BELEIDSPLAN 2012-2015 Stichting Biodiversity Basics Schootsestraat 160 5616 RH EINDHOVEN Kvk nr. 53 18 62 57
INLEIDING In dit beleidsplan legt de Stichting Biodiversity Basics (‘de Stichting’) haar beleidsvoornemens voor de periode 2012–2015 neer. Het door de Stichting in deze periode te voeren beleid is veelal afhankelijk van de ontwikkelingen in Oost Afrika, in het bijzonder Oeganda, en het aan haar ter beschikking staande budget. Indien deze factoren wijzigen, zal de Stichting daarop dienen te anticiperen en haar beleid dienen aan te passen. Het beleid is hiermee feitelijk dynamisch. Bij het uitzetten van het door de Stichting te voeren beleid concentreert de Stichting zich op haar statutaire doelstelling, namelijk het leveren van een concrete bijdrage aan het behoud van de biodiversiteit ten dienste van mens en natuur. Stichting Biodiversity Basics is een geheel nieuwe stichting die is opgericht op 20 juli 2011 en is gezeteld in Eindhoven. Sinds deze datum heeft de Stichting zich intensief ingezet voor het nastreven van haar statutaire doelstelling. Zo is het bestuur begonnen met het benoemen en nader definiëren van het project dat zij als eerste ter hand neemt, Project Mutuba. Daarnaast heeft de Stichting in maart 2012 een bezoek gebracht aan diverse projecten in Oeganda. Het bestuur van de Stichting Biodiversity Basics,
René Malcorps Voorzitter
1. HET BESTUUR Het bestuur van de Stichting bestaat thans uit vier leden: - de heer R.M. Malcorps, voorzitter - de heer J. Vossen, secretaris - de heer J. Vermeulen, penningmeester - mevrouw J.A.M. de Ruiter, bestuurslid Het bestuur komt minimaal 4x per jaar bijeen. 2. DOELSTELLINGEN De stichting heeft ten doel: a. het leveren van een concrete bijdrage aan het behoud van de biodiversiteit ten dienste van mens en natuur; b. het informeren van belangstellenden en donateurs over de gevolgde werkwijze en de behaalde resultaten.
2.1 Missie en visie Stichting Biodiversity Basics richt zich op het behoud van alle biodiversiteit op onze planeet met een speciale aandacht voor de biodiversiteit van de tropische regenwouden van OostAfrika. Hierbij legt de stichting de nadruk op het zoeken naar een gezonde balans tussen economische en ecologische belangen. De ambitie is om op de lange termijn veel positieve impact te creëren door onder andere de principes ‘people, planet, profit’ en ‘cradle to cradle’ te hanteren. De nadruk ligt vooral op de drie aan elkaar gerelateerde verschijnselen overbevolking, armoede en natuurvernietiging. De werkwijze bestaat hierbij uit vijf stappen: 1. het traceren van relevante probleemlocaties 2. het vergaren van kennis van ecosystemen en biodiversiteit van de betreffende locaties 3. het vergaren van kennis van het economisch en sociale handelen van de mens rond die locaties 4. creëren van relevante oplossingsmogelijkheden voor de probleemlocaties ten behoeve van zowel mens als natuur 5. werven van fondsen voor het realiseren van relevante oplossingsmogelijkheden
De Stichting wil bewustwording creëren bij jongeren, consumenten en bedrijven van het belang van sociale en ecologische aspecten met speciale aandacht voor biodiversiteit. Naast bewustwording en educatie speelt hierbij vooral het ontwikkelen van alternatieve bronnen van inkomsten voor de lokale bevolking een rol. Dit laatste kan bijvoorbeeld gerealiseerd worden door op een natuur-verantwoorde manier gebruik te maken van hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen ten behoeve van het ontwikkelen, produceren en verkopen van producten. Daarbij ligt de focus op de gehele waardeketen van het product. Afrika is zeer rijk aan biodiversiteit. Helaas staan de ecosystemen en daarmee veel van Afrika’s unieke dier- en plantensoorten onder enorme druk en worden in hun voortbestaan bedreigd. Armoede en overbevolking zijn onder andere de hoofdoorzaken. Stichting Biodiversity Basics ontplooit nieuwe initiatieven om een betere balans te realiseren tussen economie en ecologie, oftewel tussen mens en natuur.
3. WERKZAAMHEDEN De Stichting biedt waar nodig kennis en technische en financiële steun aan lokale organisaties die erop gericht zijn hun natuurlijke omgeving te beschermen, te controleren en te gebruiken op een cultureel aanvaardbare, milieuvriendelijke en economisch verantwoorde wijze. Het uiteindelijke doel van de Stichting is om middels trainingen, strategieën en beleidsontwikkeling kennisoverdracht te realiseren en zo lokaal probleemeigendom te ontwikkelen volgens de doelstellingen van de stichting. De stichting tracht haar doelen te verwezenlijken door: a. oorzaken in kaart te brengen die biodiversiteit bedreigen b. middelen in kaart te brengen die kunnen leiden tot behoud van biodiversiteit c. de focus aanvankelijk op Afrika te leggen met de intentie dit uit te breiden naar andere continenten d. kennis verwerven van het ontwikkelen van duurzame producten en productiesystemen rond het gebruik van hernieuwbare natuurlijke materialen uit het land/de regio zoals boombast, bamboe, rotan, papyrus, raffia, natuurlijke rubber etcetera e. het organiseren en assisteren van boerengroepen en handnijverheidsgroepen bij de verbouw, verwerking en verkoop van deze producten f. het organiseren en informeren van dorpelingen over de aanplant en het onderhoud van land- en bosbouwgewassen ter bescherming van de biodiversiteit g. het introduceren van duurzaamheidsprincipes in de waardeketen, bij de aanplant, verbouw, verwerking en vermarkten h. het laten uitvoeren van onderzoek naar nieuwe bewerkings- en toepassingsmogelijkheden van land- en bosbouwproducten; het reproduceren van succesvolle werkwijzen i. het mobiliseren van fondsen en menskracht j. het organiseren van workshops en masterclasses en het opstellen van artikelen over het onderwerp k. het opzetten van een website en het uitbrengen van een e-nieuwsbrief; en voorts met gebruikmaking van alle wettige middelen De Stichting acht het van groot belang dat de hierboven bedoelde producten (zie: d t/m g) in de aanvangsfase van het ‘opwaarderen’ van de waardeketen door de Stichting zelf worden vermarkt. Dit vanwege de kwetsbaarheid van het systeem en de achterstand van lokale organisaties ten opzichte van ‘westerse’ bedrijven. De opbrengsten hiervan komen volledig ten goede aan de doelstellingen van de stichting. Zodra deze producten zonder ondersteuning van de stichting voldoende marktwaardig blijken zal de stichting ze overdragen aan commerciële instanties of bedrijven. De statutaire doelstelling en de feitelijke werkzaamheden van de Stichting komen overeen. Met de werkzaamheden van de Stichting wordt het algemeen belang gediend. De Stichting is nog niet aangemerkt als algemeen nut beogende instelling (ANBI) in de zin van de Wet inkomstenbelasting 2001. Zij zal proberen om in 2012 deze status met terugwerkende kracht te verwerven. De stichting heeft vier concrete aanvangsprojecten waarop ze zich momenteel richt: • Project Mutuba • Bulindi Biodiversity Conservation Project • Workshops en masterclasses Om de Projecten te kunnen realiseren werkt de Stichting nauw samen met: - Jane Goodall Instituut Nederland - Opleidingsinstituut De Groene Campus/Helicon te Helmond - 3Masters Coaching - Stichting Kinderen van Uganda in Deventer - Jane Goodall Instituut Oeganda - Bark Cloth Enterprise in Masaka, Oeganda - Marie-Sar Agencies in Kampala,Oeganda - International Contact Uganda (ICU) in Kampala, Oeganda
3.1 Mutuba Project Onder de noemer ‘Mutuba project’ ondersteunt de Stichting in Oeganda gemeenschappen en boerengroepen die verantwoorde agro-bosbouw producten gebruiken zoals de bast van de Mutuba boom. Doel hiervan is het beschermen van de lokale natuurlijke omgeving en biodiversiteit en tegelijkertijd vooruitgang te boeken op het sociaaleconomische vlak. Hoofdactiviteiten van de Stichting betreffende Project Mutuba zijn: - oprichten van boerenassociaties - ontwikkelen en verbeteren van de volledige waardeketen van boombast - verkopen van producten vervaardigd van boombast - verkopen van het ruwe materiaal boombast De Mutuba boom oftewel Ficus natalensis is een veel voorkomende boom in Sub Sahara Afrika en met name in Oeganda. Deze boom, die oorspronkelijk afkomstig is uit het regenwoud van Afrika, is sinds lange tijd gedomesticeerd. Het is een multifunctionele boom die vooral gebruikt wordt in bananen- en koffieplantages en deel uitmaakt van een traditioneel land- en bosbouwsysteem. ‘Mutuba’ bomen leveren een positieve bijdrage aan de biodiversiteit doordat de boom zich erg goed leent voor biologische landbouw en voor ‘intercropping’ met gewassen zoals bananen (het basisvoedsel in Oeganda) en koffie (een van de belangrijkste exportgewassen). Sinds eeuwen wordt van de bast van de Mutuba boom een bijzonder textielachtig materiaal gemaakt. Met name in Oeganda werd de boombast veel gebruikt voor traditionele kleding. Het materiaal blijkt echter ook uitermate geschikt om te dienen in papier- en textiel(vervangende) toepassingen. Tot op heden worden boombast producten nauwelijks geëxporteerd. Omdat boombast een basismateriaal is, is er in de toekomst veel mogelijk op het gebied van nieuwe productontwikkeling.
Met een speciale techniek en met behoud van de boom wordt de bast handmatig van de stam gehaald. Dit proces kan elk jaar herhaald worden zonder dat de boom hier onder lijdt. Daarna volgt een langdurig bewerkingsproces van koken, hameren en drogen. Het uiteindelijk verkregen materiaal voelt aan als suède en houdt qua uitstraling het midden tussen leer, zeem en houtfineer. Het duurt slechts een jaar voordat de nieuwe bast wederom geoogst kan worden. Jaarlijks kan de boom zo’n vijf à zes vierkante meter bast leveren. Een toenemende vraag naar boombast producten zal het planten van nieuwe bomen stimuleren. Het gebruik van de boombast is een onderdeel van een eeuwenoude inheemse traditie en is door UNESCO in 2005 uitgeroepen tot een ‘Intangible Heritage of Humanity’. Uit onderzoek door zowel Nederlandse als Oegandese ontwerpers is gebleken dat het boombastmateriaal zich uitstekend leent voor de interieurontwerp-branche of om er moderne artikelen van te maken zoals kantoorbenodigdheden, relatiegeschenken of tassen.
Essentieel voor Project Mutuba is de ‘waardeketen’ benadering waarbij het optimaliseren, verbeteren en verduurzamen van ieder onderdeel van de waardeketen centraal staat met de nadruk op een realistisch beleid gericht op behoud van natuur en biodiversiteit:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
verhogen economische waarde en ecologische waarde natuur verhogen economische en ecologische waarde Mutuba boom verbeteren boombast oogsttechnieken en verbeteren onderhoud boom verbeteren productietechnieken, kwaliteit en opslag ruwe boombast materiaal verbeteren en stimuleren productie boombastproducten stimuleren en ondersteunen marketing boombast en boombastproducten stimuleren en ondersteunen van het vermarkten van boombast en boombastproducten stimuleren bewustwording van waardeketen bij jongeren, bedrijven en consumenten
De Stichting Biodiversity Basics heeft positieve verwachtingen wat betreft het opwaarderen van de waardeketen van de boombast. De Mutuba boom heeft naar ons idee alles in zich om te komen tot positieve resultaten voor zowel de Oegandese economie als de Oegandese ecologie. Vandaar dat de Stichting zich voor de komende 3 jaar het volgende ten doel heeft gesteld: a. kennis vergaren betreffende de gehele waardeketen van de boombast gericht op natuurbehoud én economische vooruitgang voor lokale mensen b. stimuleren van de aanplant van Mutuba bomen, o.a. ter garantstelling van toekomstige oogst en bij voorkeur in bufferzones rond natuurparken c. bevorderen van biologische landbouw, ‘multi-cropping’ en permacultuur in relatie met de Mutuba boom ten dienste van zowel agrarische als natuurlijke biodiversiteit d. opzetten van boeren collectief in Oeganda met als doel de kwaliteit en kwantiteit van boombast te waarborgen en te verbeteren e. mogelijkheden zoeken voor duurzame en technologische innovatie ter verbetering van boombast materiaal en ontwikkelen van nieuwe productmogelijkheden f. stimuleren en ondersteunen van productielocaties van boombast producten in Oeganda g. toewerken naar een zodanige aanplant van Mutuba bomen in bufferzones rond natuurparken dat deze een substantiële bijdrage leveren voor het behoud van oorspronkelijke natuur en biodiversiteit h. toewerken naar een zodanige productiecapaciteit van hoogwaardige boombast dat deze een substantieel onderdeel gaat uitmaken van de Oegandese economie i. ondersteuning bieden aan boeren associatie en productielocaties bij het opzetten van een gezond verkoopsysteem voor zowel de lokale markt (Oost-Afrika) als de internationale markt (Nederland, Europa, USA) j. trainingen ontwikkelen voor de boeren associaties met als doel kennisvergroting van duurzame land- en bosbouw in relaties met natuurbeheer k. de duurzame waardeketen van de Mutuba boom/boombast versterken, uitbreiden, verbeteren en bewaken
Op de lange termijn (5-10 jaar) heeft de Stichting zich ten doel gesteld: l. het behalen van een fair trade label voor de agrarische en productieonderdelen van de waardeketen m. het ontwikkelen van een speciale boombast productiemachine. n. een zodanige samenwerking creëren, dat er voor alle spelers een win-win situatie ontstaat. o. Het systeem kopiëren naar andere natuurlijke hernieuwbare materialen in Oeganda, zoals ratan, raffia, papyrus, zaden (voor sieraden), rubber, bamboe, e.d.
De Stichting beheert momenteel op kleine schaal de in- en verkoop en vermarkting van ruwe boombast en enkele van boombast vervaardigde producten. De inkoop-, transport- en voorraadkosten worden volledig gedekt door marges uit de verkoop. 3.2 Bulindi Biodiversity Conservation Project De Stichting Biodiversity Basics heeft nauwe banden met het Jane Goodall Instituut in Nederland en in Oeganda. Via dit instituut is de Stichting in contact gekomen met het Bulindi Biodiversity Conservation Project in Bulindi, Oeganda, een project dat als doel heeft de lokale natuur en biodiversiteit van Bulindi te behouden voor de toekomst. Om haar doelstellingen te kunnen verwezenlijken en om meer bekendheid te verkrijgen is enkele jaren geleden het plan ontstaan om zowel een Biodiversiteit Kennisinstituut als een Biodiversiteit EcoCafé te ontwikkelen. Het café is bedoeld om toeristen aan te trekken en daarmee een deel van de benodigde inkomsten te genereren. Het gebouw voor het Bulindi Biodiversiteit EcoCafé is momenteel al een feit. Echter voor de inrichting, de keuken en andere faciliteiten ontbreken nog de nodige financiële middelen. Het kennisinstituut staat nog in de kinderschoenen.
De lokale natuur rond Bulindi was oorspronkelijk onderdeel van een groot uitgestrekt regenwoud. Vandaag de dag echter is dit grote woud volledig versnipperd door oprukkende agrarische activiteiten van lokale veelal kleine boeren. Het Bulindi bos beslaat vandaag de dag slechts enkele tientallen hectaren maar biedt nog wel huisvesting aan een vijftigtal wilde chimpansees en heeft nog steeds een grote variatie aan biodiversiteit. Door de expansiedrift van de lokale boeren en door houtkap staat het bos onder grote druk. Het plan is om het Bulindi regenwoud voor de toekomst te behouden en uiteindelijk onderdeel uit te laten maken van het grootscheepse Budongo-Bugoma Corridor project. Dit project streeft ernaar om grote stukken oorspronkelijk regenwoud opnieuw met elkaar te verbinden middels de aanplant van bomen. Met name de aanplant van de Mutuba boom De doelstellingen van het Bulindi project vertonen veel overeenkomsten met de doelstellingen van onze Stichting. De Stichting ziet daarom het EcoCafé én het Biodiversiteit kennisinstituut van het Bulindi project als ideale praktijklocatie voor onderzoek en implementatie van haar doelstellingen. Voor wat betreft het verder ontwikkelen van het EcoCafé werkt de Stichting nauw samen met onderwijsinstituut De Groene Campus. Vanuit deze opleiding vindt jaarlijks een reis met 15 studenten plaats naar Bulindi. De studenten staan onder supervisie van De Groene Campus en de Stichting Biodiversity Basics. Ze ontwikkelen er samen met de lokale bevolking de strategie voor het realiseren van een goedlopend EcoCafé. Ook de aanleg van een botanische tuin is een van de doelstellingen van de studenten. De studenten hebben tevens als taak het vergaren van de benodigde sponsorgelden voor het implementeren van de benodigde activiteiten. Indien nodig/gewenst zal de Stichting tevens als sponsor optreden. Voor wat betreft het kennisinstituut: de Stichting voorziet drie stappen in de ontwikkeling van het Biodiversiteit Kennis- & Informatiecentrum: 1. De vorming en versterking van de gemeenschap en de boeren organisaties rond het duurzaam gebruik van agro-bosbouw producten zoals boombast en andere producten. 2. Het verlenen van advies en bijstand om de hiervoor genoemde groepen te versterken. Het doel is om hun capaciteit en vaardigheden te vergroten om hun natuurlijke habitat te beheren en om innovatieve interventiestrategieën, producten te ontwikkelen en bij te dragen tot de oprichting van nieuwe waardeketens als motor van de duurzame lokale en nationale ontwikkeling. 3. Het uiteindelijke doel is de oprichting en de vestiging van een kenniscentrum. Dit kennis-, ontwikkelings- en informatiecentrum zal worden beheerd door en eigendom zijn van lokale belanghebbenden. Het zal een netwerk-hub zijn, met als doel het verzamelen en verspreiden van informatie en kennis over zogenaamde ‘grass root biodiversiteit interventie-methoden, -methodieken en -instrumenten: training, opleiding, onderzoek en ontwikkeling
3.3 Workshops en masterclasses De Stichting beoogt het organiseren van workshops en masterclasses over het belang van behoud van biodiversiteit in relatie met sociaal-economische ontwikkeling. Doel van de workshops is inzicht verwerven in de rol die het bedrijfsleven, het onderwijs en NGO’s daarin zouden kunnen vervullen. In november 2013 zal in de eerste van deze workshops plaatsvinden in de vorm van een debat over het betreffende onderwerp. Dit debat wordt georganiseerd in samenwerking met De Groene Campus te Helmond en coaching bedrijf 3Masters te Eindhoven. De deelnemers aan het debat zullen bestaan uit vertegenwoordigers van bedrijven, vertegenwoordigers van betrokken NGO’s en studenten die ervaring hebben met internationale projecten.
4. WERVING VAN GELDEN De Stichting beoogt de benodigde fondsen zowel te werven op directe wijze (zakelijke en privé relaties) als via de sociale media (Facebook, LinkedIn). Het bestuur heeft hiervoor een uitgebreid (vooral zakelijk) netwerk met een groot potentieel. Er worden gerichte fundraising activiteiten georganiseerd tijdens de geplande workshops en masterclasses. Jaarlijks hoopt de Stichting enkele duizenden euro’s te werven uit de verkoop van boombast e materiaal en boombastproducten. Om een indicatie te geven: de omzet over het 1 kwartaal van 2012 bedroeg € 2.300. De verkoop van producten is van bijkomende aard. De Stichting zal de opbrengsten uit de verkoop volledig inzetten voor de activiteiten van de Stichting. Zodra deze producten zonder ondersteuning van de stichting voldoende marktwaardig blijken te zijn zal de stichting ze overdragen aan commerciële instanties of bedrijven. Voor het realiseren van Project Mutuba (boerenassociaties en biodiversiteitscentrum) is de Stichting in overleg met de Rabobank Foundation. Indien de Rabobank Foundation (of andere financiële instantie) besluit financiële ondersteuning te bieden voor dit project dan zal de Stichting hierin enkel een strategische rol spelen. De Stichting zal tevens gaan onderzoeken in hoeverre het mogelijk is om aanspraak te maken op eventuele subsidies ter ondersteuning van haar werkzaamheden. De Stichting heeft sinds de oprichting in augustus 2011 inkomsten verkregen uit een eenmalige gift van de heer en mevrouw Malcorps-de Ruiter en uit de verkoop van boombast producten. 5. BEHEER VAN GELDEN De stichting wordt gevormd door haar bestuur en is volledig afhankelijk van haar inzet. Alle activiteiten van de bestuursleden zijn op vrijwillige basis zonder enige vorm van vergoeding. De werving van fondsen gebeurt door het bestuur zelf. De Stichting kan tevens zonder onkosten gebruik maken van een brede kennis en faciliteiten ondersteuning van de partnerorganisaties ‘Jane Goodall Instituut Nederland’, ‘3Masters Coaching’ en ‘De Groene Campus’ waardoor directe en indirecte kosten van de Stichting tot een minimum blijven beperkt. Onkosten zoals wervingsactiviteiten, huur vergader/presentatieruimten en reiskosten Oeganda worden momenteel volledig gedekt door de genoemde partnerorganisaties. Een van de activiteiten van de Stichting betreft het vermarkten van hernieuwbare materialen en -producten. Momenteel beheert de Stichting in dit kader op kleine schaal de verkoop van het ruwe materiaal boombast en producten gemaakt van boombast in Nederland. De Stichting beheert zelf de financiën betreffende inkoop, transport, voorraad en verkoop. Inkoop-, voorraad- en transportkosten worden momenteel volledig gedekt door de inkomsten uit de verkoop van de producten en het materiaal. De fondsen van Stichting Biodiversity Basics zijn op dit moment bescheiden. Ze worden beheerd door de Stichting zelf. De stichting beheert rekening 140659404 (Rabobank op naam van Stichting Biodiversity Basics te Eindhoven).
De indirecte kosten voor de Stichting hebben louter betrekking op uitgaven als: - bankadministratie- en overboekingskosten - inschrijving kamer van koophandel - onkostendeclaraties (nihil) - kantoorbenodigdheden - webruimte De kosten voor de verkoop van boombast en boombastproducten hebben betrekking op: - inkoop en transport - verpakkingsmaterialen - verzendkosten producten - eventuele bedrukkingskosten De totale inkomsten voor de Stichting vanaf de datum van oprichting tot op heden (10 juni 2012) bedragen € 6.100. De totale uitgaven in deze periode bedragen € 4.154. Alle kosten en baten van de Stichting worden door de Stichting bijgehouden in een financieel overzicht (zie bijlage). Alle opbrengsten en kosten worden in beginsel verantwoord in de periode waarop zij betrekking hebben. Alle opbrengsten (schenkingen) worden als opbrengst verantwoord in het boekjaar waarin zij door de Stichting worden ontvangen. Als rentebaten worden verantwoord de aan het verslagjaar toe te rekenen ontvangen c.q. te vorderen renten uit hoofde van uitstaande banksaldi. Opmerking: de Stichting acht het van groot belang dat de boombast producten en voor de toekomst de producten bedoeld onder punt 3d t/m 3g, in de aanvangsfase van het ‘opwaarderen van de waardeketen’ door de Stichting zelf worden vermarkt. Dit vanwege de kwetsbaarheid van het systeem en de achterstand van lokale organisaties ten opzichte van ‘westerse’ bedrijven. De opbrengst van deze verkoop komt te allen tijde volledig ten goede aan de doelstellingen van de stichting. Zodra deze producten zonder ondersteuning van de stichting voldoende marktwaardig blijken zal de stichting ze overdragen aan commerciële instanties of bedrijven. 6. BESTEDING VAN GELDEN Het vermogen van de Stichting wordt gevormd door giften en door inkomsten uit verkoop van producten. De verworven gelden zullen worden geïnvesteerd in de onder punt 3 genoemde projecten. Echter, daar tot op heden de inkomsten nog laag zijn zal er voor de rest van het jaar 2012 nauwelijks sprake zijn van investeringskosten. De komende jaren (2013 tot 2015) zal de Stichting haar op te bouwen vermogen aanwenden ter implementatie van de onder punt 3 genoemde projecten. De bestuurders ontvangen geen beloning, noch een (bovenmatige) onkostenvergoeding voor hun diensten.
