SECTORAAL BEROEPSPROFIEL FIETSMECANICIEN
Datum uitgave: mei 2011
ASBL
EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel
T 02 778 63 30 | F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be
Fietsmecanicien Situering van het beroep De mecanicien fietsen is aanwezig in de sector van de verkopers en herstellers van fietsen met twee, drie of vier wielen. Sommigen zijn actief bij fietsenbouwers en in verhuurbedrijven van fietsen. De enige bestaande classificering berust op de werkervaring (leerling/stagiair, mecanicien, werkplaatsleider). In kleine structuren wordt deze laatste functie dikwijls door de bedrijfsleider zelf vervuld, samen met het administratieve en commerciële beheer. Bij de organisatie van het werk moet de wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (Codex Titel 1, Hoofdstuk 3, Afdeling 3, Artikel 21) steeds in acht genomen worden.
Taken en competenties De mecanicien fietsen kan zelfstandig, op basis van de instructies van zijn hiërarchische verantwoordelijke en conform de veiligheids- en milieurichtlijnen, onderstaande taken vervullen: Opbouwen en afstellen van nieuwe fietsen: - uitpakken van de fiets en controleren van de staat van de onderdelen - raadplegen en volgen van de montagevoorschriften van de constructeur - opbouwen van onderdelen, controleren of ze goed vast zitten en controleren of ze goed functioneren (remmen, ophangingen, stuurinrichting, kettingwielsysteem, schakelsysteem, verlichting, elektromotor…) - bepalen van de juiste framemaat voor de klant en uitvoeren van basisafstellingen en aanpassen ervan aan de wensen van de klant - zorgen dat de fiets voldoet aan de wettelijke bepalingen met betrekking tot de veiligheid van een fiets Uitvoeren van een volledig onderhoud van een fiets: - wassen van de fiets - visueel inspecteren van de onderdelen op onder andere: schade, slijtage, lekken enz. en indien nodig onderdelen herstellen of vervangen - vervangen van normale slijtagedelen (kettingen, remplaatjes en -blokjes, banden, kabels enz.) - controleren van de goede werking van verschillende onderdelen (remmen, ophangingen, kettingwielsysteem, schakelsysteem, verlichting enz.) - controleren of er geen speling is op de trapas, wielen en voorvork - afstellen van remmen, schakelbewegingen, ophangingen 1 ASBL EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be
Uitvoeren van herstellingen en vervangingen van beschadigde of defecte elementen zoals: - trappers, vork, zadel, stuur, wielen, tandwielen, elektrische onderdelen… - richten van spaakwielen, spaken van nieuwe wielen - reviseren van (hydraulische) vorken en remmen - occasioneel werken aan andere voertuigen dan fietsen (rolstoelen) - Dit alles veronderstelt: - het opzoeken van noodzakelijke onderdelen (indien nodig met behulp van de computer) - het gebruiken van onderdelen en materialen geschikt voor de te herstellen fiets of het te herstellen voertuig (De)monteren van de fiets(onderdelen) in functie van herstellingen/vervangingen Opsporen en diagnosticeren van defecten en ontbrekende delen van de fiets op basis van de waargenomen storingen (door te kijken en te proberen) en het gepaste gevolg geven aan de diagnose (herstellen, vervangen…) - indien nodig; opsporen en diagnosticeren van eenvoudige storingen aan elektrische fietsen door het uitvoeren van eenvoudige metingen met een multimeter en het gepaste gevolg geven aan de diagnose Inbouwen van toebehoren: - spatborden, verlichting, tellers, drinkbushouders, kaarthouders, GPS-houders, steunwielen voor kinderfietsen, fietstassen, fietskorven, steunpoten, kinderstoelen… Opruimen en reinigen van de arbeidsplaats, verzorgen en onderhouden van het gereedschap en apparatuur en milieuvriendelijk sorteren en afvoeren van afval Behandelen van werkfiches met het oog op een efficiënt administratief verloop, noteren van de uitgevoerde werkzaamheden, registreren van de gepresteerde tijd, noteren van de geleverde of te bestellen onderdelen, noteren van algemene vaststellingen en het te verlenen gevolg, wat veronderstelt: - kunnen lezen en begrijpen van instructies en begrijpelijk kunnen schrijven - kennen van de bijzonderheden van de fiets Organiseren van het eigen werk - inschatten van de nodige werktijd - realistische planning opstellen van de uit te voeren werkzaamheden 2 EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be ASBL
Ontwikkelen van communicatie met klanten om hun klachten beter te kunnen begrijpen en identificeren. Noot: de contacten met klanten zijn voornamelijk van technische aard
Kennis en vaardigheden a. Vereiste algemene kennis en vaardigheden Bereid zijn om permanent bij te leren teneinde de evoluties binnen de sector op te kunnen volgen, het beroep optimaal te kunnen blijven uitoefenen en te evolueren binnen het beroep. -
Werktaal: begrijpen, kunnen spreken en schrijven Wiskunde: kennis van de vier basisbewerkingen en kennis van het metrisch stelsel Veiligheid: kennen van de gevaren en hiermee rekening houdend, de werkzaamheden uitvoeren, dragen van de nodige beschermingsmiddelen (handschoenen, veiligheidsbril…) Arbeidsorganisatie: respect voor de voorschriften, communicatie met de hiërarchie, planning van de interventies Ergonomie: kennen en vermijden van houdingen en bewegingen die tot traumatismen kunnen leiden Milieubescherming: verwijderen en sorteren van afval conform de geldende procedures
b. Specifieke kennis en vaardigheden b.1 Vereist -
-
-
Kennis van de componenten van een fiets, van de werking van de componenten afzonderlijk en van de werking van het geheel Kennis van de eigenschappen van verschillende fietstypes Kunnen lezen en interpreteren van technische documentatie Kennis van de producten en vloeistoffen (olies en vetten) die in de werkzaamheden aan een fiets gebruikt worden en de gevolgen/effecten van deze producten/vloeistoffen op de (werking van de) fiets In staat zijn de richtlijnen en procedures van de contructeur te volgen Basiskennis elektriciteit Kennis van de werking van verschillende remsystemen, aandrijvingssystemen, verlichtingssystemen, versnellingssystemen Basiskennis van de metalen en kunststoffen die gebruikt worden in de branche: kunnen herkennen van soorten metalen en kunststoffen en op basisniveau de eigenschappen kennen van deze materialen Basis metaalbewerkingstechnieken: schroefdraad tappen, vijlen, boren, staal zagen… Kennis van de wetten rond veiligheid met betrekking tot de opbouw en uitrusting van een fiets 3
ASBL EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be
b.2 Te verwerven -
Technische terminologie in de taal van de constructeur Technische specificiteiten van sommige modellen en merken Technische en electronische evoluties binnen de sector
Gereedschap en materieel -
Alle gereedschap en materieel voor het onderhoud van fietsen zoals schroevendraaiers, hamers, sleutels, drijvers, tangen… Bankschroef Momentsleutel Reinigingsbak Compressor Kettingbreker Trekgereedschap Fietssteun Specifiek gereedschap voor hydraulische remmen en vorken Boorwerktuig, snijtappen, draadbussen Boormachine Slijpmachine Wielrichtapparatuur Multimeter indien van toepassing Vetten en smeermiddelen
Overzicht van functies die kunnen worden opgenomen Fietshersteller Mecanicien voor onderhoud en herstelling van fietsen Hulpmecanicien fiets Fietsenmaker
4 EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be ASBL