Beleidsplan

Protestantse Gemeente Denekamp

Beleidsplan 2016-2021 November 2015 vastgesteld tijdens de gemeente-avond (onder voorbehoud van detailwijzigingen)


Beleidsplan 2016 - 2021

Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 1.2 1.3

Profiel Van historie ... ... naar heden

2. Demografie

De opbouw van de gemeente 2.1 Kerkbezoek

3. Missie

Waarom zijn wij een gemeente? 3.1 Visie 3.2 Profiel 3.3 Missie 3.4 Kernwaarden en principes

4. Pastoraat

PKN Denekamp en haar gemeenteleden 4.1 Huidige situatie 4.2 Sterke en zwakke punten 4.3 Voornemens

5. Diaconie

PKN Denekamp en de maatschappij 5.1 Huidige situatie 5.2 Sterke en zwakke punten 5.3 Voornemens

3 3 4 4

5 7

6.

7.

9 9 9 10 10

11

8.

Kerkrentmeesterlijk beheer

PKN Denekamp en haar voorzieningen 6.1 Huidige situatie 6.2 Sterke en zwakke punten 6.3 Voornemens

Specifieke doelgroepen

Aan wie willen wij in het bijzonder aandacht geven? 7.1 Kinderen en jongeren 7.2 Ouderen

Vooruit kijken

Waar willen en kunnen we naar toe? 8.1 Concrete plannen

9. Opdracht

Aan kerkenraad en gemeente

16 16 17 17

19 19 20

21 23

24

11 12 12

13 13 14 15

2/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Inleiding

1. Inleiding 1.1 Profiel De Protestantse Kerk in Nederland is vanouds een presbyteriaalsynodale kerk, met een sterk accent op de woordverkondiging op basis van de belijdenisgeschriften. In die traditie is de Protestantse Gemeente te Denekamp een typisch geografisch georganiseerde gemeente. Immers, in een omgeving die overwegend Roomskatholiek georiënteerd is - en bovendien gekenmerkt wordt door zowel toenemende secularisatie als door stijgende gemiddelde leeftijd van de inwoners – is er geen ruimte voor het naast elkaar bestaan van verschillende mentale gemeenten of gezindten.

In grote lijnen kan de betrokkenheid van de gemeente vooral worden samengevat als ‘traditioneel-gemeente-zijn’. Dit betekent dat de Protestantse Gemeente in Denekamp zich bewust is van haar minderheidssituatie, zowel in cultuur-historisch opzicht, als ook in impact in de samenleving. Vanuit de historie is het ook begrijpelijk dat de gemeente zich steeds bewust is van haar kwetsbaarheid in die samenleving, hetgeen een zekere behoudendheid in de ontwikkeling van de Protestantse Gemeente te Denekamp niet alleen (deels) verklaart, maar wellicht ook rechtvaardigt.

Hierdoor is de Protestantse Gemeente te Denekamp dé kerk voor alle Protestanten in het dorp Denekamp en het buitengebied daarvan. Daarmee varieert ook de interpretatie die de gemeenteleden van de gemeente hebben sterk: van liturgisch of klassiek Calvinistisch, tot conciliair of oecumenisch-diaconaal, vrijwel alle gezichtspunten kunnen voorkomen. Echter, in het alledaagse ‘gemeente zijn’ blijken variaties in denominatie en interpretatie daarvan niet of nauwelijks zichtbaar (gemaakt) te worden.

3/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Inleiding

1.2 Van historie ...

1.3 ... naar heden

De bijzondere verhouding tussen rooms-katholiek en Protestants, zoals die typerend is voor noordoost Twente, is vanaf het begin zichtbaar in de gemeente. Hoewel na de verovering van Twente door Maurits het protestantisme de staatsgodsdienst wordt, duurt het nog vijf jaar voor er een predikant komt in Denekamp. Slechts drie jaar daarna moet zijn opvolger de benen nemen als de Spanjaarden Oldenzaal heroveren en alles weer rooms-katholiek maken. Een kleine tien jaar later komt er een nieuwe ‘zielzorger’ in Denekamp: Andreas Bruggink. Hij was Gereformeerd noch Rooms, maar Lutheraan. Of, zoals een oud archief vermeldt: “Hij hinkte op beide zijden.” Hij was getrouwd, maar niemand die er moeilijk over deed. Hij blijft hier dan ook 20 jaar.

De Protestantse Gemeente te Denekamp maakt deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland en bestaat sinds mei 2006. Als Protestantse Gemeente is ze de voortzetting van de Hervormde Gemeente Denekamp en de Denekampse wijkgemeente van de Gereformeerde Kerk van Oldenzaal. Ze heeft momenteel ruim 550 leden. De verwachting is dat dit naar de toekomst toe geleidelijk aan zal teruglopen.

Dan wordt het een aantal gereformeerde predikanten echter te gortig dat er hier, na de herovering van Twente op de Spanjaarden, nog altijd geen gereformeerd predikant is: Bruggink wordt in 1635 afgezet en de kerk wordt gesloten. Met de komst van dominee Palthe (in 1635) begint dan de eigenlijke protestantse geschiedenis van Denekamp. Een gemeente die in die tijd welgeteld vier gezinnen telde. Met alleen maar roomskatholieke kerkrentmeesters. In 1810 moet de kleine hervormde gemeente afstand doen van de dorpskerk – het oude deel van de grote kerk aan de overkant. De kerk moest naar de grootste geloofsgemeenschap. Hier, tot op de dag van vandaag, de roomskatholieken. De hervormde gemeente kreeg fl 5.000,- van de koning voor de bouw van een nieuwe kerk. Een zogenaamde “Waterstaatskerk”, gebouwd in classicistische stijl, van Isterberger baksteen en 4 pilasters van Gildehauser zandsteen. In dit “Waterstaatskerkje” kerkt de Protestantse Gemeente nog altijd.

Dit is, globaal, de Protestantse Gemeente te Denekamp: een gemeente waar mensen worden herkend én gekend. Een zorgzame gemeenschap waarin mensen zich geborgen weten. Daarvan hopen wij, als Protestantse Gemeente, ook iets uit te dragen.

4/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Demografie

2. Demografie 1 5 20 0% 1% 3%

De opbouw van de gemeente Ingeschrevenen op 10 april 2015 »» Doopleden

»» Belijdende leden

45 6%

Burgerlijke staat

: 227

Gehuwd Ongehuwd

: 334

Weduwe/Weduwnaar

219 31%

»» Pastorale eenheden : 399

414 59%

1 0%

143 20%

Kerkelijke staat 334 48%

81 12%

Belijdend lid

Geregistreerd Partnerschap Onbekend

1 1 0% 1 1 0% 0% 0% 39 6%

Doopgezindte Nederlands Hervormd

Dooplid

Protestants

Overig 227 32%

Gescheiden

144 20%

Gereformeerde Kerk 435 62%

Rooms Katholiek Nederlands Hervormde Kerk

5/24



400

Aantal personen per leeftijdscategorie 160

Overig

140

Dooplid

120

350

250

80

y = -3.2x

200

60 40

150

20 0 - 10

11 - 20 21 - 30 31 - 40 41 - 50 51 - 60 61 - 70 71 - 80 81 - 90 91 - 100

90

Belijdend lid

80

Dooplid

70

Overig

60

100

geen doop

jan 2012

dooplid

jan 2013

780

Aantal personen per leeftijdscategorie

jan 2014

jan 2015

Ledenverloop

750

40

730 720

20

710

10 0 - 10

11 - 20 21 - 30 31 - 40 41 - 50 51 - 60 61 - 70 71 - 80 81 - 90 91 - 100

y = -4.1x

760

740

30

belijdend lid

770

50

0

y = -4.9x

300

Belijdend lid

100

0

Ledenverloop per categorie

700

y = -12.2x

afname: ~ 1.8% op jaarbasis jan 2012

jan 2013

jan 2014

jan 2015

6/24

Protestantse Gemeente Denekamp 2.1 Kerkbezoek Vaak hebben we het eenvoudigweg over het ‘gestaag’ dalende kerkbezoek. Maar bij een wat verdergaande analyse blijkt daar meer over te zeggen te zijn. »» Het gemiddelde kerkbezoek daalt • bij ‘alle’ diensten in steeds groter tempo • bij ‘gewone’ diensten in redelijk constant tempo • bij hoogtijdagen bovengemiddeld sterk


150

Kerkbezoek 'gewone' zondagen van 1 januari 2009 - Pasen 2015 (286 diensten)

125

100

75 y = -0.03x

»» De daling is aantoonbaar significant »» De daling treedt met name op in de periode van advent tot Pinksteren »» De opvallendste daling treedt op bij Pinksteren • per jaar komen er ongeveer 12 kerkgangers minder »» In de herfst (half augustus tot einde kerkelijk jaar) is er een heel lichte stijging in het gemiddelde kerkbezoek »» Het kerkbezoek wordt significant beïnvloedt door de ‘zomergasten’ • gecompenseerd voor zomergasten neemt het gemiddelde kerkbezoek veel sterker af »» De variatie in het kerkbezoek is het kleinst in de herfst »» De variatie in het kerkbezoek is het grootst in het voorjaar • lichte correlatie met de Paasdatum/vakantieplanning

50

25

0

2.1.1 Extremen »» Pieken in de grafieken zijn te verklaren door bijvoorbeeld: • afscheids- en intredediensten van voorgangers • dienst bij het jubileum • groepen bezoekers (zoals padvinders) »» Dalen in de grafieken zijn te verklaren door bijvoorbeeld: • zondagsdienst op bijvoorbeeld 2e of 3e kerstdag • oecumenische diensten

7/24



Kerkbezoek rond Kerst

150

Kerstochtend

140

Kerstavond

130 120

Gemiddeld kerkbezoek per kwartaal 100.0 95.0 90.0 85.0 80.0 75.0 70.0 65.0 60.0

110

y = -0.5x

100

y = -2.3x

90 80

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Kerkbezoek rond Pasen

160

Paasnacht

2009q1 2009q2 2009q3 2009q4 2010q1 2010q2 2010q3 2010q4 2011q1 2011q2 2011q3 2011q4 2012q1 2012q2 2012q3 2012q4 2013q1 2013q2 2013q3 2013q4 2014q1 2014q2 2014q3 2014q4 2015q1 2015q2

140

Paasochtend

120 100

y = -7.1x

80 60 40

2010

2011

2012

2013

2014

2010

2011

2012

2013

2015

2014

2015

Kerkbezoek Pinksteren Pinksteren

150

100.0

140 130 120 110

90.0

100

80.0

y = -12.5x

90

70.0

80

60.0 50.0

2009

160

Gemiddeld kerkbezoek per seizoen 2009

y = -1.7x

(Winter) Advent - 31 jan

(Lente) 1 feb - pinksteren

(Zomer) pinksteren - 14 aug

2009

2010

2011

2012

2013

2014

(Herfst) 15 aug - laatste zondag

8/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Missie

3. Missie Waarom zijn wij een gemeente? 3.1 Visie

3.2 Profiel

De Protestantse Gemeente te Denekamp is allereerst en bovenal gemeente van Christus. Jezus Christus is de kern, om Hem komen we samen, zoals je je warmt rond het vuur in de haard. Dat vuur willen we brandend houden voor iedereen die een plaatsje zoekt.

Deze visie past bij het profiel, het gezicht van de Protestantse Gemeente te Denekamp:

Wij willen kerk van Christus zijn door in beweging te komen, op te staan. Door ons te laten inspireren met het vuur van zijn liefde. Want het huis dat wij willen bouwen, is een huis warm van liefde, waar velen onderdak kunnen vinden en wij God tegemoet willen komen.

»» Een kerk, niet voor zichzelf, maar voor anderen. We zijn kerk voor de wereld, waarbij openheid, dienstbaarheid en solidariteit de kernwoorden zijn die in deze gemeente leven. Hierin zit een groot deel van de eigenheid en kracht van de gemeente. »» Een kerk met de nadruk op het Woord in de kerkdiensten. De Bijbelverhalen vormen elke zondag weer het uitgangspunt, waarin we ons zelf herkennen of tegenkomen. Daarnaast is de kerkdienst ook een vorm van vieren waarin we met open ogen in de wereld staan en aansluiting zoeken met het levensgevoel van nu. Er is met andere woorden sprake van vieren-leren-delen. »» Een kerk met een persoonlijke benadering. Er is veel onderlinge zorg en we proberen naar elkaar om te zien en zo geborgenheid te bieden. »» Een kerk die kleinheid als kracht heeft. 9/24

Protestantse Gemeente Denekamp 3.3 Missie De protestantse gemeente te Denekamp is een gemeenschap van mensen die geloven in God, zij weten zich onderling verbonden, gaan open en respectvol met elkaar om en hebben oog voor de mensen en wereld om hen heen.

3.4 Kernwaarden en principes De protestantse gemeente te Denekamp wil een gemeenschap van mensen zijn die: 3.4.1 geloven in God zoals die zich geopenbaard heeft in Jezus Christus. Wij beseffen dat we daarbij niet kunnen zonder de Geest van God die ons als gelovige en als gemeenschap inspireert. De zondagse eredienst is een ankerpunt voor onze gemeenschap. Wij maken deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland en de wereldwijde kerk. »» Het geloof en gemeente-zijn versterken is het doel van alle bijeenkomsten, vergaderingen en informele activiteiten, de materiële zaken staan ten dienste van deze activiteiten. »» De zondagse eredienst is een ankerpunt voor onze gemeenschap, die toegankelijk en uitnodigend moet zijn. »» Het geloof verbindt met alle mede-gelovigen in Denekamp, Nederland en wereldwijd.

Beleidsplan 2016 - 2021 Missie

3.4.2 zich onderling verbonden weten. Het ‘omzien naar elkaar’ is wezenlijk voor onze geloofsgemeenschap. We willen zover het mogelijk is, om elkaar heen staan, met name op de hoogte- en dieptepunten van het leven. Het is een plek waar iedereen zich veilig weet en zich thuis voelt. »» Het omzien naar elkaar is delen van en meeleven in alle dingen, maar zeker in hoogte- en dieptepunten; mensen die daar behoefte aan hebben krijgen structureel aandacht. »» Elke vorm van betrokkenheid is een uiting van verbondenheid. 3.4.3 open en respectvol met elkaar omgaan. Onze variëteit in geloof en leven willen we zien als een gave om het leven als geloofsgemeenschap levendig te houden. »» Open is: ruimte geven aan verschillen in kerk-zijn en geloofsbeleving. »» Respect is de basis voor open en kritische gesprekken over geloofs- en alle andere zaken. 3.4.4 oog hebben voor de mensen en de wereld om hen heen. We maken deel uit van de burgerlijke gemeente, zien de nood van mensen en helpen waar mogelijk. We zoeken aansluiting bij het werk dat over onze grenzen heen door christelijke instellingen gedaan wordt op het gebied van zending en werelddiaconaat »» De gemeente en gemeenteleden staan midden in de wereld, hebben oog voor mensen en helpen waar nodig. 10/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Pastoraat

4. Pastoraat PKN Denekamp en haar gemeenteleden Verbondenheid, ontmoeting en omzien naar elkaar zijn trefwoorden die in het pastoraat hoog aangeschreven staan. Wij weten ons geroepen door het evangelie van Jezus Christus tot omgang met de Eeuwige en waar wij binnen onze geloofsgemeenschap mensen proberen te herkennen en zo de betrokkenheid te willen vergroten Deze betrokkenheid willen wij herkennen bij: »» B ij momenten van vreugde en dankbaarheid, maar ook bij zorg en verdriet. »» E en luisterend oor zijn bij vragen rondom geloof en zingeving. »» De bevordering van vormen van onderlinge ontmoeting Het omzien naar elkaar is een taak van de gehele geloofsgemeenschap, waarin de ouderlingen en de predikant een bijzondere taak hebben te verrichten. Zij kunnen in hun pastorale werk steunen op het werk van de contactpersonen in de wijk, die een sterke signalering functie mogen hebben op wat er leeft in de wijken.

Naast het individuele pastoraat wordt er meer gezocht naar vormen van onderlinge ontmoeting. In onze geloofsgemeenschap zijn dat met name activiteiten voor de oudere gemeenteleden; de Ouderenmiddag ,de vieringen in het zorgcentrum en de Vrouwen Contact groep.

4.1 Huidige situatie »» D e Protestantse Gemeente is opgedeeld in vijf wijken met elk een eigen wijkouderling en een aantal contactpersonen. In de zogenaamde Kerkenwerkmap is een toerusting opgenomen voor het bezoekwerk. »» De wijken zijn verdeeld aan de hand van het aantal adressen. Daarbij hanteren wij het vraaggestuurde pastoraatmodel door een inventarisatie van wie er behoefte heeft aan bezoek. Voor de overige gemeenteleden is er het incidentele pastoraat bij melding of signalering. »» Jaarlijks komt de pastorale werkgroep bijeen voor ontmoeting en toerusting. »» Het consistorie – met ouderlingen en predikant- komt regelmatig bijeen voor coördinatie en stand van zaken in het pastoraat. 11/24

Protestantse Gemeente Denekamp »» M et de diaconie is er incidenteel overleg bij het signaleren van noden bij gemeenteleden en niet-gemeenteleden. Daarbij kan er een beroep worden gedaan op de oecumenische werkgroep Kerkwerk en de Stichting Agatha Laan fonds. »» Er is onderling pastoraat: Gemeenteleden zien naar elkaar om in luisterend oor en hulpvaardigheid. In de huidige situatie zijn er zorgen rondom de voortzetting van het pastorale model. Ook wij kennen vacatures en dit geeft een behoorlijke werkdruk voor maar weinig mensen.

4.2 Sterke en zwakke punten 4.2.1 Sterke punten »» De onderlinge verbondenheid onder met name de oudere gemeenteleden is sterk. »» De inzet en motivatie van de ouderlingen is – ondanks de werkdruk- lovenswaardig. »» Naast de ‘zorg op maat’ via de wijkteams wordt de verbondenheid met de gemeenteleden bevorderd door het koffiedrinken na de erediensten »» Het omzien naar elkaar wordt onder aandacht gebracht via de wekelijkse Zondagsbrief, waar voor gemeenteleden een actueel overzicht wordt gegeven van gemeenteleden die 80 jaar of ouder mogen worden. »» De wekelijkse bloemengroet wordt nu centraal geregeld en via de zondagsbrief wordt er telkens opgeroepen tot het aanleveren van suggesties.

Beleidsplan 2016 - 2021 Pastoraat

»» De verbondheid met de erediensten wordt voor gemeenteleden die meer naar de kerk kunnen verzorgt d.m.v. de Kerkradio. 4.2.2 Zwakke punten »» De geringe betrokkenheid van met name de 30-ers en 40ers is een grote zorg. »» De grote invloed van gemengde huwelijken. »» Door de grote werkdruk in individueel pastoraat is er weinig aandacht voor vormen van groepspastoraat. »» De communicatie over het wel en wee bij gemeenteleden in het bijzonder bij ziekte, door geringe melding van gemeenteleden. »» Het hebben van een part-time predikant is merkbaar in het pastoraat.

4.3 Voornemens »» Gemeenteleden vragen wel en wee op zondagsbrief te laten vermelden voor de bevordering van omzien naar elkaar. »» Bezinning op een vorm van onderling geloofsgesprek in de wijk gericht op middengroep. »» Bezinning en wervingsplan opvolging ouderlingen en contactpersonen. »» De resterende parttime tijd inzetten op vormen van pastoraat die nu te weinig aandacht krijgen in mogelijke samenwerking met de regio-kerken.

12/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Diaconie

5. Diaconie PKN Denekamp en de maatschappij Zoals we als kerk het vuur brandend willen houden voor iedereen die onderdak zoekt, zo willen de diakenen omzien naar mensen binnen en buiten de kerk die geen plaats hebben. Op die manier willen wij bouwen aan een huis waar velen onderdak kunnen vinden. Hopen wij “zo goed als God te zijn” voor de ander die wij ontmoeten.

5.1 Huidige situatie 5.1.1 Werkzaamheden in en rond de eredienst »» Per jaar vinden er vijf avondmaalsvieringen plaats, waarbij drie diakenen dienen aan de tafel. »» Via de kerkradio kan de kerkdienst rechtstreeks worden beluisterd. Daarnaast wordt de dienst opgenomen op een dvd. Ook doop-, trouw- en rouwdiensten worden op dvd opgenomen en aan de familie uitgereikt. »» De diaconie draagt de eindverantwoordelijkheid voor de bloemen op de avondmaalstafel.

5.1.2 Collectes »» Van de drie collectes, die er per kerkdienst worden gehouden, is de eerste steeds bestemd voor de diaconie, of de ZWO. Aan de uitgang is de collecte wisselend voor de kerk of de diaconie of de ZWO. Het kan zijn dat de eerste collecte voor eigen werk is, maar het kan ook zijn dat het voor een doel is dat de diaconie zelf heeft bepaald. »» De kerkenraad stelt jaarlijks het collecterooster vast, op voorstel van het college van kerkrentmeesters en het college van diakenen. Een deel daarvan zijn af te dragen collectes. Deze worden vastgelegd door “Kerk in Actie”, de landelijke diaconie van protestantse kerk. Voor het overige bepaalt de diaconie zelf aan welke doelen de collecte opbrengsten worden besteed. Onze voorkeur gaat uit naar kleinschalige projecten zowel binnen onze regio, als in het buitenland. Gemeenteleden, die zelf een suggestie willen doen voor een collectebestemming, worden daartoe van harte uitgenodigd.

13/24

Protestantse Gemeente Denekamp 5.1.3 Ouderenwerk »» Twee keer per jaar kunnen gemeenteleden die zelf hulp behoeven of waarvan de partner lichamelijke verzorging nodig heeft een week op vakantie naar het Roosevelthuis te Doorn. De diaconie geeft financiële steun voor deze vakantie van ouderen, gehandicapten en zieken inclusief uitzending van vrijwilligers. »» Naar aanleiding van de dankdag voor gewas en arbeid maken we fruitbakjes voor gemeenteleden van 75 jaar en ouder. Na de kerkdienst worden deze fruitbakjes door gemeenteleden bij de mensen thuis bezorgd. »» Per jaar vinden er vijf avondmaalsvieringen plaats in het verpleegtehuis Gerardus Majella. Daarbij zijn twee diakenen aanwezig om aan de tafel te dienen. 5.1.4 Regiocontact »» Een keer per jaar vergaderen de diaconieën van de Kleine Ring (Denekamp, Weerselo, Ootmarsum, Tubbergen en Oldenzaal) met elkaar. Het ene jaar kiezen we een doel in het buitenland, het daarop volgende jaar kiezen we een doel in Nederland dat we gezamenlijk steunen. In onze gemeente wordt er gedurende dat jaar ongeveer vijf keer voor dit doel gecollecteerd. 5.1.5 Financiële verantwoording »» Waar nodig, geeft de diaconie financiële steun aan kindernevendienst, jeugdwerk, bejaardenmiddagen, kerstmiddag, bloemen voor zieken en bejaarden.


De diaconie beheert de diaconale goederen op een zodanige manier dat het een zo positief mogelijk rendement oplevert, wat weer ten goede komt aan allerlei projecten en doelen. Uiteraard wordt hierover verantwoording afgelegd aan de kerkenraad middels het overleggen van de jaarrekening. Ook worden de jaarrekeningen en begrotingen elk jaar gepresenteerd op een gemeenteavond en worden ze gepubliceerd en achter in de kerk gelegd zodat iedereen ze kan meenemen en bekijken. Op vragen over de besteding van de inkomsten kan de diaconie altijd worden aangesproken. 5.1.6 Overige werkzaamheden »» De diaconie verzorgt de kerstattenties voor vrijwilligers binnen onze Protestantse gemeente. »» Namens de diaconie neemt er iemand zitting in de ZWO,.en het moderamen. »» Een aantal dames (ook van de R.K. parochie), maakt Paasbakjes die door de diaconie worden verkocht bij de Supermarkt Plus en in het Irenegebouw, ten bate van een (binnen- of buitenlands) project van de Kleine Ring.

5.2 Sterke en zwakke punten 5.2.1 Sterke punten »» de diaconie maakt zich sterk voor zowel binnen- en buitenlandse projecten van zowel Kerk in Actie als andere hulpbehoevenden in de wereld. »» de bejaardenzorg, vakantie, bejaardenmiddagen, kerktelefoon. 14/24

Protestantse Gemeente Denekamp »» Avondmaal in het v.v.t.o. »» Het verzorgen van sprekers met de jaarlijkse gemeenteavond 5.2.2 Zwakke punten »» We weten niet wie er hulp nodig heeft in onze gemeente, omdat er niet over wordt gesproken!!!! B.v. renteloze leningen of andere financiële steun onze prioriteit in de toekomst is: met open ogen en oren , de nood van deze mensen te herkennen en te helpen.


»» Als diaconie willen we ons meer verdiepen in de hulp die aanwezig is bij de burgerlijke gemeente. Daarbij denken we aan de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de Sociale Gids die de Gemeente Dinkelland jaarlijks uitgeeft. »» Twee keer per jaar zijn er vergaderingen met de ZWOcommissie om onze activiteiten beter op elkaar af te stemmen (eerste vergadering na de zomervakantie en de eerste vergadering in het nieuwe jaar). In augustus 2008 heeft de eerste gezamenlijke vergadering reeds plaatsgevonden.

»» door “stille” armoede worden er vrijwel geen gelden vrijgemaakt voor mensen van onze eigen gemeente die het financieel heel zwaar hebben. Dit is mede toe te rekenen aan schaamtegevoel en de twentse terughoudendheid.

5.3 Voornemens »» Proberen de opbrengst van de collectes voor speciale doelen te verhogen door stukjes Zondagsbrief. Daarbij zal ook de desbetreffende website worden vermeld zodat mensen ook zelf nog meer over het doel kunnen lezen over. het doel”. Op die manier hopen we dat de opbrengst hoger wordt. Tot slot zal er over de speciale collecte ook een stukje worden geschreven in de lokale krant “Dinkellandvisie”, onder de rubriek kerkdiensten. Zodat iedereen die zondags naar de dienst komt weet waarvoor er gecollecteerd wordt. »» Via de nog aan te leggen glasvezel, door de woningbouwvereniging Dinkelborgh, gemeenteleden de mogelijk bieden de dienst te volgen met beeld en geluid.

15/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Kerkrentmeesterlijk beheer

6. Kerkrentmeesterlijk beheer PKN Denekamp en haar voorzieningen Het college van kerkrentmeesters schept de financiële en materiële randvoorwaarden voor het duurzaam leven en werken van de gemeente. Door effectief en efficiënt beheer te voeren wordt getracht voldoende middelen vrij te maken om het goed functioneren van onze gemeente mogelijk te maken. Dit gebeurt onder andere door werving van bijdragen en exploitatie van kerkelijke bezittingen. Hoofddoel hierbij is het veiligstellen van de middelen van de gemeente op lange termijn.

6.1 Huidige situatie In overleg met en in verantwoording aan de kerkenraad behartigt het college van kerkrentmeesters de zakelijke aangelegenheden van de kerk, kerkgebouwen, aanstellingen en salarissen/ vergoedingen van predikanten, kosters en vrijwilligers. In de praktijk richten de kerkrentmeesters zich op »» Het opstellen van de begroting en de jaarrekening. »» Het zorg dragen voor de geldwerving.

»» Het opstellen en actueel houden van prognoses voor de komende vijf jaar op financieel gebied en het beschikbaar hebben van meerjarencijfers. »» Het zorg dragen voor het beschikbaar zijn van ruimten voor de eredienst en de andere activiteiten van de gemeente. »» Het beheren van de financiën/goederen/gebouwen/gronden van de gemeente en de verhuur/verpachting aan derden. »» Het uitvoeren van het vastgestelde personeelsbeleid in de context van de vigerende begroting(en). »» Het zorg dragen voor de arbeidsrechtelijke aangelegenheden van hen die krachtens arbeidsovereenkomst bij de gemeente werkzaam zijn. »» Het fungeren als opdrachtgever van de koster en de organisten. »» Het (doen) bijhouden van de ledenadministratie. »» Het (doen) beheren van de archieven van de gemeente. »» Het beheren van de begraafplaats. »» Het jaarlijks opstellen van het collecterooster in overleg met het college van diakenen. 16/24

Protestantse Gemeente Denekamp »» Het onderhouden van contacten met de andere colleges van kerkrentmeesters in de Kleine Ring. »» Het financiële beheer van de Ringsproak.

6.2 Sterke en zwakke punten 6.2.1 Sterke punten »» Het eigen vermogen geeft de gemeente een uitstekend financieel vangnet. »» De onderhoudsstaat van alle onroerende goederen is goed tot zeer goed. Momenteel wordt gewerkt aan enkele structurele verbeteringen van het onroerend goed. »» Er is een inhaalslag gemaakt op informatietechnisch/ beheersgebied. Daardoor is de informatiebeschikbaarheid ruimschoots op peil. Voorbeelden omvatten het digitaliseren van het begraafplaatsbeheer en het pachtbeheer. »» Door de samenwerking die gerealiseerd is met de KKG, is het beheer van de pachtgronden minder gebonden aan persoonlijke relaties met onze gemeente en meer marktconform. 6.2.2 Zwakke punten »» Het deel van de benodigde inkomsten dat gegenereerd kan worden uit ‘levend geld’ is volstrekt onvoldoende. De gemeente teert structureel in op eigen vermogen, ofwel: de ‘levensstandaard’ van onze gemeente kan niet verantwoord worden door de inkomsten.


»» Voor het werk van de kerkrentmeesters is in toenemende mate kennis nodig van bijvoorbeeld arbeidsvoorwaarden, weten regelgeving over huren, pachtrecht, restauratieregelgeving en -subsidies, verzekeringen en financiële beleggingsinstrumenten. Met de beschikbare expertise in het college van kerkrentmeesters is het steeds moeilijker om beslissingen adequaat te nemen en te onderbouwen »» De capaciteit die nodig is om alle beheerszaken afdoende te kunnen regelen neemt toe, terwijl de beschikbare capaciteit al ontoereikend is en steeds verder af (b)lijkt te nemen.

6.3 Voornemens Om ook in de toekomst de materiële voorwaarden voor het ‘gemeente zijn’ te kunnen waarborgen, zal het college van kerkrentmeesters zich in toenemende mate moeten richten op de rentabiliteit van de middelen van de gemeente. Immers, doordat de inkomsten uit ‘levend geld’ een gestage afname laten zien zullen de opbrengsten uit de overige bronnen moeten toenemen om de gemeente op hetzelfde niveau ten dienste te kunnen zijn. Voor de periode gerelateerd aan dit beleidsplan wordt een voorzichtige stijging uit de pachtopbrengsten voorzien, hoewel ook de daarmee gepaard gaande kosten toenemen. Opbrengsten uit verhuur zullen waarschijnlijk niet significant wijzigen, zeker gezien het feit dat voor de oude pastorie een nieuwe huurperiode van vijf jaar is ingegaan. Voor het beheer van de geldelijke middelen wordt gewerkt aan een beleggingsstatuut, zodat de wijze van beleggen meer gestructureerd vastgelegd is. Daarnaast 17/24



werken de kerkrentmeesters aan het consolideren van de beleggingsportefeuille, waardoor meer eenduidigheid en transparantie gerealiseerd wordt. Gezien de tijdshorizon waar het college van kerkrentmeesters haar werk op baseert, worden geen grote verschuivingen in de mix liquiditeiten/beleggingen/onroerend goed voorzien. De kerkrentmeesters zullen de beleggingsmix meer inzichtelijk en expliciet maken en ook de beheersstrategie duidelijk vastleggen. Na het uitvoeren van nogal wat onderhoudswerk en restauratiewerkzaamheden is de huidige toestand van alle onroerend goed ruimschoots op peil. Binnen de termijn van dit beleidsplan zijn de kerkrentmeesters niet voornemens buitengewone maatregelen te treffen. De risico’s die het in eigen beheer houden van de begraafplaats met zich meebrengt nemen toe. Hierdoor wordt het opportuun om te onderzoeken onder welke voorwaarden het voordelig en verstandig is om het beheer van de begraafplaats onder te brengen in -bijvoorbeeld- een zelfstandige stichting. De kerkrentmeesters gaan verkennen wat de mogelijkheden zijn, met als doel om de risico’s voor onze gemeente te minimaliseren.

18/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Specifieke doelgroepen

7. Specifieke doelgroepen Aan wie willen wij in het bijzonder aandacht geven? 7.1 Kinderen en jongeren Jongeren zijn ‘de toekomst van de kerk’ en dat in een tijdsgeest waarin geloof en kerk niet meer vanzelfsprekend zijn, eerder zoekend. Bij dat zoeken willen wij jongeren ondersteunen en begeleiden,omdat we kerk en geloven zo belangrijk vinden dat jongeren kennis maken met wat geloven is. Visie Jongeren voelen zich betrokken bij God en de gemeente van Jezus Christus doordat ze onderdeel zijn van de geloofsgemeenschap. 7.1.1 Huidige situatie. »» Er is tweewekelijks oppas voor de allerkleinste kinderen, opdat hun ouders de ‘handen vrij hebben’ om de eredienst bij te wonen. Door dit aanbod raken de allerkleinste kinderen ‘spelenderwijs’ ook bekend met de kerk.

»» De kindernevendienst is als activiteit opgehouden, door te weinig opkomst van kinderen in de leeftijdsgroep van de basisschool. Vanuit de kerkenraad is er bezinning en voorgenomen plannen om te komen tot gezinsdiensten of intergeneratieve diensten. »» Er is catechese aanbod voor de leeftijdsgroep 12-18 jaar in samenwerking met de Prototestantse Gemeente in Ootmarsum. »» Jongeren in de leeftijd van 15 jr e.o. betrokken bij de eredienst als collectant. 7.1.2 Zwakke punten »» Geen protestantse basisschool in Denekamp. »» I nvloed van de r.k. geloofsopvoeding als basiscatechese op basisscholen »» Jongeren volgen overwegend onderwijs buiten Denekamp. »» Weinig betrokkenheid van ouders bij de kerk.

19/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Specifieke doelgroepen

7.1.3 Voornemens

7.2 Ouderen

Betrokkenheid van ouders stimuleren en belangstelling van oudere gemeenteleden voor kinderen en jongeren door:

De ouderen in onze gemeente verdienen ook onze speciale aandacht. Zij zijn hun leven lang lid geweest van onze kerk, hebben waarschijnlijk ook al vele soorten van vrijwilligerswerk binnen de gemeenschap verricht en komen nu op de leeftijd dat ze een stapje terug willen doen en minder aandacht kunnen geven, maar daarom niet minder aandacht zouden moeten krijgen. Zij vormen de vaste kern van onze gemeente en zijn betrokken bij veel wat er gebeurt ondanks dat ze zelf misschien niet meer daaraan kunnen bijdragen.

»» Begeleiding en creatieve vertaling van het geloof door een werkgroep gezinsdiensten. »» A anbieden van toerusting op het gebied van geloofsopvoeding. »» Jongeren betrekken bij de diensten »» H et aanbieden van geloofsopvoedkundig materiaal tijdens de oppasdiensten »» J ongeren betrekken bij diaconale projecten dmv snuffelstages (jeugdcollectanten en projecten)

Maar ook zij zullen bewust moeten worden gemaakt van de bedreigingen die er zijn voor onze kerk als er niets verandert.

»» H et stimuleren van het volgen van geloofsgesprekken met jongeren door; • Persoonlijke benadering via brief en social media • Aansluiting zoeken bij Huis van Spiritualiteit te Ootmarsum. • Het aanbieden van leer- werkvormen die aansluiten bij de belevingswereld van jongeren waarmee de relatie geloof, bijbel en maatschappij wordt onderstreept. We moeten kinderen het gevoel geven dat ook zijn welkom zijn in onze gemeenschap en daar de geborgenheid kunnen ervaren die ze ook thuis ervaren.

20/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Vooruit kijken

8. Vooruit kijken Waar willen en kunnen we naar toe? Terugkijkend op de eerdere hoofdstukken van dit beleidsplan zien we een houding die het midden houdt tussen ‘volhardend kerk zijn’ en ‘hoop’. Volhardend, terwijl de gemeente veroudert, de kerk leegloopt en kinderen nauwelijks meer zichtbaar zijn. Tegelijkertijd denken we terug aan onze organisatie van weleer: extra stoelen in de kerk met kerst en pasen, jaarlijks aannemen van groepen nieuwe lidmaten en zondagschool in de Julianaschool. En juist door dat terugkijken spreekt uit de volhardendheid van kerkenraad en vrijwilligers een zekere vertwijfeling. Daarmee kunnen we ons afvragen: “waarvoor doen we het nog?” en “hoe lang kunnen we dit volhouden?”. Maar tegelijkertijd is er die hoop. Niet de hoop dat vanzelf alles terugkeert naar de situatie van weleer. Nee, veel meer de hoop die voorbij onze traditionele organisatie kijkt. In die hoop ligt onze toekomst. Tijden veranderen, en wellicht past de organisatie die we waren niet meer bij de gemeente die we nu zijn en willen zijn. De harde constatering is dat wij op dit moment een krimpende kerk zijn. Deels wordt dat veroorzaakt door leeftijdsopbouw, deels door een veranderende betrokkenheid van individuen bij de kerk en bij de gemeente.

Het belangrijkste gevolg van die constatering is dat wij niet langer moeten proberen om onze gemeente te organiseren zoals we dat de laatste decennia hebben gedaan. Op dit moment proberen we nog steeds ‘alles’ in stand te houden en de moeite die dat kost veroorzaakt veel zorgen en frustratie. Het instandhouden van de organisatie lijkt bovendien een doel op zich geworden. Juist de pogingen die we doen om dat doel te bereiken, de vaak verwoede en krampachtige pogingen, lijken ons vaak juist verder van het echte doel te brengen. Daarom we moeten ons realiseren dat het instandhouden van de organisatie en van de gemeente niet hetzelfde is; sterker, het kunnen compleet andere dingen zijn. En de hoop die we hebben gaat over de toekomst en de instandhouding van de gemeente. En daarmee wordt de grondhouding waarmee we naar de toekomst kijken direct duidelijk: wij streven er naar om als Protestantse Gemeente te Denekamp zelfstandig een gemeente te zijn, die een duidelijke en transparante positie in de samenleving heeft.

21/24

Protestantse Gemeente Denekamp Binnen dat streven naar zelfstandigheid beseffen we tegelijkertijd dat we voor sommige (practische) aspecten soms beter af zijn door samen te werken met andere partijen dan door koste wat kost zelf alles te willen bewerkstelligen. Immers, onze identiteit hangt niet aan de manier waarop we dingen voor elkaar krijgen, maar veel meer aan wie we willen en kunnen zijn. Daarmee mogen we hopen op de toekomst, vanuit het besef dat een kleine gemeente ook juist sterk kan zijn, juist beter recht kan doen aan haar uitgangspunten. En dat het besef dat we geen grote organisatie (meer) zijn juist ook bevrijdend kan werken. Al is het maar omdat we niet langer krampachtig hoeven te pretenderen dat we een grote organisatie zijn. Als we daarmee de frustraties die voortkomen uit het ‘in de lucht houden’ van de organisatie omgezet kunnen worden in enthousiasme over wat we wél kunnen bereiken, dan zijn we plotseling met een heel ander gevoel onderdeel van de Protestantse Gemeente te Denekamp. Zeker als dat enthousiasme gedeeld wordt door kerkenraad, voorganger, vrijwilligers en gemeente. Hieruit volgt een tweede uitgangspunt waarmee we naar de toekomst willen kijken: we willen constructief en positief de realiteit benaderen om te zien wat we wél mogelijk kunnen maken, waarbij we niet meer te veel terugkijkend op het verleden bezien wat er allemaal verloren is gegaan. Het is een geruststelling dat de financiële positie van onze gemeente dusdanig is dat we daar op korte termijn geen grote risico’s lopen. De grote risico’s die we zijn hangen veel eerder samen met de bemensing die kunnen en willen bijdragen aan het instandhouden van de gemeente. In de mensen zit ons échte


kapitaal. Als we dat zo zien, gaat het niet langer over het invullen van functies of posities, maar om wat we met die mensen kunnen bereiken. Daarmee kunnen we een derde uitgangspunt formuleren: we maken niet zomaar meer ‘grote plannen’, maar we gaan gebruik maken van de kracht die er wel is. We doen dit middels kleinere, geselecteerde projecten en initiatieven die aansluiten bij de wezenlijke betekenis van onze gemeente. Dat klinkt eenvoudiger dan het is, want voor we dat kunnen doen moeten we ons afvragen wat die betekenis van onze gemeente is. En dat hangt samen met wie we zijn, wie we willen zijn en hoe we gezien worden en gezien willen worden. Daarbij moeten we onderscheid maken tussen onze eigen gemeente en de samenleving in bredere zin. Waar wij als gemeente onszelf wellicht zien -en begrijpen- vanuit onze traditie, is het de vraag of wij met die gezichtspunten de ‘buitenkerkelijken’ en ‘leden die we niet meer zo vaak zien’ kunnen bereiken. Mensen betrekken bij het gemeente-zijn vraagt in ieder geval een duidelijke uitstraling. Of wij onszelf voldoende begrijpen is de vraag, en daarmee is het onwaarschijnlijk wij een duidelijke indruk op de samenleving kunnen maken. En daarmee komen we tot de kern van de verandering van houding die wij voorstaan: we willen ons heroriënteren op ons imago. Dat begint binnen onze gemeente; pas als we beter weten wie we willen zijn en waar onze kracht ligt kunnen we dat uitstralen buiten onze gemeente.

22/24

Protestantse Gemeente Denekamp 8.1 Concrete plannen De visie die wij op de toekomst hebben heeft vooral te maken met een verandering van de manier waarop we naar onszelf kijken. Het gaat om het afschudden van stof uit het verleden, terwijl we het goede uit dat verleden willen behouden, koesteren en uitbouwen. Daarmee willen we een sterkere gemeente worden. Als samenvatting uit het voorgaande betekent dat vooral: »» We willen als zelfstandige Protestantse Gemeente te Denekamp de toekomst tegemoet treden. • We moeten ons heroriënteren op ons gemeente-zijn. Wie willen we zijn, en wat kunnen we daar mee bereiken? • We willen uitgaan van onze eigen kracht. Hoe kunnen we dingen wél mogelijk maken? • We willen initiatieven haalbaar maken. Wat kunnen we bereiken met gerichte initiatieven met mensen die er bij betrokken willen zijn? Op korte termijn zullen we als kerkenraad en als gemeente ons een beeld moeten vormen van wat dit voor ons betekent. We willen niemand verliezen in het proces en niets of niemand beschouwen als ‘verouderd’. Tegelijkertijd zullen wij allemaal uitgedaagd worden op een andere manier naar onze gemeente te kijken.


De kerkenraad zal ook moeten wennen aan dit veranderde gezichtspunt, in het besef dat ook zij niet krampachtig aan de organisatie van weleer hoeven vast te houden. Daarmee kan ook de kerkenraad zich richten op het mogelijk maken van constructieve, kleine initiatieven. Daarbij moet zij niet proberen een allesomvattend overzicht van dergelijke initiatieven te maken, zij dient ‘gewoon te beginnen’. In dit beleidsplan willen we slechts één voorbeeld van zo’n initiatief noemen, juist om te voorkomen dat we onmiddellijk weer vervallen in het alomvattende beheren/beheersen van de organisatie. »» Een wezenlijk initiatief dat zal bijdragen aan het gemeentezijn en aan het bewustwording over wie wij als gemeente willen zijn, zijn de gezinsvieringen. Hierbij worden nadrukkelijk de kinderen en ouders van de kinderen betrokken, niet als aanwezigen vanuit de gemeente, maar als onderdeel van de dienst. Door kinderen en (groot-) ouders onderdeel te maken van de voorbereidingen van de vieringen krijgen deze diensten -letterlijk- meerwaarde. Bovendien worden deze diensten interessanter en levendiger, zodat kinderen, maar ook ouderen, er graag naar toe gaan. Bovendien dragen deze diensten bij aan de discussie over de vraag wie wij als gemeente willen zijn. De antwoorden zullen niet altijd gemakkelijk, maar wel altijd constructief zijn.

23/24


Beleidsplan 2016 - 2021 Opdracht

9. Opdracht Aan kerkenraad en gemeente Samen kerk zijn, betekent ook samen de verantwoordelijkheid hiervoor nemen. Dat begint met respect. Respect tussen gemeenteleden, tussen kerkenraadsleden maar vooral ook respect voor iedereen in of (net) buiten de kerk. Op basis van zulk respect kan iedereen zich welkom weten en welkom voelen in de Protestantse Gemeente te Denekamp. Dan kunnen we gezamenlijk werken aan ons eigen imago. Daarbij zullen concessies gedaan moeten worden, vooral vanuit het contrast tussen wie we als gemeente kunnen zijn en wie we zouden willen zijn. Dat zal niet altijd makkelijk zijn, maar het is nodig om dat te doen zonder het verleden van onze organisatie te projecteren op de toekomst van onze gemeente. We vragen daar van kerkenraad en gemeente een constructieve houding, met enthousiaste inzet daar waar mogelijk. Want, zeker in een kleiner wordende gemeente, kan de kerkenraad het niet alleen. Hoe kleiner de gemeente wordt, hoe meer het zal gaan om de individuen in die gemeente. Dat betekent ook dat iedereen een rol kan en mag spelen - hoe klein ook. Dat zullen we meer moeten gaan waarderen. We zullen samen de schouders er onder moeten zetten. En dat is ook leuk, uitdagend en biedt individuele mogelijkheden en mogelijkheden voor de

gemeente. Vooral als we er gezamenlijk voor zorgen dat niemand hoeft te schromen om iets te doen omdat op de achtergrond de vraag om een ‘functie’ te gaan vervullen in ‘de organisatie’ altijd latent aanwezig is. We zullen dus met meer mensen minder dingen gaan realiseren. Maar liever een paar dingen goed, dan veel dingen halfslachtig. Daarin heeft ieder gemeente ook een eigen verantwoordelijkheid, zij kan en mag niet (alleen) naar de kerkenraad verwijzen door er op te vertrouwen dat die uiteindelijk het werk zal kunnen doen. Er zullen dus opvallende gewoontes doorbroken moeten worden, maar altijd in de hoop dat er betere activiteiten uit voort komen. De samenvatting van wat van de gemeente en de kerkenraad gevraag wordt is dan uiteindelijk kort, maar tegelijkertijd uitdagend, nodig, veelomvattend en met veel impact: we vragen de kerkenraad en de individuele gemeenteleden om de ‘organisatie kerk’ achter zich te laten en zich te richten op het gezamenlijk Protestantse Gemeente te Denekamp zijn.

24/24

Beleidsplan

Recommend Documents