BELEIDSPLAN EUROSONIC NOORDERSLAG 2013-‐2016
1. Typering van de organisatie 1.1 Missie en hoofddoelstelling van Eurosonic Noorderslag De missie van Eurosonic Noorderslag is: meer aandacht genereren voor Nederlandse en Europese en popmuziek. Eurosonic Noorderslag is het toonaangevende platform voor de Nederlandse en Europese popmuzieksector, gericht op het ontwikkelen en versterken van deze sector. Zij wil de internationale circulatie van Nederlandse en Europese artiesten en repertoire vergroten. Eurosonic Noorderslag is een internationaal evenement georganiseerd door een Nederlandse organisatie, wat betekent dat Nederlandse artiesten en de Nederlandse popmuzieksector extra baat hebben bij het evenement. Voor Nederlandse artiesten is Eurosonic Noorderslag een belangrijk exportplatform. Het uitgangspunt van Eurosonic Noorderslag is dat in Europa kwalitatief uitstekende, diverse, innovatieve en oorspronkelijke popmuziek wordt gemaakt, die niet of nauwelijks op podia en in de media buiten hun eigen land te horen is. In Europese landen is vooral Engelse en Amerikaanse muziek te horen, plus repertoire uit het eigen land. Nederlandse popmuziek wordt niet of nauwelijks gehoord in Frankrijk, Polen of Portugal. Deze Anglo-‐Amerikaanse dominantie heeft zowel artistieke, als economische en maatschappelijke gevolgen. Artistiek gezien betekent deze dominantie een mono-‐cultuur, en minder artistieke diversiteit. Door het aantal en de omvang van de presentatieplekken voor divers Europees toptalent te vergroten, zowel ter plekke tijdens het evenement, als via de media in heel Europa, en via uitgekiende doorstromingstrajecten (ETEP), zorgt Eurosonic Noorderslag voor een rijkere cultuur. “If there is one thing that defines and elevates Europe, it is culture. Or rather, a rainbow of cultures. Culture is the peak of human creativity and a source of collective strength. In my mind it is essential that our cultural diversity must be defended tooth and claw.” Neelie Kroes, European Commission Vice-‐President, Commissioner for the Digital Agenda 5 november 2010 Economisch gezien betekent deze situatie dat het meeste geld dat in Nederland en Europa wordt gespendeerd aan popmuziek naar de VS en de UK stroomt. Maatschappelijk betekent het ook: minder kansen voor Nederlandse en Europese artiesten om een professionele carrière op te bouwen. "De economische crisis houdt Europa in de greep en de werkloosheid in veel lidstaten is ongekend hoog, vooral onder jongeren. Maar er zijn ook kansen: we bevinden ons in een overgangsfase naar een op kennis gebaseerde economie en die stelt nieuwe eisen aan de beroepsbevolking. Het is in deze fase cruciaal om in het talent en de creativiteit van mensen – vooral ook jongeren – te investeren. [...]. De organisatie van het Groningse popfestival Eurosonic Noorderslag heeft dit goed begrepen en promoot aanstormend Europees talent dat succesvol is buiten de eigen landsgrenzen. [...] We erkennen dat [diversiteit] extra inspanningen vraagt als een kunstenaar grensoverschrijdend wil samenwerken of met zijn of haar werk mensen wil bereiken in andere Europese landen. Vandaar ook onze steun aan de EBBA-‐awards en het European Talent Exchange Program van Eurosonic.". Androulla Vassiliou, European Commissioner for Education, Culture, Multilingualism and Youth persbericht 11 januari 2012 Eurosonic Noorderslag biedt een internationale presentatieplek voor nieuwe muziek en talent uit heel Europa. Door de sector in Groningen bijeen te brengen, ontstaat meer samenhang, samenwerking en uitwisseling, wat resulteert in een sterkere sector met een sterkere positie. We tonen de kwaliteit van de Europese en Nederlandse popmuziek en ontwikkelen pijpleidingen voor de Europese en Nederlandse popsector. 1.2 Kernactiviteiten Eurosonic Noorderslag is een samenstel van verschillende onderdelen: de festivals Noorderslag en Eurosonic, de Conferentie, diverse prijsuitreikingen waarvan de EBBA Awards, en de Popprijs de belangrijkste zijn, en tenslotte het uitwisselingsprogramma ETEP (het European Talent Exchange Program). Het is het samenspel tussen de diverse bouwstenen dat Eurosonic Noorderslag zo sterk en uniek maakt. De
2
beleidsplan Eurosonic Noorderslag 2013-‐2016
internationale professionals uit de muzieksector, de artiesten uit Nederland en Europa, het enthousiaste poppubliek, de media -‐ de samenkomst van deze partijen maakt het evenement uitermate effectief voor alle betrokkenen. Tot de kern van de activiteiten behoort ook ons proactieve marketingbeleid, dat er op gericht is om zoveel mogelijk mensen in Europa kennis te laten maken met het programma en de optredende artiesten van Eurosonic Noorderslag, en waarmee we, naast het live podium, een tweede podium creëren via de media.
2. Visie, ambities en activiteiten 2013-‐2016 2.1 Visie en ambities Het artistieke uitgangspunt van Eurosonic Noorderslag is dat in Europa kwalitatief uitstekende, diverse, innovatieve en oorspronkelijke popmuziek wordt gemaakt, die zoals gezegd, niet de aandacht of het publiek krijgt die het verdient. Op Eurosonic Noorderslag presenteren wij een programma van nieuw oorspronkelijk Europees talent waarvan wij vinden dat het een groter en internationaal publiek verdient. Het programma beperkt zich niet tot één regio, maar laat de artistieke en culturele rijkdom de Europese popmuziek in al zijn diversiteit zien. Door die diversiteit als één geheel te presenteren, heeft het Eurosonic Noorderslag programma een heel duidelijke herkenbare signatuur, die uniek is in Nederland en Europa. De Eurosonic programmering komt tot stand door een eigen onafhankelijke programmacommissie. Het selectieproces is een combinatie van top-‐down en bottom-‐up. Van mei tot september kunnen artiesten zich via onze website zich aanmelden. Daarnaast werken we nauw samen met diverse expertpartners: de Europese publieke radiozenders, zoals BBC, WDR en RAI, verenigd in de European Broadcasting Union (EBU), Europese exportbureaus, en Europese festivals, verenigd in ETEP (zie 2.2.4). Deze partners adviseren de programmacommissie over de relevante ontwikkelingen in hun land en/of regio. We vragen hen in gezamenlijkheid per land een lijst van aanbevelingen voor Eurosonic op te stellen. Tegelijkertijd zoeken wij zelf ook actief naar goede artiesten, en zijn we op de hoogte van de laatste ontwikkelingen, zowel van individuele bands en artiesten, als in de sector in het algemeen. We wegen de adviezen van onze partners, maar maken uiteindelijk zelf de selectie, en zetten zo een programmering neer die een artistiek relevante afspiegeling is van actuele artiesten en genres. De kwaliteit en zeggingskracht van ons programma meten we aan de resultaten ervan; aan het effect ervan op ons publiek van smaakmakende programmamakers van radiostations en festivalprogrammeurs. Dat ons programma in de afgelopen 25 jaar succesvol is -‐ effect sorteert -‐ blijkt uit een aantal zaken: -‐ Zowel de festivals Eurosonic en Noorderslag als de conferentie zijn jaarlijks geheel uitverkocht. -‐ De conferentie trekt meer dan 3.250 professionals uit de internationale popmuzieksector, die, zo blijkt uit klantenonderzoek, primair komen om nieuw talent te scouten. Zij komen omdat ze weten dat hier de beste nieuwe artiesten te zien zijn. Ruim 35% van de conferentiedeelnemers komt van buiten Nederland. -‐ Eurosonic Noorderslag trekt een grote hoeveelheid media uit heel Nederland, Europa en van daarbuiten. -‐ In ons talentuitwisselingsprogramma ETEP meten we de effecten van onze programmering. We monitoren het aantal internationale festivaloptredens dat bij ons gepresenteerde artiesten overhouden aan hun optreden op ESNS. Sinds de start van ETEP in 2003 is een duidelijke toename te zien van optredens van Europese artiesten op de grote zomerfestivals, en zijn 1.359 shows door 495 Europese artiesten gerealiseerd. De belangrijkste ambitie voor 2013-‐2016 is de effectiviteit voor de artiesten die we presenteren verder vergroten, d.w.z. het resultaat (de spin-‐off) voor artiesten naar aanleiding van hun optreden op Eurosonic Noorderslag. Deze ambitie resulteert in een aantal subdoelen, die middel zijn tot het hoofddoel: -‐ meer publieksbereik; via de media en live; -‐ het versterken en verbreden van de platformfunctie van Eurosonic Noorderslag. Hoe sterker deze positie als platform, hoe groter de effectiviteit van onze inspanningen op de sector; -‐ het sterker betrekken van Zuid en Centraal-‐ en Oost-‐Europa bij het evenement. Om onze positie als platform voor de Europese popmuziek waar te maken, dienen deze regio's een volwaardige plek ik de programmering te krijgen.
3
beleidsplan Eurosonic Noorderslag 2013-‐2016
2.2 Activiteiten 2013-‐2016 In 2013-‐2016 voeren wij jaarlijks het evenement Eurosonic Noorderslag uit, dat in de tweede week van januari plaatsheeft in Groningen. Hieronder geven we een beschrijving van de bouwstenen van het evenement en de doelen en ontwikkelingen voor de komende periode. 2.2.1 Eurosonic “Eurosonic Noorderslag is important for us, because everybody (!) is there from the music industry, so we also have to. We can meet with people, check new bands, receive promos, so it's just like any other conference or festival, but it's much more serious. I think big decisions and programs for the summerfestivals are born here." Mark Bona, Sziget-‐festival Hongarije Op woensdag-‐, donderdag-‐ en vrijdagavond spelen in dertig zalen in de Groninger binnenstad ongeveer 250 Europese artiesten en bands, voor een publiek van duizenden muziekliefhebbers, media en ruim 3.000 professionals uit de Europese muzieksector. Eurosonic biedt een veelzijdig en representatief beeld van nieuwe ontwikkelingen in de Europese popmuziek, en is een belangrijke schakel in het talentontwikkelings-‐ traject dat Eurosonic Noorderslag is. Voor Eurosonic worden die artiesten geselecteerd die klaar zijn om de eigen landsgrenzen over te gaan. Zij krijgen de gelegenheid zich te presenteren aan de aanwezige internationale talent buyers van internationale grote festivals, platenmaatschappijen, publishing companies, etc.. Een optreden op Eurosonic is voor artiesten een investering: zij spelen hier zonder vergoeding. Omdat de juiste decision makers aanwezig zijn, is het een investering die loont. Voor 2013-‐2016 ligt de focus op het vergroten van de spin-‐off voor de optredende artiesten. Hiertoe gaan we ten eerste het mediabereik vergroten; daarnaast breiden we de gelegenheden uit om artiesten meer dan eenmaal te laten spelen, zodat meer professionals ze live kunnen zien. Een andere taak voor de komende jaren is meer ruimte te bieden aan artiesten uit Zuid en Centraal-‐ en Oost-‐Europa, zodat het programma een bredere en completere afspiegeling wordt van de Europese popmuziek. Op het relatief nieuwe onderdeel Eurosonic Air (sinds '11) presenteren we de grotere artiesten op een gratis toegankelijk openlucht podium aan een groot publiek. Eurosonic Air is een effectief middel in onze inspanningen een groter publieksbereik te genereren, zowel live als via de media. Zo'n 12.000 muziekliefhebbers die door de beperkte indoor capaciteit van Eurosonic geen kaartje hebben kunnen bemachtigen, kunnen toch meegenieten van het internationale poptalent dat in Groningen aanwezig is. Voor de artiesten die toe zijn aan het grotere werk is het een uitstekend podium dit te bewijzen aan de aanwezige talent buyers. De grootschaligheid ervan maakt Eurosonic Air zeer mediageniek. In 2011 bracht het de nationale TV naar Groningen voor een item op het NOS journaal over Groningen als hoofdstad van de Europese popmuziek. In 2012 komt over Eurosonic Air een afzonderlijke uitzending op Nederland 3. Dit versterkt de zichtbaarheid en reputatie van ESNS en vergroot het publieksbereik voor de artiesten. 2.2.2 Noorderslag Op zaterdagavond vindt het festival Noorderslag plaats. In tien zalen in De Oosterpoort spelen de beste en meest veelbelovende Nederlandse artiesten. De Noorderslag programmering is avontuurlijk en geeft jong aanstormend talent volop ruimte. Een optreden op Noorderslag is voor Nederlandse bands vaak de definitieve doorbraak op de Nederlandse markt. Met een speciaal promotie-‐ en hospitality programma gericht op internationale talentscouts zorgen we ervoor dat een optreden op Noorderslag ook een brug naar internationaal succes kan zijn, net als Eurosonic dat is. Van het festival wordt door NOS/NTR een prime time live TV uitzending gemaakt, waardoor de bands niet alleen het live aanwezige publiek, maar ook honderden duizenden TV-‐kijkers bereiken. Via streaming video en audio op de Noorderslag website en de websites van onze mediapartners, wordt nog eens een veelvoud hiervan bereikt. Een hoogtepunt van de avond is steevast de uitreiking van de Popprijs (zie 2.3.5). 2.2.3 Conferentie Ruim 3.250 (inter)nationale professionals uit de muzieksector komen bijeen op Eurosonic Noorderslag. 's Avonds is er voor hen de nieuwste Nederlandse en Europese muziek; overdag is er een conferentie-‐ programma, bestaand uit ongeveer 150 panels, keynote speeches, workshops en netwerkmeetings. Deze bieden hen de mogelijkheid zich bij te laten praten over de laatste ontwikkelingen in de sector, kennis op te doen, om te netwerken, om talent uit te wisselen, om zaken te doen. Sinds de eerste editie in '93 is de
4
beleidsplan Eurosonic Noorderslag 2013-‐2016
conferentie met zijn mix van toonaangevende programmering, goede service en veel media-‐aandacht, gegroeid tot een vast moment in de agenda’s van de belangrijkste spelers in de sector. De waarde van een conferentie wordt in belangrijke mate bepaald door de relevantie van haar deelnemers, zeker wanneer het gaat om handels-‐ en netwerkmogelijkheden. Voor artiesten is het essentieel dat de juiste talentscouts hun optreden zien. Doel voor de periode 2013-‐2016 is een optimalisering van de kwalitatieve relevantie van de conferentiedeelnemers, en naar een blijvend hoog aandeel internationale conferentiedeelnemers. We willen de regio's Zuid-‐ en Centraal-‐ en Oost Europa sterker betrekken, zowel in de festivalprogrammering, als wat betreft participatie van de professionals in de sector in die regio's. In samenwerking met onze partners zorgen we voor een agendazettende programmering. Onder meer de volgende onderwerpen komen aan bod: In samenhang met de EBBA Awards en ETEP, die beide gaan over internationale circulatie van Europese muziek en artiesten, komt er op de conferentie meer ruimte voor Europees cultuurpolitiek debat. Ook het onderwerp auteursrecht in een veranderende wereld ontbreekt niet. Daarnaast staat cultuurbeleid in de diverse overheidslagen (gemeente, provincie en Europa) hoog op de agenda. Door beleidsmakers van gemeentelijke, provinciale, landelijke en internationale overheden in contact te brengen met elkaar en met andere spelers in de sector, ontstaat een belangrijke toegevoegde waarde. Jaarlijks wordt één Europees land (in de toekomst mogelijk een regio) als focusland geselecteerd. Deze focus krijgt zijn beslag zowel op de conferentie als tijdens het Eurosonic festival. Op Eurosonic wordt een ruime selectie gepresenteerd van de popscene in het focusland, en op de conferentie wordt ingegaan op de bijzonderheden van de sector in dat land, variërend van abstracte culturele bespiegelingen, tot praktische ‘doing business with’. Een onderdeel met groeipotentie is interactiviteit (tech). In 2012 zijn we begonnen met een themadag rond dit onderwerp. Omdat interactiviteit de 'nieuwe' kant van de muziekindustrie vertegenwoordigt, kunnen we hiermee verbindingen tussen technologie en muziek bewerkstelligen, en een nieuwe doelgroep aanspreken. 2.2.4 ETEP, het European Talent Exchange Program Het European Talent Exchange Program (ETEP) is een initiatief van Stichting Noorderslag. Het is een bindend element tussen alle onderdelen, dat daadwerkelijke circulatie van Europese artiesten bewerkstelligt. Het is een essentiële schakel in de talentontwikkelingsketen van Eurosonic Noorderslag. De festivals Eurosonic en Noorderslag vormen een podium waar artiesten zich presenteren aan de verzamelde Europese talentscouts en media; ETEP biedt ze de volgende stap in hun ontwikkeling en brengt ze naar de internationale festivalpodia. ETEP werkt als volgt: zestig grote (o.a. Roskilde, Glastonbury, Pinkpop, Sziget) en wat minder grote (G! Festival op de Faroër Eilanden, Off Festival Katowice in Polen) festivals zijn lid van ETEP. Zij sturen elk meerdere programmeurs naar Eurosonic Noorderslag en selecteren uit het Eurosonic programma een aantal artiesten voor een optreden op hun festival. In samenwerking met de EBU wordt ervoor gezorgd dat de internationale festivaloptredens worden ondersteund door het publieke radiostation van dat land. De deelnemende festivals laten ons weten welke artiesten van Eurosonic Noorderslag ze geboekt hebben. Sinds de oprichting van ETEP is er een duidelijke stijging van het aantal internationale optredens van Europese acts op grote festivals. Voor 2011-‐2016 heeft Stichting Noorderslag een subsidie van de Europese Unie verworven voor ETEP. Met ETEP 2.0 zijn we een vijfjarig internationaal samenwerkingsverband aangegaan met 14 Europese instellingen. Dit zijn: tien muziekexportbureaus, twee festivals (Exit in Servië en Sziget in Hongarije) en twee koepelorganisaties (Yourope en het European Music Office). Deze partners dragen allen financieel en inhoudelijk bij. Ook Buma Cultuur, Sena Performers en de EBU blijven betrokken bij ETEP. De Europese Unie draagt voor deze periode bijna de helft van het totale projectbudget bij. Met deze bijdrage onderschrijft de EC effectiviteit van Eurosonic en ETEP voor de Europese cultuursector. Ongeveer een kwart van de kosten wordt bijgedragen door de samenwerkingspartners; de rest komt voor rekening van Stichting Noorderslag. De Europese Unie en de internationale partners doen dus een substantiële investering in Eurosonic Noorderslag, waar wij evenwel een eigen bijdrage tegenover moeten stellen. Net als het Fonds Podiumkunsten, kijkt de Europese Unie naar regionale en landelijke inbedding en steun voor de projecten waaraan zij bijdraagt.
5
beleidsplan Eurosonic Noorderslag 2013-‐2016
Met deze investering kunnen we een kwantitatieve en inhoudelijke impuls aan het ETEP programma geven, waarmee we de spin-‐off voor de artiesten vergroten, en het belang van een optreden op Eurosonic toeneemt. Het aantal deelnemende festivals groeit tussen 2011 en 2016 van 60 naar 100. Hierdoor stijgt dat aantal buitenlandse conferentiedeelnemers dat naar Groningen komt. Ook neemt het aantal buitenlandse speelplekken voor de artiesten toe. Het grotere aantal festivals geeft daarnaast een geografische impuls aan het programma, en betrekt de regio’s Zuid en Centraal-‐ en Oost-‐Europa sterker bij het project. Tenslotte wordt in ETEP 2.0 sterk ingezet op meer media-‐aandacht: er komt meer internationale media naar Eurosonic Noorderslag om hiervan verslag te doen, en we kunnen vanuit ETEP deze media beter faciliteren met meer audio-‐ en videomateriaal van optredens. Zo bereiken we mensen in heel Europa, niet alleen de professionals in de sector, maar juist ook het gewone publiek. 2.2.5 Awards Awards zijn een uitstekend middel om een prestatie of ontwikkeling te benadrukken en publiciteit hiervoor te genereren. Daarnaast passen awards bij uitstek in een evenement dat aan talentontwikkeling en presentatie van talent werkt. Tijdens Eurosonic Noorderslag worden de volgende awards uitgereikt: European Border Breakers Awards Op de woensdagavond vormt de uitreiking van de European Border Breakers Awards (EBBA Awards), de opening van Eurosonic Noorderslag. De EBBA Awards worden uitgereikt aan 10 Europese artiesten die op succesvolle wijze Europese grenzen overschrijden. Het is een prestigieuze Europese prijs die veel media-‐ aandacht genereert. De EBBA Awards sluiten naadloos aan bij de doelstellingen van Stichting Noorderslag: beide gaan over het benadrukken en versterken van de rijkdom van Europese popmuziekcultuur; beide willen de internationale circulatie van Europese artiesten vergroten. De Awards zijn een extra schakel in de talentontwikkelingsketen van Eurosonic Noorderslag. Via Eurosonic en ETEP groeien Europese artiesten door tot EBBA Award-‐winnaars en vergroten zo hun zichtbaarheid naar buyers, media en publiek verder. In samenwerking met de EBU zal de prijsuitreiking in zoveel mogelijk landen op televisie te zien zijn. Voor 2012 resulteerde dit in TV uitzendingen in o.a. Duitsland, Frankrijk, België, Italië, en in landen als Mexico, IJsland en Kazachstan. Het programma werd ook live op Youtube gestreamd. European Festival Awards Ook op woensdag worden, later op de avond, de European Festival Awards uitgereikt. De European Festival Awards worden georganiseerd door initiatiefnemer Yourope in coöperatie met Virtual Festivals Europe en Eurosonic Noorderslag. De samenwerking werpt voor alle partijen zijn vruchten af: de op Eurosonic aanwezige festivalpromoters maken Groningen tot een uitstekende plek voor de European Festival Awards; de aanwezigheid van deze Awards maakt het makkelijk nog meer vertegenwoordigers van Europese festivals naar Groningen te trekken. Samen met ETEP versterken de European Festival Awards de positie van Eurosonic Noorderslag als hét meeting point van de Europese live muzieksector. De Popprijs Tijdens Noorderslag is een van de hoogtepunten traditioneel de uitreiking van de Popprijs. De uitreiking krijgt veel media-‐aandacht in Nederland en is jaarlijks te zien op het NOS Journaal. In een kolkende Grote Zaal van de Oosterpoort wordt de Popprijs uitgereikt aan de artiest of band die, volgens de Jury, het voorgaande jaar de belangrijkste bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse popmuziek. De prijs wordt uitgereikt door Buma Cultuur, BV Pop en Sena. Overige awards Naast de drie bovengenoemde awards, worden tijdens Eurosonic Noorderslag ook een aantal andere prijzen uitgereikt. Voor 2013-‐2016 gaat het naar verwachting in elk geval om de komende prijzen: -‐ Interactive Awards: Een gezamenlijk initiatief van Eurosonic Noorderslag, Buma/Stemra en theFactor.e dat zich richt op Europese acts en bedrijven die zich via internet op een bijzondere wijze profileren. -‐ Pop Media Prijs: Initiatief van Muziekcentrum Nederland dat ten doel heeft de Nederlandse popjournalistiek te stimuleren. -‐ De Veer: Een prijs voor een persoon binnen de Nederlandse muziekindustrie die een bijzondere prestatie heeft geleverd ten behoeve van het nationaal muziekproduct -‐ De IJzeren Podiumdieren: Prijs van de VNPF (Vereniging Nederlandse Pop Podia en Festivals) in de categorieën beste directeur, beste programmeur, beste podium en beste festival.