Beleidsplan SWO-W

[ SWO ]

Stichting Welzijn Ouderen Woudenberg

WOUDENBERG

Beleidsplan SWO-W 2013-2015

Mei 2013

1

[ SWO ]


WOUDENBERG

Beleidsplan 2013-2015 Inleiding Er waart opnieuw een spook door Europa en door een groot deel van de wereld. Dit keer geen ideologisch spook, maar een economische crisis die het voortbrengsel is van een financiële (banken-) crisis en aarzelende wereldleiders die maar moeizaam tot gecoördineerd handelen en een oplossing voor de problemen in staat lijken. In Nederland wordt door de landelijke overheid - wijs of niet - naar verwachting sterk bezuinigd en daarnaast worden veel, voorheen landelijke overheidstaken, doorgeschoven naar gemeenten. Dit heeft grote gevolgen voor het beleid van de gemeenten ten aanzien van onder meer de bestedingen voor zorg en wonen en voor gesubsidieerde welzijnsactiviteiten. In het laatste geval zal het gevolgen hebben voor het aanbod dat ouderenwelzijnsorganisaties kunnen realiseren. Dit schralere overheidsbeleid zal waarschijnlijk van langere duur zijn. Om de ouderen van dienst te kunnen blijven met een verantwoord en gevarieerd aanbod van activiteiten, zullen ouderenwelzijnsorganisaties zoals de Stichting Welzijn Ouderen Woudenberg ook op alternatieve bronnen van ondersteuning en financiering aangewezen zijn. Daarnaast zal naar verwachting een toenemend beroep op vrijwilligers worden gedaan als gevolg van de verschraling in het welzijn en de zorg. Een andere tendens is dat het vrijwilligerswerk meer het karakter van kortlopende projecten krijgt: iemand werkt korte tijd mee aan een in omvang begrensde opdracht en gaat daarna weer met andere bezigheden aan de slag. Het lijkt moeilijker te worden om vrijwilligers te werven en te behouden die zich meer langdurig en op een vast tijdstip willen en kunnen inzetten.

2

[ SWO ]


WOUDENBERG

Het plan Dit is het beleidsplan voor de jaren 2013-2015 van de vrijwilligersorganisatie ‘Stichting Welzijn Ouderen Woudenberg’ (SWO-W). Overeenkomstig haar statuten beoogt de SWO-W de welzijnsbehartiging van de senioren van alle gezindten in Woudenberg te optimaliseren door: a.

samen te werken met alle bij het ouderenwerk (seniorenbeleid) betrokken instanties (instellingen1, organen2 en werkgroepen3) en te trachten, waar mogelijk, de activiteiten van al deze instanties op elkaar af te stemmen en de uitvoering te coördineren;

b.

onderzoek te doen naar de situatie van senioren in Woudenberg om zo hun behoeften in kaart te kunnen brengen;

c.

leemten en/of onvolkomenheden in de dienstverlening aan senioren, indien en zodra die aan het licht komen, te (helpen) oplossen;

d.

naast al bestaande (o.a. gemeentelijke) voorlichtings- en adviesdiensten aan senioren het beschikbaar hebben en aanbieden van eigen voorlichting en advies, naast het organiseren van praktische hulpdiensten;

e.

het beheer te voeren over het activiteitencentrum in het Multifunctioneel centrum De Schans en het gebruik daarvan voor diverse activiteiten te begeleiden;

f.

het aanbod aan mogelijkheden voor ontmoeting en ontspanning, beweging en kennisverrijking zo goed en gevarieerd mogelijk op de behoeften van de Woudenbergse senioren af te stemmen;

g.

op integere wijze de aanvragen voor gemeentelijke subsidies van de SWOW werkgroepen en andere subsidie-afhankelijke instanties, betrokken bij het ouderenwerk, te consolideren en bij de gemeente in te dienen; en daarna het toegekende subsidiebedrag volgens vast te stellen criteria over de aanvragers te verdelen.

De SWO-W De SWO-W is een welzijnsstichting die zich richt op de bevordering van het welzijn voor de senioren van Woudenberg. Zij zet zich in voor het lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn van ouderen en doet dat in overleg met de gemeente en andere op ouderen gerichte organisaties o.a. door middel van vorming, advisering, intern en extern, en de bevordering van sport en recreatie. Onder welzijn wordt een zekere mate van materiële en immateriële tevredenheid begrepen. De term heeft primair betrekking op de brede waaier van aspecten van de gezondheid. Dit wordt ook wel kwaliteit van leven genoemd en duidt op een brede waardebepaling van het welzijn van individuen en gemeenschappen. De term wordt in een breed verband gebruikt, waaronder de terreinen van gezondheidszorg, politiek, ontwikkelingssamenwerking. Welzijn (kwaliteit van leven) mag niet worden verward met welvaart (levensstandaard) dat primair een financieel-economische inslag heeft. Tot de standaardindicatoren van welzijn behoren naast materieel bezit en werkgelegenheid, lichamelijke en geestelijke gezondheid, woonomgeving, onderwijs, recreatie en sociale contacten. De coördinatoren van de diensten en activiteiten en het bestuur van de SWO-W zijn allen vrijwilligers.

1 2

3

alle organisaties die bij het ouderenwerk betrokken zijn. onderdelen van bestuurlijke lichamen, m.n. gemeentelijke, provinciale en/of rijksdiensten, die bij het ouderenwerk betrokken zijn. groepen van personen die gezamenlijk een taak (onderzoek enz.) t.b.v. het ouderenwerk ter hand nemen.

3

[ SWO ]


WOUDENBERG

De SWO-W is dankbaar voor de ‘gouden tijden’ tot in het recente verleden. Zij wil zich opstellen als een maatschappelijk betrokken organisatie die zich inspant om ouderen, die nu in hun welzijn flink getroffen worden door maatschappelijke veranderingen en (financiële) maatregelen van de overheid, waar mogelijk te ondersteunen.

Vrijwilligers bij de SWO-W De SWO-W wordt gedragen door de inzet van 120 vrijwilligers. Zij behoren vaak zelf tot de doelgroep van 55-plussers. Dit sluit aan bij het overheidsbeleid van ‘uitgaan van de eigen kracht’ en ‘civil society’. Deskundigheid en motivatie van vrijwilligers is belangrijk. Het bestuur zal in de toekomst meer aandacht gaan geven aan gestructureerde deskundigheidsbevordering en overleg. De motivatie van vrijwilligers wordt bevorderd door aan te sluiten bij de interesses en kwaliteiten van de vrijwilligers en het geven van de gelegenheid om binnen SWO-W andere taken op te pakken. Daarnaast blijft waardering voor de vrijwilligers onmisbaar. Het bestuur biedt de vrijwilligers jaarlijks een vrijwilligersbijeenkomst aan.

Het bestuur van de SWO-W In het recente verleden heeft het SWO-W-bestuur ervoor gekozen te functioneren als een ‘voorwaardenscheppend bestuur’, dat wil zeggen door te besturen op afstand. In het Beleidsplan 2010-2012 gaf het toen zittend bestuur aan dat dit in de praktijk ‘vrij lastig’ blijkt om te realiseren. Het huidige bestuur heeft er voor gekozen de aansturing van de eigen activiteiten van de SWO-W directer en meer initiërend ter hand te nemen. Een keus waarvan de uitwerking voor zowel bestuurders als voor degenen ‘die de consequenties daarvan ervaren’, duidelijk nog gewenning en aanpassing vraagt. Het bestuur bestaat, bij het uitbrengen van dit plan, uit zes personen: •

een voorzitter,

•

een vice-voorzitter,

•

een secretaris,

•

een 2e secretaris

•

een penningmeester,

•

een lid huisvesting

Het bestuur zoekt nog versterking met een algemeen lid bij voorkeur met kwaliteiten en ervaring op het gebied van de in- en externe communicatie. In 2013 is er professionele ondersteuning voor drie uur per week van een ouderenadviseur en een ouderenwerker voor tien uur, die door Icare zijn gedetacheerd. Zij verzorgen informatie en advies, begeleiden de vrijwilligers en senioren, organiseren activiteiten en ondersteunen het bestuur. Ook het Alzheimer café wordt ondersteund.

De doelgroepen van de SWO-W De groep waarop de SWO-W zich richt, zijn de inwoners van de gemeente Woudenberg vanaf de leeftijd van 55 jaar. In dit beleidsplan worden deze Woudenbergers aangeduid met ‘senioren’ of ‘ouderen’. Deze senioren vormen geen homogene groep en worden om praktische redenen vaak onderscheiden in een groep ‘oudere ouderen’ en een groep ‘jongere ouderen’, twee groepen met

4

[ SWO ]


WOUDENBERG

heel verschillende wensen en eisen. Binnen de SWO-W wordt de volgende leeftijdsindeling gehanteerd: de oudere ouderen omvatten senioren ouder dan 75 jaar (geboren tussen 1910-1940), de groep jongere ouderen betreft de ouderen tussen de 55 en 75 jaar (geboren tussen 1941-1955). In de sociologie wordt vaak een indeling naar generaties van 15 jaar gemaakt, zie bijlage A. De groep oudere ouderen omvat de z.g. ‘vooroorlogse generatie ’ en ‘stille generatie’. De jongere ouderen bestaan grotendeels uit de ‘protestgeneratie’. Over een aantal jaar zal een derde van de bevolking uit senioren bestaan. Een groot deel zal uit de protestgeneratie afkomstig zijn. Deze toekomstige senioren hebben een andere mentaliteit dan de huidige senioren en zullen straks aan de ouderen in de samenleving een ander ‘imago’ geven. Wanneer over enkele decennia de protestgeneratie bejaard is, zal er een ander beeld van de senioren bestaan dan het huidige. De toekomstige senioren zijn autonoom en onafhankelijk ingesteld. De protestgeneratie staat kritisch in het leven en wil beslissingen graag in eigen hand houden. Voor hiërarchische machts- en omgangsvormen bestaat weinig respect. Voelen de huidige senioren zich vaak nog ondergeschoven en niet gehoord, de toekomstige senioren zijn mondiger en gewend op hun strepen te gaan staan. Mede door hun aantal, hun vermogen en vitale leefstijl (deze generatie voelt zich niet oud) zal de protestgeneratie zich ook op hogere leeftijd, doen gelden4.

Locatie De Grote zaal in het Multifunctioneel centrum De Schans is een eerste voor de hand liggende ontmoetingsplaats voor alle senioren in Woudenberg. Deze zaal wordt voornamelijk gebruikt door ouderen in clubverband. De clubs hebben met het bestuur afspraken gemaakt over het aantal dagdelen dat zij de ruimte voor hun activiteiten gebruiken. Soms kunnen twee of meer activiteiten tegelijkertijd in de Grote zaal van dit Activiteitencentrum plaatsvinden, maar bijvoorbeeld bij (regionale) biljartcompetities, wordt exclusief gebruik gemaakt van de hele Grote zaal. Voor kleinere gezelschappen is de Kleine Zaal ook beschikbaar. Sinds de opening van het activiteitencentrum in 2008 blijkt dat individuele ouderen het centrum nog nauwelijks gebruiken als mogelijkheid om daar een kopje koffie of thee te drinken, contacten te leggen en bijvoorbeeld een spelletje (schaken, dammen, domino) te spelen. De SWO-W wil de ontmoetingsplaats in het centrum gaan versterken. De SWO-W onderstreept dat het recreëren in clubverband van belang is, omdat dit een goede gelegenheid is om mensen te ontmoeten en om mee te doen in de Woudenbergse samenleving. Verder helpt het de leden structuur in hun leven te brengen en te houden. Om deze reden is het belangrijk dat de oudere financieel niet te veel beperkt wordt om in clubverband mee te doen aan meerdere activiteiten. De SWO Woudenberg zal (nieuwe) clubs optimaal faciliteren. De SWO-W zal voorstellen doen om de toegankelijkheid van de Grote zaal voor senioren te vergroten en de indeling op een meer optimaal gebruik daarvan aan te passen. Er is sprake van een aantal zaken dat blijkbaar niet zo eenvoudig te veranderen is. Enkele elementen zijn: - De medewerkers en cliënten van Reinaerde verdienen een vaste werkplek in de Grote zaal, van waaruit zij op eenvoudige wijze de balie en keuken kunnen bereiken. Bovendien is achter de balie meer opbergruimte te realiseren. - De sfeer in de Grote zaal moet voor bezoekers meer uitnodigend worden, onder andere door aanpassing van de verlichting en indeling. 4

Bron: Martijn Lampert www.secondsight.nl/seniors/protestgeneratie-senioren-van-de-toekomst.

5

[ SWO ]


WOUDENBERG

- De temperatuur en het klimaat moet beslist beter beheersbaar worden en niet op de laatste plaats dienen mede daarom enkele deuren die op de corridor uitkomen permanent open gezet te kunnen worden. - In gebruik nemen van een zaalreserveringssysteem, opdat het gebruik van de beschikbare accomodatie meer optimaal kan worden benut. - Aanpassing van de geluidsinstallatie aan nieuwe frequentienormen, reparatie aansluitingen en vervanging van elektriciteitszekeringen. - Tot slot zijn er nog enkele kleine aanpassingen nodig, zoals een andere opslag van extra stoelen en het verplaatsen van de garderobe naar een andere plek. De komende jaren wil de SWO-W meer duidelijkheid krijgen over de vraag waar idealiter op andere plaatsen voor senioren activiteiten in Woudenberg zijn te organiseren of te faciliteren. Het spreekt bijna voor zich dat voor zang en muziek de Fidelio accommodatie zich daarvoor lokaal het beste leent en De Camp voor sport en nog een aantal andere activiteiten. Daar staat tegenover dat de actieradius van ouderen met hun leeftijd afneemt. De SWO-W zoekt om deze reden ook optimale afstemming met het Cultuurhuis .

De SWO-W in overleg De Deelnemersraad (DR) [zie ook Bijlage B] In de DR zijn afgevaardigden vertegenwoordigd van instanties die op het gebied van het ouderenwerk in Woudenberg actief zijn. Naast de SWO-W activiteitengroepen en diensten zijn dat organisaties als Zorggroep Charim, de Ouderenbonden ANBO en PCOB, de Woudenbergse kerken, Het Rode Kruis en De Zonnebloem. De gemeente Woudenberg is als waarnemer bij de bijeenkomsten van de DR aanwezig. Wanneer nieuwe organisaties op het gebied van welzijn in Woudenberg actief worden, zullen zij voor de DR uitgenodigd worden. Het doel van de DR is om alle betrokkenen over en weer op de hoogte te stellen van de activiteiten die op het gebied van het ouderenwerk plaatsvinden en om waar mogelijk op voorhand deze activiteiten te plannen en op elkaar af te stemmen. Dit doel bleek in een zo grote vergadering als de DR moeilijk te verwezenlijken en daarom is de SWO-W in 2011 samen met de ANBO, de PCOB en de gemeente, in kleiner verband een tweede overleg gestart: Het Klein Beraad (KB) [zie ook Bijlage C] Dit overleg is op initiatief van de SWO-W gevormd uit de zittende leden van de DR en dient hetzelfde doel. Het heeft, in principe dan ook dezelfde taken, maar kan door zijn kleinere omvang dienen als het gremium waarin nieuwe ideeën gemakkelijker worden ingebracht alvorens die aan de DR meer uitgewerkt worden voorgelegd . De reden voor het in het leven roepen van het KB was dat de DR prima functioneert als platform waar afgevaardigden van de deelnemers elkaar kunnen ontmoeten en ervaringen kunnen uitwisselen, maar de omvang van de DR en de aard van de deelnemende organisaties maakt het moeilijk om tot een gezamenlijk jaarprogramma voor de SWO-W te komen. Het KB vindt enkele weken voor de bijeenkomst van de Deelnemersraad plaats en de eventuele gemaakte afspraken worden in de daaropvolgende vergadering van de DR gerapporteerd. Naast deze door de SWO-W georganiseerde overlegvergaderingen neemt de SWO-W ook incidenteel deel aan overleg dat georganiseerd is door andere organisaties, zoals de gemeente, de Wmo-raad en Vallei Wonen.

6

[ SWO ]


WOUDENBERG

Tenslotte is er ook regelmatig overleg tussen de voorzitters van de SWO-W en de Stichting Ouderen Scherpenzeel-Renswoude (SOS-R). Er wordt nu naar gestreefd, waar dat meerwaarde heeft, welzijnsactiviteiten in beide gemeenten gezamenlijk te ondernemen.

De partners van de SWO-W De gemeente Woudenberg is de meest voor de hand liggende partner van de SWO-W. De gemeente verstrekt subsidie die een belangrijke basis is voor nagenoeg alle welzijnsactiviteiten voor ouderen in Woudenberg. De gemeente is verder de eigenaar van De Schans, de locatie waar de meeste activiteiten van de SWO-W plaatsvinden. Het Rode Kruis en De Zonnebloem zijn nationale organisaties waarmee de SWO-W in Woudenberg, waar mogelijk, samenwerkt: Het Rode Kruis organiseert in het centrum De Schans wekelijks welfareactiviteiten (i.e. Sociale Hulp Nationaal) waarbij senioren, vrouwen en mannen, creatief bezig zijn om artikelen voor latere verkoop te maken. De Zonnebloem is onze partner in geval ouderen regelmatig sociaal/vriendschappelijk huisbezoek wensen, een dienst die de SWO-W niet zelf levert. Andere, voor de hand liggende partners van de SWO-W in haar bemoeienis met het welzijn van de senioren in Woudenberg zijn ook de huidige in Woudenberg actieve ouderenbonden ANBO en PCOB. Deze twee bonden zijn weliswaar in de eerste plaats belangenbehartigers voor hun leden, maar stellen bijvoorbeeld ook bepaalde ledenbijeenkomsten open voor andere belangstellenden, en dragen zo hun deel bij aan het totale welzijnsaanbod voor senioren in Woudenberg. De twee ouderenbonden werken op een aantal gebieden nauw samen, zoals bijvoorbeeld in de werkgroep Zorg en Wonen, die gesprekspartner is van de gemeente, de zorginstellingen en de woningbouwvereniging. Zij zet zich in voor de belangen van alle Woudenbergse senioren op deze gebieden. De SWO-W wordt door deze werkgroep op de hoogte gehouden van de gesprekken die zij voeren. In het voorbije jaar zijn door deze werkgroep belangrijke resultaten bereikt. Ook de Kerken in Woudenberg zijn vertegenwoordigd in de DR en partners van de SWO-W. De kerken zorgen zelf voor het welzijn van hun leden, ook voor dat van hun senioren. In het algemeen besteedt elk der kerken eenmaal per maand aandacht aan hun oudere leden in een middagbijeenkomst op een eigen locatie en met hun eigen voorganger. Naast deelname aan de seniorenmiddag van de kerk is men ook van harte welkom bij de SWO-activiteiten in De Schans. Voor het meer behoudende deel van de kerkelijke senioren blijkt de stap naar De Schans nog te groot.

Het onderzoek bij de SWO-W Samen met partners doet de SWO-W onderzoek naar de mogelijkheden de Woudenbergse senioren op een goed voorbereide wijze actief mee te laten doen. Informatiebronnen zijn de kennis en ervaring van de ouderenadviseur en de ouderenwerker en de activiteiten van zusterorganisaties uit het hele land (en soms ook uit België en Duitsland). In 2013 wordt als vervolg op een in maart 2012 door de SWO georganiseerd seminar over ‘kwetsbare ouderen’ en een later dat jaar door de Wmo-raad en de gemeente georganiseerde ‘Conferentie tegen eenzaamheid’, een onderzoek bij naburige gemeenten gedaan naar hun invulling van een signaleringsnetwerk onder ouderen. De SWO-W wil in samenwerking met de gemeente en de ouderenbonden ook onderzoek doen naar de vraag en de mogelijkheden, hoe zij met vrijwilligers en ouderenwerkers een bijdrage kan leveren aan het zolang mogelijk thuis blijven wonen van senioren in het licht van de veranderingen in de AWBZ en de overgang naar de Wmo. Afhankelijk van de ontwikkelingen bij de landelijke en lokale overheid, worden de mogelijkheden onderzocht om te komen tot een of meer coöperaties, die op particuliere basis de zorg, het wonen en het welzijn in Woudenberg organiseren.

7

[ SWO ]


WOUDENBERG

De diensten van de SWO-W Bij het uitbrengen van dit beleidsplan wordt onder verantwoordelijkheid van de SWO-W een breed scala aan diensten en activiteiten aan de senioren in Woudenberg aangeboden. Tenzij anders vermeld, zullen deze activiteiten en diensten worden voortgezet. Daarbij zal steeds kritisch worden gekeken naar het aantal deelnemers, gebruik van de ruimtes, kosten etc. Op grond van voortschrijdend inzicht kunnen nieuwe afwegingen gemaakt worden.

Informatie, advies en begeleiding Naast de welzijnsinformatie die de gemeente verstrekt via het zorgloket De Kleine Schans, kunnen ouderen ook voor alle welzijnsinformatie terecht bij de ouderenwerker van de SWO-W. De ouderenwerker houdt gedurende één ochtend in de week spreekuur in het SWO-W kantoor, doet huisbezoeken en is de rest van de week voor inlichtingen telefonisch en per e-mail bereikbaar. De SWO-W kent een dienstverlening in de vorm van informatief huisbezoek aan 75-plussers. Deze senioren worden in het jaar dat zij 75 jaar worden door de gemeente gevraagd of zij bezoek op prijs stellen. De SWO-W biedt dit bezoek aan en de SWO-W vrijwilliger kan hen voorlichten over alle voorzieningen op het gebied van wonen, welzijn, zorg, vervoer en financiën in Woudenberg en de regio. In 2013 bestaat de groep huisbezoekers uit acht personen. Zij worden begeleid en waar nodig verder getraind door de ouderenadviseur van de SWO-W. Met de snelle veranderingen in de maatschappij en in de maatschappelijke dienstverlening heeft het bestuur van de SWO-W besloten tot een uitbreiding van deze dienst, zodat ouderen minstens eens per 5 jaar na hun 75ste thuis bezocht kunnen worden. Een soortgelijke dienst wordt ook door de beide ouderenbonden met een vrijwillige ouderenadviseur aangeboden: deze adviseur heeft zijn opleiding ontvangen aan een opleidingsinstituut van een van de bonden. Hoewel er incidenteel overleg met de ouderenadviseur plaatsvindt en de ouderenwerker van de SWO-W, geven de bonden er de voorkeur aan onafhankelijk van de SWO-W te opereren. De SWO-W zoekt naar wegen om in de toekomst deze activiteiten meer op elkaar af te stemmen. De SWO-W brengt jaarlijks een seniorengids uit met een overzicht van alle, voor senioren relevante, informatie over diensten en activiteiten in Woudenberg.

Maaltijdvoorziening Tafeltje-Dekje is een dienst die koelvers maaltijden aan huis bezorgt bij senioren die door omstandigheden (tijdelijk) zelf geen warme maaltijd kunnen klaarmaken. In Woudenberg zijn anno 2013 vier of meer andere organisaties actief die dezelfde dienst tegen vergelijkbare prijzen aanbieden. Het door de gemeente gesubsidieerde Tafeltje-Dekje zal om die reden in de loop van deze planningsperiode stoppen. Een en ander zal zorgvuldig worden afgehandeld met gebruikers en vrijwilligers.

Hulpdienst Ouderen Vervoer Een andere dienst die door vrijwilligers van de SWO-W wordt verleend is de Hulpdienst Ouderen Vervoer. Vrijwilligers vervoeren in eigen auto’s tegen een vast, laag tarief, ouderen naar elke bestemming binnen de bebouwde kom van de gemeente en in overleg ook naar bestemmingen in de regio.

8

[ SWO ]


WOUDENBERG

Computerhulp Het Internetcafé is een ondersteunende dienst voor senioren die voor het eerst of al langere tijd actief zijn op de computer en daarbij gebruik maken van toepassingen als surfen op het internet, email, beeld-telefoneren, chatten en dergelijke. Het internetcafé beschikt over twee eigen computers en sinds 2012 is er voor de laptop- en tabletgebruikers in De Schans ook een draadloze verbinding met het internet beschikbaar. Het Internetcafé verzorgt adviezen, workshops en cursussen. Eind 2012 is gestart met het experiment ‘Doe Mee Met je Tablet’, waarbij senioren in kleine groepen leren omgaan met een tablet die hen verschillende mogelijkheden biedt met anderen te communiceren en die voor senioren meer gebruiksvriendelijk blijken.

Klussendienst en Boodschappendienst Bij de Klussendienst verzorgen vrijwilligers tegen een geringe vergoeding bij senioren die hier zelf niet (meer) toe in staat zijn, kleine klussen in en om het huis. De komende jaren wordt nagegaan of het nuttig en uitvoerbaar is deze dienst uit te breiden met een maatjesdienst, waarbij vrijwilligers samen met een senior kleine of wat grotere klussen in en om het huis uitvoeren. De vrijwilliger treedt hier dus op als partner en motivator met soms bij de senior ontbrekende kennis of ervaring. Voor de Boodschappendienst gelden dezelfde regels als voor de Klussendienst. Een senior kan tegen een kleine vergoeding zijn of haar boodschappen thuis laten brengen door een vrijwilliger.

Belastingservice en administratieve ondersteuning In samenwerking met de ouderenbonden zal worden nagegaan of de SWO-W ook de dienst van ondersteuning bij het invullen van belastingformulieren en andere administratieve taken zal gaan leveren. Doel is daarmee lokaal een volledige dekking voor ouderen te bereiken.

Bevorderen zelfredzaamheid De SWO-W zal voor senioren - en in het bijzonder mantelzorgers - de komende jaren verschillende initiatieven nemen om naar behoefte workshops te verzorgen die hen ondersteunen in het zo lang mogelijk zo zelfstandig mogelijk te blijven. Te denken valt daarbij aan bijvoorbeeld kookworkshops voor (alleenstaande) mannen en workshops klussen en administratie voor (alleenstaande) vrouwen. Ook het omgaan met nieuwe technieken komt aan de orde.

Bewegen en recreatie bij de SWO-W In SWO-W-verband kunnen Woudenbergse senioren 

bewegen:  gym  koersbal  nordic walking  volksdansen  zwemmen  volleybal

9

[ SWO ]


WOUDENBERG



recreëren:  bij Ouderensociëteit ‘Ons genoegen’, waar men aan diverse spellen, waaronder rummikub, sjoelen en scrabble, kan deelnemen,  bij ‘De Vrije Inloop’, waar men kan biljarten en klaverjassen (ook in onderling en regionaal competitieverband),

 bij ‘Zingen houdt jong’, het 50+-koor. Voor meer informatie over de mogelijkheden van sport en recreatie verwijzen wij naar de Seniorengids van de SWO-W, die jaarlijks verschijnt met informatie over tijden en contactpersonen.

‘Een levenlang leren’ bij de SWO-W Behalve voor sport en recreatie ontplooit de SWO-W ook activiteiten op het gebied van kennisverrijking. Er bestaan al enkele leeskringen, waaronder een leeskring ‘Filosofie’. Bij het Internetcafé worden cursussen (workshops) georganiseerd op het gebied van toepassingen, en het gebruik van tablets van Apple en Samsung. Voor het voorjaar van 2013 staan drie ThemaCafés gepland. Hier worden maandelijks onderwerpen behandeld op het gebied van wetenschap, kunst en cultuur. Het aanbod is gericht op een ouder publiek en wordt afgestemd op het aanbod van het Cultuurhuis. ‘Een leven langleren’ geldt ook voor (het bestuur van) de SWO-W zelf. Als er gedurende de looptijd van dit beleidsplan leemten in ons aanbod aan het licht komen, zal de SWO-W zich beijveren die leemten op een zo kort mogelijke termijn te vullen met nieuw aanbod of partners te zoeken die hierop in kunnen spelen. SWO-W evalueert jaarlijks in voor- en najaar kritisch of de activiteiten nog passen bij de vraag van de ouderen.

10

[ SWO ]


WOUDENBERG

Bijlage A Generatie (sociologie) Een generatie is in sociologische betekenis een categorie mensen die in dezelfde periode (van bijvoorbeeld 15 jaar) geboren zijn (een geboortecohort) en te maken heeft met gemeenschappelijke eigenschappen die individuele verschillen kunnen domineren. In essentie zijn nieuwe generaties vernieuwers van een cultuur (lees de collectieve intelligentie van een sociaal systeem, zoals organisaties, verenigingen, politieke partijen). Het is net als met een computer. Het actualiseren zorgt ervoor dat het apparaat en de programmatuur bij de tijd blijft. Nieuwe generaties zorgen ervoor dat sociale systemen bij de tijd blijven ofwel nieuwe generaties zorgen voor de evolutie van sociale systemen. Definitie Een generatie bestaat uit (leef)tijdgenoten die met elkaar zijn verbonden door: a) een gedeelde levensgeschiedenis, gedeelde omstandigheden en de gedeelde invloed en beleving van de tijdgeest. De tijdgeest beïnvloedt bijvoorbeeld de opvoeding die kinderen krijgen; b) een gedeelde reactie op de tijdgeest, die is gebaseerd op het vermogen om aan te voelen waar de (werk)omgeving aan vernieuwing toe is ‒ en die zich spontaan wil uitdrukken in nieuwe vitale toevoegingen aan een (organisatie)cultuur. Spontane interactie tussen (leef)tijdgenoten versterkt generatievorming; c) een gedeelde bestemming die zich manifesteert in een gedeelde mentale, emotionele en fysieke ontwikkeling en instelling (een collectieve talentontwikkeling). Een individu is een product van zowel ouders als omgeving; het tijdsgewricht waarin iemand opgroeit en de reactie daarop is mede bepalend voor wie iemand is. Alle individuen die rond een bepaalde tijd zijn opgegroeid vormen tezamen een generatie die collectief invloed uitoefent op hun medemens en op de samenleving als geheel. Iedere generatie heeft een leidende en representatieve minderheid die als voorhoede invloed uitoefent op haar (werk)omgeving en heeft een volgende en ondersteunende meerderheid als achterhoede. De leidende minderheid bestaat uit de gezichtsbepalende mensen van een generatie, uit mensen die energiek zijn, diep willen gaan en die goed aanvoelen welke cultuurpatronen niet meer vitaal en dus aan vernieuwing toe zijn. Een nieuwe generatie wordt geboren aan het begin van historische innovaties en/of een historische gebeurtenis, bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog of de opkomst van democratie. Net als individuen doorlopen ook generaties levensfasen. Een opvolgende generatie in een levensfase is in die levensfase te beschouwen als een nieuwe generatie. De grootte van een generatie in aantallen geclusterde geboortecohorten komt overeen met de duur van een levensfase. Die bedraagt ongeveer vijftien jaar. Om de vijftien jaar betreden alle generaties een volgende levensfase. Dat is het begin van een generatiewisseling en cultuurverandering. In Nederland begon de laatste generatiewisseling in 2000; de volgende begint in 2015. Een generatiewisseling houdt in dat zich nieuwe generaties ouderen, senioren, leiders, medioren, junioren vormen. Het effect van een generatiewisseling op de omringende cultuur wordt gemiddeld genomen merkbaar als de generaties halverwege de overgang naar een volgende levensfase zijn. In Nederland dus rond 2023. Het verschil tussen de generatie die een levensfasen verlaat en de generatie die opvolgt, vormt de impact in de cultuur. De generatie in de leiderschapsfase heeft de grootste invloed. In Nederland volgt de generatie x (1956-1970) in de leiderschapsfase de protestgeneratie (1941-1955) op.

11

[ SWO ]


WOUDENBERG

Indeling In sociologisch opzicht kun je generaties in Nederland als volgt indelen: vooroorlogse generatie, protestgeneratie, verloren generatie, pragmatische generatie en grenzeloze generatie. Vooroorlogse generatie (geboren in de periode 1910-1930)5 De vooroorlogse generatie is grotendeels gevormd door de crisis van de jaren dertig. Ze zijn plichtsgetrouw, bescheiden, sober, spaarzaam en berustend. Gezag van kerk en staat is bijna absoluut en het geloof geeft velen steun. Bijna alle vrouwen moesten voor de kinderen zorgen en de man dienen; de man was op het werk gehoorzaam, deed zijn best en moest tevreden zijn met wat hij had. Stille generatie (geboren in de periode 1931-1940)6 De stille generatie bleef trouw aan het gezag, oftewel stil. In de tijd van de wederopbouw kon je door je werk hoger komen op de maatschappelijke ladder. Amerika was het voorbeeld: vrolijke gezinnen, kleurige kleding en een huis vol apparaten. De auto werd statussymbool en de huishoudelijke apparatuur kwam in opmars. Deze generatie is spaarzaam ingesteld. Protestgeneratie (geboren in de periode 1941-1955)7 Ook wel: Babyboomgeneratie. De protestgeneratie kwam tot wasdom in een tijd van sterke welvaartsstijging en kende geen armoede of massale werkloosheid. Ideologieën omtrent het Amerikaanse kapitalisme versus het Sovjet-communisme boden een alternatief voor de traditioneel verzuilde Nederlandse manier van leven. Zelfontplooiing, burgerlijke ongehoorzaamheid, geestverruimende middelen en vrije seksuele moraal resulteerden in een nieuwe levensstijl. In 1968 barstte de bom en de sluimerende onvrede onder jongeren leidde in heel West-Europa tot protest. Er ontstond een vrijgevochten protestgroep en een meer behoudende meerderheid. In de jaren zestig werd ook de kiem gelegd voor het postmaterialisme: geloof in solidariteit, emancipatie en duurzaamheid, het terug-naar-de-natuur en het bewust werken aan een betere samenleving. In Nederland staat het functioneren van de babyboomgeneratie sinds de eeuwwisseling ter discussie; het moeizame functioneren van de publieke sector en het laag houden van de pensioengerechtigde leeftijd worden bijgeschreven op het conto van deze generatie. De protestgeneratie domineerde de afgelopen decennia de machtsposities in het bedrijfsleven en de academische wereld, bouwde het poldermodel en was sterk gericht op (her)structureren. Een klein deel van deze generatie senioren lijkt een transformatie te ondergaan en heroverweegt om langer flexibel zinvol door te werken, op het gebied van een passie en voortbouwend op ontwikkelde expertise. De eerste tekenen duiden erop dat dit deel van de protestgeneratie een goede klik heeft met de nieuwe generatie junioren (van generatie Y). Tussen 2000 en 2010 steeg het percentage dat langer wil blijven doorwerken van 25 naar 38%. Verloren generatie (geboren in de periode (1956-1970)8 Ook wel: Generatie Nix of Generatie X. De verloren generatie kreeg te maken met massale jeugdwerkeloosheid en maakte vanwege het gevaar van aids het einde van de seksuele vrijheid mee. Er werd geëxperimenteerd met verschillende samenlevingsvormen (niet meer direct vanuit het ouderlijk huis trouwen). De jeugdcultuur manifesteerde zich met de komst van MTV. Kwaliteit van het bestaan werd belangrijker, wat gevonden werd in de vorm van parttime werken, tweeverdienen 5

In 2013-2015 personen ouder dan 85 jaar.

6

In 2013-2015 de 75 tot 85-jarigen

7

In 2013-2015 de 60 tot 75-jarigen In 2013-2015 de 45 tot 60-jarigen

8

12

[ SWO ]


WOUDENBERG

of anderhalfverdienen. De levensstandaard steeg. Over het algemeen is deze generatie praktisch ingesteld, zelfredzaam, relativerend en is ze, hoewel opgevoed tot idealisme, door de maatschappelijke omstandigheden gestuurd richting een no-nonsense mentaliteit. De samenleving bleek aanmerkelijk minder maakbaar dan hun in de jaren zeventig was voorgespiegeld. Uit onderzoek van de Universiteit Tilburg (1999) en het Sociaal Cultureel Planbureau (2010) bleek deze generatie niet geheel verloren te zijn. Ze waren hoger opgeleid dan hun ouders afkomstig uit de stille generatie. Desalniettemin hadden ze meer moeite een plek op de arbeidsmarkt te veroveren dan de leden van de protestgeneratie in dezelfde periode van hun leven. Als ouders besteden de X'ers ruim tweemaal zoveel tijd aan het opvoeden van hun kinderen (van de generatie Y) dan de protestgeneratie besteedde aan het opvoeden van hun kinderen (van de pragmatische generatie). Als nieuwe generatie leiders zijn ze vooral gericht op samen doen, toegevoegde waarde, duurzame processen en het constructief benutten van de toenemende diversiteit. Pragmatische generatie (geboren in de periode 1971-1985)9 De pragmatische generatie betreft veelal de kinderen van de protestgeneratie. Zij kregen gelijke kansen, ruime mogelijkheden, vrijheid en keuzes, en veel stimulans van hun ouders. Belangrijk zijn: 'je eigen ding doen' en 'vooral jezelf zijn'. Zelfontplooiing staat als levensmotto centraal: werk is belangrijk, maar levensgeluk nog belangrijker. Ook wel: patatgeneratie: bij het uitblijven van stimulans of disciplinaire dwang vervallen kinderen vaak in passiviteit. Ouders staan minder 'boven' hun kinderen, maar meer 'ernaast'. Op latere leeftijd stelt deze generatie fundamentele keuzes uit zoals ten aanzien van moederschap en beroepskeuze. In organisaties is de pragmatische generatie vooral gericht op het versnellen van leer- en besluitvormingsprocessen, het bouwen van (kennis)netwerken en het informaliseren. Tot 2010 voelt deze generatie zich in veel bedrijven nogal geremd door de oudere generaties. Als nieuwe generatie medioren - nog jong maar met al enige ervaring - lijken ze nu te willen doorpakken, ze zijn de trage besluitvorming en het trage leren zat. Grenzeloze generatie (geboren vanaf 1986)10 Ook wel: Digitale generatie, Screenagers, Generatie Y of generatie Einstein genoemd. Voor de grenzeloze generatie geldt dat kinderen al vroeg actief zijn met sms en op internet met profielensites en msn. Voor deze generatie zijn de nasleep van 9/11, de dotcombubble en de moord op Pim Fortuyn vormend. Vanuit de commercie hebben marketeers de jongerencultuur ook getypeerd als achterbankgeneratie (ouders regelen alles voor hen), knip-en-plakgeneratie (alles is al eens bedacht), mediageneratie (communiceert gemakkelijker digitaal dan van persoon tot persoon) en Generatie Y (vertroeteld, zelfverzekerd en opgegroeid met grote technologische vooruitgang). Authentiek zijn vinden ze belangrijk. Ze willen flexibel werken in sfeervolle omgevingen waar ze zichzelf kunnen zijn en waar ze zich authentiek kunnen ontwikkelen. Ze willen meteen meedoen en toegevoegde waarde leveren, bijvoorbeeld met de inzet van sociale media.

9

In 2013-2015 de 30 tot 45-jarigen In 2013-2015 personen jonger dan 30 jaar

10

13

[ SWO ]


WOUDENBERG

Bijlage B Wat doet de Deelnemersraad van de SWO-Woudenberg? De Stichting Welzijn Ouderen Woudenberg (SWO-W) heeft ten doel de optimale welzijnsbehartiging van de ouderen van alle gezindten in Woudenberg te bevorderen* (aanhef bij art. 2 van de SWO-Wstatuten). Deelnemers van de Stichting kunnen zijn alle instellingen, organen en werkgroepen die zich op het terrein van het ouderenwerk in Woudenberg manifesteren. Over de toelating tot het samenwerkingsverband beslist het bestuur (art. 3a.1) De Deelnemersraad is het inspraakorgaan van het samenwerkingsverband bij de Stichting. De Deelnemersraad dient een afspiegeling te zijn van de diverse groepen van de bevolking van Woudenberg en wordt gevormd door: a.

vertegenwoordigers van de instellingen, organen en werkgroepen, welke zich hebben aangesloten bij het samenwerkingsverband van de Stichting. Iedere instelling, orgaan of werkgroep, aangesloten bij het samenwerkingsverband, benoemt één vertegenwoordiger (-ster) in de Deelnemersraad. (art. 3a.4a);

b.

een door B&W van Woudenberg aan te wijzen adviserend lid (art. 3a.4b);

c.

personen met bijzondere kwaliteiten, te benoemen door de Deelnemersraad op voordracht van het bestuur (art. 3a.4c).

In een tenminste éénmaal per jaar te beleggen gezamenlijke vergadering van het bestuur van de Stichting en de Deelnemersraad, doet het bestuur verslag inzake het beleid en de financiële situatie van de Stichting. Aan de deelnemers (aan deze vergadering) wordt alsdan gelegenheid gegeven hierop toelichting te vragen en al datgene naar voren te brengen wat zij in het belang van het werk van de Stichting oordelen (art. 3a.5). De Deelnemersraad heeft als vertegenwoordiging van de Deelnemers tot taak: a.

het mede opzetten van het jaarprogramma en het mede uitvoeren van de werkplannen van de Stichting of zelfstandige onderdelen daarvan (art. 3a.6a);

b.

het verschaffen van informatie aan het bestuur over de activiteiten van de Deelnemers (art. 3a.6b);

c.

het verstrekken van adviezen aan het bestuur omtrent het te volgen (ouderen) beleid en/of activiteiten van de Stichting (art. 3a.6c).

De door B&W van Woudenberg aangewezen adviseur heeft tot taak het gevraagd en ongevraagd adviseren van het bestuur omtrent het te volgen (ouderen)beleid (art. 3a.7). Indien geschillen ontstaan omtrent de uitvoering van dit Deelnemersraad-statuut kan elke bij het geschil betrokkene verlangen dat er een geschillencommissie wordt ingesteld. Deze geschillencommissie zal bestaan uit 3 leden, van wie één lid is te benoemen door het bestuur en één lid door de Deelnemersraad, welke twee leden tezamen een derde lid benoemen. De geschillencommissie zal binnen één maand na haar benoeming een beslissing geven, welke zowel voor het bestuur als voor de andere(n) bij het geschil betrokkene(n) bindend zal zijn, zonder dat daartegen in beroep zal kunnen worden gegaan (art. 13.1). N.B. Alle hierboven en in de eindnoot aangeduide artikelen verwijzen naar de statuten van de Stichting Welzijn Ouderen Woudenberg, waarvan een afschrift, tegen kopieerkosten, verkrijgbaar is bij het secretariaat van de Stichting.

14

[ SWO ]


WOUDENBERG

*

De Stichting tracht het doel te bereiken door: a.

het bevorderen van overleg en samenwerking van alle instellingen, organen en werkgroepen, welke bij het ouderenwerk betrokken zijn door het vormen van een samenwerkingsverband (art. 2a);

b.

het opzetten en in stand houden door middel van onderzoek en registratie van gegevens inzake de ouderen en het ouderenwerk, mede ter ondersteuning van die welzijnsbehartiging (art. 2b);

c.

coördinatie van de werkzaamheden van de diverse instellingen, organen en werkgroepen, werkzaam op het gebied van de welzijnsbehartiging van de ouderen (art. 2c);

d.

het nemen van initiatieven ter voorziening in leemten in de dienstverlening aan ouderen, waar nodig in samenwerking met andere instellingen en organisaties (art. 2d);

e.

het geven van informatie en advies aan ouderen, alsmede ondersteuning aan organisaties en instellingen welke hun belangen behartigen (art. 2e);

f.

het opzetten en exploiteren van ruimtelijke voorzieningen, waar ten behoeve van ouderen een aantal diensten kunnen worden ondergebracht (art. 2f);

g.

het aanwenden van alle wettige middelen, welke het doel van de Stichting, in de meest ruime zin van het woord, kunnen bevorderen (art. 2g).

15

[ SWO ]


WOUDENBERG

Bijlage C Het ‘Klein Beraad’ van de SWO-Woudenberg Het z.g. ‘Klein Beraad’ (KB) is op initiatief van de Stichting Welzijn Ouderen Woudenberg (SWO-W) gevormd uit de zittende leden van de Deelnemersraad (DR) van de SWO-W en dient hetzelfde doel. Het heeft, in principe, ook gelijksoortige taken als de Deelnemersraad (zie de bijgevoegde notitie ‘Wat doet de Deelnemersraad van de SWO-Woudenberg?’). De reden voor het in het leven roepen van het KB is, dat hoewel de DR prima functioneert als gelegenheid waar afgevaardigden van de Deelnemers elkaar kunnen ontmoeten en ervaringen kunnen uitwisselen, de omvang van de DR en de aard van de Deelnemers het moeilijk maakt een gezamenlijk jaarprogramma op te zetten en de daarin op te stellen werkplannen uit te voeren. In de kleinere kring van het KB zullen de deelnemers er naar streven wèl tot een jaarplan en tot gezamenlijke werkplannen te komen, en om daarbij zoveel mogelijk ‘dubbel werk’ te voorkomen. Andere zelfstandige deelnemers aan de DR, zoals de zorginstelling(en), de kerken, Het Rode Kruis en De Zonnebloem worden gevraagd hun activiteiten te melden via www.woudenbergleeft.nl. Met de sport- en ontspanningsactiviteiten van de SWO-W zelf, die ook in de DR vertegenwoordigd zijn, zal binnen de Stichting afstemming plaats vinden. De af te stemmen onderwerpen waarmee het KB zich ten behoeve van de ouderen van alle gezindten in Woudenberg zal bezighouden betreffen wonen, zorg en welzijn in uitvoerende zin. Daartoe wordt ook gerekend het registreren van noden en behoeften die hieromtrent onder de ouderen van Woudenberg leven. Burgemeester en wethouders van Woudenberg hebben er recht op te weten wat het effect is van hun maatregelen op de ouderen in de gemeente en het is daarom ook een taak van het KB om, met inschakeling van de DR, het bestuur van de gemeente hiervan op de hoogte te brengen en te houden. De aanwezigheid van een adviserend lid namens de gemeente is hier zeer doelmatig. Advisering van de gemeentelijke overheid ten behoeve van het te voeren (ouderen-) beleid is de taak van de WMO-adviesraad; het KB (i.c. de beide ouderenbonden) zal de WMO-adviesraad (kunnen) informeren via hun vertegenwoordigers in die raad. Aan het KB nemen deel de ouderenbonden ANBO en PCOB, de SWO-W en een door B&W van Woudenberg aan te wijzen adviserend lid. Tot uitbreiding met andere deelnemers aan het overleg dient met algemene stemmen te worden besloten. Indien de deelnemers aan het KB dat wenselijk of nodig achten kunnen andere DR-leden of (vertegenwoordigers van) andere instellingen, organen of werkgroepen voor een enkel overleg en/of advies in een vergadering uitgenodigd worden. Het KB komt tenminste tweemaal per jaar bijeen, telkens enkele weken vóór de bijeenkomst van een DR. Indien omstandigheden of gebeurtenissen daartoe aanleiding geven, kan elk van de deelnemers aan het KB om een tussentijdse bijeenkomst vragen. Het volstaat dan om schriftelijk een oproep aan de andere deelnemers te doen met een korte notitie over de reden voor deze tussentijdse bijeenkomst. Van de vergadering van de deelnemers aan het KB wordt een verslag gemaakt, dat ook aan de leden van de DR, vóór het bijeenkomen daarvan, zal worden toegestuurd.

16

Beleidsplan SWO-W

Recommend Documents