Prijs e 2,95
fietsroute 27 km N amens het Erfgoedplatform, waarin cultuurhistorische N N Namens amens amens het het het Erfgoedplatform, Erfgoedplatform, Erfgoedplatform, waarin waarin waarin cultuurhistorische cultuurhistorische cultuurhistorische
Wenum-Wiesel Wenum-Wiesel Apeldoorn via wijk het Loo Apeldoorn via wijk het Loo
Bellevue route
Bellevue route
verenigingen uit de gemeente Apeldoorn met elkaar samenverenigingen verenigingen verenigingenuit uit uitde de degemeente gemeente gemeenteApeldoorn Apeldoorn Apeldoornmet met metelkaar elkaar elkaarsamensamensamenwerken, kreeg ik het verzoek een fietsroute voor te bereiden. werken, werken, werken,kreeg kreeg kreegik ik ikhet het hetverzoek verzoek verzoekeen een eenfietsroute fietsroute fietsroutevoor voor voorte te tebereiden. bereiden. bereiden. Met veel enthousiasme ging ik aan de slag en wat blijkt er dan Met Met Metveel veel veelenthousiasme enthousiasme enthousiasmeging ging gingik ik ikaan aan aande de deslag slag slagen en enwat wat watblijkt blijkt blijkter er erdan dan dan in de gemeente Apeldoorn veel op cultureel gebied aanwezig in in inde de degemeente gemeente gemeenteApeldoorn Apeldoorn Apeldoornveel veel veelop op opcultureel cultureel cultureelgebied gebied gebiedaanwezig aanwezig aanwezig te zijn. Het was veel te veel voor één fietsroute. Voor ligt dan te te tezijn. zijn. zijn.Het Het Hetwas was wasveel veel veelte te teveel veel veelvoor voor vooréén één éénfietsroute. fietsroute. fietsroute.Voor Voor Vooruuuuligt ligt ligtdan dan dan ook een exemplaar waarvan ik hoop dat er nog vele zullen ook ook ookeen een eenexemplaar exemplaar exemplaarwaarvan waarvan waarvanik ik ikhoop hoop hoopdat dat dater er ernog nog nogvele vele velezullen zullen zullen volgen. volgen. volgen. volgen.
A rcheologisch onderzoek, wat ik zelf als amateur al vele A A Archeologisch rcheologisch rcheologischonderzoek, onderzoek, onderzoek,wat wat watik ik ikzelf zelf zelfals als alsamateur amateur amateural al alvele vele vele jaren doe, is een ontdekkingstocht door je eigen omgeving en jaren jaren jarendoe, doe, doe,is is iseen een eenontdekkingstocht ontdekkingstocht ontdekkingstochtdoor door doorje je jeeigen eigen eigenomgeving omgeving omgevingen en en soms ook daarbuiten. Het leven van de mens wordt mede soms soms soms ook ook ook daarbuiten. daarbuiten. daarbuiten. Het Het Het leven leven leven van van van de de de mens mens mens wordt wordt wordt mede mede mede bepaald door zijn omgeving. Daarom vind ik het leuk om iets bepaald bepaald bepaalddoor door doorzijn zijn zijnomgeving. omgeving. omgeving.Daarom Daarom Daaromvind vind vindik ik ikhet het hetleuk leuk leukom om omiets iets iets over die omgeving te schrijven voor iedereen die er interesse over over overdie die dieomgeving omgeving omgevingte te teschrijven schrijven schrijvenvoor voor vooriedereen iedereen iedereendie die dieer er erinteresse interesse interesse in heeft. Bij het rijden van de route is het goed om af en toe in in inheeft. heeft. heeft.Bij Bij Bijhet het hetrijden rijden rijdenvan van vande de deroute route routeis is ishet het hetgoed goed goedom om omaf af afen en entoe toe toe even stil te staan en je deze omgeving voor te stellen in de tijd even even evenstil stil stilte te testaan staan staanen en enje je jedeze deze dezeomgeving omgeving omgevingvoor voor voorte te testellen stellen stellenin in inde de detijd tijd tijd van toen of juist in de tijd die komen gaat: wat zal er vervan van vantoen toen toenof of ofjuist juist juistin in inde de detijd tijd tijddie die diekomen komen komengaat: gaat: gaat:wat wat watzal zal zaler er erverververdwijnen en wat komt er voor in de plaats? dwijnen dwijnen dwijnenen en enwat wat watkomt komt komter er ervoor voor voorin in inde de deplaats? plaats? plaats?
A peldoorn een stad van natuur maar ook van cultuur (hisA A Apeldoorn peldoorn peldoorneen een eenstad stad stadvan van vannatuur natuur natuurmaar maar maarook ook ookvan van vancultuur cultuur cultuur(his(his(hisMet duidelijke en handzame routekaart torie, kunst, architectuur) en al deze aspecten hebben we torie, torie, kunst, kunst, kunst, architectuur) architectuur) architectuur) en en en al al al deze deze deze aspecten aspecten aspecten hebben hebben hebben we we we Veel leuke wetenswaardigheden entorie, historie geprobeerd in deze fietsroute te verweven. Zoals in het cologeprobeerd geprobeerd geprobeerdin in indeze deze dezefietsroute fietsroute fietsroutete te teverweven. verweven. verweven.Zoals Zoals Zoalsuuuuin in inhet het hetcolocolocoloMet duidelijke en handzame routekaart fon kunt lezen hebben allerlei instanties een inhoudelijke bijfon fon fonkunt kunt kuntlezen lezen lezenhebben hebben hebbenallerlei allerlei allerleiinstanties instanties instantieseen een eeninhoudelijke inhoudelijke inhoudelijkebijbijbijVeel leuke wetenswaardigheden en historie drage geleverd aan deze route, waardoor het een heel drage drage drage geleverd geleverd geleverd aan aan aan deze deze deze route, route, route, waardoor waardoor waardoor het het het een een een heel heel heel afwisselende tocht geworden is. afwisselende afwisselende afwisselendetocht tocht tochtgeworden geworden gewordenis. is. is. hoop dat met deze uitgave niet alleen fietsen wandelIIIIkkkkhoop hoop hoopdat dat datuuuumet met metdeze deze dezeuitgave uitgave uitgaveniet niet nietalleen alleen alleenfietsfietsfiets-en en enwandelwandelwandelplezier beleeft maar ook op ontdekkingtocht gaat naar wat er plezier plezier plezierbeleeft beleeft beleeftmaar maar maarook ook ookop op opontdekkingtocht ontdekkingtocht ontdekkingtochtgaat gaat gaatnaar naar naarwat wat water er er nog meer is en in welke samenhang. Ook hoop ik dat scholen nog nog nogmeer meer meeris is isen en enin in inwelke welke welkesamenhang. samenhang. samenhang.Ook Ook Ookhoop hoop hoopik ik ikdat dat datscholen scholen scholen er inspiratie uit opdoen om naar buiten te gaan met de klasssen er er erinspiratie inspiratie inspiratieuit uit uitopdoen opdoen opdoenom om omnaar naar naarbuiten buiten buitente te tegaan gaan gaanmet met metde de deklasssen klasssen klasssen en leerlingen uit te dagen een spreekbeurt te houden over een en en enleerlingen leerlingen leerlingenuit uit uitte te tedagen dagen dageneen een eenspreekbeurt spreekbeurt spreekbeurtte te tehouden houden houdenover over overeen een een dergelijk onderwerp. dergelijk dergelijk dergelijkonderwerp. onderwerp. onderwerp.
E nog veel meer, ontdek het zelf, dit is maar een E EErrrrisis is isnog nog nogveel veel veelmeer, meer, meer,ontdek ontdek ontdekhet het hetzelf, zelf, zelf,dit dit ditis is ismaar maar maareen een een aanzet of voor u/jullie een begin? aanzet aanzet aanzetof of ofvoor voor vooru/jullie u/jullie u/jullieeen een eenbegin? begin? begin?
M et plezier heb ik met een aantal mensen samengewerkt M M Met et etplezier plezier plezierheb heb hebik ik ikmet met meteen een eenaantal aantal aantalmensen mensen mensensamengewerkt samengewerkt samengewerkt zoals mijn collega amateur-archeologen, met Dolly Verhoeven zoals zoals zoalsmijn mijn mijncollega collega collegaamateur-archeologen, amateur-archeologen, amateur-archeologen,met met metDolly Dolly DollyVerhoeven Verhoeven Verhoeven en Elly van der Velde. Ik dank allen die hun inbreng hebben en en enElly Elly Ellyvan van vander der derVelde. Velde. Velde.Ik Ik Ikdank dank dankallen allen allendie die diehun hun huninbreng inbreng inbrenghebben hebben hebben gehad in de totstandkoming van dit boekje. Genoemd mag hier gehad gehad gehadin in inde de detotstandkoming totstandkoming totstandkomingvan van vandit dit ditboekje. boekje. boekje.Genoemd Genoemd Genoemdmag mag maghier hier hier zeker worden Jules de Vries van het Fietsgilde, die al onze zeker zeker zeker worden worden worden Jules Jules Jules de de de Vries Vries Vries van van van het het het Fietsgilde, Fietsgilde, Fietsgilde, die die die al al al onze onze onze bezienswaardigheden heeft verbonden tot een leuke route. bezienswaardigheden bezienswaardigheden bezienswaardighedenheeft heeft heeftverbonden verbonden verbondentot tot toteen een eenleuke leuke leukeroute. route. route.
Namens de Namens Namens Namensde de de Archeologische Archeologische Archeologische Archeologische Werkgroep Apeldoorn, Werkgroep Werkgroep WerkgroepApeldoorn, Apeldoorn, Apeldoorn, Gerard Heij Gerard Gerard GerardHeij Heij Heij Tweede druk mei 2006 Tweede Tweede Tweededruk druk drukmei mei mei2006 2006 2006
w.bellevueapeldoorn.nl
www.bellevueapeldoorn.nl
Geactualiseerde route 2016
FIETSROUTE APELDOORN WIJK HET LOO – WIESEL – WENUM Start: Hoek Canadalaan – Loolaan, tegenover Orpheus Afstand: circa 27 kilometer Karakter: Tocht door de wijk Het Loo en het buitengebied van Wiesel en Wenum ten noorden van Apeldoorn. De route voert door vlak terrein over geasfalteerde wegen en fietspaden en soms halfverharde wegen en bospaden. De route is niet geschikt voor gemotoriseerd verkeer vanwege voor auto’s niet toegankelijke doorgangen of wegen.
1
Op het kruispunt waarop het startpunt zich bevindt, ziet u Schouwburg en Congrescentrum Orpheus. Op deze plek werd omstreeks 1829 een begraafplaats aangelegd, omdat het verboden werd om nog langer mensen in kerken te begraven. Na 1898 werd een nieuwe begraafplaats aangelegd op de hoek van de Soerenseweg en de Jachtlaan. In 1965 werd de oude begraafplaats geruimd en werd hier schouwburg Orpheus gebouwd onder architectuur van Bijvoet en Holt. De recente uitbreiding en verbouwing uit 2004 is ontworpen door architect Hertzberger. Voor het gebouw staat een beeld van Orpheus, gemaakt door de Russische kunstenaar Ossip Zadkine, ook bekend van zijn bevrijdingsmonument in Rotterdam. Over bevrijding gesproken: in de Canadalaan bevindt zich de bevrijdingsboom, die geplant is op 29 december 1945 door Luitenant Generaal G.G. Simonds, commandant van het IIe Canadese legerkorps dat Nederland bevrijdde.
rdelijke richting; de Grote rkant. Links ziet u op de n J. Geurts. De Loolaan is vormde de verbindingsweg erk. Aan de Loolaan bevinen huizen.
De huisnummers 22, 24, 26, 28, 32, 38, 40, 42, 43, 44, 45, 47, 49, 51, 54, 55-57, 59, 67, 71, 73, 73a, 75, 77 en 83 zijn gemeentelijke monumenten.
Vlak voor de kruising ziet u rechts de villa Loolaan 552 / 554. Onder deze villa bevindt zich een bunker, in de Tweede Wereldoorlog gebouwd in opdracht van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandse gebied A. Seyss Inquart. Zijn
21:04
Pagina 3
Het is de moeite waard om links even de Bosweg in te fietsen. Aan de rechterkant van de weg, na huisnumer 3, gaan we een hondenuitlaatpaadje in. We komen nu in het Spainkbos en kunnen het beste de fiets even neerzetten. Te voet is hier in het bos te ontdekken wat we zo dicht bij het centrum niet snel zouden verwachten: een grafheuvel, waarschijnlijk uit de
nieuwbouw vlakbij het station en zullen op deze plek nieuwe woningen verschijnen.
Pagina 3
Op nummer 59 staat ‘Huize Bosrust’; het linkerdeel is het oudste en dateert uit de eerste helft van de 19e eeuw. Oorspronkelijk stond het bekend als het sanatorium voor ‘zenuwlijders’ van dr. P.F. Spaink. Inmiddels is het huis uitgebouwd en doet dienst als opvangcentrum voor asielzoekers.
Vlak voor de kruising rechts de villa 552 / 554. Op het voorterrein vanziet de u sector Mobiel vanLoolaan ROC Aventus, aan Onder deze villa zichu een bunker, in en deTechniek’ Tweede de rechterkant van bevindt de weg, ziet het beeld ‘Mens Wereldoorlog gebouwd in opdracht Rijkscommissaris van Janneke Ducro geplaatst ter ere van van de opening van deze voor het Nederlandse gebied A. Seyss Inquart. Zijnde school in bezette 1959. Medio 2007 zal de school verhuizen naar
17-05-2006
U rijdt de Loolaan in, in noordelijke richting; de Grote Kerk bevindt zich aan uw rechterkant. Links ziet u op de Loolaanflat een gevelschildering van J. Geurts. De Loolaan is aangelegd tussen 1735 en 1740 en vormde de verbindingsweg tussen Paleis Het Loo en de dorpskerk. Aan de Loolaan bevinden zich talrijke interessante villa’s en huizen.
rijksmonument. De kerk is llandse renaissancestijl met de kerk bevinden zich een toel en orgel. Prinses voor de kerk en was als oeder, koningin-regentes ruikname van de kerk. In atie van prinses Wilhelmina an haar op het voorterrein r Greet Grottendieck uit
2
Op het voorterrein van de sector Mobiel van ROC Aventus, aan de rechterkant van de weg, ziet u het beeld ‘Mens en Techniek’ van Janneke DucroOok geplaatst ter zich ere van de drie opening van grafdeze Nieuwe Steentijd. bevinden er nog kleinere school inOok 1959. 2007 de school naar heuvels. op Medio de hoek van zal de Bosweg enverhuizen de Loolaan, op de nieuwbouw vlakbij een het poffertjeskraam station en zullenstond, op deze plek nieuwe plek waar vroeger heeft een grafwoningen verschijnen. heuvel gelegen. Hier staat nu een appartementencomplex.
21:04
DeDe Grote Grote Kerk Kerk (Loolaan (Loolaan 16) 16) is een is een rijksmonument. rijksmonument. Deis De kerk kerk is is De Grote Kerk (Loolaan 16) een rijksmonument. De kerk is gebouwd gebouwd in in 1891 1891 enen 1892 1892 in in dede Hollandse Hollandse renaissancestijl met met gebouwd in 1891renaissancestijl en 1892 in de Hollandse renaissancestijl met elementen elementen van van dede Franse Franse gotiek. gotiek. In In de de kerk kerk bevinden bevinden zich zich een elementen van de Franse gotiek. Ineen de kerk bevinden zich een fraaie fraaiekoninginnebank, koninginnebank, preekstoel preekstoel enenorgel. orgel. Prinses Prinses en orgel. Prinses fraaie koninginnebank, preekstoel Wilhelmina Wilhelmina legde legde dede eerste eerste steen steen voor voor dede kerk kerk enen was was alsvoor als de kerk en was als Wilhelmina legde de eerste steen twaalfjarige twaalfjarigesamen samenmet met haar haarmoeder, moeder, koningin-regentes koningin-regentes twaalfjarige samen met haar moeder, koningin-regentes Emma, Emma, ook ook aanwezig aanwezig bijbij dede ingebruikname ingebruikname van van de kerk. kerk.In In Emma, ook aanwezig bijdede ingebruikname van de kerk. In 1998 1998 werd, werd, 100 100 jaar jaar nana de de inauguratie inauguratie van van prinses prinses Wilhelmina van prinses Wilhelmina 1998 werd, 100 jaar na deWilhelmina inauguratie tottot koningin, koningin, een een bronzen bronzen beeld van van haar haar op op hethet voorterrein voorterrein totbeeld koningin, een bronzen beeld van haar op het voorterrein geplaatst. geplaatst.Het Hetis isgemaakt gemaakt door doorHet Greet Greet Grottendieck uituit geplaatst. is Grottendieck gemaakt door Greet Grottendieck uit Wenum-Wiesel. Wenum-Wiesel. Wenum-Wiesel.
22 U U rijdt rijdt dede Loolaan Loolaan in,in, in in noordelijke noordelijke richting; richting; Grote Grote 2 U rijdt de Loolaan in,de inde noordelijke richting; de Grote Kerk Kerk bevindt bevindt zich zich aan aan uw uw rechterkant. rechterkant. Links Links ziet urechterkant. u opop dede Kerk bevindt zich aanziet uw Links ziet u op de Loolaanflat Loolaanflat een een gevelschildering gevelschildering van van J. J. Geurts. Geurts. DeDe Loolaan Loolaan is is Loolaanflat een gevelschildering van J. Geurts. De Loolaan is aangelegd aangelegd tussen tussen 1735 1735 enaangelegd en 1740 1740 enen vormde vormde dede verbindingsweg verbindingsweg tussen 1735 en 1740 en vormde de verbindingsweg tussen tussen Paleis Paleis Het Het Loo Loo enen de de dorpskerk. dorpskerk. Aan Aan dede Loolaan bevinbevin- Aan de Loolaan bevintussen Paleis Het Loo enLoolaan de dorpskerk. den den zich zich talrijke talrijke interessante interessante villa’s enen huizen. huizen. den villa’s zich talrijke interessante villa’s en huizen.
Op Loolaan 55/57 staat de relatief oude villa ‘Apoldro’; deze stamt voor het grootste deel uit de eerste helft van de 19e eeuw en heeft neo-classicistische kenmerken, zoals bijvoorbeeld de streng symmetrische opzet. De serre is vermoedelijk rond 1900 aan de villa toegevoegd. De Grote Kerk (Loolaan 16) is een rijksmonument. De kerk is gebouwd in 1891 en 1892 in de Hollandse renaissancestijl met elementen van de Franse gotiek. In de kerk bevinden zich een fraaie koninginnebank, preekstoel en orgel. Prinses Wilhelmina legde de eerste steen voor de kerk en was als twaalfjarige samen met haar moeder, koningin-regentes Emma, ook aanwezig bij de ingebruikname van de kerk. In 1998 werd, 100 jaar na de inauguratie van prinses Wilhelmina tot koningin, een bronzen beeld van haar op het voorterrein geplaatst. Het is gemaakt door Greet Grottendieck uit Wenum-Wiesel.
Nieuwe Steentijd. Ook bevinden zich er nog drie kleinere grafheuvels. Ook op de hoek van de Bosweg en de Loolaan, op de plek waar vroeger een poffertjeskraam stond, heeft een grafheuvel gelegen. Hier staat nu een appartementencomplex.
wenum wenumwiesel wieselbinnenwerk binnenwerk deel3 3binnenwerk 17-05-2006 17-05-2006 21:04 21:04 Pagina Pagina3 3 wenum deel wiesel deel 3 17-05-2006
Drie voorbeelden: De villa ‘Onder de Linden’, Loolaan 26, bevat elementen uit het neo-classicisme. De rondboogvensters, een serre met mooie balustrade en een toegangsportaal met schilddak zijn kenmerkend. Vroeger heette het ‘Villa Jenny’, naar de eigenaresse douarière jonkvrouw J.C. van den Bosch. Na haar overlijden kwam het pand in het bezit van kaakchirurg dr. Willemse, die volgens overlevering door koningin Wilhelmina werd gekenschetst als ‘tandenbeul’.
huwelijk van Koningin Wilhelmina met Prins Hendrik en tevens ter ere van haar ouders opgericht. Dit geschenk van de Apeldoornse samenleving benadrukt de band van Apeldoorn met de bewoners van Het Loo. De naald van hardsteen is 17 meter hoog en ontworpen door de gemeente-architect G. de Zeeuw. Een door P. Puype ontworpen bronzen plaquette op het monument toont de portretten van Koningin Emma en Koning Willem III. U verlaat de kruising en fietst de Zwolseweg in. Direct links ligt Het Kleine Loo, een rijksmonument. Het is gebouwd in 1829/1830 door de Apeldoornse bouwmeester van Koning Willem I, Hendrik Jan Lijssen. Het gebouw en het bijbehorende koetshuis waren bestemd voor de kamerheer of intendant van de koning of koningin. De laatste intendant verliet Het Kleine Loo in 1971.
bijnaam was ‘ 6 1/4’. Bij luchtalarm vluchtte hij met zijn staf naar deze schuilkelder, waar de vertrekken waren behangen met Perzische tapijten, ‘geleend’ uit Paleis Het Loo. De bunker kon luchtdicht worden afgesloten. Speciale pompen, waarin gasfilters waren aangebracht, maakten de aanvoer van gezuiverde lucht mogelijk. Ook was er een telefooncentrale voor verbinding met onder andere de SS- en Polizeiführer Rauter in Hotel Nieland. Vanaf 1956 is de bunker gesloten voor publiek.
Ook links ziet u op Zwolseweg 3 een grote villa, die in 1905 gebouwd is als woonhuis voor Baron van Geen, de toenmalig particulier secretaris van Koningin Wilhelmina. Het is een rijksmonument. Het gebouw bevat Art Nouveau- en Vakwerkstijlelementen. De architect is niet bekend, maar er wordt gedacht aan de Apeldoornse architect Andries van Driesum.
3
Op de kruising bevinden zich nog een aantal bezienswaardigheden. Op Koning Lodewijklaan 2 valt het moderne en markant gelegen Zorgcentrum De Loohof op. Het is in 2000 gebouwd onder architectuur van Van Duivenboden Borkent, Apeldoorn. In de direkte nabijheid hiervan ziet u het Canadese Bevrijdingsmonument ‘Man met twee hoeden’, ontworpen door Henk Visch in opdracht van de Stichting Bevrijding ‘45.
Voorbij Residence Loohorst slaat u linksaf en rijdt de Loseweg in. U neemt de eerste weg rechts, de Dillenburg. Links op de hoek (Loseweg nr. 142/ Dillenburg 1) staat een villa, in 1879 met een unieke opzet en in eclectische stijl gebouwd. Het grote dakhuis bevat rondboogvensters in Romaanse trant. Tegen de zijgevel bevindt zich een houten serre met uitzonderlijk rijke details. De panden op deze locatie vlakbij Paleis Het Loo werden destijds vooral bewoond door oud- Indiëgangers.
Aan de overkant van het kruispunt bevindt zich ‘de Naald’. Deze gedenknaald werd in 1901 ter gelegenheid van het
U gaat linksaf de Rostocklaan in en bij de Y-splitsing hierna blijft u deze laan volgen.
U gaat linksaf de Stolberglaan in. Op de T- kruising slaat u rechtsaf en komt weer op de Loseweg. Links heeft u een mooi doorkijkje op Paleis Het Loo, een rijksmonument. Het ‘Nieuw Huys Loo’ is gebouwd en tussen 1685 tot 1692 als jachtslot voor Stadhouder Koning Willem III. In 1684 had hij al het Middeleeuwse kasteeltje Het Oude Loo gekocht. Paleis Het Loo (het Nieuwe Loo) is ontworpen door de bekende architect Jacob Roman (1640-1716). In 1971 kreeg Het Loo de bestemming van rijksmuseum en besloot men tot een grootscheepse renovatie, die duurde van 1977 tot 1984. Paleis Het Loo werd in die periode in de oorspronkelijke staat hersteld. Desgewenst kunt u de fietstocht onderbreken voor een bezoek aan het Paleis en de Tuinen. Weer terugkijkend in de Loseweg zien we rechts op nummer 172 Huize Berghorst. De naam is afkomstig van Marten Berghorst, die in 1910 dit terrein naliet aan een stichting, onder voorwaarde dat er een jongensweeshuis zou worden gevestigd. Het opvallend rijk vormgegeven gebouw is ontworpen door architect A. Van Driesum. Er zijn vele bijzondere details te zien, zoals bijvoorbeeld de veranda’s met Jugendstilornamenten. Enige jaren geleden is De Berghorst gerenoveerd en kreeg het de functie van appartementencomplex volgens een ontwerp van E. Hoogenberk Voorstonden. U blijft de Loseweg volgen en ziet aan uw rechterhand Het Posthuis liggen. Kijkt u op dit punt rechts de Koningstraat in, dan hebt u uitzicht op De Keizerskroon. Omdat Het Oude Loo te weinig ruimte bood om gasten te herbergen werd aan het eind van de 17e eeuw een dependance gebouwd. De Keizerskroon dankt zijn naam aan een bezoek van Tsaar Peter de Grote in 1717 aan de weduwe van Johan Willem Friso. In 1909 is het hotel afgebrand en werd herbouwd. Het huidige gebouw is ontworpen door architect Tido Wiarda.
Doorrijdend op de Loseweg komen we langs een vroegere smederij met woonhuis (Loseweg 290 / 292), bekend onder de naam ‘Smederij van Loois’, genoemd naar de smid. Nu is het huis een rijksmonument. De geschiedenis van het smidshuis gaat terug tot de late 17e eeuw, waarna grondige verbouwingen hebben plaatsgehad. In 1685 ten tijde van de bouw van Paleis Het Loo bleken de smederij, het posthuis en een herberg in de weg te staan en moesten worden verplaatst. De nieuwbouw werd gerealiseerd rond de Loseweg. In 1998 en 1999 vond een intensieve restauratie van de smederij plaats naar een ontwerp van architectenbureau MAB uit Nijmegen. Iets verderop ziet u aan uw linkerhand een vroegere wasplaats. Op een T-kruising slaat u rechtsaf de Tuinmanslaan in en vlak daarna de eerste weg links de Tuinmansdwarslaan in. In de
Tuinmanslaan kunt u echter eerst even rondkijken, want hier bevinden zich enkele gebouwen, die ten dienste stonden van het onderhoud van de tuinen, de bijgebouwen en de toenmalige Diergaarde van Het Loo. Een voorbeeld is de timmerwerkplaats van Tuinmanslaan 20 / 22 uit circa 1905. Ook de Olifantstallen bevinden zich in deze straat. De Diergaarde van Het Loo werd namelijk in 1785 uitgebreid met 2 olifanten uit Ceylon, een geschenk van de Oost-Indische Compagnie.
Na het voormalige kazernegebouw slaan we de eerste weg rechtsaf (Van Haeftenpark). We blijven steeds rechtdoor rijden tot de kruising met een asfalt-fietspad. Hier gaat u linksaf.
Vanuit de Tuinmansdwarslaan slaat u rechtsaf de Colignystraat in en aan het eind van het woonerf rechtsaf de Waldeck Pyrmontstraat in. Op een T-kruising fietst u linksaf de Koningstraat in. Bij een kruising met verkeerslichten gaat u linksaf de Zwolseweg op.
6
5
Aan uw rechterhand ziet u de voormalige Van Haeftenkazerne (Zwolseweg 238). Deze kazerne werd in 1911 en 1912 nabij Paleis Het Loo gebouwd als Depot voor de Koninklijke Marechaussee en is tot 1952 door hen gebruikt. De Koninklijke Marechaussee was verantwoordelijk voor de bewaking van de Koninklijke familie. De eerste Inspecteur van de Koninklijke Marechaussee was majoor G.A. van Haeften. Het gebouwencomplex diende als opleidingscentrum en omvatte onder meer stallen en woningen. Het symmetrische hoofdgebouw (1915) is behouden gebleven, evenals het Kruithuisje; de andere gebouwen hebben plaats moeten maken voor woningbouw. In het Park van Haeften zijn verschillende woningtypen gerealiseerd door ONB Architecten uit Utrecht. Voordat de woningbouw aanving heeft archeologisch onderzoek plaatsgevonden. Bij de bouw van de kazerne in 1912 waren al vondsten uit de ijzertijd en de Middeleeuwen gedaan. Bij een nieuwe opgraving in 2000 / 2001 werd een unieke vondst gedaan: de bodemsporen van een complete boerderij uit de 11e eeuw met hutkommen (werkplaatsjes). Ook sporen van 16e en 17e eeuwse bewoning werden aangetroffen en de loop van een beek werd vastgesteld.
Hogekampweg in. Ineen Hogekampweg dearcheologisch zomer van Hogekampweg in.onderzoek 1945 Ineenderichtten zomer in. In de van de 1945 zomerrichtten van 1945 de richtten de enige jaren geleden enige jaren geleden enige jaren archeologisch geleden plaatsgeeen archeologisch onderzoek plaatsgeonderzoek plaatsgeCanadezen op een stukCanadezen grondErvoor aan op deze Canadezen een straat stuk een grond opnoodvliegeen aanstuk deze straat aan eendeze noodvliegstraat had. Er waren aanwijzingen had. waren oude had. aanwijzingen bewoning, Er waren zoals aanwijzingen voor oude hetgrond bewoning, voor oude zoals bewoning, heteen noodvliegzoals het veld in. veld in. het terrein veld beetje in. een beetje omhoog lopen eenvan beetje omhoog een en lopen het omhoog woord van het ‘kamp’ lopen terreinvan en het het terrein woord ‘kamp’ en het woord ‘kamp’ Hierna de eerste weg linksaf; Hierna de dit eerste is de Hierna Kleine weg de linksaf; Fluitersweg. eerstedit weg is de In linksaf; Kleinedit Fluitersweg. is de KleineInFluitersweg. In verband met de uitbreiding verband van met het industriegebied de verband uitbreiding met van de heeft uitbreiding hethier industriegebied van het industriegebied heeft hier heeft hier enige jaren geleden een enige archeologisch jaren geleden enige onderzoek jaren een archeologisch geleden plaatsgeeen archeologisch onderzoek plaatsgeonderzoek plaatsgehad. Er waren aanwijzingen had. Ervoor waren oude had. aanwijzingen bewoning, Er waren zoals voor aanwijzingen oude het bewoning, voor oude zoals bewoning, het zoals het een beetje omhoog lopen eenvan beetje het terrein omhoog een en beetje lopen het woord omhoog van het ‘kamp’ terrein lopen van en het het woord terrein‘kamp’ en het woord ‘kamp’
4
Nu rijdt u op het tracé van het zogenaamde Baronnenlijntje, de voormalige spoorlijn van Dieren via Apeldoorn naar Hattemerbroek. U komt over een bruggetje over de Koningsbeek.
Op de eerstvolgende kruising gaat u rechtsaf de Hogekampweg in. In de zomer van 1945 richtten de Canadezen op een stuk grond aan deze straat een noodvliegveld in. Hierna de eerste weg linksaf; dit is de Kleine Fluitersweg. In Hierna de eerste weg linksaf; dit is de Kleine Fuitersweg. verband met de uitbreiding van het industriegebied heeft hier U bevindt zich nu op een terrein waar in de jaren 1992 tot enige jaren geleden een archeologisch onderzoek plaatsgeen met 1996 diverse archeologische onderzoeken hebben had. Er waren aanwijzingen voor oude bewoning, zoals het plaats gevonden. andere in heten wegcunet de een beetje omhoog Onder lopen van het terrein het woordvan ‘kamp’
Kleine Fuitersweg. Deze onderzoeken vonden plaats door zowel de Rijksdienst als de Archeologische Werkgroep Apeldoorn. Omdat de bestemming van het bedrijventerrein aangepast ging worden. Er waren aanwijzingen dat dit terrein mogelijk woningresten kon bevatten omdat het een hoger gelegen terrein betrof, een dekzandrug met een oude enk. Ook de naam ‘Hogekampweg’ speelde een rol. Deze omgeving, zo bleek uit het opgegraven en gedocumenteerde materiaal, kent een hele lange periode waarin menselijke activiteiten hebben plaatsgevonden. Vuursteenmateriaal uit het Mesolithicum (8800-4900 v Chr), aardewerk uit het Neolithicum zoals fragmenten van een standvoetbeker (2850-2450 v Chr) en een Veluwse klokbeker. Daarnaast bewoningssporen vanaf 2e helft van de Midden Bronstijd tot en met een huisplattegrond en spiekers uit de Vroege IJzertijd.
9
Dobbelmann. Hij wilde zijn droomvilla op een plek waar ‘je de wind in de bomen kan horen ruisen, de vogels kan horen fluiten en waar een beekje tussen hoge wallen stroomt...’ Voor de ramen bevonden zich vroeger luiken. De voorgevel is symmetrisch ingedeeld met in de bovenramen glas in lood. Ook zijn er stalgebouwen voor het vee.
10
We komen nu aan de rechterkant langs de Huisakkers. Hier kunnen we even infietsen, al gaat de route aanstonds weer rechtdoor. We kijken op het kruispunt uit op een oude boerderij in de verte (1727). Aan beide zijden van de Huisakkers bevinden zich enkwallen, verhoogde afscheidingen van de akkers. Hierdoor lijkt het haast wel een holle weg. Vroeger werden de schapen over deze weg gedreven van de ene heide naar een andere en had deze weg een functie als ‘schapendrift’. Tijdens de rioolaanleg in dit gebied enkele jaren geleden zijn ook archeologische waarnemingen gedaan. Veel bodemsporen lagen onder een dikke laag stuifzand.
U gaat schuin rechts de Greutelseweg in. Op nummer 62 bevindt zich het daglonershuisje ‘van Jans’, een juweeltje uit het verleden. In dit piepkleine boerderijtje woonde Jans ten Hoove haar hele leven en vond het ’t mooiste plekje op aarde. Zij maakte geen gebruik van electrisch licht en gasverwarming en haalde haar water uit de buitenpomp. In 1989 stierf zij op bijna negentigjarige leeftijd. In de negentiger jaren is dit van oorsprong 19e eeuwse boerderijtje uitgebreid met een aanbouw naar een ontwerp van ARTEC uit Apeldoorn. Op nummer 61 bevindt zich landhuis De Ploeg. Aan het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw raakte Wiesel in trek als vestigingsplaats voor welgestelden. Veel landbouwgrond werd omgevormd tot natuurgebied of kwam in gebruik voor de recreatieve veehouderij met paarden en pony’s. Het grote landhuis De Ploeg werd in 1911 gebouwd in opdracht van de Rotterdamse industrieel Louis Joseph
11
We gaan terug naar de Greutelseweg en vervolgen die. Links zien we akkers. Op een van die akkers laat men een deel van de mais staan als voedsel voor de dassen uit de naburige dassenburcht. Rechts van de weg zien we de sprengenkoppen van de Meibeek. Een sprengenbeek ontspringt bij een sprengkop. Dat is een tot op het grondwater gegraven gat, waardoor het grondwater vrij komt en gaat stromen. Door het natuurlijk hoogteverschil op de Veluwe ontstond zo een beek. De sprengenbeken zijn met de hand gegraven in de periode tussen 1600 en 1800. Ze leverden energie voor het aandrijven van watermolens. Het stromende water dreef een waterrad aan. Links in een weiland staat een schaapskooi. Op deze hoogte kunnen we even de fiets neerzetten en links door de bosrijke berm naar de rand van weiland en akkers lopen. Achter het
weiland zien we heel in de verte tussen de bomen door een akkerrandwal, die hier ‘de Zandhegge’ genoemd wordt, evenals het gelijknamige landgoed. Het is een vele meters hoge aarden wal, die in vroegere eeuwen werd opgeworpen om het oprukkende stuifzand tegen te houden en de akkers te beschermen. De wal werd beplant met eikenstekken. Als u een verrekijker bij zich heeft kunt u het beter zien.
12
U vervolgt de Greutelseweg. Waar de verharding van de weg begint steekt u de kruising (met de Kopermolenweg) over. We steken de kruising met de Elburgerweg over. Hier bevindt zich een sneeuwsmeltwaterdal uit de laatste ijstijd. Op nummer 16 ziet u een modern huis uit 2002, ontworpen door architect Michael de Vos uit Loenen. Na huisnummer 15 slaan we rechtsaf een bospad in. Op een T-kruising gaan we opnieuw rechtsaf. We steken een asfaltweg (Elburgerweg) over en fietsen rechtdoor over het bospad. Dit pad blijft u volgen tot deze een verharde weg kruist. Hier gaat u linksaf (Kopermolenweg). Op een T-kruising slaat u rechtsaf (Elburgerweg) en meteen weer rechtsaf (Zwolseweg).
13
Bij Zwolseweg 415 zien we nog het oorspronkelijke toegangshek tot het landgoed ‘De Rotterdamse Kopermolen’. Het landgoed is in 1753 gesticht door de koperfabrikant Daniël de Jong. Hij kocht de bestaande papiermolen (‘van Pannekoek’) om er een kopermolen in te vestigen. Hier werd koper geplet tot dunne platen om er de huid van houten zeeschepen mee te bekleden. Ook werden er grote ketels vervaardigd voor de suikerplantages in Indië. Omstreeks 1835 werd de koperproductie gestaakt en kreeg het landgoed verschillende bestemmingen, onder meer van luciferfabriek. In de luciferfabriek werd veel gebruik gemaakt van kinderarbeid, omdat het vullen van de doosjes veel vingervlugheid vereiste. In 1876
de Nieuwe Molenweg. Rechts van de weg bevindt zich een poel, waar kikkers en salamanders in leven. De poel is in 1997 aangelegd met medewerking van de Rotaryclubs uit Apeldoorn. Er staat ook een picknicktafel.
14 werkten er 160 arbeiders in een te kleine ruimte, waaronder 100 kinderen in de leeftijd van 12 tot 16 jaar. De fabriek probeerde de regels uit het Kinderwetje van Van Houten uit 1874 te ontduiken. De boerderij uit 1728 met het koetshuis van het oude landhuis is een rijksmonument. De oude toegangspoort is een gemeentelijk monument. Op het landgoed bevindt zich ook nog een grafheuvel. U slaat nu linksaf (tegenover het hek van de Rotterdamse Kopermolen) en rijdt nu op Klein Cannenburgh. Op nummer 24 bevindt zich een kleine oude boerderij uit 1821. Het woondeel heeft een stenen wand en het achterdeel een houten wand. Op de T-kruising met een asfaltweg slaan we rechtsaf; dit is
Op de volgende T-kruising gaat u rechtsaf (Oude Zwolseweg). We komen nu bij de Wenumse watermolen (Oude Zwolseweg 60), een rijksmonument. Deze molen wordt voor het eerst vermeld in 1313 en is waarschijnlijk nog ouder. In 1768 werd deze oorspronkelijke korenmolen door de Rotterdammer Daniël de Jong (van de Rotterdamse Kopermolen) verbouwd tot kopermolen met drie raderen. Daarna werd het een runmolen (schorsmaalderij voor leerlooierijen) en in 1917 weer een korenmolen. De molenwijer was al in 1754 aangelegd en werd omstreeks 1770 vergroot. De dubbele boogbrug tussen de molenwijer en het bovenslagrad van de watermolen dateert zover bekend uit 1798 (zie ingemetselde steen) en werd evenals de molen in 1983 gerestaureerd. Het metselwerk bestaat uit diverse formaten. Links van de weg op nummer 158 bevindt zich een boerderij met rosmolen. Deze rosmolen is afkomstig van een boerderij in de Woudhuizen, maar in het verleden bevond zich hier wel
een rosmolen. We vervolgen de Oude Zwolseweg en gaan na Houthandel Van Put schuin links een halfverhard pad in.
15
Op een T-kruising gaan we linksaf (Papegaaiweg). Tussen de Papegaaiweg en de Astaweg bevindt zich de locatie van het voormalige spoorwegstation Wenum. Er is helaas niets meer van te ontdekken. In 1880 werd de Locaal Spoorwegmaatschappij opgericht. Een jaar later verleende Koning Willem III de maatschappij het predikaat ‘Koninklijk’. Hij gaf ook toestemming om gebruik te maken van de reeds bestaande Loo-lijn, de verbinding van Het Loo met de Oosterspoorweg. Op 25 augustus 1887 reed de eerste stoomtrein over dit traject Apeldoorn-Zwolle. Op de kruising met een fietspad gaan we linksaf. We rijden nu weer op het tracé van het voormalige ‘Baronnenlijntje’. Rechts passeren we een huis met op het dak de naam ‘Spoorzicht’. Er volgen een aantal kruisingen, die we moeten oversteken. Na de eerste kruising komen we over de Wenumse beek. Na de 3e kruising (Ramsbrugweg) gaat u op de daaropvolgende kruising met een halfverharde weg (Groeneveltweg) rechtsaf.
16
U neemt de eerste weg rechtsaf (De Flesse).De naam verwijst naar een voormalig heideven. In de berm van de Groeneveltweg komen nog opvallend veel waterminnende planten voor. Op de T-kruising met de Ramsbrugweg (verhard) gaat u linksaf. Hierna gaan we de eerste weg rechtsaf (Veldmaterweg)
17
Op de kruising met de Marleweg gaan we rechtsaf. Hier staan we oog in oog met de windmolen uit 1840, een rijksmonument. Deze windmolen bestaat sinds 1840 en is afkomstig uit Braambrugge, waar deze als polder- (vijzel) molen fungeerde. In 1913 kwam de molen naar Wenum. In 1965 werd de molen gerestaureerd.
WOORDZOEKER MET 16 WOORDEN UIT DE FIETSROUTE
V
I
L
W O A S N W M A
I
R A
T
E
E
B
I
E M
Z H N V W E O
L
R S
S A
N M L
F
U O D Z
D K K E
E
A D Z
E B Z S A H M G
M L
R R G V U U
X
E
E
L
P
P
E O E
O V R D T
S G
I
V N P
T
E
S X W E
V
L
S M O
L
E N O R N
L
O N T
R
E
T
V D A W J
**
K N U B
I
L
V
E
R
A G B O V O
D E
P
L
O E G
Zoek de 16 woorden, die onderaan deze pagina vermeld staan.
(op de kop)
*** Voor gevorderden, die goed opgelet hebben tijdens de route: zoek de 16 woorden zonder ze te kennen
VOORBEREIDING Apeldoorn
ROUTE:
Gerard Heij, Archeologische Werkgroep
AANVULLINGEN: Architectuurcentrum Bouwhuis, Apeldoorn Trude Berkhoff, Gemeente Apeldoorn (kunst) Gert Jan Blankena, gemeente Apeldoorn (ecologie) Maarten Wispelwey, gemeente Apeldoorn (archeologie) Gerrit Thuijs, Nijmegen (architectuur) Yvonne Zwikker, Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie afd. Apeldoorn- IVN
FIETSROUTE: Jules de Vries, Fietsgilde Apeldoorn ROUTEKAART: Afdeling Ruimtelijke Informatie Gemeente Apeldoorn FOTOGRAFIE: Gerard Heij, Apeldoorn, Roel Veenhuizen, Apeldoorn en Elly van der Velde, Apeldoorn SAMENSTELLING: Elly van der Velde, Bureau Uit de Tijd, Apeldoorn COÖRDINATIE: Dolly Verhoeven, Bureau Storia, Apeldoorn VORMGEVING: Anita Amptmeijer, www.agraphics.nl DRUK: Drukkerij Schotanus en Jens FINANCIËLE
STEUN: Tweede druk is mogelijk gemaakt door ACCRES Apeldoorn BV en Gemeente Apeldoorn
MET
DANK AAN:
Wim Looman, Huub Ummels en Tido Wiarda
bunker - de ploeg - enkwal - grafheuvel - het Loo - koper - meibeek - molen - naald rosmolen - smederij - spreng - villa - watermolen - Wenum - Zandhegge
Colofon
Opmerkingen: De letters kunnen in alle richtingen een woord vormen. De 'ij' wordt in de puzzel vermeld als een losse 'i' en een losse 'j'.
wenum wiesel wenum wiesel binnenwerk binnenwerk deel 3 deel 17-05-2006 3 17-05-2006 21:04 21:04 Pagina Pagina 11 11
In de serie bellevue routes zijn de volgende delen verkrijgbaar: 1 Architectuurroute, 2 Hoog Soeren, 3 Wenum-Wiesel, 4 Rondje Religie, 5 Ugchelen en 6 Berg en Bos. Medio 2007 verschijnt in deze serie Wijk Orden en De Bomenroute.
L W J
wenum wiesel wenum wiesel binnenwerk binnenwerk deel 3 deel 17-05-2006 3 17-05-2006 21:04 21:04 Pagina Pagina 11 11
Einde fietsroute Bent u nog niet moe, dan kunt u van dit eindpunt een nieuw startpunt maken. Bellevue route 2 (Hoog Soeren) sluit naadloos aan op Bellevue route 3 en 6 (Berg en Bos).
L O K S Z
Na het voormalige Na het voormalige kazernegebouw kazernegebouw slaan weslaan de eerste we deweg eerste weg rechtsaf rechtsaf (Van Haeftenpark). (Van Haeftenpark). We blijven Westeeds blijvenrechtdoor steeds rechtdoor rijden rijden tot de kruising tot de kruising met een met asfalt-fietspad. een asfalt-fietspad. Hier gaatHier u linksaf. gaat u linksaf.
Op een Y-splitsing met een halfverharde weg houdt u bij een bank links aan en meteen daarna gaat u op de halfverharde kruising Kruising rechtdoor. rechtdoor. Op de kruising met de Veldmaterweg Op de ukruising metDaarna de Veldmaterweg slaat u rechtsaf. schuin slaat Rechtsaf. steekt u de Papagaaiweg Daarna steekt u de Papegaaiweg schuin over naar rechts over (Wenumse Veldweg). Nanaar een rechts bocht naar (Wenumse rechts slaatVeldweg). u linksaf (Stadhoudersmolenweg). Deze rechtNa een bocht naar rechts slaat u linksaf (Stadhoudersmolendoor afrijden. Bij T-kruising gaat u rechtsaf (Anklaarseweg). weg) Bij een T-kruising gaat u rechtsaf (Anklaarseweg) Na Casa Bonita neemt u de eerste weg linksaf (Boerhaavestraat). We steken nu alle kruisingen over. Na de kruising met de Laan van Kerschoten verandert de naam van de weg in Generaal van Heutszlaan. Vervolgens neemt u 6e weg links, bij een hek en voor een brug (Wihelminapark). Alle kruisingen steken we over; de naam van de straat verandert onderweg in Canadalaan. Aan het eind mee naar rechts buigen en doorrijden tot de Grote Kerk.
Z
Nu rijdt Nu u op rijdt hetutracé op het van tracé het van zogenaamde het zogenaamde Baronnenlijntje, Baronnenlijntje, Na het voormalige Na het voormalige kazernegebouw kazernegebouw slaan weslaan devia eerste weApeldoorn denaar weg eerste naar weg de voormalige de voormalige spoorlijn spoorlijn van Dieren van via Dieren Apeldoorn rechtsaf rechtsaf (Van Haeftenpark). (Van Haeftenpark). blijven We steeds blijven rechtdoor steeds rechtdoor rijden rijden Hattemerbroek. Hattemerbroek. U komt UWe over komt een over bruggetje een bruggetje over deover de tot de kruising tot de kruising met een met asfalt-fietspad. een asfalt-fietspad. Hier gaatHier u linksaf. gaat u linksaf. Koningsbeek. Koningsbeek.
Voorbij de molen gaat u linksaf en komt op de Wildkampen. Hier kunt u een sneeuwsmeltwaterdal zien en kunt u genieten van fraaie wegbermen. De Wildkampen zijn het hart van de oude marke van Wenum, waarvan de historie teruggaat tot de Vroege Middeleeuwen. Dit gebied behoorde eeuwenlang tot het kapittel St. Marie in Utrecht. De akkers liggen hier hoger door de eeuwenlange bemesting met plaggen.
L
O R N R A A E
Nu rijdt Nu u de op rijdt het utracé op het van tracé hetkruising van zogenaamde hetkruising zogenaamde Baronnenlijntje, Baronnenlijntje, 6 Op6 Op eerstvolgende de eerstvolgende gaat u gaat rechtsaf u rechtsaf de de de voormalige de voormalige spoorlijn spoorlijn van via Dieren Apeldoorn Apeldoorn naar naar Hogekampweg Hogekampweg in. In de in. zomer In Dieren devan van zomer 1945 vanvia richtten 1945 richtten de de Hattemerbroek. Hattemerbroek. Ustuk over komt een over bruggetje eeneen bruggetje over over de Canadezen Canadezen op een Ustuk opkomt een grond aan grond deze aan straat deze straat noodvliegeen de noodvliegKoningsbeek. veld in. Koningsbeek. veld in. Hierna de Hierna eerste deweg eerste linksaf; weg dit linksaf; is de dit Kleine is deFluitersweg. Kleine Fluitersweg. In In 6 Op6 de de Op eerstvolgende de de eerstvolgende gaat u gaat rechtsaf u rechtsaf de de verband verband met uitbreiding met uitbreiding vankruising het industriegebied vankruising het industriegebied heeft hier heeft hier Hogekampweg Hogekampweg in. In in. zomer In van zomer 1945 van onderzoek richtten 1945 richtten deplaatsgede enige jaren enige geleden jaren geleden eende archeologisch eendearcheologisch onderzoek plaatsgeCanadezen Canadezen opEr een stuk op een grond stuk aan grond deze aan straat deze een straat noodvliegeenhet noodvlieghad. Er had. waren aanwijzingen waren aanwijzingen voor oude voor bewoning, oude bewoning, zoals zoals het veld beetje in. een veld in. een omhoog beetje omhoog lopen van lopen het terrein van heten terrein het woord en het‘kamp’ woord ‘kamp’ Hierna de Hierna eerste deweg eerste linksaf; weg dit linksaf; is de dit Kleine is deFluitersweg. Kleine Fluitersweg. In In verband verband met de uitbreiding met de uitbreiding van het industriegebied van het industriegebied heeft hier heeft hier enige jaren enigegeleden jaren geleden een archeologisch een archeologisch onderzoek onderzoek plaatsge-plaatsgehad. Er had. warenEraanwijzingen waren aanwijzingen voor oude voor bewoning, oude bewoning, zoals hetzoals het een beetje eenomhoog beetje omhoog lopen van lopen het terrein van heten terrein het woord en het‘kamp’ woord ‘kamp’
18
G A N
