Beleidsplan
2015 - 2020
Inhoudsopgave Inleiding
3
Visie, doelstellingen en uitgangspunten
4
Organisatie stichting DelftsPeil
5
De programma’s Wijk&Stadsprojecten Kunst&Techniek Opdrachten&Advisering
6 6 7 8
Contactgegevens
9
Bijlage: projecten 2015
Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
10
2
DelftsPeil wil door middel van kunst en cultuur positief bijdragen aan maatschappelijke veranderingen
Inleiding De stichting DelftsPeil is in 2008 opgericht om het Cultuurjaar 2009 in Delft te organiseren. Daarna heeft DelftsPeil onder andere aan de basis gestaan van het programma Veld23 (20122014), de Week van de Amateurkunst (2010, 2011), en Bestemming015 (2014). Daarmee is veel ervaring opgedaan met het organiseren van grote kunst- en cultuurprojecten in de gemeente Delft. Een uitgebreid netwerk is tegelijk een vereiste en een gevolg van deze ervaring. DelftsPeil stelt zich op als de verbindende factor tussen alle betrokken partijen: de gemeente, de grote culturele instellingen in Delft, de culturele ondernemers (kunstenaars e.d.) en de bewoners van Delft. Mede door de inspanningen van DelftsPeil heeft de gemeente Delft diverse onderscheidingen ontvangen: Kunststad 2010 en Beste Amateurkunst Gemeente 2011. Sinds de oprichting van DelftsPeil heeft de wereld niet stil gestaan. Er gebeurt veel op het maatschappelijke en politieke vlak dat erom vraagt de visie en doelen van de stichting tegen het licht te houden. DelftsPeil voorziet daarin met dit beleidsplan. Het probeert daarmee bij te dragen aan de problemen en kansen die zich voordoen als gevolg van bezuinigingen en de opmars van sociale media. Daarnaast verbroederen kunst en cultuur. Daarmee kan het in belangrijke mate helpen aan de totstandkoming van de participatiesamenleving en het bestrijden van steeds groter wordende tegenstellingen in de samenleving. Ook de ervaring die de afgelopen jaren is opgedaan met het organiseren van culturele uitingen krijgt een plaats in dit De maatschappelijke en beleidsplan. economische veranderingen vragen om een nieuwe relatie tussen kunst, cultuur en samenleving
DelftsPeil gaat in op vragen die in het culturele veld leven en sluit met haar activiteiten aan bij het cultuurbeleid van de gemeente Delft. In het collegeakkoord van 2014 staat dat de culturele partijen in Delft meer moeten samenwerken om bezuinigingen te realiseren. De cultuursector is daarmee een nieuwe fase ingegaan. Het meest zichtbare gevolg van de bezuinigingen zijn de wijzigingen bij de VAK Centrum voor de Kunsten en DOK Delft. Er vindt overleg plaats tussen VAK en DOK over mogelijkheden tot
Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
3
samenwerking. Daarnaast werkt de gemeente aan een nieuw cultuurplan. DelftsPeil is actief betrokken bij de uitvoering daarvan. Verschillende (politieke) partijen willen een cultuurfonds in Delft opzetten. DelftsPeil beschikt over kennis en ervaring om hierover te adviseren. DelftsPeil wil het cultuuraanbod en de toegankelijkheid ervan in Delft en omstreken garanderen.
Visie, doelstellingen en uitgangspunten Visie: DelftsPeil wil bijdragen aan maatschappelijke verandering door het (helpen) organiseren van hoogkwalitatieve maar laagdrempelige cultuuruitingen voor en met de bewoners van Delft en omstreken. De verandering richt zich in het bijzonder op participatie, emancipatie en verbroedering. Juist nu, waar participatie vraagt om sturing, waar emancipatie vraagt om initiatief, en waar verbroedering vraagt om mensen actief bij elkaar te brengen, wil DelftsPeil mede aanjager zijn van deze veranderingen. Dat kan door zelf initiatief te nemen tot een culturele uiting. Anderzijds wil DelftsPeil een platform zijn waar initiatieven uit de samenleving kunnen worden ingebracht en waar hulp wordt geboden om deze initiatieven te realiseren. DelftsPeil wil cultuur niet alleen mogelijk maken, maar wil ook stimuleren, aanjagen. Door het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden en door het stimuleren van nieuwe perspectieven en creativiteit van autonome denkers wordt richting gegeven aan het veranderende culturele speelveld. DelftsPeil speelt als cultuuraanjager een actieve rol met een stevig netwerk, steeds op zoek naar nieuwe DelftsPeil zorgt voor samenwerkingsvormen en hechte structuren tussen ontmoeting en maakt kunst diverse culturele instellingen, bedrijven, en bewoners. en cultuur toegankelijk Innovatie speelt daarbij een belangrijke rol. Een belangrijk kenmerk van de aanpak is dat er sprake is van een grote mate van flexibiliteit zonder kwaliteit uit het oog te verliezen. De ervaring leert dat cultuur zich niet in laat perken door gemeentegrenzen. Waar de focus van DelftsPeil aanvankelijk zuiver op Delft was gericht, wordt dit steeds breder. Vooral in randgemeenten, maar ook daar buiten, bestaat steeds meer interesse in het werk van DelftsPeil. DelftsPeil stelt zich op als intermediair tussen partijen, door toegankelijk te zijn voor initiatiefnemers en door gebruik te maken van haar netwerk. DelftsPeil stapt alleen in projecten als samenwerking tussen verschillende partijen gegarandeerd is en als duidelijk is dat de culturele uiting bijdraagt aan maatschappelijke verandering. De hoofddoelstellingen van de stichting vloeien hieruit voort: – Het bevorderen van betrokkenheid van Delft en omstreken bij kunst en cultuur; – Het zichtbaar maken van het Delfts cultureel potentieel; – Het stimuleren van duurzame verbindingen binnen het Delftse culturele leven; – Het laten aansluiten van het Delfts cultureel potentieel met de Delftse bewoners, onder andere door het toegankelijk maken van kunst en cultuur.
Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
4
Iedereen met een goed idee waaraan artistieke noodzaak en maatschappelijke relevantie ten grondslag ligt en een open houding ten opzichte van cultureel ondernemerschap, kan bij DelftsPeil terecht voor: – Conceptontwikkeling, advisering en procesbewaking; – Productie en uitvoering van een project; – Advies over fondswerving of productie, het opstellen van projectplannen; – Coördinatie van projecten, mits dat vanuit het budget van het project wordt gefinancierd; – Inzet van het netwerk en het verbinden van mensen en partners uit Delft; – Eventueel co-financiering; – Informatie over community-art, festivals en evenementen.
Organisatie stichting DelftsPeil Binnen de stichting is sprake van scheiding tussen beleid en uitvoering. De vaststelling van het beleid, en het toezien op de uitvoering ervan, geschiedt door het bestuur van de stichting. De stichting streeft ernaar minimaal drie bestuursleden te hebben: een voorzitter, een secretaris en een penningmeester. Voor de uitvoering kent DelftsPeil twee directeuren: een primair verantwoordelijk voor de artistieke inhoud, een primair verantwoordelijk voor de zakelijke aspecten, waarbij het verwerven van fondsen het belangrijkste aandachtsgebied is. Bestuur en directie komen in ieder geval 4 keer per jaar bijeen om de grote projecten en de programma’s te bespreken. DelftsPeil onderhoudt een directe relatie met de Haagsche Hogeschool, afdeling Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV), voor stagemogelijkheden en uitwisseling van deskundigheid. DelftsPeil is vooral een projectgedreven organisatie. Met dit beleidsplan wil de stichting zich tevens organiseren rond een meer programmatische indeling. DelftsPeil beschikt niet over een eigen vermogen. Voor de financiering van haar activiteiten is de stichting afhankelijk van derden. Voor grote projecten zullen middelen per project worden aangevraagd. Daarnaast zullen middelen worden aangevraagd voor het programma. Daaruit worden de kleinere projecten gefinancierd. Het grote voordeel daarvan is dat binnen het programma meer flexibiliteit ontstaat, en voor kleinere projecten niet telkens opnieuw de weg naar de fondsen hoeft te worden bewandeld. Het cultuurfonds waartoe mogelijk initiatieven worden ontplooid, kan voor zowel projecten als voor de programma’s soelaas bieden. DelftsPeil onderkent drie programma’s, waarop hierna verder wordt ingegaan: – Wijk-&Stadsprojecten; – Kunst&Techniek; – Opdrachten&Advisering.
Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
5
De programma’s Wijk&Stadsprojecten In 2002 is een deel van de verworven gelden door de verkoop van het energiebedrijf besteed aan zowel een Kunst in de Wijken programma als aan wijktheater. Kunst in de Wijken is het cultuurprogramma van de gemeente Delft waarbij bewoners en kunstenaars samenwerken aan een leefbare stad. In 2003 is begonnen met het organiseren van kunstprojecten om een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid in de Delftse wijken. Sindsdien zijn meer dan 100 projecten gerealiseerd met beeldende kunst, muziek, theater, foto's en verhalen. Altijd met, voor en door bewoners en altijd met maatschappelijke partners als scholen, buurthuizen, corporaties en winkelcentra. Kunst in de Wijken en Wijktheater zijn in 2010 samengevoegd tot het programma Kunst in de Wijken en ondergebracht bij de VAK, centrum voor de kunsten. Hoofdzakelijk richt Kunst in de Wijken zich op drie terreinen binnen de kunsten, te weten: beeldende kunst, muziek en wijktheater. De kracht van Kunst in de Wijken zit in het zichtbaar maken van kansen en mogelijkheden, of inspelen op een bepaalde problematiek die in een buurt leeft. In 2014 is Kunst in de Wijken door intensieve samenwerking tussen VAK en DelftsPeil uitgegroeid tot het programma Wijk- en Stadsprojecten. Niet alleen het welbevinden, maar ook de mogelijkheden tot talentontwikkeling, het imago en het ontwikkelen of bijdragen aan de identiteit van een flat, straat, buurt of wijk worden tot het programma begrepen. Kunst in de Wijken past naadloos in de beginselen van de participatiesamenleving. Vanaf 2015 valt het programma Wijk-&Stadsprojecten, als gevolg van veranderingen bij de Voorbeelden van VAK, centrum voor de kunsten, onder de Wijkprojecten zijn Delftse verantwoordelijkheid van de stichting DelftsPeil. Kleden, Jurk van Delft, Gaat Zitten, Binnenwereld Buiten, Veld23, Groeten van Geerweg, Schatten van de Bras
Wijkprojecten kenmerken zich door samenwerking tussen bewoners en kunstenaars met als doel een leefbare, betrokken wijk of onderdeel daarvan, bijvoorbeeld een flat of een straat. Met een klein, wendbaar en flexibel team wordt d.m.v. bijzondere culturele interventies ingespeeld op de identiteit van de wijk of buurt. Projecten worden georganiseerd met een of meer maatschappelijke partners zoals culturele instellingen, corporaties, verenigingen, scholen of zorginstellingen. DelftsPeil zal het initiatief ondersteunen als sprake is van voldoende draagvlak, gegarandeerde samenwerking tussen verschillende partijen en het beogen van een meerjarig effect. De ondersteuning kan de vorm hebben van projectvoering, inbrengen van het netwerk en/of advisering. Financiële ondersteuning is, onder andere, afhankelijk van de financiële bijdrage van partners (corporaties, scholen, e.d.) die profiteren van het werk van DelftsPeil.
Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
6
Waar wijkprojecten geografisch beperkt zijn, kenmerken stadsprojecten zich meer door een thematische aanpak. Stadsprojecten richten zich op Delft (en omstreken) als geheel en de instellingen met een stadsbreed, of groter, publiek zoals het Prinsenhof. DelftsPeil heeft een signalerende rol om te zien waar initiatieven in de stad kunnen worden ontplooid, een adviserende rol om gewenste of nieuwe initiatieven te ondersteunen en te Voorbeelden van stadsprojecten zijn faciliteren als ook een ontwikkelingsrol voor Delft Cultuurjaar, Bestemming 015, nieuwe projecten en programma’s. In deze Oudkast, Korencup, Ik mis je zo, rollen ondersteunt DelftsPeil het cultuurbeleid Dansexperiment met mensen met van de gemeente Delft en levert het een beperking bijdrage aan de uitvoering van culturele uitingen uit het beleid van DOK Delft. Ten behoeve van Wijk-&Stadsprojecten onderhoudt DelftsPeil een groot stedelijk, regionaal en landelijk netwerk om bovengenoemde rollen te kunnen vervullen: – Lokaal met culturele instellingen als Maanvis, WeSD, DOK, Theater de Veste, Erfgoed, Rietveld Theater, Prinsenkwartier, Theaternetwerk en amateurverenigingen en maatschappelijke instellingen als: Delft voor elkaar, Participe, DIVA, Pieter van Foreest, Stichting Stunt, GGZ-Delfland, Woonbron, Vidomes, Vestia, (basis)scholen, stichting PerspeKtief, woon- en zorgcentra, TU Delft. – Regionaal met onder meer Haagse Hogeschool, Hogeschool Rotterdam, Codarts Rotterdam, Rotterdams Wijktheater, Creatief Beheer Rotterdam, Gemeente Leidschendam-Voorburg, Gemeente Rijswijk. – Landelijk met onder meer: Stut Utrecht, WcTA Amsterdam, Kunstfactor, CAL XL Primo-Noord Holland, 5e kwartier Haarlem. Wijk-&Stadsprojecten produceert goede kunst die ontroert, prikkelt, identiteit geeft, verbindt en vermaakt, en waarmee de leefbaarheid van de stad en haar bewoners wordt versterkt. Wijk-&Stadsprojecten kan zodoende een belangrijke rol spelen bij maatschappelijke veranderingen. Wijkprojecten kunnen in het bijzonder van betekenis zijn voor de participatie in de wijk/buurt/flat/straat en de verbroedering tussen groepen. Vooral bij Stadsprojecten is ook emancipatie een belangrijk thema. In een bijlage bij dit beleidsplan zijn de projecten opgesomd die in 2015 tot uitvoering komen.
Kunst&Techniek Delft heeft een bijzondere band met techniek. DelftsPeil zet in op het koppelen van de kunstenaars aan techniek. Ook het programma Kunst&Techniek beoogt maatschappelijke verandering. Techniek wordt vaak als moeilijk ervaren. Kunst kan bijdragen aan het toegankelijk maken van techniek. Kunst kan techniek zichtbaar maken. Door kunstzinnig te spelen met techniek, wordt de afstand tot de techniek kleiner. Kunst brengt de techniek Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
7
dichter bij de mens. Daarnaast kan vanuit de kunst creativiteit worden ingebracht. Kunstenaars en technici kunnen elkaar helpen. Kunstenaars brengen creativiteit en spontaniteit in, technici brengen nieuwe voortbrengingstechnieken en materialen in die kunnen worden gebruikt voor het maken van kunst. Nieuwe technieken kunnen voor kunstenaars belangrijke inspiratie vormen, en mogelijkheden tot uitvoering bieden. Het programma Kunst&Techniek is in ontwikkeling. Thans worden verschillende mogelijkheden verkend waar DelftsPeil kan bijdragen met eigen initiatief of door initiatief te ondersteunen. Zo zou de toegankelijkheid voor eenieder om te experimenteren met kunst en techniek kunnen worden verkleind door het organiseren van een laboratorium waar voorwaardenvrij kan worden gepionierd. De resultaten die worden bereikt, kunnen mogelijk worden gebruikt voor evenementen of in opleidingen en workshops. DelftsPeil heeft ervaring met het organiseren daarvan. Natuurlijk vereist ook het programma Kunst&Techniek een sterk netwerk. DelftsPeil streeft ernaar, direct of indirect, betrokken te zijn op verschillende plekken waar wordt nagedacht over de interactie tussen kunst en techniek. Denk daarbij aan D-exto, het Hightech Center, het Science Center en onderwijsinstellingen (Grotius), maar ook aan evenementen als Delft innovatie, het Zomerfestival en Dans en Grietje. Een belangrijke speler en toekomstige samenwerkingspartner als het gaat om Kunst en Techniek, is de stichting Techniek Ontmoetings Punt (TOP). Bij de communicatie over de activiteiten van DelftsPeil zal meer gebruik worden gemaakt van moderne hulpmiddelen zoals filmpjes op internet, blogs en sociale media. Onderzoek moet uitwijzen welke kenmerken deze communicatie moet hebben zodat zij herkenbaar is en afgestemd op de doelgroep.
Opdrachten&Advisering Onderdeel van de twee bovenbeschreven programma’s zijn ook deskundigheidsbevordering en kennisoverdracht voor zover die is gerelateerd aan (de projecten uit) die Voorbeelden van opdrachten en advies programma’s. De financiering van die zijn kennisoverdracht in workshops en activiteiten maakt onderdeel uit van het opleidingen en project of het programma. Het is echter ook deskundigheidsbevordering binnen de mogelijk dat DelftsPeil opdrachten amateurkunst aanneemt waarbij de financiering komt van de opdrachtgever. Deze opdrachten moeten bijdragen aan maatschappelijke verandering, via kunst of cultuur, maar hoeven geen deel uit te maken van het programma van DelftsPeil. Deze activiteiten zijn ondergebracht in het programma Opdrachten&Advies. Het belangrijkste onderscheidende kenmerk is dat financiering gebeurt door de opdrachtgever/adviesvrager.
Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
8
Contactgegevens Organisatie: Stichting Delfts Peil Postadres: Nieuwe Plantage 24 Postcode: 2611 XJ Plaats: Delft Emailadres:
[email protected] Website: www.DelftsPeil.nl Bankrekening: IBAN: NL15RABO0147944864 Rechtsvorm: Stichting KvKnummer: 27327666 Niet BTW-plichtig Stichting DelftsPeil beschikt over een ANBI-verklaring van de belastingdienst
Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
9
Bijlage: projecten 2015 Poptahof/spoorzone Jassenjas van de Wijk is een kunstproject van Lichel van den Ende in samenwerking met Kunst in de Wijken. Bewoners maken jassen die op ingenieuze wijze uiteindelijk aan elkaar bevestigd worden voor een grote manifestatie/performance in de wijk. Mensen met beperking Jopie Oonk en Simone Siemons gaan in samenwerking met de bewoners van de Gemiva woongroep in de Harnaschpolder een dansexperiment aan. Zowel mensen met een beperking als zonder beperking zullen samen dansen en tot een optreden komen. Delftse straten (werktitel) Fotograaf Hans Stakelbeek brengt in het kader van het 12,5 jarig bestaan van Kunst in de Wijken Delftse straten in beeld, de focus ligt hier op interactie rond opbrengsten van Kunst in de Wijkenprojecten uit de 12,5 jarig bestaan, bijvoorbeeld rond Veld23 in de Harnaschpolder of de Hondenbankjes (Gaat Zitten) die in de Vrijenban zijn geplaatst. Alzheimerpatiënten In samenwerking met de stichting Pieter van Foreest onderzoekt muziektherapeut Ida Hazenberg samen met alzheimerpatiënten verschillende muziekvormen. Oudkast Zowel de voorstelling Senioren in 2011/2012 als NietZonderOns in 2012 hebben een groot netwerk opgeleverd van zowel Delftse burgers als organisaties (DIVA Delft, Pieter van Foreest, Woonzorgcentrum Abtswoude). De groeiende groep actieve ouderen, maar ook de terugtrekkende overheids- en welzijnsvoorzieningen zijn redenen om ruimhartig aandacht te besteden aan deze groep inwoners. Oudkast is een bijzonder traject geworden waarbij verhalen van senioren homo’s, lesbiennes en transgenders worden opgehaald. Resultaat in 2014 en 2015: een tiental voorstellingen met verhalen van senioren, een tentoonstelling (in DOK) en een grote finale in Theater de Veste in het voorjaar van 2015 waar zowel de tentoonstelling als de voorstelling bij elkaar worden gebracht. Daarnaast is er een actieve website met verhalen en filmpjes voor belangstellenden, www.oudkast.nl. Het project is tot voorbeeldproject uitgeroepen door het fonds voor Cultuurparticipatie. De wens is om de ervaringen te verduurzamen door een training te ontwikkelen voor medewerkers uit de zorg en vrijwilligers die met deze doelgroep werken. Oudkast is genomineerd voor de Gouden C van het Fonds voor Cultuurparticipatie en voor de Cinema Senior Award.
Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
10
Ik mis je zo! Wij bieden Ik mis je zo! voor het zesde jaar aan aan leerlingen van de groepen 7 en 8. Omdat wij het nog steeds een uniek en mooi programma vinden, het lesmateriaal nog beschikbaar is en iedereen (scholen, vertellers en medewerkers van begraafplaats Jaffa) zo enthousiast blijft. Scholen betalen een bijdrage aan de uitvoering. Schatten van de Bras Kunstenaar Kim Schonewille heeft in 2014 verhalen opgehaald in de Brasserskade en deze verhalen verfilmd. De film komt medio 2015 uit.
Bewonersblik op de Spoorzone Dit is een fotoproject van Stichting DelftsPeil in samenwerking met Kunst in de wijken van de VAK. Zes buurtbewoners maakten met fotograaf Herman Zonderland een wandeling door de Spoorzone. Ze hebben in één middag dit voortdurend veranderende gebied in beelden vastgelegd. Wat er de ene dag nog is, kan de andere dag weer weg zijn; verplaatst of voorgoed verdwenen. Groene Slang Community art project ter realisatie van een wilgenkunstwerk door Aquila Projecten en stichting Groenkracht in samenwerking met Kunst in de Wijken in de wijk Nieuw Delft. Experiment Er is ook ruimte voor kleine experimenten. Voorwaarde is dat initiatiefnemers en kunstenaars in de wijk werken met bewoners aan een kunstuiting. Prinsenhof in de wijk, werktitel meesterwerken van de Hof van Delft Ook gevestigde culturele instellingen verdienen een kans om eens kennis te maken met projecten in de wijken om hun kennis daar te brengen maar ook om verhalen op te halen van bewoners.
Beleidsplan DelftsPeil 2015 - 2020
11