BEROEPSPROFIEL Magazijnmedewerker

Beroepsprofiel magazijnmedewerker November 2008

BEROEPSPROFIEL Magazijnmedewerker

1


Inhoud 0. Gerelateerde namen en functietitels 1. Taken en Competenties 1.1. Algemene takenclusters 1.1.1. Voorbereiden van de dagtaak 1.1.2. Ontvangst van de goederen en vrachtwagen ontladen, na controle (van aantallen en eventuele beschadiging) 1.1.3. Opslag van de goederen 1.1.3.1. Opslagklaar maken van de goederen 1.1.3.2. Opslag van goederen 1.1.4. Orderpicking, sorteren, controleren en verpakken 1.1.4.1. Voorbereiding orderpicking 1.1.4.2. Verzamelen orders 1.1.4.3. Goederen uitlevering en uitvoer naar de distributiezone 1.1.5. Opzenden 1.1.5.1. Laden van de goederen 1.1.6. Onderhoud 1.1.7. Interne communicatie 1.1.8. Kwaliteitszorg 1.1.9. Veiligheid en milieuzorg 1.1.10. Introductie en opleiding 1.2. Specifieke takenclusters 1.2.1. Specifieke takenclusters: omgang met gevaarlijke stoffen 1.2.2. Specifieke takenclusters: omgang met aan bederf onderhevige producten 2. Competenties 2.1. Algemene beroepskennis 2.2. Vaardigheden 2.3. Beroepshoudingen 3. Verantwoordelijkheidsdomeinen 3.1. Autonomie 3.2. Verantwoordelijkheid voor prestaties 3.3. Eigen contacten 4. Bijzondere arbeidsomstandigheden 5. Arbeidsorganisatie 6. Specifieke kwalificatieproblemen 7. Actuele trends 8. Beroepenfiche

2


0. Gerelateerde namen en functietitels Goederenbehandelaar

1.Taken en competenties De magazijnmedewerker is de polyvalente logistiek arbeider die instaat voor het ontvangen van goederen, het opslaan en het verzenden ervan. Hij maakt gebruik van eenvoudige hulpmiddelen (bv. scanningsapparaat, transpalet, duivel, enz.) en/of van geautomatiseerde systemen om allerlei mogelijke goederen te behandelen. Ook de administratieve ondersteuning en de opvolging van het fysisch behandelen van de goederen vallen onder de verantwoordelijkheid van deze persoon. 1.1. Algemene takenclusters 1.1.1. Voorbereiden van de dagtaak

•

•

Taken Dagelijks informeren naar of ontvangen van de uit te voeren opdrachten Verzamelen van de benodigde materialen en hulpmiddelen

•

•

Competenties (K, V en A) Kunnen lezen en begrijpen van de opdrachten Kennis van benodigde materialen en hulpmiddelen (bv scanningsapparaat, transpalet, duivel, verpakkingsmateriaal)

1.1.2. Ontvangst van de goederen en vrachtwagen ontladen, na controle (van aantallen en eventuele beschadiging)

•

•

Taken Ontvangen van de goederen en de bijhorende vervoersdocumenten Identificeren en controleren van ontvangen goederen op hoeveelheid en beschadiging

• • • • •

•

•

Melden van beschadiging van de goederen aan de magazijnier/hoofdmagazijnier Invullen van documenten (o.a. laad- en losbon) en tekenen voor ontvangst

•

•

Competenties (K, V en A) Kunnen lezen en controleren van de vervoersdocumenten Kennis van anderstalige termen op vervoersdocumenten Visueel kunnen controleren op soort, kwantiteit en kwaliteit Kunnen vaststellen van schade of gebreken aan de goederen Kunnen nagaan of de goederen ook effectief besteld zijn en afwijkingen melden aan het management Kunnen communiceren van beschadiging van de goederen aan de magazijnier/hoofdmagazijnier Kunnen tekenen van de vervoersdocumenten voor ontvangst. Kunnen werken met een 3


• •

Registreren van de ontvangen goederen Lossen van de vrachtwagen

• •

•

•

•

Gebruiken van loshulpmiddelen

•

•

Verplaatsen van goederen naar de wachtzone (indien niet geautomatiseerd)

•

•

Doorgeven van de nodige documenten aan de administratie Subtaken eigen aan de bedrijfsprocessen bv. verzegeling

•

•

•

handcomputer (elektronische vrachtbrief) . Kennis van losbonnen Kennis van registratiesystemen (manueel of met de computer) Kennis van de veiligheidsvoorschriften naargelang de situatie Kennis van de diverse technieken voor het lossen van goederen (afhankelijk van het soort goederen, het te lossen transportmiddel, de losplaats waar de goederen moeten komen) Kennis van pictogrammen en behandelingsmethodes van de goederen Kunnen aanwenden van de loshulpmiddelen (transportbaan, zuigers, klemmen, hef- en hijswerktuigen,…) Kunnen bedienen van eenvoudige hulpmiddelen (bv. scanningsapparaat, aflezen computerscherm, bedienen transpalet, hanteren van een ‘duivel’, enz.) Kennis van interne communicatiesystemen Bv. Kennis van de richtlijnen in verband met verzegeling

1.1.3. Opslag van de goederen 1.1.3.1.

•

Opslagklaar maken van de goederen

Taken Uitpakken van de binnengekomen goederen

•

•

• •

•

Visuele controle van de kwaliteit van de goederen Opzoeken van de locatie van de goederen

•

Sorteren van de goederen (indien niet geautomatiseerd) volgens

•

•

•

Competenties (K, V en A) Kunnen gebruiken van de diverse hulpmiddelen (bv. kniptang, mes,…) . Kunnen zorgen voor de verwerking van het verpakkingsmateriaal Kunnen controleren op kwaliteit aan de hand van de pakbon Kunnen raadplegen van fiches voor vrije locatie (indien niet geinformatiseerd) Kennis van de sorteermethodes Kunnen afscheiden van de goe4


hun bestemming •

•

Inpakken van goederen

•

•

Aanbrengen van de nodige codificaties en labels

• • •

•

Subtaken eigen aan de bedrijfsprocessen

1.1.3.2.

• •

•

deren voor directe levering aan klanten Kunnen controleren of de stapelhulpmiddelen (bv. paletten) de goede stapelhoogte hebben Kennis van bedrijfsspecifieke inpakvoorschriften voor bepaalde goederen Noties van de methodes voor codering (bv. barcodering) Weten wat op het label dient te komen Kunnen kleven van labels zowel manueel als machinaal Bv. stickers kleven

Opslag van goederen

Taken Controleren van de reeds opgeslagen goederen Plaatsen van goederen op de voorbestemde locatie

• • • •

• •

•

Verrichten van de bijhorende registratie

•

•


•

Competenties (K, V en A) Kunnen controleren van de locatienummers Kennis van opslagmethodes (gewicht, hoogte, breedte, diepte,…) Kennis van stapelhulpmiddelen (bv. palet, box, kooi,…) Kennis van de opslagmiddelen (bv. verschillende soorten stellingen) en eenvoudige hulpmiddelen (bv. scanningsapparaat, transpalet, duivel,…) Kunnen lezen en interpreteren van de locatiecodering Kunnen gebruiken van eenvoudige hulpmiddelen (bv. scanningsapparaat, aflezen computerscherm, bedienen transpalet, hanteren van een duivel,…) Kennis van de registratiesystemen (graad van automatisering is afhankelijk van bedrijf)

1.1.4. Orderpicking, sorteren, controleren en verpakken 1.1.4.1.

Voorbereiding orderpicking 5


• •

Taken Aanvoer van pallets van opslagmagazijn naar orderpickmagazijn Plaatsen van pallets in de juiste volgorde

1.1.4.2.

•

Competenties (K, V en A) Kunnen rijden met een heftruck

Verzamelen orders

Taken Verzamelen van orders

•

• • • •

1.1.4.3.

Taken Sorteren van de goederen

•

•

Controleren van goederen

•

•

•

Verpakken van goederen indien nodig: • stabiel opbouwen van paletten ordelijk een folie rondtrekken

• •

• • •

Aanbrengen van verzendlabels

• • •

•

Competenties (K, V en A) Kennis van de gepaste (geautomatiseerde) hulpmiddelen (scanningsapparaat, transpalet, duivel, karren, rekken,…) Zoveel mogelijk kunnen beperken van de loop- en rijafstanden Kunnen werken met PC en software Kunnen interpreteren van een pickbon of orderverzamellijst Kunnen aanduiden op de lijst van reeds verzamelde elementen

Goederen uitlevering en uitvoer naar de distributiezone

•

•

Inzicht in bedrijfseigen opslagsysteem

Vervoeren van goederen naar de distributiezone

•

Competenties (K, V en A) Kennis van de (geautomatiseerde) sorteermethodes Kunnen controleren van kwantiteit en het gewicht van de goederen Kennis van verschillende weegsystemen Kennis van bestaande verpakkingsmaterialen Kennis van verpakkingstechnieken (rekening houdend met de goederen in kwestie en de bestemming) Kunnen maken van de aangepaste verpakkingen (bv. kisten Duidelijk kunnen aanbrengen van referenties Basiskennis van verzendingssystemen Weten wat op het label dient te komen Kunnen kleven van labels zowel manueel als machinaal Kunnen bedienen van eenvoudige hulpmiddelen (bv. transpalet, 6


duivel, scanningsapparaat,…) •


•

1.1.5. Opzenden 1.1.5.1.

•

Laden van de goederen

Taken Vervoeren van de goederen naar de laadzone (indien niet geautomatiseerd) en oordeelkundig plaatsen ervan (wat eerst wordt geladen vooraan) rekening houdend met de routeplanning en de verdeling van de lading over het voertuig

•

• •

•

•

• • • •

Laden van de vrachtwagen aan de hand van gemechaniseerde en/of geautomatiseerde hulpmiddelen: Goederen op de juiste wijze behandelen en laden zware goederen onderaan, lichtste bovenaan vastmaken van gemakkelijk verschuifbare goederen ordenen van de lading met in acht name van een optimale gewichtsverdeling en routeplanning

• • •

• • • • •

Competenties (K, V en A) Kunnen gebruiken van eenvoudige hulpmiddelen (bv. scanningsapparaat, aflezen computerscherm, bedienen transpalet, hanteren van een ‘duivel’, enz. ) De goederen naar de juiste laadzone kunnen brengen (ahv label) Kunnen plaatsen van de goederen in de laadzone rekening houdend met welke goederen eerst geleverd moeten worden en aan de hand van de routeplanning Kennis van tracking (vooraf bepalen van de route) en tracing (achteraf terug opzoeken) Kennis van de veiligheidsvoorschriften naargelang de situatie Kennis van de diverse technieken voor het laden Kunnen aanwenden van de laadhulpmiddelen (transportbaan, zuigers, klemmen, hef- en hijswerktuigen) Oordeelkundig kunnen heffen Kennis van de gevaren van overlading Op de juiste manier kunnen verankeren van de lading Gelijkmatig kunnen verdelen van de lading Melden van problemen aan dispatcher of magazijnier/hoofdmagazijnier

1.1.6. Onderhoud

• •

Taken De eigen werkplek schoonhouden Klein onderhoud van het magazijnmateriaal uitvoeren

• •

Competenties (K, V en A) Kunnen uitvoeren zonder dat dit uitdrukkelijk gevraagd wordt Technische kennis inzake klein onderhoud van het magazijnmateriaal 7


• •

Kunnen herstellen van technische mankementen Het belang van het onderhoud en het nazicht kennen

1.1.7. Interne communicatie Taken •

Participeren in overlegsituaties

•

Rapporteren aan collega’s

• •

Competenties (K, V en A) Kunnen onthouden of noteren van zinvolle informatie Zin voor synthese

1.1.8. Kwaliteitszorg Taken •

Het eigen werk analyseren en beoordelen

•

Voorstellen doen ter verbetering van de organisatie van het magazijn en de interne transportsystemen

•

•

•

Competenties (K, V en A) Het eigen werk kunnen evalueren in termen van kwaliteit en kwantiteit Kunnen opmerken van de gebreken en tekortkomingen van de bestaande magazijnorganisatie en de interne transportsystemen Kunnen melden van opmerkingen aan de magazijnier / hoofdmagazijnier

1.1.9. Veiligheid en milieuzorg Taken •

• •

Naleven van de te nemen veiligheidsmaatregelen in het magazijn

• •

• •

Meewerken aan het beheersen van de afvalstroom

• •

Competenties (K, V en A) Kennis van de geldende veiligheidssignalisatie volgens het ARAB en de EG-richtlijn 97 Kennis van etikettering van producten Kennis van de persoonlijke beschermingsmiddelen Kennis van de juiste ergonomische houding bij het behandelen van goederen Orde en netheid in het magazijn respecteren Kunnen voorkomen van afval Zorgen voor het hergebruik van goederen

1.1.10. Introductie en opleiding 8


•

Taken Opnemen van peterschap van nieuwe werknemers

•

Competenties (K, V en A) Kunnen begeleiden van nieuwe werknemers

1.2. Specifieke takenclusters: 1.2.1. Omgang met gevaarlijke stoffen

•

•

Taken Laden en lossen van gevaarlijke stoffen - ADR-goederen achteraan laden - Voldoende afstand respecteren tussen ADR-goederen en levensmiddelen Opslaan van gevaarlijke stoffen

• • •

• •

•

• • •

Veilig omgaan met gevaarlijke stoffen Gebruiken van persoonlijke beschermingsmiddelen

• •

•

•

Maatregelen treffen bij onveilige situaties en bij ongevallen

• •

•

Nakijken en in orde brengen van de vereiste documenten

• •

Competenties (K, V en A) Kennis van de eigenschappen van gevaarlijke producten Kennis van de verschillende signalisaties van gevaarlijke stoffen Kennis van de specifieke regels voor laden en lossen van gevaarlijke stoffen Productkennis Kennis van specifieke opslagmogelijkheden van gevaarlijke stoffen Kennis van verplichtingen voor afzender, vervoerder, ontvanger e.d. Kennis van onverenigbaarheden van bepaalde stoffen Kennis inzake preventie en veiligheid Kennis van de veiligheidsvoorschriften m;b.t. gevaarlijke stoffen Kennis van risico’s inherent aan de omgang met gevaarlijke stoffen Kunnen voorkomen van schade en ongevallen Kennis en kunnen toepassen van procedures bij ongevallen Kennis van verpakkingen etikettering en documenten Kunnen controleren van de vereiste documenten

1.2.2. Specifieke takenclusters: omgang met aan bederf onderhevige producten

•

Taken Laden en lossen van aan bederf

•

Competenties (K, V en A) Kennis inzake de verdeling van 9


•

• •

onderhevige producten De staat van de verpakking nazien Opslaan van de goederen en controle van houdbaarheidsdata: Rekening houden met het FIFOprincipe (first in, first out)

• •

•

• •

Visuele controle van de hygiëne en eventueel reinigen en desinfecteren van de ruimte

•

•

• •

Nakijken en in orde brengen van de vereiste documenten

•

de lading om een goede luchtstroming mogelijk te maken Controle kunnen uitvoeren op de staat van de verpakking Kennis inzake bederf, hygiëne, voorkoeling, stapelen, ventilatie, circulatie Kennis van klimaatbeheersing, koelsystemen en verwarmingssystemen Productkennis Kennis van specifieke eisen in verband met veiligheid en hygiëne Kennis van de voorwaarden en technieken en middelen voor het reinigen en desinfecteren Kennis van HACCP-principes Kunnen controleren van de vereiste documenten

10


2. Beroepscompetenties Onder competenties verstaan we het samenhangend geheel van kennis, vaardigheden en houdingen, dat aantoonbaar ontleend is aan concrete handelingen en/of taken die voorkomen in de beroepsuitoefening van de magazijnmedewerker. In dit hoofdstuk beschrijven we achtereenvolgend de algemene beroepskennis, de vaardigheden en de beroepshoudingen, waarover de magazijnmedewerker moet beschikken. 2.1. Algemene beroepskennis Hiermee bedoelen we die kennisinhouden die werkelijk beroepsondersteunend werken en die noodzakelijk zijn voor het verwerven van de vereiste vaardigheden. We sommen hier op wat in de voorgaande tabellen werd aangegeven bij elk van de taken. Gereedschapskennis Hiermee wordt bedoeld kennis van de veilige bediening van de eenvoudige hulpmiddelen (b.v. scanningsapparaat, transpalet, duivel,…), de verschillende soorten opslagmiddelen (bv. stellingen), en stapelhulpmiddelen (bv. paletten). Materialenkennis Kennis van het verhandelde product, zijn handelsmaten en de eigenschappen en de soorten verpakkingen, paletten, containers en stapelbakken. Op de hoogte zijn van symbolen die gebruikt worden voor bepaalde goederen. Kennis inzake magazijnwerking Inzicht in de logistiek en in de noodzaak ervan, kennis van de begrippen, inzicht in de types magazijnen volgens soorten goederen, volgens de indeling in rayons en hun indices, volgens de organisatie, volgens de plaats in de keten van de distributie. Kennis inzake het ontvangen, opslaan en verzenden van goederen Kennis van de procedures en de technieken voor de ontvangst van goederen. Kennis van toeleverings- en verzendingssystemen. Kennis van de geldende normen en richtlijnen voor het laden en lossen van goederen. Kennis van richtlijnen voor het ordenen, verdelen, verankeren en afdekken van de lading rekening houdend met de routeplanning. Kennis van de procedures en technieken voor het orderverzamelen, van de interne routeplanning in het magazijn, van de bestaande systemen voor orderpicking (b.v. pick to light). Informatisering en automatisering Basiskennis met betrekking tot het invoeren van gegevens via een klavier en het aflezen en interpreteren van gegevens op een scherm. Weten hoe om te gaan met barcodes en andere codes. Talenkennis Kennis van cijfers, een basiswoordenschat en de elementaire begrippen in verband met het beroep in het Nederlands (niveau A1) en Engels (A1) en afhankelijk van het bedrijf en haar klanten in mindere mate ook Frans en Duits (niveau A1). Wetgeving en reglementeringen Praktische kennis van de wetgeving en de reglementeringen omtrent de omgang met gevaarlijke stoffen. Veiligheid en milieu Kennis van richtlijnen inzake veiligheid en hygiëne met betrekking tot de verhandelde goederen. Kennis van veiligheidsprincipes en van milieuzorg. Administratie Kennis inzake het begrijpen en invullen van allerhande documenten. 11


2.2. Vaardigheden Hiermee bedoelen we die specifieke vaardigheden die vereist zijn en die, indien er niet aan voldaan wordt, het technisch verloop van het werkproces in het gedrang brengen. Het verschil tussen vaardigheden (vooral sociale vaardigheden) en beroepshoudingen is niet altijd even duidelijk. Wij interpreteren vaardigheden daarom als technieken die men kan aanleveren, maar die men omwille van persoonlijkheidskenmerken al of niet succesvol kan toepassen. ● Inzicht en vaardigheid in het proces van goederenontvangst, goederenopslag en goederenuitlevering. Inzicht in de impact die een handeling heeft op de samenwerking en het werk van andere collega’s (zeer belangrijk). ● Veilig en verantwoord kunnen bedienen van eenvoudige hulpmiddelen (b.v. scanningsapparaat, transpalet, duivel,…) en probleemoplossend kunnen handelen wanneer er zich daarbij problemen voordoen (zeer belangrijk). ● Vaardig zijn in het nemen van veiligheidsmaatregelen voor ADR ● Informaticavaardigheden: kunnen werken met een Warehouse Management Systeem ● Efficiënt, nauwkeurig en zorgvuldig handelen ● Communicatief vaardig zijn, zich goed mondeling kunnen uitdrukken ● Beperkte commerciële (sales) vaardigheden ● Handig kunnen omgaan met producten in alle maten en met het verpakkingsmateriaal ● … 2.3. Beroepshoudingen Het belang van de juiste attitudes kan niet genoeg onderstreept worden. Stiptheid (op tijd komen en de taak uitvoeren zoals afgesproken), flexibiliteit (ploegenarbeid, overwerk, op diverse plaatsen in de verschillende magazijnen kunnen en willen werken) en orde en netheid zijn onontbeerlijk voor een goede magazijnmedewerker. Beroepshouding Accuratesse - stiptheid Contactbereidheid Veiligheids- en milieubewustzijn Assertiviteit Beslissingsvermogen Doorzettingsvermogen Flexibiliteit

Omschrijving Erop gericht zijn binnen de voorgeschreven tijd een taak nauwkeurig te voltooien. Op tijd komen Bereid zijn om contact te leggen en eventueel te onderhouden, ook in moeilijke situaties Actief en pro-actief gericht zijn op veiligheid, op het voorkomen van situaties die personen en milieu kunnen schaden Durven uitkomen voor zijn mening Durven een standpunt in te nemen of tot een handeling over te gaan, en er ook de verantwoordelijkheid voor opnemen Erop gericht zin ondanks moeilijkheden, een doel te bereiken Bereid zin zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden, o.m. middelen, doelen,

3 X

2

1

X X X X X X

12


Kritische ingesteldheid

Kostenbewustzijn Omgaan met stress Zelfstandigheid Zin voor samenwerking Loyauteit Zin voor initiatief Leergierigheid

mensen en procedures Bereid zijn zichzelf en zijn omgeving in vraag te stellen, de waarde van een bewering of een feit, de haalbaarheid van een vooropgesteld doel te verifiëren en alvorens een stelling in te nemen Handelen met het oog op maximale efficientie voor de organisatie Zoeken naar een aanvaardbare werkdruk Bereid zijn om zelfstandig, zonder hulp of toezicht gedurende lange tijd aan een taak te werken Bereid zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te werken Sterk betrokken zijn op de organisatie en de regels en afspraken die er gelden en de nodige discipline hiervoor opbrengen Problemen en taken binnen het eigen werkgebied aanpakken zonder dat het gevraagd wordt of de omstandigheden ertoe dwingen Actief zoeken naar situaties om zijn competentie te verdiepen

X

X X X X X X X

3 = onmisbaar; 2 = belangrijk; 1 = wenselijk

3. Verantwoordelijkheidsdomeinen 3.1. Autonomie De autonomie in uitvoering is groot binnen het eigen takenpakket. Wat de autonomie in het nemen van beslissingen betreft stellen we vast dat beslissingen genomen worden in overleg met de magazijnier/hoofdmagazijnier. De magazijnmedewerker neemt zelfstandig beslissingen daar waar de impact voor de onderneming zeer klein is. De magazijnier of de hoofdmagazijnier is de verantwoordelijke voor de juiste, tijdige en volledige uitvoering van taken. Hij is diegene die de verantwoordelijkheid heeft over de handhaving van administratieve en veiligheidsprocedures, de inzet van intern transportmaterieel en de sociaal en economische verantwoorde inzet van medewerkers, rekening houdend met hun mogelijkheden en beperkingen. Hij kan invloed uitoefenen met betrekking tot de economische prestaties en de zorg voor kwaliteit van het werk. Hij heeft ook meer inzicht en vaardigheden in het proces van goederenontvangst, goederenopslag, orderverwerking en goederenuitlevering en de daarbij voorkomende administratieve handelingen. 3.2. Verantwoordelijkheid voor prestaties De magazijnmedewerker dient over verantwoordelijkheidsbesef te beschikken ten aanzien van de goederen (behandeling van de colli) en het JIT-principe. Hij moet zich ook bewust zijn van het belang van de kwaliteitscontrole. Relatief kleine fouten kunnen immers hoge kosten veroorzaken. Hij moet besef hebben van de impact van slordig werk (een cijfertje te veel of te weinig kan fysisch een heel groot verschil betekenen). Hoewel de activiteiten van de maga13


zijnmedewerker eerder uit steeds weerkerende handelingen bestaan moet hij toch ook problemen kunnen oplossen. 3.3. Eigen contacten De magazijnmedewerker onderhoudt dagelijks interne en externe contacten in functie van het volledige goederenbehandelingsproces. Goede communicatieve vaardigheden zijn een belangrijke vereiste in de optimale werking binnen het magazijn. Volledige beheersing van de voertaal en basiskennis van frequent voorkomende begrippen in de goederenbehandeling is wenselijk.

4. Bijzondere arbeidsomstandigheden Ergonomie en arbeidshygiëne Met bijzondere arbeidsomstandigheden worden die arbeidsomstandigheden bedoeld die typisch zijn voor de goederenbehandeling. Voor elke sector en zelfs voor elk bedrijf zijn er wel een aantal specifieke arbeidsomstandigheden die hun stempel drukken op het proces van de goederenbehandeling, afhankelijk van het product dat er verhandeld en opgeslagen wordt. We denken ondermeer aan lawaai, tocht, koude en levertermijnen die noodzaken tot andere arbeidsuren. Medewerkers in en rond een magazijnomgeving kunnen eveneens te maken hebben met een aantal onveilige toestanden: onstabiele stapelingen, rondslingerend materiaal, omgang met gevaarlijke stoffen, onvoorzichtige manoeuvres, enz. De werknemers die instaan voor de goederenbehandeling worden geconfronteerd met heel wat fysieke belasting die tot diverse klachten aanleiding kan geven. Alhoewel de ontwikkelingen duiden op een nog verder doorgedreven informatiserings- en automatiseringsproces, is de juiste ergonomische houding bij het uitvoeren van de taken nog steeds belangrijk om de fysieke belasting te verminderen. Flexibiliteit De flexibiliteit eigen aan de logistieke sector kent twee vormen. Ten eerste wordt zeer vaak gewerkt met flexibele arbeidsuren (overuren om een opdracht af te krijgen, werken in shifts, weekend- en soms nachtwerk, ook voor sommige bediendefuncties). Een tweede vorm van flexibiliteit die vereist wordt is dat medewerkers snel kunnen bijspringen in taken van hun collega(‘s). Men streeft m.a.w. naar multi-inzetbare medewerkers.

5. Arbeidsorganisatie De arbeidsorganisatie wordt in de eerste plaats bepaald door de mate van automatisering. Het proces van goederenbehandeling kan tussen verschillende bedrijven zeer sterk variëren wat resulteert in verschillen op het gebied van de arbeidsorganisatie. Deze kan gaan van een organisatie geënt op het taylorstelsel tot een meer polyvalente, op teamwork gerichte invalshoek, al dient opgemerkt te worden dat ook in de goederenbehandeling de trend naar meer polyvalentie zich verder lijkt door te zetten.

14


De heersende organisatiestructuur zal mede bepaald worden door de grootte van het bedrijf, de verhandelde producten en de gekozen beleidsstrategieën (werkt het bedrijf volgens het just-in-time principe, is het afhankelijk van toeleveranciers,…). Het gevolg hiervan is een veelvoud aan functies waarvan de inhoud naargelang het bedrijf zal verschillen. Naargelang van de heersende arbeidsorganisatie zal het hier beschreven profiel dus enger of ruimer worden en eventueel overlappingen vertonen met andere bestaande functies. Op het vlak van arbeidsorganisatie stellen we een grootste gemene deler voorop. Er is steeds sprake van een hiërarchisch verband tussen de functies. Afhankelijk van de grootte van de onderneming zullen al dan niet een aantal niveaus wegvallen. De magazijnmedewerker situeert zich op het operationele niveau. Niet alleen de manier waarop de personeelsleden in het goederenbehandelingsproces zullen worden ingeschakeld, maar ook het aantal in te zetten krachten zal sterk afhankelijk zijn van de omvang en de structuur van de onderneming. Het feit of er al dan niet in verschillende shiften gewerkt wordt of een volcontinu systeem gehanteerd wordt kan hier ook een rol spelen. In heel wat ondernemingen bestaan er twee wisselploegen en een nachtploeg voor de goederenbehandeling. In bepaalde ondernemingen is het vaak zo dat bepaalde ploegen slechts één grote activiteit op zich nemen. Bijvoorbeeld de nachtploeg houdt zich enkel bezig met laden. In kleine ondernemingen zullen de magazijntaken dan weer onder de hoede komen te vallen van één of twee man als gewone dagtaak.

6. Specifieke kwalificatieproblemen We kunnen vaststellen dat er problemen zijn bij het aanwerven van mensen voor goederenbehandeling voor de diverse niveaus in het magazijn. Doordat er weinig schoolse opleidingen bestaan voor magazijnmedewerker, ontbreekt het de nieuwe kracht niet alleen aan ervaring, maar ook aan een zekere vertrouwdheid met de algemene werking van een magazijn. Daar komt nog eens bij kijken dat het werk in bepaalde sectoren, ook nog eens extra vereisten voor de beroepsuitoefenaar met zich meebrengt. Een voorbeeld: in bepaalde magazijnen 15


dient de magazijnmedewerker ook met de vrachtwagen te kunnen rijden en moet hij dus over een geschikt rijbewijs bezitten. Wanneer gevaarlijke stoffen worden geladen of gelost is ook kennis omtrent de betreffende wetgeving en reglementering vereist. Men verwacht van de goederenbehandelaars eveneens dat zij meer en meer polyvalent zijn. Voor een nieuwe kracht is dit echter geen evidentie. Zij dienen zich op zeer korte periode een groot aantal aspecten van de goederenstroombesturing eigen te maken, terwijl ze nog geen enkele affiniteit hebben met het proces. In de praktijk is het bijna steeds zo dat de nieuwe medewerker een on-the-job training volgt, een soort van “inwerk programma op maat” van het bedrijf. Deze inwerkperiode gebeurt meestal onder toezicht van de magazijnier/hoofdmagazijnier of een persoon met een gelijkaardige functie. VDAB en andere opleidingsverstrekkers bieden een algemene cursus magazijnmedewerker aan.

7. Actuele trends Integrale logistiek Hiermee wordt bedoeld de integrale beheersing van goederen- en informatiestromen van het begin tot het einde van het proces. Het belang van zorgsystemen Integrale bedrijfszorg (kwaliteit, milieu, verkeer, energie, veiligheid, …) en het behalen van certificering winnen aan belang in de meeste ondernemingen. Informatisering/automatisering. Voorbeelden van ICT-toepassingen in de transportbranche zijn: administratiepakketten, vrachtuitwisselingssystemen, boordcomputers, satellietcommunicatie, rit- en routeplanningspakketten, PLDA, enz. Wetgeving. De weten regelgeving die het kadert vormt voor logistieke activiteiten verandert frequent. Het gaat hier o.a. om milieuwetgeving, regels i.v.m. geluidsoverlast, veiligheidsregels, VCR, ARAB, enz. Value Added Logistics (VAL) Er ontstaan steeds meer logistieke dienstverleners die (een deel van) het voorraadbeheer en de distributie van productiebedrijven overnemen. Doordat logistieke dienstverleners meer toegevoegde activiteiten (van vaak meerdere klanten) gaan uitvoeren, verbreedt de functie van logistiek teamleider. Op de werkvloer zullen meer AVL-activiteiten (added value logistics) uitgevoerd moeten kunnen worden en dit proces moet begeleid en uitgevoerd worden. De complexer wordende bedrijfsprocessen leiden steeds vaker tot een vervlechting van de fysieke en de administratieve processen. Technologische ontwikkelingen/digitalisering Nieuwe ICT-toepassingen, registratie- en andere geautomatiseerde systemen ondersteunen het 16


logistieke proces meer en meer. Schaalvergroting en toenemende globalisering zorgen ervoor dat logistiek een wereldwijd gebeuren wordt, waarvoor talenkennis een absolute vereiste is bij de administratieve ondersteuning. Ondanks het bestaan van de EU, gelden in het buitenland vaak afwijkende voorschriften voor het (weg)transport. Invloed van economische ontwikkelingen en multimodaal vervoer De winstmarges staan onder druk. Er is sprake van een trend naar frequent aanleveren van kleine hoeveelheden in plaats van eenmalig aanleveren van een grote hoeveelheid (deelladingen in plaats van volladingen). De vraag naar vervoer wisselt sterk door economische ontwikkelingen en door seizoensinvloeden. Om het risico van stilstaande vrachtwagens te beperken, kiezen veel bedrijven voor een multimodaal vervoer. Bij drukte wordt extra transportcapaciteit ingehuurd (charters). De groeipool binnen de transportsector is het gecombineerd vervoer, waarbij een combinatie wordt gemaakt van trajecten per spoor, binnenvaart en over de weg. Vergrijzing Een trend die zich in alle sectoren voordoet en waarmee zeker rekening gehouden moet worden, is de vergrijzing van de beroepsbevolking.

17


8. Beroepenfiche MAGAZIJNMEDEWERKER (M/V) ANDERE MOGELIJKE BENAMINGEN NIET VERWARREN MET Goederenbehandelaar CLUSTER De magazijnmedewerker is de polyvalente logistiek arbeider die instaat voor het ontvangen van goederen, het opslaan en het verzenden ervan. Hij maakt gebruik van eenvoudige hulpmiddelen (b.v. scanningsapparaat, transpalet, duivel, enz…) en/of van geautomatiseerde systemen om allerlei mogelijke goederen te behandelen. Ook de administratieve ondersteuning en de opvolging van het fysisch behandelen van de goederen vallen onder de verantwoordelijkheid van deze persoon. TAKEN • Informeren naar of ontvangen van de uit te voeren opdrachten en verzamelen van benodigde materialen en hulpmiddelen (scanningsapparaat, transpalet, duivel,…) • Ontvangen en controleren van de lading • Lossen van de vrachtwagen (eventueel gebruikmakend van hulpmiddelen) • Opslagklaar maken van de goederen: controleren, sorteren, inpakken en labels aanbrengen • Opslaan van de goederen op de voorbestemde locatie • Uitleveren van goederen: controleren, verpakken en aanbrengen van verzendlabels • Laden van de goederen (eventueel gebruikmakend van hulpmiddelen) • Administratief ondersteunen van de verschillende taken: verzorgen documenten, registreren, verzegelen, labelen en certificeren • Omgaan met gevaarlijke stoffen: laden en lossen ervan, opslaan, de nodige veiligheidsmaatregelen treffen • Omgaan met aan bederf onderhevige producten: laden en lossen ervan, opslaan, controleren van de staat van de verpakking, de houdbaarheidsdatum en hygiëne • Verzamelen van orders voor distributie • Onderhouden van gereedschap en hulpmiddelen alsook op orde en net houden van de werkplek • Rapporteren en overleggen met collega’s • Instaan voor kwaliteitszorg • Naleven van veiligheidsmaatregelen • Meewerken aan de beheersing van de afvalstroom COMPETENTIES KENNIS • • • • • • • •

Gereedschapskennis wat betreft de transport-, opslag- en stapelhulpmiddelen Materialenkennis Kennis inzake magazijnwerking Kennis inzake het ontvangen, opslaan en verzenden van goederen Basiskennis inzake informatisering en automatisering, weten hoe ermee om te gaan Basiskennis van courante talen (cijfers, elementaire begrippen) Praktische kennis van wetgeving en reglementeringen Kennis van de richtlijnen inzake veiligheid en hygiëne en milieuzorg 18


•

Administratieve kennis voor het begrijpen en invullen van allerhande documenten

SLEUTELVAARDIGHEDEN • • • • • •

Vaardig zijn en inzicht hebben in het proces van goederenontvangst, goederenopslag en goederenuitlevering De vaardigheid hebben om efficiënt, nauwkeurig en zorgvuldig te handelen Zich goed mondeling kunnen uitdrukken Handig zijn in de omgang met producten in alle makten en met het verpakkingsmateriaal Contactbereidheid Veiligheids- en milieubewustzijn

TEWERKSTELLINGSMOGELIJKHEDEN • In principe kan een magazijnmedewerker of goederenbehandelaar terecht in alle sectoren en bedrijven die beschikken over logistieke diensten als ondersteuning voor de productieafdeling. In de sector van het goederenvervoer en logistiek voor rekening van derden vinden we ook bedrijven waar de goederenbehandeling of logistiek de hoofdactiviteit is DOORGROEIMOGELIJKHEDEN • Magazijnmedewerker Æ Magazijnier Æ Hoofdmagazijnier ARBEIDSORGANISATIE & -OMSTANDIGHEDEN Arbeidshygiëne: soms sprake van hitte, koud, tocht, lawaai Ergonomie: soms belastende houdingen Flexibiliteit, zowel wat betreft arbeidsuren als wat betreft taakinhoud KNELPUNTEN • Doordat er weinig schoolse opleidingen bestaan voor goederenbehandeling is het moeilijk om geschikte mensen te vinden. Ze hebben niet alleen gebrek aan ervaring, maar zijn ook weinig vertrouwd met de werking van een magazijn. Bovendien wordt er vaak nog specifieke kennis vereist om met bepaalde producten of toestellen te kunnen opgaan. TOEKOMSTIGE EVOLUTIES Integrale logistiek Belang van zorgsystemen Informatisering/automatisering Snel veranderende wetgeving Value Added Logistics Technologische ontwikkelingen/digitalisering Schaalvergroting en toenemende globalisering Invloed van economische ontwikkelingen en multimodaal vervoer Vergrijzing

19

Beroepsprofiel magazijnmedewerker November 2008 Het beroepsprofiel ‘magazijnmedewerker’ werd opgemaakt door de Limburgse logistieke werkgroep ‘onderwijsopleiding-arbeid’ en is gebaseerd op het beroepsprofiel van de SERV. Waar in de tekst de mannelijke vorm gebruikt is, wordt mede de vrouwelijke vorm bedoeld. POM-ERSV Limburg November 2008

POM-ERSV Limburg Kunstlaan 18 3500 Hasselt België Tel. (+32) 011 300 100 (POM) Tel. (+32) 011 300 230 (ERSV) [email protected] [email protected]

20

BEROEPSPROFIEL Magazijnmedewerker

Recommend Documents