Bepalingenwijzer Acanthamoeba Adenovirus Amoeben serologie Antrax Ascaris serologie Ascites kweek Aspergillus serologie AST

Bepalingenwijzer Medische Microbiologie In bepalingenwijzer van het laboratorium Medische Microbiologie vindt u een overzicht van alle testen die het laboratorium doet. In dit overzicht vindt u informatie over: • hoe u materiaal moet aanleveren • het ziektebeeld • de minimale testhoeveelheid serum • de frequentie waarmee het onderzoek plaatsvindt • de maximale doorlooptijd (in werkdagen) • de bewaarconditie van het testmateriaal Verzendmateriaal Het is belangrijk dat u het te testen materiaal aanlevert in het juiste bewaarmateriaal. Dit is nodig voor een goede uitvoering van de test. Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met de Medische Microbiologie, (070) 330 23 09. Bepalingenwijzer Acanthamoeba Adenovirus Amoeben serologie Antrax Ascaris serologie Ascites kweek Aspergillus serologie AST BAL Bartonella henselae Biopt en weefsel BK virus Bloedkweken algemeen Bloedkweken mycobacteriën Bofvirus Bordetella pertussis Borrelia burgdorferi Botweefsel, zie biopt en weefsel Bronchusspoelsel, zie BAL Campylobacter CAPD vloeistof Catheter(tip) intravasaal Catheter intraventriculair/ lumbaal Chikungunya virus Chlamydophila pneumoniae Chlamydia psittaci Chlamydia trachomatis Clostridium difficile CMV Corynebacterium diphteriae Coxiella Creutzfeld Jacob Cryptosporidium Dengue virus Difterie, zie C. diphteriae EBV Enterobius Enterovirus (volgt)

Filaria serologie Giardia lamblia, Giardasis Griep, zie influenza Hantaan virus Helicobacter pylori (volgt) Hepatitis A Hepatitis B Hepatitis C Hepatitis D/ Deltavirus Hepatitis E HIV (volgt) HSV Humaan Herpes virus type 6 (HHV6) Humaan Herpes virus type 7 (HHV7) Humaan Herpes virus type 8 (HHV8) Influenza JC virus Keel Kinkhoest, zie Bordetella pertussis Kleihauer (volgt) Legionella pneumonia Leishmania Leptospirose (ziekte van Weil) LGV, lymfogranuloma venereum Liquor cerebrospinalis Loa loa, zie Filaria Lues serologie Lyme, ziekte van, zie Borrelia burgdorferi Lymfocytair choriomeningitis virus (LCMV) Malaria plasmodium Mazelen serologie Mond MRSA Mycoplasma gentialium Mycoplasma hominis Mycoplasma pneumoniae Nasopharynx Neisseria gonorrhoeae Neisseria meningitidis Neus Norovirus Oog, conjunctiva Oog, cornea Oor, gehoorgang Oor, middenoor Papilloma virus

Parainfluenza virus Parvo virus Paul Bunnell, zie EBV Pericardvocht Perineumuitstrijk PJP (pneumocystis jirovecii) PCR Pleuravocht Pneumokokken antigeensneltest Pneumokokken antistoffen Polio virus serologie Punctaat Puumala virus serologie, zie hantaan virus Q koorts, zie Coxiella Rabies virus Respiratoir panel/ pakket Rhinovirus Rickettsiae serologie Rotavirus RSV Rubella Salmonella Schimmels Schistosoma serologie Shigella Shigatoxine producerende E.Coli (STEC) Sputum Streptoccus pneumoniae Strongyloides serologie Taenia solium cysticerose serologie Tick-borne Encephalitis Virus serologie Toxocara serologie Toxoplasmose Treponema pallidum, zie lues serologie Trichinella spiralis Trichomonas Trichuris trichiura Trypanosoma Ureaplasma Urethra Urine Vagina Vibrio cholerae Varicella zoster (VZV) West Nijl Virus serologie Wond, abces, drainagevloeistof Yersinia Zika virus Uitgave: Medische Microbiologie MMB Februari 2016

Naam / omschrijving

Acanthamoeba

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

-

Ziektebeeld

Acanthamoeba is een parasiet die keratitis kan veroorzaken. Met name contactlenzen die niet goed schoongemaakt zijn kunnen deze infectie veroorzaken. Acanthamoeba komen voor in water wat de infectiebron kan zijn.

Klinische informatie

symptomen

Methode

PCR

Materiaalsoort

Corneaschraapsel op Droge oogwat

Hoeveelheid benodigd materiaal

n.v.t.

Afnamemateriaal / receptaculum

droge swab Bewaar-/transportcondities

kamertemperatuur

Frequentie onderzoek

onbekend

Duur onderzoek

onbekend

Referentie / interpretatie van het onderzoek

Een positieve uitslag is passend bij een acanthamoeba keratitis

Bijzonderheden

Onderzoek wordt extern verricht

Terug naar overzicht

Naam / omschrijving

Adenovirus

Apart aanvragen?

nvt

Ziektebeeld

Afhankelijk van leeftijd en immuun status: o.a. luchtweginfectie, conjunctivitis, diarree


Symptomen van klinische infectie

Methode

PCR voor het aantonen van actieve infectie Antigeen detectie (minder betrouwbaar dan PCR)

Materiaalsoort

PCR:  Feces  Naso-farynx-uitstrijk  BAL  Oog-uitstrijk  Liquor  Urine  Sputum Antigeen detectie (in combinatie met Rotavirus):  feces PCR:  Feces: 100 mg vaste feces of 0.5.mL vloeibare feces  Liquor: 500 µL Antigeen detectie:  100 mg vaste feces of 0.5.mL vloeibare feces



steriel fecespotje

wattenstok voor keeluitstrijk, oog

liquorbuis

steriel potje BAL, urine, sputum Bewaar-/transportcondities

4C


PCR: extern Antigeen detectie: dagelijks

Duur onderzoek

PCR: 1-4 dagen Antigeen detectie: 1 dag

Referentie / interpretatie van het onderzoek Bijzonderheden Terug naar overzicht

 

PCR: Een positieve PCR duidt doorgaans op actieve infectie. Antigeen detectie (vergeleken met ELISA): sensitiviteit 90% en specificiteit 100%.

PCR wordt extern verricht

Naam / omschrijving

Amoeben (Entamoeba histolytica/dispar)

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

nvt

Ziektebeeld

Abces, diarree infecties maagdarm stelsel


Klinische symptomen

Methode

Microscopie PCR Serologie (alleen zinvol bij verdenking extra-intestinale amoebiasis)

Materiaalsoort

Microscopie:  Pus uit leverabces PCR  Feces Serologie  Stolbloed


Stolbloed: 1000µl


steriel potje voor punctaat of

afgedopte spuit (punctaat)

stolbuis met gel

TFT set voor feces Bewaar-/transportcondities

Koelkast (2-8ºC)


Microscopie: dagelijks

Duur onderzoek

Microscopie: 1 dagen PCR: 2-5 dagen Serologie: 3-4 dagen


Bijzonderheden Terug naar overzicht

Positieve PCR past bij een actieve infectie Aantonen van amoeben in microscopie past bij actieve infectie. Serologie en PCR worden extern verricht

Naam / omschrijving

Antrax (Bacillus anthracis)

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

nvt

Ziektebeeld

Cutane vorm Respiratoire vorm (wolsorteerdersziekte) Intestinale vorm


Welke symptomen er zijn vermelden. Altijd vooraf overleggen met artsmicrobioloog.

Methode

Bacteriologische kweek Gram-preparaat

Materiaalsoort

Wondvocht Weefsel bloedkweken Pus of weefsel: ≥1 mL of 1 cm3

Hoeveelheid benodigd materiaal Afnamemateriaal / receptaculum

kweekstok voor wondkweek

wattenstok voor wonduitstrijk – Gramkleuring

steriel potje voor insturen weefsel

Bewaar-/transportcondities

bloedkweekflesjes Kamertemperatuur, ≤ 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

3 tot 7 dagen


Het aantonen van Bacillus anthracis is passend bij de aandoening.

Bijzonderheden

Dit is een meldingsplichtige ziekte (groep C) voor de GGD. Confirmatie van een positieve bevinding vindt plaats in een extern laboratorium.


Naam / omschrijving

Ascaris lumbricoides (spoelworm)

Onderdeel van Apart aanvragen?

Onderzoek op wormeieren nee

Ziektebeeld Klinische informatie

Worminfectie Klinisch beeld, eosinofielie

Methode Materiaalsoort

Microscopie feces


Vullen tot aan de rode pijl


TFT medium Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek Duur onderzoek

4C, < 24 uur werkdagen 1 - 4 dagen


Aantonen van eieren is bewijzend voor infectie.


Naam / omschrijving

Ascites kweek

Onderdeel van

 

Apart aanvragen?

Gisten en schimmels Mycobacteriën

Ziektebeeld

peritonitis


Symptomen, vermeld eventueel antibioticumgebruik

Methode

Aerobe kweek Anaerobe kweek Afname ascites: • desinfecteer de huid met 70% alcohol en wacht tot dit is opgedroogd • aspireer ascites in spuit

Materiaalsoort

ascites


2ml

Afnamemateriaal / receptaculum Afgedopte spuit Of

steriel potje Bewaar-/transportcondities

Kamertemperatuur, ≤ 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

3-7 dagen


Een juiste interpretatie van het onderzoek is afhankelijk van:  juiste afname  ascites is in principe een steriel materiaal -


Naam / omschrijving

Aspergillus (schimmel)

Onderdeel van

Gist en schimmelkweek

Apart aanvragen?



Cryptococcus neoformans

Ziektebeeld

variërend


symptomen

Methode

Mycologische kweek Serologie (Galactomannan): stolbloed of BAL

Materiaalsoort

Afhankelijk locatie infectie Stolbloed BAL Stolbloed: 1000µl BAL voor Galactomannan: 1000µl


kweekstok voor mycologische kweek


Stolbuis voor serologie Kamertemperatuur, ≤ 24 uur


Mycologische kweek: dagelijks

Duur onderzoek

Serologie: 2-4 dagen Kweek: 4-8 dagen


Interpretatie van een gevonden Aspergillus is afhankelijk van klinisch beeld, hoeveelheid en soort gekweekte Aspergillus en evt beeldvorming. Galactomannan is een antigeen dat kan vrijkomen in het bloed tijdens een invasieve infectie met Aspergillus fumigatus. In literatuur beschreven sensitiviteit resp. specificiteit van de test zijn in  serum 81% - 96% resp 77%-85%  BAL 76% resp 94% Fout-positieve serum uitslagen (1-5%) kunnen zich voordoen bij kinderen, bij patiënten die cyclofosfamide, antibiotica (piperacilline-tazobactam), of antifungale middelen gebruiken, en bij patiënten die in het maag-darmkanaal uitgebreid besmet zijn met voedsel dat sporen van Aspergillus species bevat.


Galactomannan wordt extern verricht

Naam / omschrijving

AST (anti-streptolysinetiter)

Onderdeel van

n.v.t.

Apart aanvragen?

Met antiDNase

Ziektebeeld

Streptokokken behoren tot de belangrijkste en meest voorkomende ziekteverwekkers bij de mens. Tot de complicaties van groep A Streptokokkeninfecties behoren het acuut gewrichtsreuma en de acute glomerulonefritis


Symptomen, eerste ziektedag

Methode

serologie

Materiaalsoort

serum


Serum: 1 mL


Stolbuis voor serologie Bewaar-/transportcondities

Kamertemperatuur, < 24 uur


2x per week

Duur onderzoek

1-4 dagen


Streptolysine O is een enzym dat door de meeste groep A Streptokokken geproduceerd wordt. Dit enzym is een van de vele antigenen van Streptokokken dat een antistofproductie bij geïnfecteerde patiënten opwekt. Vooral het beloop van de AST is van betekenis. Bij Streptokokken-infecties kan anti-DNAse B aanvullende informatie geven. De normale waarden kunnen variëren met de leeftijd, het seizoen van het jaar en geografisch gebied, de ‘’ bovengrens van normaal ‘’ voor antistreptolysine – O titers bij kleuters is < 100 IU/ml, en bij de schoolgaande kinderen of jonge volwassenen ligt het meestal tussen 166-250 IU/ml. Het gemiddelde is in elk geval <200 IU/ml. Titers groter dan de bovengrens (200 IU/ml) zijn een indicatie voor een streptokokkeninfectie . Bij een acute streptokokkeninfectie zal de antistreptolysine-O titer stijgen na een week tot een maximum binnen 3-5 weken. De titer daalt tot de pre-infectie niveau in ongeveer 6-12 maanden.


Naam / omschrijving

Broncho-alveolaire lavage (BAL)

Onderdeel van

n.v.t.

Apart aanvragen?

Mycobacteriën Schimmels Legionella PJP

Ziektebeeld

variërend


Ziektebeeld, eventueel legionella risico, tb risico

Methode

Materiaalsoort

Kweek Mycobacteriën: kweek, PCR, kleuringen PJP: immuunfluorescentie en/of PCR BAL


Afhankelijk van het aantal onderzoeken. >3 mL


Steriel potje Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


Dagelijks Tbc: werkdagen

Duur onderzoek

3-5 dagen voor banale kweek 5-7 dagen voor mycologische kweek


Alle pathogene micro-organismen worden uitgewerkt. Echter, contaminatie bij het afnemen van het materiaal is niet uit te sluiten.

Bijzonderheden

PJP PCR wordt extern verricht Legionella PCR wordt extern verricht


Naam / omschrijving

Bartonella henselae

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

kattekrabziekte



Methode

Serologie PCR

Materiaalsoort

Serum Biopt/weefsel, liquor, punctaat, pus (PCR)


stolbuis met gel voor serologie

steriel potje voor weefsel

afgedopte spuit (punctaat)

liquor buis Bewaar-/transportcondities



Serologie: 2x per week PCR: werkdagen

Duur onderzoek

Serologie: 1 - 2 weken PCR: 3 - 7 dagen

Referentie / interpretatie van het onderzoek Bijzonderheden Terug naar overzicht



IgM , een zeer hoge IgG titer en/of een tenminste 4-voudige titerstijging in gepaard serum duiden op infectie.  Een positieve PCR duidt op infectie. Zowel serologie als PCR worden extern verricht.

Naam / omschrijving

Biopt en weefsel

Onderdeel van

n.v.t.

Apart aanvragen?

Mycobacteriën (tbc) Schimmels

Ziektebeeld

variërend


Afname locatie, klinisch beeld

Methode

kweek

Materiaalsoort

-


Dit is erg afhankelijk van de mogelijkheden.



4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

5-7 dagen Weefsels heupen/ knieën: 7-10 dagen


Elk isolaat uit steriele ruimtes wordt als relevant beschouwd. Echter, contaminatie bij het afnemen van het materiaal is niet uit te sluiten.

Bijzonderheden

n.v.t.


Naam / omschrijving

BK virus

Onderdeel van

n.v.t.

Apart aanvragen?

n.v.t.

Ziektebeeld

BK virus in met name relevant in patiënten na niertransplantatie.


Symptomen,immuunstatus

Methode

PCR

Materiaalsoort

EDTA-bloed urine


EDTA 2 mL Urine 2 mL


buis voor EDTA bloed


4C, < 24 uur


1x per week

Duur onderzoek

1-2 weken


De uitslag is negatief wanneer geen genoom wordt aangetoond. De interpretatie van positieve uitslagen in afhankelijk van soort materiaal en immuun status van de patiënt.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Bloedkweken mycobacteriën

Onderdeel van

n.v.t.

Apart aanvragen?

nee

Ziektebeeld

tuberculose


symptomen

Methode

Mycobacteriële kweek

Materiaalsoort

EDTA bloed


5mL EDTA bloed


buis voor EDTA bloed Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek

Mycobacteriële kweken worden op werkdagen uitgewerkt.

Duur onderzoek

8 weken


Elke gekweekte (atypische) mycobacterie kan afhankelijk van het klinisch beeld relevant zijn.

Bijzonderheden


Naam / omschrijving

Bofvirus

Apart aanvragen?

-

Ziektebeeld

 

Parotitis epidemica Complicaties (zeldzaam): aseptische meningitis, encefalitis, epididymo-orchitis, oöforitis, gehoorverlies, pancreatitis, thyroïditis, artritis, mastitis, glomerulonefritis, trombocytopenie, cerebellaire ataxie en myocarditis


Symptomen en vaccinatiestatus.

Methode

Serologie (IgG en IgM) PCR

Materiaalsoort

Serologie: serum of EDTA plasma PCR: keeluitstrijk, speeksel of urine


 

Serum: 1 mL PCR: 500 μl   



wattenstok voor keeluitstrijk

steriel urine, sputum Bewaar-/transportcondities

Serum en plasma: kamertemperatuur, < 24 uur Keeluitstrijk, speeksel, urine: kamertemperatuur, < 24 uur


Serologie: werkdagen PCR: werkdagen

Duur onderzoek

Serologie: 1 - 3 dagen PCR: 1 - 3 dagen











Bij ongevaccineerden is de meest aangewezen test het aantonen van IgM-antistoffen in het serum. Deze kunnen meestal na 3 dagen na de eerste ziektedag worden aangetoond en zijn tot enkele weken na de ziekte nog goed aantoonbaar. Bij gevaccineerden die alsnog bofparotitis ontwikkelen is de sensitiviteit van de IgM-antistofbepaling onvoldoende. Bij gevaccineerden wordt dan ook PCR aangeraden voor de diagnostiek van bof. Een (minstens) viervoudige titerstijging van IgG-antistoffen is eveneens bewijzend voor een recente infectie. Deze bepaling is zeer betrouwbaar maar vereist 2 bloedmonsters. Het eerste monster moet (bij voorkeur) binnen 3 dagen na de eerste ziektedag worden afgenomen, het tweede 14 dagen na de eerste ziektedag. Een positieve PCR is bewijzend voor een infectie

Dit onderzoek wordt extern verricht. Bof is een meldingsplichtige ziekte groep C.

Naam / omschrijving

Bloedkweken algemeen

Onderdeel van

Aerobe en anaerobe fles

Apart aanvragen?

Bij verdenking endocarditis vermelden! Brucella, histoplasma, schimmels vermelden Mycobacteriën

Ziektebeeld

Sepsis


Klinisch beeld Bij verdenking endocarditis vermelden! (deze kweken worden langer geïncubeerd)

Methode

kweek

Materiaalsoort

Bloed afgenomen direct in bloedkweek flesjes


Bij afname van bloed wordt automatisch juiste hoeveelheid afgenomen door vacuum in het flesje



setje met twee bloedkweekflesjes Kamertemperatuur of stoof


dagelijks

Duur onderzoek

Negatieve bloedkweek staat 5 dagen in het systeem alvorens deze negatief gerapporteerd wordt. Bij vermelding van endocarditis of verdenking schimmels, histoplasma of Brucella op het aanvraagformulier: langere incubatie.


Alle positieve bevindingen zijn in principe relevant en worden door de artsmicrobioloog doorgebeld. Op basis van de uitslag in combinatie van het klinisch beeld kan in onderling overleg met de aanvrager worden besloten dat het contaminatie kan zijn. n.v.t.


Naam / omschrijving Apart aanvragen? Ziektebeeld Klinische informatie Methode

Bordetella (para)pertussis ja kinkhoest Symptomen, eerste ziektedag, antibioticumgebruik Kweek (bij ziekteduur < 3 weken) PCR (bij ziekteduur < 3 weken) Serologie (bij ziekteduur > 3 weken)

Materiaalsoort

Nasopharynxuitstrijk (kweek en PCR) Serum:  IgA tegen B. pertussis  IgG tegen het toxine  Serum: 1 mL


wattenstok met koolstofmedium voor kweek

droge wattenstok voor PCR


stolbuis met gel voor serologie Kweek: 4C, < 24 uur PCR en stolbuis: kamertemperatuur, < 24 uur


Kweek: dagelijks PCR: werkdagen Serologie: 1x per week

Duur onderzoek

Kweek: 7 - 10 dagen PCR: 1 - 3 dagen Serologie: 2 weken




De kweek heeft een lage sensitiviteit, vier weken na het begin van ziekte is deze vrijwel altijd negatief

  


PCR heeft een hogere sensitiviteit, maar moet evenzeer zo vroeg mogelijk in de ziekte worden afgenomen De interpretatie van de serologie is afhankelijk van leeftijd en klinische gegevens Vaak volstaat eenpuntsserologie, behalve in het geval dat (1) de antistoftiters in het eerste monster onder het niveau van infectie liggen of (2) < 1 jr geleden is gevaccineerd. Dan dient een tweede serummonster te worden onderzocht.

PCR en serologie worden extern verricht.

Naam / omschrijving

Borrelia burgdorferi sensu lato (s.l.)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Ziekte van Lyme


  

Symptomen Eerste ziektedag Tekenbeet

Methode

 

Serologie (EIA en immunoblot) PCR

Materiaalsoort

 

Serum (antistoffen) Liquor (antistoffen en PCR), altijd in combinatie met serum van dezelfde dag insturen Gewrichtspunctaat (PCR) Oogkamervocht (PCR) Biopt/weefsel (PCR)

   Hoeveelheid benodigd materiaal

Serum: 1 mL Liquor (antistoffen): 1 mL Overig (PCR): 0.5 mL


stolbuis met gel

liquorbuis

virustransportmedium voor PCR op weefsel

Afgedopte spuit voor gewrichtsvocht




Serologie: 1x per week PCR: 1x per week

Duur onderzoek

1 - 8 dagen


  

Op serum wordt altijd IgG en IgM screening m.b.v. EIA gedaan. Als de EIA positief is, dan wordt bevestigd met de immunoblot. IgM en/of IgG antistoffen kunnen langer dan 1 jaar (IgM) of vele jaren (IgG) aantoonbaar blijven.  De sensitiviteit van IgG bij > 8 weken bestaande infectie is > 98%. Een negatieve IgG maakt een infectie dan onwaarschijnlijk.  Liquor wordt onderzocht als het serum positief is.  Bij vroeg behandelde infectie kan de seroconversie uitblijven (9 – 41%). IgM IgG interpretatie  Geen infectie  Windowfase (herhaal onderzoek bij kort bestaande klachten na 4 – 6 weken)  - of n.d.*

- of n.d.

+

- of n.d.

+ of n.d.

+



  

Bij herhaling en langer dan 6 - 8 weken klachten: geen infectie Bij kort bestaande klachten/sterke klinische verdenking: herhaal onderzoek na 2 weken Acute infectie Aspecifieke IgM, herhaal onderzoek na 4 weken Acute infectie

 Actieve infectie  Infectie in het verleden * n.d. = niet doorslaggevend -


+

De PCR wordt extern verricht

Naam / omschrijving

Campylobacter spp.

Onderdeel van

Feceskweek, algemeen

Apart aanvragen?

nee

Ziektebeeld

Gastro-enteritis

Klinische informatie Methode

kweek

Materiaalsoort

Feces


Tenminste 5 mL dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot


steriel fecespotje Bewaar-/transportcondities

4C, maximaal 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

2 tot 5 dagen


Een negatieve kweek sluit een infectie met Campylobacter spp. niet geheel uit.

Bijzonderheden

Bij immuun competente personen is behandeling zelden geïndiceerd.

Naam / omschrijving

CAPD vloeistof

Onderdeel van

nee

Apart aanvragen?

Mycobacteriën Schimmels

Ziektebeeld

peritonitis


symptomen

Methode

kweek

Materiaalsoort

CAPD vloeistof


> 1 mL


Bij voorkeur in afgedopte spuit (punctaat)

afgedopte spuit of

steriel potje met rode dop Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

3 - 5 dagen




Naam / omschrijving

Catheter(tip) intravasaal

Onderdeel van

n.v.t.

Apart aanvragen?

n.v.t.

Ziektebeeld

Lijnsepsis


Soort catheter, locatie catheter, klinisch beeld

Methode

Kweek op bacteriën, gisten

Materiaalsoort

Catheter, cathetertip


n.v.t.



4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

2-5 dagen


  


n.v.t.

Interpretatie van kweek i.c.m. klinische symptomen en andere (bloed)kweken. Bij verdenking op een lijnsepsis ook 2 sets bloedkweken afnemen: 1 set uit de lijn en 1 set uit een perifeer infuus. Het routinematig kweken van lijntips is niet zinvol.

Naam / omschrijving

Catheter intraventriculair / lumbaal

Onderdeel van

n.v.t.

Apart aanvragen? Ziektebeeld

Draingerelateerde meningitis


Soort catheter: EVD of ELD, klinisch beeld

Methode

Kweek op bacteriën, gisten

Materiaalsoort

Extraventriculair drain (tip), Extralumbale drain (tip)


n.v.t.



4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

2-5 dagen


  


n.v.t.

Interpretatie van kweek i.c.m. klinische symptomen en andere (liquor)kweken. Bij verdenking op een drain gerelateerde meningitis eveneens liquor insturen voor kweek. Het routinematig kweken van EVD’s en ELD’s is niet zinvol.

Naam / omschrijving

Chikungunya

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

-

Ziektebeeld

Infecties met chikungunya virus veroorzaken plotseling opkomende hoge koorts, spieren gewrichtspijn, hoofdpijn, lichtschuwheid en huiduitslag. Infecties zonder ziekteverschijnselen komen niet vaak voor. De symptomen kunnen variëren van milde tot ernstige klachten. Ernstige klachten komen vaker voor bij pasgeborenen, oudere mensen of volwassenen die lijden aan andere ziekten. De acute symptomen na een infectie met chikungunyavirus verdwijnen meestal binnen 1-2 weken, maar de gewrichtspijnen (artritis) kunnen lang aanhouden (maanden tot jaren). Complicaties treden slechts zelden op.

Klinische informative

Symptomen, welk land bezocht is

Methode

Serologie IgM en IgG (Als de klachten een week bestaan, kan de infectie worden aangetoond met serologisch onderzoek, bij zeer vroege infecties is PCR eventueel beschikbaar)

Materiaalsoort

Serum (PCR: EDTA)


Serologie: 2mL (PCR: EDTA 2mL)


Serologie:

PCR:


kamertemperatuur


Onbekend (wordt extern verricht)

Duur onderzoek

Uitslag veelal na 14-21 dagen bekend


IgM positief is passend bij een recente infectie. IgG past bij een doorgemaakte infectie. Kruisreactie met andere virussen is mogelijk.

Bijzonderheden

Onderzoek wordt extern verricht Chikungunyakoorts is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het chikungunya virus. Dit virus kan worden overgedragen door muggen die overdag steken. Chikungunya komt voor in gebieden rond de Indische oceaan, in een deel van Afrika en op de eilanden in de Caraïben. In zuid Europa wordt dit virus soms ook gevonden. Het gebied waar chikungunya voor komt breidt zich steeds verder uit.


Naam / omschrijving

Chlamydia trachomatis

Onderdeel van

Bij SOA screening wordt ook altijd PCR op C. trachomatis verricht


Uro-genitale infecties Pelvic inflammatory disease (PID) Chlamydia proctitis Conjuctivitis, naso-pharyngeale infectie, pneumonie


Symptomen, screening.

Methode

PCR Serologie IgG

Materiaalsoort

Cervixuitstrijk Vaginauitstrijk Urethrauitstrijk Rectumuitstrijk Keeluitstrijk Urine, first void! Conjunctivauitstrijk Serum (voor antistoffen)


Urine: 3 mL Serum: 2mL


Geel: Aptima Urine Swab: voor urine Wit: Aptima Unisex swab: voor cervix, urethra, keel, conjunctiva of anus Oranje: Aptima Vaginal Swab: voor vaginale swabs

stolbuis met gel (voor Chlamydia IgG) Bewaar/transportcondities

Aptima swabs en urine: 4 - kamertemperatuur


PCR: werkdagen

Duur onderzoek

PCR: 1 - 3 dagen Serologie: 2-7 dagen


Positieve PCR is bewijzend voor een infectie. Na een succesvolle behandeling kan de PCR nog enkele maanden positief blijven. Serologie wordt uitgevoerd om een in het verleden doorgemaakte infectie met Chlamydia trachomatis vast te stellen. Voor het vaststellen van een recente infectie moet een PCR worden verricht.

Bijzonderheden

Anuswatten die positief zijn voor Chlamydia trachomatis worden automatisch verstuurd voor genotypering om LGV geassocieerd serovar aan te tonen. Chlamydia serologie wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Chlamydophila pneumoniae


ja

Ziektebeeld

Pneumonie, tracheobronchitis


Symptomen

Methode

PCR

Materiaalsoort

PCR:   


Sputum B.A.L. Keeluitstrijk

PCR: 0.5 mL


wattenstok in UTM voor keeluitstrijk

steriel potje met rode deksel voor sputum Bewaar-/transportcondities



PCR: werkdagen

Duur onderzoek

PCR: 1 - 3 dagen


Een positieve PCR is bewijzend voor infectie.

Bijzonderheden

Het onderzoek wordt extern verricht


Naam / omschrijving

Chlamydophila psittaci

Onderdeel van

Alleen invullen als onderdeel van een pakket

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Psittacose, ornithose, papegaaienziekte


Symptomen, blootstelling aan (zieke) vogels?

Methode

PCR

Materiaalsoort

PCR:   


Sputum BAL Keeluitstrijk

PCR: 0.5 mL


wattenstok voor keeluitstrijk


steriel potje met rode deksel voor sputum Kamertemperatuur, < 24 uur


PCR: werkdagen

Duur onderzoek Referentie / interpretatie van het onderzoek Bijzonderheden

PCR: 1 – 3 dagen Een positieve PCR is bewijzend voor infectie.



Naam / omschrijving

Clostridium difficile

Onderdeel van

n.v.t.

Apart aanvragen?

-

Ziektebeeld

Diarree, meestal bij recent antibiotica gebruik


symptomen

Methode

Antigeenbepaling Kweek

Materiaalsoort

Feces


100 mg vaste feces of 0.5.mL vloeibare feces


fecespotje Bewaar-/transportcondities

kamertemperatuur


dagelijks

Duur onderzoek

Sneltest: 1 dagen Kweek: 3-5 dagen


Bij negatieve test en blijvende klachten eventueel na 5 dagen herhalen. Bij een positieve test is controle niet zinvol: ook na succesvolle behandeling blijft toxine nog geruime tijd in feces aantoonbaar. Kinderen <1 jaar zijn vaak asymptomatisch gekoloniseerd met Clostridium: bepaling derhalve niet zinvol.


-

Naam / omschrijving

Cytomegalovirus (CMV)

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

Ja

Ziektebeeld

Immuuncompetenten: vaak asymptomatisch. Soms is er sprake van een mononucleose-achtig beeld (koorts, keelpijn, lymfkliervergroting, malaise, lymfocytose en leverfunctiestoornissen). Immuungecompromiteerden: CMV kan een ernstige gedissemineerde infectie veroorzaken. Bij transplantatiepatiënten gaat het vaak om interstitiële pneumonie en hepatitis; bij hiv-geïnfecteerden met een laag CD4-getal om colitis, retinitis en encefalitis. Congenitale infecties: zeer divers klinisch beeld (van asymptomatische infectie tot ernstige neurologische complicaties). Symptomen, screening


Serologie PCR (kwalitatief/ kwantitatief)

Materiaalsoort

Stolbuis met gel (voor serologie) Vruchtwater (voor aantonen congenitale infectie) Urine (voor aantonen congenitale infectie bij pasgeborenen) Speeksel (voor aantonen congenitale infectie bij pasgeborenen) Liquor EDTA plasma (Gedissemineerde CMV infectie)


2 mL serum, 10 mL EDTA, 1mL-2mL: vruchtwater, urine en liquor.


stolbuis met gel (voor serologie)

liquorbuis

EDTA buis

steriel potje voor urine / vruchtwater Bewaar-/transportcondities

Koelkast, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

1 - 3 dagen (serologie) 1 - 3 dagen (PCR)


Voor de diagnostiek van een recente CMV infectie (primo-infectie) wordt een CMV-IgM, CMV-IgG verricht. Indien de IgM positief is wordt automatisch een aviditeitstest voor CMV-IgG toegevoegd om verdere informatie te geven over de fase van de infectie.  IgM pos, IgG neg/pos, laag avide IgG: passend bij een recent opgelopen infectie met CMV (< 3 maanden geleden)  IgM pos, IgG pos, hoog avide IgG: passend bij een in het verleden opgelopen infectie (>3 maanden geleden)  IgM neg, IgG pos: passend bij een in het verleden opgelopen infectie met CMV Voor het aantonen van een immuunstatus volstaat het bepalen van CMV-IgG. Congenitale CMV: Bij de verdenking op een CMV-infectie zal bij een zwangere serologisch onderzoek worden verricht. Het ontbreken van IgM antistoffen of het ontbreken van een significante titerstijging van IgG bij de moeder sluit een congenitale cytomegalovirusinfectie bij de foetus niet uit. CMV-infectie bij de foetus kan worden aangetoond door een positieve CMV-PCR in vruchtwater. Een congenitale CMV bij een pasgeborenen kan worden aangetoond door een positieve CMV-PCR op urine of speeksel afgenomen binnen 2-3 weken na de geboorte.


Serologie voor CMV wordt intern verricht. PCR voor CMV wordt extern verricht.

Naam / omschrijving

Corynebacterium diphtheriae (en C. ulcerans), Difterie

Apart aanvragen?

Ja, alleen in overleg met dienstdoend microbioloog

Ziektebeeld

Ziekteverschijnselen zijn afhankelijk van de plaats van de infectie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen respiratoire difterie en cutane difterie. Als de ademweg (keel, luchtpijp en longen) geïnfecteerd is, verloopt de ziekte ernstiger. De patiënt heeft koorts en kan ernstig ziek worden met benauwdheid. Bij difterie kan men twee typen complicaties onderscheiden: lokale complicaties door membranen en oedeem (verstikkingsgevaar) en systemische complicaties als gevolg van de toxine (hoe ernstiger de primaire infectie, des te groter de kans op complicaties door de toxine).


Symptomen. Vaccinatiestatus.

Methode

Kweek

Materiaalsoort

Afhankelijk van locatie: neusuitstrijk, keeluitstrijk, wonduitstrijk  Stevig, bij voorkeur onder elk (pseudo)membraan en alle witte plekjes en ontstoken gebieden, in de keel te wrijven.  Materiaal via de neus van de achterste nasofarynxwand afnemen.  Huidlaesies eerst ontdoen van schilfers en korsten en reinigen met fysiologisch zout alvorens de wattenstok stevig in de laesie te drukken. -


wattenstok (transwab) Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek

Zo snel mogelijk naar het laboratorium kamertemperatuur, binnen 2-3 uur dagelijks

Duur onderzoek

2 tot 5 dagen


Bij een positieve kweek voor C. diphtheriae / ulcerans wordt de toxigeniticiteit vervolgens elders bepaald.

Bijzonderheden

 


Alleen diagnostiek naar C. diphtheriae insturen na overleg dienstdoend microbioloog Difterie is een meldingsplichtige ziekte van groep B1 en dient binnen 24 uur aan de GGD te worden gemeld.

Naam / omschrijving

Coxiella burnettii

Onderdeel van


Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Q-koorts. C. burnettii kent twee antigene fases, I en II. Bij een acute of recente infectie staan antistoffen tegen fase II op de voorgrond, bij een chronische infectie antistoffen tegen fase I.


Verdenking acute of chronische infectie (1e ziektedag!!) PCR (< 21 dagen na 1e ziektedag) Serologie (gepaarde serummonsters met interval van 2-3 weken):  IgM en IgG tegen fase I  IgM en IgG tegen fase II

Materiaalsoort

PCR: serum of EDTA-plasma Serologie: serum


Serologie: 250 µL PCR: 500 µL


stolbuis met gel


EDTA-buis Kamertemperatuur, < 24 uur Daarna 4C


werkdagen

Duur onderzoek

1 - 2 weken


  

  

IgM tegen fase II is ca. 2 – 3 weken na de eerste symptomen aantoonbaar. De PCR wordt dan negatief. Deze IgM antistoffen blijven nog maanden aantoonbaar. Fout-positieve IgM tegen fase II komt voor bij Legionella-, Bartonellaen acute EBV infectie en in de zwangerschap. Een solitair positieve IgM tegen fase II uitslag dient bevestigd te worden met een twee serummonster met seroconversie voor IgG fase II. Seroconversie treedt bij de meeste mensen na 2 weken op, maar sommige duurt het langer. Een positieve PCR is bewijzend voor Q-koorts. Bij IgM en IgG fase I en II positief kan er sprake zijn van recent doorgemaakte infecte of chronische ziekte. Er dient een tweede serummonster onderzocht te worden.

Bijzonderheden


Acute Q-koorts is een meldingsplichtige infectieziekte van groep C. Dit onderzoek wordt extern verricht.

Naam / omschrijving

Creutzfeldt-Jacob ziekte (variant)

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

Een aanvraag voor diagnostiek naar CJD of vCJD moet altijd voorafgaand aan afname van het lichaamsmateriaal worden overlegd met de dienstdoende arts-microbioloog omdat voor prionziekte specifieke infectiepreventiemaatregelen moeten worden genomen.

Ziektebeeld

Snel verlopende dementie.


Patiënt moet vooraf besproken worden met de arts-microbioloog. Op aanvraag vermelden: Verdenking Creutzfeldt-jacob.

Methode

Immunoblot

Materiaalsoort

liquor


Liquor 1 mL (let op: het materiaal mag niet op het laboratorium geopend worden. Indien er diagnostiek naar andere micro-organismen nodig is, dient een tweede buis ingestuurd te worden. Deze wordt bewaard totdat de CJD is uitgesloten).


buis voor liquor Bewaar-/transportcondities

<4 graden


In overleg met extern centrum

Duur onderzoek

-


In overleg met extern centrum

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Cryptosporidium parvum / hominis, Cryptosporidiose

Onderdeel van:

-

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Gastro-enteritis, diarree. Infectie met Cryptosporidium veroorzaakt acute diarree die in principe zelflimiterend is. Het ziektebeeld kan ernstig verlopen, met name bij immuungecompromitteerde personen.


Symptomen, immuun status patient

Methode

Antigeen (snel)test Microscopie

Materiaalsoort

feces







dagelijks

Duur onderzoek

1 tot 3 dagen


Positieve sneltest is bewijzend voor een infectie.


Naam / omschrijving

Dengue virus

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

-

Ziektebeeld

Dengue fever, wordt veroorzaakt door een flavivirus en overgedragen door muggenbeten. Er bestaan 4 verschillende Dengue virussen – Den 1 t/m 4 - die genetisch nauw verwant zijn, maar serologisch weinig tot geen kruisbescherming geven. Een mens kan dus in zijn leven met verschillende dengue virussen besmet raken. Een ongecompliceerde dengue infectie – ook knokkelkoorts genoemd - manifesteert zich met acuut optredende hoge koorts, spier-, bot- en gewrichtspijn, retro-orbitale pijn en exantheem. Vaak gaat het gepaard met leukopenie en trombopenie. In ernstige gevallen kan er sprake zijn van dengue hemorrhagische koorts en dengue shock syndroom. De incubatietijd voor denguevirus is 2 tot 15 dagen.


Symptomen, welke land is bezocht, eerste ziektedag

Methode

Serologie Antigeen detectie

Materiaalsoort

Serum


Serum: 1 mL



Stolbuis met gel kamertemperatuur


Antigeentest: dagelijks Serologie: Onbekend (extern)

Duur onderzoek

Uitslag is vaak na 14 dagen bekend


De diagnose Dengue wordt gesteld door het aantonen van het Dengue NS1 antigeen en/of specifieke IgM antistoffen in het serum van de patiënt. Serum dat vroeg in de infectie is afgenomen (1e week van symptomen) kan nog IgM negatief zijn. Op dat moment zijn NS1 antigenen detecteerbaar (antigeentest). Vanwege de grote serologische kruisreactiviteit tussen de verschillende flavivirussen wordt het aanbevolen een vervolgserum in te sturen om een titerstijging aan te tonen.

Bijzonderheden

Onderzoek wordt al of niet extern verricht


Naam / omschrijving

Ebstein-Barr virus (EBV), ziekte van Pfeiffer, mononucleosis infectiosa

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

Ja

Ziektebeeld

Het bekende klinisch beeld (mono-nucleosis) bij een primo-infectie is: moeheid, koorts (oplopend in de eerste week, verdwenen na 2 tot 4 weken), pharyngitis en lymfadenopathie. Daarnaast komen vaak voor: splenomegalie, hepatomegalie en leverfunctiestoornissen. Bij jonge kinderen verloopt de infectie meestal asymptomatisch of er zijn atypische verschijnselen zoals exantheem, granulocytopenie of een longontsteking (interstitiële pneumonie). EBV kan reactiveren in immuungecompromiteerden. Symptomen, screening.


Serologie bij primo-infecties (Paul Bunell, IgM en IgG) PCR bij reactivaties (kwalitatief/ kwantitatief)

Materiaalsoort

Stolbuis met gel (voor serologie) Liquor EDTA plasma


2 mL serum, 10 mL EDTA, 1mL-2mL: liquor



liquorbuis


EDTA buis Koelkast, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

1 - 3 dagen (serologie) 1 - 3 dagen (PCR)


Primo-infectie: Voor het aantonen van een primo-infectie met EBV wordt geadviseerd serologie te verrichten: EBV VCA-IgM, EBV VCA-IgG en EBV NA-IgG in serum.

Primaire EBV* Doorgemaakte EBV Geen aanwijzingen EBV

IgM ++ -

IgG VCA + + -

IgG EBNA Laag/ afwezig + -

• * Aanwezigheid van heterofiele antistoffen is in deze context een extra argument voor primaire infectie, maar deze bepaling is voor het vaststellen van een primaire infectie niet noodzakelijk. EBV reactivatie: Wordt vastgesteld met behulp van EBV DNA bepaling (PCR) in bloed. Bijzonderheden Terug naar overzicht

Serologie en PCR voor EBV wordt momenteel extern verricht.

Naam / omschrijving

Enterobius vermicularis

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

-

Ziektebeeld

Enterobius vermicularis wordt ook wel aarsmade of oxyuren genoemd. Deze parasitaire infectie komt regelmatig voor bij vooral kinderen. De rondworm veroorzaakt jeuk op de perianale huid wanneer de vrouwtjes hun eieren daar afzetten.


symptomen

Methode

Microscopie met plakband preparaat

Materiaalsoort

plakband preparaat


m.b.v. doorzichtig plakband een afdruk maken van de huid rond de anus. Vervolgens Plakband op objectglaasje plakken.


objectglaasje Bewaar-/transportcondities

kamertemperatuur


dagelijks

Duur onderzoek

1 dag


Het aantonen van Enterobius is bewijzend voor een infectie.

Bijzonderheden

Altijd doorzichtig, helder plakband gebruiken


Naam / omschrijving

Filaria (draadwormen)  Loa loa  Wuchereria bancrofti  Brugia malayi  Onchocerca volvulus

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Filariasis


Symptomen, reisanamnese

Methode

Microscopie  Bloed  huidbiopt Serologie (antigeen)

Materiaalsoort

EDTA bloed  Overdag afgenomen (loa loa)  ’s nachts afgenomen (W. bancrofti, B. malayi) Serum Huid boven scapula, crista iliaca en/of kuit (O. volvulus)


Serum en EDTA bloed: 1 mL Huid : 1 – 2 mg


EDTA-buis voor microscopie


stolbuis met gel voor serologie kamertemperatuur


Microscopie: werkdagen Serologie: 1x per week

Duur onderzoek

Microscopie: 1 - 3 dagen Serologie: 1 - 8 dagen Positieve microscopie is bewijzend voor infectie. Negatieve microscopie sluit de infectie niet uit. Over de sensitiviteit van antigeendetectie in serum zijn geen gegevens bekend, maar is waarschijnlijk hoger dan microscopie.



Het serologisch onderzoek wordt extern verricht

Naam / omschrijving

Giardia lamblia, Giardiasis

Onderdeel van:

-

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Gastro-enteritis, uiteenlopend van een milde zelflimiterende ziekte tot een chronisch ziektebeeld dat maanden kan aanhouden. Daarnaast wordt asymptomatisch dragerschap veelvuldig gezien. Bij jonge kinderen kan een infectie met G. lamblia overgaan in een chronisch ziektebeeld met malabsorptie, diarree, gewichtsverlies en groeiachterstand.


Symptomen

Methode

Antigeen (snel)test Microscopie

Materiaalsoort

feces


Triple feces test Tenminste 5 mL dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot


Triple feces test

steriel fecespotje Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek

4C, maximaal 24 uur dagelijks

Duur onderzoek

1 tot 3 dagen


Positieve sneltest is bewijzend voor een infectie. Een eenmalig afgenomen fecesmonster heeft een geringe sensitiviteit. Daarom wordt aangeraden gebruik te maken van de TFT (Triple Feces Test), waarbij op drie opeenvolgende dagen fecesmonsters worden verzameld.


Naam / omschrijving

Hantaanvirus

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

-

Ziektebeeld

Hantaanvirus en Puumalavirus behoren tot de het genus Hantavirus. Een hantavirus infectie in mensen kan asymptomatische verlopen of kan een griepachtige ziektebeeld geven. Het kan echter ook aanleiding geven tot ernstiger verlopende ziektebeelden met koorts, longontsteking, bloedingen en nierfunctiestoornissen (hantavirus pulmonary syndrome). In Nederland komt voornamelijk een renaal syndroom (nephropathia epidemica) voor, veroorzaakt door het puumulavirus.


Symptomen, evt reishistorie

Methode

serologie

Materiaalsoort

serum


Serum 1mL


gelbuis Bewaar-/transportcondities

kamertemperatuur


Onbekend (het onderzoek wordt extern verricht)

Duur onderzoek

De uitslag is veelal binnen 14 dagen bekend


IgM positief is passend bij een recente infectie. IgG past bij een doorgemaakte infectie.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Hepatitis A virus

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

hepatitis


Symptomen, vaccinatiestatus

Methode

Serologie: IgT(otaal) en IgM EIA

Materiaalsoort Hoeveelheid benodigd materiaal

 

Serum EDTA-, of heparineplasma

0.5 mL serum of plasma


stolbuis met gel

EDTA buis Bewaar-/transportcondities



Alle werkdagen

Duur onderzoek Referentie / interpretatie van het onderzoek

1 - 3 dagen  De incubatieperiode is 4 tot 6 weken.  IgM daalt in ca. 6 maanden tot ondetecteerbaar niveau.  IgG blijft na vaccinatie of infectie levenslang aantoonbaar.

Bijzonderheden

Recent opgelopen hepatitis A infectie is een meldingsplichtige infectieziekte van groep B2.


Naam / omschrijving

Hepatitis B virus (HBV)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Hepatitis (acuut, chronisch, fulminant), levercirrose.


  

Symptomen prik-/spataccident? Controle op vaccinatie tegen hepatitis B?

Methode

 

Serologie HBV DNA

Materiaalsoort

Serum (antigenen en antistoffen) EDTA plasma (HBV load)


1 mL serum of plasma


stolbuis met gel voor antistofbepaling

EDTA buis voor HBV load Bewaar-/transportcondities



dagelijks

Duur onderzoek

1 -3 dagen


   

 



HBV DNA is doorgaans als eerste aantoonbaar, nog vóór HBsAg In de acute fase zijn aantoonbaar: HBsAg, HBV DNA, IgM anti-HBcore en HBeAg Anti-HBs is aantoonbaar nadat HBsAg ondetecteerbaar is geworden. De patiënt is dan niet meer besmettelijk. Totaal anti-HBcore blijft doorgaans levenslang aantoonbaar. Patiënten met alleen anti-HBcore kunnen nog viraal genoom in de lever herbergen. In periodes van immuunsuppressie, kan het virus weer opspelen. Anti-HBs kan na jaren ondetecteerbaar worden. Bij een chronische infectie blijft HBsAg langer dan 6 maanden aantoonbaar. HBV DNA, HBeAg en totaal antiHBcore blijven dan ook lang aantoonbaar. Patiënten met blijvend HBeAg hebben grotere kans op progressie naar leverziekten a.g.v. chronische immuunrespons. Na seroconversie tot anti-HBe neemt de leverschade af. HBV DNA kan dan intermitterend aantoonbaar zijn.

  Bijzonderheden Terug naar overzicht

Een solitaire anti-HBs (≥ 10 mIU/mL) duidt op een goede respons na vaccinatie tegen hepatitis B. Patiënten met negatieve HBsAg, anti-HBc en anti-HBs zijn niet geïnfecteerd met hepatitis B.

Een recent opgelopen hepatitis B is een meldingsplichtige infectieziekte van groep B2.

Naam / omschrijving

Hepatitis C virus (HCV)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Hepatitis


Symptomen Prik-/spataccident?: datum

Methode

  

Serologie EIA IgG antistoffen HCV RNA kwantificering (load bepaling) HCV genotypering

Materiaalsoort

Serum of EDTA plasma


1,5 mL serum of plasma


stolbuis met gel


EDTA buis Kamertemperatuur, < 24 uur


IgG antistoffen: dagelijks HCV RNA kwantificering: 1x per week HCV genotypering: 1x per week

Duur onderzoek

IgG antistoffen: 1 -3 dagen HCV RNA kwantificering: 1 -2 weken HCV genotypering: 2 -3 weken


  

 Bijzonderheden Terug naar overzicht

Seroconversie (IgG) treedt 4 tot 6 maanden na blootstelling op. HCV RNA is 1 week na blootstelling aantoonbaar; de viraemie is 30 tot 60 dagen intermitterend van karakter. HCV RNA kwantificering wordt gebruikt voor het aantonen van virale replicatie bij chronische HCV en voor het vervolgen van de respons op behandeling. Genotypering wordt gebruikt voor het vaststellen van het behandelschema.

Een recent opgelopen hepatitis C is een meldingsplichtige infectieziekte van groep B2.

Naam / omschrijving

Hepatitis D virus (HDV)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Hepatitis


symptomen

Methode

Serologie: IgG (EIA) PCR (kwalitatief)

Materiaalsoort

Serum (antistoffen) EDTA plasma (PCR)


0.5 mL serum 0.5 mL plasma


stolbuis met gel


EDTA-buis voor PCR Kamertemperatuur, < 24 uur


Serologie: 1x per week PCR: werkdagen

Duur onderzoek

1 tot 2 weken




  Bijzonderheden Terug naar overzicht

HDV is voor zijn replicatie afhankelijk van hepatitis B virus. HDV kan alleen worden overgedragen naar personen, die al met HBV zijn geïnfecteerd of wanneer beide virussen tegelijk worden overgedragen. HDV opgelopen als superinfectie met HBV: Anti HDV totaal blijft levenslang aantoonbaar, anti- HDV IgM tot ca. 8 maanden na infectie. HDV opgelopen als co-infectie met HBV: anti-HDV IgM verdwijnt na ca. 6 maanden en Ig-Totaal na ca. 9 maanden.

Dit onderzoek wordt extern verricht.

Naam / omschrijving

Hepatitis E virus (HEV)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Hepatitis


symptomen

Methode

Serologie: IgG en IgM (EIA) PCR (kwantitatief)

Materiaalsoort

Serum (antistoffen) EDTA plasma (PCR)


0.5 mL serum 0.5 mL plasma



EDTA buis voor PCR Bewaar-/transportcondities



Serologie: 1x per week PCR: 1x per week

Duur onderzoek

1 tot 2 weken


 


Zowel anti-HEV IgM als IgG dalen in de eerste 6 maanden na infectie snel IgG spiegels kunnen zozeer dalen dat geen levenslange bescherming optreedt.


Naam / omschrijving

Herpes simplex type 1 en type 2, (HSV 1 en HSV 2) 

Onderdeel van

Viraal meningitis/encephalitis panel (met enterovirus, HSV-1, HSV-2 en VZV)

Apart aanvragen?

Ja

Ziektebeeld

Herpes simplex type 1 en 2 kunnen een grote verscheidenheid aan infecties veroorzaken o.a:  Herpes labialis, Herpes gingivostomatitis  Herpes genitalis  Neonatale herpes  Herpes encephalitis  Oculaire herpes infecties


Symptomen

Methode

PCR Serologie

Materiaalsoort

Liquor cerebrospinalis (HSV encephalitis) Blaasjesvocht Uitstrijk blaasjesbodem, blaasjesvocht, laesies EDTA plasma (Gedissemineerde HSV infectie) Stolbuis met gel (voor serologie)


1-2 mL liquor of plasma


Wattenstok in UTM medium voor uitstrijk blaasjesvocht, oculaire laesies

liquorbuis

EDTA buis

stolbuis met gel (voor serologie) Bewaar-/transportcondities



werkdagen

Duur onderzoek

1 - 3 dagen (PCR) 2 - 7 dagen (serologie)


PCR is de meest gevoelige methode om een primo-infectie met of reactivatie van HSV-1 en HSV-2 aan te tonen en daarom het diagnosticum van eerste keus.

Voor de diagnose van een primaire infectie kan serologie (IgM) zinvol zijn, als de klachten minstens 2 weken bestaan. Voor het aantonen van een seroconversie zijn een serummonster afgenomen voor of tijdens het begin van de klachten, en een vervolgserum afgenomen op zijn vroegst enige weken na de klachten van belang. Serologische diagnostiek is niet zinvol voor de diagnose van een reactivatie van HSV-1 en HSV-2, omdat hierbij meestal geen IgMvorming optreedt. Bijzonderheden Terug naar overzicht

PCR op HSV-1 en -2 wordt intern verricht. Serologie voor HSV wordt extern verricht.

Naam / omschrijving

Humaan herpes virus 6 (HHV6), de Zesde ziekte (exanthema subitum)


Ja

Ziektebeeld

Primaire infectie met HHV-6 (meestal voor op de leeftijd van 6-18 maanden) en is bij 90% van de kinderen symptomatisch. Symptomen: hoge koorts zonder duidelijk gelokaliseerde symptomen. Na verdwijnen koorts ontwikkeld een minderheid een typische huiduitslag (een fijn maculopapulair exantheem), beginnend in gezicht en romp en verder uitbreidend naar de extremiteiten en nek. Neurologische complicaties (encephalitis) bij een primo-infectie met HHV6 komen voor maar zijn zeldzaam. Bij ernstig immuungecompromiteerden kan HHV6 reactiveren.


Symptomen

Methode

Serologie (IgG) PCR bij reactivaties (kwalitatief/ kwantitatief)

Materiaalsoort

Stolbuis met gel (voor serologie) Liquor (bij verdenking HHV6 encephalitis) EDTA plasma (voor reactivatie)


2 mL serum, 10 mL EDTA, 1mL-2mL: liquor



liquorbuis


EDTA buis Koelkast, < 24 uur


werkdagen


3 - 7 dagen (serologie) 2 - 7 dagen (PCR) Een primaire infectie of reactivatie van HHV-6 is aantoonbaar door PCR of gepaarde serologie (IgG-titerstijging of seroconversie).

Bijzonderheden

Serologie en PCR voor HHV6 worden extern verricht.


Naam / omschrijving

Humaan herpes virus 7 (HHV7)

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

Ja, in overleg met dienstdoend microbioloog

Ziektebeeld

Humaan herpesvirus 7 (HHV7) infectie verloopt over het algemeen

asymptomatisch. De structurele gelijkenis van HHV7 met HHV6 suggereert vergelijkbare pathologie, ondersteund door studies waarin HHV7 seroconversie en virusuitscheiding is gevonden bij een tweede episode van exanthema subitum. Klinische informatie

Symptomen

Methode

PCR

Materiaalsoort

EDTA plasma (voor reactivatie) Liquor (bij verdenking HHV7 encephalitis)


10 mL EDTA, 1mL-2mL: liquor


liquorbuis


Koelkast, < 24 uur


Op aanvraag

Duur onderzoek

2 - 7 dagen (PCR)


Diagnostiek voor HHV7 is over het algemeen niet aangewezen. Alleen aanvragen in overleg met dienstdoend arts-microbioloog. De PCR voor HHV7 wordt extern verricht (Radboud UMC).


Naam / omschrijving

Humaan herpes virus 8 (HHV8)

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

Ja, in overleg met dienstdoend microbioloog

Ziektebeeld

Humaan herpesvirus 8 (HHV8) is geassocieerd met aan aantal klinische ziektebeelden:

  

Kaposi sarcoom Primair effusie lymfoom Morbus Castleman


Symptomen, screening

Methode

Serologie PCR

Materiaalsoort

Stolbuis met gel EDTA plasma


10 mL EDTA, 2mL: serum


Stolbuis met gel


EDTA: Koelkast, < 2 uur op laboratorium Serum: kamertemperatuur, <24 uur


PCR dagelijks Serologie 1x per week

Duur onderzoek

PCR 2 - 5 dagen Serologie 2 - 7 dagen


Serologie kan worden verricht voor het aantonen van een doorgemaakte infectie (alleen IgG). Een actieve infectie kan worden aangetoond middels PCR HHV8 in EDTA.

Bijzonderheden

De diagnostiek voor HHV8 wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Influenza A en B

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

Andere respiratoire virussen moeten apart aangevraagd worden

Ziektebeeld

griep


symptomen

Methode

PCR

Materiaalsoort

keeluitstrijk


Uitstrijk in medium



kamertemperatuur


dagelijks

Duur onderzoek

1 dag


Een positieve uitslag is bewijzend voor de aanwezigheid van het virus.

Bijzonderheden

-


Naam / omschrijving

JC virus

Onderdeel van

-

Apart aanvragen?

-

Ziektebeeld

JC virus kan reactiveren in immuungecompromitteerde patiënten en is in die omstandigheden geassocieerd met Progressieve Multi-focale LeukoEncefalopathie (PML). In sporadische gevallen is JC virus ook geassocieerd met een interstitiële nefritis.


Immuunstatus, symptomen

Methode

PCR

Materiaalsoort

Liquor, urine


1-2 mL


steriel potje voor urine

liquorbuis Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


1x per week

Duur onderzoek

1-2 weken


De uitslag is negatief wanneer geen genoom wordt aangetoond. De interpretatie van positieve uitslagen in afhankelijk van soort materiaal en immuun status van de patiënt.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Keel

Onderdeel van

  

Screening op MRSA dragerschap (uitstrijk) Screening op BRMO (alleen op de IC) Surveillance bij SOD

Apart aanvragen?

   

MRSA BRMO SOD Virale verwekkers

Ziektebeeld

  

Dragerschap MRSA of BRMO Virale respiratoire infecties Gegeneraliseerde of lokale entero-/parecho infectie (neonatale sepsis/meningitis, myocarditis, pleurodynie), dan ook feces insturen


Indicatie voor het onderzoek Symptomen, 1e ziektedag

Methode

Screening op dragerschap: kweek Virale infecties: PCR

Materiaalsoort

wattenstokken


n.v.t.


wattenstok in koolstofmedium (MRSA, BRMO en SOD)

droge wattenstok voor PCR Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek Duur onderzoek Referentie / interpretatie van het onderzoek


Kweek: 4C, < 24 uur PCR: kamertemperatuur, < 24 uur Zie MRSA PCR virale verwekkers: 1 - 3 dagen Zie MRSA CR virale verwekkers: 1 - 3 dagen Zie MRSA Een positieve PCR voor virale verwekkers duidt op infectie Bij SOD surveillance wordt gekweekt op Gram-negatieve staven. PCR op virale verwekkers wordt extern verricht.

Naam / omschrijving

Legionella pneumophila

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Pneumonie (Legionellose, veteranenziekte)


Symptomen, verblijf in hotel

Methode

Kweek PCR Immunochromatografie (sneltest in urine)

Materiaalsoort

Sputum, BAL (kweek en PCR) Keeluitstrijk (PCR, indien geen sputum of BAL)


> 1 mL


steriel potje met rode dop

droge wattenstok voor keeluitstrijk voor PCR Bewaar-/transportcondities

4C, binnen 24 uur


Kweek: dagelijks PCR: werkdagen Urine sneltest: dagelijks

Duur onderzoek

Kweek: 4 -7 dagen PCR: 1 - 3 dagen Urine sneltest: 1 dag


Een positieve kweek of PCR is bewijzend voor infectie met Legionella pneumophila. De sensitiviteit van de sneltest in de urine varieert afhankelijk van de ernst van de ziekte:  90% bij zodanige ernst, dat opname op de IC vereist is  40 - 50% bij ziekenhuispatiënten, die geen behandeling op de IC behoeven De sneltest kan op de eerste ziektedag negatief zijn, herhaling van het onderzoek na 2 - 3 dagen is aan te bevelen bij blijvende verdenking.

Bijzonderheden

Legionellose is een meldingsplichtige ziekte van groep C en dient binnen 1 werkdag gemeld te worden bij de GGD.


Naam / omschrijving

Leishmania

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Viscerale leishmaniasis Cutane leishmaniasis


Symptomen, reisanamnese, eerste ziektedag

Methode

Microscopie PCR

Materiaalsoort

Beenmerg EDTA bloed Huidlaesie (punctaat uit de rand) Punctaat (milt, lymfeklier, lever) Serologie


EDTA bloed: 1 mL Serologie: 1 mL Beenmerg: 1 mL

Afnamemateriaal / receptaculum Afgedopte spuit


EDTA buis Kamertemperatuur, < 24 uur


Microscopie: dagelijks PCR: 1x per week Serologie: 1x per 3 weken

Duur onderzoek

Serologie: 3 weken


Bijzonderheden




PCR is de meest gevoelige diagnostische test voor cutane leishmaniasis  Serologisch onderzoek is bij cutane leishmaniasis niet aangewezen vanwege het ontbreken van een antistofrespons  Antistoffen blijven lang na behandeling aantoonbaar  Fout-negatieve serologie komt voor bij HIV patiënten Met uitzondering van de microscopie wordt alle diagnostiek extern verricht

Naam / omschrijving

Leptospira (ziekte van Weil)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

M. Weil, leptospirose


http://www.kit.nl/biomedical-research/leptospirosis-referencecentre/leptospirosis-diagnosis/

Methode

Serologie (microscopische agglutinatie test, MAT en ELISA) PCR (als korter dan 10 dagen ziek) Kweek (als korter dan 10 dagen ziek) Urine (als langer dan 10 dagen ziek)

Materiaalsoort

Serologie: 2 mL serum (1 stolbuis) PCR: 5 mL EDTA bloed Kweek: 5 mL heparine bloed Urine: 5 mL midstream in een steriele container


stolbuis voor serologie

EDTA buis voor PCR


Steriel potje met rode dop voor urine Bloed en serum: kamertemperatuur. Urine: 4C


MAT: alle werkdagen IgM ELISA en PCR: 2 x per week

Duur onderzoek

MAT: 1-2 dagen IgM ELISA en PCR: 2-5 dagen Kweek incubatieduur: 4 maanden Leptospiren circuleren in het bloed alleen gedurende de eerste 5 tot 10 dagen (PCR positief). Serologie en kweek zijn dan nog negatief. Een positieve IgM-ELISA duidt op (recente) infectie. De MAT kent een hoge specificiteit en maakt gebruik van groep-specifieke antistoffen. Dit onderzoek wordt extern verricht



Naam / omschrijving

Liquor cerebrospinalis

Apart aanvragen?

Onderzoek op  Bacteriën  Virussen  Parasieten (Toxoplasma)  Schimmels  mycobacteriën  Cryptococcus neoformans  Onderzoek op antistoffen tegen specifieke verwekkers

Ziektebeeld

Afhankelijk van de aard van de verwekker


Klinisch beeld, antibioticumgebruik

Methode

   


Microscopie en kweek ((myco)bacteriën, schimmels) PCR (virussen, mycobacteriën, toxoplasma) Antistofbepaling (altijd in combinatie met een serummonster van dezelfde dag) Antigeenbepaling (Cryptococcus neoformans)

Bacteriën en schimmels: 1 mL Mycobacteriën: zie mycobacteriën Virussen: 0.8 mL Parasieten: 2.2 mL Antigeenbepaling: 0.2 mL


liquorbuis Bewaar-/transportcondities



Kweek banale bacteriën en schimmels: dagelijks PCR virussen: werkdagen (HSV dagelijks) Toxoplasma PCR: werkdagen Cryptococcus neoformans: werkdagen Antistofbepaling: zie specifieke verwekkers Kweek banale m.o.: 5 dagen Kweek schimmels: 10 dagen PCR virussen en toxoplasma: 1 – 3 dagen Cryptococcus neoformans: 1 – 3 dagen

Duur onderzoek

Referentie / interpretatie van het onderzoek Terug naar overzicht

zie de specifieke verwekkers

Naam / omschrijving

Lymfocytair choriomeningitis virus (LCMV)

Apart aanvragen?

-

Ziektebeeld

Meningitis (+ of – orchitis, myocarditis, arthritis, alopecia)



Methode

serologie

Materiaalsoort

Serum Liquor


1 mL (serum en liquor)


stolbuis met gel Bewaar-/transportcondities



1x per week

Duur onderzoek

1 – 2 weken


IgM positief is passend bij een recente infectie. IgG past bij een doorgemaakte infectie.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Chlamydia trachomatis serotype lymfogranuloma venereum (LGV)

Onderdeel van

De bepaling wordt automatisch door het laboratorium aangevraagd bij een positieve Chlamydia trachomatis PCR op een anuswat.


Het klachtenpatroon is afhankelijk van het LGV stadium en van de inoculatieplaats. Er zijn drie LGV syndromen:  Anorectale LGV  Inguinale LGV  Faryngeale LGV


Symptomen

Methode

PCR sequentieanalyse

Materiaalsoort

Rectumuitstrijk Uitstrijk ulcus


Aptima Unisex swab: voor cervix, urethra, keel, conjunctiva of anus Bewaar-/transportcondities

Aptima swabs: 4 - kamertemperatuur


PCR: werkdagen

Duur onderzoek

PCR: 2 - 7 dagen


Serovar L1, L2 en L3 zijn LGV specifieke serovars

Bijzonderheden

Onderzoek wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Plasmodium (falciparum, vivax, ovale, malariae, knowlesi)

Onderdeel van

malariadiagnostiek

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Koorts uit de tropen


Reisanamnese (land, periode), profylaxe gebruik, 1e ziektedag

Methode

Sneltest (immunochromatografie) Microscopie

Materiaalsoort

EDTA bloed


Sneltest: 50 µL (alleen P. falciparum) Microscopie (dikke druppel en uitstrijk): 0.1 mL





Sneltest: direct Microscopie: binnen 24 uur

Duur onderzoek

1 dag


Sneltest: Bij hoge parasitaemie van P. falciparum is de sensitiviteit 100%, bij lage parasitaemie 91%, bij parasitaemie < 0.002% (100 parasieten/µL) altijd negatief. Bij hoge parasitaemie van P. vivax is de sensitiviteit 85%, bij lage: 10%. Dikke druppel: Drempel van detectie: 10 – 50 parasieten/µL (parasitaemie 0.0002 – 0.001%)


Naam / omschrijving

Mazelenvirus


ja mazelen



Methode

Serologie PCR

Materiaalsoort

Serum keeluitstrijk


Serum: 1 mL


stolbuis

droge wattenstok voor PCR Bewaar-/transportcondities



Serologie IgG: werkdagen Serologie IgM: 1x per week PCR: werkdagen

Duur onderzoek

IgG: 1 - 3 dagen IgM: 1 - 8 dagen PCR: 1 - 3 dagen  IgM is op de eerste dag van het exantheem in ca. 77% van de gevallen al positief.  Fout-positieve IgM (ca. 4%) komt voor bij rubella en parvovirus B19.  Secundaire IgG en IgM respons op een circulerende stam kan optreden bij personen, die voorheen mazelen hebben gehad


IgM


IgG

interpretatie  Seroconversie op vaccinatie + + of  Seroconversie op infectie  Mazelen in het verleden +  Na 2e vaccinatie, eerste gefaald  Mazeleninfectie + +  Recent vaccinatie Mazelen behoort tot de meldingsplichtige infectieziekten van groep B2

Naam / omschrijving

Mond

Apart aanvragen?

herpes

Ziektebeeld

Orale candidiasis Herpes


symptomen

Methode

Kweek PCR

Materiaalsoort

uitstrijk


n.v.t.


wattenstok met koolstoftransportmedium voor kweek op Candida

droge wattenstok voor Herpes Bewaar-/transportcondities

Kweek: 4C PCR: kamertemperatuur


Kweek: dagelijks PCR: werkdagen

Duur onderzoek

Kweek: 3 - 5 dagen PCR 1 - 3 dagen


De mondholte is een van de lichaamsplaatsen waar onder normale omstandigheden veel soorten micro-organismen in grote aantallen aanwezig zijn, waaronder gisten. Het isoleren van Candida dient altijd in relatie tot het klinisch beeld te worden beoordeeld. Een positieve herpes PCR is bewijzend voor actieve infectie.


Naam / omschrijving

MRSA (Meticilline-Resistente Staphylococcus aureus)

Onderdeel van

Inventarisatie op BRMO en MRSA

Apart aanvragen?

Ziektebeeld

  

Screeningsonderzoek? Vervolgonderzoek bij een positief bevonden patiënt? Controle op eradicatiebehandeling?

MRSA dragerschap of infectie met MRSA

Klinische informatie       

Is patiënt een bekend drager van MRSA? Heeft patiënt contact met MRSA drager (huisgenoot, parner, verzorger van MRSA drager, kamergenoot van MRSA drager?) Afgelopen 2 maanden > 24 uur opgenomen in buitenlandse zorginstelling? Is patiënt buitenlander, die hier komt dialyseren? Heeft patiënt beroepsmatig contact met levende varkens, vleeskalveren of vleeskuikens? Is patiënt adoptiekind uit het buitenland? Woont patiënt in een asielzoekerscentrum?

Methode

PCR kweek

Materiaalsoort

2x neusuitstrijk 2x keeluitstrijk 2x perineumuitstrijk 2x wonduitstrijk (alle wonden) 1x sputum (alleen als patiënt hoest) 1x urine (alleen als patiënt verblijfscatheter heeft) 1x drainvocht


Sputum ≥ 1 mL Urine ≥ 1 mL Drainvocht ≥ 1 mL


wattenstok met koolstofmedium voor uitstrijken (PCR en kweek)

urinepotje met rode dop voor urine en sputum en drainvocht. Bewaar-/transportcondities

Wattenstokken: bij kamertemperatuur < 24 uur Urine en sputum: 4C, < 24 uur


PCR en kweek: dagelijks

Duur onderzoek

PCR: 1 - 3 dagen Kweek: 3 - 5 dagen


De PCR kent zowel fout-negatieve als fout-positieve resultaten en is niet altijd doorslaggevend. De kweek geeft het definitieve resultaat. Op basis van een negatieve PCR wordt in het ziekenhuis de isolatie opgeheven.


Naam / omschrijving

Mycoplasma genitalium

Ziektebeeld

Bacteriële vaginose Cervicitis Non-gonokokken urethritis

Methode

Diagnostiek is thans niet mogelijk

Terug naar overzicht Naam / omschrijving

Mycoplasma hominis

Onderdeel van

Onderzoek bij bacteriële vaginose

Apart aanvragen?

nee

Ziektebeeld

Bacteriële vaginose


Symptomen, antibioticumgebruik

Methode

kweek

Materiaalsoort

vaginauitstrijk


wattenstok met koolstoftransportmedium Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

3 - 5 dagen


M. hominis komt bij ca. 10% van gezonde vrouwen voor. Het onderzoek d.m.v. kweek heeft een beperkte sensitiviteit. M. genitalium is meer geassocieerd met bacteriële vaginose, maar ook met cervicitis en non-gonokokken urethritis dan M. hominis, maar het onderzoek daarop is momenteel niet beschikbaar.


Naam / omschrijving Onderdeel van

Mycoplasma pneumoniae 



Respiratoir algemeen/atypische pneumonie (in combinatie met influenza A/B, humaan metapneumovirus, rhinovirus, RSV, Legionella, C. pneumoniae en C. psittaci solitair ook mogelijk

Apart aanvragen?

Ja, of als onderdeel onderzoek atypisch pneumonie

Ziektebeeld

Atypische pneumonie Pharyngitis Laryngitis Tracheobronchitis Diverse extra-pulmonale manifestaties (huid, cardiaal, CZS,e.a.)



Methode

PCR Serologie

Materiaalsoort

BAL Sputum Keeluitstrijk Diversen, afhankelijk van klinisch beeld serum


PCR: 0.5 mL Serum: 1 mL


steriel potje met rode dop voor sputum en weefsels


stolbuis met gel voor serologie Bewaar-/transportcondities

Luchtwegmaterialen, overige weefsels: 4C, < 24 uur Serum: kamertemperatuur, < 24 uur


PCR: 2x per week Serologie: werkdagen

Duur onderzoek

PCR en serologie: 1 - 4 dagen


PCR is het onderzoek van voorkeur. Een positieve PCR is bewijzend voor infectie. IgG is aantoonbaar na de eerste ziekteweek en piekt 5 weken na begin van de symptomen. Een viervoudige titerstijging (interval 2 - 3 weken) is bewijzend voor recente infectie. IgM is aantoonbaar in de eerste ziekteweek met de piek in de derde week. Na enkele maanden is IgM niet meer aantoonbaar. IgM wordt bij volwassenen niet altijd geproduceerd.

Bijzonderheden

PCR en serologie worden extern verricht.


Naam / omschrijving

Nasopharynx

Onderdeel van


Apart aanvragen?

   

Bordetella pertussis (kinkhoest) Neisseria meningitidis (dragerschap) Corynebacterium diphtheriae (difterie) Respiratoire virussen: compleet panel (adenovirus, RSB, influenza A/B, parainfluenza 1-4, humaan metapneumovirus, coronavirussen, humaan bocavirus) OF elk afzonderlijk.


Symptomen, 1e ziektedag, antibioticumgebruik

Methode

Kweek (B. pertussis, N. meningitidis, C. diphtheriae) PCR (B. pertussis, respiratoire virussen)

Materiaalsoort

Wattenstok


wattenstok met koolstoftransportmedium voor kweek

droge wattenstok voor PCR Bewaar-/transportcondities

Wattenstok voor kweek: kamertemperatuur Wattenstok voor PCR: 4C - kamertemperatuur



Duur onderzoek

Kweek B. pertussis: 7 dagen Kweek op N. meningitidis: 2 dagen Kweek op C. diphtheriae: 3 dagen PCR RSV en influenza: 1 dag PCR overige respiratoire virussen en B. pertussis: 1 - 3 dagen


De gevoeligheid van de kweek op B. pertussis is beperkt. Een negatieve kweek sluit kinkhoest niet uit. De gevoeligheid van PCR is aanzienlijk groter. Positieve kweek en/of PCR zijn bewijzend voor dragerschap (N. meningitidis)

Bijzonderheden

PCR op overige respiratoire virussen wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Neisseria gonorrhoeae (gonokokken)

Onderdeel van

Bij SOA screening wordt ook altijd PCR op C. trachomatis verricht

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

gonorrhoe


Eventueel antibioticumgebruik

Methode

PCR kweek

Materiaalsoort

Cervixuitstrijk Urethrauitstrijk Rectumuitstrijk Keeluitstrijk Urine, first void ! (geen kweek) Gewrichtsvocht Conjunctivauitstrijk


Urine: 0.5 mL Gewrichtsvocht: > 1 mL



Geel: Aptima Urine Swab: voor urine Wit: Aptima Unisex swab: voor cervix, urethra, keel, conjunctiva of anus Oranje: Aptima Vaginal Swab: voor vaginale swabs

Afgedopte spuit voor gewrichtsvocht Bewaar/transportcondities

Droge wattenstok en urine: 4 - kamertemperatuur Wattenstok met koolstof: 4C spuit: kamertemperatuur



Duur onderzoek

Kweek: 3 - 6 dagen PCR: 1 - 3 dagen


Een positieve kweek of PCR is bewijzend voor infectie.


Naam / omschrijving

Neisseria meningitidis (meningokokken)

Apart aanvragen?

Alleen in geval van onderzoek naar dragerschap in de keel

Ziektebeeld

Sepsis, meningitis



Methode

kweek

Materiaalsoort

Liquor cerebrospinalis Bloedkweek Nasopharynxuitstrijk (dragerschap)


Liquor: > 1 mL Bloedkweek: 20 mL per set


liquorbuis

bloedkweekset (aeroob en anaeroob) Bewaar-/transportcondities

Liquor: kamertemperatuur, < 2 uur Bloedkweek: kamertemperatuur, < 2 uur


dagelijks

Duur onderzoek

Bloedkweek: 5 dagen Liquorkweek: 2 - 7 dagen


Een positieve kweek is bewijzend voor infectie (liquor, bloed) c.q. dragerschap (nasopharynx)

Bijzonderheden

Meningokokkenziekte is een meldingsplichtige ziekte van groep C.


Naam / omschrijving

Neus

Onderdeel van

Screening op stafylokokken dragerschap (uitstrijk) Screening op MRSA dragerschap (uitstrijk) Onderzoek op respiratoire virussen (neusspoelsel)  S. aureus dragerschap  MRSA dragerschap  Respiratoire virussen: compleet panel (adenovirus, RSB, influenza A/B, parainfluenza 1-4, humaan metapneumovirus, coronavirussen, humaan bocavirus) of elk afzonderlijk. Reden van onderzoek

Apart aanvragen?

Klinische informatie Methode Materiaalsoort Hoeveelheid benodigd materiaal

Kweek (S. aureus, MRSA) PCR (MRSA en respiratoire virussen) Uitstrijk Spoelsel Neusspoelsel: 10 mL fysiologisch zout


wattenstok met koolstoftransportmedium voor S. aureus en MRSA

Steriel potje met rode dop voor neusspoelsel Bewaar-/transportcondities

Kweek: 4C PCR: 4C - kamertemperatuur


Kweek PCR op RSV en influenza: dagelijks PCR op overige respiratoire virussen: werkdagen

Duur onderzoek

Kweek op S. aureus: 2 - 4 dagen Kweek op MRSA: 5 dagen PCR RSV en influenza: 1 dag PCR overige respiratoire virussen: 1 - 3 dagen


Positieve kweek en PCR zijn bewijzend voor dragerschap (S. aureus en MRSA) c.q. infectie (respiratoire virussen)

Bijzonderheden

Alternatieve materialen voor onderzoek op respiratoire virussen zijn: nasopharynxuitstrijk, keeluitstrijk, sputum en trachea-aspiraat of BAL PCR op overige respiratoire virussen wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Norovirus

Onderdeel van


Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Gastro-enteritis


Symptomen, 1e ziektedag

Methode

Sneltest (immunochromatografie) EIA

Materiaalsoort

feces


0.3 g vaste feces of 0.3 mL vloeibare feces



4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

1 dag


De hoogste uitscheiding van virus treedt op 25 - 72 uur na het begin van de symptomen. De sensitiviteit van de sneltest t.o.v. PCR varieert tussen 59 en 87% De specificiteit van de sneltest t.o.v. PCR is ca. 97% De sensitiviteit van de EIA t.o.v. PCR is 72.8% De specificiteit van de EIA t.o.v. PCR is 100%


Naam / omschrijving

Oog, conjunctiva

Apart aanvragen?

Virale verwekkers Chlamydia trachomatis Mycobacteriën Neisseria gonorrhoeae

Ziektebeeld

conjunctivitis


Vermeld ontstaanswijze en vermoedelijke probleem (viraal, bacterieel)

Methode

Kweek PCR (C. trachomatis en N. gonorrhoeae en virussen)

Materiaalsoort

Uitstrijk conjunctiva:  Eén voor Gramkleuring (droge wattenstok)  Eén voor kweek (wattenstok met koolstof transportmedium  Eén voor PCR (droge wattenstok)


n.v.t.


droge wattenstok voor Gramkleuring en PCR

wattenstok voor kweek Bewaar-/transportcondities



Kweek: dagelijks

Duur onderzoek

Kweek: 3 - 5 dagen PCR: 1 - 3 dagen


Bekende bacteriële verwekkers van conjunctivitis zijn S. pneumoniae, S. aureus, H. influenzae, N. meningitidis, Chlamydia trachomatis en N. gonorrhoeae. Bekende virale verwekkers van conjunctivitis zijn adenovirus, Coxsackie A virus, enterovirus type 70, HSV.

Bijzonderheden

PCR onderzoek op virale verwekkers wordt extern verricht m.u.v. HSV.


Naam / omschrijving

Oog, corneaschraapsel

Onderdeel van


Apart aanvragen?

Bel de arts-microbioloog vóór afname. De analist komt met de benodigde materialen naar de onderzoekskamer om de schraapsel direct te enten op de voedingsbodems. Schimmels Virale verwekkers

Ziektebeeld

Keratitis, ulcus corneae


Het aspect van het oog en waarvoor het is verdacht. Eventueel gebruik van oogdruppels of anderszins antibiotica.

Methode

Microscopie Kweek (banaal bacteriële verwekkers) PCR (virussen en C. trachomatis)

Materiaalsoort

Corneaschraapsels


bij voorkeur 4 schraapsels


virustransportmedium voor PCR onderzoek Bewaar-/transportcondities

De voedingsbodems worden door de analist meegenomen.


werkdagen

Duur onderzoek

Microscopie: 1 dag Kweek: 3 - 5 dagen PCR: 1 - 3 dagen


Bekende bacteriële verwekkers van keratitis zijn S. aureus, S. pneumoniae, P. aeruginosa, enterokokken, haemolytische streptokokken van groep A (S. pyogenes), Enterobacteriaceae, P. multocida en Chlamydia. Bekende virale verwekkers van keratitis zijn adenovirus, HSV en VZV. Acanthamoeba keratitis wordt gezien bij dragers van contactlenzen.

Bijzonderheden

Onderzoek op Acanthamoeba is nog niet mogelijk. PCR op adenovirus wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Oor, middenoor

Apart aanvragen?

Mycobacteriën

Ziektebeeld

Otitis media


symptomen

Methode

kweek

Materiaalsoort

Punctaat (bij intact trommelvlies) Uitstrijk (bij doorgebroken trommelvlies)


0.15 mL (3 druppels) punctaat


afgedopte spuit


Kamertemperatuur, < 24 uur (punctaat) 4C, < 24 uur (uitstrijk)


dagelijks

Duur onderzoek

3 - 5 dagen


De meest voorkomende verwekkers van otitis media zijn S. pneumoniae, Haemophilus influenzae, S. pyogenes en andere ß-haemolytische streptokokken.


Naam / omschrijving

Oor, externe gehoorgang

Onderdeel van


Apart aanvragen?

schimmels

Ziektebeeld

Otitis externa


Symptomen, antibioticagebruik

Methode

kweek

Materiaalsoort

gehoorganguitstrijk


n.v.t.



4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

3 - 5 dagen


Otitis externa wordt meestal veroorzaakt door Pseudomonas aeruginosa of Staphylococcus aureus, maar kan ook door andere aerobe bacteriën of schimmels worden veroorzaakt.

Terug naar overzicht Naam / omschrijving

Papillomavirus

Onderdeel van

cervixcytologie

Bijzonderheden

Dit onderzoek wordt verricht op de afdeling Pathologie


Naam / omschrijving

Parainfluenza virus 1-4

Onderdeel van

Volledig viraal respiratoir panel (i.c.m. influenza AB, humaan metapneumovirus, rhinovirus, RSV, bocavirus, adenovirus en 4 coronavirussen) Kan ook apart worden aangevraagd.

Apart aanvragen?

Indien niet een volledig viraal panel gewenst is.

Ziektebeeld

Bovenste en onderste luchtweginfecties, van mild tot ernstig.


Symptomen. Eerste ziektedag.

Methode

PCR

Materiaalsoort

Neusspoelsel Nasopharynxuitstrijk Keeluitstrijk Sputum BAL/bronchusspoelsel


0.5 mL


wattenstok voor nasopharynx- en keeluitstrijk

steriel potje met rode deksel voor sputum Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek

werkdagen

Duur onderzoek

1 - 3 dagen


Een positieve PCR is bewijzend voor infectie

Bijzonderheden

Het onderzoek wordt extern verricht.


Naam / omschrijving Onderdeel van

Parvovirus B19 Serologisch onderzoek bij congenitale infectie (in combinatie met CMV, HSV, Rubella, Toxoplasma en T. pallidum)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

  

Erythema infectiosum: 5e ziekte (slapped cheek) Anaemie, aplastische crise bij erythroide aanmaakstoornis of immuungecompromitteerden) Zwangeren: non-immuun hydrops foetalis


Symptomen

Methode

Serologie (IgG en IgM) PCR

Materiaalsoort

Serologie en PCR: serum of EDTA plasma Bij zwangeren met verdenking op non-immuun hydrops foetalis: serum, foetaal serum, vruchtwater, foetale ascites


 

Serum: 1 mL PCR: 0.5 mL


stolbuis met gel voor serologie en PCR

EDTA buis voor serologie en PCR

steriel potje met rode dop voor vruchtwater en ascites Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek

Serum en plasma: kamertemperatuur, < 24 uur Vruchtwater en ascites: 4C, < 24 uur Serologie: werkdagen PCR: 2x per week

Duur onderzoek



Antistoffen (IgM en IgG) zijn aantoonbaar dag 7 van de ziekte of dag 1 na ontstaan van het exantheem. IgM blijft enkele maanden aantoonbaar, IgG levenslang. Fout-positief IgM onderzoek komt voor bij andere acute exantheemziekten als mazelen en rubella. Parvovirus infectie kan geassocieerd zijn met productie van rheumafactor en tot fout-positieve serologie in andere assays leiden. Bepalen van de virale load kan in die gevallen de specificiteit van de positieve IgM ophelderen. Een positieve PCR is bewijzend voor infectie.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Pericardvocht

Onderdeel van

Kweek algemeen, inclusief anaeroben

Apart aanvragen?


Ziektebeeld

pericarditis


Huidige klachten, evt. trauma, operaties, antibioticumgebruik

Methode

kweek


> 1 mL


afgedopte spuit


4C, < 24 uur

Frequentie onderzoek Duur onderzoek

dagelijks 3 - 5 dagen Schimmelkweek 3 - 10 dagen

Referentie / interpretatie van het onderzoek Terug naar overzicht


Naam / omschrijving

Perineumuitstrijk (zie ook MRSA)

Onderdeel van

Screening op MRSA

Apart aanvragen?

MRSA

Ziektebeeld

Dragerschap MRSA


Reden verdenking MRSA

Methode

Kweek PCR


Twee uitstrijken


wattenstok met koolstoftransportmedium Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek

4C, < 24 uur dagelijks

Duur onderzoek

PCR: 2 - 3 dagen Kweek: 5 dagen


Zowel fout-positieve als fout-negatieve PCR zijn niet uit te sluiten. Een positieve kweek is bewijzend voor MRSA dragerschap.


Naam / omschrijving

Pleuravocht

Onderdeel van

Kweek algemeen Anaeroben (niet bij drainvocht)

Apart aanvragen?


Ziektebeeld  


Punctaat of drainvocht Huidige klachten, evt. trauma, operaties, antibioticumgebruik

Methode

kweek


> 1 mL


Bij voorkeur in afgedopte spuit (punctaat)

afgedopte spuit of


4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

3 - 5 dagen





Naam / omschrijving

Pneumocystis jirovecii

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Pneumonie bij immuungecompromiteerde patiënten


Symptomen. Immuunstatus, immuunsuppressieve medicatie.

Methode

Microscopie (IF) PCR

Materiaalsoort

BAL/bronchusspoelsel Geïnduceerd sputum


Microscopie: 0.5 mL PCR: 0.5 mL


steriele puntbuis Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

1 - 3 dagen


Positieve microscopie duidt op infectie. Positieve PCR met een hoge Ct waarde is suggestief voor infectie, maar kan ook bij kolonisatie zonder infectie worden gevonden. Het PCR onderzoek wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Pneumokokken antigeen sneltest

Apart aanvragen?

ja


Pneumonie?


Sneltest (immunochromatografie) urine


3 mL


4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

1 dag


De sensitiviteit varieert tussen 50 - 80%. De specificiteit is > 90%. Na een pneumokokkeninfectie kan de test 1 tot 6 maanden positief blijven. Ook bij dragerschap zonder infectie kan de test positief zijn. Om die reden is de test niet geschikt bij kinderen.

steriel potje met rode dop


Naam / omschrijving

Anti-pneumokokken antistoffen

Apart aanvragen?

ja


De indicatie voor het onderzoek. Onderliggend lijden.

Methode

Luminex (flowcytometrie)

Materiaalsoort

serum


200 µL



stolbuis met gel Kamertemperatuur, < 24 uur


1 x per 2 weken

Duur onderzoek

2 tot 3 weken


De grenswaarden van beschermende titers worden bij elke uitslag vermeld

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Poliovirus

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

poliomyelitis


1e ziektedag, symptomen, land van herkomst, contact met personen uit endemisch gebied, reisanamnese, vaccinatiestatus

Methode

PCR serologie

Materiaalsoort

Feces: 2 monsters met interval van 24-48 uur en binnen 14 dagen na ziekteverschijnselen. Serum:  1e monster in de acute fase  2e monster 10 tot 14 dagen later


Feces: Serum: 5 mL bloed per monster


Steriel fecespotje Bewaar-/transportcondities

Feces: 4C Serum: kamertemperatuur, < 24 uur


direct

Duur onderzoek

1 - 2 weken


Een positieve PCR is bewijzend voor de infectie

Bijzonderheden

Poliomyelitis is een meldingsplichtige ziekte van groep A, d.w.z. direct melden aan de GGD. Het onderzoek wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Punctaat

Apart aanvragen?

Mycobacteriën Schimmels Gewrichtsvocht wordt altijd ook op N. gonorrhoeae ingezet.


Huidige klachten, ev. trauma, operaties, antibioticumgebruik

Methode

kweek

Materiaalsoort

Gewrichtsvocht, pleuravocht, pericardvocht, ascites, amnionvocht


> 1 mL


Bij voorkeur in afgedopte spuit:


Ascites: indien > 1 mL beschikbaar, ook in bloedkweekflessen enten 4C, < 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

3 - 5 dagen Schimmelkweek 3 - 10 dagen


Elk isolaat uit steriele ruimtes wordt als relevant beschouwd. Toch is contaminatie bij het afnemen van het materiaal niet uit te sluiten.


Naam / omschrijving

Rabies virus

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Hondsdolheid


Er is geen test beschikbaar, die bij de mens in een vroeg stadium, voordat klinische symptomen ontstaan, infectie kan aantonen of uitsluiten. Zodra klinische verschijnselen optreden kan het virus worden aangetoond. Alleen in bijzondere situaties is er een indicatie voor het bepalen van beschermende antistoffen tegen rabiës.

Methode

PCR

Materiaalsoort

Liquor cerebrospinalis Speeksel Huid van de nek Urinesediment Cornea-afdruk Hersenweefsel


Antistofbepaling: 10 mL bloed in stolbuis

Bijzonderheden

Bij verdenking op rabiës altijd overleggen met de arts-microbioloog en de infectioloog. Het onderzoek wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Respiratoir panel/ pakket

Apart aanvragen?

nee

Ziektebeeld

Virale en atypische luchtweginfecties


symptomen

Methode

PCR

Materiaalsoort



0.5 mL



steriel potje voor sputum

steriele puntbuis (BAL)

slijmzuiger (RS) Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

1 - 3 dagen


Een positieve PCR is bewijzend voor de aanwezigheid van het micro-organisme en vaak ook voor infectie.

Bijzonderheden

Dit onderzoek wordt extern verricht


Naam / omschrijving

Rhinovirus   

Onderdeel van

Volledig viraal respiratoir panel Respiratoir algemeen/atypische pneumonie panel Respiratoir panel, kinderen

Apart aanvragen?

nee

Ziektebeeld

verkoudheid


symptomen

Methode

PCR

Materiaalsoort



0.5 mL


wattenstok voor nasopharynx- en keeluitstijk

steriel potje met rode dop voor sputum

steriele puntbuis (BAL) Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

1 - 3 dagen


Een positieve PCR is bewijzend voor aanwezigheid van het virus

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Rickettsia spp. en Orientia spp.

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Rocky Mountain Spotted Fever (R. rickettsii) Fièvre boutonneuse (R. conorii) Epidemische vlektyfus (R. prowazekii) Endemische vlektyfus (R. typhi) Rickettial pox (R. akari) Scrub tyfus (O. tsutsugamushi)



Methode

serologie

Materiaalsoort

serum


0.5 mL





1x per week

Duur onderzoek

2 weken


Een viervoudige titerstijging tussen monsters in de acute (zo vroeg mogelijk) en de convalescent fase (na 1 - 2 weken of na 3 - 4 weken) is bewijzend voor infectie.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Rotavirus

Onderdeel van

Wordt samen met adenovirus test gedaan

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Gastro-enteritis, diarrhee


symptomen

Methode

sneltest

Materiaalsoort

feces


100 mg vaste feces of 500 µL vloeibare feces



Kamertemperatuur, < 2uur


dagelijks

Duur onderzoek

1 dag


De sensitiviteit van rotavirus sneltesten varieert tussen 77.5 - 95.0% (referentie ELISA). De specificiteit is 100%.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Respiratoir Syncitieel Virus (RSV)

Onderdeel van

Wordt altijd samen met influenza A en B getest

Apart aanvragen?

Ja. Voor CITO: bel de arts-microbioloog (6672)

Ziektebeeld

Bronchiolitis, pneumonie, tracheobronchitis in eerste 3 - 4 levensmaanden


Symptomen, leeftijd

Methode

PCR

Materiaalsoort



0.5 mL



steriel potje voor sputum Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek

Dagelijks

Duur onderzoek

1 dag


Een positieve PCR is bewijzend voor infectie.


Naam / omschrijving

Rubella virus

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Rode hond, congenitaal rubella syndroom


Indicatie voor het onderzoek:  Verdenking rode hond/acute infectie?  Onderzoek immuunstatus bij zwangere  Verdenking congenitaal rubella syndroom? Serologie PCR


Serum Keel- of nasopharynxuitstrijk (PCR)


500 µL


stolbuis met gel


wattenstok voor keel en nasopharynxuitstrijk Kamertemperatuur, < 24 uur


werkdagen


1 - 3 dagen - Fout-positieve IgM tegen rubella komt bij pasgeborenen voor bij parvovirus B19 infectie. - Immuunstatus dient alleen onderzocht te worden met IgG bepaling. IgM (% pos) IgG (% pos) Postnatale rubella e 1 dag exantheem 50 3e dag exantheem 50 5e dag exantheem > 90 8e dag exantheem > 90 6 weken na exantheem 50 ̴100 Congenitaal rubella syndroom Bij geboorte 80 ̴100* 1 maand > 90 ̴100* 6 maanden 50 ̴100* * dalend maternaal en stijgend IgG van het kind kunnen in het eerste jaar resulteren in constant of stijgend IgG.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Salmonella/ Shigella

Onderdeel van

Feceskweek, algemeen

Apart aanvragen?

nee

Ziektebeeld

Gastro-enteritis, buiktyfus (Salmonella), dysenterie (Shigella dysenteriae)


Wat tenminste moet worden vermeld

Methode

kweek

Materiaalsoort

Feces Bloedkweek (bij buiktyfus)




steriel fecespotje

bloedkweekflessen 4C, maximaal 24 uur Bewaar-/transportcondities Frequentie onderzoek

dagelijks

Duur onderzoek

2 tot 5 dagen


Een negatieve kweek sluit een infectie met Salmonella of Shigella niet uit


Naam / omschrijving

Schimmels

Onderdeel van


Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

divers


Symptomen, klinisch beeld

Methode

Microscopie Kweek Galactomannan (Aspergillus-) antigeen (alleen in BAL)

Materiaalsoort

Materiaal Abces/wond/drainvocht Bloedkweek Oog (corneaschraapsel, conjunctiva, glasvocht) Haren nagels Sputum, ochtend-, 3 maal BAL Huid Vocht uit steriele lichaamsplaatsen (liquor, pleura, pericard, gewricht, peritoneaal) Weefsel/biopt

Urine, ochtend-

Minimum hoeveelheid Zie hyperlink Zie hyperlink Zie hyperlink 10 haren uit aangedaan gebied Stukje aangedaan nagel of schraapsel van aangedaan deel nagel 3 mL per monster Zie hyperlink Na desinfectie met 70% alcohol, schraap van de rand van de laesie. 2 mL Hoe meer vocht, des te groter de kans op isoleren van elke schimmel Erwtgrootte, voeg 2 - 3 mL steriel fysiologisch zout toe ter voorkoming van uitdroging onbekend



4C, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

Microscopie: 1 - 3 dagen Kweek: 10 -14 dagen Galactomannan: 2 - 5 dagen


Schimmels geïsoleerd uit steriele lichaamsplaatsen zijn zeer verdacht voor infectie. Schimmels geïsoleerd uit niet-steriele plaatsen kunnen ook duiden op kolonisatie of contaminatie vanuit de omgeving.

Bijzonderheden

De galactomannan wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Schistosoma (S. mansoni, S. haematobium, S. japonicum, S. intercalatum, S. mekongi)

Onderdeel van

Onderzoek op wormeieren in feces

Apart aanvragen?

Serologisch onderzoek

Ziektebeeld

Acute schistosomiasis (Katayama syndroom), chronische schistosomiasis.



Methode

Microscopie PCR Serologie

Materiaalsoort

Feces Urine (S. haematobium) Serum





4C, < 24 uur


Fecesonderzoek: werkdagen Serologie: 1x per week

Duur onderzoek

Fecesonderzoek: 1 – 4 dagen Serologie: 1 - 2 weken


Het aantonen van eieren in feces is bewijzend voor infectie. Positieve serologie bij reizigers uit niet-endemische gebieden naar endemische gebieden duidt op een recente infectie. Eenmaal positief blijven antistoffen jarenlang aantoonbaar, ook na adequate behandeling.

Bijzonderheden

Het serologisch onderzoek wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Shigatoxine-producerende E. coli (STEC), EHEC (= een subset van STEC), waaronder diverse serotypes O157:H7, O104:H4 e.a.

Onderdeel van


Apart aanvragen?

Ja, maar wordt bij bloederige diarrhee altijd ingezet

Ziektebeeld

Colitis (haemorrhagisch) al of niet gepaard gaande met het haemolytisch uraemisch syndroom (HUS). STEC kan ook milde diarrhee veroorzaken.


symptomen

Methode

Kweek PCR op shigatoxines 1 en 2 (stx1 en stx2)

Materiaalsoort

feces


Kweek: Tenminste 5 mL dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot PCR: 500 µL



4C, < 24 uur


Kweek: werkdagen PCR: 3x per week

Duur onderzoek

Kweek: 3 – 6 dagen PCR: 2 – 4 dagen


Sommige STEC soorten zijn niet of nauwelijks pathogeen. Op basis van serotype en virulentiefactoren kan vastgesteld worden of een STEC ziekteverwekkend is. Dit vergt doorgaans nader onderzoek van de gekweekte stam bij externe laboratoria.

Bijzonderheden

De PCR wordt extern verricht.


Naam / omschrijving

Sputum

Apart aanvragen?

Anaeroben (bij longabces) Schimmels Mycobacteriën Legionella Nocardia Mycoplasma Chlamydophila Respiratoire virussen Strongyloides larven

Ziektebeeld

Luchtweginfectie


 Duur en aard van de klachten  Aard van de afwijkingen op de longfoto

Methode

Microscopie Kweek PCR


 1 mL en voor elk van bovengenoemde extra aanvragen eveneens 1 mL Zie ook mycobacteriën



4C, < 24 uur


Alle dagen

Duur onderzoek

Kweek algemeen: 3 - 5 dagen Kweek op schimmels: 10 dagen Zie mycobacteriën Zie Legionella Zie Mycoplasma Zie Chlamydophila Zie Strongyloides • Goed sputum toont in het GRAM preparaat > 25 leukocyten (++) en < 10 plaveiselepitheelcellen (kleine vergroting) (0-+) en overwegend het veroorzakend micro-organisme. Bacteriën, die intracellulair (neutrofielen) worden gezien in het Gram-preparaat, zijn suggestief voor infectie. • sommige mensen dragen luchtwegpathogenen in de keel zonder verschijnselen van infectie, doorgaans in niet grote hoeveelheden. • de beademingstube van beademde patiënten raakt snel gekoloniseerd met Gram-negatieve staven. Isoleren van deze bacteriesoorten duidt niet automatisch op infectie

•



Naam / omschrijving

Streptococcus pneumoniae (pneumokokken)

Apart aanvragen?

Alleen sneltest

Ziektebeeld

Pneumonie, sepsis, meningitis, otitis, sinusitis e.a.


Klinisch beeld

Methode

Kweek Sneltest urine

Materiaalsoort

Materiaal van de infectiehaard Urine voor sneltest


Zie sputum, bloedkweek, liquor cerebrospinalis Urine: 1 mL


steriel potje voor sputum en urine

bloedkweekset


liquorbuis Zie sputum, BAL, bloedkweek, liquor Urine: 4C


dagelijks

Duur onderzoek

Sneltest: 1 dag Kweek: 3 - 5 dagen De sensitiviteit van de urinesneltest ligt tussen 50 – 80%. De specificiteit is > 90%. De test kan tot 6 maanden na infectie positief blijven. De sneltest kan ook positief zijn bij dragerschap van pneumokokken en is om die reden minder geschikt bij kinderen jonger dan 6 jaar.


Een positieve kweek uit steriele lichaamsplaatsen (bloek, liquor) is bewijzend voor infectie. S. pneumoniae geïsoleerd uit sputum kan ook duiden op dragerschap. Terug naar overzicht

Naam / omschrijving

Strongyloides stercoralis

Onderdeel van


Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

darminfectie


Immuuncompetent of -deficiënt

Methode

Microscopie Kweek van larven Serologie

Materiaalsoort

Feces Serum


TFT set: vullen totaan de rode pijl Fecespotje met rode dop: Tenminste 5 mL dunne feces of fecesportie ter grootte van een walnoot


TFT medium of

steriel fecespotje


4C, < 24 uur


Feces onderzoek: werkdagen Serologie: 1x per week

Duur onderzoek

Microscopie: 1 - 4 dagen Kweek op Strongyloides larven: 14 dagen Serologie: 1 - 2 weken


Het aantonen van eieren of larven is bewijzend voor infectie. Een positieve uitslag van de serologie duidt op infectie opgelopen in het verleden (> 2 jaar geleden). Het serologisch onderzoek wordt extern verricht


Naam / omschrijving

Taenia solium (de gewapende of varkenslintworm)

Onderdeel van

Onderzoek op wormeieren

Apart aanvragen?

Nee

Ziektebeeld

Worminfectie Cysticercose


Klinisch beeld, eosinofielie

Methode

Microscopie

Materiaalsoort

feces




TFT medium Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

1 - 4 dagen


Aantonen van eieren is bewijzend voor infectie.


Naam / omschrijving

Tick borne encephalitis virus (TBEV)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Meestal griepachtig ziektebeeld, < 1% encephalitis.


Eerste ziekte (=koorts-)dag Reisanamnese, beroep, hobby

Methode

Serologie

Materiaalsoort

Serum en liquor cerebrospinalis


0.5 mL





1x per week

Duur onderzoek

1 - 2 weken


Op dag 10 van de infectie zijn IgG en IgM in serum en liquor ca. 95% van de gevallen positief.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Toxocara canis (hondenspoelworm)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Toxocara infectie


Contact met honden

Methode

Serologie (ELISA IgG)

Materiaalsoort

serum


0.5 mL





Minder dan 1x per week

Duur onderzoek

2 tot 3 weken


Een positief resultaat in combinatie met verhoogd IgE en eosinofielie is suggestief voor een actieve infectie. Zonder overige verschijnselen duidt een positief resultaat waarschijnlijk op een in het verleden doorgemaakte infectie. Dit onderzoek wordt extern verricht


Naam / omschrijving

Toxoplasma gondii

Onderdeel van


Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

toxoplasmose


Patiënt immuuncompetent of –deficiënt? Zwanger? Chorioretinitis?

Methode

Serologie (IgG, IgM en aviditeit) PCR

Materiaalsoort

Serologie: serum PCR: BAL of lymfklier-/hersenbiopt, liquor cerebrospinalis, amnionvocht, oogkamervocht.


Serum: 500 µL PCR:  Liquor cerebrospinalis: 2.2 mL  Overig: 500 µL





Serologie en PCR: werkdagen

Duur onderzoek



IgG pos en IgM neg: jaren geleden doorgemaakte infectie. IgG pos en IgM pos: recent of in afgelopen 1 à 2 jaar opgelopen infectie. IgG pos, IgM pos en aviditeit laag: in afgelopen 3 à 4 maanden opgelopen infectie. IgG pos, IgM pos en aviditeit hoog: tussen 3 à 4 maanden en 2 jaar geleden opgelopen infectie. Een positieve PCR is bewijzend voor een actieve infectie.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving

Treponema pallidum

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Syphilis, lues


Symptomen. Zwangerschap.

Methode

Serologie (TPPA, RPR en immunoblot)

Materiaalsoort

Serum of EDTA plasma


500 µL


stolbuis met gel of




TPPA en RPR: alle werkdagen Immunoblot: 2 maal per week

Duur onderzoek

1 - 6 dagen



TPPA RPR immunoblot Sensitiviteit (%) Primaire fase (na gemidd. 21 86 60-86 92.3-94.1 dagen incubatie) Secundaire fase (gemidd. 2 – 8 100 100 100 weken na start primaire fase) Lues latens 100 98 94.4 Tertiaire fase 100 100 Specificiteit (%) 100 93-99 99.3-100* * met TPPA en FTA-ABS als referentie

Naam / omschrijving

Trichinella spiralis

Onderdeel van


Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Darminfectie met migratie naar en inkapseling in dwarsgestreepte spieren.


Wat tenminste moet worden vermeld

Methode

Microscopie Serologie (IgM, IgA en IgG1 en IgG4) PCR

Materiaalsoort

Spierbiopt (microscopie en PCR) Serum


Serum: 0.5 mL


urinepotje met rode dop voor spierbiopt (voeg enkele mL steriel aquadest of fysiologisch zout toe)

stolbuis met gel voor serologie Frequentie onderzoek

Serologie en PCR: 1 maand

Duur onderzoek

Microscopie: 1 -3 dagen Serologie en PCR: 1 maand


Het aantonen van larven in spierweefsel is bewijzend voor infectie. Antistoffen zijn 3 tot 4 weken na besmetting aantoonbaar en blijven dat jarenlang, ook IgM.

Bijzonderheden

Serologie en PCR worden extern verricht


Naam / omschrijving

Trichomonas vaginalis

Onderdeel van

Onderzoek bij fluor, bacteriële vaginose, vaginitis

Apart aanvragen?

nee

Ziektebeeld

vaginitis


Symptomen

Methode

Natief preparaat Kweek

Materiaalsoort

Aspiraat of wattenstok


1 mL aspiraat of Aptima afnamekit


Aptima afnamekit voor fluor Bewaar-/transportcondities

Kamertemperatuur, binnen 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

Natief preparaat: 1 - 3 dagen Kweek: 5 dagen


Trichomonas vaginalis behoort niet tot de normale vaginale flora.


Naam / omschrijving

Trichuris trichiura (zweepworm)

Onderdeel van

Onderzoek naar wormeieren

Apart aanvragen?

nee

Ziektebeeld

darminfectie


symptomen

Methode

Microscopisch onderzoek

Materiaalsoort

feces


Buizen vullen tot aan de rode pijl


TFT (triple feces test) medium Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

1 - 4 dagen


Aantonen van eieren is bewijzend voor infectie


Naam / omschrijving

Trypanosoma spp. (brucei gambiense, brucei rhodesiense, cruzi)


ja Afrikaanse trypanosomiasis (slaapziekte) Amerikaanse trypanosomiasis (Ziekte van Chagas)


Reisanamnese, eerste ziektedag, klinisch beeld Microscopie Serologie Lymfevocht EDTA Bloed (dikke druppel, uitstrijk) Liquor cerebrospinalis Serum

Materiaalsoort


EDTA bloed: 1 mL Liquor cerebrospinalis: 1 mL Serum: 1 mL

Afnamemateriaal / receptaculum afgedopte spuit lymfevocht

EDTA buis

liquorbuis


stolbuis met gel Kamertemperatuur, binnen 2 uur (microscopie)


Microscopie: alle werkdagen Serologie: 1x per week

Duur onderzoek

Microscopie: 1 - 3 dagen Serologie: 2 - 3 weken

Referentie / interpretatie van het onderzoek Bijzonderheden

Positieve microscopie is bewijzend voor de infectie.


Het serologisch onderzoek wordt extern verricht.

Naam / omschrijving

Ureaplasma urealyticum

Onderdeel van

Banale kweek van urethra, vagina en cervix

Apart aanvragen?

Ja, bij urine en bronchusspoelsel

Ziektebeeld

(non-gonokokken, non-chlamydia) urethritis Pneumonie bij premature pasgeborenen


Symptomen, klinisch beeld

Methode

kweek

Materiaalsoort

Urethrauitstrijk, Vagina- of cervixuitstrijk Mannen: first-void urine Pasgeborene: bronchusspoelsel


Urine: 5 mL Bronchusspoelsel: 1 mL


wattenstok voor uitstrijk urogenitalia

Steriel potje met rode dop voor urine Bewaar-/transportcondities

4C, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

3 - 5 dagen


Ureaplasma urealyticum kan bij gezonde mensen in de lage tractus genitalis worden gevonden. Isolatie van dit m.o. betekent dus niet zonder meer infectie.


Naam / omschrijving

Urethra

Apart aanvragen?

Gonorrhoe Chlamydia trachomatis Ureaplasma urealyticum

Ziektebeeld

urethritis


symptomen

Methode

Kweek PCR

Materiaalsoort

wattenstok


Voor kweek en PCR aparte wattenstokken


wattenstok voor PCR

wattenstok voor kweek Bewaar-/transportcondities

Kamertemperatuur of 4C, < 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

1 - 3 dagen


Een positief resultaat is bewijzend voor infectie met N. gonorrhoeae en C. trachomatis. U. urealyticum wordt ook bij gezonde personen gevonden.

Bijzonderheden

Voor het onderzoek naar C. trachomatis en N. gonorrhoeae zijn first voidurine (man, vrouw en kind) en vagina-/cervixuitstrijk ook geschikt.


Naam / omschrijving

Urine, bacteriologisch onderzoek

Apart aanvragen?

M. tuberculosis Anaeroben (alleen bij blaaspunctie)

Ziektebeeld

urineweginfectie


 de klachten van de patiënt, hoe lang die bestaan en welke antibiotica worden gebruikt of recent zijn gebruikt  soort materiaal:  gewassen midstream  cath à demeure  blaaspunctie  eenmalige catheterisatie  neoblaas

Methode

kweek


> 1 mL


Steriel potje met rode dop Instructies afname gewassen midstream: Vrouwen:  spreid de labia  reinig de vulva met watten gedrenkt in water van voor naar achter  laat de eerste urine in de toiletpot wegstromen  houd het potje in de urinestraal en vang op Mannen (alleen als niet besneden):  trek de voorhuid terug  reinig de glans met watten gedrenkt in water  laat de eerste urine in de toiletpot wegstromen  houd het potje in de urinestraal en vang op Bewaar-/transportcondities

4C, binnen 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

2 tot 5 dagen


Steriel / tijdens het urineren raakt urine gemakkelijk gecontamineerd met bacteriën in en rond de urethra. Geeft de patiënt instructies voor het opvangen van midstream urine.


Naam / omschrijving

Vagina

Onderdeel van


Apart aanvragen?

Trichomonas vaginalis


Symptomen, zwangerschap

Methode

kweek

Materiaalsoort

uitstrijk


wattenstok Bewaar-/transportcondities

Kamertemperatuur, binnen 24 uur


werkdagen

Duur onderzoek

3 tot 5 dagen

Referentie

Geen pathogene micro-organismen


Naam / omschrijving

Vibrio cholerae

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Cholera, waterige diarree


Symptomen Verblijf in buitenland? Welk land?

Methode

kweek

Materiaalsoort

feces


5 mL verse feces


Steriel fecespotje Bewaar-/transportcondities

Zo snel mogelijk naar het laboratorium 4C, binnen 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

2 tot 5 dagen


Een positieve kweek is bewijzend voor infectie met V. cholerae

Bijzonderheden

Cholera is een meldingsplichtige ziekte van groep B2 en dient binnen 1 werkdag aan de GGD te worden gemeld.


Naam / omschrijving

Varicella Zoster Virus (VZV)

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Waterpokken, varicella


Symptomen bij actieve infectie, indicatie voor serologie

Methode

Materiaalsoort


  PCR:     Serum:    

PCR voor het aantonen van actieve infectie Serologie voor het vaststellen van immuniteit (IgG, IgM)

Blaasjesvocht EDTA bloed (bij gedissemineerde VZV) Liquor (encefalitis, meningitis, myelitis, facialisparese Sectiemateriaal Stolbuis EDTA bloed: 500 µL Liquor: 500 µL Serum: ≥ 1000 µL


droge wattenstok voor blaasjesvocht

EDTA buis

liquorbuis

steriel potje voor weefsel


kamertemperatuur


PCR en serologie: alle werkdagen

Duur onderzoek

PCR: 1 – 3 dagen Serologie: 1 – 3 dagen









Een positieve PCR duidt doorgaans op acute infectie. PCR positief in bloed kan vroeg in de infectie of bij reactivatie optreden en duidt bij immuungecompromitteerde patiënten doorgaans op ernstige infectie. Bij HIV patiënten kan de PCR in bloed en liquor positief zijn bij locale infectie. Antistoffen zijn 3 dagen na de eerste infectie aantoonbaar. Voor aantonen titerstijging: IgG bepalen met 7 - 10 dagen interval tussen acuut en convalescent serum. IgM positief + of – (laag) IgG of ≥4-voudige IgG titerstijging treden op bij primaire infectie en bij reactivatie.

PCR wordt extern verricht

Naam / omschrijving

West Nijl virus

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

West Nijl virus infectie al of niet met encefalitis


Reisanamnese, eerste ziektedag

Methode

serologie

Materiaalsoort

Serumpaar: - 1e monster op dag 0 – 5 van de ziekte - 2e monster op dag 6 – 14 van de ziekte Liquor cerebrospinalis (bij verdenking encefalitis)


0.5 mL


stolbuis voor serologie

buis voor liquor Bewaar-/transportcondities

kamertemperatuur


1 maal per week

Duur onderzoek

2 - 3 weken


IgM positief is suggestief voor een recente infectie, echter bij sommigen (17%) is IgM een jaar na de infectie nog aantoonbaar. IgG persisteert levenslang.

Bijzonderheden



Naam / omschrijving Apart aanvragen

Wond, abces, drainagevloeistof Kweek algemeen       

schimmels mycobacteriën (M. marinum, eventueel andere species) Nocardia Bacillus anthracis Corynebacterium diphtheriae Francisella tularensis Cryptococcus neoformans


Vermeld de locatie van de laesie, hoe die is ontstaan, hoe lang die bestaat en vermeld eventueel antibioticumgebruik

Methode

Open wond:  verwijder oppervlakkig exsudaat met steriel fysiologisch zout  aspireer het diepste deel van de laesie. Voorkom daarbij contaminatie aan oppervlakte van de wond.  met wattenstok: bemonster de bodem en de wand van de laesie Abces:  desinfecteer de huid met 70% alcohol en wacht tot dit is opgedroogd.  aspireer het diepste deel van de laesie.  indien het materiaal wordt verkregen tijdens operatie, neem tevens materiaal af uit de wand van het abces. Bijtwond:  aspireer pus in spuit.  neem geen materiaal af van een verse bijtwond (< 12 uur oud), want de kweek zal niets opleveren. Brandwond:  het oppervlak van de brandwond raakt gekoloniseerd met de flora van de patiënt en van de omgeving  bij een hoge bacterieload kan infectie van het onderliggende weefsel optreden  kweken van het oppervlak alleen zijn onvoldoende  een biopt van het diepere weefsel geeft de beste informatie  micro-organismen hoeven niet gelijkelijk over de wond verdeeld te zijn. Biopten van diverse plaatsen is aanbevolen.  desinfecteer de wond met alcohol 70%  neem een biopt van 3 tot 4 mm Schimmelinfectie  reinig de laesie met steriel fysiologisch zout  schraap m.b.v. een steriele scalpel van de periferie van de laesie (de plaats van de actieve infectie) schilfers af  bij laesies op de behaarde hoofdhuid ook haren insturen bij laesie van de nagel: schraap materiaal af van débris of van onder het nagelbed

Materiaalsoort

Wonduitstrijk Abces/pus in spuit (afgedopt)


≥1 mL of 1 cm3

Afnamemateriaal / receptaculum afgedopte spuit

wattenstok met koolstofmedium voor wonduitstrijk - kweek

wattenstok voor wonduitstrijk - gramkleuring Bewaar-/transportcondities

Kamertemperatuur, ≤ 24 uur


dagelijks

Duur onderzoek

3 tot 7 dagen


Een juiste interpretatie van het onderzoek is afhankelijk van:  juiste afname  afkomstig van steriele plaats of niet  aard van het isolaat. De bijzondere isolaten vermeld bij ‘apart aanvragen’ duiden altijd op infectie. Bij isolatie van banale m.o. is contaminatie altijd mogelijk.


Naam / omschrijving

Yersinia enterocolitica en Y. pseudotuberculosis

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Gastro-enteritis, diarrhee


symptomen

Methode

kweek

Materiaalsoort

feces







dagelijks

Duur onderzoek

2 tot 5 dagen


Een negatieve kweek sluit een infectie met Yersinia niet uit.


Naam / omschrijving

Zika virus

Onderdeel van

Bij reizigers uit risicogebieden samen met Dengue en Chikyngunya aanvragen

Apart aanvragen?

ja

Ziektebeeld

Zika koorts    


Eerste ziektedag!! Reisanamnese: land en periode Zwangerschap ja /nee Vaccinatiehistorie, t.w. Japanse encefalitisvirus (JEV), tick-borne encefalitisvirus (TBEV) of gele koortsvirus (YFV) vermelden!

Methode

PCR

Materiaalsoort

Serum of EDTA bloed: t/m 5-7 dagen na eerste ziektedag Speeksel: Urine: de eerste maand na de eerste ziektedag


Serum/ EDTA bloed: 1 mL Urine: 1 mL Speeksel: 1 mL


EDTA buis

stolbuis met gel

steriel urinepotje met rode dop voor urine en speeksel Bewaar-/transportcondities

Serum en EDTA bloed: kamertemperatuur Urine: kamertemperatuur (indien ook kweekonderzoek, dan bij 4C)


1 x per week

Duur onderzoek

1 - 2 weken


Het Zikavirus kan mogelijk in hogere concentraties voorkomen in speeksel vroeg tijdens de infectie en daarmee de gevoeligheid van de diagnostiek verhogen. Serologisch diagnostiek is in ontwikkeling. Bij positieve PCR, twee weken na het eerste serummonster een tweede serummonster insturen

Bijzonderheden



Bepalingenwijzer Acanthamoeba Adenovirus Amoeben serologie Antrax Ascaris serologie Ascites kweek Aspergillus serologie AST

Recommend Documents