Beleidsplan 2007-2009
Analyse van het aanbod aan kinderopvang in Zwijndrecht en beleidsopties Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
1
Inleiding Dit beleidsplan, dat de periode 2007 tot 2009 bestrijkt, is gebaseerd op de vorige beleidsplannen. Dit heeft een aantal oorzaken : - Vooreerst zijn niet alle beleidspunten in de eerste beleidsplannen gerealiseerd (zie verder) - We kregen zowel van Kind en Gezin als van een aantal collega’s lof over het eerste beleidsplan. Tevens is het gebaseerd op ervaringen en know-how van de leden van het lokaal overleg en hun achterban. Aangezien wij dit beleidsplan, vermoedelijk al in 2007 zullen moeten inpassen in het grotere lokaal-sociaal beleidsplan, hebben wij voor dit beleidsplan geen uitgebreide bevraging gedaan bij de gebruikers van de kinderopvang. Afhankelijk van de beslissingen van de hogere overheid, wordt dit plan een deel van het nog op te stellen lokaal sociaal beleidsplan Zwijndrecht.
Dit beleidsplan buitenschoolse kinderopvang werd unaniem goedgekeurd op het lokaal overleg van 12/06/2006 .
Over het algemeen kan gesteld worden dat in de gemeente Zwijndrecht een zeer ruim aanbod is aan vrijetijdsbesteding en kinderopvang. Naast het vasthouden van dit aanbod en het kwalitatief verder uitbouwen is de grootste uitdaging ons inziens het afstemmen op elkaar van al deze aanbiedingen en de vormen van samenwerking consolideren. Ook verdere samenwerking aanmoedigen blijft een motto. Het belangrijkste in heel deze materie, hoe logisch het ook klinkt, is de plaats van het kind. Het kind dient in de eerste plaats een leuke tijd te hebben. Elke voorziening poogt tevens een meerwaarde te bieden aan de opvoeding van deze kinderen. Maar ook dienen ze een aantal verschillende keuzes te kunnen maken voor de indeling van hun tijd. Verder dienen we ons te behoeden dat in ons enthousiasme in het kijken naar voorzieningen en aanbod, de draagkracht van het kind niet wordt overschreden. In tijden waar flexibele opvang hoog op de politieke agenda staat, is het geen overbodige luxe, onszelf hieraan regelmatig te herinneren. Rekening houdend met deze visie, werd na de objectieve en subjectieve gegevens een aantal beleidsopties uitgewerkt. Er werd uiteraard ook een evaluatie gehouden, voor zover dit kon, van de eerste beleidsplannen en de doelstellingen. Dit namen we eveneens mee bij het opmaken van dit beleidsplan.
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
2
Inhoudsopgave 1. De gemeente Zwijndrecht: een identificatie 1.1. Algemeen 1.2. Kinderen in de gemeente 1.3. Onderwijsinstellingen 1.4. Jeugdwerk 1.5. Sport- en culturele verenigingen met jeugdwerk 2. Aanbod van de kinderopvangvoorzieningen 2.1. Dienst opvanggezinnen (DVO) van het OCMW 2.2. Kinderdagverblijf ‘Ons Peuterhuisje vzw’ 2.3. Particuliere Opvanginstelling (POI) 2.4. Particulier opvanggezin 2.5. Initiatief Buitenschoolse Kinderopvang (I.B.O.) Kobbe en Kozze 2.6. Voor- en naschoolse opvang de krinkelrups 2.7. Voor- en naschoolse opvang de krinkel 2.8. Thuisopvang zieke kinderen 2.9. Speelpleinwerking ’t Ravotterke 2.10. Gezinsbond 3. Organisatie van het lokaal overleg 3.1. Samenstelling 3.2. Functies 4. Beleidsopties 5. Uitleiding Bijlagen: 1. leden van het lokaal overleg kinderopvang 2. overzicht per provincie van de afzonderlijke scores per gemeente … van de wittevlekkenlijst.
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
3
1. De gemeente Zwijndrecht : een identificatie 1.1. Algemeen
Contactadres : Gemeentebestuur Zwijndrecht Binnenplein 1 2070 Zwijndrecht tel : 03/250.48.00 Oppervlakte : 1781 ha 85 a 31 ca (ofwel 18 km2) Aantal inwoners : 18237 (op datum van 31/12/2005) Deelgemeenten : Burcht en Zwijndrecht Typologie : Zwijndrecht is een middelgrote gemeente 1.2. Kinderen in de gemeente Aandeel van de kinderen in de bevolkingscijfers. Op 1 januari 2006 telde Zwijndrecht 18231 inwoners. Het aantal inwoners tot 12 jaar bedroeg 2112 . Dit is 11,58 % van de totale bevolking. De verdeling qua leeftijd ziet er als volgt uit : Geboortejaar
Aantal 205 176 176 149 167 179 158 154 176 179 166
% t.a.v. jeugd (012 jr)= 2112 9,7 8,3 8,3 7.05 7,9 8,47 7,48 7,29 8,3 8,47 7,85
% t.a.v. globale bevolking = 18231 1.12 0.96 0.96 0.81 0.91 0.98 0.86 0.84 0.96 0.98 0.91
2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 totaal
1885
100%
13,51
1.3. Onderwijsinstellingen
kleuters 1.3.1. Kleuterschool van het gemeenschapsonderwijs ‘Het Laar’ Laarstraat 10 – 2070 Zwijndrecht
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
4
Aantal leerlingen : 145 1.3.2. Gesubsidieerde vrije zelfstandige kleuterschool ‘de krinkelrups’ Regenbooglaan 20 Aantal leerlingen : 286 1.3.3. Gesubsidieerde vrije basisschool St.-Martinus Kloosterstraat 16 – 2070 Zwijndrecht (Burcht) Aantal leerlingen : 102 Wijkafdeling Heirbaan 193 – 2070 Zwijndrecht (Burcht) Aantal leerlingen : 44
Lagere school 1.3.4. Basisschool van het gemeenschapsonderwijs ‘Het Laar’ Laarstraat 10 – 2070 Zwijndrecht Aantal leerlingen : 216 1.3.5
Gesubsidieerde vrije lagere school ‘de krinkel’ Schoolstraat 32 - 34 – 2070 Zwijndrecht Aantal leerlingen : 442
1.3.5. Gesubsidieerde basisschool ‘St.-Martinus’ Idsteinlaan 14 – 2070 Zwijndrecht (Burcht) Aantal leerlingen : 109 Kloosterstraat 16 – 2070 Zwijndrecht (Burcht) Aantal leerlingen : 122
1.4. Jeugdwerk In de gemeente zijn volgende particuliere jeugdverenigingen actief : • • • • • • •
Chiro Kristus Koning Chiro Windekind Chiro Burcht K.S.A. Vlaamse Kerels V.V.K.S.M. St.-Theresia V.V.K.S.M. 2e Gazellen Jeugdclub B.AR.ST.
De gemeentelijke v.z.w. ’t Ravotterke verzorgt de Grabbelpasactiviteiten, de Swapactiviteiten, de speelpleinwerking en het kinderatelier op woensdagnamiddag.
532 kinderen en jongeren zijn lid van een Zwijndrechtse jeugdvereniging. 319 onder hen zijn 12 jaar of jonger, 213 tussen 12 en 18 jaar. Ter vergelijking : In 1997 telden de Zwijndrechtse jeugdverenigingen 655 leden, waarvan 326 jonger dan 12 jaar. 1.5. Sport- en culturele verenigingen met jeugdwerk
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
5
In de gemeente Zwijndrecht zijn een groot aantal sport- en culturele verenigingen actief. Een aantal onder hen hebben een –al dan niet specifieke- kinder- en/of jeugdwerking. 1.5.1. Sportverenigingen met een jeugdwerking Atletica ’84 A.V. ’t Swin ’t Fortje Ippon Klub Verbroedering Zwijndrecht FC Sporting Burcht Sobabee Socialistische turnkring Naar Recht en Vrijheid Sint-Machutusruiters TTC Sportif TTK Kraaienhof WTC Machuit FC Boys ’85 SV De Snijers 1.5.2. Culturele verenigingen met een jeugdwerking Gezinsbond afdeling Burcht Gezinsbond afdeling Zwijndrecht Volksdansvereniging ’t Veerke Saxofoonorkest De Scheldezonen KKF Eendracht O.V.M. Het Rode Kruis
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
6
2. Aanbod van de kinderopvangvoorzieningen 2.1. Dienst Opvanggezinnen (DVO) van het OCMW • Aard De dienst opvanggezinnen is opgestart op 01.12.1989 Opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar • Capaciteit 21 opvanggezinnen erkend door Kind en Gezin en dit voor 84 voltijdse kinderen • Aantal gebruikers Er werden in 2005, 143 verschillende kinderen opgevangen, waarvan 23 kinderen schoolgaand zijn. Het gemiddeld aantal per dag bedraagt 40 kinderen • Openingsuren Opvang is mogelijk van 7 tot 18 uur Er is ook opvang mogelijk ’s nachts • Openingsperiodes Opvang is mogelijk elke werkdag Er is ook opvang mogelijk in de weekends • Personeelsbezetting 3/4e time maatschappelijk assistent Minstens 21 opvangmoeders • Infrastructuur Er is één volledig uitgerust bureel in het administratief gebouw van het OCMW • Leeftijd van het doelpubliek Kinderen van 0 tot 12 jaar worden opgevangen. 80 % van de kinderen zijn tussen 0 en 3 jaar. De overigen (boven de 3 jaar) worden vooral voor- en naschools opgevangen. • Ouderbijdrage Ouders betalen een bijdrage afhankelijk van het gezinsinkomen (met een minimum van 1,31 € en een maximum van 23,31 €) Er is vermindering voor meerdere kinderen ten laste en voor gelijktijdige opvang. 2.2. Kinderdagverblijf ‘Ons Peuterhuisje vzw’ • Aard Ons Peuterhuisje is een kinderdagverblijf opgestart in 01.01.1970 Opvang van kinderen van 0 tot 3 jaar • Capaciteit Door Kind en Gezin erkende opvangcapaciteit van 77 kinderen. • Aantal gebruikers In 2005 werden er 199 verschillende kinderen opgevangen. Het gemiddeld aantal opgevangen kinderen bedraagt 76 per dag.
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
7
• Openingsuren Opvang is mogelijk van 7 tot 18 uur • Openingsperiode Het kinderdagverblijf is elke werkdag open. Hun sluitingsperiodes zijn : één week tussen kerst en nieuwjaar en drie weken tijdens de zomervakantie • personeelsbezetting Eén directrice, 12 kinderverzorgsters (in verschillende werktijdstelsels) , een sociaal verpleegkundige, een 3/4e psychologe en een half-time verpleegkundige. • Infrastructuur Er zijn twaalf binnenruimtes van circa 400 m2 plus keuken, sanitair en bureel. De buitenruimte beslaagt ongeveer 435 m2 • Leeftijd van de doelgroep Kinderen van 0 tot 3 jaar worden opgevangen • Ouderbijdrage Ouders betalen een bijdrage afhankelijk van het gezinsinkomen (met een minimum van 1,59 € en een maximum van 16,16 €) Er is vermindering voor meerdere kinderen ten laste en vermindering voor gelijktijdige opvang. 2.3. Particuliere Opvanginstelling 2.3.1. (POI) Baby’s Nestje • Aard Mini-crêche • Capaciteit 9 kinderen • Aantal 9 verschillende kinderen (er zijn er gemiddeld 9) • Openingsuren Van 7 tot 18 uur. Ze zijn drie weken gesloten gedurende de zomervakantie • Personeel Twee personen • Infrastructuur Speel/leefruimte; keuken; badkamer; slaapruimte; tuin • Bijdrage 19 € per dag
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
8
2.3.2. (POI) Kleine Handjes • Aard Mini-crêche • Capaciteit 14 kinderen • Aantal 27 verschillende kinderen (er zijn er gemiddeld 14) • Openingsuren Van 7.30 – 19.30 uur. Ze zijn drie weken gesloten gedurende de zomervakantie • Personeel Twee personen (woensdagnamiddag jobstudent) • Infrastructuur Speel/leefruimte; keuken; badkamer; slaapruimte; tuin • Bijdrage 23 € per dag 15 € voor een halve dag 2.3.3. (POI) Baby’s Planet • Aard Mini-crêche • Capaciteit 23 kinderen • Aantal 27 à 30 verschillende kinderen (er zijn er gemiddeld 14) • Openingsuren Van 7 tot 18 uur. • Personeel Twee personen • Infrastructuur Speel/leefruimte; keuken; badkamer; slaapruimte; tuin • Bijdrage 19 € per dag 12,5 € voor een halve dag 2.4. Particuliere opvanggezin • Aard Zelfstandige onthaalouders
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
9
• Capacitiet Twee opvanggezinnen met beide 5 plaatsen • Opvangmogelijkheden Niet-schoolgaande kinderen, schoolgande kinderen, gezinssfeer • Prijs De zelfstandige onthaalouder bepaalt zelf het bedrag
2.5. Initiatief Buitenschoolse Kinderopvang (I.B.O.) Kobbe en Kozze. • Aard De BKO Kobbe is opgericht op 01.04.1996. De BKO Kozze startte op 10.03.1997. Opvang voor kinderen van 2,5 tot 12 jaar in een initiatief buitenschoolse opvang. • Capaciteit Door Kind en Gezin erkende opvangcapaciteit van 44 kinderen tegelijkertijd in Kobbe en 57 kinderen in Kozze • Aantal gebruikers Er werden 575 verschillende kinderen opgevangen in 2006. Gemiddeld zijn er dat in Kobbe 31.1 en in Kozze 44.3 per dag. Openingsuren Schooldagen : van 7 uur tot begin schooltijd en van einde schooltijd tot 18 uur. Schoolvrije dagen en vakantiedagen : van 7 tot 18 uur • Openingsperiodes K&K is elke werkdag open. Sluitingsperiodes zijn de week tussen kerst en nieuwjaar en twee weken in de zomervakantie • Personeelsbezetting 1 full time lokale coördinator 10 part time begeleidsters (weerwerkgesco) 1 half time medewerkster BKO 2 half time poetsvrouwen 1 secretaresse • Infrastructuur Kobbe heeft 7 binnenruimten van in totaal 176 m2 exclusief keuken, kelder, berging, garage, sanitair Kozze heeft 9 binnenruimten van in totaal 228 m2 exclusief keuken, bergingen, sanitair Tevens hebben ze beide een grote buitenruimte • Leeftijd van het doelpubliek Kobbe en Kozze is toegankelijk voor 2,5 tot 12-jarigen • Ouderbijdragen Voor- en naschools tarief: 0,70 € per half uur
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
10
Vakantiedag : hele dag: 7,44 €. Halve dag: 3,72 €. Minder dan 3 uur: 2,48 €. Sociaal tarief is 50 % van voornoemde bedragen Er is een vermindering van 25 % op de totale ouderbijdrage wanneer meerdere kinderen van hetzelfde gezin aanwezig zijn. Deze vermindering is cumuleerbaar met het sociaal tarief.
2.6. Voor en naschoolse opvang de krinkelrups • Aard Opvang voor kleuters van de hoofd- en bijschool van de vrije kleuterschool • Capaciteit De school telt 286 kleuters en in principe mag elke kleuter aanwezig zijn tijdens de voor- en naschoolse opvang • Aantal gebruikers Gemiddeld zijn er dat in de voorschoolse opvang een 30-tal en in de naschoolse opvang een 50-tal • Openingsuren Voorschools vanaf 7 uur en naschools tot 18.15 uur • Openingsperiodes Deze opvang is elke schooldag open. Sluitingsperiodes zijn de kerstvakantie en 4 weken in de zomervakantie • Personeelsbezetting De opvang wordt verzorgd door een kinderverzorgster en vrijwilligers In de vakantie staat men over de middag met twee mensen. Daarvoor en daarna met één. In het schooljaar verzorgt men de opvang één uur na school met twee mensen en daarna, alsook in de voorschoolse met één. • Infrastructuur De opvang gebeurt in een grote ruimte gecombineerd met speelruimte. Men maakt tevens gebruik van de speeltuin en de speelplaats. Deze ruimten zijn polyvalent en worden dus niet exclusief voor de voor- en naschoolse kinderopvang gebuikt. • Leeftijd van het doelpubliek Kleuters van 2.5 tot 6 jaar • Ouderbijdragen Voorschools : 1,50 €. Naschools : 2 of 3 €. Woensdagnamiddagen : 4 €. Vakantieperiodes : 8 €.
2.7. Voor- en naschoolse opvang de krinkel
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
11
• Aard Opvang voor lagere schoolkinderen van De Krinkel • Capaciteit De school telt 442 leerlingen en in principe mag elk schoolkind aanwezig zijn in de voor- en naopvang • Aantal gebruikers Dagelijks zijn er gemiddeld 30 kinderen voorschools en 75 naschools • Openingsuren Voorschools vanaf 7.00 en naschools tot 18.00 • Openingsperiodes Deze opvang is elke schooldag open. In schoolvakanties is deze opvang niet open. • Personeelsbezetting De opvang wordt gedragen door leerkrachten en vrijwilligers. Voorschools zorgt één iemand voor de opvang. In de naschoolse begeleiden 2 mensen tot 17.00 de kinderen en na 17 uur. één iemand. De leerkracht zorgt voor studiebegeleiding. • Infrastructuur De opvang gebeurt in de grote polyvalente ruimte. Men maakt tevens gebruik van de speelplaats, het speelhoekje en de knusse kamer met zetels. • Leeftijd van het doelpubliek Lagere schoolkinderen van 6 tot 12 jaar • Ouderbijdragen 1 € per uur
2.8. Thuisopvang zieke kinderen • Aard Opvang voor zieke kinderen van 0 tot 12 jaar met een gunstig advies van Kind en Gezin georganiseerd door het O.C.M.W. • Capaciteit Zij hebben een opvangcapaciteit van 3 kinderen per dag • Aantal gebruikers Gemiddeld worden er in de winterperiode een 11-tal kinderen per maand opgevangen en in de zomerperiode 5. • Openingsuren Men kan van deze dienst gebruik maken van 7 tot 18 uur • Openingsperiodes Deze vorm van opvang is een heel jaar door beschikbaar tijdens werkdagen •
Personeelsbezetting
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
12
Twee gezins- en sanitaire helpsters staan hiervoor ten dienste alsook een 1/4e maatschappelijk assistant/coördinator. • Infrastructuur De kinderen worden in hun thuisomgeving opgevangen • Leeftijd van het doelpubliek Alle kinderen van 0 tot 12 jaar • Ouderbijdragen Ouders betalen een bijdrage afhankelijk van hun inkomen. Dit zijn dezelfde barema’s als voor de Dienst voor Opvanggezinnen.
2.9. Speelpleinwerking ’t Ravotterke • Aard De speelpleinwerking wordt georganiseerd door de gemeentelijke vzw ’t Ravotterke. Deze vorm van jeugdwerk heeft niet als belangrijkste doel opvang te voorzien maar vele ouders bezien dit wél zo, vandaar ook de opname in deze lijst. Deze vorm van speelpleinwerking bestaat sinds juli 1989 en bestaat uit kleuterspeelplein en lagere schoolspeelplein. • Capaciteit Deze is onbegrensd. Boven een bepaald aantal worden het aantal monitoren aangepast aan het aantal kinderen. • Aantal gebruikers In de paasvakantie zijn er rond de 30 kinderen per dag (enkel aanbod voor lagere schoolkinderen). In de zomervakantie schommelt het aantal tussen 50 en 90. Dan is er tevens een aanbod voor de oudste kleuters. • Openingsuren De speelpleinwerking opent zijn deuren om 8.30 uur en sluit deze om 17 uur • Openingsperiode De speelpleinwerking is open gedurende zes weken in de zomervakantie en sinds 2000 ook in de paasvakantie • Personeelsbezetting Deze wordt georganiseerd vanuit de gemeentelijke jeugddienst. Er zijn jaarlijks een 50-tal monitoren die instaan voor de spelbegeleiding. Dagelijks zijn er dat drie hoofdmonitoren en respectievelijk vier monitoren bij de kleuters en tien bij de lagere schoolleeftijd. • Infrastructuur De speelpleinwerking heeft zijn stek in de basisschool Het Laar waar zij kunnen gebruik maken van een grote binnenspeelruimte, een berging en monitorenlokaal drie klassen en als buitenruimte een voetbalveld, drie speelplaatsen en een grote grasvlakte. In de paasvakantie gebruiken ze de lokalen en terreinen van de chiro van Zwijndrecht. •
Leeftijd van de doelgroep
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
13
De kleuterspeelpleinwerking is voor 4 tot 6 jarigen en de lagere schoolspeelpleinwerking is vanaf 6 tot 12 jaar. • Ouderbijdragen De prijs is 1,5 € per dag voor het eerste kind en 1 € voor de volgende kinderen uit een gezin
2.10.
Gezinsbond
• Aard De babysitdienst zorgt ervoor dat jongeren gaan babysitten bij de mensen thuis. • Aantal gebruikers In Zwijndrecht werden in 2005 ongeveer 30 verschillende gezinnen geholpen. In Burcht waren er dat een 35-tal. • Openingsperiode Voornamelijk wordt gebruik gemaakt van deze opvang in het weekend en op avonden. Sporadisch komen ook op woensdagnamiddag een aantal babysitters in actie • Personeelsbezetting In Zwijndrecht beschikt men over een 30 -tal vrijwilligers In Burcht beschikt men over een 17-tal vrijwilligers • Leeftijd Er worden kinderen opgevangen van 0 tot 14 jaar • Ouderbijdrage Van 8 tot 19 uur: 3 € per uur Van 19 tot 24 uur: 2,50 € per uur Vanaf 24 uur: 3 € per uur Minimum : 7,50 € Overnachting : 7,50 €
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
14
3. Organisatie van het lokaal overleg 3.1. Samenstelling Zie bijlage 1. Je kan merken dat het lokaal overleg kinderopvang zeer evenwichtig is samengesteld. Zo zijn de beleidsmakers vertegenwoordigd door voorzitter OCMW en de schepenen. De aanbodzijde is door zowat elk initiatief aanwezig in de gemeente, vertegenwoordigd. Slechts één particuliere opvanginstelling kiest er voor niet aanwezig te zijn op de vergaderingen. De gebruikerszijde is vertegenwoordigd door de oudercomité’s, schoolraden en de gezinsbonden. 3.2. Functies 3.2.1. De voorzitter In de vergadering van het lokaal overleg van 12.06.2006 werd de kandidatuur van Hadewych Waterschoot voor de functie van voorzitter van het lokaal overleg met unanimiteit van stemmen aanvaard. Aangezien Mevrouw Waterschoot reeds actief is op een aantal vlakken (onthaalmoeder, oudercomité, …) en aangezien haar kinderen regelmatig gebruik maken van de kinderopvang en vrijetijdsaanbiedingen in Zwijndrecht, heeft zij het juiste profiel om voorzitster van het lokaal overleg te zijn. De functie van de voorzitter is : • voorzitten van de vergaderingen van het lokaal overleg • onderhouden van contacten met de verschillende instanties i.v.m. kinderopvang • opstellen van de agenda van de vergaderingen van het lokaal overleg in samenspraak met de secretaris. 3.2..2. De secretaris Koen Bettens blijft secretaris van het lokaal overleg. Het secretariaat van het lokaal overleg is gevestigd Binnenplein 1 – 2070 Zwijndrecht. De • • • •
functie van de secretaris is : opmaken van het verslag van de vergadering in overleg met de voorzitter de agenda van de vergaderingen samenstellen opvolging van de briefwisseling opmaken van het beleidsplan
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
15
4. Beleidsopties •
Zoals u in bijlage kunt zien is Zwijndrecht met zijn 44.96 punten op de witte vlekken lijst van Kind & Gezin niet direct in de positie om uitbreidingen toegestaan te krijgen voor de erkende opvang. Hier dienen we toch op te merken dat deze cijfers geen rekening houden met de verblijfplaats van de kinderen die in Zwijndrecht opvang genieten. Er zijn zeer veel kinderen van buiten de gemeente die hier opgevangen worden. Dit heeft vooral te maken met het feit dat Zwijndrecht een buurgemeente van Antwerpen is. Heel wat mensen die in Antwerpen werken en bijvoorbeeld van Kruibeke, Beveren, en verder komen, droppen de kinderen in hun woon-werk-reisweg voor opvang. Het ligt momenteel bij geen enkele van de erkende opvangen in de bedoeling om uitbreiding te vragen. Toch blijkt er nog nood aan opvang. Dit merken we op een aantal manieren: - toekomstige ouders contacteren de verschillende opvanginitiatieven reeds voor ze zelfs zwanger zijn. Er is overal een wachtlijst en in Ons Peuterhuisje is er zelfs een stop gezet op de wachtlijst. - Er zijn drie particuliere opvanginstellingen opgericht in Zwijndrecht op zeer korte tijd. Deze crêches zijn reeds volgeboekt alvorens ze hun eerste dag beginnen met opvang. Om meer opvang te voorzien, denken we vooral in de richting van zowel het meer ondersteunen van de zelfstandige opvang als het aanmoedigen van het oprichten van nieuwe zelfstandige opvang. De beleidsopties die we hier aan koppelen zijn dan de volgende: 1. Onderzoeken naar de mogelijkheden van meer ondersteuning voor de zelfstandige opvang (op gebied van logistieke ondersteuning, vorming, financiële ondersteuning, service, ...) 2. Indien erkende instellingen het overwegen om uitbreiding te vragen aan Kind & Gezin, zal het lokaal overleg mee de argumenten aanbrengen in het dossier.
•
Meldpunt (centralisatie van de aanvragen, leeftijden, …) Samenhangend met vorige beleidsoptie willen we er naar streven duidelijkheid te krijgen in de aanvragen naar kinderopvang in onze gemeente. Vele ouders contacteren verschillende opvangvoorzieningen en laten zich op verschillende wachtlijsten zetten om zeker een plaatsje te hebben voor hun kind. Dit geeft uiteraard een vertekend beeld naar aantallen op de wachtlijst, aantallen aanvragen enz. Hierin willen we een systeem zoeken om de ‘dubbelen’ er uit te schiften. Reeds vooruitlopend op het nieuwe concept kinderopvang, denken we met het lokaal overleg er nu reeds aan te investeren in één meldpunt voor aanvragen naar kinderopvang. Twee beleidsopties die nauw bij elkaar aansluiten: 3. een systeem ontwikkelen om duidelijkheid te krijgen in de aanvragen naar kinderopvang en hierdoor een beter zicht krijgen op aantallen, leeftijden, woonplaatsen, … en gemiddelde wachttijden van de aanvragers. 4. Een systeem ontwikkelen waarbij we in onze gemeente werken met één meldpunt voor aanvragen naar kinderopvang.
•
5. Aangezien de infobrochure reeds enige tijd verouderd is, en nog lang niet iedereen over internet beschikt, willen we de infobrochure op zo’n manier aanbieden, dat wijzigingen meteen kunnen aangepast worden. Verder wensen we de website van kinderopvang te blijven optimalizeren.
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
16
•
Er is een nieuw concept uitgewerkt voor de kinderopvang in Vlaanderen. Om deze veranderingen grondig voor te bereiden en aan te pakken, vraagt Kind & Gezin de medewerking van een aantal proefprojecten. 6. Het lokaal overleg van Zwijndrecht heeft de beslissing genomen te willen deelnemen aan dit proefproject. Van zodra de minister groen licht geeft, willen we hier zeker op inspelen. Op die manier kunnen we ons beter klaarstomen voor de nieuwe regelgeving die rond 2010 verwacht wordt.
•
Alle erkende en gesubsidieerde kinderopvang dient een kwaliteitshandboek te hebben, een kwaliteitssysteem te gebruiken. Iedereen is momenteel in zijn/haar eigen cocon daaraan bezig geweest. Dit heeft voor al deze organisaties bloed, zweet en tranen gekost. 7. We vermoeden met het lokaal overleg dat we van mekaar kunnen leren. We zouden de kwaliteitshandboeken naast elkaar kunnen leggen en een deel aan ervaringsuitwisseling doen. Voor de nieuwe opvangen kan misschien een blauwdruk van een kwaliteitshandboek geschreven worden. Op die wijze dient men het warm water niet meer steeds opnieuw uit te vinden. De know how die in deze groep aanwezig is, kan op die manier veel beter gebruikt worden
•
Zwijndrecht heeft een groot aanbod naar vrijetijdsinvulling van kinderen. Zowel in vakanties, als voor- en naschools. Hier zorgen niet alleen de kinderopvanginitiatieven voor, maar ook de jeugdverenigingen, de sportverenigingen en de gemeentelijke diensten jeugd, sport en cultuur. Toch blijft een leeftijdsgroep voor deze partijen een doorn in het oog. De +10 jarigen (tot ongeveer 15 jaar) zijn zeer moeilijk te bereiken. Er is wel de Swapkeet, Swapactiviteiten, sport- en jeugdverenigingen. Maar te veel horen of zien we nog van ouders dat hun kinderen van die leeftijd zich te veel vervelen, weinig aan de hand hebben. Het lokaal overleg alleen kan dit probleem niet oplossen. Als het al op te lossen valt. 8. We stellen voor om, samen met de werkgroep Zwijndrecht Zwomert en de plaatselijke verenigingen, grondig na te denken en oplossingen naar voor te brengen over de vrijetijdsinvulling van 10 tot 15-jarigen. Ook over P.R., de manier om jongeren te bereiken, dient verder nagedacht te worden.
•
De plaatselijke onderwijsinstellingen, zowel via oudercomité’s als via de directies lid van het lokaal overleg, zien een groeiend probleem in de middagopvang. De leerkrachten zijn aangeworven om les te geven en vinden terecht niet dat zij dienen in te staan voor de middagopvang. Er zijn andere mogelijkheden die onderzocht dienen te worden. Zo is er de ervaring en know-how van Kobbe en Kozze. Kunnen deze mensen mee ingeschakeld worden in het middagtoezicht van de scholen? Mogen zij dat van de regelgeving van Kind en Gezin? Kan de sportdienst, de cultuurdienst, ontmoetingscentrum ’t Waaigat hier een rol spelen? Kunnen de mensen die nu de middagbewaking doen, ondersteund worden vanuit de gemeente, vanuit het lokaal overleg? Vele vragen dus. 9. De beleidsoptie is dan ook een antwoord te vinden op de vraag van middagbewaking in de scholen en hoe dit gezamenlijk aanpakken. We onderzoeken of we sport- en culturele activiteiten kunnen aanbieden in de scholen over de middag.
•
In het lokaal overleg, waar samenwerking centraal staat, en waar de concurrentie tussen de scholen, tussen de kinderopvanginitiatieven niet bestaande is, wordt hard gewerkt. Vanuit dit overleg zijn de voorbije jaren een aantal zaken gerealiseerd die de moeite
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
17
waard zijn. Neem daarbij nog het aanbod van vrijetijdsinitiatieven naar kinderen en jongeren dat vanaf een tiental jaar geleden in Zwijndrecht is ontsproten, en je hebt een uniek aanbod. Zwijndrecht is hiermee één van de pioniers in Vlaanderen voor wat betreft de uitbouw van dit integraal vrijetijdsaanbod. Niet voor niets behaalden we dan ook de prijs van de Minister van Sociale Zaken ‘Een geïntegreerd kinder(opvang)aanbod”. 10. Het lokaal overleg is een goede formule om de verschillende opvanginitiatieven rond de tafel te brengen. Uitwisseling van ervaring, het aanpakken van initiatiefoverschrijdende problemen, … blijven we verder via het lokaal overleg aanpakken. •
Opvoedingsondersteuning Zowel Ons Peuterhuisje als de gezinsbond is hiermee bezig. Ook Kobbe & Kozze wil hiermee van start gaan. Het voorstel is om samen met deze actoren, en diegenen die zich daar nog bij willen aansluiten, een visie te ontwikkelen om dit aan te pakken. Een mogelijke denkpiste is de volgende: • Het geven van voorlichting en informatie over ontwikkeling en opvoeding. In de schoot van het lokaal overleg kunnen vormingsprogramma’s georganiseerd worden . Hieraan kan nazorg gekoppeld worden individueel of in een ouderpraatgroep. Via folders en de beschikbare boeken in de bibliotheek kunnen ouders en begeleiders probleemgerichte informatie vinden. Opvoedingsproblemen kunnen aanleiding zijn voor het organiseren van oudercursussen of praatgroepen. • Het geven van pedagogisch advies Op vraag van de ouders is er mogelijkheid tot een opvoedingsondersteunend gesprek. We gaan ervan uit dat ouders zelf het antwoord vinden op hun opvoedingsvragen. De ondersteuning zal zich vooral richten op het zelfvertrouwen van de ouders en het vergroten van hun draagkracht omdat hierin de sleutel tot succes steekt. Vroegtijdige ondersteuning kan voorkomen dat doorverwijzing naar intensievere hulpverleningsvormen nodig is. • Het opvangen van signalen en vroegtijdig onderkennen van problemen De probleemsituatie kan te maken hebben met opvoedings-, leef-, arbeids-, woon-, gezondheid en financiële moeilijkheden. Het is de bedoeling in vrijwillige samenwerking met de ouders steun te bieden. Samenwerking met de school via CLB, directie, taakleerkrachten, … biedt een meerwaarde. We hebben ook als taak door te verwijzen naar gespecialiseerde dienstverlening bij een complexere problematiek. 11. De beleidsoptie luidt dan als volgt: Binnen het lokaal overleg wordt een visie ontwikkeld (bv. in een aparte werkgroep) hoe we zullen omgaan met opvoedingsondersteuning.
•
Inclusieve opvang Al een aantal malen staat deze beleidsoptie in het beleidsplan van Zwijndrecht. De enige realisatie die we momenteel verwezenlijkt hebben op dit vlak is het organiseren van vorming voor begeleiding kinderopvang. Zo zijn er reeds vormingen gegeven over adhd, autisme, agressie bij kinderen. Deze weg willen we zeker verder zetten. Anderzijds blijkt dat toch elke opvang (en school) zijn specifieke problemen blijft hebben met het opvangen van kinderen met een handicap. In Vlaanderen zijn een (klein) aantal goede voorbeelden van inclusieve opvang.
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
18
•
12. Het lokaal overleg blijft de vormingen voor begeleiding kinderopvang organiseren. Meer dan vroeger worden de vormingen opgesplitst per doelgroep. 13. Er worden een aantal voorbeelden van inclusieve opvang in Vlaanderen bezocht. Samen met die ervaring ontwikkelen we een visie voor de aanpak van deze inclusieve opvang. Eén van de allereerste beleidsopties was een speel-o-theek. ‘Tsjoek’, want zo heet de speel-o-theek, draait van matig tot goed. 14. Het lokaal overleg wil blijven investeren in de speel-o-theek. Samen met het gemeentebestuur moet gekeken worden naar mogelijke uitbreiding van materiaal, van service en van doelgroepen.
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
19
5. Uitleiding In Zwijndrecht is men verwoed bezig het Lokaal Sociaal Beleidsplan uit te schrijven. Ook de dienst kinderopvang van de gemeente (in hoofde van secretariaat lokaal overleg) is daarbij betrokken. De bedoeling is dat dit beleidsplan een deel wordt van het grotere lokaal sociaal beleidsplan. Wanneer dit precies in voege gaat, is nog onduidelijk. Toch wordt gewaarschuwd dat ook de link tussen het beleidsplan kinderopvang en het jeugdwerkbeleidsplan (wat toch voor een zeer groot stuk dezelfde doelgroep beoogt) niet uit het oog mag worden verloren.
Beleidsplan kinderopvang Zwijndrecht 2007-2009
20