, Roma: Pontificio Istituto Biblico, 1968. • Waltke, B.K., and O’Connor, B. An Introduction to Biblical Hebrew Syntax, Winona Lake: Eisenbrauns, 1990. • Tov, E. Textual Criticism of the Hebrew Bible, Minneapolis: Fortress Books en Assen: Van Gorcum, 1992. • Schökel, and L. Alonso. A Manual of Hebrew Poetics. Subsidia Biblica XI. Roma: Pontificio Istituto Biblico, 1988. • Lipiński, E. Semitic Languages. Outline of a Comparative Grammar. Orientalia Lovaniensia Analecta LXXX. 2de druk. Leuven: Peeters, 2001. • Ellinger, K., en W. Rudolph. ~ybwtkw ~yaybn hrwt rps Biblia Hebraica Stuttgartensia. Stuttgart: Deutsche Bibelstiftung, 1977.

44


Naam van het opleidingsonderdeel: Grieks Seminarie 2 (4 ects) Verantwoordelijke docent: Gie Vleugels Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


24 uur 24 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Het cijfer wordt bepaald door het graecum. Tijdens dit examen, dat mondeling wordt afgenomen, moet blijken dat de student in staat is met beperkte hulpmiddelen gedeelten uit het NT gemotiveerd te vertalen en alternatieve vertalingen te toetsen. Een beperkte voorbereidingstijd en spaarzaam gebruik van een woordenboek en een grammatica zijn toegestaan. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB2 en BB5, en in mindere mate ook BB6. Doelstellingen De student is in staat: • de eigen vertaalmethodiek zelfstandig te perfectioneren; • enkele minder eenvoudige gedeelten uit het NT gemotiveerd te vertalen en alternatieve vertalingen, door de docent voorgesteld, op geldigheid en waarschijnlijkheid te toetsen. • alle woorden in de vertaalde teksten te ontleden (woordsoort, tijd, modus, diathese, persoon, getal, geslacht, naamval), constructies en zinsbouw te verklaren. Dit houdt in dat de student de relatie van elk onderdeel van een zin tot elk ander onderdeel, en eventueel tot onderdelen van een voorafgaande zin, moet kunnen beschrijven. • de relevantie aan te tonen van de woordkeuze en zinsbouw voor de verklaring van een tekst. Inhoud van het opleidingsonderdeel Uitbreiding van de woordenschat, inoefenen van de grammatica van het nieuwtestamentisch Grieks met bijzondere aandacht voor problematische syntaxis. Gebruik, sterktes en zwaktes van lexicon en referentiegrammatica. Vertalen van minder eenvoudige Griekse teksten. Invulling van onderwijsvormen De studenten bereiden, met behulp van diverse naslagwerken (géén analytisch lexicon) de vertaling van de opgegeven verzen voor. In de klas leest een student de eigen vertaling voor, met motivatie. De anderen krijgen de gelegenheid met hem of haar en met elkaar verschillen in vertaling te bespreken. De docent reageert op de alternatieven of op de consensus, geeft methodologische aanwijzingen en vertaaltheoretische toelichting. Gebruikte literatuur • Een goede kritische uitgave van het Griekse NT (UBS-GNT4 of NA-NTG27) • Danker, F.W., ed., and W.-Arndt Bauer. A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature. 3rd ed. Chicago: University of Chicago, 2000. • Wallace, D.B., Greek Grammar Beyond the BasicsZondervan, 1996. of: Blass, F., A. Debrunneren F. Rehkopf. Grammatik des neutestamentlichen Griechisch. 17. Aufl. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 1990. Eventueel in de Engelse bewerking van Funk [1961] • Guthrie, G.H., and J.S. Duvall. Biblical Greek Exegesis. Grand Rapids: Zondervan, 1998.

45


Naam van het opleidingsonderdeel: Seminarie Oude Testament (4 ects) Verantwoordelijke docent: Julius Steinberg; Co-docent: Hendrik Koorevaar Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd




Wijze van examineren Werkstukken en mondeling examen. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB5, en in mindere mate ook BB3, BB6 en B2-3. Doelstellingen • Verdieping in de oudtestamentische exegese. • Verdere bekwaming tot de theologische studie van het Oude Testament. Inhoud Met behulp van een studie van een handboek over de exegese van het Oud Testament worden verschillende methoden bestudeerd en geëvalueerd. Daarna gaan de studenten macro- en micro-exegetische stappen toepassen op het boek Jesaja; zij krijgen ook de opdracht enige theologische onderwerpen uit Jesaja te bestuderen met behulp van theologische woordenboeken, wetenschappelijke artikels en monografieën. Dit resulteert in verschillende werkstukken. Onderwijsvormen Hoor- en werkcollege. Gebruikte literatuur • Talstra, Eep. Oude en nieuwe lezers: Een inleiding in de methoden van uitleg van het Oude Testament. Kampen: Kok, 2002. • Höffken, Peter. Jesaja: der Stand der theologischen Diskussion. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2004.

46


Naam van het opleidingsonderdeel: Seminarie Nieuwe Testament (4 ects) Verantwoordelijke docent: Gie Vleugels (vakgroepvoorzitter); Co-docent: Martin Webber Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


8uur 16 uur 0 uur 24 uur


Wijze van examineren Schriftelijke werkstukken Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB5, en in mindere mate ook BB3, BB6 en B2-3. Doelstellingen Cognitieve doelstellingen: de student kan: • uitwerken van een methodologie voor wetenschappelijk onderzoek in een academisch veld; • ontdekken en opsporen van primaire bronnen en relevante en betrouwbare secundaire literatuur; • onderscheiden in de bronnen tussen feit en opinie, tussen rapport en speculatie. Vaardigheidsdoelstellingen: de student is in staat: • competentie in nieuwtestamentische exegese verdiepen; • kritische lezen van bronnen en literatuur; • argumenten formuleren in verband met een juiste beoordeling van bronnen. Attitudedoelstellingen: de student zal de volgende attitudes aanleren: • een kritische houding aannemen met de bereidheid om van anderen te leren; • opstellingen en overtuigingen situeren in geschiedenis en sociale situatie, zonder de eigenheid van het individu uit het oog te verliezen. Inhoud van het opleidingsonderdeel Kennismaking met en gerichte verkenning van een specifiek academisch deelterrein binnen de nieuwtestamentische wetenschap, met gelegenheid voor exegetische en theologische studie te oefeningen. (De onderwerpen kunnen wisselen van jaar tot jaar.) Invulling van onderwijsvormen hoorcolleges, werkcolleges, werkstukken Gebruikte literatuur • Mcknight, S., en Osborne, G. The Face of New Testament Studies. Grand Rapids: Baker, 2004. (afhangend van het onderwerp) Voorbeelden: 1) NT en Thora • Vermes, G. Jesus in his Jewish Context. Minneapolis: Fortress Press, 2003. 2) Liturgie en godsdienst in het NT • Bradshaw, P.F. The Search for the Origins of Christian Worship. Oxford: Oxford University Press, 2003. • Hurtado, L. At the Origins of Christian Worship. Carlisle: Paternoster, 1999.

47


Naam van het opleidingsonderdeel: Seminarie Historische Theologie (4 ects) Verantwoordelijke docent: Andreas Beck Onderwijsvorm:

Contacturen


12 uur 12 uur

Begrote studietijd 112 uur 112 uur

Wijze van examineren Boekbespreking, presentatie en mondeling evaluatiegesprek Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB4-5, en in mindere mate ook BB6 en B2-3. Doelstellingen De student heeft zijn in eerdere cursussen verworven overzicht over de (leerstellige) ontwikkeling van Kerk en theologie op een aantal cruciale punten weten te verdiepen. Hij of zij heeft exemplarisch geleerd om een kerkhistorisch onderwerp zelfstandig te bestuderen. Daarbij is de student vertrouwd geraakt met de methode van historisch onderzoek. De cursus is er dus op gericht om de student academische vaardigheden bij te brengen. Inhoud In het eerste gedeelte van de colleges wordt stilgestaan bij de methode van historisch onderzoek en worden kenmerkende bronnenteksten uit de kerkgeschiedenis geanalyseerd. In het tweede gedeelte presenteert elke student een door hem bestudeerd kerkhistorisch onderwerp, gebaseerd op een zelf vervaardigde kritische bespreking van een belangrijke monografie en twee relevante artikelen uit wetenschappelijke vaktijdschriften (een lijst van monografieën en tijdschriften wordt ter beschikking gesteld). Bovendien verdiept de student zich in twee zelfgekozen hoofdstukken van “The Christian Theology Reader”. Invulling onderwijsvorm Werkcolleges met studentpresentaties. Gebruikte literatuur • * Bradley, James E., and Richard A. Muller. Church History: An Introduction to Research, Reference Works, and Methods. Grand Rapids, Mich.: Eerdmans, 1995, capita selecta • * McGrath, Alister. The Christian Theology Reader. Second edition. Oxford: Blackwell, 2001, capita selecta. • Een kerkhistorische monografie en twee wetenschappelijke artikelen uit hetzelfde terrein. • * Reader (ca. 50 pp.), including articles from Richard A. Muller and Colin E. Gunton.

48


Naam van het opleidingsonderdeel: Seminarie Systematische Theologie (4 ects) Verantwoordelijke docent: Ron Michener Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd


4 uur 20 uur 24 uur


Wijze van examineren Verhandeling Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB5-6, en in mindere mate ook BB4 en B2-3. Doelstellingen • Kan voor een theologisch probleem een verwijzing naar een oplossing voorstellen. • Bekwaam om een theologisch standpunt in te nemen en helder te verdedigen volgens een academische methode. • Verdieping van het theologische inzicht. • Bewustwording van de essentiële plaats van primaire bronnen in de theologische discussie en vaardigheid om toegang tot deze bronnen te verschaffen. • Verhoogde kennis van de actuele theologische debatten. • Analytisch lezen van theologische teksten. • Inzicht in de verschillende methodologische benaderingen van Systematische Theologie. • Kennismaking met specialistische literatuur. • Kennismaking met de moderne theologie • Inzicht in de interactie tussen Schrift, traditie en beleving. Inhoud Het thema van dit vak kan ieder jaar veranderen. Het gaat dan ook minder om de inhoud dan om de wetenschappelijke methodiek van de dogmatiek. Na een introductie van het onderwerp door de docent wordt een inbreng van de student verwacht. Werkvorm In dit seminarie wordt van de student een eigen inbreng verwacht. De thema’s kunnen elk jaar verschillen en zijn verbonden aan het onderzoek van de docent. De student leest vooraf de gedeelten uit de opgegeven literatuur. Tijdens de contacturen is er ruimte voor interactie en bespreking van de gelezen stof. Aan het einde van het vak moet de student een korte verhandeling schrijven over hoe een bepaalde theoloog het thema benadert. Gebruikte literatuur • Ford, David. The modern theologians : An introduction to Christian Theology since 1918. 3rd ed. Oxford: Blackwell, 2005. • Selectie uit theologische vaktijdschriften. • Capita Selecta uit dogmatische werken, volgens het thema.

49


Naam van het opleidingsonderdeel: Scriptie Bachelor (6 ects) Verantwoordelijke docent: Deskundige in het vakgebied van het scriptie-onderwerp Co-docent: evt. tweede begeleider (vakgroepvoorzitter) Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- scriptie Totaal

0 uur 0 uur

168 uur 168 uur

Wijze van examineren Schriftelijke evaluatie door de begeleider Criteria van beoordeling: • Duidelijke afbakening van het onderwerp, consequente methodologie en heldere argumentatie (35%) • Zelfstandigheid en kwaliteit van het onderzoek en de benadering (35%) • Inhoudelijke diepte en relevantie (20%) • Stijl en vorm van de scriptie (15%) • Algehele indruk (15%) Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BB5-6, BK8 en BG8. Doelstellingen De student kan • op beperkte schaal onderzoek verrichtingen in een vakgebied behorend bij de gekozen afstudeerrichting; • op methodologisch correcte wijze verschillende standpunten weergeven aangaande het onderwerp • zelfstandig afwegingen maken met het oog op een wetenschappelijk verdedigbaar standpunt • het onderzoek helder en correct communiceren in schriftelijke vorm; • heeft voldoende vaardigheden op het terrein van onderzoek en schriftelijke communicatie ontwikkeld om door te stromen naar de masterfase. Inhoud De student verricht onder begeleiding van een deskundige onderzoeker onderzoek op het terrein van de gekozen afstudeerrichting en schrijft een wetenschappelijke scriptie van 8.000 a 10.000 woorden. De scriptie dient te voldoen aan de formele eisen die de ETF hanteert m.b.t. wetenschappelijke werkstukken (Chicago Manual of Style c.q. Turabian) Aan de hand van Vyhmeisters boek Quality Reseach Papers kan het gehele onderzoek door de student zelf worden uitgevoerd. Invulling van de onderwijsvormen In overleg met de docent uit het gekozen vakgebied en de desbetreffende vakgroepvoorziter wordt een onderwerp voorgesteld en een ‘onderzoeksvoorstel’ ingediend. Dit voorstel wordt besproken en vormt daarna de basis voor het verdere onderzoek. Op initiatief van de student is steeds ruimte voor feedback of het inleveren van afgeronde gedeelten. Gebruikte literatuur Primaire en secundaire literatuur relevant voor het gekozen onderwerp. Daarnaast: • Turabian, K.L. A Manual for Writers of Term Papers, Theses, and Dissertations, 6th ed. rev. by J. Grossman and A. Bennett . Chicago: University of Chicago, 1996. • Vyhmeister, N. Quality Research Papers for Students of Religion and Theology. Grand Rapids: Zondervan, 2001.

50


Naam van het opleidingsonderdeel: Stage (14 ects) + facultatief Supervisie (2 ects) Verantwoordelijke docent: Patrick Nullens Co-docenten: Petra Aerts en Karin de Jonge Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd

- overige onderwijsvormen: stage - .Supervisie (facultatief) Totaal

0 uur 30 uur 0 of 30 uur

392 uur 56 uur 392 of 448 uur

Wijze van examineren Evaluatie van de stagementor, beoordeling eindverslag en eindgesprek Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling B4, B14, BK5, BK7, BG6, en in mindere mate ook BB6. Doelstellingen Stage is de brug om de theorie te vertalen naar de praktijk, om de vereisten en de voorwaarden die de praktijk stelt te leren kennen en daarop in te kunnen spelen. De stage kent de volgende leerdoelen: • opdoen van relevante werkervaring • in toenemende mate zelfstandig kunnen werken en verantwoordelijkheid kunnen dragen • methodisch verantwoord en bekwaam kunnen handelen • kennis hebben van en inzicht hebben in de stage-instelling • werken aan eigen leerdoelen • zicht krijgen- en reflecteren op eigen handelen Bij supervisie gaat het om integratie op 2 niveau’s: op het niveau van de persoon: het integreren van het denken, weten, gevoelens, inzichten, handelingsvaardigheden en mogelijkheden. Op het niveau van het beroep: de integratie van de persoonlijkheid en de beroepshouding. Inhoud van het opleidingsonderdeel Stage in werksituaties die relevant zijn voor de afstudeerrichting om op deze wijze intensief met de praktijk in aanraking te komen en de relevante vaardigheden te kunnen leren zoals bijvoorbeeld het lesgeven of leiding geven. De specifieke doelstellingen moeten duidelijk verwoord worden in de stage- aanvraag. De student wordt op het werkveld begeleid door een gekwalificeerde stagementor. Invulling van onderwijsvormen Stage vindt plaats in het derde jaar van de Bachelor. De student houdt tijdens de stage een logboek bij en schrijft een eindverslag. Supervisie kan verschillend worden ingevuld van individuele supervisie tot groeps-supervisie met een maximum van 4 studenten per groep. Gebruikte literatuur Niet van toepassing.

51


3.3. Kerk en Pastoraat Opleidingsonderdeel: Seminarie PT (4 ects) Verantwoordelijke docenten: Ted VanderEnde / Evert VandePoll Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege - werkcollege, aan de hand van bestudeerde stof en tussentijdse praktijkverslagen - bespreking van de onderzoeksprojecten - voorbereiding onderzoeksproject - presentatie van het onderzoeksproject Totaal

15 uur 4 uur

30 uur 16 uur

4 uur

16 uur

1 uur

47 uur 3 uur

24 uur

112 uur

Wijze van examineren Beoordeling van de presentatie en de inhoud van een onderzoeksproject Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BK5, en in mindere mate ook BK8. Doelstellingen De student is vertrouwd met het terrein van de hedendaagse praktische theologie en is in staat om een onderdeel daarvan diepgaand te bestuderen en de bestudeerde stof op een zelfstandige, kritische wijze te evalueren, vooral in het licht van de betekenis daarvan voor het werk van de pastor in de plaatselijke gemeente. Inhoud De student verkent het terrein van de hedendaagse praktische theologie, voor wat betreft het functioneren van de pastor of voorganger in de plaatselijke gemeente. Vervolgens onderzoekt hij diepgaand een onderdeel daarvan, in de vorm van een monografie of studie (dissertatie). Daarin bestudeert hij een aantal publicaties op dat terrein, en evalueert hij deze vanuit een evangelisch perspectief en met het oog op de wijze waarop het bestudeerde onderwerp praktisch gestalte krijgt in het leven van de plaatselijke gemeente. De student presenteert zijn onderzoek als een werkstuk in de klas. Invulling Onderwijsvorm Hoorcolleges over enkele onderdelen van de hedendaagse praktische theologie Werkcolleges waarin gemaakte verslagen van opgegeven studiestof wordt besproken Zelfstudie: onderzoek doen op een specifiek terrein en daarvan een werkstuk maken Presentatie van het onderzoek en de evaluatie daarvan Gebruikte literatuur • * Anderson, Ray, S., The Shape of Practical Theology, Downers Grove, Ill.: InterVarsity Press, 2001 • Woodward, James, and Stephen Pattison, ed. Pastoral and Practical Theology, Oxford: Blackwell Publishers, 2000 • Volf, Miroslav, and Dorothy C. Bass, eds. Practicing Theology, Grand Rapids: Eerdmans, 2000.

52


Naam van het opleidingsonderdeel: Gemeenteopbouw (4 ects) Verantwoordelijke docent: Gottlieb Blokland; Co-docenten: Jack Barentsen en Heinrich Löwen Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd

- hoorcollege interactief - werkcollege - werkcollege Totaal



Wijze van examineren Boekrecensie en paper. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BK3, en in mindere mate ook BK8 en B2-3. Doelstellingen Cognitieve: dat de student bekend is met hoofdlijnen, principes en achtergronden van de gemeentegroei beweging, van gemeentestichting, en van gangbare gemeenteopbouw modellen; dat de student de belangrijkste visies op het kerkelijk ambt en christelijk leiderschap kan benoemen, evenals de belangrijkste mogelijkheden en valkuilen van leiderschap in gemeenteopbouw. Vaardigheid: dat de student de ontwikkeling en gemeenteopbouw zelfstandig kan evalueren en de modellen kritisch toe te passen; dat hij/zij de normen voor gezag, conflicthantering en gemeentetucht kan benoemen en hanteren; dat de student zijn weg weet te vinden in de belangrijkste primaire en secundaire bronnen over gemeenteopbouw en over christelijk leiderschap. Attitude: dat de student gemotiveerd is om gemeentegroei modellen kritisch toe te passen in de gemeente, met bewaking van eigen identiteit, om de gevaren van machtsmisbruik in de gemeente te onderkennen, en om de mogelijkheden van kritiek in de gemeente te benutten. Inhoud Gemeentegroei beweging, achtergronden en huidige praktijken; principes en praktijken van gemeentestichting; evaluatie van gangbare gemeenteopbouw modellen (Schwarz, Willow Creek, Purpose-Driven, G-12); recente trends als ‘emergent church’ en evangelisatie strategieën; gangbare visies op ambt en leiderschap in gemeenteopbouw beweging, relatie met historische modellen (leiderschap als mentoring, delegeren en toerusting); deontologie van ambtsdrager: omgaan met gezag, machtsmisbruik, conflicthantering en gemeentetucht; bestudering van enige actuele onderwerpen (gavengericht werken, de rol van de vrouw, e.d.). Invulling onderwijsvorm Hoorcolleges waarin de stof interactief wordt besproken, met enige werkcolleges betreffende actuele trends. Gebruikte literatuur • * Hendriks, Jan. Een Vitale En Aantrekkelijke Gemeente: model En Methode Van Gemeenteopbouw. Kampen: Kok, 1998. • * Malphurs, Aubrey. The Dynamics of Church Leadership: ministry Dynamics for a New Century. Grand Rapids: Baker Books, 1999. • Malphurs, Aubrey. Planting Growing Churches for the 21st Century: A Comprehensive Guide for New Churches and Those Desiring Renewal. 3rd ed. Grand Rapids: Baker Books, 2004. • Stackhouse, Ian. The Gospel-Driven Church: retrieving Classical Ministry for Contemporary Revivalism. Carlisle: Paternoster, 2004. • Strauch, Alexander. Leiderschap in De Gemeente. Vaassen: Medema, 2002. • Towns, Elmer L. en Gary McIntosh. Evaluating the Church Growth Movement: 5 Views. Grand Rapids: Zondervan, 2004.

53


Naam van het opleidingsonderdeel: Evangelistiek (4 ects) Verantwoordelijke docent: Evert van der Poll; Co-docenten: Marcel Casier Onderwijsvorm:

Contacturen

Begrote studietijd


16 uur 8 uur 24 uur


Wijze van examineren Presentatie en werkstuk. Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BK3, BG4, BG5, en in mindere mate ook BK8, BG6, BG8 en B2-3. Doelstellingen Nadenken over de inhoud van de boodschap die wij als christenen voor de wereld hebben, alsmede de manier waarop wij deze kunnen overbrengen. De student is in staat op basis van de artikelen uit de reader en de besprekingen tijdens de colleges op een respectvolle manier het evangelie te communiceren in een multireligieuze omgeving. Inhoud van het opleidingsonderdeel De cursus gaat in op de volgende onderwerpen: de bijbelse basis van zending en evangelisatie; apologetiek, motivaties en attitude van degene die het evangelie uitdraagt; vragen en belemmeringen; leefwerelden; levensbeschouwingen; de boodschap overbrengen in een cultuur die steeds meer ‘postmodern’ wordt; de rol van wonderen en tekenen; Bespreking van enkele evangelisatie methodes en de relatie met de kerkelijke gemeente. Casuïstiek: Rooms Katholieke Kerk in Vlaanderen. De ontwikkelingen in de R.K.Kerk na het 2de Vaticaans Concilie. Wat zijn veranderingen in de relatie tussen de R.K. Kerk en de Evangelisch Protestantse kerken in Vlaanderen? Invulling van onderwijsvormen Hoorcollege + presentatie door studenten. Gebruikte literatuur • Reader ETF: E. v.d.Poll met o.a. artikelen van J. Stott, L. Newbigin, A. McGrath, S. Paas. Voor Scriptie: zie § A.Error! Reference source not found. Bijbel en Theologie. Voor Stage: zie § A.Error! Reference source not found. Bijbel en Theologie.

54


3.4. Godsdienst en Onderwijs Naam van het opleidingsonderdeel: Seminarie Godsdienstwetenschappen & Missiologie (4 ects) Verantwoordelijke docent: Pieter Boersema Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


24 uur 24 uur

112 uur 112 uur

Wijze van examineren Werkstuk en presentatie Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BG4-5, en in mindere mate ook BG6, BG8 en B2-3. Doelstellingen Op een exemplarische wijze het verwerken en verdiepen van de leerstof uit de colleges van de vakken van de vakgroep ‘Godsdienstwetenschappen en Missiologie’ aan de hand van thema’s of casuïstiek. De student kan voor een godsdienstwetenschappelijk probleem een verwijzing naar een oplossing voorstellen met gebruik maken van relevante literatuur en basiskennis van de vakgroep GW&M. De student is in staat om relaties te leggen tussen de vakgebieden van de theologie en godsdienstwetenschappen en kan bij deze relaties ook de relevantie voor kerk en maatschappij aangeven. Inhoud van het opleidingsonderdeel Voorbeelden van thema’s die behandeld kunnen worden: Paradigmaverandering in de missiologie Contextualisatie in een Afrikaanse, Aziatische of Latijns-Amerikaanse omgeving. Casuïstiek bij polygamie, leiderschap, exorcisme of neo-kolonialisme. Generatieverschillen in de zending. Algemene en specifieke zendingsroeping . Specialismen in de zending . Dialogische pluriformiteit van de westerse samenleving. Mission to Europe Invulling van onderwijsvormen Aan de hand van huidige godsdienstwetenschappelijke- en zendingsthema’s worden door de studenten voordrachten gehouden en in werkcolleges bediscussieerd aan de hand van relevante literatuur. Gebruikte literatuur Keuze van literatuur door de student. • Lambek, Michael, ed. A reader in the Anthropology of Religion. Oxford: Blackwell, 2002. • Alan Neely, Christian Mission. A Case Study Approach New York: Orbis, 1996. Voor Evangelistiek: zie § A.Error! Reference source not found. Kerk en Pastoraat.

55


Naam van het opleidingsonderdeel: Zending, diaconaat en ontwikkelingswerk (4 ects) Verantwoordelijke docent: Pieter Boersema; Co-docenten: René Holvast Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd


28 uur 8 uur 36 uur


Wijze van examineren Werkstuk en schriftelijk examen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BG2-3, en in mindere mate ook BG4 en BG8. Doelstellingen De student • is in staat om de grote lijnen van twintig eeuwen zendingsgeschiedenis weer te geven aan de hand van tijdvakken, historische gebeurtenissen en biografische gegevens; • kent de discussie tussen de evangelische en oecumenische zendingsbewegingen. • is in staat om opbouwend-kritisch lessen te trekken en te formuleren uit de zendingsgeschiedenis. • heeft zicht op de onderlinge relatie tussen zending, diaconaat en ontwikkelingswerk zowel historisch als actueel. • heeft kennis van de verschillende kenmerken van christelijke ontwikkelingssamenwerking; • heeft inzicht in de problematiek van allochtonen in relatie tot kerk en samenleving. Inhoud van het opleidingsonderdeel Systematisch overzicht van de westerse zendingsgeschiedenis. Biografieën van zendingsleiders die belangrijk zijn voor begrip van de zendingsgeschiedenis Theologische modellen van zending door de eeuwen heen. Contacten tussen de Evangelische- en de Oecumenische Zendingsbeweging Armoede en rijkdom in relatie tot Missiologie. Diaconaat in de 21ste eeuw Verhouding Zending, Werelddiakonaat en Ontwikkelingssamenwerking Christelijke identiteit in ontwikkelingswerk Invulling van onderwijsvormen Hoorcolleges over de basis literatuur, daarna een verdieping van een missiologisch onderwerp wat een neerslag krijgt in een werkstuk. Gebruikte literatuur • Bosch, David. Transforming Mission. Paradigm Shifts in Theology of Mission. New York: Orbis, 1991. • Noordegraaf, A. Vijf broden en twee vissen. Missionair gemeente zijn in een (post)moderne samenleving. Zoetermeer: boekencentrum, 1999. • Buijs, G., ed. Als de olifanten vechten… Denken over ontwikkelingssamenwerking vanuit christelijke perspectief. Amsterdam: Buijten & Schipperheijn. 2001.

56


Naam van het opleidingsonderdeel: Onderwijskunde godsdienstonderwijs (8 ects) Verantwoordelijke docent: Petra Aerts ;Co-docenten: Erika Lorein, Herman Aerts. Onderwijsvorm

Contacturen

Begrote studietijd




Wijze van examineren Schriftelijk examen. Schriftelijke lesvoorbereidingen Dit opleidingsonderdeel draagt bij tot realisering van de opleidingsdoelstelling(en) BG7 . Doelstellingen De student kan de leefwereld van kinderen en jongeren schetsen, heeft inzicht in de belangrijkste kenmerken per ontwikkelingsfase en kan activiteiten hiermee in overeenstemming brengen. De student is in staat om de christelijke geloofsleer te vertalen in lesvormen bij leerlingen in het lager- en middelbaar onderwijs. De student leert godsdienstlessen voor te bereiden en uit te werken aan de hand van de officiële leerplannen van het Protestants Godsdienstonderwijs. Inhoud van het opleidingsonderdeel De ontwikkelingspsychologische kenmerken van verschillende leeftijdsfasen in relatie tot het leerproces. Het functioneren van jongeren in het dagelijks leven en het functioneren in regulier onderwijs. Pedagogische methoden met betrekking tot het omgaan met kinderen en adolescenten Deontologie van het Protestants Godsdienst Onderwijs in Vlaanderen. Kennismaking met de leerplannen Lager en Secundair Onderwijs van het PGO. Oefeningen in het voorbereiden en uitwerken van thema’s en lessen PGO. Invulling van onderwijsvormen Hoorcolleges Klassikale discussie over de leesopdrachten. Begeleiding bij het schrijven van lesvoorbereidingen. Gebruikte literatuur • Craeynest, P., De levensloop van de mens. Leuven/Amersfoort: Acco, 1996. • Leerplannen PGO (Lager Onderwijs en Secundair Onderwijs) Voor Scriptie Godsdienst en Onderwijs: zie § A.Error! Reference source not found. Bijbel en Theologie Voor Stage Godsdienst en Onderwijs: zie § A.Error! Reference source not found. Bijbel en Theologie

57

Beschrijving van de opleidingsonderdelen van het bachelorprogramma

Recommend Documents