Beleidsplan Migrante 2012-2015
Inleiding Een organisatie, zoals Migrante, die zich ten doel stelt zich in te zetten voor Spaanssprekende allochtonen, maakt in haar dienstverlening en structuur steeds een ontwikkeling door, als gevolg van de diverse redenen waarom allochtonen naar Nederland komen: voor kortere tijd of om zich hier blijvend te vestigen. Steeds zijn er oorzaken van sociale en economische aard die een constante beweging in gang houden. Migrante heeft als doelstelling een hulpverlenende instantie te zijn voor Spanjaarden en Latijns Amerikanen.
Korte geschiedenis Vanaf 1960 kwamen vele Spanjaarden hier naar toe, aangetrokken door de industrie hier ter plaatse voor het verrichten van wat toen gastarbeid heette. Men dacht hier een paar jaar te blijven om dan, zij het met een gering kapitaal, naar hun land terug te keren. Maar de meesten bleven, er vond gezinshereniging plaats en de migranten werden blijvers. Zo ontstond in de jaren 60 van de vorige eeuw Migrante, opgericht door Th Beusink, toenmalig pastor voor de Spaanse parochie in Amsterdam. Het betrof het opvangen en oriënteren van deze groep mensen om hier hun bestaan op te bouwen en zich in te passen in de Nederlandse samenleving. De opeenvolgende staatsgrepen in Chili (1973), Argentinië (1976) en herhaalde staatsgrepen in Bolivië maakte de Spaanssprekende groep in Nederland bekend met andere continenten. Mensen die weliswaar Spaans als voertaal hebben maar vaak een totaal andere cultuur. Ook de meerderheid van deze groep werd blijver. Migrante opende ook voor hen de deur om hen te helpen bij het oriënteringsproces en zich in te passen in de Nederlandse cultuur. Het uiteindelijk tot stand komen van de EU opende de grenzen en zo kwam er vanuit Spanje een stroom op gang naar Nederland vooral omdat het voor hen makkelijker was hier werk te vinden en zich te vestigen. In tegenstelling tot hun landgenoten van de jaren zestig werden zij niet gezien als “gastarbeiders” en konden zij zelfstandig, zij het vaak moeizaam, hun plaats in de Nederlandse samenleving gaan bepalen.
Sinds de jaren 70 van de vorige eeuw groeit het aantal immigranten uit de Dominicaanse Republiek, vaak vrouwen die hiernaartoe komen omdat hun partner, woonachtig op de Antillen, in het bezit is van de Nederlandse nationaliteit.
De recente crisis doet veel Spanjaarden, m.n. jongeren die nu zonder werk zitten, besluiten om naar Nederland te komen om hier hun toekomst op te bouwen, maar ook Latijns Amerikanen die dachten een goede toekomst te hebben in Spanje, nemen dit besluit. Maar zij vinden niet altijd wat ze verwachten. Migrante opent ook voor hen de deur om te voorkomen dat ze als daklozen een zwervend bestaan gaan leiden in Amsterdam.
Bovendien kan worden opgemerkt dat Amsterdam, als een multiculturele stad, veel buitenlanders aantrekt en niet op de laatste plaats Spaanssprekenden.
Begin jaren negentig van de vorige eeuw is pastora Toos Beentjes die jaren in Chili als pastoraal werkster had gewerkt, binnengekomen bij Migrante. Toen in 1998 pater Beusink met pensioen ging, was het de vraag of Migrante op dezelfde wijze voortgezet zou kunnen worden. Het project Migrante adelante heeft laten zien dat er toekomstmogelijkheden waren en zo geschiedde.
De pijlers van Migrante Migrante baseert haar beleid nog steeds op de volgende 4 pijlers:
Solidaridad: solidair zijn met elkaar: zorgen voor werk en welzijn Cultura crítica: empowerment: mensen krachtig maken Acción social: zorgen voor bewustwording in sociaal-maatschappelijk opzicht Acción pastoral: pastorale zorg en al wat daaruit voortvloeit.
Huisvesting Sinds 1998 heeft Migrante nieuwe huisvesting gevonden op de Spaarndammerstraat 9, de voormalige pastorie van de Magdalenaparochie en nu eigendom van het bisdom HaarlemAmsterdam. In die jaren is ook het project Migrante adelante gestart om te zien of er voor Migrante toekomstmogelijkheden waren en die bleken er te zijn.
Stichting Migrante In 2004 is de Stichting Migrante in het leven geroepen.
Het bestuur van de Stichting Migrante bestaat uit tenminste drie en ten hoogste uit zeven leden. Eén bestuurslid wordt door het bestuur benoemd op voordracht van de R.K. quasi-parochie San Nicolás te Amsterdam. De bestuursleden worden benoemd voor een periode van drie jaar. Een aftredend lid is terstond herbenoembaar.
Het bestuur vergadert zo dikwijls als de voorzitter of twee andere leden van het bestuur zulks nodig acht(en), doch tenminste vier maal per jaar. Het bestuur van de Stichting bestaat op dit moment uit de volgende personen:
de heer W. van Broekhoven, voorzitter de heer J. Schuurman, secretaris de heer H. González, penningmeester de heer B. del Valle, lid mevrouw M. van der Drift, lid mevrouw C.E.M. Groot, lid
Stand van zaken De doelstellingen De doelstelling van de Stichting Migrante is het ondersteunen van Casa Migrante. Deze instelling heeft tot doel aan Spaanstaligen maatschappelijke en sociale ondersteuning te geven, een en ander in de ruimste zin des woords (art. 2 van de statuten). Zelfredzaamheid is daarbij leidraad en in veel gevallen wordt die zelfredzaamheid ook bereikt. Men zorgt voor een vangnet, vanuit de diaconie, door en voor elkaar. Immers, telkens melden zich weer nieuwe mensen, die niet makkelijk naar de reguliere instanties verwezen kunnen worden. In Casa Migrante worden heel wat mensen opgevangen die elders tussen wal en schip belanden. Om de ondersteuning vorm te geven kunnen subdoelstellingen worden verwoord. Voor een groot gedeelte staan deze vermeld onder de paragraaf De werkzaamheden. Op deze plek kunnen wij wijzen op o.a. de volgende subdoelstellingen:
Het geven van taallessen, zowel Nederlands als Engels Het verstrekken van informatie in het Spaans op welk gebied dan ook via het
secretariaat Het tolken, telefonisch of ter plekke, in ziekenhuis, gemeentelijke instanties etc. Het geven van maatschappelijke bijstand, juridisch advies, psychologische hulp Het doen van streetcornerwork voornamelijk in die buurten waar concentraties van Spaanstaligen hun werk doen, in Spaanstalige restaurants en andere gelegenheden, waardoor er meer uitwisseling komt tussen Spaanstaligen en Nederlandstaligen.
Het bevorderen van sociale cohesie, meer samenwerking met andere migrantenorganisaties, zoals de verschillende platforms. In de afgelopen jaren zijn de hoofd- en subdoelstellingen nauwelijks veranderd. Wel is de samenstelling van de doelgroep veranderd.
De doelgroep De doelgroep bestaat voornamelijk uit Spaanstaligen; maar ook Nederlandstaligen - met een bijzondere band met de Spaanstaligen - doen vaak een beroep op de specifieke kennis en vaardigheden die in Casa Migrante aanwezig zijn. De Spaanstaligen komen zowel uit Spanje als uit Latijns Amerika. De groep kan min of meer worden onderverdeeld in Spaanse en Latijns Amerikaanse jongeren vanwege de mondiale crisis die in Nederland hun geluk komen beproeven. Spaanssprekende uit Latijns Amerika die inmiddels een verblijfsvergunning hebben en/of de Nederlandse nationaliteit. Deze groep is behoorlijk zelf redzaam, maar binnen de groep is een grote groep vrouwen die vaak in een afhankelijkheidspositie verkeren van hun (Nederlandse) partner. Het gaat vaak om gezinsherenigers en gezinsvormers, zowel uit Spanje en Latijns Amerika als uit Nederland, een groep mensen die een beroep op Migrante blijven doen, vanwege informatieverstrekking, vertalen van documenten etc. Spaanssprekende mensen “in procedure”. Zij komen vaak via via bij Migrante terecht voor informatie, financiële en/of psychologische hulp etc. Migrante kan hen de helpende hand bieden vanwege de specifieke kennis die bij Migrante aanwezig is. De bovengenoemde Nederlandstaligen.
Voor algemene aantallen wordt verwezen naar het Centraal Bureau voor de Statistiek, voor Amsterdamse gegevens naar de Dienst Statistiek van de gemeente en voor specifieke getallen van Casa Migrante naar de jaarverslagen.
De werkorganisatie Het bestuur van de Stichting Migrante wordt door de directeur van Casa Migrante regelmatig op de hoogte gehouden van het reilen en zeilen. Op grond van deze informatie wordt besloten tot aktie die afhankelijk van het soort aktie of door het bestuur of op de werkvloer wordt uitgevoerd. Directeur van Casa Migrante is pastora Toos Beentjes, bijgestaan door een coördinator (vacature, tzt te betalen door te verwerven fondsen). De pastora is op dit moment de enige professionele kracht die niet door de Stichting Migrante maar via het bisdom Haarlem-Amsterdam betaald wordt voor het door haar verrichte werk in Casa Migrante en de San Nicolásparochie. Zij heeft een aanstelling voor 27 uur per week en vult haar taak grotendeels diaconaal in, hetgeen o.a. inhoudt dat zij door de week haar werkplek heeft in Casa Migrante.
Naast de pastora werken op Migrante ongeveer vijftig vrijwilligers, die ieder een deel van de taken op zich nemen. Zij verzorgen de receptie, het secretariaat, de taallessen (zowel Nederlands als Engels) alsook het maatschappelijk werk, juridische assistentie, psychologische hulpverlening, vertaalwerk, etc. Een aantal van hen doet al jarenlang mee, anderen zijn pas binnengekomen op plekken die door anderen zijn verlaten. Het pastoraat, het maatschappelijk werk, het juridisch advies, de psychologische bijstand en het vertaalwerk wordt door professioneel geschoolden gedaan, die voor een groot deel hun opleiding in het Spaanssprekende land van herkomst hebben gevolgd, en deels ook hier in Nederland. Zij zijn van verschillende markten thuis. Het is aantoonbaar dat zowel de Spaanstalige als de Nederlandse vrijwilligers door hun vrijwilligerswerk bij Casa Migrante hun zelfvertrouwen (verder) opbouwen, hun werkervaring vergroten en daardoor sterker staan bij het zoeken naar betaald werk. Naast de vrijwilligers zijn er ieder jaar ook een aantal stagiaires maatschappelijk werk, zowel uit Spanje als uit Nederland. Sommigen voor drie maanden, anderen voor een jaar, om in Casa Migrante praktijk op te doen. Voor de goede orde en betere structurering van de werkzaamheden in Casa Migrante is een coördinator noodzakelijk. Deze is inmiddels aangetrokken en ontlast tevens de directeur in de dagelijkse zorgen van reilen en zeilen.
De werkzaamheden Receptie Casa Migrante is van maandag tot en met vrijdag open van 10-13, van 14-17 en van 20-22 uur. Bezoekers wordt de deur open gedaan door een van de receptiemedewerkers en hen wordt koffie/thee aangeboden. Per dagdeel is één receptiemedewerker aanwezig. Naast de deelnemers aan de cursussen, de cliënten van de spreekuren en inlichtingenvragers bij het secretariaat, zijn er ook ongeveer 15 bezoekers per dag
Secretariaat/info/tolkwerk Tijdens de openingsuren is er ook (minstens) één medewerker op het secretariaat aanwezig. Op deze medewerker kan eventueel ook voor tolkwerk telefonisch een beroep gedaan worden. Bezoekers kunnen op het secretariaat een korte vraag stellen. Voor ingewikkeldere problemen wordt verwezen naar een van de specialisten in Casa Migrante zelf, zoals hieronder worden vermeld, of naar instanties buiten Casa Migrante. De cliënt kan dan voor optimale communicatie met de specialist, begeleid door een vrijwilliger die de rol van tolk heeft, daarheen gaan.
Taallessen De vraag naar taallessen bij Casa Migrante is groot, zelfs zo groot dat er wachtlijsten worden gemaakt. Zelfs Spaanstaligen die om welke reden dan ook niet terecht kunnen bij andere organisaties, melden zich bij Casa Migrante waar een lage instapdrempel gehanteerd wordt. De taallessen zullen dan ook gegeven blijven worden. Het zoeken naar docenten is niet altijd gemakkelijk. Zij proberen zelf (in eigen kring en/of bij de studierichting Spaans van de Universiteit van Amsterdam) hun opvolgers te zoeken en te vinden. De groep docenten omvat ongeveer vijftien personen. Naast de cursus Nederlands wordt er ook een cursus Engels, voor beginners en gevorderden, gegeven, om de Spaanssprekenden bij terugkeer naar eigen land of naar elders meer toekomstperspectief te geven
Psychologische bijstand Soms blijkt in het gesprek met de pastora en/of de andere gespecialiseerde vrijwilligers dat het om veel complexere zaken gaat, dat er eigenlijk psychologische hulp verleend moet worden. Een aantal Spaanssprekende psychologen is bereid deze hulp te verlenen. Uit de agenda blijkt dat de psychologen minstens twee dagdelen per twee weken op Migrante aanwezig zijn.
Juridisch advies Op dit moment is er een groep juristen die cliënten met juridische problemen bijstaat. Zij maken op vier dagdelen afspraken met telkens vier cliënten, in onderlinge samenwerking.
Maatschappelijk werk Een aantal vrijwilligers is geschoold in maatschappelijk werk en staan cliënten van Casa Migrante bij. Dit werk blijkt in de loop der jaren eerder meer dan minder te worden.
Vertaalwerk Het tolkwerk is hierboven al vermeld. Daarnaast wordt door twee vrijwilligers beëdigd vertalerwerk gedaan. Zij staan ingeschreven bij het Bureau Tolken en Vertalers…. Vertaald worden geboortebewijzen, bewijzen van ongehuwd zijn, huwelijks- en scheidingsakten etc, in het algemeen korte documenten. Voor lange documenten wordt verwezen naar andere vertalers die een eigen (meestal hoger) tarief.
MEP (migrantes en la prostitución = migranten in de prostitutie) Er werken in Amsterdam tal van Spaanssprekende vrouwen én mannen in de prostitutie. Om deze mensen te informeren over hun (rechts)positie in Nederland wordt een aantal keren per jaar een informatief blad uitgegeven Última hora door de groep vrijwilligers MEP die ook verder het kontakt met de doelgroep onderhoudt. Deze activiteit speelt zich grotendeels buiten Casa Migrante af, nl. op de werkplek van de prostitué(e)s zelf. Transgender problematiek komt regelmatig voor.
BSG (Bezoekersgroep Spaanstalige gedetineerden) Op suggestie van de pastores die in de gevangenis veel Spaanssprekenden tegen kwamen is de BSG gestart. Afhankelijk van de behoeften van de gedetineerden gaan vrijwilligers op bezoek. Met Kerstmis wordt aan wie wil een telefoonkaart kado gedaan om direct telefonisch met de familie in het buitenland te kunnen communiceren.
Samenwerking Er wordt door Casa Migrante op velerlei gebied samengewerkt met de reguliere instanties, zoals bv. met Mentrum (gezondheidszorg), Schuldhulpverleningsinstanties, Bureau Jeugdzorg etc. Huiselijk geweld wordt een steeds groter probleem. Maar ook instanties op het gebied van wonen, werk en onderwijs weten Casa Migrante te vinden en Casa Migrante hen om zo de problemen van de doelgroep gezamenlijk op te lossen. Ook bij buurtactiviteiten draagt Casa Migrante zijn steentje bij, zoals bijv. bij de viering van Koninginnedag, Kerk en Buurt, Kijk op de Wijk, activiteiten georganiseerd door het verzorgingshuis De Bogt, etc. Voor de Internationale dag van de vrouw en andere culturele activiteiten werkt Casa Migrante al enige jaren samen met het Centro Cultural de hispanohablantes om overlap te voorkomen. Voor specifieke Latijns Amerikaanse activiteiten is er samenwerking met OLAA (Organisatie Latijns Amerikaanse activiteiten) en Noticias.
Migrante doet naar volle tevredenheid een beroep op de diensten en kennis bij de Vrijwilligerscentrale te Amsterdam (VCA). Migrante stimuleert bijvoorbeeld haar vrijwilligers om deel te nemen aan trainingen om zo het kennispeil en de professionaliteit te vergroten.
Pastoraat Omdat Migrante voortkomt uit de diakonie van de Spaanssprekende parochie San Nicolás, is op dit moment de door het bisdom Haarlem-Amsterdam aangestelde pastor(a) nog de directeur van Migrante.
Overig Casa Migrante is het hele jaar door open, want de Spaanssprekenden blijven ook tijdens de zomermaanden komen. Voor deze “thuisblijvers” worden extra zomeractiviteiten georganiseerd.
Kortom Er wordt heel wat werk verricht in Casa Migrante. Hier telt dat aan elke meer of minder complexe hulpvraag die binnen komt, individueel aandacht wordt besteed, maar ook groepsgewijs. Solidariteit is leidraad en daarom gaat de cliënt meestal met een goed gevoel weer naar buiten en weet dat zijn/haar probleem opgelost is cq een oplossing heeft. “Wat niet kan is nog nooit gebeurd”
(pater Theo Beusink, O. Carm.)
De financiën De Stichting Migrante en dus ook Casa Migrante is voor de financiën van anderen afhankelijk. Cliënten van Casa Migrante geven vaak een bijdrage naar vermogen voor de hulpverlening; voor vertalingen wordt door Migrante een voor betreffende cliënt maatschappelijk verantwoord tarief gevraagd. Er is een fonds Amigos de Migrante waarin een twintigtal Migrante-getrouwen jaarlijks hun financiële bijdrage storten Vanaf 2006 onvangt Migrante medefinanciering voor haar activiteiten vanuit het subsidie-programma SIP (Subsidie Integratie en Participatie) van de Gemeente Amsterdam.
Voor bijzondere projecten is/wordt eventueel bij andere instanties aangeklopt om subsidie aan te vragen. De vrijwilligers worden niet betaald, tenzij in nature, zoals tijdens de bijeenkomsten op de vijfde zondag het geval is of tijdens de lunch, en soms krijgen zij een vergoeding van de gemaakte reiskosten. Binnenkort zullen er door de Stichting Migrante weer fondsen geworven moeten worden om de aangestellen coördinator te kunnen blijven uitbetalen. Er gaat heel wat geld om in Casa Migrante, waar de Stichting Migrante ook mee van doen heeft: de (dagelijkse) boekhouding wordt bijgehouden door vrijwilligers op het secretariaat, en een van hen zorgt voor het totaal. Deze houdt de boekhouding sinds 2010 bij met het programma Account View. De penningmeester van de Stichting houdt toezicht en wordt op de hoogte gehouden van de stand van zaken.
Behaalde output Op grond van bovenstaande kan worden geconcludeerd dat er heel wat gerealiseerd is. Niet altijd is dit in cijfers uit te drukken, maar er wordt naar gestreefd om zoveel mogelijk alle resultaten te registreren. Het kost de vrijwilligersorganisatie te veel tijd en energie om de gegevens in statistieken om te zetten. Een deel van deze gegevens staan in de jaarverslagen.
Wat is blijven liggen Niet altijd kan op stel en sprong worden voldaan aan de hulpvraag. Wat nog niet écht van de grond komt is de IT voorziening in Casa Migrante. Er is nog geen structurele oplossing gevonden voor het onderhoud van de computers, het opzetten van een intern netwerk, het in de lucht houden van een eigen website. Voorlopig is Casa Migrante op het Internet zichtbaar via http://www.casamigrante.com
Vrijwilligersbeleid Nog steeds werkt het principe: vertrekkende partij zoekt zoveel mogelijk vervanger. Menigeen vertrekt ook niet zomaar. Men vindt het jammer het werk in Casa Migrante te moeten verlaten, maar ook andere plichten roepen. Er wordt deelgenomen aan de verschillende activiteiten die door o.a de Vrijwilligers Centrale Amsterdam (VCA) en CENTRAM worden georganiseerd. Zo worden de vrijwilligers (bij)geschoold op allerlei gebied, zoals bv. de sociale kaart van de buurt waar Casa Migrante zich bevindt, de Spaarndammerbuurt. Casa Migrante zelf organiseert elke vijfde zondag van de maand voor alle vrijwilligers een gezellige bijeenkomst om de onderlinge band te verstevigen. De eerste keer in het jaar is dat de laatste zondag van januari om elkaar een goede start in het nieuwe jaar te wensen. Daarna telkens de vijfde zondag van de maand, áls die er is. De vrijwilligers nemen wat lekkers te eten mee en Casa Migrante zorgt voor iets te drinken.
Toekomst De doelstellingen en de doelgroep Er zullen nauwelijks wijzigingen komen in de doelstellingen, er zal een accentverschuiving zijn, wel veranderen de doelgroepen. Vooral de groep werkzoekenden uit Spanje en Latijns Amerika zal vanwege de economische crisis aldaar zeker niet kleiner worden .
Vrijwilligersbeleid Dankzij de inzet met hart en ziel van de vrijwilligers hoeft Casa Migrante niet te klagen. Zij zijn het die de doelstellingen van Migrante realiseren en dát stemt de Stichting Migrante tot tevredenheid.
Werkzaamheden Zolang er vraag naar de taallessen is, zullen deze georganiseerd worden. De op Migrante gegeven lessen zijn voor veel Spaanstaligen uit Latijns Amerika essentieel om van daaruit verder te kunnen gaan bij ROC en andere hogere instellingen. Voor Spanjaarden is de inburgeringscursus niet verplicht, maar als verwacht wordt dat zij deelnemen aan de Nederlandse maatschappij, dan is kennis van de Nederlandse taal uiterst belangrijk. Ook assistentie in eigen taal zal voorlopig nog onderdeel van de werkzaamheden zijn, zowel op informatief/oriënterend als medisch, psychologisch, juridisch etc. vlak. Het archief wordt de komende jaren door een van de vrijwilligers opgeschoond.
Financiën Voor de coördinator zal het een jaarlijks aandachtspunt blijven om in samenwerking met de vrijwilligers een gezonde financiële basis te realiseren voor de werkzaamheden in Casa Migrante. Wellicht kunnen er meer begunstigers voor het fonds Amigos de Migrante gevonden worden. Ook zou uitgezocht kunnen worden in hoeverre de cliënten en bezoekers van Casa Migrante structureel meer financiëel zouden kunnen bijdragen.
De werkorganisatie Een goede organisatie staat en valt met een goede coördinator. Binnenkort vertrekt de directeur, pastora Toos Beentjes, vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Vandaar dat de werkzaamheden voor de coördinator worden uitgebreid. Samenwerking met de andere organisaties blijft bestaan, zowel met de reguliere hulpverleningsorganisaties met wie wij samenwerken bij het oplossen van de problemen van onze cliënten en bezoekers, alsook met de andere organisaties die in Amsterdam cq Nederland gericht zijn op de Spaanstaligen, zoals Centro Cultural de hispanohablantes, Stichting ZEG (Zuid-Europese Gemeenschappen), POLH (Plataforma de Organizaciones Latinoamericanas en Holanda = Platform van Latijnsamerikaanse organisaties in Nederland), Stichting LIZE (Landelijk Inspraakorgaan Zuid Europeanen) etc.
Tot slot Uit het rapport Allochtonenprognoses 2006-2050: belangrijke uitkomsten van Suzanne Loozen en Coen van Duin (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2007) en het rapport Bevolkingsprognose 2008-2050: veronderstellingen over migranten van Han Nicolaas (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2009) blijkt dat o.a. het aantal Spaanssprekenden uit Spanje en Latijns Amerika nog zal toenemen en voortdurende zorg behoeft. juni 2011 Tineke Groot Penningmeester Stichting Migrante
CASA MIGRANTE PASTORAL
SECRETARIADO
RECEPCION TRADUCTORES E INTERPRETES
DIRECCION PROYECTOS
EQUIPO
EQUIPO PSICO-SOCIAL
COORDINADOR
Y JURIDICO M.E.P.
TRABAJO SOCIAL
PSICOLOGIA
ASESORIA JURIDICA
VISITA ANCIANOS Y PRESOS ADMINISTRA-CION
ITC IDIOMAS
CURSOS FORTALECIMIENTO DE CAPACIDADES