BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM
ROTTERDAM ARCHITECTUURPRIJS 2013 / BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM
1
Oud en nieuw in nieuwe harmonie Van alle ruimtes, deuren, trappenhuizen en kamers iets logisch, iets werkbaars maken. Op zo’n manier dat de historie van het rijksmonument behouden blijft en het museum weer vijftig jaar vooruit kan. Dat was de opdracht waar Broekbakema voor stond. In het Belasting & Douane Museum zijn oud en nieuw tot een nieuwe harmonie samengebracht en met respect voor de rijke geschiedenis aangepast aan de eisen van deze tijd. Het Belasting & Douane Museum is gehuisvest in twee statige herenhuizen aan de Parklaan in Rotterdam. Eén van de twee panden is een rijksmonument. Tijdens eerdere verbouwingen heeft ons bureau beide panden in opdracht van de Rijksgebouwendienst met elkaar verbonden tot één ruimtelijk geheel. De tussenliggende steeg is toen voorzien van glazen gevels en een dak, waarbinnen loopbruggen en een lift de verdiepingen van beide panden met elkaar verbinden. Ook is het museum gemoderniseerd. Onlangs is het museum aangepast aan de huidige maatstaven voor musea, publiek en medewerkers. Het museum diende een volwaardige uitstraling te krijgen met ruimte voor educatie en beleving. De expositieruimten hebben een nieuwe inrichting gekregen en het museum is beter geschikt gemaakt voor lezingen, workshops en educatie. Vanuit een modern museumcafé met lounge is de nieuw ontworpen tuin te bereiken, als een oase van rust in de drukke stad. Ontwerp De hoofdentree van het museum is verplaatst naar het glazen tussenvolume, dat opnieuw is vormgegeven. Twee grote openslaande taatsdeuren ontvangen de bezoekers in de entreehal, waar het kinetische kunstwerk ‘Balance’ van de Amerikaanse kunstenaar Reuben Margolin hangt. Op de bovenste verdieping is, ten behoeve van de wisselende exposities, een dakopbouw geplaatst. Tegelijkertijd wordt de daglichtinval daardoor sterk verbeterd. In het souterrain kunnen kinderen in de speciale ‘doe-ruimte’ zelf als douanebeambte aan de slag. De vaste tentoonstellingsruimte is opnieuw ingericht door Bureau Tjep. De museumzalen bevinden zich, verspreid over vier verdiepingen, in één van de twee gebouwen. In het andere pand is de bel-etage van het voormalige woonhuis van de familie De Kuyper volledig gerestaureerd. De toenmalige woonverdieping is nu toegankelijk voor bezoekers en te gebruiken voor recepties, presentaties en vergaderingen. Op de bovenliggende verdiepingen zijn de kantoren van het museum gehuisvest. Broekbakema heeft in het gehele museum het vaste meubilair ontworpen. Op verschillende plekken komen dezelfde elementen terug. Kastenwanden in de receptieruimte en het museumcafé hebben een duidelijke link met elkaar, evenals de met Corian beklede counters. De lounge is geheel bekleed met gestoffeerde panelen en heeft hierdoor een intieme sfeer gekregen. Om te voldoen aan de huidige rijksnormen die voor musea zijn gesteld, waren er nieuwe installaties nodig. Samen met de installatieadviseur zijn er innovatieve oplossingen bedacht om de installaties zorgvuldig weg te werken zonder de historische karakteristieken aan te tasten. Door de plaatsing van dubbelglas in de vernieuwde hal kon tevens het energieverbruik gereduceerd worden. Aan de straat markeert een matglazen zuil op een hardstenen sokkel de entree van het museum. Het oorspronkelijke tuinhek vóór het rijksmonument is in oude glorie hersteld. Om de samenhang tussen de twee gebouwen te benadrukken, is het hek doorgetrokken naar de andere nog ‘hekloze’ museumhelft. Daarin is een dichtregel van Jules Deelder verwerkt: “de belastingplicht is ons aller recht”.
entreehal
2
ROTTERDAM ARCHITECTUURPRIJS 2013 / BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM
Veerhaven
Parkstraat
Parklaan
1 Calandstraat
2
1 situatie 2 gevels Parklaan trappenhuis
ROTTERDAM ARCHITECTUURPRIJS 2013 / BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM
3
9 5 7
5 5
5 6 5
1 5 1
1
3 1 2 3 4 5 6 7 8 9
entree receptie / museumwinkel garderobe museumcafé expositie De Kuyper salon kantoor educatie personeelsruimte
4
5 5
1
2
5
2
tentoonstellingsruimte
1 langsdoorsnede 2 plattegrond b.g.
4
ROTTERDAM ARCHITECTUURPRIJS 2013 / BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM
5
5 5
6
5
5
5
1
entree
7 5
7
7
7
1 entree 2 receptie / museumwinkel 3 garderobe 4 museumcafé 5 expositie 6 De Kuyper salon 7 kantoor 8 educatie 9 personeelsruimte
8 8
2
1 plattegrond 1e verdieping 2 plattegrond 2e verdieping
museumcafé
ROTTERDAM ARCHITECTUURPRIJS 2013 / BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM
De Kuyper salon
5
6
ROTTERDAM ARCHITECTUURPRIJS 2013 / BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM
tentoonstellingsruimte / ontwerp door Tjep.
ROTTERDAM ARCHITECTUURPRIJS 2013 / BELASTING & DOUANE MUSEUM ROTTERDAM
BELASTING & DOUANE MUSEUM Parklaan 14-16, 3016 BB, Rotterdam GEDELEGEERD OPDRACHTGEVER Rijksgebouwendienst Directie Projecten, Den Haag AARD VAN DE OPDRACHT Renovatie en restauratie van het gehele museum, inclusief nieuwe hoofdentree Taken: Definitiefase t/m oplevering inclusief directievoering ARCHITECTEN Ir. Jan van Iersel Han Rotgans AvB PROJECTCÖORDINATOR ing. Alvin Vrijhoeven BRUTO VLOEROPPERVLAK 2000 m2 DATUM OPLEVERING mei 2012 ONTWERPER TENTOONSTELLING Tjep., Amsterdam HOOFDAANNEMER Burgy Bouwbedrijf bv FOTOGRAFIE Hans Diepenhorst
BROEKBAKEMA POSTBUS 11006 3004 EA ROTTERDAM VAN NELLE ONTWERPFABRIEK SCHIEHAL G VAN NELLEWEG 1 3044 BC ROTTERDAM T 010 413 4780 F 010 413 6454
[email protected] WWW.BROEKBAKEMA.NL
7