Beleidsplan

Beleidsplan 2006-2009 Ruimte voor praktijkleren

Aequor Ede, december 2005

Beleidsplan 2006-2009

Van het bestuur Hierbij biedt het bestuur van Aequor u het beleidsplan 2006-2009 aan. Om de twee jaar wordt bezien hoe de omgeving is veranderd en klanten hun vraag mogelijk hebben bijgesteld. De ontwikkeling en vaststelling van dit beleidsplan ‘Ruimte voor praktijkleren’ met een looptijd van vier jaar past in de beleids- en begrotingscyclus en neemt veranderingen en vernieuwingen mee. Aequor is opnieuw in haar omgeving geplaatst en de beleidsverwachtingen zijn opnieuw tegen het licht gehouden. Gezien de looptijd van de beleidsplannen van vier jaar en een tweejaarlijkse bijstelling daarvan zijn delen uit het vorige beleidsplan nog steeds actueel. Dit beleidsplan heeft de ondertitel ‘Ruimte voor praktijkleren’ meegekregen. Wij zijn van mening dat in de komende jaren op dit gebied aansprekende resultaten moeten worden gehaald nu Aequor de nagestreefde ruimte krijgt door de effectuering van de herziene constructie bedrijfsadviseurs. Dit beleidsplan is ook bedoeld om in het kader van de publieke verantwoording aan het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) te laten zien waar de organisatie voor staat en op welke manier de komende vier jaar de toegewezen wettelijke taken worden uitgevoerd. Verder sluit dit beleidsplan aan bij het strategie beleidsplan van de vereniging van kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven (Colo). In samenwerking met de andere kenniscentra wordt het praktijkleren ingezet ten behoeve van de ontwikkeling van mensen in de bedrijven. Daartoe is het voor onze sectoren nodig dat Aequor verbindingen legt tussen leerbedrijven en agrarische opleidingscentra. De inhoud van dit plan vormt de basis voor een adequate communicatie met partners in de omgeving en met de achterbannen van de organisaties in het bestuur en commissies. Omdat de omgeving steeds in beweging is, zal vanuit de organisatie worden gereageerd op andere partijen, maar Aequor wil vooral ook een voortrekkersrol spelen. Dat vereist heldere communicatie met belanghebbenden. Het vereist bovendien strategie; dat wil zeggen een koers om de beschreven doelen te bereiken gericht op ruimte voor voortdurende interactie en innovatie. Een groot aantal resultaatsgebieden wordt in dit plan beschreven: regionalisering, de herziene constructie bedrijfsadviseurs, van erkenning naar advisering, competentie gericht beroepsonderwijs, examinering, leeftijdsbewust personeelsbeleid, informatie arbeidsmarkt.


Het bestuur van Aequor spreekt dank uit aan degenen die hun medewerking hebben verleend aan de totstandkoming van dit beleidsplan. De bijdragen zijn belangrijk om het beleid te formuleren. Het bestuur verwacht dat medewerkers van Aequor het beleid uitvoeren, goede prestaties laten zien en voortdurend werken aan een verdere optimalisering van processen en producten. Wij vertrouwen erop dat onze organisatie zich verder ontwikkelt en zich dienstbaar blijft opstellen. Het bestuur hoopt dat anderen mee willen werken en daarom vragen wij hen constructief in te spelen op dit plan.

Namens het bestuur, E. P. van Ginkel, voorzitter

In het bestuur van Aequor zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd: werknemers: CNV Bedrijvenbond FNV Bondgenoten beroepsonderwijs: Agrarische opleidingscentra (vacatures) Combinatie ptc+ en IPC Groene Ruimte Personeelsvakorganisaties (SAS) Paepon (Platform voor aangewezen en erkende particuliere opleidingen in Nederland) werkgevers: Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO Nederland) Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie FNLI Vereniging Hoveniers en Groenvoorzieners VHG VBW Centrale Vereniging Bloemendetailhandel


Inhoudsopgave Van het bestuur

3

1. Bewegingen en trends in voedsel en leefomgeving Politieke aandacht Bedrijven en onderwijs in beweging

7 7 9

2. Missie, perspectieven en markt Profilering Perspectieven Betrouwbaar, deskundig en dienstverlenend Identiteit Arbeidsmarktinformatie Markten en producten

13 13 15 17 18 19 20

3. Veranderen en meebewegen: vertaling naar beleid en uitvoering Kerntaken De vraagzijde Leeftijdsbewust personeelsbeleid Innovatie Regionalisering Europa

22 22 23 24 25 25 27

4. Actief omgaan met de omgeving Samenwerking Informatie en communicatie Kwaliteit en publieke verantwoording Communicatie- en overlegstructuur

28 28 32 34 35

5. Producten Ontwikkelen en erkennen competenties Competentiegerichte kwalificatiestructuur Erkennen elders verworven competenties

37 37 37 39

Praktijkleren Beleid en uitvoering Leerlingbegeleiding bij het praktijkleren Kwantiteit leerbedrijven Het register leerbedrijven

41 41 44 45 46


Leerwerktrajecten Herziening constructie bedrijfsadviseurs Kwaliteit praktijkleren Functioneren bedrijfsadviseurs De kwalificatiedriehoek De beroepskolom Fondsvorming Beroepenwedstrijden

46 47 47 48 49 51 52 52

Examinering Examenbeoordeling De groene standaard en kwaliteitsmanagement

52 52 53

6. Hoofdlijnen

54


1. Bewegingen en trends in voedsel en leefomgeving Politieke aandacht De regering en politiek trekken substantiële bedragen uit voor de ontwikkeling van het beroepsonderwijs. Onder het motto ‘ruimte voor praktijkleren’ blijft Aequor met andere partijen werken aan (politieke) beleidsaandacht voor het beroepsonderwijs en de toenemende rol daarin van leerbedrijven. Een punt van aandacht is de vraag hoe de bijdrage van de leerbedrijven aan de uitvoering van opleidingsonderdelen moet worden gehonoreerd. VNO-NCW stelt voor om hierover te discussiëren en te bezien of een omkering van de financieringsstroom bij duale trajecten mogelijk is. “In plaats van dat de scholen bekostiging krijgen stelt de overheid aan het leerbedrijf subsidie ter beschikking, waarvoor de schoolcomponent wordt ingekocht of zelf (mede) wordt uitgevoerd”. In deze discussie is ook de wens aan de orde om de fiscale facilitering van leerbedrijven uit te breiden. Kenniscentra en dus ook Aequor spelen in dit type onderwijs een primaire rol waar het gaat om het beschikbaar zijn van adequaat functionerende leerbedrijven. Aequor vindt het belangrijk dat de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit sterk hecht aan het groene onderwijs. Aequor wil een goede partner van het ministerie zijn en werkt met anderen aan de verbetering van de positie van bedrijven en onderwijsinstellingen in het werkveld van voedsel en leefomgeving. In de relatie AOC Raad en Aequor wordt verder gewerkt aan wederzijds vertrouwen en worden goede samenwerkingsverbanden vorm gegeven. Uiteindelijk gaat het erom dat de AOC Raad weer deelnemer wordt in het bestuur van Aequor. Leerbedrijven, scholen en kenniscentra werken samen in de zogenaamde kwalificatiedriehoek. Deze samenwerking is erop gericht kwantitatief en kwalitatief voldoende medewerkers voor het bedrijfsleven te leveren. De vraag is hoe er voorwaarden vanuit het bedoelde bestel kunnen worden geschapen voor verdere versterking van de bedrijven en opname van kansarmen, waaronder jeugdige werklozen. Speciale aandacht vraagt de groep jongeren die zonder diploma de opleiding verlaten en werkloos is. Het belang van deze jongeren en een economisch en maatschappelijk belang zijn in het geding.

7


In de werktop van december 2005 zijn sociale partners en overheid overeengekomen dat er op het gebied van leerwerktrajecten en stages meer -financiële- ruimte beschikbaar komt om het probleem van niet werkende jongeren aan te pakken en het aanbod van gekwalificeerde mensen op de arbeidsmarkt te vergroten mede in het licht van de verwachting dat bij het aantrekken van de economie er meer vraag ontstaat in de arbeidsmarkt. De rol van het bedrijfsleven om te allen tijde bij te dragen aan scholing door leerplaatsen aan te bieden, is ook voor dat bedrijfsleven zelf van belang. Bedrijven voelen zich verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van goede praktijkleerplaatsen. In de afgelopen jaren is ervaren dat voor een deel van de jeugd geen leerwerkplekken beschikbaar waren. De Task Force Jeugdwerkloosheid heeft in de terugdringing van die werkloosheid redelijk positief gescoord. In de tuinbouw is een drietal pilotprojecten ontwikkeld in het kader van Taskforce Jeugdwerkloosheid. Van de middelen van het Centrum voor Werk en Inkomen zijn jongerencoaches aangesteld. De jongerencoach is een onderdeel van het project JongActief dat jongeren wil interesseren in het werk in de tuinbouw. De bedrijfsadviseurs van Aequor zullen, daar waar mogelijk, de coaches ondersteunen bij het vinden van de juiste bedrijven voor de jeugdige werklozen; hiertoe zijn de eerste contacten gelegd. Getracht moet worden om jeugdigen te interesseren voor de sector. In ogenschouw moet worden genomen dat een lage economische groei de jaren 2004 en 2005 kenmerkten. Het jaar 2006 laat een te verwachten groei van rond de 2% zien. Normaliter mag worden verondersteld dat in het eerste gedeelte van de beleidsperiode 2006-2009 het goed mogelijk is dat de ervaringen van de jaren rond de eeuwwisseling weer terugkomen met onevenwichtigheden, zoals krapte op de arbeidsmarkt en stijgende loonontwikkeling en derhalve toenemende welvaart. Als door innovatieresultaten en arbeidstijdverlenging (langer doorwerken) de arbeidsproductiviteit wordt verhoogd per inwoner kan er mogelijk een betere concurrentie ontstaan en inkomensgroei per inwoner. De eerste voortekenen zijn er al, waarbij wel rekening moet worden gehouden dat dat gaat gebeuren in een open wereld, waar nieuwe concurrentieverhoudingen worden aangetroffen.

8


Bedrijven en onderwijs in beweging Onder dit kopje wordt een aantal veranderingen geschetst, soms in samenhang, soms als losstaande feiten. De positie van het beroepsonderwijs verandert. Onderwijs en meer specifiek het duaal leren wordt steeds vaker ingezet als instrument voor het oplossen van maatschappelijke problemen, zoals jeugdwerkloosheid en vanuit een optimisme dat bedrijven een rol hebben in de ontwikkeling van leerlingen. Bedrijven werken markten procesgericht. Dat vereist modern vakmanschap waarbij naast specialistische kennis en vaardigheden ook vraag is naar multifunctionaliteit, innovatie, samenwerking en ondernemerszin. Op het gebied van ondernemerschap wil Aequor meehelpen om de landbouwvisie van minister Veerman waar te maken; in essentie gaat het om drie hoofdpunten: versterking van het ondernemerschap, samenwerking op dit gebied en de vorming van jonge/nieuwe ondernemers via zittende ondernemers. In het beroepsonderwijs zien we een grote verscheidenheid in visie en aanpak. Scholen willen maximale ruimte om hun maatschappelijke opdracht te vervullen. De komende jaren gaat veel aandacht uit naar het herontwerp van het beroepsonderwijs; van vakgericht naar competentiegericht onderwijs met de beroepspraktijk als uitgangspunt. Wetgeving om dat mogelijk te maken zal klaar zijn midden 2008. Noodzakelijk is het om rekening te houden met een veranderende werknemer. Deze neemt zelf verantwoordelijkheid voor zijn loopbaanontwikkeling. Vanuit arbeidsorganisaties wordt van medewerkers verwacht dat zij bereid zijn om een leven lang te leren. Medewerkers zien vanuit hun persoonlijk belang die noodzaak ook en zullen in lerende organisaties zich zodanig ontwikkelen dat het ten goede komt aan zowel de organisatie als de medewerker. Binnen sectoren wordt nadrukkelijk ingespeeld op de veranderende markt. Na aanvankelijke oriëntatie op het product zijn bedrijven zich steeds meer op de markt gaan oriënteren. Momenteel is er groeiende aandacht voor de mens, waarbij de belangen van werknemers en externe klanten (consumenten) worden gediend. Met hun (nieuwe/vernieuwde) producten spelen bedrijven meer in op de vraag van de consumenten, waarbij de ‘beleving’ van het product een rol speelt.

9


Naast de consumentgerichte aandacht is het ook nodig dat er vanuit de overtuiging dat we niet alleen voor onszelf inzetten, maar ook voor generaties na ons nu veel aandacht is voor duurzaamheid, zowel ecologisch en sociaal, als economisch. Maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt breed gewaardeerd en gestimuleerd. In de productie en ook in de internationale handel wordt de positie van Nederland zwakker. Nederland blijft wel een van de grootste tuinbouwexporteurs van de wereld. Een cluster van bedrijven dat naast Schiphol en de haven van Rotterdam stevig meetelt in de economische betekenis. Een krachtige reactie op de groeiende buitenlandse concurrentie is noodzakelijk. Innovatie en het opvoeren van kennis van management, technologie en marketing zijn belangrijk, evenals milieubewust en maatschappelijk verantwoord produceren. Er is een uitdaging om een voorsprong te verwerven en te behouden. Diverse internationale ontwikkelingen leiden tot een sterk veranderende omgeving; deze ontwikkelingen hebben grote invloed op de sectoren. Er is nieuwe ruimte voor een wereldwijd liberalisme met als gevolg een snelle economische globalisering. Er is een omslag van een aanbodsmarkt naar een vraagmarkt en van een massavraag naar een geïndividualiseerde vraag. Door schaalvergroting zal de behoefte aan kennis in de verschillende sectoren toenemen. Die kennis zal breder zijn dan de specifieke bedrijfsen sectorkennis; het gaat om ondernemerschap, management, personeel en organisatie, logistiek en techniek. De ontwikkelingen in de reguliere landen tuinbouw en veeteelt - denk aan de negatieve publiciteit over schadelijkheid, gezondheid en welzijn spelen de biologische en biologisch-dynamische bedrijfsontwikkelingen in de kaart. Knelpunten op de arbeidsmarkt kunnen de groei van de biologische landbouw in de weg staan. Ongeveer 70% van de biologischdynamische producten wordt thans nog geëxporteerd. Er zal meer aandacht moeten komen voor binnenlandse consumptie. De combinatie van kwaliteit, beschikbaarheid, vernieuwing van zowel producten als vermarkting en de logistieke service, waaronder het kopen op afstand en het elektronisch dataverkeer, zijn de sterke punten van de Nederlandse groothandel in bloemen en planten.

10


Een steeds groter deel van de nationale bloemen- en plantenafzet vindt zijn weg naar de consument via het supermarktkanaal, bouwmarkten, tuincentra en benzinestations. De veehouderij, paardenhouderij en paardensport in ons land wordt sterk beïnvloed door de sectorale ontwikkelingen in het buitenland. De betrokkenen in de sector kunnen hier zelf vorm aan geven. Bedrijven in de sectoren hebben vooral te maken met milieu, diergezondheid, dierenwelzijn, en de ruimte en beperkingen die weten regelgeving met zich mee brengt. Om hier op een verantwoorde manier vorm aan te geven worden kwaliteitseisen gesteld aan alle werkenden in de sector met betrekking tot ondernemerschap en innovatief en creatief opereren. Bedrijven in de dierverzorging hebben naast de dierverzorging, de voeding, de huisvesting en de voorlichting te maken met zaken zoals de toegankelijkheid en ontvangst van doelgroepen, arbo-wetgeving, veiligheids- en milieueisen, veterinaire zaken en fiscale regelingen. Dat stelt hoge kwaliteitseisen aan werkenden in de sector. De basis voor een gezonde sector is ondernemerschap. Daarnaast wordt van alle werkenden, ook van de vrijwilligers een hoge mate van professionaliteit vereist. Welzijn, diergezondheid en ethiek bij het houden en verzorgen van dieren is en blijft de komende jaren een aandachtspunt met hoge prioriteit. De sector en de bedrijven in de sector worden hierop zelf aangesproken. De betekenis van groen in de bevordering van de gezondheid wordt steeds meer voor het voetlicht gebracht. Er zijn beweringen dat groen ook functioneel kan zijn in de opvang van kleine stofdeeltjes. Gezien het milieuprobleem in Nederland is elke bijdrage om dat probleem te verminderen welkom. In de omgeving van Aequor is verder een verandering in het Europese landbouwbeleid van invloed op de manier waarop bedrijven daarmee omgaan. Europese boeren krijgen in de toekomst geen prijssubsidie meer voor de teelt van een gewas of het houden van vee. Daarvoor in de plaats krijgen ze inkomenssteun, die de prijssubsidie niet zal compenseren. Een gevolg daarvan is een continuering in de afname van bedrijven en een opschaling in de primaire sector. Voor een aantal producten, zoals bietsuiker, ziet de toekomst er niet goed uit als gevolg van het Europese beleid. Daarbij dient te worden meegenomen dat het Europese beleid reageert op de wens van de wereldhandelsorganisatie (WTO).

11


Plattelandsvernieuwing blijft om aandacht vragen. Hoewel Aequor dit punt onderkent, heeft Aequor op dit gebied niet een directe bijdrage kunnen leveren. In de bedoelde beleidsperiode wordt erop gelet of Aequor hierin een rol kan spelen. Door een verdere verstedelijking en de groeiende behoefte aan natuur en recreatie en leefomgeving zal het beschikbare areaal voor de grondstofproductie afnemen. De ruimtebehoefte voor wonen, werken, infrastructuur, recreatie, water en natuur blijft de komende jaren toenemen. Een nieuw issue is het beschikbaar stellen van ‘landbouw’ ruimte voor recreatie, waaronder wandelmogelijkheden. De toenemende concurrentie en de kosten van kennisontwikkeling dwingen bovendien tot meer samenwerking tussen bedrijven en instellingen. Steeds meer mensen werken met mensen en met informatie; voor de fysieke productie zijn steeds minder mensen nodig. Zo worden alle elementen van communicatie belangrijker en krijgt de economie meer het karakter van een netwerkeconomie, van internationaal tot regionaal. Niet alleen ondergaan zaken als natuur, recreatie en leefomgeving een kwaliteitsimpuls, ze worden ook nieuwe economische peilers binnen de Nederlandse samenleving. Innovatie, ondernemerschap en competent personeel helpen krachtige bedrijven te behouden of te laten ontstaan. Wat innovatief vermogen betreft is de sector glastuinbouw een voorloper en een voorbeeld voor de andere sectoren. In het voorgaande zijn ontwikkelingen, veranderingen en trends geschetst. In de hoofdstukken 3, 4 en 5 worden deze uitgewerkt tot beleidsvoornemens. In het volgende hoofdstuk wordt eerst aandacht gegeven aan de positionering van Aequor.

12


2. Missie, perspectieven en markt Profilering Goed beroepsonderwijs is verbonden met zijn maatschappelijke omgeving. Het bedrijfsleven staat daarbij centraal als vrager van gekwalificeerde werknemers en als medeopleider van aanstaande beroepsbeoefenaars. Overheid en (beroeps)onderwijs zijn voor bedrijfsleven en Aequor onmisbare partners. Vanuit de optiek van de versterking van de arbeidsmarkt en bedrijven draagt Aequor bij aan de verbetering van het praktijkleren door bedrijven te ondersteunen bij het ontwikkelen van mensen in de bedrijven. Aequor doet dat op landelijk, sectoraal en regionaal niveau samen met de agrarische opleidingscentra en andere aanbieders van onderwijs en scholing. Aequor wil een belangrijke functie vervullen in de omgeving van brancheorganisaties, bedrijven, scholen, overheden en alle anderen die een rol spelen bij de ontwikkeling van mensen in de bedrijven en het vertalen van die ontwikkelingen naar het beroepsonderwijs. Aequor positioneert zich als het kennis- en communicatiecentrum voedsel en leefomgeving met een dienstverlenend karakter. Daarin past het om partijen aan elkaar te binden en analyses te maken en meningen met elkaar te delen over ontwikkelingen in de sectoren en te bezien of het instrument ’beroepsonderwijs’ een bijdrage kan leveren aan de continuering en versterking van de bedrijven in de verschillende sectoren. Onder het motto 'ruimte voor praktijkleren' wil de organisatie zich verder profileren en uiting geven aan haar (nieuwe) missie. Die missie is: ‘Het realiseren van effectieve verbindingen tussen bedrijfsleven en beroepsonderwijs en het opleveren van een herkenbare meerwaarde in de ontwikkeling van de competenties van leerlingen en werkenden in de bedrijven vanuit een innovatieve en mensgerichte organisatie.’

13


De ambitie is bovendien dat de omgeving waardering heeft voor die organisatie en de wijze waarop ze haar missie vervult. De missie drukt uit dat er naast het initieel beroepsonderwijs aandacht is voor de ontwikkeling van de mensen, die in de bedrijven werkzaam zijn kort of lang. Aequor wil functioneren als ontmoetingspunt van het bedrijfsleven (werkgevers en werknemers) en onderwijs en zal waar wenselijk de communicatie verder verdiepen en verbreden. De missie brengt tot uitdrukking dat inzet voor praktijkleren meerwaarde moet opleveren, die door andere partijen als zodanig wordt onderkend. VNO-NCW formuleert deze wens aldus: “de kenniscentra, die de wettelijke taak hebben om bedrijven te begeleiden waar praktijkleren plaatsvindt en om te zorgen dat er voldoende kwantitatieve leerwerkplaatsen zijn, moeten voluit aan de bak om hun wettelijke taak waar te maken en hierover indringender communiceren met relevante partijen. In dat verband moet snelheid worden gemaakt met het verschuiven van het accent van accreditatie naar begeleiding van leerbedrijven en het toegankelijk maken van de registers voor verschillende doelgroepen en dat ook bekend maken”. Deze wens van de grootste werkgeversorganisatie sluit precies aan op de praktijk van Aequor, waarbij bedrijfsadviseurs de opdracht hebben als adviseur/begeleider te functioneren, waarbij de erkenning van leerbedrijven besloten ligt in het adviseurschap. Zoals hiervoor valt te lezen laat Aequor zich op grond van haar missie inspireren en aansturen door werkgevers, werknemers en onderwijs. De organisatie is zich daarbij bewust van haar verantwoordelijkheid naar klanten, samenleving en medewerkers. ♦

14

Naar haar klanten: door diensten te verlenen die van waarde zijn voor klanten bij het realiseren van hun ambities door de basis te leveren voor een constante dialoog met afnemers, opdrachtgevers en partners. Daardoor kunnen deze bijdragen aan de ontwikkeling van de organisatie zelf, de producten en de dienstverlening. Waar het gaat om de sociale partners (werkgevers en werknemers) zal Aequor professionele diensten verlenen bij het realiseren van hun ambities in het belang van een voortdurende inzetbaarheid van medewerkers in de bedrijven. Het praktijkleren is hierin een instrument. Om in te spelen op veranderingen van competenties binnen de bedrijven gaat Aequor met het onderwijs partnerschap aan om daar zo goed mogelijk op te reageren.


♦

Naar de samenleving: door een betrokken organisatie te zijn die midden in de samenleving staat en die werkt aan een duurzame ontwikkeling van welvaart en welzijn.

♦

Naar haar medewerkers: door een open en professionele werkgemeenschap te vormen die uitdaagt en ontplooiingskansen biedt.

Perspectieven De verdere ontwikkeling van de Aequor organisatie kan vanuit een aantal invalshoeken worden bekeken. Zo kan de menselijke capaciteit centraal worden gesteld of de kerntaken naar voren worden gehaald. Er kan behoefte zijn om vanuit een breder verband te kijken naar de organisatie. Dat kan aan de hand van een aantal perspectieven. Aan een viertal perspectieven afgeleid vanuit de Balanced ScoreCard methode wordt hierna kort aandacht geschonken: − − − −

het financieel perspectief, het afnemers/klantenperspectief, het interne processenperspectief en het leer- en groeiperspectief.

De deelperspectieven worden onder de aandacht gebracht, omdat zij samen een totaal perspectief voor een organisatie bieden. Zij geven scherp aan waar het in een organisatie om draait. Bij de verschillende perspectieven wordt kort een aantal Aequor gerelateerde opmerkingen gemaakt. Het financieel perspectief Als het goed is volgt het geld het beleid. Maar niet alles kan. De financiële ruimte kan een beperkende factor zijn. Zoals het er nu uitziet zal de rijksoverheid op de basisbekostiging van de kenniscentra in de jaren 2006 en 2007 niet bezuinigen.Over de jaren daarna bestaat vanwege het aantreden van een nieuw kabinet geen zekerheid. Die zekerheid kan worden bevochten door echt goed te presteren en een adequate publieke verantwoording over de inzet van de beschikbare middelen te realiseren. Zoals het er nu uitziet moet er rekening mee worden gehouden dat vanaf 2008 voor Aequor een bedrag van jaarlijks ongeveer € 330.000 impulsgeld gaat verdwijnen. In de meerjarenraming wordt geanticipeerd op het gegeven dat vanaf 2007 Aequor bekostiging krijgt voor alle bedrijfsadviseurs.

15


In algemene zin geldt voor elke organisatie dat er vanuit het financiële perspectief een aantal criteria moet worden gesteld. Bijvoorbeeld: de begroting en rekening moeten in evenwicht zijn; er moeten aan de omzet gerelateerde overschotten worden gerealiseerd. Bij de financiering van kapitaalgoederen geldt dat vast wordt gefinancierd met eigen vermogen of vreemd vermogen lang. Er wordt ook aandacht geschonken aan risico’s. Ter vermijding van risico’s dient een diversificatie van inkomstenbronnen te bestaan. Op dat punt moet in 2006 vooruitgang worden geboekt mede door goed gebruik te maken van de mogelijkheden van Aequor Services BV. Prestaties waarmee winst wordt gehaald en onderhevig zijn aan de vennootschapsbelasting zijn ondergebracht bij de BV. Het afnemers/klantenperspectief Bij dit perspectief speelt de markten klantenmatrix een rol, zoals die ook in dit beleidsplan is opgenomen. Een zekere marktsegmentering, gericht op vaststelling van uiteenlopende voorkeuren en het hebben van verschillende waarden van het product of dienst te leveren door Aequor. Bij het verder in beeld brengen van dit perspectief kan gekeken worden naar het marktaandeel, afnemerstrouw, acquisitie en graad van tevredenheid door afnemers. Responstijd, kwaliteit, prijs en klantgerichte processen zijn van belang ter vergroting van het klantenperspectief. Verder verdient aandacht de relatie met de afnemers, imago en reputatie. Gebaseerd op het kwaliteitsmanagementsysteem volgens ISO 9001:2000 is binnen Aequor bijzondere aandacht gegeven aan het klantenperspectief. Het is van belang dat gezien de financiering van diensten voortvloeiend uit het wettelijk kader de aanbodgerichtheid overheerst boven de vraaggerichtheid. Het benaderen van klanten die niet direct voor de dienst betalen is lastig als de voordelen van de om niet diensten niet worden gebruikt. De afwezigheid van een directe feed back vraagt om een andere inschatting van de waarde van de geleverde diensten. Het interne processenperspectief Ten behoeve van dit perspectief zijn processen en procedures beschreven, die van essentieel belang zijn om de doelstellingen voor afnemers te realiseren. De procedures in het kwaliteitsmanagementsysteem, volgens ISO 9001:2000, zijn gericht op de verdere verbetering van bestaande bedrijfsprocessen.

16


Het leer- en groeiperspectief Het vierde perspectief bevat doelstellingen en metingen die het leer- en groeiproces van de organisatie bevorderen. Aequor als Investor in People handelt mensgericht en investeert in de ontwikkeling van de medewerkers en leden van commissies. In dit perspectief gaat het juist om het investeren in mensen, systemen en procedures om op de lange termijn ontwikkelingen waar te maken. Een van de hoofdcategorieën binnen dit perspectief zijn de competenties van de medewerkers. Ideeën om processen en prestaties ten behoeve van afnemers te verbeteren moeten afkomstig zijn van medewerkers in de frontoffice, omdat zij dicht bij de klanten en interne bedrijfsprocessen staan. Zij moeten op een effectieve manier gebruik maken van de medewerkers in de backoffice. Competentiemanagement is onontbeerlijk zodat de beschikbare intelligentie, creativiteit en arbeidsvolume kunnen worden ingezet om de Aequor doelstellingen beter en sneller te bereiken.

Betrouwbaar, deskundig en dienstverlenend Aequor profileert zich als een transparante en betrouwbare organisatie. Voor het creëren van vertrouwen in de omgeving is het van groot belang dat medewerkers zich dienstverlenend opstellen. De beste manier om vertrouwen te behouden en waar nodig te verbeteren is het opnieuw betekenis en uitdrukking geven aan kernwaarden. Medewerkers vinden het belangrijk te weten wie de onderneming is waarvoor zij werken. De ambities en intenties krijgen gestalte in het feitelijke functioneren dat wordt geïnspireerd door de Aequor bedrijfscode. Deze code heeft tot doel de opvattingen die binnen de organisatie leven onder woorden te brengen. In de code zijn de uitgangspunten voor het gedrag geformuleerd van iedereen die een functie vervult bij Aequor: medewerkers, leidinggevenden, bestuurders en commissieleden. Verantwoording en toezicht zijn de manieren waarop kenniscentra publiek laten zien hoe ze omgaan met hun wettelijke opdracht, publieke middelen en de verhouding tussen publieke en private middelen. Het thema ‘good governance’ is in navolging van de commissie Tabaksblattt nu ook in zwang voor zelfstandige bestuursorganen, zoals de kenniscentra. Kenniscentra zullen pro-actief een good governance code ontwikkelen als paraplu voor reeds ontwikkelde bestuurlijke en verantwoordingsinstrumenten.

17


In 2006 zal de vereniging een governance code vaststellen, waar de leden aan worden gebonden. Het gaat daarbij om een goed systeem van bestuur, verantwoording en toezicht.

Identiteit Aequor werkt vanuit het perspectief van de arbeidsmarkt en zoekt strategisch en operationeel partnership met relevante actoren op het gebied van de arbeidsmarkt. Naast het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen zijn ook de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Economische Zaken (EZ) in toenemende mate belangrijke samenwerkingspartners. Het inrichten van de projectdirectie Leren en Werken door OCW en SZW is een belangrijke ontwikkeling. Op regionaal niveau worden relaties gelegd met landelijk de Raad voor Werk en Inkomen (RWI), de Centra voor Werk en Inkomen (CWI), uitzend- en detacheringbedrijven, gemeenten, provincies, reïntegratiebedrijven etcetera. Als het gaat om de ontwikkeling van professionals in het bedrijfsleven is de grens van het mbo-niveau willekeurig en kunstmatig. De arbeidsmarkt kent een andere structurering en dynamiek dan het onderwijs. Ook het vmbo en het hbo vragen om afstemming en verbinding. Aequor wil waar het past een rol vervullen in de gehele beroepskolom. De meerwaarde zit lang niet altijd op het uitvoerende vlak, maar juist op het gebied van informatie, onderzoek en advisering. Ondanks een sterkere marktwerking met meer nadruk op eigen belang en individualisering, die grote invloed op de sector hebben is te verwachten dat na een periode voor 2004 van afnemende betekenis van het belangenveld de invloed van belangenorganisaties weer groter wordt, zowel aan werknemers- als aan werkgeverszijde. Zij houden zich in steeds sterkere mate bezig met het ontwikkelen van een visie en aansluitend beleid en laten de feiten spreken. Bovendien hechten zij aan bestuurlijke efficiency. De inbreng vanuit het (regionale) bedrijfsleven zal beter worden gecoördineerd en inpasbaar worden gemaakt in het thema ‘verdieping van de achterban’. Het met elkaar verbinden van landelijke en regionale ontwikkelingen past daar ook bij.

18


Aequor wenst zich als uitvloeisel van de missie te identificeren als een betrouwbare dienstverlener aan bedrijfsleven en beroepsonderwijs in de sectoren voedsel en leefomgeving en als deskundige op het gebied van duaal leren.

Arbeidsmarktinformatie Hoewel informatie over arbeidsmarktgerichte aangelegenheden in zijn algemeenheid niet perfect is wordt desondanks aan deze informatie waarde gehecht. Het gaat hier om een situatie waarbij moet worden volstaan met de informatie die er is en naar behoefte wordt geïnterpreteerd. Deze imperfecte arbeidsmarktinformatie kan volgens Aequor worden verbeterd. Dit kan onder andere gebeuren door bedrijfsadviseurs hierin een rol te laten spelen. Met de herziene constructie bedrijfsadviseurs is het mogelijk de adviseurs op het gebied van ontwikkelingen op de arbeidsmarkt een rol te laten spelen. Als geen ander zien zij wat er gebeurt op de bedrijven en welke veranderingen en vernieuwingen er zijn te observeren. Veranderingen in producten, markten en werkgelegenheid zijn adequaat waar te nemen om daarover vervolgens systematisch te rapporteren. Naast deze directe arbeidsmarktgegevens is er door bedrijfsadviseurs meer toegespitste informatie waar te nemen, waaronder leeftijdsopbouw, instroom, uitstroom, opleidingsbeleid, personeelsbeleid, etcetera. Op een hoger niveau komt al die informatie bij elkaar, waarbij de communicatiestructuur actief wordt gebruikt om de informatie van de bedrijfsadviseurs te toetsen om een actueel beeld te krijgen van de onderwijs- en arbeidsmarkt. Vraag en aanbod van leerbedrijven wordt beter in kaart gebracht, zodat scholen daarop kunnen inspelen. Het wordt steeds belangrijker om de arbeidsmarkt en het beroepsonderwijs beter op elkaar af te stemmen. Het is gewenst dat er sprake is van een cijfermatige onderbouwing van ontwikkelingen en zicht ontstaat op de verschillende trends. In 2005 is bij Aequor een projectgroep begonnen met het actief verzamelen van allerlei arbeidsmarktachtige gegevens; hiermee zal worden doorgegaan. Ook de bedrijfsadviseurs zullen ingezet worden om gegevens over ontwikkelingen en trends vanuit het beroepenveld in kaart te brengen.

19


Aequor zal daarnaast de overleggremia en platforms blijven gebruiken en inzetten om een actueel beeld te houden van de arbeidsmarkt en het beroepsonderwijs. Van invloed op de ruimte op de arbeidsmarkt is het toenemend aanbod van arbeid vanuit alle delen van de wereld, waardoor de arbeidsmarkt in Nederland is geïnternationaliseerd. Om zicht te krijgen op de kwaliteit en de mogelijkheden van het praktijkleren is het gewenst om inzicht te hebben in onder andere de arbeidsmarktgegevens. Er is sprake van een blijvend groeiend vmbo-groen. Als de leerlingen uit het vmbo in contact komen met goede leerbedrijven zal dat vaker aanleiding zijn tot de gewenste doorstroming naar het mbo. Uit onderzoek onder jongeren kwam naar voren dat de aanwezige kennis over carrièremogelijkheden in de tuinbouw zeer gering is en dat weinig jongeren voor een toekomst in deze sector kiezen.

Markten en producten Aequor wendt haar kennis, expertise en relatienetwerk aan om producten en diensten voort te brengen voor de arbeidsmarkt in brede zin, het veld van het beroepsonderwijs en andere belangstellenden. Deze producten en diensten, die in de markt worden gezet, zijn onderdeel van of gerelateerd aan de kerntaken van de organisatie. De belangrijkste markten zijn: − het georganiseerd bedrijfsleven; branches, sectoren; − de bedrijven in de gebieden voedsel en leefomgeving; − het veld van onderwijsinstellingen binnen het groene onderwijs; − overige onderwijs- en aanverwante instellingen; − de overheid en semi-overheid; landelijk en regionaal; − opleidingsfondsen; − intermediairs en adviesbureaus voor opleiding en beroep; − onderzoeksinstellingen; − praktijkopleiders. Binnen deze marktomgeving weerspiegelt de matrix de klantleveranciersrelatie bij de verschillende producten en diensten.

20


product

Aequor

aoc’s

bedrijfsleven

kwalificatiestructuur advisering examinering ondersteuning en advisering bedrijven register leerbedrijven gekwalificeerde medewerkers

leverancier leverancier leverancier

klant klant

klant

leverancier

klant leverancier klant

klant

21


3. Veranderen en meebewegen: vertaling naar beleid en uitvoering Medewerkers veranderen, de klanten veranderen, de hele samenleving verandert en Aequor speelt hier op in. Binnen die permanente stroom van ontwikkelingen is het goed mogelijk om hier actief op in te spelen. De koers bepalen, deze uitzetten in samenwerking met betrokkenen maakt het mogelijk de ontwikkelingen mee vorm te geven. Aequor werkt hieraan op een gestructureerde en systematische manier door uitvoering te geven aan een beleids- en begrotingscyclus. Beleidsplannen worden naar inhoud en middelen vertaald in jaarplannen zodat op verschillende niveaus tegelijk aan ontwikkelingen wordt gewerkt. Of het nu om korte- of lange-termijnontwikkelingen gaat, of collectieve, overstijgende of meer om organisatieontwikkelingen, steeds gaat het om de vertaling van veranderingen in een vorm van meebewegen en andere bewegingen in gang te zetten.

Kerntaken Het samenstel van diensten van Aequor is te relateren aan een viertal kerntaken: − het ondersteunen van bedrijven bij het (leven lang) leren op de stageen werkplek; − het verlenen van diensten ter ondersteuning van opleidingsen leerprocessen aan bedrijven, scholen en desgevraagd aan individuen; − het verzamelen, bewerken en distribueren van kennis op het gebied van arbeidsmarkt, opleiden en (praktijk)leren; − het verbinden van de werelden van bedrijfsleven en beroepsonderwijs op (inter)nationaal, regionaal en bilateraal niveau en een platform bieden voor de dialoog tussen bedrijfsleven en beroepsonderwijs. Daarbij is als uitgangspunt genomen het arbeids- en onderwijsbestel zoals dat op dit moment bestaat. Continu wordt gestreefd naar het verbeteren van de uitvoering van de wettelijke taken en het stimuleren, op grond van de positie en taken, van het werkend leren in brede zin; in beide leerwegen (beroepsopleidend en beroepsbegeleidend) en in een mogelijke variëteit van nieuwe leerwegen.

22


De operationele uitvoering van de taken binnen het praktijkleren kan nog worden verbeterd. Door op meer onderdelen van het proces metingen te verrichten, wordt de beschikbare managementinformatie vergroot. Deze informatie helpt ook om de input en output inzichtelijk te maken voor de publieke verantwoording.

De vraagzijde Aequor geeft prioriteit in haar oriëntatie op de vraagzijde, te weten de sectorale arbeidsmarkt en beroepspraktijk. Kennis van de ontwikkelingen daarin is de basis voor haar producten en het is een noodzakelijke voorwaarde voor pro-actief beleid; daarin schuilt de meerwaarde voor bedrijfsleven en onderwijs. Er zal gewerkt worden aan versterking van methoden waarop en de kanalen waarlangs deze kennis wordt verworven. Deze versterking wordt ondersteund door de ontwikkeling van instrumenten. Ook het bedrijfsleven zal zich meer dan in het verleden op de vraagzijde richten; wat wenst het bedrijfsleven geleverd te hebben en kan dat bedrijfsleven in het kader van een competentiegerichte kwalificatiestructuur verder vorm geven aan de tijdige actualisering van beroepscompetentieprofielen? Waar nodig, is Aequor bereid ondersteuning te geven. Voor het constateren van actuele ontwikkelingen binnen de bedrijven is een infrastructuur aanwezig in de vorm van bedrijfsadviseurs van Aequor. Als uitvloeisel van de herziene constructie bedrijfsadviseurs bestaat er een goede mogelijkheid om veranderingen in bedrijven te observeren en vervolgens daarover te rapporteren aan belanghebbenden. Een continue monitoring van de arbeidsmarkt behoort tot de mogelijkheden. Cruciaal en dwingend voor ontwikkeling en bestaan van de branches/ sectoren is het feit dat van het bedrijfsleven als klant van het beroepsonderwijs mag worden verwacht dat het in staat is de vraag duidelijk te formuleren en dat het groen onderwijs daarop het aanbod afstemt. In de praktijk kan het bedrijfsleven niet altijd helder aangeven welke inhoudelijke vraag bij het groen onderwijs zou moeten worden neergelegd. Als een heldere vraag ontbreekt, is het groene bedrijfsleven ook niet in staat een oordeel te vormen over de producten van het ‘eigen’ beroepsonderwijs. Het spreekt voor zich dat het bedrijfsleven, als afnemer van gekwalificeerde medewerkers, wel zo’n oordeel zou moeten hebben.

23


In een vraaggestuurde samenleving is het wenselijk de problematiek van de vraagformulering aan te pakken en de effectiviteit te vergroten door de achterban van het bestuurlijke bedrijfsleven erbij te betrekken. Omdat een deel van de bestuursleden uit Aequor ook betrokken is bij het arbeidsmarktfonds kan met deze organisatie een nuttige koppeling worden gelegd. Bovendien zouden het groene bedrijfsleven, (werkgevers en werknemers), zicht moeten hebben op het aanbod in relatie tot de vraag, zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin. Bij formulering van de vraag aan het groene onderwijs gaat het vooral om de gewenste kennis, vaardigheid en houding, of anders gezegd, welke competenties worden gevraagd? Daarbij moet ook worden voldaan aan de betekenis van het onderwijs voor burgerschap en individuele ontplooiing.

Leeftijdsbewust personeelsbeleid Op dit terrein heeft Aequor zich tot nu toe niet ingelaten. Het kenniscentrum voor de grafische industrie heeft op dit gebied voor de onderhavige sector een aantal diensten ontwikkeld. Binnen de sectoren van Aequor doet zich op dit gebied ook een aantal vraagstukken voor. In de voedingsindustrie is men zich redelijk bewust van de gevolgen van de vergrijzing in deze sector. De vraag is of andere sectoren daarmee al of niet te maken hebben. Het is niet te verwachten dat bijvoorbeeld de bloemenbranche hiermee veel van doen heeft. Gebruikelijk is dat jonge mensen toetreden tot deze sector, enkele jaren daarin werken en vervolgens de sector verlaten opgevolgd door een nieuwe groep jongeren die dezelfde weg afleggen. Voor de andere sectoren geldt dit patroon waarschijnlijk niet. In de voedingsindustrie is in elk geval ten gevolge van de vergrijzing binnen de branche extra aandacht voor leeftijdsbewust personeelsbeleid. Het kunnen blijven inzetten van met name oudere werknemers is van groot belang voor de kenniscirculatie en de kennisoverdracht in de bedrijven. Dit neemt niet weg dat de aandacht op dit gebied voor het instromend en ‘zittend’ personeel eveneens op peil dient te blijven. Bedrijven worden hierdoor beter toegerust om te voldoen aan de afspraken die over dit onderwerp (langer doorwerken en later met pensioen) op landelijk niveau zijn/worden gemaakt.

24


Innovatie Bij de behoefte aan dynamiek, flexibiliteit, maatwerk en ondernemerschap van de belanghebbenden past geen formele Aequor organisatie, die regels uitvaardigt en controleert. Aequor kiest ervoor om zich dienstverlenend, flexibel en vernieuwend op te stellen. Goed doen wat we moeten doen en dat innovatief en zakelijk. We denken mee en vooruit, samen met onze klanten en we doen wat we afspreken. Aequor werkt er aan om te beschikken over kennis van de arbeidsmarkt, van technologische en sociale innovaties in de branches en van (praktijk)leren. De bedrijfsadviseurs verzamelen, verrijken en delen die kennis met leden van platforms, bedrijfseenheden en sectorcommissies. Het perspectief van regionaal partnership wordt daarbij belangrijker.

Regionalisering “Het gebeurt in de regio”, is de optiek van het departement van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen ten aanzien van de ontwikkelingen in het beroepsonderwijs. In de beleidsnotitie ‘De regio aan zet’ van OCW is daarover meer te lezen. Een goed ontwikkeld regiobegrip bestaat echter niet. Onduidelijk blijft welke grenzen regio’s hebben. Het departement heeft geen instrumenten in de richting van de regio ontwikkeld. De instrumentele opbouw van regio’s ontbreekt. Dat geldt ook voor het ministerie van landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Veel landelijke afspraken op brancheniveau worden veelal vertaald naar de bedrijven in de regio’s. Uit de kwalificatiedriehoek blijkt dat er drie voorname regionale actoren in het mbo zijn: 1) de regionale opleidingscentra (roc’s) / de agrarische opleidingscentra (aoc’s), 2) de kenniscentra bedrijfsleven beroepsonderwijs en 3) de leerbedrijven. De roc’s / aoc’s en kenniscentra hebben in beginsel gezamenlijke belangen, waarbij ze in hun handelen verschillende aandachtsaspecten hebben en elkaar completeren. Bij de kenniscentra staat het leerbedrijf centraal, terwijl bij de roc’s / aoc’s de leerling centraal staat. Vanuit die optiek moet het mogelijk zijn dat er regionale samenwerkingsverbanden werken of tot werking komen, waarin de kenniscentra partner zijn.

25


De bedrijfsadviseurs werken per definitie in de regio en ondersteunen leerbedrijven in die regio. Zij worden geacht zicht te hebben op wat er in de regio gebeurt en hoe daarop kan worden ingespeeld. Aequor zal dit punt nader bezien en een regionale insteek gaan realiseren evenwichtig met een sectorale aanpak. Er bestaat in zekere zin altijd een spanning tussen regionaal en sectoraal functioneren. Dit vraagstuk verdient discussie om een creatieve oplossing te vinden. Niet alle partijen zijn van mening dat de regiobenadering zo zwaar moet worden ingezet als soms gebeurt. Er zijn ook partijen die nog een standpunt in moeten nemen, zoals de werknemersorganisaties. De regio is volgens OCW de spil waar de vernieuwing om draait. Het belang van de regio wordt gezien. Volgens Colo heeft de nieuwe economie als kenmerk wisselende, elkaar aanvullende netwerken op lokaal, regionaal, landelijk en internationaal niveau. De regio is daarin belangrijk, maar niet exclusief als het gaat om innovatie. Het kunnen bewegen in al deze netwerken is een vereiste. Het kunnen bewegen in een regionaal netwerk is voor innovatie te beperkt. Al naar gelang zal het netwerk evenzo sectoraal, landelijk en in toenemende mate ook internationaal moeten zijn. Voor het praktijkleren is de regio van toenemend belang. Als talentontwikkeling het uitgangspunt is voor het onderwijs en dat aansluit bij de ambitie van bedrijven om te verbeteren dan zullen er passende leersituaties bij de ambities en mogelijkheden van leerlingen gezocht moeten worden. Daarvoor zijn niet alleen voldoende goede leerbedrijven nodig. Ook de transparantie en toegankelijkheid van het aanbod van leerplaatsen en de verhoging van de kwaliteit van het (praktijk)leren in bedrijven vraagt om een op de regionale behoeften afgestemd aanbod. Naast het microniveau (school-leerbedrijf-bedrijfsadviseur) wordt het meso-niveau steeds belangrijker. Steeds meer beleid op het terrein van werken en leren komt in de regio tot stand. Gemeenten, provincies, Centra voor Werk en inkomen, Kamers van Koophandel en samenwerkingsverbanden nemen hiertoe het initiatief. Het is van belang dat Aequor vanuit dit perspectief de dienstverlening inricht en zo op relevante bestuurlijke niveaus participeert en wordt gekend.

26


Europa Europa zal meer invloed krijgen op de kwalificatiestructuren van de verschillende lidstaten. Mobiliteit in Europa is gebaat bij transparantie en een uniform framework. Maar ook op het gebied van het buitenlandse praktijkleren geldt dat afstemming op de Europese ontwikkelingen steeds belangrijker wordt. Het is een belangrijke uitdaging om de verbinding tussen het regionale, nationale en Europese niveau vorm te geven. De mobiliteit op de arbeidsmarkt in Europees verband wordt groter.

27


4. Actief omgaan met de omgeving Samenwerking Aequor is zich er van bewust dat intensief moet worden samengewerkt om de maatschappelijke rol optimaal te vervullen. De verenigde kenniscentra in Colo verband zullen op deze terreinen steeds meer bindende afspraken maken waaraan zij zich houden. Kenniscentra zijn bereid zich voor de uitvoering van deze afspraken breed te verantwoorden. Van wezenlijk belang voor een goede samenwerking is dat door een deugdelijke vertrouwensbasis tussen verschillende partijen deze samenwerking tot meer leidt dan dat ieder voor zich zou kunnen bereiken. De bij Aequor beoogde samenwerking richt zich op vier partijen. a. Aoc’s en AOC Raad Met aoc’s is de samenwerking gericht op het bereiken van een effectiever groen onderwijs. Tussen Aequor en de onderwijsinstellingen is er bovendien een wederzijdse afhankelijkheid. Uitgangspunt is dat er vanuit elkaars erkende autonome positie een optimale samenwerking wordt gerealiseerd. Uiteindelijk moet er een duurzame samenwerking tussen scholen en Aequor ontstaan. Daarvan zijn nu al goede voorbeelden te geven. Aequor wil blijven werken aan nieuwe ‘arrangementen' met scholen waarbij Aequor gelijktijdig een sterke vruchtbare relatie en een goed overleg nastreeft met de AOC Raad. Meer dan dat is het wenselijk dat in 2006 wordt gepoogd de aoc’s te interesseren voor hernieuwde bestuursdeelname. Een maximale inspanning wordt geleverd indien nodig. Grote maat-schappelijke vraagstukken, die liggen op de grens van het bedrijfsleven en beroepsonderwijs kunnen dan beter worden besproken. Ook de positionering van het groene onderwijs kan worden versterkt door een optimale samenwerking te hebben tussen de aoc’s verenigd in de AOC Raad en Aequor. De relatie met Paepon, koepel voor niet bekostigd onderwijs, en het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs en hoger agrarisch onderwijs zal verder aandacht krijgen.

28


b. Sociale partners De samenwerking met de sociale partners (werkgevers en werknemers) wordt geïntensiveerd. Met Colland worden verder mogelijkheden van samenwerking onderzocht. Van het bedrijfsleven wordt verwacht dat het eisen stelt en signalen afgeeft met als doel voor de toekomst verzekerd te zijn van goed opgeleide vakgenoten en medewerkers. Om dat doel te realiseren onderhouden de sectoren contacten met personen en organisaties uit het sectorale bedrijfsleven. In vrijwel alle platforms en commissies die binnen Aequor functioneren, nemen de sociale partners een belangrijke plaats in. Discussie vindt plaats over kwalificaties van beroepsbeoefenaren en het praktijkleren. Het bedrijfsleven formuleert de vraag naar kwalificaties. In commissies vindt discussie plaats tussen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers en vertegenwoordigers vanuit het onderwijs over de vraag naar kwalificaties en het aanbod van kwalificaties. Getracht moet worden om de regionale inbreng in de landelijke besluitvorming te vergroten. In de beleidsperiode zou aandacht moeten worden gegeven aan de relatie tussen de sectorale en landelijke sociale partners. Meer dan voorheen is waar te nemen dat er verschillen van opvatting zijn tussen deze twee groepen over een aantal belangwekkende vraagstukken. Het in beeld brengen daarvan kan al nuttig zijn. Bespreking volgt dan automatisch. c. Andere kenniscentra Ondanks alle nadruk op autonomie en verscheidenheid is de bron waaruit de kenniscentra putten (wetgeving en overheidsfinanciering) gelijk. Met name op het gebied van wettelijke taken zijn daarom bindende afspraken binnen de vereniging van kenniscentra noodzakelijk. Aequor zal daaraan loyaal bijdragen. Uitgangspunten hierbij moeten zijn: − dienstverlening en maatwerk in plaats van formaliteit en uniformiteit; − innoveren in plaats van beheren; − regionaal naast landelijk en sectoraal. De strategie van Aequor is verbonden met de andere kenniscentra en is gebaseerd op een gedeelde en gedragen visie over de maatschappelijke functies. Voor kenniscentra is het sectoraal bedrijfsleven het vertrekpunt van hun activiteiten ten behoeve van het beroepsonderwijs. Ook hebben kenniscentra als doel om (toekomstig) ondernemerschap in de branche te bevorderen. Daarmee vormen kenniscentra een belangrijke aanvulling op het onderwijsstelsel dat vooral vanuit het perspectief van de individuele leerling werkt. Kenniscentra zorgen voor de checks and balances, voor het evenwicht in het beroepsonderwijs.

29


De kenniscentra zoeken in toenemende mate de verbinding met elkaar vanuit de overtuiging dat daardoor de kwaliteit van hun dienstverlening kan verbeteren en hun positionering kan versterken. Colo is de vereniging van de kenniscentra en vormt een dynamisch platform waar gemeenschappelijk beleid is ontwikkeld en waar onderlinge samenwerking vorm krijgt. Plannen komen tot stand op basis van de visies en ambities van alle achttien kenniscentra en door middel van een uitgebreide gedachtewisseling hierover. Het aldus totstandgekomen gezamenlijk beleid is niet vrijblijvend. De uitvoering wordt bewaakt en kenniscentra moeten zich verantwoorden en Aequor wil dat ook. Samen wordt ingespeeld op de verwachtingen en de wensen van de ketenpartners om de arbeidsmarkt blijvend te kunnen voorzien van gekwalificeerde werknemers. Dat is niet alleen in het belang van de economische ontwikkeling, maar draagt ook bij aan de bevordering van de sociale cohesie in ons land. Dat is de maatschappelijke opdracht van de verenigde kenniscentra. Met andere kenniscentra is het beleid van Aequor er op gericht om meer gezamenlijke activiteiten te ondernemen. Juist in deze tijd van veranderingen ontstaan extra mogelijkheden voor de kenniscentra om zaken gemeenschappelijk op te pakken. In een groep van zeven kenniscentra met daarbij Aequor wordt steeds intensiever samengewerkt. Een dergelijke aanpak is niet alleen efficiënt, maar het versterkt ook de gezamenlijke positie. Eerder is gestart met activiteiten die zich lenen voor een voort-varende uitwerking zoals het arbeidsvoorwaardenoverleg (inclusief sociaal beleid), gegevensbeheer, kwaliteits- en innovatiebeleid, kwalificatie-structuur en publieke verantwoording. Een speerpunt in deze beleids-periode voor de gezamenlijke kenniscentra is het praktijkleren met een intensief begin in 2006. De kenniscentra zijn knooppunt en netwerk van hun bedrijfstak. Binnen dat kader wordt gestreefd naar versterking en verankering van de unieke positie van de kenniscentra in het arbeids- en onderwijsbestel. Vanuit deze stellingname wordt gewerkt voor de hele beroepskolom: vmbo, mbo en hbo. Kenniscentra hebben hun wortels in het mbo, maar redeneren volgens de eisen van de 21ste eeuw vanuit loopbanen van leerlingen.

30


Het ontwikkelen van loopbanen is voor werkgevers eveneens belangwekkend. Met competente praktijkopleiders kan een bijdrage worden geleverd aan deze trajecten. Dualiteit, werkend leren en lerend werken, is een wezenskenmerk voor het functioneren van de kenniscentra. In een duaal systeem zijn arbeidsmarkt en onderwijs in elkaar gevlochten. Kenniscentra richten zich op de optimale ontmoetingen tussen onderwijs en bedrijfsleven om die dualiteit te bevorderen. d. Innovatie- en praktijkcentra De positie van de innovatieen praktijkcentra is aan het veranderen. Van publieke gefinancierde organisaties worden zij marktgerichte organisaties. Bij een aantal activiteiten kan in nader overleg worden bekeken of samenwerking mogelijk is. Ook kan het nuttig zijn om de positie van vergelijkbare instituten eens nader te bekijken op hun rol in het arbeids- en onderwijsbestel. Als voorbeeld kan worden genomen het instituut voor opleidingen in de infrastructuur (SBW) in Harderwijk. Hieronder worden suggesties voor continuering en uitbreiding van de samenwerking met innovatieen praktijkcentra beschreven. Examinering De kwalificatiestructuur richt zich steeds meer op competenties die leerlingen moeten verwerven om in de beroepspraktijk goed te kunnen functioneren. De leerlingen moeten daartoe in hun opleiding in een veilige leersituatie de benodigde competenties verwerven. Van belang is dat ze goed hebben geoefend en dat ze dat waar mogelijk in een gesimuleerde praktijksituatie doen onder begeleiding van didactisch en vaktechnisch geschoolde trainers. Voorkomen moet worden dat ze in de werkelijke beroepspraktijk werkzaamheden uitvoeren die voor de leerling zelf of voor de omgeving gevaarlijk kunnen zijn. Adviesfunctie De innovatieen praktijkcentra leveren deskundigheid op verschillende gebieden, onder andere op het terrein van trekkerrijden. Op innovatieen praktijkcentra kan op een veilig oefenterrein een kwalitatief goede opleiding in trekkerrijden worden verzorgd. Het trekkerrijden zal vanaf medio 2006 worden ondergebracht bij het centrale bureau rijvaardigheid. Dan nog is er kans voor de innovatieen praktijkcentra om daarin een rol te spelen. Ze zijn ook vertegenwoordigd in de verschillende sectorcommissies en de Paritaire commissie.

31


Kleine opleidingen Door de ontwikkelingen in de beroepspraktijk neemt het aantal leerlingen in de primaire sectoren flink af. Hierdoor staan opleidingen aan aoc’s kwalitatief onder druk. Het is al praktijk dat om bedrijfseconomische redenen een bepaalde opleiding niet meer in een regio wordt aangeboden. Het bedrijfsleven wil evenwel een goede initiële opleiding voor de toekomstige beroepsbeoefenaren en medewerkers behouden. In overleg met de aoc’s kunnen de innovatieen praktijkcentra er zorg voor dragen dat er een goede opleiding voor alle primaire sectoren in stand blijft. Aequor kan de wensen van het bedrijfsleven over de benodigde competenties inventariseren. De innovatieen praktijkcentra kunnen deze competenties aanbrengen door bij gebrek aan aanbod in de regio te komen met een onderwijsaanbod.

Informatie en communicatie De voor Aequor relevante omgeving omvat in grote lijnen het georganiseerd bedrijfsleven, individuele bedrijven, scholen, de overheid en internationale relaties. Bij het deel van het georganiseerd bedrijfsleven dat direct bij Aequor betrokken is middels commissies en projecten een hoge naamsbekendheid bereikt. Ook bij de scholen en de overheid is Aequor bekend. De bekendheid is laag bij de individuele bedrijven en bij dat deel van het georganiseerd bedrijfsleven dat niet participeert in commissies en projecten. Middels een dialoog met de omgeving wordt een gewenst imago bereikt en verkrijgt Aequor, mede door de inzet van alle bedrijfsadviseurs de erkenning als een belangrijke speler in het relevante arbeids- en onderwijsbestel. Als uitvloeisel van de herziene constructie zal de naamsbekendheid en waardering voor Aequor toenemen. Voor de afzonderlijke kerntaken kwalificatiestructuur, praktijkleren geldt dat het verzamelen, bewerken, verwerken en verspreiden van informatie via nieuwsbrieven en brochures de kern vormt van de activiteiten. Er is sprake van een constante informatiestroom over en weer tussen Aequor en haar partners. Partners zijn daarbij breed op te vatten. Denk bijvoorbeeld aan de collega kenniscentra, Colo, aoc's, brancheverenigingen en vakbonden. Het beheren en beheersen van die informatiestromen blijft een issue. Teneinde goed met de partners te kunnen communiceren worden er hoge eisen gesteld aan het beheer van die informatie. Als sprekend voorbeeld kan dienen het register van leerbedrijven.

32


Communicatie dient een geïntegreerd onderdeel te zijn van de procesvoering en productontwikkeling. Net als bij informatisering moeten op voorhand keuzes worden gemaakt waar en wanneer communicatie ingeweven moet worden in het productieproces. Een uitbreiding van expertise op het gebied van communicatie is wenselijk om de positie in het werkveld voedsel en leefomgeving te versterken. De hele organisatie moet communicatievaardiger worden en vanuit relatiegroepen en klanten denken. Voor erkenning van belangrijke elementen als naamsbekendheid, imago en kwaliteit is naast investeren in het product, ook uniformiteit in optreden noodzakelijk. De geregelde gegevensuitwisseling met partners en klanten is alleen goed mogelijk als de systemen van de partners zonder problemen met elkaar kunnen communiceren. Het gaat dan met name over de vragen tussen wie of wat welke informatie op welk moment en op welke manier moet worden uitgewisseld. Aequor zal het initiatief nemen om het interne en externe communicatiebeleid te versterken. Bezien wordt of het platform Livelink breder kan worden ingezet in de richting van de branches. Om goed zicht te houden op allerlei ontwikkelingen binnen de relevante sectoren is een goed stelsel van informatieopslag belangrijk. In de beleidsperiode wordt nagegaan of er een adequatere informatieuitwisseling kan plaatsvinden tussen Aequor, aoc’s, LNV en de brancheorganisaties. Het is van belang en wenselijk dat er een sluitende informatievoorziening tussen onderwijsinstellingen en Aequor wordt bewerkstelligd. Specifiek wordt uitgezocht hoe het gesteld is met de vastlegging en gebruik van arbeidsmarktgegevens in relatie tot de brancheorganisaties en Colland. Bij Aequor ligt de nadruk op richting geven aan communicatie en het strategisch inzetten van communicatie. Wie willen we aanspreken en met welke boodschap en hoe kan dat het beste vorm worden gegeven? Dat zijn enkele communicatievragen. De communicatie zal er mede voor moeten zorgen dat er ook echt successen worden behaald. Communicatie en informatie is onder andere gericht op het mobiliseren van partijen en het creëren van netwerken. Succesvol communiceren kan alleen maar op een integere wijze, zoals ook de bedrijfscode beoogt. Binnen het netwerk is voor Aequor het voornaamste werkingsprincipe empathie. Het besef dat het handelen van Aequor gevolgen heeft voor het handelen en de positie van anderen.

33


Alles draait om het gegeven hoe de netwerkdeelnemers tegen Aequor aankijken. En zaak is dat die perceptie een goede relatie met de werkelijkheid heeft. Dat kan niet altijd alleen met communicatie, maar wordt vooral bereikt via het gedrag van de mensen uit de organisatie. Mensen beoordelen Aequor op wat ze ervan weten en wat ze vinden van dat gedrag.

Kwaliteit en publieke verantwoording Aequor stelt eisen aan de kwaliteit van haar producten en processen. Vanuit de eisen die de klanten stellen in combinatie met eigen wensen, worden continue verbeteringen bewerkstelligd en de kwaliteit van de dienstverlening verder ontwikkeld. Aequor verleent diensten die van waarde zijn voor klanten bij het realiseren van hun ambities. Het belang van de klant, de klanteisen en de klanttevredenheid vormen de basis voor een constante dialoog tussen afnemers, opdrachtgevers en partners. Als kennis- en communicatiecentrum ondersteunt Aequor het samenspel door betrokkenen op interactieve wijze te beïnvloeden bij de ontwikkeling van de organisatie, de producten en dienstverlening. In 2004 heeft Aequor in het kader van publieke verantwoording een conferentie georganiseerd ‘Stem af op Aequor’. In die ontmoeting is deelnemers gevraagd wat zij vinden van Aequor zelf in gedrag en houding en een oordeel over de producten en diensten. Een dergelijke ontmoeting kan ook in de komende jaren worden georganiseerd. Het betekent dat verantwoording wordt afgelegd aan alle partijen in de omgeving, van sociale partners en minister tot leerbedrijven in de branche en onderwijsinstellingen. Voortbouwend op het kwaliteitsdenken zijn er ontwikkelingen op het gebied van publieke verantwoording. Op eigen verzoek vallen de kenniscentra onder inspectietoezicht. Daarnaast heeft de vereniging Colo na overleg met de minister een kader voor publieke verantwoording ontwikkeld met het uiteindelijke doel verantwoording af te leggen aan belanghebbenden over geleverde prestaties (en de financiering daarvan). Sleutelbegrippen in deze verantwoordingsrelatie zijn: kwaliteit, toegankelijkheid, doelmatigheid, rechtmatigheid van de uitgaven en het functioneren van het stelsel.

34


Communicatie- en overlegstructuur De huidige structuur van de zes sectoren, met voor alle sectoren a) een bedrijfseenheid die wordt gevormd door vertegenwoordigers van sociale partners (werkgevers en werknemers) en b) een sectorcommissie (onderwijs en bedrijfsleven), heeft in de eerste plaats als algemene functie de partijen of geledingen die belang hebben bij de afstemming van het beroepsonderwijs op de vraag van de beroepspraktijk en de arbeidsmarkt, toegang te geven tot en te betrekken bij het afstemmingsproces. In relatie tot de verantwoordelijkheden, bevoegdheden en activiteiten van de Paritaire commissie spelen de bedrijfseenheden en sectorcommissies twee functionele rollen. De construerende of inhoudelijke rol. De deelnemers dragen als inhoudelijke deskundigen bij aan de ontwikkeling en vormgeving van de kwalificatiestructuur. Afhankelijk van hun achtergrond en positie brengen zij meer of minder inhoudelijke kennis mee. Daarnaast bouwen zij expertise op gedurende de tijd waarin zij deelnemen. In deze rol is met name hun persoonlijke expertise en visie – met uiteraard wel hun achtergrond als referentiekader – van betekenis. De legitimerende rol. Vanuit deze rol geven de deelnemers in de bedrijfseenheden en sectorcommissies invulling aan hun verantwoordelijkheid als vertegenwoordiger van en namens hun achterban. In deze rol dienen zij met name het belang van de achterban en beoordelen zij de ontwikkelde producten in dat perspectief. In de commissies wordt een discussie gevoerd over het al of niet wijzigen van de huidige structuur. De vraag is of de potenties van de structuur optimaal worden gebruikt. Een goede afstemming tussen arbeidsmarkt en beroepsonderwijs moet het resultaat zijn van een goed werkende overleg- en communicatiestructuur. In de huidige structuur zijn te onderscheiden bedrijfseenheden en sectorcommissies. De bedrijfseenheden zijn samenwerkingsverbanden van sociale partners. Globaal kan er een vijftal aandachtsgebieden worden onderscheiden. 1. Zij hebben een eigen verantwoordelijkheid als vertegenwoordigers van de vraagzijde van de arbeidsmarkt, onder meer ten aanzien van de analyse van de beroepenstructuur en de vaststelling van de beroepscompetentieprofielen.

35


2. Zij stellen tweejaarlijks het sectorbeleidsplan vast dat uitgaat van de ontwikkelingen en behoefte van de arbeidsmarkt en dat ter formele vaststelling aan het bestuur wordt aangeboden. Deze plannen fungeren tevens weer als een bron voor de ontwikkeling van het beleidsplan van Aequor. 3. De bedrijfseenheden dragen ook een verantwoordelijkheid in het kader van de erkenning, begeleiding en advisering van de leerbedrijven c.q. de aansturing van de activiteiten van de bedrijfsadviseurs. 4. De bedrijfseenheden hebben ruimte om beleid en initiatieven te ontwikkelen ten aanzien van het bredere veld van personeelsvoorziening en leven lang leren. 5. De bedrijfseenheden moeten regelmatig nagaan welke ontwikkelingen zich voordoen in de arbeidsmarkt binnen het domein voedsel en leefomgeving en in de relatie met de omgeving daarvan. Deze ontwikkelingen kunnen er toe leiden dat nieuwe partijen in die markt naar voren komen die van belang zijn en waarvan het wenselijk is dat ze bij Aequor worden betrokken. Dat kan zowel gaan om organisaties die nieuwe typen bedrijven vertegenwoordigen als om maatschappelijke organisaties die van belang zijn. In de sectorcommissies overleggen de bedrijfseenheden met vertegenwoordigers van het aan de sector gerelateerde onderwijsveld. Het werkterrein wordt in de kern gekenmerkt door de onderwerpen waarvoor een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt gedragen. Wat betreft de kwalificatiestructuur gaat het met name om de ontwikkeling van de kwalificatieprofielen en het doen van uitspraken of aanbevelingen ten aanzien van uitstroomdifferentiaties.

36


5. Producten Ontwikkelen en erkennen competenties Competentiegerichte kwalificatiestructuur Het onderliggend idee aan toekomstig competentieonderwijs is ingegeven door een aantal feiten en verwachtingen. De wereld verandert en behoud van welvaart is niet vanzelfsprekend. Bedrijven die te maken hebben met marktliberalisering en toenemende aandacht voor de ontwikkeling van hun medewerkers. En ook de kijk van leerlingen en jongeren op hun omgeving en wereld verandert. Deze feiten en verwachtingen vragen om een reactie van bedrijven en beroepsonderwijs. Voorlopig is het antwoord daarop dat beroepsonderwijs vanuit de beroepspraktijk vorm moet worden gegeven. Om dat te sturen en een verbinding te leggen tussen wat de beroepspraktijk vraagt en wat het onderwijs kan aanbieden wordt competentieonderwijs als oplossing gekozen. Een competentiegerichte kwalificatiestructuur is daarin leidend. De nieuwe structuur is tot stand gekomen door eerst in beroepscompetentieprofielen de beroepen te beschrijven. De bij Aequor aangesloten sociale partners hebben een grote inbreng gehad in het beschrijven en legitimeren van de beroepscompetentieprofielen. Daarna zijn kwalificatieprofielen ontwikkeld. Deze schrijven de diploma-eisen van de starter op de arbeidsmarkt. Bedrijfsleven en onderwijs zijn hiervoor samen verantwoordelijk. Waar nodig en relevant wordt ingespeeld op actuele ontwikkelingen door op verzoek van het georganiseerd bedrijfsleven nieuwe beroepscompetentieprofielen te ontwikkelen. Als voorbeeld geldt ’health & wellness’, vanuit een breder werkveld is geïnitieerd dan gebruikelijk is en een aansluiting maakt tussen leefomgeving en gezondheid. Initiatieven op dit gebied zijn vooral afkomstig van scholen, die zicht hebben op veranderende vragen en mogelijk nieuwe werkgebieden. Verder is er toenemende aandacht voor ondernemerschap en duurzaam of maatschappelijk verantwoord ondernemen. De vakadviescommissies en de brancheorganisaties zullen geïnformeerd worden over de mogelijkheden van de competentiegerichte kwalificatiestructuur en over de rol van het bedrijfsleven. De manier van leren verandert; niet meer eerst leren en dan toepassen in de praktijk, maar continu leren door werken.

37


Het aanleren van competenties gebeurt bij voorkeur in de reële praktijksituatie. Het gaat in de beroepspraktijk niet zozeer om kennis op zich, maar om de toepassing ervan en adequaat te kunnen reageren op onvoorziene situaties. De eerste complete versie van de competentiegerichte kwalificatiestructuur is in juni 2005 opgeleverd; de tweede versie volgt in december 2005 volgens afspraak. Door Colo en kenniscentra is een voorstel gedaan om tot verdere verbetering te komen. Onder de titel ‘Verbeteren tijdens de verbouwing’ is een verbetertraject gestart. Het verbetervoorstel wordt eerst grondig getest. Indien in de testfase de verandering een werkelijke verbetering blijkt te zijn, worden in 2006 alle dossiers aangepast. Deze ontwikkeling maakt noodzakelijk dat er voorlichting wordt gegeven. Informatie en ondersteuning worden op verzoek gerealiseerd waar en wanneer dat wenselijk is. Om goed te kunnen functioneren in de beroepspraktijk moeten gediplomeerden competenties bezitten en deze verder ontwikkelen. Het spreekt vanzelf dat het middelbaar beroepsonderwijs hierop inspeelt. De competentiegerichte kwalificatiestructuur biedt hiervoor, meer dan nu het geval is, de mogelijkheden. Snelle ontwikkelingen die in het bedrijfsleven plaatsvinden, kunnen in de nieuwe structuur makkelijker worden vertaald in modern, dynamisch en aantrekkelijk beroepsonderwijs. De belangrijkste uitgangspunten van de vernieuwde kwalificatiestructuur zijn: − ruimte voor innovatie, diversiteit en (regionale) variëteit; − een landelijke standaard voor middelbaar beroepsonderwijs; − waarborgen dat gediplomeerden (ten minste) beschikken over vooraf vastgestelde competenties; − aansluiting op de specifieke kenmerken (‘kwalificatievraag’) van de bedrijfstak. De competentiegerichte kwalificatiestructuur is een instrument dat ordening brengt in de kwalificaties, zoals die door het bedrijfsleven van het middelbaar beroepsonderwijs worden gevraagd. Het vormt een leidraad voor ontwikkeling van onderwijsprogramma’s. Maar de wijze waarop dit gebeurt in de competentiegerichte kwalificatiestructuur biedt mogelijkheden voor innovatiever, flexibeler en meer resultaatgericht opleiden.

38


De belangrijkste vernieuwingen in de competentiegerichte kwalificatiestructuur zijn: − denken vanuit competenties; hierdoor worden kennis, vaardigheden en houding samenhangend en situatiegebonden benaderd; − een koppeling aan de beroepspraktijk; − stimulering van moderne en actieve opleidingsvormen, waarbij geredeneerd wordt vanuit reële beroepssituaties; − het bieden van meer speelruimte aan scholen om vanuit competenties in te spelen op de actualiteit en regionale wensen; − vergroting van de duurzaamheid van het product zelf. Een belangrijke consequentie van de invoering van deze structuur is dat het leren in de praktijk een grotere en andere rol gaat spelen in het leerproces van de deelnemer. Dit kan leiden tot een verzwaring of verandering van de taak van praktijkopleiders. Het is wenselijk dat Aequor de leerbedrijven en praktijkopleiders ondersteunt bij deze veranderende rol.

Erkennen elders verworven competenties Erkenning van verworven competenties (EVC) staat voor een methode voor herkennen, waarderen en erkennen van competenties van een individu. Dit systeem heeft een aantal interessante mogelijkheden. In de praktijk blijkt uitvoering ervan verre van eenvoudig. EVC kijkt nadrukkelijk naar het geheel van formeel en informeel leren in alle situaties zowel binnen als buiten het onderwijs en het werk. De resultaten van dat leren worden vergeleken met een beoordelingsstandaard. Een EVC-procedure kan verschillende doelen hebben zoals: zicht op de aanwezige competenties, certificering, formele kwalificatie en verdere persoonlijke groei. De erkenning van verworven competenties (EVC) van werknemers wordt belangrijker. De ontwikkeling in Nederland van een systematiek voor EVC is zover gevorderd dat het tijd wordt voor een brede implementatie, alhoewel dit een lastig vraagstuk is. De kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven zijn bij deze ontwikkeling binnen hun werkgebied nauw betrokken geweest. Ook Aequor heeft hierin een actieve rol gespeeld. Een medewerker krijgt steeds meer en vaker te maken met de eigen verantwoordelijkheid ten aanzien van het ‘bijblijven’, de persoonlijke ontwikkeling en de inzetbaarheid voor het bedrijf. Medewerkers zijn mede daardoor extra gemotiveerd en vaak ook individueel actief bij de invulling van hun loopbaan en het doorlopen van een eventueel ontwikkelings- en scholingstraject.

39


Steeds vaker wordt in dit kader, bij het maken van een persoonlijk ontwikkelingsplan, gevraagd naar maatwerkoplossingen. Hierbij kan onder andere EVC een belangrijke rol spelen. Ten behoeve van de realisatie van persoonlijke ontwikkelingsplannen worden soms persoonlijke budgets toegekend via de zogenaamde ‘individuele leerrekening’. Omdat het bedrijf hierin ook flink investeert, worden hierbij doorgaans kaders aangegeven om de persoonlijke ontwikkelactiviteiten zo veel mogelijk in synergie met de bedrijfswensen te kiezen. De noodzakelijke competenties van de medewerkers veranderen o.a. ten gevolge van eisen van de klanten en het gebruik van zorgsystemen in en buiten de bedrijven. Bedrijven doen veel aan kennismanagement; zij vragen onder andere maatwerk voor het oplossen van hun opleidingsen trainingsvraagstukken. Men vindt het belangrijk dat reeds verworven competenties helder in beeld worden gebracht. De waarde van EVC wordt bepaald door het vertrouwen dat sociale partners, bedrijven en deelnemers hebben in de resultaten van EVC. Dat betekent dat de kwaliteitsborging van het proces geregeld moet zijn. Het gaat dan om een transparant aanbod en procedure, waarin de resultaten voldoen aan de verwachtingen van de betrokkenen. Om de waarde van EVC te kunnen vergroten, is het belangrijk kwaliteitscriteria te stellen, zoals: − een eenduidig beschreven en vastgestelde procedure; − een scheiding tussen begeleiding en beoordeling; − het opzetten van een netwerk van geaccrediteerde assessoren en begeleiders; − beoordelingsinstrumenten die gebaseerd zijn op standaarden (bijvoorbeeld KwaliteitsCentrum Examinering); − verstrekken van een door de sociale partners gedragen certificaat. Aequor is de afgelopen jaren in projecten bezig geweest EVC vorm te geven. In hun reguliere werkzaamheden brengen de bedrijfsadviseurs van Aequor de mogelijkheden van EVC onder de aandacht van de bedrijven. Diverse bedrijven in de voedingsindustrie en groene ruimte zijn vanuit Aequor ondersteund bij het opstellen en implementeren van een EVC-traject. Een ander voorbeeld is een EVC groen samenwerkingsverband tussen Aequor (penvoerder), Vereniging Hoveniers en Groenvoorzieners en Wellantcollege. Voor de komende tijd streeft Aequor ernaar EVC breder en beter bekend te maken bij haar achterban en bedrijfsleven te ondersteunen bij EVC-trajecten. De competentiegerichte kwalificatiestructuur kan dit proces vergemakkelijken.

40


Het individueel recht op EVC, zoals dat onder andere in Denemarken is geregeld kennen we hier nog niet. In de nabije toekomst moeten de mogelijkheden in dit kader verder onderzocht worden.

Praktijkleren Beleid en uitvoering Ervaringen in reële werksituaties vormen een onmisbaar element om de gewenste beroepsvorming tot stand te brengen. Het leerbedrijf vervult door het praktijkleren een belangrijke rol bij de beroepspraktijkvorming. Hiermee is derhalve gezegd dat beroepspraktijkvorming een breder begrip is dan praktijkleren. Hoe dan ook: in dit plan wordt met praktijkleren bedoeld dat geleerd wordt in een reële situatie van een arbeidsorganisatie. Gesimuleerde situaties en theoretisch leren dragen naast het praktijkleren bij aan de vorming van mensen om in de beroepspraktijk te kunnen functioneren. Omdat er nogal wat verschil van mening is over deze begrippen zal daar nog nader naar worden gekeken en tot definities worden gekomen, die wat betreft inhoud helder zijn en communiceerbaar. Om het opleiden op het bedrijf te regelen wordt officieel een overeenkomst voor het praktijkleren gesloten. Experimenten met de kwalificatiedriehoek leren dat de overeenkomst nauwelijks enige informatie geeft over wat er geleerd moet worden; er is sprake van een hoge mate van vrijblijvendheid. Het bedrijfsleven heeft aangegeven dat er duidelijke afspraken gemaakt moeten worden over wat er geleerd moet worden. Het bedrijfsleven wenst desnoods hierop ‘afgerekend’ te worden. De bedrijfsadviseur heeft hierbij een katalyserende rol. Veel bedrijven zijn gemotiveerd om mensen op te leiden. De leerling brengt nieuwe kennis in het bedrijf, bovendien geeft de aandacht voor scholing in een bedrijfstak de garantie van goed opgeleid personeel in de toekomst. Bedrijven zien het opleiden van leerlingen ook als een onderdeel van het maatschappelijk ondernemen. Wil een bedrijf een leerling opleiden, dan moet het eerst een erkend leerbedrijf worden. Aequor zorgt voor voldoende en goede leerbedrijven en bevordert het opleiden in de beroepspraktijk. De bedrijfsadviseurs informeren regionale organisaties over de opleidingsmogelijkheden.

41


De toegenomen aandacht voor leren in de beroepspraktijk vindt zijn oorzaak in de veelheid aan ontwikkelingen. De belangrijkste is de nog steeds groeiende roep vanuit het bedrijfsleven om goed geschoold personeel dat niet alleen vakbekwaam is, maar ook in staat is te functioneren in snel veranderende arbeidsorganisaties. Vakkennis is nog steeds van belang, maar tevens komt er een sterk accent te liggen op brede, algemene vaardigheden, zoals kunnen omgaan met informatie en zelfstandigheid, goed kunnen samenwerken en enige creativiteit te hebben. Aan de kwalificaties van de bestaande werkers zal door de bedrijfsadviseurs meer aandacht worden besteed. De sterk veranderende arbeidsmarkt vraagt om andere persoonlijke kwalificaties en competenties. De scholingsmogelijkheden en -wensen van de werkenden dienen in kaart gebracht te worden. Het opdoen van ervaring met praktijkleren in het buitenland draagt naast bijdragen op vaktechnisch en maatschappelijk gebied ook bij aan de persoonlijke vorming. In de komende jaren zullen de gemaakte afspraken met Duitsland en Denemarken verder worden uitgewerkt en met andere landen afspraken gemaakt worden. Het systeem om ook in het buitenland gebruik te kunnen maken van erkende leerbedrijven wordt verder uitgebouwd. Zeker in het kader van een leven lang leren en het versterken van de positie van het praktijkleren in het beroepsonderwijs ten behoeve van groei van de kenniseconomie en de vernieuwing van het beroepsonderwijs. Er dient niet alleen in kennis van het huidige beroepsonderwijs geïnvesteerd te worden, maar zeker ook in kennis van het zittend personeel. Dit is mogelijk in een krachtige leerwerkomgeving waar zowel de leerling als de medewerker gezamenlijk opereren. Vanuit de gedachte van competentiemanagement is het van belang dat leerlingen en medewerkers voldoende (brede) competenties krijgen aangeleerd. Dit vergroot niet alleen hun eigen mogelijkheden (carrièreperspectief), maar ook dat van de sector. Het verbetert tevens het innovatievermogen van de sector. Bedrijven moeten zich continu kunnen aanpassen aan veranderende marktomstandigheden. Daarom zullen ondernemers en medewerkers moeten blijven leren om zich blijvend te kunnen aanpassen aan deze veranderende omgeving. In een publicatie heeft Aequor factoren onderzocht die invloed hebben op het laten ontstaan van krachtige leerwerkomgevingen. Aequor richt zich op de randvoorwaarden rond het praktijkleren, waarbij de kwaliteitsborging en -bevordering centraal staan om zo te komen tot die krachtige leerwerkomgevingen.

42


Nu de omslag wordt gemaakt naar een competentiegerichte kwalificatiestructuur neemt het belang van het praktijkleren nog verder toe. Aequor levert een bijdrage aan kwaliteitsverbetering van het praktijkleren door het initiëren, ontwikkelen, ondersteunen of coördineren van daarmee samenhangende activiteiten en het borgen van de bijbehorende processen. Waar eerst het accent lag op de erkenning van leerbedrijven is in de afgelopen jaren een werkwijze ontwikkeld waarbij de erkenning een startpunt is voor een systeem van kwaliteitsverbetering van het praktijkleren om krachtiger leerwerkomgevingen te laten ontstaan in een samenspel tussen onderwijsinstelling, leerbedrijf en bedrijfsadviseur Aequor. De taken, activiteiten en prestaties van Aequor met betrekking tot het praktijkleren en de leerbedrijven staan niet op zichzelf maar komen tot ontwikkeling op basis van de visie en het beleid van Aequor, landelijke beleidsvorming en samenwerking met andere kenniscentra. Binnen deze sfeer zal in 2006 verder worden gewerkt aan de ontwikkeling en beschrijving van de specifieke onderwijskundige en didactische aanpak van leren in de praktijk, gericht op het verwerven van competenties. Het Aequor beleid met betrekking tot het praktijkleren krijgt gestalte in tal van prestaties, waarbij vele medewerkers, intern, extern en in dienst van bedrijven en scholen zijn betrokken. De infrastructuur rondom het praktijkleren en de contacten met de leerbedrijven, onderwijsinstellingen en andere organisaties kunnen voor aanvullende activiteiten worden benut. Voor 2006 wordt hierbij opnieuw gedacht aan het leveren van een bijdrage aan de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. De kennis van en contacten met de leerbedrijven kan benut worden voor de plaatsing van werkzoekende jongeren. Bedrijven kunnen worden geholpen bij het verbeteren van mogelijkheden voor het werven van nieuwe medewerkers. Door een aantal kenniscentra wordt overwogen om inzake het praktijkleren een simulatiemodel te ontwikkelen om interacties tussen actoren vast te stellen. In beginsel gaat het mogelijk om een meer fundamentele en wetenschappelijke analyse van de kwalificatiedriehoek. Een eerste bijeenkomst heeft plaatsgehad in juli 2005. In overleg met de betrokken partijen en instellingen zal tenminste een deel van het project door Aequor worden gerealiseerd binnen de setting van de boomteelt, gekoppeld aan enkele projecten die daar al lopen vanuit een groep onderwijsinstellingen en de sector zelf.

43


In 2006 moet er rekening mee worden gehouden dat er vanuit de Algemene Rekenkamer een rapport verschijnt naar aanleiding van een onderzoek naar de wijze waarop de ‘beroepspraktijkvorming’ functioneert. Dit houdt in dat kritisch wordt gekeken naar de resultaten die op dit gebied worden bereikt. Voor de kenniscentra geldt dan dat zij zich zullen moeten verantwoorden voor wat er is bereikt in het kader van de beroepspraktijkvorming. De andere te onderzoeken partijen zijn de scholen en de leerbedrijven. Het is derhalve van het grootste belang dat de bedrijfsadviseurs van Aequor en van andere kenniscentra hun werk goed doen, zodat het onderzoek van de Rekenkamer positief oordeelt over de kenniscentra. Ook wordt er binnenkort besloten over de vermindering van administratieve lasten (onder andere erkenningsregeling leerbedrijven en mede ondertekening praktijkovereenkomst) en de wijziging van de Wet educatie en beroepsonderwijs. Het is dus van het grootste belang dat Aequor en de andere kenniscentra werk van hoge kwaliteit leveren en deze voortdurend onder de aandacht brengen van betrokkenen bij het beroepsonderwijs.

Leerlingbegeleiding bij het praktijkleren Ten aanzien van het praktijkleren bestaat landelijk nog veel zorg over de kwaliteit van de voorbereiding, de begeleiding en de beoordeling. Hoewel het hierbij in de eerste plaats gaat om de verantwoordelijkheid van de onderwijsinstellingen, is het ook aan de kenniscentra binnen en vanuit hun verantwoordelijkheidsgebied bij te dragen aan een verbetering van de situatie. Mogelijkheden hiervoor liggen enerzijds aan de kant van de bedrijven, zowel wat betreft de vormgeving en organisatie van hun interne opleidingsprocessen als ten aanzien van hun mogelijkheden bij te dragen aan een goede en duurzame relatie met de onderwijsinstellingen. Anderzijds kunnen de bedrijfsadviseurs en sectormanagers van Aequor binnen een goede samenwerkingsrelatie met de onderwijsinstellingen verbeteringen aan die zijde van het proces bevorderen en ondersteunen. Terugkoppeling van informatie uit de markt, het bevorderen van de kwaliteit van de leerbedrijven en het verbeteren van het gebruik van het register van erkende bedrijven blijven belangrijke instrumenten. In toenemende mate ontwikkelen onderwijsinstellingen nieuwe methoden voor competentiegericht opleiden. Deze initiatieven worden mede gekenmerkt door een veranderende aanpak binnen de leerbedrijven en een intensivering van de benutting van het praktijkleren.

44


Veel van deze vernieuwende activiteiten vinden plaats in gesubsidieerde projecten. Waar mogelijk wil Aequor betrokken zijn bij dergelijke projecten. Enerzijds kan Aequor ze versterken en ondersteunen, anderzijds zijn zij van belang voor de ontwikkeling van eigen visie, kennis en expertise. De samenwerking binnen deze projecten met de bedrijven, branches en aoc’s heeft daarnaast in zichzelf een belangrijke meerwaarde en versterkt de positie en rol van Aequor.

Kwantiteit leerbedrijven Het beleid dat er op gericht is de populatie aan leerbedrijven kwantitatief te verminderen en kwalitatief te verbeteren, in combinatie met het streven naar meer duurzame relaties tussen de onderwijsinstellingen en leerbedrijven, zal worden voortgezet. Dit biedt mede basis voor begeleiding en advisering gericht op verbetering van de kwaliteit van de bedrijfsinterne opleidingsprocessen. De kwaliteitsspiegel biedt bij uitstek mogelijkheden hieraan structureel te werken. Dit instrument is in 2004 ingezet. In 2006 wordt van alle bedrijfsadviseurs verwacht dat zij een afgesproken aantal spiegels uitvoeren. De verwerking van de uitkomsten of scores uit de kwaliteitsspiegel zal een belangrijke bron vormen voor rapportages/ publicaties, het formuleren van beleidsdoelstellingen en het ontwikkelen van hulpmiddelen of actieprogramma’s. Extra aandacht zal worden gegeven aan kwantitatieve knelpunten die zich in bepaalde sectoren en segmenten voordoen. Oplossingen hiervoor moeten enerzijds worden gevonden in een gerichte werving, anderzijds in een specifieke aanpak per individuele situatie, zodanig dat de betreffende deelnemer op verantwoorde wijze de gewenste kwalificaties kan behalen. In het algemeen beschikt Aequor over voldoende leerbedrijven. Voor de sectoren plant en veehouderij zijn er teveel. Voor de bloemenbranche, niveau 4, te weinig. De criteria die gelden binnen de huidige erkenningsregeling worden wanneer gewenst aangepast. Vanuit het bedrijfsleven komen signalen waarin wordt gevraagd de criteria aan te scherpen. Voor 1 januari 2006 is er een nieuw erkenningreglement vastgesteld. Dit reglement vormt de leidraad voor de erkenningen als een steeds kleiner wordend onderdeel in het adviesgesprek.

45


Het register leerbedrijven Het huidige register is nog steeds gebaseerd op de primaire functie: het ten dienste van de match leerling - leerbedrijf beschikbaar stellen van naam en aard van leerbedrijven. De inzet van middelen is de afgelopen periode voornamelijk ingezet vanuit de invalshoek ‘registreren’. Onderbelicht is gebleven de invalshoek ‘adviseren’. Hoewel er meer gegevens van leerbedrijven zijn vastgelegd is er nog niet veel aandacht geweest om daaruit te ‘oogsten’; dat wil zeggen dat de verzamelde informatie beter kan worden benut. In de planperiode moet het register van leerbedrijven een centrale plaats innemen in het proces van de match tussen leerling en leerbedrijf. Voor de aoc’s functioneert het als voedingsbron voor de bedrijfsgegevens in nOISe. Voor Aequor als bron van stuurinformatie om invulling te geven aan het begrip ‘adviseren’. Het register wordt door alle gebruikers als betrouwbaar en solide ervaren. Gericht op de toekomst en vanuit de gezichtspunten ‘binding met de klant’ en ‘verdienkracht’, zijn functionaliteiten toegevoegd en er worden revenuen gehaald uit de potentie van opgeslagen gegevens. Ten behoeve van het voorzien in voldoende leerbedrijven moet inzicht verkregen worden over de bezettingsgraad van de geregistreerde bedrijven afgezet tegen het aantal beschikbare bedrijven. Gegevens over de bezettingsgraad worden geadministreerd in het schoolinformatiesysteem nOISe. Om het vergelijk tussen bezetting en beschikbaarheid te kunnen maken moeten op een permanente wijze gegevens tussen het register van Aequor en nOISe kunnen worden uitgewisseld.

Leerwerktrajecten De activiteiten met betrekking tot het erkennen van leerbedrijven in het kader van leerwerktrajecten zullen in 2006 worden voortgezet. Het samenwerkingsnetwerk met de betrokken scholen zal voor de communicatie over behoefte, aanbod en plaatsing verder worden benut en versterkt. Aequor zal door haar inzet een verdere groei van het aantal leerwerktrajecten ondersteunen en stimuleren. Steeds meer zullen de activiteiten van de bedrijfsadviseurs meer pro-actief worden ingezet in samenwerking met de onderwijsinstellingen en het regionale bedrijfsleven. Waar zich mogelijkheden aandienen zal het praktijkboek van nieuwe opdrachtkaarten worden voorzien zodat het voor meer sectoren specifiek aangepast is. De erkenningsregelingen voor vmbo-bedrijven enerzijds en mbo-bedrijven anderzijds zullen verder worden geïntegreerd.

46


Herziening constructie bedrijfsadviseurs Het bestuur van Aequor heeft in 2003 besloten dat de samenwerking met de aoc’s en de aansturing van de bedrijfsadviseurs wijziging behoeft om de effectiviteit te verbeteren. Bij brief van 25 oktober 2005 heeft de minister besloten die wens van het bestuur in te willigen. De wijziging houdt in essentie in dat de financiële middelen en de personele formatie die de overheid voor deze taken beschikbaar stelt niet langer naar de aoc’s gaan, maar naar Aequor. De verandering in de bekostiging gaat gebeuren met ingang van 1 januari 2007. In een overgangssituatie kan een inkooprelatie met de aoc’s ontstaan. Indien de herziene constructie is geëffectueerd zal de transparantie ten aanzien van verantwoordelijkheden en de aansturing van de bedrijfsadviseurs helder zijn.

Kwaliteit praktijkleren Nu de omslag wordt gemaakt naar een competentiegerichte kwalificatiestructuur neemt het belang van het praktijkleren nog verder toe. Aequor levert een bijdrage aan kwaliteitsverbetering van het praktijkleren door het initiëren, ontwikkelen, ondersteunen of coördineren van daarmee samenhangende activiteiten en het borgen van de bijbehorende processen. De komende periode wordt nadrukkelijk aangevuld met onderzoek, kennisoverdracht en effectrapportage / publieke verantwoording op dit gebied. Inhoudelijk kent het praktijkleren voor de komende periode de volgende speerpunten/aandachtsgebieden: Beleid en organisatie − ontwikkeling en uitvoering van een Aequor-beleid en -visie op het

gebied van het praktijkleren; − stimulering en ontwikkeling van een krachtige leerwerkomgeving op

de (opleidings)bedrijven; − analyse van de gegevens uit het register van leerbedrijven als

informatiebron voor beleidsvorming; − analyse van de bereikte resultaten op het gebied van het praktijkleren

als informatiebron voor beleidsvorming en publieke verantwoording; − coördinatie en organisatie van sectoroverstijgende activiteiten op het

gebied van het praktijkleren.

47


Organisatie en communicatie − afstemming van vraag naar en aanbod van leerbedrijven; − evaluatie en versterking van de interne organisatie rond het praktijkleren; − afstemming en intensieve samenwerking op het gebied van het competentiegericht denken over de kwalificatiestructuur en het praktijkleren; − versterking van een transparante en effectieve communicatie tussen onderwijsinstellingen, bedrijven en Aequor inzake het praktijkleren; − versterking en uitbouwing van internationale contacten middels het uitwisselen van erkende leerbedrijven, deelnemers en kennis; − afstemming en samenwerking ten aanzien van ontwikkelingen en projecten met Colo en andere kenniscentra. Kwaliteitsbewaking en -bevordering − ontwikkeling van producten, methodieken en informatieve en

educatieve diensten voor leerbedrijven en scholen, zowel regulier als commercieel; − professionalisering van de bedrijfsadviseurs; − versterking van de leerwerkomgeving op de werkplek.

Functioneren bedrijfsadviseurs De functie van bedrijfsadviseur en de uitvoering van de daarbij behorende activiteiten vragen specifieke competenties en een juiste mentale instelling. Daarnaast dienen ook de juiste randvoorwaarden en hulpmiddelen aanwezig te zijn. Aan al deze aspecten zal ook de komende jaren volop aandacht worden besteed. Er liggen belangrijke uitdagingen om de bedrijfsadviseurs te laten functioneren als echte adviseurs. Zowel binnen de competentieontwikkeling als in de operationele uitvoering zal hieraan veel zorg worden besteed. Het proces van de veranderende positie en aansturing van de bedrijfsadviseurs zal worden benut om de kwaliteit van de bezetting en de uitvoering te verbeteren. Ook zal aandacht besteed worden aan de optimale momenten waarop een bedrijf het beste kan worden bezocht voor advisering naar verdeling over het jaar en overdag/’s avonds. Er is nu helderheid over de positie van de bedrijfsadviseurs. Het gaat erom de kansen op te pakken en te laten zien dat de herziene constructie werkt. In 2006 en de jaren daarna zal vooral ook op organisatorisch gebied het een en ander worden vereist.

48


Een belangrijke verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van de functie en meerwaarde van de bedrijfsadviseurs ligt in de eerste plaats bij de bedrijfsadviseurs zelf, de sectormanagers en de medewerkers van de afdelingen; allemaal samengebracht in verschillende prestaties. Ten aanzien van de ondersteuning op het gebied van de informatietechnologie is in 2005 besloten te bouwen aan een relatiebeheersysteem, dat in de loop van 2006 wordt geïmplementeerd. Het programma kan de verdere professionalisering van het relatiebeheer stimuleren en ondersteunen. De noodzaak om te zorgen voor zorgvuldige bewaking, borging en bevordering van de kwaliteit van het praktijkleren is toegenomen. Deels komt deze toename voort uit de behoefte van de leerbedrijven om een krachtige leerwerkomgeving te realiseren. Aequor is verantwoordelijk voor de kwaliteit en de kwaliteitsborging van de praktijkleerplaatsen, voor zowel de beroepsopleidende- als de beroepsbegeleidende leerweg. Bij de beroepsbegeleidende leerweg speelt de arbeidsovereenkomst een rol. Mogelijke belemmeringen, zoals deze soms worden ervaren door de aoc’s, worden daarbij geminimaliseerd. Bevorderd wordt dat erkende leerbedrijven in functie blijven. Zoveel mogelijk worden aoc’s erop gewezen om niet telkens met nieuwe, nog niet erkende leerbedrijven te komen, maar gebruik te maken van reeds erkende leerbedrijven. Daardoor ontstaat een duurzame relatie en zal dat bedrijf willen investeren in optimale opleidingscondities. Verder moet worden nagegaan of het wenselijk is dat praktijkopleiderscursussen meer onder sturing van Aequor komen. Aequor gaat door met de versterking van het leerklimaat in arbeidsorganisaties, het laten ontstaan van optimale opleidingscondities en het formuleren en mede uitvoeren van het opleidingsbeleid binnen de bedrijven.

De kwalificatiedriehoek In arbeidsmarkttechnische zin functioneren bedrijven/arbeidsorganisaties in de rol van vragers naar competente medewerkers. Aan de aanbodkant van die arbeidsmarkt is er een samenstel/samenspel van actoren aan het werk in de vorm van een kwalificatiedriehoek. De actoren vormen samen het verantwoordelijkheidsgebied of het opleidingsstelsel om te komen tot een aanbod van competente medewerkers voor de bedrijven. De kwaliteit van het aanbod is derhalve afhankelijk van een aantal partners en vooral van de wijze waarop deze partners samenwerken en de verantwoordelijkheid en hun rolverdeling op elkaar laten aansluiten.

49


In de constructie van de kwalificatiedriehoek is geen superieure procesarchitect aanwezig, die het gehele proces overziet en leidt. De bedrijfsadviseur zou wel een initiërende rol kunnen spelen en bewerkstelligen dat er een interactieve communicatie ontstaat tussen leerbedrijf en school. Aequor wil door middel van de gedachte over de kwalificatiedriehoek de samenwerking tussen de onderwijsinstelling, de leerbedrijven en de bedrijfsadviseur bevorderen ten behoeve van de kwaliteit van het praktijkleren. De gedachte hierbij is dat deze drie spelers elkaar kunnen versterken om zo te komen tot verbetering van de kwaliteit van het leren op de werkplek en in bredere zin het groene onderwijs in de regio. De school wil intensiever en innovatiever maatwerk aanbieden aan de deelnemers en daarvoor zoveel mogelijk samenwerken met een selectie van goede bedrijven. De verandering in de richting van competentiegericht onderwijs is een uitstekend moment om hieraan te werken. Minder, maar betere leerbedrijven is het uitgangspunt. Concreet doel van dergelijke projecten is het vormen van een sterk netwerk van leerbedrijven om de school heen waarop in de toekomst een beroep gedaan kan worden voor het gezamenlijk invullen van een kwalificatietraject van een deelnemer. In elk geval krijgt de kwalificatiedriehoek met in het centrum de leerling in de komende beleidsperiode de aandacht. Ervaringen vanuit pilots laten zien dat de kwalificatiedriehoek als model om mee te werken resultaten oplevert. Vanuit de verschillende verantwoordelijkheden zal in samenwerking met betrokkenen worden gezocht naar bijdragen aan het praktijkleren. Afstemming, overeenstemming en samenwerking vormen de uitgangspunten voor een integrale organisatie en aansturing. In toenemende mate ontwikkelen onderwijsinstellingen nieuwe methoden voor competentiegericht opleiden. Deze initiatieven worden mede gekenmerkt door een veranderende aanpak binnen de leerbedrijven en een intensivering van de benutting van het praktijkleren.

50


De beroepskolom Een mogelijkheid om tekorten aan hoger opgeleiden op te lossen is een doorstroom route in het beroepsonderwijs. Deze route is voorgesteld omdat er via het algemeen voortgezet onderwijs te weinig instroom is in het hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs. Los van het feit of hier sprake is van een structureel element is het relevant dat het beroepsonderwijs op dit punt bijdraagt aan een toenemende doorstroom van het vmbo via het mbo naar het hbo. Institutioneel is de verticale structuur vmbo-mbo in de aoc’s geregeld. Toch blijft er een aantal vragen over waarvan het de moeite waard is om over na te denken. Zo is er een groeiende instroom in het vmbo-groen. Desondanks blijft de instroom in het mbo-groen achter. Dat heeft twee effecten: het mbo-groen daalt in volume en de personeelsvoorziening in de bedrijven van de groene sectoren vormt een gevaar voor de verdere ontwikkeling van de sectoren. Met de aoc’s zal Aequor letten op ontwikkelingen die te maken hebben met de zogenaamde doorstroomagenda.

51


Fondsvorming Bij een verdere ontwikkeling van de sectoren speelt de ontwikkeling van de medewerkers een cruciale rol. Bestaande fondsen zouden verder kunnen bijdragen de kwaliteit van de leerbedrijven te verbeteren. Hiermee wordt het gemeenschappelijk belang dat de sector heeft bij de opleiding van gekwalificeerde medewerkers en ondernemers onderstreept. Om vorderingen te maken op dit gebied, zouden de inhoudelijke relaties tussen Actor/Stosas en Aequor geïntensiveerd moeten worden.

Beroepenwedstrijden Door middel van de organisatie van de jaarlijkse nationale beroepenwedstrijden Bloemschikken en Tuinaanleg voor junioren en actieve participatie in Europese en internationale wedstrijden geeft Aequor vorm aan kwaliteitsverbetering van het vakmanschap in de sector. Bezien moet worden of op het terrein van beroepenwedstrijden nieuwe initiatieven genomen kunnen worden. Met de Vereniging Hoveniers en Groenvoorzieners (VHG) en de Vereniging Bloemist Winkeliers, net als met de aoc’s, moet worden nagedacht hoe beroepenwedstrijden het beste kunnen bijdragen aan kwaliteitsverbetering van het beroepsonderwijs en aan de promotie van het vakgebied.

Examinering Examenbeoordeling In respons op een crisis aangaande de geloofwaardigheid van de diploma’s in het middelbaar beroepsonderwijs is het KwaliteitsCentrum Examinering (KCE) door de Bve Raad en Colo in het leven geroepen. Dit kwaliteitscentrum oefent toezicht uit op de examinering in brede zin. In Nederland volgen bijna 700.000 mensen een opleiding aan een regionaal of agrarisch opleidingscentrum. Binnen deze instituten is een groot aantal opleidingen in uitvoering waarin leerlingen gekwalificeerd worden voor de beroepspraktijk. De kenniscentra hebben de opdracht om voorwaarden te laten ontstaan opdat de aansluiting van de opleiding met de beroepssector in orde is. Met het overheidsadvies om een KwaliteitsCentrum Examinering (KCE) te vormen, wordt beoogd een eind te maken aan de kritiek op de verschillen tussen de eindniveaus. Het kwaliteitscentrum bepaalt of een instelling in staat is de examinering te verrichten volgens een landelijke examenstandaard. Op 1 augustus 2003 is de nieuwe systematiek ingevoerd.

52


Voor het opleidingsjaar 2003-2004 maakten enkele aoc’s nog gebruik van de diensten van de exameninstelling in het kader van de externe legitimering. Kenniscentra zijn verantwoordelijk voor het beschrijven van de noodzakelijke competenties. Daarmee wordt de examensystematiek direct beïnvloed omdat gewenste competenties de leidraad zijn voor opleidingsprogramma’s en examens. Of alles volgens de kwaliteitsstandaard is opgezet en verloopt, wordt getoetst door het landelijk kwaliteitscentrum. In 2006 wordt aandacht gegeven aan de rol van de leerbedrijven in de competentiebeoordeling van de deelnemers. In het verslag over 2004-2005 laat het KwaliteitsCentrum Examinering zien hoe de scholen scoren. In het algemeen scoren de aoc’s gemiddeld lager dan de roc’s. Dit gegeven is aanleiding voor het ministerie van LNV en de AOC Raad met betrokkenheid van Aequor om aan deze situatie wat te gaan doen in 2006. Binnen het KCE bestaat er een aantal sectorale examenplatforms; overigens wordt bezien of de taakstelling van deze platforms kan worden overgeheveld naar de Paritaire commissie.

De groene standaard en kwaliteitsmanagement Onderwijsinstellingen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs en de examinering. Binnen het groene onderwijs lopen projecten met betrekking tot competentiegericht beoordelen, waaraan Aequor deelneemt. Dat zijn De groene standaard en Focus. De groene standaard is een samenwerkingsverband van elf aoc’s en Aequor en beoogt het vertrouwen van het bedrijfsleven in examinering te herstellen. Vanuit Aequor wordt een aantal aoc’s ondersteund bij de opzet van een kwaliteitsmanagementsysteem. Vanuit een processchema wordt vervolgens ingezoomd op de examenpraktijk. Verbetering van deze praktijk heeft kans indien wordt gewerkt vanuit een integrale invalshoek, omdat de processen met elkaar verbonden zijn.

53


6. Hoofdlijnen Tegen de achtergrond van ontwikkelingen wordt ingespeeld op een aantal te verwachten veranderingen. Gestreefd wordt naar een heldere positionering. Dit streven is onderbouwd met beleidsintenties en een groot aantal resultaatgebieden en door het aangeven van gebieden waarin Aequor werkzaam is. De uitgezette koers is gericht op het bewerkstelligen van een effectieve overlegstructuur tussen bedrijfsleven en onderwijs en middels kennis over het leveren van een inhoudelijke bijdrage. Deze inhoudelijke bijdrage ligt onder meer op het gebied van de kwalificatiestructuur, het verbeteren van de kwaliteit van de leerbedrijven, het aantal leerbedrijven gefaseerd aanpassen aan de behoefte, het verbeteren van het functioneren van de praktijkbegeleiders en het verzamelen van relevante informatie bij de bedrijven. In de beleidsperiode 2006-2009 wordt substantieel ingezet op het praktijkleren en het functioneren daarin van de bedrijfsadviseurs. Belangrijke beleidspunten worden nogmaals beknopt weergegeven. Uitdrukkelijk wordt daarbij verwezen naar dat deel of die delen van dit beleidsplan waar deze punten zijn beschreven. Tevens geldt dat deze beleidspunten nader worden uitgewerkt en leidraad zijn voor de op te stellen jaarplannen.

Hoofdstuk 1 Beweging en trends in voedsel en leefomgeving

54

1.

Belangrijk zijn het leveren van een actieve bijdrage om de regionale relatie tussen de bedrijven en de scholen te bevorderen, de noodzakelijke uitbreiding van het aantal bedrijfsadviseurs, een maximale inspanning om de relatie met de AOC Raad en de aoc’s te optimaliseren, het laten functioneren van de bedrijfsadviseurs, competentiegericht beroepsonderwijs, examinering en de noodzaak van arbeidsmarktinformatie.

2.

Binnen de arbeidsmarkt en ondernemingen op het gebied van voedsel en leefomgeving vinden voortdurend veranderingen en vernieuwingen plaats. Dat is iets van alle tijden. Het is van belang deze veranderingen tijdig te zien aankomen en vast te stellen welke effecten de veranderingen met zich meebrengen voor allerlei partijen. Veel aandacht zal gegeven worden aan de rapportage door de bedrijfsadviseurs.


3.

Inspelen op toekomstige ontwikkelingen is alleen mogelijk als de communicatie met gekwalificeerde ondernemers en werknemers verbeterd wordt. Een noodzakelijke voorwaarde is de uitbreiding van het aantal bedrijfsadviseurs. Het belang van de sector voedsel en leefomgeving voor de Nederlandse samenleving en economie blijft substantieel op voorwaarde dat verder wordt gewerkt aan een positief imago van alle sectoren binnen voedsel en leefomgeving.

4.

Binnen sectoren wordt nadrukkelijk ingespeeld op de veranderende markt. Na aanvankelijke oriëntatie op het product zijn bedrijven zich steeds meer op de markt gaan oriënteren. Momenteel is er groeiende aandacht voor gemak, veilig en betrouwbaar voedsel. Met hun (nieuwe/vernieuwde) producten spelen bedrijven meer in op de vraag van de consumenten, waarbij de ‘beleving’ van het product een rol speelt.

Hoofdstuk 2 Missie, perspectieven en markt 5.

Goed en aantrekkelijk onderwijs kan rekenen op een grote politieke en maatschappelijke aandacht. Het bedrijfsleven staat daarbij centraal als vrager van gekwalificeerde werknemers en als medeopleider van aanstaande beroepsbeoefenaars. Overheid en (beroeps)onderwijs zijn voor bedrijfsleven en Aequor onmisbare partners.

6.

Onder het motto 'ruimte voor praktijkleren' wil Aequor zich verder profileren en uiting geven aan haar (nieuwe) missie. Die missie is: ‘Het realiseren van effectieve verbindingen tussen bedrijfsleven en beroepsonderwijs en het opleveren van een herkenbare meerwaarde in de ontwikkeling van de competenties van leerlingen en werkenden in de bedrijven vanuit een innovatieve en mensgerichte organisatie.’

7.

Aequor laat zich op grond van haar missie inspireren en aansturen door werkgevers, werknemers en onderwijs in de sector voedsel en leefomgeving. Zij zijn de gebruikers van - en de belanghebbenden bij - de dienstverlening. De organisatie is zich daarbij bewust van haar verantwoordelijkheid naar haar klanten, de samenleving en haar eigen medewerkers.

55


8.

Aequor is actief op het raakvlak van enerzijds beroepspraktijk en arbeidsmarkt en anderzijds beroepsonderwijs en scholing. Veel energie wordt gestoken in het optimaliseren van de communicatie tussen het bedrijfsleven, de leerbedrijven en de scholen.

9.

Op basis van de kerntaken van Aequor zal worden bekeken welke verbeteringen er binnen de organisatie aangebracht moeten worden. Dat kan aan de hand van een viertal perspectieven, zoals het financieel perspectief, het afnemers/klantenperspectief, het interne processenperspectief en het leer- en groeiperspectief.

10. Het thema ‘good governance’ is in navolging van de commissie Tabaksblattt nu ook in zwang voor zelfstandige bestuursorganen, zoals de kenniscentra. Kenniscentra zullen pro-actief een good governance code ontwikkelen als paraplu voor reeds ontwikkelde bestuurlijke en verantwoordingsinstrumenten. In 2006 zal de vereniging een governance code vaststellen, waar de leden aan worden gebonden. Het gaat daarbij om een goed systeem van bestuur, verantwoording en toezicht. 11. Hoewel informatie over arbeidsmarktgerichte aangelegenheden in zijn algemeenheid nog niet perfect is, wordt desondanks aan deze informatie veel waarde gehecht. Het gaat hier om een situatie waarbij moet worden volstaan met de informatie die er is en naar behoefte wordt geïnterpreteerd. Deze imperfecte arbeidsmarktinformatie kan volgens Aequor worden verbeterd. Dit kan onder andere gebeuren door bedrijfsadviseurs hierin een belangrijke rol te laten spelen. Met de uitbreiding van het aantal bedrijfsadviseurs is het mogelijk de adviseurs op het gebied van ontwikkelingen op de arbeidsmarkt een rol te laten spelen. Als geen ander zien zij wat er gebeurt op de bedrijven en welke veranderingen en vernieuwingen er zijn waar te nemen. 12. Verandering in producten, markten en werkgelegenheid zijn belangrijk om daarover te rapporteren. Aequor wendt haar kennis, expertise en relatienetwerk aan om producten en diensten voort te brengen voor de arbeidsmarkt in brede zin, het beroepsonderwijs en andere belangstellenden.

56


Hoofdstuk 3 Veranderen en meebewegen: vertaling naar beleid 13. Medewerkers veranderen, de klanten veranderen, de hele samenleving verandert. Aequor signaleert deze veranderingen en speelt met concrete acties hierop in. 14. Van wezenlijk belang voor een goede samenwerking is dat op basis van een wederzijdse vertrouwensbasis tussen verschillende partijen deze samenwerking tot meer leidt dan dat ieder voor zich zou kunnen bereiken. 15. Het samenstel van diensten van Aequor is te relateren aan een viertal kerntaken: − het ondersteunen van bedrijven bij het (leven lang) leren op de stageen werkplek; − het verlenen van diensten ter ondersteuning van opleidingsen leerprocessen aan bedrijven, scholen en desgevraagd aan individuen; − het verzamelen, bewerken en distribueren van kennis op het gebied van arbeidsmarkt, opleiden en (praktijk)leren; − het verbinden van het bedrijfsleven en het beroepsonderwijs op (inter)nationaal, regionaal en bilateraal niveau en een platform bieden voor de dialoog tussen bedrijfsleven en beroepsonderwijs. 16. De samenwerking met de sociale partners (werkgevers- en werknemersorganisaties) wordt geïntensiveerd. Van het bedrijfsleven wordt verwacht dat het eisen stelt en signalen afgeeft om voor de toekomst verzekerd te zijn van goed opgeleide medewerkers en de instroom van nieuwe, startende medewerkers. Om dit doel te realiseren onderhouden de medewerkers van Aequor een veelheid aan externe contacten met personen en organisaties uit het sectorale bedrijfsleven. Bezien moet worden of de vertegenwoordigers van de sectoren voldoende contact/voeling hebben met hun achterban. 17. Met andere kenniscentra is het beleid van Aequor erop gericht te komen tot uitbouw van gezamenlijke activiteiten. Juist in deze tijd van veranderingen ontstaan extra mogelijkheden voor de kenniscentra om zaken gemeenschappelijk op te pakken.

57


18. De positie van de innovatieen praktijkcentra is aan het veranderen. Bij een aantal activiteiten kan worden bezien of samenwerking mogelijk is met de innovatieen praktijkcentra. Voor de beleidsperiode zal op een aantal gebieden nader overleg plaatsvinden om na te gaan of samenwerking kansen biedt. 19. Vanuit de eigen wensen en de eisen die de klanten stellen wordt het kwaliteitsmanagementsysteem, gecertificeerd volgens ISO, verder ontwikkeld en onderhouden voor het continue verbeteren van de efficiëntie en de kwaliteit van de dienstverlening. Voor de ontwikkeling van de Aequor medewerkers wordt gebruik gemaakt van het fenomeen Investors in People. 20. In een vraaggestuurde samenleving is het wenselijk de problematiek van de vraagformulering aan te pakken via een samenwerking van het groene bedrijfsleven als geheel. De effectiviteit wordt groter als ook de achterban van het bestuurlijke bedrijfsleven erbij wordt betrokken en dus ook Colland meedoet. Bovendien zouden het groene bedrijfsleven, (werkgevers en werknemers), zicht moeten hebben op het aanbod in relatie tot de vraag, zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin. 21. Het kunnen blijven inzetten van met name oudere werknemers is van groot belang voor de kenniscirculatie en de kennisoverdracht in de bedrijven. Dit neemt niet weg dat de aandacht op dit gebied voor het instromend en ‘zittend’ personeel eveneens op peil dient te blijven. Bedrijven worden hierdoor beter toegerust om te voldoen aan de afspraken die over dit onderwerp (langer doorwerken en later met pensioen) op landelijk niveau zijn/worden gemaakt. In het realiseren van EVC-trajecten, (individuele)opleidingsplannen enzovoort kan Aequor een belangrijke functie vervullen. 22. Er wordt voortgebouwd aan de ontwikkeling van kwaliteit, ook gericht op publieke verantwoording. Een kader voor publieke verantwoording wordt toegepast om maatschappelijke verantwoording af te leggen over geleverde prestaties (en de financiering daarvan) aan belanghebbenden. Sleutelbegrippen in deze verantwoordingsrelatie zijn: kwaliteit, toegankelijkheid, doelmatigheid, rechtmatigheid en het functioneren van het stelsel.

58


23. In de regio voeren de bedrijfsadviseurs hun werk uit door bedrijven in de regio te ondersteunen. Zij worden geacht zicht te hebben wat er in de regio gebeurt en hoe daarop kan worden ingespeeld. Aequor stelt zich ten doel om een regionale insteek te gaan realiseren in balans met een sectorale aanpak. Er bestaat in zekere zin altijd een spanning tussen regionaal en sectoraal functioneren. Dit vraagstuk verdient een discussie om een creatieve oplossing te vinden. Niet alle partijen zijn van mening dat de regiobenadering zo zwaar moet worden ingezet als soms gebeurt. Er zijn ook partijen die nog een standpunt in moeten nemen, zoals de werknemersorganisaties. 24. Europa zal meer invloed krijgen op de kwalificatiestructuren van de verschillende lidstaten. Mobiliteit in Europa is gebaat bij transparantie en een uniform framework. Maar ook op het gebied van het buitenlandse praktijkleren geldt dat afstemming op de Europese ontwikkelingen steeds belangrijker wordt. Het is een belangrijke uitdaging om de verbinding tussen het Europese en nationale niveau mee te helpen vorm te geven.

Hoofdstuk 4 Actief omgaan met de omgeving 25. Aequor is zich er van bewust dat intensief moet worden samengewerkt om de maatschappelijke rol optimaal te vervullen. Van wezenlijk belang voor een goede samenwerking is dat op basis van een deugdelijke vertrouwensbasis tussen verschillende partijen deze samenwerking tot meer leidt dan dat ieder voor zich zou kunnen bereiken. De bij Aequor beoogde samenwerking richt zich op vier partijen: AOC Raad en aoc’s, sociale partners, kenniscentra, innovatieen praktijkcentra. 26. Aequor wil blijven werken aan nieuwe ‘arrangementen' met scholen waarbij Aequor gelijktijdig een sterke vruchtbare relatie en een goed overleg nastreeft met de AOC Raad. Het is wenselijk dat in 2006 wordt gepoogd de aoc’s te interesseren voor hernieuwde bestuursdeelname. Grote maatschappelijke vraagstukken kunnen dan beter worden besproken, die liggen op de grens van het bedrijfsleven en beroepsonderwijs. Ook de positionering van het groene onderwijs kan worden versterkt door een optimale samenwerking te hebben tussen de aoc’s verenigd in de AOC Raad en Aequor.

59


27. In vrijwel alle platforms en commissies die binnen Aequor functioneren, nemen de sociale partners een belangrijke plaats in. Discussie vindt plaats over kwalificaties van beroepsbeoefenaren en het praktijkleren. 28. De geregelde gegevensuitwisseling met sociale partners en klanten is alleen goed mogelijk als de systemen van de partners zonder problemen met elkaar kunnen communiceren. Het gaat dan met name over de vragen tussen wie of wat welke informatie op welk moment en op welke manier moet worden uitgewisseld. Aequor zal het initiatief nemen om het interne en externe communicatiebeleid te versterken. Bezien wordt of het platform Livelink breder kan worden ingezet in de richting van de branches. 29. Om goed zicht te houden op allerlei ontwikkelingen binnen de relevante sectoren is een goed stelsel van informatieopslag belangrijk. In de beleidsperiode wordt nagegaan of er een adequater informatieuitwisseling kan plaatsvinden tussen Aequor, aoc’s, LNV en de brancheorganisaties. Aequor stelt eisen aan de kwaliteit van haar producten en processen. Vanuit de eisen die de klanten stellen in combinatie met eigen wensen, worden continue verbeteringen bewerkstelligd en de kwaliteit van de dienstverlening verder ontwikkeld. Aequor verleent diensten die van waarde zijn voor klanten bij het realiseren van hun ambities. Het belang van de klant, de klanteisen en de klanttevredenheid vormen de basis voor een constante dialoog tussen afnemers, opdrachtgevers en partners. 30. In de commissies wordt een discussie gevoerd over het al of niet wijzigen van de huidige structuur. De vraag is of de potenties van de structuur optimaal worden gebruikt en of de deelnemers voldoende representatief zijn. Een goede afstemming tussen arbeidsmarkt en beroepsonderwijs moet het resultaat zijn. In de huidige structuur zijn te onderscheiden bedrijfseenheden en sectorcommissies.

Hoofdstuk 5 Producten van overleg 31. Aequor werkt met anderen verder aan de ontwikkeling van de competentiegerichte kwalificatiestructuur. Deze structuur biedt kaders waarbinnen instellingen het onderwijs kunnen afstemmen op regionale, landelijk en andere specifieke situaties.

60


32. Het bedrijfsleven formuleert beroepscompetentieprofielen. In de bedrijfseenheden vindt daarover discussie plaats en zij legitimeren de producten. In de sectorcommissies vindt discussie plaats tussen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers en vertegenwoordigers vanuit het onderwijs over de kwalificatieprofielen. 33. Aequor is de afgelopen jaren bezig geweest met projecten Erkenning Verworven Competenties. In hun reguliere werkzaamheden brengen de bedrijfsadviseurs van Aequor de mogelijkheden daarvan onder de aandacht van de bedrijven. Voor de komende jaren streeft Aequor ernaar EVC breder en beter bekend te maken bij haar klanten en het bedrijfsleven te ondersteunen bij EVC trajecten. De komst van de competentiegerichte kwalificatiestructuur kan dit proces vergemakkelijken. 34. De noodzaak om te zorgen voor zorgvuldige bewaking, borging en bevorderen van de kwaliteit van het praktijkleren is toegenomen. Deels komt deze toename voort uit de behoefte van de leerbedrijven om een optimale leerwerkomgeving te realiseren en daarnaast is het motief de verbetering van de wettelijke taken. Aequor is verantwoordelijk voor de kwaliteit en de kwaliteitsborging van het praktijkleren, voor zowel de beroepsopleidende- en beroepsbegeleidende leerweg. Aequor ondersteunt en adviseert leerbedrijven in hun rol als medeopleider en spreekt zich uit over de geschiktheid van het bedrijf als leerbedrijf. 35. De kwaliteitsborging in het kader van praktijkleren moet aan een aantal eisen gaan voldoen zodat alle relevante actoren, inclusief de overheid die Aequor bekostigt, erop kunnen vertrouwen dat de leerwerkplek voldoet aan datgene wat voor de leerling noodzakelijk is; voor bedrijven moet de beoordeling zo effectief mogelijk plaatsvinden. Een frequenter contact met de bedrijven is een vereiste. 36. Aequor gaat door met de versterking van het leerklimaat, het laten ontstaan van optimale opleidingscondities en het formuleren en uitvoeren van het opleidingsbeleid binnen de bedrijven. In elk geval zal de kwalificatiedriehoek: leerbedrijf - Aequor - school, met in het centrum de deelnemer, in de komende beleidsperiode de aandacht krijgen.

61


37. De functie van bedrijfsadviseur en de uitvoering van de daarbij behorende activiteiten vragen specifieke competenties en een juiste mentale instelling. Daarnaast dienen ook de juiste randvoorwaarden en hulpmiddelen aanwezig te zijn. Aan al deze aspecten zal ook de komende jaren veel aandacht worden besteed. Er liggen belangrijke uitdagingen om de bedrijfsadviseurs te laten functioneren als echte adviseurs. 38. Het bestuur van Aequor heeft in 2003 besloten dat de samenwerking met de aoc’s en de aansturing van de bedrijfsadviseurs wijziging behoeft om de effectiviteit aanzienlijk te verbeteren. Bij brief van 25 oktober 2005 heeft de minister besloten de wens van het bestuur in te willigen. De wijziging houdt in essentie in dat de financiële middelen en de personele formatie die de overheid voor deze taken beschikbaar stelt niet langer naar de aoc’s gaan, maar naar Aequor. In een overgangssituatie kan een inkooprelatie met de aoc’s ontstaan. De transparantie ten aanzien van verantwoordelijkheden en de aansturing van de bedrijfsadviseurs door Aequor wordt hierdoor versterkt. 39. Op het gebied van examinering zal Aequor adviserend optreden in de ontwikkeling van kwaliteitsmanagementsystemen bij aoc’s. Aequor zal op het gebied van examinering in het project De groene standaard samenwerken met aoc’s om te bevorderen dat waar nodig het vertrouwen van het bedrijfsleven in de examinering wordt hersteld en de aoc’s gaan voldoen aan de standaarden van het Kwaliteits Centrum Examinering. 40. Voor een verdere ontwikkeling van de sectoren speelt scholing een cruciale rol. Bezien zou moeten worden of bestaande scholingsfondsen kunnen worden uitgebreid. Fondsen zouden kunnen bijdragen aan de kwaliteit van de leerbedrijven. Hiermee wordt het gemeenschappelijk belang dat de sector heeft bij de opleiding van gekwalificeerde medewerkers en ondernemers onderstreept.

62

Beleidsplan

Recommend Documents