SECTORAAL BEROEPSPROFIEL TECHNIEKER BURGERLIJKE BOUWKUNDE
Datum uitgave: november 2011
ASBL
EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel
T 02 778 63 30 | F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be
Technieker burgerlijke bouwkunde Situering van het beroep
De technieker burgerlijke bouwkunde vinden we terug in bedrijven die zich bezighouden met de verkoop, de verhuur en het onderhoud van machines en uitrustingsgoederen voor bouw-, grond- en wegwerkzaamheden. De technieker burgerlijke bouwkunde verzorgt het onderhoud en de herstellingen van alle machines die gebruikt worden in de burgerlijke bouwkunde (zoals rupskranen, walsen, dumpers, mijnvrachtwagens, breekinstallaties, bandenkranen, betonmachines, asfalteringsmachines, graaflaadcombinaties …). Het beroep wordt vaak verdeeld in twee hoofdfuncties: technieker binnendienst en technieker buitendienst (servicetechnieker). De servicetechnieker ondersteunt de continue werking van een werf op technisch vlak door ter plekke (op de werf) preventief onderhoud en eventueel dringende herstellingen uit te voeren. De technieker binnendienst blijft in de werkplaats en verzorgt vaak de grotere reparaties die niet op de werf uitgevoerd kunnen worden. Veelal start men in de binnendienst als hulptechnieker en groeit men, door het opbouwen van ervaring, door naar de buitendienst. Afhankelijk van de sector of het bedrijf en de activiteiten in het bedrijf, kan men polyvalent zijn of gespecialiseerd in een bepaald type interventie, materiaal of merk. In de binnendienst werkt men vaak in een werkatelier verbonden aan een magazijn en administratief centrum. Het werkatelier is meestal een hangarbouw met een vaste inrichting en gereedschap voor onderhoud, herstellingen en revisies voor machines voor burgerlijke bouwkunde. Als servicetechnieker werkt men op de werf of bij de klant, meestal op onverhard terrein. De servicetechnieker gaat ter plaatse met een ingerichte bestelwagen met gereedschap en apparatuur voor uitvoering van onderhoud en herstellingen. Bij de organisatie van het werk moet de wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (Codex Titel 1, Hoofdstuk 3, Afdeling 3, Artikel 21) steeds in acht genomen worden.
1 EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be ASBL
Taken en competenties De technieker burgerlijke bouwkunde kan zelfstandig de onderstaande taken uitvoeren op basis van de voorschriften van de constructeur en de richtlijnen van zijn hiërarchie, met respect voor de veiligheidsmaatregelen en de maatregelen ter bescherming van het milieu: Verrichten van periodieke controles en vervangingen die voorzien zijn in het kader van alle types onderhoudsbeurten, wat veronderstelt kunnen: - controleren van de staat van het voertuig (elektrische kringen, hydraulische aandrijving, werking van de waarschuwingslichten, aanwezigheid van lekken, toestand van slijtonderdelen …) - controleren van alle vloeistofpeilen (zo nodig bijvullen en indien voorgeschreven vervangen) - vervangen van vloeistoffen (smeermiddelen, remvloeistof...), filters en verbruiksgoederen - gebruiken van technische documentatie om deze handelingen te verrichten (werkmethode, correcte keuze van de vloeistoffen en de noodzakelijke hoeveelheden volgens de voorschriften van de constructeur…) - verrichten van alle noodzakelijke vervangingen en afstellingen - verhelpen van vastgestelde problemen Herstellen, afstellen en vervangen van eenvoudige en complexe mechanische, elektrische en hydraulische componenten (al dan niet ter plekke op de werf/bij de klant), wat veronderstelt: - kunnen werken aan eenvoudige en complexe componenten, gehelen en subgehelen (remmen, elektriciteit, banden, koppeling, leidingen, hydraulische cilinders, pompen...) - kunnen werken aan (zware) dieselmotoren (koelsysteem, injectie, cilinderkoppakking, startmotor…) - (de)monteren van de componenten van het voertuig in functie van herstellingen/vervangingen - in-/uitbouwen, herstellen en vervangen van diverse elementen, weten waar men technische informatie kan vinden, afstellen van de componenten en controleren van de goede werking ervan na een herstelling Stellen van een logische en efficiënte diagnose op basis van de waargenomen storingen door gebruik te maken van de zintuigen, te proberen, te meten en diagnose- en controletoestellen te gebruiken (multimeter, ampèremeter, manometer, uitlaatgastester enz.), wat veronderstelt kunnen: - gebruiken van test- en diagnosetoestellen, uitlezen van foutcodes en gebruiken van alle functies van het toestel - zoeken en verhelpen van een storing in een mechanisch of een hydraulisch systeem of in een elektrische kring - interpreteren van meetresultaten op basis van gegevens van de constructeur of beschikbare technische informatie 2 EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be ASBL
-
een logische redenering opbouwen om te komen tot een accurate diagnose
Uitlezen en (her)programmeren van de stuurdozen met behulp van een laptop Klaarmaken en reinigen van nieuwe en tweedehandse voertuigen voor afgifte aan de klant en aanpassen van de machine aan de wensen van de klant door het monteren en inbouwen van accessoires zoals extra verlichting, achteruitrijzoemer, snelkoppelingen, extra hydraulische aansluitingen… - begrijpen en nauwkeurig kunnen toepassen van montagerichtlijnen - kunnen verrichten van noodzakelijke aanpassingen aan de specificiteit van het voertuig, met inbegrip van de eventuele noodzakelijke parametrering met het diagnosetoestel Ontwikkelen van communicatie met klanten om hun klachten beter te kunnen begrijpen en te identificeren. Adviseren van de klanten met betrekking tot veiligheid, relevantie van de herstellingen, gebruik van het voertuig… Noot: de contacten met klanten zijn voornamelijk van technische aard Voorbereiden van de werkplek en het voertuig aan de hand van de werkfiche en klaarmaken van de werkruimte (al dan niet ter plekke op de werf/bij de klant) met het oog op vlot, correct en proper werk, wat veronderstelt: - verwerken en interpreteren van de werkopdracht - kunnen kiezen van het noodzakelijke gereedschap - met zorg en kennis omgaan met het materiaal, toestellen en gereedschap - toezien op de netheid van de ondergrond en de afwezigheid van gevaarlijke voorwerpen voor zichzelf en het voertuig - gereed zetten/verplaatsen van het voertuig Behandelen van werkfiches met het oog op een efficiënt administratief verloop, noteren van de identificatie van het voertuig, noteren van de uitgevoerde werkzaamheden, registreren van de gepresteerde tijd, noteren van de geleverde of te bestellen onderdelen, noteren van algemene vaststellingen en het te verlenen gevolg, wat veronderstelt: - kunnen lezen en begrijpen van instructies en begrijpelijk kunnen schrijven - kennen van de bijzonderheden van het voertuig Sorteren en opbergen van gedemonteerde onderdelen, opruimen en reinigen van de werkplek, reinigen van het gebruikte gereedschap en sorteren en verwijderen van afval volgens de richtlijnen. Organiseren van het eigen werk - inschatten van de nodige werktijd - realistische planning opstellen van de uit te voeren werkzaamheden 3 EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be ASBL
Kennis en vaardigheden a. Vereiste algemene kennis en vaardigheden -
-
-
PC-vaardigheid op basisniveau om opzoekingen te doen (bv. voor opzoeken van technische informatie), documenten af te printen… Arbeidsorganisatie: respect voor de voorschriften, communicatie met de hiërarchie, planning van de interventies Ergonomie: kennen en vermijden van houdingen en bewegingen die tot traumatismen kunnen leiden Veilig werken: gebruik van de beschermingsmiddelen (bril, handschoenen, veiligheidsschoenen…), kennis van de veiligheidsvoorschriften… Zelfstandig kunnen werken, vooral in de buitendienst Milieubescherming: verwijderen en sorteren van afval conform de geldende procedures Werken onder tijdsdruk gezien de specifieke context en het specifieke doelpubliek in de burgerlijke bouwkunde, zeker in de buitendienst Taal: o Werktaal: begrijpen, kunnen spreken en schrijven o Basiskennis technische termen: Engels, Frans, Duits o Begrijpen van de instructies van de constructeur o Kunnen lezen en interpreteren van de werkfiche/werkkaart Natuurkunde: druk, warmte, kracht, arbeid, vermogen en de bijbehorende eenheden begrijpen Wiskunde: de vier basisbewerkingen en het metrisch stelsel, omzetting van waarden, notie van geometrie (hoeken, cirkel, rechte…) In de buitendienst: kunnen werken in moeilijke omstandigheden (weersomstandigheden, werkomgeving…) en zich flexibel kunnen opstellen b. Specifieke kennis en vaardigheden
b.1 Vereist - Kennis van de componenten van de voertuigen en hun werking en onderhoud (grondig): motor, overbrenging, remsysteem, stuurinrichting, ophanging, veiligheids- en comfortsystemen met onder meer het klimaatbeheersingssysteem… - Elektriciteit (grondig): stroom, spanning, weerstand en bijbehorende eenheden, de wet van Ohm en de andere voorname wetten en formules van de elektriciteit, het magnetisme, de werking en het onderhoud van elektrische en elektronische componenten, het beheersen van multiplexnetwerken, reparatietechnieken, schemalezen - Toegepaste basiselektronica: kunnen werken met een informaticatool en alle functies van diagnosetoestellen - Kennis van dieselmotoren: werking en onderhoud 4 EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be ASBL
-
Kennis van hydraulica: werking en onderhoud, metingen (drukmeter, debietmeter…) en schemalezen Detectiemethoden voor eenvoudige en complexe elektrische storingen: meten van spanning, stroom en weerstand met een multimeter en een ampèremeter Wetgeving en richtlijnen met betrekking tot de voertuigen Metaalbewerkingstechnieken: vijlen, boren, tappen, draad trekken… Kennis van weerstand van materialen: buiging, torsie, afschuiving Verwarmings- en lastechnieken: met de lasbrander, met het halfautomatisch toestel
b.2 Te verwerven - Kunnen bedienen van de voertuigen waaraan gewerkt wordt - Technische terminologie in de taal van de constructeur - Technische specificiteiten van sommige modellen en merken - Technische en elektronische evoluties in de sector
Gereedschap en materieel Om het volledige takenpakket uit te voeren hanteert de technieker burgerlijke bouwkunde onderstaande producten, werkstukken en hulpmiddelen: -
Alle apparatuur en gereedschap voor het uitvoeren van onderhoud Universele gereedschappen: sleutels, schroevendraaiers, hamers, zaagmachine, boormachine Zwaar handgereedschap Alle specifieke noodzakelijke gereedschap voor het demonteren, volledig reviseren en monteren van mechanische, hydraulische en elektrische gehelen, zowel eenvoudige als complexe Pneumatisch werkgereedschap Gereedschap om te boren, tappen, draad te trekken, slijpen Verwarmings- en lasapparatuur Hef- en hijstoestellen Meet- en afstelapparatuur (multimeter, schuifmaat, ampèremeter, manometer, debietmeter, diagnoestoestel…) Handpers, hydraulische pers…
Overzicht van functies die kunnen worden opgenomen -
Technieker/technicus burgerlijke bouwkunde Mecanicien werfmachines Mecanicien wegenbouw Mecanicien grondverzet en wegenbouw Technieker binnendienst Technieker buitendienst 5
EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be ASBL
-
Servicetechnieker burgerlijke bouwkunde Mecanicien landbouw- en bouwmachinetechniek Monteur mobiele werktuigen Monteur bouwmachines Mecanicien/technieker mijnbouwkunde
6 EDUCAM VZW | Avenue J. Bordetlaan 164, Bruxelles 1140 Brussel | T 02 778 63 30 – F 02 779 11 32
[email protected] | www.educam.be ASBL