Ben Leers BA informatica

Ben Leers

2006

2BA informatica

1 Kostenbegrippen 1.1 Basisbegrippen o Kosten: noodzakelijke uitgaven (aanwending voor productiemiddelen) PxQ (price x quantity) o Onkosten: zuiver verliezen, kunnen vermeden worden (vb.: morsen van grondstoffen, arbeiders die te veel pauze nemen) o Uitgaven: betaling van een kost o Kaskosten: gelijktijdig een kost als een uitgave (vb.: aankopen van grondstoffen (==uitgave), maar ze zijn pas een kost op moment van gebruik) o Niet - kaskosten: kosten die geen uitgaven zijn => afschrijvingen (machines, gebouwen, computers, …) uitgaven die geen kosten zijn (aankoop infrastructuur, …) o Opbrengsten: kasopbrengst of niet-kas-opbrengst. Alle verkopen zijn opbrengsten, maar als ze (klanten) direct betalen zijn het kasopbrengsten (anders zijn het niet-kas-opbrengsten). o Ontvangsten: kasopbrengst 1.2 Kostenindelingen -

-

1) Categorische indeling (naar aard gebruikt productiemiddel) materiaalverbruik (=materiaalkost) -> grondstoffen en hulpstoffen arbeidskosten -> werknemend personeel betalen  diensten door 3de (vb: kuisploeg laten komen, geen eigen personeel) kost van grond (kost afschrijving of huur grond) kost van kapitaal (geld kost geld -> intrest op lening (!= opbrengst, == ontvangst)  terugbetaling lening == uitgave  betaling intrest == kost kosten van belasting: niet op winst, maar belasting op productie (vb.: waterverontreiniging, milieubelasting, …) overige belasting: diverse diensten: water, gas, elektriciteit, verzekering, … of ook diensten van 3de) =>som van al deze bovenstaande kosten == totale kostprijs

-

2) Functionele indeling (naar functie in bedrijf) Productiekost of fabricagekost Beheerskost Verkoopskost

-

3) Naar hun gevoeligheid voor de verandering van de bedrijfsdrukte Vaste/ constante kost

___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL -1-

Ben Leers -

2006

2BA informatica

Variabele kost TCK TVK GCK GVK

Totale Constante Kost Totale Variabele Kost Gemiddelde Constante Kost Gemiddelde Variabele Kost

-

4) Naar hun toewijsbaarheid aan een bepaald product Directe kost (vb.: kosten van grondstoffen, directe arbeidskosten Indirecte kost (= verdelen van uitgaven (vb.: afschriften, …)

-

5) Organische indeling (naar afdeling, plaats waar de kosten gemaakt worden) kostenplaats 1.3 Kostprijs begrippen 1) Standaard kostprijs vs. Historische kost Voorcalculatie normale omstandigheden

Nacalculatie werkelijke omstandigheden

verschil analyse en waaraan licht verschil?

-

Standaard kostprijs: de verwachte kostprijs die men in een toekomstige periode mag verwachten Belang van de standaard kostprijs o Kostenbeheersing: de standaard kostprijs komt tot stand via een voorcalculatie. Door achteraf een nacalculatie uit te voeren (via budgetcontrole) kan men nakijken waar de niet-efficiënte werking zit, en hoe men dit kan aanpakken, om de werkelijke kostprijs te doen dalen. o Bepalen van de budgetten via raming van de totale kosten in een bedrijf in een bepaalde toekomstige periode o Prijsbepaling producten: om de uiterste prijs te kennen waaraan men een product mag verkopen, zonder verlies te lijden (=grensprijs). Meestal wordt wel de werkelijke marktprijs gebruikt, in plaats van de kostprijs (+ een winstmarge)

2) Fabricage kostprijs vs. Verkoopprijs ___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL -2-

Ben Leers

2006

2BA informatica

Fabricagekostprijs

verkoopprijs

productiekost

productiekost ≠ deel beheerskost

vb: --> productie 100 stuks

≠ deel beheerskost ≠ verkoopkost

--> verkocht 80 stuks productiekost + verkoopkost 80e + beheerskost 80e verkoop kostprijs (80e)

opbrengst en kost van 80e en niet van 100!

1.4 Overzicht kosten directe kosten

kostprijs

Totale kostprijs

verkoopkost

-

- directe grondstofkost - directe peroneelkost

- hulpstoffen - verwarming indirecte kosten - afschrijvingen - verzekering -… - verkoopskosten verkoopskosten - beheerskosten - transportkosten

Oefeningen zie bijlage 1


Ben Leers

2006

2BA informatica

2 Belastingen directe belastingen:

Td

-

2.1 Directe belastingen gezinnen Persoonsbelasting Directe belasting Inkomensbelasting op inkomen, getrapt progressief

-

Mogelijke verdelingen van belastingen:

 Tdg (directe belastingen gezinnen)  Tdb (directe belastingen bedrijven)

o Proportioneel  vast percentage  vb.: 30% o Progressief  naarmate inkomen stijgt  percentage stijgt o Getrapt progressief  inkomen verdelen in schijven  per schijf hoger percentage -

Belastbaar inkomen : Totaal ontvangen inkomen - Aftrekbare sommen Belastbaar inkomen

(  kosten)

Vb.: Belastbaar inkomen 25000€ zie bijlage2: BELASTINGSTARIEVEN IN DE PERSONENBELASTING 1e schijf 2e schijf 3e schijf 4e schijf

Tot 6950€ 6950€  9890€ 9890€  16480€ 12480€  25000€

Aan 25% Aan 30% Aan 40% Aan 45% Totaal:

1737,5€ 882€ 2636€ 3834€ 9089,5€


Ben Leers

2006

2BA informatica

2.2 Directe belastingen bedrijven - Belastbare winst > 322500€ (enkel grote bedrijven dus)  proportioneel stelsel: 33,99% (bij berekeningen meestal 34%) - Belastbare winst < 322500€ (KMO, 3 % crisisbelasting incl.)  getrapt progressief:  < 25000€  24,98%  25000 – 90000€  31,93%  90000 – 322500€  35,54%  vb1: belastbare winst = 50000€ 1e schijf tot 25000€ Aan 24,98% 6245€ e 2 schijf 25000 – 50000€ Aan 31,93% 7982,5€ Totaal: 14177,5€  vb2: belastbare winst = 250000€ 1 schijf tot 25000€ Aan 24,98% 2e schijf 25000 – 90000€ Aan 31,93% e 3 schijf 90000 – 250000€ Aan 35,54% Totaal: e



6245€ 20754,5€ 56864€ 83863,5€

vb3: belastbare winst = 350000€  niet in schijven ( >322500€)  350000€ *33,99% = 118965€

2.3 Voorafbetalingen 2.3.1 Werknemers Inkomen jaar X Reeds maandelijkse voorschotten via de bedrijfsvoorheffing

 aanslagjaar X+1 personenbelasting betaalbaar vanaf 31 september jaar X+1 (= vestiging van de aanslag)

2.3.2 Zelfstandigen en vennootschappen Winst jaar X (gekend op het eind van  aanslagjaar X+1 het jaar) personen- of vennootschapsbelastingen Principieel nog geen belastingen betaalbaar vanaf 31 september jaar X+1  vergoed als te vroeg betaald (=vestiging van de aanslag)  beboet als “te laat” Overzicht zie bijlage 4: overzicht voorafbetalingen NB : uiterste data van voorafbetalingen : 10 april, 10 juli, 10 okt, 20 dec (behalve indien dit op za, zo of feestdag valt) concreet voor 2005 : 13 april ; 12 juli ; 11 oktober ; 20 december Te storten bij de Dienst der Voorafbetalingen met een gepersonaliseerd refertenummer Men ontvangt dan rond febr. Jaar X+1 een rekeninguitreksel met een overzicht van de gedane voorafbetalingen. ___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL -5-

Ben Leers

2006

2BA informatica

OPM : - beginnende zelfstandigen (3 jaar) zullen geen belastingsvermeerdering krijgen indien geen of te weinig voorafbetaling werd gedaan, dit geldt sedert 2004 ook voor KMO’s - voor zelfstandigen is er een vermindering van 10 % belastingsvermeerdering voor niet of onvoldoende voorafbetalingen voorbeeld zie bijlage 5 opm bij bijlage 5: - je kan max 4*2500€ storten, maar het eerste kwartaal heeft het meeste (9%) belastingsvoordeel, dus het best in het 1e kwartaal betalen later betalen wordt belastingsvoordeel minder => minder aantrekkelijk

2.4 SOCIALE ZEKERHEID : van Bruto naar Netto WG-bijdrage

WN-bijdrage 



Overheid 

R.S.Z. pot  Gezinnen

-

Arbeidsgebonden = vervangende vergoedingen

Persoonsgebonden = aanvullende vergoedingen

- werkloosheidsuitkering - pensioen - arbeidsongeschiktheid (ziekte-uitkering)

- kindergeld - kraamgeld - gezondheidszorg

2.5 Totale loonkost Theorie zie bijlage 6 Vb1: bediende, ongehuwd, geen kinderen, alleenstaande


Ben Leers

12 werknemers in dienst RSZ-bijdrage Werkgever ↑ Brutto wedde - RSZ Werk nemer Belastbaar ink omen

2006

2BA informatica

34,65% op 2000€ = 693€ 2000 261,4 1738,6

-Bedrijfsvoorheffing (=voorschotten op belastingen) Omdat hij alleen is en geen kinderen Totale bedrijfsvoorheffing Netto wedde

Totale loonkost Werkgever = 2693€

497,61 -25 472,61 1265,99

RSZ bijdrage totaal = 954,4 Totale loonkost – netto wedde = 47% nog over

-

vb2: arbeider, gehuwd, vrouw werkt niet, 3 kinderen

Het bedrijf telt 2433 werknemers RSZ-bijdrage Werkgever ↑ Brutto wedde - RSZ Werk nemer Belastbaar inkomen

40,57% op brutoloon *1,08 = 783,67€ 1788,57 252,47 1536,1

-Bedrijfsvoorheffing (=voorschotten op belastingen) Schaal 2 3 kinderen Totale bedrijfsvoorheffing Netto wedde

Totale loonkost Werkgever = 2572,24€

227,35 -184 43,35 1492,75

RSZ bijdrage totaal = 1036,14 Totale loonkost – netto wedde = 58% nog over


Ben Leers

2006

2BA informatica

3 Kostensoorten 3.1 MATERIAALVERBRUIK 3.1.1 Rek 60: Grondstoffen en hulpstoffen (en handelsgoederen) Industriële onderneming Produktie -> verkoop

handelsonderneming kopen -> verkopen

Grondstoffen: kosten van materiaalverbruik PxQ Q

-> quantity = hoeveelheid -> per periode: BV + aankopen – EV = verbruik -> 1 produkt = ax + by + cz (technische formule) 3.1.1.1

Afval, uitval en verspilling

1) afval -> onvermijdbaar (inbegrepen in de KP van materiaal verbruik) -> soms economische waarde: KP daalt 2) uitval -> afgekeurd eindprodukt -> totaal verkoopbare produkten daalt -> KP stijgt per eenheid -> totale produktiekosten stijgen (# eindprodukten daalt) -> soms economische waarde -> verkoop -> KP daalt -> soms herbewerken -> nieuwe kosten 3) verspilling -> vermijdbaar -> utopisch: verspilling = 0 -> wordt verrekend in de KP van het materiaal vb1: Gegeven:

Gevraagd:

bruto GS-verbruik = 2 kg/e eindprodukt prijs GS = 10€/kg afval = 5% (van het bruto GS-verbruik) en kan verkocht worden aan 2 €/kg uitval = 3% (van het totaal eindprodukt) en heeft geen economische waarde KPGS per goedgekeurd verkoopbaar eindprodukt


Ben Leers

2006

2BA informatica

Oplossing: 1. Produktie: bruto GS kost = 2 kg/e * 10 € = 20 € afval = 5% * 2 kg/e = 0.10 kg opbrengst vd afval = 0.10 kg * 2 €/kg = 0.20 € => KPGS per eenheid geproduceerd = 19.80 € 2. Na produktie: uitval = 3% KP / # goedgekeurde goederen = KP * 100 / 97 Of totale KP / (100 – 3) of * 1.03 => 19.80 € * 1.03 = 20.40 € KP stijgt! Vb2: Gegeven:

produktie = 10000 stuks (nu 200 stuks beneden) normale uitval = 1.5% produktie kosten = 9500000 € beheerskosten = 327500 € (50% prod, 50% verkoop) verkoopskosten (vast deel) = 12500 € commisielonen = 10% op verkoopprijs verkoopprijs / stuk = 1500 € verkoop = 9000 stuks (geen BV afgewerkte prod) herbewerken en verkoop van 200 stuks = 10000 € 7500 €: normale herbewerkingskosten = produktiekost 2500 €: periodiek = rechtstreeks op resultaat vd 200 stuks, verkoopskost

Gevraagd: Resultaat? Oplossing: Produktiekosten Beheerskosten (deel produktie) Herbewerkingskosten van de normale uitval ( 1.5% = 150 e) = produktiekostprijs vd geproduceerde goederen =

9500000 € 163750 € 7500 € 9671250 €

1. fabricagekostprijs / e = 9671250 / 10000 e = 967.125 €/e + BV afgewerkte produkten - EV afgewerkte produkten 1000 e * 967.125 €/e = produktiekostprijs vd verkochte goederen =

0 9671.25 € 8704125 €

2. fabricagekostprijs / e = 8704125 / 9000 e = 967.125 €/e + verkoopskosten 4) vaste kosten 12500 € 5) variabele kosten (commissieloon) 10% * 9000 e * 1500 € = 1350000 € 6) beheerskosten (deel verkoop) 163750 € 7) herbewerkingskosten vd de abnormale uitval 2500 € = verkoopskostprijs vd verkochte goederen = 10232875 € 3. verkoopskostprijs / e = 10232875 / 9000 e = 1136.986 €/e ___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL -9-

Ben Leers

2006

2BA informatica

Tegenover verkoopsprijs / e = 1500 € - Winst / e = 1500 – 1136.986 = 363.014 € - Winst = 3267125 € Opmerking: Een uitval van 1.5% wordt als normaal beschouwd, de kost hiervan wordt opgenomen in de kost vd geproduceerde goederen. We hebben hier echter te maken met een uitval van 2%, vandaar abnormaal. Deze extra kost wordt enkel ten laste van deze periode genomen!! 3.1.2 Waarderingssystemen De prijs per eenheid van een produkt is sterk afhankelijk van de schommelende grondstofprijzen. Daarom zijn er verschillende methodes om een voorraad te waarderen: 1) FIFO (first in first out) 2) LIFO (last in first out) 3) NIFO (next in first out) 2. technische basis: marktprijs op dag vd verstrekking 3. economische basis: marktprijs op dag van mogelijke bestelling van afgewerkt produkt 4) Maandgemiddelde Alle aankoopprijzen voor grondstoffen van die maand worden in rekening gebracht, gemiddelde wordt gemaakt, en is dan geldig voor alle verstrekkingen van die maand. ! Men moet altijd wachten tot het einde vd maand om enig resultaat te kennen! 5) Voortschrijdend gemiddelde 6) Standard KPGS -> “norm”

___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL - 10 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

Vb) Datum 01/09/06 06/09/06 10/09/06 17/09/06 23/09/06 02/10/06 11/10/06 19/10/06 24/10/06 Marktprijs

Omschrijving Hoeveelheid BV 10000 Aankoop 5000 Verstrekking 6000 aankoop 8000 verstrekking 8000 aankoop 12000 verstrekking 12000 aankoop 9000 verstrekking 8000 1 -> 16/9 17/9 -> 1/10 2 -> 18/10 19 -> 24/10

'eP 5 6

Waarde 50000 30000

4

32000

4,5

54000

5,2

46800

6,00 € 4,00 € 4,50 € 5,20 €

Op 8/9 ontvangen we een bestelling gereed produkt waarvoor 8000 kg nodig is en verstrekt werd op 23/9 (maw. pas op 23/9 beginnen we te produceren voor die bestelling). De standaardprijs werd vastgesteld op 5.5 €/kg. Gevraagd:

1. KPGS voor bestelling 2. Waarde EV

Oplossing:


Ben Leers

2006

2BA informatica

Met FIFO 1/9 6/9

BV A

10/9

V

17/9

A

23/9

V

+ 10000 e * 5 € = + 5000 e * 6 € = 15000 e - 6000 e * 5 € = 9000 e + 8000 e * 4 € = 17000 e - 8000 e - 4000 e * 5 € = - 4000 e * 6 € = 9000 e

50000 € -> (1) -> (2) 30000 € -> (3) -> (4) 80000 € 30000 € (1) 50000 € 32000 € -> (5) 82000 € 20000 € (2) 24000 € (3) 38000 €

=> KPGS = 20000 + 24000 = 44000 € 2/10

A

11/10 V

19/10 A 24/10 V

+ 12000 e * 4.5 € = 21000 e -12000 e - 1000 e * 6 € = - 8000 e * 4 € = - 3000 e * 4.5 € = 9000 e 9000 e * 5.2 € = 18000 e - 8000 e * 4.5 € = 10000 e

=> Nieuwe BV voor November: 1000 e * 4.5 € = 9000 e * 5.2 € =

54000 € -> (6) -> (7) 92000 € 6000 € (4) 32000 € (5) 13500 € (6) 40500 € 46800 € 87300 € 36000 € (7) 51300 € 4500 € 46800 € 51300 €


Ben Leers

2006

2BA informatica

Met LIFO 1/9 6/9

BV A

10/9

V

17/9

A

23/9

V

+ 10000 e * 5 € = + 5000 e * 6 € = 15000 e - 6000 e - 5000 e * 6 € = - 1000 e * 5 € = 9000 e + 8000 e * 4 € = 17000 e - 8000 e * 4 € = 9000 e

50000 € -> (2) 30000 € -> (1) 80000 €

+ 12000 e * 4.5 € = 21000 e -12000 e * 4.5 € = 9000 e 9000 e * 5.2 € = 18000 e - 8000 e * 5.2 € = 10000 e

54000 € -> (4) 99000 € 54000 € (4) 45000 € 46800 € -> (5) 91800 € 41600 € (5) 50200 €

30000 € (1) 5000 € (2) 45000 € 32000 € -> (3) 77000 € 32000 € (3) 45000 €

=> KPGS = 32000 € 2/10

A

11/10 V 19/10 A 24/10 V

=> Nieuwe BV voor November: 1000 e * 5.2 € = 9000 e * 5 € =

5200 € 45000 € 50200 €

Verschil FIFO – LIFO: Bij FIFO hebben we een hogere kostprijs en dus minder winst (tenzij hogere verkoopsprijs). Algemeen: Als we te maken hebben met een frequente prijsstijging van onze grondstoffen, dan gebruiken we best LIFO (kost zit dan in verkoopskostprijs). Willen we qua concurrentie de beste prijs, dan gebruiken we best FIFO.


Ben Leers

2006

2BA informatica

Met maandgemiddelde 1/9 6/9 17/9

BV A A

10/9 23/9

4.87 €/e V V

2/10 A 19/10 A - 4.82 €/e 11/10 V 24/10 V

10000 e * 5 € = 5000 e * 6 € = 8000 e * 4 € = 23000 e

50000 € 30000 € 32000 € 112000 €

- 6000 * 4.87 € = - 8000 * 4.87 € = 9000 e 12000 e * 4.5 € = 9000 e * 5.2 € = 30000 e

29220 € 38960 € 43820 € 54000 € 46800 € 144620 €

- 12000 e * 4.82 € = - 8000 e * 4.82 € = 10000 e

57840 € 38560 € 48220 €

Met voortschrijdend gemiddelde 1/9 6/9

BV A

10/9 17/9

5.33 €/e V A

23/9 2/10

4.71 €/e V A

- 4.59 €/e 11/10 V 19/10 A - 4.89 €/e 24/10 V

10000 e * 5 € = 5000 e * 6 € = 15000 e

50000 € 30000 € 80000 €

- 6000 e * 5.33 € = 8000 e * 4 € = 17000 e

31980 € 32000 € 80020 €

- 8000 e * 4.71 € = 12000 e * 4.5 € = 21000 e

37680 € 54000 € 96340 €

- 12000 e * 4.59 € = 9000 e * 5.2 € = 18000 e

55080 € 46800 € 88060 €

- 8000 e * 4.89 € = 10000 e

39120 € 48940 €


Ben Leers

2006

2BA informatica

Met NIFO Technisch: KP order = 4 € Economisch: KP order = 6 € Met standaardprijs alle vestrekkingen zelfde prijs 3.2 Rek 62: Arbeidskosten of personeelskosten Inclusief sociale zekerheid: worden dus maandelijks betaald. P x Q = uurloon * aantal uren Loonindexering -> bij hoge inflatie gaan onze lonen sneller stijgen -> concurrentiepositie komt in gevaar. Maandelijks indexcijfer der consumptieprijzen, sedert ’94 ook de “gezondheidsindex” basisjaar ’96 = 100 Pakket van 481 artikelen - voortschrijdend 4-maandelijks gemiddelde > spilindex (nu = 109.3) - Lonen stijgen met 2% alsook de spilindex - Vorige spilindex = 107.3 -> lonen zijn gestegen in juli 2001. 3.3 Rek 61: Diensten en diverse goederen Vb: Electriciteit, gas, water, energie, telefoon, honoraria,... Geven aanleiding tot facturen en eventueel overlopende rekeningen (bvb een telefoonrekening voor de periode december – januari -> beslaat 2 boekjaren) - kost is niet gelijk aan uitgaven -

3.4 Afschrijvingssystemen - Basis Aanschaffingswaarde (AW)  historische aankoopprijs  inclusief kosten (transport, installatie, …)  exclusief BTW

-

Restwaarden (RW)  vermoedelijke verkoopwaarde op het eind van de levensduur  na T jaar  levensduur: - Fiscale: door fiscus opgesteld - (Bedrijfs)economische: mag anders zijn als fiscale

-

Boekwaarde (BW)  bedrag waarop goed geboekt staat op uw balans  daalt dankzij afschrijving

-

Vervangingswaarde (VW)  Aanschaffingswaarde + gemiddelde inflatie  voor fiscus afschrijven op AW


Ben Leers

2006

2BA informatica

3.4.1 Afschrijvingssystemen zie bijlage 3: Kosten duurzame Productiemiddelen : Afschrijvingen 3.4.2 lineair afschrijven  ieder jaar vast bedrag  D = AW – RW (in ons vb: 125000 – 11250 = 113750 = 16250/jaar T 7 7  of: 100%/T = P (percentage)  afrondingsfouten (vb:P = 14,28%: (AW-RW)*P=16244/jaar)  afschrijvingstabel opstellen  VB:

Jaar

Afschrijving

nog af te schrijven

BW

begin jaar 1

/

113.750,00 €

125.000,00 €

einde jaar 1

16.250,00 €

97.500,00 €

108.750,00 €

einde jaar 2

16.250,00 €

81.250,00 €

92.500,00 €

einde jaar 3

16.250,00 €

65.000,00 €

76.250,00 €

einde jaar 4

16.250,00 €

48.750,00 €

60.000,00 €

einde jaar 5

16.250,00 €

32.500,00 €

43.750,00 €

einde jaar 6

16.250,00 €

16.250,00 €

27.500,00 €

einde jaar 7

16.250,00 €

0,00 €

11.250,00 €

113.750,00 €

- BW - nog af te schrijven = RW

- RW blijft boekwaarde na afloop afschrijvingen tot je het verkoopt (kan

dus na de afschrijvingen nog in het bedrijf gebruikt worden (niet

verplicht te verkopen

- als je verkoopt tegen een hogere waarde dan de RW heb je uitzonderlijke winst

- als je verkoopt tegen een lagere waarde dan de RW heb je uitzonderlijke verlies

3.4.3 Degressief afschrijven regels:  D = 2* P  vast percentage op een dalend bedrag (nog af te schrijven)  Dmax = AW * 40%  als D-bedrag < lineair D-bedrag  dan verder lineair afschrijven  VB: P = 2* 14,28% = 28,57% Dmax = 125000 * 40% = 50000€ Als je onder lineair D-bedrag gaat  D = 16250€/jaar


Ben Leers

2006

2BA informatica

Jaar Afschrijving nog af te schrijven BW begin jaar 1 / 113.750,00 € 125.000,00 € einde jaar 1 32.498,38 € 81.251,63 € 92.501,63 € einde jaar 2 23.213,59 € 58.038,04 € 69.288,04 € einde jaar 3 16.581,47 € 41.456,57 € 52.706,57 € einde jaar 4 16.250,00 € 25.206,57 € 36.456,57 € einde jaar 5 16.250,00 € 8.956,57 € 20.206,57 € einde jaar 6 8.956,57 € 0,00 € 11.250,00 € einde jaar 7 0,00 € 0,00 € / 113.750,00 € - Afschrijfperiode is korter - laatste kolom nutteloos bij berekeningen, enkel nodig voor de balans

 Vb2: AW = 10000€ RW = 0€ T = 3j Lineair P = 100%/3j = 33,3333…% 2*P = 66,6666…% Dmax = 40% * 10000€ = 4000€

Jaar begin jaar 1 einde jaar 1 einde jaar 2 einde jaar 3

Afschrijving

nog af te schrijven

BW

/

10.000,00 €

10.000,00 €

4.000,00 €

6.000,00 €

6.000,00 €

3.999,60 €

2.000,40 €

2.000,40 €

2.000,40 €

0,00 €

0,00 €

Waarom degressief afschrijven: In het begin veel D  als complementaire kosten stijgen, bij stijgende ouderdom (verbruik, …) Als complementaire kosten stijgen, P/J dalen, vast kost/jaar van het vast productiemiddel 3.4.4

Degressief afschrijven met een dalend afschrijvingspercent op een vast bedrag  fiscaal niet aanvaar  bedrijfseconomisch wel toegepast


Ben Leers

2006

2BA informatica

1e stap: ● dalingspercent bepalen: (100/t)/t ->langzame methode 2*(100/t)/t -> snelle methode ● uit vb: (100/7)/7 = 2,04% of: 2*(100/7)/7 = 4,08% ==> afronden naar een geheel getal langzaam: 2% snel: 4% 2e stap: ● afschrijvingspercent bepalen

1e jaar 2e jaar 3e jaar 4e jaar 5e jaar 6e jaar 7e jaar

Traag X% X-2% X-4% X-6% X-8% X-10% X-12% + 100% = som

100% = 7x-42 142/7 = X = 20,2857

Snel X% X-4% X-8% X-12% X-16% X-20% X-24% + 100% = som

100% = 7x-84 184/7 = X = 26,28

Omdat je geen komma gebruikt ==> 20% en 26%

20+18+16+14+12+10+8 ≠ 100% ==> correctie op het einde (traag) 26+22+18+14+10+6+2≠ 100% ==> correctie op het einde (snel) 3e stap: afschrijvingstabel


Ben Leers

2006

2BA informatica

Langzame daling Jaar Afschrijvings% Begin jaar 1 / Einde jaar 1 20 Einde jaar 2 18 Einde jaar 3 16 Einde jaar 4 14 Einde jaar 5 12 Einde jaar 6 10 Einde jaar 7 10 100

Afschrijving / 22750 20475 18200 15925 13650 11375 11375 113750

Nog af te schrijven 113750 91000 70525 52325 36400 22750 11375 0 0

BW 125000 102250 81775 63575 47650 34000 22625 11250

Vlugge daling Jaar Afschrijvings% Begin jaar 1 / Einde jaar 1 26 Einde jaar 2 22 Einde jaar 3 18 Einde jaar 4 14 Einde jaar 5 10 Einde jaar 6 6 Einde jaar 7 4 100

Afschrijving / 29575 25025 20475 15925 11375 6825 4550 113750


BW 125000 95425 70400 49925 34000 22625 15800 11250

3.4.5 Progressief afschrijven: met stijgend percentage op vast af te schrijven bedrag  fiscaal niet aanvaard  bedrijfseconomisch wel toegepast  Redenen: - wanneer je investeert op de groei (groeiinvesteringen) - 1e jaar van bedrijf heb je hogere kosten  hoe: - stijgingspercentage bepalen : (100/t)/t (traag) 2*(100/t)/t (snel) ==> uit voorbeeld: 2% en 4%


Ben Leers

2006

2BA informatica

Traag X% X+2% X+4% X+6% X+8% X+10% X+12%

1e jaar 2e jaar 3e jaar 4e jaar 5e jaar 6e jaar 7e jaar

Snel X% X+4% X+8% X+12% X+16% X+20% X+24%

+ + 100% = som 100% = som

100% = 7x+42 58/7 = X = 8,29

100% = 7x+84 16/7 = X = 2,29

Omdat je geen komma gebruikt ==> 2% en 8%

26+22+18+14+10+6+2≠ 100% ==> correctie op het einde (snel) 20+18+16+14+12+10+8 ≠ 100% ==> correctie op het einde (traag) Langzame daling Jaar Afschrijvings% Begin jaar 1 / Einde jaar 1 8 Einde jaar 2 10 Einde jaar 3 12 Einde jaar 4 14 Einde jaar 5 16 Einde jaar 6 18 Einde jaar 7 22 100

Afschrijving / 9100 11375 13650 15925 18200 20475 25025 113750


BW 125000 115900 104525 90875 74950 56750 36275 11250

Vlugge daling Jaar Afschrijvings% Begin jaar 1 / Einde jaar 1 2 Einde jaar 2 6 Einde jaar 3 10 Einde jaar 4 14 Einde jaar 5 18 Einde jaar 6 22 Einde jaar 7 28 100

Afschrijving / 2275 6825 11375 15925 20475 25025 31850 113750


BW 125000 122725 115900 104525 88600 68125 43100 11250


Ben Leers

2006

2BA informatica

3.4.6 Degressief afschrijven: met vast % op een dalend bedrag (=BW)

afschrijvingstabel: Jaar Begin jaar 1 Einde jaar 1 Einde jaar 2 Einde jaar 3 Einde jaar 4 Einde jaar 5 Einde jaar 6 Einde jaar 7

Afschrijving / 36250 25738 18274 12974 9212 6540 4763 113750

Nog af te schrijven 113750 77500 51763 33489 20515 11303 4763 0

BW 125000 88750 63013 44739 31765 22553 16013 11250

Opmerking: De RW mag niet nul zijn! Ze moet zelfs een redelijk percentage zijn van de AW. In het vb krijgen we dan: D% = 100 – 100 * 7√(11250/125000) = 29.1% We gaan werken met D = 29%, wat ons een fout zal opleveren die we op het einde gaan corrigeren. 3.4.7

Afschrijven volgens bedrijfsdrukte  als er variabele bedrijfsdrukte wordt verwacht  bij rollend materieel (vrachtwagen, auto, ...)  prestatieeenheid invoeren: - (AW-RW)/totaal aantal km => afschrijving per km - alg: (AW-RW)/tot. Prestatie => afschrijving per prestatie

afschrijvingstabel:


Ben Leers

2006

2BA informatica

Totale gebruik: Jaar 1: 1200,00u Jaar 2: 1400,00u Jaar 3: 1600,00u Jaar 4: 1600,00u => 11,375€/u Jaar 5: 1500,00u Jaar 6: 1400,00u Jaar 7: 1300,00u Totaal: 10000,00u

Jaar Begin jaar 1: Einde jaar 1 Einde jaar 2 Einde jaar 3 Einde jaar 4 Einde jaar 5 Einde jaar 6 Einde jaar 7

Afschrijving / 13650 15925 18200 18200 17062,5 15925 14787,5 113750

Nog af te schrijven 113750 100100 84175 65975 47775 30712,5 14787,5 0

BW 125000 111350 95425 77225 59025 41962,5 26037,5 11250

3.4.8 Methode van het delgingsfonds (sinking-fund method) A Balans ... ... ... ... Machine 125000 ... ... ... ... ... ... ...

P

Dlin: na 1 jaar: 108756 Waar gaat overschot naar toe? --> herinvesteren Voorraden --> goederen kopen --> ... --> leningen afbetalen (passief) '==> niet terugvindbaar

 afschrijving als een soort van spaarpot beschouwen voor  vervangingsinvesteringe (spaarpot brengt rente op). ==> afschrijvingen genereren middelen -> inrekenen in kostprijs -> verkoopsprijs (klant betaalt VP -> KP) ==> gebruiken in bedrijf -> niet extra lenen -> brengt gemiddeld rendement ___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL - 22 -

Ben Leers

2006

2BA informatica van het bedrijf op(ons vb:10%)

==> op balans zie bijlage 7 afschrijvingstabel: Jaar

Afschrijving

Begin jaar 1 Einde jaar 1 Einde jaar 2 Einde jaar 3 Einde jaar 4 Einde jaar 5 Einde jaar 6 Einde jaar 7

/ 11990 11990 11990 11990 11990 11990 11990 83930

Toegevoegde rente (10% van totaal fonds) / / 1199 2518 3969 5565 7320 9251 29821

Toenamefonds

Totaal fonds

Nog af te schrijven

BW

/ 11990 13189 14508 15959 17555 19310 21240 113750

/ 11990 25179 39687 55646 73200 92510 113750

113750 101760 88571 74063 58104 40550 21240 0

125000 113010 99821 85313 69354 51800 32490 11250

'= Afschrijving + d

3.4.9

Jaar Begin jaar 1 Einde jaar 1 Einde jaar 2 Einde jaar 3 Einde jaar 4 Einde jaar 5 Einde jaar 6 Einde jaar 7

Afschrijven op VW  rekeninghouden met inflatie op AW  gemiddelde van 2% per jaar  of effectieve inflatie (index) (per sector lijsten)  fysicaal niet aanvaarde methode (1) VW 125000 127500 130050 132651 135304 138010 140770 143586

(4) = (1)-(3) (2) = (1)/7 '(1) = cumulatief 2%

(2) Afschrijving 17857 18214 18579 18950 19329 19716 20110 20512

(3) Reeds afgeschreven / 18214 37157 56850 77317 98579 120660 143586

(4) Nog af te schrijven 125000 109286 92893 75801 57987 39431 20110 0

(3) = (2) * t j

3.4.10 Samenvatting afschrijvingsmethoden Welke afschrijvingsmethode hangt af van de werking van het bedrijf 3.5 Kosten van grond - nooit afschrijvingen -> gronden verliezen geen waarde - wel als het over rijkdom in de ondergrond gaat (mijnen, ...) - pacht (huur) -> in landbouw ___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL - 23 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

industrie => zit bij gebouwen in 3.6 kosten van kapitaal (ev = eigen vermogen (aandeelhouderskapitaal) vv = vreemd vermogen) - EV -> dividend -> geen kost - VV -> interest betalen -> wel kost -> leningen -> met aflossingstabel (aflossing != kost) 3.7 Diverse diensten & leveringen (periodiek verrekende kosten) - alles wat buiten het bedrijf geleverd wordt = telefoon, water, gas, elektriciteit - factuur -> exclusief BTW (terugtrekbaar) -> kost - vb: - verzekering gebouw: per jaar factuur - telefoon rekening: achteraf factuur (moment van bellen = kost (vebruik ~ schuld (overlopende rekening op de balans)) - huur: vooraf betaald (overlopende rekening (~ terugvordering) 3.8 Overige kosten - werkbelastingen: alle belastingen die noodzakelijk zijn om te produceren != BTW != persoons-/vennootschapsbelastingen ==> per gemeente verschillend ==> per provincie verschillend - onroerende voorheffing, belastingen op wegwijzers, belastingen op... - vb: integrale kostencalculatie (DOKEOS) goederen in bewerking = half afgewerkt product verkochte hoeveelheden != geproduceerde hoeveelheid TKP: integrale kostprijs berekenen (= full costing, != direct costing=partiele kostprijs) ==> prijsberekening


Ben Leers

2006

2BA informatica

Productie 1) Materiaalverbruik GS (directe kost) HS Verwarming Verwerking GS Onderhoud machines Benzine Verpakkingsmateriaal

Verkoopkosten

7000 62,5 --> ? 1125 125 100 75 +

+ 8312,5

2) personeelskosten (incl soc last) Weddes: Directeur Administratie Bedrijfsplanning Lonen:

175

1500 --> ? 1312,5 --> ? 1125 --> ?

Directe (productie) Indirecte (productie) Portier Verkoopers

2800 1320 1120 --> ? 1280 +

+ 9177,5

3) kosten van vaste productiemiddelen Afschrijving: Gebouwen Machines Bestelwagen Kantoormacines

1280

50 --> ? 225 100 25 --> ?

Voorzieningen: Gebouwen Machines +

37,5 --> ? 37,5 + 375

100

4) kosten van de grond(en) Geen 5) intrestkosten Geen 6) diverse diensten en leveringen Telefoon: Directie en admin Verkoop Brandverzekering Verzekering bestelwagen Reclame Reis en verblijfkosten admin Reis en verblijfkosten verkoop Kantoorbenodigdheden admin Onderhoud kantoormachines Transport Kantoorbehoeften Elektriciteit

37,5 --> ? 37,5 18,75 --> ? 25 75 50 --> ? 75 12,5 --> ? 12,5 --> ? 175

+

7) overige (belastingen) Onroerende voorheffing Verkeersbelasting Gemeentebelasting (personeel enkel in prod) Provinciebelasting

50 --> ? 175 --> ? + 356,25

25 --> ? 25 18,75 7,5 +

Totaal: IKP =

387,5

+ 51,25

25

18272,5

1967,5

20240


Ben Leers

2006

2BA informatica

3.9 Resultaatberekening Verkoopprijs (omzet) - totale kostprijs (welke?) Winst (totale winst)

uit vb uit 3.8: Productie kost deze maand (oktober) + beginvoorraad halfafgewerkte producten meetellen (kosten vorige maand) (afwerkingkost zit in deze maand (dus in de 18272,5) - eindvoorraad halfafgewerkte producten (Kost deze maand, niet verkoopbaar) + Productiekosten van de op deze maand afgewerkte (geproduceerde) goederen + Beginvoorraad volledig afgewerkte producten (kosten vorige maand) - eindvoorraad gereed product (kosten deze maand (te berekenen!) (nu niet verkocht) + Productiekostprijs van de deze maand verkochte producten

18272,5 (gegeven) 3750 (gegeven) -5000 (gegeven) + 17022,5 6750 (gegeven) -10542,5 (berekenen)

+ 13230

+ Verkoopkosten + Verkoopkostprijs van de deze maand verkochte eenheden (17000e)

1967,5 (gegeven) + 15197,5

Berekening van eindvoorraad gereed product Op basis van FIFO Beginvoorraad 9000e * 0,75€/e (0,81 = 17022,5/21000) + geproduceerd 21000e * 0,81€/e - verkoop 17000e 9000e * 0,75€/e 8000e * 0,81€/e + Eindvoorraad

Omzet - Verkoopkostprijs

17000e * 1,25 (VP)

6750 (gegeven) 17022,5 (berekenen) -13230 (berekenen) -6750 -6480 10542,5

21250 0 21250 (Winst!!!)


Ben Leers

2006

2BA informatica

4 Vaste en variabele kosten (snel doornemen, is herhaling) 4.1 Uitgangspunt: Korte periode waar de capaciteit constant blijft (industriële ondernemingen gedurende enkele maanden)  vaste capaciteit  vaste kost TCK TCK = totale constante kost

Prod. Binnen die periode met constante capaciteit heft men wel variabele produktiefactoren, zoals arbeiders, grondstoffen en energie. Er geldt de wet van de niet proportionele meerproduktie: de kosten stijgen niet proportioneel met de produktiestijging. Geeft aanleiding tot een S-kromme. De produktie stijgt eerst progressief, dan degressief (we krijgen een buigpunt) tegenover de ingezette variabele produktiefactoren. Hierdoor stijgt de totale variabele kost (TVK) eerst degressief en dan progressief (ook hier een buigpunt). Totale kost = totale constante kost + totale variabele kost. (zie cursus economie 1° jaar) GCK GVK GTK MK

GTK (= GCK + GVK)

min min

GVK

MK = marginale kost

min

GCK prod

Hoge School Gent – BME/CTL

- 27 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

4.2 Variabele kosten zullen eerst degressief stijgen, dan progressief. Vb) Grondstoffen:  kortingen op grote afname, eenheidsprijs daalt  eenheidsprijs constant (wel wet van de niet-proportionele meerproduktie) Machine kosten: vaak toenemend Onderhoud Verbruik Vb) gegevens per eenheid Prod 100 200 300 400

GS 10 9 8 7

LK 10 10 10 10 dalend

MK 12 12.5 13 15

TVK 1000+1000+1200=3200 1800+2000+2500=6300 2400+3000+3900=9300 2800+4000+6000=12800

stijgend constant

prog↗ degr↗

∆VK 3200 3100 3000 3500

prog↗ degressief stijgend progressief stijgend

VK

TVK MK L

12800 9300 6300

GS

3200

Q

100 200 300 400 Raakpt Vereenvoudigd: vaste VK/e -> proportioneel TVK


Q

- 28 -

Ben Leers

2006

GVK

2BA informatica

GVK = TVK / Qprod

Min = raakpt TVK

300 400

Q

4.3 Vaste kosten Capaciteit van een bedrijf:

100%

(3)

90% 85% 80%

irrationele capaciteit rationele capaciteit = 100% TCK, wat we nodig hebben (1) prod1 normale produktie = gemiddelde verwachte produktie VK (2) prod2

≈

(1)

werkelijke produktie > normale produktie  winst door overbezetting, want TCK wordt verdeeld over groter aantal eenheden dan voorzien

(2)

werkelijke produktie < normale produktie  verlies door onderbezetting, want TCK wordt verdeeld over kleiner aantal eenheden dan voorzien

(3)

- seizoenscapaciteit, vb) hotels - technische overcapaciteit (machine heeft niet de gewenste capaciteit) - noodzakelijke reservecapaciteit


- 29 -

Ben Leers TCK / 85

2006

2BA informatica

-> prod1 = TCK / 90 -> prod2 = TCK / 80

Vb1) normale produktie = 750000 kg Werkelijke produktie = 500000 kg  onderbezetting VK/e = 0.225 €/kg TCK = 60000 € * Normale produktie als basis TK

= (TCK / normale prod) + (TVK / normale prod) = (60000 / 750000) + (0.225 * 750000 / 750000) = 0.08 €/kg + 0.225 €/kg = 0.305 €/kg

* Werkelijke produktie als basis TK

= (TCK / werkelijke prod) + (TVK / werkelijke prod) = (60000 / 500000) + (0.225 * 500000 / 500000) = 0.12 €/kg + 0.225 €/kg = 0.345 €/kg

 TK (met normale prod als basis) TCK = 0.08 * 500000 = 40000 € TVK = 0.225 * 500000 = 112500 € = 152500 €  TK (met werkelijke prod als basis) TCK = 0.12 * 500000 = 60000 € TVK = 0.225 * 500000 = 112500 € = 172500 €

verschil = 20000 €

* Verlies / Winst door onderbezetting / overbezetting (TCK / normale prod) * (normale – werkelijke prod) = (60000 / 750000) * (750000 – 500000) = 0.08 * 250000 = 20000


- 30 -

Ben Leers

2006

* Juiste KP berekenen TCK = 0.08 * 500000 TVK = 0.225 * 500000 Verlies door onderbezetting

2BA informatica

= 40000 € = 112500 € = 20000 € = 177500 € (= meerkost)

Vb2) normale produktie = 500000 kg Werkelijke produktie = 750000 kg  overbezetting VK/e = 0.225 €/kg TCK = 60000 € TCK = (60000 / 500000) * 750000 TVK = 0.225 * 750000 Winst door overbezetting TK

= 90000 € = 168750 € = -30000 € = 228750 €


- 31 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

5 Directe/indirecte kosten Directe kosten zijn meestal variabele kosten, en indirecte kosten zijn dan veelal vaste kosten. Dit is echter niet altijd het geval! 5.1 algemeen 5.1.1 directe kosten Rechtstreeks toewijsbaar aan een bepaald eindprodukt. Vb)

GS (variabele kost) Machine kost voor 1 produkt Investeringskost -> afschrijving (vaste kost) Machine kost voor 1 produkt Onderhoudskost -> variabele kost

5.1.2

indirecte kosten Niet rechtstreeks toewijsbaar aan een bepaald produkt.

Vb)

Kosten voor gebouw, administratie -> vaste kost Algemene onderhoudskosten van het produktiegebouw (waarin ≠ machines staan) -> variabele kost (afhankelijk van de produktie-omvang) Probleem van toewijzing

Delingscalculatie 1 eindprodukt

-> massaproduktie -> indirecte kost / eenheid produkt

Equivalentiecijfer Verschillende varianten van 1 eindprodukt Toerekeningsmethode (opslagmethode) -> primitief -> verfijnd -> directe kost (basis van toewijzing van de indirecte kosten), al dan niet opgesplitst, bij ≠ eindprodukten Kostenplaatsenmethode Indirecte kost -> kostenplaatsen (+/- afdeling) -> kostendragers (= eindprodukten)


- 32 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

5.2 delingsmethode (bij massaproductie) Oplossingsmethode: Ieder product krijgt evenveel indirecte kosten per eenheid. ⇒ Tot Ind K / Qprod 5.3 equivalentiemethode Toegepast wanneer er varianten van een eindproduct zijn, bijv plankjes van verschillende diktes. Oplossingsmethode: Je krijgt voor ieder product de technische verhouding bij de bezette machines. aantal eenh prod 1 * techn verhouding = x aantal eenh prod 2 * techn verhouding = y aantal eenh prod n * techn verhouding = z stel tech verhouding van prod 1 = 1 dan Totale ind kosten / (x +y + z) = ind kosten / eenh prod 1 per product ind kosten = ind kosten /eenh prod1 * technische verhouding 5.4 toeslagmethode  verdeelsleutel = toeslagsleutel vb GS verbruik (in kg) vb GS verbruik (in waarde) vb directe arbeiderskosten (in uur) vb directe arbeiderskosten (in waarde) vb tot directe kosten primitieve toeslagmethode 1 verdeelsleutel vb grondstofverbruik in kg voor alle producten het totaal aantal verbruikte kilo’s berekenen dan indirecte kosten per kg grondstof berekenen = Totaal ind kosten / (totaal verbruik grondstof in kg) ind kosten per product berekenen: kosten per kg grondstof * aantal kg grondstof per eenheid product vb directe arbeiderskosten  tot directe arbeiderskosten berekenen  indirecte kosten/ tot arbeiderskosten resultaat bijvoorbeeld ¼  voor product A : ind kosten/e = ¼ van de arbeiderskosten/e verfijnde toeslagmethode


- 33 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

ind kosten  verdelen aan de hand van verschillende verdeelsleute ind kosten bestaan uit ind arbeiderskosten, ind GS-kosten, ind machinekosten, indirecte energiekosten de indirecte grondstoffen verdelen volgens direct grondstofverbruik, de indirecte arbeidskosten volgens directe arbeiderskosten, de overig volgens de totaal directe kosten … 5.5 kostenplaatsmethode kijken waar de kosten gemaakt zijn directe kosten direct naar eindproduct indirecte kosten verdelen over de verschillende kostenplaatsmethodes  kosten bundelen  functionele kostenverdeling (basis: organogram)  hulpkostenplaatsen vb) gebouwen -> naar oppervlakte serres vervoer -> naar gereden km  zelfstandige kostenplaatsen bepaalde afdelingen, vb) boekhouding directie / administratie IT Human resources  hoofd kostenplaatsen produktie afdelingen (verschillende produktiefases) verschillende produktie afdelingen naar eind-produkt  kostendragers = eindprodukten  vb: product A: 50000e, product B: 2500e 1) Huisvesting volgens oppervlakte: totaal: 4000m³ garage: 160m³ directie + admin: 400m³ machine: 1000m³ montage: 2500m³ totale huisvestingskost: 16000€ 16000€/4000m³ = 4€/m³ 2) Transport naar # km directie + admin: 14000km machine: 28000km montage: 44000km totaal: 86000km totale transportkost: 12000€ 12000€/86000km = 0,14€/km


- 34 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

3) Directie + admin naar tijd machine: 40% montage: 60% 4) Machine afdeling naar tijd product A: 15000u product B: 35000u totaal: 50000u 5) Montage afdeling naar tijd product A: 15000u product B: 5000u totaal: 20000u voor uitwerking zie naar bijlage 9 voor integrale kostprijs product a en b, kijk in boek, blz 80 VB2: productie: 21000e verkoop: 17000e (fabricage kostprijs != verkoopskostprijs) ook beginvoorraad en eindvoorraad afgewerkte producten! Materiaalverbruik = beginvoorraad + aankoop- eindvoorraad Huisvesting: 70% fabrikage 30% directie, admin, verkoop planning: 90% fabrikage 10% verkoop directie+admin: 80% fabrikage 20% verkoop voor uitwerking zie bijlage 10 opgave? VB3: Fisher house 2 types van producten (kostendragers): basistype en luxe type zie bijlage 11 productie kostenplaats: 73232,39€ verkoop kostenplaats: 18813,44€ ==> verdelen onder de kostendragers volgens aantal geproduceerde eenheden 2800e: basis 350e: luxe 3150e: totaal


- 35 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

Verdeling productiekosten Basis: 73232,39€ * 2800/3150 = Luxe: 73232,39e * 350/3150= Totaal:

65095,46 8136,93 73232,39

Indirecte productie K

Verdeling verkoopskosten Basis: 18813,44€ * 240/285 = Luxe: 18813,44€ * 45/285 = Totaal:

15842,9 2970,54 18813,44

Indirecte productie K

Resultaatbepaling Basistype Productiekosten van deze maand +Beginvoorraad goederen in bewerking (25stuks) -Eindvoorraad goederen in bewerking (24stuks) Productiekostprijs van de nu geproduceerde goederen (2500e (40,18€/e))

112495,46 887,5 -870,23 112512,73

+Beginvoorraad afgewerkte goederen (300 stuks) - Eindvoorraad “ “ (te berekenen) Productiekostprijs van de nu verkochte goederen (3000e)

21000 -7000 126512,73

+ Verkoopkosten (3000e) Verkoopkostprijs van de nu verkochte goederen

15842,9 142355,63

Berek ening EV afgewerk te goederen Lifo BV 300 stuks*70€/s +prod 2800stuks * 40,18 -verkoop 3000 stuks 2800stuks * 40,18 200 stuks *70 EV 100 stuks * 70€/s

Berek ening Winst Omzet 3000stuks * 80€/stuk -verkoopkost KP/e = 47,45 Winst

21000 112504 116504 112504 4000 7000

240000 -142355,63 97644,37


- 36 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

Resultaatbepaling Luxetype Productiekosten van deze maand +Beginvoorraad goederen in bewerking (10stuks) -Eindvoorraad goederen in bewerking (10stuks) Productiekostprijs van de nu geproduceerde goederen (2500e (40,18€/e))

17636,93 410 -413,58 17633,35

+Beginvoorraad afgewerkte goederen - Eindvoorraad “ “ (te berekenen) Productiekostprijs van de nu verkochte goederen (3000e)

16000 -4000 29633,35

+ Verkoopkosten (500e) Verkoopkostprijs van de nu verkochte goederen

2970,54 32603,89

Berek ening EV afgewerk te goederen Lifo BV 200 stuks *80 +prod 350*50,38 -verkoop 500 stuks 350*50,38 150*80 EV 50*80

Berek ening Winst Omzet 500stuks *90€/s -verkoopkost KP/e = 47,45 Winst

16000 17633 29633 17633 12000 4000

45000 -32603,89 12396,11


- 37 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

6 Verschillenanalyse •

Standaard KP Voorcalculatie Directe kosten Indirecte kosten Qs = standaard hoeveelheid = norm (historisch) Ps = standaard prijzen = verwachte eenheidsprijs Qs * Ps

•

Werkelijke KP Nacalculatie Directe kosten Indirecte kosten Qw = werkelijke hoeveelheid Pw = werkelijke prijzen Qw * Pw normale productie = werkelijke productie of normale productie ≠ werkelijke productie (norm aanpassen aan de werkelijke productie)

6.1

Directe kosten: verschillenanalyse (normale productie = werkelijke productie)

voorbeeld1 gegeven:

standaard GS-verbruik = 11700 kg aan € 6.9/kg werkelijk GS-verbruik = 11500 kg aan € 6.7/kg

oplossing: Pv = (Ps – Pw) * Qw

= prijsverschil

Pv = (6.9 – 6.7) * 11500 = € 2300 Qv = (Qs – Qw) * Ps

= hoeveelheid verschil

Qv = (11700 – 11500) * 6.9 = € 1380 Totaal verschil = (Qs * Ps) – (Qw * Pw) Totaal verschil = 80730 – 77080 = € 3680 (= 2300 + 1380)


- 38 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

Voordelig Pv AF (mag weggelaten worden omdat prijs voordeliger is) Ps * Qs

Ps = 6.9 Pw = 6.7

Pw * Qw

Qw = 11500

Voordelig Qv AF (want voordeliger hoeveelheidsverschil)

Qs = 11700

Altijd naar grafiek Pw * Qw gaan, beide dus eraf. Voorbeeld2 gegeven:

standaard GS-verbruik = 2800 kg aan € 5/kg werkelijk GS-verbruik = 3000 kg aan € 4.75/kg

oplossing: Pv = (5 – 4.75) * 3000 = € 750 Qv = (2800 – 3000) * 5 = - € 1000 Totaal verschil = 14000 – 14250 = - € 250 Voordelig Pv AF Ps = 5

Ps * Qs Pw * Qw

Pw = 4.75

Nadelig Qv BIJ

Qw = 2800

Voorbeeld3 gegeven:

Qs = 3000

standaard GS-verbruik = 10300 kg aan € 10.8/kg werkelijk GS-verbruik = 9800 kg aan € 11/kg

oplossing: Pv = (10.8 – 11) * 9800 = - € 1960 Qv = (10300 – 9800) * 10.8 = € 5400 Totaal verschil = 111240 – 107800 = € 3440


- 39 -

Ben Leers

2006

Nadelig Pv BIJ

2BA informatica

Pw * Qw

Pw = 11 Ps = 10.8

Ps * Q s Voordelig Qv AF

Qw = 9800

Voorbeeld4 gegeven:

Qs = 10300

standaard GS-verbruik = 6100 kg aan € 9/kg werkelijk GS-verbruik = 6300 kg aan € 9.2/kg

oplossing: Pv = (9 – 9.2) * 6300 = - € 1260 Qv = (6100 – 6300) * 9 = - € 1800 Totaal verschil = 54900 – 57960 = - € 3060

Nadelig Pv BIJ Pw * Qw

Pw = 9.2 Ps = 9

Ps * Q s

Qs = 6100

6.2

Nadelig Qv BIJ

Qw = 6300

Directe kosten: verschillenanalyse (normale productie ≠ werkelijke productie)

Voorbeeld 5: standaard productie = 5000 werkelijke productie = 5240 gegeven: standaard GS-verbruik = 12000 kg aan € 6,14/kg werkelijk GS-verbruik = 12720 kg aan € 6,11/kg


- 40 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

oplossing: Pv = (6,14 – 6,11) * 12720 = + € 381,6 Qv = (Qs/w – Qw) * Ps (Qs/w = standaardverbruik toegepast op werkelijke productie => (12000/5000)*5240 = 12576 = (12576 – 12720) * 6,14 = - € 884,16 Totaal verschil = (Qs/w * Ps) – (Qw * Pw) = (12576 * 6,14) – (12720 * 6,11) = - € 502,6 Voordelig Pv AF Ps * Qs/w

Ps =

Pw * Qw

Pw = 6,11

Nadelig Qv BIJ

Qs/w = 12576

Qw = 12720

6.3 Verschillenanalyse voor indirecte kosten indirecte kosten omslaan naar de producten volgens bepaalde toeslagbasis --> standaard indirecte kost = Ps standaard toeslagbasis veronderstellingen: alle indirecte kosten zijn vast 1) Pv = Tot. Ind. K (stand) – Tot. Ind. K (werk) 2) Qv = efficiëntieverschil (QS/W - Qw) * Ps QS/W Qw Ps

= norm ivm toeslagbasis = werk toeslagbasis = norm voor de toeslag (omslag) v.d. indirecte kosten = (Tot. St. Ind. K.) / (St. Dir. Arb. K.) 3) Capaciteitsverschil Werk. Cap. < St. Cap.  verlies door onderbezetting Werk. Cap. > St. Cap.  capaciteistvoordeel, winst door onderber. (toeslagbasis, arb u) Voorbeeld6: Geg: St. prod. = 1000 e/m Dir GS kost = 2000 kg * 5.6 €/kg = 11200 € Dir L kost = 1000 u * 7.5 €/u = 7500 €


- 41 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

Ind K (vast) = 18750 € Tot KP = 37450 € (37.45 €/e) Werkelijke Productiekaart Werk prod = 800 e/man Dir GS kost = 2400 kg * 6 €/kg = 14400 € Dir loonkost = 1200 u * 8.25 €/u = 9900 € Ind K (vast) = 21000 € Tot KP = 45300 € (56.675 €/e) Toeslagbasis Ind K dir arb u dir GS-verbruik (kg) delings … Verschilanalyse 1)dir. GS Kosten 2)dir. Arb. Kosten 3)ind. Kosten 1. Dir. K. : GS Pv

= (Ps – Pw) * Qw = (5.6 –6) * 2400 kg = -960 €

Qv

= (QS/W – QW) * PS = [ (2000 kg / 1000 e * 800 e) – 2400 kg] * 5.6 €/kg = -4480 €

prijsverschil is toegepast op de werkelijk hoeveelheid aangekochte goederen

Tot. V = (QS/W * PS) – (QW * PW) = (1600 kg * 5.6 €/kg) – (2400 kg * 6 €/kg) = 8960 € - 14400 € = -5440 € = PV + QV 2. Dir. K. :Arb. PV

= (7.5 – 8.25) €/u * 1200 u = -900 €  te hoge loonkost

QV

= [ (1000 u / 1000 e * 800 e) – 1200 u] * 7.5 €/u = -3000 €

Tot. V = (800 * 7.5) – (1200 * 8.25) = 6000 € - 9900€ = -3900 € = PV + QV


- 42 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

3. Ind. K. (vast) -Budgetverschil:

St. geg – Werkel. Geg 18750 € - 21000 € = -2250 €

-Efficiëntieverschil: PS = st. toeslag (dir. arb. u.) PS = 18750 € / 1000 u = 18.75 €/dir.arb.u. (QS/W – QW) * PS = [ (1000 u / 1000 e * 800 e) – 1200 u] * 18.75 €/u = -7500 € -Capaciteitsverschil: werkelijke toeslagbasis: 1200u stand. toeslagbasis: 1000u winst door overbezetting  200 u * 18.75 €/dir.arb.u = 3750 € -Totaalverschil

= (QS/W * PS) – (QW * PW) = (800 u * 18.75 €/u) – geg. Ind. K. = 15000 € - 21000€ = -6000 € = budgetversch. + efficiëntieversch. + capaciteitsversch.

3. Ind. K. (toeslagbasis: GS verbruik)  alternatief voor vorig punt 3; het is het één of het ander -Budgetverschil:

St. geg – Werkel. Geg 18750 € - 21000 € = -2250 €

-Efficiëntieverschil: PS = st. toeslag = 18750 € / 2000 kg = 9.375 €/kg = [ (2000 kg / 1000 e * 800 e) – 2400 kg] * 9.375 €/kg = -7500 € -Capaciteitsverschil: werkelijke toeslagbasis: 2400kg stand. toeslagbasis: 2000kg winst door overbezetting  400 kg * 9.375 €/kg = 3750 € -Totaalverschil:

= (800 u * 18.75 €/u) – geg. Ind. K. = 15000 € - 21000€ = -6000 € = budgetversch. + efficiëntieversch. + capaciteitsversch.


- 43 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

3. Ind. K. (toeslagbasis: aantal e. prod = delingscalculatie)  nog een ander alternatief  nooit hoeveelheidsverschil efficiëntieverschil wordt weinig toegepast -Budgetverschil:

St. geg – Werkel. Geg 18750 € - 21000 € = -2250 €

-Efficiëntieverschil: PS = st. toeslag = 18750 € / 1000 e = 18.75 €/e = [ (1000 e / 1000 e * 800 e) – 800 e] * 18.75 €/kg =0€ -Capaciteitsverschil: werkelijke toeslagbasis: 800e stand. toeslagbasis: 1000e verlies door onderbezetting  -200 e * 18.75 €/e = -3750 € -Totaalverschil:

= (800 e * 18.75 €/e) – geg. Ind. K. = 15000 € - 21000€ = -6000 € = budgetversch. + capaciteitsversch.

Het voorbeeld samengevat in cijfers: GS: Tot V Dir Arb: Tot V Ind K: Tot V Meerkost

= -5440 € = -3500 € = -6000 € = 15340 €

St KP/e = 37.45 €/e * 800 e. werk. prod. = 29960 € voorziene kost  Werk; tot. KP = 45300 €


- 44 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

7 Direct Costing 7.1 IKP - DC Variabele kostencalculatie = Partiële KP-berekening) => I.K.P. (integrale KP) Alle K. - dir. K. + ind. K. toewijzing juiste KP prijsbepaling => DC Omzet = opbrengst - Var K (= dir K) (=TVK) Bruto Marge = contributiemarge per eindprod. (CM) ⇒ tot. Vaste K ⇒W CM prod 1 + CM prod 2 + … = Tot CM - Tot vaste K Resultaat Beslissingen, geen prijsbepaling VP/e – VK/e (variabele kost) = CM/e Voordeel van D.C.: =>geen probleem van toewijzen van ind. K. (vaste K) =>marktgericht CM ≥ 0 => consumentengericht => concurrentengericht P ≥ VK =>basis van break-even-analyse


Ben Leers

2006

2BA informatica

voorbeeld: Onderneming heeft 3 prod. A Omzet 20000€ Var.K. -15000 € Vaste K. -6000 € (verdeeld) Resultaat -1000 €

B 30000€ -15000 € -10000 €

C 40000€ -20000 € -10000 €

5000 €

10000 €

Tot. W = 14000 € TCK = 26000 € IKP -> A weglaten => TCK 6000 € blijven Verdelen over B en C (elk 3000 €) Omzet Var. K. Vaste K.

A

B 30000 € -15000 € -13000 €

C 40000 € -20000 € -13000 €

Resultaat

2000 €

7000 €

Tot. W = 9000 € --> Tot. W daalt met 5000 € ==> beter A behouden Met Direct C Omzet Var.K.

A 20000€ -15000 €

B 30000€ -15000 €

C 40000€ -20000 €

CM

5000 €

15000 €

20000 €

Tot. CM = - TCK =

40000 € 26000 € 14000 €

Voorbeeld1: Gegeven: (prod. Cap) = normael prod = 240.000€ werk prod = 80% nu 192.000€ tot prod -> verkocht var k/e =3,5€/e TCK = 180.000€ (delingscal) VP/c = 5€/e Potentiële klant = 30.000 e afnemen tegen 3,8€/e


Ben Leers

2006

2BA informatica

vragen: 1) Afnemen? Ja/nee? 2) Hoeveel hebben we aan extra winst/verlies als we ja zeggen 3) Bij neen: hoeveel eenheden moet ik dan meer verkopen aan normale VP om dezelfde winst te behomen als bij ja. 4) Bij neen: 30000e meer verkopen aan 5€/e, zelfde winst als ja: welk budget heb ik dan extra om reclame te maken. 5) bij ja: kan dit niet doen binnen bestaande capaciteit => productie uitbesteden: wat is de biedprijs. Oplossing : 1) IKP-benadering: 180000 = 0,75€ / e (delingscalculatie) 240000 VK/e = 3,5€/e (standaard)

CK/e =

VP/e < IKP/e (integrale kostprijs) 3,80 < 4,25 -> niet goed : NEE (*) DC:

VP 3,8€/e

>

biedprijs ≥ VK/e (**)

VK/e 3,5€

->pos CM/e (0,3) -> ja voorwaarde : als binnen de bestaande productie cap. mogelijk is -> geen extra vaste kosten -> OK 48000e extra kan

2) hoeveel extra winst? Netto resultaat Zonder klant : (IKP)

Met klant : (IKP)

omzet: - Vk vd verk. Hoev. - CK vd verk. Hoev. - V/W onder/overbezetting

192.000x5 = 192.000x3,5= 192.000x0,75= 48.000x0,75= Nettoresultaat

960.000€ -672.000€ -144.00€ -36.000€ 108.000€

omzet

192.000x5 30.000x3,8 222.000x3,5= 222.000x0,75= 18.000x0,75= Nettoresultaat

1.074.000€ -777.000€ -166.500€ -13.500€ 117.000€

- VK - CK - V/W

extra winst 9.000€ (*) NEE was geen goed beslissing want toch winst ___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL - 47 -

Ben Leers Zonder klant (DC)

2006

2BA informatica

omzet - VK - VK klant CM - TCK Nettowinst

960.000€ -672.000€ -105.000€ 288.000€ -180.000€ 108.000€

Zelfde resultaat want geen EV Met Klant (DC)

omzet - VK

1.074.000€ -672.000€ CM

- TCK Nettowinst

297.000€ -180.000€ 117.000€

extra winst 9.000€ Zelfde resultaat want geen EV (**) -> Hoeveel extra winst? 0,3€/e x30.000e = 9.000€ (0,3€/e = CM/e) VP/e – VK/e = CM/e Opmerking: bij beslissing ja ->andere klanten willen prijs naar beneden 3) Hoeveel extra eenheden verkopen aan 5€ om zelfde extra winst te hebben 9.000 = ? e = 6000e Extra winst 5 − 3,5 CM=VP-VK/e 4) 30.000 e meer verkopen aan 5€ -> welk reclame budget is er voorhanden extra omzet: - extra VK:

30.000 e x 5= 30.000 e x 3,5= CM

- gewenste winst = 9000 (TCK niet meer)

150.000€ -105.000€ 45.000€ -9.000€ 36.000

Extra budget voor reclame : 36.000€ 5) Toch ja Stel niet mogelijk binnen de capaciteit => uitbesteden ->Buy or make? -> Buy -> biedprijs? (≥ VK/e) aan andere producent (concurrent) + zelfde productie prijs ___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL - 48 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

+ zelfde VK/e tussen 3,5 en 3,8 ==> voorwaarde: moet mogelijk zijn binnen concurrent zijn capaciteit vb: 3,65e Voorbeeld 2: Gegeven:

-> zijn winst = 3,65 -> mijn winst = 3,65 Machine 1 : TCK:8.600€ /jaar Machine 2 : TCK: 9.400€ /jaar Producten per machine/uur M ach 1 M ach 2

A 15 e 30 e

B 20 e 30 e

C 30 e 50 e

B 0,40 € 0,45 €

C 0,50 € 0,55 €

elke mach 2.000u/jaar max. Var K per e prod M ach 1 M ach 2

A 0,55 € 0,30 €

Geen voorraden! Geen bestelling gedeeltelijk! Mogelijke verkoop contracten : VP 1. 2. 3. 4. 5.

9.000 e 10.000 e 95.000 e 30.000e 20.000e

A B C A B

aan aan aan aan aan

0,50€/e 0,60€/e 0,70€/e 0,60€/e 0,55€/e

Gevraagd: welke contracten worden aanvaard en welke niet? CM/e = VP/e – VK/e Machines maximaal 2000u (machine-uren) --> CM/machine-u -->totale CM (->MAX!) - TCK Winst

Oplossing 1e stap: CM/machine voor elk contract uitrekenen Contract 1(A) - mach 1 Omzet = 9.000e x 0,5 = 4.500€ -VK/e = 9.000e x 0,55 = -4.950€ CM =-450€ CM /e =-450/9.000 =-0,05€/e CM/mach1 u = 15 e x –0,05€/e = -0,75€/mach1/u 15 e/u en 9.000 e = 600u nodig ___________________________________________________________________________ Hoge School Gent – BME/CTL - 49 -

Ben Leers

2006

2BA informatica

Contract 1(A) – mach 2 Omzet = 4.500€ -VK/e=9.000e x 0,3 = 2.700€ CM 1.800€ CM/e = 0,2€/e CM/mach2 u= 30e x 0,2€ = 6€/mach2 u 30 e/u en 9.000 e = 300u nodig Contract2(B) – mach1 Omzet=10.000 e x 0,6 = -VK/e=10.000 e x 0,40=

6.000€ 4.000€

CM 2.000€ CM/e = 0,15€/e CM/mach1 u=20 e x 0,2 = 4 €/mach1 u Contract2(B) - mach2 Omzet= -VK/e=10.000 e x 0,45 =

6.000€ -4.500€

CM 1.500€ CM/e = 0,15€/e CM/mach2 u = 30 e x 0,15 = 4,5€/mach2 u Contract3(C) – mach1 Omzet= 95.000 e x 0,7= 66.500€ -VK/e= 95.000 e x 0,5= -47.500€ CM 19.000€ CM/e =0,2€/e CM/mach1 u = 30 e x 0,2€/e=6€/mach1 u Contract3(C) – mach2 Omzet= -VK/e = 95.000 e x 0,55=

66.500€ -52.250€

CM 14.250€ CM/e = 0,15€ CM/mach2 u=50 e x 0,15€/e = 7,5€/mach2 u Contract4(A) – mach1 Omzet = 30.000 e x 0,6= -VK/e = 30.000 e x 0,55=

18.000€ -16.500€

CM 1.500€ CM/e = 0,05€/e CM/mach1 u =15e x 0,05 =0,75€/mach1 u


Ben Leers

2006

Contract4(A) – mach2 Omzet = -VK/e = 30.000 e x 0,30=

2BA informatica

18.000€ -9.000€

CM 9.000€ CM/e = 0,3€/e CM/mach2 u =30 e x 0,3 = 9€/mach2 u Contract5(B) – mach1 Omzet = 20.000 e x 0,55 = -VK/e = 20.000 e x 0,4 =

11.000€ -8.000€

CM 3.000€ CM/e = 0,15€/e CM/ mach1 u =20 e x 0,15€/e=3€/mach1 u Contract5(B) – mach2 Omzet -VK/e = 20.000 e x 0,45 =

11.000€ -9.000€

CM 2.000€ CM/e = 0,1 €/e CM/mach2 u = 30 e x 0,1 =3€/mach2 u

CM/mach u 9€ 7,50 € 6€ 4,50 € 4€ 3€ 0,75 € -0,75 €

M ACH 1 contr. Prod / / 3 (C ) / 2(B) 5(B) 4(A) 1(A)

M ACH 1 nodige uren / / 3.166,66u / 500u 1.000u 2.000u 600u

M ACH 2 contr. Prod 4(A) 3(C ) 1(A) 2(B) / 5(B) / /

M ACH 2 nodige uren 1.000u 1.900u 300u 333,33u / 666,66u / /

Alternatief 1 Mach I: contr 3 (C) (beginnen bij hoogste CM per machine)

:

Aanvullen op Mach II : (machine verder aanvullen)

Max CM/machine 2000u * 6€ = * 30 e = 60000e

Tot CM 12000€

700u * *50e = 35000e

5250€

7.5€

=

95000e


Ben Leers

2006 ■ Contr 4(A) ■ Contr 1(A)

: :

2BA informatica 1000u * 300u *

9€/mach 4 6€ Tot CM -TCK netto w

=9000€ =1800€ =28050€ =18000€ =10050€

1000u * 1000u * *50e=50000e

9€ 7.5€

= =

9000€ 7500€

1500u * *30e=45000e

6€

=

9000€

Alternatief 2 (beginnen op mach II) Mach II:

contr 4 (A) contr 3 (C)

Aanvullen op Mach I nog 500u over

BEST :

: :

nog

:

: contr 2(B) :

500u * =2000u

4€ Tot CM -TCK netto w

=2000€ =27500€ =18000€ =9500€

contr 3 contr 4 contr 1

oef p122 in boek oef 2 oef op DC niet A en B maar A OF B! 7.2 Break-Evenanalyse (Vaste / Var K. -> Direct Costing) Q bij W = V = 0 TO VP/e * Q TCK

= = = =

TK (V=W=O) TCK + TVK TCK + (VK/e * Q) Q*(VP/e – VK/e)

BE afzet = Q BE =

BEomzet = BEafzet * (in waarde) of

=

TCK VP / e − VK / e

Break Even Afzet

VP/e

TCK     * VP / e  VP / e − VK / e  BE omzet =

TCK VP / e − VK / e VP / e

% CM tov VP of omzet


Ben Leers

2006

2BA informatica

Voorbeeld VP/e = TCK = VK/e =

2.5€ 50000€ 1.5€/e

Hoeveel eenheden moeten er verkocht worden om uit de kosten te geraken? (Bereken BEafzet.) BE afzet =

50000€ = 50000e 2.5€ − 1.5€

BE omzet = 5000e * 2.5€ / e = 12500€ =

50000 2.5 − 1.5 2.5

7.2.1 Break-even Charts BE-punt -> snijpunt van TO en TK Tabel: Q 0 10000 25000 50000 75000

TO =VP/e*Q 0 25000 62500 125000 187500

TCK 50000 50000 50000 50000 50000

(totale kost en totale opbrengst) TVK =VK/e*Q 0 15000 37500 75000 112500

TK =TCK+TVK 50000 65000 87500 125000 162500

Res V/W? -50000 -40000 -15000 0 25000


Ben Leers

2006

2BA informatica

Zie notas en deel 4


Ben Leers

2006

2BA informatica

Hoofstuk 7:Investeringsvraagstukken Investeren = vastleggen in vaste activa Iv +Iu + (Is) V: U: S:

vervangingsinvestering uitbreidingsinvestering Stuks

:

oude machines afschrijven D financieren vervangingsinvesteringen

Keuze? Selectiecriteria (nieuwe machine) Optimale levensduur

(Er is een technische levensduur bepaald)

3) Fiscale levensduur Fiscale D (afchrijvingen) 4) bedrijfseconomische levensduur Optimale levensduur Investeringsbeslissing (machine)

(*) (**)

KP/product D : lineair / Tot D bedrag gegeven (*) Complementaire K Ondehoudskosten (**)

verlagen over lange periode verhogen over lange periode

De optimale levensduur wordt hieruit afgeleid Daar waar Totale kost vd investering per productie eenheid minimaal is.

Investeringsbeslissing Netto Rendement voor elk alternatief :

gem. verwachte NettoWinst / jaar * 100 (%) gem. geïnvesteerd vermogen


Ben Leers

2006

2BA informatica

Pay-Back methode Cash Flow/jaar  hoe lang? Element tijd Methode van de Netto Constante Waarde Voorbeeld:

Gegevens (schattingen) Aanschaffingswaarde Vrachtkosten Levensduur Restwaarde Verwachte gem. jaarlijkse opbrengst Kosten: lonen & onderhoud (gem./j)

Alternatief A (€) Alternatief B (€) 6500 1250 5 jaar 3750 4700 11780

142000 1750 5 jaar 3750 95500 22955

Lineaire afschrijving (D) Vennootschapsbelasting T = 34% 1ste oplossingsmethode

Nettowinst (NW) Alternatief A (€) Alternatie B (€) Opbrengst 47000 - Kaskosten (= uitgaven) - 11780 - Niet Kaskosten (= afschrijvingen) - 12500 NW voor T 22720 - T (34%) - 7724.8 NW na belasting 14995.2

D voor alternatief A =

Aanvangwaarde(incl.kosten) − RW t (levensduur )

gem. geïnvesteerd vermogen =

gem. geïnvesteerd vermogen = ⇒ % NW voor A =

=

95500 - 22955 - 28000 44545 - 15145.3 29399.7 66250 − 3750 5

= 12500 / j

AW + RW 2 66250 + 3750 = 35000 € 2

14995.2 * 100 = 42.84 % 35000


Ben Leers

2006

2BA informatica

D voor alternatief B =

Aanvangwaarde(incl.kosten) − RW 143750 − 3750 = = 28000 / j t (levensduur ) 5


AW + RW 2


143750 + 3750 = 73750 € 2

⇒ % NW voor B =

29399.7 * 100 = 39.85 % 73750

 volgens rendement kiezen we voor alternatief A (42.84 %)

afschrijvingstabel Jaar BW0 (= AW) BW1 … BW5 (= RW)

Waarde 143750 115750 … 3750

Gemiddelde waarde = waarde bij 2.5 jaar 2de oplossingsmethode Cash Flow (CF) voor A terug te verdienen AW + k (= geïnvesteerd vermogen) ( RW krijg ik terug) CF = Ontvangsten – Uitgaven = Opbrengsten – Kaskosten of

CF = NW na belastingen + D uit resultaat rekening

uit toelichting bij de balans

CF voor alternatief A: 14995.2 + 12500 = 27495.2 CF voor alternatief B: 29399.7 + 28000 = 57399.7 400

terug te verdienen bedrag: Voor A:

66250 - 3750 62500

Voor B:

143750 - 3750 140000


Ben Leers

2006

2BA informatica

Alternatief A Alternatief B Jaar Nog terug te verdienen CF Nog terug te verdienen CF Begin jaar 1 62500 140000 Einde jaar 1 35005 27495 82600 57400 Einde jaar 2 7510 27495 2500 57400 Einde jaar 3 27495 57400 Einde jaar 4 Einde jaar 5 tussen 2 − 3 jaar

7510 = 0.27 ⇒ 2.27 jaar = 2 jaar 99 dagen 27495

Hier bij vaste CF

Alternatief A

Alternatief B

terug te verdienen 62500 terug te verdienen 140000 = = 2.27 jaar = = 2.44 jaar vaste CF / jaar 27495 vaste CF / jaar 57400

Bij variabele CF via tabel!  A is weer de beste keuze (geld is vlugger terug in bedrijf) OPMERKINGEN: CF na de terugverdientijd is belangrijker bij B dan bij A toekomstige CF t.o.v huidige I uitgave. 3de oplossingsmethode  Netto Constante Waarde (actualiseren) huidig kapitaal K0  na 1 jaar: na 2 jaar: … na t jaar: Kt

omgekeerd K 0 =

(1 + i ) t

K1 = K0 + i * K0 = K0 (1 + i) K2 = K1 + i * K1 = K1 (1 + i) = K0 (1 + i)² Kt = K0 (1 + i)t

= samengesteld i

= huidige (actuele) waarde van het toekomstig kap Kt belegd tegen int erest i

toekomstige CF  actualiseren

∑ CF1

+

CF 2

+

CF 2

+

CF 2

( 1 + i ) 1 (1 + i ) 2 ( 1 + i ) 3 ( 1 + i ) 4

+

toekomstige CF ≥ Inv. bedrag

CF 2

+

RW

(1 + i ) 5 (1 + i ) 5

?

≥ geïnvesteerd bedrag


Ben Leers

2006

i?  voor i

2BA informatica

 gem. interest op kapitaal  gem. rendement van het bedrijf dit minimum ook voor de nieuwe I = Cut off-rate (vb 12%)

A. Voor A: 27495

(1 +

0.12 )

1

+

27495

(1 +

0.12 )

2

+

27495

(1 +

0.12 )

3

+

27495

(1 +

0.12 )

4

+

27495

(1 +

0.12 )

5

+

3750

(1 +

0.12)

5

= 101241.19

> 66250 (I 35000 pos) OK Voor B: 27495

(1 +

0.12 )

1

+

27495

(1 +

0.12 )

2

+

27495

(1 +

0.12 )

3

+

27495

(1 +

0.12 )

4

+

27495

(1 +

0.12 )

5

+

3750

(1 +

0.12)

5

= 101241.19

> 66250 (I 65000 pos) OK  B beste alternatief Intern rendement per alternatief

∑

NCW ( netto cons tan te waarde) van de CF (net gekozen) ≈ geïnvesteerd bedrag

in formule i.p.v. 12%  bv. 20%  bedrag is kleiner  opnieuw % insteken  tot A = gelijk si aan 66250. Vb: optimale levensduur (Iv) (ander vb p 132) AW = 125000

RW = 0

Geschatte complementaire kosten Geschatte produktie in eenheden Jaar 1 100000 € 10500 e Jaar 2 110250 € 10000 e Jaar 3 125250 € 8500 e Jaar 4 152000 € 6500 e  Comp K D/j hoe langer de periode … min kost/e prod. (D =

125000 = 31250) 4


Ben Leers

2006

2BA informatica

Tot D kost Tot complementaire K Tot. K Tot prod. Kost/e (cumulatief)

Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4

125000 125000 125000 125000

100000 210250 335500 487500 +

(cumulatief)

225000 335250 460500 612500 =

10500 20500 29000 35500

21.43/e 16.35/e 15.88/e 17.25/e

minimum kost/eenheid prod.  optimale levensduur = 3 jaar


Ben Leers BA informatica

Recommend Documents